42
12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

12/3/18 [email protected]ện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 2: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

Ứng dụng của tế

bào gốc

Y học

Dược học

Sinh học/ Nông

nghiệp

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 3: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

Ứng dụng của tế bàogốc

Y học

Trị bệnh

Ghép TBG chưa qua nuôi cấy

Ghép TBG đã qua nuôi cấy

TBG đã biến đổi gen

TBG chưa biến đổi gen Ghép TB đã biệt

hoá

Ghép các chất từ TBG

thẩm mỹ

Ghép chất kíchthích TBG

Ghép sản phẩm từTBG

Ghép TBG

Page 4: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

4 thế hệ của Công nghệ tế bào gốc

THẾ HỆ 1

THẾ HỆ 2

THẾ HỆ 3

THẾ HỆ 4Công nghệ phân lập mô rắn, mô lỏngCông nghê li tâmCông nghệ lọc, tách, làm giàu

Công nghệ tách dựa vào MACS, FACSCông nghệ nuôi cấy chọn lọc

Công nghệ tách dựa vàoMACS, FACSCông nghệ nuôi cấy chọn lọcCông nghệ bảo quảnCông nghệ biến đổi

Công nghệ nuôi cấyCông nghệ tinh sạchCông nghệ bảo quảnCông nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi cấy không dùng serum

Công nghê chị tiết trong 4 khâu

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 5: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 6: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

Y HỌC

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

(Nguồn: Phạm Văn Phúc, 2018)

Page 7: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 8: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 9: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Liệu pháptế bào

Phân lập TBG từ máu/tuỷxương/mô

tim…

Nuôi tăng sinh TB

Ghép tếbào

Page 10: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Gan$khoẻ$Healthy$liver$$

Xơ$gan$$Cirrhosis$of$the$liver$$

Liệu pháp tế bào gốc Stem cell Therapy

Tế bào gan Mature hepatocyte

Tuỷ$xương$Bone$marrow$$

Máu$cuống$rốn$$

Umbilical$cord$blood$

Mô$mỡ$AdipoJKssue$

Mô#hình#chuột#xơ#gan#Liver#cirrhosis#

mice##

Growth factor Điều hoà gen kết hợp liệu pháp tế bào gốc Combination of stem c e l l a n d o t h e r therapies

Phục#hồi#men#gan#Liver#serum#marker#recovery#

Phục#hồi#cấu#trúc#mô#học#Histpathology#recovery#

Nghiên#cứu#vai#trò#tế#bào#trong#điều#trị#xơ#gan#Stem#cells:#roles#and#mechanisms#in#cirrhosis#liver#

Thay#đổi#cấu#trúc#mô#học#Histpathology#changing#

H&E$ Collagen$ Sma.anfa$

H&E$ Collagen$ Tế$bào$gốc$mang$gen$GFP$tồn$tại$trong$gan$Stem$cell.GFP+$in$liver$@ssue$$

www.vinastemcelllab.com$

Contact:[email protected]$

Page 11: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Tác động của tế bào gốc trong điều trị bệnh

Page 12: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Y học tái tạo

Y học cá thể

Sửa chữa gen

Mô hình bệnh lýdi truyền

Tương tác giữa tác nhângây bệnh-cơ thể chủ

Bệnh nhân

Mô (bìnhthường/bệnh lý) Sàng lọc thuốc

Page 13: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

He Jiankui (giữa) trong buổi hội thảo về chỉnh sửa gene người tại Hồng Kông ngày

28/11.

• GS Đại học KH&CN Nam Trung Quốc ở Thâm Quyến (Southern University of Science and Technology ở Shenzhen, TQ)

• 2018: công bố kết quả cho ra đời thành công cặp song sinh đã chỉnh sửa DNA nhằm phòng chống bệnh HIV.

• sử dụng công nghệ CRISPR-cas9, một công cụ có thể chèn hoặc tắt một số gene nhất định.

Ông đã chỉnh sửa bộ gene phôi cho bảy cặp vợ chồng đang thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). Một cặp song sinh là hai bé gái mang tên Lulu và Nana đã ra đời khỏe mạnh.

Tranh cãi

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 14: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

Điều trị thường quy bằng TBG

Riêng tế bào gốc tạo máu (HSC), hàng năm có khoảng 50.000 ca ghép; trong đó 20.000 được ghép tại Mĩ

Có 76 bệnh lí về máu và ung thư rắn được chỉ định điều trị bằng tế bào gốc tạo máu

Có 04 bệnh lí thoái hoá được chỉ định điều trị bằng tế bào gốc

Y HỌC

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 15: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

Thử nghiệm lâm sàng TBG trên thế giới

World 3,391

Y HỌC

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 16: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

Điều trị thử nghiệm lâm sàng tại Đông Nam Á

Y HỌC

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 17: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

Ung thư máu (Leukemia)

Thalassemia

Thoái hoá khớp

Tắc nghẽn phổi mạn =nh

Tổn thương cột sống liệt

tuỷ

Tự kỷ

Bại não

Ung thư vú Ung thư buồng trứng

Loét lâu lành

Hội chứng Steven

Johnson

Viêm giácmạc

Xơ gan mấtbù

Hoại tử chỏmxương đùi

Tạo xương bấttoàn

Thiếu máu cơ\m

Bệnh đái tháođường típ 1

Bỏng

Suy tuỷ xương Nâng ngực

Xoá xếp nhăn

Bộ Y tế đã cho phép điều trị thường quy các bệnh lívề máu và thoái hoá khớp sử dụng tế bào gốc

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc(Nguồn: Phạm Văn Phúc, 2018)

Page 18: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

Công nghệ tế bào gốcCông nghệ vật liệu y sinhCông nghệ protein tái tổ hợp

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 19: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

Tạo mô/cơ quan từ công nghệ in 3D

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 20: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

Ứng dụng của công nghệ in 3D

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 21: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

TBG trong thẩm mỹ

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 22: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

Quy trình sản xuất sản phẩm từ dịch chiết TBG trong sản xuất mĩ phẩm TBG

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc(Nguồn: Phạm Văn Phúc, 2018)

Page 23: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

Một số công nghệ đang được sử dụngSTT Công nghệ Xuất xứ ĐVSD

1 CN làm giàu tế bào gốc từmáu ngoại vi tự động

Mĩ BV TMHH Tp.HCM; BV TMHH TW; BV 108

2 CN làm giàu tế bào gốc từtuỷ xương

Mĩ BV Việt Đức, BV 108, BV Bạch Mai

3 CN nuôi cấy tăng sinh tếbào gốc từ mô mỡ

Hàn Quốc Cty TNHH Trí Phước

4 CN phân tách tế bào gốctừ mô mỡ

Úc BV Bạch Mai, HVQY 103

5 CN nuôi cấy tăng sinh tếbào gốc từ dây rốn

Việt Nam BV Đa Khoa Vạn Hạnh

6 CN nuôi cấy tế bào gốc từmàng dây rốn

Singapore Mekostem

7 CN nuôi cấy tế bào gốc từmô mỡ

Việt Nam BV Đa Khoa Vạn Hạnh

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 24: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

Thị phần ứng dụng tế bào gốc (năm 2016) trên thế giới

Gần 1/2 giá trị ứng dụngtế bào gốc cho da (thẩm mĩ)

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 25: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

Tỉ lệ ứng dụng các loại tế bào gốc trong lâm sàng (năm 2016)

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 26: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

Dược học

Dùng làm thuốc

Dùng các chất từ TBG Dùng TBG

Chưa qua nuôi cấy

Đã qua nuôi cấy

Đã biến đổigen

Chưa biến đổi gen

Sàng lọcthuốc

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 27: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

DƯỢC HỌC

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 28: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

acute gra)-vs-host disease (GvHD

Approved by Regulatory Authority

1) July 2011, Hearticellgram-AMI (Pharmicell, Seoul, Korea)Acute Myocardial Infarction, Autologous BM-MSC

(n=59, EF 6% improvement (2% in std medicatin group))

2) Nov 2011, HEMACORD (New York Blood Center, USA)Cord blood stem cell, for HSC infusion

3) Jan 2012, Cartistem (Medipost, Seoul, Korea)Knee cartilage,Bbanked UCB stem cell

(n=89 pts, significant therapeutic effect in 26% of pts)

4) Cupistem (Anterogen, Seoul, Korea)Autologous fat stem cell, Crohn’s disease

5) 2012, Prochymal (Canada)Allogenic BM-MSCs, GvHD, acute myocardial infarction,

type 1 diabetes, crohn's disease

6) 18 Sep, 2015, TEMCELL® HS (Japan)allogenic BM –MSC, GvHD

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 29: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Hàm lượng, nồng độ: Mỗi 2 ml dung dịch chứa 5 triệu

tế bào gốc trung mô từ mô mỡ người;

Dạng bào chế: Dung dịch tiêm truyền

Đường dùng: Tiêm vào khớp gối

Bảo quản ở nhiệt độ dưới -800C.

Chỉ định: Điều trị tổn thương sụn khớp và đốt sống

Page 30: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

TemCell HS (Nhật Bản) Prochymal (Canada)

Osteocel(Mĩ)

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 31: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 32: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

Sinh học• NC cơ chế ung thư• NC cơ chế lão hoá• NC cơ chế phát

triên

Nông nghiệp• lai tạo giống mới• động vật chuyển

gen

Bảo tồn

Cung cấp thựcphẩm

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 33: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

• cơ chế ung thư: Các TBG ung thư được phân lập à đánh giá đặc 9nhà :m ranhững thành phần quan trọng tác động đến sự sống/chết của tế bàoè :m rathuốc để Lêu diệt các tế bào/TBG ung thư

• Nghiên cứu cơ chế lão hoá: sự tồn tại và sống sót của tế bào chịu kiểm soát bởinhiều yếu tố khác nhau (gen, protein…) và ảnh hưởng lớn đến hình thái và tuổithọ của từng cá thể .

• Cơ chế phát triển: sự phát triển của mỗi cá thể được thể hiện qua sự tăng sinh vàbiệt hoá của các tế bào gốc để tạo các mô cơ quan đặc trưng

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 34: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

(A) Cá thể chó chuyển gene nhân bản. (B) Chó chuyển gene nhân bản (trái) và chó khôngchuyển gene (C) Hình ảnh ánh sáng trắng (D) Hình ảnh huỳnh quang. (Hyun Ju Oh, 2011)12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 35: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

Bò mang gene GFP. (Yong-Nan Xu, 2012).

Gà chuyển gene biểu hiện eGFP ở thế hệ thứnhất G1 và thế hệ thứ G2 (Bon Chul Koo et al., 2006)

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 36: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 37: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

• 2003: UK; chuyển nhân tế bàongười vào trứng ếch

• 2005: UK cấy NST người vàophôi chuột

• 1999: Advanced cell Technology tạo phôi ngườibằng cách chuyển nhân tế bàongười vào trứng của bò đãđược loại bỏ NST. Phôi phânchia và phát triển 12 ngàytrước khi bị phá

• 2003: thượng Hải, dung hợp tếbào người với trưng thỏ đãloai bỏ NST. Phôi phát triển100 trế bào

Phôi trở thành- nguồn cung cấp các tế bào gốc- giải pháp `nh trạng thiếu phôi IVF còn

sót lại sau khi cấy phôi ở các ca xử lý thụjnh ống nghiệm

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 38: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

Hayashi et al., 2011; 2012; Science; CellHayashi et al., 2011; 2012; Science; Cell

Túi phôi Nguyênbào sợi

TBG đa tiềmnăng

Tinh tửTBG tạo tinhnguyên bào

Tinh nguyên bào trướcphân bào giảm nhiễm

Tinh nguyên bào sauphân bào giảm

nhiễm12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 39: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

Năm 2013, 1 miếng thịt burger tế bào gốc có giá 330.000 USD; năm 2016 có giá 10 USD.

LÀM SAO ĐỂ TẠO RA?

Mô được thu từ cơ củađộng vật

TBG đượcchiết xuất từ

3. Tế bào cơ được nuôităng sinh thành tảng

4. Sợi cơ mới được băm nhỏvà chuyển vào miếng burger

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 40: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 41: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc

Page 42: 12/3/18 ngocvu@sci.edu.vn-Viện Tế bào gốc...Công nghệ nuôi cấy Công nghệ tinh sạch Công nghệ bảo quản Công nghệ thu phân đoạn chất Công nghệ nuôi

--------------------END---------------

12/3/18 [email protected] Viện Tế bào gốc