51
Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού Σχεδίου ΚΑΠ 2021-2027 ΒΕΡΟΙΑ 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 KOZANH 12 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 Βασικά χαρακτηριστικά του αγροδιατροφικού τομέα Κ. Αποστολόπουλος Μονάδα Αξιολόγησης Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης ΠΑΑ 2014 – 2020

11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού Σχεδίου ΚΑΠ 2021-2027

ΒΕΡΟΙΑ 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 KOZANH 12 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019

Βασικά χαρακτηριστικά του αγροδιατροφικού τομέα

Κ. Αποστολόπουλος Μονάδα Αξιολόγησης

Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης ΠΑΑ 2014 – 2020

Page 2: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Ο Αγροδιατροφικός τομέας

Κλίμα

Ποιότητα ζωής στην ύπαιθρο

Φυσικοί πόροι

Εργασία

Γη

Κεφάλαιο

Εισόδημα

Τρόφιμα, πρώτες ύλες και υπηρεσίες

Έρευνα και τεχνολογική

ανάπτυξη

Εισροές

Γνώση

Page 3: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

• Βασικά ερωτήματα: • Παρέχονται δυνατότητες για χρήση νέων τεχνολογιών; • Διαφοροποιείται η οικονομία της υπαίθρου; • Δημιουργούνται αποκλεισμοί κατά τη διαδικασία ανάπτυξης της υπαίθρου; • Παραμένουν, τελικά, οι κάτοικοι στην ύπαιθρο;

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ

Κλίμα

Ποιότητα ζωής στην ύπαιθρο

Φυσικοί πόροι

Εργασία

Γη

Κεφάλαιο

Εισόδημα

Τρόφιμα και

πρώτες ύλες

Έρευνα και τεχνολογική

ανάπτυξη

Εισροές

Γνώση

Page 4: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Παρέχονται δυνατότητες για χρήση νέων τεχνολογιών;

Το «Γρήγορο internet» καλύπτει τις αγροτικές περιοχές

Ποιότητα ζωής στην ύπαιθρο

Περιοχές όπου παρέχεται ευρυζωνική υπηρεσία

Πηγή: ΕΕΤΤ

Page 5: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Διαφοροποιείται η οικονομία της υπαίθρου;

Οι τουριστικές κλίνες στις αγροτικές περιοχές αυξάνονται

Ποιότητα ζωής στην ύπαιθρο

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

0

200.000

400.000

600.000

800.000

1.000.000

1.200.000

1.400.000

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Τουριστικές κλίνες

% σε αγροτικές περιοχές % σε ενδιάμεσες περιοχές % σε αστικές περιοχές Αριθμός κλινών

Πηγή: Κοινοί δείκτες πλαισίου (https://ec.europa.eu/info/food-farming-fisheries/key-policies/common-agricultural-policy/cap-glance/cmef)

Page 6: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

2014 2015 2016 2017 2018

% πληθυσμού που κινδυνεύει από φτώχεια και κοινωνικό αποκλεισμό

Σύνολο χώρας Αραιοκατοικημένες αγροτικές περιοχές

Πηγή: Κοινοί δείκτες πλαισίου (https://ec.europa.eu/info/food-farming-fisheries/key-policies/common-agricultural-policy/cap-glance/cmef)

38,9%

35,6%

Ποιότητα ζωής στην ύπαιθρο

Δημιουργούνται αποκλεισμοί κατά τη διαδικασία ανάπτυξης της υπαίθρου;

Παραμένει ο κίνδυνος φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού

Page 7: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Παραμένουν, τελικά, οι κάτοικοι στην ύπαιθρο;

Εξέλιξη πληθυσμού στις αγροτικές περιοχές

Πηγή: Κοινοί δείκτες πλαισίου (https://ec.europa.eu/info/food-farming-fisheries/key-policies/common-agricultural-policy/cap-glance/cmef)

43,3 43,1 42,9 43,2 43,0 42,9 42,7 44,1 43,8

10,5 10,5 10,5 10,5 10,5 10,5 10,6 10,4 10,6

46,3 46,4 46,6 46,3 46,5 46,6 46,7 45,5 45,7

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

% πληθυσμού ανά κατηγορία περιοχών

Αγροτικές περιοχές Ενδιάμεσες περιοχές Αστικές περιοχές

Ποιότητα ζωής στην ύπαιθρο

Page 8: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ

Κλίμα

Ποιότητα ζωής στην ύπαιθρο

Φυσικοί πόροι

Εργασία

Γη

Κεφάλαιο

Εισόδημα

Τρόφιμα και

πρώτες ύλες

Έρευνα και τεχνολογική

ανάπτυξη

Εισροές

Γνώση

• Βασικά ερωτήματα: • Πως διαμορφώνεται η κατάσταση της ποιότητας των υδάτων; • Πώς διαμορφώνεται η κατάσταση του εδάφους; • Ποια είναι η τάση υιοθέτησης πρακτικών φιλικών προς το περιβάλλον; • Πόσο εντατικές είναι, τελικά, οι συνθήκες καλλιέργειας;

Page 9: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Πως διαμορφώνεται η κατάσταση της ποιότητας των υδάτων;

Η ρύπανση από άζωτο μειώνεται Φυσικοί

πόροι

0

10

20

30

40

50

60

70

80

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2018

Δυνητικό πλεόνασμα αζώτου σε γεωργική γη (kg/ha/έτος)

Ελλάδα ΕΕ

Πηγή: Κοινοί δείκτες πλαισίου (https://ec.europa.eu/info/food-farming-fisheries/key-policies/common-agricultural-policy/cap-glance/cmef)

Page 10: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Πώς διαμορφώνεται η κατάσταση της ποιότητας των υδάτων;

Τα υπόγεια ύδατα με υψηλή ποιότητα αυξάνονται; Φυσικοί

πόροι

65,32 70,21

17,76 14,69

16,92 15,1

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2015 2018

Ποιότητα υπόγειων υδάτων

Υψηλή ποιότητα Μέτρια ποιότητα Κακή ποιότητα

Πηγή: ΕΥΔ ΠΑΑ - Μελέτη για την Αξιολόγηση της συμβολής του ΠΑΑ στη διαχείριση και αποδοτικότητα της χρήσης των υδάτων (2019)

Page 11: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Πώς διαμορφώνεται η κατάσταση του εδάφους;

Η διάβρωση του εδάφους από το νερό μειώνεται

0

1

2

3

4

5

6

7

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Ρυθμός απώλειας εδάφους λόγω διάβρωσης που προκαλείται από νερό (t/ha/έτος)

Ελλάδα ΕΕ

Φυσικοί πόροι

% γεωργικής έκτασης με κίνδυνο διάβρωσης που προκαλείται από νερό

11%

7%

Πηγή: ΕΥΔ ΠΑΑ - Μελέτη για την Αξιολόγηση της συμβολής του ΠΑΑ στην πρόληψη και βελτίωση της διαχείρισης του εδάφους (2019)

Page 12: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Ποια είναι η τάση υιοθέτησης πρακτικών φιλικών προς το περιβάλλον;

Οι εκτάσεις βιολογικής γεωργίας αυξάνονται Φυσικοί

πόροι

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

6,0

7,0

8,0

9,0

2014 2015 2016 2017 2018

% ΧΓΕ με βιολογική γεωργία

Ελλάδα ΕΕ

8%

7%

Πηγή: Κοινοί δείκτες πλαισίου (https://ec.europa.eu/info/food-farming-fisheries/key-policies/common-agricultural-policy/cap-glance/cmef)

Page 13: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Πόσο εντατικές είναι, τελικά, οι συνθήκες καλλιέργειας;

Υψηλής ένταση γεωργία μόνο στο 25% της έκτασης Φυσικοί

πόροι

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2014 2015 2016 2017 2018

% ΧΓΕ ανάλογα με την ένταση των εισροών ανά εκτάριο

βοσκή

υψηλή ένταση

μέση ένταση

χαμηλή ένταση

Πηγή: Κοινοί δείκτες πλαισίου (https://ec.europa.eu/info/food-farming-fisheries/key-policies/common-agricultural-policy/cap-glance/cmef)

Page 14: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

ΚΛΙΜΑ

Κλίμα

Ζωτικότητα

υπαίθρου

Φυσικοί πόροι

Εργασία

Γη

Κεφάλαιο

Εισόδημα

Τρόφιμα και

πρώτες ύλες

Έρευνα και τεχνολογική

ανάπτυξη

Εισροές

Γνώση

• Βασικά ερωτήματα: • Πως επηρεάζει η ελληνική γεωργία την αλλαγή του κλίματος;

• Πώς επηρεάζει η ελληνική γεωργία την ποσότητα του νερού;

Page 15: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Πως επηρεάζει η ελληνική γεωργία την αλλαγή του κλίματος;

Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου είναι χαμηλές Κλίμα

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

14,0

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

% εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τη γεωργία

Ελλάδα ΕΕ

12%

7%

Πηγή: Κοινοί δείκτες πλαισίου (https://ec.europa.eu/info/food-farming-fisheries/key-policies/common-agricultural-policy/cap-glance/cmef)

Page 16: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Πως επηρεάζει η ελληνική γεωργία την αλλαγή του κλίματος;

Η παραγωγή ΑΠΕ στη γεωργία αυξάνεται; Κλίμα

0

50

100

150

200

250

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας από τη γεωργία (ktoe)

135

Πηγή: Κοινοί δείκτες πλαισίου (https://ec.europa.eu/info/food-farming-fisheries/key-policies/common-agricultural-policy/cap-glance/cmef)

Page 17: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Πώς επηρεάζει η ελληνική γεωργία την ποσότητα του νερού;

Οι ανάγκες για νερό άρδευσης αυξάνονται Κλίμα

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

2015 2018

hm

3

Εκτιμώμενες απολήψεις νερού για άρδευση (hm3)

Πηγή: ΕΥΔ ΠΑΑ - Μελέτη για την Αξιολόγηση της συμβολής του ΠΑΑ στη διαχείριση και αποδοτικότητα της χρήσης των υδάτων (2019)

Page 18: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

ΕΡΕΥΝΑ, ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ και ΓΝΩΣΗ

Κλίμα

Ζωτικότητα

υπαίθρου

Φυσικοί πόροι

Εργασία

Γη

Κεφάλαιο

Εισόδημα

Τρόφιμα και

πρώτες ύλες

Έρευνα και τεχνολογική

ανάπτυξη

Εισροές

Γνώση

• Βασικά ερωτήματα: • Πως διαμορφώνονται οι δυνατότητες για έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη

στη γεωργία; • Υπάρχει ένα λειτουργικό σύστημα που να μεταφέρει τη γνώση στους

γεωργούς;

Page 19: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Πως διαμορφώνονται οι δυνατότητες για έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη στη γεωργία;

Οι δαπάνες για ΕΤΑΚ στη γεωργία είναι χαμηλές Έρευνα και τεχνολογική

ανάπτυξη

11

26

33

19

0

5

10

15

20

25

30

35

Ελλάδα Μεσογειακές χώρες ΕΕ Παγκόσμια

Δαπάνες για ΕΤΑΚ στη γεωργία (€/ha)

Δαπάνες για ΕΤΑΚ στη γεωργία (€/ha)

Page 20: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Υπάρχει ένα λειτουργικό σύστημα που να μεταφέρει τη γνώση στους γεωργούς;

Το σύστημα μεταφοράς γνώσης δεν είναι αποτελεσματικό

Πηγή: Έκθεση PRO - AKIS

Γνώση

Page 21: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

ΕΙΣΡΟΕΣ

Κλίμα

Ποιότητα ζωής στην ύπαιθρο

Φυσικοί πόροι

Εργασία

Γη

Κεφάλαιο

Εισόδημα

Τρόφιμα και

πρώτες ύλες

Έρευνα και τεχνολογική

ανάπτυξη

Εισροές

Γνώση

• Βασικά ερωτήματα: • Πως συγκρίνεται το κόστος εισροών στην Ελλάδα σε σχέση με την ΕΕ;

• Ποιες κατηγορίες εισροών έχουν σχετικά μεγαλύτερο κόστος;

Page 22: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Πως συγκρίνεται το κόστος εισροών στην Ελλάδα σε σχέση με την ΕΕ;

Το κόστος εισροών στην Ελλάδα είναι σχετικά χαμηλό

Πηγή: FADN 2017

0

0,2

0,4

0,6

0,8

1

1,2

1,4

1,6

1,8

IT RO ES EL PT MT CY IL BE NL PL HR AT HU DE DK FR LT UK BG LV SI SE EE LU CZ SK FI

Αξία παραγωγής για κάθε 1€ κόστους εισροών (2017)

Εισροές

1,33

Μέσος όρος ΕΕ: 1,14

Page 23: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Ποιες κατηγορίες εισροών έχουν σχετικά μεγαλύτερο κόστος;

Οι γενικές δαπάνες έχουν σχετικά μεγαλύτερο κόστος Εισροές

0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

5,00

6,00

7,00

8,00

HR IT MT PT RO BE CY DK NL BG ES PL EL LT IL HU UK SI LV LU DE SK AT CZ SE EE FR FI

Αξία παραγωγής για κάθε 1€ γενικών δαπανών παραγωγής 2017 (ενέργεια, νερό κ.λπ.)

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

3,00

3,50

4,00

EL IT ES FR AT RO BG DE PT NL LU PL LT SI HU LV HR CY DK EE FI BE IL UK SE CZ SK MT

Αξία παραγωγής για κάθε 1€ ειδικών δαπανών παραγωγής 2017 (σπόροι, λιπάσματα, ζωοτροφές κ.λπ)

3,42

4,86

Πηγή: FADN 2017

Page 24: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

ΓΗ

Κλίμα

Ποιότητα ζωής στην ύπαιθρο

Φυσικοί πόροι

Εργασία

Γη

Κεφάλαιο

Εισόδημα

Τρόφιμα και

πρώτες ύλες

Έρευνα και τεχνολογική

ανάπτυξη

Εισροές

Γνώση

• Βασικά ερωτήματα: • Πόση γη χρησιμοποιεί κάθε εκμετάλλευση;

• Πως χρησιμοποιείται η γη;

Page 25: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Πόση γη χρησιμοποιεί κάθε εκμετάλλευση;

Μικρό μέγεθος εκμεταλλεύσεων αλλά συγκρίσιμο με ΕΕ Γη

Πηγή: Κοινοί δείκτες πλαισίου (https://ec.europa.eu/info/food-farming-fisheries/key-policies/common-agricultural-policy/cap-glance/cmef) και ΟΠΕΚΕΠΕ - ΟΣΔΕ

49,1% 42,9%

20,1%

21,9%

10,9% 12,3%

7,5% 8,5%

3,1% 3,5%

3,3% 3,7%

3,3% 3,7%

2,7% 3,4%

ΕΕ 2007 ΕΕ 2017

49,2% 40,8%

24,7%

28,8%

11,4% 14,8%

6,8% 8,9%

2,7% 3,4% 2,6% 2,3%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Ελλάδα 2007 Ελλάδα 2017

Page 26: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

3,60 3,65

8,56 8,48

7,61 7,05

5,13 5,02

4,79

4,85

8,40 9,30

7,37 8,19

38,38 37,28

10,51 10,00

Αμπελώνες

Φρούτα και εσπεριδοειδή

Διάφορες μόνιμες φυτείες

Συνδυασμός καλλιεργειών - εκτροφών

Πολυκαλλιέργεια

Σιτηρά (πλην ρυζιού),ελαιούχοι σπόροι και πρωτεϊνούχα φυτά

Αιγοπροβατοτροφία

Ελαιώνες

Μεγάλες καλλιέργειες

1,67 1,56

3,46 3,16

3,53 3,41

3,85 3,84

4,27 4,36

10,18 10,74

11,82 14,14

12,18 11,09

44,54 42,09

Πως χρησιμοποιείται η γη;

Λίγες μεγάλες καλλιέργειες – Πολλοί μικροί ελαιώνες Γη

Πηγή: EUROSTAT (ef_lus_main)

% αριθμού εκμεταλλεύσεων % έκτασης

2016

2013 2013

2016

Page 27: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

ΕΡΓΑΣΙΑ

Κλίμα

Ζωτικότητα

υπαίθρου

Φυσικοί πόροι

Εργασία

Γη

Κεφάλαιο

Εισόδημα

Τρόφιμα και

πρώτες ύλες

Έρευνα και τεχνολογική

ανάπτυξη

Εισροές

Γνώση

• Βασικά ερωτήματα: • Πόσοι απασχολούνται στην αγροδιατροφή;

• Πόσοι ασχολούνται επαγγελματικά στη γεωργία;

• Ποια είναι η ηλικιακή διάρθρωση των απασχολούμενων στη γεωργία;

Page 28: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Πόσοι απασχολούνται στην αγροδιατροφή;

Υψηλό ποσοστό απασχόλησης στη γεωργία και τη μεταποίηση Εργασία

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Ελλάδα 10,9 11,5 12,0 11,9 12,5 12,5 13,2 13,0 12,4 11,9 11,7

EU27 4,3 4,4 4,4 4,3 4,6 4,6 4,5 4,4 4,2 3,9 3,8

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

14,0

Απασχόληση στη γεωργία

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Ελλάδα 2,7 2,9 3,0 2,9 2,9 2,9 3,3 3,3 3,4 3,5 3,6

EU27 2,1 2,0 2,0 2,0 2,3 2,2 2,2 2,3 2,3 2,3 2,3

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

Απασχόληση στη βιομηχανία τροφίμων

Πηγή: Κοινοί δείκτες πλαισίου (https://ec.europa.eu/info/food-farming-fisheries/key-policies/common-agricultural-policy/cap-glance/cmef)

11,7%

3,6%

Page 29: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Πόσοι ασχολούνται επαγγελματικά στη γεωργία;

Χαμηλό ποσοστό με κύριο επάγγελμα τη γεωργία Εργασία

0

100.000

200.000

300.000

400.000

500.000

600.000

700.000

800.000

2014 2015 2016 2017 2018

Πλήθος επαγγελματιών γεωργών

Σύνολο εκμεταλλεύσεων Επαγγελματίες γεωργοί

402.000

Πηγή: ΟΠΕΚΕΠΕ – ΟΣΔΕ και ΥΠΑΑΤ – Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων

Page 30: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Ποια είναι η ηλικιακή διάρθρωση των απασχολούμενων στη γεωργία;

Γερασμένος πληθυσμός απασχολούμενων στη γεωργία Εργασία

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

14,0

16,0

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

EU27 Ελλάδα

αριθμός ατόμων ηλικίας <35 ετών για κάθε 100 άτομα ηλικίας ≥55 ετών

6

Πηγή: Κοινοί δείκτες πλαισίου (https://ec.europa.eu/info/food-farming-fisheries/key-policies/common-agricultural-policy/cap-glance/cmef)

9

Page 31: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Κλίμα

Ζωτικότητα

υπαίθρου

Φυσικοί πόροι

Εργασία

Γη

Κεφάλαιο

Εισόδημα

Τρόφιμα και

πρώτες ύλες

Έρευνα και τεχνολογική

ανάπτυξη

Εισροές

Γνώση

• Βασικά ερωτήματα: • Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του ζωικού κεφαλαίου; • Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του παγίου κεφαλαίου; • Πως διαμορφώνεται η κατάσταση στο ανθρώπινο κεφάλαιο; • Πως διαμορφώνεται η κατάσταση στο κοινωνικό κεφάλαιο;

Page 32: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του ζωικού κεφαλαίου;

Ηγετική θέση στις αίγες, σημαντικό μερίδιο στα πρόβατα

Πηγή: EUROSTAT (ef_lsk_main)

Κεφάλαιο

8,5%

30,8%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

Ιπποειδή Βοοειδή Χοίροι Προβατοειδή Αιγοειδή Πουλερικά Κονικλοειδή

% Μονάδων Ζωικού Κεφαλαίου ανά κατηγορία

% στην Ελλάδα 2013 % στην Ελλάδα 2016 % ΕΕ 2016

Page 33: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του παγίου κεφαλαίου;

Η αξία του παγίου κεφαλαίου είναι σχετικά μικρή Κεφάλαιο

104

274

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

DK NL UK LU SE IL DE SK BE CZ FI AT IT FR ES EE SI MT PL CY HR HU LV EL BG LT PT RO

χιλι

άδ

ες €

Αξία παγίου κεφαλαίου τυπικής εκμετάλλευσης

Πηγή: FADN 2017

Page 34: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Πηγή: FADN 2017

63%

37%

33%

23%

Μηχανήματα

Γη και μόνιμες φυτείες

Ζώα αναπαραγωγής

Κτίρια

Σύνθεση παγίου κεφαλαίου ως ποσοστό του ευρωπαϊκού μέσου όρου

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του παγίου κεφαλαίου;

Υστέρηση σε κτίρια, σχετική σύγκλιση σε μηχανήματα Κεφάλαιο

Page 35: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του παγίου κεφαλαίου;

Αυξητική τάση της αξίας του παγίου κεφαλαίου Κεφάλαιο

Πηγή: FADN 2017

0

20.000

40.000

60.000

80.000

100.000

120.000

140.000

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

Αξία παγίου κεφαλαίου τυπικής εκμετάλλευσης

104.160€

Page 36: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Πως διαμορφώνεται η κατάσταση στο ανθρώπινο κεφάλαιο;

Πολύ χαμηλό επίπεδο κατάρτισης των γεωργών Κεφάλαιο

0

5

10

15

20

25

30

35

2014 2015 2016 2017 2018

% αρχηγών εκμεταλλεύσεων με βασική ή πλήρη γεωργική κατάρτιση

Ελλάδα ΕΕ

7%

32%

Πηγή: Κοινοί δείκτες πλαισίου (https://ec.europa.eu/info/food-farming-fisheries/key-policies/common-agricultural-policy/cap-glance/cmef)

Page 37: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Πως διαμορφώνεται η κατάσταση στο κοινωνικό κεφάλαιο;

Σημαντική οργάνωση στα οπωροκηπευτικά, μικρή στις ελιές

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

2014 2015 2016 2017 2018

Πλήθος μελών σε οργανώσεις παραγωγών

Οργανώσεις παραγωγών οπωροκηπευτικών Οργανώσεις ελαιουργικών φορέων

38% του συνόλου

• Το 2016 • οι εκμεταλλεύσεις που

συμμετείχαν σε Οργανώσεις Ελαιουργικών Φορέων αποτελούσαν το 9,5% του συνόλου των ελαιουργικών εκμεταλλεύσεων

• οι εκμεταλλεύσεις που συμμετείχαν σε Οργανώσεις Παραγωγών οπωροκηπευτικών αποτελούσαν το 38% του συνόλου των εκμεταλλεύσεων που ειδικεύονται στα οπωροκηπευτικά

Κεφάλαιο

9,5% του συνόλου

Page 38: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

ΕΙΣΟΔΗΜΑ

Κλίμα

Ποιότητα ζωής στην ύπαιθρο

Φυσικοί πόροι

Εργασία

Γη

Κεφάλαιο

Εισόδημα

Τρόφιμα και

πρώτες ύλες

Έρευνα και τεχνολογική

ανάπτυξη

Εισροές

Γνώση

• Βασικά ερωτήματα: • Πως συμβάλει ο αγροδιατροφικός τομέας στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν; • Τι μέγεθος έχουν οι εκμεταλλεύσεις και οι μεταποιητικές επιχειρήσεις; • Πόσο παραγωγική είναι η εργασία στον αγροδιατροφικό τομέα; • Πώς συγκρίνεται το γεωργικό εισόδημα με τους μισθούς στους άλλους οικονομικού τομείς; • Πόσο σημαντικές είναι οι άμεσες ενισχύσεις στη στήριξη του γεωργικού εισοδήματος;

Page 39: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Πως συμβάλει ο αγροδιατροφικός τομέας στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν;

Ψηλά η γεωργία, χαμηλά η μεταποίηση σε σχέση με την ΕΕ Εισόδημα

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

4

4,5

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

%ΑΠΑ πρωτογενή τομέα

Ελλάδα ΕΕ

4,2%

0

5

10

15

20

25

30

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

%ΑΠΑ βιομηχανίας τροφίμων

Ελλάδα ΕΕ

17,2%

Πηγή: Κοινοί δείκτες πλαισίου (https://ec.europa.eu/info/food-farming-fisheries/key-policies/common-agricultural-policy/cap-glance/cmef)

Page 40: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Τι μέγεθος έχουν οι μεταποιητικές επιχειρήσεις;

Μικρό μέγεθος – άνω του 80% απασχολούν μέχρι 4 εργαζόμενους Εισόδημα

26,1% 31,6%

56,7%

36,6%

8,0%

13,1%

9,3%

18,7%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Ελλάδα ΕΕ

% Επιχειρήσεων ανά κλάση μεγέθους, με βάση τον αριθμό εργαζομένων

άνω των 10 εργαζόμενων

5 - 9 εργαζόμενοι

1 - 4 εργαζόμενοι

0 εργαζόμενοι

Πηγή: EUROSTAT (bd_9bd_sz_cl_r2)

Page 41: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Τι μέγεθος έχουν οι εκμεταλλεύσεις;

Μικρό μέγεθος – 70% με τυπική απόδοση έως 8.000 ευρώ Εισόδημα

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

% Γεωργικών εκμεταλλεύσεων ανά κλάση οικονομικού μεγέθους

> 500.000

100.000-499.999

50.000-99.999

25.000-49.999

8.000-24.999

2.000-7.999

<2.000

Πηγή: Κοινοί δείκτες πλαισίου (https://ec.europa.eu/info/food-farming-fisheries/key-policies/common-agricultural-policy/cap-glance/cmef)

Page 42: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Πόσο παραγωγική είναι η εργασία στον αγροδιατροφικό τομέα;

Χαμηλή σε σχέση με ΕΕ με τάση απόκλισης Εισόδημα

0,0

5.000,0

10.000,0

15.000,0

20.000,0

25.000,0

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Παραγωγικότητα της εργασίας στον πρωτογενή τομέα (€/άτομο)

Ελλάδα ΕΕ

0,0

10.000,0

20.000,0

30.000,0

40.000,0

50.000,0

60.000,0

70.000,0

80.000,0

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Παραγωγικότητα της εργασίας στη μεταποίηση (€/άτομο)

Ελλάδα ΕΕ

14.425 45.884

Πηγή: Κοινοί δείκτες πλαισίου (https://ec.europa.eu/info/food-farming-fisheries/key-policies/common-agricultural-policy/cap-glance/cmef)

Page 43: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Πώς συγκρίνεται το γεωργικό εισόδημα με τους μισθούς στους άλλους τομείς;

Συγκρίσιμο εισόδημα, υψηλά σε σχέση με την ΕΕ Εισόδημα

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

100,0

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

Σύγκριση γεωργικού εισοδήματος με τους μισθούς στους άλλους τομείς της οικονομίας

Ελλάδα ΕΕ

48,3%

93,4%

Πηγή: Κοινοί δείκτες πλαισίου (https://ec.europa.eu/info/food-farming-fisheries/key-policies/common-agricultural-policy/cap-glance/cmef)

Page 44: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Πόσο σημαντικές είναι οι άμεσες ενισχύσεις στη στήριξη του γεωργικού εισοδήματος;

Οι άμεσες ενισχύσεις δίχτυ προστασίας του γεωργικού εισοδήματος Εισόδημα

Πηγή: DG AGRI - CAP indicators dashboard (https://agridata.ec.europa.eu/extensions/DashboardIndicators/FarmIncome.html)

Page 45: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Πόσο σημαντικές είναι οι άμεσες ενισχύσεις στη στήριξη του γεωργικού εισοδήματος;

Πολύ υψηλή στήριξη ανά εκτάριο, πολύ χαμηλή ανά παραγωγό

153 €/ha

606 €/ha

30.000 €/εκμ

3.600 €/εκμ

Εισόδημα

Πηγή: DG AGRI - CAP indicators dashboard (https://agridata.ec.europa.eu/extensions/DashboardIndicators/FarmIncome.html)

Page 46: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Για μια ζωντανή ύπαιθρο

Εξάπλωση ευρυζωνικών δικτύων Σχετικά μικρή διείσδυση στις ορεινές περιοχές

Τάσεις διαφοροποίησης της οικονομίας της υπαίθρου προς τον τουρισμό

Σταθερή πληθυσμιακή εξέλιξη Σχετικά μεγάλο ποσοστό ατόμων που κινδυνεύουν από τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό

Page 47: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Για το περιβάλλον και το κλίμα

Σχετικά χαμηλής έντασης γεωργία που δεν εξαντλεί τους φυσικούς πόρους, λόγω και της εφαρμογής αγροπεριβαλλοντικών μέτρων και βιολογικής γεωργίας του ΠΑΑ Σχετικά μικρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου

Σημαντικές απολήψεις νερού άρδευσης. Μικρή τάση μείωσης απολήψεων λόγω και της εφαρμογής εγγειοβελτιωτικών έργων του ΠΑΑ

Page 48: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Για έναν ανταγωνιστικό, ηλικιακά ανανεωμένο και ισόρροπο αγροδιατροφικό τομέα

Απασχολεί σημαντικό μέρος του εργατικού δυναμικού (15%)

Το εργατικό δυναμικό παρουσιάζει σημαντικές τάσεις γήρανσης Σχετικά χαμηλό ποσοστό των απασχολούμενων είναι επαγγελματίες αγρότες Σχετικά χαμηλά ποσοστά παραγωγών με βασική ή πλήρη κατάρτιση.

Με σημαντική συμβολή στο ΑΕΠ (21,5%) Σχετικά χαμηλή συμβολή της μεταποίησης στο ΑΕΠ σε σχέση με την ΕΕ

Το μέγεθος των εκμεταλλεύσεων, αν και σχετικά μικρό, είναι συγκρίσιμο με τον ενωσιακό μέσο όρο Σημαντικό μέρος του πανευρωπαϊκού ζωικού κεφαλαίου σε πρόβατα (8,5% της ΕΕ) και εξέχουσα θέση στις αίγες (30,8% της ΕΕ)

Σχετικά μεγάλο ποσοστό (90%) επιχειρήσεων μεταποίησης με λιγότερους από 10 εργαζόμενους Σχετικά μεγάλο ποσοστό εκμεταλλεύσεων (90%) με τυπική απόδοση μικρότερη από 25.000 €/έτος

Page 49: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Για έναν ανταγωνιστικό, ηλικιακά ανανεωμένο και ισόρροπο αγροδιατροφικό τομέα

Αυξητική πορεία σώρευσης παγίου κεφαλαίου, λόγω και της εφαρμογής σχετικών επενδυτικών μέτρων του ΠΑΑ Σχετικά χαμηλό κόστος εισροών, οφειλόμενο κυρίως στις γενικές δαπάνες (ενέργεια, νερό κ.λπ.)

Συγκριτικά χαμηλά επίπεδα παγίου κεφαλαίου. Σχετικά μικρός βαθμό οργάνωσης της παραγωγής Σχετικά χαμηλή δαπάνη για έρευνα στη γεωργία Κατακερματισμένο και αδύναμο σύστημα μεταφοράς γνώσης και καινοτομίας Σχετικά χαμηλή παραγωγικότητα της εργασίας

Page 50: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Για ένα δίκαιο εισόδημα για τους γεωργούς

Σχετικά υψηλό επίπεδο διαβίωσης των Ελλήνων γεωργών, σε σχέση με το μέσο όρο της ΕΕ Σημαντικός ρόλος των άμεσων ενισχύσεων ως δίχτυ προστασίας του γεωργικού εισοδήματος

Σημαντική εξάρτηση του γεωργικού εισοδήματος από τις άμεσες ενισχύσεις

Πολύ υψηλή ενίσχυση ανά εκτάριο, πολύ χαμηλή ανά εκμετάλλευση

Page 51: 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 12 Βασικά χαρακʐηρισʐικά ʐοʑ ......Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού

Ημερίδα προετοιμασίας για την κατάρτιση του Στρατηγικού Σχεδίου ΚΑΠ 2021-2027

ΒΕΡΟΙΑ 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 KOZANH 12 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019

Ευχαριστώ για την προσοχή σας!

ΕΥΔ ΠΑΑ 2014 – 2020 www.agrotikianaptixi.gr

www.ead.gr