1009 LIBER DE CARDINALIBUSOPERIBUS CHRISTI. lolG.

LIBER

M CARDINMIBIIS OPERIBUS CHRISI

s . " DSQUE AD ASGERSDM EJUS AD PATREM'

-

AD ADRI-ANUM"IV.PONTIFICEM MAXIMUM.

{Opp. S. Cypriani ex edit. Nicolai Rigallii, p. 595. — Paris., 1648, fol.)

.PROLOGUS

Solent malres infantulis nuper editis in ipso-~\tse introitu aptare vocabula, et ex aliquibusprsecedentibus vel circumstaniibus causis, vei exgenere, vel ex eventibus imponere nomina. ut in,ipsis primordialibus iniliis quaedam praeflgerenturcommonitoria ingredieniibus vitam, ne nomen eis«sset ad ignominiam, si originalis naturaj tra-

3M1 . EB.NALDIBOMVALLiS ABBATfS ------ im

ilujtis rei forma seraphini faeiem Dei, etpedes .velat (lsa. vi); et pelentibus uhse iri mcaio sunt,prineipium flnemque majestalis-diviiise.alarum ex-tensio,'infia supraque operiens, aditum ad se te-merariis tractaloribusvel scriploribus interdicit; necpatitur ad liquidum se videri Divinitas,quam uti-que investigatio fideiisaliquonrodoodorat vebsen-tit, sed puram ejus f-essentiam -nec conspicit neccomprehendit. Aflirmalio quippe de Dei essenliain prompiu haberi non potest; neque enim diffinirbilis est Divinitas, sed verius sinceriusque remotioindicat negando qtiidnon sltquam-asserendo quidsit, quoniam quidquid seiisui subjacet, illud esse nonpotest quod omneri) superat intelleclum. Quidquidaudiri vel videri vel sciri potest, non eohvenit ma-jestati : hebes est in hae consideratione' omnisacies sensuttm, et caligat aspeetus; Hanc invisibilemiucem, et inaccessibilem naturam sex^aliis hinc etinde seraphim statu et volattt circumeunt et abscon-duiit,(i6i

1615 ' LIBER DE CARDINALIBUSOPERIBTJS CHRISTI. 16Uad haec tenlanda conatus assurgere; sed associala icarni divinitas assumptam naturam ex parte suaevoiuit esse claritatis consortem, et apertis ccelis-super doctorem et.Dominum noslrum ad superioranostrum introduxere aspectum, et vidimus glQriamejus quasi Unigenitla Patre (Joan. i), et de pleni-tudine gratise et veritatis quse in ipso est, jnstillataesl iohis aliqua portio"{ibid.). Et cum Philippo au-divimus:Quividet me,videl etPalrem (Joan.xiV).Nectamenin hacvisioneplena potest esse sufficieniia,donec in spleiidoiibus sanctorum in die viiiulis suae(Psal. cix) agnoscaiur ralio gignejitis et genili et'procedenlis, quam oculus non vidit; nec auris att-divit, nec iri cor- liominis ad' liquidum hucusque.ascendit (FCor. u). In his omnibus quae dicta suntomnino sensum nostrum malerioe excedit subliriiir *tas, et styjum repellit moles nimii ponderis, et-ascensionis arduae.diflicultas ; sed praicepli vestri,Paler excellenlissime, me coegit necessitas, ut ten-larem, si forte importunitale studii aliqua possemde santfuarii' supelleclile vellicare, et reducto inpartem velamine"arcto subtilique adilu propiliato-rium intueri. Prsegumpsit meditatio aspicere a Ipn-ge, et annos ajternos inquirere, et quid anle tem-pora saeeularia esset indagare, si lamen. saeculumvel lempus dici polest anle lucem et diem et so-lem, el quomodo ante "causas elementarias et ma-teriales origines illa «ternilalis infinitas se habe-ret, si ilia Omnipotentia ap.ud se soliiaria esset, etminisleriales ei deessenl spiritus, et maneret apud fse illocaliter sempilerna Divinitas, et in quo ,ess.ecsapientise regnum, cum non esset qriod regereiur,et usu specieque careret illa inanis antiquitas. Abliis omnibus repulsus, ad ssecularia visibilia com-Dttlsus sum redire. Et utinam me ipsum cogno-scam et sciam l.Quod si animae meoe, quee corporismei oblinet principaluni, irec originem scio, nee-metior .quantitatem, nec qualis sit intueri sufHcio,si igiiota est mihi .ratio quare ipsa delecletur incorpore persecutore suo ; si nescio quis ,hanc le-gem membris insculpserit, ut tam violenla doraina-lione spiritum opprimat , et -melior digniorquenalura deteriori succumbat-, patienter me ferreoportet si opefatorem universilalis -non ititelligo,qu'f in minimis operatioiium suarum particulis Tnieam proflteor caecitalem..Ii)solubilisvidetur haecquaestio, quare homo ralionahilis in negala nilaturet vetila,.el semper illicilis delecietur. Omnino Ta-rumest et diflicile fieri bonum, facile etprqnumest esse malum ; et hae sine magistro, sine exem-plo doctrina statim a pubescenfibus annis im-buimur etdocemur. Videin ipsis qui sanctimoniamprolitenlur, quse religio manum claudat porreciismuneribus ,. quse solitudo aures obserat oblatlsfavoribus, qtiae gula communibus cst contenta sa-poribus. Quisnonse habeat vilera, si videatliu-milem ? Quis non putet opprobrium, si -se seniitinglorium ? Quis enumeret voluptalum.potius mon-straquam species, quseper coiicuplsccnfiascarnis

A invitatri animam traliunt clam palamque de conclaviad forum, de lupanari ad tlieatrum ? In primis ah-rasa verecundia pudoreque convulso -non abscondi-tur.scelus, nec nutat fatio, nec discrelio reluctaturcarnis affectibu's;caplivus' spiritus consenlaneamexhibet clientelam. . • -

Hoc ipsum quod dico, carnis affeclus. impropriedico, quia hoecvitia proprise animoe sunt, qusesen-tit et movet«t vivit: cui imputatur peccaitim, quia

-ipsi dalum est arbitrium, et judicium,-et scientia,e| potentia, per quae possit improbare malum et

' eligere bonum. Corpore autem sic utitur anima,sioul faber mallep vel incude, in qua format; om-nium turpitudinum idola, et fabricanlur quoelibet,quaruincurique voluplatum simulacra. Non est earo-

B dictatrix peccati, nec inventrix maliliae, nec cogi- 'latus format, necdisponit agenda, sed offieiiia estspiritus, qui in ea et per"eam quaecunque affectave-rit peragit et consummat. Quod autem ipsa- insen-sibilis sit, spiritu recedente dignoscilur : postcujus.discessum nulli apta us.ui superest pulredinis massaet paludis acervus. Quidquidcnim sentit a ..naturacorporis alienum probatur. Qupd vero carq ad.ver-sus spiritum et-spiritus adversus cariiem.conten-dere dicilur et repugnare. (Gat. v), improjirie ar-bitror dicfum, quia solius animse.lis' ista est quoe -secum rixatur et cum proprio arbilriolitigat, certiqi'in hujusmodi qusestionibus quid bonum sit, quidnia-lum, quam in aliarum rerum inquisitionibus quidverum sit, quid falsum. Nani in abdilarum causarttm^ inspectionibus el secrelis naluras polesl homo efrarevel decipi, quia non per omnia a fine usque ad flnem

"intellectus hunianus attingit; ^ed in hisqute, oculiset manibus subjacent, nulla subtililas judiciumim-pedit, quia fetentia a non ietentibus, decota a.tur-pibus, aniara a dulcibus, dura a suayibus, etirdis-sonis consonanlia facile discernuntur. „Sed desi-

-derii sui veneno mens ebria corpus contumeliis ap-plicat, et-junclis coriiplexibus ambo in mortiferassuavilates. elapsi obdoiTOiunl. Cumque evlgilavelint, sero pcenitentiam adducit confusio, et iuqui-riamenlorum horror. fcedalKs mcnti occurrit.. Et incoeleris omnibus quse maligne palrata sqnt, hujus- ,modi ultio peccatorem persequitur, et. ipse libidi-num labe crapulatus se convomit. Sed.avarilioesolius et quaestus ardor nec satiat cupidum,"necpgenitet eum cumulass.e quod crescere oplat, non

_minui ; et discola t)bslinatus semper quid idolosuo Immolet, sedulus coacervat. Unde boec sitisdivitiarum miseris pectoribus assidet, et ambilio-nis salsugo. bibulam animam occupat, ut per fasetnefas ad loca superiqraetiamde latebris.ereriiinonnulli se.irigerant, etdeomnj gradu ubi aliquis .aditus patet .anheli prodeant, discurrant ad jridi-ccs , blandiantur mediatoribus , -conducant.auxi-liarios, et modis omnibtis elaborent, ut; sedeantcum priucipibus eo quoestu, ut maledicat Deus-quod ipsi benedixerinl, et benedicatquod;maledi-xerint. Hsaclex pe.cca.liquare.jn his ,.et. simiiibus.

1015 ERNALDI BONJEVALLISABBATIS' . ; 1616legem j-usliliae opprimat, et quare enervata Talio,- cum slare possil, tam miserabiliter ruat difficileest assequi, maxime cum defectus iste a danuia-

- tioiiis sententia pendeal, et hanc inevitahilem pce-nam antiqua transgressio sit sortifa. Ergo si me'ipstinj' nescio, si animoemeeesubstautlam et nafu-ram ignoro, si eorum quse intra riie sunt ralionemnon inielligo, qua audaeia supra,me erigam ocu-los, ut videam principium sine principio, ct fineinsine iine aliingam ? A talibus ausibus -desislen-duin excellentia majestatis impeiat, •ct ipsa im-

- possibilitas omnes ingenii nostri conatus repellit,Ea igitur quoe licila sutit et concessa langamus, ct«irca cunabula Salvatoris prima infantiae ejus fer-•eula degustemus, et cii'cumeisi et Ioli, victo dia-

°bclo, sanctilaiis affecfihus in ccena cum Dominoi'ecttmbainus , ubi pane angetorum refecti postillius cibi delicias surgamus ad, transitum, ul deiioc mundo vehtculo erucis evehamur ad ccelum,.Spiritu saiicto hos replerite, ut quL deinceps.nos-devehat, el palefaciat quidquid iri exsilii hujus pe-i-egrinatione moles nunliantes, designato locoBethlebem, ad quaerendum puerhm' cohorlantur.Pastores illi, amplius mente quam oculis carnalibus

r iiluininaii, ad conspiciendum Emmanuel feslinanl;et edocti inlus invisibili roagisterio Spiritus sancli,quero parvulum vident, confiteitlur immensum, etpiaeei devotionis affectum praesentant. Elecfa adesthuniiliuiu personarum simplicitas, ut poneretur re-gula et indissolubilis ilareiur forriia, quod non nislpauperibusspiritu Christipaleret humilitas,necsu-perbos ad intuitum sui posset admitiere- Yerilas.Veniunt in Bethieheni; quem prsedixitGabriel, mve-nitur Emmanuel; civitas parva, domus paupercula,

, supellex exigua. Nulla domus ambilio, nisi recli.na-torium in stabulo, mater in feno, •filius-in pra:-sepio.

' -Tale elegit fabricalor mundi hospitium, hujus-

modi habuit delicias -sacrae Virginis .puerperium.JJ Panniculi pro purpura, pro bysso in ornalu regio

lacinise congeruntur, genitrix est et obstetrix, etdevolamdilectae soboli exltibet clientelam,.allrectat,ampleclitur, jungil oscula, porriglt- mammam, to-tum negotium plenum gaudio; nttllus dolor, nullariaturae contumelia in-puerperio. Pedissequas sub-stantia familiaris non palitur, maneipiorum obse-quiasumptustenuis-et inops mensaexcludit; Nul-lum domus arcta diversorium occullabat, nec se-creti recessus erant -illius casulae; incrustaturanitectum Jet soli pafietes per circuitum vestiebant.Neclocus ibi erat- lavacris quae solent puerperispra8parari,quippe nec aliqua naturae injuriamatremDomini laeserat, quoniam sine tormenlo peperit,-quae in conceptione carnit^voluptate; et tamen con--

1617 LIBER DE CARDINALIBUSOPERIBUS CHRISTL 1518suetudinem sequens ut legi salisfaeeret, quasi cum A£,liismulieribus essetei in hoe opere ratio similis,diebus designalis recubuit, et depositi oneris lassi-tudinem professa oblatoequieti paruit, et in diebusseparalionis non se a toro"Joseph,- qui eam nun-quam leligit, sed ab ingressu .lempli et coeteris quoalex prohibebat, continuit. Ultro maturus ab arborebajula fructus elapsus est: nec oportuit vellicariquod sponte prodibat. Nibil in hac Te petiit ullio,nec prsecedens delecfalio aliquafn expetiit pcenartimusuram. Spiritu sancto obumbranle Jncendium ori-ginale exslinclum est; ideoqueinnoxiam-affligi nondecuit, nec susliiiebatjustilia, ut illudvas electionis

•cominunibus Iassareiur injuriis, quoniam plurimuma caeterisdifferens, natura communicabat; non culpa-.Erafque ei proprium privilegium, quod- nulla mu-lierum-nec anle, nec deinceps meruit obtinere,quod erat simul mater ot virgb, singulis titulis insi-gnita. Unde et malri plenitudo gi-atise debebalur,et virgini abutidanlior gloria; quae carnis et mentisintegritate insignis, spiritali et corporali intus etextra Christi praeseniia fruebaiur. Ornamenla quaedeerant, etiamsi adessent, non baberent oculos in-spectores, quia praseiitia parvuli, sie eorum. qui -aderant, Joseph, elsi quis fortealius ibi erat, oculosoccuparat, sic illurainaverat animos, sic "cofiiaille-serat, utinliocsummo bono omnium bonorum uiiiia -«ollectio viderelur, nec opus essel evagari et men-dicari per paties, quod stmul in se uno ftdelibus .omnipotens infasiiia praesentabat. Angelica sane nno.n est credendum minisleria defuisse, nec rcces-serat a venerabil.i pectore malris Spiritus sanctusad -verbum .Gabrielis elajisus. Possidebat domumsuam, et lemplum quod sibi conseeraverat adorna-bal. Servabat sacrariuin suum et sanctinioniae tha-lamum honorabat; laetineabanl consolationes hu-jusmodi animam bencdiclan), et fanti habitatorisreverentia concupisccnliarum ludibria. abigebal;legem menlis lex carnis non- Infeslabat, rebellionulla quem spirilus aflligebat. Parvulus sugens uberapura alimonia utcbatur, et fons sacri pectoris de-iiecalum edulium ori mundissimo infundebat. Sedei cor matris quaedam dulcedines, quse"liumanumsuperant inlellectum, imbuebanl: eratque utrinquentira jucunditas, cuiii pia sanelse matris" et devota Bhumilitas, jet Sancti sanctorum imm.ensaJ)enigni-tas confeederatis affectibus mergerenlur. -

Exlrinsecus nuda erant cl egena qusejvidebanlut',nihil-iii illa paupeiiate videbalur divinum, nisihisquibtis revelatum est desuper; quorum primi fueresupra inemorati pastores, quoruminnocentia et sim-plieilas electa est, ttt laus Ghristi perflceretur, quinpiscatores et pastores sequentibus temporibus eon-fmiderent ofatores, "eta paupeiibus et bumilibuspr.-eaicatiopaupeiialis haberet initium. Exsecrari.solent .Egyplii hoc hominum genus etabomina-biles eis sunt oveset pecora. Sed-hujusmodi «ffi-dum aliinitio auelorilalem obtinuit: et Abel pas-tcj'-mmierade gregibus oyium obtulit, quoe in ep

A quod ccelitus inflammari yisasunl, quqd grata essentDeo cunclis innotuit. Pastores Abraham, Isaac etJacob viri Deo familiares; pastores patriarchae duo-' decim; pastor ipse Moyses, qui in eremi recessu,dum sequitur pecudes, in rubo conspicit Deum, etpolestate signorum collata, populi recipit principa-tum. Eliseus de aratro propheta constituiluf; Da-vid de post relantes accipitur, et in regni solio col-looatur. Agnum quem abominatur, JEgyplius, sa-crificari sibi praecipit Deus, ejusque sanguinis-Israelitaruin postibus illitus cxtermihatorem an-gelum repellil et abigit; nec timetur mortis -peri-cultim, pbi lanlse revereniise conspicitur signum.Ad umbram Petri languentes consurgunt; apo-' stolis subjiciunlur daamonia; cedit idiotis reprobo-nim eloquentia ; praedicante Paulo,- captivas com-plicant marius gentes et regiia, tPauperes^ elecli,superbi neglecti: nec laslus, nec allus circa Chrislidiscipulalum aliquem obtinent Joeum : Chrisluspauper discipulos divites aspernatur. Pauper ma-ter, pauper filius, inops hospitium, his qui in formaliujus scholae in Ecclesia mililant, prseb.enl effieaxdocumentiim. Hunc in eunabulis adoravere pas-

-tores; et parvulum confllentes, Deum simpliciterargumenlosi in spirilu et verilate, quem adorave-runt, noverunti Fuerat quidem -miraculum, quod

- aperlis ccelis, lux fulgoris insoliti nocle super eosfulserat, quod auditi angeli et conspecti.-.quod abipsis fueranl edocli et instructi paslores. Sed licet

Q hoec praecessissent,. tamen circa infantiam pueri-divinitalis inlimatoe nulia-humana ratio prssjbebatexperimenluni, nec circa illius praesepii angu-stias, vagienle inler alligaturas infantulo, aliquodmajestalis erat indicium, sed auditui fides obtem-perans, nullum apud Deum impossihile vefbumcredidit; elper Spiritum sanctum ad sacramejitum hocintelligendnm subtilissimis est intelligentiarum ac-cessibus introducla.*- Idemque Spifiius qui longeante prophelas docuerat, eliam nunc humiliummenlibus se infundens, dilatabat humani intellec-tus angusfias et aperiebat inteilores oculqs, utviderentur invisibilia,'intelligereniur ea ad quaehumanus non allingit sensus, nec ralipnis penelratintelleclus. Hinc est quod praedixeratlsaia: >Pur-

D mlus natus estnobis,et fitius daius estnobis (Isa.m).Hocpotuit videri, bucniillum lidesmeritum quserit.Quod aulem sequilur. : Vocubilttr nomen ejus Em-munuel (Isa. yu), admirabilis, consiliarius, Deus for-.lis, pater fuluri 'smculi, princeps pucis (Isa. ix), siclausi sint oculi mentis, exterioribus oculis nescioqtiid mereris. Qtii necdum loquiiur, quomodo con-siliarius eril? parvulus quomodo creditur omnipo-lens Deus? omnino infirmus, in" quo videbitur for-lis? nibil omnino possidens, ad-apicem regni et

. principatus fastigiumquibus ascensionibus attirigel?Sed si fidei mysterium prosequaris, in bis omnibussubliiissimas ef purissimas raliones invcnies, etquod onjiiino necesse fuitimmensumiieri parvulumet Filium Dei hominis filium evidenfer •agnosees.

m$ ERNALDIBGNJEVALLISABBATIS 1620Mirabitur etiam et dilatabilur cor tuum, quando in- Alelliges profundissinium sacramcntam in eo quodconlemptibilis factus est admirabiljs, et qui litterasnon didicit, nec Iegibus inslructus est, sufficienssit divinarum humanarumque rerum consiliarius;quomodo divinitas et humani.tas in unam personamconvenerunt, et ubi seslimala est inlirmi.tas, fortitu-do inventa est; et corpus humilitatis nostrse divinseclaritati conliguralum (Philipp. m), non in hoc mun-do, sed in ccelesti gloria perpetuum habeat princi-patum. Ad parvulos venil Christus, et cum parvuliscenservatur, - pauperes instruit et creat et facif.Ipsein Synagoga Judaeorum in Isaioevolumine cum '

legisset in Sabbato, complicato libro prophetiamhancin se completam edocuit, quod a Spiritu sanctounctus sit, et ad evangelizandum pauperibus Palereum miserit (Luc. iv). Item in Evangelio glorialur,confltetur Domino cceli et ierrse, gratias agens, quod1'evelata sunt divina mysteria parvulis (Luc. x), a-quorum intellectu sublimitas biijus mundi rcpulsaest; quae Deo suhjici non potest, dum secundumcafnem et sanguinem invisibile ipsius suis regulisjnvestigat.

Hic est piimus religionis inlroitus, sicut inmun-"dum primus Christi ingressus; ut quicunque pievult .vivere, humiliter de se sential, neque supra sein mirabilibus ambulare prsesumat. Fundamentumsanctitatis semper fuit humilitas, nec in ccelo starepotuit supeiba -sublimitas. Hanc primam graliamingrediens mundum noster parvulus altulil; et a (cunabulisnos sibi eonformes fleri volens, tenerivo-luit :n vila, quod exhibuit in persoha. Quia verolilii Dei sumus, humanitatis participatione fraternoster fteri voluit, ut essemus secum beatitudiniscohseredes, et haberct tota compositio hominisperfectam plenamque lsetiliam, cum spirilus divi-nam reprsesentaret imaginem, et caro nostra Chri-sti corporis simililudinem ; corisummatae societa-tis beneficium obtineremus, cum nominis Cbristiet hoereditatis consortes, et diviuae naturae com-municamus per spirilum, et humanae per corpus.Juravit Dominus et non poenitebit eum (Psal.cix); et promissionum suarum non immemor,sicut se daturum nobis juraverat, sic coraplevit.

. Filius datus est nobis (Isa. ix), qui, cum in ]fcrma Dei esset (Philipp. u), splendor gloriae ctiigura substantise ejus (Hebr. i), non.est confusussead formam servi cxinanire (Philipp. u), ut qui defraterhitate ejus gloriantur et volunt ascendere, nonerubescant descendere;. sed eidem scalse cum Ja-cobinnltantur (Gen. xxvui), et cantantes Canticumgraduum ab imis ad superiora conscendant. 0 Do-

- -mine, quam admirabile est nomen tuum (Psal. vm),vere lu es Deus qui facis mirabilia (Psal. LXXVI).Npn modo mundi hujus slaturam admiror, non sla-bilitstem terrae, cum eam eompleclalur volubile fir-mamentum, non singulos dies, non lunae defectumet incremenlum, non solem sempcr integrum et la-borcm ejuo perpctuum, non lemporum vicissilu-

A dines,.in quibus qusedam arcnl, quaedamvircnt, etquae morlua modo videnlur, deinceps reviviscunt;miror Deum in utero Virginis, miror Omnipoten-tem in cunabulis, miror quomodo Verbo Del caroadbaeseril, quomodo incorporeus Deus corporis no-stri tegumentum indueril; miror in hac dispensa-tione tanti dispendia temporis, et tam lentos' pro- -cessus ad obedienliam Salvatoris. In brevi poieratpalrari negotium et poterat lanlus labor abbreviariad solum Clirisli verbuni, sicut faclus roundiis etdisposila cuncta ad ejus imperium. Sed elementa-rio mundo dignior est rationabilis homo, quod ex

' eo quod in ejus servitigm facta sunt omnia facilecredilur. In caeteris quocunque modo aliquse satis-faciunl rationes, hic selus me complectitur sfupor.Et cum Habacuc cano : Consideraviopera itia, et ex-pavi (Habac. n). Miror jejunium, miror lentationes,miror Omnipoteniem in sepulcro jacentem, miroruccisum et resurgentem. Haecsunt nova mira quaeprsedixerat Jeremias : Novum faciel Dominrissuperterram. Mulier circumdabit virum(Jer. xxxi). Opussuum faciet, et peregrinum opus ejus ab eo. JesusChristus heri et Iiodie (Hebr. xm) ante luciferumgenilus {Psal. cix), inilium carnis sumpsit ex Vir-gine; quem cceli ccelorum non capiunt (III Reg.VJII); qui implens omnia cum sit in omnibus, ab hislamen non capitur nec tenetur. Novum est et in-audilum quod in malerni angustia uteri circumde-dit intra se fragilis carovhiutem Altissimi, et or-

C dinem rerum cursu.mque nalurae mutavit sapientiaDei; et ubique divinitas dilatata, plenitudinem jsuivasi infundens exiguo, sic esl circumdata muliebri

, utero, cum universa ambiret implens omnia, ex-cedens cuncta, intra se omnia continens, exlra Uni-yersa complectens. Quem nbs parvulum, prophelahuncupat virum, insinuans ei nunquam defuissevirtutem, sed semper virilis selatis affuisse fortitu-dinem, quem infantilis infirmitas occullabat. Opussuom igilur fecit quod creaverat, salvansquod pe-rierat, ad vitam j-evocans qubd mortuum eral. Sedperegrinum opus fuit in Deo, quod Verbum faclumest caro (Joan. i), quod faclus est visibilis etcom-prehensibilis, passibilis et mortalis; et peregrinuma majestale, puer sugens ubera, paimiculis involu-

D lus et sustinens convilia, Filius Dei in palibulo con-stitutus.

Consiliarius quoque diclus esl parvulus iste, quiel alibi diclus magni consilii Angelus, eo quod se-creta Dei quoeab bominibus -erarit abscondita, pu-blice .revelavit, etcum nemo nosset Palrem, nisiFilius ipse arcana Dei reserans, indaginem Trini-lalis explicuit; loquens Palri, et a Palre responsumaccipiens, et Spirilum sanelum infundens discipu-lis, generationis el processionis iiilimans raliones,

. subtililer aslruens personarum proprietates, et in-dissolubilis essentise unitatem. Alia quoque infe-riora, sed tamen necessaria .consilia edocens, utbeneficia collata bomo intelligaf, ut in co quodstat, gralias agat, el quod possibiie est ex Dci gra-

1621 . LIBER DE CARDINALIBUSOPERIBUS GHRISTL. _ . 1622lia, c.um ce.crderit'rosui'ga_t.De virginibus, aitApo- Astolus, prmceplum Demini non habeo, consilium au-tem do, lanquam misericordiam consecutus'(I Cor.vir). Vult et laudat ex.imperio Domini, ut quae nu-pserint, sic permaneanl; quae verp virgines sunt- -Dei, cumulatione castitatis integritatem exhiheantChrislq, et in hune modum quaecunque aucloritatedivina.immdbilia conslant, sic maneant; quseveroin alterulrum polest libertas arhitrii flectere, locumeligant priorem, quia elsi bona sunt, et a Deo in-slituta-conjugia, melior iamen est continentia,

1623 ERNALDI BONJEVALLISABBATIS _ 1.21non potesf, quia nec (otum hoc mcmbrum, sed an- Aterior ejus portio jussa est circumcidi. Res sanemaxima est, si noh egrediatur foras huj.us contagiocorruptelse; *t insaniens hestia corrupti anhelituscatenis ferreis in ultimis animsc recessibus allige-

- tur, intusque fraclis dentibus seipsam concupiscen-tia capliva mastigel et corrodat.

Manct itaque erubescentia proptcr sensum, ut quiin agone contendit, scienscircumcisionis mysterium,ab omnibus se abstineat (I Cor. JX) quaepossuntluiic flammaeministrare fomenlum. Nec tamen per-jemploria est contendentibus, sed probatoria htijussensualitatis eoiluctatio tam veterna; sed institu-lum est certamen inter spiritum et carnem, ut vi-clor homo peccati et pcenaa,post triumphos solem-nes coronelur in gloria, sine infestationibus dein- Bceps, Iiber a pcccalo et pcena. Hanc vei'ccundiampostprsevaricalionem, vanitali subjecta, non volensanima pertulit, et vim suslinet inquietudine perur-gente, et involuntanis niotibus faligata infelicilaiissttae deplorat miseriam, liberari de eorpore morlishujus desiderans (Rom. vn), et pacifici tranquilli-que. status a Deo poslulat libertalem. Quolidianosane conflictus spirituset-caro luctantur,etcausa-lur ratio adversus domeslicum malum quod ita in-tra se exereeat regnum quasi nalura sit vitium, ctsecum traxerit creatio prima peccalum. Hoc uliqueprima non" sentit condilio, sed seculura et trans-gressorem supplicium, et adhaasit individua pcenapeccato; de quo erubescent quicunque mundocorde (Matth. v) regem in decore suo videre deside-rant (Isa. xxxm). Quis in tam assiduis illusionibusnon confundatur? Quis nonin tantis contumeliiserubescai? Fomes quippe hujus .mali inlus in lene-brosis recessibus latitans, ut vitierit animaui aliasoccupalam et minus ad sui circumspectionem sol-licitam ? irruptionibus vehementibus erumpit, blan-cliliis venena supponens pudiciliae puritalem inopi-nalis invadit assultibus. Ideoque pudibundus homonuditatem suam operit, el fcedilatem confusus o'c--cullai. His redivivis vulneribus semper hac sanie il-lilis necessaria estper omnem bujus vitse seplima--nam jttgis resecalio putredinum, et conlinua cir-cumcisio cicalricum. El in caeleris qtiidem membraomnia imperio raiionis obediunt, et arbilrii reti- -Qnent libertatein. Hic vero, ubi Babyloniae fornaxexarserit, et quasi pice et naphlba conspersi (Dan.tu), Iibidinum ebullierint appelitus, inflammatacaro lihertatis privalur lionore; intantum ut rebel-lia membra,'velil nolit, in motus nefarios audactercxsurgant.

Praecedebant olira integumenta rerum significan- .iia abolitionem peceati, et ad perfectionem inchoatalendebant. Nec hoc sacramenlum consuetudini an-tiquae subtraherc voluit Chrisius, et licet non essetin hoc tempore necessarium, tamen ne antiqua re-ligio prorsus reproba videretur, in se voluit cir-cumcisionis aplari sigrtaculiim. Sane originale pec-oatumquod a primis palribtts in totam g-merishtijus

A successionemdofluxif, ornnlleniporealiquibus reme-diis opoiiuit expiari, licet vim plenam significanlia

-non habuerint, donec ad rem ipsam venlum est, quae"figurarum operiebalur velamine. Etlicelsacramento-rum arcana omnibus non paterenl, virluslamen eteffcctus eorura ignorari iion polerat; qnia ab Adamusque ad Noe saerificia Deo constat fuisse accepfa,quoe usque ad illud tempus sine legis distinclion.edivinitus inspirata inslitulione primi hominis cele-brarenl. Illa vero sacrificia aut in animalium san-gtiine, aut aliarum oblationum ineensionibus age-bantur, non quod ftimo aut mortibus pecudum de-lectaretur Deus, sed ut inlelligeretttr immulabilcjudicium et prolata ab initio senientia in peccalum.Immutabile decretum ab seterna lege exierat, con-

B cupiscenlia affligi,et morte peccalorem puiiiri, necpoterat plagis exlerioribus remedium aliquod sub-venire, quin 'stimulus carnis sine ulla exceplionecolaphizaret infirmum, et usque ad dissolutionemmors importuna persequerelur captivum. Et morsquidem carnis coneupisceiiliarum intersecabat ludi-bria, nec poterat ullra peccare illtiti quod erat pu-.tredini ac dissolutioni proedestinafttm et datum; sedsupererat post mortem carnis animse labor et affli-etio spiritus, nec poterat ulla ratione illa absolvidamnatio, nisi moiii omnium Vifa omnium subve-nirel, et pro generali morbo gratia Dei singularepropinaret anlidotura. Hoc antiquum redemptionisnostrse consilium sahctis patribus revelavit Deus,

P voltiitque ut paulalim" assuescerent liomines pa-sioni et morli necessarise, voluntariae mortis oppo-nerent libamentum, et pcenam In medelam, ct sup-plicium in remedium commutarent. Hujus obla-lionis doclrinam sacrificia conlinebant anliqua; etincensiones et mortes hujus consuramallonis gra-tiam praesignabant. Propter hoc cum jam fidei tehi-pora propinquarent, imperata est circumcisio, ctpars illa corporis in qua est voluptalum semina-rium et libidinis officina, jussa in parvulis ampu-tari, ut proprii primilias sanguinis ei qui totum san-guinem suum oblaturus erat offerreiil, etcommuniasiiigulorum sacrificia singulare proecederent holo-catistum. Ubi vero Chrislus Dominus venit, de quoin capite libri scriplum erat ut in morle sua Patris

D voluntatem impleret-(i?el)r. x), cessarunt sacrificia;nec jam truncalionem praepulii Evangelium impe-ravit, sed circumcisionem corilis (Coloss. n), etomnem tam membrorum quaro' affecllonum petu-lanfiam gladio spirilus (Ephes. vi) -rcsecari immula-bili deci'eto mandavil. Et lanlre dignilalis illa una

•Redemploris noslri fuit oblatio, ut una ad tollenda- mundi peceata sufflcei'et; qui tanta' auctoritale insancla introivit in sangulne proprio (Hebr. JX),utdcinceps nulla supplicanlium postulalio sanguineindigeret alieno (Hebr. vn). A diebus igitur visita-lionis noslrae regnum ccelorutri vim palitur (Matlh.xi). nec jam in exspolialione carnis eireumcisio agi-lur, sed Spiriius sancti virlule vetustatisantiqna?.sanies exptirgalur.

1C2S LIBER DE CARDINALIBUSOPERIBUS CHRISTI. 1626III

DESTEIXAET MAGIS,ET INNpCEKTIUMMORTE.• Naloin.BetlilehemSalvatore, audita est in Ephrafaejus in lerris.praejenlia, et usque ad silvas campos-que genlium npvaehujus nalivitatis esl fama porre-cta. In Judaea a pasloribus et angelis primo sunthaec-gaudia celebrala,' uec mtiltopost Arabum finesluijus fei notitia penetravit, et incolis Saba praD-clari stella ltiminis cceleste numen novis splendori-bjusiridicavil. Erant in illis regionibus viri siderumiiispectionibus assueti, qui arle mathematica vimdiscursumque noverant planelarura, quia ex ele-mentorum nalura rationem iemporum nietientes;aslrorum minisleria certis experimentis propriis di-diceranleffectibus assignala. Hi ex valiciniis Balaamolini audierant stellam oriri in Jacob, et hominemiti Israel (Num. xxiv), cujus forliludo quasi rhino-cerotis, ad quem iri trieribus de Italia venirent, quisuperarent Assyrios et -vastarent Hebraeos (ibid.),quo temporum nec in Jacob idolum, nec in Israelsimulacrum esset (iVtim. xxiu). Diu homines-illihujus prophetia. proventum exspeetaverant, et uhivenit plenitudo teroporis (Gat. iv), orio repenle novosidere, ad antiqua recurrenles volumina, tam tesli-monio-riiunili quam signo dromadis invecti in Ju-dseam stella duce perveniunt.-Necpoluere.Palsesti-nae incolas Iatere tanli nominis personse; sed ubiaudilum est quod stellam indicem na'ti in Belblehemparvuli sequercnlur, Herodi novi regis inquisitionuiuialur' (Matth. n); Evocalis itaque Magis, rei ihujus ordinem cum omni diligentia sciscjlatur; au-dit nalum in Bethlehem esse parvulum; quero pro-fiteiitesregem et Deum, qui de Sabba venerant, ado-rare et verierari festinaht: intimalum est ei quodab antiquis temporibus Moabites prophela, licet

"gentilis, praadixerat, ct contulit cum litteris gen-lium, sanclorum valicinia prophelarum quorumscripta per omne Sabbatum legebanlur; dequibusnulhf in populo Judseorum ambiguilas era*, quin.rata esscnl qtiaeilli vel asseruissenl proeterita, vel.pnedixissent futura; a fortitudine ejus qui quasiunicorhis obvios penetraret,-in -cujus obsequiumultrices de Italia trieres in Judoeaelerminos adven-tarent, et usque- ad finem mundi dilatarent impe-rium, anxitis expavit el limui.t. Conlufbabat quoque *aliud quod in Michaea scriplum est leslimonium ;Quoniam de Betlileliem,'-quaeest Ephrala, egredere-lur parvulus, qui dominator csset in Jsrael, ctijusegressus esset ab initio a diebus aslernilatis (Mich.v). Cumque ea quaedoraeslici codices continebant,"cumhis quaeab alienigenis dicebantur, intelligcretconvenire,'-divinis tenlans reluctari consiliis, simii-lat perfidus religionis assensum, promittens Magissese ad adorandum parvulum cum bnini devolione'illico affulurum, cum per reverlentes certitudinem,de puero acccpisset. Turbatur cum rege malignoHierosolyma, non loetalur;"expavescit el tabescit,et negare erubescit quod Scriplura lcslalur. Recmiiiiis horrcndum Scribarum saciilogiura quam

A Herodis impietas, quia proprio Judaei abutentesprivilegio, cum visitationi divinae invenirenlur in- -

i grati, causam.sibi ctuii Herode fecere communem;cum hinc et inde impielas et infidelifas advetsusDominum et Christum ejus fremerent, ct pariter in

; ejus odioconsentirent. Ecce alienigenrc a flumini-.; l)tis iEtiiiopiae ad parvulum Cbristum supplices ve •

niunt, et fllii dispersorum deferunt niunera; acce-dunt qui longe erant, et qui prope,,recedunt; inloco liumili et supellectile vili Rex regum el Domi-nus dominantium invenitur, cognoscitur et ab aiiisadoratur.

Quia vero neminem in conspectu Deiapparcre va-cuum antiqua lex edocet (Exod. xxm), praevaricalo-ribus legis abeuntibus vacuis, primiliae gentium sa-eramentalia munera proferunt de thesauris, et Do-mino aurum et odoramenla praesentant; prbfitentesex ratione munerum de eo quem -adorabant quidcrederent, quid sentirent. In auro regem, in thuresacerdotem, in myrrha incorruptibilciri, quamyispassibilem profitenlur. Oblalio ista incarnati Verbiei exppnit mysteria, et brevi sublilique indicioutriusque nalurse humanee divinaeque exprimit uni-tatem, quod et proprium est unicuique singulalimdistingueiis. Nam Deo Patri, cujus regnum-et impe-rium suis mundum i'eplet splendoribus, in odoremsuayitalis sunimus sacerdos et ponlifex Christus se.oblulit, cujus caro passionis cremata carbonibusin-.censionis suae fragrantiam transmisit ad.ccelos, "et-

C usque hodieodorille suavissimus in lerreslri ccele-stique Ecclesia indeficiensperseverat. .Quod auleiupassibilitas quam obediens Deo voluntarie sttscepit, -iiicorruptione iirmata sit, vlrtus myrrbae obvianscorruptelae suo probal effeclu, el visibilium rationemunerum immoiialitalis solidaeconstat evidens ar-gtimerilum, Adorato Domino, Magi bilares alio tra-mile in suam palriam revertuntur, quia necesse estut qui creduntad justitiain,.ore etiam confessi sunt

• ad salutem (Rom. x), deiude vias eligant arciiores,.et se districlioribus mandalis obligent, quoniam perviasiatas descensusque praecipites itur ad inferos,"per-arctas vero etdifficiles reditur ad superos. Pro-pter verba labiorum Dei religiosus quisque vias du-r.as ingreditur (Psal. xvi), etjugulator voluptattim" stantem ex diverso bostemsecurus aggreditur. Afciavia esl /jastitas, tramcs.slrictus humilitas ; jejunioaffligi, etcarriem in scrvitutem redigere, scopulosaesunt semitae, sed ad patriam superiorem non nisi-per mealus difficiles armati mililes- revertunlur.Non est tulus ad Herodem regressus, nec cxpedit".cum his qui oderunt Deum fcedera jungere : nec dei'oligione cum malignaniibu&inire consilia, quorumfamiliarilas infanliam Christi sludiose persequi-tur ; et antequam formetnr Cliristus in nobis, iaipso piae conversationis jnitio, ut exslinguatur spi-ritus el suffocelur vita justitiae, penitus elaborat.Delusum se Herodes 'conquerilur, cum Magos aliascomperil divertisse, quia moleslissimum est principitonebraruni cum excogttafis laquois tenlalos quos-

1827 EMALDI BON,£VALLIS ABBATIS . J628'libet noveril evasisse ; et acriori inflammatus rabie iin neces Innocenlium debacchatur.SIc sanctorumperseculionibus tyrannus crudelis illuditur, qui "dumpulat perdere quos occidit, melioris vitre slatum eisprocurat; ,et quod ille in perdilionem molitur, liiuliintur pro beneficio, quibus Iucra vitse perpefuoeper hsecmomenfanea damna celeri compendio ac-qhiruiilur. Ecce parvuii isti, quos lioslis naturoe,pieatis inimicus, bestiajis sseyitiae,inauditae crude-

Tnalis monstrum Herodes occidit, subitofiunl mar-tyrcs; et dum vice Chrisli, et pro Christo avulsi, amatrum uberibus dctruncantur. leslimonium quodnoiidum polerant sermone, pernibent passione ; etsuflicit causa teslimonio, licet nondum eloquio di-sttngiialur. Illico spiritus infantilis vasculi recepta-culttm deserens, jam non tenelli corporis aetalisquenovilioe lempore lenelur ; sed ab illis infantilibuscoagulis anima expedita, adepta ralionis.et intelle-clus pleniludinem in occursum Chrisli feslinat, aquo jriilitiae-suae ijuserens stipendium, ad lucis elpacis seternaj prsemittitur gatidia; et Epipbaniae«olemnia in cceleslibus celebrat, nec in stellseslicujus lumine, sed in ipsa claritate divinoepras-sentioc gloriatur. Acfa est nativitatis solemnilas

'sursttm jubilanlibus angelis, deofsum ex ore in-fanlium et lactantium laus est perfecta, resonaii-tibus usque ad ccelos vicioria; lubis ; et versus estparvulorum vagitus in gaudium," et luctus in |u-Iiilum, scquente non stellani,' sed Agnum exereituinnocentium, et bajulanle gloridsissimi triumpbi (solemne vexillum. Nec potuit niundus inficere nu-per agonem Ingressum infantileni exerciium ; et

, pedes.qui nondum Inlum calcaveraiit, urgens cila-tusqiie transifus non est passus ullis sordibus inqui-

.iiari; sed in ipso vitae initio iofa'illa innocua pha-lanx, sine ullo integritatis detriinenlo, adsolidiorisvilte translala esl gioriam. Etqua» exspectari poie-Tat annorum elapsu lationis discretio, repente nullisjam aetalcilla lcmporibussubjecta, omnis eonsum-mationis reperil finem, et casuum accidentium mu-labilitates evasit. Evigilaveruut sensus quos soporinfantise opprimebat, displosisque palpebris intuitilucem,'in momauto assecttti sunt, quae pacificis etiriundo corde debetuf, beatitudinem ; -et aseenden-tcs per omnium virtutuin gradus sine doclrinse hu- Jnianaj exercitio cumulatam invenire mensuram, itaul in brdine sanctorum protomartyres primum ha-beanl locum, et secreioruiri coriscii divlndruni, pro-pinquitale-familiarissima-clemenliarii Dei pro no-siris exorent laboribus; quos usque hodie funestus•Herqdcs persequitur, quorum sanguine el moiie«liabolus deleclalur.- Hi ifaque a cunabulis in ccelum translali, facli

suni- supeini capitolii senatores el judices, non-nullis -veniam obtineiites iihmerifis; assislunlquemiseralibnibus et ullionibus "divinis, sed soepiusAgni, quem, quocunqueierit, prosequunlur (Apoc.stv), mansuelttdine, quam ira vel furore utuiitur. IIIsiuper cruore laclcbiolf primilias baptismi mar-

e A lyiio cbnseci'arunt, tradenles posleris formam, ubi1 necessilafis articulusexcluseritmoram, nonmiims adi lavacrum animae sanguinem eflicacem, quam san- .s ctificatas verbis solemnibus aquas, maxime cumi nec sanguis hoc elemento careat,. sed aquai'tim _e motu per tbtum corporis alveum fluat. Spiritus vero

sanctus et aquis et-sanguini superfertur, qui subje-, clos sibi fovet et abluit; quo hapiizante, idem oc-- cisio quod mersio operatur, qua exstinctam peccati

vilam virtiilemque emortuam utriusque rei continet1 sacramenlum. Ipse eniin est qui vel boc vel alib1 modo, quicunque est ille modus, baptiiaf, et adt idem referlur quod pura fide agitttr per Cbristum

Dominum nostruui. .

-B :- iv:

13 DEBAPT1SMOCHRISTIET MANIFESTATIONETHINITATIS.S _ -

" ' ' _"Non salis est quod angeli. loculi sunt pasloribus,*

^ quod -appafuit stefla Tcgibus, quod nativilali, etl personoe et loco consona prophetarum oracula, per-e lidse genlis indicio, Chrislo perhibentia testimo*e nium, in uiiam- cnnvenere s.enlentiam; sublimius et

perfectiustestinionium profertur divinitus, el ipse -s Pater invisibilis audilur, etaureshumanas.omnipo_-

lentis Dei praeclara.vox penetral_.et inaudiia a sre-culo fideispecies declaratur. Venlebat Christus ad

l baptismum, non egeus lavaero^ in ,quo peccatumnon £rat, sed ut sacramenlo pei.ennis darelur aucto.-.

_, ritas, et lanti viitulem operis nulla personarumj f, acceplio commendaref, quoniam i'emissio peccalo-

rum sive per baptismum, sive per alia sacramentat donetur, proprie Spiritus sancti est, et ipsi soli

hujus efficientise privilegiura nianet. Verborum. solemnitas,' et sacri invocalio nominis, et signa in-_ slitutionibu.s apostolicis sacerdotum ministeriis at-s tribula visibile celebrant sacramenlum ; rcm vero. i ipsam Spiritus sanctus format et efficit, et conse-s ' crationibus visibijibus invisiluiiter inantim lotitis. . lionilatis auctor apponit, et pleniludinem- gratioe

unctionis divinse pinguedo, sanctificaiionibus. ofli-r cialibus infundit, et rem sacramenti consummat eti -perficit. Si in Pelri vcl Pauli uomine baplismi gra-,t lia donarelur, posset alius alio videri sublimior; et

secundum ministrorum merila haecsingularis gratia- Doeslimari, ulmelior esset baplismus-ejus qui san-_ clior viderelur, et indjgnior esset qui ab eo accipe-

retur quem non amplior ssstimatio commendaret.llaec et in alia sacramenla transferretur injuria, utnon in eis unilas, sed diversifas haberetur,- si cen-

s serenlur a melioribus fieii.meliora, ct minus liabe-e rent utililalis et pondeiis. quoeCcrent'ab indignis.

Sieeticliaiislia-una alia melior, et baptismus pro,i niinisterio vel melior, vel ^lelerior-credetur. Absit

hoc a fide catholical absit a religione Christianae tantae corruptionis, fermenlum! Una nobis fides,.s unus Dominus, unum baptisma (Ephes. iv); quotl:. si ab indigiio Xorte fuerit consecraium, non audetLi jtistus iterare vel corrigere quod semel cstfaclum;

qtiia pcr quemcu)jqueiiat,idem esl; nec hoc privi-

1629 , LIBER DE CAKDINALIBUSOPERIBUS CIIRISTI. 1650

legium meritis est dalum, sed gratise, el proprie jsibi omnipotenlia Dei retinet bune effeetuni..Nequeenitn Paulus pro nobis «rucifixus est, aui nos glo-riamur in Paulo, sed in cruce Domini gloriamur,cujus-virlusomnia peragit sacramenla, sinequosi-gno niiiil est sanclum, neque aliqua ^onsecratiomeretur effectum. Hinc omnium «anclificaiionumexsurgit sublimilas et profundum, et longe lateque

"

plenitudo.diffundilur gratiarum. Quod ne ulla prse-sumplio sihi doni liujus in posterum gloriam vin-dicaret, in hoc sicut et aliis, Domini nostri Ecclesisesuse providit benignitas, ut ipse baptizeiur a servo,ne conservi conservorum ministerium detractarent,vel aliquis cuiquam in Iioe opere praeferrelur, quorniam sive Judas sive Paulus baplizei, Chrisfus pec-catum lavat, absolvitet dole.l. Sic Rachei"et Lia, *Balam et Zelpham maritis accommodant, et liberosaccipiunt ex uteris ancillarum'. Scribae et Pharisaeiin cathedra Moysi"sedeiiles,dum agunt quoead ca-thedram perlinent, per orania plenitudine poteslatisutunlur, etofficium, non vita lantis effectibushouo-i'alur. Obediunt daemones exorcistis : Christum.-in-quiunt, sciinus, et Paulum novimus, et in nomineChristi, quem Paulus.proedicat, adjurali egredimur,vos-autem penilus ignoramtts (Act. xix). Ecce inno.mine suo nihil quaesluarii peragunt exorcislae,nec se eis. deferre ipsi daemones profitentur, sednomen Clirisli, etiam per lucrorum sectalores suaeglorise retinet polestatem et flunt in talibus causi?ministri mercenarii, sicut naves onerariae, quoeper _,pelagus evehunt institores, quarum rectores potiuseorum quos ducunt,*pecuniis inhiant quam saluti.Et tamen'mare soeeulihujus necessarios habet bu-jusmodi transvcctores, alioqui cessabunt .cqmmer-cia, nec ex transmarinorum copia aliorum inopiahabebit suhsidium, nec occurrent sibi-solatia regio-num, si vebicula tollanlur" de invio, et pelagus im-meabile relinqualur. Bonis quippe saepe malorum

. ministeria suffragantur.Supponit itaque cervicem sanctam manibus ho-

minis humilitas Redemplorls, et licet plenam nonhabeat yirlutem, suscipit tanien Christus baplismaJoannis. Prseparabat viam DominoJoannes lavandoexterius corpora, ut, praecederet exterius Iavacrumsecuturura baptisma, in quo conferretur aniraarum Dabluiio, et peccatorum remissio. Prseccssit quoderat ex parte, ut consummatio sequeretur. Horrettamen Joannes, et acclive -sibi esse sacrum Chrisli

.caput non patitur, quia majorem a minore bene-"dici antiquis regulis refragalur, et criminalisei visa

. estusurpatio potestatis. De plenitudine Christi om-nes accepisse, et seipsum cum cseteris prsedicaratBaplista; ideoque Deoet hominem faanus imponere

-judieabat temerarium, lavare eum in quo non efatpeccalum aeslimabat superfluum. Se ad solvendamcalceamenti hujus corrigiam confessus indignum,formidahat exhibere praelatum, si ipse in magistrosine causa tenlaret hoc agere quod ab ipso susci-pere necessarium dignoscebat. Idcoque trcniebum

A dus, humili salisfactione poslulanti minislerium ne -; gat assensum; non quod bbedientiam detrahat ita-

perauii, sed quod judicio suo servo subdi non com-, pelat majeslaii. Tu, inquil, venis ad me, el a tc de-

beo baptixari? (Matlh. 111.)Cui Dominus : Sine> modo;sicenim decctnos omnem complerejustiliami (ibid.) Joannis humilitas non arguitur, nec vitupe-" rabile'visum cst Christo simplicilalis diffugium,

quod reverentia, non impprtunilas suggerebat. In hoc• igitur omnem impleri justitiam asseyeral, si doctri-i nam proecedat exemplum, el honore se invicem

prseveniant qui. majorem et. qui minorcm obtinentlocum; et qrii major est, flat minor, et proecessorsicut ministrator (Luc. xxu); si in uniialo sacra-nientorum omnes simul conveniant, si pacis eccle-

'" siasticse fcedera non disrumpant. Baptizalur Cliri-stus,' nec ultra Jordanis retrorsuh) convertiltir;aruerunt uncliones Judaicse, cseremoniaeputruerunt;perpetrio lapsu baptismi gratia emanat ad posteros,nec ulla velustale siccatur. Adesse se tanlis myste-

'

riis el proesenliani siiam dignosci dignata est sem-piternaDivinitas; coelisqueapenis, in specie colum-bse Spiritus sanctus ibi seipsum ostendens, et intel-ligi voluit et videri, et quielissimo elapsu adve-niens, super Christum quievit et mansit. Acceperatquippe familiare super hoc ab eodem spirilu Joan-nes responsum, quia super quem Spirituni sanctum ,sub hac specie videret, ipse esset apud quem ba-ptismi maneret auctoritas, qui niundi peccata' lol»

„ leret (Joan. i), qui, sblus a nullo "sanctificatiis et• cuncla sanciiflcans, non tam interesselsanciilica-tionibus et sacranienlis omnibus, quam palraret.

Sed et vox Patris audita est ccelitus : Hic est Fi-tius meusdilectus, in quo miliibe.necomplacui(Matllt.m), ipsum audile (Matih. xvri). Hucusque, Domine,sancte Pater, non audivimus te loquentem, quimullifarie olim palribus locutus es in prophetis, etper angelos sauctos quibus ad diversa saepe myste-ria a le Iegatio est injuncta. Te ipsum non ifa antehoc tempus locutum audivirous, ut personaliter tibiassignelur loculio quani proferres. Hanc vocem aPatci-nitate tua delatam nemo esf qtii ambigat; nonest qui sibi hoc verbum audeat arrqgare; non estin ccelestibusagminibus qui Dominum Jesumsuum

D audeat filium nominare. Ceiie tibi soli nota est^Trinitas; et solus Paier scit Filium, Palremquenovit Filius, nec a quoquam, nisi eo reyelante, est -

cognitus. In hac diyini magisterii schola Pater estqui docel el instruit, Filius qul arcana Dei nobisrevelat el aperit, Spiritus sanctus qui nos replet etimbuit. A Palre potentiam, a Filio sapienliam, aSpirilu sanclo accipimus innocentiam. Pater eligit,Filius diligit, Spirilus sanctus conjungit ct unit. APatre nobis datur aeternilas, a Filio imaginis ejusconformitas, et a Spiritu sancto integritas et liber-tas. In Patre sumus, in Filio vivimus, iii Spirifusanclo nioveraur et proficrflus. Cqnverierunt simulsempiterna divjnitas, et temporalis humanitas, eleo tenore utfiusque naturae facta"esl umtas,. ut im-

_051 ERNALDI BON^EVA.LLISABBATIS iBSS

possibile sit qttod junctum est ab invicem separari;fied Verbum et caro sic sunt una esseniia, iit perfe-

(.Clamet integram sincera conjunctio faciat unita-tem. Nec injuria est,- sed gratia Dei, si quod minusvidetur digniori jungatur, cum. inferior natura con-tumeliam probruraque peccali non contrahat, necest minoratio majestalis, proreetio pauperlalis; necallittidinem Dei in aliquo humilitas dispensatoriadehonesial. Hoc testimoniun) audilum est, quia Fi-lius Dei est quem Joannes tenet in manibus, verusliomo, verus Deus, unicus Patris, in sua natura in-visibilis,.in nostra visibilis, ut lide et experimeritofulciatur tloctrina, dum e't visu et intellectu incar-nati Verbi notitiam assequatur. Dileclus a Patreimmerilos nos dilexit, ulirq visitaiionis suaenobisbeneficium largitus est, ultro sanavit, uliro eiiravit,ultro libertate donavit. Eliam ingratos prosequiturbie amor et revocal; neque tunc odil, cum corripitetflagellat, usquead niortem Christum duxit dilc-cfio, et resurgens a mortuis cbaros habet, quibustaiitsft eharitfilis affectum ostendit. Duo grala voca-bula, fllius et dilectus, ipso Deo diclante nostrissensibus impriniunlur; ut communio nominura nosassoeiei collegio munertim, et tantae dulcedinis no-minanoslrum emolliaht aniinum accendautque tle-votiouis affectum. Per -omnia sibi Pater in Filiocomplacuit, nec ulla in eo serpentis sunt repeiiavestigia;nec sacerdotii ejus pceriiluit Deum,quoniam&aeiificiumquod in cruce obtulitj sicinbeneplacitoDeiconstat accejUabile, et perpetua virltite consislit, ut (non minus hodie in conspectu Palris oblatio illa sitefficax, qtiam ea die qua de saucio latere sanguis etaqua exivil (Joan. xix), et semper reservalse in'corpore plagis salutis huroanse exigant pretium, et«bedientiae donativum requirant.

Huic dileelo Filio tuo, tu Domine, nos prsecipisobedire. Loquere igitur, Domine, quia audil servustuus (I Reg. iu). Audilui meo dabis gaudium el lae-tiliam (Psal., L), doctrinam tuam amplcclor; suaveest mihi eloquium luum, vivus et efficax sermoluus, ancipiti gladio penetrabilior usqucad divisio-nera spiritus el animse mese allingens, carnales etspiritales. inlra me separat el sequestrat affecius.(Ilebr. iv); eLa_ vilibus pretiosa dislinguens, quasi.flagello de funiculis contexlo, de meo interiori tem- 1plo quod lu inhabitas, omnem nuiidinalionem-expel-lit, nec patilur in atriis tuis riiercimonia cblumba-rum, sed a sanctuario graliae tuoe omnein venalila-tem excludit (Matth. xxi). Audio te cum irasceris,audio cum misereris; siveparcis, sive flagelias, ju-sium et.bonum te procdico. In ira le supplico, in«lenienlia gralias. ago, nec sanctis sermonihus eon-tradicq. Loquere, magister bone, libenter ie audio,et cum adversaris mihi. etiam in plagis et doloribusintelligp.disciplinam; nec lalet me, le docenle, adsiccandas .corruptionum mearum putredines pro-desse cauterium, et mundare cicatriees veteres saldisciplinse tuoe, Eyangelio tuq medente, infusum.

^Pj-33cipisut iufun 'am corrupfo! pulmoni liyssopum,

; A et spiriius tui suavitale epota, tolius malignitatisinflatio detumescat. A te, Deus bone, humilitatem

- discehles, quasi mansuela arihnalia quieto gressui te bajulanius sessorem, nequaquam sub hoe onere

lassitudineni, sed quielem inventuri, quia jugum: tuum non estgrave, sed leve (Matth. xi), etlex lua,. et testimonia juslitia? et preecepta, timor et judiciai delectabilium in se rerum conlinent sacramenta.

Lex tua docet vitare peccatum, et corripil lrangres-; sores, et ut lotis mundisque pedibus invia imma-

culata incedanl omnia prsemonslrat offendicula, et, irisinuat diverticula quibus periculosi transilus

evitentur ; nihil impossibile, nibil jubet auslerunns In quibusdam- per legem tuam promissa prsemiai nos ihvilanf; in multis pcenseproposilae, et suppli-

cia vel damna terrilos animos a scelerum retrahuntappetitu; neque lex tua scripta a Iege naturali inaliquo dissbnat, sed reprobaiio mali et elecfio bonisie animaj rationali infixa sunt divinilus, ut de hoenemo recte causetur, quia nulli ad harum rerumpersecutionem deest scientia sive potentia, quia elquod ageudum est seimtis et quod •scimus facerepossumus. Quod si impossibilia essent proeceptatua, vel tantis difficullatibus onerata, vel voluntastua sic abdita ut non posset intelligi quid a.nobistua expeferet altiludo, licet invitus nemo peecet,posset lameh ex multis excusai-edelictum, nisi nobiset moderalio mandati, el verilatis cognitio, et- agendorum dislinclio aiictoritale cognoscibili pro-

Q vidissent, et simul se complecterenlur possibilitaset facililas, scienlia et poteslas. Proecipis mihi, Do-inine Deus, ut diligam te : hoc*et pnssum et debeo;""ettolum me el interius libi esse jubes obnosium;el de proximo jubes ul ad meam eum mensuranvcomplectar. Gralias ago tibi, clementissime Dcus,quia quod quseris a n)e prius ipse donasti; et quo-modo lu me dilexeris, si linguis Iiomintim et ange-lorum loquar, nec digue possum eloqui, nec uni-versa complecti quae mihi gratise tiue coniulit am-plitttdo. Jusium est, Doinine, ut diligamus ie, quiaet ipse nos diligis: et iniquum omnino est ut te inaliquo dilecti lui offendant. Vere hoc mandalumlegeri) complectilur et pj-ophetas, et in boe- verboomniurii Scripturarum volumiria coarcianlur. Hoc

Diiatura, lioc ratiorhoc; Domine,verbiiui clarnat au-ctoritas; hoc ex ore iuo au.iivimus; hic invcnit con-summalibnemomnis religio; primum est hoc man-dalum etultimum, hocin libro vitae conscriplumIndeflcieritem et hominibus et angclis exhibet leclio-nem. L^gat hic unum verbum, et in hocmandatomeditetur Christiana religio, et iuveniet ex hac scri-pturaomniumdoctrinarum regulas emanasse; ethinc nasci, et huc reverti quidquid ecclesiastieaContinel disciplina, et in omnibus irritum esse etfrivolum quidquid dile.ctio non conflrmat.-Non per-tinet, Domine, ad te,' nec de luis est qui fe non di-ligit,"nec diligit te qui scienler offendit. D.ileefionituae detrahit qtti terminos a leposilos iransil, ef

. Evangelii tui decicta fransgredituf ef contemuii

1833 LIBER DE CARDINALIBUSOPERIBUS CHRlSTi.' 4«v34

Konainal te qui pecuniam diligit-: tibi et mammonse Ai:eino sinittl deservil. Non perlinent ad te speciempietalis habenles et negaiiles ,virtutem, nec raililantlibi iiegolioruin hujus soceuli trajectores; non au-diunt te, sed sicul aspis aures suas-oblurant (Psal.i.vn), ne eorum corda verburo luum pcnetret,quolquot peccalo serviunt et voluptali carnaliumamatores. Lex tua, Deus, apostolorura et martyrumtestimonio conlirmata; parvulis tuis paupefibusspirilu, quibus tibi feguum tuum dare complacuit,sapientiam praestitit, et loelifieaveruntanimas eorumjuslitiae tusc, in quibus per eamdem Iegem edociivixerunt; el boc dileclionis-praeceptum ita fidelium:mcntes illttminavit, ut in pace et sanctimonia vi-ventes "pacificisetmundis -cordibus le viderent, etsimul amor sauclus eitimor caslus perseverantibus

"

tibi studiis obedirenl; usque-adeo libi-ascensioni-l)us hujusmodi propinquantes, ut fierent judiciorumluorum cpnscii, et per ipsos lua ct nunc poslmo-.dum judicia exerceres. Prsecipisli, Domine, ut au-diamus dileclumTilium tuum; gralias tibi aginius,,qttia nos ejusmagisterio commendastl. Nos veroex prsecepto tuo ejus dofctrinoenos tfadimus infor-mandos; et inheerentes ei,iibenter «um, duce Spi-rilu sanclo, omni temporeaudiemus.

V. - "

^DEJEJCKIOET TEKTATIONIBUSCURJSTI.- Anno tricesimo carnis assumplse, baptizalo Do-roino in Jordane, poslquam/ revelante Patre qttodFilius Dei esset innotuit, non jam eonveniebat eum «putari filium Joseph, vel esse subdiium illi. Nec ta-inen rcpenle ad signa et miraoula et doctrinam ususcst poteslate, sed interim aucloritatem continuil, etantequam riotum se faceret mundo, exposuit se.ten-tandum diabblo; non ut divinilatis inlegrilas prc-ba-retur, sed ut tentatoris confunderetur praesumptio;dum fame et lassitudine post jejuniura vcritas hu-nianiialis palerei, quae divinitati associala omninopeccati sensu et consensu careret. Hac setate lem-pus doclrinaeinsinuatum est rationabilc, et ante Iias'metas perperam invadi magisterium

1635 ERNALDI BON^EVALLISABBATIS 16:6nium cxlraordinarios motus' in cippo claudit et _arctat, et appetilus vagos distringit et ligat. Jeju-nium, si liumililate ornetur, sefvbs Dei, mundieipeit contemplores. Jejunium carnes azymas mun-dat °, solidat;'et pulredines quoeex adipe prodeuiit,coits. i-.,. et sjccatr Jejunium Scripturarum deliciispascitur, contemplalione reficilur, gralia stabilitur,cceleslipane nulritur. Danieli inlerpretatio "somnio-rum revelatur jejunio, el trcs puefi tle Babyloiiioillsesi egfediunlur incendio. Moyses in monte qua-draginta diehus cum Dontino perseverans, et Deifamiliare colloquium et legis ministerium jejuniqpromerelur. Elias quoque eodem dierum numeroabsiincns in eremo conversatur. Ulilitas jejuniorumtemporibus Chrislianis clarius paluit, cl a raulnVfrequentata iri pltirimos se effttdit. Quolquot viros 'virlutum vidimus, sine jejunio non legimus asccn-disse; nec aliquid magnum moliti sunt, nisi priusabstinenlia proecessisset. Quoties aliquid a Dooob-linere coiiati sunt, jejuniis incubuere ef lacryrois,cl pernoclaiites in orationibus, ciliciis earni hseren-:tibus supplices beneficia postularunt. Ncc defuitproveutus, "ubi ad pedes Dei sacrificium contriticordis offerens se proslravit liumililas;- sed propefuil invocantibus se Deus, el porrexit nianumnaufragis ef subvenit afllictis. Si Moysen el Aaronet Samuelem hodie habcret Ecclesia, cum invoca-reut, exaudirenlur, ct, oraniibus Job- efNoe ctDaniele, populo parcereiur. Rarus hodie Phinecs,

"qui perfcdiat impudicos; rarus Moyscs, qui oecidatjJacrilegos;rarus Sauiuel, qui inobedientes ltigeat,,rarus Job, qui pro iiliorum negligenlia sacrificiuniolleral-; rarus Aaron, qui coram Pharaone -comiui-' natloiies divinas edicat;' rarus Noe, qui his_quiliussubmersio imminei; arcam bitumine litam provi-deat. Flens cutn Aposlolo dico inimicos crucis, quiJerrena sapiunt jnagislratus, quortim Deus venlerest (Phiiipp. iu); qui in his quse ilieere nefas est,inipudeules lsetantur et glorianlur. Venerunl pericu-losa teinpora quoepraedixitAposlolus, in quibus volu-ptatum amalores magis quam Dei, speciem pietatishabenles, virlutem vero abnegantes (II Tim. iu).Inveniuntur praepositi innumerabiles, qui jejuniaeloratiohcs nec digilo movent,-in quorum manibusiniquilates sunt el muncribus eorum dexlra onefa- jtur (Psal.xxv) _fruslra ab his quseraritur mifacula,frustra atixilia iroplorenlur : non sunt idOnei-inter-cessoi'es,'Domini conleniptorcs; nec convenienleratl placandum eum acceduni, nec coriciliant quemoffeiidunl. Efficax est oiatio prsecedente jejunio, et,"sacris studiis ahlecedenlibus, noii patitur postulatiodevola repulsam. - Eligitur solitudo, ut soli Deovacans aiiimam,"cum in se per continenliain macla-\erit voluptates, purgalis affeclibus ad ccelestiaevolel; et videris Deuin oret et adoret_el dulcedinissupernsesuavitatem proeguslet. Fornia igitur jeju-niorum proposita fixoque exemplo, poslquam qua-draginla dierum absiinenliam Dominus consuinma-vit, Satan cum esurienlem videret, accessit. Retro-

A aclum tempus obtinuerat qules, el secum silentiisera opus- illud eximium Salvalor exegerat; raodoohlala famis occasione lumultuator de iatebris pro-diens foras egredilur, et.subdola professione quasicompatiens-ei, subvenire periclitanti naturae lior-lalur : Si Filius Dei es, dic ut lapides isli panesfiant (Mutth. iv). Nec vult.fateri, nec proestuiii:diabolus diffileri Christum Filium Dei; sed dubiedispensequc consulens tendiculas blandis innectitsermonibus, ut obaudientem sibi reddat obnoxium,el se de compassionis specie reddat acceptum. Caro.el lassitudo nt cselera liujtismodi hominem lesla-bantur; virtulis integriias el vita carcns omni pec-cato perfectius ci privilegium ascribebant, et divi-v nitas potenlissima ex ipsis effectibus negari nouB poterat. Fuerant et ante Christum viri insigncs,proplielac et sacerdoles, sed in peccatls concepli otnafi, fiecoriginali nec personali caruere delictp, etinventa est in omnibus vel ignorantia, -vel insuffi-cieulia, in quibus erronei peccaverunt et eguerummisericordia Dci (Rom. m), per quani cdocli etresfituli gralias egerunt Deo, et ad plenitudinemjustilioe roultum sibi deesse confessi sunt, el "spe-rantes in Deonullam sibi soliditatem altribuerepraesiinipserunt. Non ila Christus, in quo Verbicarnisque sic convenit natura ut nulla alteri ej.altero injuria devenirct, quia in.carne socia uuilanidiviniias maculam reperii,,nec secufa est, nec pras-cessit. Ha;c naturarum coiijunclio diabolum excae-cabatv quia impossibile ei videbatur vei quod esu-rire posset Divinllas, vel quod tantae. toleianiisepossel esse, lantajque poteslatis corporalis humi-iilas.- Duplicem itaque inquisitioncm sinuosa callidifateordilur, ut de Christo utrum naluralis Filius Deisil, ipso respondente, certiludinem habeat, ut cuniDeum cbiifessus se fuerii,.absurdum videatur quotlDeus esuriat, el in quamcunqiie partem se responsioverlerit, necessitas concitisionis occurrat : Si Fi-lius Dei es," tibi non compelit esurire : quod siesuris, manifeslum eslFilium Dei non esse, quemviolentia necessiiatis coinmunihus indigentiis inter-cludil. Succurre, inquit, necessitati, si potes, alioquideficies; et prsesentes lapides in panis muta sub-

p stantiam;- sic enim. liet ut evadas periculum, et, sihoc potueris, probcs te Deum. Non erat digna re-sponsione.qusestio malignantis; neque cnim tcch-nas diaboli Dominus ignorabat, sed divino cavil-latori satisfecit eloquio1, sublilissimo4ogmate edo--cens corporis et animse vitse propriis alimoniis de-beri subsidia, et cibum^animse, id esl verbum Deieduliis corporalibus prseponendum, et cilius aiten-liusque menti prbvidenuum quam venlri. Nec opus-erat uthoc facto insidialori innotesceiet, quia nullosigno ejus poterat invidia commutari, cujus incor-rigibilem iiiiqu!tatem desperalio sugillavit. Super-fluuni igilur erai -ad suggestionem ejus ibi nulla-profulura miracula operari, cum -satis csset dili-genfer consideranti quod esurienteui cibi non stt-

16o7 - - LIBER DE CARDINALIBUS-OPERIBUSCHRJSTI «38perabat appetitus, -el-desiderii motus defeclio non _essel, sed virtus.ln nullo Christum aliqua coegitaut dominauestei necessilas, qui proprise mode-ramine volunlatis disposriit, et persolvit quod exe-git Immanitas. Sicut in ipsius voluntate fuit conse-crare jejunium, ila et in pofestale fuillempore op-porluno sumere cibum i ;quod_utique nec ministe-rio,-nec consilio diaboli fucrat ordinandum, quia etabstiiientise et~i'efeclienls penes ipsum erat et ar-bitriuui et facullas. Itaque nihil certitudinis:seduc-tor exlorsit, sed "dubius incertusque"dimissus*esl;necobliimitut se proderet Chrislus miraculo, vej-jnlemperanler ad . cibum properans obediret ,se-ducloris consilio, quasi _lunc primum •quid fieriopofteret, data-doctrina,-acceptaque sententia.Repulsus igitur auclorilate Scripturae- et propositilirmitate," defecit scrujlnio; iiec tanien alia aggredivia destitil; • el falsalis. argumcnlis prioribus -alia

- subjiciens, qnibus ab jeq consentaneas sihi respon-siones aliquas exlorqueret-, adjecit.-.Eo igitur supra.templi pinnaculum conslituio, -quem' gula non po-luit, vana gloria suhvertere nililur, -A. mullis am-liigilur utrum fuerit Iiic iranslatio corpbralis; et side loco ad locum se Cbristus transferri permiserit,co modo quo Habacuc de Judsea in Chaldoeamde-latus est-; et Philippus de Azotoin occursum eunu-chi, qui rcverieijs de Hierusalem non inlelligensIsaiam, codicem revolvebat. Sed qriod corporalitereum diabolus lulerit, videtur inconvenieris; quodIiunieiis ejus Salvalor iijsederit, et pro vebiculousus sit, quern proecipilatorem sciebat; vel eiferen---clumse commiserit, cujus insidiasagnoscebat. Suoitaque spiritu eum credendum esl duclum et in de-«erlum, et super leinplum, ef uti'obique; eum dia-bolus assumerelad-te-ntorridum.-Et lbealitavquidemin deserfo prima fuit ientalio; scd caeleras eo modocircumduxit teniatoris aslulia, vel circumduei passaestpattehtia Salvaloris ,~_quo modoEzechiel, cumsuper fluvium Chobar sederet _, Hierosolymam ra-plusin spirilu «ivilatem sedificat et metitur, et-murros et iemplum inslaural.' Hoc modo super culmentempli Christus erat in spifitu; ,-seiensquid anli-spirilus affectaret, et hosli se-de vana gloria pui-saturo opportuniiatem parabat. Hac igitur occasioneloci hortatur ef. consulit; ut in urbc sancta et fre-quenlia populorum quasi noyus funambulus in ex-celso pendulus, se- deorsum ad spectaculura vulgi-jactet intrepidus, addens ,ex testimonio Scripturoeangelorum affulura suffragia, quse ruentem excipe-rent et.eoiiservarent illoesum., 0 exsccrabilis dia-bolimalitia ! o slulta nequitia ! o insensata versu--lial o proesumplio excsecata!. Putabat malignusqiieni gula non yicefat, vana gloria-superari. Expe-rientia quippe rerum didicerat, et in mullis proba-• verat.vitiorum viciores ssepe nugis Jaudalionumcorruptos, et cognalum propinquumqtte esse virtu-libus malum adulatioiieri), nec .factle quemquam-posseevadere," quin Jibenlerassentatorum-canticisporrigat. aures, et laudatorum modulalionibus de-

Aleclelur. Et, sicut rarus est, aul nullus qui de seinala dici aequanimiter ferat, ita rarus est qui-non-bene-de.se velit sentiri, et.se, si recte yivjt, stan-tem in vita-.reclitudinenori diligat aeslimari. Quodsi opera virlutum foras exierint, rarus est qui.ho-minum Judicia conspuat et laudes humanas oon-temnat. Hoc generale malum in humano genere.Satanputabat «x proecedentis occasiorie victorise-snggerere Salvatori, ut^opularibus laudibus velletaftolli, et facere sibi nomen juxta nomen magno-rum qui sunt in terra, si geminatomiraculo jeju-niorum conslanlia innolesceret populo, et vectori-bus angelis sine offendiculo suslentatus, se FiliumBeijam potenli abstinenlia quam, angelorum' obe-

, dientia, comprobaret. . .. ." Jlujusmodi. cpnsiliis .filios liominum.Satan cor-. rumpere consueverat, et.robuslis virilibusque anir

mis etiam hujusniodi cogilatus immittit; et si abingressu mentis arcealiir-Tenitentecpnsensu, ut ali-quid-tamende spuroitia, sua- ibi eyomens, abbmi-nalioiiumhorrorenauscarecompelli_t:-Sic, ulallquidpoelicum inserarit, temulenlus Cyclops illiciti con-jugii appelilor, liect a Pallade repellaiur, in.gremiolamen ejus Erichlhoriium fuhdit; -*t IncofruplaMincrva,- superest tariten deforme monstrum, necomniho_affectata scelera in memoria moriuriiur.

, Non tenlabis, itiquit, Dominum Deum tuum (Matlh.ivi.JIoc in Deuteronomio scriptum ost (Deut; yi) :Ecceiexiegi objicitur,- et Satan auctojitaie Scrt-

f, pturoe abuteus -malus -legis-interpres Ipivsecipitiumquasi exratio"ne-mandali. horlatur;.sed intelleclusfallax et falsus veritate-siucera confundjtur; ct ge-nerali. edicto interdictum oslenditur ,,ne, dum patetiii quibuslibct angustiis quilibet exitus,- Deus ullaprsesumplione lentelur. Alia exploraiqr malignusargumenta conatur adducere-; el ad summam cu.,inulumque ncquilite -suae, conlinenlem et' Iiumilemoblata aggreditur poteslate, et oslensa miindi liu-jus stiblimiiate et gloria.(quasnhdignum slt- laritaeauctoritatis doctorem_ el irisigniuni-operum paira-torem ignobili et contcmptibili schemate obumbrari)el.dominatibne universorum usuque animum di-gnurii,honore spllicitat; etdaturuih "seomnia, pol-licetur, si ei pro tanto munere gratias agat, et pro-

D cideris adoret lanli culminis Iargilorem. Soientvirisvirtutum hujusmodi praestigia.se -offei're, et.tesli-monium religionis conscientia perhibente, cum abaliis-digni-honoribus judicentur, facile acquie-scunt; et tam proprio quam alierio fascinali judicioa rectitudine corruunt.eversaque cathedra mentis,hunio fractis cervicibus colliduniur,; repentequectsuhito quod multis efat partum. sudoribus, ambi-tiqne irruentei obliteratum est; .et turbinis hujusimpetu ayulsum est quidquid aniiqute religionisiabor meruerat. JSfalumhoc Adam.in paradiso pul-«avit et stravit, cum subjeclionem quam J)eo delie--iat fastidiens, appetiit dqmihatum; et cum vellet- esse sicul Deus,--sine Deo se vidit et.novit; et con-specfanj carnis:Evse abhorruit fceditatem, "qtiam

1653 '. -,ERNARLOI BONiEVALLIS ABBATIS , - 1640

licet operiret, ntanens iamcn perpcs ibi conuune- Alia stetil et adhaesit.,Ad.suasioiiem diaboli animamvanitati subjcclam dejecit arabitio, poteratque ex-teiminio ejus posteritas didicisse quam misera mu- -laiio fuij de deliciis ad spinas et tribulos einigrasso,et rastris ligoiiibusqueavariliam condemnatam. Hocmalo restitit et resistere nos Salvator edocuit, utsoli Deo subjectus sit homo, quantumcunque profe -cerit, ut in ipso', imo ipse sit subslanlia nostra, etpateat nobis quod sicut peremptoria est allitudoquajsila, ita et per-iculosissima esl oblala, non quodpotestas quse ex Deo est sit damnabilis, aut ordi-natio divina peccatorum-sit obsletnx, sed quodexcellehtiam, cujus Spirilus sanctus auctor cst, itadebet complecli bumilitas, utqui-vOealus' est siipe-rius, nesciat se sublimem et peromnia agnbseat *

conditio condilorem etgraiia largitorem. Gloria-bantur aliquando .discipuii el complacebant sibi inmiraculis, gralulabundi quod- eis eliara. daemonia

-

obedirent, sed repressa ost, incrcpante Domino,simplicitatis eorum pracsumptio : Videbam, inqujl,Salanam ianquam -fulgur deseendenlem de cmlo(JLUC-x).His verbis eoruni -animis inlimans, quiaante hoc iemporale initium ipse in principio, imo'ipse principium exislensjaputl Derim, ante Iiominis.condilionem superbientis diaboli ruinam vidit, etaffectalaedominalionis ambitionem dejeclionis ejusfuisse causam, ncc in hocgaudendumesse, si quispraerogativa celsiludinis donaretur, sed hanc essecertam slabllemque veri gaudii melam, si vocatiq .ncstra justiflcalione muniretur : et tunc demumTatum constare beatificationis proventum, si hujusordinis scriplura.jn conspeclu- Dci indelebilis ser-

-varclur. Hoc igilur atlendentes, quod noi) in nobisquasi ex nobis sufficientes sumus, sed ex

i€4l LIBER DE CARDINALIBUSOPERIBUS CHRISTI. 1642biies occupat, ut pro gloria hujus mundi qui liberi Aerant, se vendanl in servos, et per vitia adservitia deputentur, et obligati pacto chirogra-phum subjectionis conscribant diaholo. Per omnenefas yoluplates emunlur, et per omne sceluscopiosae libidines exquiruntur. Judas ille prodi-tor vendilurus magistrum, prsetaxalum pretiuma principibus exegit sacerdotum. Quid miiii, in-quil, vultis dare, et ego eum vobis tradam ? (Maltli.xxvi.) Usque ad morteni Domini amor lticri seingeril; nec vitae Salvatbris quseslus desideriumpar.cit. Etiaro in sinu sacerdptum ambilio dorniit,ibi sub umhra recubat, in secrelo thalami se lrau-dulenter oceullal. Simon apostolorum temporibus

, venalem putans Spiritum sanetum Pelrnm donisaggreditur, el tenlat emere potestatem per quam Bplura lucretur. Haec sacrilegii forma per omu.iaofficiagradusque discurrit, et nihil inlentatum am-bitio prsetermittit, Nec dubitet quisquam diabolihaec esse negotia, et nundinatores ejus quicunquehaec exercent commereia; nec quidquam hujus-modi ab eo, nisi pi'semissa apostasiaj"donari. Inve-recuhde tentator ambiliosos aggreditur, et eondi-tione perniciosa prsemissa prsemia lalia pollicetur ,ultra quae extendi non possit cupiditas ; regnorumseilicet omnium monarchiam et universitatis domi-natum, utin omnibus mundanis unus homq quasiDeusxhabeat potestatem, et uni omnia subjeclasint, et generale vecligal excellentise principalicuncta persolvarit. Quid ullra cupide quseris?quidamplius avare desideras ?nunquid et sic potest im-pleri ambitio tua, aut satiari potest fames tua , offahujus mundi injecla dentibus tuis, et faucibus tuisuuiversa rerum massa intrusa ? Mundum habes,Deum non habes; mundus transibit; tu cum eoqui non .stat, cades, transibis et rues. Peremptoriasunthsecconsilia, quse tibi alia pollicentur, in qui-bustenecesse est aulvomitu aut ruptis. inlerirevisceribus. Sed el pretium quod pelitur, ut diabolum-adores prostratus : et eum tibi Deum constituasquem non dubitas seductorem , si consenseris utconcedas, casus tui te non potes excusare impro-vidum';cum.ipse tibi casum etruinam prsenominet,et "praecip'tiumexigat, qui tanfi se facit nundina-torem culminis, et.lantae tibi promiltit fasligia po-lestatis. Regnum Christi non est dc hoc mundo;regnum ccalorum-tibi Deus promiltit, ipsum solumadora, ipsi soli memerito ut servias, qui, repulsotentatore, le quoque gloria et honore post vicloriamcoronabit, si in justitiae recti.tudine steleris,nec fal-sis promissionibus obtemperans, ad venerationemdiaboli damnationis ejus faetus particeps incur-veris.

VI.OECOESADOMIKI, ET PRIMAJNSTITUTIONECONSUM-

HANTISOMNIASACEAMENTA.Suscitati Lazari Hierosolymis increbruerat ru-

mbr, _et.tam solemne miraculum ad veneralionemChristi excitaverat populum: iinde et ei civitalem

Lingredienti, cum ramis palmarum obviam proces-serunt; sedentemque super asinum resonantibuslaudibus gratulabundi introduxerunt in urbem, re-gem Israel confitentes, et acclamantes fllium Davidin nomine Domini advenisse , cujus seternum impe-rium prophetarura vaticinia antiquitus couclama-raut. Nec latebat Boininum , qui scicbat omnia,quod in vise illius confinio de torrente passioniserat bibiturus, el ex ea veneralione quaeimpende-batur ei a plehe , inflammandam amplius invidiammagistratuum , et animos exacerbatos vehemenlioriinsania perlurbandos , et conspiralionis malignsenon ultra posse occultari consilia , nec differri am-'plius quee de ejus interilu cogitarant. Sed volebat})iusmagister cum jam damnationis suae diclaretur5 sententia, et prope esset ut figeretur in cruce, suaedare indicia polestalis , ut qui animam Lazari revo-caverat ab inferis, el quatriduano morluoreddideratvilam, dignosceretur virlute divina, non humana,tantum opus patrasse ; el impossibile"esse suamanimam ab inferno teneri, qui alienam polestaliveextraxeral; uec se necessiiate, sed obedienlia urgeriad mortem ; et vitam quam aliis reddebat, ad sequoque, ubi juberet, illico rediluram. Jinem igiturlegalibus cseremoniisirnpositurus , parari sibi voluitPascha, et ex consuetudine legis ea quseri quse so-lemnitas exigebat, agnum assum, panes azymos, etlactucas agrestes. Non oportet esse fermentariosNoviTestamenti ministros,purassincerasquementes

r, sanctum quaeritconvivium, iri_verucrueis boniodorisassatio omnem excoquat carnalium sensuum "crudi-tatem , et induret solidetque mentis" affectus ; necin Ecclesise sanctae sacrificio ulla sit macula , sedpura simplicitas et innoeentia vitae,in una EcclesissCatholicsedomoa fldelibusde iEgypto egredientibus,transito mafi Rubro, lotis Christi sansuine affectihusofferatur.

Ccenaitaque disposita inter sacrainentales epulasobviarunt sibi Instiluta antiqua et nova, et con-sumpto aguo , quenv antiqua Irttditio proponebal,inconsumptibilem cibttin magister apponit disci-pulis ; nec jam ad claborata impensis et arte con-vivia populi invitanlttr sed immortalitatis alimoniadatur, a commttnibus cibis differens, corporalis

D subsiantiaj relinens speciem , sed virlutis "divinaeinvisibili efiicienlia probans adesse praescnliari). Si-gnificata olim a tempore Melchisedechprode.unt sa-cramenta , et filiis Abrahas-facienlibus opera ejussummus Sacerdos pauem profert et vinum: Hoc est,inquit, corpus meum (Luc. xxn). Manducaverant ctbiberant deeodcm pane secundum formamvisibilem,sed ante verba illa cibus ille communis lantum nu-triendo corpori commodus erat, et vilsecorporalisubsidium ministrabat. Sed ex quoa Dominodictumest: Hoc facite in meam commemoralionem(ibid.),haecest caro mea, et hic est sanguis meus quo-tiescunque his verbis et hac fide actum esr,, pariisiste supefsubstantialis et calix benedietione solemnisacratus, ad totius hominis vitam salutemque pro-

PATROL.CLXXXIX. 52

i643 - ERNALDI BONJEVALLIS ABBATIS"

151*

ficit, simul medicaroenlum et holocaustum ad sa-nandas infirmitates etr purgandas iniquilates exi-stens. Manifestala est etiam spiritalis et corporaliscibi dislantia aliud fuisse quod prius est appo-situm et consumptum , aliud quod a magistrodalum esl et distributum. Quandiu cibi illi quiad diem festum eranl .parali.a convescenlibus apo-stolis sumebaniur, veteris Pascbse agebalur mento-ria, necdum Judas ad veterem viiani pertinens, dia-bolo invadente ct occupante animum ejus egredicogebalur; scd ubi sacrum cibum mens perfidatetigit, et sceleraium os pauis sanctificatus intravii,panicidialis animus vim tanli saerameuli non susti-nens, quasi palea de area exsufffatus esl, el pi'eecepscueurrit ad prodilionem et pretium, ad despera-iionemet laqueum. Orta fuerat aliquando, sicut in"EvangelioJoamiis legitur, de novitate verbi fiujusqusestio, et ad doclrinam, myste|rii Imjus' obsfupue-rant audilores, ctim dieeret Dominus: Nisimandu-caverilis carnem Filii hominis, ei biberitis ejtts san-guinem, non Itabebiiisvitam hi vobis (Joan. vii. Ouodquidam quia non credebant, ne.c poterant inlelli-'gere, ahierunl relro, quia horrendum eis el nefariumvidebatur vesci carne humana, exislimantcs hoc eomodo dici, ut carnem ejus vel elixam, vel assam,seetamque membratim edere docefcntur, cum illius.personsc caro, si in frusia paiiiretur, non omni hu-mano generi posset sufficere, qua semel consumpfa,vlderetur interisse religio, cui nequaquam ulteriusvictima superesset. Sod in cogitationibus hujus-modi caro et sanguis non jwodest quidquam, quiasicut ipse magisler exposuit, verba hsec spiritus _etvita sunl, nec carnalis sensus ad intellectum tanteeprofunditatis penetrat; nisi fides aecedat (ibid.).Panis est esca, sanguis vita, caro substantia, corpusEcclesia i corpus, juopler membrorum in unumconvenientiam ;panis, propter nutrimenti congruen-tiam; sanguis, propter vivificalionis efficientiam;caro, propter assumptse humanitatis proprietatem.Hoc sacrapjentum aliquando corpus suum, aliquandocarnem -et sanguinem, aliquando panem Christusappellat, portionem vilse seternoe, cujus secundumbsec visibilia corporali communicavit naturae. Panisisle communis in carneni etsanguinem mutatus,procural vitam et incrementum corporibus: ideoqueex consueto rerum effectu fidei nostrae adjuta infir-mitas sensibili argumento edocta est visibilibus sa-cramenlis inesse vitss selernse effectum, et uon tamcorporali quam spirilali transitione Christo nostairi. Ipse enim et panis, et caro, et sanguis, idemcibus et substanlia, et vita factus est Ecclesiae susequairi corpus suum appellat, dansd parlicipationemspiritus. Et nos quidem cum caro essemus el san-guis, corrupta et infirma corporis animaequenatura,reformari non poteramus, neque ad similitudinemDei reverti, nisi morbo inveteratq imponeretur ma-'lagma conveniens, et.in curatione desperatae infir-mitatis cwitraiia removeronlur ' contrariis, et simi-lia similibus^onvenirent. Panis iste quem Dominus

A discipulis porrigcbat, non effigie, sed natuj'a muta-lus, omnipotentia Verbi factus estcaio; et sicul inpersona Glnisli humanilas videbatur, et latebat di-vinitas, ita sacramenlo visibili ineffabililer divina seinfudit essentia, tit esset religioni circa sacramenladevotio, et ad veritatem, cujus eorpus et sanguissacramenta sunt, sincerior pateret accessus, usquead participalipnem spiritus, non quod usque adconsubstanlialitatem Chrisli, sed usque ad societa-tem germanissiraam ejtis hsec uuilas pervenissct.Solus quippeFilius Palri consubstanlialis est, necdjvisibilis est, nec p3riiabilis stibstanfia Trinitatis';nostra vero et ipsius conjunctiq nec miscet perso-nas, nec unit substantias, sed affeetus consociat etconfcederatvolunlates. Ita Ecclesia corpus Chrislieffecta obsequitur capiti suo, et superius lumen ininferiora diftnsuin claritatis suse plenitudine a iine'usque ad finem attingens (Sap. vm), totum apud seniaitciis, totum se omnibus commodat, et eaiorisillius identitas itacorpori assidet, ut a capite nonreeedat.

Panis itaque hic azymus, cibus verus et sincerus.per speciem et sacramentum nos tactu sancllficat,fide illuminat, veritate IChrislo- conformat. Et sicutpanis communis quem quotidie edimus -sita est cor-poris, ita panis iste supersubstantialis vita est ani-mseet sanitas mentis. Panem angelorum sub sacra-mento manducamus in tenis, eumdem sine sacra-mento manifestius edenius in ccelis, non ministerio

Q eorporali, ssepe repetitis aclionibus ad eumdem re-vertenles, sed consummato sacerdotio nostro, eritet permanehit perpelua et stabilis, implens et refi-ciens nos sufficienlia, qua proferet se palam absqueullis integumentis omnibus conspicabilis summijirsesentia sacerdoiis. Sacramenta quidem, quantumin se est, sine propria esse virtute non possunt;nec ullo modo divina se absenlat majestas myste-riis, sed, quamvis ab indignis se sumi vel eontingisaeramenla permittant, non possuilt tamen spirikiscsse partieipes, quoruih' infidelitas vel indignitastantoe sanctitudini contradicit. Ideoque aliis sunthaec munera odor vitse in vitam, aliis odor mortisin morlem, quia omnino jnstum est utianto pri-ventur beneflcio gratiae conteroptores, nec in indi-

D gnis tantae gratiaa purifas sibi faciat mansionem.Nova est hujus sacramenti doctrina, el scholaeevan-gelicae hoe primtim magisterium protulerunt, etdoctore Christo primum haec mundo innotuit disci-pliua, utiiiberent sanguinem Christiani, cujusesumIegis- antiquaj auctorilas districlissime interdicit.Lex quippe esum sanguinis prohibet, Evaiigeliumprsecipit utbibatur: in quibusmandatis hoc maximediscernere debet Christiana religio^ quod sanguisanimalium a sanguine Christi per omnia differens,lemporalis laiitum habeat vivificalionis effectum, etvita eorum finem habeat, et sine ulla revocationetcrminum constitutum. Ideoque ad obtinendamselernitalem non potest prolieere, quod semel ob-rutum non ^urgit ulterius. nec aliqua ei supei'est

1C4S LIBER DE CARDINALIBUSOPERIBUS CHRISTI.'

imvirtus, qnod sine ulla spe praecisis radicibus morspenifus exsiccavit. Vita vero hominis, licet aliquamhaheat affinitatemcum sanguine, non lamen solosanguine regitur, sed anima sanguini dat caloris ethutrimenti effectum, sicul et cseterisquaein corporesunl propria distribuit officia, et dividit molus, etquasi talenta parlitur. Nec oportuit ut sanguini bu-mano sariguis pecudum misceretur, quia vila ra-lionalis hominis vitaebestiali consociari non habel;sed oranino a fidelium animis quasi sanguis impurusdelcrgenda esl hasccarnalis opinio, ne putetur viiaiiominis eo modo Iransitoria, quo vita pecudum ina-nescit, vel quod sanguis consubstantialis sit anima?,et necesse sit utrumque superveiiienfe sttffocationedissolvi. Carne quidem animalibus similes sumus,sed vita dissimiles: ideoque quod commune cum eishabemus, nobis incorporare licenter possumus;quod vero dignitati noslrae non convenit, et ab seter-"nilate alienum videlur, a nobis subtilissimo Iegisindicio separamus. Bibiinus autem de sanguineChristi. ipso juhenle, vilae selernse cum ipso et peripsum partieipes; animalis vitsepeccala, quasi san-guinem impurum horrenles, et faleiiles nos per pec-caii gusttim a beatitudine privatos et damnatos, nisinos Clnisli clementia ad socielatem vitseseternsesuosanguine reduxisset.

Nobisitaque pro quibus sanguis Christi oblatusest in cruce, et quos reconciliavil Deo, omnesexce-dens viclimas hoc sacrificium singulare, ipse Chri-lus pincerna pbrrexit hoc poculum et docuit; utnon tantum exleriushoc sanguine linifemur, sedetinterlus aspersioneomnipotenti animamuniremur,et penetrans omnia tanti medieamenti vhius, quid-quid esset intus ibi durum effugaret, et renovaret.sanaretque quidquid morbi carni vel spiritui v.eterisvilse allinierat corruptela.. Dixerat sanehujus tra-dilionis magister quod nisi manducaremus ejuscarnem, etbiberemus ejus sanguinem, non habere-mus vitam In nobis; spiritali nos inslruens docu-mento, et aperiens ad rem adeo abdilam intelle-tum, ut sciremus quod mansio noslra in ipso sitmaiidueatHVe! potus quasi quaedam incorporatio,subjeclis obsequiis, volunlalibus junctis, affectibusunitis. Esus igitur carnis hujus qusedam aviditasest, et quoddam desiderium manendi in ipso, perquod slc imprimimus et eliquamus in nobis dul-cedinem charitalis, ut hsereat palato nostro et vi-sceribus sapor dileetionis inrusus, penetrans et im-buens omnes animaecorporisque recessus. Potuset ejus ad eamdem pertinent ralionem, quibussicut corporea nutriiur substantia et vivit, et inco-lumis perseverat, ita vita spiritus hoe proprio ali-menlo nutritur; et quod est esca carni, hoc ani-maeest fides; quod cibus corpori,"hoc verbum. spi-rilui; excellentiori vitiute peragens aeternaliter,quod agunt alimenta carnalia temporalitcr et fina-lilcr. Celebranles sacramenta conimonemur, quasiuiigtilam Nlindenset ruminans pecus revocare adfauccs, el lnlnutati commomlere dominicse instiiu-

4. tionis exemplum, ut semper passio sit in memo-ria, nec terreant crucifixi hseredes morlls sup-plicia, sed pascant et reficiant _maluratae resurre-clionis Isetabundasolemnia. Quampraeclarusest ca-lix isle, quam religiosa est hujus polus ebrietas,per quam excedimus Deo, et qure relro stinl oblitiad anteriora exlendimur, non habenles sensunihujus mundi, scd divitis purpurati delicias con-lemnentes, cruci hseremus, sanguinem sugimus, etintra ipsa Redemptoris nostri vulnera figimus lin-guam; quo inlerius exteriusque rubricati, a sapien-libus hujus saeeuli judicamur amenies, qui religio -nis hujus"ahhorrentes mandatum, usque hodie re-iro abeunt,.el a secretis divinis omnium inira semysteriorum coniineiilibus summam diffugiunt, et^ i'ecedunt. Qui nianducat ex hoc pane, ultra nonesurit; qui bibit, ullra non silil;quoniam mysteriihujus sic sufficil gratia, sicreficit Intelligentia; utcuicunque tantae rei innoluerit pleniludo, omnisconsummationis fine invento Christi bajulus fipsumferat in pectore, ipsum geral in mente, et omnilempore habitalori suo [dicta et facta jubilationeconsona laudes resonent, et graliarum actiones de-cantent. Haecebrietas non accendil, ,'sed exstinguitpeccatum ; in hoc vino non est luxuria, nec move-tur ad ludum post hunc polum lascivia. Cum so-pivit oblivio cuncta camis ludibria, mira sunt quaesentil, magna quse videt, inaudita quae loquilur;quem Agnus iste paschalis inhabitat, cujiis animam

n meri hujtis fortitudo hilartlate inexplicabili laelificat'et ilelectat. Inter Dominicaemensaeconvivas anima-lis homo non admitlitur; quidquid caro et sanguisdictat, ab hoc coetu excluditur; nihil sapit, nihilprodest quidquid humani sensus molitur subtilitas;omne quidquid a suis ralionibus devium videtur,sapientes hujtis saeculiad demenliam referunt, et averitate reputant alienum. Sed veritas ab erroneishomiiiibus comprehendi non potuit; et cum in.soluvellet figere oculos, vim luminis non ferens, csecataest non illuminata humana praesumptio, et aspeetuiejus lippitudo inhaesit. Vident haecsacramenla pau-peres spirilu, et lioc uno contenti ferculo, omnes .mundi hujus delicias aspernantur; et possidentesChristum, aliquam hujus mundi possidere supe.l-

D lectilem dedignantur. Esurienles, et silientes jusli-liam cum saturati fuerint., vide quid agant, inlelligequae loquantur, quam sancti odoris sit quidquidilla eructafi plenitudo, verbum bonum, mores com-positos, aflecius pudicos, sensus pacificos, illa inte-rior sinceritas ubique diffundil, ita ut post odora-menla islagratisshujus comparticipes discurranl, elmutuis ad invicem affectibus compleciantur, et qui-bus unus est panis, unum est corpus, et- omniumunum cor, et anima una, uni Christo adhserens,cselera omnia quasi fermenlata respuens, in uniusazymi sinceiitate laetatui'.

Pcrpes est hoc sacrificium et scmper permanensholocauslum; nullapanemhuncmullitudo consumit,nulla aiiiiquitale veierascit. Una est doraus Eccle-

1647 . ERNALDI BON^SVALLISABBATIS 1648

sise, in qua Agnus editur; nullus ei communicat, _,-quem Israelitici nominis generositas non commen-dat. Hujus panis iigura fuit manna quod in deserlo,pluit; sic ubi ad verum panem in terra promissio-nis venlum esl, cibus ille defecit. Per singula Sab-.baia panespropositionis jam frigidi et duri mutariconsueverant, ct calidi panes ejusdem numeri in•mensa proponi. Jam ntilla fit panis mulatio, unus•est panis caloris continui, status inlegri, qui semeloblattts Deo in sapore dulcissiroo et candore puris-simo pei'several, Nec solos saceidotes ad paneshujus dignitalis Leviticse prssrogaliva admillit; uni-versa Ecclesia ad has epulas invitatur, oeqiiaomni-bus poiiio datur, integer erogatur, distribtitus nondemembralur; incorporatur, non injuriatur; reci-piltir, non includitur; cum-infirmis habilans non ]infirmatur, nec pauperum ministerio indignatur;•fidespura, mens sincera hunc habitatorem delectat,neqtie immensi et omnipotentis Dei magnitudinem•paupcrculse domus nostrse angusliaoffenditvel.arc-iat. Panis iste angelorum omne delectamentuiii.habens viiiute mirifica (Sap. xvi), omnibus qui di-gne et devote sumunt, secundum suum desideriumsapil; et amplius quam manna Illud ererai impletet satiat edeniium appetilus, et omnia carnaliumsaporum ifritamenta, et omnium exsuperat dulce-dinum voluptates. Vide quomodo his qui Cbristicommemorant passionem intra sacra oflicia, quasi.per quosdara canales de interioribus fontibus egre-diantur torrentes, et super omnes delicias lacrymisaiectareis anima delecletur; quantam suavitatem £animse inquirenli ubi sit Deus suus, suspiria con-

-lemplationis eliciant. Non illosimbres procellosse-lempestaUsdejionunt, ros n)3tutimis est de ccelesli-.bus stillans, et quasi unctio spiritusmenlem deli--.nieiis.Gemitus illos pietas excitat, et inter diem etnoclem retro el ante se affeetio intuens, inler datacondonando se diyidens, gralias agit lam uberis be-neficii largitori; et se sanatani et sanclificatamagnoscens, flelibus se abluit, el lacrymis se bapti-zal. Verum hi qtti verbo tenus corde sicci et mentearidi sacris iniersunt, vel eliam paiiicipanl donis;lambunt quidem petram, sed inde nec mel sugunf,nec oleum -.qui nec aliqua charitalis dulcedine, nec

.Spiritus sancti pinguedine vegetantur, nec se judi-cant, nec sacramenta dijudicant, sed sicut cibiscomniunibusirreverenies sacris utuniur muneribus.et Dominicaemensse in vesle lululenta se ingeruniimpudeiiter, quibus melius erat mola asinaria colloalligala mergi in pelagus (Matth. xvui), quam illotacanscieniia de manu Domini buccellam accipere,qai usque hodie hoc veracissimum et sanctissimumcorpus suum creat, et sanctificat, et benedicit, et piesumentibus dividit. In liujus prsesentia non super-vaeu» mendicant lacrymss veniam, nec unquam pa-titttr contriti cordis holoeaustum repulsam. Quoti