MİKRO KONU TARAMA TEST AYRINTILARI VE ÖRNEKLERİ

(1-4. Testler)

10. SınıfFelsefe

Yeni müfredata tam uygun

Değerli öğretmenimiz,

branşınızla ilgili 10. Sınıf konu

tarama testlerimizden bazı

örnekleri incelemeniz için size

sunuyoruz. Dokümanlarımızın

tamamını bölge müdürü ve

yetkili bayilerimizden temin

edebilirsiniz.

örn

ekti

rö

rnek

tir

TEST AYRINTILARI

10. Sınıf / Felsefe

Konu Tara-ma No Konu Tarama Adı Ünite Adı

01 Felsefenin Anlamı

Felsefeyi Tanıma02 Felsefi Düşüncenin Özellikleri

03 Felsefenin İşleri

04 Düşünme ve Akıl Yürütme

Felsefe ile Düşünme05 Düşünme ve Dil

06 Felsefi Sorular Oluşturma

07 Felsefi Bir Görüşü Sorgulama

08 Varlık Felsefesi

Felsefenin Temel Konuları ve Problemleri

09 Bilgi Felsefesi

10 Bilim Felsefesi

11 Ahlak Felsefesi

12 Din Felsefesi

13 Siyaset Felsefesi

14 Sanat Felsefesi

15 Felsefi Metinlerin Çözümlenmesi - Alternatif Görüşler GeliştirmeFelsefi Okuma ve Yazma

16 Felsefi Deneme Yazma - Farklı Alanlarda Felsefi Akıl Yürütme

örn

ekti

rö

rnek

tir

Num

ara

AD SOYAD

CE

VA

PL

AR

Soru A B C D E Soru A B C D E Soru A B C D E

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 6 112 7 123 8 134 9 145 10 15

10. Sınıf

FELSEFE

01

Lise

OK00

-10.

05KT

048

FELSEFENİN ANLAMI1. Felsefe, var olanların varlığı, anlamı ve nedeni üzerine

sorular sorulmasıyla ortaya çıkmıştır. Öteden beri evre-nin, nereden gelip nasıl oluştuğu, insanın bu dünyadaki yerinin ve ödevinin ne olduğu, doğru olan yaşayış tar-zının nasıl olması gerektiği gibi sorulara yanıtlar aranı-yordu. Ancak bu yanıtlar var olan pratik bilgilerden ve mitoslardan yararlanılarak veriliyordu. Bir an gelip de bu sorular karşısında eleştirici bir duruş alınıp akla dayalı bir düşünce ve gözlemin konusu yapılınca felsefe doğ-muştur.

Buparçayagöre,aşağıdakilerdenhangisifelsefeninortayaçıkışınısağlayantemeletkendir?

A) Doğayı sezgisel bir güçle anlayabilme çabasıB) Evrende olup bitene karşı sorgulayıcı bir tavır takı-

nılmasıC) İnanca dayalı sistemli bilgilerin oluşturulmasıD) Objektif, tutarlı ve sistemli bilgilerin ortaya çıkarılma-

ya çalışılmasıE) Olgular arasındaki neden-sonuç ilişkisinin açıklana-

rak doğanın yasalarına ulaşılması

2. Felsefe en yüksek ilkelerden, temel önermelerden, ön-cüllerden çıkarılan şeyleri bilmekle kalmaz, bu ilk öner-meler üzerinde de daha güvenilir bilgiler sağlayabilmek için sorgulamalarda bulunur.

Buanlatımdanhareketle,aşağıdakiyargılardanhan-gisineulaşılabilir?

A) Herhangi bir konuyu irdelemeyen, olduğu gibi kabul eden bir tutum felsefe için söz konusudur.

B) Yeni bir felsefi sorun ortaya atmak, bir felsefi soruna çözüm getirmek kadar önemlidir.

C) İnsanın yararlı olan ile yararlı olmayan bilgiyi ayır-masında felsefenin payı büyüktür.

D) Felsefenin özü, herhangi bir bilgiye sahip olmak de-ğil, o bilgiyi aramak ve bu arayışı amaç edinmektir.

E) Felsefe akla uygun, çelişki taşımayan sonuçlar orta-ya koyma çabası içindedir.

3. Bir yerde ve bir zamanda öyle bir an gelir ki, “Bu evren nereden gelip nereye gidiyor?, “Bu dünyada insanın yeri ve yazgısı nedir?” sorularına verilen yanıtlar artık insanı kandırmaz hâle gelirler. Bunun üzerine insanlar, din ile geleneğin verdiği yanıtlarla yetinmeyip bilmek, anlamak isteğine kendi aklı ile, kendi deneyimleriyle ulaşmaya çalışırlar. Tam bu sırada, insanın kendi bulduklarıyla dinin, geleneğin sunduğu tasarım arasında bir çatışma başlar, o zaman insanlar dinin açıklamaları karşısında eleştirici bir duruş sergiler ve bunlara gözü kapalı inan-maz olurlar. İşte felsefe böyle bir anda, böyle bir durum-da Antik Yunan’da doğmuştur.

Bunagöre,felsefeninAntikYunan’daortayaçıkma-sınanedenolantemeletkenaşağıdakilerdenhangi-sidir?

A) İnsanın, herkes için genelgeçer bilgiler ortaya koyma isteği

B) İnsanın, gözlenebilen olay ve olaylardan hareket ederek doğa yasalarını bulma isteği

C) İnsanın, bilme, anlama ve gerçeği görme merakını aklını kullanarak giderme isteği

D) İnsanın, doğruyu arama çabası içinde, aklını kullan-ma ve ön yargılardan uzak kalma isteği

E) İnsanın, bilimsel yönteme dayanarak kanıtlanabilir doğrular ortaya koyma isteği

4. Felsefe, ruhun fırtınalarını dindirmeyi, açlığı ve hastalığı gülerek karşılamayı, doğal ve somut yollarla öğretmeye çalışır. Ama ne gariptir ki çağımızda felsefe, anlayışlı insanlar arasında bile ne pratik ne de teorik hiçbir değeri olmayan boş laf hâline getirilmeye çalışılmaktadır. Oysa felsefe insanlara yaşamayı öğreten en genel düşünceler bütünüdür. Felsefe, insana hareketli, neşeli bir tavır ve güler yüzlü bir hâl vermek ister.

Bu parçada vurgulanan düşünce, aşağıdakilerdenhangisidir?

A) Felsefe, hayatın temel sorunlarından bağımsız hare-ket eder.

B) Felsefe, pratik anlamda bir fayda sağlama amacı ta-şımaz.

C) Felsefe ile uğraşmak, insanı gerçeklerle karşılaştır-dığı için acı verir.

D) Felsefe, göreceli bir etkinliktir.E) Günümüzde felsefenin asıl amacı anlaşılamamakta-

dır.

örn

ekti

rö

rnek

tir

10. Sınıf / Felsefe 01FELSEFENİN ANLAMI

5. Felsefi bilgiyi veya felsefeyi anlamaya çalışırken yapıl-ması gereken en iyi şey, tarih boyunca kendilerine fi-lozof denilen kişilerin yaptıkları işin kendisine bakmak olacaktır. Böyle bir bakış açısıyla konuya yaklaşıldı-ğında felsefe tarihinde felsefi sistemlerin birbirini takip etmiş olduğunu, her filozofun kendisinden evvel gelen filozofları çürütmeye çalışırken kendisinden sonra gelen filozoflar tarafından reddedilme kaderiyle karşılaştığını görmekteyiz.

Buparçada,aşağıdakilerdenhangisivurgulanmak-tadır?

A) Felsefeyle ilgilenen birinin, filozoflar tarafından ileri sürülen çeşitli ve farklı düşünceleri, sistemleri tanı-ması gerekir.

B) Felsefe yapmak için önemli olan, felsefe yapmanın kendisini öğrenmektir.

C) Felsefede yeni ve özgün bir soru ortaya atmak, bir felsefi soruna cevap vermek kadar değerlidir.

D) Felsefe, açıklamalardan çok, arama ve sorgulama çabası içindedir.

E) Felsefi bilgi, dünyamızı genişleterek gerçeği görme ihtiyacımızı giderir.

6. Babillilerin astronomi hakkındaki bilgileri, yıldızlara ta-pan Babilliler’in dinine dayanıyordu ve bu dine dair pra-tiğin hizmetindeydi. Yıldızlar üzerinde yapılan inceden inceye gözlemler, güneş ve ay tutulmalarının hesaplan-ması, hep dinî pratik amaçlar içindi. Ancak Yunanlılar, Babilliler’in zengin gözlem gereçlerinden yararlanmışlar ve sonunda bu pratiğin emrindeki dağınık bilgilerden, gökyüzünün bilimsel görünüşünü çizen bir teori kurmuş-lardır.

Bunagöre,Yunanlılar’ınkonuyayaklaşımtarzıiçinaşağıdakilerdenhangisisöylenemez?

A) Doğru bilgiye, doğru bilginin kendisi için yönelmiş olmaları

B) Bilgi ile ya dinî bakımdan ya da teknik bakımdan ilgi-lenmeleri

C) Bilmek için bilmeyi amaç edinmeleriD) Evrenin bilimsel bir tablosunu çizmek için pratik ya-

rardan vazgeçmeleriE) Dinin açıklamaları karşısında eleştirici bir duruş al-

maları

7. Felsefe; bilgeliğe sahip olma iddiası içinde değil, bilgeliği sevme, onu elde etmeye çalışma arzusu içindedir. Buna bağlı olarak felsefede daha önceleri felsefi düşünme ve incelemenin ilgi alanı içinde bulunmayan yeni bir varlık alanının felsefi düşünme alanı içine sokulması, var olan bir felsefi soruna yeni bir cevap vermek kadar değerlidir. Örneğin felsefe tarihinde sofistler ve Sokrates’le birlikte o zamana kadar ciddi bir biçimde felsefenin alanı içinde ele alınıp incelenmeyen kültür, ahlak ve siyasetle ilgili konuların felsefi düşünüş tarzı içinde ele alınıp incelen-mesi önemli bir ilerlemeye işaret eder.

Buparçadavurgulanmakistenendüşünce,aşağıda-kilerdenhangisidir?

A) Felsefe tarihi boyunca, çeşitli düşünürlerin ortaya koyduğu ürünler, tüm insanlığa aittir.

B) Bireyin özgür davranmasında, sorumluluk yüklen-mesinde ve bağımsız düşünmesinde felsefenin önemli etkisi vardır.

C) Yeni bir felsefi sorun ortaya koymak, bir felsefi soru-na çözüm getirmek kadar önemlidir.

D) Her düşünürün bir konu hakkındaki yaratıcılığı ve yorumu farklı olacağından, felsefi bilgi özneldir.

E) Düşünürler, felsefi bir probleme yeni ve farklı çö-zümler getirirken başka düşünürlerin ortaya koyduğu görüşlerden etkilenirler.

8. Özgürlük, umut, mutluluk, erdem, acı ve daha pek çok şeyin anlamlarının kavranması ve belli bir düşünce sis-tematiğine ulaşmak için, felsefe öğrenmek veya felse-feyle ilgilenmek bir zorunluluktur. İnsan bu bilinmezleri aydınlığa kavuşturdukça iç huzuru yakalayacak ve ha-yatını daha mutlu bir şekilde sürdürecektir.

Buparçadan,aşağıdakiyargılardanhangisineulaşı-labilir?

A) Felsefenin doğuşu, doğal olayları açıklamakla baş-lar.

B) Felsefi düşünce somut konulara dönüktür.C) Felsefe, anlama isteğinin dışa vurulmasıdır.D) Felsefe, sistemli bir söylem tarzıdır.E) Felsefe, bitmeyen bir sorgulama etkinliğidir.

örn

ekti

rö

rnek

tir

Num

ara

AD SOYAD

CE

VA

PL

AR

Soru A B C D E Soru A B C D E Soru A B C D E

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 6 112 7 123 8 134 9 145 10 15

10. Sınıf

FELSEFE

Lise

OK00

-10.

05KT

048

FELSEFİ DÜŞÜNCENİN ÖZELLİKLERİ1. Felsefe tarihi boyunca filozofların ortaya koyduğu felsefi

sistemlerin yanlış olduğu, hiçbir zaman kesin sonuçlu olarak kanıtlanamaz. Onlar gelecekte bir şekilde veya kısmen de olsa kullanılacakları için, sadece bir kenara atılır ya da bir süre için unutulurlar. Bu, felsefe tarihinin, yalnızca ölü müzelik eserlerden değil, sonraki herhangi bir çağda felsefe yapanlar için sürekli bir ilham kaynağı meydana getiren, her daim yaşar klasiklerden oluştuğu anlamına gelir.

Buparçadafelsefeyeilişkinolarakaşağıdakilerdenhangisivurgulanmıştır?

A) Yığılan (kümülatif) bir bilgi olmasıB) Eleştirici bir tavır içinde olmasıC) Doğayı açıklama çabası içinde olmasıD) Kendi içinde tutarlı olmasıE) Merak duygusunu gidermeye çalışıyor olması

2. Filozof bir yandan hayatının en yüksek ereğini bilgide bulan, bilmek için yaşayan; öbür yandan edindiği bilgi-leri yaşamına temel yapmak isteyen kimsedir. Bu ba-kımdan yalnız pratiğe yarayan bilgileri toplamakla ve yalnız din ihtiyacını besleyen hayal gücüyle yetinmeyen filozoflar, temellendirilmiş, bir birlik içinde derlenmiş top-lanmış bilgilere ulaşma çabası içinde bulunurlar.

Buparçayagöre,aşağıdakilerdenhangisifilozofunözelliklerindenbirideğildir?

A) Kendisine sunulan bilgiyi olduğu gibi kabul etmekB) Mantıksal çıkarımlar ve analizler yoluyla bilgiye ulaş-

maya çalışmakC) Görüneni değil, görünenin arkasındaki gerçeği ara-

makD) Varlığa ilişkin çeşitli sorular sormak suretiyle onu an-

lamaya çalışmakE) Tutarlı ve sistemli bir biçimde akıl yürütme yoluyla

varlığın doğru bilgisine ulaşma çabasında bulunmak

3. Felsefenin süregelen hakikat arayışı, felsefi problemle-rin çözülebilir olduğunu ümit etmeye olduğu kadar, on-ların çözülebilirliğinden kuşku duymaya da götürür. Bu nedenle, örneğin varlıklarla ilgili bütünsel bir betimleme veya değerlerin doğasına ilişkin, sağlıklı sonuçlar üret-me ihtimali, sadece bireysel çözümlerle mümkün görün-mektedir.

Buradafelsefidüşünceninaşağıdakihangiözelliğiüzerindedurulmaktadır?

A) Varlığı bütün olarak incelemesiB) Aklın ilkelerini temel almasıC) Kendi içinde sistemli olmasıD) Olguları temel almasıE) Görece geçerlilik taşıması

4. Felsefeyle uğraşmak, sadece bizim ön yargılarımız üze-rine açık seçik olarak düşünmemize değil, inandığımız şeyleri tam anlamıyla açıklığa kavuşturmamıza da yar-dım eder. Böylece felsefe zaman geçtikçe de bize geniş kapsamlı konular silsilesi hakkında tutarlı bir tartışma yeteneği kazandırır.

Buparçadafelsefeninaşağıdakihangiözelliğindensözedilmektedir?

A) Bir soru sorma etkinliği olduğuB) Yığılarak ilerleyen bir bilgi türü olduğuC) Var olanı sorgulamaya dayalı bir etkinlik olduğuD) Anlaşılması zor olan bir zihinsel etkinlik olduğuE) Yaratıcı hayal gücüne dayalı olduğu

5. Felsefe; topluma ve bireye hayır diyebilme gücünü verir. Hayır diyebilme yetkisini alan insan, özgürce var olan kurulu düzenleri eleştirebilir ve belki de yeni dünya dü-zenleri oluşturabilme imkânı bulur.

Buparçayla,aşağıdakiyargılardanhangisidestek-lenebilir?

A) Felsefe yapmak, insan olmanın gereğidir.B) Felsefenin gereksiz olduğunu dile getiren insan bile

felsefe yapmaktadır.C) Felsefi düşünceler, içinde bulundukları şartlardan

etkilenirler.D) Felsefe, sorgulamaya dayalı bir etkinliktir.E) Bugün felsefe, tüm işlevini yitirmiştir.

02

örn

ekti

rö

rnek

tir

10. Sınıf / FelsefeFELSEFİ DÜŞÜNCENİN ÖZELLİKLERİ

6. Felsefi düşünce kendisine veri olarak ele aldığı her tür-lü malzemeyi aklın sorgulayıcı süzgecinden geçirir. Bu malzeme, ister doğrudan doğruya yöneldiği varlık alanı tarafından kendisine sağlansın isterse bu varlık alanı ile ilgili olarak başka entellektüel etkinlikler tarafından sağ-lansın, durum değişmez. Çünkü kendisine sunulan mal-zemeyi irdelemeyen, olduğu gibi kabul eden bir tutum, felsefe için söz konusu olamaz.

Buparçada,felsefidüşünceninhangiözelliğivurgu-lanmaktadır?

A) Mutlak kabullere ulaşmak istemesiB) Sistemli ve düzenli çalışmalar ortaya koymasıC) Kişisel ve yaratıcı olmasıD) Bilme isteğini karşılamasıE) Eleştirel nitelikte olması

7. Felsefe ve sanat arasında amaç ve yönelişleri bakımın-dan benzerlikler vardır. Her ikisi de doğayı ve insanı an-lamaya, yorumlamaya ve yargılamaya çalışır. O yüzden her ikisinde de yaratıcılık söz konusudur ve yine ikisinde de uyulması gereken bir yöntem yoktur. Bu açıdan ba-kıldığında felsefe bilimden çok sanata yakındır. Filozof ise felsefi çözümleri kendi kişiliğinin damgasını taşıdığı için bilim adamından ziyade sanatçıya benzer. Tıpkı bir sanat eserinin belli bir mizacın penceresinden görülen dünyanın bir parçası olması gibi bir felsefi sistemde neredeyse öznel olarak birleştirilmiş dünyaya ilişkin bir görüdür.

Buparçadagöre,aşağıdakilerdenhangisifelsefevesanatınortaközelliğidir?

A) Somut ürünler ortaya koymalarıB) Ürünlerinin tek ve subjektif özellikler taşımalarıC) Güzeli ortaya çıkarmak istemeleriD) Genel olanı incelemeleriE) Doğruya ulaşmak için çaba göstermeleri

8. Filozof hakikate ulaşmak ister, bunun için durup din-lenmeden uğraşır, elinde var olan bilgileri bu amacı gerçekleştirmek adına boyuna ayıklar, bir süzgeçten geçirir. Bu bakımından filozof bilgiyi seven, ona varmak özleyişiyle yola çıkan ve onu elde etmek için çaba har-cayan kişidir.

Bu parçada filozofun hangi özelliği üzerine vurguyapılmaktadır?

A) Varlığı bir bütün hâlinde incelemeye çalışmasıB) Akılla değil, sezgiyle temellendirilebilen bilgiler orta-

ya koymak istemesiC) Yeni düşünceler ileri sürmesiD) Hakikate ulaşmak uğruna eleştirel bir uğraş içinde

olmasıE) Tutarlı açıklamalarda bulunması

9. Felsefenin amacı, sadece bilgi vermek değil, aynı za-manda doğru davranışlarda bulunmayı sağlamak ve ahlaklı yaşamanın yollarını öğretmektir. Felsefe sadece bilmenin değil, ahlaka uygun ve mutlu bir hayat sürme-nin de yollarını araştırmaktadır. Bu bakımdan filozof, hem dünyayı anlamak, hem de değiştirmek amacında-dır.

Bu parçada, aşağıdaki yargılardan hangisi vurgu-lanmaktadır?

A) Felsefe; insanı, varlığı ve evreni anlama çabasıdır.B) Felsefenin insan davranışlarını dönüştürmek gibi bir

amacı da vardır.C) Felsefenin en büyük işlevi insana hayatı sevdirmesi-

dir.D) Felsefe, hakikate ulaşma çabası ile insanı bilinmez-

liklerden kurtarır.E) Felsefe, insana dair her şeyle ilgilenir.

10. İnsan, varlık, bilgi ve değerler üzerine tam ve bütün bir bilginin insan zihninde oluşmasına ve bu oluşuma uy-gun eylemlerde bulunulmasına, evrendeki her şeyin sır-rına ulaşılmasına hikmet ya da bilgelik denir. Felsefeyse hikmete ulaşma, onu sevme ve ona yönelme anlamına gelir.

Bu anlatıma göre, aşağıdakilerden hangisi felsefeiçinsöylenemez?

A) Hikmetin sunduklarını anlama işidir.B) Hikmete ulaşma aracıdır.C) Evrendeki her şeyin ne olduğunu, olduğu gibi kav-

rama hâlidir.D) Hikmete ulaşma sevinci içinde olmaktır. E) Bilgeliğe doğru yola çıkmadır.

11. Tarihsel süreçte cevapları yalnızca dinden, mitolojiden edinilen birtakım sorular, bir zaman gelip de eleştirel bir düşünmenin ve gözlemin konusu yapılınca, felsefi dü-şünme etkinliği başlamış oldu. Yani var olanlarla ilgili doğru sorular sorabilmekle başlar felsefe. Verilen her yanıta şüpheyle bakabilmekle devam eder.

Bunagöre, felsefeyle ilgiliaşağıdakilerdenhangisisöylenebilir?

A) Mitolojik metinler üzerine birtakım analizler içermesiB) Yerinde sorular sorabilmesi ve her yanıta eleştirel

bakmasıC) Dinsel açıklamaları farklı bir bakışla desteklemesi D) Din ve mitolojiyi birbirinden ayırabilmesi E) Mitolojik metinler yanında dinsel metinleri de irdele-

mesi

02

örn

ekti

rö

rnek

tir

Num

ara

AD SOYAD

CE

VA

PL

AR

Soru A B C D E Soru A B C D E Soru A B C D E

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 6 112 7 123 8 134 9 145 10 15

10. Sınıf

FELSEFE

Lise

OK00

-10.

05KT

048

FELSEFENİN İŞLEVİ1. Felsefeyle ilgilenen bazı kişiler, felsefeden, pek de ma-

kul olmayan bir tarzda, çok fazla şey beklerler. Onlar, felsefenin kendilerine, insanın zor durumlarının tam ve ayrıntılı bir resmini çizmesini isterler. Felsefenin hayatın anlamını göstereceğini ve varoluşlarının her boyutunu açıklayacağını düşünürler. Ancak, felsefeyle uğraşmak hayatlarımıza dair temel problemleri aydınlığa kavuştu-rabilse de tam ve eksiksiz resme benzer bir şey sağla-yamaz.

Buparçadanaşağıdakiyargılardanhangisineulaşı-labilir?

A) Felsefe insanların temel ihtiyaçlarını bir dereceye kadar karşılayıp düşünmeye imkân bulabildiklerinde başlar.

B) Yaşama ilişkin sorunları, mantıklı ve sistemli bir şe-kilde ancak felsefe sayesinde ele alabiliriz.

C) Her alanda, insanların bilme ve yaşamını anlamlan-dırma isteği konusunda, felsefeden çok şey bekle-memek gerekir.

D) Felsefi düşünüşün temellerini ve kaynağını, o felsefi düşünüşün içinde doğduğu topluma dayandırma-mak gerekir.

E) Bilme ve anlama ihtiyacına cevap vermeye yönelik olan felsefe, mantık ilkelerinden yararlanır.

2. • İlk Çağ’daki Yunan filozofları, kendi toplumlarının çok tanrılı inançlarını eleştirmekle birlikte onlardan tümüyle kopamamışlardır. Bunu, felsefelerinde bu dinsel görüşlere ve mitoslara yer vermiş olmaların-dan anlıyoruz.

• Rönesans sürecinde, bilim ve sanatlardaki gelişme-lerle birlikte yeni anlayışlar ortaya çıkmış ve döne-min filozofları, bunları kendi düşünme biçimlerinde işlemeye başlamışlardır.

Bubilgilerdenhareketleaşağıdakiyargılardanhan-gisineulaşılabilir?

A) Rönesans felsefesi daha çok toplumsal sorunları ko-nu edinmiştir.

B) İlk Çağ, Rönesans’a geçiş dönemi felsefesidir.C) Mitoslarda mutluluk ahlaki eylemlerin amacı olmuş-

tur.D) Felsefi görüşler, birbirlerinin öncelidir.E) Filozoflar içinde yaşadıkları toplumun kültüründen

etkilenir.

3. Öncelikle aklı olabildiğince derinlemesine, olabildiğince genişliğine kullanabilme işidir felsefe. Yani insanın, zih-ninin bütün imkânlarını kullanarak doğayı, toplumu ve kendisini anlamaya ve açıklamaya çalışmasıdır. Aslında felsefe, özneyle nesne ayrımını ortadan kaldırıp bütün-leştirme çabasıdır. Felsefi çaba, yaradılıştan ve sonra-dan kazandığı özelliklerle nesnenin değişik görünüm ve pozisyonlarından hareketle değişik ama gerçekçi, an-lamlı betimlemelerini yapma çabasıdır.

Buparçadan,felsefeninişleviyleilgiliolarakaşağı-dakiçıkarımlardanhangisiyapılır?

A) Bireyin toplumsallaşmasını geliştirdiğineB) Toplumsal dinamikleri harekete geçirdiğineC) Siyasal oluşumlara zihinsel çabasıyla öncülük etti-

ğineD) Gerçekliği, zihnin olanaklarıyla anlamlandırdığına E) Nesnenin zihinsel algılanmasına ortam hazırladığına

4. Dilimizde kullanılan felsefe ve filozof sözcükleri, aslında köken olarak Eski Yunancadaki philo-sophia ve philo-sophos sözcüklerinden gelmektedir. Felsefe, philo-sop-hia sözcüğünün arapçalaşmış şekliyken filozof söz-cüğünün eski dilimizdeki karşılığı ise philo-sophos’un arapçalaşmış şekli olan feylesof idi. Bu iki sözcük bize, Batı dünyasında olduğu gibi İslam dünyasında da felse-fenin temelde Eski Yunan kaynaklı bir etkinlik olduğunu göstermektedir.

Buparçadan,aşağıdakiyargılardanhangisineulaşı-labilir?

A) Felsefe kavramı, farklı kültürlerin katkılarıyla işlenip bugüne gelmiştir.

B) Felsefe, kökenindeki sözcükleri aşarak yepyeni bir anlam kazanmıştır.

C) Felsefeye yapılan her katkı, yeni bir algı yaratmıştır.D) Felsefeye verilen değer, tarihin hiçbir döneminde

bugünkü seviyede olmamıştır.E) Felsefe etkinliğinin, bizler tarafından doğru algılandı-

ğı söylenemez.

03

örn

ekti

rö

rnek

tir

10. Sınıf / FelsefeFELSEFENİN İŞLEVİ

5. İslamdünyasındaaskerîveekonomikalanlardagerçek-leşengelişmelerle birlikte şehircilik,mimari alanlarınınyanında;entelektüelalandayanibilim,sanat,edebiyatvb.alanındadaönemlibaşarılareldeedilmiştir.Buan-lamda,budöneminbaşlarındadahaeskivebüyükdiğeruygarlıklardan (Hint, İran,Mısır,Yunan) İslamuygarlı-ğınakazandırılmışkaynaklariçinde,bilimvefelsefeyleilgilieserlerdevardı.MSözellikleIX.yüzyıldayapılançevirileryoluylaİslamdünyasınakazandırılmışolanan-tikYunanbilimve felsefemirasınınarkasından, İslamuygarlığındadabüyükbirbilimvefelsefehareketiorta-yaçıkmış,adlarıbugündebilim,felsefevedüşünceta-rihindebellibirönemtaşıyanbazıbiliminsanları(Biruni,İbnNefis, İbnHeysem, İdrisi,Harezmi,ÖmerHayyamvb.)vefilozoflar(Farabi,İbnSina,İbnRüşt,İbnTufeyl,İbnHaldunvb.)yetişmiştir.

Buparçayagöreaşağıdakiyargılardanhangisiönesürülemez?

A)Farklıuygarlıklar,birbirlerininürettiğiürünlerdenya-rarlanmıştır.

B)Büyükuygarlıklar,diğeruygarlıklardanyararlanma-dakaprislibirtutumsergilemiştir.

C)Kaynakların toplumdantoplumageçişlerinde,çeviriçalışmalarıönemlibirişlevgörmüştür.

D)Felsefialandakigelişmelertekbaşınakalmamış,di-ğeralanlardakigelişmelerleatbaşıgitmiştir.

E)Uygarlık tarihinde, yaptıkları çalışmalarla ismini ta-rihealtınharflerleyazdırmışbinlerce insandansözedilebilir.

6. Eski Yunan filozoflarına göre felsefe, bir bilgi olmaklakalmayıp aynı zamanda bir yaşama sanatıydı.Onlaragörefelsefe,hemdoğruvegüvenilirbirbilgilertoplulu-ğu,hemdebirkurtuluşreçetesi,birmutlulukformülüy-dü.

Bu ifadeye göre, felsefenin bireysel ve toplumsalişleviyleilgiliolarakaşağıdakilerdenhangisisöyle-nemez?

A)Toplumdan nasıl soyutlanacağına ilişkin sağlamyöntemlersunar.

B)Bilmemerakınıdoyurmadakiönemibüyüktür.C)Bireye,nasılyaşamasıgerektiğineilişkinverilersağ-

lar.D)Bireyeyenibakışlaredindirir.E)Bireysel ve toplumsalmutluluğu elde etmede ufuk

açıcıdır.

7. FelsefetarihindeBergsongibiGazaligibi,akla,akılyü-rütmeye,spekülatifdüşünceyekarşıçıkan,ancakbunuyaparkenyineakla,düşünceyedayanan,bukarşıçıkış-larını akılsal nedenlerle ortaya koyan bazı düşünürlervardır.NasılkiBergsondile,kavramlara,akılyürütme-lere,analitikaklakarşıyönelttiğieleştirisindeyinedile,kavramlara,akılyürütmeleredayandığıvesonçözüm-de kendisini "akla dayanan nedenlerlemeşrulaştırma-ya çalıştığı" için bir filozof ise veBergsonculuk da bunedendenötürübirfelsefeisetasavvufçulariçindeaynıdurumsözkonusudur.Onlarındaakla,akılyürütmele-re,kanıtlamalarakarşıçıkışlarıveonlarınyerine“aşk”,“sezgi”, “gerçeğin araçsız algısı” diye adlandırdıklarışeyigeçirmeyeçalışırkendeyinekendisiniakılsallıklahaklı çıkarmaya çalışan düşüncelerle bu karşı çıkışıyapmışlardır.

Buparçadaaşağıdakilerdenhangisiyleilgilibilgive-rilmemiştir?

A)FelsefeninakıllayapılanetkinlikolduğuylaB)Farklıvealternatifgörüşlerindeakılcıtemellereda-

yandığıylaC)Akılcı düşünmeye karşı olmanın bile akılcı düşün-

meylegerçekleştiğiyleD)Felsefidüşünmedışındakidüşünmelerdeaklındış-

landığıylaE)Gerçeğin,araçsızyaniaklagerekolmadankavrana-

bileceğinisavunantasavvufundahiakladayandığıy-la

8. Hiçbirfelsefeboşluktaortayaçıkmazveboşluktageliş-

mez.O,elealıp işleyeceğiproblemleri içindedoğmuşolduklarıkültürdebulurvebuproblemlerielealır,onlarafelsefiçözümlergetirmeyiüstlenir(Marx,insanlığınhiç-birzamançözemeyeceğiproblemleri insanlığınönünekoymadığınısöylemekteydi).

Buparçadafelsefeyleilgiliaşağıdakilerdenhangisianlatılmakistenmiştir?

A)ToplumsaldönüşümeönemlikatkılardabulunduğuB)Gelecekteortayaçıkabileceksorunlaraçözümsun-

duğuC)Toplumda,akılcıinsanlarınherdönemdegörülmedi-

ğiD)ÇözümüolmayanproblemleringeleceğebırakıldığıE) İçindebulunduğutoplumunsorunlarınakayıtsızkal-

madığı

03

örn

ekti

rö

rnek

tir

Num

ara

AD SOYAD

CE

VA

PL

AR

Soru A B C D E Soru A B C D E Soru A B C D E

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 6 112 7 123 8 134 9 145 10 15

10. Sınıf

FELSEFE

Lise

OK00

-10.

05KT

048

DÜŞÜNME VE AKIL YÜRÜTME1. Verilerden sonuç çıkarma işlemidir. Daha önceden doğ-

ru olduğu bilinen ya da kabul edilen belli önermelerden çıkmakla birlikte, onlardan ayrı ve farklı olan başka bir doğruya ulaşmaktır.

Buanlatım,aşağıdakikavramlardanhangisinintanı-mıdır?

A) Akıl yürütme B) Tümel kavramC) Tikel kavram D) Tasarım E) Argüman

2. Felsefenin soruları bilimlerin ve gündelik hayatın sorula-rından oldukça farklıdır. Felsefe dışındaki alanlarda so-rular doğrudan insan ihtiyaçlarına dayalı iken felsefede ise pratiğin ötesinde olan anlam ve özü tanımaya daya-lıdır. Örneğin, “İnsan nedir?” diye soran bir filozof, bu soruyu aslında herkesten önce kendisine sormakta ve “insan”ın anlamını merak etmektedir. Bu soruya vere-ceği yanıt, aynı zamanda kendisinin de bir insan olması açısından kendini anlamaya yöneliktir.

Bunagöre,felsefesorularıylailgiliolarakaşağıdaki-lerdenhangisisöylenebilir?

A) Kavramların gerçeklikten kopuk ve soyut olduklarını sergileme

B) Kavramları, kavram olarak ele alma C) Var olanın, var olmasını sağlayanı ve anlamı bakı-

mından ele almaD) Diğer alanların sorularından daha farklı sorular sor-

maE) Kavramları dilbilgisi açısından ele alma

3. Genelden özeli, tümelden tikeli mantıksal çıkarım kural-larına göre çıkarsayan zorunlu ve kanıtlayıcı akıl yürüt-melerdir.

Örneğin: Her kuş iki ayaklıdır. Serçe bir kuştur. O hâlde serçe iki ayaklıdır.

Buakılyürütmeşekliaşağıdakilerdenhangisiylead-landırılır?

A) Tümevarım B) Tümdengelim C) Analoji D) Argüman E) Paradigma

4. Felsefeye, farklılıklara saygı göstermek, başkalarıyla birlikte yaşamanın asgari koşullarını temin etmek için de ihtiyaç duyarız. Bu açıdan özellikle ihtiyaç duyduğu-muz felsefe, insanlar arasındaki çatışmaların binlerce yıldan beri sürüp gittiğini ve insanın olduğu her yerde bu çatışmalara rastlanabileceğinin doğal olduğunu gös-terir. Felsefe aynı zamanda insanlar arasındaki bu ça-tışmaların esas nedenlerinin, bireyin kimliğini, fikirlerini ve kendini ifade etme tarzını feda etmesinden kaynak-landığını gösterir. Felsefe dahası, insanlar arasındaki çatışmaların, başkalarının düşüncelerine ve haklarına saygı benzeri evrensel etik ilkelerin uygulanması sure-tiyle çözüme kavuşturulabileceğini de gösterir.

Buparçadanfelsefeyleilgiliaşağıdakilerdenhangi-sineulaşılamaz?

A) İnsan ilişkilerinde olumlu değerlerin oluşmasındaki etkisine

B) İnsanlar arasında zaman zaman oluşan çatışmaların olağanlığını göstermesine

C) İnsanlar arası çatışmaların nedenlerinin saptanma-sındaki işlevine

D) İnsanlar arası ilişkilere felsefeyle bakışın çatışmaları çözebilmesine

E) Toplumsal sorunların kesin çözümünün felsefi çalış-mayla olanaklı olmasına

5. Bazı yönleri benzer olan iki şeyden birinde bulunan bir özellik ikincisine de yüklenir. Ancak yüklenen özellik o şeyde bulunmak zorunda değildir.

Örneğin: Yasin ve Gaye iki yakın arkadaştır. Yasin sanat müziği dinlemekten hoşlanır. O hâlde Gaye de halk müziği dinlemekten

hoşlanır. Buparçadaaşağıdakikavramlardanhangisitanım-

lanıpörneklendirilmiştir?

A) Tümevarım B) Tümdengelim C) Analoji D) Tasarım E) Önerme

04

örn

ekti

rö

rnek

tir

10. Sınıf / FelsefeDÜŞÜNME VE AKIL YÜRÜTME

6. İnsanın mutluluğunu amaçlayan felsefe, insanın hemen her konudaki bilgileri akıl süzgecinden geçirmesine olanak sağlar. Böylece insan karşılaştığı her probleme farklı açılardan bakıp farklı çözüm yolları bulabilmekte-dir. Problemlerini çözme becerisini artıran insan, yaşa-ma sanatını öğrenir. Yaşama sanatını öğrenen insan, kendini ve ruhunu arındıran insandır.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmış-tır?

A) Felsefenin topluma katkısıB) Felsefenin kültürden etkilenmesiC) Felsefenin insana düşünme ve yaşama gücü vermesiD) Felsefenin insanı düşünsel anlamda yormasıE) Felsefenin varlığa bütüncül bakması

7. Doğadaki düzenlilikleri ifade eden, kendisine dayanarak olay ya da olguların açıklandığı, doğru kabul edilen kav-ramsal çerçevelerdir.

BucümledetanımlananveaynızamandaT.Kuhn’unparadigmasözcüğüyleifadeettiğikavram,aşağıda-kilerdenhangisidir?

A) Önerme B) Analoji C) Doğruluk D) Gerçeklik E) Görüş

8. Düşüncelerin birbirine belli birtakım ilkelerle bağlanma-sı durumudur. Böylece kavramlar ve fikirler mantıklı bir çerçeve içinde düşünsel bir yapıya kavuşur. Tüm felsefi metinler bu kapsamdadır.

Buanlatımaşağıdakifelsefiözelliklerdenhangisiyleilgilidir?

A) Eleştirellik B) TümellikC) Kümülatiflik D) Tutarlılık E) Düşünsellik

9. Öne sürülen önerme ya da görüşün doğruluğunu ya da yanlış olduğunu kanıtlamak amacıyla nesnel kanıtlara ve bilgilere başvurmaktır. Bir şeyi desteklemek ya da çürütmek için ileri sürülen neden, iddia, sav.

Bu tanımlama aşağıdaki kavramlardan hangisiyledoğrudanilişkilidir?

A) Tutarlılık B) ÇelişiklikC) Tutarsızlık D) Argüman E) Tümevarım

10. "İnsan için doğru, onu bir insan yapan şeydir." Doğru, beni geliştiren, bağımsızlığa kavuşturan, gerçekleşti-ren şeydir. "Doğru, hiç de kanıtlanan şey değildir. Eğer başka bir toprakta değil de bu toprakta portakal ağaçları güçlü köklerle gelişiyor ve meyve veriyorlarsa portakal ağaçlarının doğrusu bu topraktır.

St.Exupery’yeaitbudüşünceyegöre,doğrununöl-çütüaşağıdakilerdenhangisidir?

A) İnsana insan olma özünü verendir.B) Deneye karşılık gelendir.C) Kültürel olandır.D) Mantıksallık içerendir.E) Doğayla uyumluluktur.

11. İçeriği özneye bağlı olmayan, bundan dolayı kendisine neden olan dış gerçekliği yansıtan, dış dünyadaki nes-neye benzeyen algı içeriğidir. Örneğin, gördüğümüz bir masanın zihnimizde bıraktığı iz sayesinde, sadece “masa” sözcüğünü duyduğumuzda zihnimizde canlanan şeydir.

Bu parçada tanımlanan kavram aşağıdakilerdenhangisidir?

A) Çelişiklik B) Tutarlılık C) Tasarım D) Apaçıklık E) Tümel uzlaşım

12. Zihindeki bilgiyle o bilginin dış dünyadaki nesnesiyle uyuşmasıdır. Örneğin: “Elimdeki bir karanfil çiçeğidir.” önermesinin doğru ya da yanlış olmasının ölçütü, bu önermeyi söyleyen kişinin elinde gerçekten bir karanfil çiçeğinin olup olmamasıdır.

Bu tanımlama ve örnekleme aşağıdaki kavramlar-danhangisineyöneliktir?

A) Gerçeklik B) DoğrulukC) Temellendirme D) Tutarlılık E) Paradigma

04

örn

ekti

rö

rnek

tir

MİKRO KONU TARAMA TEST AYRINTILARI VE ÖRNEKLERİ

(1-4. Testler)

11. SınıfFelsefe

Yeni müfredata tam uygun

Değerli öğretmenimiz,

branşınızla ilgili 11. Sınıf konu

tarama testlerimizden bazı

örnekleri incelemeniz için size

sunuyoruz. Dokümanlarımızın

tamamını bölge müdürü ve

yetkili bayilerimizden temin

edebilirsiniz.

örn

ekti

rö

rnek

tir

TEST AYRINTILARI

11. Sınıf / Felsefe

Konu Tara-ma No Konu Tarama Adı Ünite Adı

01 Felsefenin Ortaya Çıkışı

MÖ 6. Yüzyıl - MS 2. Yüzyıl Felsefesi

02 MÖ 6. Yüzyıl - MS 2. Yüzyıl Felsefesinin Özellikleri

03MÖ 6. Yüzyıl - MS 2. Yüzyıl Filozoflarının Felsefi Görüşleri ve Değerlen-dirilmesi

04 MS 2. Yüzyıl - MS 15. Yüzyıldaki Düşünce Ortamı

MS 2. Yüzyıl - MS 15. Yüzyıl Felsefesi

05 MS 2. Yüzyıl - MS 15. Yüzyıl Felsefesinin Özellikleri

06MS 2. Yüzyıl - MS 15. Yüzyıl Filozoflarının Felsefi Görüşleri ve Değer-lendirilmesi

07 15. Yüzyıl - 17. Yüzyıldaki Düşünce Ortamı

15. Yüzyıl - 17. Yüzyıl Felsefesi

08 15. Yüzyıl - 17. Yüzyıl Felsefesinin Özellikleri

0915. Yüzyıl - 17. Yüzyıl Filozoflarının Felsefi Görüşleri ve Değerlendiril-mesi

10 18. Yüzyıl - 19. Yüzyıldaki Düşünce Ortamı

18. Yüzyıl - 19. Yüzyıl Felsefesi

11 18. Yüzyıl - 19. Yüzyıl Felsefesinin Özellikleri

1218. Yüzyıl - 19. Yüzyıl Filozoflarının Felsefi Görüşleri ve Değerlendiril-mesi

13 20. Yüzyıldaki Düşünce Ortamı

20. Yüzyıl Felsefesi14 20. Yüzyıl Felsefesinin Özellikleri

15 20. Yüzyıl Filozoflarının Felsefi Görüşleri ve Değerlendirilmesi

16 20. ve 21. Yüzyıl Filozofları

örn

ekti

rö

rnek

tir

Num

ara

AD SOYAD

CE

VA

PL

AR

Soru A B C D E Soru A B C D E Soru A B C D E

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 6 112 7 123 8 134 9 145 10 15

11. Sınıf

FELSEFE

01

Lise

OK00

-11.

05KT

04

FELSEFENİN ORTAYA ÇIKIŞI1. Yunankültürüyleonunizindeyürüyenlerindışındakalan

kültürlerde,hiçolmazsafelsefeyebenzerbirşeyleryokmuydu?Elbettevardı.Çünkühangikültürbasamağındabulunursabulunsun,hertoplumun,biryandanbirtakımdinî tasarımları—mitosları, efsaneleri—, öbür yandandabirtakımbilgilerivardır.Bumitoslar,bilinçsizolarakçalışanveyaratankolektifhayalgücündendoğmadırlar;geleneklekuşaktankuşağageçerler,bunlarınköklerininTanrı’da olduğuna inanılır, onun için bunlara olduklarıgibiinanılır.Sözügeçenbilgilerisetektekkişilerinveyakuşakların görgülerinden, pratik amaçlar bakımındandoğa üzerinde durup düşünmelerinden meydana gel-miştir.Bupratikbilgilerinsana,varlığınıilgilendirenbellibirtakımdoğaolaylarına,azyadaçok,egemenolmakolanağınısağlarlar.

Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarıla-maz?

A)Felsefi konular, kimi kültürlerinsöylencelerindeyeretmiştir.

B) Felsefe ve söylenceler, içinden çıktığı toplumlarındüşünmegücünedayalıdır.

C)Bilme çabasının temelinde, içinde yaşanılan doğalkoşullarıanlayıpkontroletmekaygısıvardır.

D)Felsefe,dinîkaygılardanarınabilmişdüşünmeetkin-liğidir.

E) Felsefegibiüstdüzeydedüşünmeler,yalnızcabazıtoplumlaraözgüdür.

2. Antik adıyla İyonya bölgesi, yani Batı Anadolu'nunİzmir'leGökovaKörfeziarasındakalankıyıbölgesifel-sefeninbaşlangıcıbakımındanözelbirönemtaşır.Çün-kügelenekselolarakkabuledilengörüş,felsefeninMÖ6.yüzyılınbaşlarındabubölgedebaşladığıdır.Hattabubaşlangıçla ilgiliolarakbellibir yer,bugünBalatadınıtaşıyan Milet’ten söz edilir. Nitekim ilk büyük felsefetarihçisi Aristoteles de felsefenin başlatıcısı olarak bukentteyaşamışdüşünürolarakThales'ianar.

Bu parçada, felsefenin ortaya çıkışıyla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisinden söz edilmemiştir?

A)CoğrafikonumundanB)KökenininAnadolu’daoluşupgeliştiğindenC)İlkfilozofunMiletliThalesolduğundanD)Aristoteles’indebubilgilerionayladığındanE)Sistematik felsefeninMÖ 6. yüzyılda geliştirildiğin-

den

3. Mitolojik düşünme biçiminden felsefi düşünme bi-çimine geçişte, insanlığa yön veren yeni algı biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

A)Karmaşık evren yapısının, basit mitossal anlatımadönüştürülebileceği

B) İnsanaklının,evrenivedoğayıanlayıpaçıklayabile-cekkapasitedeolduğu

C)Söylencelerin,kişiselalgılaradayanarakyorumlana-bileceği

D)Felsefialgınınmitoslardandahadaraçıdanolaylarabaktığı

E) Zihnin,mitoskonularınıanlamadagüçlükçektiği

4. Mitoslarda: “Bu evren nereden gelip nereye gidiyor?”,“Budünyadainsanınyeriveyazgısınedir?”sorularınavebunabenzersorularabircevapvardır.Bucevaplarda oldukları gibi benimsenirler, bunlara hiç bir kuşkuduymadaninanılır,bunlaryalnızinançkonusudurlar.

Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisine yanıt verilmiştir?

A)Mitolojinin,sorularaverdiğiyanıtlarıniçeriğinedir?B)Mitolojininkonularıiçindeöznevarmıdır?C)Felsefeilemitoloji,hangikonulardauzlaşır?D)Felsefe,mitolojininyanıtlarıylayetinebilirmi?E) İnançdışındabaşkabirbilgilenmeyoluvarmıdır?

5. MÖ6.yüzyıl insanı,dinilegeleneğinverdiğiyanıtlarlayetinmeyipbilmek,anlamakistediğinekendiaklıileken-digörgüleriyleulaşmayaçalışır. İşteozaman, insanınkendi bulduklarıyla dinin, geleneğin sunduğu tasarımarasındabirçatışmabaşlar.Ozamaninsan,dininaçık-lamalarıkarşısındaeleştiricibirduruşalır.

İnsanın parçada sözü edilen duruşu, aşağıdakiler-den hangisini ona sağlar?

A)ToplumdankopuşuB)GeleceğeilişkinöngörüyüC)FelsefidüşünüşündoğuşunuD)DinedahaçoksığınmayıE)Gelenektengüçalmayı

örn

ekti

rö

rnek

tir

11. Sınıf / Felsefe 01

6. İlk Çağ felsefesi deyince, dar anlamında Yunan fel-sefesi ile bu felsefeden doğmuş olanHelenizm-Romafelsefesi anlaşılır. Belli bir tarih dönemini adlandıranİlkÇağkavramı,ilkyazılıbelgelerlebaşlar—aşağıyu-karıdördüncübinyıldan—,MS476yılındaBatıRomaİmparatorluğu’nunçöküşünekadarsürer.Buuzunza-manaralığındadabirçokkültürlerdoğupgelişmiştir.

İlk Çağ’da, felsefenin doğuşunda aşağıdaki uygar-lıklardan hangisinin bir etkisi olmamıştır?

A)MısırB)MezopotamyaC)Çin D)Hint E)İnka

7. Filozofdeneninsanın,toplumunkendisinesağladığıko-lektifdünyagörüşünü,mitolojik-dinseltasavvurunuken-dineözgübilgi,birikimvedüşüncesiyleeleştiripaşarakbireysel-kişiselçabasısonucu,dünyahakkındabütün-lüğüolan,sistemli,tutarlı,akılsalbirtasarımgeliştirmesigerekir.EskiMısırveMezopotamyaUygarlıkları’ndabutürbirçabanınveböylebirçabayıtemsiledenbirinsantipininortayaçıkmışolduğunugösterenherhangibirşe-yinmevcutolduğuhenüzkanıtlanmışdeğildir.

Bu anlatımda Eski Mısır ve Mezopotamya Uygarlık-ları ve felsefeyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangi-si vurgulanmak istenmiştir?

A)Felsefeetkinliği adınabugünküanlamdabir filozoftipiortayaçıkmamıştır.

B)Uygarlık kurma anlamında o günün koşullarındaönemliadımlaratılmıştır.

C)Felsefiçalışmalarınınbellibirözgünlüğüolduğununipuçlarınıvermişlerdir.

D)Mezopotamya’dadeğilamaMısır’dadüşünmeetkin-liğiönemliölçüdegörülür.

E)Bugünolmasabilegelecektebirgün,ogünlerdedefilozoflarınolduğukanıtlanabilir.

8. Doğafilozofları,varolanşeyi,değişeninaltındadeğişme-zi,herzamangenç,herzamandiri,herzamancanlıolanşeyi aramaktaydılar. Bu, hem zamanın başlangıcındabulunanveevreninkaynağıolanbirşeydihemdeşimdibütüngelipgeçicivarlıklaraltındadeğişmedenvarlığınısürdüren,asılvarolan,asılgerçekolanbirşeydi.

Bu parçaya göre “doğa filozofları” için aşağıdakiler-den hangisi söylenemez?

A) Doğadabirdinamikliğinvarolduğunudüşünüyorlardı.B)Dinamikliğintemelindekalıcıvedeğişmezolanıarı-

yorlardı.C)Tekliğintemelindemutlakçokluğunolduğunukabul-

lenmişlerdi.D)Görünenlerin geçiciliğine bakarak geçici olmayanı

arıyorlardı.E)Enbaştanevardısorusunayanıtbulmayaçalışıyor-

lardı.

9. Anaksimandros, bir zamanlar toprağın üstünü suyunkapladığı, sonra suların toprak tarafından emildiği veçekildiği görüşünü şu gözlemlere dayandırmış olabilir.Yaşadığı dönemde, artık kara parçaları hâline gelmişolanyerlerde,hattayüksektepelerde,aslındadenizdeyaşayanbirtakımdenizhayvanlarının,örneğinmidyele-rinfosillerinibulmuşolması,onunbusavınıdesteklemişveyasözkonusubuluşuonu,budüşünceyeitmişolabi-lir.Bundançıkardığıikincicesurgörüşüisehayatınde-nizlerdeveyasudabaşladığıveinsandâhililkcanlılarınöncedenizlerdeyaşadıklarıvesonrakarayaçıkmışol-duklarıdır.

Bu parçadan hareketle Anaksimandros hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

A)Ozamanagöreyetersizçıkarımlaryapmıştır.B)Yaptığıçıkarımlarıspekülasyonlaradayandırmıştır.C)Yerbilimialanındaönemliçalışmalargöstermiştir.D)Varsayımlarınıbirtakımgözlemvedelillerledestek-

lemiştir.E)Günümüz bilimsel verileriyle uyuşmayan görüşler

sunmuştur.

10. Pythagorasçıöğretininsadıkbirdevamettiricisigibigö-rünenPlaton'unsözleriyle"Beden,ruhiçinbirzindandır."Böylecesonuçta,bedenleruhunyapıbakımındanbir-birlerindentamamenfarklıikitözolduğugörüşüortayaçıkabileceği gibi ruhun asıl gerçeklik olduğu, bedeniniseherhangibirgerçekliğesahipolmadığıveyagerçekbirvarlıkolmadığıgörüşüdeortayaçıkabilir.BunlardanbirincisiDescartes'ın, ikincisi isePlaton'ungörüşüola-caktır.OhâldePythagorasçılıkbütünBatıveDoğufel-sefelerinderuh-bedenikiciliğinikabuledecekolanuzunömürlügeleneğinbaşlangıcınıoluşturmaktadır.

Ahmet Arslan’ın bu çıkarımından hareketle Pythagoras’la ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşı-lamaz?

A)Tüm felsefe tarihininPythagoras’ın düşüncesindenetkilendiğine

B)Platon’unidealarkuramınıolduğugibiondanaldığı-na

C)Descartes’indüalistvarlıkanlayışınatemeloluştur-duğuna

D)BedenveruhikiliğialgısınınPythagoras’tanbugünesüregeldiğine

E)Ruhun,Platon’daasılvarlıkikenDescartes’daikite-melvarlıktanbiriolduğuna

FELSEFENİN ORTAYA ÇIKIŞI

örn

ekti

rö

rnek

tir

Num

ara

AD SOYAD

CE

VA

PL

AR

Soru A B C D E Soru A B C D E Soru A B C D E

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 6 112 7 123 8 134 9 145 10 15

11. Sınıf

FELSEFE

Lise

OK00

-11.

05KT

04

1. Demokritos, “Harman yaparken buğdayı samanındanayırmak istersemhavayasavururum.Buyollaağırol-dukları içinbuğday taneleribir tarafa,hafifolduğu içinsaman diğer tarafa ayrılır. Bu tamamıyla mekanik birolaydır. Evrende de bu yasa geçerlidir. Bu bakımdanevrenidüzenleyenbirgücüayrıcakabuletmeyegerekyoktur;çünkümekanikyasalaraynışeylerinkendiliğin-denbiryerebirikmesinisağlıyorlar.”demiştir.

Demokritos,busözleriyleaşağıdakilerdenhangisinivurgulamışolabilir?

A)EvreninoluşumunundiyalektikbirsüreçolduğunuB)Evrendekendiliğindenişleyenbirzorunluluğunege-

menolduğunuC)Varlıklarınoluşumunubelirleyenindüşünceolduğu-

nuD)EvrendekiolaylarınrastlantısalolarakgerçekleştiğiniE)Evrendeki çokluk, değişme vehareketin düşünüle-

mezolduğunu

2. Aristoteles,varlığınvarolabilmesi içingereklikoşullarıbirörnekleaçıklar:

• Birmezartaşıdüşünelim;butaşınmeydanagelme-siiçinhiçkuşkusuzbirmaddeye,örneğinmermereihtiyaçduyulacaktır.

• Bumermerinmezartaşıhâlinedönüşebilmesiiçin,mermerde bir gizillik olarak da olsa “mezar taşıolma”imkânınınbulunmasıvemermerinbubiçimikazanmasıgerekir.

• Fakatbubiçim,mermerdekendiliğindengerçekleş-mez.Mermeriyontuponumezar taşı formunaso-kacakbirkişi,biryontucugerekecektir.

• Sonolaraktaş,birmezarlıktaölününbaşucunadi-kilecek,onunla ilgili bazı temelbilgileri kitabegibitaşıyacaktır.

Yukarıda verilen örnekten hareketle, Aristoteles’invarlığın var olabilme koşulu olarak hangisine yervermediğisöylenebilir?

A)Maddinedene B)FormelnedeneC)İlahinedene D)Failnedene E)Erekselnedene

3. Sofistler,MÖ5.ve4.yüzyılda,siyasivetoplumsalko-şullarındeğişmesininvedoğafelsefesininsonbulması-nınardından,insanüzerinefelsefeninbaşlatıcısıolarakortaya çıkan gezgin öğretmenlerdir. Onlar, mutlak vedeğişmezolanile“değişen”arasındakiilişkiyebakmış-lardır.Genelhatlarıylaneyindoğru,neyinyanlışoldu-ğunun, siteden siteye ve kuşaktan kuşağa değiştiğinisöylemişlerdir.

Buna göre Sofistler için, aşağıdakilerden hangisisöylenebilir?

A)Varlıküzerineakılyürütmeleryapmışlardır.B)Doğanındeğişmezyasalarınıkeşfetmişlerdir.C)Bilgianlayışlarıgörelidir.D)Varlıknedir?sorusunayanıtaramışlardır.E)Herkes için geçerli, nesnel doğruların varlığını sa-

vunmuşlardır.

4. Gorgias’agöre,varlıklayoklukarasındabirfarkyoktur.Onagörenevarlıkvardır,nevarlığınbilgisimümkün-dür,nedebilgininbirbaşkasınaaktarılmasısözkonusuolabilir.

Bu görüşüyle Gorgias, aşağıdakilerden hangisinivurgulamıştır?

A)Varlık,kesintisizbiroluştur.B)Varlıkhiçliktir.C)Varolmak,algılanmışolmaktır.D)Varlık,düşünceninbiryansımasıdır.E)Asılvarlık,kendisiyleözdeşolandır.

5. “Bilgekişi, bütünbilgisini hazeldeedebilmek için kul-lanabilen kişidir. Her davranışın nedeni, mutlu olmakisteğidir.Bilgilerimizduygularımızlaalabildiğimizkadar-dır,bundanöteyegidemez.Buyüzdenduygularımızıngetirdiğihazzayönelmeli,acıdankaçınmalıyız.”

Parçadakigörüşüsavunanbirininaşağıdakiyargı-lardanhangisinikabuletmesibeklenmez?

A) İnsanındiğerinsanlarakarşısorumluluklarıonukişi-selyönelimlerdenalıkoyar.

B)Keyifvermeyendavranışlardanuzakdurulmalıdır.C)İnsanıntemelamacımutluluğaulaşmaktır.D)Duygularadayalıedinilenhazlarkişiyegöredeğiş-

mektedir.E)Yaşamdanakıllıcatatalabilenkişilerbilgekişilerdir.

02MÖ 6. YÜZYIL - MS 2. YÜZYIL FELSEFESİNİN ÖZELLİKLERİ

örn

ekti

rö

rnek

tir

11. Sınıf / Felsefe

6. Herakleitos’agörelogos,evrendekiherşeyidüzenleyen,evrenedüzenkazandıranilahibirakıldır.Herakleitos’undilinde,logos,‘doğayasası’dır‘;evrendekidüzenliliği,ya-salılığı,uyumuosağlar.Bundandaöteo,Herakleitos’unaçıklıkla belirttiği gibi bir ‘değişme yasası’dır. Herakle-itos, “bizimnefesalıpverirken,bu ilahi logos’u içimizeçektiğimizi” söyler.Öyleyse insan, evreni yöneten tan-rısalakıldanpayalan,akıllıbirvarlıktır. İnsan,bundandolayıevreni,görünüştekiuyumungerisindekisavaşveevrendehükümsürendeğişmeyianlayabilir.

Bu parçadan hareketle Herakleitos’un aşağıdakiler-den hangisini savunduğu söylenemez?

A)Evrendeplanlıbirişleyişegemendir.B)Evrendeherşeykendizıttıylabirliktevardır.C)Evrendemeydana gelen olaylar rastlantısal olarak

gerçekleşir.D)Evrendekiyasalılığısağlayanbelirlibirgüçtür.E) İnsan,aklıylaevrendekiişleyişibilebilir.

7. Stoacı filozofDiyojen, insanınmutluluk arayışıyla ilgilişunlarısöylemiştir:“İşteinsanınçılgınlığıböylebirşey.Mutluolmakelindeykenperişanolmayıtercihediyor.Bi-linçsizinsan,kölelerefendilerinenasılitaatediyorlarsa,arzularınaöyle itaat ediyor.Vearzularını kontrol ede-mediğiiçinaslahuzurbulamıyor.”

Diyojen’in bu yaklaşımının temelinde aşağıdakiler-den hangisi bulunmaktadır?

A) İnsan,ahlakidavranışlarındatoplumsalödevlereuy-malıdır.

B) İnsanamutluluğukendisindenbaşkakimsesağlaya-maz.

C)İnsanınmutluluğuarzularınıdoyumaulaştırabilmesi-nebağlıdır.

D)İnsanancakhazzayönelerekmutluluğaulaşabilir.E) İnsanınçileçekmedenmutluolmasımümkündeğildir.

8. “Varlıklar;gerçeklik,görünüşveyoklukolmaküzereüçkategorideyeralır.Yoklukhiçbirşeydevarolmayandır.Buna karşın görünüş kategorisinde yer alan varlıklar,varlığagelen,nicelikvenitelikbakımındandeğişimeuğ-rayan,yokolupgidentekteknesnelerdir.Beşduyuyo-luylaalgılananbuvarlıklar,mutlakgerçekliğinyalnızcagörünüşleridir.Gerçeklikkategorisindeyeralanidealarisekalıcı,süreklivegörünüşkategorisiiçinegirenbirey-selnesnelerdençokdahagerçekolanvarlıklardır.”

Platon’a ait olan bu yaklaşımda temel alınan görüş, aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A)Varlık,maddedenibarettir.B)Varlık,süreklibiroluşumhâlindedir.C)Varlık,hiçliktenibarettir.D)Varlık,hemmaddehemdedüşüncedir.E)Varlığıntemelindedüşüncevardır.

9. Sokrates,doğurtmasanatıadınıverdiği “maiotik”yön-temindeinsanlarlakarşılıklıkonuşmaya(diyalog)girişipkendisininhiçbirşeybilmediğinisöyleyerekonlarabir-takım sorular sorardı. Aldığı yanıtların sağlam bilgilerolmadığınıalaycıbirşekildegöstererekyenisorularso-rarvesonundakarşısındakikişininsahipolduğubilgileriaçığaçıkartmasınayardımcıolurdu.Çünküasıldoğru-nuninsanruhundauykuhâlindebulunduğunainanırdı.

Sokrates’in bu yaklaşımının temelinde aşağıdaki yargılardan hangisi bulunmaktadır?

A) İnsanınsahipolduğutümbilgilerdeneydençıkmak-tadır.

B)Sezgiden kaynaklanan bilgiler bize değişmez ger-çekleriverir.

C)Herhangibirkavram,teoriveyametodungeçerliliği,sağladığıfaydayabağlıdır.

D)İnsanlardadeneyegerekolmaksızıneldeedilenön-selbilgilervardır.

E)Gerçekdünya,algıveakıldanbağımsızolarakvar-dır.

10. Aristoteles’egöre,birçocuğunilerdebüyükbirfutbolcuya da devlet başkanı olabileceğini söylediğimizde, şuandaçocuktaedimselolarakvarolmayanfakatpotan-siyelolarakvarolanbirşeydenbahsetmişoluruz.Aynışekilde,çocukdoğduğundakonuşamazveyürüyemez;fakat çocukta konuşma ve yürüme potansiyeli vardır.Zamanı gelip olgunlaşınca hem konuşacak hem deyürüyecektir.Budurum,potansiyel olarak varolanbirveyabirden fazlaözelliğin,edimselhâlegeçmesindenbaşkabirşeydeğildir.

Aristoteles bu görüşüyle aşağıdakilerden hangisini savunmuştur?

A)Hareketinveoluşunnedeninin,varlığıniçindeoldu-ğunu

B)HerşeyinkarşıtıylabirliktevarolduğunuC)Hervarlığındiğervarlıklarlailişkisinegörebiranlam

kazandığınıD)DoğadahiçbirşeyinkendikendineoluşmadığınıE)Herşeyin,mekanikbirzorunluluksonucuortayaçık-

tığını

MÖ 6. YÜZYIL - MS 2. YÜZYILFELSEFESİNİN ÖZELLİKLERİ 02

örn

ekti

rö

rnek

tir

Num

ara

AD SOYAD

CE

VA

PL

AR

Soru A B C D E Soru A B C D E Soru A B C D E

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 6 112 7 123 8 134 9 145 10 15

11. Sınıf

FELSEFE

Lise

OK00

-11.

05KT

04

MÖ 6. YÜZYIL - MS 2. YÜZYIL FİLOZOFLARININFELSEFİ GÖRÜŞLERİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ

03

1. “Kimyönetmelidir?” sorusunuPlaton rahatlıkla “aydın-lar” diye cevaplandırır. Çünkü aydınlar, yönetim bilimidenen bilimi, yönetim uzmanlığının ne olduğunu bilenvebilmekabiliyetinesahipolaninsanlardır.Herkesdo-ğuştanbukabiliyetesahipdeğildir.Göz,görmekten;ku-lak, duymaktan; ayak, yürümekten; köle, çalışmaktan;aydın iseyönetmektenmutluolur.Bununtersi,herkesiçinhayalkırıklığıdır.Ohâldeaydınlarınyönetmesiyal-nızkendilerinindeğil,öbürsınıflarındaçıkarınadır.

Platon’un, bu yaklaşımında temel aldığı görüş aşa-ğıdakilerden hangisidir?

A)Devlet,siyasalgücüelinde tutanlarındiğerleriüze-rindebaskıkurmaaracıdır.

B)Devlet, bireylerden meydana geldiği için bireylerinçıkarınauygundavranmalıdır.

C)Devletyönetimibiruzmanlıkgerektirdiğindeniktidar,işibilenlerebırakılmalıdır.

D)Birtoplumda,düzenisağlayanlarönceliklekendiya-rarlarınıgözetir.

E)Herkesin iş bölümü ve yardımlaşma içinde olmasıtoplumsalyaşamıngereğidir.

2. Konfüçyüs,insanınahlakibirmisyonuolduğunubelirtirvebunudaödevkavramınadayandırır.Onagöre,insanhayatıödevebağlıdır.Ödev,doğakanununauygunluk-tur. Umulan ve istenilen her şey ödevden doğmuştur.Mutlubirinsanödevinibilenveherhareketindeödevinikendisine kılavuz yapabilendir. İnsani erdem, insan-lığı sevmekle olanak kazanır. Bu sevgi hissi aileden,toplumdan, hükümete dek karşılıklı olarak uzamalıdır.Zatenyaratılışın temeli bu sevgi vebunundoğurduğuolgunluktan ibarettir.Birbabaileçocuğu,birhakanileulusu, tanrı ile yarattığı varlıklar karşılıklı olarak aynısevgiyiduymalıdırlar.

Bu parçaya göre, aşağıdakilerden hangisi söylene-bilir?

A)Kişinineylemlerinikendibenininarzularıbelirler.B)Bireyierdemlikılandavranışlaraklınyasalarınaay-

kırıdır.C)Ahlakidavranışıntekkoşulusevgidir.D)Ahlaki eylemin temelinde doğal işleyişe uygunluk

bulunur.E)Bireymutluolmakiçinhertürlüotoritedenkaçınma-

lıdır.

3. Aristoteles, insanın insanla ilişkisinde “altınorta”adınıverdiğibirilkedensözeder.Onagöreuçlardanuzakbirtutumiçindeolursakşayet,enidealdavranışıdasergi-lemişoluruz.Örneğin;neaşırıatılganlıknedeaşırıkor-kaklık sergilemekdoğrudur.Cesurolmakveya tedbirliolmaktercihedilmelidir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Aristoteles’in ahlak anlayışının temelinde bulunmaktadır?

A)Yazgıyaboyuneğmek B)HazzayönelmekC)Ölçülüolmak D)Kayıtsızkalmak E)Doğayauyumsağlamak

4. Protagoras,“Rüzgârüşüyeniçinsoğuk,üşümeyeniçin-sesoğukdeğildir.”diyerek,varlıklarlaolanilişkimizdekiöznelliğeişaretetmiştir.Onagöre,hayattahiçbirtecrü-beyokturkiherkesçeaynıanlamıtaşısın.

Protagoras’ın bu yaklaşımını, aşağıdaki yargılardan hangisi desteklemektedir?

A) İnsanherşeyinölçüsüdür.B)Aklınyolubirdir.C)Bilmekhatırlamaktır.D)Varlıkhiçliktir.E)Hiçtenhiçbirşeyçıkmaz.

5. • İnsanlarınduyumlarıbirbirindenfarklılıkgösterir. • İnsanlaryapıitibariylebirbirlerindenfarklıdır. • İnsanlar yaşadıkları dönemin, yetiştikleri ortamve

geleneklerinetkisialtındadır. • Algılanannesnelerfarklıortamlardafarklıalgılanır.

Phyrrhon, bu önermelerden hareketle aşağıdakiler-den hangisini savunmuş olabilir?

A) İnsannesneleringerçekyapısınıbilebilir.B) İnsan,aklısayesindekesinbilgilereulaşabilir.C)Algısalfarklılıklarbireryanılsamadır.D)Sezgiyedayalıbilgilerdenşüpheedilemez.E)Mutlakdoğruolabilecekbirbilgiyoktur.

örn

ekti

rö

rnek

tir

11. Sınıf / FelsefeMÖ 6. YÜZYIL - MS 2. YÜZYIL FİLOZOFLARININFELSEFİ GÖRÜŞLERİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ 03

6. Platon,devletibir insanabenzetir.Devletive toplumu,sanki bir insanın ruhu ve bedeni gibi kısımlara ayırır.İnsanruhundakiarzular;esnaf,sanatkârlarveişçilere,öfke;askervetümgüvenlikgörevlilerine,akıldayöne-ticikesimineuygungörülür.İnsanbedenindekiayaklar,esnaf,sanatkârlarve işçilere,gövdeaskerve tümgü-venlikgörevlilerine,başdayöneticikesiminebenzetilir.Peki insanlarbukısımlardanhangilerinegireceklerdir?Platon’a göre insanlar birbirlerine denk yeteneklerledoğmadıklarından toplumun kendilerine verdiği yerlerikabuletmeli,kendilerineverilenödevlerieniyibiçimdeyerinegetirmelidirler.

Bu açıklamayı destekleyen yargı aşağıdakilerden hangisidir?

A) İktidartümtoplumaeşitdağıtılmalıdır.B)Bireylerinhaklarıdeğil,statüsüneuygunişlerivardır.C)Birey,temelhaklarıçiğnendiğindedevletemuhalefet

edebilmelidir.D)Devlet,demokratikbirbiçimdeyönetilmelidir.E) İdealtoplumsaldüzenözgürlüktemelindekurulmalı-

dır.

7. Sokrates, ironi yaparak bir şey bildiğini söyleyenlerinaslındahiçbirşeybilmediğinigösteriryadabirşeybil-mediğini söyleyenlere uyguladığı düşünceyi doğurtmayöntemiylebilgininaçığaçıkmasınısağlardı.Genelliklebir konuda bir şey bilmediğini söyleyen kişiye sorularsorarveverilencevaplarlaokimseyedışarıdanbirşeyyüklemeyegerekolmadığınıgösterirdi.

Buna göre Sokrates’in temel varsayımı için aşağıda-kilerden hangisi söylenebilir?

A)Bilgidoğuştangelir.B) İnsanbilgisiolgularlasınırlıdır.C)Hiçbirşeybilinemez.D)İnsanzihnidoğuştanboşbirlevhagibidir.E)Bildiğimiztekşeyhiçbirşeybilmediğimizdir.

8. Sofistleriçiniyiahlak,insanlarınhoşlandığışeyleringizliifadesindenbaşkabirşeydeğildir.Üstelik farklı insan-lar,farklışeylerdenhoşlanacağındanahlak,farklıyollar-la tarifedilebilir.Herkesinuzlaşabileceği“doğruahlak”diyebirşeyyoktur;sadecefarklıbeğenilervebeğenil-meyenlervardır.

Buna göre Sofistlerin aşağıdakilerden hangisini vurguladığı söylenebilir?

A)BilgiliolmanınerdemlilikleözdeşolduğunuB) İnsandavaroluşunözdenöncegeldiğiniC)İnsanın,eylemlerininöncedenbelirlendiğiniD)GenelgeçerbirahlaktansözedilemeyeceğiniE)Çoksayıdainsanıgözeteneylemlerinahlakibirde-

ğertaşıyabileceğini

9. Platon’a göre “idea”, duyular dünyasının fenomenle-rindenfarklıolarak,mekândanvezamandanbağımsızolan, kişiye göre değişmeyen diğer bir deyişle evren-selvarlıktır.Örnekvermekgerekirse; iyi insanölür, iyidavranışunutuluramaiyilikideasıölmezveunutulmaz.Güzelkadınkendindendahagüzelbirkadınınyanındaçirkindir. Ancak güzel ideası her zaman ve her yerdemutlaktır.

Aşağıdaki yargılardan hangisi parçada savunulana karşı görüş oluşturmaktadır?

A)Madde,düşüncedenbağımsızbirgerçekliktaşımaz.B) İdealvarlıklarnesnelbirgerçekliğesahiptir.C)Düşünceninvarolabilmesinintekkoşulumaddiger-

çekliklerdir.D)Fenomenler onu algılayan kişiye göre değişik an-

lamlartaşır.E)Asıl gerçeklikler görünen ardındaki soyut varlıklar-

dır.

10. "Bilgiiletemellendirilenerdem,mutluluktur."diyenSok-rates,bilginin insanıerdemli kıldığını, erdemli olan in-sanın da iyiye yönelerekmutluluğa erişebileceğini sa-vunmuştur.Bununlaberaber,kötülüğünkaynağınınisecehaletolduğunu,hiçkimseninbilerekkötüolmadığınısöylemiştir. O, kötü olan kimselerin bilgi eksikliğindenkötüolduğunu,ayrıcahiçbir insanındadoğuştankötüolamayacağınıilerisürmüştür.

Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi parçadaki görüşü desteklemektedir?

A)Bilgiliolmakerdemliolmaktır.B)Bilgigüçtür.C)Problemçözebilendavranışiyidir.D)Mutluluğagidenyolhazdangeçer.E) İyivekötükavramlarıgörecelidir.

11. Platon,tekilolgularınardındaidealarınolduğunainanır;“bu birmasadır ve rengi de sarıdır” deriz, fakat bunugörmek içinmasavesarı ideasınaevveldensahipol-makzorundayız.Demekkiidealar,olgularınneolduğu-nubilmemizimümkünkılar.

Buna göre idealar için aşağıdakilerden hangisi söy-lenebilir?

A)Duyumlanabilensomutcisimlerdir.B)Bilinçtenbağımsıztekilvarlıklardır.C)Zihninyarattığıimgelerdir.D)Süreklioluşiçindeolanvarlıklardır.E)Duyuevreninindışındakitümelkavramlardır.

örn

ekti

rö

rnek

tir

Num

ara

AD SOYAD

CE

VA

PL

AR

Soru A B C D E Soru A B C D E Soru A B C D E

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 6 112 7 123 8 134 9 145 10 15

11. Sınıf

FELSEFE

Lise

OK00

-11.

05KT

04

1. Yunanfelsefesinintemelözelliği,özgürdüşünceiçindedoğruları aramak olmuştur. Yunan felsefesi, yalnızcabilgi sorunlarıyla ilgilenenbir felsefeolmadı,ahlakıvesiyaseti de geniş biçimde ele aldı. İnsanın dünyadakiyerini ve insan olmanın anlamını tartıştı. Hristiyanlık,pagananlayışıolarakbelirlediğibuköklüfelsefeyehiçdeanlayışlıdavranmadıveonakarşıacımasızbirsavaşyürüttü. Hristiyanların bu savaş tutumunun temelindepagananlayışlarınyenidenyaşambulmasındankorku-yorolmalarıbulunmaktaydı.

Bu parçada sözü edilen pagan anlayışının Hristiyan-ları korkutma nedeni aşağıdakilerden hangisinde açıklanmıştır?

A)Hristiyanlığıntektanrıcılığınakarşınpaganizminin-sanmerkezci,çoktanrıcıvetümtanrıcıbakışasahipolması

B)Hristiyanlıkdinininkendiiçyapısındankaynaklıso-runlarınınvarolması

C)TanrıanlayışınınpaganinanışlarındadabulunmasıD)Hristiyanlığın felsefi düşünüşleri kendi dogmalarını

temellendirmedekullanmasıE)Hristiyanlığındoğruarayışında, tekbaşınaTanrı’yı

temelealması

2. İlk Çağ’daki insan aklının kendi gücüne güvenerek“doğru”yuaraştırmayagirişmesidevrikapanmıştı.Bun-dan sonra bin yıl sürecek bir dönemde,Orta Çağ’da,dinî inanca bağlanılacak; Tanrı’nın kendisini açmasıdiye anlaşılan “vahy”in sözü dinlenecektir. İnsanoğ-lunun “doğru”yu kendisinin araması davranışı ancakRönesans’tayenidencanlanacaktır.

Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarıla-maz?

A) İlkÇağfelsefesi,insanınkendiaklıylageliştirdiğifel-sefedir.

B)Doğruarayışı,OrtaÇağ’ınkaygısıolmaktançıkmış-tır.

C)İnsanoğlu, tarihin her döneminde doğruyu araştır-mıştır.

D)OrtaÇağ’da doğru aranması yerine hazır doğruyainanmatutumugelişir.

E)Rönesans,vahyindeğilaklınyenidendoğuşudur.

3. Emile Brehier şöyle der: “5. yüzyıla doğru Akdenizuygarlığının birliği, Batı Roma İmparatorluğu’nun da-ğılmasıyla birlikte son buldu. Tüm Batı'da Barbarlarınyayılmaları yüzünden kentlerin yıkımı gerçekleşirkenkültürün geleneksel merkezleri ortadan silindiler. EskiÇağ'ınsonevresininbirliğinisağlayanSofistliğedayalıeğitimdekentuygarlığınındağılmasıylayokolupgitti."

Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşıla-maz?

A)Siyasalbirliğindağılışınınuygarlığındasonuoldu-ğuna

B)DağılanuygarlığınbarbaryayılmalarınauğradığınaC)KültürmerkezleriolankentlerinyıkılıpgittiğineD)Varolaneğitimgeleneğinindekentlerlebirlikteda-

ğıldığınaE)Barbar istilalarıyla yeni bir uygarlığın temellerinin

atıldığına

4. Hristiyanlığın başlangıçlarındaki —ilk üç yüzyılda—yazılaneserlerdenpekazı felsefe ile ilgilidir.Bunlarınçoğu,Hristiyandogmasının tarihini vegeneldinler ta-rihini ilgilendirir. Yalnız, bu dönemde Hristiyanlığı sa-vunma düşüncesiyle yazılan eserlerde felsefeye deği-nenyönlerdevar.Apologetikadıverilenbusavunmaeserlerindenbirkısmı,imparatorlarasunulandilekçeler,kınamayazılarıdır.Bunlarda İmparatorlardanHristiyaninancınınhoşgörülmesiistenir,adaletveinsanlıkbek-lenir.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisine vurgu yapıl-mamıştır?

A) İlk Hristiyanlık yıllarında felsefi düşünmeye çok azzamanayrıldığına

B)Yapılançalışmalarınfelsefedençokteolojininalanı-nagirdiğine

C)Dinîtapınmaveinanmabiçimlerineyöneticilerinka-rışmadığına

D)Yazılan eserlerin, dogmaları savunma çabasındandoğanyazıvedilekçelerdenoluştuğuna

E)Herşeyekarşınbueserlerdefelsefeyedairbirşey-lerindebulunduğuna

MS 2. YÜZYIL - MS 15. YÜZYILDAKİ DÜŞÜNCE ORTAMI

04

örn

ekti

rö

rnek

tir

11. Sınıf / Felsefe

5. OrtaÇağ felsefesi, AntikÇağ sonlarında atılıp gelişti-rilentemellerüzerindeyükselenbirdüşünceyapısıdır.Butemeller,dinîbirkaygıileatıldığıiçin,bunlarınüze-rinekurulmuşolanOrtaÇağfelsefesidebaştanaşağıdinîrenklibirfelsefedirvebufelsefe,özeldüşünceya-pısıylafelsefetarihininbelirlibirdöneminikapsar.

Aşağıdakilerden hangisi Orta Çağ felsefesinin varlı-ğını sürdürdüğü yüzyıllardır?

A)MÖ6.-MÖ4.yüzyılB)MS2.-MS15.yüzyılC)MÖ3.-MÖ1.yüzyılD)MS16.-MS17.yüzyılE)MS18.-MS19.yüzyıl

6. Orta Çağ, felsefeyi hemen işin başında, bilerek prati-ğin -dinin ereklerinin- hizmetine koşmuştur. Ona görefelsefenin göreceği iş, duygu ve kanılarda sağlam vetartışmasızolarakeldebulunanı,pekiştirilmişolanı,dü-şünceileaçıklığakavuşturmakvekavramsalolarakdilegetirmektir.

Bu parçadan çıkarılabilecek sonuç aşağıdakilerden hangisidir?

A)Tanrıbuyruklarınıakılla temellendiripanlaşılırhâlegetirmek,felsefeninbiricikişlevidir.

B) Felsefe,davranışlarıntemelindekinedenlerianlamaişleviniyüklenmiştir.

C)Dinilefelsefe,aynıgerçekliğikavramayaçalışmıştır.D)Düşünmenindüzeyiniüstboyutlaraulaştırmadadi-

ninişleviönemlidir.E)Vahiyle gelen bilgilerin temellendirilmesini ancak

dinîçalışmalarüstlenir.

7. OrtaÇağ’ınilkyüzyıllarıBatıiçin,kültürbakımındanbirduraklamadönemiolmuştu.BunakarşılıkbusıralardaDoğu’da,özellikledeoluşiçindebulunanİslâmdünya-sındabiryükselmegörülmüştür.İslamfelsefesidetıpkıBatı’dakiOrtaÇağHristiyanfelsefesigibi,AntikÇağoto-ritelerinebağlıdır.AncakHristiyanOrtaÇağfelsefesinegöredahamutlubirdönemyaşadılar.Çünküdayandık-larıotoritelerinyapıtlarıbirşekildeellerineulaşmıştı.Buyüzden,Arapfelsefesindebuotoritelerinyapıtları,dahabaştanberiönemlibirroloynamıştır.Batı’dançokdahaönce,İslâmfelsefesinde----ve----başlamıştır.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilirse doğru olur?

A)Helenizm,stoacılıkB)Stoacılık,EpükürcülükC) Platonizm, AristotelizmD)Sofizm,PlatonizmE) Pyrrhonizm, septisizm

8. Orta Çağ filozoflarından Anselmus’a göre, aşağıda-kilerin hangileri bilginin kaynağıdır?

A)İnançvedua B)İmanveakılC)Duyumveakıl D)Duyumvesezgi E)Sezgiveakıl

9. İslam’daki içdinamiklerinetkisi temeldir.Bilgiyiönem-seyiparaştıranvebilgiyedayananbirdinolduğu için,İslamiolmayanfelsefikaynakvebelgelerinincelenmesiMüslümanlaraçısındanbir tehditolarakgörülmedi.Bubakış,İslamfelsefesinindoğuşunaönemlibirkatkıya-pan ----nin çeviriler yoluyla İslam dünyasına naklindebelirleyicirolüoynamıştır.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han-gisi getirilmelidir?

A)Yunanfelsefesi B)RomafelsefesiC)Stoafelsefesi D)Sofistfelsefe E)Doğufelsefesi

10. TarihselolarakyaklaşıkbinyıllıkbirdönemikapsayanOrtaÇağfelsefesi,içerikolarakdörtayrıdüşüncegele-neğindenmeydanagelir.

Aşağıdakilerden hangisi Orta Çağ felsefesinin içeri-ğini oluşturan ögelerden biri değildir?

A)Yahudifelsefesi B)HristiyanfelsefesiC)İslamfelsefesi D)Doğafelsefesi E)Bizansfelsefesi

11. Çok tanrıcı dinlerde, aynı anda birkaç tanrıya birdeninanılabiliyordu.Hristiyanlık iseyalnızcakendiTanrısı-na inanılmasını istiyordu.Hristiyanlıkdinine inananlar,devletekarşıgelmişsayılıyordu.BuyüzdenHristiyan-lar,uzunbirzaman(250yılayakın)İmparatorunbaskısıaltındakalmış,ağırişkencevekovuşturmalarauğramış-lardır.

Bu parçadan, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşı-labilir?

A)Bir inancınyerini bir diğerinebırakması zor veza-manalıcıdır.

B)Çoktanrıcıdinlereinanmakdiğerlerindendahazah-metsizdir.

C)Tektanrıcıdinlerinçoktanrıcıdinlerekarşıbazıüs-tünlüklerivardır.

D)Bazıdinler,tanrıkonusundaısrarcıdeğildir.E)Çoktanrıcıdinler,tektanrıcıdinleregöredahahoş-

görülüdür.

04MS 2. YÜZYIL - MS 15. YÜZYILDAKİDÜŞÜNCE ORTAMI

örn

ekti

rö

rnek

tir

Akıllı Tahta için Tam Dijital Destek

tıkla - indir - kullan: www.testokul.com

Mikro konu tarama paketlerinin testlerindeki her soru akıllı tahtada teker teker açılır. Bu sayede öğretmen,

öğrencilerine tek bir soru üzerinden çalışma yaptırır ve dikkatlerin dağılmasını önler.

örn

ekti

rö

rnek

tir

Türkiye’de

Bir ilk!

Bütün Konu Tarama Testlerimiz

Num

ara

AD SOYAD

CE

VA

PL

AR

Soru A B C D E Soru A B C D E Soru A B C D E

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 6 112 7 123 8 134 9 145 10 15

11. Sınıf

FELSEFE

01Li

seOK

00-11.05KT

04FELSEFENİN ORTAYA ÇIKIŞI

1. Yunankültürüyleonunizindeyürüyenlerindışındakalankültürlerde,hiçolmazsafelsefeyebenzerbirşeyleryokmuydu?Elbettevardı.Çünkühangikültürbasamağındabulunursabulunsun,hertoplumun,biryandanbirtakımdinî tasarımları—mitosları, efsaneleri—, öbür yandandabirtakımbilgilerivardır.Bumitoslar,bilinçsizolarakçalışanveyaratankolektifhayalgücündendoğmadırlar;geleneklekuşaktankuşağageçerler,bunlarınköklerininTanrı’da olduğuna inanılır, onun için bunlara olduklarıgibiinanılır.Sözügeçenbilgilerisetektekkişilerinveyakuşakların görgülerinden, pratik amaçlar bakımındandoğa üzerinde durup düşünmelerinden meydana gel-miştir.Bupratikbilgilerinsana,varlığınıilgilendirenbellibirtakımdoğaolaylarına,azyadaçok,egemenolmakolanağınısağlarlar.

Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarıla-maz?

A)Felsefi konular, kimi kültürlerinsöylencelerindeyeretmiştir.

B) Felsefe ve söylenceler, içinden çıktığı toplumlarındüşünmegücünedayalıdır.

C)Bilme çabasının temelinde, içinde yaşanılan doğalkoşullarıanlayıpkontroletmekaygısıvardır.

D)Felsefe,dinîkaygılardanarınabilmişdüşünmeetkin-liğidir.

E) Felsefegibiüstdüzeydedüşünmeler,yalnızcabazıtoplumlaraözgüdür.

2. Antik adıyla İyonya bölgesi, yani Batı Anadolu'nunİzmir'leGökovaKörfeziarasındakalankıyıbölgesifel-sefeninbaşlangıcıbakımındanözelbirönemtaşır.Çün-kügelenekselolarakkabuledilengörüş,felsefeninMÖ6.yüzyılınbaşlarındabubölgedebaşladığıdır.Hattabubaşlangıçla ilgiliolarakbellibir yer,bugünBalatadınıtaşıyan Milet’ten söz edilir. Nitekim ilk büyük felsefetarihçisi Aristoteles de felsefenin başlatıcısı olarak bukentteyaşamışdüşünürolarakThales'ianar.

Bu parçada, felsefenin ortaya çıkışıyla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisinden söz edilmemiştir?

A)CoğrafikonumundanB)KökenininAnadolu’daoluşupgeliştiğindenC)İlkfilozofunMiletliThalesolduğundanD)Aristoteles’indebubilgilerionayladığındanE)Sistematik felsefeninMÖ 6. yüzyılda geliştirildiğin-

den

3. Mitolojik düşünme biçiminden felsefi düşünme bi-çimine geçişte, insanlığa yön veren yeni algı biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

A)Karmaşık evren yapısının, basit mitossal anlatımadönüştürülebileceği

B) İnsanaklının,evrenivedoğayıanlayıpaçıklayabile-cekkapasitedeolduğu

C)Söylencelerin,kişiselalgılaradayanarakyorumlana-bileceği

D)Felsefialgınınmitoslardandahadaraçıdanolaylarabaktığı

E) Zihnin,mitoskonularınıanlamadagüçlükçektiği

4. Mitoslarda: “Bu evren nereden gelip nereye gidiyor?”,“Budünyadainsanınyeriveyazgısınedir?”sorularınavebunabenzersorularabircevapvardır.Bucevaplarda oldukları gibi benimsenirler, bunlara hiç bir kuşkuduymadaninanılır,bunlaryalnızinançkonusudurlar.

Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisine yanıt verilmiştir?

A)Mitolojinin,sorularaverdiğiyanıtlarıniçeriğinedir?B)Mitolojininkonularıiçindeöznevarmıdır?C)Felsefeilemitoloji,hangikonulardauzlaşır?D)Felsefe,mitolojininyanıtlarıylayetinebilirmi?E) İnançdışındabaşkabirbilgilenmeyoluvarmıdır?

5. MÖ6.yüzyıl insanı,dinilegeleneğinverdiğiyanıtlarlayetinmeyipbilmek,anlamakistediğinekendiaklıileken-digörgüleriyleulaşmayaçalışır. İşteozaman, insanınkendi bulduklarıyla dinin, geleneğin sunduğu tasarımarasındabirçatışmabaşlar.Ozamaninsan,dininaçık-lamalarıkarşısındaeleştiricibirduruşalır.

İnsanın parçada sözü edilen duruşu, aşağıdakiler-den hangisini ona sağlar?

A)ToplumdankopuşuB)GeleceğeilişkinöngörüyüC)FelsefidüşünüşündoğuşunuD)DinedahaçoksığınmayıE)Gelenektengüçalmayı

Testlerimiz içinmobil ölçme ve değerlendirme

şekilde Bulut Okuma uygulamamıza tanımlıdır.

Her soru için kazanım analizi yapılmış,

Her sorunun cevap anahtarı tanımlanmış,

Her testin sınav tanımı yapılmış,

Yandaki karekoddan uygulamayı kolayca indirebilirsiniz.

örn

ekti

rö

rnek

tir