Copyright © 2012 gopress. Alle rechten voorbehouden

'Amerikaanse regering vernietigt de privacy'De Standaard* - 10 Jun. 2013Pagina 2

De Amerikaan Edward Snowden (29) maakte zichzelf gisteren inThe Guardian bekend als de klokkenluider van despionageactiviteiten van het NSA op het internet. 'Wat ze doen, vormt een existentiële bedreiging voor de democratie.'

BRUSSELDe opvolger van Daniel Ellsberg, het lek achter de Pentagon-papers over de oorlog in Vietnam, en Bradley Manning, de manachter WikiLeaks, is bekend: het is de 29-jarige Edward Snowden.

In een interview met de krant The Guardian, maakte hij bekend dat hij de man is achter het lekken van een powerpoint-presentatie diehaarfijn uitlegde hoe hetNational Security Agency wereldwijd online communicatie in de gaten houdt(DS 8 juni).

Snowden werkte jarenlang voor de CIA als specialist IT-beveiliging, en stapte in 2009 over naar een privébedrijf dat voor het NSAwerkt. In de loop van de jaren begon hij door te krijgen hoe ingrijpend de spionageactiviteiten van het NSA waren, en hij raakteontgoocheld in het beleid van de Amerikaanse president Barack Obama: 'Hij zette dat beleid voort waarvan ik dacht dat hij het zouinperken.'

Als grote believer van de waarde van het internet - 'de belangrijkste uitvinding in de hele menselijke geschiedenis' - merkte hij hoe ermisbruik van werd gemaakt door het NSA. Hij kwam tot de conclusie dat die spionage-activiteiten binnenkort onomkeerbaar zoudenzijn, en besloot geheime documenten te kopiëren en uiteindelijk te verspreiden.

'Ik zie mezelf niet als een held', aldus Snowden. 'Ik handel uit eigenbelang. Ik wil niet leven in een wereld waar er geen privacy is enwaar er dus geen ruimte is voor intellectuele verkenning en creativiteit. Wat zij(het NSA, red.) doen, vormt een existentiële bedreigingvoor de democratie.'

Daarvoor was hij naar eigen zeggen bereid om zijn luxeleventje op te geven: hij verdiende 200.000 dollar per maand, had met zijnvriendin een huis op Hawaï, een familie.

En toch besloot hij zijn anonimiteit prijs te geven. 'Ik ben bereid om dat alles op te geven, omdat ik het niet met mijn geweten kanrijmen dat de Amerikaanse regering privacy, de vrijheid op het internet en essentiële vrijheden voor mensen in de hele wereld vernieltmet massieve machines die ze in het geheim bouwen.'

Snowden wil dan ook niet dat het debat over hem gaat. 'Ik wil dat het gaat om wat de Amerikaanse regering doet. Ik wil echt dat hetgaat om die documenten en het debat dat hopelijk loskomt tussen burgers wereldwijd, over de wereld waarin we leven.'

Hongkong

Omdat hij voor zijn veiligheid vreesde, besloot hij op 20 mei om een vliegtuig te nemen naar Hongkong. Kort voordien had hij in eengebouw van het NSA in Hawaï de laatste documenten gekopieerd die hij wilde vrijgeven. Hij nam afscheid van zijn vriendin, en verblijftsindsdien in een hotel in Hongkong.

Maar ook daar houdt hij rekening met weinig aangename ontknopingen: de Verenigde Staten kunnen een procedure starten om zijnuitlevering te vragen; China kan hem als een interessante bron van informatie zien en ondervragen; of hij kan door 'collega's' van deCIA ontvoerd worden. 'Er is hier een CIA-bureau een beetje verder: het consulaat van de Verenigde Staten in Hongkong. Ik ben er vrijzeker van dat ze de volgende week druk bezig zullen zijn.'

Maar het enige wat hij echt vreest, zijn 'de negatieve gevolgen voor mijn familie, die ik niet meer zal kunnen helpen. Dat houdt mewakker 's nachts.'

Het kan fantasierijk klinken, maar Snowden zegt dat hij wel meer gezien heeft als CIA-medewerker.

Toen hij in 2007 met een diplomatiek paspoort in Genève werd geposteerd, maakte hij naar eigen zeggen mee hoe CIA-agenten eenZwitserse bankier probeerden in te lijven om geheime bankinformatie vast te krijgen. Ze voerden de bankier dronken, moedigden hemaan om naar huis te rijden met zijn wagen, lieten hem oppakken door een undercover agent die hem een uitweg bood: voor de CIAwerken.

Copyright © 2012 gopress. Alle rechten voorbehouden

Dat, vertelt hij, was een keerpunt. 'Wat ik in Genève zag, ontgoochelde me diep: de manier waarop mijn regering werkt en de impactdaarvan op de wereld.'

Het duurde nog zes jaar voor hij besloot documenten te lekken die volgens hem van publiekelijk belang zijn: 'De regering heeft zichzelfmacht toegeëigend waar ze geen recht op heeft.' (bar)

(bar)