Upload
iuwbfjc
View
217
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/18/2019 1 PNRUB wkład
1/7
© dr Patrycja Klimas 2015-11-26
Przedsiębiorstwo na rynku usługbankowych 1
BANKI
BANKOWOŚĆ
USŁUGI BANKOWE
RYNEK USŁUG BANKOWYCH
Prawo bankowe
• Prawo bankowe - zespół norm prawnych regulującychpowstawanie, funkcjonowanie oraz zasady likwidowania instytucjibankowych (zwłaszcza banków), a także zasady funkcjonowanianadzoru bankowego.
• Prawo bankowe reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997
Prawo bankowe
• Perspektywa przedsiębiorstwa & banku• prywatne prawo bankowe (prawo umów bankowych),
regulujące zasady zawierania i wykonywania umów zawieranychprzez klientów z bankami
• Perspektywa banku• publiczne prawo bankowe regulujące bezwzględnie
obowiązujące zasady funkcjonowania instytucji bankowych
Bank• Bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami
ustaw, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających dowykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiemśrodki powierzonepod jakimkolwiek tytułem zwrotnym.
[§2 Ustawy Prawo Bankowe]
• Przedmiotem działalności banków jest świadczenie usług
finansowych których przedmiotem są zobowiązania finansowepodejmowane przez banki wobecklientów.
• Współczesny bank to dziś przedsiębiorstwo przemysłu usługfinansowych
Banki - typologia
• Wg Ustawy Prawo Bankowe• Krajowe
• Zagraniczne
• Wg stopnia w strukturze systemu bankowego:• Centralne
• Komercyjne
• Wg formy prawnej• Państwowe
• W formie spółek akcyjnych
• Spółdzielcze
Banki typologia
Wg świadczonych usług bankowych• Uniwersalne – szerokie spectrum usług bankowych kierowanych
do różnego typu segmentów klientów.
• Inwestycyjne – długie terminy transakcji oraz duże kapitały –głównie usługi dotyczące zarządzania finansowego orazdoradztwa
8/18/2019 1 PNRUB wkład
2/7
© dr Patrycja Klimas 2015-11-26
Przedsiębiorstwo na rynku usługbankowych 2
Banki typologia
Wg świadczonych usług bankowych:• Specjalne (specjalistyczne) – oferta zawężona do określonej
dziedziny lub rodzaju klientów.
• Spółdzielcze – raczej mniejszy zakres oferty aniżeli w bankachuniwersalnych, funkcjonują głównie na obszarach wiejskich.
Bankowość komercyjna
• Bankowość detaliczna - usługi na rzecz osób fizycznych
• Bankowość korporacyjna – usługi na rzecz (głównie średnichi dużych) podmiotów instytucjonalnych.
• Bankowość przedsiębiorstw – usługi na rzecz mniejszychpodmiotów gospodarczych.
• Bankowość komunalna – usługi na rzecz jednosteksamorządu terytorialnego i przedsiębiorstw gospodarkikomunalnej
• Bankowość ekologiczna – finansowanie przedsięwzięćproekologicznych.
Bankowość komercyjna - typologia
Z punktu widzenia zakresu działalności bankowejwyróżnia się [Pietrzak 2002]:
• Bankowość tradycyjna
• Bankowość wirtualna
• Bankowość wielokanałowa
Bankowość tradycyjna
• Bankowość stacjonarna
• Bricks & Mortar
• Tworzenie i wykorzystywanie rozbudowanej siecioddziałów i filii
• Bank wcale nie wykorzystuje Internetu tj. nie stosuje
bankowości elektronicznej
Bankowość wirtualna
• Clicks only
• Wykorzystuje wyłącznie Internet tj. jej przedmiotem jest wyłącznie bankowość elektroniczna
• Poziomy dostępu: pasywny, półaktywny, aktywny.
• Tryb dostępu: online & offline
• Egg, First-e, Cahoot
Bankowość wirtualna ≠ Bankowość elektroniczna
Bankowość wielokanałowa
• Bricks&Clicks
• Wykorzystuje wiele kanałów dystrybucyjnych (multi-chanelbanking)
• Zwykle łączy kanały elektroniczne, centra telefoniczne (ang.call centers) z sieciami oddziałów
• Poszczególne kanały te funkcjonują we wzajemnympowiązaniu informacyjnym i technicznym
• Liderzy: Nordea, SEB, Deutsche Bank, Midland Bank, HVBGroup
8/18/2019 1 PNRUB wkład
3/7
© dr Patrycja Klimas 2015-11-26
Przedsiębiorstwo na rynku usługbankowych 3
Usługi bankowe
• Usługi bankowe - określone czynności, zaprojektowane ipodejmowane przez bank związane z dobraniem właściwegoproduktu banku z oferty wstępnej, a także z ustaleniem wspólnie zklientem optymalnego produktu finalnego, zawarcia umowysprzedaży produktu i jej realizacji [Korenik 2006].
• Usługi bankowe - stosunki umowne między bankiem a klientem, wktórych bank oferuje usługi, a klient jest usługobiorcą [Jaworski 2006].
• Przedmiotem usługi bankowej jest udostępnienie produktubankowego.
Usługa bankowa ≠ produkt bankowy
Produkt bankowy – zbiór korzyści dla klienta bankowegostanowiących przedmiot transakcji z bankiem, ale takżekorzyści wynikających z posiadania i konsumpcji produktu.
• Poziomy produktu bankowego:
• Rdzeń produktu – korzyści zasadnicze dla klienta
• Produkt rzeczywisty – korzyści dodatkowe oczekiwane przezklienta
• Produkt poszerzony – korzyści dodatkowe nieoczekiwana przezklienta
Usługa bankowa ≠ produkt bankowy
Rodzaje produktów bankowych
• Wstępne oraz finalne
• Proste/klasyczne/tradycyjne oraz nowoczesneskomplikowane
• Kredytowe, depozytowe, obsługi bieżącej działalnościklienta, obsługi transakcji na rynku pieniężnym ikapitałowym, dodatkowe
Usługa bankowa ≠ produkt bankowy
• Produkt bankowy jest przedmiotem usługi bankowej,ale (zwyczajowo) ma węższy zakres znaczeniowyaniżeli usługa bankowa.
• Coraz częściej usługa bankowa obejmuje więcej niż
jeden produkt bankowy.
• Nie każda usługa bankowa przyjmuje za przedmiotprodukt bankowy (np. usługi własne banków).
Usługi bankowe – ujęcie procesowe Usługi bankowe – ujęcie procesowe
Odnawialność procesu świadczenia usług bankowych
Lojalność
Korzyści lojalności [Zajkowski 2013]• Obsługa „stałych” klientów jest tańsza.
• Lojalni klienci częściej korzystają z usług.
• Zadowoleni klienci często rekomendują instytucję finansową,poszerzając bezkosztowo grupę klientów.
• Lojalni klienci mniejszą wagę przykładają do ceny, gdyż w ich ocenie jakość może rekompensować jej wyższy poziom.
8/18/2019 1 PNRUB wkład
4/7
© dr Patrycja Klimas 2015-11-26
Przedsiębiorstwo na rynku usługbankowych 4
Usługi bankowe - wyróżniki
• niematerialność
• niejednorodność
• względna nietrwałość
• brak zabezpieczeń przed kopiowaniem
• długookresowe obarczenie ryzykiem usługi bankowej
• nierozdzielność procesu świadczenia i konsumpcji usługi
• jakość uzależniona od jakości obsługi a nie właściwości samegoproduktu
• brak przepływu prawa własności odnoszącego się do usługi międzybankiem a przedsiębiorstwem
• przedsiębiorstwo jest współtwórcą usługi bankowej
Usługi bankowe - ceny
• Ceny świadczonych usług określone są w TaryfachOpłat i Prowizji
• Cena świadczonych usług składa się z:
• oprocentowania
• prowizji
• opłatyNp. Rachunek bankowy – opłaty za otwarcie rachunku, wydaniekarty, wyciągi bankowe; prowizje pobierane za przelewy SWIFT,przelewy walutowe, wypłaty środków powyżej określonej wartości;oprocentowanie środków na rachunku.
Usługi bankowe - typologia Usługi bankowe - typologia
• Bierne – pozyskanie środków pieniężnych z rynku• Bank ponosi koszty odsetkowe
• Klient uzyskuje przychody odsetkowe
• Klient ponosi ryzyko niespłacenia zobowiązania
• Czynne (usługi finansujące) – inwestowanie środkówpieniężnych• Klient ponosi koszty odsetkowe
• Bank uzyskuje przychody odsetkowe• Bank ponosi ryzyko niespłacenia zobowiązania
• Pośredniczące – wykonywane na ryzyko i rachunek klienta
• Inne – np. dostarczania informacji gospodarczo-finansowych,usługi kustoidalne
Usługi bankowe – typologiawg. Drugiej dyrektywy bankowej Unii Europejskiej z 1989roku
• Przyjmowaniedepozytów i innych podlegających zwrotowi funduszy
• Udzielanie pożyczek i kredytów
• Usługi leasingu finansowego
• Usługi w zakresie doręczania pieniędzy
• Emisja i zarządzanie środkami płatniczymi (np. kartami kredytowymi, czekami)
• Gwarancje i zobowiązaniapozabilansowe
• Postępowanie z rachunkami własnymi i rachunkami klientów w zakresie: instrumentów rynku pieniężnego(czekami, wekslami itp.), waluty obcej, sprzedaży terminowej środków pieniężnych i opcji, instrumentówwymiany i kształtowaniastopy procentowej, zbywalnych papierów wartościowych
• Udział w emisjipapierów wartościowychi usługi z tym związane
• Doradztwo w zakresie struktury kapitałów, strategii przemysłowej i związanych z tym problemów orazdoradztwo dotyczące fuzji i sprzedażyprzedsiębiorstw
• Usługi maklerstwawaluto wego
• Zarządzaniei doradztwoportfelowe
• Przechowywanie i administrowanie papierami wartościowymi
• Usługi w zakresie kredytów
• Usługi z użyciem eskorty
Usługi bankowe – typologiawg. Ustawy Prawo Bankowe
Sensu stricto / podstawowe / rdzennie bankowe – zastrzeżonewyłącznie dla banków (Art. 5 Ustawy Prawo Bankowe)• przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem
oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów,
• prowadzenie innych rachunków bankowych,
• udzielanie kredytów,
• udzielanie gwarancji bankowych,
• emitowanie bankowych papierów wartościowych,
• przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych,
• wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banku wodrębnych ustawach.
8/18/2019 1 PNRUB wkład
5/7
8/18/2019 1 PNRUB wkład
6/7
© dr Patrycja Klimas 2015-11-26
Przedsiębiorstwo na rynku usługbankowych 6
Usługi bankowe – elektroniczne kanałydystrybucji
• bankowość internetowa (e-banking) – dostęp poprzez przezprzeglądarkę stron WWW (komputery, telefony, tablety, palmtopy).Obecnie najważniejszy i najbardziej rozwojowy kanał dystrybucjibankowości elektronicznej.
• Typowe usługi bankowe w bankowości internetowej [RaportBankowości Elektronicznej 2010]
przeglądanie historii dokonanych operacji, realizacja przelewów idefiniowanie listy odbiorców płatności, spłata kredytu, zakładanie i
zrywanie lokat terminowych, obsługa rachunków oszczędnościowych,bezpieczna komunikacja z bankiem, nabywanie jednostek funduszyinwestycyjnych, papierów wartościowych, doładowanie telefonów
komórkowych
Usługi bankowe – elektroniczne kanałydystrybucji
• dedykowana bankowość komputerowa (PC-banking, homebanking, corporate banking, Office banking, electroniccorporate banking) – wykorzystuje specjalistyczneoprogramowanie zainstalowane na komputerze klienta oraz iłącze telekomunikacyjne do zrealizowania konkretnych zleceń.
• Nie wykorzystuje stron WWW
• Obecnie wszystko wskazuje na to, że (w długiej perspektywie)home banking będzie stopniowo wypierany przez bankowośćinternetową.
Usługi bankowe – elektroniczne kanałydystrybucji
• bankowość telefoniczna (phone banking, telebanking,mobile-banking) – wykorzystuje komunikację głosową orazaparaty telefonicznie umożliwiając dostęp do prowadzonychprzez bank rachunków i dokonywanie na nich operacjibankowych.Dwie formy bankowości telefonicznej: IVR (Interactive Voice Response) - automatyczny system telefoniczny
banku, który polega na jednostronnej komunikacji głosowej.
Call center – serwis telefoniczny banku obsługiwany przez operatora zwykorzystaniem obustronnej komunikacji głosowej.
IVR, czyCall center ?
Usługi bankowe – elektroniczne kanałydystrybucji
• bankowość mobilna (przenośna, m-banking) - bankowośćprzenośna wykorzystująca telefony, a także inne urządzeniamobilne aplikujące technologie WAP, SMS oraz aplikacjeklienckie.
• Nie wykorzystuje technologii głosowych
• SMS – usługi push& usługi pull
Usługi bankowe – elektroniczne kanałydystrybucji
• bańkowość terminalowa - polega na dokonywaniu transakcjibankowych z wykorzystaniem takich elektronicznych urządzeń jak bankomaty, wpłatomaty, terminale do akceptowania kartpłatniczych (POS’y Point-of-Sale), multimedialne kioskisamoobsługowe.
• Samoobsługowe korzystanieklienta banku z udostępnionychterminali odbywa się głowniew miejscach publicznych
Usługi bankowe – elektroniczne kanałydystrybucji
• bankowość telewizyjna (TV-banking) – aktywny lub pasywnydostęp dostęp do usług bankowych przez telewizję cyfrową zaposrednictwemobiornika telewizyjnego.
• telegazeta, dedykowane kanały lub aplikacje
• Na polskim rynku już 10 lat temu usługę wprowadził Invest-Bank. Klient za pomocądekodera zyskiwał dostęp do portalu Telewizji Interaktywnej Polsatu Cyfrowego,gdzie dostępny był program Invest-konto.
8/18/2019 1 PNRUB wkład
7/7
© dr Patrycja Klimas 2015-11-26
Przedsiębiorstwo na rynku usługbankowych 7
Rynek usług bankowych – cechy &struktura
• Overbanking
• Rynek kupującego
• Silna konkurencja międzybankowa
• Konkurencja jakościowa
Źródło: UniwersytetGdańskihttps://ekonom.ug.edu.pl/pp/download.php
Rynek usług bankowych – czynnikiprzewagi banków komercyjnych [Pietrzak 2002]
• wielkośćbanku
• infrastruktura technicznai informatyczna
• multikanałowysystem dystrybucji
• wyraźnie zdefiniowana strategia rynkowa
• polityka silnej marki
• trwałe relacje z klientami
Rynek usług bankowych – doświadczeniaprzedsiębiorstw
Źródła informacji o rynku usługach bankowychŹródło: Raport UOKiK 2009