1 ISSN 1905-677x วารสารวิิชาการบ ััณ ... - NSRUgs.nsru.ac.th/journal/journal/j6_20080616.pdf · 2013-10-15 · ป ที่ 3 ฉบับที่

ปท 3 ฉบบท 6 มกราคม – เมษายน 2551

1 ISSN 1905-677x

วารสารวชาการบณฑตศกษาวารสารวชาการบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรคมหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค

Nakhon Sawan Rajabhat University Graduate Studies Journal วารสารราย 4 เดอน ปท 3 ฉบบท 6 มกราคม – เมษายน 2551

Volume 3 No. 6 January – April 2008

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรคบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค

สรสรสรรคสรางความร นาสสงคมรคสรางความร นาสสงคมรคสรางความร นาสสงคม

สานกงานบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค 398 หมท 9 ตาบลนครสวรรคตก อ.เมอง จ.นครสวรรค 60000

โทร. 0-5621-9100-29 ตอ 1173-1178 Mobile 08-6592-4099

HTUhttp://registrar.nsru.ac.th/graduate UTH


2

บทบรรณาธการ วารสารวชาการบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค ฉบบนเปน

ฉบบท 6 ปท 3 จดทาขนโดยมวตถประสงคเพอเปนสอกลางในการเผยแพรบทความทางวชาการ งานวจย และบทความวทยานพนธของนกศกษาและอาจารยมหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค และเพอเปนเวทเปดทางวชาการใหนกวชาการ ผทรงคณวฒ และผสนใจ ไดเผยแพรความรทางวชาการ งานวจย และผลงานอน ๆ ดงปรชญาของบณฑตวทยาลย “สรรคสรางความร นาสสงคม” สาระในวารสารฉบบนประกอบดวยบทความทางวชาการ 2 เรอง ไดแก “การออกแบบหนวยการเรยนรแบบ backward design”และ “การทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยของสองกลมทเปนอสระจากกนโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร” ยงมบทความวทยานพนธของผสาเรจการศกษาในชวงเดอนมกราคม –มนาคม2551 จานวน 14 เรอง จาแนก เปนสาขาหลกสตรและการสอน 5 เรอง สาขาการบรหารการศกษา 4 เรอง สาขาการสงเสรมสขภาพ 1 เรอง และสาขายทธศาสตรการพฒนา 4 เรอง ในจานวนนเปนบทความวทยานพนธจากตางสถาบน 3 เรอง หวงอยางยงวาวารสารฉบบน จะเปนประโยชนตอผอานบางตามสมควร หากผอานจะมขอเสนอแนะใดในการปรบปรงวารสารนใหสมบรณยงขน กองบรรณาธการขอนอมรบไวดวยความยนดยง บรรณาธการ


3สารบญ

ท บทความวชาการ หนา 1 การออกแบบหนวยการเรยนรแบบ Backward Design ............................................................................... พรเทพ รแผน 1 2 การทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยของสองกลมทเปนอสระจากกนโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร ......................

............................................................................................................................................................. นวลศร ชานาญกจ

4 บทความวจย 3 การพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณการเคลอนทของวตถดวยคอมพวเตอรจาลองสถานการณแบบ

ปฏสมพนธ ....................................................................................................................................................... ศภชย ทว

15 บทความวทยานพนธ 4 ผลการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงานทมตอทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและผลสมฤทธทางการเรยนวชา

วทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ........................................................................... จนทนา สอนกองแดง

25 5 ผลการสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอทมผลตอความเขาใจในการอานและเจตคตตอวชาภาษาไทยของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 1 ................................................................................................................................ ธนวรรณ พรหมมา

39 6 ผลการสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคเรยนรวมกนทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมและพฤตกรรม

การทางานกลมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ............................................................................. อรอมา คาประกอบ

49 7 การพฒนาแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญาเพอเสรมสรางพฒนาการเดกปฐมวย

................................................................................................................................................................... สมศร บวอาจ

59 8 ผลการใชกระบวนการกลมรวมกบกระบวนการคดสรางสรรคในกลมสาระการเรยนรศลปะของนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 1 ........................................................................................................................................................ จรยา ศรกลวงศ

71 9 การนาเสนอยทธศาสตรการพฒนาบคลากรของกลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค สานกงานเขตพนทการศกษา

นครสวรรค เขต 2 ................................................................................................................................... กาญจนา รงแจง

83 10 การนาเสนอแนวทางการดาเนนงานนเทศภายในของโรงเรยนในอาเภอลานสกสานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน ....

............................................................................................................................................................ ปรศนา สขาลกษณ

95 11 การนาเสนอแนวทางการดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยนในโรงเรยน อาเภอลานสก สานกงาน

เขตพนทการศกษาอทยธาน .............................................................................................................. วรรณทนย ลอเปยม

107 12 สภาพและปญหาการบรหารงานบคคลในโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลกสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาหนองคาย

............................................................................................................................................................. บรรจงศกด พนธะ

117 13 ผลของโปรแกรมสงเสรมสขภาพในการปรบเปลยนพฤตกรรมเพอลดระดบไขมนโคเลสเตอรอลในเลอดของบคลากร

โรงพยาบาลชยนาท ............................................................................................................................... อนงค นลกาแหง

127 14 รปแบบการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท .......................

............................................................................................................................................................ ดวงรตน นอยสอน

139 15 การสรางคมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ .................................................................................. สรญญา บญมรอด 151 16 ยทธศาสตรการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการขององคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร อาเภอลาดยาว

จงหวดนครสวรรค ........................................................................................................................... คนงนตย ลอสขพล

161 17 การสรางคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวมกรณศกษา บานโพธสม หมท 5 ตาบลโนนเหลก

อาเภอเมอง จงหวดอทยธาน ................................................................................................................. อนงค ชชยมงคล

177 18 แนะนาหนงสอ: Model of Teaching Seventh Edition ........................................................................... กองบรรณาธการ 186


4

คณะกรรมการกลนกรอง ตนฉบบบทความทางวชาการและบทความวทยานพนธในวารสารวชาการบณฑตศกษามหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค ปท 3 ฉบบท 6 มกราคม – เมษายน 2551 ไดรบการตรวจอานและแกไขจากผทรงคณวฒ ดงรายนามตอไปน 1. รองศาสตราจารย ดร.ชตมา สจจานนท มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 2. รองศาสตราจารย ดร.นพนธ กนาวงศ มหาวทยาลยนเรศวร 3. รองศาสตราจารย ดร.ประจกษ สายแสง มหาวทยาลยนเรศวร 4. รองศาสตราจารย ดร.ทวศกด จนดานรกษ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาหรบบทความวทยานพนธทนามาตพมพในแตละฉบบ กองบรรณาธการจะตรวจสอบเปนขนแรก แลวจดใหมกรรมการภายนอกรวมกลนกรอง (Peer Review) และประเมนบทความตามเกณฑและแบบฟอรมทกาหนด ในลกษณะเปน blind review คอปกปดรายชอผเขยนบทความและผเกยวของ

ทศนะ แนวคด และรปแบบการนาเสนอบทความในวารสารฉบบน เปนความรบผดชอบของผเขยนแตละคน

การนาบทความหรอสวนหนงของบทความไปตพมพเผยแพร ใหอางองแสดงทมา ขอมลเกยวกบผเขยนบทความ และการสงบทความตพมพ

ดรายละเอยดไดทปกหลงดานใน กองบรรณาธการขอสงวนสทธในการคดเลอกบทความลงตพมพและจะแจงให

เจาของบทความทราบหลงจากผประเมนอสระตรวจอานบทความแลว

กาหนดปดรบตนฉบบ ฉบบทแรกของป (มกราคม-เมษายน) กาหนดออกเดอนพฤษภาคม ปดรบ 31 มนาคม ฉบบทสองของป (พฤษภาคม-สงหาคม) กาหนดออกเดอนกนยายน ปดรบ 31 กรกฎาคม ฉบบทสามของป (กนยายน-ธนวาคม) กาหนดออกเดอนมกราคมปถดไป ปดรบ 30 พฤศจกายน

วารสารวชาการบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค Nakhon Sawan Rajabhat University Graduate Studies Journal


1

การออกแบบหนวยการเรยนรแบบ Backward Design พรเทพ รแผน TP

*PT

การออกแบบหนวยการเรยนรแบบ Backward Design คออะไร การออกแบบหนวยการเรยนรแบบ Backward Design คอ กระบวนการสรางหนวยการเรยนรทผสอนคดยอยกลบจากขางหลงมาขางหนา โดยเรมจากการกาหนดเปาหมายการเรยนรหรอผลการเรยนรทคาดหวงซงเปนจดหมายปลายทางของการเรยนรใหชดเจนเสยกอน จากนนจงมากาหนดหลกฐานการเรยนรหรอวธการประเมนผลการเรยนร แลวจงมาคดกจกรรมการเรยนรใหสอดคลองกบหลกฐานการเรยนรและมงไปสผลการเรยนรทตองการ

กระบวนการออกแบบหนวยการเรยนรแบบ Backward Design การออกแบบหนวยการเรยนรมกระบวนการหรอขนตอนดาเนนการ 3 ขนตอนดวยกน คอ การระบผลการเรยนรทคาดหวง (Identify desired results) การพจารณาหลกฐานผลการเรยนร (Determine acceptable evidence) และการวางแผนจดกจกรรมการเรยนร (Plan learning experiences and instruction) ดงแผนภาพ

ภาพ กระบวนการออกแบบหนวยการเรยนรแบบ Backward Design ทมา : Wiggins, G & McTighe, J. (1998). Understanding by Design. Alexandria, VA : Association for Supervision and Curriculum Development.

การระบผลการเรยนรทคาดหวง (Identify desired results) ขนตอนแรกทผสอนตองดาเนนการในการออกแบบหนวยการเรยนรแบบ Backward Design คอ การพจารณาวาผลการเรยนรทตองการใหเกดขนกบผเรยนในรายวชาทตนเองรบผดชอบสอนเมอสนสดหนวยการเรยนรคออะไร โดยทวไปแลวการออกแบบหนวยการเรยนรแบบ Backward Design มกจะครอบคลมพฤตกรรมการเรยนรของผเรยน 6 ดาน คอ คาถามรวบยอด (Essential Question) และหรอ ความเขาใจทคงทน

TP

*PT อาจารยประจาคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค

ระบผลการเรยนรทคาดหวง Identify Desired Results.

พจารณาหลกฐานผลการเรยนร Determine Acceptable Evidence.

วางแผนจดกจกรรมการเรยนร Plan Learning Experiences and Instruction)



2

หรอความเขาใจรวบยอด (Enduring Understandings) จตพสย (Disposition Standards) คณลกษณะอนพงประสงค ทกษะขามสาระวชา (Trans-disciplinary Skills Standards) และความรและทกษะเฉพาะวชา (Subject-Specific Standards) 1. คาถามรวบยอด (Essential Question) คอ ผลการเรยนรทแสดงความคดรวบยอด (concept) โดยรวมของหนวยการเรยนรซงเขยนในรปคาถาม เชน สายนามอทธพลตอวถการดารงชวตและจะดารงอยคกบมนษยไดอยางไร เปนตน 2. ความเขาใจทคงทนหรอความเขาใจรวบยอด (Enduring Understandings) หรออาจเรยกวาความเขาใจรวบยอด คอ ผลการเรยนรทแสดงความคดรวบยอด (concept) ของหนวยการเรยนรทงหนวยซงมกจะเขยนในรปประโยคความเรยง เชน นามความสาคญตอวถการดารงชวต มนษยจาเปนตองรจกใชและอนรกษนาใหดารงอยคกบสงคมสบไป เปนตน 3. จตพสย (Disposition Standards) คอ ผลการเรยนรเกยวกบความรสก ความเชอ หรอทศนคตของผเรยนทมตอเนอหาวชาหรอกระบวนการเรยนรทไดเรยนรในหนวยการเรยนร เชน มความตระหนกถงความสาคญและเหนคณคาของทรพยากรนา เปนตน 4. คณลกษณะอนพงประสงค คอ ผลการเรยนรทเชอมโยงกบจตพสย แตจะมงเนนในดานคณลกษณะทางคณธรรม จรยธรรม หรอคณลกษณะเฉพาะอน ๆ ทสถานศกษาตองการใหเกดกบผเรยน เชน มนสยในการใชทรพยากรนาอยางประหยดและคมคา เปนตน 5. ทกษะขามสาระวชา (Trans-disciplinary Skills Standards) คอ ผลการเรยนรเกยวกบทกษะกระบวนการของผเรยนทสามารถใชรวมกนไดในหลาย ๆ กลมสาระการเรยนร เชน ทกษะการทางานเปนทม ทกษะการคดแกปญหา เปนตน 6. ความรและทกษะเฉพาะวชา (Subject – Specific Standards) คอ ผลการเรยนรเฉพาะรายวชาทตองการใหผเรยนบรรล เชน การสบคนขอมลเกยวกบประเพณวฒนธรรมตามวถชวตสายนาได (สงคมศกษา) กรณทผสอนสรางหนวยการเรยนรแบบบรณาการขามกลมสาระวชา เชน หนวยเรอง สายนากบการดารงชวตโดยบรณาการกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ภาษาไทย วทยาศาสตร ดงนน ความรและทกษะเฉพาะวชากจะตองมทงวชาสงคมศกษา ภาษาไทย และวทยาศาสตร

การออกแบบหลกฐานผลการเรยนร (Determine Acceptable Evidence) เปนขนตอนทผสอนนาผลการเรยนการเรยนรทคาดหวงทงหมดทกขอตามทไดออกแบบไวแลวในขนตอนท 1 มาพจารณาหาหลกฐานการเรยนรรองรบ โดยผสอนสามารถหาหลกฐานการเรยนรดวยตารางวเคราะหความสมพนธระหวางชนดของการประเมนผลการเรยนร 6 ประเภท คอ การเลอกตอบ (Selected Response) การตอบคาถามสน ๆ (Constructed Response) เขยนความเรยงหรออตนย (Essay) การประเมนซงจดขนภายในโรงเรยน (School-related Product/Performance) การประเมนการปฏบตจรง (Contextual Product/Performance) และการสงเกต (Observation) กบผลการเรยนรทคาดหวงแตละขอดงแสดงในตาราง



3

ตาราง แสดงการวเคราะหความสมพนธระหวางผลการเรยนรกบชนดการประเมนเพอหาหลกฐานการเรยนร

ผลการเรยนร เลอกตอบ เขยนตอบแบบสน

เขยนตอบแบบความเรยง

จดทาเปนผลงานของโรงเรยน

การประเมน โดยการ

ปฏบตจรง

การปฏบตทตอเนอง/ การสงเกต

นามความสาคญตอวถการดารงชวต มนษยจาเปนตองรจกใชและอนรกษนาใหดารงอยคกบสงคมสบไป

แบบทดสอบชนด 4 ตวเลอก

เรยงความเกยวกบสายนาคอชวต

เอกสารและปายรณรงคการใชและอนรกษนา

จากตารางขางตนจะเหนไดวา ผลการเรยนร คอ ความเขาใจทคงทนในเรองนามความสาคญตอวถการดารงชวต มนษยจาเปนตองรจกใชและอนรกษนาใหดารงอยกบสงคมสบไป ผสอนสามารถตดสนผลการเรยนรโดยพจารณาไดจากหลกฐานการเรยนร 3 ประการ คอ แบบทดสอบ 4 ตวเลอก เรยงความเรอง สายนาคอชวต และเอกสารและปายรณรงคการใชและการอนรกษนา การวเคราะหหลกฐานการเรยนรนจะเปนประโยชนสาหรบผสอนในการออกแบบกจกรรมการเรยนรในลาดบตอไป

การออกแบบกจกรรมการเรยนร การออกแบบกจกรรมการเรยนรหรอการจดประสบการณการเรยนรเปนขนตอนสดทายของการออกแบบหนวยการเรยนรแบบ Backward Design โดยผสอนจะตองพจารณากาหนดกจกรรมการเรยนรใหสอดคลองกบหลกฐานการเรยนร ทกาหนดไวในขนตอนท 2 เชน 1) ใหนกเรยนรวมกนอภปรายสรปความสมพนธของสายนากบการดารงชวตประจาวน และทาแบบมดสอบทายบทเรยน (ตอบหลกฐานท 1) 2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายความสาคญของสายนากบการดารงชวต และขนบธรรมเนยมประเพณ และใหนกเรยนเขยนบทความ เรอง สายนากบชวต (ตอบหลกฐานท 2) 3) ใหนกเรยนจดทาเอกสารและปายรณรงค พรอมทงเดนรณรงคเพอประชาสมพนธการใชนาและอนรกษนาไปยงชมชน (ตอบหลกฐานท 3) กลาวไดวาการออกแบบหนวยการเรยนรแบบ Backward Design เปนกระบวนการเรยนรทมงเนนผลการเรยนรทครอบคลมทกดาน โดยลดการใหความสาคญกบเนอหาและกจกรรมการเรยนรทไมนาไปสผลการเรยนร ทตองการ แนวคดดงกลาวนจะชวยใหผสอนสามารถพฒนาผ เรยนใหเปนมนษยทสมบรณตามเจตนารมณของการปฏรปการเรยนรไดอยางมประสทธภาพตอไป

รายการอางอง Wiggins, G & McTighe, J. (1998). Understanding by Design. Alexandria, VA : Association for Supervision and Curriculum Development. Uhttp://www.ascd.org/publications/books/198199/chapter1.html. U

**********************



4

การทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยของสองกลมทเปนอสระจากกน โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร

ผศ.ดร.นวลศร ชานาญกจTP

*PT

ในการวจยครงหนง ๆ หากผวจยสนใจทจะเปรยบเทยบวาตวแปรทสนใจศกษาของกลมตวอยางหรอประชากรสองกลมมความแตกตางกนหรอไม หากประชากรทงสองกลมเปนอสระจากกน โดยทงสองกลมตองแยกจากกนชดเจน เชน ประชากรกลมท 1 เปนอาจารยคณะศกษาศาสตรในมหาวทยาลยของรฐ อกกลมหนงเปนอาจารยคณะศกษาศาสตรในมหาวทยาลยเอกชน (ชศร วงศรตนะ. 2541 : 159) หรอเปนกลมตวอยางทสมมาจากประชากรสองกลม เชน ประชากรชาย 100 คน สมมา 25 คน ประชากรหญง 120 คน สมมา 25 คน (บญชม ศรสะอาด. 2547 : 214) หรอสมตวอยางจากประชากรทตองการศกษา แลวจดอยางสม (random assignment) ออกเปนสองกลม เชน ประชากรทตองการศกษาคอ นกเรยนชน ม.1 ของโรงเรยนแหงหนง จานวน 500 คน สมมา 60 คน แลวจดอยางสมออกเปน 2 กลม กลมละ 30 คน นกเรยน 2 กลมนถอวาเปนอสระตอกน (บญชม ศรสะอาด. 2547 : 213) หรอ ในการวจยกงทดลองทมกจะใชหองเรยนเปนหนวยในการสม สมมา 2 หองเรยน ถาหากการจดนกเรยนเขาชนเปนการจดอยางสม กถอไดวากลมตวอยาง 2 กลมนเปนอสระจากกน การทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยของสองกลมทเปนอสระจากกนน จะใชการทดสอบซ (Z-test) หรอการทดสอบท (t-test) กรณกลมตวอยางเปนอสระจากกน (Independent samples) โดยตวแปรตามทศกษาจะตองเปนตวแปรเชงปรมาณ สวนตวแปรอสระหรอตวแปรตนจะตองเปนตวแปรเชงกลมแบงออกเปน 2 กลม ตวอยางเชน ตองการเปรยบเทยบเจตคตตอวชาชพครของนกศกษาครชายและหญง ในทนตวแปรอสระไดแก เพศ เปนขอมลในมาตรานามบญญต (Nominal Scale) แบงเปน 2 คา (2 กลม) คอ ชายและหญง สวนตวแปรตาม คอ เจตคตตอวชาชพคร เปนขอมลในมาตราอนตรภาค (Rating Scale) หรอ ผวจยตองการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทไดรบการสอนโดยจดการเรยนแบบรวมมอกบนกเรยนทไดรบการสอนตามปกต ตวแปรอสระไดแก การสอนหรอวธสอน เปนขอมลในมาตรานามบญญต (Nominal Scale) แบงเปน 2 คา คอ การสอนโดยจดการเรยนแบบรวมมอและการสอนตามปกต สวนตวแปรตาม ไดแก ผลสมฤทธทางการเรยน มขอมลการวดในมาตราอนตรภาค (Rating Scale) เนองจากทงสองกรณตวแปรตามเปนตวแปรเชงปรมาณ จงสามารถนาคาเฉลย (mean) ของสองกลมมาทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยกรณกลมตวอยางเปนอสระจากกน (Independent Samples) ได โดยใชการทดสอบซ (Z-test) หรอ การทดสอบท (t-test) แลวแตกรณ

TP

*PT ผชวยศาสตราจารย สาขาวชาคณตศาสตร คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค



5

สถตทใชในการทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยของสองกลม ในการทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยของประชากรสองกลมทเปนอสระจากกน จะใชการทดสอบซ (Z-test) สวนการทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยของกลมตวอยางสองกลมทเปนอสระจากกน จะใชการทดสอบซ (Z-test) กรณกลมตวอยางมขนาดใหญ และใชการทดสอบท (t-test) กรณกลมตวอยางมขนาดเลก โดยตวแปรอสระจะตองเปนตวแปรแบงกลม แบงออกเปน 2 กลม สวนตวแปรตามจะตองมการวดขอมลในมาตราอนตรภาค (Interval Scale) หรอมาตราอตราสวน (Ratio Scale) โดยตองคานวณหาคาเฉลยของกลมตวอยาง(หรอประชากร) ของทงสองกลมมาทดสอบวาคาเฉลยของกลมตวอยาง (หรอประชากร) 2 กลม แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตหรอไม การทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยของสองกลมอาจแบงเปน 2 กรณ ดงน 1. ทราบคาความแปรปรวนของประชากรทงสองกลม กรณนประชากรทงสองกลมจะตองมการแจกแจงแบบปกต หรอกลมตวอยางทงสองกลมมขนาดใหญ (nB1B ≥ 30 และ nB2B ≥ 30) และทราบคาความแปรปรวนของประชากรทงสอง ( 2

1σ และ 22σ ) จะ

ทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยของสองกลมโดยใชการทดสอบซ (Z-test) มสตรการคานวณดงน

2

22

1

21

21

n

n

x - x Zσ

+σ

=

เมอ nB1B ≥ 30และ nB2B ≥ 30

2. ไมทราบคาความแปรปรวนของประชากรทงสองกลม แบงเปน 3 กรณยอยคอ 2.1 กลมตวอยางทงสองมขนาดใหญ กรณนประชากรทงสองกลมจะตองมการแจกแจงแบบปกต หรอกลมตวอยางทงสองกลมมขนาดใหญ (nB1B ≥ 30 และ nB2B ≥ 30) และไมทราบคาความแปรปรวนของประชากรทงสอง ( 2

1σ และ 22σ ) จะใชความแปรปรวนของกลมตวอยาง ( 2

1S และ 22S ) ไปประมาณคาความแปรปรวนของประชากร

จะทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยโดยใชการทดสอบซ (Z-test) มสตรการคานวณดงน

2

22

1

21

21

nS

nS

x - x Z

+

=

เมอ nB1B ≥ 30และ nB2B ≥ 30



6

2.2 กลมตวอยางมขนาดเลก และมความแปรปรวนเทากน กรณน ประชากรทงสองกลมจะตองมการแจกแจงแบบปกต และกลมตวอยางทงสองกลมมขนาดเลก (nB1B < 30 และ nB2B < 30) รวมทงไมทราบคาความแปรปรวนของประชากรทงสองกลม ( 2

1σ และ 22σ ) แตทราบวาความแปรปรวนของประชากรทงสองเทากน ( 2

1σ = 22σ ) กรณนจะใชคาความ

แปรปรวนของตวอยางรวม (Pooled Sample Variances, 2pS ) ไปประมาณคาความแปรปรวนของ

ประชากร จะทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยโดยใชการทดสอบท (t-test) มสตรการคานวณดงน

⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛+

−+−+−

=

2121

222

211

21

n1

n1

2nnS)2n(S)1n(

x - x t

หรอ ⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛+

=

21p

21

n1

n1 S

x - x t

โดย 2nn

S)2n(S)1n(S

21

222

2112

p −+−+−

=

เมอ nB1B และ nB2B < 30

2.3 กลมตวอยางมขนาดเลก และมความแปรปรวนไมเทากน กรณน ประชากรทงสองกลมจะตองมการแจกแจงแบบปกต และกลมตวอยางทงสองกลมมขนาดเลก (nB1B < 30 และ nB2B < 30) รวมทงไมทราบคาความแปรปรวนของประชากรทงสอง (ไมทราบคา 2

1σ และ 22σ ) แตทราบวาความแปรปรวนของประชากรทงสองไมเทากน ( 2

1σ ≠ 22σ ) กรณนจะใช

คาความแปรปรวนของตวอยาง ( 21S และ 2

2S ) ไปประมาณคาความแปรปรวนของประชากรทไมทราบคา จะทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยดยใชการทดสอบท (t-test) มสตรการคานวณดงน

2

22

1

21

21

nS

nS

x - x t

+

=

โดย

1nnS

1nnS

nS

nS

df

2

2

1

221

1

2

1

21

2

2

22

1

21

−

⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛

+−

⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛

⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛+

=



7

ขอตกลงเบองตนและขนตอนการทดสอบ ขอตกลงเบองตนของการทดสอบซ (Z-test) และ การทดสอบท (t-test) มดงน 1. ขอมลหรอตวแปรทศกษาจากทงสองกลมตองมการแจกแจงแบบปกต (Normal Distribution) 2. ขอมลหรอตวแปรทศกษาตองมการวดในมาตราอนตรภาค (Interval Scale) หรอมาตราอตราสวน (Ratio Scale) 3. กลมตวอยาง(หรอประชากร) ทงสองกลมตองเปนอสระจากกน หรอ กลมตวอยางทงสองกลมตองไดมาแบบสม (Random Sampling) ดงนนในการทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยของสองกลมควรดาเนนการดงน 1. ทดสอบวาขอมลของสองกลมมการแจกแจงเปนปกตหรอไม ในกรณวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมสาเรจรปเพอการวจยทางสงคมศาสตร (SPSS for windows) อาจวเคราะหและตรวจสอบจากคา Kolmogorov-Smirnov Test (K-S Test; ใชในกรณไมทราบคาเฉลยและความแปรปรวนของประชากร) หรอ คา Shapiro-Wilks Test (ใชในกรณทราบหรอไมทราบคาเฉลยและความแปรปรวนของประชากรกได และขนาดตวอยางไมเกน 50 หนวย) 2. ตรวจสอบวาความแปรปรวนของทงสองกลมเทากนหรอไม โดยใชการทดสอบเอฟ (F-test,

22

Fσσ 2

1= ) ( 21σ > 2

2σ ) หากคาเอฟไมมนยสาคญทางสถต แสดงวาความแปรปรวนของทงสองกลมเทากน

กรณวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมสาเรจรปเพอการวจยทางสงคมศาสตร (SPSS for windows) จะพจารณาไดจากคาเอฟ ถาคาเอฟ ไมมนยสาคญ แสดงวาความแปรปรวนเทากน (Equal variances assumed) ถาคาเอฟ มนยสาคญ แสดงวาความแปรปรวนไมเทากน(Equal variances not assumed) 3. เลอกสตรการทดสอบซหรอการทดสอบทแลวแตกรณ ดงกลาวแลวขางตน กรณวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมสาเรจรปเพอการวจยทางสงคมศาสตร (SPSS for windows) จะอานคาท (t) จากบรรทด Equal variances assumed ถาคาเอฟไมมนยสาคญ หรออานคาท (t) จากบรรทด Equal variances not assumed ถาคาเอฟมนยสาคญ แลวจงพจารณาวาคาทมนยสาคญหรอไม จากคา Sig. หรอ p (Probability) ในบรรทดนน ๆ (ซงตองนอยกวา .05 ) ถาคาทมนยสาคญ แสดงวาคาเฉลยของทงสองกลมแตกตางกนอยางมนยสาคญ ในกรณทดสอบหางเดยวจะตองหารคา Sig. ดวยสองกอน

ตวอยางการทดสอบ และขนตอนการวเคราะหขอมลดวย SPSS for Windows ตวอยาง 1 ผลการทดลองสอน ผวจยไดนาความรเดมในภาคเรยนกอนของนกเรยน 2 หอง มาทดสอบ พบวาคะแนนความรเดมไมแตกตางกน จงไดทดลองสอนสองกลมดวยวธการสอนทแตกตางกน 2 วธ แลวสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนไดผลดงตาราง จงทดสอบความแตกตางของคะแนนหลงเรยน(คะแนนเฉลย)ระหวางกลมควบคมและกลมทดลอง



8

ตาราง แสดงคะแนนกอนเรยนและหลงเรยนของกลมทดลองและกลมควบคม กลมทดลอง กลมควบคม

คนท ความรเดม (50) สอบหลง (50) คนท ความรเดม (50) สอบหลง (50) 1 34 41 1 30 42 2 32 43 2 31 40 3 36 45 3 32 41 4 37 40 4 37 38 5 24 36 5 27 33 6 23 37 6 24 35 7 25 48 7 24 42 8 41 32 8 39 34 9 24 31 9 26 35

10 22 28 10 23 27 11 31 27 11 30 26 12 40 26

ขนตอนการวเคราะหขอมลดวยโปรแกรม SPSS for Windows (ในทนใช รน 11.5 ผอานควรจะตองเปดโปรแกรม แลวลองทาตามขนตอน หากเปนรนอน กนาจะมขนตอนใกลเคยงกน) 1. ปรบตารางขอมลใหมใหอยในรปแบบคลายกบตารางขอมลในโปรแกรม SPSS ดงน

คนท กลม (group)

ความรเดม (backgr)

สอบหลง (score)

คนท กลม (group)

ความรเดม (backgr)

สอบหลง (score)

1 1 34 41 13 2 30 42 2 1 32 43 14 2 31 40 3 1 36 45 15 2 32 41 4 1 37 40 16 2 37 38 5 1 24 36 17 2 27 33 6 1 23 37 18 2 24 35 7 1 25 48 19 2 24 42 8 1 41 32 20 2 39 34 9 1 24 31 21 2 26 35

10 1 22 28 22 2 23 27 11 1 31 27 23 2 30 26 12 1 40 26

2. กาหนดตวแปร โดยเปดโปรแกรม SPSS แลวคลกท Variable View แลวกาหนดคาตวแปรดงน - ตวแปรกลม=group width=1 decimals=0 width=4 และ measure=nominal - ตวแปรความรเดม=backgr width=2 decimals=0 width=4 และ measure=scale - ตวแปรหลงเรยน=score width=2 decimals=0 width=4 และ measure=scale



9

3. ปอนขอมล คลกท Data View แลวปอนขอมลลงมาในแนวดงทละตวแปร หรอปอนตามแนวนอนทละcase จนครบ 4. ตรวจสอบการแจกแจงของขอมลวาเปนปกตหรอไม (หากพบวาการแจกแจงไมเปนปกต ไมควรทดสอบโดยวธน แตไปใชการทดสอบนอนพาราเมตรกแทน) การวเคราะหขอมลดาเนนการดงน 4.1 คลกเมน Analyze→Descriptive Statistics→Explore… 4.2 คลกท backgr และ score แลวคลกสงไปท Dependent List ท Display เลอก Both 4.3 คลกท Statistics… คลกเลอก Descriptives, Outliers และ Percentiles และ continue 4.4 คลกท Plots… เลอก Factors…, Stem-…, Histogram และ Normality… และ continue 4.5 คลก OK จะไดผลลพธ (ในทนจะแสดงเฉพาะคาสถต Test of Normality) ดงน Tests of Normality

Kolmogorov-Smirnov(a) Shapiro-Wilk Statistic Df Sig. Statistic df Sig. BACKGR .146 23 .200(*) .918 23 .061 SCORE .126 23 .200(*) .955 23 .372

* This is a lower bound of the true significance. a Lilliefors Significance Correction

จากตารางจะพบวา คา Shapiro-Wilk ของคะแนนความรเดม (BACKGR) เทากบ .918 ซงไมมนยสาคญท .05 (คา Sig. = .061 ซงมากกวา .05) แสดงวาคะแนนความรเดมมการแจกแจงแบบปกต และคะแนนหลงเรยน (SCORE) เทากบ .955 ซงไมมนยสาคญท .05 (คา Sig. = .372 ซงมากกวา .05) แสดงวาคะแนนหลงเรยนมการแจกแจงแบบปกต จงสามารถทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระหวางสองกลม โดยใชการทดสอบท (t-test) ได 5. ทดสอบความแตกตางของคาเฉลย โดยดาเนนการตามลาดบดงน 5.1 คลกเมน Analyze→Compare Means→Independent-Samples T Test… 5.2 คลกท backgr และ score แลวคลกทเครองหมายลกศร เพอสงไปท Test Variable 5.3 คลกท group แลวคลกทเครองหมายลกศร เพอสงไปท Grouping Variable 5.4 คลกท Define Groups… เพอกาหนด Group 1 = 1 และ Group 2 = 2 5.5 คลก OK (ในทนจะกาหนดระดบนยสาคญ .05 ถาจะใชอยางอนใหคลกแกไขท Option) ผลการวเคราะหจะไดผลลพธดงน T-Test Group Statistics GROUP N Mean Std. Deviation Std. Error Mean BACKGR 1 12 30.75 6.943 2.004 2 11 29.36 5.259 1.586 SCORE 1 12 36.17 7.396 2.135 2 11 35.73 5.587 1.685



10Independent Samples Test

Levene's Test for Equality of Variances t-test for Equality of Means

F Sig. t df Sig.

(2-tailed)Mean

Difference

Std. Error

Difference

95% Confidence Interval of the

Difference Lower Upper BACKGR Equal variances

assumed 2.062 .166 .536 21 .598 1.39 2.587 -3.994 6.767

Equal variances not assumed .542 20.322 .593 1.39 2.556 -3.939 6.712

SCORE Equal variances assumed 1.505 .234 .160 21 .875 .44 2.754 -5.287 6.166

Equal variances not assumed .162 20.304 .873 .44 2.720 -5.228 6.107

6. อานผลลพธและรายงานผล 6.1 อานคาผลลพธ จากตารางบน พบวา ความรเดม (backgr) ของกลมทดลอง(group=1) ไดคะแนนเฉลย 30.75 กลมควบคม(group=2)ไดคะแนนเฉลย 29.36 เมอพจารณาผลลพธ (จากตารางลาง) คา F=2.062 Sig.=.166 (ซงมากกวา .05) แสดงวาความแปรปรวนไมแตกตางกน จงอานคาทจากแถวบน ไดคา t=.536 Sig.=.598 (ซงมากกวา .05) แสดงวาความรเดมของนกเรยนทงสองกลมไมแตกตางกนหรอเทากน จงสามารถนาคะแนนหลงเรยนมาทดสอบโดยใชการทดสอบท (t-test) ได 6.2 อานคาผลลพธ จากตารางบน พบวา คะแนนหลงเรยน (score) ของกลมทดลอง(group=1) ไดคะแนนเฉลย 36.17 กลมควบคม(group=2)ไดคะแนนเฉลย 35.73 เมอพจารณาผลลพธ (จากตารางลาง) คา F=1.505 Sig.=.234 (ซงมากกวา .05) แสดงวาความแปรปรวนไมแตกตางกน จงอานคาทจากแถวบน (Equal variances assumed) ไดคา t=.160 Sig.=.875 (ซงมากกวา .05 และตงสมมตฐานวาผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนของทงสองกลมไมแตกตางกน เปนการทดสอบแบบสองหาง (2 tailed)) แสดงวาคะแนนหลงเรยนของนกเรยนทงสองกลมไมแตกตางกน 6.3 การนาเสนอผลการวเคราะหขอมล อาจเสนอดงน แหลงขอมล n X S.D. t Sig. กลมทดลอง 12 36.17 7.40 กลมควบคม 11 35.73 5.59

.16 .88

จากตาราง พบวาคาสถตทดสอบทมคาเทากบ .16 ทระดบนยสาคญ .88 ซงมากกวา .05 แสดงวาผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนของกลมควบคมและกลมทดลองไมแตกตางกน



11

ตวอยาง 2 ผลการทดลองสอน ผวจยไดนาความรเดมในภาคเรยนกอนของนกเรยน 2 หอง มาทดสอบ พบวาคะแนนความรเดมไมแตกตางกน จงไดทดลองสอนสองกลมดวยวธการสอนทแตกตางกน 2 วธ แลวสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนไดผลดงตาราง จงเปรยบเทยบคะแนนหลงเรยน

กลมทดลอง กลมควบคม คนท ความรเดม (50) สอบหลง (50) คนท ความรเดม (50) สอบหลง (50)

1 34 41 1 30 24 2 32 43 2 31 40 3 36 45 3 32 45 4 37 40 4 37 38 5 24 36 5 27 33 6 23 37 6 24 35 7 25 44 7 24 24 8 41 32 8 39 34 9 24 31 9 26 35 10 22 32 10 23 27 11 31 37 11 30 22 12 40 36

ขนตอน การวเคราะหขอมลดวยโปรแกรม SPSS for Windows (ในทนใช รน 11.5 ผอานควรจะตองเปดโปรแกรม แลวลองทาตามขนตอน หากเปนรนอน กนาจะมขนตอนใกลเคยงกน) 1. ปรบตารางขอมลใหมใหอยในรปแบบคลายกบตารางขอมลในโปรแกรม SPSS ดงน

คนท กลม (group) ความรเดม (old) หลงเรยน (new) คนท กลม (group) ความรเดม (old) หลงเรยน (new) 1 1 34 41 13 2 30 14 2 1 32 43 14 2 31 40 3 1 36 45 15 2 32 45 4 1 37 40 16 2 37 38 5 1 24 36 17 2 27 37 6 1 23 37 18 2 24 29 7 1 25 42 19 2 24 24 8 1 41 34 20 2 39 37 9 1 24 33 21 2 26 28 10 1 22 35 22 2 23 33 11 1 31 34 23 2 30 19 12 1 40 36

2. กาหนดตวแปร โดยเปดโปรแกรม SPSS แลวคลกท Variable View แลวกาหนดคาตวแปรดงน - ตวแปรกลม=group width=1 decimals=0 width=4 และ measure=nominal - ตวแปรความรเดม=old width=2 decimals=0 width=4 และ measure=scale - ตวแปรหลงเรยน=new width=2 decimals=0 width=4 และ measure=scale



12

3. ปอนขอมล คลกท Data View แลวปอนขอมลลงมาในแนวดงทละตวแปร หรอปอนตามแนวนอนทละcase จนครบ 4. ตรวจสอบการแจกแจงของขอมลวาเปนปกตหรอไม (หากพบวาการแจกแจงไมเปนปกต ไมควรทดสอบโดยวธน แตไปใชการทดสอบนอนพาราเมตรกแทน) การวเคราะหขอมลดาเนนการดงน 4.1 คลกเมน Analyze→Descriptive Statistics→Explore… 4.2 คลกท old และ new แลวคลกสงไปท Dependent List ท Display เลอก Both 4.3 คลกท Statistics… คลกเลอก Descriptives, Outliers และ Percentiles และ continue 4.4 คลกท Plots… เลอก Factors…, Stem-…, Histogram และ Normality… และ continue 4.5 คลก OK จะไดผลลพธ (ในทนจะแสดงเฉพาะคาสถต) ดงน Tests of Normality

Kolmogorov-Smirnov(a) Shapiro-Wilk Statistic Df Sig. Statistic df Sig. OLD .146 23 .200(*) .918 23 .061 NEW .192 23 .028 .908 23 .037

* This is a lower bound of the true significance. a Lilliefors Significance Correction

จากตารางจะพบวา คา Shapiro-Wilk ของคะแนนความรเดม (OLD) เทากบ .918 ซงไมมนยสาคญท .05 (คา Sig. = .061 ซงมากกวา .05) แสดงวาคะแนนความรเดมมการแจกแจงแบบปกต และคะแนนหลงเรยน (NEW) เทากบ .908 ซงมนยสาคญท .05 (คา Sig. = .037 ซงนอยกวา .05) แสดงวาคะแนนหลงเรยนมการแจกแจงแบบไมปกต จงไมสามารถทดสอบความแตกตางของคาเฉลยระหวางสองกลม โดยใชการทดสอบท (t-test) ได ควรใชการทดสอบแบบนอนพาราเมตรกแทน อยางไรกตาม ในบทความนขอใชขอมลนเพอยกตวอยางการใชการทดสอบท (t-test) ตอไป 5. ทดสอบความแตกตางของคาเฉลย โดยดาเนนการตามลาดบดงน 5.1 คลกเมน Analyze→Compare Means→Independent-Samples T Test… 5.2 คลกท old และ new แลวคลกทเครองหมายลกศร เพอสงไปท Test Variable 5.3 คลกท group แลวคลกทเครองหมายลกศร เพอสงไปท Grouping Variable 5.4 คลกท Define Groups… เพอกาหนด Group 1 = 1 และ Group 2 = 2 5.5 คลก OK (ในทนจะกาหนดระดบนยสาคญ .05 ถาจะใชอยางอนใหคลกแกไขท Option) ผลการวเคราะหจะไดผลลพธดงน T-Test Group Statistics GROUP N Mean Std. Deviation Std. Error Mean OLD 1 12 30.75 6.943 2.004 2 11 29.36 5.259 1.586 NEW 1 12 38.00 4.023 1.161 2 11 31.27 9.467 2.854



13Independent Samples Test

Levene's Test for

Equality of Variance t-test for Equality of Means

F Sig. t df Sig.

(2-tailed)Mean

Difference Std. Error Difference

95% Confidence Interval of the

Difference Lower Upper OLD Equal variances

assumed 2.062 .166 .536 21 .598 1.39 2.587 -3.994 6.767

Equal variances not assumed .542 20.322 .593 1.39 2.556 -3.939 6.712

NEW Equal variances assumed 7.752 .011 2.253 21 .035 6.73 2.985 .519 12.936

Equal variances not assumed 2.183 13.254 .048 6.73 3.081 .083 13.371

6. อานผลลพธและรายงานผล 6.1 อานคาผลลพธ จากตารางบน จะพบวา ความรเดม (old) ของกลมทดลอง(group=1) ไดคะแนนเฉลย 30.75 กลมควบคม(group=2)ไดคะแนนเฉลย 29.36 เมอพจารณาผลการวเคราะหขอมล (จากตารางลาง) คา F=2.062 Sig.=.166 (ซงมากกวา .05) แสดงวาความแปรปรวนไมแตกตางกน จงอานคาทจากแถวบน ไดคา t=.536 Sig.=.598 (ซงมากกวา .05) แสดงวาความรเดมของนกเรยนทงสองกลมไมแตกตางกนหรอเทากน จงสามารถนาคะแนนหลงเรยนมาทดสอบโดยใชการทดสอบท (t-test) ได 6.2 อานคาผลลพธ จากตารางบน พบวา คะแนนหลงเรยน (new) ของกลมทดลอง(group=1) ไดคะแนนเฉลย 38.00 กลมควบคม(group=2)ไดคะแนนเฉลย 31.27 เมอพจารณาผลการวเคราะหขอมล (จากตารางลาง) คา F=7.752 Sig.=.011 (ซงนอยกวา .05) แสดงวาความแปรปรวนแตกตางกน จงอานคาทจากแถวลาง (Equal variances not assumed) ไดคา t=2.183 Sig.=.024 (หารสองกอน ซงคานอยกวา .05 และตงสมมตฐานวากลมทดลองมผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากลมควบคม จงเปนการทดสอบแบบหางเดยว (1-tailed)) แสดงวาคะแนนหลงเรยนของนกเรยนกลมทดลองสงกวากลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 6.3 การนาเสนอผลการวเคราะหขอมล อาจเสนอดงน แหลงขอมล N X S.D. t Sig. กลมทดลอง 12 38.00 4.02 กลมควบคม 11 31.27 9.47

2.18 .02*

* Sig. < .05 จากตาราง พบวาคาสถตทดสอบทมคาเทากบ 2.18 ทระดบนยสาคญ .02 ซงนอยกวา .05 แสดงวาผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนของกลมควบคมสงกวากลมทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05



14

บทสรป ในการทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยระหวางสองกลมทเปนอสระจากกน กรณเปนการเปรยบเทยบระหวางกลมตวอยางสองกลมทมขนาดเลก สามารถทดสอบไดโดยใชการทดสอบท (t-test) ซงจะตองตรวจสอบเงอนไขเบองตน คอ ขอมลจะตองมการแจกแจงเปนปกต ซงอาจพจารณาจากคา คา Kolmogorov-Smirnov Test หรอ คา Shapiro-Wilks Test จากนนจงทดสอบวามความแปรปรวนเทากนหรอไม แลวเลอกใชสตรใหตรงกรณ ซงการคานวณดวยตนเองกคงไมยากมากนก หรออาจใชโปรแกรม SPSS for Windows ชวยในการคานวณกได สวนกรณการเปรยบเทยบระหวางประชากรสองกลม หรอกลมตวอยางสองกลมทมขนาดใหญ สามารถทดสอบไดโดยใชการทดสอบซ (Z-test) โปรแกรม SPSS for Windows ไมไดเขยนคาสงไวตางหาก แตกสามารถวเคราะหไดเชนเดยวกน โดยรายงานออกมาเปนคาสถตทดสอบท (t-test) ซงจะเทากบคาซ (Z-test) นนเอง

******************

รายการอางอง กลยา วานชยบญชา. (2549). การใชSPSS for Windows ในการวเคราะหขอมล. กรงเทพมหานคร :

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ชศร วงศรตนะ. (2541). เทคนคการใชสถตเพอการวจย. กรงเทพมหานคร : เทพเนรมตการพมพ. บญชม ศรสะอาด. (2547). วธการทางสถตสาหรบการวจย. กรงเทพมหานคร : สวรยาสาสน. สรนทร นยมางกร. (2548). สถตวจย. กรงเทพมหานคร : สานกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร. Dencey, Christine P. and Reidy, John. (1999). Statistics Without Maths for Psychology. London :

Prentice Hall. Gravetter, Fredrick J. and Wallnau, Larry B. (2002). Essentials of Statistics for the Behavioral

Sciences. Canada : Wadsworth. Haber, Audrey and Runyon Richard P. (1991). Fundamentals of Behavioral Statistics. New York :

McGraw-Hill. ******************



15

การพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณการเคลอนทของวตถ ดวยคอมพวเตอรจาลองสถานการณแบบปฏสมพนธ TP*PT

ดร.ศภชย ทวTP

**PT

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณการเคลอนทของวตถแบบปฏสมพนธ และศกษาประสทธภาพของโปรแกรมคอมพวเตอรฯ กลมททดลองใชโปรแกรมทพฒนาขนเปนนกศกษาระดบปรญญาตร ชนปท 1 คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏแหงหนง ทลงทะเบยนเรยนวชาฟสกส 1 ในปการศกษา 2550 ผวจยสมแบบเจาะจง จานวน 10 คนเพอการสรางและการพฒนาคณภาพของโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณ แบบปฏสมพนธ สวนการทดลองและเกบขอมล ผวจยสมแบบเจาะจง ไดนกศกษาชนปท 1 สายการศกษา วชาเอกวทยาศาสตรทวไป จานวน 25 คน วธเกบรวบรวมขอมลผวจยใชแบบประเมนโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณฯ บนทกภาคสนาม แบบสอบถามความคดเหน การสมภาษณ และแบบสงเกตปฏสมพนธระหวางผใชโปรแกรมฯกบ โปรแกรมคอมพวเตอรฯ วเคราะหขอมลโดยหาคารอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ผลการวจยพบวา 1) การพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณการเคลอนทของวตถแบบปฏสมพนธ มวธการพฒนาตามขนตอนคอ ศกษา วเคราะหเนอหาเรองกฎการเคลอนทของวตถ วธการใชโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณ จากคมอการใชโปรแกรมฯ การประเมนโปรแกรมคอมพวเตอรทางการศกษา เขยนผงของโปรแกรมคอมพวเตอร ฯ โดยการเขยนการแสดงหนาจอคอมพวเตอร สอบถามความคดเหนของผเชยวชาญ ปรบปรงแกไขตามทผเชยวชาญเสนอ 2) ดานประสทธภาพของโปรแกรมฯ ผใชโปรแกรมฯ แสดงพฤตกรรมการมปฏสมพนธระหวางผใชกบโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณดานการแสดงพฤตกรรมการโตตอบไดอยางด

คาสาคญ : โปรแกรมคอมพวเตอร/ จาลองสถานการณการเคลอนทของวตถ/ คอมพวเตอรจาลองสถานการณแบบปฏสมพนธ

TP

*PT ไดรบทนสนบสนนการวจยจากมหาวทยาลยราชภฎนครสวรรค

TP

**PT อาจารย ประจาคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค



16

The Development of Computer Software on Simulation of Motion by Using Interactive Simulation Computer

Supachai Tawee

Abstract The purposes of this research were to develop and study the efficiency of computer software on simulation of motion with interactive simulation computer. The subjects for constructing and developing the interactive computer software of this study were 10 first-year students majoring in Physics in academic year 2007. The try-out of developed software was done with 25 first-year students majoring in general science in academic year 2007 enrolling for Physics 1, Faculty of Science and Technology, from a Rajabhat University. The research instruments were the computer software evaluation questionnaire, field note, journal, questionnaire, interviews, together with observation form for interaction between program user and computer program. The data were analyzed by percents, mean and standard deviation. The results were:1) The Interactive simulation computer software on Similation of motion was developed through studying and analyzing the the computer software on simulation, presenting guided simulation software of motion, using flow chart and frame for computer simulation displays, and approving by experts’ completing questionnaire; 2) the efficiency of using interactive simulations computer software on simulation of motion was showed very good interaction between computer and user.

Keywords : Computer Software/ Interactive/ Simulation of Motion/ Interactive Simulation Computer



17

ทมาและความสาคญของปญหา ในปจจบนการสอนฟสกสครยงมลกษณะเปนศนยกลาง เนนสมการทางคณตศาสตร เพอมงเนนใหจาสมการและการนาไปใช จงทาใหผเรยนขาดความรความเขาใจแนวคดทางฟสกส ไมเขาใจหลกการพนฐานทางฟสกส (สระ, 2547: 20) ขาดการพฒนาแนวคด และทกษะการคดวเคราะห ซงถอวาเปนเครองมอในการแสวงหาความร (สปปนนทและคณะ, 2544 ) การสรางความรดวยตนเอง และการเรยนรดวยตนเอง ทงทวชาฟสกสเปนวชาทมจดมงหมายใหผเรยนมความรความเขาใจในเนอหาทจาเปนตอการดารงชวตในสงคม มงหวงใหผเรยนเกดทกษะการคด การคนควาทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย พรอมทนาทฤษฎทเรยนมาไปประยกตใชในชวตประจาวน วชาฟสกสมลกษณะเปนนามธรรม กฎและทฤษฎตาง ๆ ทาความเขาใจไดยาก เนองมาจากจานวนตวแปรทางฟสกสมมาก ตวแปรแตละตวมความสมพนธกนแบบตาง ๆ การเรยนการสอนตองประยกตใหผเรยนเหนเปนรปธรรมมากขน การแสดงใหเหนความสมพนธของตวแปรแตละตว การถายทอดความรใหเหนเปนรปธรรมจงเปนเรองยากสาหรบผสอน จะเหนวาการเรยนการสอนฟสกสตองมการปรบเปลยน โดยเนนใหผเรยนมกระบวนการ (process oriented) ในการเรยนรดวยตนเอง การสรางความรดวยตนเอง มความกระตอรอรน มการควบคมตนเอง มปฏสมพนธกบเรองทจะเรยน และสอการเรยนทเหมาะสม โดยนาเทคโนโลยททนสมยมาเปนเครองมอชวยเพอใหเกดการเรยนร การใชคอมพวเตอรจาลองสถานการณแบบปฏสมพนธ มลกษณะทผเรยนสามารถจดกระทาตวแปร ท เกยวของกบสถานการณจาลองนนไดดวยตนเอง ผ เ รยนไดฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ไดตรวจสอบสมมตฐาน แกปญหาตาง ๆ ทสงสย ไดเรยนรและดาเนนกจกรรมดวยตนเอง ผเรยนสามารถอธบายเหตผลการเกดเหตการณตาง ๆ ได และปฏบตกจกรรมไดหลาย ๆ ครง จนสามารถอธบายเหตผลทเกดขนและเขาใจเหตการณนนได ซงเปนการเรยนรแบบอสระ(ชยวฒน, 2543) การใชคอมพวเตอรจาลองสถานการณแบบปฏสมพนธ จะทาใหผเรยนเรยนเรองทซบซอนเปนนามธรรมใหเหนเปนรปธรรมได ผเรยนสามารถเหนเหตการณตาง ๆ ซงสถานการณจรงไมสามารถแสดงใหเหนได เชน การแสดงเวกเตอรของแรงทกระทากบวตถ ในขณะทวตถกาลงเคลอนท โดยจะมการเปลยนแปลงขนาดและทศทางของเวกเตอรไปตลอดระยะเวลาของการเคลอนท การใชคอมพวเตอรจาลองสถานการณแบบปฏสมพนธตามแบบจาลองเชงความคด เปนการชวยใหผเรยนไดสรางแนวคด พฒนาแนวคด (Bonham and et al, 2001) ทกษะการเรยนรดวยตนเอง (Hannum, 2001: 25; Kathleen, 2001) และยงเปนการพฒนาทกษะทางดานคอมพวเตอรทจะตองทาใหเกดขนกบผเรยนอกดวย



18

จากประสบการณของผวจยทมหนาทสอนวชาฟสกส ในมหาวทยาลยราชภฏพบวาการสอนวชาฟสกส 1 มเนอหาทผเรยนเขาใจยากและมแนวคดคลาดเคลอน สวนใหญจะเปนเรองกฎการเคลอนทของนวตน ในหวขอมวล นาหนก เวกเตอรทกระทากบวตถ แรงทกระทากบวตถ แรงเสยดทาน และเปนเรองทอธบายใหเขาใจไดยากทสด ผเรยนไมสามารถอธบายการเคลอนทของวตถ และแรงทกระทากบวตถในขณะทวตถกาลงเคลอนทหรอหยดนงได (สปราณ, 2537: 101) พบวาปญหาการสอนฟสกสคอผเรยนไมสามารถคานวณโจทยการเคลอนทของวตถได เพราะไมสามารถเหนภาพเกยวกบการเคลอนทของวตถทมแรงกระทา ไมสามารถบอกลกษณะของแรงทมากระทากบวตถได เชน การไมเขาใจวามแรงเสยดทาน แรงดงในเสนเชอก มทศทกระทากบวตถอยางไร สวน Brown (1988), Grassia (2001), Hsu (2001) และ Maloney and et al. (2001) พบวาผเรยนมแนวคดทคลาดเคลอนเกยวกบแรง และการเคลอนทของวตถ ซงจะสงผลไปถงการทไมสามารถอธบายเนอหาในระดบสงได และผเรยนไมสามารถอธบายแรงในสนามแมเหลกได

วตถประสงคของการวจย การวจยครงน มวตถประสงคของการวจยดงน 1. เพอพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณการเคลอนทของวตถแบบปฏสมพนธ 2. เพอศกษาประสทธภาพของโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณการเคลอนทของวตถแบบปฏสมพนธ

ขอบเขตของการวจย 1. ประชากรของการศกษาวจยครงนคอ นกศกษามหาวทยาลยราชภฏแหงหนงทลงทะเบยนเรยนวชาฟสกส 1 2. กลมตวอยางทใชในการวจยคอ 2.1 นกศกษาชนปท 1 ทลงทะเบยนเรยนวชาฟสกส 1 ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2551 จานวน 10 คน เพอการสรางและการพฒนาคณภาพของโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณ แบบปฏสมพนธ โดยผวจยสมแบบเจาะจง (purposive sampling) 2.2 นกศกษาชนปท 1 สายการศกษา วชาเอกวทยาศาสตรทวไป ทลงทะเบยนเรยนวชาฟสกส 1 ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2551 จานวน 25 คน เพอทดลองและเกบขอมล โดยผวจยสมแบบเจาะจง 3. ตวแปรทศกษาในการวจย คอ การพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณแบบปฏสมพนธ และประสทธภาพของโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณ แบบปฏสมพนธ



19

แนวคดและทฤษฎทเกยวของ ผวจยศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของเพอกาหนดแนวคดในการวจยดงน การจาลองสถานการณ เปนวธทมงชวยใหผใชโปรแกรมสามารถเหนการจาลองสถานการณและเรยนรเนอหาทมความสมพนธซบซอนไดอยางเขาใจ เกยวกบสภาพความเปนจรงทสถานการณนนจาลองขนมา เกดความเขาใจในสถานการณสภาพความเปนจรง โดยเฉพาะเรองทมตวแปรจานวนมากทมความสมพนธกนอยางซบซอน (Hestenes, 1987; Scott and et al., 1992) การสอนโดยใชสถานการณจาลอง เปนวธทใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนรสงมาก ผเรยนเขาไปมบทบาทในการเรยนรสงสะทอนความเปนจรงไดและตองมปฏสมพนธกบสงตาง ๆ ทอยในสถานการณนน (ทศนา, 2547: 370) ผเรยนเรยนไดอยางสนกสนาน การเรยนรมความหมายตอตวผเรยน (Roberts and et al., 1996) และยงเปนวธสอนทผเรยนมโอกาสไดฝกทกษะกระบวนการตาง ๆ จานวนมาก เชน กระบวนการตดสนใจ กระบวนการแกปญหา กระบวนการคดและทกษะกระบวนการปฏสมพนธกบเหตการณจรงทอาจเกดขนไดเปนตน การจาลองสถานการณเปนการเปดโอกาสใหผใชไดมสวนรวมในกจกรรมการเรยนรมากทสด โดยทกจกรรมการเรยนรจาเปนตองมลกษณะทเปลยนแปลงอยเสมอ ผเรยนสามารถปฏบตกจกรรมและสรางสถานการณขนเอง ทาใหผเรยนสามารถสรางภาพในใจเพอคาดคะเนคาตอบ (สระ, 2547: 22) การจาลองสถานการณเปนวธการเลยนแบบหรอสรางสถานการณ เพอทดแทนสภาพจรงในชวตประจาวน การเรยนในหองเรยน และยงเปนการจงใจผเรยนใหเกดการเรยนร โดยผเรยนมสวนรวมเขาไปเกยวของกบสถานการณ การจาลองสถานการณจะลดความยงยากซบซอนใหนอยกวาเหตการณจรงได การจาลองสถานการณโดยคอมพวเตอรเปนเครองมอทมความสาคญและมประสทธภาพอยางยงในการสอน (Bonham and et al., 2001) เนองจากในการเรยนการสอนบางเนอหาไมสามารถสรางเหตการณหรอสถานการณจรงได อาจเนองมาจากอปสรรคทางดานบคลากร ดานเวลา ดานสถานท ดานความปลอดภย ดานอปกรณหรอขอจากดอน ๆ จงตองมการสรางสถานการณหรอเครองมอเพอเปนสอการเรยนเนอหานน ๆ การเรยนจากสถานการณจาลองน ผเรยนไดทากจกรรมจรง ๆ และกจกรรมทจาลองขนมานน มลกษณะเหมอนจรง การจาลองสถานการณอาจจะเปนการจาลองทางดานจาลองกระบวนการ หรอการจาลองวธการทางาน (Doerr, 1997) ทจะทาใหผเรยนไดคดและคนพบความร ทไดจากการจาลองสถานการณของคอมพวเตอร ดงนนอาจจะกลาวไดวาการใชคอมพวเตอรจาลองสถานการณเปนเครองมอสาหรบชวยใหเกดการเรยนรไดดขน การใชคอมพวเตอรจาลองสถานการณเปนเครองมอชวยใหเกดการเรยนรดวยตวของผเรยนเอง จะเปนการนาหลกการของแบบจาลอง มาเขยนเปนโปรแกรมจาลองสถานการณ ทผเรยนสามารถ



20

ทดลองเปลยนคาของตวแปรตาง ๆ คอมพวเตอรจะแสดงผลกระทบจากการเปลยนคาตวแปรนน ๆ ทาใหผเรยนไดรบประสบการณ และสามารถเชอมโยงความสมพนธของตวแปรกบสถานการณทเกดขนได ซงจะนาไปสการเรยนร (Eubank and et al.; 1989) คอมพวเตอรจาลองสถานการณยงสามารถออกแบบเพอการสอนเนอหาใหม เพอทบทวนบทเรยน เพอสอนเสรมในสงทศกษา เพอทดลองโดยเนนรปแบบการสรางสถานการณกได คอมพวเตอรจาลองสถานการณจะเปนการเนนใหผเรยนไดเรยนรโดยการลงมอปฏบตจรงในกจกรรมการกาหนดคาตวแปรตาง ๆ และการหาความสมพนธของตวแปรแตละตว เพอใหผเรยนไดเรยนรเนอหาทเกดขนตามความเปนจรง ผเรยนสามารถตงสถานการณจาลองเองกได เชน ถาผเรยนตองการศกษาการเคลอนทของวตถทไมมแรงโนมถวงของโลกเขามาเกยวของ ผเรยนไมสามารถทาการศกษาไดเลยหากไมเดนทางออกไปนอกโลกจรง ๆ แตคอมพวเตอรสามารถจาลองสถานการณตามทผเรยนตองการได จะเหนวา คอมพวเตอรจาลองสถานการณมประโยชนกบการทจะใหผเรยนไดเหนเหตการณทเกดขนและไดทดสอบเรองทตองการจะทดสอบไดดวย (Cuban, 2001 ; Zhao, Pugh, Sheldon, and Byers, 2002). การเรยนรแบบปฏสมพนธจะเกดขนไดด ถากระบวนการเรยนรเรมจากสงทผเรยนสนใจ การใชคอมพวเตอรเปนเครองมอการเรยนรของผเรยนนน หมายถงการใหผเรยนไดปฏบตการทดลองจากโปรแกรมคอมพวเตอรทมขอมลหลากหลาย ไดขอมลจานวนมากเพอนาไปเปนขอสรปการปฏบตการทดลอง ทาใหผเรยนไดรบการเรยนรอยางเหมาะสม การเรยนรแบบปฏสมพนธจะทาใหผเรยนไดรบประโยชน(Lawrence, and et al.; 1996) หลายประการ

เครองมอทใชในการวจย 1. โปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณแบบปฏสมพนธ พฒนาจากโปรแกรม Interactive Physics (MSC Software: 2000) และคมอการใชโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณแบบปฏสมพนธของการเคลอนทของวตถ 2. แบบประเมนโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณแบบปฏสมพนธ 3. บนทกภาคสนามของผวจย ประกอบดวย 2 สวนคอ สวนทเปนผลทเกดขนในขณะทใชโปรแกรมฯ ซงจะบนทกทนททนใด กบสวนทแสดงความคดเหนของผใช เกยวกบความรสก และเหตการณทเกดขนในขณะปฏบตการทดลอง 4. แบบสอบถามความคดเหนของนกศกษาทมตอการใชโปรแกรมฯ 5. การสมภาษณ เปนการสมภาษณนกศกษาทมตอการใชโปรแกรมฯ



21

การทดลองและการเกบรวบรวมขอมล ผวจยมขนตอนการทดลองและการเกบรวบรวมขอมลโดยมขนตอนดงน 1. ดาเนนการโดยนารองศกษาเพอการหาคณภาพและปรบปรงเครองมอทใช ในการวจยผวจยพบวาตองมการปรบโปรแกรมฯ โดยเพมขนาดตวอกษร การใหส การจดรปแบบแตละแฟมขอมล ตามผเชยวชาญเสนอ 2. ทดลองและเกบรวบรวมขอมล ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2551 กลมตวอยางจานวน 25 คน ผวจยไดดาเนนการโดยศกษาขอมลพนฐานของกลมตวอยาง สอนการใชคอมพวเตอรพนฐานใหกบกลมตวอยางทไมมความรทางดานคอมพวเตอร ทดลองปฏบตการตามแผนทกาหนดไว ระหวางการทดลองผวจยบนทกวดทศน กลมตวอยาง ภาพทไดจากกลองวดทศน บนทกขอมลและสมภาษณ

การวเคราะหขอมล 1. การพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณการเคลอนทของวตถแบบปฏสมพนธ มการวเคราะหขอมลหาคามชฌมเลขคณต ( x ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) แลวตคาคะแนน ขอมลทไดจากแบบสอบถามความคดเหนของนกศกษาทมตอการใชโปรแกรมคอมพวเตอรฯ 2. ประสทธภาพของโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณการเคลอนทของวตถแบบปฏสมพนธ วเคราะหขอมลไดจากการบนทกภาคสนามของผวจย การบนทกวดทศน และการสงเกตพฤตกรรมขงผใชโดยผชวยวจย เพอวเคราะหพฤตกรรมการมปฏสมพนธ

สรปผลการวจย 1. การพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณการเคลอนทของวตถแบบปฏสมพนธ มขนตอนการพฒนาดงตอไปน 1.1 ผวจยไดศกษา วเคราะหเนอหาเรองกฎการเคลอนทของวตถ วธการใชโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณ จากคมอการใชโปรแกรมฯ การประเมนโปรแกรมคอมพวเตอรทางการศกษา 1.2 เขยนผงของโปรแกรมคอมพวเตอร ฯ โดยการเขยนการแสดงหนาจอคอมพวเตอรเพอจดตาแหนง และความเหมาะสม 1.3 พฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณแบบปฏสมพนธ และคมอการใชโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณแบบปฏสมพนธ 1.4 นาโปรแกรมคอมพวเตอรทผวจยสรางขนไปสอบถามความคดเหนของผเชยวชาญทมตอโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณแบบปฏสมพนธ



22

1.5 นาโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณฯ ทผานการประเมนจากผเชยวชาญมาปรบปรงแกไขตามทผเชยวชาญเสนอ แลวนาไปทดลองใชและปรบปรงแกไขอกครง จงไดโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณทมคณภาพ และนาไปใชจาลองสถานการณการเคลอนทของวตถได การพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรฯ ผวจยไดดาเนนการ โดยกาหนดโครงสรางดงน 1. วตถประสงคทวไป ใหผใชโปรแกรมสามารถมความรความเขาใจเกยวกบ 1) มวลและแรง ในเชงฟสกส 2) กฎการเคลอนทขอท 1 ของนวตน สามารถนากฎการเคลอนทของนวตนไปใชในการคานวณ แกปญหาโจทยทางฟสกสได 3) กฎการเคลอนทขอท 2 ของนวตน สามารถนากฎการเคลอนทของนวตนไปใชในการคานวณ แกปญหาโจทยทางฟสกสได 4) กฎการเคลอนทขอท 3 ของนวตน สามารถนากฎการเคลอนทของนวตนไปใชในการคานวณ แกปญหาโจทยทางฟสกสได 2. กจกรรมการใชโปรแกรมพฒนาโดยใชแนวคดทฤษฎการสรางความร และแนวคดในการพฒนาโปรแกรม ของ Merrill (2001) ประกอบดวย 6 ขนตอน คอ 2.1 การแนะแนวการใชโปรแกรม หมายถง การทผใชโปรแกรมฯ ศกษาคมอการใชโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณแบบปฏสมพนธทผวจยพฒนาขน 2.2 การทานายหรอคาดคะเนสถานการณ หมายถง การทใหผใชโปรแกรมทานายสถานการณทคาดวาจะเกดขนซงตองอาศยความรเดมของผใช โดยแสดงความสมพนธระหวางตวแปรตาง ๆ ทคาดวา ตวแปรนนมความสมพนธกบเรองทสนใจอยางไร เพอเปนการตรวจสอบความรเดมของผใชโปรแกรม 2.3 การสงเกต หมายถง การทผใชโปรแกรมสงเกตสถานการณทเกดขนจากโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณ แลวบรรยาย อธบายสถานการณทสงเกต เหนวาสอดคลองหรอขดแยงกบททานายไวหรอไม โดยมลกษณะเปนโจทยถามตอบ 2.4 การลงมอปฏบต หมายถง การทผใชโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณแบบปฏสมพนธ ไดลงมอจดกระทาตวแปรตาง ๆ โดยผใชสามารถทดสอบเหตการณ สถานการณทไดตอบหรอทานายไววาเปนจรงหรอไม 2.5 การอธบายการใชโปรแกรม หมายถง การทผใชเขยนบรรยายสงทเกดขนโดยมงเนนในเรองของความสมพนธระหวางตวแปรทางฟสกส และเหตผลของการเกดสถานการณนน ตวแปรแตละตวกบสถานการณจาลอง โดยบอกวาตวแปรนนเกยวของกบการจาลองสถานการณอยางไร 2.6 การแสดงความสมพนธของตวแปร หมายถง การสรปการจาลองสถานการณทเกดขนจากความสมพนธระหวางตวแปรทมผลกบสถานการณจาลองนนโดยผใชสามารถใชความรทางคณตศาสตร โดยเขยนเปนสมการทางคณตศาสตร



23

2. การศกษาประสทธภาพของโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณการเคลอนทของวตถแบบปฏสมพนธ พบวา 2.1 ผใชโปรแกรมฯ แสดงพฤตกรรมการมปฏสมพนธระหวางผใชกบโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณของวตถประกอบดวย 2 ดาน คอ ดานการแสดงพฤตกรรมการโตตอบ พบวา ผใชโปรแกรมสามารถโตตอบกบโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณการเคลอนทของวตถแบบปฏสมพนธไดระดบด และดานการใชความสมพนธระหวางตวแปร พบวา ผใชโปรแกรมฯ สามารถเลอกใชตวแปรไดอยางเหมาะสม สามารถตงคาตวแปรทกาหนดได ระดบดมาก 2.2 การบนทกของผใชโปรแกรม เปนการใหผใชโปรแกรมฯ เขยนบรรยายการใชของตนเองพบวา โดยเฉลยผใชโปรแกรมฯ มความคดเหนตอโปรแกรมฯ พบวาผใชมความคดเหนวาโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณสามารถแกปญหาและหาคาตอบได และมความพงพอใจในสภาพการเรยนโดยใชคอมพวเตอรจาลองสถานการณแบบปฏสมพนธมากทสด

ขอเสนอแนะทวไป 1. การพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณการเคลอนทของวตถ ควรมการศกษาพนฐานความรของผใชเกยวกบการเคลอนทของวตถกอน เพอวางกรอบแนวคดและการจาลองสถานการณของวตถได 2. ควรใชโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณแบบปฏสมพนธ มาใชเปนสอในการเพมการเรยนรเรองการเคลอนทของวตถ เชน การสงเกตการเคลอนทของวตถในสถานการณตาง ๆ การควบคมตวแปรทเกยวของ ซงทาใหผใชไดรบประสบการณ เขาใจการเคลอนทของวตถมากขน และเปนการเพมแนวคดพนฐานทางฟสกสมากขน 3. ควรใชโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณแบบปฏสมพนธมาชวยในการจดการเรยนการสอนวชาฟสกสสาขาอน ๆ เชน ไฟฟา คลนแมเหลกไฟฟา เพอใหนกศกษาไดเหนรปแบบการจาลองสถานการณแบบตาง ๆ และสามารถนาความรไปใชเพอใหเขาใจกฎ ทฤษฎ เกยวกบฟสกสมากยงขน

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1. ควรพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณ ในหวขอเรองอน ๆ เชน กลศาสตร แมเหลกไฟฟา ไฟฟา เปนตน 2. ควรศกษาวจยการใชโปรแกรมคอมพวเตอรจาลองสถานการณการเคลอนทของวตถแบบปฏสมพนธ กบสอคอมพวเตอรอน ๆ เชนการบนทกภาพการเคลอนทของวตถแบบตาง ๆ

************************



24

รายการอางอง ชยวฒน คประตกล. (2543). “ทศทางการศกษาในโลกอนาคต”. สานปฏรป. 33(ธนวาคม 2543): 52-58. ปรชา วงศชศร. (2532). ปรชญาวทยาศาสตร. กรงเทพมหานคร: ภาควชาหลกสตรและการสอน,

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. สปปนนท เกตทตและคณะ. (2544). การปฏรปวทยาศาสตรศกษา : กรณศกษาเวยดนาม.

กรงเทพมหานคร: โรงพมพครสภาลาดพราว. สปราณ นพไธสง. (2537). ปญหาและแนวทางการแกปญหาการเรยนการสอนวชาฟสกส ภาคคานวณ

ตามหลกสตรมธยมศกษาตอนปลาย พทธศกราช 2534 (ฉบบปรบปรง พ. ศ. 2538). กรงเทพมหานคร: วทยานพนธปรญญาโท, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สระ วฒพรหม และคณะ. (2544). “การพฒนาการสอนฟสกสพนฐานโดยการสอนแบบสาธตเชงปฏสมพนธ”. หนงสอรวมบทคดยอการประชมวชาการวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย ครงท 29 (วทท. 29). (ตลาคม 2544): 1006.

Bonham, S., R. Belchner and D. Deardorff. (2001). “Online Homework: Does It make a Difference”. The Physics Teacher. 39(May 2001) : 293-296.

Brown, D. E. (1994). “Facilitating Conceptual Change Using Analogies and Explanatory Models”. International Journal of Science Education. 16(February 1994) : 201 – 214.

Grassia, P. (2001). “Dissipation, Fluctuations and Conservation laws”. American Journal of Physics. 69(February 2001) : 113 - 119.

Hannum, W. (2001). “The Physics of the Roller Coaster : Learning Physics Through Simulation”. Educational Technology. 41(January- February 2001) : 25 -35.

Hsu, L. (2001). “Teaching Newton's Laws Before Projectile Motion”. The Physics Teacher. 39(April 2001) : 206-209.

Kathleen, C. (2001). “Using Simulations to Enhance Career Education”. ERIC Digests. Available:http:// HTUwww.ed.gov/databases/ERIC_Digests/ed404583.html UTH, September 11, 2001.

Maloney, D. P., T. L. O'Kuma, C. J. Hieggelke and A. V. Heuvelem. (2001). “Surveying Students' Conceptual Knowledge of Electricity and Magnetism”. Physics Education Research. 69 (July 2001) : S12- S23.

************************



25

ผลการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงานทมตอทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4TP

*PT

จนทนา สอนกองแดง TP

**PTP

ดร. ศภชย ทวTP

***PTP

บทคดยอ การวจยครงนมจดมงหมายเพอ 1) เปรยบเทยบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกอนเรยนและหลงเรยน 2) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกอนเรยนและหลงเรยน 3) ศกษาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และ 4) ศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ของนกเรยนทไดรบการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน กลมตวอยาง ไดแก นกเรยนชนประถมศกษาปท 4/6 โรงเรยนอนบาลนครสวรรค สงกดสานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2549 จานวน 47 คน ซงไดมาจากการสมอยางงาย ใชเวลาในการทดลองจานวน 25 ชวโมง เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย แผนการจดการเรยนรโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน จานวน 8 แผนทมคณภาพเหมาะสมมาก แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนแบบปรนย 4 ตวเลอก จานวน 40 ขอ ซงมความตรงเชงเนอหา มคาอานาจจาแนกระหวาง .33 ถง .73 คาความยากงายระหวาง .30 ถง .67 และคาความเทยง .69 และแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร เปนแบบปรนย 4 ตวเลอก จานวน 40 ขอ ซงมความตรงเชงเนอหา มคาอานาจจาแนกระหวาง .33 ถง .67 คาความยากงายระหวาง .33 ถง .63 และคาความเทยง .73 ผลการวจยพบวา 1) นกเรยนทรบการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงานมทกษะการะบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 2) นกเรยนทรบการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงานมผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 3) นกเรยนทรบการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน มทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ผานเกณฑรอยละ 70 คดเปนรอยละ 82.98 ของนกเรยนทงหมด และ 4) นกเรยนทรบการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน มผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ผานเกณฑรอยละ 70 คดเปนรอยละ 85.12 ของนกเรยนทงหมด

คาสาคญ : การสอน/ การเรยนรแบบโครงงาน/ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร/ ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร

TP

*PT วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค พ.ศ. 2551

TP

**PT คร คศ. 3 โรงเรยนอนบาลนครสวรรค อาเภอเมองฯ จงหวดนครสวรรค

TP

***PT อาจารยประจาคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค (ทปรกษาวทยานพนธ)



26

The Effects of Teaching by Using Project-Based Learning towards Scientific Process Skills and Scientific Learning Achievement of Prathomsuksa 4 Students.

Jantana Sonkongdaeng Dr. Supachai Tawee

Abstract The objectives of this research were: 1) to compare the scientific process skills between those of pre and post – learning stage, 2) to compare the scientific learning achievement between those of pre and post – learning stage, and 3) to study the scientific process skills and 4) to study the scientific learning achievement. The sample subjects were 47 Prathomsuksa 4 students at Anuban Nakhon Sawan School under the office of Nakhon Sawan Educational Service Area Zone 1, the academic year of the 2006. The sample subjects were selected by using Simple Random Sampling. The experiment took 25 hours. The research instruments were 1) the 8 lesson plans based on Project-Based Learning program with a very appropriate quality, 2) the scientific process skill objective test of 40 items, 4) multiple choices, degree of difficulty from .33 – .73, the discrimination from .30 – .67 and the reliability at .69, and 3) the scientific achievement test of 40 items, multiple choices, the discrimination from .33 – .67 the difficulty from .33 – .63, and the reliability at .73. The research findings were as follows: 1. The students who were taught by Project-Based Learning had scientific process skills significantly higher than those of pre - learning at 0.01 level. 2. The students who were taught by Project-Based Learning had scientific achievement significantly higher than those of pre – learning at 0.01 level. 3. The number of students who passed 70 % of scientific process skills was 82.98 % taught by Project - Based Learning. 4. The number of students who passed 70 % of scientific achievement exam was 85.12 % taught by Project - based learning.

Keywords : Teaching/ Project - Based Learning/ Science Process Skills/ Scientific Learning Achievement



27

ความเปนมาและความสาคญของปญหา ปจจบนวทยาศาสตรและเทคโนโลยเปนปจจยสาคญในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมใหเจรญกาวหนา รวมทงสรางเสรมขดความสามารถของแตละประเทศในการแขงขนระดบนานาชาต ประเทศไทยไดเลงเหนความสาคญของวทยาศาสตรและเทคโนโลย ทนบวนยงเขามามบทบาทตอชวต ประจาวนของมนษย และเปนเครองมอสาคญทจะชวยยกระดบมาตรฐานความเปนอยของประชากรใหสงขน (สานกงานการประถมศกษาแหงชาต. 2544 : คานา) การทจะสงเสรมพฒนาทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย จะตองอาศยการวางรากฐานทางการศกษาทมคณภาพ เพอเตรยมประชากรใหเปนผมความรความเขาใจวทยาศาสตรขนพนฐานอยางเพยงพอ รจกคด ใชเหตผลวเคราะหปญหาและเหตการณทเกดขนในชวตประจาวน (สานกงานคณะกรรมการการศกษา แหงชาต. 2541 : 6) ดงนน แผนการศกษาชาต ฉบบท 9 (พ.ศ.2545–2549) จงมงทจะใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยเปนเครองมอสาคญในการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ ดงจะเหนไดจากการเปลยนแปลงกระบวนทศนและยทธศาสตรการพฒนาประเทศ โดยเฉพาะอยางยงการสรางสรรคความรและเทคโนโลยใหม ซงตองเสรมสรางความเขมแขงใหกบฐานความร โดยการวางรากฐานการพฒนาดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย เพอสรางความรและการเรยนรดานวทยาศาสตรใหทกคนในชาตตงแตเรมแรก ใหเปนผมความสามารถ ในการเรยนรและใฝเรยนร มการสนบสนนความสามารถพเศษดานวทยาศาสตรใหไดรบการฝกฝน และพฒนาอยางเตมศกยภาพอยางตอเนองตงแตเยาววย(สานกงานคณะกรรมการการศกษา แหงชาต. 2545 : ก) การจดการเรยนการสอนในระดบประถมศกษาในภาพรวมของทงประเทศโดยทวไป ผลการเรยนของเดกไมเปนทนาพอใจกลาวคอยงตองปรบปรงดานความรความสามารถในการแกปญหา การใชภาษาในการสอสาร การนาความรทางคณตศาสตร การจดการและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรไปใชในชวตประจาวน นกเรยนไมมโอกาสทจะใชวธการหรอทกษะกระบวนการตาง ๆ มาแกปญหาดวยตวของเขาเอง (ลดดา ภเกยรต. 2544 : 2-3) ในการเรยนการสอนวทยาศาสตรชนประถมศกษาปท 4 ของโรงเรยนอนบาลนครสวรรค ซงเปนโรงเรยนขนาดใหญระดบประถมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 1 ผวจยพบวา ในปการศกษา 2548 นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนรอยละ 74.59 ซงตากวาเปาหมายทตงไวกลาวคอ นกเรยนในชวงชนท 1 และชวงชนท 2 ตองมผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ไมตากวารอยละ 80 และจากการประเมนคณภาพการศกษาระดบชาต (National Test : NT) ปการศกษา 2548 ในวชาวทยาศาสตร ไดทาการประเมนผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนโรงเรยนอนบาลนครสวรรคชวงชนท 1 ไดแก นกเรยนชนประถมศกษาปท 3



28

(ปจจบนนกเรยนกาลงเรยนอยชนประถมศกษาปท 4) ผลจากการประเมนคาเฉลยอยทรอยละ 42.42 ซงเปนคาเฉลยทอยในระดบตากวาทกกลมสาระวชา และเปนคาเฉลยทตากวาทกปการศกษาทผานมา ผวจยไดรบมอบหมายหนาทปฏบตการสอนวชาวทยาศาสตรในระดบชนประถมศกษาปท 4 จงมความตระหนกทจะศกษาหาเทคนคและวธการจดการเรยนการสอนทมประสทธภาพ เพอนามาพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะตามทหลกสตรตองการ โดยการเกบรวบรวมขอมลจากสภาพปจจบนปญหา ศกษาว ธ การและร ปแบบการสอน การว ดผลและประเม นผล ท ม ผลตอการพฒนาท กษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและผลสมฤทธ ทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ของนกเรยนช นประถมศกษาปท 4 โดยผวจยไดศกษาแนวทางการจดการเรยนการสอนจากสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย กรมวชาการและนกการศกษาทมแนวการจดการเรยนการสอนทสอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ในหมวด 4 วาดวยแนวการจดการศกษา มาตรา 22 ไดกลาวไววา “ การจดการศกษาตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความสาคญทสด การจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ ” และหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 ของกลมสาระการเรยนรวชาวทยาศาสตร ไดกาหนดเปาหมายสาหรบผเรยนทกคนทจะไดรบการพฒนาดานความรทเปนสากล กระบวนการคด การนาความรไปใชในชวตตลอดจนมจตวทยาศาสตร คณธรรมและคานยมทถกตองเหมาะสมในสงคมไทย (กรมวชาการ. 2545 : ก) การเรยนรแบบโครงงาน เปนรปแบบการเรยนการสอนรปแบบหน งท จะชวยสงเสรมใหจดมงหมายของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต และจดมงหมายของหลกสตรสมฤทธผลสมบรณยงขน เนองจากการเรยนรแบบโครงงานเปนการเรยนรทผเรยนจะไดฝกทกษะรอบดานตามนยในมาตรา 22, 24 แหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต และมาตรฐานการศกษาในสวนของมาตรฐานดานผเรยน (มาตรฐานท 4) และมาตรฐานดานกระบวนการ ( มาตรฐานท 18 ) เปนรปแบบการเรยนรทจะกอใหเกดกระบวนการเรยนรอยางเปนระบบ ปลกฝงความเปนนกคดไดอยางมประสทธภาพ เปนการเรยนรทใหอสระแกผเรยน สงเสรมความคดสรางสรรคในหลากหลายมต (ถวลย มาศจรสและมณ เรองขา. 2549 : 18) การเรยนรแบบโครงงานสงผลใหนกเรยนไดมโอกาสดาเนนการศกษา โดยการวางแผนการศกษา เพอตอบปญหานน ๆ ดวยตนเอง ออกแบบการทดลองหรอวธการศกษา การลงมอทดลอง เพอตรวจสอบสมมตฐานตลอดจนสรปผลของการศกษาดวยตนเอง โดยมครเปนผใหคาปรกษาและชแนะ (ธระชย ปรณโชต. 2544 :71) ซงการเรยนรแบบโครงงาน ไดมการกาหนดไวในคณภาพของผเรยนวทยาศาสตรทจบการศกษาขนพนฐาน 12 ป และแตละชวงชนขอท 5 ไววา “ผเรยนสามารถเชอมโยงความร ความคด ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรนาไปใชในการดารงชวต และศกษาหาความรเพมเตม



29

ทาโครงงานวทยาศาสตรหรอสรางชนงาน” (กรมวชาการ. 2545: 5) การเรยนรแบบโครงงานเปนการศกษาเรยนร เพอคนพบขอความรใหม สงประดษฐใหม ๆ ดวยตวของผเรยนเอง โดยใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในการศกษาคนพบความรใหม (พมพนธ เดชะคปต. 2544 : 1) กจกรรมการเรยนรแบบโครงงานเปนกจกรรมท สามารถจดไดท งในระดบประถมศกษา มธยมศกษาและอดมศกษา (ลดดา ภเกยรต. 2540 : 33) นอกจากน ภพ เลาหไพบลย (2537 : 277-278) ไดกลาวถงประโยชนของกจกรรมการเรยนรแบบโครงงานไววา ใหประโยชนตอการสอนวทยาศาสตรมาก ซงนอกจากนกเรยนไดเรยนรหลกการทางวทยาศาสตร แลวยงทาใหมการเปลยนแปลงในวธคดและการกระทา นกเรยนไดรบความรเนอหาวชาซงเปนผลมาจากการศกษาคนควาในการทาโครงงาน นกเรยนไดฝกใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและทกษะในการแสวงหาความรมความสามารถ ในการถายโยงการเรยนรของกระบวนการแกปญหาไปใชในการแกปญหาอน ๆ และการพฒนาความสามารถในการแกปญหาของนกเรยน นกเรยนไดรบการกระตนใหมความสนใจในวทยาศาสตรมความอยากรอยากเหนเกยวกบวทยาศาสตร ดงนนผวจยจงสนใจนาวธการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงานมาใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอน เพ อพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนตามเจตนารมณของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต 2542 รวมถงแนวทาง หลกการ จดมงหมายของหลกสตรการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2544 และหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนอนบาลนครสวรรค จงหวดนครสวรรค

จดมงหมายของการวจย การวจยครงนมจดมงหมายเพอ 1. เปรยบเทยบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทไดรบการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน 2. เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทไดรบการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน

3. ศกษาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทไดรบการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน

4. ศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทไดรบการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน



30

สมมตฐานของการวจย 1. นกเรยนท ไดร บการสอนโดยใชการเรยนร แบบโครงงานจะมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน 2. นกเรยนทไดรบการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงานจะมผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน 3. นกเรยนทไดรบการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน จานวนไมนอยกวารอยละ 70 ของนกเรยนทงหมดมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ผานเกณฑรอยละ 70 4. นกเรยนทไดรบการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน จานวนไมนอยกวารอยละ 80 ของนกเรยนทงหมด มผลสมฤทธทางการเรยน ผานเกณฑรอยละ 70

กรอบแนวคดและทฤษฎทเกยวของ ผวจยศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของนามาเปนกรอบความคดในการวจย สรปไดดงน - ทฤษฎคอนสตรคชนนซม (Constructionism) โดย พาเพรท (Papert. 1990 : 2) กลาววา คอนสตรคชนนซม เปนทฤษฎการศกษา (Theory of education) มพนฐานมาจากทฤษฎความร (Theory of knowledge) ของเปยเจต (Piaget) ซง พาเพรท (Papert) เชอวาความรไมไดเกดจากการถายทอดจากครไปสผเรยน แตความรเกดจากการสรางขนโดยตวผเรยนเองจากการมสวนรวมในการเรยนรอยางกระตอรอรน นกเรยนจะเกดการเรยนรไดดนนควรใหโอกาสทดใหไดสรางสงทมความหมายตอตวนกเรยนเอง ตามความสนใจและความถนดของเขาโดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล พาเพรท (Papert) ไดกลาววา “better learning will not come from finding better ways for teacher to instruct, but from giving the learner better opportunities to construct” (การเรยนรทดไมไดมาจากการหาวธการสอนทดกวาใหครใชในการสอน แตมาจากการใหโอกาสทดกวาแกผเรยนในการสรางความร) (Resnick. 1996 : 1-7; Guzdial. 1996 : 1) - การเรยนรแบบโครงงาน ตามแนวคดของบลเมนฟลดและคณะ (Blumenfeld and colleagues. 1991 : 3) ไดกลาววา การเรยนรแบบโครงงานวา เปนกจกรรมการเรยนการสอนทมงไปทการมสวนรวมของนกเรยน โดยผเรยนเปนผตดตามหาคาตอบในประเดนปญหา ดวยการอภปรายแนวคดและทานาย ออกแบบการศกษาคนควา อภปรายขอมล แลกเปลยนความคด และสรปผลนาเสนอในรปแบบตาง ๆ ยงมแนวคดของ แมททวส (Matthews. 1994 : 144) ทกลาววา การเรยนรแบบโครงงาน เปนกระบวนการเรยนรทผสอนตองจดประสบการณใหผเรยนไดมสวนรวมในกระบวนการเรยนการสอน ผเรยนสามารถสรางความรจากการทากจกรรมไดดวยตนเอง แนวคดของ คพตา (Gupta. 1981 : 28) ทกลาววา การเรยนรแบบโครงงานเปนกจกรรมสงเสรมใหผเรยนไดศกษาเกยวกบความจรงหรอประสบการณตาง ๆ



31

โดยทนกเรยนมโอกาสไดแสดงออกขณะทางานกลมรวมกนเพอพฒนาศกยภาพของนกเรยนใหสมบรณยงขน และแนวคดของ ถวลย มาศจรส (2549 : 17) ทกลาววา การเรยนรแบบโครงงาน (Project – based learning) เปนการจดการเรยนรในแนวลทธปรชญาการศกษา ไดแก ประสบการณนยม (Pragmatism, Instrumentalism, Experimentalism) และปรชญาการศกษาแบบพฒนาการนยม (Progressivism) ปรชญาทงสองแนวดงกลาวมความเชอวาในการเรยนรผเรยนสามารถเรยนรเรองตาง ๆ ไดดวยประสบการณและการปฏบตจรงทรจกกนดตามแนวคดของ ดวอ (Dewey) และการเรยนรแบบโครงงาน เปนกระบวนจดการเรยนการสอนทตงอยบนความเชอพนฐานทวา เปนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญใหเกดการเรยนรดวยตนเอง ภายใตบรรยากาศทเดกไดรบการปฏบตจากครอยางใหเกยรต เคารพความรสกและความคดเหนของผเรยน การเรยนรแบบโครงงานเปนกจกรรมการเรยนการสอนทมงเนนใหผเรยนเรยนรอยางลมลก โดยผานทกษะกระบวนการหลกคอ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร รวมทงรจกวางแผนการทางาน การลงมอปฏบต เพอคนหาคาตอบดวยตนเอง และไดเรยนรจากประสบการณตรง ไดตรวจสอบผลงานเพอการปรบปรงงานหรอแกปญหาทเกดขนจากการปฏบตดวยตนเองในการลงมอปฏบตกจกรรมตาง ๆ (วมลรตน สนทรโรจน. 2544 : 206 และ ชาตร เกดธรรม. 2547 : 5)

ระเบยบวธวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงทดลองเบองตน (Pre-experimental Research) ใชแผนแบบการวจยกลมเดยวสอบกอนและหลง (One Group Pretest–posttest Design) โดยมรายละเอยดการดาเนนการโดยสงเขปดงน ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจยไดแก นกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนอนบาลนครสวรรค อาเภอเมองฯ จงหวดนครสวรรค สงกดสานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 1 กลมตวอยางทใชในการวจย เปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 หอง 6 โรงเรยนอนบาลนครสวรรค อาเภอเมองฯ จงหวดนครสวรรค สงกดสานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 2 ทกาลงศกษาอยในภาคเรยนท 2 ของปการศกษา 2549 จานวน 1 หองเรยน มจานวนนกเรยน 47 คน ซงไดมาจากการสมอยางงาย (Simple Random Sampling)



32

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงน ม 3 ฉบบ ดงน 1. แผนการจดการเรยนรทเนนการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน จานวน 8 แผน ซงผเชยวชาญประเมนคณภาพสอดแลวมความเหนสอดคลองกนวามคณภาพในระดบเหมาะสมมาก โดย มคาเฉลย 4.52 และสวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ .39 แผนการจดการเรยนรม 5 ขนตอน ดงน ขนท 1 ขนจดประกายความสนใจ (คดและเลอกหวเรองการทาโครงงาน) เปนขนสรางความตระหนก โดยตงประเดนการเรยนรตามสาระเนอหาวชาทสอนและใชคาถามกระตนเพอใหนกเรยนเกดการกระหายใครร ดวยการเลอกและกาหนดเรองทสนใจศกษาคนควาดวยตนเองของนกเรยนแตละกลม ขนท 2 วางแผนกาหนดแนวทางการศกษาเรยนร (วางแผนการทาโครงงาน) เปนขนทนกเรยนในแตละกลมรวมกนกาหนดกรอบแนวทางการเรยนร โดยครเปนผชแนะแนวทางในประเดนตาง ๆ ดงน - กาหนดเรองหรอปญหาทสนใจศกษาใหชดเจน - กาหนดวตถประสงคและตงสมมตฐาน - กาหนดขนตอนวธการศกษาคนควา - กาหนด วสด อปกรณในการในการศกษาคนควา - กาหนดขนตอนวธการเกบรวบรวม และบนทกขอมล ขนท 3 ศกษาเรยนรตามขนตอนวธการทกาหนด (การลงมอทาโครงงาน) เปนขนตอนทนกเรยนไดลงมอปฏบตตามแผนการดาเนนงานทวางไว ดงน - นกเรยนในแตละกลมศกษาคนควาตามขนตอนวธการทกาหนด - เกบบนทกรวบรวมผลการศกษาคนควา - วเคราะห แปลความหมายขอมล อภปรายและสรปผลการศกษาคนควา ขนท 4 ขนจดทารายงาน (การเขยนรายงานโครงงาน) เปนขนตอนทนกเรยนแตละกลม รวมกนจดทารายงานสรปผลการดาเนนโครงงานและประเมนผลงานของตนเอง โดยการเขยนรายงานใหเปนภาษาทเขาใจงาย กระชบ ชดเจน และครอบคลมประเดนสาคญ เปนแบบงาย ๆ ขนท 5 นาเสนอผลงาน (การนาเสนอ แสดงผลงานโครงงาน) เปนขนตอนทนกเรยนแตละกลมนาผลงานในรปแบบตาง ๆ เชน ทารายงานโครงงาน แผนพบ แผนผง การทดลอง การสาธต เปนตน เพอนาเสนอองคความรทคนพบ เปนการแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน ทงหนาชนเรยนและการจดนทรรศการ โดยมการสรปและประเมนผลรวมกน



33

2. แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เปนแบบทดสอบชนดปรนย 4 ตวเลอก จานวน 40 ขอ ซงผวจยพฒนาขน และไดนาไปใหผเชยวชาญ จานวน 3 คน ตรวจสอบความตรงเชงเนอหา จากนนนาไปทดลองใชกบนกเรยนทไมใชกลมตวอยาง เพอหาความเทยง ไดคาความเทยง .69 มคาอานาจจาแนกตงแต .33 ถง .73 และความยากงายตงแต .30 ถง .67 3. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร เปนแบบทดสอบชนดปรนย 4 ตวเลอก จานวน 40 ขอ ซงผวจยพฒนาขนและไดนาไปใหผเชยวชาญ จานวน 3 คน ตรวจสอบความตรงเชงเนอหา จากนนนาไปทดลองใชกบนกเรยนทไมใชกลมตวอยาง เพอหาความเทยง ไดคาความเทยง .73 มคาอานาจจาแนกตงแต .33 ถง .67 และความยากงายตงแต .30 ถง .63 การเกบรวบรวมขอมล ในการทดลองครงนผวจยไดดาเนนเกบรวบรวมขอมลดงน 1. สอบกอนเรยน ดวยแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร จานวน 40 ขอ และแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน จานวน 40 ขอ แลวบนทกไวเปนคะแนนกอนเรยน 2. ทดลองสอนกบนกเรยนกลมทดลอง โดยใชแผนการจดการเรยนรทเนนการสอนโดยใชโครงงาน ใชเวลาในการทดลองทงสน 9 สปดาห เรมทดลองตงแตวนท 5 มกราคม 2550 ถงวนท 9 มนาคม 2550 3. หลงเสรจสนการทดลองสอน ดาเนนการทดสอบหลงเรยนดวยแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน ซงเปนแบบทดสอบชดเดมแลวบนทกผลไวเปนคะแนนหลงเรยน 4. ตรวจผลการทดสอบ คะแนนทไดจากการทดสอบมาหาคารอยละของนกเรยนทสอบผานเกณฑ และนาคะแนนทไดจากการทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนมาวเคราะหโดยใชวธการทางสถต เพอตรวจสอบสมมตฐานและสรปผลการวจย การวเคราะหขอมลและสถตทใช ผวจยไดนาขอมลมาวเคราะหโดยใชคาสถตดงน 1. เปรยบเทยบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรกอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทไดรบการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน โดยการทดสอบคาทกรณกลมตวอยางไมเปนอสระตอกน (t-test for dependent samples) 2. เปรยบเทยบสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรกอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทไดรบการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน โดยการทดสอบคาทกรณกลมตวอยางไมเปนอสระตอกน (t-test for dependent samples)



34

3. ศกษาจานวนนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทไดรบการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน ท มคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยนผานเกณฑรอยละ 70 และเปรยบเทยบกบเกณฑจานวนรอยละ 70 ของนกเรยนทงหมด ใชการทดสอบไคสแควร (Chi-square) 4. ศกษาจานวนนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทไดรบการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน ทมคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรหลงเรยนผานเกณฑรอยละ 70 และเปรยบเทยบกบเกณฑจานวนรอยละ 80 ของนกเรยนทงหมด ใชการทดสอบไคสแควร (Chi-square)

สรปผลการวจย การวจยครงนสรปผลไดดงน 1. นกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทรบการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน มทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตท .01 2. นกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทรบการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน มผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตท .01 3. นกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทรบการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน ทมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ผานเกณฑรอยละ 70 มจานวนรอยละ 82.98 ของนกเรยนทงหมด สงกวาเกณฑจานวนรอยละ 70 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว 4. นกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทรบการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน ทมผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ผานเกณฑรอยละ 70 มจานวนรอยละ 85.12 ของนกเรยนทงหมด สงกวาเกณฑจานวนรอยละ 80 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว

อภปรายผลการวจย จากการวจยครงน สามารถอภปรายผลไดดงน 1. นกเรยนช นประถมศกษาปท 4 ท รบการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงานมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานทผวจยกาหนดไว 2. นกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทรบการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงานมผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานทตงไว จากผลการวจย ขอ 1 และ ขอ 2 เปนไปตามสมมตฐานนน ผลมาจากการทนกเรยนไดผานขนตอนการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน ซงในแตละแผนการจดการเรยนร มขนตอนการพฒนานกเรยนดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและผลสมฤทธทางการเรยน 5 ขนตอน โดยเรมขนท 1 ขนจด



35

ประกายความสนใจ เปนขนสรางความตระหนกใหกบนกเรยนดวยการกระตนดวยคาถามและสรางสถานการณของครผสอน ในสาระการเรยนรเพอใหนกเรยนเกดการกระหายใครรและกาหนดเรองทสนใจศกษาคนควาดวยตนเอง จากกจกรรมนกเรยนมความกระตอรอรนทจะศกษาเรยนรในเรองตาง ๆ เปนอยางมาก สอดคลองกบท กพตา (Gupta, 1981 : 29) กลาววา การสรางสถานการณทเปนปญหาของครผสอน เปนการกระตนใหนกเรยนใชความคดและเกดความสนใจ ขนท 2 วางแผนกาหนดแนวทางการศกษาเรยนร เปนขนทนกเรยนในแตละกลมรวมกนกาหนดกรอบแนวทางการเรยนร โดยครเปนผชแนะแนวทางในประเดนตาง ๆ ไดแก การกาหนดเรองหรอปญหาทสนใจศกษาใหชดเจน กาหนดวตถประสงคและตงสมมตฐาน กาหนดขนตอนการวธการศกษาคนควา กาหนดขนตอนวธการเกบรวบรวม และบนทกขอมล เปนขนทครชแนะกระตนใหนกเรยนแตละกลมสามารถวางแผนการศกษาคนควาไดอยางชดเจน และรอบคอบ ขนท 3 ศกษาเรยนรตามขนตอนวธการทกาหนด นกเรยนทกกลมศกษาคนควาตามขนตอน วธการ ทกาหนด และเกบบนทกผลการศกษาคนควา ในขนตอนนครผสอนไดตดตามใหคาชแนะอยางใกลชด เพอใหนกเรยนไดใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในการศกษา คนควาหาความรอยางตอเนอง และรวมกนวเคราะห แปลขอมล อภปรายสรปผลการศกษาไดอยางชดเจน สอดคลองกบสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2536 : 51-52) กลาววา การปฏบตตามแผนดาเนนงานทวางไวลวงหนา ตองปฏบตดวยความละเอยดรอบคอบ และบนทกขอมลเปนระเบยบครบถวน ขนท 4 ขนจดทารายงาน นกเรยนแตละกลมจดทาชนงานในรปแบบตาง ๆ เชน การจดทางานรายงานโครงงาน แผนพบ แผนผง เปนตน ซงผลงานทปรากฏพบวา นกเรยนจดทารายงานโครงงานแบบงายทมความชดเจนครอบคลม ครบถวนตามกรอบทกาหนด และยงไดจดทาแผนพบ แผนผงเปนขนสรปทเปนขนตอนกระชบชดเจนทาใหเขาใจงายขน เปนขนทนกเรยนทกคนสรางองคความรจากการศกษาคนควารวมกน ขนท 5 นาเสนอผลงาน นกเรยนในแตละกลมไดรวมกนนาเสนอผลงานในรปแบบตาง ๆ หนาชนเรยนเมอสนสดการทากจกรรมโครงงานในแตละเรอง และมการนาเสนอผลงานในภาพรวม ดวยการจดนทรรศการเมอสนสดการจดการเรยนการโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน เปนการแลกเปลยนเรยนรและเผยแพรผลงานกบผทสนใจ ซงจากการสงเกตการนาเสนอของนกเรยน ผวจยพบพฒนาการศกยภาพดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และสาระความรในเรองทไดรวมกนศกษาคนควาแสดงใหเหนอยางชดเจนวานกเรยนทกคนมการพฒนาการขนอยางเหนไดชด จากการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงานตามขนตอนดงกลาว สงผลใหในเรยนมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตท .01 สอดคลองผลการวจยของ อดรพร กนทะใจ (2546) ไดทาวจยเรองการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 พบวา



36

นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 3. นกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทรบการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน มทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรผานเกณฑรอยละ 70 สงถงรอยละ 82.98 สอดคลองกบสมมตฐานขอท 3 เปนผลเนองมาจาก การจดกจกรรมการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน เปนกจกรรมการเรยนทเนนใหนกเรยนไดใชทกษะกระบวนการในการแสวงหาความร จากการกระตน ยวยดวยคาถามและสถานการณของครผสอน เพอใหนกเรยนเกดปญหามความกระตอรอรนทจะศกษาคนควาดวยตนเอง โดยนกเรยนเปนผกาหนดปญหาหรอเลอกหวขอทสนใจ วางแผนการดาเนนการศกษาคนควาและดาเนนการศกษา สารวจ คนควา ทดลองหรอประดษฐ เพอหาคาตอบโดยครเปนผใหคาชแนะแนวทางในการหาคาตอบอยางใกลชด ซงในขณะทนกเรยนเปนผลงมอปฏบตดวยตนเอง ครผสอนเปนผประเมนตรวจสอบ ใหคาชแนะในการใชทกษะทางวทยาศาสตรสบคนขอมล ทาใหนกเรยนไดฝกฝนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรอยางตอเนองสมาเสมอ ตามแผนการจดการเรยนร ตงแตการกาหนดปญหาหรอเลอกขอทสนใจ การวางแผนการศกษาคนควา การรวบรวมขอมลและสรปผลการศกษาคนควา ซงสอดคลองกบ ธระชย ปรณโชต (2531: 1 ) และสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2531 : 4) กลาววา กจกรรมการเรยนรแบบโครงงาน เปนการเนนใหแสวงหาความรดวยตนเอง เนนการใชทกษะการบวนการทางวทยาศาสตรในการแสวงหาความร เนนใหคดเปน ทาเปน และการแกปญหาดวยตนเอง จากการดาเนนกจกรรมอยางตอเนองเปนผลใหนกเรยนมทกษะกระบวนการสงขน ซงสอดคลองกบงานวจยของ นจรนทร คาแหง (2544) และประครอง แสนไชย (2545) ทไดทาการวจย เพอพฒนาทกษะกระบวนทางวทยาศาสตรของนกเรยนทเรยนโดยใชกจกรรมโครงงานวทยาศาสตร ผลการศกษาพบวา นกเรยนมผลสมฤทธดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร จานวนรอยละ 80.00 และ 76.66 ตามลาดบ ซงสงกวาเกณฑทกาหนดรอยละ 70 4. นกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทรบการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงานมผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ผานเกณฑรอยละ 70 สงถงรอยละ 85.12 สอดคลองกบสมมตฐานขอท 4 ทงนเนองจากการจดกจกรรมการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน นกเรยนทกคนไดปฏบตกจกรรมอยางตอเนองเปนระบบและสมาเสมอตามแผนการจดการเรยนร นกเรยนไดเรยนรทงเนอหาความรและกระบวนการแสวงหาความร จากการเรยนรแบบโครงงาน ซงสอดคลองกบงานวจยของ ประครอง แสนไชย (2545) ไดทาการวจยเพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยใชกจกรรมโครงงานวทยาศาสตร พบวา นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนรอยละ 78.19 ซงสงกวาทกาหนดไวรอยละ 70 และสนย ดวงมาก (2547) ไดวจยเรองการพฒนาผลสมฤทธ



37

ทางการเรยนวทยาศาสตรและทกษะการะบวนการทางวทยาศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โดยใชรปแบบการสอนเพอพฒนาการคดและการทาโครงงาน พบวานกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนผานเกณฑรอยละ 70 เปนจานวนรอยละ 80.11 ของนกเรยนทงหมด จากเหตผลดงกลาวขางตนจงทาใหนกเรยนทไดรบการสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน มผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรสงกวาเกณฑทกาหนด

ขอเสนอแนะ ผลจากการวจยครงน ผวจยมขอเสนอแนะดงน 1. การสอนโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน ในการจดกจกรรมควรเนนการปฐมนเทศกอนเรยน เพอทาความเขาใจกบนกเรยนในจดกจกรรมในแตละขนตอนและการใชทกษะกระบวนทางวทยาศาสตรในการสบคนความร ตลอดจนแนวทางการวดและประเมนผล เมอนกเรยนมเขาใจตรงกนจะสงผลใหการดาเนนกจกรรมสาเรจลลวงอยางมประสทธภาพ 2. การจดกจกรรมโดยใชการเรยนรแบบโครงงาน ผทมบทบาทสาคญอยางมาก คอ ครผสอนตองเปนผกระตน ยวยดวยคาถามหรอสถานการณและใหการชแนะทใกลชดอยางตอเนอง จะสงผลใหนกเรยนเกดความอยากร สามารถเลอกหวเรอง วางแผนศกษาคนควาดวยตนเองได 3. สอและแหลงศกษาคนควาเปนสงสาคญ ในการจดกจกรรมการเรยนครผสอนควรจดเตรยมสอ วสด อปกรณ และแหลงศกษาคนควาทเพยงพอและเหมาะสมกบวย จะสงผลใหการจดกจกรรมดาเนนไปอยางมประสทธภาพ 4. การทนกเรยนไดมโอกาสเสนอผลการเรยนรทาใหนกเรยนมความกลาทจะแสดงศกยภาพของตนเอง และสามารถนาเสนอองคความรทศกษาคนควาใหผอนไดรบร ทาใหเกดความภาคภมใจและมนสยใฝรใฝเรยนอยางตอเนอง 5. การเขยนรายงานโครงงานของนกเรยนควรเปนการเขยนแบบงาย กระชบ ชดเจน ครอบคลมประเดนทกาหนด 6. ครผสอนควรประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและผลสมฤทธทางเรยนอยางตอเนอง จากการสงเกตความสามารถในทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและการตอบคาถามของนกเรยนในแตละเรอง เพอครผสอนจะไดใหความชวยเหลอเตมเตม ใหเกดการพฒนากบนกเรยนทกคน

************************



38

รายการอางอง ถวลย มาศจรส. และมณ เรองขา. (2549). แนวการจดการเรยนการสอนโครงงาน (project).

กรงเทพมหานคร : ธารอกษร. ธระชย ปรณโชต. (2531). การสอนกจกรรมโครงงานวทยาศาสตร. คมอคร. พมพครงท 2.

กรงเทพมหานคร : โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. นจรนทร คาแหง. (2544). การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและทกษะกระบวนการ

วทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โดยใชกจกรรมโครงงานวทยาศาสตร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต. ขอนแกน : มหาวทยาลยขอนแกน.

พมพนธ เดชะคปต. (2544). การเขยนรายงานโครงงานวทยาศาสตร : เอกสารประกอบการประชม เชงปฏบตการหมายเลข 5 เรองการสอนนกเรยนทาโครงงานวทยาศาสตรระดบประถมศกษา. กรงเทพมหานคร : คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

วชาการ, กรม. (2544). การสงเคราะหงานวจยเกยวกบแบบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ. กรงเทพมหานคร : กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ.

สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, สถาบน. (2531). คมอการทาและการจดแสดงโครงงานวทยาศาสตรและเทคโนโลย. กรงเทพมหานคร : สถาบนสงเสรมวทยาศาสตรและเทคโนโลย.

_______ . (2536). แนวการสอนวทยาศาสตร. กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภา. สนย ดวงมาก. (2547). การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและทกษะกระบวนการ

วทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โดยใชรปแบบการสอนเพอพฒนาความคดและการทาโครงงาน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต. ขอนแกน : มหาวทยาลยขอนแกน.

Krajcik, J., Czerniak, C. and Berges, C. (1999). Teaching Children Science : A project based approach. Mc Graw – Hill.

Papert, S. (1990). Constructionist learning. The Media Laboratory Massachusetts Institute of Technology Cambridge Massachusetts.

Gupta, S. (1981). Teaching Physical Science in Secondary School. New Delhi : The Center for Applied Reseach in Education.

Matthews, M. R. (1994). Science Teaching : The Role of History and Philosophy of science. New York : Routledge.

**************************



39

ผลการสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอทมผลตอความเขาใจในการอาน และเจตคตตอวชาภาษาไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 TP

*PTP

ธนวรรณ พรหมมา TP

**PTP

ผศ.ดร.ไชยรตน ปราณTP***PT

ผศ. สชาต พงษพานชTP

****PTP

บทคดยอ การวจยครงน มจดมงหมายเพอเปรยบเทยบความเขาใจในการอานและเจตคตทมตอวชาภาษาไทย ของ นกเรยนทไดรบการสอนดวยวธการเรยนแบบรวมมอ กบนกเรยนทไดรบการสอนดวยวธปกต กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนบอยางวทยา อาเภอสวางอารมณ สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน ปการศกษา 2550 จานวน 36 คน แบงเปน กลมทดลอง จานวน 20 คน และกลมควบคม จานวน 16 คน เครองมอทใชในการวจยไดแก 1) แผนการจดการเรยนรดวยวธการเรยนแบบรวมมอดวยวธการอาน และการเขยนเรยงความเชงบรณาการแบบรวมมอ (Cooperative integrated Reading And Composition: CIRC) 2) แบบทดสอบวดความเขาใจในการอานภาษาไทย เปนแบบทดสอบชนดปรนย 4 ตวเลอก จานวน 40 ขอ มคาความยากงายระหวาง .20–.96 คาความเทยงเทากบ .90 และ3) แบบวดเจตคตตอวชาภาษาไทย เปนแบบวดชนด 4 มาตรา จานวน 3 ดาน ๆ ละ 10 ขอ มคาความเทยงเทากบ .97 สถตทใชในการวเคราะหขอมลคอ The Wilcoxon Match Pairs Signed – Ranks Test และ The Mann – Whitney UTest. ผลการวจยพบวา 1. นกเรยนทไดรบการสอนดวยวธการเรยนแบบรวมมอ มความเขาใจในการอานภาษาไทย หลงเรยน สงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถต ทระดบ .05 2. นกเรยนทไดรบการสอนดวยวธการเรยนแบบรวมมอ มความเขาใจในการอานภาษาไทยหลงเรยน สงกวานกเรยนทไดรบการสอนดวยวธปกต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 3. นกเรยนทไดรบการสอนดวยวธการเรยนแบบรวมมอ มเจตคตตอวชาภาษาไทยหลงเรยนสงกวา กอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

คาสาคญ : การเรยนแบบรวมมอ/ ความเขาใจในการอานภาษาไทย/ เจตคตตอวชาภาษาไทย

TP

*PT วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค พ.ศ. 2551

TP

**PT คร คศ. 3 โรงเรยนบอยางวทยา อาเภอสวางอารมณ จงหวดอทยธาน

TP

***PTผชวยศาสตราจารยประจาคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค (ทปรกษาวทยานพนธ)

TP

****PT TP

PTผชวยศาสตราจารยประจาคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค (ทปรกษาวทยานพนธ)



40

The Effects of Teaching through Cooperative Learning on Reading Comprehension and Attitude towards Thai Subject of Mathayomsuksa 1 students

Thanawan Promma Asst. Prof. Dr. Chairat Pranee

Asst. Prof. Suchat Pongpanich

Abstract The purposes of this research were to compare students’ reading comprehension and attitude towards Thai subject. There were two sample groups of the study. The experimental group consisted of twenty students and the control group consisted of sixteen students. The experimental group was taught through the use of Cooperative Learning Technique and the control group was taught through the use of the conventional approach. Both groups were from Mathayomsuksa 1 students studying in the first semester of the academic year 2007 at Boyang Wittaya School. The instruments used in the research were 1) the developed Cooperative Learning lesson plans based on the Cooperative Integrated Reading And Composition: CIRC, 2) the reading comprehension test with 4 multiple choices, and 40 items. The degree of difficulty was at 0.20 to 0.96, and the reliability was at 0.9, and 3) the attitude test towards Thai subject with a four level rating scale of 3 topics. There are 10 items in each topic with the reliability at 0.97. The data were analyzed by the Wilcoxon Match Pairs Signed – Ranks Test and the Mann –Whitney U Test. The results of this research were as follows: 1) The students’ posttest of Thai reading comprehension (Mdn = 32.50) was statistically significant higher than before the pretest (Mdn = 22.50) at .05 level. 2) The students’ posttest of Thai reading comprehension (Mdn = 32.50) was statistically significant higher than before the pretest (Mdn = 29.50) at .05 level. 3) The students’ posttest of attitude towards Thai subject (Mdn = 35.00) was statistically significant higher than before the pretest (Mdn = 27.00) at .05 level.

Keywords : Cooperative learning/ Reading comphrehension towatd Thai subject/ Attitude toward Thai subject



41

ความสาคญและทมาของปญหา ทกษะการสอสารทเปนพนฐานสาคญตอการเรยนรในอนาคต คอทกษะการอาน ซงเปนทกษะการรบสารทสาคญ เนองจากการอานเปนเครองมอในการแสวงหาความรไดโดยไมมขดจากด ทาใหเปนผทนตอเหตการณ ซงมการเปลยนแปลงตลอดเวลา ชวยเสรมสรางความคด ประสบการณ และใชเปนเครองมอในการเรยนรตลอดชวต พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 เปนตวกาหนดแนวทางการจดการศกษาขนพนฐาน โดยยดหลกวาผเรยนสาคญทสด ดงนนการจดการเรยนรตองใหโอกาสผเรยนคนพบความรเอง โดยมสวนรวมในการสรางผลตผลทมความหมายแกตนเอง การจดกระบวนการเรยนรตองมการวางแผน ออกแบบกจกรรม และจดประสบการณเรยนรอยางมความหมายเปนระบบเพอใหเกดประโยชนสงสดตอผ เรยน มงสรางใหผ เรยนมความสามารถในการคด รจกใชความคดอยางมวจารณญาณและมทกษะในการสอสาร ซงประกอบไปดวยการรบสาร และทกษะการสงสาร หมายถงความสามารถในการฟง พด อานและเขยน เพอรบสงขาวสารขอมล ดวยการวเคราะห สรปความ ขยายความ และจดระบบขอมล โดยเลอกวธหรอเครองมอในการสอสารไดเหมาะสมกบสถานการณ จากรายงานผลการสอบวดผลการศกษาแหงชาต(NT) การตรวจสอบความรพนฐานกอนเรยน และผลการเรยนจากหลกฐานแสดงผลการเรยน(ปพ.๑) พบวานกเรยนบางคนมปญหาการอานและเขยนภาษาไทยไมคลอง ไมเขาใจเรองทอาน จงไมสนใจเรยน ไมอยากเรยนเปนผลใหการเรยนในกลมสาระการเรยนรอน ๆ บกพรองไปดวย ปญหาดงกลาวผวจยเชอวาเกดจากนกเรยนไมไดรบการฝกฝนการอานอยางเพยงพอ ทาให ไมสามารถจบใจความ สรปความ และคดวเคราะหจากการอานได ดงนน ครควรใชวธสอนทเนนกระบวนการเรยนรฝกใหนกเรยนรจกคดวเคราะหและลงมอปฏบตใหมากทสดกระบวนการเรยนรทมาจากนกเรยนจะมความหลากหลายขนอยกบศกยภาพของนกเรยนแตละคน กระบวนการเรยนรไดแก การกระตนความรเดมของนกเรยน ใหนกเรยนไดรบความรใหม ดวยการแสวงหา รวบรวมขอมล ดวยตนเอง โดยใชทกษะกระบวนการตาง ๆ ในการวเคราะหทาความเขาใจขอมล และสรปความรไดดวยตนเอง และแสดงออกถงสงทคนพบ ดวยวธการ ตาง ๆ บทบาทของผสอนจะเปนผสงเกต สนบสนน สรางบรรยากาศทางสงคม ใหผเรยนมปฏสมพนธกบเพอน จะทาใหผเรยนไดรบความหมายและประโยชนของการเรยนรอนเปนพนฐานการพฒนาความสามารถทางการคด จากการศกษาทฤษฎและหลกการเรยนร แบบรวมมอ เปนหลกการทเนนผเรยนเปนสาคญซงมหลากหลายรปแบบนน ผวจยเหนวาวธการเรยนแบบรวมมอ (cooperative learning ) เปนวธการเรยนทมงใหผเรยนไดพฒนาทกษะการอานไปพรอม ๆ กบการเนนการเรยนเปนกลม เนนผเรยนเปนสาคญ ซง



42

จะกอใหเกดบรรยากาศในการเรยนทด เพราะผสอนเปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนเปนกลมและเปนค ใหผเรยนทมความสามารถในการอานสง ไดชวยเหลอผเรยนทมความสามารถในการอานตา ทาใหผเรยนเกดความมนใจในการเรยน ในการแสดงออก เกดเจตคตทด ตอการเรยน วชาทเรยน ตลอดจนเพอนรวมหองเรยนและผสอน จงทาใหผวจยสนใจทจะทดลองใชวธการเรยนแบบรวมมอในการจดการเรยนร เพอศกษาผลทมตอความเขาใจในการอานและเจตคตตอวชาภาษาไทย

จดมงหมายของการวจย 1. เพอเปรยบเทยบความเขาใจในการอานภาษาไทยกอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนทไดรบการสอนดวยวธการเรยนแบบรวมมอ 2. เพอเปรยบเทยบความเขาใจในการอานภาษาไทยหลงเรยนของนกเรยนทไดรบการสอนดวยวธการเรยนแบบรวมมอ กบนกเรยนทไดรบการสอนดวยวธปกต 3. เพอเปรยบเทยบเจตคตตอวชาภาษาไทยกอนเรยนและหลงเรยน ของนกเรยนททไดรบการสอนดวยวธการเรยนแบบรวมมอ

สมมตฐานการวจย 1. นกเรยนทไดรบการสอนดวยวธการเรยนแบบรวมมอจะมความเขาใจในการอานภาษาไทยหลงเรยนสงกวากอนเรยน 2. นกเรยนทไดรบการสอนดวยวธการเรยนแบบรวมมอจะมความเขาใจในการอานภาษาไทยหลงเรยน สงกวานกเรยนทไดรบการสอนดวยวธปกต 3. นกเรยนทไดรบการสอนดวยวธการเรยนแบบรวมมอจะมเจตคตตอวชาภาษาไทยหลงเรยนสงกวากอนเรยน

กรอบแนวคดและทฤษฎทเกยวของ ทฤษฎการเรยนแบบรวมมอ (Cooperative learning) เปนทฤษฎทมงเนนใหครและนกเรยนทงชน รวมมอกนแลกเปลยนทศนะความคดเหน ตดตอสอสารซงกนและกน ดวยวธเชนนนกเรยนกจะไดเรยนรวธการทางานชวยเหลอและรวมมอกบผอน การใหโอกาสนกเรยนไดทางานรวมกน ชวยลดความเหนแกตวและการแขงขนในหมนกเรยนไดเปนอยางด แตขอสาคญกคอสงทนกเรยนจะกระทารวมกนนน ควรมพนฐานอยบนความสนใจและความอยากรอยากเหนของนกเรยน ตลอดจนมความหมายแกนกเรยนดวย และมทฤษฎการเรยนรอน ๆ ทเกยวของไดแก ทฤษฎการกระทารวมกนทางสงคม (Social interdependence theory) ทฤษฎการพฒนาทางสตปญญา (Cognitive – developmental theory) ทฤษฎพฤตกรรมการเรยนร (Behavioral learning theory)



43

ระเบยบวธวจย การวจยครงนเปนการวจยกงทดลอง (Quasi-experimental research) ใชแผนการวจยแบบ non-randomized control group pretest posttest design ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจย ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จากโรงเรยนทสอนระดบมธยมศกษา จานวน 11 โรงเรยน ในอาเภอสวางอารมณ สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จานวน 36 คน โรงเรยนบอยางวทยา อาเภอสวางอารมณ สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน ในปการศกษา 2550 แบงเปน กลมทดลอง 20 คน กลมควบคม 16 คน ซงไดจากการเลอกแบบเจาะจง ตวแปรทศกษา 1. ตวแปรอสระไดแก การสอน แบงเปน 2 วธ คอ (1) การสอนดวยวธการเรยนแบบรวมมอ (2) การสอนดวยวธสอนตามปกต 2. ตวแปรตามไดแก ความเขาใจในการอานภาษาไทย และ เจตคตตอวชาภาษาไทย เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงน ม 4 ฉบบ ดงน 1. แผนการจดการเรยนรดวยวธการเรยนแบบรวมมอดวยวธการอานและการเขยนเรยงความเชงบรณาการแบบรวมมอ โดยผวจยไดจดกจกรรมการเรยนรไว 4 ขน ดงน

ขนท 1 ขนนาเสนอเนอหา ขนท 2 ขนการเรยนเปนกลม

- ฝกโดยมครควบคมอย - ฝกแบบอสระ

ขนท 3 ขนการทดสอบ ขนท 4 ขนตระหนกถงความสาเรจของกลม

2. แผนการจดการเรยนรดวยวธการสอนปกต สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ของโรงเรยนบอยางวทยา อาเภอสวางอารมณ สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน 3. แบบทดสอบวดความเขาใจในการอานภาษาไทย 4. แบบวดเจตคตตอวชาภาษาไทย



44

การเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดดาเนนการเกบรวบรวมขอมลดงน (1) ทดสอบกอนเรยน โดยนาแบบทดสอบวดความเขาใจในการอานภาษาไทย และแบบวดเจตคตตอวชาภาษาไทย มาใชทดสอบนกเรยนกลมทดลอง และกลมควบคม (2) ทดลองสอนนกเรยนกลมทดลอง ตามแผนการเรยนรดวยวธการเรยนแบบรวมมอ ทพฒนาขน เปนเวลา 4 สปดาห รวม 12 ชวโมง (3) ทดลองสอนนกเรยนกลมควบคม ตามแผนการจดการเรยนรดวยวธการสอนปกต เปนเวลา 4 สปดาห รวม 12 ชวโมง (4) ทดสอบหลงเรยน โดยนาแบบทดสอบวดความเขาใจในการอานภาษาไทย และ แบบวดเจตคตตอวชาภาษาไทย มาใชทดสอบนกเรยนกลมทดลอง และกลมควบคมอกครง การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวจย ผวจยไดวเคราะหขอมลตามจดมงหมายของการวจยดงน 1. การเปรยบเทยบความเขาใจในการอานภาษาไทย กอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนทไดรบการสอนดวยวธการเรยนแบบรวมมอ ใชสถตทดสอบ The Wilcoxon Match Pairs Signed–Ranks Test 2. การเปรยบเทยบความเขาใจในการอานภาษาไทย หลงเรยนของนกเรยนทไดรบการสอนดวยวธเรยนแบบรวมมอกบวธการเรยนแบบปกต ใชสถตทดสอบ The Mann–Whitney U Test 3. การเปรยบเทยบเจตคตตอวชาภาษาไทยกอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนทไดรบการสอนดวยวธการเรยนแบบรวมมอ ใชสถตทดสอบ The Wilcoxon Match Pairs Signed–Ranks Test

สรปผลการวจย ผลการวจยสรปไดดงน 1. นกเรยนทไดรบการสอนดวยวธการเรยนแบบรวมมอ มความเขาใจในการอานภาษาไทย หลงเรยน (Mdn = 32.50) สงกวา กอนเรยน (Mdn = 22.50) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 2. นกเรยนทไดรบการสอนดวยวธการเรยนแบบรวมมอ มความเขาใจในการอานภาษาไทยหลงเรยน (Mdn = 32.50) สงกวานกเรยนทไดรบการสอนดวยวธปกต (Mdn = 29.50) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 3. นกเรยนทไดรบการสอนดวยวธการเรยนแบบรวมมอ มเจตคตตอวชาภาษาไทย หลงเรยน (Mdn = 35.00) สงกวา กอนเรยน (Mdn = 27.00) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05



45

อภปรายผลการวจย จากผลการวจยนามาอภปรายผลไดดงน 1. จากผลการวจยขอ 1 ทพบวา นกเรยนทไดรบการสอนดวยวธการเรยนแบบรวมมอ มความเขาใจในการอานภาษาไทย หลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ทงนเนองมาจากมการจดกจกรรมการสอนอานเอาเรองสปดาหละ 1 วนโดยใชสอการสอน ทออกแบบเพอการฝกอานจบประเดน หาประโยคใจความสาคญ ความเปนเหตเปนผล และการสรปนกเรยนจะเรยนรวมกนเปนกลม เรยนเปนขนตอนตามคาแนะนา มการตอบคาถามในใบงาน อภปรายรวมกนในประเดนตาง ๆ นอกจากนยงมการฝกนสยรกการอานโดยใหผปกครองมสวนรวม ตามวธการท CIRC เสนอไว คอ กาหนดใหนกเรยนอานหนงสอทบานทกวน วนละไมตากวา 20 นาท ไมจากดประเภทหนงสอ แลวใหผปกครองบนทกรบรองการอานลงในแบบฟอรม ซงครจะตรวจสอบและใหคะแนนกบทมทกสปดาห ทมใดทสมาชกทกคนอานหนงสอไดตามขอตกลง จะไดคะแนนโบนสเพมขนจากคะแนนปกต ซงสอดคลองกนกบท Slavin et al . (1987) ไดทดลองใชโปรแกรม CIRC ในการสอนอานและเขยนกบนกเรยนระดบชน 3 และ 4 ทมความสามารถแตกตางกน พบวานกเรยนททา กจกรรมในกลม CIRC มผลสมฤทธทางการอานและการเขยนดกวากลมควบคมอยางมนยสาคญ ตอมาในป 1991 Slavin ไดศกษาผลของกระบวนการเรยนแบบรวมมอกบนกเรยนระดบชน 3 และ 4 อก พบวานกเรยนทเรยนแบบรวมมอโดยใชกจกรรมการเรยนแบบ CIRC มความเขาใจในการอานไดดกวากลมปกต อยางมนยสาคญทางสถต 2. จากผลการวจยขอ 2 ทพบวา นกเรยนทไดรบการสอนดวยวธการเรยนแบบรวมมอ มความเขาใจในการอานภาษาไทย หลงเรยน สงกวานกเรยนทไดรบการสอนดวยวธปกต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ทงนอาจเนองมาจากในการจดกจกรรมครสอนการอานเอาเรองสปดาหละ 1 วน โดยใชสอการสอนทออกแบบเพอการฝกอานจบประเดน หาประโยคใจความสาคญ ความเปนเหตเปนผล และการสรป นกเรยนจะเรยนรวมกนเปนกลมเรยนเปนขนตอนตามคาแนะนา มการตอบคาถามในใบงาน อภปรายรวมกนในประเดนตาง ๆ สอดคลองกบท ขวญเรอนโพธวเชยร (2538; อางถงใน ชยวฒน สทธรตน. 2550) ไดวจยกบนกเรยนระดบประถมศกษาปท 4 พบวา กลมทเรยนดวยวธการแบบรวมมอ โดยใชโปรแกรม CIRC กบกลมทเรยนดวยตนเองโดยใชกจกรรมอานของ CIRC และกลมทเรยนจากครตามปกต มความสามารถในการอานเขาใจภาษาไทยไมแตกตางกน แตกลมทเรยนแบบรวมมอโดยใชโปรแกรม CIRC มแนวโนมวามความสามารถสงกวากลมอน นอกจากนยงมงานวจยของ ปยวรรณ ศรรตน (2543; อางถงใน ชยวฒน สทธรตน. 2550) ทพบวานกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบการสอนแบบโครงสรางระดบยอดดวยการจดกจกรรมการเรยนแบบ CIRC



46

กบการสอนตามคมอคร มความเขาใจในการอาน ความสามารถในการเขยนและความสามารถในการทางานรวมกนในการเรยนภาษาองกฤษแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 งานวจยของกลา พมพวงษ (2543) ทศกษาผลของการเรยนรวมมอโดยใชโปรแกรม CIRC กบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 พบวา นกเรยนในกลมทดลองมความสามารถในการอานจบใจความภาษาไทยสงกวากลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถตทลาดบ.05 งานวจยของ พลศร กจเฉลา (2544; อางถงใน ชยวฒน สทธรตน. 2550) วจยกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 พบวานกเรยนทไดรบการสอนโดยวธใชกจกรรมการเรยนแบบ CIRC กบนกเรยนทไดรบการสอนตามคมอคร มความเขาใจในการอานและเขยนภาษาไทยแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท .05 และขจรศกด สนล (2545; อางถงใน ชยวฒน สทธรตน. 2550) วจยกบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 พบวานกเรยนมความสามารถในการอานเพอความเขาใจภาษาองกฤษสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 หลงจากไดรบการสอนอานดวยวธสอนแบบ CIRC ประกอบกบการใชสอในชวตประจาวน และนกเรยนมความสนใจในการเรยนภาษาองกฤษสงขนอยางมนยความสาคญทางสถตทระดบ .05 หลงจากไดรบการสอนอานดวยวธการสอนแบบ CIRC ประกอบกบการใชสอในชวตประจาวน

3. จากผลการวจยขอ 3 ทพบวา นกเรยนทไดรบการสอนดวยวธการเรยนแบบรวมมอ มคะแนนเฉลยเจตคตตอวชาภาษาไทยหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ทงนอาจเนองมาจากกจกรรมทจดในแตละหนวยเปนกจกรรมทแปลกใหม ทาทาย ความสามารถและเหมาะสมกบวยของนกเรยน เปนการสรางบรรยากาศในการเรยนร ทาใหนกเรยน มความตงใจ สนใจ มงมน อยากรอยากเหน มความเปนกลยาณมตรทดตอเพอน และไดเรยนรอยางมความสข และการจดกจกรรมโดยใชการอภปราย ระดมสมอง และฝกปฏบตจรง เปนวธการจด กจกรรมทดงดดความสนใจของนกเรยน เนองจาก นกเรยนไดมสวนรวมในกจกรรม กระตอรอรน ในการปฏบตกจกรรมมโอกาสไดแสดงความสามารถของตนเองทงดานความคดและการปฏบตอยางเตมท สอดคลองกบงานวจยของ สมหวง บญสทธ (2544; อางถงใน ชยวฒน สทธรตน. 2550) ทศกษาผลการจดการเรยนรดวยวธการอานและการเขยนเรยงความเชงบรณาการแบบรวมมอ (CIRC) สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 วทยาศาสตร เทคโนโลยและสงแวดลอม ผลการประเมนดานการพฒนากระบวนการเรยนรจากการจดแผนการจดการเรยนรดวยวธการอานและการเขยนเรยงความเชงบรณาการแบบรวมมอ (CIRC) สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1วทยาศาสตร เทคโนโลยและสงแวดลอม ระดบมากทกรายการ



47

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะการนาผลการวจยไปใช ควรนากจกรรมการเรยนแบบรวมมอ ทไดมการพฒนามาจากการเรยนร ดวยวธการอาน และการเขยนเรยงความเชงบรณาการแบบรวมมอ ไปทดลองใชกบวชาภาษาไทยในสาระเนอหาและระดบอน ๆ เพอพฒนา การเรยนการสอนใหเกดผลกบผเรยนอยางสมบรณ 2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1. ศกษาผลการจดการเรยนรแบบรวมมอ ทไดมการพฒนามาจากการเรยนรดวยวธการอาน และการเขยนเรยงความเชงบรณาการแบบรวมมอในการจดการเรยนการสอนทมตอตวแปรอน เชน ความสามารถในการอาน คดวเคราะห และเขยน ความคงทนในการเรยนร เปนตน 2. ศกษาเพมเตมเกยวกบกจกรรมการเรยนดวยวธการอานและการเขยนเรยงความเชงบรณา-การแบบรวมมอ เพอหาแนวกจกรรมทจะทาใหนกเรยนสรางองคความรไดดขน 3. ศกษาเพมเตมเกยวกบกจกรรมการเรยนแบบรวมมอ รปแบบอนทเหมาะกบสาระการเรยนรภาษาไทย เพอหาแนวกจกรรมทจะทาใหนกเรยนไดเรยนรอยางหลากหลาย

*************************

รายการอางอง กลา พมพวงษ. (2543). ผลการเรยนแบบรวมมอโดยใชโปรแกรม CIRC ตอความสามารถในการอาน

จบใจความภาษาไทย เจตคตและความสมพนธทางสงคมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต. ขอนแกน : มหาวทยาลยขอนแกน.

ขวญเรอน โพธวเชยร. (2538). ผลการเรยนแบบรวมมอโดยใชโปรแกรม ซ ไอ อาร ซ ทมตอความสามารถในการอานเขาใจความภาษาไทยของนกเรยนระดบประถมศกษา. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต. กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

จารวรรณ อานวยสมบต. (2545). การเปรยบเทยบความสามารถทางการเรยนและความเชอมนในตนเอง ในการเรยนภาษาองกฤษ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ซงมผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาองกฤษตา โดยไดรบการสอนดวยการเรยนรภาษาชมชนประกอบการจดกจกรรมแบบCIRC กบการสอนแบบเดม. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ชยวฒน สทธรตน. (2550). 80 นวตกรรมการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ. มปท. ชาตร เกดธรรม. (2542). การเรยนการสอนวทยาศาสตรทเนนนกเรยนเปนศนยกลาง. กรงเทพมหานคร

: เซนเตอร ดสคฟเวอร.



48

ทศนา แขมมณ. (2545). รปแบบการเรยนการสอน : ทางเลอกทหลากหลาย. กรงเทพมหานคร : สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ทศนา แขมมณและคณะ. (2544). วทยาการดานการคด. กรงเทพมหานคร: เดอะมาสเตอรกรปแมเนจเมนท. บซาน,โทน. (2542). ใชหวคด. แปลโดยธญญา ผลอนนต พมพครงท 2 กรงเทพมหานคร : ขวญขาว’94. พวงรตน ทวรตน. (2540). วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. กรงเทพมหานคร : ศนย

หนงสอจฬาลงกรณมหาวทยาลย. พนธณย วหคโต. (2545). การวจยเพอปฏรปการเรยนการสอน. กรงเทพมหานคร : ไทยวฒนาพานช. พมพนธ เดชะคปต. (2544). การเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ: แนวคด วธและเทคนคการสอน.

กรงเทพมหานคร : เดอะมาสเตอรกรป แมเนจเมนท. พลศร กจเฉลา. (2544). การศกษาความเขาใจในการอาน ความสามารถในการเขยนภาษาไทยและความ

สนใจในการเรยนภาษาไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนโดยการใชกจกรรมการเรยนแบบ CIRC กบการสอนตามคมอคร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต.กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

วชาการ,กรม กระทรวงศกษาธการ. (2546). การจดสาระการเรยนรกลมสาระการเรยนรภาษาไทยตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพมหานคร : กรมวชาการ.

ศรพร ทเครอ. (2544). ผลของการเรยนแบบรวมมอโดยใชแผนผงมโนทศนทมตอผลสมฤทธทางการเรยนและความคงทนในการเรยนรกลมสรางเสรมประสบการณช วตของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สโขทยธรรมาธราช,มหาวทยาลย. (2549). ประมวลสาระชดวชาการวจยและสถตทางการศกษา. กรงเทพมหานคร : สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

สวทย มลคา และอรทย มลคา. (2544). เรยนรสครมออาชพ. พมพครงท 6. กรงเทพมหานคร : ภาพพมพ.

ไสว ฟกขาว. (2544). หลกการสอนสาหรบการเปนครมออาชพ. กรงเทพมหานคร : เอมพนธ. Slavin, R. E. and others. (1987). “Cooperative Integrated Reading and Composition : Two field

experiments,” Reading Research Quarterly. 22 (3) : 433 – 454. Tracy, W. R. (1971). Designing Training and Development System. American Management

Association. *************************



49

ผลการสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคเรยนรวมกนทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมและพฤตกรรม การทางานกลมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4P

*

อรอมา คาประกอบ P

**

ดร.พรเทพ รแผนP

***

บทคดยอ การวจยครงนมจดมงหมายเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนละพฤตกรรมการทางานกลมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 กอนและหลงไดรบการสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคการเรยนรวมกน กลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4/1 โรงเรยนแมวงกพทยาคม จงหวดนครสวรรค ทกาลงศกษาอยในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2550 จานวน 36 คน ระยะเวลาทใชในการทดลอง 14 ชวโมงเครองมอทใชในการวจยไดแก แผนการสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคการเรยนรวมกนจานวน 7 แผน แบบทดสอบคขนานวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม จานวน 60 ขอ ซงมความเทยงเทากบ .91 และแบบประเมนพฤตกรรมการทางานกลม สถตทใชในการทดสอบสมมตฐานไดแก การทดสอบคาทแบบกลมตวอยางไมเปนอสระตอกน ผลการวจยพบวา 1. นกเรยนทไดรบการสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคการเรยนรวมกน มผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 2. นกเรยนทไดรบการสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคการเรยนรวมกน มพฤตกรรมการทางานกลมหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 คาสาคญ : เทคนคการเรยนรวมกน/ พฤตกรรมการทางานกลม/ วชาเคม/ การเรยนแบบรวมมอ TP

*PT

TP

*PT วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยราชภฎนครสวรรค พ.ศ. 2551

P

** Pครผชวย โรงเรยนบานหนองมะคา อาเภอโคกเจรญ จงหวดลพบรP

*** อาจารยประจาคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค (ทปรกษาวทยานพนธ)



50

The Effects of Cooperative Learning Teaching Learning Together Technique on Students’ Achievement in Chemistry and Group Working Behavior of

Mathayomsuksa 4 Students. Onuma Khamprakob Dr. Pornthep Rupan

Abstract The purposes of this research were to compare the students’ achievement in Chemistry and group working behavior of Mathayomsuksa 4 Students taught by the cooperative learning based on the learning together technique. The samples consisted of 36 Mathayomsuksa 4 students studying in the first semester of the academic year 2007 at Maewongpittayakhom School, Nakhon Sawan province. The experimental duration used in the study was 14 periods. The research instruments were 1) the lesson plans employing cooperative learning with the learning together technique, with 60 items of students’ achievement test in chemistry having reliability coefficients at .91 and 2) the group working behavior test. The statistic used in data analysis the data was t-test for dependent samples. The findings were as follows: 1. The students’ achievement in Chemistry were taught by cooperative learning based on learning together technique were significantly higher than before the experimental at the .05 level. 2. The students’ group working behavior taught by cooperative learning with learning together technique were significantly higher than before the experimental at the .05 level.

Keywords : Learning together/ Group working behavior/ Chemistry/ Cooperative learning



51

ความสาคญและทมาของปญหา การจดการศกษาทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยมความสาคญตอการพฒนาประเทศในดานตาง ๆ รวมทงการปรบปรงคณภาพชวตของประชาชนเปนอยางมาก ดงนนการทจะพฒนาประเทศหรอปรบปรงคณภาพชวตของประชาชนในประเทศนน ๆ ใหดยงขน จงตองมการใหความรและความเขาใจทถกตองเกยวกบวทยาศาสตรและเทคโนโลยแกประชาชนในประเทศเปนอยางดกอนเพอเปนพนฐานและเปนแนวทางในการใชวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมทงเปนพนฐานและเปนแนวทางในการศกษาคนควา พฒนาทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยตอไปในอนาคต ฉะนนการทจะทาใหประชาชนในประเทศมความรและความเขาใจเกยวกบวทยาศาสตรและเทคโนโลย บนพนฐานและมาตรฐานเดยวกน ในระยะเวลาอนสนไดนนจงตองเรงพฒนาการศกษาทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมทงสงเสรมการเรยนการสอนวทยาศาสตรใหมคณภาพดยงขน (สสวท. 2544 : 2) ดงนน ในการจดการเรยนการสอนดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย โดยเฉพาะในระดบโรงเรยนจงควรจดใหผเรยนไดมความรความเขาใจเกยวกบวทยาศาสตรและเทคโนโลยโดยมจดมงหมายทสาคญ คอ ใหนกเรยนไดเขาใจหลกการและทฤษฎทเปนพนฐานของวชาวทยาศาสตร ซงเปนจดมงหมายทตองการสอนใหนกเรยนเกดมโนทศน มากกวาการสอนใหจดจาเนอหาสาระ (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. 2545 : 7) จากรายงานการพฒนาการศกษาของโรงเรยน ปการศกษา 2547 พบวา ผลการเรยนวชาเคมของนกเรยนในชวงชนท 4 อยในระดบพอใช และมความแตกตางกนมากระหวางนกเรยนเกงกบนกเรยนออน จากการสารวจของกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรของโรงเรยนแมวงกพทยาคมประจาปการศกษา 2548 พบวา นกเรยนขาดทกษะการทางานรวมกนเปนหมคณะ จบกลมทาการทดลองตามใจชอบเดกเกงอยกบเดกเกง เดกออนถกทง ทาใหนกเรยนบางสวนเกดการเบอหนาย ไมชอบวชาทเรยน ผลการเรยนของแตละคนมความแตกตางกนมาก ขาดทกษะการทางานรวมกนเปนกลม ดงนนจงจาเปนอยางยงทจะตองมการจดกจกรรมการเรยนการสอน เพอใหนกเรยนสามารถตดตามบทเรยนไดอยางตอเนอง มความสนใจเรยนวชาเคมมากขน เกดทกษะการอยรวมกบผอน การยอมรบความคดเหนของผอนและบรรลวตถประสงคตามความมงหวงของหลกสตร ทงนวธการททาใหนกเรยนเกดการเรยนรไดอยางเตมทและมสวนรวมในกจกรรมการเรยนไดเปนอยางด วธการหนงทเปนทนยมนามาใชในชนเรยนวทยาศาสตรทมกจกรรมการทดลอง กคอ การเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคการเรยนรวมกน (Learning Together) ซงเปนเทคนคการจดการเรยนรทมงเนนการสรางความสมพนธ และความสามคคกนระหวางผเรยนในกลมทมสมาชกกลมไมใหญเกนไปนกและทาใหผทเรยนเกงไดมโอกาสชวยเหลอผทเรยนออน จงเปนการปลกฝงคณธรรมและจรยธรรมดานความมนาใจ และ



52

เออเฟอเผอแผแกกน รบฟงความคดเหนของผอน ตลอดจนมความรบผดชอบในงานทไดรบ มความรวมมอกนในการทางาน เพราะความสาเรจของกลมถอเปนเปาหมายสาคญ นอกจากนนยงเปนการฝกทกษะทางสงคม ความเปนประชาธปไตยใหแกผเรยน ผเรยนทกคนมโอกาสฝกทกษะทางสงคมสงผลใหนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน มทกษะทางสงคม

จดมงหมายของการวจย 1. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 กอนและหลงไดรบการสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคการเรยนรวมกน 2. เพอเปรยบเทยบพฤตกรรมการทางานกลมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 กอนและหลงไดรบการสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคการเรยนรวมกน

สมมตฐานการวจย 1. นกเรยนทไดรบการสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคการเรยนรวมกน มผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมหลงเรยนสงกวากอนเรยน 2. นกเรยนทไดรบการสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคการเรยนรวมกน มพฤตกรรมการทางานกลมหลงเรยนสงกวากอนเรยน

กรอบแนวคดและทฤษฎทเกยวของ รปแบบ LT (Learning Together) น จอหนสน และจอหนสน (Johnson and Johnson) เปนผเสนอในป ค.ศ. 1975 ตอมาในป ค.ศ. 1984 เขาเรยกรปแบบนวา วงกลมการเรยนร (Circles Learning) รปแบบนมการกาหนดสถานการณและเงอนไขใหนกเรยนทาผลงานเปนกลม ใหนกเรยนแลกเปลยนความคดเหนและแบงปนเอกสาร การแบงงานทเหมาะสม และการใหรางวล จอหนสนและจอหนสน (Johnson and Johnson.1994 : 31-37) ไดกลาววา การเรยนแบบรวมมอไมไดมความหมายเพยงวา มการจดใหผเรยนเขากลมแลวใหงาน และบอกผเรยนใหชวยกนทางานเทานน การเรยนรจะเปนแบบรวมมอ ตองมองคประกอบทสาคญครบ 5 ประการดงน 1. การพงพาและเกอกลกน(positive interdependence) กลมการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคการเรยนรวมกน จะตองมความตระหนกวา สมาชกกลมทกคนมความสาคญ และความสาเรจของกลมขนกบสมาชกทกคนในกลม ในขณะเดยวกนสมาชกแตละคนจะประสบความสาเรจไดกตอเมอกลมประสบความสาเรจ ความสาเรจของบคคลและของกลมขนอยกบกนและกน 2. การปรกษาหารอกนอยางใกลชด (face-to-face promotive interaction) การทสมาชกในกลมมการพงพาชวยเหลอเกอกลกน เปนปจจยทจะสงเสรมใหผเรยนมปฏสมพนธตอกนและกนในทางทจะ



53

ชวยใหกลมบรรลเปาหมาย สมาชกกลมจะหวงใย ไววางใจ สงเสรม และชวยเหลอกนและกนในการทางานตาง ๆ รวมกน สงผลใหเกดสมพนธภาพทดตอกน 3. ความรบผดชอบทตรวจสอบไดของสมาชกแตละคน (individual accountability) สมาชกในกลมการเรยนรทกคนจะตองมหนาทรบผดชอบและพยายามทางานทไดรบมอบหมายอยางเตมความสามารถ 4. การใชทกษะการปฏสมพนธระหวางบคคลและทกษะการทางานกลมยอย (interpersonal and small-group skills) การเรยนรแบบรวมมอดวยเทคนคการเรยนรวมกนจะประสบความสาเรจได ตองอาศยทกษะทสาคญ ๆ หลายประการ เชน ทกษะสงคม ทกษะการปฏสมพนธกบผอน ทกษะการทางานกลม ทกษะการสอสาร และทกษะการแกปญหาขดแยง รวมทงการเคารพ ยอมรบ และไววางใจกนและกน ซงครควรสอนและฝกใหแกผเรยนเพอชวยใหดาเนนงานไปได 5. การวเคราะหกระบวนการกลม (group processing) กลมการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคการเรยนรวมกน จะตองมการวเคราะหกระบวนการทางานของกลมเพอชวยใหกลมเกดการเรยนรและปรบปรงการทางานใหดขน การวเคราะหกระบวนการกลมครอบคลมการวเคราะหเกยวกบวธการทางานของกลม พฤตกรรมของสมาชกกลมและผลงานของกลม ไสว ฟกขาว (2544: 212-214) กลาววา การนาเทคนคการเรยนรวมกนไปใชควรดาเนนการดงน 1. กาหนดวตถประสงคการสอนใหชดเจน 2. จดกลมใหมขนาดไมเกน 6 คน 3. จดใหมนกเรยนนงหนหนาเขาหากนเปนวง เพอใหสามารถสอสารพดคยกนไดสะดวก 4. จดเอกสารหรอสอการสอนททาใหนกเรยนตองพงพาอาศยกน เชน จดเอกสารใหกลมละชดเดยวเพอใหนกเรยนแบงกนด 5. กาหนดบทบาทของสมาชกในกลมเพอใหเกดการพงพากน 6. อธบายงานทมอบหมายใหนกเรยนทา 7. แจงเงอนไขเพอจดสภาพใหเกดความเกยวพนกนในเรองของเปาหมายรวม อาจทาไดกาหนดใหกลมผลตผลงานรวมกนเพยง 1 ชน หรอใหรางวลกลมจากผลงานของสมาชกแตละคน 8. จดสภาพใหเกดความรบผดชอบในการเรยนรของแตละคน ซงจะทาใหทกคนมสวนรวมกบกลม 9. จดสภาพใหเกดความรวมมอระหวางกลม ใหถามเพอนกลมอนไดเมอตองการความชวยเหลอ 10. อธบายเกณฑของความสาเรจ การใหคะแนนควรเปนแบบองเกณฑมากกวาองกลมสาหรบ กลมแบบแตกตาง (Heterogeneous Groups) เกณฑการใหคะแนนสาหรบแตละกลมจะตองพจารณาเปนรายกรณไป



54

11. ระบพฤตกรรมทคาดหวง ในระยะแรกพฤตกรรมทคาดหวง คอ ใหอยกบกลม ถามชอเพอนสมาชกในพฤตกรรมระดบทซบซอนขน ไดแก ใหสมาชกทกคนมสวนรวมในการอภปรายทกคนเขาใจ และเหนดวยกบคาตอบของกลม 12. ระหวางทนกเรยนทางานเปนกลม ครควรมบทบาท ในการสงเกตพฤตกรรมการทางานของนกเรยนอยางตอเนอง เพอดาเนนการแกไข ใหความชวยเหลอนกเรยน ครจาเปนตองเขาไปแทรกในระหวางการทางานของนกเรยนเปนครงคราว เพอชแจงคาสง เพอตอบปญหาขอสงสย เพอกระตนใหนกเรยนแสดงความคดเหน พดคย และเพอสอนทกษะการเรยน รวมทงสอนทกษะการรวมมอเพอใหสอสารกนไดอยางมประสทธภาพ 13. สรปบทเรยนโดยนกเรยนและคร 14. นกเรยนประเมนการทางานของสมาชกในกลมและหาแนวทางแกปญหาการทางานครงตอไป 15. การประเมนผล ควรประเมนจากผลงานของนกเรยน และประเมนการทางานของกลมจากการสงเกตระหวางเรยน และการอภปรายในขนกระบวนการกลม ปยาภรณ รตนากรกล (2536 : 19-20) กลาววา การจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยการใหนกเรยนไดทางานเปนกลมนนจะกอใหเกดประโยชนตอผเรยน ทงในดานการปฏสมพนธ สงเสรมความคดรเรมสรางสรรค ความมระเบยบวนย ความรบผดชอบตองานในสวนทไดรบมอบหมายและความรบผดชอบตองานของกลมตลอดจนเปนการสงเสรมวามเปนประชาธปไตยใหกบผเรยน

ระเบยบวธวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงทดลองเบองตน (Pre-Experimental Research) ใชแผนแบบการวจยกลมเดยวสอบกอน-หลง (One group pretest-posttest design) ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนแมวงกพทยาคม อาเภอแมวงก จงหวดนครสวรรค สงกดสานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 2 กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 /1 จานวน 36 คน ทกาลงศกษาอยในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2550 โรงเรยนแมวงกพทยาคม อาเภอแมวงก จงหวดนครสวรรค สงกดสานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 2 ซงไดมาจากการสมอยางงาย ตวแปรทศกษา ตวแปรจดกระทา ไดแก การสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคการเรยนรวมกน ตวแปรตาม ม 2 ตวแปร คอ ผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม และพฤตกรรมการทางานกลม



55

เครองมอทใชในการวจย ในการวจยครงน มเครองมอวจย 3 ฉบบ ดงน 1. แผนการสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคการเรยนรวมกน วชาเคม เรอง สารชวโมเลกล ชนมธยมศกษาปท 4 จานวน 7 แผน ซงผานการพจารณาจากผเชยวชาญ พบวาแผนการสอนมความเหมาะสมคอนขางมากและผวจยไดปรบปรงแกไขกอนนาไปใช 2. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม เรอง สารชวโมเลกล ชนมธยมศกษาปท 4 เปนแบบทดสอบคขนานชนดปรนย 4 ตวเลอก จานวน 60 ขอ ซงผานการพจารณาจากผเชยวชาญ 5 คน ตรวจสอบความตรง จากนนนาไปทดลองใชกบนกเรยนทผานการเรยนเรอง สารชวโมเลกลมาแลว เพอหาคาความยากงาย (p) ซงมคาอยระหวาง .27 ถง .76 และอานาจจาแนก (r) ซงมคาอยระหวาง .27 ถง .48 และคาความเทยงของแบบทดสอบเทากบ .91 3. แบบประเมนพฤตกรรมการทางานกลม เปนแบบประเมนชนดมาตราสวนประมาณคาจานวน 32 ขอ ซงผานการพจารณาจากผเชยวชาญ 5 คน ตรวจสอบความตรงเชงโครงสราง ซงขอกระทงสอดคลองกบพฤตกรรมการทางานกลมทตองการวด ไดคาดชนความสอดคลอง (IOC) อยระหวาง 0.8-1.0 จากนนนาไปทดลองใชกบนกเรยนทผานการเรยนเรองสารชวโมเลกลมาแลว เพอหาความเทยง ซงไดคาความเทยงเทากบ .57 การเกบรวบรวมขอมล ในการทดลองครงนไดนาเครองมอไปทดลองกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนแมวงกพทยาคม สงกดสานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 2 และดาเนนทดลองตามขนตอนดงน 1. ทดสอบกอนเรยน ดวยแบบทดสอบกอนเรยนวดผลสมฤทธทางการเรยนเรอง สารชวโมเลกล (6 กรกฎาคม 2550) 2. ผวจยดาเนนการสอนตามแผนการสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคการเรยนรวมกนโดยใชระยะเวลาระหวาง 13 กรกฎาคม 2550 ถง 3 สงหาคม 2550 3. ขณะสอนผวจยใชกลองบนทกพฤตกรรมการทางานกลมของนกเรยนขณะทางานกลม 4. หลงการทดลองสอนเรยบรอยแลวทาการทดสอบหลงเรยนดวยแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง สารชวโมเลกล (6 สงหาคม 2550) 5. นาคะแนนจากแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนและแบบประเมนพฤตกรรมการทางานกลมไปวเคราะหโดยวธการทางสถตเพอทดสอบสมมตฐานและสรปผล



56

การวเคราะหขอมล ผวจยวเคราะหขอมลตามจดมงหมายของการวจยดงน 1. การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมกอนเรยนและหลงเรยน โดยใชสถตทดสอบคาทแบบกลมตวอยางไมเปนอสระตอกน (t-test for dependent samples) 2. เปรยบเทยบพฤตกรรมการทางานกลมกอนเรยนและหลงเรยน โดยใชสถตทดสอบคาทแบบกลมตวอยางไมเปนอสระตอกน (t-test for dependent samples)

สรปผลการวจย ผลการวจยครงนพบวา

1. นกเรยนทไดรบการสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคการเรยนรวมกน มผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 2. นกเรยนทไดรบการสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคการเรยนรวมกน มพฤตกรรมการทางานกลมหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 อภปรายผลการวจย จากผลการวจย สามารถนามาอภปรายผลไดดงน 1. จากผลการวจยทพบวานกเรยนทไดรบการสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคการเรยนรวมกน มผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคมหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว ทงนเพราะการสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคการเรยนรวมกนเนนใหนกเรยนทางานเปนกลมเพอใหไดผลงานกลม ในขณะทางานนกเรยนชวยกนคดและชวยกนตอบคาถาม พยายามทาใหสมาชกทกคนมสวนรวมและทกคนเขาใจทมาของคาตอบ วธการเรยนรวมกนเปนวธการจดการเรยนรทนกเรยนไดมโอกาสเรยนรรวมกน โดยการทากจกรรมกลมโดยนกเรยนไดวางแผนการศกษาคนควาทาใหนกเรยนเกดการเรยนรทด ไมเครงเครยดในการเรยน มความสนกสนาน เปนการเรยนรดวยตนเอง 2. นกเรยนทไดรบการสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคการเรยนรวมกน มพฤตกรรมการทางานกลมหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว ทงนเพราะการสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคการเรยนรวมกนเนนใหนกเรยนกระทากจกรรมหรอแสดงออกในขณะทากจกรรมหรอทางานกลม เพอใหงานสาเรจและไดผลตามเปาหมายในการทางานรวมกน ซงการทสมาชกในกลมจะใหความรวมมอกนอยางมประสทธภาพ สมาชกกลมทกคนตระหนกในความสาคญของตนเองและพยายามปฏบตตนในการทางานกลมในฐานะสมาชกทดของกลม การดาเนนงานของกลมกจะสามารถประสบผลสาเรจไดอยางรวดเรว



57

ขอเสนอแนะ ในการวจยครงน ผวจยมขอเสนอแนะดงน 1. ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช 1.1 ควรนาวธการจดการสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคการเรยนรวมกนไปใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอนอยางตอเนอง 1.2 ควรเตรยมอปกรณการทดลอง เอกสาร และจดหองเรยนใหพรอมกอนเพอจะไดไมเสยเวลาในการทาการเรยนการสอน 1.3 ควรสงเสรมพฤตกรรมการทางานกลมควบคไปกบการสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคการเรยนรวมกนอยางสมาเสมอ เพอใหนกเรยนพฒนาตนเองดวยการทางานรวมกนภายในกลมอยางตอเนองและมประสทธภาพใหตดเปนนสย ซงจะเปนประโยชนแกผเรยนเมอเขาสวยทางาน 2. ขอเสนอแนะสาหรบการวจยครงตอไป 2.1 ควรศกษาคนควาเกยวกบจดการสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคการเรยนรวมกนในกลมสาระการเรยนรและในระดบชนอน ๆ 2.2 ควรมการทดลองใชสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคการเรยนรวมกนกบการสอนโดยใชการเรยนแบบรวมมอดวยเทคนคอน ๆ ในการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหเหมาะสมกบวตถประสงคและเนอหานน ๆ

*************************



58

รายการอางอง คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, สานกงาน. สานกนายกรฐมนตร. (2542) พระราชบญญตการศกษา

แหงชาต พ.ศ. 2542. กรงเทพมหานคร : บรษท พรกหวานกราฟฟค จากด. คณะอนกรรมการปฏรปการเรยนร, สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. ปฏรปการ

เรยนร ผเรยนสาคญทสด. กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภาลาดพราว. คณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต, สานกงาน. (2543). โครงงานการเรยนรทลมลก : เอกสาร

ปฏรปกระบวนการเรยนร ท 16. ปยาภรณ รตนากรกล. (2536). ผลการเรยนแบบรวมมอโดยการใชการแบงกลมแบบกลมสมฤทธทมตอ

ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต. กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วชาการ.กรม กระทรวงศกษาธการ. (2542). การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ. กรงเทพมหานคร : กระทรวงศกษาธการ.

_______. (2545). แนวทางการวดและประเมนผลการเรยนตามหลกสตร พทธศกราช 2544. กรงเทพมหานคร : โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (รสพ.).

________. (2545). หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. (พมพครงท 2) กรงเทพมหานคร : โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (รสพ).

________. (2544). เอกสารหลายเลข 6 : การออกแบบการพฒนาเครองมอประเมนสภาพจรง. การประชมอบรมเชงปฏบตการพฒนาเครองมอประเมนการศกษา ตามหลกสตร การศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2544. 26-30 พฤศจกายน 2544 ณ โรงแรมอมรนทรลากน จงหวดพษณโลก.

ไสว ฟกขาว. (2540). หลกการสอนสาหรบครมออาชพ. กรงเทพมหานคร : สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

John ,D.W. and Johnson R.T. . (1987). Learning together and alone. 2P

ndP ed. New Jersey: Prentice

Hall. *************************



59

การพฒนาแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญา เพอเสรมสรางพฒนาการเดกปฐมวยTP

*PT

สมศร บวอาจTP

**PT

รศ.ดร.วารรตน แกวอไรTP

***PT

ผศ. สณ บญพทกษTP****PT

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1)สรางและหาคณภาพแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญาเสรมสรางพฒนาการเดกปฐมวย 2) เปรยบเทยบพฒนาการเดกปฐมวยทไดรบการสอนโดยใชแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญากอนและหลงสอน การวจยครงนเปนการวจยและพฒนา โดยม 2 ขนตอน คอ ขนตอนท 1 การสรางและหาคณภาพแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญาเสรมสรางพฒนาการเดกปฐมวย โดยผเชยวชาญจานวน 5 ทาน ไดตรวจสอบความเหมาะสมของแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคด พหปญญาเพอเสรมสรางพฒนาการเดกปฐมวย เครองมอทใชประกอบดวย แบบประเมนความเหมาะสมของแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญาเพอเสรมสรางพฒนาการเดกปฐมวย และแบบสงเกตพฒนาการเดกปฐมวย จานวน 4 ฉบบ สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน คาดชนความสอดคลอง (IOC) และ คาความเชอมน ขนตอนท 2 การเปรยบเทยบพฒนาการเดกปฐมวยทไดรบการสอนโดยใชแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญากอนและหลงสอน กลมตวอยางทใชในการทดลอง ไดแก นกเรยนชนอนบาลศกษาปท 2 โรงเรยนบานโพธสวสด สงกดสานกงานเขตพนทการศกษากาแพงเพชร เขต 1 ปการศกษา 2550 จานวน 30 คน เครองมอทใชในการทดลองประกอบดวย แผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญาเพอเสรมสรางพฒนาการเดกปฐมวย จานวน 4 แผน และแบบสงเกตพฒนาการเดกปฐมวย จานวน 4 ฉบบ วเคราะหขอมลโดยใชสถตทดสอบทแบบกลมตวอยางไมเปนอสระตอกน ผลการวจยพบวา 1. แผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญาเพอเสรมสรางพฒนาการเดกปฐมวย ทสรางขน มลกษณะของการจดทใชกจกรรมหลก 6 กจกรรม แลวผสมผสาน (บรณาการ) ปญญาทง 8 ดาน ซงมองคประกอบคอ ชอแผนการจดประสบการณการเรยนร ชอหนวยการเรยนร วนเดอนป ระยะเวลาในการจดประสบการณการเรยนร จดประสงคการเรยนร สาระการเรยนรแบงเปน 2 สวน คอ สาระทควรเรยนรและประสบการณสาคญ กจกรรมการเรยนการสอน สอการเรยนร การวดและประเมนผล บนทกหลงการจดกจกรรม โดยมคณภาพอยในระดบมากถงมากทสด 2. พฒนาการเดกปฐมวยรายดาน ทงดานรางกาย ดานอารมณและจตใจ ดานสงคม และดานสตปญญา ทไดรบการสอนโดยใชแผนการจดประสบการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญาหลงสอนสงกวากอนสอนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

คาสาคญ : แผนการจดประสบการณการเรยนร/ การเรยนรแบบบรณาการ/ พหปญญา/ พฒนาการเดกปฐมวย

T

*T วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยราชภฏกาแพงเพชร พ.ศ. 2551

T

**T โรงเรยนบานโพธสวสด อาเภอเมอง จงหวดกาแพงเพชร

T

***T รองศาสตราจารยประจาคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร (ทปรกษาวทยานพนธ)

T

****T ผชวยศาสตราจารย ประจาคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาแพงเพชร (ทปรกษาวทยานพนธ)



60

The Development of Itegrative Learning Activity Plan Based on Multiple Intelligence Approach to Enhance Early Childhood Development

Somsri Bua-art Assoc. Prof. Dr. Wareerat Keaw-urai and Asst. Prof. Sunee Boonpitak

ABSTRACT The research purposes were to create and assess the quality of integrative lesson plan created based on Multiple Intelligence Theory and to compare childhood development who were taught by using the integrative learning experience plan. This study was research and development which was devided into 2 steps. The 1 P

stP step was setting up and examining the quality of integrative lesson plan in Multiple

Intelligence Theory for Childhood development. The lesson plan was approved by 5 experts using congruence evaluation form and 4 childhood development observation forms. The data were analysed using the standard deviation, IOC and reliability. The 2 P

ndP step was comparing the childhood development before

and after using the integrative lesson plan in Multiple \Intelligence Theory for childhood development. The data were collected from 30 school children of Banphosawat, Kamphaeng Phet. The instruments used in this study were integration learning experience plan in Multiple Intelligence Theory and 4 childhood development observation forms. The t–test for dependent samples was used in data analyzing. The research results were as follows: 1. The integrative learning experience plan based on Multiple Intelligence Theory to enhance childhood development with six main activities and integrated 8 traits of intelligence was at good to excellent level of quality. The learning experience plan consisted of the topic of learning experience plan, date month year, period, objectives, learning content, activities, educational media, evaluation, and teaching log. 2. After the samples were taught by using the integrative lesson plan, the childhood development.- body, emotion and mind, social, and intelligence was higher than before taught at the statistically significant at .01 level.

Keywords : Learnig Activity/ Integrative Learnig/ Multiple Intelligences/ Development Early Childhood



61

ทมาและความสาคญของปญหา พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 (2542 : 4, 9) ไดกาหนดแนวการจดการศกษาตามหมวด 1 มาตรา 6 ไววา “การจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษย ทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความร คณธรรม จรยธรรม และวฒนธรรมในการดารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข” และ หมวด 4 มาตรา 22 บญญตวา “การจดการศกษาตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความสาคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาต และเตมตามศกยภาพ” และการพฒนาคณภาพของคนนน เยาวพา เดชะคปต (2542 : 15) ไดใหแนวคดไววา การจดการศกษาตองเรมตงแตชวง 5 ปแรกของชวต ซงเปนการจดการศกษาระดบปฐมวย นบวาเปนชวงสาคญของการวางรากฐานทดของชวต เนองจากเดกปฐมวยซงมอายตากวา 3 – 5 ป นบเปนทรพยากรมนษยทสาคญทสดในการพฒนาประเทศ เปนวยทรางกายและสมองของเดกกาลงเจรญเตบโตเปนวยทจะเรยนรสงตาง ๆ ไดดทสด พฒนาการดานตาง ๆ เจรญอยางรวดเรว ดงท ศนสนย ฉตรคปต (2542 : 81–83) กลาววา ในชวง 3 ปขนไปเปนระยะทเซลลสมองของเดกเจรญรวดเรวมากทสดถงรอยละ 80 ของผใหญ พฒนาการทกดานทงดานรางกาย อารมณและจตใจ สงคม สตปญญา เจรญเตบโตในอตราทสงสด เดกจงเกดการเรยนรอยางรวดเรว ดงนนการจดประสบการณสาหรบเดกปฐมวยควรสอนเดกใหมพนฐานชวตทด มการสงเสรมพฒนาการทกดานอยางตอเนอง ใหเดกเรยนรจากประสบการณตรง สอดคลองกบความตองการความสนใจและสอดคลองกบชวตประจาวนของนกเรยนเพอใหนกเรยนเกดพฒนาการเหมาะสมกบวย พรอมทจะเรยนในระดบประถมศกษาปท 1 อกทงมคณลกษณะพนฐานและคานยมของคนไทยเปนผใหญทมคณภาพ สามารถพฒนาประเทศใหทนตอการเปลยนแปลงทเกดขนตอไป จากการสรปผลการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษา ปการศกษา 2545–2548 สงกดสานกงานเขตพนทการศกษากาแพงเพชร เขต 1 พบวา มาตรฐานดานผเรยน มาตรฐานท 1 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม รอยละ 62.25 มาตรฐานท 12 ผเรยนมสนทรยภาพ และลกษณะนสยดานดนตรและการเคลอนไหว รอยละ 65.25 (พฒนาการดานอารมณและจตใจ) มาตรฐานท 4 ผเรยนมความรและทกษะเบองตน รอยละ 62.75 (พฒนาการดานสตปญญา) มาตรฐานท 5 ผเรยนมความสามารถในการคด วเคราะห คดสงเคราะห มความคดรเรมสรางสรรค รอยละ 55.25 (พฒนาการดานสตปญญา) มาตรฐานท 6 ผเรยนรกการเรยนร มทกษะในการแสวงหาความร รอยละ 59.50 (พฒนาการดานสตปญญา) มาตรฐานท 9 ผเรยนมทกษะในการทางาน รกการทางาน สามารถทางานรวมกบผอนได รอยละ 66.50 (พฒนาการดานสงคม) มาตรฐานท 10 ผเรยนมสขภาพกาย สขภาพจต และสขนสยทด รอยละ 73.00 (พฒนาการดานรางกาย) จากขอสรปของการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษาแสดงใหเหนวาคณภาพของนกเรยนกอนประถมศกษามพฒนาการอยในระดบพอใชทกดาน จงควรไดรบการพฒนา



62

จากการจดการเรยนการสอนของไทยทผานมา พบวา ยงยดครเปนศนยกลางในการเรยนการสอน เนนการใหความร การใหนกเรยนทองจาเปนสาคญ (กรมวชาการ 2542 : 142) ครใหความสนใจและความสาคญแกนกเรยนนอยมาก ไมสนใจความรเดมหรอความตองการของนกเรยนเพยงแตเตรยมเนอหาทจะสอน นกเรยนแตละคนไดรบการปฏบตอยางเดยวกน โดยไมคานงถงความแตกตางระหวางบคคล (รง แกวแดง. 2542 : 139) ครมกจะจดการเรยนการสอนโดยเนนความสามารถของนกเรยนเพยง 2 ดาน คอ ดานการคดหาเหตผลเชงตรรกะ และความสามารถทางภาษาเทานน (สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. 2543 : 14) นกเรยนถกกาหนดกรอบใหฟง การถายทอดความรผานตวครในหองสเหลยมแคบ ๆ ทาใหเกดความเครยด ความอดอด ไรความสข ศกยภาพของเขาทควรไดรบการพฒนาอยางเตมททกดานจะถกจากดลง (กรมวชาการ. 2542 : 1) ดวยเหตนนกเรยนจงเรยนอยางไรความสข หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 มจดมงหมายทสาคญเพอใหนกเรยนมพฒนาการดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญาทเหมาะสมกบวย การจดกจกรรมสาหรบเดกปฐมวยควรจดในรปกจกรรมทบรณาการผานการเลน เพอใหเดกเรยนรจากประสบการณตรง (สานกงานคณะกรรมการศกษาเอกชน, กระทรวงศกษาธการ. 2546 : 3) คานงถงความแตกตางระหวางบคคลและวถชวตของนกเรยนตามบรบทของชมชน สงคมและวฒนธรรมไทย โดยมงเนนใหการเรยนการสอนนนสอดคลองกบ ความตองการของนกเรยนและชมชน นกเรยนจงจะบรรลตามมาตรฐานคณลกษณะอนพงประสงคทกาหนดไวในจดหมายตามทหลกสตรปฐมวยกาหนดไว ดงท การดเนอร (Gardner. 1987, 1993, 1999, อางถงใน เยาวพา เดชะคปต 2544 : 15 – 19) นกจตวทยาแหงมหาวทยาลยฮาวารด ไดศกษาถงศกยภาพและความถนดของคนไดอธบายไววา ทฤษฎพหปญญา (Theory of Multiple Intelligences) เปนทฤษฎทศกษาเกยวกบปญญาและการทางานของสมองมนษย เชอวา ปญญา คอ ความสามารถทางชวภาพซงแตละคนแสดงออกมาเปนสงผสมผสานกนระหวางพนธกรรมกบสงแวดลอม และเชออกวาปญญาเปนโครงสรางทางชวจตวทยา (Biopsychology) ซงจะเปนตวสรางแหลงทางความคดของคนเรา และจะสงผลตอเนอหาแตละดาน คนทวไปจะมปญญาหลายดาน โดยแตละดานจะขนอยกบความสามารถและจะแสดงออกมาในรปแบบทตางกน ไดแก ปญญาดานภาษา ปญญาดานตรรกะและคณตศาสตร ปญญาดานมตสมพนธ ปญญาดานรางกายและการเคลอนไหว ปญญาดานดนตร/จงหวะ ปญญาดานมนษยสมพนธ ปญญาดานการเขาใจตนเอง ปญญาดานธรรมชาตวทยา และปญญาดานจตพสย ซงการดเนอรเชอวา แมวาแตละคนจะมปญญาแตละดานไมเทากนแตกสามารถพฒนาได การจดกจกรรมสาหรบเดกปฐมวยมความจาเปนทจะตองจดกจกรรมทมความเหมาะสมกบเดกเพอกระตนใหเกดการพฒนาอยางเตมตามศกยภาพของเดกแตละคน ซงกจกรรมทจดควรคานงถงตวเดกเปนสาคญเพราะเดกแตละคนมความสามารถทแตกตางกน กจกรรมทควรยดหยนไดตามความ



63

ตองการและความสนใจของเดกโดยธรรมชาตของเดกจะไมชอบอยนง ชอบเคลอนไหว กระโดด วง ปนปาย การเลนสวนใหญจะเปนการเคลอนไหวและใชกลามเนอสวนตาง ๆ ของรางกาย (ฉววรรณ จงเจรญ ม.ป.ป. : 69) และอทมพร จามรมาน (2546 : 20) กลาววา การพฒนาเดกตองเตรยมความพรอมในทกดานพรอมกนอยางสรางสรรคเพอใหเดกเกดเจตคตทดตอการเรยน การเลนฝกใหเดกคดและแกปญหา รวมทงมความเขาใจหลกการซงควบคไปกบการพฒนาทางภาษา อารมณและจตใจ สงคม ลกษณะสาคญบางประการของพฒนาการตอบสนองกบความตองการ ดงนน การจดกจกรรมและประสบการณตาง ๆ ใหเดกไดเกดการเรยนรและพฒนาศกยภาพความสามารถของผเรยนใหเปนผรอบร มความสามารถหลาย ๆ ดาน ตามแนวคดพหปญญาถอไดวาเปนการมงมนทจะสงเสรมความสามารถของผเรยนตามแนวคดทฤษฎพหปญญา และการจดกจกรรมตาง ๆ ควรเปดโอกาสใหเดกไดเลนเพอเปนการสงเสรมพฒนาการทง 4 ดาน อยางมาก และรปแบบพหปญญาเพอการเรยนรสามารถนามาเปนวธการในการจดกจกรรมอยางหลากหลายใหเดกไดเรยนรเพอพฒนาศกยภาพและความสามารถของเดกโดยมลกษณะของการจดทใชกจกรรมประจาวน 6 กจกรรม ไดแก กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ กจกรรมสรางสรรค กจกรรมเสร/การเลนตามมม กจกรรมเสรมประสบการณ/กจกรรมในวงกลม กจกรรมกลางแจง และกจกรรมเกมการศกษาแลวบรณาการตามแนวคดพหปญญาทง 8 ดาน โดยการสงเสรมศกยภาพของเดกทหลากหลายเปนสงทสาคญอยางยง เนองจากแนวคดทฤษฎพหปญญาเปนแนวทางหนง ทสามารถพฒนาคนใหเปนมนษยทสมบรณแบบได (สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต 2546 : 7) จากเหตผลความสาคญและสภาพปญหาทกลาวมาขางตน ผวจยจงสนใจศกษาการจดกจกรรมเพอสงเสรมเดกปฐมวยใหสามารถพฒนาตนเองไดเตมตามศกยภาพ โดยการพฒนาแผนการจดประสบการณการเรยนร โดยใช 6 กจกรรมหลก ไดแก กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ กจกรรมสรางสรรค กจกรรมเสร/การเลนตามมม กจกรรมเสรมประสบการณ/กจกรรมในวงกลม กจกรรมกลางแจง และกจกรรมเกมการศกษา แลวบรณาการตามแนวคดพหปญญาเพอเสรมสรางพฒนาการของเดกปฐมวย ทงนเพอเปนแนวทางในการสงเสรมและพฒนาเดกปฐมวยใหเตบโตอยางเหมาะสมและเปนพนฐานทดในการเรยนระดบการศกษาภาคบงคบตอไป

จดมงหมายของการวจย 1. เพอสรางและหาคณภาพแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญาเสรมสรางพฒนาการเดกปฐมวย 2. เพอเปรยบเทยบพฒนาการเดกปฐมวยทไดรบการสอนโดยใชแผนการจดประสบการณ การเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญากอนและหลงสอน



64

ระเบยบวธวจย การวจยครงน เปนการวจยเชงพฒนา ซงผวจยดาเนนการวจย 2 ขนตอน คอ ขนตอนท 1 การสรางและหาคณภาพแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญาเพอเสรมสรางพฒนาการเดกปฐมวย ดาเนนการดงน 1.1 การสรางและหาคณภาพแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญา จานวน 4 แผน โดยใชรปแบบของกรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ 2546 สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน เพอใหทราบจดประสงคและแนวทางการจดประสบการณการเรยนร รวมทงพฒนาการเดกปฐมวยในชวงอาย 5 ป ซงมพฒนาการ 4 ดาน ไดแก พฒนาการดานรางกาย ดานอารมณและจตใจ ดานสงคม และดานสตปญญา 1.2 แหลงขอมลทใชในการสรางและหาคณภาพแผนการวดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญา ประกอบดวย ผเชยวชาญดานหลกสตรและการสอน 1 คน ดานการวดและประเมนผล 1 คน ดานการจดประสบการณการเรยนรในระดบปฐมวย 2 คน ดานการจดประสบการณการเรยนรแบบพหปญญาและการจดประสบการณการเรยนรในระดบปฐมวย 1 คน และนกเรยนชนอนบาลศกษาปท 2 จานวน 32 คน 1.3 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ไดแก 1.3.1 แบบประเมนความเหมาะสมสอดคลองของแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญาเพอเสรมสรางพฒนาการเดกปฐมวย 1.3.2 แบบสงเกตพฒนาการ 4 ดาน 1.4 การเกบรวบรวมขอมล โดยผวจยเปนผนาแบบสงเกตพฒนาการทง 4 ดาน ไปทดลองใชกบกลมตวอยางโดยตรง 1.5 การวเคราะหขอมล ดาเนนการดงน 1.5.1 ขอมลเกยวกบการประเมนความเหมาะสมของแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญาเพอเสรมสรางพฒนาการเดกปฐมวยของผเชยวชาญทง 5 คน โดยหาคาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน แปลความหมายโดยกาหนดเกณฑการประเมนความคดเหน 5 ระดบ แลวนาเสนอรปตารางประกอบคาบรรยาย 1.5.2 ขอมลเกยวกบการประเมนความตรงเชงเนอหา (IOC) ของแบบสงเกตพฒนาการทง 4 ดาน จากผเชยวชาญ 5 คน แลวนาเสนอในรปตารางประกอบคาบรรยาย 1.5.3 ขอมลเกยวกบแบบสงเกตพฒนาการทง 4 ดาน โดยการทดลองใชกบนกเรยนชนอนบาลศกษาปท 2 หาคาความเชอมนของแตละขอดวยการวเคราะหของสกอตต (Scott) แลวนาเสนอรปตารางประกอบคาบรรยาย



65

ขนตอนท 2 การเปรยบเทยบพฒนาการเดกปฐมวยทได รบการสอนโดยใชแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญากอนและหลงสอน มรายละเอยดดงน 2.1 ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจย ไดแก นกเรยนชนอนบาลศกษาปท 2 ในสถานศกษาขนพนฐาน อาเภอเมอง จงหวดกาแพงเพชร สงกดสานกงานเขตพนทการศกษากาแพงเพชร เขต 1 กลมตวอยาง ไดแก นกเรยนชนอนบาลศกษาปท 2 โรงเรยนบานโพธสวสด อาเภอเมอง จงหวดกาแพงเพชร สงกดสานกงานเขตพนทการศกษากาแพงเพชร เขต 1 จานวน 30 คน 2.2 เครองมอทใชในการวจย 2.2.1 แผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญาเพอเสรมสรางพฒนาการเดกปฐมวย จานวน 4 แผน ไดแก แผนท 1 หนวยรางกายของฉน แผนท 2 หนวยบานแสนสข แผนท 3 หนวยผเสอแสนสวย และแผนท 4 หนวยวนแมแหงชาต 2.2.2 แบบสงเกตพฒนาการ 4 ฉบบ ไดแก แบบสงเกตพฒนาการดานรางกาย แบบสงเกตพฒนาการดานอารมณและจตใจ แบบสงเกตพฒนาการดานสงคม และแบบสงเกตพฒนาการดานสตปญญา 2.3 การวเคราะหขอมล 2.3.1 การสรางและหาคณภาพแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญาเพอเสรมสรางพฒนาการเดกปฐมวย วเคราะหหาคาความเหมาะสมของแผนการจดประสบการณการเรยนรดวยการหาคาดชนความสอดคลองของความคดเหนในการพจารณาของผเชยวชาญ โดยหาคาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน 2.3.2 การเปรยบเทยบคะแนนพฒนาการเดกปฐมวยทไดรบการสอนโดยใชแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญากอนและหลงสอน ดวยสถตทดสอบทแบบกลมตวอยางไมเปนอสระตอกน (t – test for dependent samples)

ผลการวจย จากผลการวจยการพฒนาแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญาเพอเสรมสรางพฒนาการเดกปฐมวย ผวจยไดนาขอคนพบมาอภปรายโดยแบงเปน 2 ตอน ดงน ตอนท 1 ผลการสรางและหาคณภาพแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบ บรณาการตามแนวคดพหปญญาเพอเสรมสรางพฒนาการเดกปฐมวย ทผวจยสรางขนไดผานการพจารณาความเหมาะสมขององคประกอบดานตาง ๆ ของแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญาจากผเชยวชาญ 5 คน พบวา องคประกอบของแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญามความเหมาะสม ทงนเนองมาจากกระบวนการสรางแผนการจด



66

ประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญาผวจยไดดาเนนการสรางตามขนตอน โดยเรมจากศกษาแนวคด ทฤษฎ และเอกสารทเกยวของกบแผนการจดประสบการณ ศกษาหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 วเคราะหหลกสตรสถานศกษา ความสมพนธของมาตรฐาน คณลกษณะทพงประสงค (จดมงหมาย) ตวบงช สภาพทพงประสงคของเดก 3 – 5 ป วเคราะหสาระการเรยนร ซงกาหนดไว 2 สวน คอ สวนทเปนประสบการณสาคญ และสวนทเปนสาระทควรเรยนร กาหนดองคประกอบของแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญา และดาเนนการสรางแผนการจดประสบการณการเรยนร ผวจยไดมการตรวจสอบและแกไขขอบกพรองของแผนการจดประสบการณการเรยนรตลอดเวลา ตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษาและผเชยวชาญ จนทาใหแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญาเพอเสรมสรางพฒนาการเดกปฐมวย มคณภาพอยในระดบมากถงมากทสด ซงเปนไปตามสมมตฐานการวจยขอท 1 ตอนท 2 ผลการเปรยบเทยบพฒนาการเดกปฐมวยทไดรบการสอนโดยใชแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญากอนและหลงสอน เมอนาไปทดลองใชกบนกเรยน 30 คน พบวา พฒนาการทง 4 ดาน ของนกเรยนทไดรบการสอนโดยใชแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญาหลงสอนสงกวากอนสอนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซงเปนไปตามสมมตฐานการวจยขอท 2 จากการวจยในครงนแสดงใหเหนวาการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญาทาใหเดกมพฒนาการทง 4 ดานสงขน ทงนอาจเนองมาจากการจดกจกรรมการเรยนรตามแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญาเปนการจดการเรยนการสอนทมกจกรรมหลากหลายและคานงถงความสามารถทมอยในตวเดกแตละคน ซงจากแผนการจดประสบการณการเรยนรในการวจยครงนไดจดกจกรรมประจาวนทง 6 และบรณาการความสามารถทง 8 ดานตามแนวคดทฤษฎพหปญญาเขาไปในขนตอนของการจดกจกรรมการสอนซงมผลตอการสงเสรมพฒนาการทง 4 ดานของเดก ขนตอนการสอนแตละขนมกระบวนการทกระตนและพฒนาปญญาความสามารถของเดกแตละคนอยางหลากหลาย ในขนท 1 ขนนาเขาสบทเรยนโดยผวจยไดจดกจกรรมการเรยนร เชน รองเพลงเดกจะไดพฒนาปญญาความสามารถดานภาษา รางกายและการเคลอนไหว ดนตร/จงหวะ พฒนาการดานรางกาย รองเพลง เตนรา และทาทาทางประกอบเพลงไดอยางสนกสนานแสดงออกตามกจกรรม พฒนาการดานอารมณและจตใจ ถายทอดเรองราวใหผอนรบรและเขาใจออกมาเปนคาพด ทาทางและผลงาน พฒนาการดานสงคม เลนและทากจกรรมรวมกบผอน ยอมรบฟงความคดเหนของผอน เปนผนาผตามทด พฒนาการดานสตปญญา เคลอนไหวทาทางตามความคดสรางสรรคและจนตนาการ เลานทาน เดกจะไดพฒนาปญญาความสามารถดานภาษา ตรรกะ เขาใจตนเอง มตสมพนธ ธรรมชาต พฒนาการดานรางกาย แสดงบทบาทสมมตตามความคดและจนตนาการไดอยางคลองแคลว พฒนาการดานอารมณและจตใจ บอกเลาความตองการ ความรสก



67

ของตนเองและถายทอดเรองราวใหผอนรบรและเขาใจไดอยางเหมาะสมกบวย พฒนาการดานสงคม เลนและทางานรวมกนในกลมเพอนได รจกการใหและการรบไดดวยตนเอง พฒนาการดานสตปญญา ฟงแลวนามาเลาถายทอดได ในขนท 2 ขนสอน ในขนนผวจยจะออกแบบกจกรรมการเรยนรใหนกเรยนไดใชปญญาความสามารถทง 8 ดาน ในกจกรรมประจาวนทง 6 กจกรรม ไดแก กจกรรมการเคลอนไหวและจงหวะ เดกจะไดพฒนาปญญาความสามารถดานรางกายและการเคลอนไหว ดนตร/จงหวะ เขาใจตนเอง มนษยสมพนธ พฒนาการดานรางกาย กระโดดขาเดยวไปขางหนาอยางตอเนองไดอยางมนคง พฒนาการดานอารมณและจตใจ รบทบาทหนาทของตนเองและหนาททไดรบมอบหมายไดดวยตนเอง ควบคมอารมณไดดขน มเหตผล พฒนาการดานสงคม ปฏบตตามขอตกลงได เลนและทางานรวมกนในกลมยอยไดดวยตนเอง พฒนาการดานสตปญญา เคลอนไหวทาทางตามความคดสรางสรรคและจนตนาการได ใชสงของรอบ ๆ ตวเปนสงสมมตในการเลน/เลนบทบาทสมมตตามจนตนาการไดดวยตนเอง กจกรรมสรางสรรค เดกจะไดพฒนาปญญาความสามารถดานภาษา รางกายและการเคลอนไหว มตสมพนธ มนษยสมพนธ เขาใจตนเอง พฒนาการดานรางกาย เขยนรปสามเหลยมตามแบบไดดวยตนเอง และใชกรรไกรตดกระดาษใหอยแนวเสนโคงตามทกาหนดไวตลอดแนว พฒนาการดานอารมณและจตใจ รจกชนชมในความสามารถผลงานของตนเองและผอนไดดวยตนเอง ไมหยบของของผอนมาเปนของตนเองและบอกเหตผลได พฒนาการดานสงคม ทางาน ทไดรบมอบหมายจนสาเรจไดดวยตนเอง พฒนาการดานสตปญญา บอกชอ นามสกล ทอยของตนเองไดและวาดภาพตามความคดสรางสรรคของตนได การเลนเสร/เลนตามมมตาง ๆ เดกจะไดพฒนาปญญาความสามารถดานภาษา รางกายและการเคลอนไหว เขาใจตนเอง มนษยสมพนธ ธรรมชาต พฒนาการดานรางกาย รอยวสดตามแบบไดดวยตนเอง ใชกลามเนอเลกตดกระดมเสอ ผกเชอกรองเทาไดดวยตนเอง พฒนาการดานอารมณและจตใจ รจกเลอกเลน ทางานตามทตนชอบ สนใจและทาไดคลองแคลว รจกจดเกบของเลนเขาทไดดวยตนเอง พฒนาการดานสงคม เลนและทางานรวมกนในกลมยอยไดดวยตนเอง รจกการใหและการรบทด พฒนาการดานสตปญญา ใชสงของรอบ ๆ ตวเปนสงสมมตในการเลน/เลนบทบาทสมมตตามจนตนาการไดดวยตนเอง และจาแนกสงตาง ๆดวยประสาทสมผสทงหาไดถกตองทงหมด กจกรรมเสรมประสบการณ เดกจะไดพฒนาปญญาความสามารถดานภาษา รางกายและการเคลอนไหว ตรรกะ ดนตร/จงหวะ เขาใจตนเอง ธรรมชาต พฒนาการดานรางกาย ปฏบตกจกรรมกจวตรประจาวนไดเหมาะสมกบวยประสานสมพนธกนดและคลองแคลว พฒนาการดานอารมณและจตใจ รบรความรสกและแสดงอารมณไดสอดคลองกบความรสกและอารมณของผอน พฒนาการดานสงคม มมารยาทในการพด ฟงและปฏบตตนไดเหมาะสมกบกาลเทศะ พฒนาการดานสตปญญา สนทนา โตตอบ เลาเปนเรองราวไดอยางคลองแคลว มนใจ กจกรรมกลางแจง เดกจะไดพฒนาปญญาความสามารถดานภาษา รางกายและการเคลอนไหว



68

มนษยสมพนธ เขาใจตนเอง พฒนาการดานรางกาย เดนขน ลงบนไดสลบเทาไดอยางคลองแคลว วงอยางรวดเรวและหยดโดยไมเสยการทรงตว พฒนาการดานอารมณและจตใจ ราเรง แจมใส อารมณด แสดงความรสก ความตองการและอารมณของตนเองไดเหมาะสมกบวยและสถานการณไดด พฒนาการดานสงคม เลนและทากจกรรมรวมกนเปนกลมไดโดยมจดหมายเดยวกน และปฏบตตามขอตกลงรวมกนได พฒนาการดานสตปญญา รวมกจกรรมดวยความสนใจตงแตตนจนจบอยางมความสข กจกรรมเกมการศกษา เดกจะไดพฒนาปญญาความสามารถดานภาษา ตรรกะ มนษยสมพนธ เขาใจตนเอง พฒนาการดานรางกาย ใชกลามเนอเลกไดดในการเลนเกมตดตอภาพ การเรยงลาดบและการจดหมวดหม พฒนาการดานอารมณและจตใจ บอก/แสดงสหนาทาทางพอใจในผลงานความสามารถและยอมรบในสงทตน มอย เปนอย พฒนาการดานสงคม รอคอยตามลาดบกอน หลงได เปนผนา ผตามทด พฒนาการดานสตปญญา จาแนกสงตาง ๆ ดวยประสาทสมผสทงหาไดด และในขนท 3 ขนสรป ในขนตอนนเดกจะไดสรปเกยวกบกจกรรมการเรยนการสอนทงหมดไดเขาใจดยงขน เชนใหเดกสรปเนอหาเพลง เดกจะไดพฒนาปญญาความสามารถดานภาษา รางกายและการเคลอนไหว ตรรกะ ดนตร/จงหวะ เขาใจตนเอง พฒนาการดานรางกาย เดกมความสนใจเขารวมกจกรรม แสดงออกดวยการทาทาทางประกอบเพลง รองเพลง เคาะจงหวะ ปรบมออยางสนกสนานพฒนาการดานอารมณและจตใจ รบรความรสกและแสดงอารมณไดสอดคลองกบความรสกและอารมณของผอน แสดงทาทางเคลอนไหวประกอบเพลง จงหวะและดนตร พฒนาการดานสงคม มมารยาทในการพด ฟงและปฏบตตนไดเหมาะสมตามกาลเทศะ พฒนาการดานสตปญญา สนทนา โตตอบ เลาเปนเรองราวได และรวมกจกรรมดวยความสนใจตงแตตนจนจบอยางมความสข ดวยเหตนจะเหนวาการทเดกแตละคนไดเรยนรผานกจกรรมทหลากหลายโดยใชปญญาความสามารถทง 8 ดาน มการทบทวนเรยนรซาในปญญาแตละดานและเปนการเรยนรจากสภาพจรงรอบตวเดก ทาใหเดกรถงความสามารถของตนเองเกดความสนใจในการเรยน มความมงมน กระตอรอรนทจะรวมกจกรรม และเขาใจเนอหาและกจกรรมการเรยนรไดมากขน เดกสวนใหญจงมพฒนาการหลงสอนในระดบด ซงสอดคลองกบการดเนอร (Gardner 1993, อางถงใน อาร สณหฉว 2543 : 5) ทเชอวาคนทกคน ถาไดรบการฝกฝน อบรม เสรมสมรรถภาพของปญญาดานตาง ๆ จะสามารถพฒนาปญญาแตละดานใหสงขนถงระดบทใชการได และสอดคลองกบผลการวจยของ มลสา ทองออน (2545 : บทคดยอ) พบวา ภายหลงการใชชดฝกความพรอมดานสตปญญา นกเรยนมคะแนนความพรอมสงกวากอนการใชชดฝกความพรอมดานสตปญญาอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และสอดคลองกบผลการวจยของ เพชรนาร ศรบรรเทา (2548 : บทคดยอ) พบวา ความพรอมดานสตปญญาของนกเรยนหลงการเรยนดวยกจกรรมฝกความพรอมดานสตปญญาสงกวากอนการเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05



69

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะในการนาผลวจยไปใช 1.1 กอนทครผสอนจะจดประสบการณการเรยนรจะตองเตรยมตวใหพรอมโดยศกษารายละเอยดเกยวกบแผนการจดประสบการณการเรยนรใหเขาใจ เพอทจะจดกจกรรมการเรยนร ไดอยางเหมาะสมกบสภาพของโรงเรยน จดกจกรรม สอ แหลงเรยนรใหครบถวนตามทระบไวในแผนการจดประสบการณการเรยนร เพอใหกจกรรมการเรยนรเปนไปอยางมคณภาพ 1.2 การกาหนดเวลาในการจดประสบการณการเรยนร ครผสอนอาจปรบเพมหรอลดเวลาไดตามความเหมาะสม เนองจากนกเรยนแตละคนมพนฐานตางกน 1.3 การจดบรรยากาศในการจดประสบการณการเรยนร ครควรเปนกนเองกบนกเรยนและใหโอกาสนกเรยนไดแสดงความคดเหนอยางอสระ เพอสงเสรมใหนกเรยนคดเปน ทาเปน แกปญหาเปน สามารถนาความรเปนองคความรใหมได 1.4 จากการสงเกตเดกขณะทากจกรรมการเรยนร ผวจยพบวาเดกจะชอบทากจกรรมทใชความสามารถทางพหปญญาดานดนตร/จงหวะ โดยการรองเพลง และทาทาทางประกอบจงหวะ 2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 2.1 ควรมการศกษาวจยเกยวกบการพฒนาแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญาทมตอตวแปรอน ๆ เชน ความคดสรางสรรค ความคดเชงเหตผล การมวนยในตนเอง การมคณธรรมจรยธรรม 2.2 ควรมการศกษาวจยเกยวกบการพฒนาแผนการจดประสบการณการเรยนรแบบบรณาการตามแนวคดพหปญญาในระดบชนอน ๆ เพอสงเสรมนกเรยนไดเรยนรในลกษณะทเปนองครวม และสามารถนาไปใชในชวตประจาวนไดอยางมศกยภาพ 2.3 ควรมการศกษาวจยเกยวกบการพฒนาการจดประสบการณการเรยนรแบบ บรณาการตามแนวคดพหปญญากบรปแบบอน ๆ เชน รปแบบโครงการ รปแบบโครงงานวทยาศาสตร รปแบบไฮสโคป รปแบบคอนสตรคตวสต

*************************



70

รายการอางอง เขตพนทการศกษากาแพงเพชร เขต 1, สานกงาน. (2546). คมอหลกสตรการศกษาปฐมวยพทธศกราช

2546 (สาหรบเดกอาย 3 – 5 ป). กาแพงเพชร : สานกงานเขตพนทการศกษากาแพงเพชร เขต 1. _______. (2546). แนวทางการนาหลกสตรสถานศกษาระดบปฐมวยสแผนการจดประสบการณ.

กาแพงเพชร : สานกงานเขตพนทการศกษากาแพงเพชร เขต 1. Tเพชรนาร ศรบรรเทา. (2548). การพฒนากจกรรมฝกความพรอมดานสตปญญา ดวยสอคอมพวเตอร

สาหรบนกเรยนชนอนบาล 3. Tวทยานพนธการศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยนเรศวร. Tมลสา ทองออน. (2545). การพฒนาชดฝกความพรอมดานสตปญญาสาหรบนกเรยนชนอนบาล 2.

วทยานพนธการศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยนเรศวร. เยาวพา เดชะคปต. (2542). การจดการศกษาสาหรบเดกปฐมวย. กรงเทพมหานคร : สานกพมพแมค. _______. (2542). “การพฒนาปญญาหลายดาน เพอการเรยนรสาหรบเดกปฐมวย,” วารสารการศกษา

ปฐมวย. 3(1) : 31 – 37 ; มกราคม 2542. _______. (2542). การศกษาปฐมวย. กรงเทพมหานคร : สานกพมพแมค. _______. (2540). ดนตรและกจกรรมเขาจงหวะ. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. _______. (2544). เอกสารการอบรมเชงปฏบตการเรอง “พหปญญาเพอการเรยนรสาหรบเดกปฐมวย,”

ณ หอประชมโรงเรยนสาธตแหงมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร (ฝายประถม) ระหวางวนท 18 – 20 เมษายน 2544.

วชาการ, กรม. กระทรวงศกษาธการ. (2540). หลกสตรกอนประถมศกษา พทธศกราช 2546 (3 – 6 ป).กรงเทพมหานคร : ครสภาลาดพราว.

_______. (2546). หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2540. กรงเทพมหานคร : ครสภาลาดพราว. _______. (2541). ตวอยางแผนการจดประสบการณระดบกอนประถมศกษา. กรงเทพมหานคร : ศนย

พฒนาหลกสตร กระทรวงศกษาธการ. _______. (2542). แผนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ. กรงเทพมหานคร : ไทยวฒนาพานช. ศกษาธการ, กระทรวง. กรมวชาการ. (2545). หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. พมพ

ครงท 2. กรงเทพมหานคร : โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.). อาร สณหฉว. (2543). พหปญญาในหองเรยน : วธการสอนเพอพฒนาปญญาหลายดาน.

กรงเทพมหานคร : ศนยพฒนาหนงสอ กรมวชาการ. อทมพร จามรมาน. (2546). “ไขปรศนา เดกไทยคณภาพตา,” มตชน. 18 พฤศจกายน 2546. หนา 20.

*************************



71

ผลการใชกระบวนการกลมรวมกบกระบวนการคดสรางสรรคในกลมสาระการเรยนรศลปะ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1TP

*PT

จรยา ศรกลวงศ TP**PT

ผศ.ดร.พงษศกด ศรจนทรTP***PT

รศ.ดร.สมคด สรอยนาTP

****PT

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ ศกษาและเปรยบเทยบความคดสรางสรรคทางศลปะของนกเรยนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชกระบวนการกลมรวมกบกระบวนการคดสรางสรรคกอนเรยนและหลงเรยน และศกษาความสามารถทางศลปะของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชกระบวนการกลมรวมกบกระบวนการคดสรางสรรค ดาเนนการวจยโดยใชแบบแผนการวจยกลมเดยวทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน กลมตวอยางทใชในการวจยเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2550 โรงเรยนบานเชยงวทยา อาเภอหนองหาน จงหวดอดรธาน จานวน 26 คน เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย แผนการจดการเรยนร แบบทดสอบความคดสรางสรรค แบบวดความสามารถทางศลปะ วเคราะหขอมลโดยใชคารอยละ คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาทแบบไมอสระ ผลการวจยพบวา 1. นกเรยนทไดรบการสอนโดยใชกระบวนการกลมรวมกบกระบวนการคดสรางสรรค มคะแนนเฉลยความคดสรางสรรคหลงเรยนเทากบ 55.23 คดเปนรอยละ 57.53 2. นกเรยนทไดรบการสอนโดยใชกระบวนการกลมรวมกบกระบวนการคดสรางสรรค มคะแนนเฉลยความคดสรางสรรคหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 3. นกเรยนทไดรบการสอนโดยใชกระบวนการกลมรวมกบกระบวนการคดสรางสรรค มคะแนนเฉลยความสามารถทางศลปะ อยในระดบด

คาสาคญ : กระบวนการกลม/ กระบวนการคดสรางสรรค/ กลมสาระการเรยนรศลปะ

T

*T วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน พ.ศ. 2551

T

**T ครชานาญการ โรงเรยนบานเชยงวทยา อาเภอหนองหาน จงหวดอดรธาน

T

***T ผชวยศาสตราจารยประจามหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

T

****T รองศาสตราจารยประจามหาวทยาลยราชภฏอดรธาน



72

The Effects of Using the Group Process and Creative Thinking Process on Learning Art of Mattayomsuksa 1 Students

Jariya Srikulwong Asst. Dr. Pongsak Srijan

Assoc .Dr. Somkid Sroynam

ABSTRACT

The purposes of this research were to study and compare creative thinking on learning art of the Mathayomsuksa 1 students before and after by using the group process and creative thinking process and to study ability of art using the group process and creative thinking process. The research was carried out by one group pretest-posttest design. The sample group of this research was of 26 Mathayomsuksa 1 students, studying in the first semester of the academic year of 2007, Ban Chiangwittaya School, Nonghan District, Udon Thani Province. The research instruments were the learning management plans, creative thinking test and the ability test of art. The data were analyzed by mean, percentage, S.D. and t-test. The research results were found as follows: 1. The students studying art by using the group process and creative thinking process had the average scores of the posttest of 55.23 points or 57.53 percent. 2. The students studying art by using the group process and creative thinking process obtained higher scores of the posttest than the pretest with the significant difference at the .01 level. 3. The students studying art by using the group process and creative thinking process got the average score for the ability of art at the good level.

Keywords : Group Process/ Creative Thinking Process/ Learning Art



73

ความเปนมาและความสาคญของปญหา โลกปจจบนมการเปลยนแปลงและแขงขนกนตลอดเวลา แตละประเทศเรงพฒนาคณภาพของประชากร ประชากรคอเดกและเยาวชนในวนน ทจะเปนกาลงสาคญในวนขางหนา จาเปนตองมงสงเสรมและพฒนาศกยภาพของผเรยน ความคดสรางสรรคนบเปนปรชญาสาคญแหงการพฒนา อนแสดงถงศกยภาพในการคดของมนษย ดงทชาญณรงค พรรงโรจน (2546 : 1) ไดกลาวา “ความคดสรางสรรคอนเกดจากสตปญญาของมนษยนนเปนพลงทสาคญอยางยงทชวยเสรมสรางความเจรญกาวหนาใหแกโลกและมนษยชาต” จากการประเมนคณภาพทางการศกษา พบวา ดานผเรยนมจดทควรพฒนาคอ ดานความคด ความคดสรางสรรค ซงเปนสวนสาคญในการคดแกไขปญหาควรไดรบการพฒนา ฝกใหคด ฝกใหกลาแสดงออกอยางแทจรงดงทสจรต เพยรชอบ (2540: 142) ไดกลาววา ความคดมหลายแบบ แตความคดสรางสรรคมคาและสาคญทสด เพราะทาใหมนษยรจกสรางสรรคผลงานใหมๆ ทมคณคา จงจาเปนอยางยงทครจะตองพยายามสรางสภาพแวดลอมและบรรยากาศทจะปลกฝงและสงเสรมความคดสรางสรรคใหเกดขนในตวนกเรยน การจดการเรยนรเปนปจจยสาคญในการกระตนพฒนาการทางความคดและกจกรรมการเรยนรทเปดโอกาสใหผเรยนไดกลาคด กลาแสดงออก หรอแลกเปลยนประสบการณซงกนและกน จะเปนแรงผลกดนความคดสรางสรรคของนกเรยน ลกษณะการเรยนการสอนดงกลาวจะชวยสงเสรมใหผเรยนรจกแสวงหาความรและฝกฝนการเรยนรดวยตนเอง ฝกการทางานเปนกลม คดเปน ทาเปน และแกปญหาเปน มปฏสมพนธระหวางครกบผเรยน เปดโอกาสใหผเรยนมสทธในการแสดงความคดเหนมากขน และมองเหนคณคาของสงทเรยนรวาสามารถนาไปใชประโยชนไดจรง การเรยนการสอนดงกลาวจะชวยใหผเรยนไดเรยนอยางมชวตชวาสนกสนานและทาทายความสามารถของตน (ชนตสร ศภพมล, 2545: 6) ซงสอดคลองกบแนวคดของประทน มหาขนธ (2539: 36) ทเสนอวา เดกในวย 12–14 ป กาลงอยในวยทชอบทากจกรรมทเปนปจจบนชอบการเสยง ชอบทาตามอารมณโดยไมคานงถงเหตผล มความเปนตวของตวเองสง เดกทมความสามารถดานความคดสรางสรรคเปนพเศษจะมการแสดงพฤตกรรมใหเหนอยางเดนชดในชวงน เดกในวยนจงเปนวยทเหมาะสมอยางยงในการทจะพฒนาความคดสรางสรรคใหแสดงออกทางดานผลงานตาง ๆ ทหลากหลายเพอเปนประโยชนในสงคม จากปญหาและความสาคญดงกลาว ทาใหผวจยสนใจทจะศกษาวา การจดการเรยนการสอนกลมสาระการเรยนรศลปะ โดยใชกระบวนการกลมรวมกบกระบวนการคดสรางสรรค จะทาใหนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มพฒนาการความคดสรางสรรคทางศลปะมากนอยเพยงใด ซงผลการวจยจะเปนแนวทางหนงในการสอนศลปะในระดบมธยมศกษาใหมประสทธภาพตอไป



74

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาและเปรยบเทยบความคดสรางสรรคทางศลปะของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชกระบวนการกลมรวมกบกระบวนการคดสรางสรรคกอนเรยนและหลงเรยน 2. เพอศกษาความสามารถทางศลปะของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชกระบวนการกลมรวมกบกระบวนการคดสรางสรรค

กรอบแนวคดการวจย การสอนโดยใชกระบวนการกลมรวมกบกระบวนการคดสรางสรรค หมายถง การสอนทใหนกเรยนทากจกรรมดวยการแบงกลมนกเรยนกลมละ 4-5 คน โดยการจดกลมดวยเกม จบฉลาก ตามความสนใจ และผเรยนจะมการระดมความคดสรางผลงานรวมกนในกลมตามขนตอนกระบวนการคดสรางสรรคในการจดกจกรรมการเรยนรม 4 ขนตอน ดงน 1. ขนนา แจงจดประสงคการเรยนร สรางบรรยากาศในการจดการเรยนการสอนโดยใชเกม เพลง หรอกจกรรมทเกยวของกบเนอหาของเรอง ทบทวนความรพนฐานเดมทจาเปน แบงนกเรยนออกเปนกลมยอย 4–5 คน โดยแบงกลมตามความสนใจ เกม จบฉลาก และนบจานวนเลข 2. ขนกจกรรม ประกอบดวย 2.1 การระบประเดนปญหา ครสรางสถานการณปญหา กาหนดหวขอปฏบตเปนกลม 2.2 การเตรยมการและรวบรวมขอมล นกเรยนทกคนคดคนหาแนวทางจากความรเดมและศกษาสวนเนอหาหรอขอมลทไดรบ 2.3 การวเคราะห ครตงคาถามในสวนเนอหาทไดรบ ใหนกเรยนแสดงความคดเหนเกยวกบเรองทไดรบตามคดเหนของตนเอง 2.4 การใชความคดคดเลอกขอมล ใหนกเรยนทกคนในแตละกลมเสนอความคดของตนเองในการสรางผลงานภายในกลมเปนการระดมสมองใหทกคนไดมสวนในการคดสรางสรรค 2.5 การประมวลความคดและสรางสรรคผลงาน สรางผลงานตามทออกแบบไวภายในกลมพรอมกบแบงหนาทกนรบผดชอบปฏบตงานไปพรอมกน ตงชอผลงานใหแปลกไมซาใคร 3. ขนอภปราย การสงเคราะห การนาเสนอผลงาน อธบายรายละเอยดเกยวกบผลงาน แนวความคดรปแบบในการสราง เชน สวนประกอบของผลงาน วสดในการสรางสรรค แลกเปลยนความคดเหน เปดโอกาสใหมการซกถาม วจารณผลงานตามแนวความคดของเพอนของกลมอยางมเหตผล ใหขอแนะนาตชมไดอยางสรางสรรค 4. ขนสรป/นาไปใช การประเมนผล นกเรยนเปรยบเทยบผลงานกลมตวเองและกลมอน รวมกนแสดงความคดเหน ใหนกเรยนปฏบตงานตามความคดสรางสรรคของตนเอง 1 ผลงาน



75

วธดาเนนการวจย ในการวจยครงนมวตถประสงคเพอพฒนาความคดสรางสรรคทางศลปะและความสามารถทางศลปะ ในกลมสาระการเรยนรศลปะของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มรายละเอยดดงน ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรในการวจยครงนเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนบานเชยงวทยา อาเภอหนองหาน จงหวดอดรธาน สานกงานเขตพนทการศกษาอดรธาน เขต 3 ปการศกษา 2550 รวม 4 หองเรยน จานวน 104 คน กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนบานเชยงวทยา อาเภอหนองหาน จงหวดอดรธาน สานกงานเขตพนทการศกษาอดรธาน เขต 3 ปการศกษา 2550 จานวน 1 หองเรยน ทไดมาจากการสมแบบกลม (Cluster Random Sampling) จานวน 26 คน เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจย ประกอบดวย แผนการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรศลปะ แบบทดสอบความคดสรางสรรคของทอแรนซ แบบวดความสามารถทางศลปะ แบบแผนการทดลอง แบบแผนการทดลองครงนเปนแบบ One–Group Pretest–Posttest Design ผวจยดาเนนการทดลองตามรปแบบดงน T B1B X T B1B

เมอ T B1B แทน การทดสอบกอนเรยน X แทน การสอนโดยใชกระบวนการกลมรวมกบกระบวนการคดสรางสรรค T B2B แทน การทดสอบหลงเรยน การเกบรวบรวมขอมล ทาการทดสอบกอนเรยนกบกลมตวอยางดวยแบบทดสอบความคดสรางสรรคทางศลปะของทอแรนซ ทาการทดลองโดยใชแผนการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรศลปะโดยใชเทคนคกระบวนการกลมรวมกบกระบวนการคดสรางสรรค จานวน 18 ชวโมง ในแตละแผนการเรยน มกจกรรมเพอประเมนผลการเรยนของนกเรยนทกแผนการจดการเรยนร โดยใชแบบวดความสามารถทางศลปะหลงการทดลอง ทาการทดสอบกลมตวอยางดวยแบบทดสอบความคดสรางสรรคของทอแรนซชดเดม นาขอมลทไดจากการทดลองไปทาการวเคราะหขอมลทางสถต โดยการเปรยบเทยบความคดสรางสรรคทางศลปะระหวางกอนเรยนและหลงเรยน



76

การวเคราะหขอมล ผวจยไดนาคะแนนทไดจากแบบทดสอบวดความคดสรางสรรคทางศลปะระหวางกอนและหลงการทดลอง มาวเคราะหดวยวธการทางสถตโดยการทดสอบทแบบไมอสระตอกน (t-test for Dependent Samples) โดยใชโปรแกรมสาเรจรปทางสถตสาหรบสงคมศาสตร (SPSS for Windows) การวเคราะหขอมลเพอศกษาและเปรยบเทยบความคดสรางสรรคทางศลปะ โดยใชสถตคาเฉลยและรอยละทดสอบทแบบไมอสระจากกน (t-test for Dependent Samples) การวเคราะหขอมลเพอศกษาความสามารถทางศลปะ โดยการหาคาเฉลยและรอยละทไดรบการสอน โดยใชกระบวนการกลมรวมกบกระบวนการคดสรางสรรค การเกบรวบรวมขอมล 1. สอบกอนเรยนกบกลมตวอยางดวยแบบทดสอบความคดสรางสรรคของทอแรนซ 2. ทดลองสอนโดยใชแผนการจดการเรยนรสาระการเรยนรศลปะ โดยใชเทคนคกระบวนการกลมรวมกบกระบวนการคดสรางสรรค จานวน 18 ชวโมง ในแตละแผนการเรยน มกจกรรมเพอประเมนผลการเรยนของนกเรยนทกแผนการจดการเรยนร โดยใชแบบวดความสามารถทางศลปะ 3. หลงการทดลอง สอบดวยแบบทดสอบความคดสรางสรรคของทอแรนซชดเดม 4. นาขอมลทไดจากการทดลองไปทาการวเคราะหขอมลทางสถต เครองมอทใชในการวจย 1. แผนการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรศลปะ โดยใชกระบวนการกลมรวมกบกระบวนการคดสรางสรรค ผวจยไดสรางขนจากการศกษา วเคราะห สงเคราะหเกยวกบหลกสตรสาระการเรยนรศลปะ กระบวนการกลมของทศนา แขมมณ และจากการสงเคราะหกระบวนการคดสรางสรรคของนกการศกษาเปนรปแบบการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรศลปะชนมธยมศกษาปท 1 2. แบบทดสอบความคดสรางสรรค ผวจยไดนาแบบทดสอบความคดสรางสรรคโดยอาศยรปภาพแบบ ก ของทอแรนซ (Torrance Tests of Creative Thinking Figural Form A.) โดยอาร รงสนนท (2532: 70) ไดนามาแปลเปนภาษาไทยดดแปลงใหเหมาะกบเดกไทย ลกษณะแบบทดสอบเปนแบบทดสอบชนดใชภาพ (Non Verbal Tests)ประกอบดวยแบบกจกรรม 3 ชด ซงทอแรนซเรยกแบบทดสอบยอยวา กจกรรมแบบทดสอบยอยจงประกอบดวยกจกรรม 3 กจกรรม ดงน กจกรรมชดท 1 การวาดภาพ (Picture Construction) โดยใหเดกตอเตมภาพจากสงเราทกาหนด เปนกระดาษโปสเตอรสเขยวรปไข 1 รป มขนาดความยาวใหแนววงรประมาณ 9 ซม. ความกวาง 6 ซม. ไดใหเดกตอเตมภาพใหแปลกใหม นาตนเตนและนาสนใจทสดเทาทจะเปนไปได แลวใหตงชอภาพทวาดแลวใหแปลกทสด



77

กจกรรมชดท 2 การตอเตมภาพใหสมบรณ (Picture Completion) โดยใหเดกตอเตมภาพจากสงเราทกาหนดเปนเสนในลกษณะตาง ๆ มจานวน 10 ภาพ เปนการตอเตมใหแปลก นาสนใจ และนาตนเตนทสดเทาทจะเปนไปได แลวตงชอภาพทตอเตมเสรจแลวใหแปลกและนาสนใจดวย กจกรรมชดท 3 การใชเสนคขนาน (Pararell Line) โดยใหเดกตอเตมภาพจากเสนคขนาน จานวน 30 ค แตละคมความสง 2.5 ซม. เสนคขนานมระยะหาง 0.8,1.3 และ 1.7 ซม. จานวน 3.12 และ 15 ค ตามลาดบ เนนการประกอบภาพโดยใชเสนคขนานเปนสวนสาคญของภาพ และตอเตมภาพใหแปลก แตกตาง ไมซากน แลวตงชอภาพทตอเตมแลวดวย 3. แบบวดความสามารถทางศลปะ จากการศกษาเอกสารหลกสตรสาระการเรยนรศลปะไดแบบวดความสามารถทางศลปะ 9 หวขอ ไดแก การวาดภาพจากการฟงนทาน การวาดภาพจากเสยงเพลง การวาดภาพจากประสบการณ การปนรปสตวในจนตนาการ การปนประกอบเรองราว การปนนนตาวถชวตไทย การประดษฐของใชจากกลองกระดาษ การออกแบบสรางสรรคจากเศษวสด และการสรางสรรคงานโครงสรางจากเศษวสด วธวดความสามารถทางศลปะ วดโดยการตรวจผลงาน ใหคะแนนคณภาพของผลงานตามเกณฑการวดทสรางขน ไดแก เนอหา องคประกอบ ความสวยงาม ความคดสรางสรรค ความสมบรณของผลงาน การวเคราะหขอมล ผวจยไดนาคะแนนทไดจากแบบทดสอบวดความคดสรางสรรคทางศลปะระหวางกอนและหลงการทดลอง มาวเคราะหดวยวธการทางสถตโดยการทดสอบทแบบไมอสระตอกน (t-test for Dependent Samples) โดยใชโปรแกรมสาเรจรปทางสถตสาหรบสงคมศาสตร (SPSS for Windows) วเคราะหขอมลใหสอดคลองกบวตถประสงคของการวจยตามขนตอนดงตอไปน 1. การวเคราะหขอมลเพอศกษาและเปรยบเทยบความคดสรางสรรคทางศลปะของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชกระบวนการกลมรวมกบกระบวนการคดสรางสรรค โดยใชสถตคาเฉลยและรอยละทดสอบทแบบกลมตวอยางไมเปนอสระจากกน (t-test for Dependent Samples) 2. การวเคราะหขอมลเพอศกษาความสามารถทางศลปะของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยการหาคาเฉลยและรอยละทไดรบการสอนโดยใชกระบวนการกลมรวมกบกระบวนการคดสรางสรรค

ผลการวจยและการอภปรายผล 1. ผลการศกษาความคดสรางสรรคทางศลปะ พบวา นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชกระบวนการกลมรวมกบกระบวนการคดสรางสรรค มคะแนนเฉลยกอนเรยนคดเปนรอยละ 28.52 และคะแนนเฉลยหลงเรยนคดเปนรอยละ 57.53 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานความคดคลองแคลวมคะแนนเฉลยกอนเรยนคดเปนรอยละ 38.45 คะแนนเฉลยหลงเรยนคดเปนรอยละ 67.12



78

ดานความคดรเรมมคะแนนเฉลยกอนเรยนคดเปนรอยละ 16.98 คะแนนเฉลยหลงเรยนคดเปนรอยละ 40.15 และดานความคดละเอยดลออมคะแนนเฉลยกอนเรยนคดเปนรอยละ 33.53 คะแนนเฉลยหลงเรยนคดเปนรอยละ 79.73 ทงนอาจเนองมาจาก ความคดสรางสรรค เปนความคดทมความละเอยดออน สลบซบซอนไมสามารถมองเหนการพฒนาการ การเปลยนแปลงดานความคดหรอไมสามารถสงเกต สมผสวดไดโดยตรง (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2541: 67) ดงนน การทจะพฒนาความคดสรางสรรคใหมระดบสงมากขน จาเปนตองอาศยความร ความสามารถในการฝกฝน และถาสตปญญาของผเรยนอยในระดบตาความสามารถในดานการคด ความคดสรางสรรคจะตาไปดวย ดงท มลวลย สมศกด (2540: 131) ไดเสนอแนวคดวา การฝกการคดจาเปนตองฝกซา ๆ หลาย ๆ ครง และตองฝกอยางตอเนองยงนกเรยนมโอกาสฝกมาก ๆ ทาใหมความสามารถในการคดเพมสงขน เกดความคดรเรมในการสรางงานทแปลกใหมหรอเปลยนไปจากเดม และในการฝกฝนเพอพฒนาการความคดสรางสรรคในดานตาง ๆ จาเปนตองอาศยระยะเวลา ประสบการณ การรบร การเรยนร จงจะสามารถพฒนาการความคดสรางสรรคทางศลปะใหสงมากขนได หรออกเหตผลหนงททาใหความคดสรางสรรคทางศลปะมพฒนาการไมสงมากนก อาจเนองมาจากพนฐานการรบร การเรยนร โดยการลอกแบบ เลยนแบบ ลอกแบบคร ลอกแบบเพอน ลอกแบบผลงานตางๆ ทาใหผเรยนตดอยกบความเคยชนตองมตวอยางจงจะสามารถทาได สงผลใหความคดสรางสรรคดานความคดรเรมมพฒนาการอยในระดบตาเมอเปรยบเทยบกบความคดสรางสรรคดานอน 2. ผลการเปรยบเทยบความคดสรางสรรคทางศลปะของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชกระบวนการกลมรวมกบกระบวนการคดสรางสรรค มคะแนนเฉลยหลงเรยนสงกวาคะแนนเฉลยกอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทงนอาจเนองมาจาก 2.1 การจดการเรยนรโดยใชกระบวนการกลมรวมกบกระบวนการคดสรางสรรคทผวจยสรางขน เปนกจกรรมการเรยนรทสงเสรมและพฒนาใหผเรยนใหรวมกนคดรวมกนแกปญหา แลกเปลยนประสบการณความคดเหน เพอสรางสรรคผลงานจากขนนา ขนกจกรรม ขนอภปราย จนถงขนสรปและนาไปใช ดวยกจกรรมการเรยนรทสอดคลองกบการพฒนาการทงดานรางกาย อารมณ และความคดในวยของผเรยน ซงสอดคลองกบผลการวจยของสกญญา แตศรรตนกล (2545: 80) ทพบวา นกเรยนมความคดสรางสรรคในวชาสรางเสรมประสบการณชวตเพมขนหลงจากไดรบการเขารวมกจกรรมกลม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 นอกจากนผเรยนไดรบการพฒนาการทางความคดสรางสรรคดวยวธการไดฝกคด คดหลายครง คดหลายขนตอน เรมจากการระบประเดนปญหา การเตรยมการรวบรวมขอมล การวเคราะห การใชความคดคดเลอกขอมล การประมวลความคดและสรางสรรคผลงาน การสงเคราะห และการ



79

ประเมนผล ในแตละขนตอนผเรยนไดใชความคดนาเสนอกลม ไดรบรแนวคดของเพอนทหลากหลาย สามารถนาไปปรบประยกตใช เพอสรางสรรคผลงานใหม ทแปลกไมซาใคร ซงสมศกด ภวภาดาวรรธน (2542: 78) ไดกลาววาการวเคราะหสงตาง ๆ ในแงของการออกแบบทาใหนกเรยนเขาใจสงตาง ๆ ไดอยางลกซง และมองเหนจดทนาจะปรบปรงหรอเปลยนแปลงของสงนน ๆ ใหสวยงามหรอเกดประโยชนมากยงขนอนนาไปสการพฒนาความคดเพอการออกแบบ หรอประดษฐสงของตาง ๆ ของนกเรยนใหกวางขวางยงขน 2.2 นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชกระบวนการกลมรวมกบกระบวนการคดสรางสรรค สามารถพฒนาความคดสรางสรรคของผเรยนเพมขนไดทง 3 ดาน ไดแก ความคดคลองแคลว ความรเรม ความคดละเอยดลออ และความคดสรางสรรคดานทเพมมากทสดคอความคดละเอยดลออ รองลงมาคอความคดคลองแคลว และความคดรเรม ผลการวจยปรากฏเชนนอาจเปนเพราะวา ลกษณะของการทางานในระบบกลมมหลายขนตอนใหผเรยนไดรวมกนแสดงความคดเหน เพอหาขอสรปในการสรางผลงาน รวมทงแบงหนาทในการทางานแตละคนจะทาหนาททไดรบมอบหมายอยางพถพถนในรายละเอยดทตนเองไดรบผดชอบ ทาใหความคดสรางสรรคดานความคดละเอยดลออมพฒนาการสงกวาทกดาน และเนองจากเหตผลเดยวกนทผเรยนตองยอมรบฝงความคดเหนของเพอน ปฏบตงานภายใตขอตกลงของกลม และไดทาเฉพาะทตนเองถนด จงสงผลใหความคดสรางสรรคดานความคดรเรมมพฒนาการไมสงมากเมอเปรยบเทยบกบความคดสรางสรรคทง 3 ดาน แตโดยรวมแลวความคดสรางสรรคทง 3 ดาน ไดรบการพฒนาเพมมากขน ทงนเพราะกจกรรมการเรยนร สงเสรมใหผเรยนมอสระในดานการคด มอสระในการทางานกลม และสวนตวครเปนเพยงผใหคาปรกษาและแนะนา ซงสอดคลองกบผลการวจยของวไล ราชภณฑ (2541: 84) ทไดเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยทไดรบจากการสอน โดยใชกระบวนการกลมสมพนธกบการสอนปกต สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษาจงหวดนาน ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทสอนโดยใชกระบวนการกลมสมพนธสงกวาการสอนแบบปกต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 2.3 เนอหา เนอหาทใชในการจดกจกรรมการเรยนรทง 9 เรองประกอบดวยการวาดภาพจากการฟงนทาน การวาดภาพจากเสยงเพลง การวาดภาพจากประสบการณ การปนรปสตวในจนตนาการ การปนประกอบเรองราว การปนรปนนตาวถชวตไทย การประดษฐของใชจากกลองกระดาษ การออกแบบสรางสรรคจากเศษวสดและการสรางสรรค งานโครงสรางจากเศษวสด เปนเนอหาทชวยสงเสรมใหผเรยนไดใชความคด คดประดษฐและสรางสรรค ประกอบเนอหาเหลานนในรปแบบทแตกตางกน ทงในกลมและสวนตนเอง ซงตรงตามวสยทศนของกลมสาระการเรยนรศลปะ ทมงเนน



80

พฒนาความคดสรางสรรคของผเรยน ซงสอดคลองกบผลการวจยของมณฑนา นวลสงห (2548: 91) ไดศกษาผลการใชกจกรรมวาดภาพประกอบการเลานทานทมตอความคดสรางสรรคและเหนคณคาในตนเอง พบวา เดกชนอนบาลปท 2 มความคดสรางสรรคสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 2.4 บทบาทของครผสอน ครมสวนสาคญในการพฒนาความคดสรางสรรคของผเรยนใหมากขนไดดวยการสรางพลงทางบวก สรางบรรยากาศการเรยนรทเปนกนเองใหผเรยนกลาแสดงความคดเหน ปราศจากการวพากษวจารณ เพอใหไดคด กลาแสดงออก รวมทงการจดกจกรรมเรยนการสอนทงในหองและนอกหอง จงทาใหการเรยนรไมนาเบอ นกเรยนมความสนกสนานในการเรยนมากขน 3. การศกษาความสามารถทางศลปะของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชกระบวนการกลมรวมกบกระบวนการคดสรางสรรค เปนการศกษาความสามารถทางศลปะของนกเรยน จากการประเมนผลงานหลงจดกจกรรมการเรยนร โดยใชแบบวดความสามารถทางศลปะจานวน 9 เรอง โดยรวมพบวา ความสามารถทางศลปะของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 อยในเกณฑ ระดบด ทงนเปนเพราะวา นกเรยนไดรบประสบการณตรงดวยกจกรรมการเรยนร ใหผเรยนไดฝกปฏบตจรง ไดปฏบตงานหลายครง ในแตละครงผเรยนไดแลกเปลยนประสบการณกบเพอนหลายคน แตละคนมความสามารถ ความถนดทแตกตางกนทาใหเกดการแลกเปลยนเรยนรกบเพอนในกลมและนอกกลม ทาผเรยนไดรบพฒนาความสามารถในการสรางสรรคงานศลปะ ทงนความสามารถทางศลปะทง 9 เรองมระดบความสามารถแตกตางกนและจดลาดบกลมความสามารถได 3 ระดบ ดงน 3.1 กลมระดบดมาก ไดแก การปนประกอบเรองราว การปนรปสตวในจตนาการ การปนนนตาวถชวตไทย การวาดภาพประกอบเสยงเพลง ทงนเปนเพราะวา กจกรรมการเรยนรมความสนกสนาน เพลดเพลน ทาใหบรรยากาศในการเรยนมความสข โดยเฉพาะเกยวกบการปน เปนการสรางสรรคทผเรยนสามารถปรบเปลยนรปทรงไดรวดเรว ตกแตงเพมเตมไดตามความพอใจ ซงสอดคลองกบผลการวจยของณฐวรรณ ขนชยภม (2546: 59-60) พบวา นกเรยนชนอนบาลศกษาปท 2 มความคดสรางสรรคเพมขนหลงจากไดรบการฝกประสาทสมผสทงหาในการวาดภาพ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และนกเรยนชนอนบาลศกษาปท 2 มความคดสรางสรรคเพมขนหลงจากไดรบการฝกประสาทสมผสทงหาในการปน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 3.2 กลมระดบด ไดแก การวาดภาพจากประสบการณ การออกแบบสรางสรรคจากเศษวสด การสรางสรรคงานโครงสรางจากเศษวสด การประดษฐของใชจากกลองกระดาษ ทงนเพราะ การวาดภาพจากประสบการณของผเรยน ผเรยนหาจดสนใจลาดบเหตการณถายทอดเปนผลงานไดไมชดเจน และการสรางงานประดษฐตองใชเวลาในการปฏบตและอปกรณหลายชนประกอบกนจงจะทาใหผลงานนนมความสวยงามและสมบรณทสด



81

3.3 กลมระดบปานกลาง ไดแก การวาดภาพจากการฟงนทาน ทงนเปนเพราะวา เปนกจกรรมการเรยนรอนดบแรก ผเรยนอาจจะไมคนเคยในการเขากลมรวมปฏบตเปนกลม จงทาใหไมกลาแสดงออก ไมกลาคดสรางสรรค ทาใหผลงานทไดอยในระดบปานกลาง

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะเพอนาผลวจยไปใช 1.1 การเตรยมวสดอปกรณใหจดเตรยมพรอมและเพยงพอกบจานวนนกเรยน และใหนกเรยนไดจดเตรยมมาพรอมดวยเพอใหผเรยนเกดความคดสรางสรรคไดอยางหลากหลาย 1.2 การจดสภาพหองเรยน ตองจดเตรยมใหเหมาะสมทงการเรยนรแบบกลมและรายบคคล จาเปนตองปรบเปลยนใหสอดคลองกบการจดกจกรรม 1.3 กจกรรมเรยนรแบบกลมควรจดใหมการหมนเวยนเปลยนกลมกนพบกน เพอใหมการแลกเปลยนประสบการณไดหลากหลาย 1.4 ในการทากจกรรมครควรกระตนใหนกเรยนทกคนมสวนรวมในการแสดงความคดเหน 1.5 ในการปฏบตกจกรรมควรอภปรายการดาเนนกจกรรมใหผเรยนทราบ เพอเปดโอกาสใหเพอนในกลมไดกลาแสดงออกโดยไมโตแยงกน 1.6 การแบงหนาทปฏบตงาน ตองใหผเรยนมความรบผดชอบในหนาททไดรบยอมรบความสามารถของเพอน เพอใหรวมชวยกนปฏบตงานใหเสรจสมบรณ 1.7 การรกษาเวลาในการปฏบตงาน ครตองกระตนเตอนใหผเรยนปฏบตงานใหทนตามเวลาทกาหนด ทงการปฏบตงานกลมและงานรายบคคล 2. ขอเสนอแนะสาหรบการทาวจยครงตอไป 2.1 ควรศกษาผลของการพฒนาความคดสรางสรรคของนกเรยนดวยการสอนสาระการเรยนรศลปะโดยใชวธการอนๆ บาง ซงอาจนามาเปรยบเทยบกบการจดการเรยนรโดยใชกระบวนการกลมรวมกบกระบวนการคดสรางสรรค 2.2 ควรนาวธการจดการเรยนรโดยใชกระบวนการกลมรวมกบกระบวนการคดสรางสรรค ไปทาการทดลอง เพอศกษาระดบความคดสรางสรรคของนกเรยนในระดบมธยมศกษาตอนปลายทเรยนสาระการเรยนรศลปะ 2.3 ในการทาวจยเชงทดลองทกครงทมการมอบหมายใหนกเรยนปฏบตงาน ควรมการบนทก การสงเกตนกเรยนในขณะทากจกรรมดวย จะชวยใหการวเคราะหและการสรปผลการวจยชดเจนขน

*******************



82

รายการอางอง คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, สานกงาน. (2541). การปฏรปการเรยนรตามแนวคด 5 ทฤษฎ.

กรงเทพมหานคร: โรงพมพโอเดยสแควร. ชนตสร ศภพมล. (2545). การพฒนาความสามารถทางการพดภาษาองกฤษและความเชอมนในตนเอง

ของนกศกษาระดบอดมศกษาโดยใชกจกรรมกระบวนการกลมสมพนธ. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม.

ชาญณรงค พรรงโรจน. (2546). ความคดสรางสรรค. กรงเทพมหานคร: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ณฐวรรณ ขนชยภม. (2546). การเปรยบเทยบผลของการใชกจกรรมประสาทสมผสทงหาในการวาดภาพกบการปนทมตอความคดสรางสรรคของนกเรยนชนอนบาลปท 2 โรงเรยนวดสระบว เขตปทมวน กรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ประทน มหาขนธ. (2539). สอนเดกใหมความคดสรางสรรค. กรงเทพมหานคร: สานกพมพโอเดยนสโตร. มณฑนา นวลสงห. (2548). ผลการใชกจกรรมการวาดภาพประกอบการเลานทานทมตอความคด

สรางสรรคและการเหนคณคาในตนเองของนกเรยนชนอนบาลปท 2 โรงเรยนบานหนองตากรวย สานกงานเขตพนทการศกษาสกลนคร เขต 3. ปรญญาครศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร.

มลวลย สมศกด. (2540). รปแบบการสอนเพอพฒนาการคดอยางมวจารญาณของนกเรยนในโครงการขยายทางการศกษาขนพนฐาน. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

วไล ราชภณฑ. (2541). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยทไดรบการสอนโดยกระบวนการกลมสมพนธกบการสอนแบบปกต สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษาจงหวดนาน. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยสโขทยธรรมมาธราช.

สกญญา แตศรรตนกล. (2545). การเปรยบเทยบผลของการเรยนรแบบสตอรไลนและกจกรรมกลมทมตอความคดสรางสรรค ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สจรต เพยรชอบ. (2540). ศลปะการใชภาษา. กรงเทพมหานคร: โรงพมพครสภา. สมศกด ภวภาดาวรรธน. (2542). เทคนคการสงเสรมความคดสรางสรรค. กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนา

พานช. *******************



83

การนาเสนอยทธศาสตรการพฒนาบคลากรของกลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค สานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 2TP

*PT

กาญจนา รงแจง P

**


***

บทคดยอ การวจยครงนมจดมงหมาย เพอศกษาปญหาและนาเสนอยทธศาสตรการพฒนาบคลากรของกลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค สานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 2 กลมตวอยางทใชในการวจย มจานวน 85 คน ประกอบดวย ผอานวยการโรงเรยน 13 คน และครผสอนของกลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค 73 คน ซงไดมาโดยวธการสมแบบแบงชนภม เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ไดแก แบบสอบถามชนดมาตราประมาณคา 5 ระดบ มคาความเทยง .96 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน การนาเสนอยทธศาสตรการพฒนาบคลากรโดยการจดประชมสนทนากลม ผเชยวชาญ 7 คน และวเคราะหขอมลดวยเทคนคการวเคราะหเนอหา ผลการวจย พบวา 1) กลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค มปญหาการพฒนาบคลากรอยในระดบมาก โดยมปญหามากทสดในดานการฝกอบรม รองลงมาคอ ดานการพฒนาตนเอง 2) ยทธศาสตรการพฒนาบคลากรของกลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค แบงออกเปน 2 ดาน คอ ดานการฝกอบรม และดานการพฒนาตนเอง ในแตละดานแบงออกเปน 3 ระดบ คอ ระดบบคคล ระดบโรงเรยน และระดบกลมเครอขาย

คาสาคญ : กลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค/ การนาเสนอยทธศาสตร/ การพฒนาบคลากร

T

*Tวทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค 2551

**คร คศ. 2 โรงเรยนรฐราษฎรอนสรณ สานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 2 ***อาจารยประจาคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค (ทปรกษาวทยานพนธ)



84

The Presentation of Strategies for Personnel Development of Bung Pimpa Samakkee School Cluster, the Office of Nakhon Sawan Education Service Area, Zone 2.

Kanjana Rungjaeng Dr. Pornthep Rupan

Abstract This research aimed to study the problems and present the strategies for personnel development of Bung Pimpa Samakkee School Cluster, the Office of Nakhon Sawan Education Service Area, Zone 2. The 86 samples of this research consisted of 73 teachers and 13 directors of Bung Pimpa Samakkee School Cluster. They were chosen by stratified random sampling. The instrument for collecting the data was a 5-level rating scale questionnaire with the reliability value of 0.96. The statistics used in data analyzing were mean and standard deviation. The presentation of strategies for personnel development of Bung Pimpa Samakkee School Cluster was done by using a process of Focus Group Discussion (FGD) with 7 specialists, and the analysis of the data was done by using the content analysis technique. The results of the research were as follows: 1. Bung Pimpa Samakkee School Cluster, the Office of Nakhon Sawan Education Service Area, Zone 2 had the problem in personnel development at the high level. The highest problem was the training. The sub-problem was self-development. 2. The strategies for personnel development of Bung Pimpa Samakkee School Cluster contained 2 sections which were the training and self-development. Each section contained 3 levels which were the individual level, school level and group cluster level.

Keywords : Bung Pimpa Samakkee school Cluster/ The presentation of strategies/ Personnel development



85

ความสาคญและทมาของปญหา ในการพฒนาประเทศนนถอวา มนษยเปนทรพยากรทสาคญทสด เนองจากคณภาพของมนษยเปนปจจยทสงผลตอการพฒนาเศรษฐกจและสงคม ดงนนในการทาแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทย จงไดเรมเนนเรองการพฒนาทรพยากรมนษยดงปรากฏ ในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 9 (พ.ศ.2545-2549) มการดาเนนการในดานแนวคดทยด “คนเปนศนยกลางของการพฒนา” ใหความสาคญกบการพฒนาทสมดลทงดานตวคน สงคม เศรษฐกจและสงแวดลอม แกไขปญหาความยากจน ฟนฟเศรษฐกจ และสงคมของประเทศใหพนจากวกฤต สรางระบบการบรหารจดการภายในทดใหเกดขนทกระดบ (แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9. 2549:1) และแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ.2550-2554) ไดดาเนนการตอเนองในการใหความสาคญกบการพฒนาคน เนองจาก “คน” เปนเปาหมายสดทายทจะไดรบผลประโยชน และ ผลกระทบจากการพฒนา จงจาเปนตองพฒนาคนในทกมตอยางสมดลทงจตใจ รางกาย ความร และทกษะความสามารถ เพอใหเพยบพรอมทงดานคณธรรม และ ความร (สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. 2551:1) ซงในการพฒนามนษยใหเปนผมความร มความสามารถ มคณธรรมจรยธรรมและคณลกษณะทสงคมตองการนน ตองอาศยการศกษาเปนเครองมอในการพฒนา ความร ความสามารถ ความคด ทศนคต คานยม ใหเปนพลเมองดมคณภาพประสทธภาพ (พรทพย อรณทอง. 2541 : บทนา) ดงนน การศกษาจงตองดาเนนการพฒนาคนไทย ใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความร และคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการดารงชวต อยรวมกบผอนอยางมความสข (สปปนนท เกตทต. 2542 : 5) จะเหนไดวาการศกษาเปนกระบวนการททาใหมนษยสามารถพฒนาคณภาพชวตของตนเอง เพอทจะสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข สามารถเปนกาลงคนทมคณภาพในการพฒนาประเทศใหเจรญรงเรองและประสบผลสาเรจทงดานสงคม เศรษฐกจ การเมอง และวฒนธรรม แตจากสภาพปญหาการจดการศกษาในอดตทผ านมาจงมผลใหกระทรวงศกษาธการ ไดทาการปฏรปการศกษาทงระบบ ไดแก การปฏรปการบรหาร และการจดกระบวนการเรยนการสอน ผบรหารและบคลากรทางการศกษา และหลกสตร โดยผมสวนสาคญททาใหเกดความสาเรจในการปฏรปการศกษาคอ คร (ศกรนทร สวรรณโรจน.2542:18) ซงเปนผมบทบาทและความสาคญยงในฐานะผใหการศกษาของชาต ครคอผกาหนดอนาคตของคนในชาต ชาตใดกตามทไดครเปนคนมความร เปนคนเกง เปนคนเสยสละ ตงใจทางานเพอประโยชนของนกเรยน ชาตนนจะไดพลเมองทเกงและฉลาด มศกยภาพและมความสามารถทจะแขงขนกบทกประเทศในโลกได ( HTรง TH แกวแดง. 2548:1) พระราชบญญตการศกษา พ.ศ. 2542 มาตรา 52 จงไดบญญตความสาคญไววาให



86

กระทรวงศกษาธการ สงเสรมการพฒนา ครคณาจารยและบคลากรทางการศกษา ใหมความพรอมและเขมแขงในการเตรยมบคลากรใหมและพฒนาบคลากรประจาการอยางตอเนองและเชยวชาญ (ณฐวฒ พมพา. 2548: 47) แตในสภาพปจจบนการจดการศกษาประสบปญหาเกยวกบครและบคลากรทางการศกษาทงดานปรมาณและคณภาพ โดยในเชงปรมาณ พบวา ขาดการวางแผนการประสานงาน การผลตและการใชครทาใหผลตครเกนความตองการทางสาขา สวนในดานคณภาพผสาเรจการศกษาทางดานคร ยงไมเปนทพอใจของผใชการทางาน ในการทครยงมปญหาดานคณภาพครจานวนไมนอย ไมมศรทธา ขาดอดมการณและเจตคตทดตออาชพ ไมสนใจทจะพฒนาการเรยนการสอน มความประพฤตไมเหมาะสม จงตองจดใหมการพฒนาบคลากรทงระบบ (สานกงานคณะกรรมการขาราชการคร.2541:18) แตในการพฒนาครและผบรหารการศกษาในปจจบน ยงไมมเอกภาพดานนโยบาย และมาตรฐานทชดเจน มหนวยงานดาเนนการพฒนาครและผบรหารการศกษาหลายหนวยงาน มโครงการพฒนาบคลากรจานวนมาก ไมเปนระบบ ไมตอเนอง ปรากฏวาครไดรบการพฒนาไมตรงกบความตองการ (พฤทธ ศรบรรณพทกษ. 2546 : 10) สาหรบปญหาในการพฒนาบคลากรของกลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค พบวาปญหาดานบคลากรขาดแคลน การพฒนาบคลากรมปญหาดานการฝกอบรม การนาความรทไดรบจากการฝกอบรมมาปรบใชในการปฏบตหนาท และดานการพฒนาการเรยนการสอนทยงไมไดรบการพฒนาเทาทควร (สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา. 2548: 32-33) ดงนนผวจยจงสนใจทจะศกษาหาสภาพปญหาของการพฒนาบคลากร ตลอดจนพฒนายทธศาสตรการพฒนาบคลากร ของกลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค สานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 2 เพอนาผลการวจยครงนไปใช เปนแนวทางในการวางแผนพฒนาบคลากรในโรงเรยนใหมคณภาพ ประสทธภาพยงขนเพอเปนผลดตอการศกษาของชาตตอไป

จดมงหมายของการวจย ผวจยไดกาหนดจดมงหมายของการวจยไว ดงน 1. เพอศกษาปญหาในการพฒนาบคลากรของกลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค สานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 2 2. เพอนาเสนอยทธศาสตรการพฒนาบคลากรของกลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค สานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 2

วารสารวชาการบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค Nakhon Sawan Rajabhat University Graduate Studies Journal 87

กรอบแนวคดและทฤษฎทเกยวของ ผวจยไดศกษาเอกสาร งานวจยทเกยวของ และแนวคดของนกวชาการหลายทาน ไดแก สพาน สฤษฎวานช, จรรยา ชทบ และ สเทพ นนทไชย เพอนามากาหนดเปนกรอบแนวคดในการวจย ดงน 1. ศกษาปญหาการพฒนาบคลากรของกลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค 2. นาปญหาทไดมาวเคราะหสภาพแวดลอม การดาเนนงานพฒนาบคลการของกลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค 3. สรางและนาเสนอยทธศาสตรการพฒนาบคลากรของกลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค

ระเ และจาน กลมซงไมอร ไดแพฒนสอด

การวเคราะห

สภาพแวดลอมภายใน และ ภายนอก (SWOT)

ยทธศาสตรการพฒนาบคลากรของกลมเครอขาย โรงเรยนบงพมพาสามคค สานกงานเขตพนทการ ศกษานครสวรรค เขต 2

ปญหาการพฒนาบคลากร ใน 3 ดาน - การฝกอบรม - การพฒนาบคลากรโดย กระบวนการปฏบตงาน - การพฒนาตนเอง


บยบวธวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงพรรณนา (Descriptive Research) ซงมรายละเอยด ดงน ประชากรและกลมตวอยาง 1. ประชากรทใชในการวจยครงน มจานวน 110 คน ประกอบดวย ผอานวยการโรงเรยน 13 คน

ครผสอนกลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค สานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 2 วน 97 คน

2. กลมตวอยาง มจานวน 86 คน ประกอบดวยผอานวยการโรงเรยน 13 คน และครผสอนของเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค สานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 2 จานวน 73 คน ดมาโดยวธการสมแบบแบงชนภม ขนาดของกลมตวอยางกาหนดโดยเปดจากตารางของเครจซและแกน เครองมอทใชในการวจย 1. แบบสอบถามปญหาการพฒนาบคลากร ประกอบดวย แบบสอบถามฉบบน มจานวน 2 ตอน

ก ตอนท 1 สอบถามสถานภาพทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 สอบถามปญหาในการาบคลากร ไดผานการตรวจสอบคณภาพของแบบสอบถามโดยผเชยวชาญ 3 คน ไดคาดชนความคลอง IOC ท 0.67 ขนไปทกขอ



88

2. แบบบนทกการสนทนากลม มลกษณะเปนแบบสมภาษณชนดไมมโครงสราง ประกอบดวย ประเดนการสมภาษณ 3 ประเดน คอ การวเคราะหสภาพแวดลอมภายใน การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก และการกาหนดกลยทธในการพฒนาบคลากร โดยครอบคลมเนอหาใน 2 ดาน คอ ดานการฝกอบรม และดานการพฒนาตนเอง การเกบรวบรวมขอมล ผวจยดาเนนการเกบรวบรวมขอมลตามลาดบดงน 1. ขออนญาตประธานกลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค สงกดสานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 2 เพอขออนญาตเกบขอมลในพนท 2. เดนทางไปแจกแบบสอบถามดวยตนเองและเดนทางไปเกบแบบสอบถามการวจยกลบคนดวยตนเองไดรบแบบสอบถามฉบบทสมบรณ กลบคนมา จานวน 86 ฉบบ คดเปนรอยละ 100 3. ขอหนงสอจากสานกบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฎนครสวรรค เพอขอเชญผเชยวชาญเขารวมประชมกระบวนการสนทนากลม 4. จดประชมสนทนากลม ซงมผเชยวชาญ จานวน 7 คน เพอรวมกาหนดยทธศาสตรการพฒนาบคลากรของกลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค สานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 2 5. นาผลจากผเชยวชาญทมความคดเหนสอดคลองกนมาสงเคราะหเปนยทธศาสตร การพฒนาบคลากรของกลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค สานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 2 การวเคราะหขอมล 1. วเคราะหสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ดวยสถตพนฐาน ไดแก คาความถ และ คารอยละ 2. วเคราะหปญหาการพฒนาบคลากร ดวยคาสถตพนฐาน ไดแก คาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ตามขนตอนดงน 2.1 จดอนดบรายดานของปญหาการพฒนาบคลากร โดยเลอกเฉพาะดานทมปญหาอยในระดบมาก และนารายดานทมปญหาอยในระดบมาก มาจดอนดบรายขอโดยเลอกขอทมคาเฉลยตงแต 2.51 ขนไป เพอนาสาระมาเปนองคประกอบในการสรางยทธศาสตรการพฒนาบคลากร 2.2 ประมวลผลขอมลโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป SPSS for Windows เพอหาคาสถตตามจดมงหมายของการวจย 2.3 วเคราะหขอมลระดบของปญหา โดยหาคาเฉลยรายดานและรายขอ โดยใชเกณฑการประเมน คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน แลวนามาแปลความหมายตามเกณฑทผวจยกาหนด 3. วเคราะหความคดเหนของผเชยวชาญ ในการกาหนดยทธศาสตรการพฒนาบคลากรของกลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค ดวยเทคนคการวเคราะหเนอหา (content analysis)



89

สรปผลการวจย ผลการวจยครงน พบวา 1. บคลากรของกลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค สานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 2 มปญหาในการพฒนาบคลากรโดยรวมอยในระดบมาก โดยมปญหามากทสด คอ ดานการฝกอบรม รองลงมา ดานการพฒนาตนเอง และดานการพฒนาบคลากรโดยกระบวนการปฏบตงาน มปญหานอยทสด 2. ยทธศาสตรการพฒนาบคลากรของกลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค ม 2 ดาน คอ ดานการฝกอบรม และดานการพฒนาตนเอง แตละดานประกอบดวยยทธศาสตร 3 ระดบ คอ ยทธศาสตรระดบบคคล ยทธศาสตรระดบโรงเรยน และยทธศาสตรระดบกลมเครอขาย

อภปรายผลการวจย จากผลการวจยสามารถอภปรายผลได ดงน 1. จากผลการวจยพบวา กลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค มปญหาในดานการฝกอบรมอยในระดบมาก ซงสอดคลองกบผลการวจยของ สมหมาย พรมขลบนล (2549) ทกลาวถงสภาพปญหาการพฒนาบคลากรของครผสอนงานเกษตร กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ชวงชนท 1-2 ของโรงเรยนในสานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดชยนาท มสภาพปญหาการพฒนาบคลากรดานการสมมนาทางวชาการอยในระดบมาก ทงนอาจเนองมาจาก การขาดงบประมาณในสนบสนนการฝกอบรม ซงสอดคลองกบผลการวจยของ สรพฒน นลมงคล (2546) พบวา ปญหาการดาเนนงานพฒนาบคลากรของผบรหารสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาพระนครศรอยธยา เขต 1 สวนใหญเกดจากการขาดแคลนงบประมาณ ทงยงสอดคลองกบผลการวจยของ ชาญวทย จนทรสพศ (2540) พบวาปญหาในการพฒนาบคลากรตามกระบวนการพฒนาบคลากรของสานกงานสามญศกษาจงหวด เขตการศกษา 5 มปญหาในดานของการขาดงบประมาณ โครงสรางองคการขาดความชดเจน นอกจากนสาเหตของปญหาดานการฝกอบรม ยงพบวากระบวนการในการจดฝกอบรม ซงไดแก ไมมการสารวจความตองการของบคลากรในการฝกอบรม ทาใหบคลากรบางสวนขาดโอกาสในการเขารบการฝกอบรม และ การจดสงบคลากรเขารบการฝกอบรมไมตรงกบความตองการของบคลากร ซงสอดคลองกบความคดเหนของ สมเชาว เกษประทม (2543) ทกลาวถงสาเหตของอาชพคร ทไดรบการดถก จากสงคม เนองจากพบปญหาในดานพฒนาบคลากรทไมตรงตามความตองการ เนนทางดานทฤษฎมากกวาการปฏบตจรง ขาดการตดตามประเมนผล และปญหาในดานการพฒนาตนเอง จะเหนไดวามปญหาอยในระดบมาก ซงเมอพจารณาถงสาเหตของปญหา พบวา เกดจากบคลากรของกลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค ไมไดรบการสงเสรม กระตน ใหเกดความกระตอรอรนทจะหา



90

ความรเพอพฒนางานทปฏบต ซงสอดคลองกบ สมเชาว เกษประทม (2543) กลาวถงสาเหตจาเปนทตองมการพฒนาบคลากร เนองจากพบปญหาในดานการปฏบตงาน ซงไดแก การขาดแรงจงใจในการปฏบตงาน และสาเหตทสงผลตอปญหาในการพฒนาตนเองยงพบอกวา กลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคคขาดแหลงเรยนรในโรงเรยน ขาดเอกสาร คมอการปฏบตงาน และ ขาดการเชญวทยากรมาใหความรตามความตองการของบคลากร ซงสอดคลองกบ รง แกวแดง (2542) กลาวถง ปญหาทครไดรบการดถก ดแคลนจากสงคมเนองมาจากครขาดการพฒนาตนเอง ไมคอยไดรบการพฒนาหลงจบการศกษา ทาใหไมทนตอความกาวหนาทางวทยาการซงมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว 2. จากผลการวจยพบวา ยทธศาสตรการพฒนาบคลากรของกลมเครอขายโรงเรยนบงพมพาสามคค แบงออกเปน 2 ดาน ซงสามารถนามาอภปรายผลไดดงน 2.1 ยทธศาสตรดานการฝกอบรม ซงไดแบงประเดนยทธศาสตรเปน 3 ระดบ คอ 2.1.1 ยทธศาสตรระดบบคคล ควรสงเสรมใหบคลากรรายงานผลการอบรมทกครงทเขารบการอบรม สงเสรม สนบสนนใหบคลากรนาความรมาขยายผลเผยแพร ใหแกเพอนรวมงาน และสงเสรมใหบคลากรนาความรทไดรบจากการอบรมมาปรบปรงเพอพฒนาการเรยนการสอนของตนเอง ซงสอดคลองกบความเหนของ ธงชย สนตวงษ (2540) ทกลาววา การฝกอบรม หมายถง กระบวนการทจดขนอยางเปนระบบ เพอหาทางใหมการเปลยนแปลงพฤตกรรมหรอทศนคตของพนกงาน เพอทจะทาใหสามารถปฏบตงานไดดขน ซงจะนาไปสการเพมผลผลตและใหเกดผลสาเรจตามเปาหมาย และสอดคลองกบแนวคดในดานการพฒนาบคลากรของ พนส หนนาคนทร (2542) ทวา ทกคนมความปรารถนาจะใหผอนเหนผลงานของตนโดยเฉพาะผบงคบบญชา หากผบงคบบญชาใหกาลงใจโดยการแสดงการยอมรบและเหนความสาคญของเขา อนเกดจากการไดรบการพฒนาโดยตนเอง ยอมกอใหเกดกาลงใจทจะทางานสงขน 2.1.2 ยทธศาสตรระดบโรงเรยน ผอานายการโรงเรยนควรปรบปรงการพจารณาความตองการในการฝกอบรม โดยการแตงตงคณะกรรมการพจารณาความตองการในการฝกอบรม ปรบปรงความตองการในการเขารบการอบรม โดยการสารวจความตองการในการเขารบการอบรมสงเสรมใหบคลากรไดรบความรตรงกบงานทปฏบต พฒนากระบวนการจดการฝกอบรมใหมประสทธภาพมากยงขน สนบสนนงบประมาณเพอใชในการฝกอบรม ปรบปรงแผนการฝกอบรมประจาป และสงเสรมการประสานงานกบชมชน เพอใหเกดความเขาใจในการพฒนาตนเองของครในดานการฝกอบรม ซงสอดคลองกบผลการวจยของ สาเรง พนธผก (2541) พบวา วธการแกไขปญหาการพฒนาบคลากรในดานการฝกอบรม ของโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษา จงหวดปทมธาน สามารถทาไดโดยใหมการสารวจความตองการ การจดหาวทยากรทมความเชยวชาญเฉพาะดานมาให



91

ความร นาเทคนควธการใหม ๆ มาใชในการทาเอกสารประกอบใหตรงประเดนและเพยงพอ วางแผนลวงหนาอยางเปนระบบ และสอดคลองกบผลการวจยของ เสถยร อกษรช (2541) พบวา รปแบบของการพฒนาบคลากรสายสนบสนนวชาการของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ดานการฝกอบรม คอ หนวยงานแตละหนวยงานควรมนโยบายท ชดเจน และมการปฏบตตามแผนทวางไว กาหนดวตถประสงคในการจดฝกอบรมใหครอบคลมการพฒนาดานตาง ๆ 2.1.3 ยทธศาสตรระดบกลมเครอขาย ประธานกลมเครอขายควรสงเสรมใหมการระดมทรพยากรเพอใชในการฝกอบรม และสงเสรมใหมการประสานงานกบหนวยงานภายนอกและหนวยงานอนในดานการจดการฝกอบรม ซงสอดคลองกบแผนปฏบตการหลกในการพฒนาบคลากรของ สานกงานคณะกรรมการขาราชการคร (2541) ซงมแนวทางในการพฒนาขาราชการคร ดงน กาหนดใหมศนยพฒนาขาราชการคร ประกอบดวยสถาบนผลตคร และองคกรวชาชพทมอยในทกสวนภาค เพอทาหนาทใหการฝกอบรมพฒนาขาราชการคร เปนศนยกลางในการศกษาตอเนองและสรางปฏสมพนธระหวางขาราชการครและประชาชนในทองถน จดตงกองทนสงเสรมการพฒนาขาราชการคร เพอนาดอกผลทไดจากการบรหารกองทนไปดาเนนการพฒนาขาราชการคร และสอดคลองกบแนวคดของ จรรยา ชทบ (2549) กลาวถง แนวคดการพฒนาบคลากรในเชงระบบ ประกอบดวย 3 สวนหลก คอ Inputs ซงไดแก ทรพยากรตาง ๆ เชน เงนงบประมาณ บคคล วสด อปกรณ ตลอดจนนโยบายและแนวคดในการบรหารงานการพฒนาบคลากร Process หมายถง การฝกอบรม การสมมนา การประชม Output คอ บคคลทไดรบการพฒนาแลว รวมถงขอมลทสงผลกระทบเปนขอมลยอนกลบ 2.2 ยทธศาสตรดานการพฒนาตนเอง สามารถแบงประเดนยทธศาสตร ได 3 ระดบ คอ 2.2.1 ยทธศาสตรระดบบคคล ควรสงเสรมใหบคลากรผลตสอและงานวจย สงเสรมใหบคลากรเหนความสาคญของการพฒนาตนเอง ซงสอดคลองกบ ผลการวจยของ สนนทา บญประสทธ (2549) พบวา รปแบบในการพฒนาครในดานการพฒนาตนเอง คอ สงเสรมสนบสนนใหครมความชานาญทางดานการผลตสอ นวตกรรมและเทคโนโลยทางการศกษา สอดคลองกบ พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มาตรา 52 กลาววา ใหกระทรวงสงเสรมใหมระบบ กระบวนการผลต การพฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษาใหมคณภาพเหมาะสมกบการเปนวชาชพชนสง โดยการกากบและประสานใหสถาบนททาหนาทผลตและพฒนาคร คณาจารยและบคลากรทางการศกษา ใหมความพรอมในการพฒนาบคลากรอยางตอเนอง 2.2.2 ยทธศาสตรระดบโรงเรยน ผอานวยการโรงเรยนควร สงเสรมใหครไดพฒนาตนเอง สงเสรม สนบสนน ยกยอง เชดช และเผยแพรผลงานของบคลากรทมผลงานดเดน สงเสรมการนเทศ กากบตดตามการปฏบตงานของบคลากรอยางเปนระบบ จดหา/ ปรบปรง/ พฒนาสภาพแวดลอม



92

ภายในโรงเรยนใหเปนแหลงเรยนร เรงปรบปรงดานการจดหาเอกสาร คมอการปฏบตงานใหเพยงพอ และเรงพฒนาดานเทคโนโลยใหมประสทธภาพ ซงสอดคลองกบผลการวจยของ สาเรง พนธผก (2541) พบวา วธการพฒนาตนเองของบคลากรโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษา จงหวดปทมธาน ดานการพฒนาตนเอง มวธการปฏบตคอ การจดหาเอกสารคมอใหศกษาคนควา สงเสรมใหทาผลงานทางวชาการ สงเสรมใหศกษาตอ เชญวทยากรมาใหความรเฉพาะดาน และสอดคลองกบผลการวจยของ เสถยร อกษรช (2541) พบวารปแบบการพฒนาบคลากรสายสนบสนนวชาการของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ในดานการผลตผลงานทางวชาการ ควรมนโยบายการสนบสนนวชาการ การจงใจใหบคลากรสนใจในการผลตผลงานทางวชาการ และสอดคลองกบแนวคดของ ไวลสและโวเวลล (Wiles, Kimbell and John T.Lovell 1974) กลาวถง วธการพฒนาบคลากรเพอใหบคลากรมความร ความสามารถ นนสามารถทาไดหลายวธขนอยกบหนวยงานทรบผดชอบจะเลอกใช โดยคานงถงโอกาสและความเหมาะสมและความตองการของบคลากรเปนสาคญ อาท การจดแหลงวชาในโรงเรยนใหเพยงพอ พรอมทงจดใหมคมอในการปฏบตงานของบคลากร 2.2.3 ยทธศาสตรระดบกลมเครอขาย ประธานกลมเครอขายควร สงเสรมใหมการเชญวทยากรทมความสามารถเฉพาะดานมาใหความร สงเสรมใหมการระดมทรพยากรเพอใชในการพฒนาตนเอง และประสานงานกบหนวยงานตนสงกดในการกากบตดตามพฒนาบคลากร สอดคลองกบแนวคดของ ไวลสและโวเวลล (Wiles, Kimbell and John T.Lovell 1974) ไดกลาวถงวธการพฒนาบคลากรโดยการเชญวทยากรจากภายนอกมาใหคาแนะนา และสาธตงานทเกยวของ และการไดรบการนเทศจากศกษานเทศก หรอผบรหารภายนอกในโรงเรยน และสอดคลองกบแนวทางการพฒนาขาราชการครของ คณะกรรมการขาราชการคร โดยกาหนดใหมศนยพฒนาขาราชการคร ประกอบดวยสถาบนผลตคร และองคกรวชาชพทมอยในทกสวนภาค เพอทาหนาทฝกอบรม พฒนาขาราชการคร เปนศนยกลางการศกษาตอเนองและสรางปฏสมพนธระหวางขาราชการครและประชาชนในทองถน ทงยงใหมคณะกรรมการเกยวกบการตดตามประเมนผลการพฒนาขาราชการครในระดบจงหวด

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะทวไป 1.1 ครควรมการรายงานผลการอบรมทกครงทผานการฝกอบรม พรอมทงนาความรทไดมาขยายผลใหแกเพอนรวมงาน และนามาปรบปรงพฒนาการเรยนการสอนของตนเอง 1.2 ครควรใหความสาคญกบการพฒนาตนเอง โดยเฉพาะดานการผลตสอการสอนและงานวจย 1.3 ผอานวยการโรงเรยน ควรแตงตงคณะกรรมการสารวจและพจารณาความตองการในการฝกอบรม ของบคลากรในโรงเรยน พรอมทงจดหางบประมาณสนบสนน



93

1.4 ผอานวยการโรงเรยน ควรปรบปรง จดหา และพฒนาสภาพแวดลอมภายในโรงเรยนเพอใหเปนแหลงเรยนรแกบคลากร พฒนาดานเทคโนโลยใหมประสทธภาพ รวมถงการ จดหาเอกสาร คมอการปฏบตงานใหเพยงพอกบความตองการ พรอมทงใหการสนบสนนครใหไดมการพฒนาตนเอง ยกยองเชดช เผยแพรผลงานของบคลากรทมผลงานดเดน 1.5 ประธานกลมเครอขาย ควรประสานงานกบหนวยงานภายนอก ในการจดการฝกอบรม โดยเชญวทยากรทมความสามารถเฉพาะดานมาใหความร เพอใหตรงกบความตองการของบคลากรภายในกลมเครอขาย พรอมทงระดมทรพยากรเพอใชในการฝกอบรม และ ประสานงานกบหนวยงานตนสงกดในเรองของการนเทศ กากบ ตดตาม ดานการพฒนาตนเองของบคลากรในกลมเครอขาย 2. ขอเสนอแนะสาหรบงานวจยครงตอไป 2.1 ควรสงเสรมใหมการวจยเกยวกบการพฒนาบคลากรในดานอน ๆ เพมขน 2.2 ควรสงเสรมใหมการวจย เพอศกษาการนายทธศาสตรไปปฏบตในระดบกลมโรงเรยน

*************************

รายการอางอง คณะกรรมการขาราชการคร, สานกงาน. (2540-2541,ธนวาคม-มกราคม). “ระบบการพฒนาขาราชการ

คร,” วารสารขาราชการคร. 17 (2) : 18-19. คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, สานกงาน. (2551,10 กมภาพนธ). แผนพฒนา

เศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550-2554). (Online). Available: HTUhttp://www.ldd.go.th/thai-html. UTH

จรรยา ชทบ. (2549,15 ตลาคม). แนวคดในการพฒนาบคลากร. (Online). Available: HTUhttp://itmc.tsu.ac.th/paper/ppoff UTH 20060204.pdf.

ชาญวทย จนทรสพศ. (2540). การศกษากระบวนการพฒนาบคลากรในสานกงานสามญศกษาจงหวด เขตการศกษา 5. วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต. กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ณฐวฒ พมพา. (2548). “รายงานการวจยเรองปญหาในการบรหารสถานศกษาของผบรหารสถานศกษาไทย,” วารสารขาราชการครและบคลากรทางการศกษา. 25(2) : 47.

ธงชย สนตวงษ. (2537). องคการและการบรหาร. พมพครงท 9. กรงเทพมหานคร : ไทยวฒนาพานช. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9 (2545-2549). (2549,21 กนยายน). (Online).

Available: HTUhttp://sobkroo.com/psob_2.htmUTH. พนส หนนาคนทร. (2542). ประสบการณในการบรหารบคคล. กรงเทพมหานคร : โรงพมพ

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.



94

พรทพย อรณทอง. (2541). การศกษาความเหนของครและผบรหารโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษา กรงเทพมหานครเกยวกบการปฏบตงานตามเกณฑมาตรฐานวชาชพคร. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

พฤทธ ศรบรรณพทกษ. (2546). รายงานผลการวจยเพอพฒนานโยบายและแผนการปฏรปการผลตและการพฒนาคร คณาจารยและ บคลากรทางการศกษา. กรงเทพมหานคร : พมพด.

รง แกวแดง. (2549,21 กนยายน). ปฏวตการศกษาไทย. (Online). Available: HTUhttp://www.thailearn.net/ UTH index_teacher.html.

รบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา, สานกงาน. (2548). รายงานการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน.

ศกรนทร สวรรณโรจน. (2542, กมภาพนธ-มนาคม). “การพฒนาความกาวหนาในวชาชพคร ส ค.ศ. 2000,” วารสารขาราชการคร. 19 (3) :18.

สมหมาย พรมขลบนล. (2549). รปแบบการพฒนาครผสอนงานเกษตร กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ชวงชนท 1-2 ของโรงเรยนในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาชยนาท. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฎนครสวรรค.

สมเชาว เกษประทม. (2543, 24 กรกฎาคม). “คณครมตใหม,” วารสารขาราชการคร. : 10. เสถยร อกษรช. (2541). รปแบบการพฒนาบคลากรสายสนบสนนงานวชาการของมหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒประสานมตร.

สพาน สฤษฎวานช. (2544). การบรหารเชงกลยทธ แนวคดและทฤษฎ. กรงเทพมหานคร :มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

สรพฒน นลมงคล. (2546). การพฒนาบคลากรของผบรหารสถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาพระนครศรอยธยา เขต1. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฎพระนครศรอยธยา.

สเทพ นนทไชย. (2549,15 ตลาคม). การพฒนาบคลการในสถานศกษา. (Online). Available:http://library.kmitnb.ac.th/artidle/atc 34/2205.pdf.

Wiles, Kimbell and John T.Lovell. (1974). Supervision for Better School. New Jersey : Prentice - Hall.

*************************



95

การนาเสนอแนวทางการดาเนนงานนเทศภายในของโรงเรยนในอาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธานTP*PT

ปรศนา สขาลกษณ P**P

ดร. พรเทพ รแผนP

***P

บทคดยอ การวจยครงน มจดมงหมายเพอศกษาปญหาการดาเนนงานนเทศภายในของโรงเรยน และนาเสนอแนวทางการดาเนนงานนเทศภายในของโรงเรยนในอาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน การดาเนนการวจยประกอบดวย 2 ขนตอน คอ 1) การศกษาปญหาการดาเนนงานนเทศภายในของโรงเรยนในอาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน กลมตวอยางทใชในการวจย ประกอบดวย ผบรหารโรงเรยนและครผสอนของโรงเรยนในอาเภอลานสก จานวน 204 คน ซงไดมาโดยวธการสมแบบแบงชนภม เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอแบบสอบถามชนดมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ มคาความเทยง .98 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก รอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน 2) นาเสนอแนวทางการดาเนนงานนเทศภายในโดยการจดประชมสนทนากลม ผเชยวชาญ จานวน 7 คนและวเคราะหขอมลดวยเทคนคการวเคราะหเนอหา ผลการวจยพบวา 1. โรงเรยนในอาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน มปญหาการดาเนนงานนเทศภายในอยในระดบนอย โดยมปญหาดานสอและนวตกรรมเปนลาดบแรก รองลงไปคอ ดานการวดและประเมนผล ดานการจดการเรยนร ดานหลกสตรและการนาหลกสตรไปใชและดานการวจยในชนเรยน 2. แนวทางการดาเนนงานนเทศภายในของโรงเรยนในอาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน ประกอบดวย 5 ดาน คอ ดานหลกสตรและการนาหลกสตรไปใช ดานการจดการเรยนร ดานสอและนวตกรรม ดานการวดและประเมนผลและดานการวจยในชนเรยน โดยแตละดาน ประกอบดวยแนวทางดาเนนงาน 2 ประการ คอ การพฒนาบคลากรและ การพฒนาการดาเนนงาน

คาสาคญ : การนาเสนอแนวทาง/ การดาเนนงานนเทศภายใน/ โรงเรยนในอาเภอลานสก

T

*T วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค พ.ศ. 2551

T

∗∗T คร ค.ศ. 3 โรงเรยนบานโปงสามสบ อ.ลานสก จงหวดอทยธาน

T

∗∗∗T อาจารยประจาคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค (ทปรกษาวทยานพนธ)



96

The Proposed Guidelines for Internal Supervision of Schools in Lansak District of Uthai Thani Educational Service Area Office.

Prisana Sukhalag Dr. Pornthep Rupan

Abstract This research aimed to study the problems and to propose guidelines for internal supervision of schools in Lansak District of Uthai Thani Educational Service Area Office. The research was conducted in two steps. The first step was to study problems of internal supervision operation of schools in Lansak District of Uthai Thani Educational Service Area Office. The sample groups of this research were administrators and teachers of schools in Lansak District area comprising 204 people chosen by stratified random sampling. The instrument for collecting the data was a 5-point rating scale questionnaire with a reliability value of .98. The statistics used in data analyzing were percentage, mean and standard deviation. The second step was to propose guidelines for internal supervision of schools by using a process of Focus Group Discussion (FGD) with 7 specialists and analyzing the data by using the content analysis technique. The results of the research were as follows: 1. Overall, the problems of internal supervision of schools in Lansak District of Uthai Thani Educational Service Area Office were at the low level. The first order of problem of internal supervision operation were teaching aids and innovation. Subsequent order of problems were those of evaluation, teaching and studying arrangement, curriculum and curriculum implementation and classroom research. 2. The proposed guidelines for internal supervision of schools in Lansak District of Uthai Thani Educational Service Area Office comprised 5 aspects which were curriculum and curriculum implementation, teaching and studying arrangement, teaching aids and innovation, evaluation, and classroom research. Each aspect comprised 2 guidelines which were personnel development and operating development. Keywords : The Proposed Guidelines/ Internal Supervision/ Schools in Lansak District



97

ความสาคญและทมาของปญหา การศกษาเปนรากฐานทสาคญประการหนงในการสรางสรรคความเจรญกาวหนาและแกไขปญหาตาง ๆ ในสงคม เนองจากการศกษาเปนกระบวนการเรยนรเพอความเจรญงอกงามของบคคลและสงคม (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2545 : 23) ดงนนการพฒนาคนใหมคณภาพจงเปนพนฐานการพฒนาทงปวง และสามารถทาไดดวยการใหการศกษา กระทรวงศกษาธการไดมงมนในการพฒนาคณภาพการจดการศกษาโดยกาหนดนโยบายสาคญในการพฒนาคณภาพการจดการเรยนการสอนและกระบวนการตดตามนเทศการศกษาใหมประสทธภาพ สงเสรมทรพยากรบคคลใหมความรความคด รจกวเคราะหและทนตอเหตการณ มความสามารถในการบรหารและการสอน (พชย เสงยมจตต. 2542 : 23) ทเปนเชนนเนองดวยในการบรหารจดการศกษาภายในสถานศกษานนยงมปญหาหลายประการทสาคญคอ ปญหาในประสทธภาพในการบรหารของผบรหารและปญหาประสทธภาพในการจดการเรยนการสอนของบคลากรครผสอนทจะตองอาศยกลยทธนเทศการศกษามาเปนกลยทธอยางหนงในการพฒนาประสทธภาพของผบรหารและครผสอน (สเทพ เมฆ. 2540 : 45) การนเทศการศกษานอาจสรปลกษณะสาคญได 2 วธ คอ การนเทศจากภายนอกและการนเทศกนเองภายในโรงเรยน ซงวธการนเทศทสามารถทาไดงายสะดวกและรวดเรวนนคอการนเทศกนเองภายในโรงเรยน (สรวช แกวอาไพ. 2544 : 10) ทเปนอยางนดวยขอเทจจรงทวา การนเทศกนเองภายในนนอาจไมตองใชทรพยากรเพมเตมไปจากปกต และขอเทจจรงทสาคญตอการนเทศภายในนนกคอไมมบคคลภายนอกผใด ทจะรสภาพปญหาความตองการทแทจรงขององคกรไดเทากบบคลากรผปฏบตงานดงนน การผลตคนใหมคณภาพจงตองเรงคณภาพของนกเรยนใหเปนนกคด มวสยทศนและเปาหมายในการดาเนนชวต มโอกาสพฒนาตนเองเตมตามศกยภาพ มการเรยนรตลอดชวต มคณธรรม มจตสานกเพอสวนรวมโดยปรบปรงประสทธภาพการเรยนการสอนควบคไปกบนโยบายดานบรหารและสนบสนน โดยมงเนนปรบปรงการบรหารและ การนเทศการศกษาใหมประสทธภาพ ทงนไดใหความสาคญตอการนเทศภายในเปนพเศษ (เกรยงศกด เจรญวงศศกด. 2542 : 4) แตจากการสารวจสภาพปญหาของการนเทศภายในโรงเรยนพบวายงมปญหาหลายประการททาใหการนเทศไมประสบผลสาเรจเทาทควรนนคอ ผบรหารโรงเรยนเองยงไมตระหนกถงบทบาทหนาทการนเทศภายใน ไมเหนความสาคญของการนเทศไมตระหนกวาตนมความสาคญทจะผลกดนใหเกดการพฒนาเหนวาการนเทศภายในเปนงานของผชวยฝายวชาการ ครวชาการหรอกรรมการนเทศภายในโรงเรยน จงมอบใหบคลากรเหลานนรบผดชอบดาเนนการแทน ผบรหารโรงเรยนจงไมไดมบทบาทใชศกยภาพอยางเตมทในการดาเนนการนเทศภายในโรงเรยน นอกจากนในสวนของบคลากรสวนใหญยง



98

ไมรจดหมายทแทจรงของการนเทศภายใน มองการนเทศภายในวาไปสงเกตการสอนของครในชนเรยน เขาใจการนเทศวาเปนการไปตรวจสอบ จบผด ประเมน บคลากรจงขาดความรวมมอรวมใจรวมคดรวมทา ตลอดจนสอเครองมอนวตกรรมใหม ๆ ทางการนเทศไมไดนามาใชเพอการสนบสนนใหเกดการนเทศภายในโรงเรยนอยางแทจรง (ชาญชย อาจนสมาจาร . 2548 : 20) สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน ตระหนกถงความสาคญ ความจาเปนอยางยงในการสงเสรม พฒนาคณภาพการศกษา จงไดกาหนดนโยบายใหมโครงการนเทศภายในของโรงเรยนในการตดตามการดาเนนงานเพอพฒนาคณภาพการศกษาใหสงขน (สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน. 2549 : 1) แตจากการประเมนคณภาพภายนอกของสานกงานเขตพนทการศกษาอทยธานพบวามาตรฐานท 22 ครมความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพและเนนผเรยนเปนสาคญ สถานศกษามคณภาพระดบดเพยงรอยละ 12.30 (สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน. 2548 : 9) และจากการประเมนผลของสานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน พบวามปญหาในเรองการนเทศภายในของโรงเรยนในสานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน โดยมคณภาพอยในระดบพอใช (สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน. 2549 : 20) ซงสอดคลองกบผลการประเมนคณภาพการนเทศภายในของโรงเรยนในอาเภอลานสก ทพบวามคณภาพอยในระดบพอใช เชนเดยวกน(สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน. 2549 : 18) ดงนน ผวจยจงสนใจทจะศกษาการนาเสนอแนวทางการดาเนนงานนเทศภายในของโรงเรยนทเหมาะสม มความเปนไปไดในทางปฏบต เพอเปนขอมลและเปนการนาเสนอแนวทางสาหรบโรงเรยน นาไปใชในการนเทศภายในของโรงเรยนใหประสบความสาเรจ สงผลใหการจดการศกษาเขาสระบบการประกนคณภาพในสถานศกษาไดเปนอยางด

จดมงหมายของการวจย 1. เพอศกษาปญหาการดาเนนงานนเทศภายในของโรงเรยนในอาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน 2. เพอนาเสนอแนวทางการดาเนนงานนเทศภายในของโรงเรยนในอาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน


กรอบแนวคดและทฤษฎทเกยวของ จากการศกษาแนวความคดและทฤษฎทเกยวของ กบการนเทศภายในของหนวยศกษานเทศก

กรมสามญศกษา (2539 : 63) สามารถนาเสนอกรอบความคดในการวจยดงแผนภมดงน

1.การเตรยมการนเทศ

ง

ขอบเขตการดาเนนงานนเทศภายใน - ดานหลกสตรและ การนาหลกสตรไปใช

5.การปรบปร


ภาพท 1 แสดงกรอบแนวคดทใชในการวจย

4.การประเมนผล

นาเสนอแนวทางการดาเนนงานนเทศภายในของโรงเรยนในอาเภอลานสสานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน

น

- ดานการจดการเรยนร - ดานสอและนวตกรรม - ดานการวดผลและประเมนผล - ดานการวจยในชนเรยน

3.การปฏบตตามแผ

2.การวางแผนการนเทศ

4. การประเมนผล

ก



100

ระเบยบวธวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงพรรณนา (descriptive research) มรายละเอยดการดาเนนการดงน ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจย ไดแก ผบรหารโรงเรยนจานวน 46 คน และครผสอนจานวน 389 คน ของโรงเรยนในอาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน รวม 435 คน กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนผบรหารโรงเรยนจานวน 22 คน และครผสอนจานวน 182 คน รวม 204 คน ไดมาโดยการสมตวอยางแบบแบงชนภม (stratified random sampling) กาหนดขนาดของกลมตวอยางโดยเปดตารางของเครจซและมอรแกน เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงน ม 2 ประเภท คอ ฉบบท 1 เปนแบบสอบถามชนดมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ.2538 : 163-164) แบงออกเปน 2 ตอน คอ ตอนท 1 สอบถามเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 สอบถามปญหาการดาเนนงานนเทศภายในของโรงเรยนตามกระบวนการนเทศ 5 ขนตอนคอการเตรยมการนเทศ การวางแผนการนเทศ การปฏบตตามแผน การประเมนผล และการปรบปรงแกไขวธการนเทศ ตามขอบขายงาน 5 ดาน คอ ดานหลกสตรและการนาหลกสตรไปใช ดานการจดการเรยนร ดานสอและนวตกรรม ดานการวดและประเมนผล และดานการวจยในชนเรยน ไดคาความเทยงทงฉบบ .98 ฉบบท 2 เปนแบบบนทกการสนทนากลม มลกษณะเปนแบบสมภาษณไมมโครงสรางประกอบดวยประเดนการสมภาษณ 2 ประเดน คอ สาเหตของปญหาและแนวทางแกไขปญหา การเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดดาเนนการตามขนตอน ดงตอไปน 1. ผวจยขอหนงสอจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรคถงสานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน เพอขออนญาตเกบขอมลการวจย 2. ผวจยนาแบบสอบถาม พรอมหนงสออนญาตจากสานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน เกบขอมลดวยตนเอง จานวน 204 ฉบบ 3. ขอหนงสอจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค เพอเชญผเชยวชาญรวมประชมกระบวนการสนทนากลม จานวน 7 คน 4. จดทารางการสนทนากลม เพอเสนอตอทประชมและบนทกขอเสนอแนะจากการประชมสนทนากลม 5. นาเสนอแนวทางการดาเนนงานนเทศภายในของโรงเรยนในอาเภอลานสก



101

การวเคราะหขอมล 1. วเคราะหสถานภาพทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 1 วเคราะหโดยการแจกแจงความถและหาคารอยละ 2. วเคราะหปญหาการดาเนนงานนเทศภายในของโรงเรยนในอาเภอลานสก โดยการหาคาเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐาน 3. วเคราะหความเหนของผเชยวชาญในการสนทนากลมดวยเทคนคการวเคราะหเนอหา (content analysis)

สรปผลการวจย ผลการวจยพบวา 1. โรงเรยนในอาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน มปญหาการดาเนนงานนเทศภายในของโรงเรยน อยในระดบนอย เมอพจารณารายดานโดยเรยงลาดบคาเฉลยจากมากไปหานอย ไดดงน ดานสอและนวตกรรม ดานการวดและประเมนผล ดานการจดการเรยนร ดานหลกสตรและการนาหลกสตรไปใชและดานการวจยในชนเรยน 2. แนวทางการดาเนนงานนเทศภายในของโรงเรยนในอาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน ประกอบดวย 5 ดาน คอ ดานหลกสตรและการนาหลกสตรไปใช ดานการจดการเรยนร ดานสอและนวตกรรม ดานการวดและประเมนผล และดานการวจยในชนเรยน โดยแตละดานประกอบดวย แนวทางการดาเนนงาน 2 ประการ คอ การพฒนาบคลากรและการพฒนาการดาเนนงาน

อภปรายผลการวจย 1. ดานหลกสตรและการนาหลกสตรไปใช พบวาปญหาการดาเนนงานนเทศภายในของโรงเรยนในอาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน ดานหลกสตรและการนาหลกสตรไปใชโดยรวมมปญหาแตยงอยในระดบทนอย ทงนอาจเนองมาจากการบรหารจดการหลกสตร โรงเรยนไดวางแผนในการพฒนาครใหมความรความเขาใจในเรองหลกสตร และสนบสนนใหเขาไปรวมอบรมสมมนาเกยวกบหลกสตรและการจดการเรยนรอยางตอเนอง ซงสอดคลองกบขอเสนอแนะจากผลงานวจยของวมลชยา เกตตะพนธ (2540) ไดวจยเรองสภาพและปญหาการนเทศการศกษาภายในโรงเรยนประถมศกษา สงกดเทศบาล เขตการศกษา 1 พบวาโรงเรยนประถมศกษา สงกดเทศบาลมปญหาการปฏบตงานนเทศภายในโรงเรยนคอ ขาดแคลนเอกสารหลกสตร ครไมเปลยนพฤตกรรมการสอน ครมคณสมบตไมตรงกบความขาดแคลนของโรงเรยน ขาดงบประมาณ ขาดแคลนสอการสอน จากผลการวจยเสอนแนวทางการดาเนนงานไว คอ การพฒนาบคลากร โดยการจดประชมชแจง ใหความรและสงเสรมใหครเขารบการอบรมเพอพฒนาตนเอง ซงถอวาคนเปนปจจยทสาคญในการพฒนา



102

สงตาง ๆ ดงนนการดาเนนงานดานหลกสตรซงเปนหวใจหลกในงานวชาการจงตองอาศยบคลากรทมความรและทกษะ ซงสอดคลองกบแนวคดของวทยา บญสม (2542 : 15) ไดกลาววาโรงเรยนมความจาเปนอยางยงทจะตองอบรมครโดยกระทาตอเนองกนไปและในการดาเนนการนเทศภายในดานหลกสตรและการนาหลกสตรไปใชตองมการพฒนาบคลากรควบคไปกบการพฒนาการดาเนนงาน 2. ดานการจดการเรยนร พบวา ปญหาการดาเนนงานนเทศภายในของโรงเรยนในอาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน ดานการจดการเรยนร โดยรวมมปญหาแตยงอยในระดบทนอย สาเหตทยงมปญหาอยอาจเนองมาจากการนเทศตดตามในดาน การจดการเรยนรมระบบและดาเนนการอยางตอเนอง ซงสอดคลองกบผลการวจยของเพญศร จนทรพาหรกจ (2546) ไดวจยเรอง การพฒนาการดาเนนงานวชาการโดยใชการนเทศภายในโรงเรยนงวบาวทยาคม อาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคาม พบวาการนาการนเทศภายในมาพฒนาการดาเนนงานวชาการของครอาจารยในโรงเรยนงวบาวทยาคม มการใชขนตอน การสงเกตการณสอน การตรวจแผนการสอน การตรวจสอการสอนและการใหความรเกยวกบรปแบบการสอนแกคร พบวาไดรบผลการปฏบตมประสทธภาพด จากผลการวจยพบวามแนวทางการดาเนนงานคอ การพฒนาบคลากร ซงสอดคลองกบงานวจยของ สมบต อวมอนจนทร (2540) ไดวจยเรอง การศกษาบทบาทของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาในการนเทศการศกษา เพอพฒนาคณภาพการศกษาของสานกงานการประถมศกษาจงหวดเพชรบร พบวาในการพฒนาบคลากรตองมการสารวจปญหาและความตองการเพอเปนขอมลในการวางแผน สงเสรมใหมการพฒนาการสอนและสงเสรมความกาวหนาทางวชาการของคร สวนโรงเรยนตองม การดาเนนงานนเทศภายในโดยการพฒนาการดาเนนงานดานการจดการเรยนรอยางเปนระบบและตอเนอง 3. ดานสอและนวตกรรม พบวา ปญหาการดาเนนงานนเทศภายในของโรงเรยนในอาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน ดานสอและนวตกรรม โดยรวมมปญหาแตยงอยในระดบทนอย เพอแกไขปญหาใหนอยทสด โรงเรยนควรมการจดหาและบรการวสดประกอบหลกสตรและสอการสอนแกครอยางเพยงพอและครบถวนทกวชา มการสารวจความตองการและมการจดทารายงานผลการดาเนนการอยางเปนระบบ ซงสอดคลองกบผลการวจยของอภนนท นาระตะ (2540) ไดวจยเรอง ศกษาสภาพปจจบนและแนวทางการพฒนานเทศงานวชาการภายในโรงเรยนประถมศกษาบนพนทสง สงกดสานกงานการประถมศกษาอาเภอแมฟาหลวง จงหวดเชยงราย พบวา การนเทศงานวชาการภายในโรงเรยนทไดปฏบตคอนขางมาก โดยเฉพาะอยางยงดานการจดหาสอการสอนทตรงกบจดมงหมายของหลกสตรและแนะนาใหครใชวสดทองถนมาประดษฐเปนสอการเรยนการสอน จากผลการวจยพบวามแนวทาง การดาเนนงานคอ การพฒนาบคลากรและพฒนาการดาเนนงาน ซงสอดคลองกบผลการวจยของสมพงษ นยมลกษณ (2549) ไดวจยเรอง รปแบบการนเทศภายในของโรงเรยนในเขตอาเภอทา



103

ตะโก สานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 3 พบวา รปแบบการนเทศภายในของโรงเรยนในเขตอาเภอทาตะโก สงกดสานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 3 มการแตงตงคณะกรรมการนเทศภายใน ปฏบตตามแผน ตดตามและประเมนผล สรปรายงานและกาหนดแนวทางการปรบปรงพฒนา นอกจากนยงสอดคลองกบแนวคดของสรศกด ปาเฮ (2545 : 26) ไดกลาววาการนเทศภายในโรงเรยนจะใหบรรลผลและมประสทธภาพตอง พฒนาคน พฒนางาน ประสานสมพนธและสรางขวญกาลงใจในการทางาน 4. ดานการวดและประเมนผล พบวา ปญหาการดาเนนงานนเทศภายในของโรงเรยนในอาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน ดานการวดและประเมนผล โดยรวมมปญหาแตยงอยในระดบทนอย ซงถอวาเปนปญหาทงนเนองมาจากครยงมความรความเขาใจเกยวกบการสรางเครองมอในการวดและประเมนผลไมชดเจน ซงสอดคลองกบผลการวจยของ วมลชยา เกตตะพนธ (2540) ไดวจยเรอง การศกษาสภาพและปญหาการนเทศการศกษาภายในโรงเรยนประถมศกษา สงกดเทศบาลเขตการศกษา 1 พบวาปญหาการปฏบตงานนเทศภายในโรงเรยนสวนใหญขาดเครองมอการวดผลและประเมนผลทมประสทธภาพ จากผลการวจยพบวา มแนวทางการดาเนนงานคอ การพฒนาบคลากรและการพฒนาการดาเนนงาน ซงการดาเนนการนเทศภายในโรงเรยนดานการวดและประเมนผลจะใหบรรลเปาหมายและเกดประสทธภาพนนบคลากรในโรงเรยนตองมความร มทกษะซงสอดคลองกบแนวคดของบนลอ พฤกษะวนและวรรณพร ภรมยรน (2535 : 34) ไดกลาววา การนเทศภายในใหบรรลเปาหมายนนตองพฒนาบคลากรในโรงเรยนใหมความร มทกษะและเพมความสามารถในการปฏบตงานและมเจตคตทดในการปฏบตงานในการทางานใหบรรลวตถประสงคอยางมประสทธภาพตองอาศยกระบวนการนเทศภายในโรงเรยน โดยมขนตอนการดาเนนงานอยางเปนระบบและตอเนอง 5. ดานการวจยในชนเรยน พบวา ปญหาการดาเนนงานนเทศภายในของโรงเรยนในอาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน ดานการวจยในชนเรยน โดยรวมมปญหาแตยงอยในระดบทนอย ปญหานมความสาคญตอการแกปญหาการเรยนการสอนในปจจบนเปนอยางมาก ซงสอดคลองกบผลการวจยของ นนทนา เตาทอง (2542) ไดวจยเรอง การศกษาการดาเนนงานนเทศภายในโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดสมทรปราการ ผลการวจยพบวา การตดตามประเมนผลและปรบปรงแกไขการนเทศตองมการพฒนางานนเทศภายในโรงเรยนดานการวจยเชงปฏบตการในชนเรยน โดยใชการกาหนดปญหาและความตองการ เพอนาขอคนพบมาพฒนาและปรบปรงการเรยนการสอน ปญหาในการดาเนนงานนเทศภายในโรงเรยน คอ ขาดบคลากรทมความรความเชยวชาญ ประสบการณในการปฏบตงานและไมมเวลาปฏบตงานอยางตอเนอง จากผลการวจยพบวา มแนวทางการดาเนนงานคอ การพฒนาบคลากรและการพฒนาการดาเนนงาน ซงแนวทาง การ



104

ดาเนนงานนเทศภายใน ดานการวจยในชนเรยน จาเปนอยางยงทบคลากรตองมความรควบคไปกบ การพฒนาการดาเนนงานอยางเปนระบบ ซงสอดคลองกบแนวคดของชมศกด อนทรรกษ (2546 :224-227) ไดกลาววาการนเทศจะประสบความสาเรจไดจาเปนตองดาเนนการอยางเปนระบบตอเนองกนไป มการใหความร ความเขาใจใหทราบแผนงานโครงการและกจกรรมทกาหนด ใหบคลากรทกคนมสวนรวมรบผดชอบ มการตดตามประเมนผลและรายงานผลการดาเนนงานอยางเปนระบบและตอเนอง

ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะทวไป 1. ผบรหารโรงเรยนและครผสอน กาหนดแผนการปฏบตงานแลว ควรมการนาแผนการปฏบตงานนนไปส การปฏบตตามแผนอยางจรงจงและตอเนอง 2. สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธานจดประชมปฏบตการใหความรและ ฝกทกษะในดานสอและนวตกรรม เพราะจากผลการวจยพบวายงมบคลากรทยงขาดความรความเขาใจทางดานสอและนวตกรรม 3. ผบรหารโรงเรยนหรอผทเกยวของกบการนเทศควรจดทาคมอการปฏบตการนเทศภายในโรงเรยน เพอใชประกอบการนเทศภายในโรงเรยน และเสรมสรางความรความเขาใจของบคลากรในหนวยงานใหมความรความเขาใจทตรงกน 4. คณะกรรมการนเทศภายในของโรงเรยน ควรมการจดทาสรปและรายงานผล การพฒนาคณภาพการศกษา ดานวชาการแกผมสวนเกยวของอยางตอเนอง ขอเสนอแนะสาหรบการทาวจยครงตอไป 1. ควรมการศกษาวจยการนาเสนอการดาเนนงานนเทศภายในของโรงเรยนดานงานวชาการในอาเภอลานสก ในเชงลกรายดาน โดยเฉพาะดานสอและนวตกรรม 2. ควรมการศกษาความพงพอใจทมตอการดาเนนงานนเทศภายในของโรงเรยนในอาเภอลานสก เพอนามาปรบปรงการดาเนนงานนเทศภายในของโรงเรยนใหครผสอนเกดความพงพอใจในการนเท 3. ควรมการศกษาวจยรปแบบการพฒนาคณภาพการศกษาดวยกระบวนการนาผลการประเมนมาตรฐานโรงเรยนทเกยวกบการนเทศภายใน มาเพอปรบปรงพฒนาโรงเรยน กอใหเกดคณภาพและประสทธภาพยง ๆ ขนตอไป

*******************



105

รายการอางอง เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2542). ขอเสนอยทธศาสตรเพอการปฏรปการศกษาในการสมมนาเรอง

วกฤตและโอกาสในการปฏรปการศกษาและสงคมไทย. กรงเทพมหานคร : สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (เอกสารอดสาเนา).

เขตพนทการศกษาอทยธาน, สานกงาน. (2548). รายงานผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน. อทยธาน : สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน.

________. (2549). การศกษาผลการประเมนคณภาพภายนอกระดบการศกษาขนพนฐาน. อทยธาน : สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน.

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, สานกงาน. (2545). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545. กรงเทพมหานคร : พรกหวานกราฟฟค.

ชาญชย อาจนสมาจาร. (2548). การนเทศการศกษา. กรงเทพมหานคร : เค แอนด พ บค. ชมศกด อนทรรกษ. (2546). การบรหารงานวชาการ. พมพครงท 2. ปตตาน : ฝายเทคโนโลยทาง

การศกษา สานกวทยบรการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. นนทนา เตาทอง. (2542). การศกษาการดาเนนการนเทศภายในโรงเรยนประถมศกษาสงกดสานกงาน

การประถมศกษาจงหวดสมทรปราการ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย. บนลอ พฤกษะวนและวรรณพร ภรมยรน. (2535). การนเทศแบบคลนก. พมพครงท 6.

กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ปฏรปการศกษา, สานกงาน. (2544). เขตพนทการศกษาสการปฏบต. กรงเทพมหานคร : บรษทพมพด. พชย เสงยมจตต. (2542). การบรหารงานเฉพาะดานในสถาบนการศกษา. อบลราชธาน :

คณะครศาสตร สถาบนราชภฏอบลราชธาน. เพญศร จนทรพาหรกจ. (2546). การพฒนาการดาเนนงานวชาการโดยใชการนเทศภายในโรงเรยน

งวบาวทยาคม สงกดกรมสามญศกษา อาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคาม. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยมหาสารคาม.

วมลชยา เกตตะพนธ. (2540). สภาพและปญหาการนเทศการศกษาภายในโรงเรยนประถมศกษาสงกดเทศบาล เขตการศกษา 1. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สมบต อวมอนทรจนทร. (2540). บทบาทของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาในการนเทศการศกษาเพอพฒนาคณภาพการศกษาของสานกงานการประถมศกษาจงหวดเพชรบร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.



106

สมพงษ นยมลกษณ. (2549). รปแบบการนเทศภายในของโรงเรยนในเขตอาเภอทาตะโกสานกงานเขตพนทการศกษานครสวรรค เขต 3. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค.

สามญศกษา,กรม. หนวยศกษานเทศก. (2539). แนวทางการดาเนนงานนเทศภายในโรงเรยน. กรงเทพมหานคร : โรงพมพมตรสยาม.

สเทพ เมฆ. (2540). “การนเทศภายในโรงเรยน”. การศกษาเอกชน.7(70) : (พฤศจกายน). 46-48. สรวช แกวอาไพ. (2544). ภาวะผนาทางการนเทศของผบรหารโรงเรยนเอกชน สงกดมลนธแหงสภา

ครสตจกร ในประเทศไทย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สรศกด ปาเฮ. (2545). “การนเทศภายในหวใจของการปฏรปการเรยนรในโรงเรยน”. วารสารวชาการ.

(สงหาคม). 26-30 อภนนท นาระตะ. (2540). สภาพปจจบนและแนวทางการพฒนาการนเทศงานวชาการภายในโรงเรยน

ประถมศกษาบนพนทสงสงกดสานกงานการประถมศกษาอาเภอแมฟาหลวงจงหวดเชยงราย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยแมโจ.

********************



107

การนาเสนอแนวทางการดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยนในโรงเรยน อาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธานTP*PT

วรรณทนย ลอเปยมP

**


***

บทคดยอ การวจยครงน มจดมงหมายเพอศกษาสภาพปญหาและนาเสนอแนวทางการดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยนในโรงเรยน อาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน การดาเนนการวจยแบงออกเปน 2 ขนตอน คอ 1) การศกษาสภาพ และปญหาการดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยนในโรงเรยน อาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน กลมตวอยางทใชในการวจย คอ ผบรหารโรงเรยนและ ครผสอน จานวน 204 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลไดแก แบบสอบถามชนดมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ มคาความเทยง .91 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก รอยละ มชฌมเลขคณต และสวนเบยงเบนมาตรฐาน 2) เสนอแนวทางการดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยนโดยการจดประชมสนทนากลม ผเชยวชาญ จานวน 7 คน และวเคราะหขอมลโดยการวเคราะหเนอหา ผลการวจยพบวา 1. โรงเรยนในอาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน มการดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยน อยในระดบมาก ทงในภาพรวมและรายดาน สวนปญหาการดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยน มปญหาอยในระดบนอยทงในภาพรวมและรายดาน 2. แนวทางการดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยนในโรงเรยน อาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน ประกอบดวย การสารวจปญหา แตงตงคณะกรรมการ จดประชมชแจง วางแผน กาหนดนโยบาย แผนงาน โครงการ กจกรรม และตวชวดความสาเรจ ดาเนนการตามแผนทวางไว มการนเทศ กากบ ตดตาม สรป และรายงานผล

คาสาคญ : การนาเสนอแนวทาง/ ความมวนยในตนเอง

T

*T วทยานพนธครสาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค พ.ศ. 2551

**คร วทยฐานะชานาญการพเศษ โรงเรยนบานโปงสามสบ อ.ลานสก จงหวดอทยธาน

***อาจารยประจาคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค (ทปรกษาวทยานพนธ)



108

The Proposed Guidelines for Self-discipline Promotion of Students in Schools, Lansak District, the Office of Uthai Thani Educational Service Area.

Wantanee Luepiam Dr. Pornthep Rupan

Abstract The purposes of this research were to study the problems and to propose guidelines for enhancing self-discipline of students in Lansak District schools under the Office of Uthai Thani Educational Service Area. The research was divided into two steps. The first step was to study conditions and problems of the self-discipline promotion process of the students in Lansak District schools of Uthai Thani Educational Service Area Office. The sample groups of this research were 204 administrators and teachers. The instruments for collecting the data was a 5-point rating scale questionnaire with a reliability value of .91. The statistics used in data analyzing were percentage, arithmetic mean, and standard deviation. The second step was to propose guidelines for self-discipline promotion of students in schools of Lansak District by using a process of Focus Group Discussion (FGD) with 7 specialists and analyzing the data by using the content analysis technique. The results of the research were as follows: 1. For the schools in Lansak District of Uthai Thani Educational Service Area Office, there was a high level of self-discipline promotion process of the students in all aspects. When considering each aspect it was also found that it was also at the high level in all aspects. For the problems of self-discipline promotion of students, it was found that overall they were at the low level. When considering each aspect it was also found at the low level. 2. The proposed guildelines for self-discipline promotion of students in schools in Lansak District of Uthai Thani Educational Service Area Office comprised the followings: investigating school problems, appointing the committee or working group, meeting to build understanding, planning by emphasizing participation of parents and related personnel, setting a policy, framework, project, activity, indicator of success, and lastly, the planning implementation, supervision, control, follow up, summary and report. Keywords : The Proposed Guidelines1/ Self-discipline



109

ความสาคญและทมาของปญหา สงคมไทยในปจจบนมความรนแรง ขดแยง ยงยาก สลบซบซอน และเปลยนแปลงอยางรวดเรวซงเปนผลจากการเปลยนแปลง ทาใหการพฒนาเศรษฐกจกบการพฒนาคณภาพชวตไมสอดคลองกนกอใหเกดผลกระทบทสาคญทางสงคมหลายประการ สงคมไทยทเปลยนแปลงรวดเรวและเปนกระแสทรนแรงเชนน ทาใหเปลยนแปลงเปนสงคมของการแขงขนทเปนไปตามกระแสโลกาภวตน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2545 : 5) ซงสงผลใหเกดปญหาความวนวายไมสงบสข ตาง ๆ เกดขนในสงคมไทย เดกวยรนซงเปนสมาชกของสงคมยอมไดรบผลกระทบอนเกดจากกระแสเปลยนแปลงในการดาเนนชวตในสงคม ทาใหเดกวยรนปรบตวไมทน จงเกดความวาวน สบสน ประกอบกบความละเอยดออนทางจตใจ ทาใหเดกวยรนเกดปญหาทางจตใจ ซงอาจนาไปสปญหาอน ๆ ทมผลตอการพฒนาคณภาพชวตของเดกวยรน เดกวยรนจงไมสามารถควบคมหรอบงคบอารมณตนเองมใหคลอยตามคานยม และกระแสความเปลยนแปลงได นกเรยนระดบมธยมศกษาทอยในวยรนมโอกาสเสยงตอการมพฤตกรรมทไมพงประสงค ซงเปนปญหาดานการขาดระเบยบวนย หากไมไดรบการแกไขอยางจรงจงยอมสงผลกระทบตอคณภาพของประชากรไทยตอไป (พสมย ทนเต และคณะ. 2544 : 2) แนวทางหนงทจะชวยลดปญหาสงคม คอ จะตองปลกฝงคณธรรมจรยธรรมใหกบเยาวชน เพอใหเขาเจรญเตบโตเปนบคคลทพงปรารถนา ของสงคม ดงท วาร ศรเจรญ. (2541 : 59) กลาววา การลดปญหาสงคมจะตองมมาตรฐานในการปรบปรงแกไขหรอพฒนาความรควบคดวยคณธรรมจรยธรรม ปลกฝงคณธรรมจรยธรรมใหฝงลกจนเปนคานยมอยในลกษณะนสย และอยในจตใจของบคคล เพอจะชวยใหบคคลละอายตอการกระทาชว หนมาประพฤตปฏบตในสงทถกตองดงามตามมาตรฐานทสงคมยอมรบ สอดคลองกบพระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต) กลาววา ในการพฒนามนษยระยะยาว ถาไมมวนยในตนเองเปนฐาน กจะทาใหเกดความขดของวนวายสบสน ดวยเหตนวนยจงเปนเรองสาคญในสงคมประชาธปไตย เพราะประชาธปไตยตองการโอกาสในการทจะใหมนษยมาสอมาแสดงออก เพอนาเอาศกยภาพของตวเองออกมารวมในการสรางสรรคสงคมอยางไดผล (จดหมายขาวชาวพทธ. 2550 : 1-2) กระทรวงศกษาธการไดตระหนก และเลงเหนความสาคญทมการสงเสรมเตมเตม การพฒนาเยาวชนของชาตใหมบคลกภาพและคณลกษณะอนพงประสงค จงกาหนดใหใชมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน เพอใหโรงเรยนการศกษา โดยพฒนานกเรยนใหมคณลกษณะทเหมาะสม อยางรอบดาน ทงดานความร ความสามารถ ทกษะ สขภาพกาย และสขภาพจตทด มคณธรรม โดยกาหนดมาตรฐานคณภาพดานผเรยนไว 8 มาตรฐาน 33 ตวบงช (สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน. 2449 : 4) โดยเฉพาะมาตรฐานท 1 พฒนาผเรยนใหผเรยนมคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค (สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา. 2549 : 25-26) ตวบงชท 1 ผเรยนมวนย ม


ความรบผดชอบ เพราะความมวนยในตนเองเปนคณธรรมทสาคญประการหนงทตองปลกฝงใหกบนกเรยนเพราะถานกเรยน มวนยในตนเอง จะทาใหนกเรยนสามารถควบคมพฤตกรรมของตนใหเปนไปในทางทดงาม และประสบความสาเรจในชวต จงจาเปนทโรงเรยนตองดาเนนการเสรมสรางความมวนยในตนเองใหเกดผลอยางจรงจง ผลสรปการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา โดยสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา ดานมาตรฐานผเรยน ของนกเรยนในโรงเรยน อาเภอลานสก จานวน 35 โรงเรยน พบวา ตวบงชท 1 ผเรยนมวนย มความรบผดชอบ มคณภาพอยในระดบ พอใช (สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน. 2549 : 6) ผวจยในฐานะทเกยวของกบการบรหารการศกษา ในเขตอาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน มความสนใจทจะศกษา วจยเกยวกบการดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยนโรงเรยนในอาเภอลานสก เพอจะนาผลการศกษาดงกลาวไปส การนาเสนอแนวทางการเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยนใหมประสทธภาพยงขน

จดมงหมายของการวจย 1. เพอศกษาสภาพ และปญหาการดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยนในโรงเรยน อาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน 2. เพอนาเสนอแนวทางการดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยนในโรงเรยน อาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน กรอบแนวคดในการวจย

แนวทางการดาเนนงา ใน

ศกษาสภาพและปญหา การดาเนนงานเสรมสราง ความมวนยในตนเอง จาแนกเปน 4 ดาน

• ดานการกาหนดนโยบายแนวทางการดาเนนงาน• ดานการจดสภาพแวดลอม • ดานการนเทศการสอน • ดานการจดกจกรรมนกเรยน


ภาพ แสดงกรอบความคดในการวจย

นเสรมสรางความมวนยตนเอง



111

ระเบยบวธวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงพรรณนา (descriptive research) รายละอยดดงน ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจย ไดแก ผบรหารโรงเรยนจานวน 46 คนและครผสอนจานวน 389 คน ของโรงเรยนในอาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน รวมทงสนจานวน 435 คน กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนผบรหารโรงเรยนจานวน 22 คนและครผสอนจานวน 182 คน รวมทงสนจานวน 204 คน ไดมาโดยการสมตวอยางแบบแบงชนภม (stratified random sampling) เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงน คอแบบสอบถามชนดมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ตามแนวคดของลเคอรท (Likert. อางองจาก ลวน สายยศและองคณา สายยศ. 2538 : 163-164) แบงออกเปน 3 ตอน คอ ตอนท 1 สอบถามเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 เปนแบบสอบถามประมาณคา 5 ระดบ ถามเกยวกบสภาพการดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยน ตอนท 3 แบบสอบถามปญหาการดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยน 5 ดาน คอ ดานการกาหนดนโยบายแนวดาเนนการ ดานการจดสงแวดลอม ดานการนเทศการสอนและดานการจดกจกรรม การเกบรวบรวมขอมล ผวจยเกบรวบรวมขอมลดวยตนเองโดยขอหนงสอจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรคถงสานกงาน เขตพนทการศกษาอทยธานเพอขออนญาตเกบขอมลการวจย และเชญผเชยวชาญรวมประชมกระบวนการสนทนากลมจานวน 7 คน การวเคราะหขอมล 1. วเคราะหสถานภาพทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 1 วเคราะหโดยการแจกแจงความถและหาคารอยละ 2. วเคราะหสภาพ และปญหาการดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยน โดยการหาคาเฉลย และคาความเบยงเบนมาตรฐาน 3. วเคราะหความคดเหนเกยวปญหาการดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยน วเคราะหโดยการนาคะแนนจากแบบสอบถามมาหาคาเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐาน 4. วเคราะหความคดเหนของผเชยวชาญในการสนทนากลมดวยเทคนคการวเคราะหเนอหา (content analysis)



112

สรปผลการวจย 1. สภาพการดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยนโรงเรยนในอาเภอลานสกสานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน โดยภาพรวม พบวา มการดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยนอยในระดบมาก เมอพจารณารายดาน พบวา ทกดานอยในระดบมาก เชนกน 2. ปญหาการดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยนในโรงเรยน อาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน โดยภาพรวม พบวา มปญหาการดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยนโดยรวม อยในระดบนอย และเมอพจารณารายดาน พบวา ทกดานมปญหาอยในระดบนอย เชนกน 3. ผลการนาเสนอแนวทางการดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยนโรงเรยนในอาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน สรปไดดงน 3.1 ดานการ กาหนดนโยบายแนวทางการดาเนนงาน โรงเรยนตองมการสารวจปญหาเกยวกบการดาเนนงาน ดานนอาจไดมาจากการสงเกต สมภาษณหรอแบบสอบถาม มการแตงตงคณะกรรมการหรอคณะทางาน จดประชมคณะคร และบคลากรทเกยวของ เพอชแจงปญหาและกาหนดนโยบาย และแนวทางการดาเนนงาน เพอวางแผนรวมกนโดยกาหนดนโยบาย /แผนงาน/โครงการ/กจกรรม และตวชวดความสาเรจใหชดเจน แลวดาเนนการตามนโยบาย แผนงานหรอโครงการทวางไว มคณะกรรมการ นเทศ ตดตาม กากบ การนาแผนสการปฏบตอยางตอเนอง และตองใหความสาคญในการปรบปรงกระบวนการจดการเรยนการสอน และการประเมนผลใหสอดคลองกบการเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยน มการนเทศ กากบ ตดตาม อยางตอเนอง เพอนาผลการดาเนนการไปปรบปรงพฒนา มการสรปผล และรายงานผล เมอเสรจสน โครงงาน/กจกรรม เพอพจารณาความกาวหนาหรอความมประสทธภาพของการดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยนโรงเรยน ในอาเภอลานสก สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน 3.2 ดานการจดสภาพแวดลอม โรงเรยนควรมการสารวจปญหา และความตองการของบคลากรทกฝายทมสวนเกยวของในการเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยน เชนผนาทองถน พระ ผปกครอง นกเรยน มการจดประชมบคลากรทเกยวของทกฝาย ดงกลาว รวมกนวางแผน กาหนดวธการจดโครงการ/กจกรรม ดานสภาพแวดลอมเพอประกาศ และยกยอง นกเรยนหรอบคคลในทองถนทมความประพฤตดและเปนตวอยางทด ดาเนนการจดสภาพแวดลอมเพอเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยน เชน จดใหมปายประกาศรายชอนกเรยนทมความประพฤตด จดกจกรรมเสนอขาวคนด มวนย ใสใจสงแวดลอม ทางวทยชมชน หอกระจายขาว จดทาแผนพบ ใบปลว จดใหมการ



113

ประกวดคนด มวนย ใสใจสงแวดลอม มการนเทศ กากบ ตดตาม ประเมนผลเปนระยะ ปรบปรงการจดสภาพแวดลอมและเผยแพร ประชาสมพนธผลการดาเนนงานใหผเกยวของทราบ 3.3 ดานการนเทศการสอนโรงเรยนควรสงเสรมใหคณะคร สารวจปญหา ความตองการ และภมหลงของนกเรยน ตลอดจนมการศกษาเดกในทกกรณและเปนรายกรณ เพอนาผลมาเกบขอมลประกอบการสงเสรม/สนบสนนใหครมงเนนการพจารณา พฤตกรรม ทดของนกเรยน มการประชมคณะคร กาหนดวธ หรอแนวทางดาเนนการจดการเรยนการสอน และนเทศการสอน ทสงเสรม และมงเนนพฤตกรรมทด ของนกเรยน เชน ฝกใหนกเรยน ทาสมาธกอนเรยน การพจารณา การประพฤตของนกเรยนมากกวาการตอบขอสอบวชาทเกยวของกบการสรางเสรมความมวนยในตนเอง การนากรณตวอยางพรอมดวยปญหาเชงคตธรรม มาเปนสอในการจดการเรยนการสอน มการนเทศการสอนเกยวกบพฤตกรรมของนกเรยนเปนระยะ ปรบปรงการดาเนนการอยเสมอ สรปและรายงานผลการจดกจกรรมการเรยนการสอน และการนเทศการสอนเพอเผยแพร และประชาสมพนธใหผเกยวของทราบ 3.4 ดานการจดการเรยนการสอน โรงเรยนมการสารวจปญหา วเคราะหประเดนปญหา และตองสงเสรมใหผปกครอง และคณะครตระหนกถงความสาคญของการจดการเรยนการสอน ทเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยน ตองมการวเคราะหหลกสตร จดทากาหนดการสอน และแผนการสอนทสอดคลองกบความมงหมายดงกลาว มการกาหนดคณลกษณะ ทพงประสงคของนกเรยนเกยวกบความมวนยไวอยางชดเจน ประชมคณะคร และผปกครอง ชแจงทาความเขาใจ รวมกนวางแผนการดาเนนการจดกจกรรมการเรยนการสอนเพอเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยน ดาเนนการจดกจกรรม เชน การประกวด คาขวญ บทกลอน เรยงความ และการประกวดเลานทาน มการนเทศ กากบ ตดตาม และประเมนผลเปนระยะ ๆ รวมกนระหวางครกบผปกครอง ปรบปรงผลการดาเนนการอยเสมอ เผยแพรประชาสมพนธผลการดาเนนการการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหผเกยวของทราบ อภปรายผลการวจย จากผลการวจย สามารถนามาอภปรายผลไดดงน 1. การดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยน ดานการกาหนดนโยบาย แนวทางการดาเนนงาน ความมวนยในตนเองของนกเรยน อยในระดบมาก และเมอพจารณารายขอ พบวา สวนใหญ มการดาเนนงานอยในระดบมากเชนเดยวกน แสดงวา โรงเรยนใหความสาคญกบนโยบาย ซงนโยบายเปนขอความทแสดงถงจดมงหมาย และแนวการปฏบตอยางกวาง ๆ เพอบรรลจดมงหมาย แนวทางนอาจมหนงแนวทางหรอมากกวา ใชเปนกรอบการปฏบตงานของโรงเรยน หรอของแผนงานตาง ๆ ดงท ผลการวจย ของ พสทธ ทองสมบต (2549 :30) กลาววา โรงเรยนจะตองเหนความสาคญ ม



114

แนวนโยบายทชดเจน บคลากรจะตองมความตระหนกในปญหาและทาตนเปนแบบอยาง สอดคลองกบ กาญจนา หงสยาภรณ และคณะ (2543 : 18-19) สรปไววา การกาหนดนโยบายทเกยวของกบการสงเสรมความมวนยในตนเองของนกเรยน ผบรหารควรกาหนดนโยบายดานน คอ ใหครประพฤตตนเปนแบบอยางทดแกนกเรยน ใหครกวดขนทงดานความร และความประพฤตใหครเวรประจาวน กลาวอบรมความประพฤตนกเรยนกอนเขาหองเรยน ใหครยกยองหรอมอบรางวลแกนกเรยนทมความประพฤตด ใหครประจาชนพบปะผปกครองของนกเรยนทกคนเพอตดตามผลการเรยน ความประพฤต และเชอมความสมพนธ ความเขาใจระหวางกนกบโรงเรยน เชญผนาทองถนทปฏบตตนตามหลกคณธรรมมารวมใหขอคด หรอเปนวทยากรอบรมนกเรยนใหครสงเกต ตดตามความประพฤตนกเรยนทงในและนอกเวลาเรยน กาหนดระเบยบโรงเรยนวาดวยจรรยามรรยาทนกเรยน ใหคร นกเรยน ปฏบตกจกรรมทางศาสนา วฒนธรรมรวมกบวดและชมชน 2. การดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยน ดานการจดสภาพแวดลอมอยในระดบปานกลาง และเมอพจารณารายขอ พบวา สวนใหญ มการดาเนนงานอยในระดบปานกลาง เชนกน อาจกลาวไดวา โรงเรยนดาเนนการจดสภาพแวดลอม เพอเสรมสรางความมวนยใหมประสทธภาพ สอดคลองกบ กองแกว เจรญอกษร (2522 : 46) เสนอแนวทางในการสรางบรรยากาศ และสงแวดลอมทสงเสรมการดาเนนงานเพอสรางความมวนยในตนเองของนกเรยนวา บรเวณโรงเรยนไมวาจะคบแคบหรอกวางขวางตองใหสะอาดเพอเปนศรสงาแกโรงเรยนควรประดบดอกไม ตนไม เพอจะสรางบรรยากาศทดแกสายตา และจตใจเดกนกเรยน ใหรกโรงเรยน อาณาบรเวณ โดยเฉพาะหนาประตโรงเรยน เสาธง หองประชม มความหมายตอนกเรยน สถานท ควรใหดศกดสทธ นาเคารพกราบไหว เชน สถานทประดษฐานพระพทธรปหรอทตงของบคคลสาคญในระดบตาง ๆ ควรมการเปลยนแปลงเครองประดบ เปลยนดอกไม ใหดสงานาเกรงขามเสมอ จดใหมปายแสดงคตธรรม คาขวญทางศาสนา ปายแสดงปรชญา คณธรรม ทโรงเรยนยดมน ตดประกาศในทอนควร คตธรรมทโรงเรยนตองการเขาไปดวยเพอจะไดเปนการสอนจรยธรรมผานสายตาของนกเรยน ทงจะทาใหนกเรยนรกการอานโดยปรยาย ควรจดใหมกจกรรมนกเรยน เนองในวนสาคญทางศาสนาหรอประเพณวฒนธรรมรายละเอยดของกจกรรมดงกลาว จะชวยใหนกเรยนซาบซงมองเหนคณคาจรยธรรม วฒนธรรมได 3. การดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยนดานนเทศการสอน พบวาอยในระดบมาก และเพอพจารณารายขอ พบวา สวนใหญมการดาเนนงานอยในระดบมาก เชนเดยวกน แสดงวา ผบรหารโรงเรยนมการนเทศ ตดตามการสอนของครอยางตอเนอง สอดคลองกบ พนส หนนาคนทร (2524 : 207) กลาววา การนเทศการสอนไมใชการจบผด แตเปนการทผบรหาร หรอผนเทศ เขาไปชวยเหลอ แนะแนวใหเกดการปรบปรงหรอแกไขปญหาใหหมดไป ขณะเดยวกนกพยายามสราง



115

ความสามารถในการสอนของครใหสงขน สอดคลองกบ สเทพ เมฆ (2540 : 47) ทไดกลาววาการนเทศการสอน หมายถงการชวยเหลอ แนะนา การสนบสนน ใหความรวมมอ ในการดาเนนการนเทศ และสนบสนนภาคปฏบต ทงนเพอใหการจดการศกษาดาเนนไปอยางมคณภาพ 4. การดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยน ดานการจดกจกรรมนกเรยน อยในระดบมาก และเมอพจารณารายขอพบวา สวนใหญมการดาเนนงานอยในระดบมากเชนเดยวกน แสดงวา โรงเรยนไดจดเนอหาสาระและกระบวนการเรยนการสอน และการจดกจกรรมทงในและนอกโรงเรยน โดยเนนการปฏบตเปนไปตามทกรมวชาการ (2541 : 22-25) กาหนดกจกรรมทมสาระขอบขายเกยวของกบงานสงเสรม จรยศกษาในโรงเรยน โดยรวม 3 ประเภท คอ กจกรรมลกเสอ ยวกาชาด หรอเนตรนาร หรอ กจกรรมผบาเพญประโยชน กจกรรมศาสนา กจกรรมสงเสรมวฒนธรรมสอดคลองกบ สมพงษ จตระดบ (2530 : 177) กลาวไววา การจดกจกรรมทจะชวยพฒนา ดานจตใจ นาใจ และศลธรรม แบงออกเปน 4 ประเภท คอ กจกรรมวนสาคญตาง ๆ กจกรรมทางศาสนาและวฒนธรรม กจกรรมชมรมอาสาพฒนา และกจกรรมลกเสอ เนตรนาร การอยคายพกแรม และกจกรรมตางๆ เหลาน โรงเรยนไดดาเนนการ ตามแนวทางเพอสงเสรมความมวนยในตนเองของนกเรยนหลายประการ เชน มการจดโครงการประกาศเกยรตบตรหรอรางวลแกนกเรยนทประพฤตด นานกเรยนไปรวมทาบญทวด หรอโรงเรยนรวมกบผปกครองนกเรยน จดประกวดเลานทานธรรมะ มการจดแสดงของนกเรยนหรอการบาเพญประโยชนตอชมชน ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะทวไป 1. ผบรหาร คร และผมสวนเกยวของในการจดการศกษา ควรใหความสาคญในการเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยน และศกษาหาความร ทาความเขาใจ หาแนวทางหรอวธการปลกฝงความมวนยในตนเอง นามาปรบปรงพฒนาเสรมสรางความมวนยในตนเอง ควบคไปกบการพฒนางานวชาการ และการพฒนาดานอน ๆ ใหแกนกเรยนเพอการเปนพลเมองดของประเทศตอไป 2. ผบรหาร คณะคร และผมสวนเกยวของในการจดการศกษา ควรมการดาเนนงานตามนโยบาย มการวางแผน ดาเนนงานตามแผน มการกากบตดตามอยางเปนระบบ ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป 1. ควรมการศกษา วจย นาเสนอแนวทางการดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเองของนกเรยนในเชงลก โดยเฉพาะ ดานกาหนดนโยบายแนวทางการดาเนนงาน 2. ควรศกษาปจจยดานสภาพแวดลอมทสงผลตอการดาเนนงานเสรมสรางความมวนยในตนเอง

***********************



116

รายการอางอง กาญจนา หงสยาภรณ และคณะ. (2543). บทบาทในการสงเสรมคณธรรม จรยธรรม ของโรงเรยน

มธยม. รายงานการคนควาอสระปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยนเรศวร. กองแกว เจรญอกษร. (2522). การจดการเรยนการสอนจรยศกษาใหเกดพฤตกรรมทพงประสงคใน

จงหวดพระนครศรอยธยา. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

เขตพนทการศกษาอทยธาน, สานกงาน. (2549). การศกษาผลการประเมนคณภาพภายนอกระดบการศกษาขนพนฐาน.อทยธาน : สานกงานเขตพนทการศกษาอทยธาน.

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, สานกงาน. (2549). แนวทางการประกนคณภาพภายในสถานศกษา. กรงเทพมหานคร : ครสภาลาดพราว.

จดหมายขาวชาวพทธ. (2550). วธสรางวนยในตนเอง. [Online] Available form : HTUhttp://www.budpage.com/vinaya.shtmlUTH.

พนส หนนาคนทร. (2524 ). หลกการบรหารโรงเรยน. กรงเทพมหานคร : วฒนาพานช. พสทธ หอมสมบต. (2546 ). การพฒนาวนยนกเรยนโรงเรยนบานดอนย กงอาเภอนาเยย จงหวด

อบลราชธาน. [Online]Available form : HTUhttp://www.kwtc.ac.th/datavijai/abtrac.htm UTH. พสมย ทนเต และคณะ. (2544). การใชกจกรรมแนะแนวเพอพฒนาความมวนยในตนเองของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 2/1โรงเรยนแกนนครวทยาลย 2. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยขอนแกน.

วาร ศรเจรญ. (2541). การทดลองใชชดการจดกจกรรมเพอเสรมสรางคณลกษณะความรบผดชอบในการเลาเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนระยองวทยาคม จงหวดระยอง. วารสารวชาการ, กรงเทพมหานคร : ครสภาลาดพราว.

สเทพ เมฆ. (2540).“การนเทศภายในโรงเรยน”. การศกษาเอกชน.7(70) : (พฤศจกายน 2540). 46-48. ****************************



117

สภาพและปญหาการบรหารงานบคคลในโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาหนองคาย TP

*PT

บรรจงศกด พนธะTP

**PT

อดม จารสพนธTP***PT

นพพร โฆสระTP

****PT

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาและเปรยบเทยบสภาพและปญหาการบรหารงานบคคลในโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาหนองคาย ตามความคดเหนของผบรหารโรงเรยน ครผสอน และกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน กลมตวอยาง ไดมาโดยการสมแบบเจาะจง เปนผบรหารโรงเรยน 116 คน ครผสอน 116 คน และกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน 116 คน รวมทงสน 348 คน เครองมอทใชในการวจยคอ แบบสอบถาม แบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ถามเกยวกบการบรหารงานบคคล 5 ดาน คอ การวางแผนอตรากาลงและการกาหนดตาแหนง การสรรหาและการบรรจแตงตง การเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ วนยและการรกษาวนย และการออกจากราชการ มคาความเทยงสภาพ .97 และปญหา .97 วเคราะหขอมลดวยโปรแกรมสถตสาเรจรปสาหรบการวจยทางสงคมศาสตร หาคารอยละ คาเฉลย และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยวและการทดสอบความแตกตางรายคโดยใชวธของเชฟเฟ ผลการวจย พบวา 1. ผบรหารโรงเรยน ครผสอน และกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน เหนวา โรงเรยนมสภาพการบรหารงานอยในระดบปานกลางทงโดยรวมและรายดาน และบคคลทง 3 กลมมความคดเหนไมแตกตางกน 2. โดยรวมผบรหารโรงเรยน ครผสอน และกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน เหนวา การบรหารงานบคคลมปญหาอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา โรงเรยนมปญหาการบรหารบางดานอยในระดบปานกลางและบางดานอยในระดบนอยและบคคลทง 3 กลมมความคดเหนไมแตกตางกน

คาสาคญ : สภาพการบรหารงานบคคล/ ปญหาการบรหารงานบคคล/ โรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก

T

*T วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน พ.ศ. 2551

T

**T ผอานวยการ โรงเรยนบานบอแปบ หนองหญามาวทยา อ.เมอง จ.หนองคาย

T

***T ผชวยศาสตราจารยประจาคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน (ทปรกษาวทยานพนธ)

T

****T ผชวยศาสตราจารยประจาคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน (ทปรกษาวทยานพนธ)



118

The Status and Problems of Personnel Management in the Small Sized Primary Schools Under the Jurisdiction of the Nongkhai Educational Service Area Office

Banjongsak Pinta Udom Jamraspan

Nopporn Kosira

Abstract The purposes of this research were to study and compare the status and problems of personnel management in the small sized primary schools under the jurisdiction of the Nongkhai Educational Service Area Office in accordance with the opinions of the administrators, the teachers and the school board members. The sample for this research consisted of 348 subjects divided into 116 teachers, 116 administrators, and 116 school board members, selected through the purposive sampling. The instrument for collecting the data was the five-rating-scales questionnaire about 5 aspects of personnel management. The reliability coefficient of the state and problems were .97 and .97, respectively. Percentage, arithmetic mean, standard deviation, One-Way ANOVA and Scheffe’ pairwise comparisons were applied for analyzing the data though SPSS for Windows Program. The findings of this research were as follows: 1. The administrators, the teachers and the school board members perceived that the personnel management in the schools as a whole and all its parts were at the “moderate” level. And there was no significant difference between the opinions of the 3 groups as mentioned above. 2. The administrators, the teachers and the school board members perceived that the problems of personnel management as a whole were at the “moderate” level. Considering in each aspects, it was found that some aspects have problems at the “moderate” level, and some aspects have problems at the “low” level. There was no significant difference between the opinions of the 3 groups as mentioned above. Keywords : State of personnel management/ Problem of personnel management/ Small sized primary schools



119

ความสาคญและทมาของปญหา การบรหารงานบคคลนบเปนภารกจทสาคญยงของการบรหารองคการและการบรหารงานในหนวยงานใดกตามปจจยพนฐานของการบรหารคอ คน เงน วสด และวธการจดการและเปนทยอมรบกนวา “คน” นบวาเปนปจจยพนฐานของการบรหารทมความสาคญและมคาสงทสด กระบวนการบรหารหรอวธการบรหารองคการโดยทวไปถอวาการบรหารงานบคคลเปนหวใจของการบรหารเพราะความสาเรจของงานนนขนอยกบคน บรรดาสงกอสราง อาคารสถานท วสดครภณฑ และการเงนแมจะบรบรณสกเพยงใดจะไมมความหมายเลย ถาคนทใชสงของเหลานนไมมความสามารถหรอขาด ขวญกาลงใจในทจะรวมปฏบตงานในองคการใหบรรลผลสาเรจตามวตถประสงคและเปาหมาย จากผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน (รอบแรก พ.ศ. 2545 – 2548) สงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จานวน 26,585 แหง ผลการประเมนดานครผสอนพบวา ครมวฒการศกษาไดมาตรฐานเพราะสวนใหญสาเรจการศกษาระดบปรญญาตรขนไป สอนตรงตามวชาเอก / โทและไดเขารบการอบรมในวชาทสอนตามทครสภากาหนดแตปญหาหลกทพบคอ ครทมอยไมเพยงพอและความร ความสามารถของครในการจดกจกรรมการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพโดยเฉพาะการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญยงไมไดมาตรฐานซงสวนใหญเปนโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลกทอยในชนบท (สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน), 2548) สานกงานเขตพนทการศกษาหนองคายเปนหนวยงานของรฐทมภารกจรบผดชอบการจดการศกษาขนพนฐาน มโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลกในสงกดจานวน 159 โรงเรยน การจดการศกษาในโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลกในปจจบนแมวารฐจะสงเสรมและสนบสนนการดาเนนงานของโรงเรยนแตการดาเนนการกยงประสบปญหาหลายประการซงเปนผลสบเนองมาจากสภาพความเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ สงคมและความเจรญกาวหนาทางวทยาการตางๆ ของโลกยคโลกาภวตน โดยปรบปรงการจดการศกษาใหสอดคลองกบความเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมซงนาไปสการตราพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มการปฏรปการศกษาและปรบเปลยนการบรหารและการจดการศกษา มาตรา 39 กาหนดใหกระทรวงกระจายอานาจการบรหารและการจดการศกษา ทงดานวชาการ งบประมาณ การบรหารงานบคคล และการบรหารทวไปไปยงสถานศกษาโดยตรง มการประกาศใชพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2546 มาตรา 35 ใหโรงเรยนมฐานะเปนนตบคคล มการยบรวมโรงเรยนขนาดเลกเขาดวยกนกอใหเกดปญหาในการบรหารและการจดการศกษา โดยเฉพาะอยางยงดานการบรหารงานบคคล สภาพและปญหาการบรหารงานบคคลในโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาหนองคาย



120

สวนใหญเกดจากปญหาหลก 3 ประการคอ ประการแรก เกดจากความไมชดเจนของการมอบหมายงาน การยอมรบความคดเหนของคนอน และความสามารถในการสงการ ความเตมใจทจะไววางใจผใตบงคบบญชา และการกาหนดมาตรฐานการควบคม ประการทสอง ปญหาเกยวกบการบงคบบญชา การขาดความเชอมนในตนเอง ตองการใหตนเองปลอดภย กลวความผดพลาดในการปฏบตงาน ขาดเครองมอลอใจในการทางาน หนาทการงานทไดรบมอบหมายมากเกนไปเทคโนโลยดานสารสนเทศและเครองอานวยความสะดวกในการปฏบตงานมไมเพยงพอ ขาดขวญกาลงใจในการปฏบตงาน มหนสนรงรงสรางผลกระทบตอขวญและกาลงใจในการปฏบตงานอยางรนแรง ขาดความเชอมนในอาชพ อนเปนผลมาจากมการจดสวสดการใหบคลากรนอยทาใหขาดแรงจงใจในการปฏบตงานอยางแทจรง ประการทสาม ปญหาดานองคการโครงสรางองคการไมเหมาะสม โครงสรางการบรหารงานบคคลไมชดเจน ขาดการกาหนดนโยบายและแผน วสยทศน พนธกจ ปรชญาและยทธศาสตรในการพฒนางานโดยเฉพาะดานการวางแผนอตรากาลงและกาหนดตาแหนง การสรรหาและการบรรจแตงตง การเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ วนยและการรกษาวนย และการออกจากราชการ ความไมมเอกภาพในการบงคบบญชาทมกลไกการกากบ ดแลบคลากรอยางมประสทธภาพ ดงนน ผวจยในฐานะผบรหารโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก จงมความสนใจทจะศกษาถงสภาพและปญหาการบรหารงานบคคลในโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาหนองคาย วามสภาพและปญหาการบรหารงานบคคลมากนอยเพยงใด ผบรหารโรงเรยน ครผสอน และกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน มความคดเหนในเรองนแตกตางกนหรอไม อยางไร ซงผลการศกษาวจยจะเปนขอมลสารสนเทศใหผบรหารโรงเรยน ครผสอน ผบรหารการศกษา และผเกยวของนาไปใชเปนแนวทางในการวางแผน ปรบปรง แกไข ปญหา และพฒนาการบรหารงานบคคลในโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลกใหมประสทธภาพและเกดประสทธผลตอนกเรยนใหมคณภาพยงขนตอไป

จดมงหมายของการวจย การวจยครงนมจดมงหมายดงน 1. เพอศกษาและเปรยบเทยบสภาพการบรหารงานบคคล ตามความคดเหนของผบรหารโรงเรยน ครผสอน และกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน 2. เพอศกษาและเปรยบเทยบปญหาการบรหารงานบคคล ตามความคดเหนของผบรหารโรงเรยน ครผสอน และกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน



121

กรอบแนวคดการวจย สภาพและปญหาการบรหารงานบคคลในโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาหนองคาย ประกอบดวยกระบวนการ 5 ดาน คอ ดานการวางแผนอตรากาลงและกาหนดตาแหนง ดานการสรรหาและการบรรจแตงตง ดานการเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ ดานวนยและการรกษาวนย และดานการออกจากราชการ

ระเบยบวธวจย รายละเอยดในการวจยครงน สรปโดยยอไดดงน 1. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการศกษาครงน เปนผบรหารโรงเรยน 159 คน ครผสอน 928 คน และกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน 1,431 คน กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนผบรหารโรงเรยน 116 คน ครผสอน 116 คน และกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน 116 คน รวม 348 คน ไดมาจากการเลอกตวอยางโดยวธเจาะจง 2. ตวแปรทศกษา 2.1 ตวแปรอสระ ไดแก ตาแหนงหนาทของประชากร แบงเปน 3 กลม คอ ผบรหารโรงเรยน ครผสอน และกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน 2.2 ตวแปรตาม ม 2 ตวแปร ไดแก สภาพการบรหารงานบคคล และปญหาการบรหารงานบคคลในโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาหนองคาย ประกอบดวยกระบวนการ 5 ดาน คอ การวางแผนอตรากาลงและกาหนดตาแหนง การสรรหาและการบรรจแตงตง การเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ วนยและการรกษาวนย และ การออกจากราชการ 3. เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงนเปนแบบสอบถามชนดมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ทผวจยสรางขน มคาความตรงโดยหาคา IOC อยระหวาง 0.80 ถง 1.00 มคาความเทยงโดยใชคาสมประสทธแอลฟา (α Coefficient) ของครอนบาค (Cronbach) แยกเปนสภาพเทากบ .97 และปญหาเทากบ .97 4. การวเคราะหขอมล ผวจยไดวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมสถตสาเรจรปสาหรบการวจยทางสงคมศาสตร SPSS/FW หาคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว เมอพบความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตไดทดสอบคาเฉลยรายคตามวธการของเชฟเฟ (Scheffé)



122

ผลการวจยและการอภปรายผล 1. ผลการศกษาและเปรยบเทยบสภาพการบรหารงานบคคลในโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาหนองคาย ตามความคดเหนของผบรหารโรงเรยน ครผสอน และกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน พบวา 1.1 สภาพการบรหารงานบคคลในโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาหนองคาย ตามความคดเหนของผบรหารโรงเรยน ครผสอน และกรรมการสถานศกษาขนพนฐานโดยรวมและเปนรายดาน พบวา โรงเรยนมสภาพการบรหารงานอยในระดบปานกลาง 1.2 ผลการเปรยบเทยบสภาพการบรหารงานบคคลในโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลกสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาหนองคาย ตามความคดเหนของผบรหารโรงเรยน ครผสอน และกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน พบวา สภาพการบรหารงานบคคลโดยรวมไมแตกตางกน รายดานเทานนทมบางกจกรรมทผบรหารโรงเรยน เหนวา สภาพการบรหารงานบคคลแตกตางกบครผสอนและกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 2. ผลการศกษาและเปรยบเทยบปญหาการบรหารงานบคคลในโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาหนองคาย ตามความคดเหนของผบรหารโรงเรยน ครผสอน และกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน 2.1 ปญหาการบรหารบคคลในโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาหนองคาย พบวา ผบรหารโรงเรยน ครผสอน และกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน เหนวา โรงเรยนมปญหาอยในระดบปานกลาง ทงโดยรวมและบางดาน ไดแก การวางแผนอตรากาลงและการกาหนดตาแหนงและการเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ ดานทเหลอไดแกการสรรหาและการบรรจแตงตง วนยและการรกษาวนย และการออกจากราชการ เหนวา โรงเรยนมปญหาอยในระดบนอย 2.2 ผลการเปรยบเทยบปญหาการบรหารงานบคคลในโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลกสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาหนองคาย พบวา ผบรหารโรงเรยนและกรรมการสถานศกษาขนพนฐานมความเหนโดยรวมไมแตกตางกน รายดานเทานนทมบางกจกรรมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 3. จากผลการศกษาและเปรยบเทยบสภาพการบรหารบคคลในโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาหนองคาย ตามความคดเหนของผบรหารโรงเรยน ครผสอน และกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน พบวา



123

3.1 สภาพการบรหารงานบคคลในโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาหนองคาย ตามความคดเหนของผบรหารโรงเรยน ครผสอน และกรรมการสถานศกษาขนพนฐานโดยรวมและเปนรายดาน พบวา โรงเรยนมสภาพการบรหารงานอยในระดบปานกลาง ทงนเนองมาจากบคลากรในโรงเรยนมนอยสงผลใหการปฏบตกจกรรมการบรหารงานบคคลนอยไปดวยทาใหมสภาพการบรหารงานบคคลอยในระดบปานกลาง ดงท ปรชา คมภรปกรณ (2544) กลาววา ในการทางานทกอยางไมวาจะเปนงานอะไรกตาม สงทเปนปจจยสาคญ หรอเปนสงททาใหงานสาเรจลลวงไปไดตามแผนงานหรอโครงการทกาหนดไว คอ “คน” แมวาผบรหารหรอผมอานาจจะไดกาหนดแผนงาน โครงการหรอระบบงานไวไดเพยงใดกตามแตหากขาดคนทจะรบผดชอบงานทกาหนดไวหรอคนทรบผดชอบงานนนความสาเรจของแผนงานหรอโครงการทดาเนนอยกจะไมดเทาทควรจะเปน 3.2 ผลการเปรยบเทยบสภาพการบรหารงานบคคลในโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาหนองคาย ตามความคดเหนของผบรหารโรงเรยน ครผสอน และกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน โดยรวมและเปนรายดานทกดาน พบวา โรงเรยนมสภาพการบรหารไมแตกตางกนซงไมเปนไปตามสมมตฐานการวจย ทงนเนองมาจากโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลกมการบรหารงานอยในกลมเลก ๆ การปฏบตกจกรรมตาง ๆ ผบรหารโรงเรยน ครผสอน และกรรมการสถานศกษาขนพนฐานไดดาเนนการรวมกนและรบรตรงกนจงทาใหผลการวจย พบวา โรงเรยนประถมศกษาขนาดเลกมสภาพการบรหารงานโดยรวมและเปนรายดานทกดานไมแตกตางกน ซงสอดคลองกบแนวคดของ ณฏฐพนธ เขจรนนทน (2548) ทกลาววา องคกรขนาดเลกมปรมาณงานไมซบซอน มสมาชกไมมากทาใหองคการสามารถสรางความรสกรวม คนเคยและมความเปนกนเอง เกดความสามคคและมบรรยากาศการทางานทสงผลตอการดาเนนงานขององคกรใหเปนไปในทศทางเดยวกน สอดคลองกบผลการวจยของ ราไพพร สาระโบก (2544) ทพบวา ระดบทศนะของผบรหารและครทมผลตอการบรหารบคลากรของผบรหารโรงเรยนการศกษาพเศษ โดยภาพรวมไมแตกตางกน 4. จากผลการศกษาและเปรยบเทยบปญหาการบรหารงานบคคลในโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาหนองคาย ตามความคดเหนของผบรหารโรงเรยน ครผสอน และกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน 4.1 ผลการศกษาและเปรยบเทยบปญหาการบรหารงานบคคลในโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก ผบรหารโรงเรยน ครผสอน และกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน เหนวา โดยรวมและเปนรายดาน 2 ดาน ไดแก การวางแผนอตรากาลงและการกาหนดตาแหนงและการเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ มปญหาอยในระดบปานกลาง ทงนเนองมาจากโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลกมจานวนบคลากรในโรงเรยนนอยสงผลใหการปฏบตกจกรรมการบรหารงานบคคลนอยไปดวย ทาใหมปญหา



124

การบรหารงานบคคลอยในระดบปานกลางสอดคลองกบผลการวจยของ เกยรตศกด วงศกลพลาส (2545) ทพบวา ปญหาในการบรหารงานบคคลของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาโดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง สอดคลองกบผลการวจยของ วระศกด พรหมหาราช (2544) ทพบวา ผบรหารโดยรวมและจาแนกตามขนาดโรงเรยน เหนวามปญหาในการพฒนาบคลากรในโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานกาประถมศกษาจงหวดเลย โดยรวมและเปนรายดาน 4 ดานอยในระดบปานกลางสอดคลองกบผลการวจยของวระวงศ หาญธงชย (2544) ทพบวา ผบรหารโรงเรยนขนาดเลกมการบรหารงานดานบคลากรโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลกในระดบปานกลาง 4.2 ผลการเปรยบเทยบปญหาการบรหารงานบคคลในโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาหนองคาย ตามความคดเหนของผบรหารโรงเรยน ครผสอน และกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน ทงโดยรวมและเปนรายดาน พบวา ไมแตกตางกน ซงไมเปนไปตามสมมตฐานการวจย ทงนเนองมาจากโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลกมบคลากรนอย ผบรหารโรงเรยน ครผสอน และกรรมการสถานศกษาขนพนฐานไดดาเนนกจกรรมตางๆ และไดรบรปญหารวมกนจงทาใหผลการวจยพบวา โรงเรยนประถมศกษาขนาดเลกมปญหาการบรหารงานบคคลโดยรวมและรายดานไมความแตกตางกนระหวางปญหาในการบรหารงานบคคลของบคลากรทง 3 กลมในโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก ซงสอดคลองงานวจยของ บวลน วงศพระจนทร (2543) พบวา ผปฏบตงานทมสถานภาพแตกตางกนมปญหาในการบรหารงานบคคลของแผนกศกษาประจาแขวงในสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว โดยภาพรวมและเปนรายดานไมแตกตางกน

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะเกยวกบการนาผลการวจยไปใช 1.1 จากผลการวจยทพบวา โรงเรยนมสภาพการบรหารงานอยในระดบปานกลาง สานกงานเขตพนทการศกษาควรเพมการเอาใจใสในดานการวางแผนอตรากาลงและกาหนดตาแหนง การสรรหาและการบรรจแตงตง การเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ วนยและการรกษาวนย และการออกจากราชการและควรใหโรงเรยนไดเขาไปมสวนรวมวางแผนในดานการวางแผนอตรากาลงและกาหนดตาแหนง การสรรหาและการบรรจแตงตง การเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ วนยและการรกษาวนย และการออกจากราชการ มการสารวจขอมลเกยวกบจานวนบคลากรและกากบ ตดตามการดาเนนงานตามแผนอยางสมาเสมอ 1.2 จากผลการวจยทพบวา โรงเรยนมปญหาการบรหารงานบคคลอยในระดบปานกลางทงโดยรวมและบางดาน สานกงานเขตพนทการศกษาควรสารวจขอมลเกยวกบอตรากาลงของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาและใหโรงเรยนมสวนรวมในการจดทาแผนอตรากาลงขาราชการครและ



125

บคลากรทางการศกษาของโรงเรยนเพอนาเสนอและขอความเหนชอบตอสานกงานเขตพนทการศกษาเพอลดปญหาทเกดขนใหนอยลง เพราะโรงเรยนเปนผปฏบตยอมทราบปญหาทเกดขนอยตลอดเวลา ดานการเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการควรกระจายใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทกคนไดเขาประชม อบรม และผบรหารโรงเรยนควรตดตามใหมการเผยแพร แนะนาและชวยเหลอเพอนรวมงานและสงเกตพฤตกรรมการปฏบตงานเพอใหเกดประโยชนอยางคมคา การบรหารงานควรเปดโอกาสใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษาไดมสวนรวมในการตดสนใจและแสดงความคดเหน ผบรหารโรงเรยนควรนาขาราชการครและบคลากรทางการศกษาไปฝกอบรม หรอทศนศกษาดงาน หรอปฏบตงานวจยในโรงเรยนทจดการเรยนการสอนดเดนหรอเปนแบบอยางทดเพอนาความรมาพฒนาโรงเรยนใหเจรญกาวหนาตอไป สานกงานเขตพนทการศกษาและโรงเรยนควรมสวนรวมจดทาแผนงานดานการพฒนาบคลากรและรวมวางแผนในการจดสรรงบประมาณและการจดหาแหลงเงนทนเพอใชในดานการพฒนาบคลากรใหเพยงพอและเปนสดสวนและควรจดหาวทยากรทมความร ความสามารถเพอมาใหความรแกขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในการจดทาผลงานทางวชาการและขาราชการครและบคลากรทางการศกษาควรไดใหความสนใจในการพฒนาตนเองเพอเพมพนความร พฒนาทกษะเจตคต คณธรรม จรยธรรมและจรรยาบรรณวชาชพและเหนความสาคญของการเสนอผลงานทางวชาการ 2. ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป 2.1 จากผลการวจยทพบวา มบางกจกรรมทโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลกมปญหาการบรหารงานบคคลในระดบมาก ดงนนจงควรวจยรปแบบการใชทรพยากรบคคลรวมกนระหวางกลมสถานศกษาขนาดเลกดวยกนหรอกลมเครอขายสถานศกษาเพอเพมประสทธภาพในการบรหารงานบคคลแกโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก 2.2 จากผลการวจยทพบวา มบางกจกรรมทผบรหารโรงเรยน ครผสอนและกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน เหนวา โรงเรยนมสภาพและปญหาในการบรหารงานบคคลแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ดงนนควรไดมการวจยรปแบบการบรหารงานบคคลแบบมสวนรวมทมประสทธผลในโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลก สานกงานเขตพนทการศกษาหนองคาย เขต 1, 2 และ 3 เพอใหไดขอสนเทศในการบรหารงานบคคลในโรงเรยนประถมศกษาขนาดเลกใหมประสทธผลและสนบสนนการบรหารงานวชาการซงเปนงานหลกสงผลใหนกเรยนมคณลกษณะทพงประสงคตรงตามทโรงเรยนและชมชนคาดหวงตอไป

********************



126

รายการอางอง กตมา ปรดดลก. (2532). การบรหารและการนเทศการศกษาเบองตน. พมพครงท 2 กรงเทพมหานคร :

อกษราพพฒน. เกยรตศกด วงศกลพลาศ. (2545). ปญหาการบรหารงานบคลากรของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา

สงกดสานกงานการประถมศกษาอาเภอบอไรจงหวดตราด. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยบรพา.

ณฏฐพนธ เขจรนนทน. (2548). การจดการการทรพยากรมนษย. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร : ซเอดยเคชน.

ธงชย สนตวงษ. (2540). การบรหารงานบคคล. พมพครงท 9. กรงเทพมหานคร : ไทยวฒนาพานช. บญรวม ประทมทอง. (2543). การปฏบตงานในการบรหารบคลากรในโรงเรยนขยายโอกาสทาง

การศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดสรนทร. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.

ปรชา คมภรปกรณ. (2544). “การบรหารงานบคคลในโรงเรยนประถมศกษา” ในเอกสารการสอนชดวชาการจดการโรงเรยนประถมศกษา หนวยท 1-6. พมพครงท 13. กรงเทพมหานคร : สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

รบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน), สานกงาน. (2548). สรปผลการสงเคราะหผลการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษา. สบคนเมอ 1 กนยายน 2550,

จาก http://www.onesqa.or.th./th/ndex.Php? Modulekey=195 ราไพพร สาระโบก. (2544). ศกษาทศนะของผบรหารและครทมตอการบรหารงานบคลากรของ

ผบรหารโรงเรยนศกษาพเศษ ประเภทเดกทมความบกพรองทางสตปญญา สงกดกองการศกษาเพอคนพการ กรมสามญศกษาในเขตจงหวดภาคใต. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สงขลา : มหาวทยาลยทกษณ.

วระวงศ หาญธงชย. (2544). ปญหาการบรหารดานบคลากรโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาอาเภอบานดง จงหวดอดรธาน. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.

วระศกด พรหมหาราช. (2544). สภาพปญหาและแนวทางการแกปญหาในการพฒนาบคลากรโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดเลย. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.

********************



127

ผลของโปรแกรมสงเสรมสขภาพในการปรบเปลยนพฤตกรรมเพอลดระดบไขมนโคเลสเตอรอลในเลอดของบคลากรโรงพยาบาลชยนาท TP

*PT

อนงค นลกาแหง TP

**PTP

รศ. เฉลย พมพนธTP***PTP

บทคดยอ การวจยครงน เปนการวจยกงทดลอง มจดมงหมายเพอ 1) ศกษาพฤตกรรมการบรโภคอาหารและการออกกาลงกายของเจาหนาทโรงพยาบาลชยนาท และ 2) ศกษาผลของโปรแกรมสงเสรมสขภาพในการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารและพฤตกรรมการออกกาลงกาย เพอลดระดบไขมนในเลอดของเจาหนาทโรงพยาบาลชยนาท จงหวดชยนาท โดยการประยกตทฤษฎแรงจงใจเพอปองกนโรครวมกบกระบวนการกลมและแรงสนบสนนทางสงคม ประชากรและกลมตวอยางในการวจยครงน คอ ขาราชการและเจาหนาทโรงพยาบาลชยนาท อาย 35 – 60 ป ทเขารบการตรวจสขภาพประจาป 2550 แยกเปนชวงท 1 คอ ขาราชการและเจาหนาทโรงพยาบาลชยนาท จานวน 226 คน และชวงท 2 คอ ขาราชการและเจาหนาทโรงพยาบาลชยนาททมระดบไขมนโคเลสเตอรอลในเลอดหลงงดอาหาร 12 ชวโมงตงแต 200 มลลกรมตอเดซลตรขนไป จานวน 30 คน รวมระยะเวลาศกษา 12 สปดาห รวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถาม และแบบบนทกการปฏบตตน เรองการรบประทานอาหารและออกกาลงกาย วเคราะหขอมลดวยคาสถต รอยละ คาเฉลยเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบทแบบกลมตวอยางไมเปนอสระจากกน ผลการวจยพบวา กลมทดลองมคะแนนการปฏบตตนในดานการรบประทานอาหารและการออกกาลงกายเพอลดระดบไขมนโคเลสเตอรอลในเลอดในการปองกนโรคหลอดเลอดหวใจ ดกวากอนการทดลอง อยางมนยสาคญทางสถต ( p < 0.001 ) สวนระดบไขมนโคเลสเตอรอลในเลอด พบวากลมทดลองมระดบไขมนโคเลสเตอรอลในเลอดหลงทดลองลดลง อยางมนยสาคญทางสถต ( p < 0.001 ) จากผลการวจยแสดงวา การจดโปรแกรมสงเสรมสขภาพโดยการประยกตทฤษฎแรงจงใจเพอปองกนโรค รวมกบกระบวนการกลมและแรงสนบสนนทางสงคม มผลทาใหเกดการเปลยนแปลงการปฏบตตนเพอลดระดบไขมนโคเลสเตอรอลในเลอดในการปองกนโรคหลอดเลอดหวใจ ซงสามารถนาไปประยกตใชกบกลมอนๆทมความคลายคลงกนกลมทดลองได

คาสาคญ: โปรแกรม/ สงเสรมสขภาพ/ พฤตกรรม/ โคเลสเตอรอล

T

*T วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาการสงเสรมสขภาพ มหาวทยาลยราชภฎนครสวรรค พ.ศ.2551

T

**Tเจาพนกงานวทยาศาสตรการแพทย 6 กลมงานพยาธวทยาคลนก โรงพยาบาลชยนาท จงหวดชยนาท

T

***T รองศาสตราจารยประจาคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค (ทปรกษาวทยานพนธ)



128

The Result of Health Promoting Program to Change Behaviors for Reducing Total Cholesterol in Blood of Chai Nat Hospital Personnels, Chai Nat Province

Anong Ninkamhang Assoc. Prof. Chalia Pimpan

Abstract The purposes of this study were 1) to study behaviors of Chai Nat hospital officers and employees in food consumption and exercising, and 2) to study the effectiveness of a health education program on health promoting behaviors to reduce blood cholesterol for coronary heart disease prevention of Chai Nat hospital officers and employees, Chai Nat province. The Protection Motivation Theory, group process and social support were modified in order to formulate the health education program. The sample consisted of 1) 226 Chai Nat hospital officers and employees in type I, and 2) 30 Chai Nat hospital officers and employees in type II, which had blood cholesterol at the level of 200 mg/dL up who had attended the health education program for 12 weeks. Self–administered questionnaires and records for food consumption and exercises were used for data collecting before and after the program. The data were analyzed by using percentage, mean, standard deviation and paired sample t – test. The finding showed that the health education program enabled the sample to have significantly more positive level of food consumption and exercise behaviors to avoid coronary heart disease by reducing blood cholesterol level than before the experimentation ( p < 0.001 ). The cholesterol levels of experimental group were significantly lower than the prior levels ( p < 0.001 ). In conclusion, the health education program by applying Protection Motivation Theory with group process and social support could be effective for changing the sample’s behaviors in food consumption and exercise practice to reduce blood cholesterol level to prevent coronary disease. Thus, this program should be applied to other similar target groups. Keywords : Program/ Health Promoting/ Behaviors/ Cholesterol



129

ความสาคญและทมาของปญหา โรคหลอดเลอดหวใจ (Coronary heart disease, CHD) เปนโรคในกลมโรคหวใจทมอตราความชกสง เปนสาเหตการตายอนดบหนงในประเทศตะวนตกหรอในประเทศทพฒนาแลว สาหรบในประเทศไทย สถตของกระทรวงสาธารณสขในป 2544 ระบวาโรคนเปนสาเหตการตายอนดบทสามรองจากกลมโรคมะเรงและอบตเหต คราชวตคนไทยไปประมาณ 25,000-30,000 คน หรอคนไทย 1 ใน 5 จะเสยชวตดวยโรคหวใจ ( HTสาระความรเรองโรคทวไป. 2550:ไมปรากฏเลขหนา TH) เสยชวตวนละ 54 คน หรอชวโมงละ 2.3 คน( T วรวฒ เจรญศร.2550: ไมปรากฏเลขหนา T) อบตการณของการเกดโรคชนดนในประเทศไทยพบประมาณ 5,000,000 คน และมแนวโนมเพมขนรอยละ 2 ตอป (มงคล เจนจตตกล. 2550 : Tไมปรากฏเลขหนา T) จากการศกษาพบวาในชายอายระหวาง 30-60 ป ผทมไขมนในเลอดสง จะมโอกาสเปนโรคหลอดเลอดหวใจมากกวา ผทไมมปจจยเสยงประมาณ 2 เทา แตถาสบบหรรวมกบการมความดนโลหตสง และไขมนในเลอดสง จะมโอกาสเปนโรคหลอดเลอดหวใจมากกวาคนธรรมดาถง 8.5 เทา ( ปยะมตร ศรธรา. 2550 : Tไมปรากฏเลขหนา T) ปจจบนนวงการแพทยทวโลกยอมรบวา ตนเหตสาคญอยางหนงของโรคหลอดเลอดเลยงหวใจและหลอดเลอดในสมองอดตน คอ โคเลสเตอรอล (Cholesterol) สารประกอบไขมนหรอไลโปโปรตนชนดหนงในเลอดนนเอง (โคเลสเตอรอล. 2550 : Tไมปรากฏเลขหนา T) ผทมระดบโคเลสเตอรอลในเลอดสงกวา 200 mg/dL หรอ 5.18 mmol/L จะมความเสยงตอการเกดภาวะหลอดเลอดแดงแขง ซงเปนตนเหตของโรคหลอดเลอดหวใจ ระดบโคเลสเตอรอลในเลอด ถายงสงมากเทาไรความเสยงตอการเกดโรคหลอดเลอดหวใจจะยงมมากขน (ระพพล กญชร ณ อยธยา. 2550 : Tไมปรากฏเลขหนา T) การศกษาพบวา ถาลดระดบโคเลสเตอรอลลงได 1% จะทาใหโอกาสเกดโรคหลอดเลอดเลยงหวใจตบลดลงถง 2% (นรศ เจนวรยะ.2544: Tไมปรากฏเลขหนา T) นกวจยแนะนาวาควรพยายามใหโคเลสเตอรอลมระดบนอยกวา 200 มก./ดล.(มลลกรม/เดซลตร) เพอลดความเสยงตอการเกดภาวะหวใจขาดเลอด ( Hสาระนาร-โคเลสเตอรอล. 2550 : Tไมปรากฏเลขหนา T) H สาเหตททาใหโคเลสเตอรอลในเลอดสงคอพฤตกรรมการบรโภค, ขาดการออกกาลงกาย, กรรมพนธ และ โรคเบาหวาน (รกหวใจใสใจโคเลสเตอรอล. 2550 : Tไมปรากฏเลขหนา T) จากสถตของสานกงานสาธารณสขชยนาท พบวามผทเสยชวตดวยโรคหวใจในจงหวดชยนาท ป 2549 เทากบ 318 ราย คดเปนอตราการตายดวยโรคหวใจตอประชากรแสนคนเทากบ 93.12 ซงเปนสาเหตการตายสงสดตลอดมา (สานกงานสาธารณสขชยนาท. 2549 : 13) ทงนในสวนของโรงพยาบาลชยนาท จากผลการตรวจสขภาพประจาป 2549 ของบคลากรโรงพยาบาลชยนาท อายระหวาง 35–59 ป



130

จานวน 432 คน พบวามความชกของภาวะโคเลสเตอรอลในเลอดสง (Hypercholesterolemia) รอยละ 45.2 พบกลมทเสยงตอการเกดโรคหวใจและหลอดเลอด จานวน 191 คน คดเปนรอยละ 29.4 และกลมทเสยงสงตอการเกดโรคหวใจและหลอดเลอด จานวน 69 คน คดเปนรอยละ 10.6 (กลมงานอาชวเวชกรรม โรงพยาบาลชยนาท . 2549 : 5) ดงนน ผวจยมความตระหนก และเหนความสาคญของการดาเนนกจกรรมในการควบคมอาหารและการออกกาลงกายเพอลดระดบไขมนในเลอดใหอยในเกณฑปกต ทาใหลดโอกาสเสยงตอการเปนโรคหลอดเลอดหวใจตบตน (Coronary heart disease, CHD) โดยศกษาพฤตกรรมการรบประทานอาหารและการออกกาลงกายของบคลากรโรงพยาบาลชยนาททเขารบการตรวจสขภาพประจาป 2550 แลวนาปญหามาสงเคราะหตามกระบวนการวจย และนาเขาสกระบวนการสรางเสรมสขภาพ เพอทจะศกษาผลของโปรแกรมการสงเสรมสขภาพในการปรบเปลยนพฤตกรรมเพอลดระดบไขมนโคเลสเตอรอลในเลอดของบคลากรโรงพยาบาลชยนาท

จดมงหมายของการวจย การวจยครงนมจดมงหมายดงน 1. เพอศกษาพฤตกรรมการบรโภคอาหารและการออกกาลงกายของบคลากรโรงพยาบาลชยนาท 2. เพอศกษาผลของโปรแกรมสงเสรมสขภาพในการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารและพฤตกรรมการออกกาลงกาย เพอลดระดบไขมนในเลอด ของบคลากรโรงพยาบาลชยนาท

สมมตฐานการวจย 1. คะแนนพฤตกรรมการรบประทานอาหารของกลมตวอยางหลงไดรบโปรแกรมสงเสรมสขภาพสงกวากอนไดรบโปรแกรมสงเสรมสขภาพ 2. คะแนนพฤตกรรมการออกกาลงกายของกลมตวอยางหลงไดรบโปรแกรมสงเสรมสขภาพสงกวากอนไดรบโปรแกรมสงเสรมสขภาพ 3. ระดบไขมนโคเลสเตอรอลในเลอดของกลมตวอยางหลงไดรบโปรแกรมสงเสรมสขภาพมคาลดลง

กรอบแนวคดและทฤษฎทเกยวของ ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของเพอนามากาหนดเปนกรอบแนวคดในการวจย ดงน • ทฤษฎแรงจงใจเพอปองกนโรค (Protection motivation theory) ของโรเจอรและแมดดกซ ซงเปนทฤษฎทมสวนประกอบรวมกนระหวางแบบแผนความเชอดานสขภาพ (Health belief model) และทฤษฏความคาดหวงในความสามารถของตนเอง (Self–efficacy theory) คอการเอาปจจยททาใหเกดการ



131

รบรในภาพรวมของคน ซงการรบรจะเปนตวเชอมโยงทนาไปสการเปลยนแปลงทางทศนคต และพฤตกรรม ทฤษฎแรงจงใจเพอปองกนโรคน เนนเกยวกบการประเมนการรบรดานขอมลขาวสาร การประเมนการรบรนมาจากสอกลางททาใหเกดความกลว โรเจอรและแมดดกซ ไดกาหนดตวแปรทเปนผลทาใหบคคลเกดความกลว 4 ตวแปร คอ ความรนแรงของโรค (Noxiousness) การรบรโอกาสเสยงตอการเปนโรค (Percived probability) ความคาดหวงในประสทธผลของการตอบสนอง (Response efficiency) และตวแปรตวท 4 คอความคาดหวงในความสามารถของตวเอง (Self–efficacy) • กระบวนการกลม (Group Process) เปนกระบวนการทเนนการมปฏสมพนธระหวางบคคลในกลม สมาชกในกลมไดรวมกนทากจกรรมสงใดสงหนงในกลม โดยกจกรรมนนไดพจารณาไตรตรองแลววาเหมาะสมกบสมาชกในกลม กอใหเกดการเรยนรและสามารถนาสงทไดรบภายในกลมมาแกไข และประยกตใชในชวตประจาวน ใหเปนไปในทศทางทถกตองเหมาะสมกอใหเกดประโยชน 2 ประการ คอ ผลงานทกลมสรางออกมา (Product) และกระบวนการทางานของกลม (Process) • แนวคดการสงเสรมสขภาพของเพนเดอร ซงกลาววาปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการสงเสรมสขภาพ ซงม 2 ปจจยหลก คอ ปจจยดานลกษณะสวนบคคล และประสบการณ (Individual characteristics and experiences) ประกอบดวยปจจยยอย 2 ปจจย คอ พฤตกรรมทเกยวของในอดต (Prior related behavior) และปจจยสวนบคคล ปจจยหลกอกปจจยหนงคอ ปจจยดานความร ความเขาใจ และความรสกนกคดทเฉพาะเจาะจงตอพฤตกรรม (Behavior specific cognitions and affect) ประกอบดวยปจจยยอย 6 ปจจย คอการรบรประโยชนของการปฏบตพฤตกรรม การรบรอปสรรคของการปฏบตพฤตกรรม การรบรความสามารถของตนเอง ความรสกนกคดทสมพนธกบการปฏบตพฤตกรรมอทธพลระหวางบคคล และอทธพลดานสถานการณ • การสนบสนนทางดานสงคม (Social Support) ของแคบแลน ซงกลาววา สงทบคคลไดรบโดยตรงจากบคคล หรอกลมบคคล อาจเปนดานขาวสาร เงน กาลงงาน หรอทางดานอารมณ ซงเปนแรงผลกดนใหผรบไปสเปาหมายทผรบตองการ และของฟลสค ซงกลาววา การสนบสนนทางสงคมหมายถง ความสมพนธระหวางคน ไมเฉพาะแตการชวยเหลอดานวตถและความมนคงทางอารมณเทานน แตรวมถงความรสกวาตนเปนสวนหนงของบคคลอนดวย • กฎบตรออตตาวา (Ottawa charter) กบนโยบายการสงเสรมสขภาพ ขององคการอนามยโลกซงกลาววา กระบวนการของการเพมสมรรถนะใหคนสามารถควบคมปจจยทเปนตวกาหนดสขภาพและเปนผลใหบคคลมสขภาพด สามารถควบคมพฤตกรรมของตนเองใหเหมาะสม รวมไปถงการปรบสงแวดลอมใหเออตอการมสขภาพด



132

ระเบยบวธวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงทดลอง (Pre-experimental research) ใชแผนแบบการวจยกลมเดยววดกอนและหลง (Pretest–posttest one group design) ซงมรายละเอยด ดงน ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจยครงน เปนบคลากรของโรงพยาบาลชยนาททตรวจสขภาพประจาป 2550 อาย 35 - 60 ป จานวน 523 คน กลมตวอยาง แบงออกเปน 2 ชวง คอชวงท 1 เปนบคลากรของโรงพยาบาลชยนาททตรวจสขภาพประจาป 2550 อาย 35 - 60 ป จานวน 226 คน สวนชวงท 2 เปนบคลากรของโรงพยาบาลชยนาททตรวจสขภาพประจาป 2550 อาย 35 - 60 ป ซงมระดบไขมนโคเลสเตอรอลในเลอดหลงอดอาหารอยางนอย 12 ชวโมง มากกวา 200 mg/dL จานวน 30 คน ทมาจากวธการสมแบบเฉพาะเจาะจง ( purpose sampling ) และโดยสมครใจเขารวมการทดลอง ตวแปรทศกษา ตวแปรอสระ ไดแก โปรแกรมสงเสรมสขภาพในการปรบเปลยนพฤตกรรมเพอลดระดบไขมนโคเลสเตอรอลในเลอด ตวแปรตาม ไดแก พฤตกรรมการรบประทานอาหาร พฤตกรรมการออกกาลงกายและระดบไขมนโคเลสเตอรอลในเลอด เครองมอทใชในการวจย การวจยครงนประกอบดวยเครองมอทใชในการวจย 2 ชด คอ 1. เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล 2. เครองมอทใชในการทดลอง ชดท 1 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ประกอบดวย สวนท 1 แบบสอบถามขอมลทวไป เนอหาประกอบดวย เพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา สถานทปฏบตงาน นาหนกตว สวนสง และระดบโคเลสเตอรอลในเลอดหลงงดอาหาร 12 – 14 ชม. สวนท 2 แบบสอบถามพฤตกรรมการรบประทานอาหาร จานวน 15 ขอ สวนท 3 แบบสอบถามพฤตกรรมการออกกาลงกาย จานวน 15 ขอ ลกษณะของแบบสอบถาม สวนท 2 และ 3 เปนแบบสอบถามทใหเลอกตอบ 3 ระดบ ลกษณะคาตอบเปนมาตราสวนประมาณคา (Rating scale) ไดแก ปฏบตเปนประจา บางครง ไมปฏบต ถาขอความปฏบตในดานบวก จะใหคะแนน 2, 1, 0 ตามลาดบ และขอความทการปฏบตเปนลบ จะให



133

คะแนน 0, 1, 2 ตามลาดบ แบบสอบถามไดผานการตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (Content validity) และความถกตองของภาษา โดยผทรงคณวฒ 5 คน ซงไดคา IOC มากกวา 0.60 ทกขอ ชดท 2 เครองมอทใชในการทดลอง ประกอบดวย 1. แผนการสอนเรองการปรบเปลยนพฤตกรรมเพอลดระดบโคเลสเตอรอลในเลอด ตรวจสอบคณภาพของแผนการสอนโดยการหาคะแนนความเหมาะสม โดยนาไปปรกษาอาจารยทปรกษาวทยานพนธตรวจแกไขเนอหา และภาษาทใชแลวนาไปใหผเชยวชาญจานวน 3 คน ซงผลการประเมนไดคะแนนเฉลยอยในชวง 4.21 – 5.00 คะแนนทกขอ หมายถงเหมาะสมมากทกขอ 2. เอกสารแผนพบการรบประทานอาหารเพอสขภาพ 3. เอกสารแผนพบการออกกาลงกายแบบเตนแอโรบก 4. วดทศนการออกกาลงกายแบบเตนแอโรบก เครองมอรายการท 2 , 3 และ 4 ไดรบการสนบสนนจากกระทรวงสาธารณสข การเกบรวบรวมขอมล 1. กอนการทดลอง ผวจยไดใหกลมบคลากรของโรงพยาบาลชยนาททตรวจสขภาพประจาป 2550 อาย 35–60 ป จานวน 226 คน ตอบแบบสอบถามในดานขอมลทวไป พฤตกรรมการรบประทานอาหาร และพฤตกรรมการออกกาลงกาย ในชวงเดอน กรกฎาคม 2550 2. ระหวางการทดลอง ผวจยไดปฏบตดงน 2.1 คดเลอกกลมทดลอง โดยเลอกบคลากรของโรงพยาบาลชยนาททตรวจสขภาพประจาป 2550 อาย 35–60 ป ทมระดบไขมนโคเลสเตอรอลในเลอดตงแต 200 mg/dL จานวน 30 คน ตอบแบบสอบถามในดานขอมลทวไป พฤตกรรมการรบประทานอาหาร และพฤตกรรมการออกกาลงกาย ในวนท 15 กรกฎาคม 2550 ถงวนท 31 กรกฎาคม 2550 2.2 เชญกลมทดลองมาปฐมนเทศ และใหความรในดานอนตรายจากภาวะไขมนในเลอดสง การรบประทานอาหารและการออกกาลงกายเพอสขภาพ โดยผเชยวชาญ ในวนท 1 สงหาคม 2550 2.3 กลมทดลองทากจกรรมตามโปรแกรมสขภาพ โดยเรมตงแตวนท 2 สงหาคม 2550 ถงวนท 31 ตลาคม 2550 ใชเวลาทงสน 12 สปดาห 3. หลงการทดลอง ผวจยไดเชญกลมทดลองมาเจาะเลอดตรวจวเคราะหระดบไขมนโคเลสเตอรอลในเลอดหลงงดอาหาร 12 ชวโมง ในวนท 2 พฤศจกายน 2550 4. นาขอมลทเกบรวบรวมไดทงหมดมาวเคราะหดวยวธการทางสถตเพอทดสอบสมมตฐานและสรปผลการวจย



134

การวเคราะหขอมล 1. ศกษาขอมลทวไป โดยใชสถต รอยละ คาเฉลยเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน 2. เปรยบเทยบความแตกตางของคะแนนเฉลยภายในกลมทดลอง กอนและหลงการใชโปรแกรม ในเรอง พฤตกรรมการรบประทานอาหาร และพฤตกรรมการออกกาลงกาย ดวยสถต Paired sample t–test การคานวณใชโปรแกรมสาเรจรปทางสถตเพอการวจยทางสงคมศาสตร (SPSS) 3. เปรยบเทยบความแตกตางของการเปลยนแปลงระดบโคเลสเตอรอลในเลอดภายในกลมทดลอง กอนและหลงการทดลอง ดวยสถต Paired sample t–test การคานวณใชโปรแกรมสาเรจรปทางสถตเพอการวจยทางสงคมศาสตร (SPSS)

สรปผลการวจย ผลการวจยครงนพบวา 1. กลมทดลองมคะแนนเฉลยการปฏบตดานการรบประทานอาหารหลงการทดลอง สงกวากอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 2. กลมทดลองมคะแนนเฉลยการปฏบตดานการออกกาลงกายหลงการทดลอง สงกวากอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 3. กลมทดลองมคาเฉลยของระดบไขมนโคเลสเตอรอลในเลอด ลดลงอยางมนยสาคญทางสถต ทระดบ .05

อภปรายผลการวจย จากผลการวจยสามารถอภปรายผลไดดงน 1. กลมทดลองมคะแนนเฉลยการปฏบตดานการรบประทานอาหารและการออกกาลงกาย หลงการทดลองสงกวากอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เกดขนเนองจากโปรแกรมสงเสรมสขภาพเพอปองกนโรคหลอดเลอดหวใจ ประกอบดวย การนาเสนอเรองอนตรายของไขมนโคเลสเตอรอลในเลอดสง การรบประทานอาหารเพอสขภาพ การนาเสนอเรองการออกกาลงกายเพอสขภาพ การประชมกลม แจกเอกสารวชาการ ทาใหกลมทดลองมความรบรความรนแรง และโอกาสเสยงตอการเกดโรคหลอดเลอดหวใจ การสาธตและฝกปฏบต เรองอาหาร ทาใหกลมเกดความคาดหวงในความสามารถของตนและประสทธผลของพฤตกรรมการปองกน นอกจากนการไดรบแรงสนบสนนทางสงคม ผวจยใหขอมล ขาวสารแนะนา ใหกาลงใจ ทาใหกลมมความตงใจทจะมพฤตกรรมการปองกนโรคหลอดเลอดหวใจเพมขน ซงสนบสนนทฤษฎแรงจงใจเพอปองกนโรคทกลาววา ทฤษฎแรงจงใจเพอปองกนโรค มสวนประกอบรวมกนระหวางแบบแผนความเชอดานสขภาพ (Health belief model) และทฤษฏความคาดหวงในความสามารถของตนเอง (Self–efficacy theory) คอ การเอาปจจยท



135

ทาใหเกดการรบรในภาพรวมของคน ซงการรบรจะเปนตวเชอมโยงทนาไปสการเปลยนแปลงทางทศนคต และพฤตกรรม ทฤษฎแรงจงใจเพอปองกนโรคน เนนเกยวกบการประเมนการรบรดานขอมลขาวสาร การประเมนการรบรนมาจากสอกลางททาใหเกดความกลว (Rogers.1975:1983; อางถงใน Mackay. Bruce C. 1992 : 25) โรเจอรไดกาหนดตวแปรทเปนผลทาใหบคคลเกดความกลว 3 ตวแปร คอ ความรนแรงของโรค (Noxiousness) การรบรโอกาสเสยงตอการเปนโรค (Percived probability) ความคาดหวงในประสทธผลของการตอบสนอง (Response efficiency) 2. กลมทดลองมการเปลยนแปลงของคาระดบไขมนโคเลสเตอรอล ลดลงมากกวากอนการทดลอง อยางมนยสาคญทางสถตท .05 เกดขนเนองจากการปฏบตตวเพอปองกนโรคหลอดเลอดหวใจ ซงประกอบดวยการรบประทานอาหารทถกตอง และการออกกาลงกายอยางถกตองสมาเสมอ ซงกลมทดลองมการหลกเลยงอาหารทมไขมน ของทอด อาหารทมกะท อาหารทมโคเลสเตอรอลสง เชน ปลาหมก หอย มการรบประทานผกและผลไมมากขน และมการออกกาลงกายเพมขนอยางถกตองและสมาเสมอ ในทกๆชวงเวลาและสถานททเอออานวยตอการออกกาลงกาย ประกอบกบการไดรบแรงสนบสนน การกระตนเตอน การไดรบกาลงใจจากกลม และผวจยอยางตอเนอง ตลอดเวลาทอยในชวงของการวจย ทาใหเจาหนาทกลมทดลองเกดกาลงใจ เกดความมนใจ การปฏบตในการเลอกอาหารไดอยางถกตอง เหมาะสม และการรวมกลมกนเพอการออกกาลงกายอยางตอเนอง เปนผลใหคาระดบระดบไขมนโคเลสเตอรอลในเลอด ของกลมทดลองลดลงมากกวากอนการทดลอง ซงวชย ตนไพจตร, ชาล พรพฒนกล ( 2536 : 678 ) ไดกลาวถงการใหโภชนบาบดทถกตอง เนนหลกการสาคญในการรกษาไขมนในเลอดสง ไมวาเกดจากสาเหตใดกตาม ถาหากผปฏบตตวอยางเครงครดจะเหนผลได ภายในระยะเวลา 4 – 8 สปดาห สอดคลองกบการศกษาของ ธดารตน วเศษจนดาวฒน (2539 : ก) ศกษาผลการกาจดปรมาณไขมนทบรโภคโดยการควบคมตนเอง ในผทมภาวะโคเลสเตอรอลในเลอดสง : กรณศกษาชมชนวดบญรอด พบวา หลงการทดลอง 3 เดอน กลมทดลองทไดรบโภชนศกษาและการกระตนจงใจ ใหจากดอาหารไขมนทบรโภคไมเกนรอยละ 20 ของพลงงานทไดรบทงหมด พบวา มระดบโคเลสเตอรอลลดลง 1.5 – 95.6 mg / dL นอกจากผลการควบคมอาหารแลว การออกกาลงกาย ในกลมทดลองทมความหนก ระยะเวลาอยางนอย 30 นาท สปดาหละ 3–5 ครง สามารถลดระดบโคเลสเตอรอลได



136

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะทวไป 1.1 ควรใชวทยากรทมประสบการณตรง เปนผบรรยายเรองเกยวกบความเสยงตอการเกดโรคหลอดเลอดหวใจเนองภาวะไขมนโคเลสเตอรอลในเลอดสง การรบประทานอาหารทสามารถลดระดบไขมนโคเลสเตอรอลในเลอดลงได และการออกกาลงกายทถกตองเหมาะสมในการลดระดบไขมนโคเลสเตอรอลในเลอดลงได 1.2 ควรใชตวแบบการประชมกลมยอย การสาธต และฝกปฏบตททาใหกลมทดลองสนใจ ไดรบประสบการณตรง และเกดทกษะในการปฏบตทาใหสามารถเปลยนแปลงพฤตกรรมใหถกตองและเหมาะสมได 1.3 ควรใชแรงสนบสนนทางสงคม โดยผบรหารและหวหนาหนวยงาน ใหความเหนชอบในการจดตงชมรมออกกาลงกาย ใหงบประมาณในการจดอบรม ใหเวลาในการจดกจกรรมสงเสรมพฤตกรรมสขภาพเพอปองกนโรคหลอดเลอดหวใจ จะกอใหเกดความตงใจทจะมการปฏบตตนเพอปองกนโรคหลอดเลอดหวใจ โดยการลดระดบไขมนโคเลสเตอรอลในเลอดลง 1.4 ควรมแบบบนทกกจกรรม ดานอาหารและการออกกาลงกาย เพอใชในการกระตนเตอน เนนยา และใหกลมสงแบบบนทกเพอใชในการตรวจสอบการเปลยนแปลงในการปฏบตตนในเรอง การรบประทานอาหาร และการออกกาลงกาย ของกลมทดลอง วามการปฏบตตนถกตองและเหมาะสมหรอไม ตลอดจนการไดรบการชวยเหลอ สนบสนนจากหวหนาหนวยงานและผวจย จะทาใหเกดความตงใจทจะมการปฏบตตนเพอปองกนโรคหลอดเลอดหวใจ โดยการลดระดบไขมนโคเลสเตอรอลในเลอดลง 1.5 การสงเสรมสขภาพในการปองกนโรคหลอดเลอดหวใจ โดยการลดระดบไขมนโคเลสเตอรอลในเลอดลง ควรเปนการผสมผสาน ในเรองของการสรางแรงจงใจ การสรางพลงกลม และแรงสนบสนนทางสงคม ในการจดกจกรรมตางๆ เพอกอใหเกดการปฏบตตนเพอปองกนโรคหลอดเลอดหวใจ โดยการลดระดบไขมนโคเลสเตอรอลในเลอดลง 2. ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป 2.1 ควรดาเนนการวจยเชงทดลอง เพอสงเสรมพฤตกรรมในดานการรบประทานอาหาร และการออกกาลงกาย ในการปองกนโรคหลอดเลอดหวใจ โดยการลดระดบไขมนโคเลสเตอรอลในเลอดลง ในกลมเสยงอน เชน ขาราชการคร ตารวจ ประชาชนทวไป หรอผทมภาวะโภชนาการเกนคอมดชนมวลกาย ( body mass index , BMI ) มากกวา 25



137

2.2 ควรดาเนนการวจยเชงทดลอง เพอสงเสรมพฤตกรรมสขภาพในดานอนๆ รวมกบการรบประทานอาหารและการออกกาลงกาย เชน การบรหารจดการความเครยด การไมสบบหรและไมดมเครองดมทมแอลกอฮอล 2.3 ควรนาทฤษฎแรงจงใจ และแรงสนบสนนทางสงคม ไปประยกตใชในการจดโปรแกรมสขภาพ สาหรบการปองกนโรคไมตดตอ เชน โรคความดนโลหตสง และโรคเบาหวานเปนตน

********************

รายการอางอง โคเลสเตอรอล. (2550 ). (Online) Available : TUhttp://healthnet.md.chula.ac.th/text/forum2/cholesterol_2/cholesterol.html ธดารตน วเศษจนดาวฒน. (2539). ผลของการจากดปรมาณไขมนทบรโภคการควบคมตนเองในผทม

ภาวะโคเลสเตอรอลในเลอดสง : กรณศกษาชมชนวดบญรอด. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยมหดล.

นรศ เจนวรยะ. (2544) . กนไขมนมากจะยากนาน. (Online) Available : HTUhttp://www.elib-online.com/doctors3/food_fat01.htmlUTH

ปยะมตร ศรธรา. (2550). โรคหลอดเลอดหวใจ. (Online) Available : HTUhttp://www.heartandcholesterol.com/new-info008.php UTH

มงคล เจนจตตกล. (2550). ไขมนในเลอด. (Online) Available : HTUhttp://www.dmsc.moph.go.th/webroot/samutsongkhram/knowledge/s21/s UTH

ระพพล กญชร ณ อยธยา. (2550). ไขมนในเลอดสง. (Online) Available : HTUhttp://www UTHU. thaiheartweb.comU

รกหวใจใสใจโคเลสเตอรอล. (2550). (Online) Available : T HTTUhttp://www.heartandcholesterol.com/new-info001.php UTTHT

วรวฒ เจรญศร. (2550). ความรนแรงของโรคกลามเนอหวใจขาดเลอดเฉยบพลน. (Online) Available : HTUhttp://www.sk-hospital.com/skmessage/viewtopic.php UTHU?U

วชย ตนไพจตร และชาล พรพฒนกล. (2536). ตาราโรคหวใจและหลอดเลอด. กรงเทพมหานคร : สมาคมโรคหวใจแหงประเทศไทย.

สาธารณสขชยนาท, สานกงาน. (2549). สถตผปวยโรคไมตดตอของจงหวดชยนาท. ชยนาท : โรงพมพชยนาทการพมพ.



138

อาชวเวชกรรม, กลมงาน. (2549). ผลตรวจสขภาพเจาหนาทโรงพยาบาลชยนาทประจาป พ.ศ. 2549. ชยนาท : โรงพยาบาลชยนาท.

Caplan, G. and Kililica, M. (1976). Support system and Mutual Help. New York : Gruno and stration.

Mackay, B.C. (1992). AIDS and protection motivation theory (PMT) : Effect of image scienarios on inten to use condoms. Michigan : a Bell and Howell Information.

Pender, N. J. (1987). Health promoting in nursing practice. 2P

ndP ed. U.S.A. : Appleton & nge.

. ( 1996 ) . Health promoting in nursing practice. 3P

rdP ed. U.S.A.: Appleton & Lange.

********************

วารสารวชาการบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค
Nakhon Sawan Rajabhat University Graduate Studies Journal


139

รปแบบการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท TP

*PT

ดวงรตน นอยสอน TP

**PT

รศ.ดร.ธาน เกสทอง TP

***PT

ผศ.ปรชา สนธรกษTP****PT

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาปญหาการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน และสรางรปแบบการให บรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท ประชากรในการศกษาครงน คอ ผปวยโรคเบาหวานทงชายและหญงทมารบบรการตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท จานวน 300 คนในชวงวนท 1 เมษายน – 1 ธนวาคม พ.ศ. 2550 กลมตวอยางไดแก ผปวยโรคเบาหวานทงชายและหญงทมารบบรการตกผปวยในโรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท จานวน 169 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ประกอบดวย ชวงท 1 การศกษาปญหาการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท เครองมอทใชไดแก แบบสอบถามทเกยวกบปญหาในการใหบรการผปวยโรคเบาหวานมจานวน 2 ตอน คอ ตอนท 1 คาถามเกยวกบขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบปญหาการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท ชวงท 2 การสรางรปแบบการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท เครองมอทใชไดแก แบบบนทกผลการประชมสนทนากลม ผลการวจยพบวา 1. ปญหาการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท ในภาพรวมอยในระดบนอย โดยมปญหาดานการใหสขศกษาอนดบสงสด รองลงมาไดแกปญหาดานการใหบรการทวไป และปญหาดานการใหการรกษาพยาบาล 2. รปแบบการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท คอ เจาหนาทสรางสมพนธภาพทด มการใหความรและใหคาแนะนาเกยวกบขนตอนในการรกษา แนะนาเรองโรคและภาวะแทรกซอน มแนวทางปฏบตสาหรบการรกษาผปวยโรคเบาหวาน การใหสขศกษา การแจกเอกสารแผนพบ การจดบอรดความรทางวชาการเรองโรคและภาวะแทรกซอน มการประสานงานกบสถานอนามยใกลบาน สรางเครอขายอาสาสมครชมชน และตดตามเยยมผปวยตอทบานโดยทมเยยมบานของตกผปวยใน คาสาคญ : รปแบบการใหบรการ/ ผปวย/ โรคเบาหวาน

T

*T วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขายทธศาสตรการพฒนา มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค พ.ศ. 2550

T

**T พยาบาลวชาชพ 7 โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท

T


T

****T ผชวยศาสตราจารยประจาคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค (ทปรกษาวทยานพนธ)



140

A Model of Service for Diabetis Mellitus Patients At The Inpatient Department of Wasting Hospital, Amphoe Watsing, Chainat Province

Duangrat Noison Assoc. Prof. Dr. Thanee Gesthong, Asst. Prof. Preechar Sonthiruksa

Abstract The purpose of this research was to study the problems in servicing diabetes inpatients and to create a model for servicing diabetes inpatients in Watsing Hospital, Amphoe Watsing, Chainat Province. The research method was composed of 2 stages; in the first stage, the program in servicing diabetes inpatients was examined. In the second stage, the model for servicing diabetes inpatients in Watsing Hospital was created. The population and the sample group of the research were 169 diabetes inpatients who were serviced by the Inpatient Department of Wasting Hospital in B.E. 2550 (2007). The tools used in the research comprised 1) the questionnaires concerning the problems of servicing the diabetes inpatients in the Inpatient Department, and 2) the record forms of the expert group’s discussion results. The data collected were analyzed by basic statistics namely Percentage, Mean and Standard Deviation. The results of the research revealed that: 1) The problems in servicing the diabetes inpatients of Watsing Hospital were at the low level as a whole. The problem of giving health education was at the highest level. The second was the problem of servicing, and the next was the problem of disease examining. 2) The model for servicing the diabetes inpatients in Watsing Hospital comprised the good relationship between officers and patients by providing knowledge and advice concerning the steps of curing, the interfered condition, ways of practice for curing diabetes patients, health education, distributing brochures of knowledge guide, decorating boards to present knowledge of the disease and interfered condition, coordinating with the public-health centre near patients’ houses, creating the network of community volunteers and following up to visit patients at home by the team of the Inpatient Department.

Keywords : Model of service/ Patients/ Diabetis Mellitus



141

ความสาคญและทมาของปญหา ในปจจบนสถานการณของความเจบปวยและปญหาสขภาพประชาชนในประเทศไทย ไดเปลยนแปลงไปจากอดตทผานมาอยางเหนไดชดคอ ในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 1-3 (พ.ศ. 2505-2519) เปาหมายในแผนพฒนาสาธารณสขทปรากฏเพอลดอตราการเจบปวย และเสยชวตของประชาชนสวนใหญทเกดจากความยากจนและความไมร ไดแก โรคอหวาตกโรค โรคทองรวง มาลาเรย และโรคทปองกนไดดวยวคซน ในชวงแผนพฒนาสาธารณสขฉบบท 4-7 (พ.ศ. 2520-2539) การดาเนนงานพฒนาการสาธารณสขทงในดานการบรการ การสงเสรมสขภาพ การปองกนโรค และการฟนฟสภาพไดกอใหเกดผลดตอสขภาพอนามยทสาคญและชดเจน โรคตดตอทเปนปญหารายแรงของไทยในอดตบางโรค เชน ไขทรพษไดถกกวาดลางหมดสนไปแตยงมแนวโนมของโรคอนเนองมาจากการพฒนา และพฤตกรรมการดารงชพทเสยงเพมขนเชนโรคเอดส อบตเหต โรคหวใจ โรคเบาหวาน โรคมะเรง โรคจากมลพษสงแวดลอมและโรคจากการประกอบอาชพ (คณะกรรมการอานวยการจดทาแผนพฒนาการสาธารณสข. 2539 :103) และจากสถานการณของโรคเบาหวานทมอตราปวยสงขนทกป กระทรวงสาธารณสขไดกาหนดนโยบายในแผนควบคมและปองกนโรคโดยมวตถประสงคเพอใหบคคล ครอบครว ชมชนและสงคมมพฤตกรรมอนามยทถกตอง มศกยภาพในการเสรมสรางและพฒนาสขภาพอนามยทงทางกายและจตใจ และเรงใหดาเนนการในโครงการคนหาผปวยเบาหวานรายใหมในกลมประชาชน โดยกาหนดเปาหมายรอยละ 70 ในกลมอาย 35-39 ป เพอใหบรการทเหมาะสมในกรณทพบโรคและปองกนภาวะแทรกซอนตอไป (คณะกรรมการอานวยการจดทาแผนพฒนาการสาธารณสข. 2539 : 190-192) การดแลตนเองดงกลาวขางตนเปนเรองทเกยวของกบแบบแผนการดาเนนชวต ประจาวนของผปวย จงไมใชเรองงายทผปวยจะสามารถปรบเปลยนแบบแผนการดาเนนชวตทเคยปฏบตมา และผสมผสานกจกรรมการดแลตนเองเขาเปนสวนหนงของการดาเนนชวตการดแล ตนเองในเรองโรคเบาหวานตองการเวลาในการเรยนร และเวลาในการปรบเปลยนพฤตกรรมใหสอดคลองกบชวตประจาวนรวมทงปรบเปลยนวธคด เพอใหยอมรบกบภาระการดแลตนเองทเพมขน เพอคงไวซงการดแลทดไดอยางตอเนอง (ภาวนา กรตยตวงศ. 2544 : 1) โรงพยาบาลวดสงหมผปวยเบาหวานมารบบรการโดยการนอนเตยง ตงแตเดอนตลาคม 2549 - 30 กนยายน 2550 เปนจานวน 300 ราย โดยผปวยทมารบการรกษานนมผลมาจากการควบคมระดบนาตาลทไมไดผล ซงจะสงผลกระทบตอภาวะสขภาพของผปวยและคาใชจายในการรกษาทเพมมากขน ซงจากการตดตามผปวยเบาหวานไปตามบานพบวาผปวย ถามความรและความเขาใจเกยวกบเรองโรค และการปฏบตตวเมอเปนโรคเบาหวานไดไมเพยงพอ จะนาไปสการปฏบตตวทไมถกตองจะสงผลให



142

ตวแปรทศกษา

เกดภาวะแทรกซอนตาง ๆ เกดขนอกมากมาย เชน การเปนแผลทเทา ภาวะนาตาลในเลอดสงหรอตาซงอาจเปนสาเหตททาใหผปวยเสยชวตได (แผนกเวชระเบยนตกผปวยในโรงพยาบาลวดสงห.2549-2550) การดแลผปวยและรกษาผปวยเบาหวานจงจาเปนตองมการเรยนการสอน เกยวกบการเปลยนพฤตกรรมในการรบประทานอาหารและการออกกาลงกาย ซงการกระทาดงกลาวจาเปนตองอาศยทมงานดานสขภาพ และทสาคญทสดตองอาศยความพยายามของผปวยเองทจะปฏบตตนตามคาแนะนาในดานการปองกน ถงแมวาจะมการจดบรการใหความรคกบการรกษามาตลอด แตถาไมมรปแบบทชดเจนในการใหความรแกผปวย (เทพ หมะทองคา. 2540 : 18) ผวจยจงตองการศกษาปญหาและสรางรปแบบการใหบรการผปวยเบาหวาน ทมความเหมาะสมทจะชวยใหผปวยมความเขาใจ และสามารถปฏบตตนไดถกตองเมอเปนโรคเบาหวาน ซงจะทาใหผปวยมชวตทยนยาวเหมอนคนปกตทวไป

จดมงหมายของการวจย ในการวจยครงนผวจยไดตงจดมงหมายไวดงน 1. เพอศกษาปญหาการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอ วดสงห จงหวดชยนาท 2. เพอสรางรปแบบการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอ วดสงห จงหวดชยนาท

กรอบความคดในการวจย จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ ผวจยนามากาหนดเปนกรอบความคดในการวจยดงแสดงในภาพตอไปน

ชวงท 1 ศกษาปญหาการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงหจงหวดชยนาท

ผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท

ปญหาการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท - ดานการใหบรการทวไป - ดานการชณสตรโรค - ดานการใหการรกษาพยาบาล - ดานการใหสขศกษา



143

ชวงท 2 สรางรปแบบการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท

ระเบยบวธวจย การวจยครงนมรายละเอยดดงตอไปน ประชากรและกลมตวอยาง ชวงท 1 การศกษาปญหารปแบบการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาล วดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท ประชากร ไดแก ผปวยเบาหวานทมารบบรการตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอ วดสงห จงหวดชยนาท ป พ.ศ. 2550 จานวน 300 คน ในชวง 1 เมษายน - 1 ธนวาคม พ.ศ. 2550 กลมตวอยาง ไดแก ผปวยเบาหวานทมารบบรการตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอ วดสงห จงหวดชยนาท ป พ.ศ. 2550 จานวน 169 คน ชวงท 2 ขนสรางรปแบบการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท ประชากร ไดแก ผเชยวชาญในการสนทนากลมจานวน 7 คน เครองมอในการวจย ชวงท 1 การศกษาปญหาการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท เครองมอทใชในการวจย ไดแก แบบสอบถามทเกยวกบปญหาในการใหบรการผปวยโรคเบาหวาน ตกผปวยใน มจานวน 2 ตอน คอ ตอนท 1 คาถามเกยวกบขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบปญหาการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท ชวงท 2 การสรางรปแบบการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยในโรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท เครองมอทใชในการวจยไดแก แบบบนทกผลการประชมสนทนากลม

- รางรปแบบการใหบรการผปวยโรคเบาหวาน - ผเชยวชาญ

FGD

รปแบบการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท



144

การเกบรวบรวมขอมล ชวงท 1 ขนการศกษาปญหารปแบบการใหบรการผปวยเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาล วดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท ผวจยดาเนนการเกบรวบรวมขอมล โดยนาหนงสอของความอนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมลเพอการวจยจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค ไปยงโรงพยาบาลวดสงห โดยนาแบบสอบถามไปใหเจาหนาททรบผดชอบงานดานการดแลผปวยโรคเบาหวาน เพอใหผปวยโรคเบาหวานตอบแบบสอบถามจานวน 169 ฉบบ ระหวางวนท 1-30 พฤศจกายน พ.ศ. 2550 แลวดาเนนการเกบแบบสอบถาม ซงเกบแบบสอบถามไดทงหมด 169 ฉบบ คดเปนรอยละ 100 ชวงท 2 ขนการสรางรปแบบการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท ขอมลผลการสนทนากลม โดยใชแบบบนทกผลการสนทนาความประเดนของการพจารณาหารปแบบการใหบรการผปวยเบาหวานตกผปวยใน อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท เมอวนท 4 ธนวาคม พ.ศ. 2550 ณ หองประชมเจาพระยา โรงพยาบาลวดสงห การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลดาเนนการดงน ชวงท 1 ศกษาปญหาการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท นาแบบสอบถามทไดมาตรวจสอบความถกตอง ความเรยบรอยและความสมบรณ และประมวลผลขอมลหาคาสถตโดยใชโปรแกรมสาเรจรป SPSS ชวงท 2 การสรางรปแบบการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท วเคราะหขอมลโดยใชขอมลจากชวงท 1 นามาสงเคราะหกบความรหลกวชาการในดานตาง ๆ จนไดรางรปแบบการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยในโรงพยาบาล วดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท นาเสนอใหผเชยวชาญประชมพจารณา แสดงความคดเหน และใหขอเสนอแนะ สถตทใชในการวเคราะหขอมล 1. รอยละ (Percentage) 2. คาเฉลย (Mean) 3. สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)



145

สรปผลการวจย ผลการวจยสรปไดดงน สรปผลในชวงท 1 การศกษาปญหาการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาทในจานวน 4 ดาน ๆ ละ 3 อนดบไดดงน 1. ดานการใหบรการทวไป ผปวยโรคเบาหวาน ซงเปนปญหาอยในระดบนอย และมปญหาเรยงลงมา 3 อนดบ ดงน 1.1 ปญหาเรองมสงอานวยความสะดวกไวใหบรการอยางเพยงพอเชน โทรทศน หนงสอพมพ ฯลฯ 1.2 ปญหาเรองเจาหนาทมการอธบายและใหคาแนะนาเกยวกบกฎระเบยบกจกรรมการใหบรการแกทานอยางเพยงพอเขาใจงาย 1.3 ปญหาเรองเจาหนาทตกผปวยในมการปฏบตงานเปนขนตอนทชดเจน 2. ดานการชณสตรโรคผปวยโรคเบาหวาน ซงเปนปญหาอยในระดบนอย และมปญหาเรยงลงมา 3 อนดบ ดงน 2.1 ปญหาเรองผปวยเกดความเจบปวดทกครงทเจาะเลอด 2.2 ปญหาเรองเจาหนาทรายงานผลการเจาะเลอดทกครงและนาเชอถอ 2.3 ปญหาเรองเจาหนาทเจาะเลอดไดถกตอง ตรงตามเวลา 3. ดานการใหการรกษาพยาบาลผปวยโรคเบาหวาน ซงเปนปญหาอยในระดบนอย และมปญหาเรยงลงมา 3 อนดบ ดงน 3.1 ปญหาเรองเจาหนาทสนใจรบฟงคาบอกเลาอาการเจบปวย 3.2 ปญหาเรองเจาหนาทแนะนาขนตอนการรกษาพยาบาลทถกตองเขาใจงาย 3.3 ปญหาเรองเจาหนาทอธบายเกยวกบโรคหรอภาวะเจบปวยและใหคาแนะนาเกยวกบการปฏบตตว 4. ดานการใหสขศกษาผปวยโรคเบาหวาน ซงเปนปญหาอยในระดบนอย และมปญหาเรยงลงมา 3 อนดบ ดงน 4.1 ปญหาเรองผปวยขาดความรความเขาใจเกยวกบการปฏบตตวเมอเปนโรคเบาหวาน 4.2 ปญหาเรองเจาหนาทสอนเกยวกบโรคทผปวยเปนอยางเพยงพอและเขาใจงาย 4.3 ปญหาเรองผปวยมความรความเขาใจและสามารถปฏบตตนไดถกตองตามทสอนเมอกลบไปบาน



146

ชวงท 2 การสรางรปแบบการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท หลงจากทผวจยไดศกษาปญหาการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยในแลวนาปญหาทไดมาวเคราะหผล และรางรปแบบการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห โดยผเชยวชาญจานวน 7 คน เมอวนท 4 ธนวาคม พ.ศ. 2550 ณ หองประชมเจาพระยา โรงพยาบาล วดสงห ผลปรากฏดงน ผลการวเคราะหความคดเหนของผเชยวชาญจากการจดสนทนากลม เพอหารปแบบการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท ไดรปแบบการใหบรการผปวยโรคเบาหวาน ตกผปวยในดงน จากการศกษาปญหาการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยในพบวาปญหาอยในระดบนอย ดงนนดานการใหบรการทวไปจดใหมสงอานวยความสะดวกเพมมากขน มการตรวจเชคและเพมเตมสวนทขาดทก 1 เดอน มการแบงหนาทความรบผดชอบของเจาหนาทในเรองการใหคาแนะนาเกยวกบ กฏระเบยบ กจกรรมการพยาบาลใหผปวยเขาใจ และสรางแนวทางปฏบตสาหรบการใหบรการผปวยโรคเบาหวาน ดานการชณสตรโรค เจาหนาทมการสรางสมพนธภาพทดตอผรบบรการ ใชเครองมอททนสมยมากขน มการบนทกผลการเจาะเลอดลงในเวชระเบยนผปวยใหสมบรณ และแจงใหผปวยทราบลวงหนาขนตอน เวลา ในการเจาะเลอด ดานการรกษาพยาบาล ใหมการซกประวตผปวยอยางละเอยด มแนวทางปฏบตในการรกษาผปวยและแนวทางการจาหนายลวงหนา แจกเอกสารแผนพบ เนนการสอสารแบบ two-way เพอสอบถามความเขาใจกบผปวยและญาต ดานการใหสขศกษา จดใหมการสอนสขศกษารายบคคล และรายกลมการแจกเอกสารแผนพบ การจดบอรดทางวชาการ การประสานงานกบสถานอนามย การสรางเครอขายอาสาสมครชมชน และการตดตามเยยมผปวยตอทบานโดยทมเยยมบานของตกผปวยใน

อภปรายผลการวจย ชวงท 1 ศกษาปญหาการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท ปญหาดานการใหบรการทวไปเปนปญหาอยในระดบนอย พบวาทเปนปญหามากมอย 3 ขอ คอ มสงอานวยความสะดวกไวใหบรการอยางเพยงพอเชน โทรทศน หนงสอพมพ ฯลฯ, เจาหนาทมการอธบายและใหคาแนะนาเกยวกบกฎระเบยบ กจกรรมการใหบรการแกผปวยอยางเพยงพอเขาใจงาย และเจาหนาทตกผปวยในมการปฏบตงานเปนขนตอนทชดเจน ซงปญหาทง 3 ระดบ ถอเปนปญหาทควรไดรบการแกไขตามมาตรฐานบรการสาธารณสข เนองจากโรงพยาบาลวดสงหเปนโรงพยาบาลทกาลงอยในระหวางการพฒนาเพอรบการรองรบคณภาพใหเปนไปตามวสยทศนของโรงพยาบาล ซง



147

สอดคลองกบงานวจยของ ศภชย คณารตนพฤกษ และดวงสมร บญผดง (2532) ทไดวจยเรองความพงพอใจผรบบรการดานการรกษาพยาบาลในโรงพยาบาลทวไป พบวา ผรบบรการมความคดเหนวาในโรงพยาบาลควรมการปรบปรงในดานตาง ๆ คอ การปรบปรงความสะดวกของบรการ ปรบปรงสถานท สงแวดลอมใหสะอาด สวยงาม เปนระเบยบ กอใหเกดความนาเชอถอ ความรสกทดงาม และเปนตวอยางของสถานบรการรฐ การพฒนาการตอนรบ ประชาสมพนธ และการใหขอมลแกผใชบรการ ไมวาจะเปนการปรบปรงระบบใหสะดวกรวดเรว สงอานวยความสะดวกตาง ๆ คณภาพของการใหบรการ ตลอดจนมนษยสมพนธของเจาหนาททกระดบ จะตองอาศยความรวมมอจากผทเกยวของทกฝายปรบปรงแกไข เพอใหบรการนนมประสทธภาพจงเปนเรองสาคญทตองพฒนาดานการบรการทวไปใหมคณภาพ เพอใหผรบบรการไดสงทดทสด ปญหาดานการชณสตรโรคเปนปญหาอยในระดบนอย พบวาทเปนปญหามากมอย 3 ขอ คอ ผปวยเกดความเจบปวดทกครงทเจาะเลอด, เจาหนาทรายงานผลการเจาะเลอดทกครงและนาเชอถอ และเจาหนาทเจาะเลอดไดถกตองตรงตามเวลา กจกรรมการบรการดานการชณสตรโรคนน การเจาะเลอดสาหรบผปวยโรคเบาหวานถอเปนสงสาคญทสดทจะทาใหเจาหนาทรถงระดบนาตาลในกระแสเลอด และรถงปญหาในการควบคมระดบนาตาลในกระแสเลอด ดงนนความไววางใจ ความนาเชอถอ จงเปนสงจาเปนทเจาหนาทจะตองทาใหผปวยโรคเบาหวานเกดความรสกนใหได ซงสอดคลองกบ วโรจน ตงเจรญเสถยร และคณะ (2539) ไดวจยเรองคณภาพบรการโรงพยาบาล 9 แหง ในกรงเทพฯ พบวา ผปวยนอกและผปวยในใหเหตผลในการเลอกนอนโรงพยาบาล เพราะมแพทยผเชยวชาญ เครองมอททนสมยในโรงพยาบาลและเดนทางสะดวก คารกษาไมแพงในโรงพยาบาลรฐ ในเรองของมาตรฐานบรการสาธารณสขในเรองของการทาหตถการทดทจาเปนตองกระทาตอผปวยนน ตองกระทาโดยผทผานการฝกฝนมาเปนอยางด มความปลอดภยถกตองและเหมาะสม การทาหตถการทกครงทกระทาจะมงเนนใหผปวยมชวตรอด ปลอดภย เจบปวดนอยทสด โดยคานงถงสทธและศกดศรความเปนมนษย ภายใตกรอบจรยธรรมทางการแพทย ปญหาดานการใหการรกษาพยาบาลเปนปญหาอยในระดบนอย พบวาทเปนปญหามากมอย 3 ขอ คอ เจาหนาทสนใจคาบอกเลาอาการเจบปวย, เจาหนาทแนะนาขนตอนการรกษาพยาบาลทถกตองเขาใจงาย และเจาหนาทอธบายเกยวกบโรคหรอภาวะเจบปวย และใหคาแนะนาเกยวกบการปฏบตตว สอดคลองกบ สมศกด งามเอกเออ และคณะ (2539) ไดวจยเรองรปแบบการจดการบรการผปวยเบาหวานในชมชนวดแคนอก อาเภอเมอง จงหวดนนทบร พบวา ผปวยทมารบบรการทชมชนวดแคนอก มระดบความคดเหนสงในทกดาน คอ ทศนคตตอการรบบรการความพงพอใจ และคณภาพบรการทมตอรปแบบคลนกเบาหวานชมชนวดแคนอก และผลการเปรยบเทยบพบวาไมมความแตกตาง



148

ในเกอบทกดาน และเนองจากโรงพยาบาลวดสงหมนโยบายทจะเตรยมเขาสการรบรองคณภาพจงมงเนนการใหบรการทยดผรบบรการเปนศนยกลาง ผใหบรการมความเตมใจในการใหบรการทตอบสนองความตองการของผรบบรการ แตในการทางานนนยงมปญหา และดวยเจาหนาทมภาระงานทตองรบผดชอบหลายดาน จงทาใหเจาหนาทไมมเวลาในการเอาใจใสดแลผรบบรการมากนก จงทาใหเกดการรกษาพยาบาลทยงไมครอบคลม ในเรองของการรกษาพยาบาลนนสงสาคญอยางหนงทไมควรละเลยคอการรกษาทางดานจตใจควบคกบการรกษาทางกาย ดงมาตรฐานบรการสาธารณสขในเรองของการรกษาพยาบาลทวาผรบบรการควรไดรบการเอาใจใสดแล การใหคาปรกษาแนะนาจากเจาหนาท ผใหการรกษาตามกาหนดเวลาอยางเหมาะสม มคาอธบายผลความกาวหนาทางการรกษาใหผรบบรการไดทราบ และคาชแนะของแพทยควรมรายละเอยดเพยงพอตอความเขาใจสภาพอาการเจบปวยขณะนน ปญหาดานการใหสขศกษา เปนปญหาอยในระดบนอย พบวาการใหสขศกษาทมปญหามากมอย 3 ขอ คอ ผปวยขาดความรความเขาใจเกยวกบการปฏบตตวเมอเปนโรคเบาหวาน, เจาหนาทสอนเกยวกบโรคทเปนอยางเพยงพอและเขาใจงาย และผปวยมความรความเขาใจและสามารถปฏบตตนไดถกตองตามทสอนเมอกลบไปบาน ซงสอดคลองกบ วลลา ตนโยทย (2535) พบวา หลงจากทผปวยโรคเบาหวานไดรบการสอนและการตดตามชวยเหลออยางมระบบทาใหผปวยมความร เ รองโรคเบาหวาน และภาวการณทคกคามโรคไดดมากขน การใหความรและใหคาปรกษาทถกตองแกผปวยเบาหวานนนถอเปนทกษะอยางหนงทสาคญ ในการชวยใหผปวยเบาหวานสามารถดแลตนเองไดเกยวกบการควบคมระดบนาตาลในกระแสเลอด การควบคมความดนโลหต การควบคมระดบไขมนในเสนเลอด และการดแลเทา ซงโดยมากตองใชทกษะทเกยวกบการเปลยนแปลงพฤตกรรม สอดคลองกบ วฒนะ คลายด (2530) ไดวจยเรอง ประสทธผลของการจดโปรแกรมสขศกษา พบวา ภายหลงจากการใหสขศกษาในกลมผปวยโรคเบาหวานทมญาตดแล จะสามารถปรบตวและปฏบตตวไดดทงในเรองของการควบคมอาหาร การออกกาลงกาย การระวงการเกดแผลทเทาไดด ชวงท 2 นาเสนอรปแบบการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยใน โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท โดยนาปญหาแตละดานมาแกไขปญหาใหตรงจด ผเชยวชาญมความเหนวารปแบบในการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยในนน พบวาผรบบรการยงขาดความรและความเขาใจในการปฏบตตวเกยวกบโรคเบาหวาน อกทงยงขาดผทชวยดแลเมอตองกลบไปอยทบาน จงเสนอใหมการประสานงาน และสรางเครอขายระหวางสถานอนามยกบอาสาสมครชมชน สอดคลองกบ สรย จนทรโมล (2535) ไดวจยเรองประสทธผลของการพฒนาโปรแกรมสขศกษาแนวใหมเกยวกบการดแลสขภาพตนเองของผปวยโรคเบาหวาน พบวา ญาตมสวน



149

ชวยสนบสนนหรอคดคาน และมสวนรวมในการตดสนใจของผปวยตอการรกษาของแพทย ดงนนเมอผรบบรการตองกลบไปดแลตวเองตอทบานจงมความจาเปนอยางยงทตองมผดแลอยางนอย 1 คน เนองจากผรบ บรการควรไดรบการเอาใจใสในเรองการรบประทานอาหาร การควบคมระดบนาตาลในกระแสเลอด การระวงการเกดแผลท เทาและการชวยเหลอเบองตนอยางทนทวงท เมอ เกดภาวะแทรกซอนโรคเบาหวาน ทงนกเพอใหผรบบรการ สามารถดารงชวตอยไดในสงคมอยางปกตสขเหมอนคนธรรมดาทวไป นอกจากนนยงควรมการตดตามประเมนพฤตกรรมสขภาพของผรบบรการตอหลงจากกลบไปอยบาน โดยทมเยยมบานของตกผปวยในเพอประเมนและปรบปรงรปแบบการใหบรการตอไป

ขอเสนอแนะ จากการวจยครงน ผวจยขอเสนอแนะดงน 1. ขอเสนอแนะทวไป 1.1 เจาหนาททกคนควรรวมกนดแลผปวยโดยเนนการรกษาพยาบาลทผปวยเปนศนยกลาง จะทาใหผปวยไดรบบรการทดมคณภาพ 1.2 การบรการผปวยจานวนมากมสวนทาใหผปวยไดรบการดแลทไมทวถงไมทราบปญหาทแทจรงและตองเรงรบดาเนนงานดาเนนงานในหนาทใหเสรจภายในเวลาทกาหนด อาจทาใหขาดการดแลปญหาในดานจตใจของผรบบรการได 1.3 การทากจกรรมกลมผปวยโรคเบาหวานในโรงพยาบาลเปนสงจาเปน เพอใหผปวยไดมโอกาสพดคย ปรกษาปญหา และเรยนรวธการดแลตนเองอยางถกตอง อกทงยงเปนการแลกเปลยนความคด การสรางสมพนธภาพทดระหวางผรบบรการและผใหบรการ 1.4 การตดตอประสานงานในทมและการสรางเครอขายการดแลผปวยโรค เบาหวานใหลงสชมชนถอวาเปนสงททาไดยาก แตถาหากทาไดจะสงผลดตอตวผปวยเอง สามารถทจะดารงชวตอยไดเหมอนคนปกตสขทวไปทามกลางความรกและความเอาใจใสของคนรอบขาง 1.5 เจาหนาททใหบรการควรมการเพมเตมความร และฝกอบรมเพอเตรยมความพรอมในการใหบรการแกผปวยโรคเบาหวานไดอยางครบถวนสมบรณ 2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 2.1 ควรมการศกษาการพฒนาคลนกบรการอน ๆ 2.2 ควรมการศกษาวจยผลของการนารปแบบการใหบรการผปวยโรคเบาหวานตกผปวยในไปใช เพอพฒนารปแบบการใหบรการผปวยโรคเบาหวานมความสมบรณมากขน

********************



150

รายการอางอง กรรณการ พงษสนท. (2540). การพยาบาลอนามยชมชน 2. เชยงใหม : ภาควชาการพยาบาล

สาธารณสข คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. กรองจตร ชมสมทร. (2535). ประสทธผลของแรงสนบสนนจากญาตตอพฤตกรรมการปฏบตตวเพอ

ควบคมโรคเบาหวานในกลมผปวยสงอายทคลนคโรคเบาหวาน โรงพยาบาลจฬาลงกรณ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยมหดล.

กอบชย พววลย และคณะ. (2537). “The Management of NIDDM in Thailand” , วารสารเบาหวาน. 17 : 22-27.

กญญาบตร ศรนรนทร. (2540). ปจจยทมผลตอการลดลงของระดบนาตาลในเลอดของผปวยเบาหวานทมารบการรกษาอยางตอเนองโรงพยาบาลบานลาด จงหวดเพชรบร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม.

กตต องศสงห. (2533). ภาวะแทรกซอนทเกดกบผปวยเบาหวาน. กรงเทพฯ : เรอนแกวการพมพ. คณะทางานแหงชาต. (2539). การควบคมโรคเบาหวาน.แพทยสภาสาร.กรงเทพมหานคร :โรงพมพ

องคการทหารผานศก. บญชม ศรสะอาด. (2538). วธการทางสถตสาหรบการวจย. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : สวรยาสาสน. ประคอง กรรณสตร. (2538). สถตเพอการวจยทางพฤตกรรมศาสตร. พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร :

สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. วฒนะ คลายด. (2530). ประสทธผลของการจดโปรแกรมสขศกษา โดยการสอนผปวยโรคเบาหวาน

โรงพยาบาลอนทรบร จงหวดสงหบร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยมหดล. วดสงห, โรงพยาบาล. (2546). โประวตและความเปนมาโรงพยาบาลวดสงห. พมพครงท 2. ชยนาท :

ศกดชยการพมพ. ________. (2550). รายงานสถตประจาป 2549-2550. งานเวชระเบยนและสถตโรงพยาบาลวดสงห. วลลา ตนตโยทย. (2535). การตดตามความรเรองโรคและภาวการณคกคามโรคของผปวยเบาหวาน

ผใหญทควบคมโรคไดไมดหลงไดรบการสอนและชวยเหลออยางมระบบ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยมหดล.

วลลา ตนตโยทย และอดสย สงด.(2543). การพยาบาลทางอายรศาสตร. พมพครงท 5. กรงเทพมหานคร : ว. เจ. พรนตง.

********************



151

การสรางคมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ TP*PT

สรญญา บญมรอด TP

**PT


***PT

ผศ.ปรชา สนธรกษTP****PTP

บทคดยอ การวจยครงน เปนการวจยเชงทดลอง มจดประสงคเพอสรางคมอการดแลตนเองของหญงตงครรภทมประสทธภาพ เปนไปตามเกณฑมาตรฐาน 80/80 ประเมนความคดเหนของหญงตงครรภทมตอคมอ และมงศกษา เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนร ระหวางกอนใช และหลงใชคมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ กลมตวอยางทใชในการศกษา เปนหญงตงครรภทมารบบรการฝากครรภ แผนกฝากครรภโรงพยาบาลวดสงห จานวน 30 คน โดยใชวธการสมตวอยางแบบเจาะจง เครองมอทใชในการวจยครงน ประกอบดวย 1) คมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ จานวน 1ชด ม 4 บท พรอมแบบฝกหดวดความรระหวางเรยนจานวน 20 ขอ 2) แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนร กอนใชและหลงใชคมอ เปนแบบปรนย 4 ตวเลอก จานวน 20 ขอ 3) แบบประเมนคมอเปนแบบมาตราสวนประมาณคา 4 ระดบ วธดาเนนการวจย ขนท 1 เปนการตรวจสอบประสทธภาพของคมอ กบหญงตงครรภจานวน 1 คน ขนท 2 ทดลองกบหญงตงครรภกลมเลก จานวน 5 คน ขนท 3 เปนการทดลองภาคสนาม จานวน 20 คน ปรบปรงและพฒนาใหเปนไปตามเกณฑมาตรฐาน แลวจงนาไปทดลองขนท 4 กบหญงตงครรภกลมทดลองจานวน 30 คน สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ รอยละ คาเฉลย ฐานนยม สวนเบยงเบนมาตรฐาน และ t-test ผลการวจยครงนพบวา คมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ มประสทธภาพตามเกณฑมาตรฐาน 85.25/89.50 ความคดเหนของหญงตงครรภทมตอลกษณะการจดรปเลม เนอหา ภาษา อยระดบ ด ผลสมฤทธทางการเรยนร ระหวางกอนใช และหลงใชคมอของกลมทดลอง มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 (t = 7.46) ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนร ของหญงตงครรภระหวางกอนใช และหลงใชคมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ แตกตางกน คาสาคญ : การดแลตนเอง/ หญงตงครรภ

T


T

**T พยาบาลวชาชพ 6 โรงพยาบาลวดสงห อาเภอวดสงห จงหวดชยนาท

T


T




152

Production of Self-Care Manual for Pregnant Women Saranya Boonmeerod

Assoc. Prof. Dr. Thanee Kesthong Mr. Nives Khamrat

Abstract The purposes of this study were to produce the effective self-care manual for pregnant women regarding the standard 80/80, to assess pregnant women’s attitude toward the manual, and to compare learning achievement of pregnant women between before and after using self-care manual. Thirty pregnant women who were under the prenatal care of Watsing Hospital were selected by purposive samples. The research tools were 1) one set of 4 sections of self-care manual with 20 questions, 2) the learning achievement test with 4 choices of twenty questions, and 3) the manual assessment with 4-point rating scale. In the research procedure, the efficiency of manual was tested by a pregnant woman, and then by five pregnant women in the second step. After that, field experiment for testing the efficiency of manual was done with 20 pregnant women, and then the manual was improved and developed. This manual was tested by 30 pregnant women in the last step. Data were analyzed by using percentage, mean, mode, standard deviation, and t-test. The results showed that self-care manual for pregnant women had a standard efficiency at 85.25/89.50 level. Pregnant women’s attitude toward the manual pattern, manual details, and manual wording style were in good level. The learning achievement between before and after using manual was significantly different at the level of p-value .05 (t=7.46). Thus, learning achievement of pregnant women before and after using self-care manual was significantly different.

Keywords : Self-Care/ Pregnant Women



153

ความเปนมาและความสาคญของปญหา การตงครรภเปนการเปลยนแปลงทเกดขนตามธรรมชาต หญงตงครรภจะมการเปลยนแปลงทางดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคม และบทบาทตาง ๆ การเปลยนแปลงทางดานรางกายของหญงตงครรภ ไดแก การเปลยนแปลงของรปราง และขนาดของรางกาย ทาใหหญงตงครรภวตกกงวล เกยวกบรปราง ทงยงรสกอดอด อยอาย ขาดความคลองตวในการปฏบตกจวตรประจาวน การเปลยนแปลงทางดานจตใจ หญงตงครรภมกมความวตกกงวลเรองภาพลกษณของตวเอง ทารกในครรภ บทบาททเปลยนแปลง โดยเฉพาะอยางยงหญงครรภแรก ทยงไมเคยมประสบการณในการตงครรภมากอนจะมความวตกกงวลสง การเปลยนแปลงดานสงคมสาหรบหญงตงครรภ มการจากดกจกรรมทางสงคม ลดความเสยง หรอภาวะคกคามทอาจสงผลตอทารกในครรภ มารดาทไมมารบการตรวจ และดแลระหวางตงครรภจะมโอกาสไดรบอนตรายจากการตงครรภ และการคลอดมากกวา และรนแรงกวาผทไดรบการตรวจและดแลอยางถกตองและสมาเสมอ อาทเชนเกดภาวะชกจากภาวะความดนเลอดสงไดมากกวา เกดภาวะเลอดจางมากกวา และทารกแรกคลอดนาหนกนอยมากกวา เปนตน ถงแมวายงมปจจยอกหลายประการทมอทธพลตออนตรายดงกลาว เชนภาวะโภชนาการของมารดาตงแตกอนตงครรภ การดแลระหวางคลอด การดแลหลงคลอด แตอยางไรกตามหากมารดาไดรบการดแลระหวางตงครรภ และผดแลไดจดการแกไขโรคตางๆ ทมอนตรายตอการตงครรภ หรอปองกนภาวะแทรกซอนไมใหเกดขน หรอควบคมภาวะแทรกซอนนน ๆ ไมใหกาเรบรนแรงจนเปนอนตรายตอมารดา และ/หรอทารก ตลอดจนไดเตรยมสขภาพกายและจตของมารดาใหสมบรณเพยงพอตอการคลอดแลว กสามารถลดอนตรายจากการตงครรภ และการคลอดลงไดมาก และยงชวยใหการสงเสรมสขภาพของมารดาและทารกหลงคลอด เปนไปไดดวยด (ประทกษ โอประเสรฐสวสด และคณะ. 2540 : 19) งานอนามยครอบครว ดานมารดาและทารก มกถกใชเปนตวชวดสขภาพของประชาชนในดานสาธารณสข โดยเฉพาะการบรการอนามยมารดา ไดถกกาหนดเปนเปาหมายของแผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต ตลอดจนแผนพฒนาสาธารณสขทกแผน เพอพฒนาคณภาพชวตของประชากร เปนตววดระดบการศกษา สภาพสงคม และมาตรฐานการบรการมารดา และทารกในระบบสาธารณสขของประเทศ นอกจากนนองคการอนามยโลก ไดประกาศปฏญญาอลมาอาตา ใหมสขภาพดถวนหนาในป 2000 โดยมการไดกาหนดตวชวดระดบโลก ไว 4 กลม หนงในนนรวมถงสถานการณสขภาพอนามยมารดาและทารก อกดวย (สานกสงเสรมสขภาพ. 2540 : 5) โรงพยาบาลวดสงหเปนโรงพยาบาลขนาด 30 เตยง มเจาหนาทปฏบตงานจานวน 256 คน แบงเปนฝายรบผดชอบตาง ๆ จานวน 13 ฝาย ฝายสงเสรมสขภาพทาหนาทดแลหญงตงครรภทมารบ



154

บรการฝากครรภทกราย ปญหาทพบในการใหคาปรกษาแกผมารบบรการฝากครรภคอ การขาดการดแลเอาใจใสตนเองระหวางตงครรภ เชน ปญหานาหนกตวทเพมขนระหวางตงครรภ ไมสมพนธกบอายครรภของมารดา การใชยาเกนความจาเปนระหวางตงครรภ การไมมาฝากทองตามนด และโดยเฉพาะอยางยงหญงครรภแรกทไมเคยมประสบการณในการตงครรภ หรอในรายทไมพรอมจะ ตงครรภ ทาใหพบปญหาเหลานมากขน กระทรวงสาธารณสขไดจดทาสมดบนทกสขภาพแม และเดกขนเพอใชบนทกสขภาพอนามยสาหรบแมตงแตตงครรภ คลอด หลงคลอด และสาหรบลกตงแตแรกเกดจนถงอาย 5 ป แตสมดบนทกสขภาพเลมนเปนแนวทางการเรยนรอยางคราว ๆ ไมไดเฉพาะเจาะจงเปนเรอง ๆ ในเรองทหญงตงครรภตองการจะทราบ ผวจยไดจดทาแบบสอบถามหญงตงครรภในเรอง ความรททานตองการทราบขณะตงครรภ ทาการสอบถามหญงตงครรภจานวน 30 คน พบวาในแตละไตรมาสของการตงครรภ หญงตงครรภจะมความตองการดานความรในเรองตาง ๆ แตกตางกนไป ดงนนถามคมอสาหรบหญงตงครรภ เกยวกบเรองการดแลตนเองของหญงตงครรภ ซงครอบคลมทกเรองโดยเฉพาะ กจะเปนประโยชนอยางยงสาหรบหญงตงครรภในการลดอตราการตายของมารดา และทารก สามารถทาไดโดยการใหบรการสาธารณสขทมคณภาพ โดยเฉพาะดานการดแลมารดาและทารกในระหวางตงครรภ เพราะเปนการลงทนทเหนผลคมคา การหาแนวทางใหมในการดแลหญงตงครรภ ของทมสขภาพ จะสามารถแกปญหาเหลานได

จดมงหมายของการวจย การวจยครงน มจดมงหมายดงน

1. เพอสรางคมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ 2. เพอหาประสทธภาพของคมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ ตามเกณฑ 80/80 3. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนร ระหวางกอนใช กบหลงใช คมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ 4. เพอประเมนความคดเหนเกยวกบ คมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ ใน 3 ดาน ไดแก ดานลกษณะการจดรปเลม ดานเนอหา และดานภาษา

สมมตฐานการวจย 1. คมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ มประสทธภาพเปนไปตามเกณฑ 80/80 2. ผลสมฤทธทางการเรยนรของหญงตงครรภ กอนกบหลงใชคมอการดแลตนเองของหญงตงครรภแตกตางกน



155

กรอบความคดในการวจย จากการศกษาเอกสารและงานวจย ผวจยไดกาหนดกรอบความคดในการวจย ดงแผนภมตอไปน

ระเบยบวธวจย การดาเนนการวจยครงน มรายละเอยดดงน 1. ขนตอนการวจย ผวจยไดดาเนนการตามขนตอนดงน 1. ศกษาเอกสาร งานวจย และตาราวชาการทเกยวของ 2. สรางคมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ 3. นาคมอการดแลตนเองของหญงตงครรภทสรางขนใหผเชยวชาญ 3 คนตรวจสอบ 4. นาคมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ ไปทดลองใชเกบขอมล กบหญงตงครรภรายบคคล ทดลองกลมเลก และทดลองภาคสนาม ปรบปรงแกไข และหาประสทธภาพของคมอ 5. จดทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนร แลวไปทดสอบหาความยากงาย คาอานาจจาแนก และคาความเชอมน ตามเกณฑ 6. นาคมอการดแลตนเองของหญงตงครรภและแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนร ไปทดลองจรงกบกลมตวอยาง ใชทดลองแบบกลมเดยว วดกอนและหลงเรยน และใหหญงตงครรภกลมตวอยาง ประเมนความคดเหนในแบบประเมน 7. รวบรวม วเคราะห และแปลผลขอมล 8. เขยนรายงานวจย 2. ประชากร และกลมตวอยาง ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ หญงตงครรภ ทมารบบรการฝากครรภ แผนกฝากครรภโรงพยาบาลวดสงห ในระหวางเดอน พฤศจกายน 2550 กลมตวอยางในการศกษาครงนคอ หญงตงครรภทมารบบรการฝากครรภแผนกฝากครรภโรงพยาบาลวดสงห ในระหวางเดอน พฤศจกายน 2550 จานวน 30 คน ไดมาโดยการเลอกแบบเจาะจง

คมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ

- ผลสมฤทธทางการเรยนรดวยคมอฯ

- ความคดเหนของหญงตงครรภ เกยวกบคมอฯ



156

3. เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงน ม 3 ฉบบ ไดแก 1. คมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ พรอมแบบฝกหดวดความรระหวางเรยน จานวน 20 ขอ เปน ขอสอบแบบ ปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก 2. แบบทดสอบวดผลสมฤทธดานความร เรองการดแลตนเองของหญงตงครรภกอนใช และหลงใชคมอ จานวน 20 ขอ เปนขอสอบแบบ ปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก 3. แบบประเมนความคดเหนของหญงตงครรภทมารบบรการฝากครรภแผนกฝากครรภโรงพยาบาลวดสงห เกยวกบคมอดแลตนเองของหญงตงครรภ ชนดมาตราสวนประมาณคา 4 ระดบ 4. การเกบรวบรวมขอมล ผวจยดาเนนการเกบรวบรวมขอมลตามลาดบดงน 1. ประสานงานโรงพยาบาล ขออนญาตใชพนทในการเกบขอมลวจย 2. ชแจงวตถประสงค ขนตอนการเกบขอมลแกหญงตงครรภกลมตวอยาง 3. สอบวดความรกอนใชคมอ ดวยแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนร จานวน 20 ขอ 4. แจกคมอการการดแลตนเองของหญงตงครรภ ใหหญงตงครรภกลบไปศกษา 2 สปดาห 5. ทดสอบความรหลงใชคมอ โดยใชแบบทดสอบวดความรชดเดยวกบกอนใชคมอ 6. ใหหญงตงครรภกลมตวอยาง ทาแบบประเมนความคดเหนตอคมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ 7. รวบรวมขอมล วเคราะห และแปรผล 5. สถตทใชในการวเคราะหขอมล ผวจยใชสถตในการหาคณภาพเครองมอวจย และวเคราะหขอมลดงน 1. หาคณภาพของแบบทดสอบวดความรกอนใชและหลงใชคมอ ดวยการหาคาดชนความสอดคลองระหวางขอสอบ กบจดประสงคการเรยนร (IOC) โดยผทรงคณวฒ คาความยากงาย คาอานาจจาแนก และหาความเทยงของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนร โดยใชสตร KR.-20 2. หาประสทธภาพของคมอดแลตนเองของหญงตงครรภ โดยใชคารอยละและเกณฑ 80/80 3. หาผลสมฤทธทางการเรยนรกอนใชและหลงใชคมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ โดยหาคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน 4. เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนร ระหวางกอนใช และหลงใชคมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ ใชการทดสอบทแบบกลมตวอยางไมเปนอสระตอกน (t-test for dependent samples) 5. ประเมนความคดเหนของหญงตงครรภ โดยหาคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน



157

สรปผลการวจย การวจยครงนไดผลสรปดงน จากการทาวจย ทาใหไดคมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ มขนาด 14.5x21 เซนตเมตร มการพมพแบบ 2 หนา รวมทงหมด 23 หนา โครงสรางคมอ ประกอบดวย คานา คาแนะนาการใชคมอ จดประสงคการเรยนร เนอหา ม 4 ตอนไดแก ตอนท 1 การเปลยนแปลงดานรางกายของหญงตงครรภ ตอนท 2 อาการแทรกซอนทพบบอยขณะตงครรภ ตอนท 3 การดแลตนเองเมอเจบปวย และการใชยาระหวางตงครรภ ตอนท 4 อาการผดปกต และภาวะเสยงของหญงตงครรภทตองพบแพทย พรอมแบบฝกหดแทรกในเนอหาแตละตอน รวม 20 ขอ และเฉลยแบบฝกหด คมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ ทผวจยสรางขน เมอนามาหาประสทธภาพ โดยใชรอยละของคะแนนเฉลยของการทาแบบฝกหด ตอรอยละของคะแนนเฉลยจากการทาแบบทดสอบหลงใชคมอ พบวามประสทธภาพเทากบ 85.25/89.50 ซงสงกวาเกณฑมาตรฐานทกาหนดไว คอ 80/80 เปนไปตามสมมตฐานทตงไว ผลสมฤทธทางการเรยนร โดยใชคมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ หลงใชคมอ สงกวากอนใชคมอ โดยหลงใชคมอหญงตงครรภไดคะแนนเฉลย เทากบ 18 สวนกอนใชคมอไดคะแนนเฉลยเทากบ 13.30 เมอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนรโดยการทดสอบคาท (t-test) ได 7.46 พบวาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงเปนไปตามสมมตฐาน ทตงไว หญงตงครรภมความคดเหนวา ลกษณะการจดรปเลม ลกษณะเนอหา และลกษณะภาษาทใช ของคมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ อยในเกณฑด ทกดาน

อภปรายผลการวจย จากผลการวจยครงน สามารถอภปรายผลไดดงน 1. จากผลการหาประสทธภาพของคมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ ผลปรากฏวามประสทธภาพ 85.25/89.50 ซงสงกวาเกณฑมาตรฐานทกาหนดไว คอ 80/80 และเปนไปตามสมมตฐานทตงไว ซงอาจเนองมาจากองคประกอบทมสวนชวยดงน 1.1 เนอหาสาระทนามาสราง คมอการดแลตนเองของหญงตงครรภนน นาสนใจ หญงตงครรภอานแลวเขาใจงาย และภาษาไมซบซอน 1.2 เนอหาคมอมการเรยงลาดบ ความสาคญของการเรยนรในการดแลตนเองของหญงตงครรภ โดยเรมจาก ตอนท 1 การเปลยนแปลงทางดานรางกาย คอภาวะทรางกายของหญงตงครรภมการเปลยนแปลงในทกระบบ รวมทงทารกในครรภมพฒนาการหากหญงตงครรภมความรความเขาใจในภาวการณเปลยนแปลงน กจะทาใหภาวะแทรกซอนทอาจเกดขนลดลง มอตมโนทศนทดตอทารกใน



158

ครรภ และสามารถปรบตวตอการเปนมารดาไดอยางเหมาะสม ดงเชนการศกษาของ บรส (Brouse. 1985 : 32) พบวาปจจยททาใหอตมโนทศนของมารดาตาลงเกยวของกบ การตงครรภวยรน การขาดทกษะการเปนมารดา ความพการของทารก และประสบความลมเหลวในการปรบตวตอบทบาทการเปนมารดา ตอนท 2 อาการแทรกซอนทพบบอยขณะตงครรภ เปนการรวบรวมเนอหาเกยวกบ อาการแทรกซอนทเกดขนไดบอย ในขณะตงครรภ ขอควรปฏบตงายทหญงตงครรภสามารถทาได ตอนท 3 การดแลตนเองเมอเจบปวย และการใชยาระหวางตงครรภ จากผลการศกษาของนนทนา จงบร (2538) ไดวจย เรองปจจยทมผลตอความรเรองยาของผหญงตงครรภทฝากครรภในโรงพยาบาลมหาราช นครศรธรรมราช จงหวดนครศรธรรมราช ผลการวจยพบวา หญงตงครรภสวนใหญจะรจกชอยาทเปนชองายๆ และชอการคาทมการโฆษณา และจะทราบสรรพคณของยาบางตว สวนขอหามใชของยาบางตวในขณะตงครรภนน สวนใหญจะไมทราบ ปจจยทางดานประชากรของกลมตวอยาง ทมผลตอความรเรองยาของหญงตงครรภอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 คอ อาย การศกษา อาชพ และรายไดของครอบครว ปจจยทางดานการชแนะทมผลตอความรเรองยาของหญงตงครรภอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 คอ สอประเภท วทยและนตยสาร องคกรชมชน ผวจยจงจดทาเนอหาสาระตอนท 3 เพอใชเปนสออยางงายในการสนบสนนความรแกหญงตงครรภ ตอนท 4 อาการผดปกต และภาวะเสยงของหญงตงครรภทตองพบแพทย เนอหาสาระในตอนท 4 นจะเนนถงภาวะผดปกตทหญงตงครรภจาเปนตองสงเกต และพงระวงในการปฏบตตว ความรเหลาน หญงตงครรภอาจจะไดรบจากเจาหนาทแผนกฝากครรภแลว เพยงแตอาจจะกระจดกระจายในความคด แตคมอเลมนหญงตงครรภสามารถเรยนรไดตามศกยภาพของตวเอง 1.3 หญงตงครรภ มความสนใจและกระตอรอรนตอการใชคมอ เพราะเปนสอแบบใหมตอหญงตงครรภทมารบบรการฝากครรภแผนกฝากครรภโรงพยาบาลวดสงห ทงยงมแบบฝกหดทายบท ทตรงกบจดประสงคของเนอหา และผานเกณฑความยากงายมาแลว หญงตงครรภสามารถตรวจคาตอบจากเฉลยทายเลมไดทนท เปนการกระตนความสนใจ ทาใหไมเบอหนาย เปนไปตามทฤษฎการเรยนรกลมเกสตอลต ท สมคด สรอยนา (2542 : 17-20) แบบฝกหดในหนงสอ และแบบทดสอบความรหลงเรยน มความสมพนธกน มขอคาถาม และคาตอบทคลายคลงกน จงทาใหผเรยนททาแบบฝกหด ไดคะแนนสง สงผลใหคะแนนทดสอบหลงเรยนสงตามไปดวย 2. จากการวจย พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนร หลงใชคมอสงกวากอนใชคมอ โดยหลงใชคมอหญงตงครรภไดคะแนนเฉลย เทากบ 18 คดเปนรอยละ 90 สวนกอนใชคมอไดคะแนนเฉลย เทากบ 13.30 คดเปนรอยละ 66.5 ซงเมอเปรยบเทยบคาคะแนนเฉลยความร กอนใชคมอ และหลงใชคมอ โดยทดสอบคาท (t-test) พบวา คะแนนเฉลยกอนใชคมอ กบหลงใชคมอแตกตางกนอยางมนยสาคญทาง



159

สถตทระดบ .05 ทงน อาจเปนเพราะคมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ มประสทธภาพ 85.25/89.50 ซงสงกวาเกณฑทกาหนดไว สามารถใชเปนสอในการใหความรแกหญงตงครรภได ซงสอดคลองกบแนวคดของ สวรรณา ธาดาพพฒน (2538) ไดวจย เรองผลของการพยาบาลระบบสนบสนนและใหความรตอความสามารถในการดแลตนเอง และผลลพธของการตงครรภในหญงตงครรภวยรน ผลการวจยพบวา คาคะแนนเฉลยของความสามารถในการดแลตนเองของกลมทดลองภายหลงไดรบการพยาบาลระบบสนบสนนและใหความรมคาสงกวากลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถต (P<.001) แตผลลพธของการตงครรภของทง 2 กลมไมมความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถต (P>.05) การวจยครงนสนบสนนความตรงของทฤษฎการพยาบาลของโอเรม ทกลาววาระบบการพยาบาลมความสาคญในการพฒนาความสามารถในการดแลตนเองของบคคล ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะทวไป 1.1 สาหรบผทสนใจจะทาคมอ ควรคดเลอกเนอหาท มกลมผสนใจ สามารถใชไดจรง และมความเหมาะสม เขากบสถานการณปจจบน เนอหากระชบ ใชภาษาเขาใจงาย จะทาใหกลมทดลองมความสนใจ ทจะศกษาคมอ 1.2 แบบฝกหดในคมอ ควรมคาอธบายทชดเจน และเขาใจงาย เพอใหผศกษาปฏบตตามไดอยางถกตอง ไมเบอหนายหรอเกดความหงดหงด อยางเชน แบบฝกหดทเปนคาถามปฏเสธ ควรขดเสนใต เพอความชดเจน และไมสบสน 1.3 คมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ ฉบบน ผวจยไดทดลองเพอพฒนาคมอ ซงในแตละขนตอนของการพฒนา จะพบขอบกพรองตางๆ เมอนาขอมลทไดมาปรบปรงแกไขจนทาใหคมอสมบรณ และเหมาะสม ยงขน 2. ขอเสนอแนะสาหรบการทาวจยครงตอไป 2.1 ควรนาคมอการดแลตนเองของหญงตงครรภ ไปทดลองใชกบหญงตงครรภแผนกฝากครรภ โรงพยาบาลอน ๆ เพอแสดงความเชอมนวาผลสมฤทธทเกดขนนน มาจากการใชคมอฉบบน 2.2 ควรมการสารวจ ความคดเหน หรอความตองการของหญงตงครรภ ในไตรมาสตางๆ เพอสรางคมอขนใหมใหตรงตามความตองการของหญงตงครรภในแตละไตรมาส 2.3 ควรเลอกเวลาในการอธบายการใชคมอการดแลตนเองของหญงตงครรภใหเหมาะสม เชน ถาเลอกเวลาอธบายชวงกอนแผนกฝากครรภจะตรวจครรภ หญงตงครรภจะกงวลเกยวกบเรองการตรวจครรภ อาจทาใหขาดความสนใจในการฟงคาอธบาย

********************



160

รายการอางอง ขนษฐา ซมสถรสกล. (2541). การสรางชดอบรมแบบศนยการเรยนเรอง “วธสอนการปฏบตตนใน

หญงตงครรภ” สาหรบเจาหนาทสถานอนามย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยมหดล.

ชลดา จนทรขาว. (2541). ความวตกกงวล และความตองการขอมลในหญงทมอาการเจบครรภกอนกาหนด. (Online). Available : WWW. Mahidol. com.

ดวงหทย สงไตรรตน. (2540). อตมโนทศน ความวตกกงวล และความผกพนระหวางมารดาและทารกในครรภของสตรทมภาวะเสยงสงขณะเขาพกรกษาในโรงพยาบาลกอนกาหนดคลอด. (Online). Available : WWW. Mahidol. com.

ดษยา กมลสนทร. (2536). การศกษาความสมพนธระหวางการสนบสนนทางสงคมกบการปรบตวตอบทบาทการเปนมารดาของหญงครรภแรก. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยมหดล.

ดษณ พงษศร. (2539). พฤตกรรมการฝากครรภของหญงตงครรภในโรงพยาบาลของรฐทอยในเขตอาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม.

ทดทรวง ปญญทลงค. (2541). ผลของกระบวนการพยาบาลสนบสนน และใหความรตอความสามารถใน การดแลตนเองและบตร. (Online). Available : WWW. Mahidol. com.

ธาน เกสทอง. (2544). ผลการใชบทเรยนโปรแกรมแบบเสนตรง และบทเรยนโปรแกรมแบบผสม เรองการเมอง และการปกครอง สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6. นครสวรรค : สถาบนราชภฏนครสวรรค.

ประทกษ โอประเสรฐสวสด. (2540). สตสาศตรรามาธบด 2. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : โฮลสตก. ประสทธ สวรรณรกษ. (2542). ระเบยบวธวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. พมพครงท 2

ม.ป.ท. สมจต หนเจรญกล. (2540). การดแลตนเอง : ศาสตรและศลปะทางการพยาบาล. พมพครงท 5. ม.ป.ท.

********************



161

ยทธศาสตรการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการขององคการบรหารสวน ตาบลสรอยละคร อาเภอลาดยาว จงหวดนครสวรรคTP*PT

คนงนตย ลอสขพลTP

**PT


***PT

บทคดยอ การวจยครงนมจดมงหมายเพอศกษาปญหาการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการขององคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร และสรางยทธศาสตรการมสวนรวมของประชาชน ในการบรหารจดการขององคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร อาเภอลาดยาว จงหวดนครสวรรค วธดาเนนการวจยไดแบงออกเปน 2 ขนตอน คอ 1. ศกษาปญหาการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการขององคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร 2. การสรางยทธศาสตรการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการขององคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก หวหนาครอบครวหรอสมาชกในครอบครว ๆ ละ 1 คน ในตาบลสรอยละคร จานวน 234 คน เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามเกยวกบปญหาการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการขององคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร ซงมลกษณะเปนแบบมาตราประมาณคา 4 ระดบ มคาความเทยง .91 วเคราะหขอมล ดวยคาสถต รอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน และกาหนดแนวทางโดยใชกระบวนการสนทนากลม ผลการวจยพบวา 1. ปญหาในการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการขององคการบรหารสวนตาบล อยในระดบนอยทกดาน เมอพจารณารายดาน พบวาดานสงคมดานการปกครองและการบรหารจดการภาครฐ อยในอนดบสงสด และอยในระดบนอยในดานเศรษฐกจและดานโครงสรางพนฐาน 2. ยทธศาสตรการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการขององคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร อาเภอลาดยาว จงหวดนครสวรรค มดงน 1) ยทธศาสตรการสงเสรมใหประชาชนมสวนรวมในการบรหารจดดานสงคม 2) ยทธศาสตรการสงเสรมใหประชาชนไดมโอกาสมสวนรวมในการพฒนาทางดานเศรษฐกจชมชน 3) ยทธศาสตรการสรางโอกาสใหประชาชนมสวนรวมดานทรพยากรและสงแวดลอมชมชนทองถนเศรษฐกจชมชน 4) ยทธศาสตรการสงเสรมใหประชาชนเขามามสวนรวมในการพฒนาดานโครงสรางพนฐาน 5) ยทธศาสตรการสรางโอกาสใหประชาชนเขามามสวนในการปกครองและการบรหารจดการภาครฐขององคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร คาสาคญ : การมสวนรวมของประชาชน/ การบรหารจดการ/ องคการบรหารสวนตาบล

T


T

**T ฝายบรหาร องคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร อ.ลาดยาว จ.นครสวรรค

T




162

TP

iPTThe Strategy of Community Participation on Administration of Soylakorn

Subdistrict Organization, Ladyaow District, Nakhon Sawan Province. Kanuengnich Lawsukpooh

Assoc. Prof. Dr. Thanee Gesthong

Abstract The objectives of this research were to study the problems of community participation on administration of Soylakorn Subdistrict Organization and introduce strategies of community participation. The study consisted of 2 steps: the first one was to study the problems of community participation, and the second was to construct strategies. The samples were the chiefs or the members of family; one from each family, totally 234 persons. The instrument was a questionnaire with 0.91 validity value, analyzed by percentage, mean and standard deviation. Focus Group Discussion was operated for strategic formulation. The results were as follows: 1. The participation problems on administration were all at low level. When individual aspects were considered, the problems on governance and administration were at the highest level. While the problems on economics and foundation structure were at low level. 2. The strategies for administration participation of the people in Soylakorn Subdistrict, Ladyao district were: 1) Strategy for supporting people’s participation on social management and encouraging people to perceive the information, 2) Strategy for support people’s participation on economic, providing community funds, and circulating funds for employment, 3) Strategy for providing opportunity for people to participate in natural resources and community environment, 4) Strategy for supporting the people to participate in principle structure development, and providing the communication place for knowledge sharing, and 5) Strategy for providing opportunity for the people to participate in community governance and information.

Keywords : Community participation/ Administration/ Subdistrict organization



163

ความสาคญและทมาของปญหา ในปจจบนประเทศไทยเปนประเทศหนงทมการปกครองในระบอบประชาธปไตย ทางรฐบาลมการบรหารราชการเปน 3 ระดบ คอ การบรหารสวนกลาง สวนภมภาคและสวนทองถน ซงภารกจทสาคญประการหนง คอ การกระจายอานาจการปกครองไปสทองถน ในอดตทผานมา รฐบาลไดมการกระจายอานาจใหกบประชาชนไดปกครองตนเองในรปแบบการปกครองทองถน ไดแก สขาภบาล เทศบาล องคการบรหารสวนจงหวดกรงเทพมหานคร และเมองพทยา ตอมาแนวคดในการปกครองทองถนแบบองคการบรหารสวนตาบลไดเกดขนครงแรกในป 2499 ในรฐบาลสมยจอมพล ป.พบลสงครามเปนนายกรฐมนตร และรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย โดยมวตถประสงคเพอเปดโอกาสใหประชาชนในระดบตาบลและหมบานไดเขามามสวนรวมในการบรหารงานของตาบล เพอทจะสรางความเจรญใหกบทองถน จนกระทงป 2515 รฐบาล จอมพลถนอม กตขจร ไดมประกาศคณะปฏวต ฉบบท 326 ลงวนท 13 ธนวาคม 2515 ใหยกเลกสภาตาบลและองคการบรหารสวนตาบลตามกฎหมายเดม และใหใชรปแบบของสภาตาบลตามประกาศคณะปฏวต ฉบบท 326 เพยงรปแบบเดยว ทาใหองคการบรหารสวนตาบลทมอยในขณะนนจานวน 59 แหง ถกยกเลกทงหมด หนวยการปกครองทองถนระดบตาบลและหมบานจงมเพยงสภาตาบลตามประกาศดงกลาวเพยงรปแบบเดยว จนกระทงเมอ พ.ศ. 2537 รฐบาลของนายชวน หลกภย ไดประกาศใชพระราชบญญตสภาตาบลและองคการบรหารสวนตาบล พ.ศ. 2537 (อาทร คระวรรณ.2539 : 1 – 3) ซงนบวาเปนการเปลยนแปลงการปกครองทองถนครงสาคญของประเทศ และในวนท 2 มนาคม 2538 ไดมประกาศกระทรวงมหาดไทยเรองการจดตงองคการบรหารสวนตาบล ทมฐานะเปนนตบคคล จานวน 617 แหงและในปตอๆ มากไดเพมจานวนขนเรอยๆ จนกระทงปจจบนไดปจจบนม อบต. จานวนทงสน 6,397 แหง และยงมสภาตาบลทมฐานะนตบคคลอก 567 แหง ซงคาดวาในป 2542 จะสามารถจดตงเปน อบต.ไดอก และทเหลอจะสามารถจดตงเปน อบต.ไดทงหมดในปตอ ๆ ไป (โกวทย พวงงาม.2540 : 17) รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 ฉบบปจจบน ไดจดองคการบรหารสวนตาบลเปนองคการบรหารสวนทองถน และใหความสาคญกบการบรหารงานสวนทองถนมากขน และในอนาคตองคการบรหารสวนตาบลจะเปนองคการทสาคญในการกระจายอานาจสทองถน เพอใหทองถนเปนผคดและหาทางแกปญหาทเกดขนในทองถนดวยตนเองและสามารถตอบสนองตอความตองการของทองถนไดดยงขน แตในดานบรหารขององคการบรหารสวนตาบลยงประสบปญหาดวยปจจยหลายประการ ซงไดแก ดานงบประมาณ ดานบคลากร ดานวสดครภณฑ และดานการบรหารจดการ ซงเปนตนเหตทาใหการบรหารงานขาดประสทธภาพและไมอาจตอบสนองตอความตองการของชมชนได (กาจด จนทรไทย. 2545 : 1)



164

การปกครองทองถนเปนพนฐานของประชาธปไตยระดบประเทศ เพราะชวยใหประชาชนเกดการเรยนร และเขาใจในระบบการเมองมากยงขน หากประชาชนไมเหนความสาคญ และเขามามสวนรวมในการปกครองทองถนอยางเหมาะสมและจรงจง คงจะเหนการพฒนาการเมองการปกครองในระดบชาตไดยาก (นนทวฒน บรมานนท.2545 : 32) การปกครองสวนทองถนของไทยเปนภาพจาลองของการปกครองระดบชาตแตขาดการมสวนรวมของประชาชนเทาทควร ซงพฤตกรรมทางการเมองทพบโดยทวไปคอ พฤตกรรมทางการเมองของชาวชนบทสวนใหญ เมอไปเลอกผแทนเขาไปทาหนาทในสภาทองถนแลว กถอเปนการเสรจสนกระบวนการประชาธปไตย หลงจากนนเปนธระของนกการเมองจะทา มเพยงสวนนอยทจะตดตามวาผทตนเลอกเขาไปบรหารทองถน ทาหนาทไดดหรอไมเพยงใด จงไมนาแปลกใจทมกมขาวออฉาวทางสอมวลชนอยเปนประจาวา ผบรหารของหนวยการปกครองสวนทองถนโดยเฉพาะองคบรหารสวนตาบล มพฤตกรรมการฉอราษฎรบงหลวงอยางไมอายฟาอายดน บางแหงแบงผลประโยชนไมลงตว เกดความขดแยงรนแรงไปถงขนการฆากน การทนกการเมองทองถนเหลานนขาดความรบผดชอบตอประชาชน ไมมงทจะพฒนาและเรงแกไขปญหาตางๆใหประชาชนในทองถน ยดผลประโยชนของตนและพวกพองเปนทตง กเพราะประชาชนขาดตดตามตรวจสอบการทางานของสมาชกสภาทองถนทไดรบการเลอกตงเขาไป (สมาน รงสโยกฤชฎ. 2543 : 15)

อยางไรกตามพบวา องคการบรหารสวนตาบลยงเปนองคกรทเกดขนใหม ตามหลกการเปนการปกครองตนเองในรปแบบการปกครองทองถนเพอสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการปกครองตนเองของประชาชน แตกลบพบวากจกรรมตาง ๆมกเปนเพยงการดาเนนกจกรรมยอย ๆเกยวกบบรการสาธารณะ ทาใหการพจารณาโครงการตางๆไมไดคานงถงความจาเปนเรงดวนอยางแทจรง และการดาเนนงานขององคการบรหารสวนตาบลยงขาดการเปดโอกาสใหประชาชนไดเขาไปมสวนรวมในการปกครองในกระบวนรวมคด รวมตดสนใจ รวมปฏบตการตามโครงการและดานการตดตามและประเมนผล ประชาชนยงขาดความสนใจทจะเขาไปมสวนรวมในการปกครองตนเองและขาดการวเคราะหปญหาของทองถนอยางเปนระบบ (นเร เหลาวชยา และคณะ. 2539 : 1) ดงนนผวจยจงสนใจศกษาวาประชาชนในพนทขององคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร มพฤตกรรมเขามามสวนรวมในการบรหารจดการขององคการบรหารสวนตาบลมากนอยเพยงใด มปจจยใดบางทเปนตวกระตนใหประชาชนไดเขามามสวนรวมในโครงการพฒนาตาบลขององคการบรหารสวนตาบล เพอเปนแนวทางในการเสนอแนะตอหนวยงานทเกยวของใหมการปรบปรง แกไขปญหาหรอแสวงหามาตรการในการสนบสนนใหประชาชนในทองถนไดเขามามสวนรวมในการบรหารจดการทองถนของตนใหมากขน เพอเปนการสรางรากฐานทเขมแขงใหกบการปกครองในระบอบประชาธปไตยไดอยางสมบรณ



165

จดมงหมายของการวจย ในการวจยครงน ผวจยกาหนดจดมงหมายของการวจย ดงน 1. เพอศกษาปญหาของการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการขององคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร อาเภอลาดยาว จงหวดนครสวรรค 2. เพอสรางยทธศาสตรการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการขององคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร อาเภอลาดยาว จงหวดนครสวรรค

กรอบแนวคดและทฤษฎทเกยวของ ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของเพอนามากาหนดเปนกรอบแนวคดในการวจย ดงน แนวทางการมสวนรวมของประชาชนในกระบวนการพฒนาประเทศมแนวโนมดขนอยางชดเจน ทงการมสวนรวมในทางการเมองระดบประเทศ โดยสถตการเลอกตงสงถงรอยละ 72.6 ในป 2548 เปนอตราสงสดตลอดระยะเวลาทผานมา และ การมสวนรวมในการพฒนาชมชน โดยการจดทาแผนชมชนเพมมากขน นบเปนสญญาณทดของการสงเสรมการกระจายอานาจ สทองถน อยางไรกตามการรวมตวเปนองคกรชมชนทเขมแขงทงในรปแบบทเปนทางการและไมเปนทางการยงไมกระจายอยางกวางขวางทวประเทศ ถงแมวาในชวงทผานมาจะมการดาเนนงานสงเสรมการรวมตวเปนองคกรชมชนและการมสวนรวมของชมชนในการพฒนาดานตางๆ อยางตอเนองกตามซงจาเปนตองเสรมสรางใหเกดความเขมแขงของชมชนอยางตอเนอง เพอเปนพนฐานการมสวนรวมในการพฒนาประเทศอยางยงยนตอไป ยทธศาสตรการพฒนา เปนทรวมเอาคา ยทธศาสตร กบคา การพฒนา มาตอกนใหมความหมายเทากบนาเอาความหมายของสองคานนมารวมกนคอหมายถงแผนการอนชาญฉลาดสาหรบใชทางานพฒนาเรองหนงเรองใดทมความยากเปนพเศษ ซงไมอาจทาใหบรรลไดดวยวธปกตธรรมดาเปนทรกนโดยทวไปเปนแผนการทตงอยบนพนฐานของหลกวชาทฤษฎแนวความคดและขอมลสภาพจรงทถกตองเหมาะสมกบเรองทจะทาการพฒนาในครงนนแผนการดงกลาวยอมประกอบดวย 1. เปาหมายปลายทางทด 2.วธการทด 3.ระบบทางานทด เปาหมายปลายทางทด คอ เปนเปาหมายของยทธศาสตรซงตรงตอการแกปญหาเปา และไมกอผลเสยหายขางเคยง วธการทด คอ เหมาะสมเปาหมายทวางไว และเหมาะสมกบทรพยากรทจะจดหามาให ระบบทางานทด คอ มปจจยนาเขามกระบวนการ และมผลผลตทพอดกบ บรบท และเปนหนวยทางานทมประสทธภาพ เมอแสดงดวยแผนภาพ คาวา ยทธศาสตรการพฒนา ใชแทนเหตการณจรง ดงในภาพตอไปน



166

โดยอาศยบรรดาทฤษฎ หลกวชาการ เทคนควธ ขอมลทเกยวของ

ยทธศาสตรการพฒนา หนวยทองถนทจะพฒนา หนวยระบบทางานของ ย.พ. ปญหาปจจย ปญหาสบเนอง หนวยระบบท 1 I P O ปญหา ทรพยากร เปาหมาย ทกขรอน ทมใน หนวยระบบท n ของ ย.พ. ปญหาเปา บรบท I P O ปญหาปจจย ปญหาสบเนอง

ภาพแสดงโครงสรางทางความคดเรองยทธศาสตรการพฒนา ทมา : เฉลยว บรภกด และคณะ (2547 : 2/82)

การพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต เปนแผนพฒนาทจดทาขนโดยสภาพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต เพอใชเปนแผนยทธศาสตรการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของชาต ฉบบปจจบนนคอ ฉบบท 9 (พ.ศ. 2545-2549) เปนฉบบทไดอญเชญแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในพระบาทสมเดจพระเจาอยหวมาเปนปรชญานาทางนากรพฒนาและบรหารประเทศโดยยดหลกสายกลาง เพอใหประเทศรอดพนจากวกฤต สามารถดารงอยไดอยางมนคง และนาไปสการพฒนาทสมดล มคณภาพและยงยนภายใตกระแสโลกาภวฒนและสถานการณทเปลยนแปลงเปนการจดทาแผนพฒนาทตงอยบนพนฐานของการกาหนดวสยทศนรวมกนของสงคมไทยใน 20 ป ขางหนา โดยนาความคดของทกภาคสวนในสงคมไทยทกระดบตงแตระดบจงหวด ระดบอนภาค และระดบชาต มาสงเคราะหเชอมโยงเขาดวยกนอยางเปนระบบ ทาใหเกดวสยทศนรวมทสงคมไทยยอมรบรวมกน โดยคานงถงภาพรวมทผานมาแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9 จงเปนแผนยทธศาสตรทชกรอบทศทางการพฒนาประเทศในระยะปานกลางทสอดคลองกบวสยทศนระยะยาวมความตอเนองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 8 ในดานแนวคดทยดคนเปนจดศนยกลางในการพฒนาในทกมตอยางเปนองครวมและใหความสาคญกบการพฒนาทสมดลทงดานตวคน สงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอม โดยเฉพาะอยางยงการสรางระบบการบรหารจดการภายในทดใหเกดขนในทกระดบ อนจะทาใหเกดการพฒนาทยงยน ม “คน” เปนศนยกลางการพฒนาไดอยางแทจรง (สานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. 2544 : 1-2)



167

กรอบแนวคดการกระจายอานาจกบการมสวนรวมของประชาชนในระบบการปกครองของทกประเทศลวนแลวแตมวตถประสงคทคลายคลงกนคอ ตองการทจะใหมความมนคง และประชาชนในประเทศมความสข แตเดมการปกครองสวนใหญจะมลกษณะรวมศนยอานาจไวทศนยกลางของประเทศ เพราะในสมยนนอาณาเขตยงไมกวางพลเมองยงนอย และกจกรรมทรฐจะตองสนองตอบตอประชาชนยงมไมมากนก ตอมาเมอประเทศมการพฒนามากขนพลเมองมจานวนมากขนดวยศกยภาพของรฐบาลทบรหารประเทศเพยงองคกรเดยวไมสามารถสนองตอบตอการบรการและการอานวยประโยชนใหแกประชาชนไดอยางทวถง ดงนน แนวความคดในการกระจายอานาจการบรหารการปกครองใหประชาชนในทองถนจงเกดขน เพอเปนการแบงเบาภาระหนาทของราชการสวนกลาง สามารถตอบสนองความตองการของประชาชนในทองถนไดอยางทวถงรวดเรวและตรงตามความเปนจรงทชมชนตองการจะเหนวาแนวความคดในการใหประชาชนในทองถนไดปกครองและบรหารกนเองนนมความสมพนธกนอยางมากกบแนวความคดในการกระจายอานาจการปกครอง กระจายอานาจการปกครองน มเพอใหทองถนสามารถทากจกรรมตาง ๆไดโดยมความเปนอสระปลอดจากการชนาจากรฐบาล มความสามารถทจะสนองความตองการของประชาชนในทองถนได แตทงนในดานนโยบายทสาคญๆ ยงคงตองยดตามแนวนโยบายแหงรฐอย เชน นโยบายการเงนการคลง นโยบายการปองกนประเทศ เปนตน (โกวท พวงงาม และอลงกรณ อรรคแสง. 2547 : 75-76 )

กลมผเชยวชาญไดขยายความการมสวนรวมของประชาชนวาครอบคลมประเดนดงน 1. การมสวนรวมของประชาชนครอบคลมการสรางโอกาสทเออใหสมาชกทกคนของชมชนและของสงคมไดรวมกจกรรม ซงนาไปสและมอทธพลตอกระบวนการพฒนา และเออใหไดรบประโยชนจากการพฒนาโดยเทาเทยมกน 2. การมสวนรวมสะทอนการเขาเกยวของโดยสมครใจและเปน HTUประชาธปไตย UTHในกรณดงน - การเออใหเกดการพยายามพฒนา - การแบงสรรผลประโยชนจากการพฒนาโดยเทาเทยมกน - การตดสนใจเพอกาหนดเปาหมาย กาหนดนโยบาย การวางแผนดาเนนการโครงการพฒนาทางเศรษฐกจและสงคม 3. เมอพจารณาในแงน การมสวนรวมเปนตวเชอมโยงระหวางสวนทประชาชนลงแรงและทรพยากรเพอพฒนา กบประโยชนทไดรบจากการลงทนลงแรงดงกลาว กลาวอกนยหนงกคอ การมสวนรวมของประชาชนในการตดสนใจ ไมวาระดบทองถน HTUภมภาค UTH และระดบชาตจะชวยกอใหเกดความเชอมโยงระหวางสงทประชาชนลงทนลงแรงกบประโยชนทได



168

4. การมสวนรวมของประชาชนอาจผดแผกแตกตางกนไป ตามสภาพเศรษฐกจของประเทศ นโยบาย และโครงสรางการบรหาร รวมทงลกษณะเศรษฐกจสงคมของ ประชากร การมสวนรวมของประชาชนมไดเปนเพยงเทคนควธการ แตเปนปจจยสาคญในการประกนใหเกดกระบวนการพฒนาทมงเออประโยชนตอประชาชน

การพจารณาการมสวนรวมในสวนทเกยวของกบการพฒนา อาจนาไปสขอสรปทวาการ มสวนรวมเปนกระบวนการปลดปลอยมนษยจากโซตรวนผกพนใหเปนอสระในการกาหนดวถชวตของตนเอง ดงมผนยามวา โดยพนฐานแลว การมสวนรวมหมายถง การปลดปลอยประชาชนใหหลดพนจากการเปนผรบผลจากการพฒนาและใหกลายเปนผกระทาในกระบวนการเปลยนแปลงและการเขาสภาวะทนสมย อยางไรกตาม ไดมผใหความหมายคาวา การมสวนรวม ทหลากหลาย และมความแตกตางกนไปตามความเขาใจและประสบการณของแตละบคคล ซงจะไดแยกพจารณานยามความหมายของคาดงกลาว

ระเบยบการวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงพฒนา มงศกษาปญหาและการสรางยทธศาสตรการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการขององคการบรหารสวนตาบลสรอยละครใน 5 ดาน ไดแก ดานสงคม ดานเศรษฐกจ ดานโครงสรางพนฐาน ดานทรพยากรและสงแวดลอม และดานการปกครองและการบรหารจดการงานภาครฐ ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจย ไดแก หวหนาครวเรอนหรอสมาชกในครอบครวๆ ละ 1 คน ทพกอาศยอยในตาบลสรอยละคร อาเภอลาดยาว จงหวดนครสวรรค จานวน 597 ครวเรอน ทงหมดจานวน 597 คน กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก หวหนาครวเรอนหรอสมาชกในครอบครวๆ ละ 1 คน ทพกอาศยอยในตาบลสรอยละคร อาเภอลาดยาว จงหวดนครสวรรค จานวน 234 คน ไดมาจากการสมตวอยางโดยใชตารางการสมของ เครซและมอรแกน (Krejcie and Morgan. 1970 : 608, 609 อางถงใน บญชม ศรสะอาด. 2543 : 145)

ตวแปรทศกษา ตวแปรทศกษาในการวจยครงน แบงออกเปน 2 ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 ศกษาปญหา ตวแปรทศกษา ไดแก ปญหาการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการขององคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร อาเภอลาดยาว จงหวดนครสวรรค



169

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยม 2 ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 การศกษาปญหาการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการขององคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร อาเภอลาดยาว จงหวดนครสวรรค เครองมอทใชเปนแบบสอบถามซงม 2 ตอน ดงน ตอนท 1 แบบสอบถามสถานภาพของกลมตวอยาง คาตอบเปนแบบเลอกตอบ (checklist) ตอนท 2 แบบสอบถามปญหาการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการของ องคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร อาเภอลาดยาว จงหวดนครสวรรค คาตอบแบบจดอนดบ (rating scale) ดงนคอ มปญหามากทสด มปญหามาก มปญหานอย มปญหานอยทสด ขนตอนท 2 การสรางยทธศาสตรการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการของ องคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร อาเภอลาดยาว จงหวดนครสวรรค เครองมอทใชคอ แบบบนทกการประชมเชงปฏบตการ โดยใชการสนทนากลม การเกบรวบรวมขอมล การเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดดาเนนการเปน 2 ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 ศกษาปญหาการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการขององคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร อาเภอลาดยาว จงหวดนครสวรรค ผวจยดาเนนการดงน

1. ขอความอนเคราะหในการจดเกบขอมลตอนายกองคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร อาเภอลาดยาว จงหวดนครสวรรค

2. ผวจยนาหนงสอพรอมแบบสอบถามไปยงกลมตวอยาง และเกบรวบรวมแบบสอบถาม 3. เกบรวบรวมแบบสอบถามคนภายใน 2 วน ไดรบแบบสอบถามคน จานวน 234 ชด คด

เปนรอยละ 100 ผวจยตรวจสอบความถกตองและความสมบรณของแบบสอบถามเพอใชในการวเคราะหขอมลไดจานวน 234 ชด คดเปนรอยละ 100 ขนตอนท 2 การสรางยทธศาสตรการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการของ องคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร อาเภอลาดยาว จงหวดนครสวรรค

1. ขอหนงสอจากมหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค ถงนายกองคการบรหารสวนตาบล ปลดองคการบรหารสวนตาบล แกนนาหมบาน เพอเชญเขารวมประชมเชงปฏบตการ

2. จดประชมเชงปฏบตการโดยใชการสนทนากลม โดยแกนนาหมบาน 22 คน เรมประชมวนท 28 กรกฎาคม 2550 เวลา 09.00 – 15.30 น. ณ หองประชมองคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร อาเภอเมอง จงหวดนครสวรรค



170

3. ผวจยจดบนทกการประชมดวยตนเองแลวนามาประมวลเพอสรางยทธศาสตร 4. ผวจยนายทธศาสตรทไดจากการประชมเชงปฏบตการโดยใชการสนทนากลม ให

ผเชยวชาญตรวจสอบ การวเคราะหขอมล ตอนท 1 การศกษาปญหาการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการของ องคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร อาเภอลาดยาว จงหวดนครสวรรค ใน 5 ดาน ดานสงคม ดานเศรษฐกจ ดานโครงสรางพนฐาน ดานทรพยากรและสงแวดลอม ดานการปกครองและการบรหารจดการภาครฐ ผวจยดาเนนการ ดงน 1. คาถามตอนท 1 วเคราะหขอมลเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม โดยการแจกแจงความถและหาคารอยละ 2. คาถามตอนท 2 วเคราะหขอมลเพอหาระดบปญหาการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการขององคการบรหารสวนตาบลใน 5 ดาน โดยหาคาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐานของแบบสอบถามเปนรายยทธศาสตร 3. วเคราะหขอมลโดยโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป SPSS เพอหาคาสถต ตอนท 2 การสรางยทธศาสตรการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการขององคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร อาเภอลาดยาว จงหวดนครสวรรค โดยใชการสนทนากลม ตามลาดบดงน คอ 1. นาปญหาในระดบสง 3 อนดบแรกเขาสการประชมเชงปฏบตการโดยใชการสนทนากลม 2. จดสาระสาคญขอเสนอแนะของผรวมประชม 3. วเคราะหขอเสนอแนะและนามาประมวลเปนยทธศาสตรการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการองคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร อาเภอลาดยาวจงหวดนครสวรรค

สรปผลการวจย ผลการวจยครงนพบวา 1. สภาพปญหาการมสวนรวมของประชาชนในเขตตาบลสรอยละคร มปญหาการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการองคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร ดานสงคม ดานเศรษฐกจ ดานโครงสรางพนฐาน ดานทรพยากรและสงแวดลอม ดานการปกครองและการบรหารจดการภาครฐ พจารณาภาพรวมทกดาน พบวา สภาพปญหาการมสวนรวมของประชาชน ในเขตตาบลสรอยละคร มปญหาการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการองคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร อยในระดบนอย



171

2. ยทธศาสตรการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการองคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร อาเภอลาดยาว จงหวดนครสวรรค สรปไดดงน 2.1 สงเสรมใหประชาชนมสวนรวมในการบรหารจดดานสงคม 2.2 สงเสรมใหประชาชนไดมโอกาสมสวนรวมในการพฒนาทางดานเศรษฐกจชมชน 2.3 การสรางโอกาสใหประชาชนมสวนรวมดานทรพยากรและสงแวดลอมชมชนทองถนเศรษฐกจชมชน 2.4 สงเสรมใหประชาชนเขามามสวนรวมในการพฒนาดานโครงสรางพนฐาน 2.5 สรางโอกาสใหประชาชนเขามามสวนในการปกครองและการบรหารจดการภาครฐขององคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร

อภปรายผลการวจย จากผลการวจยสามารถนามาอภปรายไดดงน 1. ปญหาการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการองคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร อาเภอลาดยาว จงหวดนครสวรรค ทง 5 ดาน คอ ดานสงคม ดานเศรษฐกจ ดานทรพยากรและสงแวดลอม ดานโครงสรางพนฐาน ดานการปกครองและการบรหารจดการภาครฐ พบวามปญหาอยในระดบนอย สวนใหญประชาชนทตอบแบบสอบถามเปนชาย สวนใหญอายระหวาง 30-50 ป สวนการศกษาระดบประถมศกษาเปนสวนใหญและสวนมากประกอบอาชพเกษตรกรรม ปญหาการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการองคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร โดยเรยงตามลาดบดงน 1.1 การมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการองคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร ในดานสงคมของ มปญหาอยในระดบมาก แตจดวาเปนปญหาอนดบแรก แสดงวา มสวนรวมจดกจกรรมฟนฟประเพณวฒนธรรมดานการศาสนาอนรกษวฒนธรรมประเพณ/ภมปญญาทองถน รองลงมาตามลาดบมสวนรวมในการชวยเหลอคนยากจน คนชรา ผยากไร ผดอยโอกาส กจกรรมตางๆ และมสวนรวมเขาอบรมทศนศกษาผนาชมชนและกจกรรมชมชนทองถน สงผลใหการมสวนรวมนาการบรหารจดการองคการบรหารสวนตาบลสรอยละครมประสทธผล ประสทธภาพ คณภาพและพฒนา ซงสอดคลองกบ สจนต ดาววระกล. (2534) พบวา ประชาชนมสวนรวมในการประชมมากทสด รองลงมาคอ รวมสละแรงงาน ประชาชนมสวนรวมนอยทสด คอรวมในการแสดงความคดเหน สาหรบปจจยทมผลตอการมสวนรวม พบวาปจจยทางดานบคคล ไดแก ตาแหนงทางสงคมในหมบาน การรสกวาตนเองมความสาคญตอหมบาน และการมความกระตอรอรนทจะเขารวมกกรรมพฒนาหมบาน มผลตอระดบการมสวนรวมของประชาชน สวนอายและเพศไมมผลตอระดบการมสวนรวมของประชาชนปจจยทางเศรษฐกจ ไดแก อาชพ รายได และการเปนเจาของทดนทากน ไมมผลตอ



172

ระดบการมสวนรวมของประชาชน และปจจยทางดานสงคม ไดแก ความตองการเกยรต และการไดรบการชกชวนจากกรรมการ หมบาน เพอนบาน นายอาเภอ และพฒนาการอาเภอ มผลตอระดบการมสวนรวมของประชาชน สวนความคาดหวงตอระดบการมสวนรวมของประชนชน ซงไดนามาเปนบทเรยนในการหาหนทางปรบปรงแกไขและเพมประสทธภาพในการบรหารจดการตอไป 1.2 ปลกขาวใหเปนไปตามยทธศาสตรจงหวดและเพอลดตนทนการผลตรวมทงสงเสรมเกษตรกรผลตขาวตามตองการของผบรโภค/ มสวนรวมในโครงการจดตงกองทนอาชพเสรมตางๆ เพอใหสมาชกมงานทาและมรายไดเสรม/ มสวนรวมในการพฒนาอาชพการกระจายรายไดกลมอาชพเสรมในหมบาน ในดานเศรษฐกจของการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการองคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร อาเภอลาดยาว จงหวดนครสวรรค มปญหาอยในระดบมาก รองจากดานสงคม ประชาชนในเขตตาบลสรอยละครยงมปญหาการมสวนรวมในดานเศรษฐกจ แสดงวาการมสวนรวมของประชาชนในเขตตาบลสรอยละครไดสอดคลองกบผลงานวจยของ ฉอาน วฑฒกรรมรกษา (2534) ไดวจยเรองปจจยทางเศรษฐกจและสงคมทมผลตอการเขามามสวนรวมของประชาชนในโครงการสรางในชนบท พบวาประชาชนเขามามสวนรวมทกขนตอน โดยรวมในในขนดาเนนการมากทสด รองลงมา คอ ขนตดตามผลงาน และ ขนดาเนนการและตดตามผลงานนน ประชาชนเขารวมออกแรงมากทสด รองลงมาคอรวมออกเงนวสดอปกรณ และรวมเปนกรรมการ โดยมปรมาณการเขารวมทกครงมากทสด สวนในขนกาหนดความตองการประชาชนเขาประชมทกครงมากทสด สภาพเศรษฐกจมใชปจจยสาคญทมผลตอการเขามามสวนรวมของประชาชนในการเขารวมเปนกรรมการรวมแสดงความคดเหน และรวมประชมขนกาหนดความตองการ ขนวางแผนงานและขนตดสนใจเลอกโครงการ แตมผลตอปรมาณการเขามามสวนรวม ปจจยสาคญทมผลตอการเขามามสวนรวมของประชาชน คอ ผนาทองถนไดเขามามสวนรวมมากกวาประชาชนธรรมดาทวไปและพบวาเพศชายเขามามสวนรวมมากทสด ไดแกความความสะดวกสบายในดานคมนาคมขนสง ความตองการพฒนาหมบานตองการมงานทาบคคลทชกจงใหประชาชนเขามามสวนรวมมากทสด คอ ผใหญบาน สาเหตทไมไดเขามามสวนรวมเพราะมงานอนทาอยแลว ไมเวลา ไมวาง และมธรกจในครอบครว ซงปญหาทตองพจารณาปรบปรงยทธศาสตรการมสวนรวมของประชาชนใหมประสทธภาพในการรวมคดรวมทารวมบรหารจดการใหประชาชนเขามารวมบรหารจดการใหเกดคณภาพ 1.3 มสวนรวมโครงการปลกปาเพอเฉลมพระเกยรตเนองในโอกาสฉลองสรราชสมบต /มสวนรวมโครงการปลกตนไมในเขตพนทสาธารณะ ในดานทรพยากรและสงแวดลอม ของการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการองคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร อาเภอลาดยาว จงหวดนครสวรรค มปญหาอยในระดบมาก ซงสอดคลองกบ วนเพญ วอกลาง (2534) พบวา การมสวนรวม



173

ในการคนปญหาและสาเหตของประชาชน เนองจากเหตผลพนฐานคอชาวชนบทประสบปญหายอมรปญหาของตนเองไดดทสดการมสวนรวมในการวางแผนดาเนนการกจกรรมเพอแกปญหา ปญหาเหลานน ผทเลอกแนวทางในการพฒนาควรเปนประชาชนในชมชนนนเอง ไมใชบคคลภายนอก เพอใหเหมาะสมสอดคลองกบทรพยากรศกยภาพ และการพฒนาชมชนนนการมสวนรวมในการลงทน โดยเฉพาะอยางยองในดานแรงงาน การรวมแรงประกอบกจกรรมทจะทาใหประชาชนมความผกพนมากขน และกอใหเกดความรสกรวมกน ในการเปนเจาของกจกรรมและผลงาน ทปรากฏซงจะสงผลใหประชาชนบารงรกษาใหดารงอยอยางสมบรณและมประโยชนการมสวนรวมในการตดตามประเมนผล เพอคนควาเพอหาขอดและขอบกพรองเกดจากการดาเนนกจกรรม 1.4 มสวนรวมโครงการขดเจาะบอบาดาลพรอมระบบประปาหมบานเพอใหประชาชนในหมบานทขาดแคลนนาในการเกษตรไดมนาใชในการเกษตรกรรม/ มสวนรวมการกอสรางสนามกฬาหมบาน เพอใหประชาชนและเยาวชนมสถานทออกกาลงกายและหางไกลยาเสพตด/ มสวนรวมโครงการขดลอกลาเหมองพรอมวางทอระบายนา เพอประชาชนในหมบานไดมนาทาการเกษตรไดอยางตอเนอง ในดานโครงสรางพนฐาน ปญหาการมสวนรวมของประชาชน ซงปญหาทเกดกบประชาชนเปนความไมเขาใจในการทางานของเจาหนาทในการบรหารงานดานงบประมาณ ซงสอดคลองกบ วศรต เขยวไพลน (2539) พบวา องคการบรหารสวนตาบลสามารถบรหารงบประมาณไดอยางมประสทธภาพ โดยสามารถทาหนาทในการคดคนปญหาของประชาชน จดหางบประมาณในการแกไขปญหาและรวมตรวจสอบกากบดแลใหงบประมาณมคณคาในการแกไขปญหาไดอยางแทจรง 2. ยทธศาสตรการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการองคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร โดยนาปญหาการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการขององคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร มาเปนขอมลในการสรางยทธศาสตร ผลการวจยพบวา การสงเสรมใหประชาชนมสวนรวมในการบรหารจดดานสงคม ไดแก สงเสรมใหประชาชนรบรขาวสารททนสมยและเปนประโยชนกบชมชน จดใหมศนยการเรยนรระดบหมบาน จดวทยากรอบรมพฒนาองคความรภมปญญาทองถน และการอนรกษวฒนธรรมประเพณอยางตอเนอง เพอใหประชาชนเหนความสาคญของการมสวนรวม สงเสรมพฒนาคณภาพชวตประชาชน โครงการคาราวานแกจน เพอแกไขปญหาความยากจนใหกบประชาชน และชวยเหลอ ผสงอาย คนชรา ผดอยโอกาส จดอบรมใหความรในการดแลรกษาสขภาพผดอยโอกาส จดวนผสงอายแหงชาต จดสวสดการสงคมแกผดอยโอกาส สงเสรมใหผนาชมชนและประชาชนรวมกนจดกจกรรมอบรมทศนศกษาผนาชมชน การสรางโอกาสใหประชาชนมสวนรวมดานทรพยากรและสงแวดลอมชมชนทองถน ไดแก สงเสรมใหประชาชนในชมชนมสวนรวมในกจกรรมปลกตนไมเพอเฉลมพระเกยรตในวนสาคญตางๆ



174

ซงเปนแนวทางในการฟนฟปาใหเปนปาสเขยวในเขตพนทตาบลสรอยละคร จดตงชมรมผอนรกษสงแวดลอมในชมชน แตละหมบานในตาบลสรอยละคร โดยรวมกนปลกตนในพนทสาธารณะของแตละหมบาน จดโครงการอบรมเยาวชนใหมจตสานกทจะอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมสงเสรมใหประชาชนเขามามสวนรวมในการพฒนาดานโครงสรางพนฐาน ไดแก จดเวทประชาคมหมบานแสดงความคดเหนและใหความรกบประชาชนในการจดทาโครงการขดเจาะบอบาดาล ระบบประปา จดตงกลมในการดแลบรหารจดการระบบประปาหมบาน โดยประชาชนรวมพฒนาคณะกรรมการ จดตงคณะกรรมการดแลและบรหารจดการแหลงนา เพอการเกษตร 4.2 จดเวทประชาคมใหประชาชนแสดงความคดเหนในการสรางลานกฬาหมบาน สารวจความคดเหนและความตองการลานกฬาจากประชาชน จดสรรงบประมาณโดยใชแรงงานจากประชาชนเปนผรวมกอสราง จดกจกรรมและสนบสนนอปกรณกฬาใหประชาชนไดออกกาลงกายและใหประโยชนจากลานกฬาอยางตอเนองตงกรรมการหมบานในการดแลลานกฬาเบกจายยมอปกรณกฬาจดประชาคมหมบานในพนทไดผลประโยชนเสยผลประโยชนจากการใชนาทาการเกษตร แสดงความคดเหนวธการในดาเนนการและการแกไขปญหา อภปรายใหเหนถงผลประโยชนทจะไดรบประชาชนมสวนรวมในการดและลาเหมอง/แหลงนาซงสอดคลองกบแนวคดความสาคญการมสวนรวมของแนวคดทฤษฎหลายทานผวจยไดยกโดยยอเชน พศาล มลศาสตรสาทร (อางถงใน สจรา เจรญจตร 2538 : 25) กลาวถงนโยบายในการพฒนาชนบท มจดประสงคหลกในการทจะแกไขปญหาของชาวชนบทและชวยใหชาวชนบทมคณภาพชวตทดขนในทกดาน และหวใจของนโยบายกาวหนาอยทเนนการใหประชาชนในชนบทเขามามสวนรวมในการพฒนาตนเองและชมชนของตนเองใหเกดความเจรญกาวหนาทงดานวตถและจตใจ บณฑร ออนคา (2540 : 68 อางถงในปารชาต วลยเสถยรและคณะ. 2543 : 140 ) กลาวถงการมสวนรวมตามขนตอนในการพฒนา ซงเปนการวดเชงคณภาพ ออกเปน 5 ขนตอน อานาจ สทธแสง (2543 : 41) กลาวถงการมสวนรวมของคณะกรรมการหมบานในการพฒนาชนบท เพอเชอมโยงไปสการมสวนรวมขององคการบรหารสวนตาบลในฐานะขององคกรทองถนเปนตวแทนของประชาชนทเขามามสวนรวมในการบรหารจดการ เฉลยว บรภกด และคณะ (2545 : 118-121) แผนพฒนาตาบลหรออาเภอเปนแมบทในการกากบการจดทาโครงการและงบประมาณของสวนราชการเปนหลก และทนงศกด คมไขนา ( 2540 : 85 ) ไดใหความหมายของการมสวนรวมของประชาชน คอ กลมบคคลตงแต 2 คนขนไป ทมการตดตอสงสรรค ทากจกรรมและมความสนใจในกจกรรมรวมกน รวมทงมความรสกวามบางอยางทคลายคลงกน ดงนนการความสาคญของการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการขององคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร สงเสรมสรางโอกาส สรางแรงจงใจ สรางความเขาใจใหประชาชนไดม



175

จตสานกในมสวนรวม ในการพฒนาชมชนทองถนตนเพอใหบรรลเปาหมาย การสงเสรมใหประชาชนไดมโอกาสมสวนรวมในการพฒนาทางดานเศรษฐกจชมชน ไดแก โครงการสงเสรมเศรษฐกจชมชน รวมทงใหประชาชนรบการอบรมใหความในการดารงชวตแบบเศรษฐกจพอเพยง ตามรอยพระราชดารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว จากปญหาการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการขององคการบรหารสวนตาบลสรอยละครโดยกระบวนการแบบมสวนรวมเพอใหบรรลเปาหมายในการสรางยทธศาสตรการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการองคการบรหารสวนตาบลสรอยละคร อาเภอลาดยาว จงหวดนครสวรรค โดยรวม สรปไดวาการมสวนรวมของประชาชนตาบลสรอยละครมปญหาอยใน ระดบนอย เพอสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนกบการบรหารจดการองคการบรหารสวนตาบลสรอยละครใหมประสทธผล ประสทธภาพในการรวมบรหารจดการใหเปนอยางโปรงใส

ขอเสนอแนะ 1. ควรศกษาการปฏบตงานขององคการบรหารสวนตาบลสรอยละครทนาระบบการวางแผนงานแบบมสวนรวมมาใช เพอนาขอมลมาเปนแนวทางในการสรางยทธศาสตรการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการองคการบรหารสวนตาบลสรอยละครตอไป 2. ควรศกษาการนายทธศาสตรการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการองคการบรหารสวนตาบลระหวางองคการกบประชาชนในตาบลเปาหมาย เพอจะไดหายทธศาสตรทเหมาะสมไปใช 3. ควรศกษาความพงพอใจและความคาดหวงของประชาชน เพอจะไดขอมลมาใชเปนแนวทางในการกาหนดนโยบาย เปาหมาย และการมสวนรวมในการบรหารจดการแบบมสวนรวมของประชาชนกบองคการบรหารสวนตาบลใหมคณภาพ สอดคลองกบความตองการของประชาชน

******************** รายการอางอง

กาจด จนทรไทย. (2545). สภาพปญหาการบรหารงานขององคการบรหารสวนตาบลตามแนวทฤษฎ 4’Ms ในอาเภอแมสอด จงหวดตาก. โครงรางวทยานพนธ. นครสวรรค : มหาวทยาลยเจาพระยา.

โกวทย พวงงาม. (2540). การปกครองทองถนไทย. กรงเทพมหานคร : โรงพมพอาสารกษาดนแดน. โกวท พวงงาม และอลงกรณ อรรคแสง . (2547) . การเ ลอกต งผบรหารทองถนโดยตรง .

กรงเทพมหานคร : สานกพมพวญชน. เฉลยว บรภกด และคณะ. (2545). ชดวชาการวจยชมชน. กรงเทพมหานคร : กระทรวงศกษาธการ.



176

______. (2547). ชดการศกษาคนควารายวชา 2535102 แนวคดและทฤษฎทเกยวกบการพฒนา. นครสวรรค : มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค.

ฉอาน วฑฒกรรมรกษา. (2534). ปจจยทางเศรษฐกจและสงคมทมผลตอการเขารวมของประชาชนในโครงการกอสรางในชนบท. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ทนงศกด คมไขนา. (2540). การศกษาคณภาพเจาหนาทฝกอบรมกรมการพฒนาชมชน.กรงเทพมหานคร : สถาบนบณฑตพฒนาบรหารศาสตร.

นเร เหลาวชยา และคณะ. (2539). รายงานการวจยศกษารปแบบการพฒนาโครงการสพรรณบรพนฐานของการปกครองทองถน . กรงเทพมหานคร : สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย.

นนทวฒน บรมานนท. (2545). การปกครองสวนทองถนตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540. กรงเทพมหานคร : วารสารคณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

บณฑร ออนดา. (2541). สรปรายงานการประชมสมชชาครบรอบ 10 ป วนท 28-29 มกราคม 2540 ณ หองประชมสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย. กรงเทพมกหานคร: โรงพมพฟาอภย.

บญชม ศรสะอาด. (2543). การวจยเบองตน. กรงเทพมหานคร : สวรยาสาสน. วนเพญ วอกลาง. (2534). การมสวนรวมของเกษตรกรในการพฒนาแหลงนาขนาดเลก. วทยานพนธ

ปรญญามหาบณฑต สถาบณฑตพฒนาบรหารศาสตร. วศรต เขยวไพลน. (2539). ประสทธภาพการบรหารงบประมาณขององคการบรหารสวนตาบลของ

จงหวดจนทบร. กรงเทพมหานคร : วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ศรกล กสวววฒน. (2546). การมสวนรวมของประชาชนเปนอยางไร. กรงเทพมหานคร : สถาบน

บณฑตพฒนบรหารศาสตร. สมาน รงสโยกฤษฏ. (2543). การปกครองสวนทองถนในประเทศ. กรงเทพมหานคร : (ม.ป.ป.) สจนต ดาววระกล. (2534) . ปจจยทมผลตอการมสวนรวมของประชาชนในโครงการพฒนาหมบาน.

วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร. สจรา เจรญจตร. (2538). การมสวนรวมของคณะกรรมการสภาตาบลในการพฒนาชนบทศกษาเฉพาะ

กรณจงหวดหนองบวลาภ. กรงเทพมหานคร : สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. อาทร คระวรรณ. (2539). รายงานวจยเรองบทบาทของสมาชกองคการบรหารสวนตาบลในการพฒนา

ทองถน. กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย. อานาจ สทธแสง. (2543). ภาพการมสวนรวมจดการศกษาขององคการบรหารสวนตาบลตามความ

คดเหนของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม. ********************



177

การสรางคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวมกรณศกษา บานโพธสม หมท 5 ตาบลโนนเหลก อาเภอเมอง จงหวดอทยธานTP*PTP

อนงค ชชยมงคลTP

**PTP

รศ. ดร.ธาน เกสทอง TP

***PT

ผศ. ธนศ มศรสวสด TP****PT

บทคดยอ การศกษาวจยครงนมจดมงหมายเพอศกษาสภาพการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวมและเพอสรางคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวมวธดาเนนการวจยแบงออกเปน 3 ตอน คอ ตอน 1 ศกษาสภาพการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวม ประชากรทใชในการวจย ไดแก เกษตรกรผประกอบอาชพทานาบานโพธสม หม 5 ตาบลโนนเหลก อาเภอเมอง จงหวดอทยธาน จานวน 20 ครวเรอน ผลการวจยพบวา สภาพการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวมโดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง ตอน 2 ขนสรางคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษ โดยการมสวนรวม จากการประชมระดมพลงสมองสรางคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวม สรางคมอการทานาโดยจดกจกรรมการเรยนร 15 แผนการจดการเรยนร คอ 1. ชแจงโครงการกจกรรมสงเสรมกระบวนการเรยนร เรองการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวม 2. จดประกายความคด 3. การเตรยมการไปศกษาดงาน 4. การไปศกษาดงาน 5. การวางแผนการจดกจกรรม 6. การเตรยมดนเพอการปลกขาว 7. การเตรยมเมลดพนธขาวปลก 8. สารเคมกาจดศตรพช 9. การจดการนา 10. การใชปยเคมผสมกบปยอนทรย 11. การใชฮอรโมนไขหอยเชอร 12. การจดลาดบขนตอนของกระบวนการทานา ดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวม 13. การทดลองปฏบตจรง 14. การประเมนผลการจดกจกรรม 15. การทบทวนโครงการและปรบรปแบบการจดกจกรรม ตอน 3 ขนประเมนคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวม กลมตวอยาง ไดแกผทรงวฒในการพจารณาประเมนความเหมาะสมของเอกสารคมอดานดานตาง ๆ จานวน 5 คน เลอกแบบเจาะจง ผลการวจยพบวา ความเหมาะสมของคมอ ดานเนอหาของคมอการทานาดวยวธตามธรรมชาต พบวา โดยภาพรวมมเนอหาของคมอการทานาดวยวธตามธรรมชาตโดยการมสวนรวมมความเหมาะสม อยในระดบมาก ความเหมาะสมของคมอ ดานกจกรรมการเรยนร พบวาโดยภาพรวมมกจกรรมการเรยนรมความเหมาะสมอยในระดบมาก ความเหมาะสมของคมอ ดานการนาไปใชประโยชน พบวา การนาไปใชประโยชน โดยภาพรวมการนา ไปใชประโยชนมความเหมาะสม อยในระดบมาก

คาสาคญ : คมอการทานา/ เกษตรปลอดสารพษ/ การมสวนรวม TP

*PT

T


T

**T คร ค.ศ. 3 ศนยการศกษานอกโรงเรยน จ.อทยธาน

T


T




178

A model of grain crop farming for hygiene products by participating in ban–po–som, tambon nonelek, Amphur Muang, Uthai Thani

Anong Choochaimongkol Assoc. Prof. Dr. Thanee Gesthong

Asst. Prof. Thanas Meesrisawat

Abstract The goals of this research were to study grain crop farming for hygiene products with participation, and to construct a model of farming. The research procedures were divided into three stages: Stage I: Studying grain crop farming for hygiene products with participation. The farmer samples were 20 farmers who farmed grain crops in Ban–Po–Som, Moo 5, Non Lek Subdistrict, Muang District, Uthai Thani. This research found that grain crop farming for hygiene products was at the moderate level. Stage II: Constructing a model of grain crop farming for hygiene products with participation. By brain storming, 15 activities of learning management plans were set up as follows: 1) Informing the participatiors this project of learning activities to promote the leaning process of grain crop farming for hygiene products, 2) Activating the thinking of the participants, 3) Preparing the study tours, 4) Learning in farming, 5) Activity planning, 6) Preparing soil for farming, 7) Preparing grains, 8) Preparing chemical substance for killing plant’s enemies, 9) Water management, 10) Mixture of chemical and natural manure, 11) Use of Cherry Shell’s hormone, 12) Steps of farming process, 13) Participating in grain crop farming, 14) Evaluating the activities, 15) Reviewing the project and readjusting the activities. Stage III: Evaluating the model by 5 qualified persons. The results of evaluation were as follows: The content of the model was at the high level of appropriation. The learning activitiy was at the high level of appropriation. The application of the model was at the high level of appropriation.

Keywords : model of farming grain crops/ hygiene products/ participating



179

ความสาคญและทมาของปญหา จากปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เปนปรชญาชถงแนวการดารงอยและปฏบตตนของประชาชนในทกระดบตงแตระดบครอบครว ระดบชมชน จนถงระดบรฐ ทงในการพฒนาและบรหารประเทศใหดาเนนไปในทางสายกลาง โดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจ เพอใหกาวทนตอโลกยคโลกาภวตน ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณความมเหตผลรวมถงความจาเปนทจะตองมระบบคมกนในตวทดพอสมควรตอการมผลกระทบใด ๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายในทงนจะตองอาศยความรอบร ความรอบคอบ และความระมดระวงอยางยงในการนาวชาการตาง ๆ มาใชในการวางแผนและการดาเนนการทกขนตอน และขณะเดยวกนจะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาต โดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นกทฤษฎ และนกธรกจในทกระดบ ใหมสานกในคณธรรม ความซอสตยสจรต และใหมความรอบรทเหมาะสม ดาเนนชวตดวยความอดทน ความเพยร มสตปญญา และความรอบคอบ เพอใหสมดลและความพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวางทงดานวตถ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรม จากโลกภายนอกไดเปนอยางด (สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. 2544 : ก) การพฒนาประเทศไทยในอนาคต 20 ป มจดมงหมายมงเนนการแกปญหาความยากจนและยกระดบคณภาพชวตของคนสวนใหญของประเทศใหเกด “การพฒนาทยงยน และความอยดมสขของคนไทย”และสรางคานยมรวมใหคนไทยตระหนกถงความจาเปนและปรบเปลยนกระบวนการคด ทศนคต และกระบวนการทางาน โดยยด “ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” เปนปรชญานาทางใหเออตอการเปลยนแปลงระบบบรหารจดการประเทศแนวใหม ทมงสประสทธภาพ และคณภาพ และกาวตามโลกไดอยางรเทาทน (สรรเสรญ วงศชะอม. 2544 : 55) ตามนโยบายของสานกบรหารงานการศกษานอกโรงเรยนทเปนเปาหมายในการพฒนาเศรษฐกจชมชน ทงในดานการพฒนาอาชพ การรวมกลมอาชพ และวสาหกจชมชน และการศกษากระบวนการทสงผลให การดาเนนกจกรรมของชมชนได ประสบผลสาเรจและตดตามประเมนผลอยางตอเนอง มทงประสบความสาเรจอยางดเยยม หรอไดผลบางสวน หรอ ยงเกดปญหาอปสรรค ซงผลของความสาเรจเหลาน มองคประกอบหรอปจจยเอออานวยตอการปฏบตงานอยหลายประการ ถาผปฏบตงานไดทราบถงปจจยตาง ๆ จงมความจาเปนตองศกษาปจจยทสงผลสาเรจตอการดาเนนงานของโครงการ ดวยเหตน ผวจยไดทาวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม เปนวธการจดกระบวนการเรยนร ใหแกเกษตรกรวธหนง (สานกบรหารงานการศกษานอกโรงเรยน. 2547 : 12 - 14) ผศกษามงทจะใหเกดกระบวนการเรยนรรวมกนระหวางผวจย และเกษตรกรในชมชนโดยมงหวงใหเกษตรกรไดมองคความรใหม ๆ ทเทาทนตอสถานการณและการเปลยนแปลงอนสงผลใหเกษตรกรเกดการปรบตวอยางเทาทนและมผลตอการพฒนาอาชพตอไป



180

จดมงหมายของการวจย 1. เพอศกษาสภาพการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวม กรณศกษาบานโพธสม หมท 5 ตาบลโนนเหลก อาเภอเมอง จงหวดอทยธาน 2. เพอสรางคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวม กรณศกษาบานโพธสม หมท 5 ตาบลโนนเหลก อาเภอเมอง จงหวดอทยธาน

กรอบแนวคดและทฤษฎทเกยวของ ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยพบวา วธเกษตรปลอดสารพษนนมประโยชนอยางยงและเหมาะกบสงคมไทย โดยเฉพาะสภาวะในปจจบน ซงมปญหาทางดานเศรษฐกจและสงคม ผวจยจงสรางคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยวธการมสวนรวม ซงมทฤษฎและแนวคดทเกยวของประกอบดวย - ทฤษฎเกยวกบการเกษตรทยงยน โดยนาแนวทางในการทาการเกษตรทมการใชทรพยากรอยางมประสทธภาพไมกอใหเกดผลเสยตอสภาพแวดลอมและสขภาพของมนษยกอใหเกดความยงยนทงในดานของทรพยากรธรรมชาต และดารงไวซงเสถยรภาพทางเศรษฐกจ สงคมของเกษตรกรสบตอไปถงชวลกชวหลาน - แนวคดทฤษฎเกยวกบการมสวนรวม ซงไดกาหนดใหองคกรหรอทองถน เปนผกาหนดเปาหมายสดทายของการพฒนา โดยเฉพาะกระบวนการพฒนาของการพฒนาองคกรทองถน การวเคราะหปญหา และแสวงหาทางออกดวยตนเอง - แนวคดทฤษฎเกยวกบการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม ซงนามาใชในกระบวนการวจยน โดยมการดาเนนการในลกษณะของการแลกเปลยนประสบการณ ความคดเหนระหวางชมชนกบผวจย ซงการแลกเปลยนความคดนเปนกระบวนการสงเคราะหทมลกษณะเปนวภาษวธ ชมชนจะคอย ๆ พฒนาศกยภาพในการแกไขปญหาของชมชน เกดการเรยนรดวยตนเอง วธวจยแบบนขอมลทไดจะมความชดเจน สะทอนความคด ความตองการและแบบแผนการดาเนนชวตของชมชน ซงจะทาใหเกดแนวคดใหมของการพฒนาเปนการพฒนาในลกษณะใหประชาชนเปนศนยกลางของการดาเนนงาน ในลกษณะจากลางขนบน หรอ bottom – up approach (กมล สดประเสรฐ. 2540 : 8-9) - แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบคมอ มาใชในการประกอบการจดทาคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวม โดยมรายละเอยดประกอบการจดทาคมอ ไดแก 1. คาชแจงการใชคมอ 2. คาชแจงเกยวกบการเตรยมการทจาเปนตาง ๆ เชน วสด อปกรณ สอ ฯลฯ 3. เนอหาสาระ และกระบวนการ หรอขนตอนในการดาเนนการ 4. ความรเสรม หรอแบบฝกหด หรอแบบฝกปฏบต



181

เพอชวยผอานในการฝกฝน 5. ปญหาและคาแนะนาเกยวกบการปองกนและแกไขปญหา และ 6. แหลงขอมล และแหลงอางองตาง ๆ การสรางคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวมสามารถเสนอกรอบความคดในการวจยไดดงน

1 2 3

ภาพ แสดงกรอบความคดในการวจย

ระเบยบวธวจย การสรางคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวม เปนการวจยเชงปฏบตการซงมขนตอนในการดาเนนการวจยดงน ประชากรและกลมตวอยาง ตอนท 1 ศกษาสภาพการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษ ประชากร ไดแก เกษตรกรผประกอบอาชพทานาบานโพธสม หมท 5 ตาบลโนนเหลก อาเภอเมอง จงหวดอทยธาน จานวน 20 ครวเรอน ครวเรอนละ 1 คน

ขนเตรยมการ กาหนดกรอบคมอการทานา

ผลตคมอ

ศกษานโยบายทกระดบ เนอหา ยกรางคมอตามกรอบทกาหนด

ศกษาหลกการทฤษฎเกยวกบการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษ

กจกรรมการเรยนร นาไปใหผทรงคณวฒ

ตรวจสอบ

ศกษาสภาพการทานา การนาไปใชประโยชน แกไขปรบปรงตามขอเสนอแนะของผทรงคณวฒ

จดทาคมอ



182

ตอนท 2 ขนสรางคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวม ประชากร ไดแก เกษตรกรผประกอบอาชพทานาบานโพธสม หมท 5 ตาบลโนนเหลก อาเภอเมอง จงหวดอทยธาน จานวน 20 ครวเรอน ครวเรอนละ 1 คน ตอนท 3 ขนประเมนคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวม กลมตวอยาง ไดแก ผเชยวชาญในการพจารณาประเมนความเหมาะสมของเอกสารคมอดานตางๆ ประกอบดวย ดานเนอหา ดานกจกรรมการเรยนร และดานการนาไปใชประโยชน จานวน 5 คน เลอกแบบเจาะจง เครองมอทใชในการวจย ตอนท 1 ศกษาสภาพการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวม เครองมอในการวจยเปนแบบสอบถามชนดประมาณคา 5 ระดบ ทผวจยสรางขนเพอสอบถามเกยวกบสภาพการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวม 3 ดาน คอ ดานเนอหา ดานกจกรรมการเรยนร และดานการนาไปใชประโยชน ตอนท 2 ขนสรางคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวม ใชวธการประชมระดมพลงสมองของเกษตรกรบานโพธสม จานวน 20 คน ตอนท 3 ขนประเมนคมอการทานาดวยวธ เกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวม ใชแบบสอบถามชนดมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ สอบถามความคดเหนความเหมาะสมของคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวม

การเกบรวบรวมขอมล ชวงท 1 ศกษาสภาพการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวม ผวจย ดาเนนการเกบรวบรวมขอมล โดยการสงแบบสอบถามโดยนาไปใหเกษตรกร ตาบลโนนเหลก อาเภอเมอง จงหวดอทยธาน จานวน 20 ครวเรอน และนดหมายเวลาในการเกบรวบรวมแบบสอบถามกลบคนหลงจากไดรบแลวเปนเวลา 7 วนโดยผวจยเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง ชวงท 2 ขนสรางคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวม ผวจย ประชมระดมความคดเกยวกบการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวม จานวน 20 คน จากนนนาขอมลทไดมาสรางคมอการนาดวยวธเกษตรปลอดสารพษ นาแบบสอบถามความคดเหนความเหมาะสมของคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวม ไปใหผเชยวชาญแลวเกบรวมรวมกลบคน โดยผเชยวชาญ 5 ทาน การวเคราะหขอมล ตอนท 1 ศกษาสภาพการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวมและการสรางคมอ



183

ตอนท 2 วเคราะหขอมลโดย หาคาเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐานเปนรายขอ รายตอนและสรปรวมทงหมด ตอนท 3 ประเมนผลคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวม วเคราะหโดยนาความคดเหนของผเชยวชาญ มาหาคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน เปนรายขอและสรปรวม

สรปผลการวจย 1. สภาพการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวมโดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง 2. ขนสรางคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวม จากการประชมระดมพลงสมองสรางคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวมได 15 แผนการจดการเรยนร คอ 1. ชแจงโครงการกจกรรมสงเสรมกระบวน การเรยนร เรองการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวม 2. จดประกายความคด 3. การเตรยมการไปศกษาดงาน 4. การไปศกษาดงาน 5. การวางแผนการจดกจกรรม 6. การเตรยมดนเพอการปลกขาว 7. การเตรยมเมลดพนธขาวปลก 8. สารเคมกาจดศตรพช 9. การจดการนา 10. การใชปยเคมผสมกบปยอนทรย 11. การใชฮอรโมนไขหอยเชอร 12. การจดลาดบขนตอนของกระบวนการทานา ดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวม 13. การทดลองปฏบตจรง 14. การประเมนผลการจดกจกรรม 15. การทบทวนโครงการและปรบรปแบบการจดกจกรรม 3. ความเหมาะสมของคมอ ดานเนอหาของคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษ พบวา โดยภาพรวมมเนอหาของคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวมมความเหมาะสม อยในระดบมาก 4. ความเหมาะสมของคมอ ดานกจกรรมการเรยนร พบวา โดยภาพรวมมกจกรรมการเรยนรมความเหมาะสม อยในระดบมาก 5. ความเหมาะสมของคมอ ดานการนาไปใชประโยชน พบวา การนาไปใชประโยชน โดยภาพรวมการนาไปใชประโยชนมความเหมาะสม อยในระดบ มาก อภปรายผลการวจย จากผลการวจยสามารถนามาอภปรายผลไดดงน 1. สภาพการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวมอยในระดบปานกลาง เนองจากการทานาของเกษตรกรตองการผลผลตทสงขนจงหนมาใชสารเคมและการทานาแบบใหมผวจยเหนวาเกษตรกรมความคดวาการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษ เปนเรองทลาสมยและไดผลผลตตาโดยทเกษตรกรไมไดคานงถงตนทนการผลต สภาพแวดลอมและสขภาพของตนเอง จงมผลทาใหสภาพการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษ โดยการมสวนรวมอยในระดบปานกลาง ซงสอดคลองกบการวจย



184

ของสมศกด พดดวง (2538) เรองการเปลยนแปลงดานความร เจตคตและการปฏบตเกยวกบเกษตรธรรมชาตของผเขารบการฝกอบรมจากศนยฝก และพฒนาอาชพราษฎรไทยบรเวณชายแดน จงหวดสระแกว พบวา แนวทางการเกษตรทแมไมใชเรองใหม แตปจจบนกาลงอยในระหวางการศกษาคนควาพฒนา และดาเนนการอย เปนรปแบบหนงของการเคลอนไหวทมงสรางระบบการเกษตร และสอดคลองกบการวจยของ สะอาด โยธาผล (2534) เรอง การเปรยบเทยบการทานาแบบธรรมชาตกบการทานาแผนใหมทใชปยเคมของชาวนาจงหวดสรนทร 18 ราย ผลการวจย พบวาการทานาธรรมชาตมตนทนเพยง 150-270 บาท/ไร ในขณะทการทานาแผนใหมทมการใชปยเคมบารงดนและสารเคมกาจดศตรพชมตนทนสงถง 40-850 บาท/ไร ในขณะทผลผลตใกลเคยงกน 2. ประเมนคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษ โดยมสวนรวม ในดานตาง ๆ คอ ดานเนอหา ดานกจกรรมการเรยนร ดานการนาไปใชประโยชน 2.1 ความเหมาะสมของคมอ ดานเนอหาและความเขาใจในการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยมสวนรวม พบวา โดยภาพรวมมเนอหาและความเขาใจในการใชคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษ โดยการมสวนรวมมความเหมาะสม อยในระดบมาก สอดคลองกบท พรจนทร จนทวมล (2534) กลาววาหนงสอทด คอ หนงสอทอานแลวสนกสนานเพลด มเนอหาสาระตรง มรปเลมสสนสวยสะดดตา ดานเนอหามเนอหานาสนใจ มความสนกสนาน ความยากงายเหมาะสมกบวย 2.2 ความเหมาะสมของคมอ ดานกจกรรมการเรยนร พบวา โดยภาพรวมมกจกรรมการเรยนรมความเหมาะสม อยในระดบมาก ซงสอดคลองกบแนวคดของ ปรชา ชางขวญยน และคณะ (2539) ไดใหแนวทางในการเขยนคมอทวไปโดยมงใหผใช ผอานเขาเขาใจและสามารถดาเนนการไดดวยตนเอง ซงประกอบดวยคาชแจงการใชคมอ เนอหาสาระ กระบวนการ ขนตอนในการดาเนนการ ความรเสรม แหลงขอมลและแหลงอางองตาง ๆ 2.3 ความเหมาะสมของคมอ ดานการนาไปใชประโยชน พบวา การนาไปใชประโยชน โดยภาพรวมการนาไปใชประโยชนมความเหมาะสม อยในระดบมาก ซงสอดคลองกบแนวคดของ เยาวลกษณ เตยรณบรรจง (อางใน สานกวชาการและมาตรฐาน สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. 2547) ไดกลาวถงคณสมบตของสอสงพมพทนามาใชในการประกอบการเรยนการสอน มคณสมบตประกอบดวย 1. ดานเนอหา จะตองสอดคลองกบวตถประสงคการเรยนร เหมาะสมกบเวลา 2. ดานการนาเสนอเนอหา แบงเปนบทเปนตอน ลาดบเนอหา แบงหวขอใหญ หวขอยอย ไดอยางเหมาะสม มจดเนน สอดคลองกบหวขอเรอง แตละตอนมความตอเนอง 3. ดานการสงเสรมการเรยนรและความเขาใจ สะทอนใหเหนวตถประสงคชดเจน บทนาเรอง เนอเรองและสรปเรองสมพนธกนด ใชศพทเทคนคทจาเปน มตวอยางประกอบ ภาพประกอบเหมาะสม



185

ขอเสนอแนะ 1. การศกษาดวยตนเองเปนการประหยดงบประมาณในการพฒนาเกษตรกรมากกวาการฝกอบรม หนวยงานทเกยวของควรมการสงเสรมใหเกษตรกรใชคมอในการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวมเพอเพมผลผลตและอนรกษสงแวดลอม 2. ถาตองการใหเกดประสทธผลสงสดในการพฒนาเกษตรกรโดยใชคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวมควรมการนเทศตดตามผลการใชคมอ 3. ควรทดลองใชคมอการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษโดยการมสวนรวม เพอเปรยบเทยบผลดานความแตกตางกอนใชคมอและหลงใชคมอ 4. ควรมการวจยและพฒนารปแบบการจดกจกรรมในการทานาดวยวธเกษตรปลอดสารพษในพนทอน ๆ และรปแบบอน ๆ

******************** รายการอางอง

กมล สดประเสรฐ. (2540). การวจยปฏบตการแบบมสวนรวมของผปฏบต. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร : สานกงานปะสานงานโครงการพฒนาทรพยากรมนษย กระทรวงศกษาธการ.

คณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต, สานกงาน. (2544). แผนยทธศาสตรการพฒนาพลงงานของประเทศ. เอกสารประกอบการสมนา ศนยการประชมแหงชาตสรกต.

บรหารงานการศกษานอกโรงเรยน, สานก.(2547). แนวทางการประเมนโครงการการศกษานอกโรงเรยน. กรงเทพมหานคร : โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ.

ปรชา ชางขวญยน และ คณะ. (2539). เทคนคการเขยนและผลตตารา. กรงเทพมหานคร : โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สมศกด พดดวง.(2538). การเปลยนแปลงดานความร เจตคตและการปฏบตเกยวกบเกษตรธรรมชาตของผเขารบการฝกอบรมจากศนยฝกและพฒนาอาชพราษฎรไทยบรเวณชายแดนจงหวดสระแกว. กรงเทพมหานคร : ศนยพฒนาบคลากร กรมการศกษานอกโรงเรยน.

สรรเสรญ วงศชอม. (2544). เศรษฐกจพอเพยง :พนฐานการพฒนาทยงยน. กรงเทพมหานคร : โรงพมพเพชรรงการพมพ.

สะอาด โยธาผล.(2534). เกษตรธรรมชาตชวยเกษตรกรไดจรงหรอ. กรงเทพมหานคร : มลนธอาสาสมครเพอสงคม.

********************



186

แนะนาหนงสอ ชอหนงสอ : Model of Teaching, Seventh Edition ผเขยน : Bruce Joyce Marsha Weil Emily Calhoun ปทพมพ : 2004, หนา 532 หนา สานกพมพ : Pearson Education, Inc. เนอหาสาระ หนงสอเลมนกลาวถง รปแบบการสอน (Model of Teaching) ทไดรบการพฒนาขนโดยคร

และผทกาลงจะกาวเขาสวงการวชาชพคร (Teacher Candidates) มรปแบบการสอนทหลากหลายซงไดผานการวจยมาแลวเปนอยางด การศกษารปแบบเหลานจะเปนพนฐานนาไปสการสอนแบบมออาชพทอาศยกระบวนการวจยไปสการปฏบตจรง

เนอหาภายในเลมแบงเปน 6 ตอนท 1 กลาวถงกรอบอางอง (Fram of Reference) ในการสรางรปแบบ ซงมรายละเอยดเกยวกบจดเรมตนของกระบวนการสบเสาะหาความร และทมาของรปแบบการสอน ตอนท 2 กลาวถงรปแบบการสอนกลมกระบวนการสารสนเทศ (Information-Processing Family) มรายละเอยดเกยวกบการเรยนรเพอการคดแบบอปนย การสรางมโนทศน รปแบบการอปนยโดยใชภาพและคา การสบเสาะหาความรเชงวทยาศาสตรและการฝกฝน รปแบบการจา รปแบบซนเนคตกส และการเรยนรจากการนาเสนอมโนทศนลวงหนา ตอนท 3 กลาวถงรปแบบการสอนกลมสงคม (Social Family) มรายละเอยดเกยวกบการเรยนรวมกน (Partner in Learning) ไปสกลมสบสอบ (Group Investigation) ตอนท 4 กลาวถงรปแบบกลมเอกตบคคล (Personal Family) มรายละเอยดเกยวกบการสอนโดยทางออม และการพฒนาอตมโนทศนทางบวก ตอนท 5 กลาวถง รปแบบกลมระบบพฤตกรรม (Behavioral Systems Family) มรายละเอยดเกยวกบการเรยนเพอรรอบ การสอนโดยทางตรง และการเรยนรจากสถานการณจาลอง ตอนท 6 กลาวถง ความแตกตางระหวางบคคล ความหลากหลาย และหลกสตร มรายละเอยดเกยวกบแบบการเรยนรและรปแบบการสอน ความเทาเทยมกนในการศกษา รปแบบการสอนเพอแกปญหาการไมรหนงสอ การสรางหลกสตรกบเงอนไขการเรยนร บทสดทายกลาวถงกระบวนการสบเสาะความรทไดมาจากการวจยโดยสรป

หนงสอเลมนจะชวยใหทานพบกบรปแบบการสอนทหลากหลาย สามารถนาไปประยกตใชในชนเรยนไดทนทเพราะไดเสนอตวอยางการใชรปแบบการสอนแตละรปแบบไวแลว



187

ใบสงซอ/ใบบอกรบ วารสารวชาการบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค

Nakhon Sawan Rajabhat University Graduate Studies Journal

ชอ (นาย/นาง/นางสาว) ................................................................................................................... ในนามหนวยงาน หนวยงาน .................................................................................................................................................. ทตงหนวยงาน ........................................................................................................................................... โทรศพท ........................โทรสาร .......................... ไปรษณยอเลกทรอนกส............................................ ในนามสวนตว สถานทตดตอ ............................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................... โทรศพท ......................โทรสาร ........................ ไปรษณยอเลกทรอนกส................................................

มความประสงคจะบอกรบ/สงซอ วารสารวชาการบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค บอกรบวารสารเปนรายป ปท .......... พ.ศ. ............... จานวน ...... ชด ชดละ 270 บาท รวมเปนเงน ............. บาท สงซอปลก ฉบบท ......... ปท .......... พ.ศ. ............... จานวน ...... ฉบบ ฉบบละ 100 บาท สงซอปลก ฉบบท ......... ปท .......... พ.ศ. ............... จานวน ...... ฉบบ ฉบบละ 100 บาท สงซอปลก ฉบบท ......... ปท .......... พ.ศ. ............... จานวน ...... ฉบบ ฉบบละ 100 บาท รวมเปนเงน ............. บาท

ทงนไดสงเงนคาวารสาร จานวน ............ บาท (............................................................................) โดย ธนาณต เชคไปรษณย สงจาย ปณ.สวรรควถ ในนาม คณ วรรฒนา ไวยมตรา สานกงานบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค อ.เมอง จ.นครสวรรค 60000



188

วารสารวชาการบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค

ปท 1 ฉบบท 1 ปท 1 ฉบบท 2

ปท 2 ฉบบท 3 ปท 2 ฉบบท 4 ปท 2 ฉบบท 5

Documents

1 ISSN 1905-677x วารสารวิิชาการบ ััณ ... - NSRUgs.nsru.ac.th/journal/journal/j6_20080616.pdf · 2013-10-15 · ป ที่ 3 ฉบับที่