Κείμενο: Διακήρυξη ακαδημαϊκών για την ελληνική γλώσσα «Τον τελευταίο καιρό έχει αρχίσει να εκδηλώνεται μια τάση να αντικατασταθεί το ελληνικό αλφάβητο από το λατινικό. Η τάση αυτή γίνεται φανερή κυρίως σε κείμενα παραγόμενα από ηλεκτρονικούς υπολογιστές -με χρήστες κρατικές υπηρεσίες και ΑΕΙ- σε κείμενα προβαλλόμενα από την τηλεόραση και από σχετικές προτροπές ξένων ραδιοφωνικών σταθμών. Είναι χαρακτηριστικό ότι η προσπάθεια αυτή, η οποία θα καταφέρει καίριο πλήγμα κατά της ελληνικής σκέψης και όλων των πτυχών του ελληνικού πολιτισμού που εκφράζονται με γραπτά κείμενα, αλλά και των εν γένει ανθρωπιστικών σπουδών, έφτασε μέχρι να απασχολήσει τον Τύπο και να αποτελέσει αντικείμενο ερωτήσεων βουλευτών προς τον υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων.

Η γλώσσα μας, η αρχαιότατη αλλά πάντα σύγχρονη και ζώσα, αυτή η γλώσσα που εμπλούτισε όχι μόνο τη λατινική, αλλά και τις κυριότερες ευρωπαϊκές γλώσσες, που έχει και οπτικά συνδεθεί άρρηκτα με το αλφάβητό μας, δεν είναι δυνατόν να υποστεί μείωση με την κατάργησή του από εμάς τους ίδιους. Είναι αδιανόητο να δεχθούμε ως Ελληνες τη μεταμφίεση της γραφής μας με την κατάργηση πολλών γραμμάτων της που δεν πέρασαν στο λατινικό αλφάβητο, και με την αντικατάστασή τους από άλλα υποτίθεται ηχητικώς παραπλήσια γράμματά του.

Όταν άλλοι λαοί, όπως π.χ. Γάλλοι και Ισπανοί μάχονται έως σήμερα να διατηρήσουν μέχρι την τελευταία τους λεπτομέρεια τον τρόπο γραφής των κειμένων τους με το δικό τους αλφάβητο, εδώ, με τη δικαιολογία της δήθεν διευκόλυνσής μας στην παγκόσμια επικοινωνία, επιχειρείται η αντικατάσταση του ελληνικού αλφαβήτου των 2.500 και πλέον χρόνων με το λατινικό…

Όπως και επί Ενετών, όταν αυτοί στα μέρη που κυριαρχούσαν προσπάθησαν ν' αντικαταστήσουν στα ελληνικά κείμενα τους ελληνικούς χαρακτήρες με λατινικούς, έτσι και τώρα θα αντισταθούμε, καλώντας όλους τους συνέλληνες ν' αντιδράσουν για την πρόρριζα εξαφάνιση των ανίερων αυτών σχεδίων».

Ερωτήσεις1. Ποιο είναι το θέμα (πρόβλημα) που απασχολεί τους ακαδημαϊκούς και

ποια είναι η θέση τους στο πρόβλημα αυτό;

(μονάδες 10)

Κριτήριο αξιολόγησης στη Νεοελληνική ΓλώσσαΟνοματεπώνυμο μαθητή:Ημερομηνία:………………………………

2. Με ποια επιχειρήματα υποστηρίζουν τη θέση τους; (μονάδες 20)

3. Το ύφος του κειμένου θα μπορούσε να χαρακτηριστεί επίσημο και τυπικό. Να βρείτε παραδείγματα (λέξεων και φράσεων) που στηρίζουν αυτό το χαρακτηρισμό. (μονάδες 10)

4. Να γράψετε, ως νέοι που χρησιμοποιείτε αυτόν τον τύπο γραφής που είστε όμως και ευαισθητοποιημένοι απέναντι στα προβλήματα που αφορούν τη γλώσσα, μια ανοιχτή επιστολή που απευθύνεται στους ακαδημαϊκούς υποστηρίζοντας τη θέση ότι η ελληνική γλώσσα δεν κινδυνεύει από τα greeklish. (μονάδες 60)

Οδηγίες: Ανοιχτές επιστολές που δημοσιεύονται στον τύπο

Οι επιστολές αυτές μπορεί να απευθύνονται σε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο ή μια συγκεκριμένη Αρχή, αλλά έχουν ως στόχο να λάβει γνώση του περιεχομένου τους η κοινή γνώμη. Διατηρούν τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της επιστολής ως προς τη δομή τους και ενδείκνυται να έχουν τίτλο. Χαρακτηρίζονται από συντομία, επίσημο ύφος, κυριολεκτική γλώσσα, σαφήνεια και ακρίβεια στη διατύπωση του περιεχομένου και λογική οργάνωση των μερών. Όταν στοχεύουν σε έντονη

Τίτλος: ………………………………………………………………………………………………………….. Λάρισα ……………………………………………………..

Αξιότιμα μέλη της Ακαδημίας

Πρόλογος: Αναφερθείτε στην αφορμή με την οποία γράφετε την επιστολή και το σκοπό της

Χρήσιμες εκφράσεις:Ως μαθητές που

ενδιαφερόμαστε για/ που πιστεύουμε….

αποφασίσαμε να σας

στείλουμε την επιστολή αυτή...Διαβάσαμε την πρόσφατη επιστολή

σας για…και κρίναμε σκόπιμο να σας

απαντήσουμε καταγράφοντας τις απόψεις μας...

Κύριο μέρος:

Εκθέτουμε τα επιχειρήματά μας

Χρήσιμες εκφράσειςΣυμμεριζόμαστε το ενδιαφέρον σας/ τον προβληματισμό σας/ τις ανησυχίες σας…. ωστόσο θεωρούμε….

Δε μπορούμε να αγνοήσουμε βέβαια …. ωστόσο πιστεύουμε

Επίλογος: Συνοψίζουμε σύντομα

Θεωρούμε ότι με τις παραπάνω απόψεις μας συμβάλλουμε και εμείς στην αντιμετώπιση...

Τα greeklish δεν απειλούν την ελληνική γλώσσα. Απάντηση στη διακήρυξη των ακαδημαϊκών.

Λάρισα ……………………………………………… Αξιότιμα μέλη της Ακαδημίας

Αφορμή για την επιστολή που σας απευθύνουμε αποτέλεσε η διακήρυξη για την ελληνική

γλώσσα που υπογράψατε και δημοσιεύσατε πρόσφατα στον τύπο, στην οποία εκφράσατε την

έντονη αντίθεσή σας στο φαινόμενο του εκλατινισμού του ελληνικού αλφαβήτου, γνωστό ως

greeklish. Ως νέοι που χρησιμοποιούμε αυτόν τον τύπο γραφής, χωρίς όμως αυτό να μας

καθιστά δόλιους υπονομευτές της ελληνικής γλώσσας, ούτε και ασυνείδητους χρήστες της,

θα θέλαμε να παρουσιάσουμε και τη δική μας οπτική στο ζήτημα αυτό.

Η δική μας λοιπόν άποψη, άποψη που συμμερίζονται και πολλοί διακεκριμένοι γλωσσολό--

γοι, είναι ότι τα greeklish δε συνιστούν κίνδυνο για την ελληνική γλώσσα. Πρώτα –πρώτα, γιατί

εμείς οι ίδιοι, που χρησιμοποιούμε αυτόν τον τύπο γραφής στις ψηφιακές μορφές επικοινωνίας

–στις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, στα μηνύματα που στέλνουμε μέσω των κινητών

τηλεφώνων ή στα μηνύματα του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου – χρησιμοποιούμε την ελληνική

γραφή σε περιστάσεις επικοινωνίας πιο επίσημες. Εξάλλου, δεν πρέπει να παραβλέπετε ότι

είναι απλά ένας τρόπος αντίδρασής μας απέναντι στους ενήλικες, όπως άλλωστε και ο

ιδιαίτερος τρόπος που μιλούμε, η ιδιόλεκτός μας, άρα αποτελεί φαινόμενο πρόσκαιρο και παρο-

δικό. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι τα greeklish δεν αποτελούν μια διαφορετική γλώσσα, απλά

διαφορετικό γραφικό σύστημα. Οι χρήστες του μιλούν την ελληνική και χρησιμοποιούν μάλιστα

όλους τους γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες της, ενώ η ποιότητα του λόγου τους

εξαρτάται από την επάρκεια του ομιλητή. Εφόσον λοιπόν η ελληνική γλώσσα δεν παύει να

μιλιέται, δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι κινδυνεύει.

Βέβαια, οι αντιρρήσεις μας αυτές δε σημαίνουν ότι παραγνωρίζουμε το –υπαρκτό και

οξύτατο – πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε στη χρήση της γλώσσας μας. Αναγνωρίζουμε ότι κά-

νουμε πολλά ορθογραφικά λάθη, το λεξιλόγιό μας είναι εξαιρετικά ίσως φτωχό και γενικά

δε χειριζόμαστε με ιδιαίτερη άνεση την «επίσημη» σχολική γλώσσα. Δε νομίζουμε όμως ότι

για το πρόβλημα αυτό ευθύνονται τόσο τα greeklish, όσο η αποτυχία του εκπαιδευτικού

συστήματος να μας διδάξει αποτελεσματικά τη γλώσσα μας.

Ας μη δίνουμε λοιπόν μεγαλύτερες διαστάσεις σε προβλήματα παροδικά και πρόσκαιρα,

όπως η μόδα των greeklish, γιατί μας αποπροσανατολίζουν από τα πραγματικά προβλήματα της

γλώσσας μας και επομένως μας απομακρύνουν από την επίλυσή τους. Ευελπιστούμε όμως ότι με

Με σεβασμό (Με εκτίμηση….)

τις απόψεις μας συμβάλλουμε κι εμείς σ’ έναν εποικοδομητικό διάλογο που ως αίσιο

αποτέλεσμα θα έχει τη βελτίωση της γλώσσας μας. Με σεβασμό (Με εκτίμηση….)

Ενδεικτικές απαντήσεις κριτηρίου

1. Το θέμα που απασχολεί τους ακαδημαϊκούς είναι ο κίνδυνος που διατρέχει η ελληνική γλώσσα από τον εκλατινισμό του αλφαβήτου της, τα greeklish. Η θέση τους είναι ότι ο κίνδυνος είναι υπαρκτός, όχι μόνο για την ελληνική γλώσσα αλλά και για τον ελληνικό πολιτισμό ευρύτερα.

2. Τα επιχειρήματα με τα οποία στηρίζουν τη θέση τους είναι τα ακόλουθα: α) Το αλφάβητο, η οπτική απόδοση της γλώσσας μας, είναι στενά συνδεδεμένο με αυτήν. Επομένως αν το αλλάξουμε, αν το καταργήσουμε, η γλώσσα μας βλάπτεται, υφίσταται μείωση. β) Άλλοι λαοί, όπως οι Γάλλοι και οι Ισπανοί, που αντιμετωπίζουν και οι ίδιοι ανάλογα προβλήματα, δεν υποχωρούν στις πιέσεις που δέχονται και αγωνίζονται ώστε η γραφή της γλώσσας τους να μείνει αναλλοίωτη. Άρα, το ίδιο θα έπρεπε να κάνουμε κι εμείς. γ) Και παλιότερα η ελληνική γλώσσα αντιμετώπισε παρόμοια προβλήματα, όπως στην εποχή των Ενετών, αλλά αντιστάθηκε και δεν επέτρεψε την αλλοίωσή της. Το ίδιο πρέπει να γίνει και σήμερα. δ) Η ελληνική γλώσσα δεν πρέπει να αλλοιωθεί, γιατί είναι μια γλώσσα με μακραίωνη ιστορία («αρχαιότατη»), στην οποία οφείλουν πολλά όλες οι ευρωπαϊκές γλώσσες («όχι μόνο…. ευρωπαϊκές γλώσσες»)

3. Παραδείγματα φράσεων που κάνουν το ύφος πιο επίσημο: κατάφερε καίριο πλήγμα, εν γένει, ζώσα, πρόρριζα. Επιπλέον, προτιμάται ο μακροπερίοδος λόγος (οι δύο τελευταίες παράγραφοι αποτελούνται από μία περίοδο) και η υποτακτική σύνταξη. Στην περίοδο «Είναι χαρακτηριστικό ….» έχουμε 5 δευτερεύουσες προτάσεις.

Τίτλος: ………………………………………………………………………………………………………….. Λάρισα ……………………………………………………..

Αξιότιμα μέλη της Ακαδημίας

Πρόλογος: Αναφερθείτε στην αφορμή με την οποία γράφετε την επιστολή, το σκοπό της καθώς και τη θέση μας στο πρόβλημα.

Χρήσιμες εκφράσεις:Ως μαθητές που

ενδιαφερόμαστε για/ που πιστεύουμε….

αποφασίσαμε να σας

στείλουμε την επιστολή αυτή... (ή) Διαβάσαμε την πρόσφατη επιστολή

σας για…και κρίναμε σκόπιμο να σας

απαντήσουμε καταγράφοντας τις απόψεις μας...Συμμεριζόμαστε το ενδιαφέρον σας/ τον προβληματισμό σας/ τις ανησυχίες σας…. ωστόσο θεωρούμε….

Κύριο μέρος:

1. Προσπαθούμε να απαντήσουμε στα επιχειρήματα των αντιπάλων και εκθέτουμε τα δικά μας.

Χρήσιμες εκφράσειςΣτην επιστολή σας αναφέρετε ότι…….. Όμως οφείλετε να αναγνωρίσετε ότι…

Εύκολα θα μπορούσαμε να αντικρούσουμε τον ισχυρισμό σας ότι…..

Δε μπορείτε να αμφισβητήσετε …./ δεν πρέπει να ξεχνάτε

2. Εκφράζουμε κάποιο περιορισμό , μια επιφύλαξη για όσα είπαμε.Δε μπορούμε να αγνοήσουμε βέβαια …. ωστόσο πιστεύουμε

Με σεβασμό (Με εκτίμηση….)

Επίλογος: Συνοψίζουμε σύντομα/ εκφράζουμε τη συγκρατημένη αισιοδοξία μας για την επίλυση του προβλήματος.

Θεωρούμε ότι με τις παραπάνω απόψεις μας συμβάλλουμε και εμείς στην αντιμετώπιση...