14/12/2020

1

J.F. Lukas

1. Gaia: Ebaluazioa eta Ikerkuntza

1. Gaia: Ebaluazioa eta Ikerkuntza

1. Paradigmaren kontzeptua

2. Paradigmak

1. Kuantitatiboa

2. Kualitatiboa

3. Kritikoa

3. Paradigmen arteko diferentziak

4. Integrazio metodologikoa

5. Ebaluazio-Ikerkuntza eta Programen ebaluazioa

Juan Miguel Fernández-Balboaren bideoa

14/12/2020

2

Paradigmaren Definizioa (1)• “Komunitate zientifikoak une jakin batean

arazoei ekiteko duen moduaren adierazpena. Paradigma bat gizarte-munduari buruzko ustekizun elkarrekin lotuen multzo bat da, eta marko filosofiko eta kontzeptuala ematen du gizarte-mundua modu antolatuan aztertzeko” (Khun, 1982).

• “Komunitate zientifiko bateko kideek hezkuntza prozesuak ikusi, analizatu eta interpretatzeko duten modua, kontutan izanik, hauek, balore, postuladu, arau, sinismen eta hezkuntza prozesuak sumatzeko eta ulertzeko ereduak konpartitzen dituztela”.

• “Munduaren ikuspegi bat, perspektiba orokor bat, mundu errealaren konplexutasuna xehatzeko modu bat” (Patton, 1978).

• “Zientzialari-komunitate batek onartutako metodo, problema eta soluzio-arauen iturri bat”(Pérez Serrano, 1994).

• “Realizaciones científicas universalmente reconocidas, que durante cierto tiempo proporcionan modelos de problemas y soluciones a una comunidad científica”(Kuhn, 1986: 3)

• “Conjunto de creencias y actitudes, visión del mundo compartida por un grupo de científicos, que implica, específicamente, una metodología determinada”(Alvira, 1979: 34).

• “Es aquello que los miembros de una comunidad de científicos comparten: una constelación de creencias, valores y técnicas por un lado, y de soluciones de problemas tipo por otro, que sirven para la resolución de problemas aún no resueltos, que constituyen el punto de partida de la investigación” (Sandín, 2003: 7).

Paradigmaren Definizioa (2)

14/12/2020

3

• “Un punto de vista o modo de ver, analizar e interpretar los procesos educativos que tienen los miembros de una comunidad científica y que se caracteriza por el hecho de que tanto científicos como prácticos comparten un conjunto de valores, postulados, fines, normas, lenguajes, creencias y formas de percibir y comprender los procesos educacionales”(De Miguel, 1988: 66)

• “Es una imagen básica del objeto de una ciencia. Sirve para definir lo que debe estudiarse, las preguntas que es necesario responder, cómo deben preguntarse y qué reglas es preciso seguir para interpretar las respuestas obtenidas. Es la unidad más general de consenso dengtro de una ciencia y sirve para diferenciar una comunidad (o subcomunidad) de otra” (Ritzer, 1993: 598).

• “Una visión del mundo, una perspectiva general, un modo de desmenuzar la complejidad del mundo real. Como tales, los paradigmas se hallan profundamente fijados en la socialización de adictos y profesionales: los paradigmas les dicen lo que es importante, legítimo y razonable. Los paradigmas son también normativos: señalan al profesional lo que ha de hacer sin necesidad de prolongadas consideraciones existenciales o epistemológicas” (Patton, 1978: 203).

Paradigmaren Definizioa (3)

Paradigma Kuantitatiboa1. Natur zientzietan erabilitako eredua.

2. Behaketa eta esperimentazioa.

3. Ezagupen sistematikoa, frogagarria, konparagarria, neurgarria eta errepikagarria bilatzen da.

4. Metodo hipotetiko-deduktiboa.1. Hipotesiak.

2. Datuen bilketa objektiboa.

3. Datuen tratamendu estatistikoa.

5. Ezagupena zabaltzea.

6. Errealitatea behatu, neurtu eta kuantifikatu.

7. Frogagarria ez denean ez da kontutan hartzen.

8. Subjektuen egoera subjektiboak ez dira kontutan hartzen.

9. Gizabanakoak zatigarriak dira.

10. Teoriak osatzea, orokortzea.

11. Objektua metodora egokitzen da.

14/12/2020

4

Paradigma Kualitatiboa1. Errealitate kontestualizatuaren ulermena

bilatzen da. Ez aldagaiak.2. Praktikaren eta praktikatik egindako

hausnarketa.3. Praktikoen partaidetza sustatzen bilatzen da.4. Garrantzi gehiago dauka ulermenak,

egiaztapenak baino.5. Teorien izaera berezia azpimarratzen da.6. Deskripzio aberatsagoak.7. Metodologia kualitatiboa azterketa

sakonagoak egiteko.8. Arauetatik ateratzen direnak interesatzen dira.9. Justifikaziorako logika diferentea.10. Metodoa objektura egokitzen da.

Paradigma Kritikoa

1. Giza jakintzaren interesak (Habermas)

1. Interes Teknikoa.

2. Interes Praktikoa.

3. Interes Emantzipatzailea.

• Paradigma kritikoaren ezaugarriak

1. Aldaketa soziala errazten saiatzen da.

2. Prozesu demokratikoa.

3. Praktikatik bilakatzen da.

4. Praktikatik eta praktikarentzat.

5. Eztabaida eta hausnarketa partehartzailea.

14/12/2020

5

Paradigmak

• PARADIGMA POSITIBISTA: Natur zientzietako metodo zientifikoaren aplikazioan oinarrituta. Bere asmoa hezkuntza gertakarien esplikazio kausala da.

• PARADIGMA INTERPRETAZIOAKOA: Bere helburua, hezkuntza eszenatokian parte hartzen duten lagunen esanahi eta asmoetan oinarrituz, hezkuntza gertakarien ulermena eta interpretazioa da.

• PARADIGMA KRITIKO: Bere asmoak, gertakarien ulermen soila gainditzen du, soluzioak bilatuz errealitatea eraldatuz, hezkuntza praktikaren etengabeko hausnarketa erabiliz horretarako.

Paradigmen arteko Diferentziak

• Errealitatearen natura.

• Ikerkuntza-objektuaren erlazioaren natura.

• Enuntziatu legalen natura.

• Metodologia. – Metodoa

– Kalitatearen irizpideak

– Teoriaren iturriak

– Erabilitako ezagupen motak

– Ikerkekuntzaren tresnak

– Ikerkuntzaren diseinua

– Eszenatokia

14/12/2020

6

POSITIBISTA INTERPRETAZIOZKOA KRITIKOA

IKERKETAREN ASMOA

Esplikatu

Kontrolatu

Aurreikusi

Ulertu, Interpretatu (elkarrenganako eta partehartzailea den ulermena)

Askatu, kritikatu eta aldaketaren potentziala identifikatu

ERREALITATEAREN NATURA (ONTOLOGIKA)

Emandakoa, kanpokoa, singularra, tangiblea, zatigarria, konbergentea

Multiplea, holistikoa, dibergentea, eratutakoa

Interpretatiboaren berdina

SUBJEKTU-OBJEKTU ERLAZIOA

Independienteak. Muestrala, baloreetatik aske

Intererlazionatua. Faktore subjektiboengatik eragindako erlazioak

Intererlazionatua. Giza askapenaren konpromesuak eragindako erlazioak.

ASMOA: GENERALIZAZIOA

Denbora eta testuingurutik aske dauden generalizazioak. Legeak, esplikazio nomotetikoak.

-Deduktiboak

-Kuantitatiboak

-Berdintasunetan zentratua

Emandako denbora eta testuinguruko lan hipotesiak. Esplikazio idiografikoak, induktiboak, kualitatiboak, desberditasunetan zentratuak

Interpretatiboaren berdina

ESPLIKAZIO KAUSALA

Benetako kausak. Faktoreen interakzioa Interpretatiboaren berdina

AXIOLOGIA: BALOREEN ESANAHIA

Baloreetatik aske Emandako baloreak. Baloreek, arazoaren aukeraketan, teorian eta analizatzeko metodoetan eragiten dute.

Emandako baloreak. Ideologien kritika.

PARADIGMA KUALITATIBOA PARADIGMA KUANTITATIBOA

Metodo kualitatiboen erabilera proposatzen du Metodo kuantitatiboen erabilera proposatzen du

Giza jokabidea ulertzen interesatua (fenomenologismoa)

Positibismo logikoa; fenomeno sozialen gertaerakedo kausak bilatzen ditu, gizabanakoen egoera

subjektiboei arreta eskasa emanez.

Behaketa naturalista eta kontrolik gabekoa Neurketa sakona eta kontrolatua

Subjektiboa Objektiboa

Datuetatik hurbil; “barneko” ikuspegia Datuetatik urrun; “kanpoko” ikuspegia

Errealitatean oinarritua, deskubrimentuetara orientatua, miatzailea, deskriptiboa eta induktiboa

Errealitatean ez oinarritua, konprobaziora orientatua, konfirmatorioa, erredukzionista,

inferentziala eta hipotetiko-deduktiboa

Prozesura orientatua Emaitzera orientatua

Balidoa: “benetako”, “aberatsak” eta “sakonak” diren datuak

Fidagarria: datu “solidoak” eta errepikagarriak

Ez generalizagarria: kasu bakunen azterketa Generalizagarria: kasu anitzen azkerketak

Holista Partikularista

Errealitate dinamikoa onartzen du Errealitate egonkorra onartzen du

14/12/2020

7

Osagarritasun metodologikorako oinarrizko estrategiak(Bericat, 1998)

Osaketa

B Metodoa

+

A Metodoa

Triangulazioa

Konbinazioa

Ikerketa Metodo Mistoak: Oinarrizko Diseinuak (Creswell, 2015)

John W. Creswell: What is mixed methods research (Vídeo en inglés)

G. Rodríguez y M. Ibarra: Diseño de Investigación en los Métodos Mixtos

Datu KualitatiboenBilketa eta Analisia

Datu KuantitatiboenBilketa eta Analisia

1. Fasea

Bateratu/Uztartu

Interpretazioa

Diseinu Konbergentea

14/12/2020

8

Ikerketa Metodo Mistoak: Oinarrizkoa Diseinuak (Creswell, 2015)

John W. Creswell: What is mixed methods research (Vídeo en inglés)

G. Rodríguez y M. Ibarra: Diseño de Investigación en los Métodos Mixtos

DatuKuantitatiboen

Bilketa eta Analisia

Datu KualitatiboenBilketa eta Analisia

1. Fasea

Horiek azaltzeko…

Inferentziak

Diseinu Sekuentzial Argitzailea (Esplikatzailea)

2. Fasea

Ikerketa Metodo Mistoak: Oinarrizko Diseinuak(Creswell, 2015)

John W. Creswell: What is mixed methods research (Vídeo en inglés)

G. Rodríguez y M. Ibarra: Diseño de Investigación en los Métodos Mixtos

DatuKualitatiboenBilketa eta

Analisia

Fase Kuantitatiboa.

Tresnen Diseinua edo

Esku-hartzearenDiseinua

1. Fasea

Hor oinarrituta…

Inferentziak

Miaketarako Diseinu Sekuentziala (Esploratorioa)

2. Fasea 3. Fasea

Fase Kuantitatiboa.

Tresnen Diseinua edo

Esku-hartzearenDiseinua

14/12/2020

9

Ebaluazio-IkerkuntzaProgramen Ebaluazioa

Ebaluazio-Ikerkuntza

Programen Ebaluazioa

Ebidentziak bilatu

Judizioak botatzeko irizpideak

Erabakiak hartzeko prozesuak

• EBALUAZIO-IKERKUNTZA: “Informazio fidagarria eta baliozkoa biltzeko eta analizatzeko prozesu sistematikoa, hezkuntza-programa bati buruz erabakiak hartzeko. Prozesu hori, zorrotza, kontrolatua eta sistematikoa den heinean, ebaluazio-ikerkuntza izenaz ezagutzen den ikerkuntza era bat da” (De la Orden, 1985).

• OINARRIZKO IKERKETA: “Teoria bat zabaltzeko helburuz, ezagupen berrien ikerketa izango litzateke, kontutan hartu gabe hortik ondorioztatu daitezkeen aplikazio praktikoak” (Bisquerra, 1989).

• IKERKETA APLIKATUA: “Nahiko gertu dagoen helburu praktikoari zuzendutako aktibitate zientifikoa” (De Miguel, 1985).

• PROGRAMA:

– “Programa bat, hezkuntza aktibitate jarraia da, bere menpe jartzen diren subjektuen itxarondako aldaketak lortzeko diseinatua” (Austin eta Ramos, 1971).

– “Programa bat, interbentzio edo antolatutako aktibitateen multzoa da, kanpoko helburuak lortzeko, hau da, ezagututako premia soziala asetzeko edo identifikatutako arazo soziala gainditzeko” (Rutman eta Mowbray, 1983).

– “Programa bat, helburu bat edo helburu multzo bat lortzeko edozein ekinbide sistematikoa da” (De la Orden, 1985).

14/12/2020

10

Stakeren definizioa

• Antolatutako aktibitatea da

• Denboran zehar ematen da

• Helburu batzuk lortu nahi dira

• Finantziazio eta kudeaketa sistema du

• Subjektu talde batentzat pentsatua dago

• Beste pertsona askoren interesa ere sortzen du

Ebaluazioa-Ikerkuntza eta Oinarrizko Ikerketa

• Orientazioa edo asmoa

• Baloreen garrantzia

• Hipotesien erabilera

• Aldagaien kontrola eta manipulazioa

• Ikerkuntza errepikatzeko aukera

• Emaitzen orokortzea

• Baliotasun irizpideak

• Ikertzailearen zeregina

• Ikerkuntzaren txostenak

14/12/2020

11

Ikerkuntza eta Ebaluazioaren Urratsak (Casanova, 1995)

Ikerkuntzaren Urratsak Ebaluazioaren Urratsak

Ikerkizunaren (Arazoaren) definizioa Berdin

Hipotesien planteatzea XXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Plangintza: diseinua, teknikak, tresnak, denborak, eragileak, hartzaileak

Berdin

Exekuzioa: datuak biltzea, analizatzea eta tratatzea

Berdin

Txostena: deskribapena eta ondorioak

Berdin

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX Ebaluagaiaren balioespena

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX Erabakiak hartzea

Lan taldeak

1. Paradigma positibista

2. Paradigma interpretatiboa

3. Paradigma kritikoa

4. Galdera edo eztabaida gaiak

5. Ebaluazioa eta ikerkuntza: aurkezpena

14/12/2020

12

Lan taldeak

• 1-20

• 2-19

• 3-18

• 4-17

• 5-16

• 6-15

• 7-14

• 8-13

• 9-12

• 10-11