0.Rutiranje I Internet Protokoli

8/3/2019 0.Rutiranje I Internet Protokoli

1/12

Rutiranje I Internet protokoli

Savremene tehnologije (e-mail, mobilni telefoni, Internet,) funkcioniu zahvaljujuiupotrebi rutera za prenos podataka od jednog do drugog ureaja.

Ruter (router) = ureaj za posredovanje u komunikacionoj mrei koji slui kao veza

meu raunarima jednog LANa za prenos poruka.

U mrei sa vie LANova slui kao veza izmeu LANova pri njihovoj komunikaciji.

Glavna uloga rutera je prenos informacija izmeu mrea, mada ruteri mogu da

obezbijede i osnovni oblik zatite mree jer mogu da koriste firewall za zatituureaja.

Protokoli predstavljaju softver koji koriste ruteri za prenos podataka.

Protokoli za rutiranje koriste algoritme pomou kojih se izraunava najbolja putanja

od jedne mree do druge. Svi ruteri odravaju tabele rutiranja koje drugim ruterima

omoguavaju prikaz cijele mree i meusobne konekcije. Informacija o topologiji

mree se uva u tabeli rutiranja.

Ako elite da pregledate tabelu rutiranja, otkucajte u komandnoj liniji

C:> route print

Alatke ping i tracert

Ove alatke se koriste za dijagnosticiranje problema na mrei. Pomou ICMP

protokola, administrator mree prati rutiranje paketa s jednog kraja na drugi. Ovi eho

paketi mogu da ukau na oblasti potencijalnog gubitka informacija. Ukratko, pingidentifikuje hostove sa kojima nije mogua komunikacija, tracert vraa putanju koja

se prolazi za pristizanje na specifino odredite.

Alatka ipconfig Prikazuje TCP/IP parametre host(oznaava ime raunara na kome

se nalazi fajl) raunara. Sa opcijom/all daje detaljan izvestaj.


2/12

Komuniciranje podataka izmedju racunara obavlja se protokola TCP/IP

TCP/IPje skup protokola koja sadri dva glavna protokola, TCP i IP.

TCP=Transmission Control Protocol

IP=Internet ProtocolTCP je protokol transportnog sloja mreze.

IP je rutabilni protokol na sloju mree.

IP Adrese

IP adrese su podeljene u pet klasa od A do E. Svaka klasa moe da opisuje razliit

broj mrea i hostova. Kreiranje podmrea se izvodi da bi se dobio vei broj mrenih

adresa u odnosu na broj koji obezbijeuje IP licenca.

Standardna IP adresa (npr. 128.95.95.178) sastoji se iz etiri broja razdvojenih

takom. Raspoloivi opseg adresa je od 0.0.0.0 do 255.255.255.255.

Svaki od ovih brojeva je u intervalu od 0 do 255. Dakle Internet podrzava 255 4 tj.

4.288.250.626 racunara.( ili 2 32).

Spomenute adrese su IPv4 (ver.4). U najnovijoj verziji IPv6 svaka adresa se sastoji

umjesto 32, 128 bita (2 128 adresa). [Takodjer postoji mrezna adresa i host adresa, i

tu se umjesto decimalnog zapisa koristi heksadecimalni, a cijela adresa se dijeli u

grupe od 16 bita, koji se odvajaju zarezima, npr. A6fc:0:ab3:0:3a92:fa33:1243:ed]

Rezervisane adrese su:

0.0.0.0 koristi je RIP za rutiranje

255.255.255.255 koristi se za emitovanja

127.0.0.1 rezervisano za interno testiranje petlji, racunar sa koga se salje

poruka. (Podaci koji se salju na ovu adresu, nece se prosljediti

preko Interneta, vec ce se vratiti nazad tom racunaru).

Prvi dio adrese slui za identifikaciju mree, a drugi dio za identifikaciju host

raunara. Za rutiranje je veoma vana mogunost razdvajanja mree od host

raunara.

Svaka IP adresa moze se podijeliti u dva dijela

I) Adresa mreze

II) Adresa racunara u toj mrezi


3/12

Tip mree IP-AdresiranjeTipina IP-Adresa

Mrea A- Klase xxx.xxx.xxx.xxx 115.220.115.67Mrea B-Klase xxx.xxx.xxx.xxx 132.117.115.15

Mrea C-Klase xxx.xxx.xxx.xxx 192.35.155.132

Klasa A su sve adrese u kome xxx oznacava adresu mreze, a ostali su brojevi adrese

racunara u toj mrezi . Za njih su rezervisani brojevi od 1 do 126, a uglavnom ih koriste

velike kuce, kao sto je MIT Univerzitet. (Ukupnan broj racunara 2553 = 16.777.216)

Klasa B za adresu mreze koriste se brojevi xxx.xxx, a ostali cine broj racunara iz mreze.

Brojevi xxx (prva tri) u klasi B krecu se od 128 do 191. (Ukupno racunara 2552 = 16.384)

Istom logikom definisana je klasa C u kojoj xxx.xxx.xxx oznacavaju mrezu, a cetvrti broj

oznacava broj racunara.I tu postoji restrikcija u prvom broju i on je u rasponu od 192 do

223. (Ukupno racunara 254 bez 0 i 255)

Mrni ID i Host ID

Binary format Decimalni zapis

10000011 01101011 00000011

00011000

131.107.3.24


4/12

Konverzije meu brojnim sistemima

Binarni broj Bit vrednosti Dekadni broj

00000000 0 0

00000001 1 1

00000011 1+2 3

00000111 1+2+4 7

00001111 1+2+4+8 15

00011111 1+2+4+8+16 31

00111111 1+2+4+8+16+32 63

01111111 1+2+4+8+16+32+64 127

11111111 1+2+4+8+16+32+64+1

28

255


5/12

Za klasu D je opseg od 224-239 i za klasu E od 240 do 255.

D,E se rijee koriste. D se koristi za multikasting.

Fully Qualified Domain Name (FQDN).

Adresa oblika www.kompjuter.ba naziva se FQDN adresom. Svaki racunar spojen naInternet mora imati svoju IP adresu. Kada naprimjer upise se gornja adresa,

odgovarajuci preglednik ce dohvatiti web stranicu smjestenu na racunaru npr.

213.202.123.122.

Adresu koja je u FQDN obliku u IP adresu prevode DNS (Domen Name Serveri). Njihov

jedini zadatak jeste prevesti IP adresu u FQDN i obrnuto. Na svakom od DNS servera

postoji popis FQDN adresa za vlastiti domen, a one adrese koje ne postoje u tom popisu,

upute se proslijedjuju nekom drugom DNS serveru (tj. Onome koji zna tacan odgovor

prema vec unaprijed definisanim pravilima.)
http://www.kompjuter.ba/http://www.kompjuter.ba/


6/12

DNS - Domain Name System

sistem koji omoguuje pronalaenje nekog sadraja na internetu bez potrebe

pamenja ili zapisivanja IP Adresa

sistem omoguava pretvaranje IP Adrese u u naziv, a organiziran je hijerarhijski kao i

IP Adrese (podijeljen takama)

Domeni

razlikujemo Top-Level-Domain

u svakoj dravi postoji ustanova koja regulira dodjelu domena, u Bosni i Hercegovini

je BihNet ,u Hrvatskoj je to CARNet itd.

ba, de,es, hr itd. Oznacavaju domene drzava

Takodjer uz domene drzava postoje i drugi domeni kao:

.com, - komercijalna stranica

.edu, obrazovne institucije

.gov vladine organizacije uglavnom americke

. org organizacije

.mil vojne ustanove itd.

Ponekad je umjesto domena korisno otvoriti pod domen. Na primjer ako vec postoji

server sa adresom http://www.pmf.unsa.ba (ovdje je domen pmf.unsa.ba), tada ako

Odsjek matematike direktno vezemo uz pmf tada otvaramo poddomen npr.

http://matematika.pmf.unsa.ba .

Client-Server Tehnologija

serveri su softverski programi koji se nalaze na Hostovima (raunarima) te koji

permanentno oekuju upit koji odgovara usluzi za koju su namjenjeni

Web serveru su racunari na kojima su smjestene web stranice.

Na serverima na internetu kljucni su portovi (ulazi), a koji obavljaju odredjene usluge

(protokole) na racunaru. Osnovne usluge na internetu imaju portovi do broja 1000, a taj
http://www.pmf.ba/http://matematika.pmf.unsa.ba/http://www.pmf.ba/http://matematika.pmf.unsa.ba/


7/12

broj se krece i do 65.535, a koristi se za nestandardne usluge ili one specificne koje su

vezane za operacione sisteme.

Uloga osnovnih portova

Broj porta Usluga (protokol) Opis21 ftp File transfer protokol za razmjenu datoteka25 smpt Elektronska posta80 http Web server 110 Pop3 Elektronska posta

clients (klijenti) su softverski programi koji vre upit te potrauju od servera neki

sadraj ili podatak (Web Browser)

regulisanje komunikacije izmeu Servera i Clienta postie se odgovarajuim

protokolom za WWW to je HTTP(Hyper Text Transfer Protocol)

postoje jo i "PUSH" tehnologije: client-push iserver-push

Internet usluge

E-mail (elektronika pota) je najee koritena internet usluga

Telnet se koristi za rad na udaljenom raunalu, prije svega na Unix-Sistemima

FTP (File Transfer Protocol) je internet servis koji slui za podizanje (upload) ili

skidanje (download) nekog sadraja sa nekog serverskog raunari

Gopher slina www-u ali podrava samo tekst (danas se rijetko koristi)

News grupe diskusijske grupe

World Wide Web WWW

WWW (World Wide Web) je kolekcija svih kompjutera koji su umreeni zajedno.

Umreeni znai da imaju naina da komuniciraju i razmjenjuju podatke medjusobno. Podacimogu da se nadju u razliitim formatima kao to su tekst iliWord documenti, slike(images),
http://opt/scribd/conversion/tmp/scratch6325/HTML.ppthttp://opt/scribd/conversion/tmp/scratch6325/HTML.ppt


8/12

zvuni fajlovi(MP3), web stranice itd. Svaki od gore navedenih formata je ifriran(kodiran)

na specifian nain tako da su potrebnaaplikacija da protumai kodove kao sto je Word u

sluaju tekst formata, MP3 Player u sluaju zvunih fajlova ili Photoshop u sluaju grafikih

formata (JPEG ili GIF). Web stranice se takodje kodiraju na specifian nain i za to se koristi

HTML iliHyperText Markup Language.HTML je nita drugo nego skup odredjenihinstrukcija koje se koristeda bi se napravile web stranice.

povijest www-a poinje 1990.god. u enevi; Tim Berners-Lee sa suradnicima (CERN)

pokrenuli inicijativu za koritenje interneta u razmjeni informacija na nain da cijeli

dokumenti budu vidljivi uz mogunost prikazivanja slika i jednostavne navigacije

(dijelova teksta koji bi imali vezu "link" uvoenje pojma "Hyperlink")

nastaje novi format podataka HTML (Hypertext Markup Language) i novi protokol za

razmjenu tih podataka HTTP (Hypertext Transfer Protocol)

prvi www pretraiva (web browser) sa grafikim sueljem je razvioMarc

Andreessen, pod imenom Mosaic; kasnije osniva tvrtku Netscape

sredinom 90-ih poinje "boom" razvoja web browsera

Browser

Kao to vam je za gore navedene formate (tekst, grafiki ili zvuni) bila potrebna

aplikacija tako je za deifrovanje HTML koda potrebna specifina aplikacija koja se zove

Browser.

Za tumaenje HTML stranica potreban je browser (kao sto je Microsoftov Internet

Explorer ili Natscape) iadresa web servera tj internet prezentacije ili (URL) npr.

www.yahoo.com.

MIME tipovi

Datoteke koje se pozivaju sa servera imaju isti tip. Standard oznacavanja tipova

datoteka naziva seMIME(Multipurpose Internet Multimedia Extensions).

Kada se dohvati neka datoteka, odgovarajuce preglednik ce uraditi akciju ovisno onjenom MIME tipu.
http://www.w3.org/pub/WWW/People/Berners-Lee/http://home.netscape.com/people/marca/http://home.netscape.com/people/marca/http://home.netscape.com/people/marca/http://www.yahoo.com/http://www.w3.org/pub/WWW/People/Berners-Lee/http://home.netscape.com/people/marca/http://home.netscape.com/people/marca/http://www.yahoo.com/


9/12

Primjer. Ako se radi o MIME tipuimage-gif, preglednik ce shvatiti da se radi o formatu

slike I prikazati je u svome prozoru.

Ako se radi o datoteci iz MS Worda tada ce je internet explorer automatski prikazati kao

da se radi o do dokumenti radjenom u WORDU.

Maske podmreze

Primjer: Ako ste konfigurisali interfejs rutera za mreu klase C i dodijelili adresu

230.230.230.0 sa maskom podmree 255.255.255.0 (jer je to validna maska

podmree za klasu C),

Pojavie se problem.

Razlog: Adresa 230.230.230.0 iako izgleda ispravno, ali je to adresa klase D, te

ureaj ne bi mogao da ispravno komunicira sa drugim ureajima u podmrei klase C.

Maska podmree se koristi od strane IP da bi se razlikovala adresa host raunara

od adrese mree.

Maska podmree za klasu A adresa: 255.0.0.0

Maska podmree za klasu B adresa: 255.255.0.0

Maska podmree za klasu C adresa: 255.255.255.0

Koja je uloga mrene podmaske?


10/12

Za razlikovanje Network ID od Host ID

Detekcija da li odredini host je lokalni ili udaljeni host


11/12

PODMREA


12/12

Documents

0.Rutiranje I Internet Protokoli