BİLDİRİ / KONU BAŞLIĞI:YOL YAPIMINDA KULLANILAN ASFALT MALZEMESİNİN İŞLENEBİLİRLİĞİ VE SIKIŞTIRILABİLİRLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

BİLDİRİ YAZARLARI:Samer DESSOUKY, İbrahim SEL, Hacer BİLİR ÖZHAN, Serdar MERMER

Bildiri / Konu Başlığı YOL YAPIMINDA KULLANILAN ASFALT MALZEMESİNİN İŞLENEBİLİRLİĞİ VE SIKIŞTIRILABİLİRLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

• Bu çalışma rutin karışım tasarım sürecinde ve öncesinde serme işlemleri için karışımlarının işlenebilirlik ve sıkıştırılabilirliği değerlendirmek için superpave gyratory kompaktör ile sıkıştırma endeksleri geliştirmeyi amaçlamaktadır.

• İşlenebilirlik karışım malzemelerinin imalat ekipmanları kullanılarak kolayca harmanlanmasıyla yansıtılmıştır.

• Sıkıştırılabilirlik karışımın stabilitesi ve trafik yükü altındaki yoğunluğa karşı direnci ile ifade edilmiştir.

MALZEME VE YÖNTEM• Karışımların sıkıştırılması birçok faktöre bağlıdır, özellikle

gradasyon, asfalt kalitesi ve muhtevası, agrega boyutu, sıcaklık ve kompaktör üreticisi vb.

• Bu çalışma kompaksiyon indislerini belirlerken, bu faktörleri dikkate almayı hedeflemiştir.

• Çalışmada laboratuvar ve arazide yapılan iki tip karışım kullanılmıştır.

• Laboratuvar karışımları Teksas’ta yaygın kullanılan, üç tür dizayn karışımıyla yapılmıştır; sırasıyla Tip B, C ve D. Arazi karışımları üç farklı yerde serilen kaplamalardan elde edilen numunelerden imal edilmiştir.

MALZEME VE YÖNTEM

Bu çalışmada enerji indisleri, karışımı özel bir yoğunluğa sıkıştırmak için gereken devir sayısına dayanarak değiştirilmiştir. İki indis yani, İşlenebilirlik Enerji İndisi (WEI) ve sıkıştırılabilirlik enerji enerji indisi (CEI)tanımlanmıştır:

MALZEME VE YÖNTEM

CEI ve K*AV sonuçları aşağıdaki şekillerde gösterilmiştir.

K kompaksiyon eğimi olarak tanımlanmıştır ve AV dizayn devir sayısına bağlı olan (Ndizayn) hava boşluklarıdır.

0

1

2

3

0

10

20

30

40

50

60

70

Opt+ Opt Opt- Opt+ Opt Opt- Opt+ Opt Opt-

D C B

CE

I

Energ

y Index &

K*A

V

EI(92-96%) K*AV CEI

Laboratuar Karışımları (opt = optimum, opt + = optimum+0.5%, opt - = optimum-0.5%)

b) Plent Karışımları (Contr. = Kontrol, Mod.= Değişmiş)

MALZEME VE YÖNTEM Bu parametreler, karışımın sıkıştırılabilirliği karakterize etmek

için yeterli indislerdir. Şekil a’da görülebildiği gibi, her iki indis (CEI ve K*AV) agrega

gradasyonu ve asfalt muhtevasına duyarlılık göstermişlerdir. Asfalt içeriğini azaltmak, karışımın stabilitesine ve istenilen

yoğunluğa ulaşırkenki direcini artma eğilimi göstermiştir ki buda sırasıyla düşük CEI değerleri ve yüksek K*AV değerleriyle yansıtılır

En az % 4 boşluk oranındaki (%96 yoğunluk) sıkıştırma için daha fazla enerji gerekterin bu karışımlar daha kalıcı, daha dayanımlı ve yenilme ve deformasyona daha dirençlidir. Teorik beklentilere uygun olarak CEI ile K*AV ters orantılıdır.

SONUÇ

• Bu çalışmada CEI (sıkıştırma indeksi) ile performans testleri arasında güçlü korelasyonlar elde edilmiştir.

• CEI (indeksin) kalıcı deformasyon direnci şeklindeki stabiliteyi tahmin edebilme kapasitesi kayda değer tespitlerden biri olmuştur.

• Ayrıca agrega tipininin, asfalt içeriğinin, agrega boyutunun ve kompaktör tipinin karışım sıkıştırılmasına etkisi incelenmiştir.

• Karışımın iç yapısı (agrega taneciklerinin arasındaki temas nokta adedi) karışım sıkıştırılmasına önemli etkisi gözlemlenmiştir.