-595��������ok (1-7).indd 1 6/3/17 3:22:44 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย

กระทรวงศกษาธการ

-595��������ok (1-7).indd 2 6/3/17 3:22:45 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

ปทพมพ พ.ศ.2559

จำนวนพมพ 32,000เลม

จดพมพโดย สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กระทรวงศกษาธการ

พมพท โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทยจำกด

79ถนนงามวงศวานแขวงลาดยาวเขตจตจกรกรงเทพมหานคร10900

โทร.0−2561−4567โทรสาร0−2579−5101

นายโชคดออสวรรณผพมพผโฆษณา

-595��������ok (1-7).indd 3 6/3/17 3:22:45 PM

คำนำ

(ก)

งานแนะแนวเปนงานหลกทสำคญและจำเปนอยางยงทตองดำเนนการควบคไปกบการเรยนการสอนจงจะสามารถจดการศกษาใหบรรลผลตามเปาหมายของหลกสตรได แตจากสภาพการณทปรากฏ พบวา มปจจยซงไมเออใหสถานศกษาดำเนนงานแนะแนวทเปนผลตอการจดการเรยนรและพฒนาผเรยนอยางจรงจง คอครและบคลากรทางการศกษาขาดความรความเขาใจในเรองจตวทยาการแนะแนว สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ตระหนกและมงมนจะสงเสรมใหคร บคลากรทางการศกษาไดเพมพนความร ความเขาใจในเรองจตวทยาการแนะแนวมากขน สามารถนำความรสการปฏบตใหเกดผลเชงประจกษ ยงประโยชนตอผเรยนทวทกถนไทย ครจะศกษาไดดวยตนเองในเวลาไมนาน และนำไปปฏบตไดจรง โดยไดจดทำเอกสารชด“แนะแนวเพอเยาวชนไทย”ประกอบดวยเอกสาร9รายการดงน เลม1 การแนะแนวแบบมงอนาคต เลม2 มาตรฐานการแนะแนว เลม3 หลกการบรการแนะแนวและการปรกษาเชงจตวทยาเบองตน สำหรบคร และผบรหารการศกษา เลม4 ระบบการแนะแนวในโรงเรยน เลม5 การออกแบบกจกรรมแนะแนวทเนนการพฒนาทกษะสำหรบผเรยน เลม6 บรการแนะแนวและเครองมอทางจตวทยา เลม7 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน เลม8 การใหคำปรกษา เลม9 การจดการเรยนรกจกรรมแนะแนว สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานหวงเปนอยางยงวา เอกสารชดนจะชวยใหครและบคลากรทางการศกษาและผทเกยวของมความร ความเขาใจ และมนใจทจะนำไปปฏบตในการพฒนาเยาวชนไดเปนอยางด ขอขอบคณคณะผจดทำจากสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทยททมเททงกำลงกาย ใจ เวลา กำลงสตปญญา ความสามารถ และทกทานทมสวนรวมดำเนนการจดทำเอกสารจนสำเรจลลวง รวมทงขอขอบคณเจาของตนฉบบ เอกสาร สอตาง ๆ ทใชประกอบการคนควาและเปนสวนเสรมสรางเนอหาสาระใหสมบรณยงขน (นายกมล รอดคลาย) เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

-595��������ok (1-7).indd 4 6/3/17 3:22:45 PM

-595��������ok (1-7).indd 5 6/3/17 3:22:46 PM

สารบญ

คำนำ (ก)

สารบญ (ข)

คำชแจง (ค)

บทนำ (ง)

บทท 1 สถานการณปญหาสงคมทสงผลกระทบตอเดกและเยาวชน 1

บทท 2 ระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 6

บทท 3 บทบาทหนาทครแนะแนวในระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 18

บทท 4 บทบาทครทปรกษาในระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 55

บทท 5 การประเมนระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 117

เอกสารอางอง 122

ภาคผนวก 123

บรรณานกรม 134

คณะผจดทำ 136

หนา

(ข)

-595��������ok (1-7).indd 6 6/3/17 3:22:46 PM

เอกสารชดแนะแนวเพ อเยาวชนไทยเก ดข นได ด วยความร วมมอของสำนกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ดานงบประมาณ ป 2558 โดยศนยพฒนาการนเทศและเรงรด

คณภาพการศกษาขนพนฐานกบสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย จดโครงการพฒนาบคลากร

ผ ร บผดชอบงานแนะแนวระดบเขตพ นท การศกษาในรปแบบกจกรรม 2 กจกรรม ดงน คอ

กจกรรมท 1 จดทำหลกสตรและประชมปฏบตการพฒนาศกษานเทศกผรบผดชอบงานแนะแนว

ทงระดบประถมศกษาและมธยมศกษาทกเขตพนทการศกษา เขตละ 1 คน รวม 225 คน เพอให

ศกษานเทศกไดมความร ความเขาใจดานจตวทยาการแนะแนว มแนวทางในการชแนะ (Coaching)

ใหแกบคลากรในสถานศกษา เพอนำไปปฏบตไดอยางมประสทธภาพ กจกรรมท 2 จดทำเอกสาร

ชดแนะแนวเพอเยาวชนไทย เพอใหคร บคลากรทางการศกษา และผเกยวของนำไปศกษาเพมเตม

กระบวนการหลกการวธการแนะแนวเสรมสรางความมนใจประยกตใชเพอประโยชนในการพฒนา

เยาวชนใหบรรลตามเปาหมายของหลกสตร และพระราชบญญตการศกษาแหงชาต โดยสมาคม

แนะแนวแหงประเทศไทยเปนผคดสรรจดทำเรยบเรยงทง9เลมดงกลาว

หวงวาเอกสารชดนจะเปนประโยชนตอการพฒนาเยาวชนไทย ใหเปนพลเมองและพลโลก

ทมคณภาพตอไป

(นายภาสกร พงษสทธากร)

หวหนาศนยพฒนาการนเทศและเรงรดคณภาพการศกษาขนพนฐาน

คำชแจง

(ค)

-595��������ok (1-7).indd 7 6/3/17 3:22:46 PM

บทนำ

เอกสาร “การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน” เลมน คณะผ เร ยบเรยง

ไดรวบรวมขอมลจากแนวคด หลกการ และประสบการณทเกยวของกบการดแลชวยเหลอนกเรยน

ในสถานศกษามานำเสนอใหเหนกระบวนการทเปนระบบในการดำเนนงานการดแลชวยเหลอ

นกเรยนของสถานศกษา ซงแตละฝายมบทบาทหนาทเกยวของสมพนธกน อกทงไดเสนอแนะแนวทาง/

วธการในการดำเนนงานสำหรบผรบผดชอบ เพอนำไปปฏบตไดโดยมเปาหมายรวมกน คอ พฒนา

ใหนกเรยนเปนคนเกง ด มความสข มคณลกษณะและสมรรถนะทพงประสงค สามารถดำเนนชวต

ไดอยางสรางสรรคและเตบโตเปนพลเมองทมคณคาของประเทศชาตตอไป

คณะผเรยบเรยง

(ง)

-595��������ok (1-7).indd 8 6/3/17 3:22:46 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน �

ด วยกระแสโลกาภ ว ตน และการดำรงอย ในส งคมย คข อม ลข าวสาร ตลอดจน

ความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยทแทรกซมสวถชวตของผคนในสงคมทกรปแบบ ทำใหคนไทย

โดยเฉพาะเดกและเยาวชนตองเผชญกบความเปลยนแปลงทเกดขนอยางรวดเรว รนแรง และ

เตมไปดวยสถานการณปญหาทมความสลบซบซอน นอกจากน การไหลบาของวฒนธรรมตางชาต

ทเขามาส สงคมไทยดวยกระบวนการทางทนนยมและบรโภคนยม ในขณะทวฒนธรรมดงเดม

นบวนแตจะออนแอลง ทำใหเดกและเยาวชนตกเปนเหย อของสถานการณความเปลยนแปลง

ทางสงคมและวฒนธรรมดงกลาวจนนำไปสการมพฤตกรรมทไมพงประสงค และความลมเหลว

ทงทางดานการเรยนและความไมมนคงในอนาคต

เด กและเยาวชนในยคป จจ บ นจำนวนไม น อยท ได ร บผลกระทบจากปญหาและ

สภาพแวดลอมทไมสรางสรรคในสงคม ทำใหมพฤตกรรมแตกตางไปจากเดกและเยาวชนในอดต

แมวาผปกครอง คร อาจารย และคนทำงานดานเดกจะใชความรก ความปรารถนาดอยางมากมาย

เพยงใดกตาม กไมอาจพทกษ ปกปอง และคมครองเดกและเยาวชนใหปลอดภย หรอมพฤตกรรม

ตามทสงคมคาดหวงได จากการประมวลสถตขอมลสถานการณปญหาเดกและเยาวชนของหนวยงาน

ตางๆ พบวา เดกและเยาวชนทงท เปนนกเรยนในระดบการศกษาขนพนฐาน และระดบอนๆ

สวนหนงมกมพฤตกรรมทไมพงประสงคดงน

1. ตกเปนทาสของเกมคอมพวเตอรจนถงขนหมกมน และเรยนรพฤตกรรมทไมเหมาะสม

จากเกมจนนำไปสการประพฤตปฏบตทกอใหเกดความสญเสยแกตนเองและสงคม

2. นยมประลองความเรว โดยการแขงรถมอเตอรไซค มพฤตกรรมการใชรถจกรยานยนต

ทผดกฎหมายเปนนกซงวยใสและเปนสกอย(สาวนอยซอนทายหนมนกซง)

3. ใชความรนแรงในการตดสนปญหาและขอขดแยง ทะเลาะววาท จบกลมรวมตวกน

สรางความปนปวนในชมชนไปจนถงการยกพวกตกน

บทท 1

สถานการณปญหาสงคมทสงผลกระทบตอเดกและเยาวชน

-595�������� p3(1-41).indd 1 6/3/17 3:25:50 PM

� การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

4. มเพศสมพนธเรวขน เปนพอแมตงแตอายยงนอย มเพศสมพนธโดยไมปองกนตนเอง

ขาดความรบผดชอบ

5. เขาถงสารเสพตดไดงาย เร มจากการใชบหร เหลา ยาบา ยาไอซ ยาเลฟ และ

สารอนตรายทแพรระบาดในกลมเดกและเยาวชน

6. ขาดหลกยดเหนยวทางจตใจ ไมเหนความสำคญของหลกศาสนา คานยมความเปนไทย

ความสมพนธกบคนในครอบครวคอนขางเปราะบาง ตดเพอน ตดสอ และใหความสำคญกบวตถ

มากกวาความมคณธรรมนำใจ

จากขอมลพฤตกรรมทไมพงประสงคของเดกและเยาวชนทง6ลกษณะดงไดกลาวขางตน

สอดคลองกบขอมลของคณะกรรมการคมครองเดกแหงชาต กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคง

ของมนษย ในป 2557 ทระบวาวกฤตการณปญหาเดกและเยาวชนทสงคมไทยกำลงวตกกงวล

ประกอบดวย

1. การใชความรนแรงในการตดสนปญหาระหวางเดกกบเดกและผใหญกบเดก สงผลให

มผใชความรนแรงและผถกใชความรนแรง การใชความรนแรงเรมตงแตการลอเลยน การกลนแกลง

การใชกำลงทำรายรงแกกนเอง การยกพวกเขนฆาดวยความคกคะนอง กอใหเกดความสญเสย

อยางประเมนคาไมได

2. การใชสอเทคโนโลยทไมสรางสรรคและหมกมนอยกบการใชสอทไมกอใหเกดประโยชน

ตอตนเองและผอน แชทดากนทางโซเชยลมเดย โพสตภาพลามกอนาจาร ใชเปนชองทางในการ

หมนประมาทใหรายผอนและเปนเครองในการสอสารเชญชวนใหเขารวมกจกรรมทไมสรางสรรค

3. การมเพศสมพนธกอนวยอนควรมเพศสมพนธแบบใจเรวดวนไดงายๆและไมปลอดภย

ทำใหกลายเปนแมวยใสเปนผตดเชอโรคทางเพศสมพนธตงครรภโดยไมพงประสงค

4. การใชสารเสพตดใหโทษโดยเรมจากการสบบหรดมเบยรไวนเหลาและใชสารเสพตด

ทมโทษรายแรงมากขนเรอยๆ ตกเปนเหยอของผคา เปนเครองมอในการแพรระบาด เปนหวงโซ

ความเลวรายของวงจรการคายาเสพตด

5. การใชรถมอเตอรไซตซงประชนขนแขงความเรวบนทองถนนทวไปสรางความหวาดเสยว

และความเดอดรอนรำคาญใหกบผคนในสงคม

6. มภาวะทางจตเวช จตใจ อารมณไมเปนปกต ซมเศรา เครยด นำไปสการพยายาม

ฆาตวตาย

-595�������� p3(1-41).indd 2 6/3/17 3:25:50 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน �

อยางไรกตามสาเหตททำใหเดกและเยาวชนมพฤตกรรมทไมเหมาะสม เปนผลมาจาก

ปจจยเสยงตางๆดงน

1. ปจจยเสยงจากสภาพครอบครว

ครอบครวเปนสภาพแวดลอมท มอทธพลตอบคลกภาพและพฤตกรรมของเดก

และเยาวชน พฤตกรรมทเปนปญหาของเดกและเยาวชนเปนผลมาจากการเลยงดดวยวธการท

ไมเหมาะสม สงเสรมใหแสดงออกในทางทไมถกตอง ปลอยปละละเลย เรยนรการใชความรนแรง

จากสมาชกในครอบครว ครอบครวแตกแยก ผปกครองบบบงคบ กดดน และคาดหวงในตวเดก

เกนกวาความเปนจรง ไมมบรรยากาศทสรางความรก ความอบอน ความสมครสมานสามคค เตบโต

ในทามกลางความสบสนไมมความหวงขาดการอบรมบมนสยและไมมจดหมายปลายทางในชวต

2. ปจจยเสยงจากโรงเรยน

โรงเรยนเปนบานหลงท สองของเดก เปนบอเกดของคณงามความด โดยเฉพาะ

การพฒนาศกยภาพ ความร ความสามารถของเดกและเยาวชนใหเปนทรพยากรมนษยทมคณคา

ของสงคม แตโรงเรยนจำนวนไมนอยยงขาดความพรอมทจะทำใหเดกและเยาวชนเปนคนทสมบรณ

ตามความมงหวงของสงคม จากการตดตามพบวา โรงเรยนขาดการดแลเอาใจใสนกเรยนอยาง

จรงจงขาดการจดการทเหมาะสมตอการพทกษปกปองคมครองและใหการดแลชวยเหลอนกเรยน

ไดอยางเทาทน ทวถง ถกตอง และเปนธรรม จดกจกรรมการเรยนรโดยไมคำนงถงความแตกตาง

ระหวางบคคลใหความสำคญกฎระเบยบมากกวาชวตจตใจของนกเรยนพฒนาผเรยนโดยไมคำนงถง

องครวม ตลอดถงการจดการกบปญหาของนกเรยนโดยขาดการมสวนรวม และยงเลอกใชความรนแรง

ในการแกปญหาพฤตกรรมนกเรยน

3. ปจจยเสยงจากชมชนและสงคม

ความลมเหลวในชวตของเดกและเยาวชน เปนความสญเสยทางเศรษฐกจและตนทน

ทางความรสกของผปกครองอยางประเมนคาไมได สงคมไทยยงละเลยตอการจดระเบยบแบบแผน

ในชมชนชมชนออนแอขาดสมพนธภาพทดระหวางสมาชกในสงคมตางคนตางอยเอาหไปนาเอาตาไปไร

ปลอยใหมการแสวงหาผลประโยชนจากเดกและเยาวชน ยอมรบการเตบโตและขยายตวทางเศรษฐกจ

ทไมสรางสรรค ละเลยตอปญหาของเดกและเยาวชน ไมใหความสำคญตอทาทของเดกและเยาวชน

มองเดกและเยาวชนทประสบปญหาดวยทศนะและทาททตอกยำซำเตม

-595�������� p3(1-41).indd 3 6/3/17 3:25:50 PM

� การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

4. ปจจยเสยงจากเพอน

เพอนเปนปจจยทสำคญในชวตของเดกและเยาวชน เปนธรรมชาตทเดกและเยาวชน

ทกคนตองม แตเพอนกเปนดาบสองคมทอาจทำใหเดกและเยาวชนจำนวนไมนอยกาวพลาด เชน

เพอนทมนสยเกเรเปนอนธพาลเสเพลสำมะเลเทเมาการคบเพอนทมพฤตกรรมโนมเอยงไปในทาง

กาวราวเสยงภยมวสมเบยงเบนหรอการไดรบแรงบบคนกดดนขมขหรอการไมไดรบการยอมรบ

จากกลมเพอนซงสภาพการณดงกลาวลวนสงผลตอพฤตกรรมของเดกและเยาวชนทงสน

5. ปจจยเสยงจากบคลกภาพหรอตวนกเรยน

เดกและเยาวชนแตละคนมภาวะดานพฒนาการแตกตางกน มบคลกภาพภายใน

และภายนอกตามสภาพความเปนตวตนทมลกษณะเฉพาะ เชน มขอจำกดเก ยวกบพฒนาการ

ทางสมองและการรบร ไมมความตระหนกในคณคาความสำคญของตนเอง ขาดทกษะในการคด

บกพรองทางการเรยนรปฏเสธคานยมหรอหลกศาสนาทคนสวนใหญนบถอ ไมมทกษะในการสอสาร

ปฏเสธไมเปน ควบคมอารมณและความเครยดไมได รวมทงการมปญหาดานสขภาพกายและ

สขภาพจต

ในปการศกษา 2557 สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน โดยศนยเฉพาะกจ

ค มครองและชวยเหลอเดกนกเรยน ไดศกษาสำรวจขอมลนกเรยนทมปญหาดานตางๆ พบวา

มนกเรยนไมนอยกวา 30,000 คน มปญหาเกยวกบสขภาพจต มภาวะซมเศรา เครยด และเปนโรค

อารมณ2ขว(ไบโพลาดสออเคอร)

นอกจากน ศนยดงกลาวยงไดมการสำรวจพฤตกรรมนกเรยนระดบมธยมศกษาทครหนกใจ

พบวาพฤตกรรมนกเรยนมธยมศกษาทครสวนใหญหนกใจไดแก

1. การไมปฏบตตามคำสงฝาฝนกฎระเบยบและขอบงคบของโรงเรยน

2. มาสายไมเขาเรยนหนเรยนไมตงใจเรยน

3. ไมเชอฟงครดอรนกระดางกระเดอง

4. ลอเลยนกลนแกลงขมขทำรายรงแกเพอน

5. ลกขโมยรดไถใชอทธพลแสวงหาประโยชนจากเพอนหรอเพอนนกเรยนทออนแอ

6. ทำลายทรพยสนสาธารณสมบตของโรงเรยน

7. ตดเกมเลนการพนนและชอบเสยงโชค

8. หมกมนในการใชสอโซเชยลมเดยและใชเทคโนโลยอยางไมสรางสรรค

9. ตดบหรดมเหลาและใชสารเสพตด

-595�������� p3(1-41).indd 4 6/3/17 3:25:51 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน �

10. มพฤตกรรมชสาวมเพศสมพนธกอนวยอนควร

11. พกพาอาวธและสงผดกฎหมายเขามาในโรงเรยน

12. ใชรถมอเตอรไซคซงสรางความเดอดรอนรำคาญใหแกชมชน

13. ทำผดกฎหมายถกดำเนนคด

ดวยสภาพและปญหาเกยวกบเดกและเยาวชนดงไดกลาวถงขางตนสำนกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐานจงเหนความสำคญของระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน ซงเปนนวตกรรม

ทเกดจากความรวมมอของกรมสขภาพจตและกรมสามญศกษาในอดต จะเปนเครองมออกชนหนง

ทจะชวยใหโรงเรยนและสำนกงานเขตพนทการศกษาไดใชเปนกลไกในการดแลชวยเหลอนกเรยน

ในศตวรรษท21ซงแวดลอมไปดวยขอมลขาวสารปญหาเศรษฐกจและสงคมทมความเรวรอนแรง

และราวไดอยางเทาทนทวถงถกตองและเปนธรรมกบเดกและเยาวชนทกคน

-595�������� p3(1-41).indd 5 6/3/17 3:25:51 PM

� การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

บทท 2

ระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

ภมหลง

ครและบคลากรในโรงเรยนลวนตองทำหนาทจดการเรยนรตามทหลกสตรกำหนด เพอ

ใหผเรยนมความรมทกษะความสามารถมสมรรถนะและคณลกษณะทพงประสงค เปนคนเกงคนด

คนทอย รวมกบผ อ นไดอยางเปนปกตสข ตามเจตนารมณและเปาประสงคของหลกสตรแกนกลาง

การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 แตการทครและบคลากรของโรงเรยนจะสรางผเรยน

ใหเปนบคคลทมคณภาพไดนนขนอยกบสถานการณและปจจยหลายอยางอาทนโยบายและแผนงาน

ยทธศาสตรการดำเนนงาน ความรความสามารถของคร การใหความรวมมอจากผปกครอง ชมชน

และสงคมและทสำคญคอความพรอมของตวผเรยนเพราะความพรอมของผเรยนเปนปจจยชขาดวา

การจดการเรยนรจะดำเนนไปไดอยางราบรนหรอลมลก ขลกขลก การจดการเรยนรจงแตกตาง

จากการสอน เพราะการสอนนนเปนเพยงแคการใหขอมลไดอยางครอบคลมตามขอบขายเนอหาท

กำหนดกเปนอนหมดหนาทของผสอน แตการจดการเรยนรจะตองทำใหผเรยนไดเรยนรตามความถนด

ความสนใจ และศกยภาพของตนเอง ผเรยนในแตละชนเรยนซงมจำนวนมากมความแตกตางกน

ในทกดาน ภมหลงและพนความสามารถของผเรยนมความหลากหลาย จงไมใชเรองงายทครจะจด

การเรยนรและบรหารจดการชนเรยนไดอยางมประสทธภาพดงนนครจำเปนตองอาศยกระบวนการ

ทำงานทร จกกนโดยทวไปวาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน เปนกลไกในการพฒนาผเรยน

ทงในทางสงเสรมพฒนาการ ปองกนแกไข และใหความชวยเหลออยางสอดประสาน เชอมโยง

ผสมกลมกลนไปกบการจดการเรยนรตามธรรมชาตของผเรยนแตละชวงวย

แตเดมโรงเรยนยงไมมระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนอยางชดเจนเปนเพยงการดแล

ไปตามความเอาใจใสของครแตละคนสอนจบสอบเสรจกเปนอนหมดภาระตางคนตางไปมกปลอย

ใหเปนหนาทของครแนะแนวครฝายปกครองหรอครทมจตอาสาทำหนาทดแลแกไขพฤตกรรมทคร

-595�������� p3(1-41).indd 6 6/3/17 3:25:51 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน �

และโรงเรยนเหนวาเปนปญหา มกยดกฎระเบยบ ขอบงคบ และการลงโทษผเรยนใหเขดหลาบ

เกดความกลว ไมกลาขดคำสง ปกครองใหผเรยนสยบ สงบเสงยมอยภายใตอำนาจของผบรหาร

และฝายปกครอง การดแลนกเรยนจงเนนไปทการควบคม สวนงานแนะแนวในโรงเรยนแมจะ

เปนกระบวนการทสรางสรรค ใชหลกจตวทยาแกปญหา ดแลชวยเหลอ และพยายามปรบเปลยน

พฤตกรรมนกเรยนดวยวธการจดการเชงบวก แตงานแนะแนวกมขอจำกดหลายประการ อาท

ครแนะแนวไมเพยงพอ หรอไมมเลยในบางโรงเรยน สวนครททำหนาทครแนะแนวสวนใหญไมไดม

ความรหรอประสบการณดานการแนะแนวครแนะแนวมคาบสอนมภาระทจะตองใหบรการดานการ

แนะแนว ทงในเรองการศกษาตอ การแนะแนวอาชพ การจดบรการดานทนการศกษา ซงเปนไปได

ยากมากทการดแลชวยเหลอนกเรยนจะอยในความรบผดชอบของครแนะแนว เพราะการดแล

ชวยเหลอนกเรยนในปจจบนครอบคลมไปในหลายมต ทงทางดานสขภาพกาย ใจ ดานการเรยนร

ดานสวสดภาพและความปลอดภย ดานการปกปองค มครอง รวมท งการจดบรรยากาศและ

สภาพแวดลอมทางกายภาพภายในโรงเรยนใหเออตอการพฒนาคณภาพผเรยน

การดแลนกเรยนทยงไมเปนระบบกอใหเกดความซำซอนบางไมทวถงบางไมทนเวลาบาง

ไมถกวธไมมขอมลไมเปนธรรมกบผเรยนบางกลมบางคนยงสถานการณปญหาสงคมทมความรนแรง

มากขน และเรมขยายตวเขาสโรงเรยนอยางรวดเรว ผเรยนทมาจากครอบครวซงขาดความมนคง

เขมแขง มแนวโนมสงทจะออกกลางคน สถตการออกกลางคนของแตละโรงเรยน สะทอนใหเหน

ความลมเหลวทางการศกษา การออกกลางคนนอกจากเปนความสญเปลาทางการศกษาแลวยงเปน

ระเบดเวลาของปญหาสงคมทรฐบาลจะตองใชงบประมาณสงมากขนไปอก เพอการจดการกบ

ปญหาท เกดข นในสงคม ปญหาของเดกและเยาวชนจงนำไปส ความเดอดรอนของครอบครว

ความไมสงบสขของสงคม และพฒนาไปส ความไมม นคงของมนษย กระทรวงศกษาธการ

โดยสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน มความตระหนกตอสถานการณปญหาดงกลาว

จงมนโยบายใหสถานศกษามระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนทมประสทธภาพ สามารถใชเปน

กลไกในการประคบประคองและสงเสรมพฒนาผเรยนใหสามารถเรยนร อย ในระบบการศกษา

ไดตลอดหลกสตร ใหเปนระบบทสามารถดำเนนการควบคไปกบการพฒนาผเรยนทกคน ทงในมต

สขภาพ สวสดภาพ สตปญญา อารมณสงคม โดยผเรยนแตละคนไดรบการดแลเอาใจใสอยาง

รอบดาน ผเรยนแตละคนมเจาภาพหลก เจาภาพรวม มการแสวงหาเครอขายและมออาชพจาก

ภายนอก เพ อการดแลชวยเหลอนกเรยน โดยเฉพาะในเร องท เกนเลยไปจากศกยภาพและ

ความสามารถของโรงเรยนและคาดหวงใหโรงเรยนดำเนนการตามหลกการและขนตอนททกคนรบรกน

โดยทวไปวาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

-595�������� p3(1-41).indd 7 6/3/17 3:25:52 PM

� การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

นยามและความหมาย

ระบบการดแลชวยเหลอนกเร ยน หมายถง กระบวนการดำเนนงานท ม งใหการ

คมครอง ปองกน ดแล แกไข ใหความชวยเหลอ และสงเสรมพฒนาศกยภาพนกเรยน อยางมแบบแผน

และมขนตอนทชดเจน โดยครทปรกษาเปนบคลากรหลกในการดำเนนงานรวมกบบคลากรทงภายใน

และภายนอกโรงเรยน เพอใหนกเรยนเปนคนเกง คนด มความสข มสมรรถนะ และคณลกษณะ

ทพงประสงค มทกษะชวต มภมคมกนอยางเหมาะสม เพยงพอตอการดำรงชวตใหอยรอดปลอดภย

จากสภาวะวกฤตตางๆได

เจตนารมณและหลกการของระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

ระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนเปนกระบวนการดำเนนงานทมแบบแผนขนตอนชดเจน

ในการสงเสรมพฒนาปองกนและแกไขปญหาเพอใหนกเรยนไดพฒนาเตมตามศกยภาพบนพนฐาน

ของความแตกตางระหวางบคคลโดยยดหลกการมสวนรวมรบผดชอบรวมคดรวมปฏบตรวมพฒนา

รวมแกปญหาจากผเกยวของทกฝาย ทงนสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานไดกำหนด

ใหเปนระบบทมงวางพนฐานและแนวทางการดำเนนการในประเดนสำคญดงน

1. การปรบเปลยนบทบาทและเจตคตของผบรหารคร-อาจารยและบคลากรทางการศกษา

ใหมงไปสความรบผดชอบในการดแลพฒนาการของนกเรยนอยางเปนองครวม (Educating the

WholeChild)

2. การวางระบบทจะสรางความมนใจวานกเรยนทกคนมคร - อาจารยอยางนอยหนงคน

ทจะดแลทกขสขอยางใกลชดและตอเนองโดยเชอมประสานการดำเนนงานทกสวนทวทงโรงเรยน

3. การสนบสนนใหคร -อาจารยไดมความสมพนธทใกลชดกบผปกครองเพอใหการดแล

ทางบานโรงเรยนและชมชนเชอมประสานกน

4. การสงเสรมใหผปกครองรวมกลมกนเปนเครอขายเพอชวยเหลอกน เฝาระวง ดแล

ชวยเหลอสนบสนนบตรหลาน

5. การประสานสมพนธระหวางโรงเรยนชมชนและผชำนาญในสาขาตางๆ เพอใหมการ

สงตอและรบชวงการแกไข ตลอดจนสงเสรมการพฒนาเดกและเยาวชนในรปแบบสหวทยาการ

และสหวชาชพ

-595�������� p3(1-41).indd 8 6/3/17 3:25:53 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน �

คณคาและความสำคญ

1. ชวยใหผเรยนไดรบการสงเสรมพฒนาการดแลแกไขปญหาตางๆและไดรบความชวยเหลอ

อยางทวถงถกวธและทนเวลาตรงตามสภาพปญหาและความตองการของผเรยนเปนรายบคคล

2. เปนกลไกสำคญในการลดปญหาการออกกลางคน แตจะชวยประคบประคองใหผเรยน

อยในระบบการศกษาไดตลอดหลกสตร

3. สรางความเชอมนใหผเรยน ผปกครอง ชมชน และสงคม วาผเรยนแตละสถานภาพ

จะไดรบบรการการศกษาทมคณภาพอยางเทาเทยมกน

4. กอใหเกดสมพนธภาพทดระหวางครกบนกเรยน ผเรยนไดรบการดแลชวยเหลอ

อยางอบอนดวยความเอาใจใสอยางใกลชด

5. ผเรยนรกโรงเรยน ไดเรยนรอยางมความสข ไดรบการสงเสรมพฒนาเตมตามศกยภาพ

อยางรอบดานกอใหเกดภมคมกนทางจตใจมทกษะชวตสมรรถนะและคณลกษณะทพงประสงค

6. ผเรยนไดรบการพฒนา ปรบเปลยนพฤตกรรมใหเปนผรจกตนเอง ควบคมตนเองได

มความฉลาดทางอารมณ ซงเปนรากฐานทสำคญของการพฒนาความเกง มคณธรรม จรยธรรม

มเปาหมายในชวตและมงมนไมยอทอตอปญหาอปสรรค

7. มเครอขายความรวมมอจากผเกยวของในการพฒนาคณภาพผเรยนกอใหเกดระบบงาน

ดานการดแลชวยเหลอนกเรยนทมความเขมแขง

หลกการและแนวคดเชงระบบ

ระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน จดทำขนตามแนวคดการบรหารเชงระบบทมโครงสราง

สำคญ 3 องคประกอบ คอ ปจจย (Input) กระบวนการ (Process) และผลผลต (Output)

โดยแตละองคประกอบมรายละเอยดและมปฏสมพนธกน สามารถใหขอมลยอนกลบเพอปรบปรง

และพฒนาระบบใหมประสทธภาพมากขนดงแผนภมตอไปน

-595�������� p3(1-41).indd 9 6/3/17 3:25:53 PM

�0 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

แผนภมแสดงกรอบแนวคดเชงระบบ

lรอยละของนกเรยนทไดรบ

การดแลชวยเหลอ

lจำนวนนกเรยน มคณลกษณะทพงประสงค

lอตราการลดลงของ นกเรยนออกกลางคน

lอตราการลดลงของนกเรยน กลมเสยง

lอตราการเพมขนของ

นกเรยนทมทกษะชวต

Input

l นโยบายและยทธศาสตร

lครและผรบผดชอบ

lองคความร

lสอ/อปกรณ

lงบประมาณ

ฯลฯ

Process

lการพฒนาครและบคลากร

lการดแลชวยเหลอนกเรยน

ตามกระบวนการ5ขนตอน

lการนเทศตดตาม

lการสนบสนนสงเสรม

lการผดงรกษาระบบ

lการประเมนผล

การดำเนนงาน

Output

บทบาทหนาทและความรบผดชอบของคณะกรรมการตามระบบ

การดำเนนงานตามระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน ตองอาศยพลงความรวมมอ

จากคร และบคลากรทกฝายในโรงเรยน เพอใหเกดความชดเจนในการดำเนนงาน จงกำหนด

ใหมคณะกรรมการรบผดชอบการดแลชวยเหลอนกเรยนตามกระบวนการและขนตอน จำนวน 3 คณะ

ประกอบดวย

-595�������� p3(1-41).indd 10 6/3/17 3:25:54 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน ��

1. คณะกรรมการอำนวยการ(ทมนำ)

คณะกรรมการอำนวยการ (ทมนำ) ประกอบดวย ผอำนวยการโรงเรยนเปนประธาน

กรรมการ มกรรมการตามตำแหนงตางๆ ไดแก รองผอำนวยการทกฝาย หวระดบ หวหนางาน

แผนงานหวหนางานกจกรรมพฒนาผเรยนผแทนผปกครองผแทนชมชนและหวหนางานแนะแนว

เปนกรรมการและเลขานการ

คณะกรรมการอำนวยการ(ทมนำ)มบทบาทหนาทดงตอไปน

1.1 สงเสรม สนบสนน การขบเคลอนและผดงรกษาระบบการดแลและชวยเหลอ

นกเรยน

1.2 สรางขวญกำลงใจและพฒนาบคลากร

1.3 เปนผนำในการผนกผสานบรณาการภารกจโดยรวมของสถานศกษา

1.4 ประสานสมพนธและสรางความเขมแขงใหทมประสาน ทมทำ และเครอขาย

การดำเนนงานจากทกภาคสวน

1.5 นเทศกำกบตดตามและประเมนผล

2. คณะกรรมการดำเนนการ(ทมทำ)

คณะกรรมการดำเนนการ(ทมทำ)ประกอบดวยหวหนาระดบชนเปนประธานกรรมการ

มกรรมการตามตำแหนงหนาทตางๆ ไดแก รองหวหนาระดบครทปรกษาครผสอนและครแนะแนว

เปนกรรมการและเลขานการ

คณะกรรมการดำเนนการ(ทมทำ)มบทบาทหนาทดงตอไปน

2.1 ประสานงานกบผเกยวของและดำเนนการประชมชแจง

2.2 บนทกหลกฐานการปฏบตงานประเมนผลและจดทำรายงานตามระดบชน

2.3 ศกษาขอมลเกยวกบความตองการของครทปรกษาและนกเรยน เพอประโยชน

ตอการดแลชวยเหลอนกเรยน

2.4 ประชมคณะกรรมการอยางตอเนองสมำเสมอ

2.5 ดำเนนการดแลใหความชวยเหลอนกเรยน ตามขนตอน และกระบวนการของ

ระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

-595�������� p3(1-41).indd 11 6/3/17 3:25:54 PM

�� การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

3. คณะกรรมการประสานงาน(ทมประสาน)

คณะกรรมการประสานงาน (ทมประสาน) ประกอบดวย รองผอำนวยการทผบรหาร

มอบหมาย เปนประธานกรรมการ มกรรมการตามตำแหนงและหนาทตางๆ ไดแก หวหนาระดบ

ทกระดบหวหนางานกจกรรมพฒนาผเรยนหวหนางานอนามยครพยาบาลและหวหนางานแนะแนว

เปนกรรมการและเลขานการ

คณะกรรมการประสานงาน(ทมประสาน)มบทบาทหนาทดงตอไปน

3.1 ปฏบตงานในฐานะบคลากรหลกในการดำเนนงานระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

3.2 ประสานงานระหวางคณะกรรมการอำนวยการ (ทมนำ) และคณะกรรมการ

ดำเนนงาน(ทมทำ)และหนวยงานอนๆทเกยวของกบการดแลชวยเหลอนกเรยน

3.3 จดทำเครองมอ สออปกรณทจำเปนในการพฒนาดำเนนงาน และรบผดชอบ

ในการชแจงสรางความรความเขาใจแกผปฏบตงาน

3.4 จดการประชมคณะกรรมการทกฝายอยางตอเนองสมำเสมอเพอแสวงหาแนวทาง

ในการดแลชวยเหลอนกเรยน

3.5 สรปรายงานผลการดำเนนงานและดำเนนการอ นใดเพ อใหระบบการดแล

ชวยเหลอนกเรยนเปนไปอยางมประสทธภาพ

-595�������� p3(1-41).indd 12 6/3/17 3:25:54 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน ��

แผนภมแสดงโครงสรางการดำเนนงานของคณะกรรมการตามระบบ

ชวยเหลอได

ได ไมได

โครงสรางคณะกรรมการ

ตามระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

คณะกรรมการอำนวยการ

(ทมนำ)

คณะกรรมการดำเนนการ

(ทมทำ)

คณะกรรมการประสานงาน

(ทมประสาน)

รจกนกเรยนเปนรายบคคล

คดกรอง

กลมพเศษ กลมปกต กลมเสยง กลมมปญหา(กลมชวยเหลอ)

สงเสรม/พฒนา ปองกน ชวยเหลอ ได ไมได

ครแนะแนว/ฝายกจการนกเรยนใหการชวยเหลอ

ได ไมได

สงตอผเชยวชาญผเรยนไดรบการพฒนา

ใหเปนคนดมปญญามความสข

และดำรงความเปนไทย

-595�������� p3(1-41).indd 13 6/3/17 3:25:55 PM

�� การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

การดำเนนงานตามกระบวนการและขนตอนของระบบ

ระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน เปนกระบวนการดำเนนงานการดแลชวยเหลอนกเรยน

อยางเปนขนตอน มครทปรกษาเปนบคลากรหลกในการดำเนนงาน โดยการมสวนรวมของบคลากร

ทกฝายทเกยวของทงภายในและนอกสถานศกษา อนไดแก คณะกรรมการสถานศกษา ผปกครอง

ชมชน ผบรหาร และครทกคน มวธการและเครองมอทชดเจน มมาตรฐานคณภาพ และมหลกฐาน

การทำงานทตรวจสอบได

กระบวนการและขนตอนของระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน มองคประกอบสำคญ

5ประการดงน

1. การรจกนกเรยนเปนรายบคคล

2. การคดกรองนกเรยน

3. การปองกนและแกไขปญหา

4. การสงเสรมพฒนานกเรยน

5. การสงตอ

การรจกนกเรยนเปนรายบคคล

ดวยความหลากหลายของนกเรยนและนกเรยนแตละคนท ม พ นฐานความเปนมา

ของชวตทแตกตางกน ผานการหลอหลอมใหเกดพฤตกรรมหลายลกษณะ ทงดานบวกและดานลบ

ดงนน การรขอมลทจำเปนเกยวกบตวนกเรยนจงเปนสงสำคญทจะชวยใหครอาจารยมความเขาใจ

นกเรยนมากขน สามารถนำขอมลมาวเคราะหเพอการคดกรองนกเรยนและนำไปใชประโยชน

ในการพฒนาสงเสรม การปองกน และแกไขปญหาของนกเรยนไดอยางถกทาง ซงเปนขอมล

เชงประจกษทไดจากเครองมอและวธการทหลากหลาย ตามหลกวชาการ มใชการใชความรสก

หรอการคาดเดา โดยเฉพาะในการแกไขปญหานกเรยน ซ งจะทำใหไมเกดขอผดพลาดตอการ

ชวยเหลอนกเรยน

-595�������� p3(1-41).indd 14 6/3/17 3:25:55 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน ��

การคดกรองนกเรยน

การคดกรองนกเรยนเปนการพจารณาขอมลเกยวกบนกเรยน เพอการจดกลมนกเรยน

ซงจะเปนประโยชนอยางยงในการหาวธการทเหมาะสมในการดแลชวยเหลอนกเรยนใหตรงกบ

สภาพปญหาและความตองการจำเปนดวยความรวดเรวและถกตองแมนยำระบบการดแลชวยเหลอ

นกเรยนอาจจดกลมนกเรยนตามผลการคดกรองเปน 2, 3 หรอ 4 กลมกได ตามขอบขายและ

เกณฑการคดกรองทโรงเรยนกำหนดเชนในกรณทแบงนกเรยนเปน4กลมอาจนยามกลมไดดงน

1. กลมปกต คอ นกเรยนทไดรบการวเคราะหขอมลตางๆ ตามเกณฑการคดกรอง

ของโรงเรยนอยในเกณฑของกลมปกตซงควรไดรบการสรางเสรมภมคมกนและการสงเสรมพฒนา

2. กลมเสยงคอนกเรยนทอยในเกณฑของกลมเสยงตามเกณฑการคดกรองของโรงเรยน

ซงโรงเรยนตองใหการปองกนและแกไขตามกรณ

3. กลมมปญหา คอ นกเรยนทจดอยในเกณฑของกลมมปญหาตามเกณฑการคดกรอง

ของโรงเรยนซงโรงเรยนตองชวยเหลอและแกปญหาโดยเรงดวน

4. กล มพเศษ คอ นกเรยนทมความสามารถพเศษ มความเปนอจฉรยะแสดงออก

ซ งความสามารถอนโดดเดนดานใดดานหนงหรอหลายดานอยางเปนท ประจกษเม อเทยบกบ

ผมอายในระดบเดยวกนภายใตสภาพแวดลอมเดยวกน ซงโรงเรยนตองใหการสงเสรมใหนกเรยน

ไดพฒนาศกยภาพความสามารถพเศษนนจนถงขนสงสด

การปองกนและแกไขปญหา

ในการดแลชวยเหลอนกเรยน ครควรใหความเอาใจใสกบนกเรยนทกคนอยางเทาเทยมกน

แตสำหรบนกเรยนกลมเสยง/มปญหานน จำเปนอยางมากทตองใหความดแลเอาใจใสอยางใกลชด

และหาวธการชวยเหลอ ทงการปองกนและการแกไขปญหา โดยไมปลอยปละละเลยนกเรยน

จนกลายเปนปญหาของสงคม การสรางภมคมกน การปองกนและแกไขปญหาของนกเรยน จงเปน

ภาระงานทย งใหญและมคณคาอยางมากในการพฒนาใหนกเรยนเตบโตเปนบคคลทมคณภาพ

ของสงคมตอไป

-595�������� p3(1-41).indd 15 6/3/17 3:25:56 PM

�� การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

การปองกนและการแกไขปญหาใหกบนกเรยนนนมหลายเทคนควธการแตสงทครทปรกษา

จำเปนตองดำเนนการมอยางนอย2ประการคอ

1. การใหคำปรกษาเบองตน

2. การจดกจกรรมเพอปองกนและแกไขปญหา

การสงเสรมพฒนานกเรยน

การสงเสรมพฒนานกเรยนเปนการสนบสนนใหนกเรยนทกคนไมวาจะเปนนกเรยน

กล มปกต หรอกล มเส ยง/มปญหา กล มพเศษใหมคณภาพมากข น ไดพฒนาเตมศกยภาพ

มความภาคภมใจในตนเองในดานตางๆ ซ งจะชวยปองกนมใหนกเรยนท อย ในกล มปกตและ

กลมพเศษกลายเปนนกเรยนกลมเสยง/มปญหา และเปนการชวยใหนกเรยนกลมเสยง/มปญหา

กลบมาเปนนกเรยนกลมปกตและมคณภาพตามมาตรฐานทโรงเรยนหรอชมชนคาดหวงตอไป

การสงเสรมพฒนานกเรยนมหลายวธทโรงเรยนสามารถพจารณาดำเนนการได แตมกจกรรม

หลกสำคญทโรงเรยนตองดำเนนการคอ

1. การจดกจกรรมโฮมรม

2. การเยยมบาน

3. การจดประชมผปกครองชนเรยน(ClassroomMeeting)

4. การจดกจกรรมเสรมสรางทกษะการดำรงชวตและกจกรรมพฒนาผเรยน

การสงตอ

ในการปองกนและแกไขปญหาของนกเรยนโดยครท ปรกษา อาจมกรณท บางปญหา

มความยากตอการชวยเหลอ หรอชวยเหลอแลวนกเรยนมพฤตกรรมไมดข นกควรดำเนนการ

สงตอไปยงผเชยวชาญเฉพาะดานตอไป เพอใหปญหาของนกเรยนไดรบการชวยเหลออยางถกทาง

และรวดเรวขน หากปลอยใหเปนบทบาทหนาทของครท ปรกษาหรอครคนใดคนหนงเพยงลำพง

ความยงยากของปญหาอาจมมากขน หรอลกลามกลายเปนปญหาใหญโตจนยากตอการแกไข

ซงครทปรกษาสามารถดำเนนการไดตงแตกระบวนการรจกนกเรยนเปนรายบคคล หรอการคดกรอง

นกเรยนกไดทงนขนอยกบลกษณะปญหาของนกเรยนในแตละกรณ

-595�������� p3(1-41).indd 16 6/3/17 3:25:56 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน ��

การสงตอแบงเปน2แบบคอ

1. การสงตอภายใน ครทปรกษาสงตอไปยงครทสามารถใหการชวยเหลอนกเรยนได

ทงนขนอยกบลกษณะปญหาเชนสงตอครแนะแนวครพยาบาลครประจำวชาหรอฝายปกครอง

2. การสงตอภายนอก ครแนะแนวหรอฝายปกครองเปนผดำเนนการสงตอไปยงผเชยวชาญ

ภายนอก หากพจารณาเหนวาเปนกรณปญหาทมความยากเกนกวาศกยภาพของโรงเรยนจะดแล

ชวยเหลอได

แผนภมแสดงกระบวนการและขนตอนของระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

1. การรจกนกเรยนเปนรายบคคล

2. การคดกรองนกเรยน

กลมพเศษ กลมปกต กลมเสยง กลมมปญหา

3. การสงเสรมพฒนานกเรยน

พฤตกรรมดขนหรอไม

5. การสงตอ(ภายใน:ครแนะแนวฝายปกครอง

หรอครอนๆภายในโรงเรยน)

4. การปองกนและแกไขปญหา

ไมดขน

ดขน

-595�������� p3(1-41).indd 17 6/3/17 3:25:57 PM

�� การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

บทท 3

บทบาทหนาทครแนะแนวในระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

การมระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนในโรงเรยนมเปาหมายเพอใหนกเรยนทกคน

ไดรบการดแล สงเสรม พฒนา ปองกนและแกไขปญหา ใหนกเรยนไดพฒนาเตมตามศกยภาพ

มภมคมกนทางจตใจสามารถแกปญหาพฒนาตนเองและดำรงตนในสงคมไดอยางมความสข

ระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนมกระบวนการดำเนนงานสำคญ5ประการคอ

1. การรจกนกเรยนเปนรายบคคล

2. การคดกรองนกเรยน

3. การสงเสรมและพฒนานกเรยน

4. การปองกนแกไขปญหาและดแลชวยเหลอนกเรยน

5. การสงตอ

เร มตนจากครประจำชน/ครท ปรกษา ทำความรจกนกเรยนเปนรายบคคล คดกรอง

นกเรยนแยกเปนกลมปกต กลมเสยง และกลมมปญหา แลวสงเสรมและพฒนานกเรยนทกกลม

ดวยกจกรรมโฮมรมและการจดประชมผปกครองชนเรยน สวนกลมเสยงและกลมมปญหา มความ

จำเปนตองไดรบการดแลใสใจอยางใกลชด และหาวธชวยเหลอเพอปองกนและแกไขปญหาโดยใช

กลวธพเศษ แตถาในกรณทความเสยงหรอปญหายากตอการชวยเหลอหรอชวยเหลอแลวยงไมไดผล

นาพอใจกตองสงตอดงแผนภม1

-595�������� p3(1-41).indd 18 6/3/17 3:25:57 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน ��

การสงตอ

แผนภม1แผนภมแสดงกระบวนการระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

ครประจำชน/

ครทปรกษา

กลมปกต กลมเสยง กลมมปญหา

การสงเสรมและพฒนานกเรยน

พฤตกรรมดขน

ไมดขน

รบนกเรยนตอจากครประจำชน/ครทปรกษา

พฤตกรรมดขน

การสงตอภายนอกโรงเรยน

ไมดขน

ครแนะแนว/

ผทเกยวของ

ทมา: สำนกวชาการและมาตรฐานการศกษาสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กระทรวงศกษาธการ

การรจกนกเรยนรายบคคล

การคดกรองนกเรยน

ปองกนแกไขปญหา

และดแลชวยเหลอนกเรยน

-595�������� p3(1-41).indd 19 6/3/17 3:25:57 PM

�0 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

จากแผนภม 1 ครแนะแนว/ผเก ยวของรบนกเรยนตอจากครประจำชน/ครทปรกษา

เพอดำเนนการดแลชวยเหลอดวยเทคนควธการทางจตวทยาถาดขนกสงกลบครประจำชน/ครทปรกษา

ถาไมดขนกประสานเพอสงตอภายนอก

บทบาทของครแนะแนวจงเรมจรงจงในขนรบการสงตอจากระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

โดยขอนำเสนอขนตอนการดำเนนการดงแผนภม2

แผนภม2กระบวนการดำเนนงานระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนของครแนะแนว/ผเกยวของ

ตดตาม/บนทก/รายงานผล

ใหการปรกษา/ชวยเหลอ

พฤตกรรมนกเรยน

ประชมปรกษารายกรณ(CaseConference)

ดขน สงกลบครประจำชน/ครทปรกษาใหการดแลชวยเหลอตอไป

พฤตกรรมนกเรยน ดขน

ไมดขน

ไมดขน

สงตอผเชยวชาญภายนอก

ครแนะแนวรบนกเรยนตอจากครประจำชน/ครทปรกษา

-595�������� p3(1-41).indd 20 6/3/17 3:25:58 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน ��

จากแผนภม 2 การสงตอเปนความรวมมอกนของครทกคน งานกลมสาระการเรยนรฝาย

และผบรหาร โดยมผรบผดชอบดำเนนการตามบรบทของโรงเรยนและโครงสรางระบบการดแล

ชวยเหลอนกเรยนทมประสทธภาพของแตละโรงเรยน การสงตอภายในโรงเรยน ควรจะมศนย

การสงตอเพอรวบรวมขอมลสามารถตดตามไดวากลมเสยงกลมมปญหาทคดกรองไวไดรบการดแล

แกไขในขนตอนใดผบรหารจะตดตามไดสะดวกมขอมลครบถวนชดเจน

การสงตอนนมความละเอยดออน ถาครประจำชน/ครทปรกษาจะสงนกเรยนไป ตอง

พดคยทำความเขาใจวา การทครและนกเรยนรวมกนแกไขปญหานนยงไมไดผล ครจะใหนกเรยน

ไปพบครแนะแนว/ผเกยวของ เพอรวมกนแกไขเรองน และถามความสมครใจ ยนยอม ไมใชสง

แบบผลกดนหรอทงขวางใหพนตว เรองการสงตอนเปนจรรยาบรรณวชาชพ จตวทยาการแนะแนว

ขอ 7 กลาววา “ยตการใหบรการทนอกเหนอความสามารถของตน และสงตอไปยงบคคล

ท เหมาะสม” ถาเราไมสามารถแกไขหรอเหนวาเปนสญญาณอนตรายตอนกเรยนตองสงตอ

ผเชยวชาญภายนอกดวน เชน เดกมความเครยดสงและมแนวโนมทจะทำรายตนเองหรอผอน และ

ตองไมลมทจะประสานบคคลทเกยวของเชนพอแมผปกครอง

แนวความคดบคลกภาพและการเตรยมตวจงสำคญสำหรบครแนะแนว

ผเขยนขอนำประสบการณของครแนะแนวภาคปฏบต : ประสบการณจรงทมากกวาทฤษฎ

ทนายแพทยประเวช ตนตพวฒนสกล ไดดำเนนการสกดประสบการณและความรของครแนะแนว

ระดบอาวโสในสงกดสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จำนวน 7 คน และผเชยวชาญ

จากกรมสขภาพจตมาชวยเตมเตมความคดและมมมองทางวชาการ โดย ธร ทพกฤต บรรณาธการ

และเรยบเรยงดงน

พนฐานความคดและความเชอ

1. เปดใจกวางยอมรบความแตกตางระหวางบคคล

นบเปนพนฐานทสำคญทสดในการใหความชวยเหลอและใหคำปรกษาทด ยงหากเปน

เรองทสำคญอนมผลตออนาคตของคนๆหนงดวยแลวการเปดใจกวางยงเปนสงจำเปนครแนะแนว

จะตองเขาใจวา คนแตละคนยอมไมเหมอนกน มจดดและจดดอยทตางกน คำแนะนำอยางหนง

อาจใชไดกบบางคนจงตองพรอมเขาใจนกเรยนแตละคนในแบบทเขาเปน

2. เชอวาโดยพนฐานแลวทกคนเปนคนด

คณไมอาจชวยเหลอคนๆ หนงได หากไมเชอมนวาลกลงไปในเนอแทแลว คนนน

เปนคนด หรอมแรงจงใจทจะเปนคนด หากคณตดสนแตเพยงพฤตกรรมภายนอกวาดหรอไมด

-595�������� p3(1-41).indd 21 6/3/17 3:25:58 PM

�� การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

คณอาจถกหลอก เพราะสงทมองเหนเพยงผวเผน จำไววา สเทายงรพลาด นกปราชญยงรพลง

หากมโอกาสทกคนลวนอยากเปนคนด เมอมองเชนนไดคณกจะพรอมชวยเหลอทกคนโดยปราศจาก

อคตและความลำเอยง

3. เชอวาทกคนมความสามารถในการพฒนาตนเองและเปลยนแปลงไปในทางทดได

เชนเดยวกบขอ2 ไมมใครอยากเปนคนไมดและไมมใครไมอยากดขนแตพวกเขาจะไดรบ

โอกาสหรอไม เทานน สวนหนงของงานแนะแนว คอ การใหโอกาสนกเรยนทมความทกขและปญหา

ในชวตใหไดพบทางสวาง ยงหากนกเรยนของคณอยในชวงวยรน ซงเปนวยแหงการลองผดลองถก

และคนหาชวตของตวเอง สงทพวกเขาแสดงออกเปนเพยงแคชวงหนงของวยเทานน จงเชอมนวา

หากไดรบโอกาสและการชนำทเหมาะสมตนกลาทกตนยอมพรอมจะงอกงาม

4. มองโลกในแงดและเชอวาทกปญหายอมมทางแกไขได

ทศนคตเชนนจะทำใหคณพรอมปฏบตงานและใหความชวยเหลอแกนกเรยนทกคน

โดยไมยอทอ งานแนะแนวตองอาศยความรวมมอจากทกฝาย อปสรรคทงจากตวเนองานและ

กบผรวมงานมใหพบไดตลอดเวลา เพยงคณเชอมนวามทางออกสำหรบทกปญหา คณกจะเปนครแนะแนว

ทไมยอทอ

หากคณมพนฐานความคดและความเชอดงกลาวครบ หรอเกอบครบ กแสดงวาคณมทศนคต

ทดตอมนษย ซงเปนสงจำเปนสำหรบผทปฏบตงานในดานการใหความชวยเหลอ เมอผานขนนแลว

ลองมาดความพรอมในดานบคลกกนบาง โดยทวไปภาพลกษณของครแนะแนวทดในสายตาของนกเรยน

และครในโรงเรยนมลกษณะดงน

1. ยมแยมแจมใสมสขภาพจตทดอารมณมนคง

2. มเหตมผลพรอมรบฟงทกฝายอยางไมมอคต

3. เปนมตรเปนกนเองกบนกเรยนและครทกคน

4. มเมตตาใสใจดแลนกเรยนทกคนดวยความหวงใยและอยางไมมเงอนไข

5. มใจบรการยนดและมความสขกบการเปนผใหและชวยเหลอ

6. ใหเกยรตนกเรยนและบคลากรทกคนอยางเทาเทยม

บคลกดงกลาวน จะชวยใหการทำงานแนะแนวราบรนและประสบความสำเรจ เพราะจะ

ชวยใหนกเรยนและบคลากรในโรงเรยน รสกอยากเขามาขอความชวยเหลอ และพรอมใหความรวมมอ

กบคณ สงหนงทพงจำไว แมในตอนแรก คณอาจไมมลกษณะดงทกลาวมานทกขอ แตคณกสามารถ

-595�������� p3(1-41).indd 22 6/3/17 3:25:59 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน ��

สรางบคลกเชนนได โดยการบมเพาะทศนคตในดานบวกตอผอนและตองาน ในการใหความชวยเหลอ

ดวยใจลองยอนกลบไปดในสวนของความคดและความเชอใหมแลวเรมจากตรงนนเมอคณปรบความคด

ใหไดในแนวทางดงกลาวบคลกของคณกจะปรบเขาใกลลกษณะดงทวามาไดอยางเปนธรรมชาต

เม อสำรวจทศนคตและบคลกของคณแลว ข นตอมาคอ ความพรอมของตวคณเอง

ในฐานะครแนะแนวมอใหม ไมวาจะเร มงานชนใด ส งสำคญคอ ความพรอมทจะปรบตวและ

เรยนรงาน แนวทางขางลางน อาจเรยกไดวาเปนหลกในการเตรยมความพรอมสำหรบการเรมลงมอ

ทำงานทกประเภท เพยงแตในฐานะครแนะแนวมอใหม คณจำเปนอยางยงทตองเตรยมตวใหพรอม

ดงน

1. พรอมทำงานดวยใจรกและรกในสงททำ

งานแนะแนวเตมไปดวยรายละเอยดปลกยอยมากมาย ทงเปนหนาททละเอยดออน

เพราะเปนงานทตองชวยเหลอและพฒนานกเรยน หากคดวาไมอาจทำใจรกงานนได กไมควรคดเดน

บนเสนทางสายนตงแตแรกเพราะการใหความชวยเหลอแบบไมเตมใจกไมตางจากไมชวยเสยเลย

2. มความกระตอรอรนทจะเรยนรงาน

ยงหากคณไมไดจบดานแนะแนวมาโดยตรง คณยงตองหาทางขวนขวายศกษางาน ทงจาก

ครแนะแนวรนพ หนงสอ สอความรตางๆ แตผทจบสายตรงมากยงคงตองเรยนรรายละเอยดตางๆ

ไมนอยเชนกน ทงระบบการทำงานในโรงเรยน ซงแตละแหงมความแตกตางไปตามปจจยตางๆ เชน

ระบบงานทมมากอนธรรมเนยมในองคกรและนโยบายของสถาบนฯลฯ

3. พรอมทจะพฒนาตนเองและแสวงหาความรใหมๆเสมอ

สวนหนงของงานแนะแนวคอการใหขอมลแกนกเรยนยงในปจจบนระบบการศกษา

มการเปลยนแปลงแทบไมเวนแตละป ไมวาจะเปนขอมลคณะ มหาวทยาลย แนวโนมความเคลอนไหว

ในตลาดงาน ลกษณะอาชพ ฯลฯ ครแนะแนวจงไมควรตกขาวหรอลาหลง นอกจากน สอการสอน

และแบบทดสอบตางๆ กควรทนสมย เขากบยค ตองรจกสรางสรรค ใชเทคโนโลยตางๆ ใหเปน

และใหเกดประโยชนงานแนะแนวจงเปนอาชพททาทายใหครแนะแนวตองพฒนาตนเองอยตลอดเวลา

เพอใหสามารถพฒนาผอนได

4. พรอมทจะรวมงานและประสานงานกบทกฝาย

ไมมใครทำงานคนเดยวได เพราะไมอาจชำนาญทกอยาง การเปนครแนะแนวกเชนกน

โดยเนองานแลวครแนะแนวตองคอยเปนผประสานในระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนตองหาขอมล

จากแหลงภายในและภายนอกโรงเรยนตองรจกผคนใหมากเพอขอความชวยเหลอทงในเรองวชาการ

ขาวสารสอการสอนและบรการตางๆดงนนหากคณรวมมอกบหลายฝายไดดรจกผคนมากไมเพยง

คณจะเรยนรงานไดเรวแตการทำงานของคณจะงายและสะดวกขน

-595�������� p3(1-41).indd 23 6/3/17 3:25:59 PM

�� การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

5. ไมทอถอยไมวาจะพบปญหาหรออปสรรคใด

นคอกฎทองของการทำงานทกอยาง แมดเหมอนจะเปนคณสมบตทกวางทสด แตกสำคญ

ทสดเชนกน เพราะชวยใหคณยนหยดในหนาทไดอยางไมหวนไหว เปนคณสมบตทชวยใหคณ

ประสบความสำเรจในหนาทได และยงกบงานทใหความชวยเหลอ และบรการในฐานะครคนหนง

ความปลมปตทคณไดรบจะเปนทพหนนทดยง ทจะชวยใหคณไมหวาดหวนหรอทอถอยกบอปสรรค

ในหนาท

พนฐานความคด ความเชอ ภาพลกษณของครแนะแนวและการเตรยมตวของครแนะแนว

รนใหม ทรนอาวโสฝากไว คงใหแนวคดในการพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน โดยเฉพาะ

เรองการสงตอ

เนองจากการสงตอเปนภาระงานทดำเนนการตอเนองจากครประจำชน/ครทปรกษา

จงตองมเอกสารหลกฐานทเปนขอมลเบองตน สำหรบการวางแผนการดแลชวยเหลอนกเรยน

และจดระบบการสงตอการรายงานผลการชวยเหลอนกเรยนดงน

เอกสารหมายเลข1 บนทกการสงตอนกเรยนไปพบครแนะแนว

(ครประจำชน/ครทปรกษาบนทกสงครแนะแนว)

เอกสารหมายเลข2 บนทกการแกไขปญหานกเรยนรายบคคล

(บนทกการชวยเหลอเบองตนของครประจำชน/ครทปรกษา)

เอกสารหมายเลข3 แบบรายงานผลการชวยเหลอ

(ครแนะแนวใชรายงานใหครประจำชน/ครทปรกษา)

-595�������� p3(1-41).indd 24 6/3/17 3:25:59 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน ��

เอกสารหมายเลข1

ตราโรงเรยน

บนทกการสงตอนกเรยนไปพบครแนะแนว

(ครประจำชน/ครทปรกษาบนทกสงครแนะแนว)

โรงเรยน..........................................................

วนท............เดอน...........................พ.ศ..................

เรอง สงตอนกเรยน

เรยน หวหนางานแนะแนว

สงทสงมาดวย 1. บนทกการแกไขปญหานกเรยนรายบคคลของครประจำชน/ครทปรกษา

2. อนๆ.............................................................

ดวยชอ-สกล(นกเรยน)............................................ชน..............เลขประจำตว.................

มพฤตกรรมทตองปรบปรงแกไขคอ

qมาโรงเรยนสาย qขาดเรยนบอย

qความประพฤตกาวราว qการแตงกายผดระเบยบ

qลกขโมย qหลบหนการเรยนในบางวชา

qพฤตกรรมชสาว qพดจาหยาบคาย

qทะเลาะววาท qหลกเลยงการรวมกจกรรมตางๆ

qอนๆ......................................................................

ขาพเจา(ชอผสงตอ)...................................ไดชวยเหลอเบองตนตามบนทกการแกไขปญหา

นกเรยนรายบคคลแลวแตผลทไดยงไมนาพอใจจงขอความรวมมอดงน...............................................

..............................................................................................................................................................

ชอผสงตอ................................................. ° ครประจำชน............................................

(............................................) ° ครทปรกษา..............................................

° ฝาย/กลมสาระการเรยนร/งาน

.................................................................

-595�������� p3(1-41).indd 25 6/3/17 3:26:00 PM

�� การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

บนทกการแกไขปญหานกเรยนรายบคคล(บนทกการชวยเหลอเบองตนของครประจำชน/ครทปรกษา)

สำหรบครประจำชน/ครทปรกษา

ปการศกษา..........................

ชอ-สกล(นกเรยน).........................................................................ชน...............................................

เอกสารหมายเลข2

พฤตกรรมเสยง/ปญหาและวธการชวยเหลอ

ผลการชวยเหลอ ลงนามผชวยเหลอ

ลงชอ.....................................................ครประจำชน/ครทปรกษา

(..................................................)

วน/เดอน/ป..........................................

ลำดบ วน/เดอน/ป

-595�������� p3(1-41).indd 26 6/3/17 3:26:00 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน ��

เอกสารหมายเลข3

ลงชอ...............................................................ผรายงาน

(............................................................)

ตราโรงเรยน

งานแนะแนวโรงเรยน................................

แบบรายงานผลการชวยเหลอ(ครแนะแนวใชรายงานใหครประจำชน/ครทปรกษา)

วนท............เดอน...........................พ.ศ..................

เรยนครประจำชน/ครทปรกษาชน...........................................................

ตามททานไดสงชอ-สกล(นกเรยน)..................................................ชน.....................มานน

งานแนะแนวไดชวยเหลอและตดตามผลสรปไดดงน

1. .......................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

2. .......................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

3. .......................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

อนๆ.......................................................................................................................................

............................................................................................................................................................

-595�������� p3(1-41).indd 27 6/3/17 3:26:01 PM

�� การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

เมอครแนะแนวหรอผทเกยวของไดรบการสงตอนกเรยนจากครประจำชน/ครทปรกษา

แลว กวางแผนใหการปรกษา/ชวยเหลอ กอนอนกตองจำแนกวาเปนปญหาในระดบความคด

ระดบความรสก หรอระดบพฤตกรรม เพอจะไดเลอกใชทฤษฎการปรกษาทเหมาะสมกบระดบ

ของปญหา

ตวอยางปญหาระดบพฤตกรรมและวธแกไข ขอนำเสนอในประสบการณของครแนะแนว

ภาคปฏบต : ประสบการณจรงทมากกวาทฤษฎทเปนพฤตกรรมปญหาในหองเรยนและแนวทาง

การแกปญหาดงน

นกเรยนตอตานไมเชอฟงโดดเรยนไมสนใจ

นกเรยนทด อดง ไมเช อฟง ตอตาน เปนหนงในปญหาทนาหนกใจสำหรบครทกคน

เพราะการสอนนกเรยนกลมนเปนเรองยากมาก มหนำซำนกเรยนทตอตานเหลาน กมกรบกวนการสอน

และสมาธของนกเรยนคนอนในชน นกเรยนกลมนมกเรยนออน มผลการเรยนไมด และขาดแรงจงใจ

ทจะเรยน หลายครงทครประจำชน/ครทปรกษา หรอแมแตครประจำวชามกสงนกเรยนเชนนมาพบ

ครแนะแนวดวยเรองพฤตกรรมการเรยน อกกรณหนงทมกพบ คอ นกเรยนอาจไมตอตาน ไมดอ

ไมรบกวนการเรยนการสอนในหองแตกไมสนใจ โดดเรยนขาดเรยนบอย ไมสงงาน ไมกระตอรอรน

กบการเรยนแตตนเหตของปญหากคลายกนคอนกเรยนขาดแรงจงใจหรออาจเกดความขดแยงกบ

ครผสอนในเรองใดเรองหนง

ไมมวธการสำเรจรปใดๆทจะแกไขพฤตกรรมของนกเรยนกลมนไดอยางชะงดเพราะสาเหต

ทนกเรยนขาดแรงจงใจในการเรยนอาจมหลายอยาง และซบซอนเกนกวาทครแนะแนวจะทราบได

การระบสาเหตเพอแกไขทตนตอ อาจตองใชเวลาและอาศยกระบวนการใหคำปรกษาตอเนองกน

หลายครง ในทน ขอมงทการแกปญหาเฉพาะหนาในโรงเรยน ในระดบทครสามารถรบมอได โดย

ไมรบกวนภาระงานอนและการดแลนกเรยนคนอน ทงยงเปนแนวทางปฏบตทครแนะแนวสามารถ

แนะนำใหแกครประจำชน/ครทปรกษาและครประจำวชาคนอนๆได

ทกษะสวนใหญทใชในการรบมอกบพฤตกรรมทไมเหมาะสมของนกเรยนในหองเรยน

คอการปรบพฤตกรรมโดยเฉพาะอยางยงการใหแรงเสรมการลงโทษการสรางแรงจงใจและเทคนค

การสอสารในการใหบรการปรกษาเบองตน

งานวจยหลายชนแสดงใหเหนวา เทคนคบางอยางสามารถใชไดดในการปรบพฤตกรรม

ของนกเรยนกลมนโดยเฉพาะในระดบประถมศกษาและมธยมศกษาตอนตนไดแก

-595�������� p3(1-41).indd 28 6/3/17 3:26:01 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน ��

1. แสดงความสนใจและใสใจนกเรยนดวยความเมตตาและยอมรบ อาจเปนความใสใจงายๆ

เชน ทกทาย ย มใหเม อพบหรอเม ออย ในหอง หรอแวะไปถามท โตะเรยนอยางออนโยนวา

“วนนเปนอยางไรบาง?” ทำเชนนเปนประจำ กจะสามารถชวยใหสรางความสมพนธท ดและ

ลดปญหานกเรยนตอตานและไมสนใจได

2. คอยสอดสองนกเรยนในหองเรยนบอยๆ ระหวางสอน และทนททเหนนกเรยนเรม

ไมจดจอกบงาน เหมอลอย หรอไมฟง ใหรบดงความสนใจนกเรยนกลบมา แตควรใชวธทนมนวล

ใจเยนหรอตดตลกทเลนทจรง ไมควรดดา ใชอารมณหรอประนามนกเรยน เชนอาจเรยกใหตอบ

คำถามงายๆ เพอกระตนใหกลบมาจดจอกบบทเรยน หรออาจเปลยนบรรยากาศเลนเกม เลาเรอง

สนกสนๆเพอผอนคลาย

3. ไมควรพดหรอทำในส งท มแนวโนมจะทำใหนกเรยนโกรธ ไมพอใจ หรอเสยใจ

ไมควรใชอารมณในการพด ควรพดอยางใหเกยรตและเคารพในคณคาความเปนคน ไมควรขนเสยง

พดเสยดส เหนบแนม ประชดประชน และยงตองไมดาทอ ใชวาจากาวราว หยาบคาย ครตองเปน

ตวอยางทดใหนกเรยนในการพดดวย

4. หากตองจดการกบนกเรยนทประพฤตตวไมดในหองเรยน อนดบแรกตองแสดงให

นกเรยนรวาจะไมอดทนกบพฤตกรรมทไมดเชนนเดดขาดแตครจะยงคงยอมรบและเหนคณคาในตว

นกเรยนหากตองลงโทษอธบายใหนกเรยนเขาใจวาสาเหตของการลงโทษคอพฤตกรรมทไมเหมาะสม

และระบใหชดเจนวาเปนพฤตกรรมใดบางเชนชวนเพอนเลนคยกนเสยงดงฯลฯและยำวาครยงคง

เมตตาและยอมรบนกเรยนเชนเดมไมเปลยนแปลง

5. จำไววา เปาหมายสงสดของกฎระเบยบและมาตรการในเร องระเบยบวนย กคอ

สอนใหนกเรยนประพฤตตนในทางทดขน หากตกเตอนดวยวาจาหรออธบายใหนกเรยนเขาใจได

ยอมดกวาใชการลงโทษโดยเฉพาะการลงโทษทางกายและสงคม

การลงโทษไมสามารถแกไขพฤตกรรมของนกเรยนไดอยางถาวร ซำยงสรางแผลลกทยาก

จะลบในใจของนกเรยนและยงสงผลกระทบทรนแรงตอแรงจงใจในการเรยนและผลการเรยน

6. ไมควรนงเฉยหรอทำเปนไมร เมอเหนนกเรยนไมสนใจ ไมใสใจ คยเลนกบนกเรยน

อนๆ ในหอง ตองแสดงใหร วาครสงเกตและจะไมยอมใหนกเรยนทำพฤตกรรมเชนนนเดดขาด

แตทำตามขอปฏบตทกลาวไวแลวขางตนหากครเฉยสกครงกตองมครงตอไปและตอไป

-595�������� p3(1-41).indd 29 6/3/17 3:26:01 PM

�0 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

สงทครแนะแนวและครทกคนควรตระหนกไว คอ เราไมอาจทำนายไดวานกเรยนจะแสดง

พฤตกรรมอะไรบางในหองเรยน และเมอใด แตครจะสามารถรบมอกบทกปญหาได หากครรกษาใจ

ใหสงบ ไมใชอารมณหรอต นตม และปฏบตตามวธการทกลาวไว นอกจากนน ส งท ครแสดง

ตอนกเรยนควรสมำเสมอเทาเทยมและยตธรรมหากทำเชนนไดความสมพนธระหวางครกบนกเรยน

แมแตคนทมปญหาทสดกจะดขนนกเรยนจะเกรงใจและเคารพครแลวการรบมอกบนกเรยนทตอตาน

ไมเชอฟงกจะงายขน

ปญหาพฤตกรรมในหองเรยนจากตวอยาง ถาแกไขแลวพฤตกรรมนกเรยนดขน กสงกลบ

โดยรายงานผลการชวยเหลอ (เอกสารหมายเลข3) ไปยงครประจำชน/ครทปรกษาแตถายงไมดขน

กตองนำเขาประชมปรกษารายกรณ

-595�������� p3(1-41).indd 30 6/3/17 3:26:02 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน ��

การประชมปรกษารายกรณ (Case Conference)

คำจำกดความของการจดประชมปรกษารายกรณในสถานศกษา

การจดประชมปรกษารายกรณในสถานศกษา (Case Conference) ตามระบบดแลชวยเหลอ

นกเรยน เปนการดำเนนงานโดยคณะกรรมการโรงเรยน เพอประชมปรกษาในการชวยเหลอนกเรยน

ทมปญหายงยากซบซอน ซงครแนะแนวไดรบการสงตอจากครทปรกษา เนองจากมความจำเปน

ตองประชมรวมกนชวยเหลอตดตามผลและรายงานผลเมอเสรจสนการชวยเหลอในแตละกรณ

วตถประสงคของการจดประชมปรกษารายกรณในสถานศกษา

1. เพอใหโรงเรยนไดมแนวทางในการดแลชวยเหลอ แกไขปญหากรณยงยากซบซอน

และสรางทมคนทำงานในระบบดแลชวยเหลอนกเรยน

2. เพมโอกาสการแลกเปลยนเรยนรในการดแลชวยเหลอนกเรยนระหวางครและบคลากร

ทเกยวของ

3. สรางระบบรองรบและการสงตอภายในโรงเรยนทชดเจน

4. เพอเสรมสรางศกยภาพและสรางองคความรในการดแลนกเรยนทมปญหายงยาก

ซบซอน

องคประกอบของการจดประชมปรกษารายกรณในสถานศกษา

คณะกรรมการ การจดประชมปรกษารายกรณในสถานศกษา ประกอบดวย ทมบคลากร

ของโรงเรยนทมความสำคญตอการตดสนและมศกยภาพในการดแลชวยเหลอนกเรยนดงน

ผบรหาร ไดแก ผอำนวยการหรอรองผอำนวยการฝายวชาการ รองผอำนวยการฝายกจกรรม

นกเรยน(ฝายปกครอง)หรอรองผอำนวยการฝายบรหารเปนประธานหรอผนำประชม

ครแนะแนวเปนผประสานงานและเลขานการทประชมปรกษารายกรณ

-595�������� p3(1-41).indd 31 6/3/17 3:26:02 PM

�� การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

ครหวหนาระดบชนทกระดบ

ครอนๆทมศกยภาพในการดแลชวยเหลอนกเรยน

จำนวนคณะกรรมการทไดรบการแตงตงไมควรมากกวา10-15คนทงนเพอความคลองตว

ในการจดประชมและการแลกเปลยนเรยนร

ในกรณทคณะกรรมการเหนวา มความยงยากซบซอนในการแกปญหา และตองการ

ความคดเหนดานวชาการจากทมสาธารณสข คณะกรรมการสามารถพจารณาเชญทมบคลากร

สาธารณสขเขารวมประชมปรกษารายกรณดวย โดยทมสาธารณสข ประกอบดวย จตแพทย

เดกและวยร น พยาบาลสขภาพจตและจตเวช นกสงคมสงเคราะห นกจตวทยาคลนกหรอ

นกจตวทยาโรงเรยนเปนตน

กระบวนการจดประชมปรกษารายกรณในสถานศกษา

กระบวนการจดประชมปรกษารายกรณในสถานศกษา เรมจากกำหนดแผนการจดประชม

ปรกษารายกรณการประสาน/คดเลอกกรณศกษา ดำเนนการจดประชมโดยคณะกรรมการทเกยวของ

ประธานมอบหมายผรบผดชอบดำเนนการชวยเหลอ ครผรบผดชอบหรอครแนะแนวตดตามผลการ

เปลยนแปลงพฤตกรรม ถาเดกมพฤตกรรมดขน ครทปรกษาดแลอยางตอเนอง ใหการสงเสรม

หากพฤตกรรมมปญหาไมดขน พจารณาสงตอผเชยวชาญภายนอกเพอใหการดแลชวยเหลอ โดยคร

แนะแนวตดตามผลการชวยเหลอ บนทก และรายงานผลการชวยเหลอในทประชมคร งตอไป

ดงแผนภม3

-595�������� p3(1-41).indd 32 6/3/17 3:26:03 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน ��

ขนเตรยมการประชมปรกษารายกรณขนตอนการประชมปรกษารายกรณขนตอนหลงการประชม

สงกลบครประจำชน/ครทปรกษาใหการดแล/ชวยเหลอ

แผนภม3กระบวนการประชมปรกษารายกรณ

ในสถานศกษาตามระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

ประสาน/คดเลอกกรณศกษา

พฤตกรรมดขน

ไมดขน

กำหนดแผนการจดประชมปรกษารายกรณ

ประชมปรกษารายกรณ

ดำเนนการชวยเหลอ

สงตอผเชยวชาญภายนอก

ตดตาม/บนทก/รายงานผล

-595�������� p3(1-41).indd 33 6/3/17 3:26:03 PM

�� การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

บทบาทหนาทของผทเกยวของในการประชมปรกษารายกรณในสถานศกษา

ผทเกยวของในการประชมปรกษารายกรณในสถานศกษาประกอบดวย

- ประธานหรอผนำประชม

- ผนำเสนอกรณศกษา

- ผบนทกขอมลกรณศกษา

- ผใหขอมลทเกยวของกบกรณศกษา

- ผประสานงาน

- เลขานการทประชมปรกษารายกรณ

- บคลากรสาธารณสข

รวมแลวประมาณ10 -15คน ในการประชมแตละครง ในบางกรณสถานศกษาสามารถ

เชญบคลากรสาธารณสขรวมแลกเปลยนดวย

ประธานหรอผนำประชม

ประธานหรอผนำประชม ควรเปนผทมความรความเขาใจเกยวกบระบบดแลชวยเหลอ

นกเรยนเปนอยางด เขาใจในกระบวนการและเปาหมายทสถานศกษาแตละสถานศกษากำหนด

เกยวกบระบบดแลนกเรยนมความรความเขาใจและมทกษะในการปรกษารายบคคลและกลมเขาใจ

วตถประสงคของการประชมปรกษารายกรณเปนอยางดไดรบการยอมรบเชอถอจากผเขารวมประชม

มความสามารถในการนำประชมโดยบทบาทหนาทของผนำประชมมดงตอไปน

1. นำการประชมใหบรรลเปาหมายแตละครงไมเกนเวลาทกำหนด

2. ชแจง ทบทวนกฎระเบยบในการประชม โดยเฉพาะเรองการรกษาความลบทกครง

เมอมผเขารวมประชมใหมหรอตองการเนนยำ

3. กระตนใหผ ท เก ยวของกบกรณศกษาทกคนใหขอมลไดอยางอสระทกแงมม เพอ

ใหไดขอมลกรณศกษาครบถวน

4. สรปขอมลเมอทกคนไดใหขอมลครบแลว

5. กระตนใหผเขาประชมเสนอวธการชวยเหลอไดอยางอสระ

6. สรปทางเลอกในการแกไขปญหาและตดสนใจเลอกแนวทางทเหมาะสม

7. มอบหมายหนาทแกบคคลทเกยวของตามขอสรปในการชวยเหลอ

8. กำหนดหวขอตดตามผลทไดมอบหมายในการประชมครงหนา

-595�������� p3(1-41).indd 34 6/3/17 3:26:03 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน ��

9. นดการประชมครงตอไป

10. เกบรกษาขอมลทผบนทกขอมลกรณศกษาทกรายไวในทปลอดภย

กรณตอไปน เปนตวอยางเหตการณทมกพบในทประชมปรกษารายกรณ โดยไดเสนอ

แนวทางทผนำประชมควรปฏบตดงน

1. กรณผเขารวมประชมไมพดขอมลทร หรอไมมอสระในการพด ผนำประชมควรกระตน

และชแจงวาขอมลทกขอมลจะเปนประโยชนในการเขาใจปญหาและหาแนวทางการชวยเหลอนกเรยน

2. กรณผเขารวมประชมมการใหขอมลทไมชดเจนหรอมอคต ผนำประชมควรขอให

ผใหขอมลผนนยนยนขอมลโดยมเหตผลและหลกฐานทชดเจนและมบคคลอางองได

3. กรณผ ใหขอมลพดนอกประเดน พดเร องอ นๆ ท ไมเก ยวของ พดมากคนเดยว

ผนำประชมตองนำการพดคยกลบเขาสประเดน โดยการสรปความหรอทวนความ ประเดนทพดคย

ลาสด

ผนำเสนอกรณศกษา

ผ นำเสนอกรณศกษา เปนผ ท ร เร องปญหาของกรณศกษาและเปนผ ดแลโดยตรงตอ

กรณศกษามบทบาทหนาทดงน

1. ผนำเสนอกรณศกษาไมควรนำกรณศกษาในเรองทารณกรรมทางเพศ(SexualAbuse)

การตงครรภยาเสพตดโรคตดตอรายแรงหรอเรองราวทจะสรางความเสยหายแกนกเรยนเขาประชม

ปรกษารายกรณศกษา

2. รวบรวมประวตความเปนมาตามตวอยางแบบบนทกสรปขอมลกรณศกษา (เอกสาร

หมายเลข4)และรายงานใหทประชมฟง

3. เสนอเหตผลในการนำเสนอกรณศกษานเขาทประชม

4. เปนบคลากรหลกในการชวยเหลอกรณศกษา ประสานงานและตดตามการชวยเหลอ

หลงจากมมตของทประชมไปยงครทปรกษา

5. นำเสนอผลการชวยเหลอเมอมการประชมครงตอไปหรอสรปผลการชวยเหลอเสนอตอ

เลขานการทประชมปรกษารายกรณในกรณไมสามารถเขารวมประชมได

6. ในกรณทกรณศกษาเปนนกเรยนทมลกษณะพเศษ เชน ออนไหวตอการเปดเผยขอมล

ของตนเองหรอปกปองขอมลของตนเอง ควรแจงใหทราบหรอขออนญาตเปนลายลกษณอกษร

จากผปกครองของนกเรยนกอนเขาทประชม

-595�������� p3(1-41).indd 35 6/3/17 3:26:04 PM

�� การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

ผบนทกขอมลกรณศกษา

ผบนทกขอมลกรณศกษา เปนผรวบรวมขอมลประวตและแนวทางการชวยเหลอ บนทก

ลงในแบบบนทกสรปผลการประชมของกรณศกษาแตละราย ในบางกรณผบนทกขอมลกรณศกษา

อาจเปนคนเดยวกบผนำเสนอกไดโดยมบทบาทหนาทดงน

1. บนทกประวตและขอมลการชวยเหลอใหครบถวน

2. ตรวจสอบความถกตองโดยการทวนใหทประชมฟงหลงจากทผนำประชมสรป

3. จดเกบขอมลกรณศกษาไวในท ทเปนความลบ และจำกดการเขาถงขอมลเฉพาะผท

เกยวของในกรณของผไมเกยวของกบกรณศกษาตองขออนญาตผนำประชมหรอจากมตทประชม

4. บนทกเพมเตมเมอมการตดตามการชวยเหลอทกครง

5. สงบนทกกรณศกษาในการประชมใหเลขานการทประชมปรกษารายกรณ หรอผนำ

ประชมเกบรกษาไว

ผใหขอมลทเกยวของกบกรณศกษา

ผใหขอมลทเกยวของกบกรณศกษา ไดแก บคลากรในโรงเรยนทกคนทมขอมลเกยวของ

กบกรณศกษา ผปกครอง บคคลในชมชน หรอบคคลทไดรบเชญมาใหขอมล ทงเพอทำความเขาใจ

ปญหาทแทจรงหรอการหาแนวทางการชวยเหลอผใหขอมลทเกยวของกบกรณศกษามบทบาทหนาท

ดงน

1. ใหขอมลท งประวต และการชวยเหลอท ผ านมาของกรณศกษาอยางครบถวน

ตามมมมองของตนเองอยางกระชบ ตรงประเดน และใหความสำคญกบขอมลของตนเอง แมจะเปน

ขอมลเลกนอยเพยงใด

2. มสวนรวมในการเสนอแนวทางการชวยเหลอตามทศนคตท มอยางตรงไปตรงมา

และเปนอสระ

3. รบฟงและไมโตแยงความคดเหนทไมตรงกบของตนเอง

ผประสานงาน

ผประสานงานไดแกบคคลทเกยวของกบกระบวนการการชวยเหลอนกเรยนรจกบคลากร

ในโรงเรยนเปนอยางดซงอาจมมากกวา1คนกไดมบทบาทหนาทดงน

1. แจงเตอนวนเวลาสถานทในการประชมแกผทเกยวของในการประชมปรกษารายกรณ

แตละครง

-595�������� p3(1-41).indd 36 6/3/17 3:26:04 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน ��

2. ประสานงานเรองการจองหองอปกรณทใชเอกสารตางๆ

3. ประสานผทเกยวของทสามารถใหขอมลในกรณศกษาทกคนทอยในโรงเรยน หรอ

นอกโรงเรยน ผประสานงานอาจจะเปนบคคลเดยวกบเลขานการทประชมปรกษารายกรณกได

ในกรณบคลากรไมเพยงพอ

เลขานการทประชมปรกษารายกรณ

เลขานการทประชมปรกษารายกรณมบทบาทหนาทดงน

1. ชวยเตอนผนำประชมเมอไมรกษาประเดนทมในวาระการประชม

2. เรยงลำดบกอนหลงกรณศกษาทจะนำสทประชมใหผนำประชมทราบ

3. บนทกผลการประชมตามแบบบนทกการประชม(เอกสารหมายเลข5)ทกครงรวบรวม

และสรปรายงานขอมลใหผนำประชมหรอผรวมประชมคนอนทตองการทราบขอมล

4. ทำหนาทแทนผนำประชมในกรณทไดรบมอบหมาย

บคลากรสาธารณสข

บคลากรสาธาณสขไดแกแพทยพยาบาลนกจตวทยานกสงคมสงเคราะหหรอเจาหนาท

สาธารณสขทไดรบเชญใหรวมประชมปรกษารายกรณของโรงเรยนควรมบทบาทหนาทดงน

1. สรางความสมพนธอนดระหวางสมาชก(Relationship)

2. สรางการยอมรบระหวางคณะครและคณะครกบนกเรยน(Recognition)

3. ถายทอดแนวคด ทกษะ และตดตามการดแลชวยเหลอนกเรยนในฐานะทปรกษา

(Response)

1. สรางความสมพนธอนดระหวางสมาชก(Relationship)

1.1 สงเกตและตงใจฟงสงทคณะครทกคนนำเสนอและตองการความชวยเหลอ

1.2 สอใหคณะครเหนวา เราเขาใจความทกขและแสดงการยอมรบทกคนทเขารวม

ประชม

1.3 เปนตวกลางใหคณะครยอมรบซงกนและกน

2. สรางการยอมรบระหวางคณะครและคณะครกบนกเรยน(Recognition)

2.1 ชวยใหคณะครมองเหนจดแขงและความแตกตางของนกเรยนแตละคน

2.2 สนบสนนใหนำจดดของนกเรยนมาแกปญหา

-595�������� p3(1-41).indd 37 6/3/17 3:26:05 PM

�� การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

2.3 สงเกต หาสาเหตความคบของใจครท ไม สามารถชวยเหลอนกเร ยนได

เพอหาแนวทางแกไข ในกรณคณะครมปฏกรยาตอตานหรอไมเหนดวยตอวธการชวยเหลอทกลม

เสนอแนะเพราะสาเหตความคบของใจของครอาจเปนปจจยสำคญใหครโกรธนกเรยนทมปญหามาก

และหมดกำลงใจในการชวยเหลอ

3. ถายทอดแนวคด ทกษะ และตดตามการดแลชวยเหลอนกเรยนในฐานะทปรกษา

(Response)

3.1 ชวยใหผ นำเสนอกรณศกษาสามารถนำเสนอกรณศกษาไดอยางชดเจน

และครบถวนโดยการทวนถงขอสรปประเดนปญหาทตองการปรกษาอยางเปนรปธรรมการสอบถาม

เพมเตมถงปญหาอาการประวตสวนตวการปรบตวของนกเรยนประวตครอบครวการสรปสาเหต

และการชวยเหลอเบองตน เพอประกอบเปนขอมลสำคญในการพจารณาการชวยเหลอใหครอบคลม

ตอไป

3.2 แสดงใหครเหนทกษะการชวยเหลอท หลากหลายโดยสอดแทรกขอคด

นำเสนอทกษะตางๆ ในการประเมนปญหาและการแกไขปญหาในแตละขนตอนของการประชม

ปรกษารายกรณ

3.3 ชวยใหขอมลทางวชาการทชวยสรางความเขาใจตอปญหาและการชวยเหลอ

ทถกตอง ในกรณท ครประเมนพฤตกรรมนกเรยนคลาดเคลอน และกอใหเกดทศนคตทางลบ

วธการดแลทไมเหมาะสมรวมถงเกดความขดแยงระหวางคณะครในการแกปญหา

3.4 ใหกำลงใจและสรางพลงใจ (Empower) แกครทกคนทรวมมอรวมใจใหขอมล

แลกเปลยนความคดเหนโดยเฉพาะเมอเหนวาครเหลานนรสกเหนอยและทอแท

3.5 รวมตดตามความกาวหนาในการชวยเหลอ รวมทงการประเมนผลการประชม

ปรกษารายกรณในแตละกรณทกครง

ขนตอนการจดประชมปรกษารายกรณในสถานศกษา ประกอบดวย3ขนตอนดงน

ขนเตรยมการประชมปรกษารายกรณ

1. คดเลอกกรณศกษาทจะเขาสทประชม ซงเปนกรณศกษาทซบซอน ยงยากเกนกวา

ครประจำชน/ครทปรกษาและครแนะแนวจะดำเนนการชวยเหลอโดยลำพงได

2. ผประสานงานประสานผเกยวของทกคนเกยวกบกำหนดการนดหมายการประชม

-595�������� p3(1-41).indd 38 6/3/17 3:26:05 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน ��

3. เลขานการทประชมปรกษารายกรณปรกษาผนำประชมเกยวกบวาระการประชม

ลำดบการนำเสนอกรณศกษาและศกษาขอมลจากผเขารวมประชมทกคน

4. เลขานการทประชมปรกษารายกรณ ตรวจสอบสถานท อปกรณ เอกสารทจำเปน

ตองใชในการประชมแตละครงกอนการประชม

ขนตอนการประชมปรกษารายกรณ

1. ผ เขาประชมชแจงวตถประสงค กฎระเบยบ บทบาทหนาทของผเขารวมประชม

การรกษาความลบของกรณศกษา

2. ผนำประชมตดตามผลการชวยเหลอครงทผานมากบผทไดรบมอบหมายสรปปรบเปลยน

หรอเพมเตมการชวยเหลอในแตละกรณศกษา

3. ผนำประชมเปดโอกาสใหผนำเสนอ เสนอกรณศกษาทไดเตรยมไว และกระตนให

ผใหขอมลทเกยวของกบกรณศกษาคนอนๆเสนอขอมลเกยวกบกรณศกษานนๆ

4. ผนำประชมสรปขอมลตางๆทงปญหาและสาเหตทมการนำเสนอตามขอ3ใหผเขารวม

ประชมทกคนเขาใจตรงกน

5. ผนำประชมเปดประเดนหาแนวทางการชวยเหลอสรปและรวบรวมแนวทางการชวยเหลอ

6. ผนำประชมสรปแนวทางการชวยเหลอใหผทเกยวของนำไปปฏบต

7. ผนำประชมตรวจสอบการบนทกขอมล โดยใหผบนทกขอมลกรณศกษาอานขอความ

ทบนทกใหทประชมฟงและแกไขใหเขาใจตรงกน

การนำประชมปรกษารายกรณใหมประสทธภาพมปจจยทเกยวของดงตอไปน

1. สมาชกทกคนเขาใจวตถประสงคและภารกจของการประชมปรกษารายกรณทมงเนน

การแลกเปลยนขอมลของกรณศกษาอยางกวางขวาง รอบดาน และหาแนวทางทเหมาะสมในการ

ดแลชวยเหลอนกเรยน

2. บรรยากาศของการประชมไมควรเครงเครยด ตองนาสนใจ และมการกระตนใหเกด

การแลกเปลยนอยางจรงจง

3. มการอภปรายกนอยางกวางขวาง โดยทกคนมสวนรวมอภปรายอยางจรงจง

เฉพาะเร องทเก ยวของกบปญหา หากมสมาชกอภปรายนอกประเดน ใหดงกลบเขาสประเดน

อยางรวดเรว

4. สมาชกรบฟงทกเรองอยางตงใจและฟงเหตผลซงกนและกน

-595�������� p3(1-41).indd 39 6/3/17 3:26:05 PM

�0 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

5. สมาชกมอสระในการแสดงความรสก ความคดเหนตอปญหา และการปฏบตงานรวมกน

ของทม

6. เมอมความคดเหนไมสอดคลองหรอขดแยง ไมควรหลกเลยงความคดเหนทขดแยง

แตควรเปดโอกาสใหตรวจสอบขอมลตางๆ อยางถถวนหลากหลาย จนไดขอยตภายใตบรรยากาศ

ทสงเสรมความเปนประชาธปไตยอยางแทจรง

7. ใชหลกความเหนพองตองกนในการตดสนใจ ซงจะชวยใหทกคนเหนดวยในหลกการ

และเตมใจปฏบตตามมตของทประชม

8. มการมอบหมายงานอยางชดเจน ผเก ยวของตองเขาใจ และยอมรบภารกจตางๆ

ดวยความเตมใจ

9. มการนดหมายตดตามผลการปฏบตงานและปญหาอปสรรคเปนระยะ

ขนตอนหลงการประชม

1. เลขานการทประชมปรกษารายกรณ ควรเปนผจดเกบขอมลและมอำนาจในการ

ตดสนใจรวมกบผนำประชมวาควรใหผใดทไมเกยวของเขาถงขอมลได

2. เลขานการทประชมปรกษารายกรณสรปการปดกรณศกษาเมอการชวยเหลอสำเรจ

หรอตองสงตอผเชยวชาญภายนอก

การรกษาความลบ

ขอมลเกยวกบกรณศกษาไมควรเปดเผยกบผทไมมสวนเกยวของกบการชวยเหลอนกเรยน

ดวยเปนสทธขนตนทตองปกปอง และไดรบการยนยอมจากตวนกเรยนหรอผปกครองเสยกอน และ

เปนการสรางความไววางใจระหวางผใหขอมลและผชวยเหลอ การเปดเผยขอมลใดๆ ของนกเรยน

ตองใหเกยรตและคำนงถงประโยชนของนกเรยนเปนสำคญ

แนวทางการรกษาความลบควรมการปฏบตดงน

1. จำกดผ เกบรกษาแบบบนทกสรปผลการประชม ไดแก ผ นำประชม เลขานการ

ทประชมปรกษารายกรณเจาของกรณศกษาและผบนทกขอมลกรณศกษาเทานน

2. กำหนดการเขาถงขอมล โดยผทไมเกยวของกบผเรยนตองไดรบการพจารณาอนญาต

โดยผนำประชมหรอจากมตทประชม รวมทงควรขอความเหนชอบจากนกเรยนหรอผปกครอง

ของนกเรยนกอน

-595�������� p3(1-41).indd 40 6/3/17 3:26:06 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน ��

3. ในระหวางประชมปรกษารายกรณ ผนำประชมอาจยำเตอนดวยการชแจงความสำคญ

ของการรกษาความลบเปนครงคราว เม อตองมการพดถงขอมลทออนไหว หรออาจกอใหเกด

ความเสยหายตอนกเรยน

4. การสงตอขอมลของผ เรยนส ภายนอกสถานศกษา ควรทำดวยความรดกมตาม

แบบฟอรมทกำหนดไวและควรใหผปกครองหรอนกเรยนรบรขอมลทมการสงตอทกครง

5. ในกรณท ตองกลาวถงนกเรยน ซ งเปนกรณศกษากบผ มสวนเก ยวของนอกการ

ประชมปรกษารายกรณ หรอทำประวตเพอการศกษาควรใชนามแฝง ไมควรระบชอและนามสกล

ทแทจรง เพราะการนำความลบเปดเผยกบผท ไมเก ยวของอาจสรางความเสยหายแกนกเรยน

ทเปนกรณศกษาได

เอกสารประกอบการประชมปรกษารายกรณ

เอกสารหมายเลข4 แบบบนทกขอมลกรณศกษา

เอกสารหมายเลข5 แบบบนทกสรปผลการประชมปรกษารายกรณ(CaseConference)

-595�������� p3(1-41).indd 41 6/3/17 3:26:06 PM

42 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

แบบบนทกขอมลกรณศกษา

วน เดอน ป....................................เวลา.............น. สถานท.................................................................

ชอ - นามสกลนกเรยน..................................................อาย............ป เพศ............ชน..........................

ปญหาสำคญ 1. .................................................................................................................................

2. .................................................................................................................................

ประวตอาการ/ลกษณะปญหา

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

ประวตสวนตว/โรคประจำตว/การปรบตว

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

ประวตครอบครว/การเลยงด

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

ลกษณะเดกใบหนา/การแตงตว/ทาทาง/การพด/อารมณ/การสอสาร

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

เอกสารหมายเลข 4

-595�������� (42-54)ok.indd 42 6/3/17 3:28:17 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 43

สรปสาเหตของปญหา 1. ..............................................................................................................

2. ..............................................................................................................

แนวทางการชวยเหลอ

1. ปญหาเรงดวน คอ............................................................................................................

การชวยเหลอ 1.1 .....................................................................................................

1.2 .....................................................................................................

2. ปญหาอนๆ คอ................................................................................................................

การชวยเหลอ 2.1 .....................................................................................................

2.2 .....................................................................................................

ผลการตดตามการชวยเหลอ

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

ขอเสนอแนะอนๆ

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

ลงนาม..............................................................

(............................................................)

ผบนทกขอมลกรณศกษา

-595�������� (42-54)ok.indd 43 6/3/17 3:28:17 PM

44 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

แบบบนทกสรปผลการประชมปรกษารายกรณ (Case Conference)

ครงท...............

วน เดอน ป..................................เวลา..............น. สถานท..................................................................

ชอ - นามสกลนกเรยน..................................................อาย............ป เพศ............ชน..........................

1. ขอเสนอจากการประชม

เอกสารหมายเลข 5

ประเดนปญหา วธการชวยเหลอ

2. สรปแนวทางการชวยเหลอ

วธการชวยเหลอ ผรบผดชอบ

ปญหาเรงดวน

1. ..............................................................................................

2. ..............................................................................................

ปญหาอนๆ

1. ..............................................................................................

2. ..............................................................................................

-595�������� (42-54)ok.indd 44 6/3/17 3:28:17 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 45

3. ผลการตดตามการชวยเหลอ

1. .................................................................................................................................................

2. .................................................................................................................................................

3. ................................................................................................................................................

ลงนาม....................................................................

(.................................................................)

ผบนทกสรปผลการประชมปรกษารายกรณ

................../................../..................

-595�������� (42-54)ok.indd 45 6/3/17 3:28:17 PM

46 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการจดประชมปรกษารายกรณในสถานศกษา

การดแลชวยเหลอนกเรยนโดยความรวมมอของผเกยวของทกฝาย ทำใหคณภาพของ

การชวยเหลอมประสทธภาพ และสงผลใหเกดประโยชนโดยตรงตอตวนกเรยน/ผเกยวของและสงคม

สวนรวมได ดงตอไปน

ประโยชนตอนกเรยน 1. นกเรยนไดรบความชวยเหลออยางถกวธจากผเกยวของในการแกไข

ปญหายงยากทเผชญ

2. มความเชอมนและสามารถแกปญหาได

3. มความสามารถในการปรบตวในโรงเรยนกบเพอน และกบคร และ

ใชชวตในโรงเรยนอยางมความสข

4. เปนแรงเสรมทงการเรยน และมภมคมกนทางจตใจ เมอตองเผชญ

ปญหาตางๆ ในชวต

ประโยชนตอคร 1. มมมมองหลากหลายเกยวกบเดก เหนจดแขงและแนวทางการพฒนา

ศกยภาพของเดก

2. เพมความรและทกษะในการดแลชวยเหลอนกเรยน

3. เกดความภาคภมใจ และความมนใจในการชวยเหลอนกเรยน

4. ลดความยงยากในการดแลชวยเหลอนกเรยน

5. มผลงานเชงประจกษดานการดแลนกเรยนตามระบบดแลชวยเหลอ

นกเรยนทสอดคลองกบมาตรฐานการประเมนคณภาพการศกษา

ประโยชนตอโรงเรยน 1. มมาตรฐานในการดแลชวยเหลอนกเรยนตามเกณฑประกนคณภาพ

การศกษาและเปนหนงในงานดานพฒนาทรพยากรมนษย

2. มการพฒนาสงคมแหงการเรยนร และมความเอออาทรตอกน

3. ม การประสานงานของบคลากรในการดแลชวยเหลอนกเร ยน

อยางเปนระบบ

ประโยชนตอผปกครอง 1. เขาใจวธอบรมส งสอนท เหมาะสมกบยคสมย และสภาพปญหา

ความตองการของนกเรยน

2. มสมพนธภาพทดกบนกเรยน กอใหเกดความเขมแขงของครอบครว

-595�������� (42-54)ok.indd 46 6/3/17 3:28:18 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 47

เมอเสรจสนการชวยเหลอดวยวธการประชมปรกษารายกรณ แลวนกเรยนมพฤตกรรมดขน

กสงกลบครทปรกษา ถาไมดขนกปรกษาหารอและสงตอผเชยวชาญภายนอก

การสงตอผเชยวชาญภายนอก

หลงจากการชวยเหลอดวยวธการประชมปรกษารายกรณ (Case Conference) แลวนกเรยน

มพฤตกรรมไมดขน หรอนกเรยนทมความตองการจำเปนพเศษ ไดมการคดกรองโดยละเอยดแลว และ

ไดรบการประเมนเพอวนจฉยดวยเครองมอทดสอบทางจตวทยาจากครแนะแนว/ผเกยวของ ครแนะแนว/

ผเกยวของจะตองทำหนาทประสานกบเครอขายสหวชาชพภายนอก ไดแก ศนยการศกษาพเศษ

โรงพยาบาลแผนกเดก โรงพยาบาลจตเวช สถาบนการศกษาทจดการเรยนการสอนเกยวกบเดกพเศษ

หนวยงานในสงกดกรมสขภาพจต สำนกงานคมครองสทธ และการชวยเหลอทางกฎหมาย ฯลฯ

เพ อหาแนวทางการชวยหลอใหเหมาะสมกบปญหาน นๆ ของนกเรยน รวมท งมการประสาน

การตดตามผลการชวยเหลอ และรายงานผลกลบใหผทสงตอไดแก ครแนะแนว ครฝายปกครอง

และครทปรกษาทราบ

ขนตอนการสงตอ เอกสาร/หลกฐาน

1. เตรยมขอมล เครอขายสหวชาชพทจะนำนกเรยนสงตอ

2. สรปขอมลสวนตวของนกเรยนทเกยวของกบการชวยเหลอ และวธการชวยเหลอ

ทผานมา รวมทงผลทเกดขนจากการชวยเหลอ

3. ประสานงานกบผปกครอง และผทเกยวของ หรอผทมหนาทดแลนกเรยน

โดยการทำความเขาใจถงประโยชนทจะไดรบของนกเรยน

4. ตดตอกบผเชยวชาญภายนอก (เครอขายสหวชาชพ)

5. ดำเนนการสงตอ

6. ตดตามผลการสงตอ และตดตามความกาวหนาของนกเรยน

7. สรปและรายงานผลการปฏบตงานนำเสนอผบรหาร

- ทำเนยบเครอขาย

สหวชาชพ

- ขอมลนกเรยน

- เอกสารการชวยเหลอตางๆ

ทผานมา

- ประชมหรอการปรกษา

ทำความเขาใจ

- หนงสอแจงการสงตอ

ตดตอนดหมาย

- บนทกการชวยเหลอ

- แบบตดตามความกาวหนา

- แบบสรปงาน

ขนตอนการสงตอผเชยวชาญภายนอก

-595�������� (42-54)ok.indd 47 6/3/17 3:28:18 PM

48 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

จากแผนภม 4 ครแนะแนวหรอผทเกยวของไดแก นกจตวทยาโรงเรยน (ถาม) ดำเนนการ

ชวยเหลอนกเรยนดวยกลวธทางจตวทยาในเชงลก แตพฤตกรรมของนกเรยนไมดขน จงประสานงาน

กบเครอขายสหวชาชพ นำนกเรยนสงตอกบหนวยงานทเหมาะสมกบปญหาของนกเรยน เชน นกเรยน

มพฤตกรรมกาวราวจะทำรายผอนซงจะเปนอนตราย และไดรบการวนจฉยทางจตวทยาแลว พบวา

เปนพฤตกรรมกาวราวทสมควรไดรบการดแลจากจตแพทย ครแนะแนวจงจะประสานกบหนวยงาน

ทางจตเวชเพอสงนกเรยนเขารบการชวยเหลอตอไป รวมทงมการตดตามบนทกรายงานผลของหนวยงาน

ทางจตเวชเพอรายงานผลใหกบสถานศกษา ครประจำชน/ครทปรกษา จนกวาพฤตกรรมของนกเรยน

จะดขน

ขอพงระวง ในการสงตอนกเรยนใหกบเครอขายสหวชาชพ

1. ความพรอมของนกเรยนและผ ปกครองจะตองไดร บการช แจง ทำความเขาใจ

และความชดเจนในการสงตอ รวมถงความจำเปนและผลทจะไดรบจากการดำเนนการชวยเหลอของ

หนวยงานดงกลาว

2. การอำนวยความสะดวกในการสงตอไดแก ขอมลของนกเรยน หนวยงานทจะสงผลตอ

ควรอย ใกลและเดนทางสะดวกในการรบการชวยเหลอ ซ งทางโรงเรยนสามารถเลอกขอมล

จากเครอขายสหวชาชพ

ขอมลเครอขายสหวชาชพ

หนวยงานทใหบรการตรวจรกษาปญหาดานสขภาพจตและจตเวช

หนวยงานในสงกดกรมสขภาพจต จงหวด หมายเลขโทรศพท

1. โรงพยาบาลสมเดจเจาพระยา กรงเทพมหานคร 02-437-0200-9

2. โรงพยาบาลราชานกล กรงเทพมหานคร 02-245-4601-5

3. สถาบนกลยาณ ราชนครนทร กรงเทพมหานคร 02-441-0200-9

4. ศนยสขภาพจตเดกและวยรน กรงเทพมหานคร 02-246-1195

ราชนครนทร

5. โรงพยาบาลศรธญญา นนทบร 525-2333-5

525-0981-5

525-0012-5

-595�������� (42-54)ok.indd 48 6/3/17 3:28:19 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 49

6. โรงพยาบาลยวประสาทไวทโยปถมภ สมทรปราการ 384-3381-3

7. ศนยสขภาพจตชยนาท ชยนาท (056) 412-157

8. โรงพยาบาลสวนปรง เชยงใหม (053) 274-825

276-153

9. ศนยสงเสรมพฒนาการเดกภาคเหนอ เชยงใหม (053) 890-240

10. โรงพยาบาลพระศรมหาโพธ อบลราชธาน (045) 312-550

11. โรงพยาบาลจตเวชขอนแกน ขอนแกน (043) 225-103

12. โรงพยาบาลจตเวชนครราชสมา นครราชสมา (044) 242-611

245-292, 245-312

13. โรงพยาบาลจตเวชนครพนม นครพนม (042) 513-259

14. โรงพยาบาลสวนสราญรมย สราษฎรธาน (077) 311-308

311-444, 311-570

หนวยงานนอกสงกดกรมสขภาพจต จงหวด หมายเลขโทรศพท

1. โรงพยาบาลจฬาลงกรณ กรงเทพมหานคร 02-252-8181-9

2. โรงพยาบาลศรราช กรงเทพมหานคร 02-411-0241-9

02-411-4230-44

3. โรงพยาบาลรามาธบด กรงเทพมหานคร 02-246-0024

02-246-1057-99

4. โรงพยาบาลพระมงกฎเกลา กรงเทพมหานคร 02-246-0066

02-246-1671-9

5. สถาบนประสาทวทยา กรงเทพมหานคร 02-246-0059

02-246-9254

02-246-1284-92

6. โรงพยาบาลสงฆ กรงเทพมหานคร 02-247-1825-8

02-248-5647-8

7. โรงพยาบาลราชวถ กรงเทพมหานคร 02-246-1246

02-246-1232-3

-595�������� (42-54)ok.indd 49 6/3/17 3:28:19 PM

50 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

8. สถาบนสขภาพเดกแหงชาตมหาราชน กรงเทพมหานคร 02-246-1260-8

02-246-2201

02-247-2410

9. โรงพยาบาลตำรวจ กรงเทพมหานคร 02-252-1235-7

252-8111-25

10. โรงพยาบาลภมพลอดลยเดช กรงเทพมหานคร 02-531-1970-99

11. โรงพยาบาลสมเดจพระปนเกลา กรงเทพมหานคร 02-468-1116-20

12. โรงพยาบาลวชรพยาบาล กรงเทพมหานคร 02-243-0151-79

13. โรงพยาบาลกลาง กรงเทพมหานคร 02-221-6141

225-1353

14. คลนกสขภาพจต

ศนยบรการสาธารณสข 3 บางซอ กรงเทพมหานคร 02-587-0618

15. คลนกสขภาพจต

ศนยบรการสาธารณสข 4 ดนแดง กรงเทพมหานคร 02-246-1554

246-1591

16. คลนกสขภาพจต

ศนยบรการสาธารณสข 21 วดธาตทอง กรงเทพมหานคร 02-391-6082

17. คลนกสขภาพจต

ศนยบรการสาธารณสข 23 สพระยา กรงเทพมหานคร 02-236-4055

233-6329

18. คลนกสขภาพจต

ศนยบรการสาธารณสข 24 บางเขน กรงเทพมหานคร 02-579-1342

19. โรงพยาบาลพระนงเกลา นนทบร 526-5511-2

20. โรงพยาบาลปทมธาน ปทมธาน 581-6805

581-6934

21. โรงพยาบาลพระนครศรอยธยา พระนครศรอยธยา (035) 241-718

22. โรงพยาบาลอางทอง อางทอง (035) 611-151

611-520

-595�������� (42-54)ok.indd 50 6/3/17 3:28:19 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 51

23. โรงพยาบาลสระบร สระบร (036) 223-8311-5

24. โรงพยาบาลเจาพระยายมราช

สพรรณบร สพรรณบร (035) 511-033

511-734

25. โรงพยาบาลอนทรบร สงหบร (036) 581-332

26. โรงพยาบาลนครนายก นครนายก (037) 311-150

311-440-1

27. โรงพยาบาลชลบร ชลบร (038) 247-200-8

284-465-7, 284-485-7

28. โรงพยาบาลพระปกเกลา จนทบร จนทบร (039) 324-975-84

29. โรงพยาบาลเมองฉะเชงเทรา ฉะเชงเทรา (038) 511-033

512-545, 514-722-3

30. โรงพยาบาลตราด ตราด (039) 511-285

31. โรงพยาบาลระยอง ระยอง (038) 612-004

617-543-6

32. โรงพยาบาลราชบร ราชบร (032) 337-011

338-510

33. โรงพยาบาลนครปฐม นครปฐม (034) 254-150-4

34. โรงพยาบาลพหลพลพยหเสนา กาญจนบร (034) 511-507

35. โรงพยาบาลพระจอมเกลา เพชรบร (032) 425-205

36. โรงพยาบาลชยภม ชยภม (044) 811-005-6

811-640, 822-364

37. โรงพยาบาลบรรมย บรรมย (044) 611-262

611-282, 611-081-2

615-001-2

38. โรงพยาบาลสรนทร สรนทร (044) 511-757

513-901

39. โรงพยาบาลมหาราชนครราชสมา นครราชสมา (044) 254-990-9

-595�������� (42-54)ok.indd 51 6/3/17 3:28:20 PM

52 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

40. โรงพยาบาลเลย เลย (042) 811-541

811-679

41. โรงพยาบาลอดรธาน อดรธาน (042) 244-251-3

248-163, 245-524-7

42. โรงพยาบาลสรรพสทธประสงค อบลราชธาน (045) 254-053

254-392

43. โรงพยาบาลพทธชนราช พษณโลก (055) 258-812

259-597, 258-608

44. โรงพยาบาลลำปาง ลำปาง (054) 223-623-8

45. โรงพยาบาลศนยเชยงราย

ประชานเคราะห เชยงราย (053) 711-300

719-154-9

46. โรงพยาบาลสราษฎรธาน สราษฎรธาน (077) 273-3231

272-592

47. โรงพยาบาลมหาราชนครศรธรรมราช นครศรธรรมราช (075) 343-400-5

48. โรงพยาบาลพงงา พงงา (076) 412-032-4

49. โรงพยาบาลศนยยะลา ยะลา (073) 212-223

212-543

50. หนวยงานสาธารณสขระดบจงหวด อำเภอ ตำบล ในจงหวดตางๆ ทวประเทศ

หนวยงานสขภาพจตทใหบรการปรกษาปญหาทางโทรศพท

หนวยงาน จงหวด เวลาใหบรการ หมายเลข

โทรศพท

1. โรงพยาบาลสมเดจเจาพระยา กรงเทพมหานคร 08.30-16.30 น. 437-7061

2. โรงพยาบาลศรธญญา นนทบร บรการ 24 ชม. 526-3342

3. โรงพยาบาลราชานกล กรงเทพมหานคร 08.30-16.30 น. 245-4696

4. ศนยสขภาพจตเดกและวยรน กรงเทพมหานคร 08.30-16.30 น. 245-7796

ราชนครนทร

-595�������� (42-54)ok.indd 52 6/3/17 3:28:20 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 53

5. สถาบนกลยาณ ราชนครนทร กรงเทพมหานคร 08.30-16.30 น. 441-9029

6. โรงพยาบาลยวประสาท สมทรปราการ 08.30-16.30 น. 394-1846

ไวทโยปถมภ

7. โรงพยาบาลสวนสราญรมย สราษฎรธาน 08.30-16.30 น. (077) 312-991

311-455

8. โรงพยาบาลสวนปรง เชยงใหม บรการ 24 ชม. (053) 276-750

9. โรงพยาบาลพระศรมหาโพธ อบลราชธาน 08.30-16.30 น. (045) 281-048

312-550

10. โรงพยาบาลจตเวชนครราชสมา นครราชสมา 08.30-16.30 น. (044) 271-667-9

11. โรงพยาบาลจตเวชขอนแกน ขอนแกน 08.30-16.30 น. (043) 225-103

ตอ 218

12. ศนยสขภาพจตชยนาท ชยนาท 08.30-16.30 น. (056) 611-268

13. ศนยสงเสรมพฒนาการเดก เชยงใหม บรการ 24 ชม. (053) 890-245

ภาคเหนอ

14. โรงพยาบาลจตเวชนครพนม นครพนม 08.30-16.30 น. (042) 513-259

หนวยงานองคกรเอกชนทใหบรการปรกษาปญหาทางโทรศพท

หนวยงาน จงหวด เวลาใหบรการ หมายเลข

โทรศพท

1. สะมารตนส กรงเทพมหานคร 14.00-22.00 น. ทกวน 235-4000

249-9977

249-7530

เชยงใหม (053) 236-000

234-425

2. ศนยโฮปไลท กรงเทพมหานคร 377-0073

3. ฮอทไลท กรงเทพมหานคร จนทร-ศกร 277-7699

(18.00-22.00 น.) 277-8811

เสาร-อาทตย 276-2950

(09.00-18.00 น.)

-595�������� (42-54)ok.indd 53 6/3/17 3:28:20 PM

54 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

4. โครงการแอคเซนเตอร กรงเทพมหานคร องคาร-เสาร 249-5205

(13.00-22.00 น.)

5. สมาคมพฒนาประชากร กรงเทพมหานคร จนทร-ศกร 229-4611-28

และชมชน (09.00-17.00 น.) 229-4629

6. ศนยใหการปรกษาแนะนำ กรงเทพมหานคร จนทร-ศกร 254-2039

และฟนฟผมปญหาเกยวกบ (09.00-16.00 น.)

ยาเสพตด

สำนกงาน โทรศพท

- สำนกงานคมครองสทธและชวยเหลอ 0-2541-2849, 0-2541-2852

ทางกฎหมายแกประชาชน 0-2541-2770-9 ตอ 1301, 1305-6

- สำนกงานอยการพเศษฝายแผน 0-2541-2835, 0-2541-2892

ชวยเหลอทางกฎหมาย 0-2541-2770 ตอ 1215-6

- สำนกงานอยการพเศษฝายคมครองสทธ 0-2541-2832, 0-2541-2770-9

ตอ 1209, 1212

- สำนกงานอยการพเศษฝายชวยเหลอ 0-2541-2830, 0-2541-2831

ทางกฎหมาย 1 (รชดาภเษก) 0-2541-2770-9 ตอ 1200, 1204

- สำนกงานอยการพเศษฝายชวยเหลอ 0-2223-2945, 0-2222-8121-5

ทางกฎหมาย 2 (หลกเมอง) ตอ 101-105

- สำนกงานอยการพเศษฝายชวยเหลอ 0-2416-1014, 0-2415-0020-9

ทางกฎหมาย 3 (ธนบร) ตอ 214

- สำนกงานคมครองสทธและชวยเหลอ 0-2540-3466

ทางกฎหมายแกประชาชนประจำศาล

จงหวดมนบร

* คมอการคมครองสทธเกยวกบเอดส, จดพมพโดย สำนกงานคมครองและชวยเหลอทางกฎหมาย

แกประชาชน (สคช.) สำนกงานอยการสงสด

-595�������� (42-54)ok.indd 54 6/3/17 3:28:21 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 55

บทท 4

บทบาทครทปรกษาในระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

ในระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน ไดกำหนดใหครประจำชน/ครทปรกษาเปนบคลากรหลก

ทตองใหความเอาใจใสดแลนกเรยนรายบคคลอยางเทาเทยมกน โดยครประจำชน/ครทปรกษา

จะตองเรมทำความรจกนกเรยนเปนรายบคคล คดกรองนกเรยนเปนนกเรยนกลมปกต นกเรยน

กล มเส ยง และกล มปญหาน น ครประจำช น/ครท ปรกษาสามารถใชเทคนค วธ การตางๆ

ในการดแลชวยเหลอแกปญหา โดยมครแนะแนวเปนผสนบสนนองคความร เครองมอ และเทคนค

การดำเนนกจกรรมใหสอดคลองกบลกษณะปญหาของนกเรยนตามความเหมาะสม โดยจดกจกรรม

สงเสรมและพฒนานกเรยนตามความถนดและความสนใจ และหากดำเนนการชวยเหลอแลว

มปญหาอปสรรค ไมสามารถดำเนนการชวยเหลอไดตามลำพง อาจสงตอภายในแกครแนะแนว

ในการชวยเหลอนกเรยนตอไป

1. การรจกนกเรยนเปนรายบคคล

ดวยความหลากหลายของนกเรยน และนกเรยนแตละคนมพนฐานความเปนมาของชวต

ทแตกตางกน ผานการหลอหลอมใหเกดพฤตกรรมในหลายลกษณะทงดานบวกและดานลบ ดงนน

การรบรขอมลทจำเปนเกยวกบตวนกเรยนจงเปนสงสำคญทจะชวยใหครไดรบร เขาใจอารมณ

ความคด และพฤตกรรมของนกเรยน สามารถนำขอมลมาวเคราะหเพอการคดกรองนกเรยนตอไป

การรจกนกเรยนเปนรายบคคลสามารถใชเครองมอและวธการตางๆ ดงน

-595�������� (55-88)ok.indd 55 6/3/17 3:30:01 PM

56 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

เครองมอ/วธการ บทบาทครแนะแนว

ระเบยนสะสม

แบบทดสอบ

แบบสอบถาม

การเยยมบาน

การสมภาษณ

สงคมมต

การสงเกต

อตชวประวต

ชแจงทำความเขาใจกบครประจำชน/ครทปรกษาในการเกบขอมลและนำไปใชประโยชน

ในการรจกนกเรยน

ชแจงวธการบรหารแบบทดสอบและการประมวลผล เพอนำผลไปใชในการปองกน

สงเสรม พฒนา และชวยเหลอนกเรยน

มแบบสอบถามตางๆ สำหรบครประจำชน/ครทปรกษานำไปใชในการทำความรจก

นกเรยนและคนหาสาเหตของปญหาหรอใชประโยชนอนๆ

เสนอแนวทางและการเยยมบานทมประสทธภาพ และนำผลการเยยมบานมาใช

ในการชวยเหลอนกเรยนตามความเหมาะสม

ครประจำชน/ครทปรกษาสามารถใชรปแบบการสมภาษณตรงตามวตถประสงค

ทตองการทำความรจกนกเรยน

ครแนะแนวใชผลการทำสงคมมตเพอศกษาดานสมพนธภาพและการปรบตว

เพอสงเสรมและแกปญหานกเรยน

ใชเปนเครองมอในการทำความรจกนกเรยนดานการแสดงออกทางพฤตกรรม

ดานการแสดงออกทางอารมณ และดานอนๆ

เสนอแนะใหครประจำชน/ครทปรกษาใชในการทำความรจกนกเรยน

-595�������� (55-88)ok.indd 56 6/3/17 3:30:01 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 57

ลกษณะพฤตกรรมและการแสดงออกดานอารมณทบงบอกวานกเรยนเสยงตอการมปญหา ไดแก

1. นกเรยนทมการแสดงออกทางพฤตกรรมดงตอไปน

1.1 การแตงกาย แตงกายผดระเบยบ สกปรก มอมแมม ไมเอาใจใสดแลตวเอง

1.2 ลกษณะทาทาง กระดาง กาวราว ไมมสมมาคารวะ ไมสภาพ ตอตาน

เหมอลอย เกบตว เซองซม

1.3 การพด พดจากาวราวไมสภาพ โตเถยงเสยงดง พดนอย เงยบขรม

ไมกลาพด

1.4 การเรยน การเรยนตกตำ ไมสนใจการเรยน หนเรยน มาโรงเรยน

สายประจำ ขาดเรยนบอย

1.5 การรวมกจกรรม แยกตว ไมรวมกจกรรม ชอบทำกจกรรมอนทไมใชการเรยน

1.6 พฤตกรรมทางเพศ มเพศสมพนธในวยเรยน มวสมทางเพศ

1.7 อนๆ ขโมย พกอาวธ ใชสารเสพตด สก เจาะอวยวะตางๆ

2. นกเรยนทมการแสดงออกดานอารมณดงตอไปน

2.1 อารมณรนแรง โกรธฉนเฉยวงาย ไมสามารถควบคมอารมณได

2.2 วตกกงวล เครยด ยำคดยำทำ

2.3 ซมเศรา ออนไหวงาย

2.4 แยกตว ไมสามารถสรางสมพนธภาพกบเพอนได คดวาเพอนจะมาทำราย

2.5 การทำรายตนเอง เชน กรดขอมอ ใชมอทบหว

ตวอยางขอมลทบงบอกวานกเรยนเสยงตอการมปญหาทไดจากการเยยมบาน การสมภาษณ

ไดแก นกเรยนทมประวตครอบครว ผปกครองตด/เสพสารเสพตด หรอมการใชความรนแรงในครอบครว

เมอไดขอมลแลวครประจำชน/ครทปรกษาควรรวบรวมบนทกจดเกบขอมลอยางเปนระบบ

ตวอยางขอมลทไดจากการสงเกต

-595�������� (55-88)ok.indd 57 6/3/17 3:30:02 PM

58 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

การบนทกขอมลอยางเปนระบบทำไดดงน

ขอมลลกษณะปญหาเชน

- เรองทไมสบายใจคออะไร เหตการณทเกดขน สภาพจตใจ อารมณ พฤตกรรม และ

การแสดงออกตงแตเรมตนถงปจจบน

- ความรนแรงของปญหา โดยพจารณาจากผลกระทบทเกดขนตอตววยรนและผเกยวของ

ผลกระทบตอครอบครว ตอโรงเรยน ตอหนวยงานและสงคม มมากนอยเพยงใด

ขอมลประวตครอบครวเชน

- ประวตการตงครรภ พฤตกรรม อารมณของมารดาขณะตงครรภ ความพรอมของ

ครอบครวในการเลยงด ประวตแรกคลอด

- การอบรมเลยงดของบดามารดา ผปกครอง ในชวงเดกถงปจจบน รปแบบ วธการ

อบรมเลยงด ผเลยงดใกลชด ลกษณะบคลกภาพ อปนสยของผเลยงด

- ความสมพนธระหวางบคคลในครอบครว บดามารดา พนอง ลกษณะบคลกภาพ

อารมณจตใจ และปฏสมพนธตอกนในครอบครว

- ปญหาในครอบครว ดานฐานะ เศรษฐกจ ความขดแยง ความไมเขาใจกนระหวาง

บคคลในครอบครว ปญหาดานบคลกภาพ ปญหาดานอารมณจตใจ อาการทางประสาท

อาการทางจต การตดสารเสพตดของบคคลในครอบครว

ขอมลประวตสวนตวเชน

- ลกษณะบคลกภาพ อารมณจตใจ การแสดงออกในชวงวยเดกจนปจจบน

- ผลการเรยนในอดตถงปจจบน

- กจกรรมการใชเวลาวางและการใชเวลาวางของตนเองกบบคคลในครอบครว

- ความถนด ความสนใจ งานอดเรก

- เปาหมายของชวต ความคาดหวง

- สขภาพกาย โรคประจำตว

ขอมลการปรบตวในสงคมเชน

- ความสมพนธกบเพอนในโรงเรยน นอกโรงเรยน กบครและกบบคคลอนๆ

- การใชชวตประจำวนในสงคม การมสวนรวม การเขากลมกจกรรมตางๆ

- การปรบตวทางเพศ พฒนาการทางเพศตามชวงวย การมกจกรรมตามบทบาทของเพศชาย

เพศหญงทเปนอย การปรบตวกบเพอนเพศเดยวกน กบเพอนตางเพศ

-595�������� (55-88)ok.indd 58 6/3/17 3:30:02 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 59

ขอมลปจจยอนๆทเกยวของเชน

- บคคล เหตการณ สถานการณทเกดขนในปจจบนทเปนปจจย เหตเสรมใหเกดปญหา

มเหตการณอะไรเกดขนกบบคคลในครอบครว บคคลใกลชด ทนกเรยนเกยวของหรอ

มปฏสมพนธดวย หรอเกดเหตการณอะไรทมผลกระทบตอจตใจอนเปนเหตใหเกดปญหา

2. การคดกรองนกเรยน

การคดกรองนกเรยน เปนการพจารณา วเคราะหขอมลจากการร จ กนกเรยนเปน

รายบคคลเพอจดกลมนกเรยนเปน 3 - 4 กลม เพอประโยชนในการดแลชวยเหลอนกเรยนใหตรงกบ

สภาพปญหาและความตองการจำเปน ดงน

2.1 กลมปกต คอ นกเรยนทไดรบการวเคราะหขอมลตามเกณฑการคดกรองของ

โรงเรยนอยในเกณฑของกลมปกต ซงควรไดรบการสรางเสรมภมคมกนและสงเสรมพฒนา

2.2 กลมเสยง คอ นกเรยนทไดรบการวเคราะหขอมลตามเกณฑการคดกรองของ

โรงเรยนอยในเกณฑของกลมเสยง ซงควรไดรบการปองกนและแกไขตามกรณ

2.3 กลมปญหา คอ นกเรยนทไดรบการวเคราะหขอมลตามเกณฑการคดกรองของ

โรงเรยนอยในเกณฑของกลมมปญหา ซงโรงเรยนตองชวยเหลอและแกปญหาโดยเรงดวน

2.4 กลมพเศษ คอ นกเรยนทมความสามารถพเศษ มความเปนอจฉรยะ แสดงออก

ซ งความสามารถอนโดดเดนดานใดดานหนงหรอหลายดานอยางเปนท ประจกษเม อเทยบกบ

ผมอายในระดบเดยวกน ภายใตสภาพแวดลอมเดยวกน ซงโรงเรยนตองใหการสงเสรมใหนกเรยน

ไดพฒนาศกยภาพความสามารถพเศษนนจนถงขนสงสด

3. การสงเสรมและพฒนานกเรยน

การสงเสรมและพฒนานกเรยน เปนการสนบสนนใหนกเรยนทกคนไมวาจะเปนนกเรยน

กลมปกต กล มเส ยง กล มปญหา กล มพเศษใหมคณภาพมากขน มความภาคภมใจในตนเอง

ในดานตางๆ ซงจะชวยปองกนมใหนกเรยนทอยในกลมปกตและกลมพเศษกลายเปนนกเรยน

กลมเสยงและกลมปญหา และเปนการชวยกลมเสยงและกลมปญหาใหกลบมาเปนนกเรยนกลมปกต

และมคณภาพตามมาตรฐานทโรงเรยนหรอชมชนคาดหวงตอไป การสงเสรมพฒนานกเรยนมหลายวธ

ทโรงเรยนสามารถพจารณาดำเนนการไดดงน

-595�������� (55-88)ok.indd 59 6/3/17 3:30:03 PM

60 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

3.1 กจกรรมโฮมรม เปนชวงเวลาทครประจำชน/ครทปรกษาพบกบเดกๆ ในความดแล

ไมวาจะเปนในหองเรยนหรอนอกหองเรยน โดยจดบรรยากาศใหอบอน เปนเสมอนบานหลงท 2

โดยมครประจำชน/ครทปรกษา และนกเรยน เปนดงสมาชกในครอบครวเดยวกน มการจดกจกรรม

ทเปนประโยชนเพอสงเสรมนกเรยนเปนกลมในดานตางๆ

คณคาและความสำคญของกจกรรมโฮมรม

lเปนเวลาทองทครประจำชน/ครทปรกษาจะไดรจกและคนเคยกบนกเรยน

ในชนเรยน

lเปนเวลาเพอการบรหารจดการและพฒนาบรรยากาศสงแวดลอมในหองเรยน

lเปนโอกาสทครจะสรางเสรมทกษะชวตใหแกนกเรยนเพอการปองกนปญหา

และการปรบตวกบสงแวดลอมทงในและนอกหองเรยน

lเปนชวงเวลาทครใชในการพฒนาและสงเสรมศกยภาพของนกเรยนแตละคน

สงทลดทอนคณคาของกจกรรมโฮมรม

lผบรหารไมใหความสำคญ

lกจกรรมเขาแถวตอนเชากนเวลาโฮมรม เวลานอย

lครไมวางแผนการจดกจกรรม

lครจดกจกรรมไมนาสนใจ

lครไมเขาโฮมรม

lนกเรยนไมเขารวมกจกรรม นกเรยนไมใหความสำคญ

lขาดการกำกบ ตดตาม ประเมนผล

ลกษณะของการจดเวลาในกจกรรมโฮมรม

lโฮมรมสน ใชเวลาประมาณ 5 - 20 นาท มกจะจดทกวนหลงเขาแถวตอนเชา

lโฮมรมยาว ใชเวลาประมาณ 50 นาท จดสปดาหละ 1 คาบ

การกำหนดสาระในการHomeRoom

lศกษาคณลกษณะและสมรรถนะของผเรยนตามทสถานศกษากำหนด

lสำรวจความตองการของนกเรยนในหอง

lกำหนดสาระเพอสรางเสรมทกษะชวตทเหมาะสมกบวยและปญหาของนกเรยน

ในหอง

lกำหนดเรองทสอดคลองกบวนและเทศกาลสำคญ

-595�������� (55-88)ok.indd 60 6/3/17 3:30:03 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 61

1 สรางความคนเคย ครศษยพบกนครงแรก

2 การเลอกหวหนาหองและหวหนาฝายตางๆ การบรหารจดการหองเรยน

3 การจดเวรดแลหองเรยน การปฏบตเพอขอบคณหองเรยน

4 การสรางขอตกลง - การอยรวมกนในหอง การรวมกนสรางกตกาหอง

5 การเรยนใหมประสทธภาพ การดแลนกเรยนเรองการเรยน

6 สำรวจขอมลนกเรยน การศกษานกเรยนเปนรายบคคล

7 ชวนคด วนไหวคร (ชวงวนไหวคร) สงเสรมความกตญญตอคร

8 ชวนคดเรองแม (ชวงวนแม) สงเสรมความกตญญตอแม

9 ชวนคดเรองพอ (ชวงวนพอ) สงเสรมความกตญญตอพอ

10 ชวนคดเรองวนวาเลนไทน การปฏบตตนทเหมาะสมในวนแหงความรก

11 การเตรยมตวสอบ วางแผนเพอเตรยมตวสอบ

ตวอยางการกำหนดสาระในการHomeRoomชนม.1

ครงท เรอง วตถประสงค

3.2 การประชมผปกครองชนเรยน หมายถง กจกรรมทครประจำชน/ครทปรกษา

จดใหผปกครองของนกเรยนในชนเรยนของตนเปนกลมยอย โดยครประจำชน/ครทปรกษาจะม

บทบาทสำคญอยางยงในการดำเนนกจกรรม และเอออำนวยใหแกผ ปกครองไดพดคยสนทนา

แลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน เพอหาแนวทางและรวมมอกนในการดแลชวยเหลอนกเรยน

ความสำคญของการประชมผปกครองชนเรยน เพอใหผ ปกครองตระหนกถงความ

สำคญ บทบาทของพอแม ผปกครอง ทมตอลกหลานของตน ไดมโอกาสในการแลกเปลยนเรยนร

แนวทางการสงเสรมบตรหลานใหประสบความสำเรจในการเรยนและชวต รวมกนคนหาสาเหต

ของปญหา และแนวทางการแกไขปญหา ไดแนวทางในการดแลปองกนบตรหลานจากสภาพสงคม

ทเปนภยแกเดก ไดแก ลกหนเรยน มาโรงเรยนสาย ตดเกม ทะเลาะววาท ฯลฯ

การดำเนนกจกรรม

1. การเตรยมการกอนการประชม

l ขอมลนกเรยน ไดแก ผลการเรยน และการรายงานพฤตกรรมนกเรยน การขาดเรยน

พฤตกรรมการเรยนเปนรายบคคล ผลงานนกเรยน

-595�������� (55-88)ok.indd 61 6/3/17 3:30:04 PM

62 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

lเอกสารประกอบ ในการดำเนนกจกรรมการแบงกลมผปกครองเพอแลกเปลยน

ความคดเหน ไดแก ใบงาน

l จดหองเรยนโดยจดเกาอเปนกลม

2. ขนตอนในการดำเนนการประชม

l ครทปรกษาแนะนำตวเอง และชแจงวตถประสงคการประชม

l ใหผปกครองแนะนำตนเอง และลงทะเบยนเพอแลกเปลยนชอ ทอย เบอรโทรศพท

อาชพ เพอสรางเครอขายผปกครองในชนเรยน

l แบงกลมผปกครอง แลกเปลยนความคดเหน “สงทภมใจ และสงทกงวลใจ

ในตวนกเรยน”

l ตวแทนกลมผปกครองนำเสนอความคดเหนของกลม

l ครประจำช น/ครท ปรกษาแจกผลการเรยน และรายงานผลพฤตกรรมของ

นกเรยนเปนรายบคคล

l ครประจำชน/ครทปรกษาแจกเอกสารการประเมนผลการจดประชมผปกครอง

ในชนเรยน

l ครประจำชน/ครทปรกษาใหคำปรกษาผปกครองเปนรายบคคล (กรณนกเรยน

ทมปญหา)

3. การสรปผลการประชม

ปจจยความสำเรจของการประชมผปกครอง

1. ครประจำชน/ครทปรกษารจกนกเรยนในชนเรยนเปนอยางด มการเตรยมขอมล

เพอสอสารกบผปกครอง

2. ครประจำชน/ครทปรกษามความสามารถในการสอสารและสรางความสมพนธ

อนดกบผปกครอง กรณนกเรยนกลมปญหา ครประจำชน/ครทปรกษาควรทำใจเปนกลาง เปดกวาง

ไมดวนตำหน ยอมรบปญหาดวยการรบฟงผปกครองกอน ใหโอกาสผปกครองไดระบายความคบของใจ

ประเมนความเขาใจถงปญหา และตกลงวธการแกไขรวมกนซงทงสองฝายยอมรบและปฏบตได

3. ครประจำชน/ครทปรกษามการวางแผนรวมกบนกเรยนในชนเรยนในการดแล

ตอนรบผปกครอง

4. ครประจำชน/ครทปรกษามการจดทำทำเนยบผปกครองในชนเรยนเพอการสอสาร

กบผปกครองอนๆ หรออาจทำเปนระบบไลนชนเรยนเพอความสะดวกในการสอสาร

-595�������� (55-88)ok.indd 62 6/3/17 3:30:04 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 63

4. การสงตอ

การทครประจำชน/ครท ปรกษาดำเนนการหลงจากทไดใชความสามารถอยางเตมท

ในการดแลชวยเหลอนกเรยนไปแลวระยะหน ง แตนกเรยนไมใหความรวมมอหรอนกเรยน

ไมดขน ครประจำชน/ครทปรกษาเหนวานกเรยนควรไดรบความชวยเหลอจากผเชยวชาญเฉพาะ

จงดำเนนการประสานสงตอนกเรยนใหไดรบการชวยเหลอตอไป

แนวทางการพจารณาสงตอโดยครประจำชน/ครทปรกษา

lนกเรยนมพฤตกรรมคงเดมไมดข นหรอแยลง แมวาครประจำช น/ครท ปรกษา

จะดำเนนการชวยเหลอดวยวธการใดๆ

l นกเรยนไมใหความรวมมอในการชวยเหลอของครประจำชน/ครทปรกษา

l ปญหาของนกเรยนเปนเรองเฉพาะดาน เชน เกยวของกบความรสก ความซบซอน

ของสภาพจตใจทจำเปนตองใหการชวยเหลออยางใกลชด หรอมความจำเปนตองไดรบการชวยเหลอ

จากผเกยวของอนๆ

แนวทางดำเนนการสงตอนกเรยน

l ครประจำชน/ครทปรกษาประสานกบครแนะแนวหรอทจะชวยเหลอนกเรยน

lสรปขอมลสวนตวของนกเรยนทเก ยวของกบการชวยเหลอและวธการชวยเหลอ

ทผานมา รวมทงผลทเกดขนจากการชวยเหลอโดยมแบบบนทกการสงตอ

lครประจำชน/ครทปรกษาควรชแจงใหนกเรยนเขาใจถงความจำเปนในการสงตอ ใหนก

เรยนมความรสกทด และยนดทจะพบครทรบสงตอ

lครประจำชน/ครทปรกษานดวน เวลา สถานททจะพบครทรบสงตอ

lตดตามผลการชวยเหลอนกเรยนอยางสมำเสมอ

การสงตอม2แบบ

lการสงตอภายใน ครประจำชน/ครทปรกษาอาจสงตอครแนะแนว ครประจำวชา

ครพยาบาล หรอฝายปกครอง ขนกบลกษณะปญหา โดยผทรบสงตอจะตองประสานการชวยเหลอ

อยางเปนระบบ

lการสงตอภายนอก ครแนะแนวหรอฝายปกครองหลงจากประสานการชวยเหลอ

ภายในแลวไมดขน มความจำเปนตองไดรบการชวยเหลอจากผเชยวชาญภายนอก

-595�������� (55-88)ok.indd 63 6/3/17 3:30:05 PM

64 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

การปองกน แกไขปญหา และดแลชวยเหลอนกเรยน

การชวยเหลอเพอแกไขปญหาใหกบนกเรยนนนมวธการทหลากหลาย ซงครประจำชน/

ครทปรกษาจะตองเลอกใชใหเหมาะสมกบแตละลกษณะปญหาและคำนงถงความแตกตางระหวาง

นกเรยนแตละคนดวย เพอใหนกเรยนในกลมเสยงมโอกาสกลบมาเปนกลมปกต ไมกลายเปนกลมปญหา

และนกเรยนกลมปญหาไดรบการดแลตงแตเบองตน เพอปองกนไมใหปญหานนซบซอนยงขน

เมอรวบรวมขอมลอยางเปนระบบแลว ขนตอนตอไปคอ การนำขอมลทงหมดมาวเคราะห

สาเหตและวางแผนชวยเหลอ แกไขปญหา ดำเนนการชวยเหลอ ตดตาม และสรปผลการชวยเหลอ

แนวทางและเทคนคการวเคราะหปญหานกเรยน คอ

1. ตองแจกแจงลกษณะของปญหาใหชดเจน เชน

กาวราว ชอบทะเลาะกบเพอนในชนเรยน/นอกโรงเรยน พดเสยงดง กระโชกโฮกฮาก

ชอบเตะตอย มเรองกบเพอน เถยงคร

2. พจารณาระดบความรนแรง และความถของการเกดพฤตกรรม

3. พยายามคนสาเหตของปญหาทเปนตนเหตทแทจรงของตวปญหา

เทคนคการวเคราะหสาเหตของปญหา

ในการวเคราะหปญหาสามารถใชกลวธในการวเคราะหไดหลายรปแบบ เชน การระดมความคด

การวเคราะหปจจยเชงบวก เชงลบ การลำดบเหตการณตามเวลาทเกด การใชแผนภมกางปลา เปนตน

ซงในทนจะใชวธการวเคราะหสาเหตของปญหาโดยใชแผนภมกางปลา

-595�������� (55-88)ok.indd 64 6/3/17 3:30:05 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 65

มสงทครประจำชน/ครทปรกษาทควรตระหนก ดงน

1. การรกษาความลบ

1.1 เรองราวขอมลของนกเรยนทตองชวยเหลอแกไข ไมควรนำไปเปดเผย ยกเวน

เพ อขอความรวมมอในการชวยเหลอนกเรยนกบบคคลทเก ยวของ โดยไมระบช อ - สกลจรง

ของนกเรยน

1.2 และควรเปดเผยในลกษณะทใหเกยรตนกเรยน

1.3 บนทกขอมลการชวยเหลอนกเรยน ควรเกบไวในทเหมาะสมและสะดวกในการ

เรยกใช

1.4 การรายงานการชวยเหลอนกเรยน ควรรายงานในสวนทเปดเผยได โดยใหเกยรต

และคำนงถงประโยชนของนกเรยนเปนสำคญ

แผนภมกางปลาวเคราะหปญหา

สาเหตจากตวเดก

l พฤตกรรม อารมณ กจวตร l ความสมพนธกบผอน

l พนธกรรม ความพการ ความเจบปวย l ความสามารถในการปรบตว

l พนฐานบคลกภาพ อารมณ l กจวตร

l ประวตการตงครรภ การคลอด อบตเหต l ประวตประสบเหตการณไมด

วานแผน

และ

ดำเนนการปญหา

สาเหตจากครอบครว

สภาพครอบครว ฐานะ การศกษา

บคลกภาพพอแม ทศนคต

ตอการเลยงด ความสมพนธ

ในครอบครว

สาเหตจากโรงเรยนชมชน

สภาพแวดลอม

บคลกภาพของคร/เพอน

การเรยนการสอน

อนๆ............................................

-595�������� (55-88)ok.indd 65 6/3/17 3:30:06 PM

66 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

2. รวบรวมข อม ลอย างเป นระบบเพ อนำมาว เคราะห สาเหต และวางแผน

แกไขปญหา เมอครประจำชน/ครทปรกษาคดกรองแยกนกเรยนกลมเสยงและกลมปญหาไดแลว

กอนการดำเนนการชวยเหลอแกไขปญหาของนกเรยน ควรพจารณาสาเหตของปญหาใหครบถวน

และหาวธการชวยเหลอใหเหมาะสมกบสาเหตนนๆ เพราะปญหามไดเกดจากสาเหตเพยงสาเหตเดยว

แตอาจจะเกดจากหลายสาเหตทเกยวเนองสมพนธกน

ปญหาทเหมอนกนของนกเรยนแตละคน ไมจำเปนตองเกดจากสาเหตทเหมอนกน และ

วธการชวยเหลอทประสบความสำเรจกบนกเรยนคนหนงกอาจจะไมเหมาะกบนกเรยนอกคนหนง

เน องจากบคคลมความแตกตางกน การดแลชวยเหลอนกเรยนโดยเฉพาะการใหคำปรกษา

จงไมมสตรสำเรจ เพยงแตมแนวทาง กระบวนการ หรอทกษะการชวยเหลอท ครแตละคน

สามารถเรยนร ฝกฝน โดยสามารถปรกษาและขอการสนบสนนจากครแนะแนว ไปใชใหเหมาะสม

กบแตละปญหาของนกเรยนแตละคน

สำหรบปญหาทวไปทไมซบซอน และไมมผลกระทบตอตวนกเรยนหรอบคคลแวดลอม

มแนวทางพจารณาปญหาและการใหความชวยเหลอ ดงน

1. ใหขอมล ในกรณนกเรยนขาดขอมลประกอบการตดสนใจ เชน ขอมลเรองการสอบซอม

การเลอกวชาเฉพาะ ฯลฯ

2. ใหกำลงใจ ในกรณนกเรยนมปญหาทางอารมณและขาดกำลงใจในเร องตางๆ

ทไมซบซอนและสามารถจดการปญหาไดดวยตวเองหากมกำลงใจเพยงพอ เชน การมปญหากบเพอน

เปนตน

3. ชวยใหพจารณาทางเลอก ในกรณทนกเรยนไมสามารถตดสนใจในเรองบางเรองได

เชน นกเรยนตดสนใจวาจะเลอกคณะอะไรด ระหวางคณะทตนเองชอบ กบคณะทพอแมตองการ

ใหเรยน เพอชวยใหนกเรยนสามารถพจารณาขอด ขอเสยของการตดสนใจ และชวยใหเกดความสบายใจ

ในการตดสนใจใหมากทสด

4. เสนอแนะ ในกรณท น กเร ยนมภาวะสบสนมาก หรอม ระดบความสามารถ

ทางปญญาและการปรบตวนอย บางครงครอาจตองใหขอเสนอแนะเลย เชน เดกหญงถกเพอนชาย

ลวนลามและไมรจะทำอยางไร ครตองสอนและเสนอแนะใหพดปฏเสธ และเสนอแนวทางในการปองกน

5. ชวยในการประสานงาน ในกรณทนกเรยนปวย ประสบอบตเหตไมสามารถมาสอบได

ตามตาราง ครอาจตองบนทกขอเวลาเรยนใหเปนกรณพเศษ หรอบนทกขอมาหลงเวลาเขาแถว

เนองจากนกเรยนมภาระตองชวยงานทางบาน เปนตน

-595�������� (55-88)ok.indd 66 6/3/17 3:30:06 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 67

สำหรบในกรณปญหาซบซอน จำเปนตองใชการศกษารายกรณ วเคราะหสาเหตของปญหา

ใหชดเจน หาขอมลทเปนปมเหตทซบซอนดานจตสงคมเกยวกบกรณปญหานนๆ รวมถงศกษา

ปจจยในการแกไขปญหา ไดแก ระดบเชาวนปญญา บคลกภาพ อารมณ จตใจ ทศนคต

ความรสกนกคดตอปญหา และความตองการในการแกไขปญหาของนกเรยน ครประจำชน/ครทปรกษา

ควรประสานงานกบครทเกยวของ ผปกครอง มาทำความเขาใจและความพรอมในการรวมมอกน

เพอชวยเหลอ

การดแลชวยเหลอของครประจำชน/ครทปรกษาอาศยการจดกจกรรมชวยเหลอทสำคญ

7กจกรรม โดยใหครประจำชน/ครทปรกษาพจารณาเลอกใชใหเหมาะสมกบสภาพปญหา

การดำเนนการดแลชวยเหลอแกปญหาดวย7กจกรรม มดงตอไปน

1. การใหการปรกษาเบองตน

2. กจกรรมในชนเรยน

3. กจกรรมเพอนคห

4. กจกรรมการสอสารกบผปกครอง

5. กจกรรมซอมเสรม

6. กจกรรมเสรมหลกสตร

7. กจกรรมการเยยมบาน

1. การใหการปรกษาเบองตน

เปนการชวยเหลอและปองกนปญหาของนกเรยนทงดานความคด อารมณความรสก

และความประพฤตของนกเรยน โดยมงหวงใหนกเรยนมการเปลยนแปลงพฤตกรรมไปในทางทดงาม

หรอพงประสงค

หากครประจำชน/ครทปรกษามขอสงสยหรอมอปสรรคในการใหการปรกษานกเรยน

ใหขอการสนบสนนไดจากครแนะแนว การใหความร คำแนะนำ ขอคดเหน หรอเขารบการฝกอบรม

ทกษะทจำเปนเบองตนได เพอใหครเกดความกระจางในการดำเนนงานใหการปรกษาแกนกเรยน

ไดดวยตวเอง

2. กจกรรมในชนเรยน

เปนกจกรรมทจดหรอสอดแทรกในชนเรยนแกนกเรยนเปนรายกลมหรอรายบคคล เพอ

ใหเกดการเรยนรแบบมสวนรวมและปรบเปลยนพฤตกรรมเสยง

-595�������� (55-88)ok.indd 67 6/3/17 3:30:07 PM

68 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

บางกรณครประจำชน/ครทปรกษาจำเปนตองสอสารถงครประจำวชาตางๆ ทเกยวของกบเดก

เพอจดกจกรรมสอดแทรกในชนเรยนไปในแนวทางเดยวกน

หากครประจำช น/ครท ปรกษามขอสงสยหรอมอปสรรคในการใหการดำเนนการให

ขอการสนบสนนไดจากครแนะแนว เพอรวมกนพจารณาคดเลอกแนวทางการจดกจกรรมใหเหมาะสม

กบนกเรยนในแตละกรณ

3. กจกรรมเพอนคห

เปนกจกรรมทครประจำชน/ครทปรกษาจดใหนกเรยนไดดแลชวยเหลอกน ซงอาจจดเปนค

หรอเปนกลมกได โดยการคดเลอกนกเรยนทมจดแขงดานสมพนธภาพ ซงพจารณาจากคะแนน

ดานสมพนธภาพทางสงคม จากผลการประเมน SDQ หรอนกเรยนทมความมนคงทางอารมณ

หรอมความเปนผนำและมความสามารถเฉพาะดานทจะนำไปใชในการดแลชวยเหลอเพอน เชน

ความสามารถดานการเรยนดนตร ศลปะ กฬา หรอทกษะการสอสาร และควรสอบถามถงความสมครใจ

ของนกเรยนทงสองฝายดวย โดยครประจำชน/ครทปรกษาควรจะไดพดคยเพอปพนฐานและซกซอม

ความเขาใจในภารกจทจะขอความรวมมอจากนกเรยนในการดแลชวยเหลอเพอน เชน คอยเตอนเพอน

เมอลกขนเดนเพนพาน ชวยสอนการบาน

หากครประจำชน/ครทปรกษามขอสงสยหรอมอปสรรคในการดำเนนการใหขอการสนบสนน

ไดจากครแนะแนว เพอพจารณาคดเลอกแนวทางการจดกจกรรมเพอนชวยเพอนในดานตางๆ

ใหเหมาะสมกบนกเรยนในแตละกรณ

4. กจกรรมการสอสารกบผปกครอง

เปนการชวยเหลอนกเรยนโดยอาศยความรวมมอจากผ ปกครองดวยวธตางๆ เชน

การโทรศพทสนทนา การเชญผปกครองมาพบเพอปรกษาหารอรวมกน การสงหนงสอแจงทาง

ไปรษณย จดหมายอเลคโทรนคส เปนตน ซงลวนตองอาศยทกษะการสอสารและการสรางสมพนธภาพ

ทดกบผปกครองเปนสำคญ

หากครประจำชน/ครทปรกษามขอสงสยหรอมอปสรรคในการใหการดำเนนการสามารถ

ขอการสนบสนนไดจากครแนะแนว เพอชวยใหการปรกษาชแนะหรอฝกทกษะการสอสารใหมทกษะ

การสอสารกบผปกครองอยางมประสทธภาพได

5. กจกรรมซอมเสรม

เปนกจกรรมแกไขปญหาดานการเรยนของนกเรยน ซงครประจำชน/ครทปรกษาหรอ

ผเกยวของทรบผดชอบจำเปนตองรวมมอรวมใจกนวางแผนการสอนซอมเสรมใหแกนกเรยนทเรยนออน

เรยนชา หรอเรยนไมทนเพอนในรายวชากลมสาระตางๆ

-595�������� (55-88)ok.indd 68 6/3/17 3:30:07 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 69

6. กจกรรมเสรมหลกสตร

เปนกจกรรมทงในและนอกสถานศกษาทจดเพมเตมเพอสงเสรมการเรยนรหรอศกยภาพ

ในดานตางๆ ของนกเรยนนอกเหนอจากทหลกสตรกำหนดไว เชน กจกรรมชมนม กฬาส การประกวด

กจกรรมตามวนสำคญ โครงการ To Be Number 1 กจกรรมจตอาสา การจดคายอบรม การจดตง

ชมรมสงเสรมสขภาพกาย สขภาพจต เปนตน โดยครประจำชน/ครทปรกษาสามารถใชเนอหาจาก

การจดกจกรรมโฮมรมมาสอดแทรกได

ครประจำชน/ครทปรกษาสามารถขอการสนบสนนจากครแนะแนว ในการใหความร

คำแนะนำ ขอคดเหน หรอเขารบการฝกอบรมทกษะทจำเปนเบองตน เพอใหครประจำชน/ครทปรกษา

เกดความกระจางในการดำเนนงานกจกรรมเสรมหลกสตรแกนกเรยนไดดวยตวเอง

7. กจกรรมการเยยมบาน

เปนการแสดงถงความรวมมอระหวางสถานศกษากบบานในการดแลชวยเหลอนกเรยน

และทำใหครไดพบเหนสภาพความเปนจรงของนกเรยนในครอบครวและชมชน ซงเปนวธหนง

ทจะชวยใหครสามารถประเมนสาเหตของปญหา แลวดำเนนการชวยเหลอใหเหมาะสม ตลอดจน

หาแหลงสนบสนนทจะชวยใหการดแลชวยเหลอนกเรยนเปนไปอยางมประสทธภาพยงขน

โดยจำเปนตองมขนตอนการเตรยมการกอนเยยมบาน เชน มการนดหมายวน เวลา และ

ประสานงานใหผปกครองทราบลวงหนา มการเตรยมขอมล สมภาษณนกเรยน ทำแผนภมครอบครว

รวมถงประเดนทตองการ

สอสารกบผปกครองในการชวยเหลอนกเรยนไวกอน และมการลงบนทกขอมลการชวยเหลอ

ทใหแกผปกครองดวย

ครประจำชน/ครทปรกษาสามารถประสานขอความชวยเหลอ จากครแนะแนวในการ

เตรยมคณะทำงาน วเคราะหปญหา ออกเยยมบาน และหาแนวทางชวยเหลอนกเรยนรวมกนได

ขนตอนการดำเนนการดแลชวยเหลอนกเรยนกลมเสยง/กลมปญหา โดยครประจำชน/ ครทปรกษา 1. ศกษาผลการคดกรอง สมภาษณ สงเกต และรวบรวมขอมลนกเรยนรายบคคล

เพอวเคราะหหาสาเหตของปญหาและปจจยทเกยวของ

2. วางแผนการชวยเหลอดวยตนเอง หรอรวมกบผเกยวของ เชน หวหนาระดบ ครแนะแนว

ครอนามย

-595�������� (55-88)ok.indd 69 6/3/17 3:30:08 PM

70 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

3. พจารณาเลอกกจกรรมเพอดำเนนการชวยเหลอนกเรยนกลมเสยงและกลมมปญหา

ทเหมาะสมกบสภาพปญหาไดมากกวา 1 กจกรรม

l การใหการปรกษาเบองตน

l กจกรรมในชนเรยน

l กจกรรมเสรมหลกสตร

l กจกรรมซอมเสรม

l กจกรรมเพอนคห

l กจกรรมการสอสารกบผปกครอง

l กจกรรมการเยยมบาน

4. ประเมนผลการชวยเหลอหลงดำเนนกจกรรมอยางนอยเดอนละครง บางกรณอาจขอ

ขอเสนอแนะเพมเตมไดจากครประจำวชาตางๆ ครฝายปกครอง ฯลฯ กรณพฤตกรรมไมดข น

หลงไดรบการชวยเหลอ ครประจำชน/ครทปรกษาสามารถพจารณาเลอกกจกรรมใหม ซงอาจเปน

กจกรรมเดมแตเปลยนรปแบบหรอวธการได

5. สงตอภายในแกครแนะแนวไดกรณตดตามผลการชวยเหลอแลวพบวาพฤตกรรมไมดขน

หรอพฤตกรรมเขาขายวกฤต เรงดวน ฉกเฉน

การตดตามและประเมนผล

1. นกเรยนทกคนในกลมเสยงและกลมปญหาไดรบการชวยเหลอจากครประจำชน/

ครทปรกษาดวยการจดกจกรรม

1.1 ทเหมาะสมกบสภาพปญหาอยางนอย 2 กจกรรม (จาก 7 กจกรรมขางตน)

1.2 ลงบนทกการจดกจกรรมทกครงทดำเนนการ เชน การใหการปรกษาเบองตน

กจกรรมในช นเรยน กจกรรมเสรมหลกสตร กจกรรมซอมเสรม กจกรรมเพ อนค ห กจกรรม

การสอสารกบผปกครอง กจกรรมการเยยมบาน

2. นกเรยนทมปญหาดานการเรยนและจำเปนตองไดรบการชวยเหลอดวยการจดกจกรรม

ซอมเสรมมากกวารอยละ 80

3. มากกวารอยละ 50 ของนกเรยนในกลมเสยงและกลมปญหาทไดรบการชวยเหลอ

จากครประจำชน/ครทปรกษาดวยการจดกจกรรมการใหการปรกษาเบองตน กจกรรมในชนเรยน

กจกรรมเสรมหลกสตร กจกรรมเพอนคห กจกรรมการสอสารกบผปกครอง กจกรรมการเยยมบาน

มพฤตกรรมดขน

-595�������� (55-88)ok.indd 70 6/3/17 3:30:08 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 71

4. นกเรยนทมปญหาและจำเปนตองสงตอทกคนไดรบการสงตอภายใน เพอรบการ

ชวยเหลอจากครแนะแนวหรอบคลากรอนทเกยวของ

5. ครประจำชน/ครทปรกษาไดรบการอบรมใหมความรความเขาใจในเรองตอไปน

5.1 ความสำคญของการสอสารกบผปกครอง ใหมจตวทยาและทกษะการสอสาร

กบผปกครองอยางมประสทธภาพอยางนอยปละ 1 ครง

5.2 ความสำคญของการใหคำปรกษาเบองตน

5.3 การจดการเรยนรสำหรบนกเรยนทมความตองการพเศษอยางนอยปละ 1 ครง

5.4 การสอนเพศศกษาอยางนอยปละ 1 ครง

การบนทกขอมลดวยแบบบนทก

1. แบบสรปการจดกจกรรมชวยเหลอนกเรยนกล มเส ยงและกล มปญหา สำหรบ

ครประจำชน/ครทปรกษา

2. แบบบนทกการใหการปรกษาเบองตนของครประจำชน/ครทปรกษา

3. แบบบนทกการเยยมบานนกเรยน

4. แบบบนทกการสงตอภายในสำหรบครประจำชน/ครทปรกษา

5. แบบบนทกการจดประชมระดบ

-595�������� (55-88)ok.indd 71 6/3/17 3:30:08 PM

72 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

วธการดแลชวยเหลอเดกทมพฤตกรรมทางเพศทไมเหมาะสม

การชวยเหลอนกเรยนกลมเสยงดานพฤตกรรมทางเพศทไมเหมาะสม

ลกษณะของปญหา

ลกษณะทครสงเกตเหน สาเหตทเดกทมพฤตกรรมทางเพศ

ทไมเหมาะสม

มพฤตกรรม

ทางเพศท

ไมเหมาะสม

1. มกจะแตงกายผดระเบยบ แตงตวตามแฟชน

แตงหนา ทาปาก นงกระโปงสน ใกลโรงเรยนเลก

จะแตงหนาสวยเปนพเศษ มของใชราคาแพง

2. ชอบเลนกบเพศตรงขาม ปลอยตว ไมอายใคร

3. เหมอลอย ไมสนใจการเรยน ยมคนเดยว

4. จบกลมคยกนเรองแฟน เวลาพกมกไมอย

ในหองเรยนของตวเอง แยกตวจากกลมเพอน

เพศเดยวกน

5. บรเวณคอมรอยถกดดเปนจำๆ

6. ใชเงนเกง โกหกเกง เทยวเกง พยายาม

หาเรองออกจากบาน กลบบานดก บางครง

ไมกลบ

7. ความสดใสในตวนอยลง รปรางเปลยนไป

8. บางครงผวพรรณเปลงปลง รปรางอวบอน

กวาเดม

1. ไมไดรบความรก ความอบอนจากครอบครว

แสวงหาความรก ความอบอนจากเพอนตางเพศ

เปนการทดแทน

2. บคลกภาพออนแอ ตองการทพงพงทางรางกาย

จตใจจากเพศตรงขาม

3. อยากร อยากทดลอง ไดรบการกระตน ชกจง

4. มความสขทมคนรก ไดรบการตอบสนอง

ความตองการทางรางกาย จตใจ

5. อทธพลจากสอ สงพมพ ภาพยนตร โทรทศน

และแบบอยางทพบเหนไมเหมาะสมในสงคม

6. พฤตกรรมทางเพศของผใหญ บคคลในสงคม

มคานยมทเปนแบบอยางไมเหมาะสม

7. การใชสารเสพตด แอลกอฮอล การดคลป

ซดโป การตนโป กระตนใหเกดอารมณทางเพศ

1. การดำเนนทงระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนเพอปองกนกอนเกดปญหา

ครประจำชนสามารถดำเนนการ ดงน

1. ครใหความรเรองเพศศกษา ธรรมชาตทางเพศของชายและหญง ทางรางกาย อารมณ

จตใจ และการปรบตวในสงคม ในชวโมงโฮมรม สขศกษา กจกรรมแนะแนว ใหนกเรยนทำโครงงาน

นำนกเรยนไปศกษาดงานนทรรศการเพศศกษา

-595�������� (55-88)ok.indd 72 6/3/17 3:30:09 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 73

2. จดกจกรรมใหนกเรยนชายและหญงมกจกรรมรวมกนในเรอง

- บทบาทหนาทความรบผดชอบ การแสดงออกทเหมาะสมกบเพศของตน

- คานยมในบทบาททางเพศของตนเอง

- ทศนคตทดตอเพศตรงขาม การใหเกยรตเหนคณคาของเพศเดยวกนและตางเพศ

- สรางสมพนธภาพกบเพอนตางเพศไดอยางเหมาะสมตามบทบาททเปนอย

- รณรงคเรองการรบรและเลอกใชสอ ภาพยนตร วดโอ โทรทศน สงพมพ หนงสออานเลน

ทยวยทางเพศ ใหรจกเลอกรบสอทเหมาะสม

3. จดคายเพศศกษา/คายฉลาดรกสำหรบวยรน เพอใหนกเรยนมความรความเขาใจวา

เรองเพศเปนเรองใกลตว ถาไมควบคมใหดกอาจเกดปญหาตามมามากมาย ใหนกเรยนไดแลกเปลยน

เรยนรผานกจกรรมตางๆ

4. ใหคำปรกษาเปนกลมสำหรบนกเรยนกลมเสยงถงภยทางเพศการรจกวธปองกนตนเอง

ฝกการคดวเคราะหถงภยอนตรายทจะไดรบหากไมสามารถควบคมตนเองได

5. จดการประชม Case Conference เพอใหครทเกยวของไดรวมมอในการชวยเหลอ

และเกบรกษาความลบของนกเรยน บางกรณนกเรยนอาจตองเรยนทบาน เพอประคบประคอง

ใหนกเรยนสามารถเรยนจบหลกสตร

2. การดำเนนการแกไขเมอเกดปญหา

ครประจำชน/ครทปรกษาสามารถดำเนนการ ดงน

1. การสอสารกบผปกครอง

1. ครศกษาขอมล เยยมบาน พบผปกครอง

2. ครอธบายใหผปกครองเขาใจ ไมลงโทษรนแรง และมสวนรวมในการชวยเหลอ

แกไข ใหอภยและสรางบรรยากาศในครอบครวใหอบอน

3. จดประชมผปกครอง เพอสรางความรความเขาใจในเรองธรรมชาตของวยรน

การมเพอนตางเพศ สขอนามยทางเพศของวยรนชายและหญง เปนตน

-595�������� (55-88)ok.indd 73 6/3/17 3:30:09 PM

74 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

2. การใหคำปรกษานกเรยน

1. ครรบฟง ไมลงโทษรนแรง ชแจงใหเหนผลทเกดขน

2. ใหหาทางเลอกในการแกไขปญหาทเหมาะสม

3. ครแนะนำดานการวางแผนครอบครว การตดโรค ปองกนปญหาการตงครรภ

4. ครควรรกษาความลบไมเปดเผยกบผอนทไมเกยวของในการชวยเหลอแกไขปญหา

ทเหมาะสม

5. กรณต งครรภ ปรกษาแพทย พกการเรยนช วคราว/ประสานใหเพ อนสนท

นำภาระงานใหนกเรยนทำทบาน

3. กจกรรมเพอนคห จดเพอนคหหรอ Buddy พดคยใหกำลงใจ และทำกจวตรตางๆ

ทงในและนอกโรงเรยน โดยรายงานใหครทราบเปนระยะ

4. กจกรรมในชนเรยนครควรเขาไปซกถาม กระตนใหเดกทำงานในชนเรยน พดชนชม

เมอเดกทำได ไมควรตำหน ทำโทษ หรอมองวาเปนนสยไมด สอดแทรกเรองการรกและดแลตนเอง

ใหปลอดภย

5. กจกรรมเสรมหลกสตร ใชโฮมรมจดกจกรรมใหเดกเกดความรสกทดตอตนเอง

ร สกวาตนยงมคณคา เร มจากกจกรรมทเดกมศกยภาพทจะทำได อาจทำกจกรรมเพศศกษา

เพอสรางความรความเขาใจในเรองเพศ

-595�������� (55-88)ok.indd 74 6/3/17 3:30:10 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 75

สงตอเพอประสานการชวยเหลอ

(ถามปญหาตงครรภ)

บนทกใหผบรหาร

โรงเรยนทราบ

ประสานครผสอนใหเดก

รบภาระงานไปทำทบาน

เพอใหสามารถจบ

สงตอคลนกวางแผนครอบครว

กจกรรมเพอนคหหรอBuddy

กจกรรมในชนเรยน

ใหกำลงใจและชนชม

เมอเดกทำด

จดเพอน/กลมเพอน

ใหความชวยเหลอ

ดานการเรยน

หรอการทำงาน

กจกรรมเสรมหลกสตร

จดกจกรรมโฮมรมเพอ

ใหเดกรกและเหนคณคา

ในตนเอง

สงเสรมใหเขารวมกจกรรม

ทเดกสนใจและมความสามารถ

จดคายเพศศกษา/คายฉลาดรก

สำหรบวยรน

กจกรรมชวยเหลอเดกทมพฤตกรรมทางเพศ

ทไมเหมาะสม

กจกรรมการใหการปรกษา

พดคยใหการปรกษาเดก

สปดาหละ 1 - 2 ครง

ใหกำลงใจและสรางความ

ไววางใจ

เปนทพง ทปรกษาของเดก

ไดทกเรอง

เลอกเพอนคหทำความเขาใจ

และมอบหมายหนาท

พดคยกบ Buddy

เปนระยะๆ

ตดตอผปกครองและนดหมาย

พดคยและทำความเขาใจกบ

ผปกครองดแลเดกอยางใกลชด

ลดโอกาสการหนออกจากบาน

โดยใหชวนเพอนมาทบาน

เปลยนแปลงปจจยลบในบาน

รวมกำหนดกตกาในการคบ

เพอนชายอยางเปนรปธรรม

มทางออกทสรางสรรคใหเดก

ใชมาตรการทางการเงน

กจกรรมสอสารกบผปกครอง/เยยมบาน

-595�������� (55-88)ok.indd 75 6/3/17 3:30:10 PM

76 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

1.การเลยงดทไมฝกใหเดกมวนยในตวเอง

ขาดกฎระเบยบ กตกาในบาน ตามใจเดก

หรอครอบครวทไมมเวลาควบคมเดก

ไมมกจกรรมสนกสนานททำรวมกน

หรอทใหเดกทำ ใชเกมเสมอนพเลยงดแลเดก

แทนตน

2.สงคมยคไฮเทคทเราความตนเตน

แกเดกอยางมหาศาล สงคมขาดแคลน

กจกรรมหรอสถานททเดกจะไดใชประโยชน

หรอเรยนรโดยไดรบความสนกสนาน

ไปดวยเหลานเปนแรงผลกดนใหเดกหน

ไปใชเกมเปนทางออก

3.ตวเกม กเปนเหตใหเดกตดเกม

เพราะเดกไดอสระในโลกแฟนตาซ

ไดสรางบคลกภาพของตนเอง ไดแสดงอำนาจ

ไดสรางความสำเรจ ทาทาย ไดเพอนในเกม

ออนไลน ไดความรสกพงพอใจจากรางวล

หรอคะแนนในเกม

4.ปจจยในตวเดก เชน เดกสมาธสน

เดกทมปญหาอารมณ ซมเศราหรอวตกกงวล

เดกทขาดทกษะทางสงคม เขากบเพอนไมได

เดกทมปญหาการเรยน เดกทมความรสก

มคณคาในตวเองตำ

การชวยเหลอนกเรยนกลมเสยงดานตดเกมหรอตดอนเทอรเนต

ลกษณะของปญหา ลกษณะทครสงเกตเหน

ตดเกมหรอ

ตดอนเทอรเนต

1. ไมสามารถควบคมตวเองใหเลนเกม

ในเวลาทกำหนด ทำใหใชเวลาเลนตดตอกน

นานหลายๆ ชวโมง หรอเลนนานขนเรอยๆ

จากเดมไมกชวโมงตอวน เพมเปนหลายชวโมง

ตอวน บางคนเลนขามวนขามคน

2. หากถกบงคบใหเลกหรอหยดเลน

จะตอตาน หรอมปฏกรยาหงดหงดไมพอใจ

อยางรนแรง บางคนถงขนกาวราว อาละวาด

3. การเลนของเดกมผลกระทบตอหนาท

ความรบผดชอบของเดก เชน เดกไมสนใจ

การเรยน ไมสนใจทจะทำการบาน งานบาน

ทเปนหนาท หนเรยน หรอแอบหนออกจากบาน

เพอทจะไปเลนเกม ผลการเรยนตำลงอยางมาก

ละเลยการเขาสงคม หรอขาดการทำกจกรรม

รวมกบครอบครว

4. บางรายอาจมปญหาพฤตกรรมอนๆ

รวมดวย เชน โกหก กาวราว ลกขโมย

เพอนำเงนไปเลนเกม

สาเหตทเดกตดเกม

หมายเหต ถาครไมแนใจวาเดกตดเกมหรอไม อาจใหเดกและผปกครองทำแบบทดสอบการตดเกม

(Game Addiction Screening Test - GAST)

-595�������� (55-88)ok.indd 76 6/3/17 3:30:11 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 77

วธการในการชวยเหลอเดกตดเกมหรออนเทอรเนต 1. การดำเนนการโดยระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนสามารถดำเนนการดงน

1. สรางวนยและความรบผดชอบตงแตเดกทงนโรงเรยนอาจดำเนนการ โดยการ

l จดการอบรมผปกครอง เพอใหผปกครองมความร ความเขาใจ และสามารถ

นำไปใชในการดแลและควบคมการเลนเกมของลกท บานและรานเกมใหพอด ไมมผลกระทบ

การเรยนการสอน

l จดคาย/การประชมเสวนาแลกเปลยนเรยนร ใหผปกครองทประสบความสำเรจ

ในการดแลชวยเหลอลก มาเลาประสบการณและแนวทางในการชวยเหลอลกทไดผลด และผปกครอง

อนๆ ไดมโอกาสพดคยซกถามถงแนวทางการดงลกออกจากเกม เพอสามารถนำไปปรบใชในครอบครว

ของตนได

2. จดสงแวดลอมอยางงายแตไดผลทงนโรงเรยนอาจดำเนนการ โดยการ

l ลดโอกาสการเขาถงคอมพวเตอรและอนเทอรเนต โรงเรยนสามารถดำเนนการ

โดยการเยยมบาน เพอใหครไดเหนสภาพการใชคอมพวเตอรของเดกทบาน และรวมกบผปกครอง

ในการกำหนดทต งของคอมพวเตอรในหองโถงหรอพนทท ใชรวมกนในบาน และกำหนดชวโมง

การเลนเกม กำหนดชวโมงการเขาถงอนเทอรเนต เชน ซออนเทอรเนตเปนชวโมง หรอโรงเรยน

อาจเปดหองคอมพวเตอรในชวงหลงเลกเรยน โดยจดหาเกมทสรางสรรคใหนกเรยนไดใชบรการ

แทนการไปเลนเกมทรานคา ซงเปนแหลงมวสมและไมสามารถควบคมได

l ใชมาตรการทางการเงน โดยผ ปกครองสามารถใชการจำกดจำนวนและ

ความถของการใหเงน ไดแก ไมใหเงนแกลกมากเกนไป ใหเงนวนตอวน หรอถาลกถอเงนไมไดเลย

ใชหมดตลอด กตองใหเปนอาหารหรอขนม หรอใหเปนขาวของเครองใชอนๆ โดยตรง แทนการ

ใหถอเงน การใหลกรบร คาใชจายในบาน ใหลกรวมรบผดชอบคาใชจายของการเลนเกมหรอ

อนเทอรเนต เชน ใหลกออกเงนคาชวโมงอนเทอรเนตเอง หรออกคาโทรศพทเอง กรณทลกขอเงน

เพมพเศษ หากขอเงนเพมบอยจนผดสงเกต พอแมควรใชศลปะในการหาขอมลและจดการ เชน

อาจใหเงนเพมพเศษนนกบผรบโดยตรงมากกวาผานลก หรอใหของแทนเงนสด

-595�������� (55-88)ok.indd 77 6/3/17 3:30:11 PM

78 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

3. สรางสมพนธภาพและการสอสารทมคณภาพกบเดก ทงนโรงเรยนอาจดำเนนการ

โดยการใหความร ความเขาใจแกผปกครองในการสรางสมพนธภาพทดในครอบครว ดงน

l ฟงและพดดตอกน

l ชนชมใหกำลงใจ มองใหเหนดานดหรอดานบวกในตวลก อาจพดชนชมหรอ

แสดงออกใหลกรบร การทลกรวามคนเหนคณคาในตวเขา จะทำใหเขาเหนคณคาในตวเอง และมกำลงใจ

ทำดตอไป

l รวมกำหนดกตกาอยางเปนรปธรรม และบงคบใชอยางเขมแขงหนกแนนในการ

รกษากตกา แตออนโยน ไมฉนเฉยว ประชด เสยดส

4. สงเสรมใหเกดการเปลยนแปลงทงนโรงเรยนอาจดำเนนการ โดยการ

l มทางออกทสรางสรรคใหเดก คนหาและสงเสรมใหเดกไดทำกจกรรมอนๆ

ตามความถนด ความสามารถ และความสนใจ เชน ดนตร กฬา การแสดงศลปะ วรรณกรรม การประดษฐ

สงประดษฐทางวทยาศาสตร กจกรรมอาสาสมครตางๆ เปนตน โดยในชวงแรกครอบครวอาจจำเปน

ตองรวมทำกจกรรมกบเดกดวย

l สรางรอยยมเลกๆ ในครอบครว เชน พดเรองตลก หรอเรองทผปกครองและ

เยาวชนในบานฟงแลวรสกสดชน สบายใจ มกำลงใจ การจดมออาหารพเศษในบาน การจดงานวนเกด

เลกๆ ของผปกครองและเดกในบาน มอบของขวญเลกๆ เนองในโอกาสพเศษ กลาวชนชมอยางจรงใจ

ถงความดของเดกใหคนในบานรบทราบ

l ควบคมอารมณและสรางความสขเลกๆ ในใจของพอแมเอง การทพอแมจะม

พลงในการชวยเหลอลกได พอแมจะตองมพลงในตวเองกอน ซงสามารถทำไดโดยการมองใหเหนวา

ตวเรามคณคา มองชวตดๆ ดานอนบาง ทกคนมคณคา ใหพอแมสกบปญหา เมอโกรธ พอแมควรตงสต

นบ 1 - 10 ในใจตาม รวาตวเองกำลงโกรธ คดถงผลเสยหากแสดงอารมณโกรธรนแรงออกไป หาวธ

ระบายความโกรธทเหมาะสม เชน เดนหน เขยนความไมพอใจลงในกระดาษ ออกกำลงกายหนกๆ

รองเพลง เปนตน

l เรมตนการเปลยนแปลงทตวเราทนท การเปลยนแปลงลกสามารถทำได โดยเรมตน

การเปลยนแปลงทตวพอแมเองกอน เชน เปลยนแปลงปจจยลบในบาน ไดแก ลดการทะเลาะกน

ระหวางพอแมทมากเกนไป ลดการใชอารมณกนในบาน ลดการจบผด ลดการไมเคยชนชมกนเลย

ลดการเทยวเตรกลางคนนอกบาน ลดการดมเหลา ลดความเจาช เพมปจจยบวก เชน การใหเวลา

กบครอบครว การทำกจกรรมรวมกน (ควรเปนกจกรรมทชอบทงพอแมและลก) การใหโอกาสลก

-595�������� (55-88)ok.indd 78 6/3/17 3:30:12 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 79

มกจกรรมสรางสรรคอนๆ เปลยนวธการสอสารกบลก เชน เปลยนจากการตำหนตลอด เปนชนชมบาง

เปลยนจากการบน การใชอารมณตลอดเวลา เปนรบฟงมากขน เปลยนตวเองใหลกเหน ตวอยางวา

พอแมยงบงคบตวเองได เชน เลกบน เลกฟมเฟอย เลกเลนการพนน เลกกลบบานดก เลกสบบหร

เลกดมเหลา เลกเจาช เปนตน ลกกนาจะบงคบควบคมตวเองไดเชนกน

5. จดคายอบรมนกเรยนทตดเกม เพอใหนกเรยนไดเรยนรและสามารถเลอกเลนเกม

อยางสรางสรรคได ซงประกอบดวยกจกรรมฐาน 6 ฐาน ดงน

ฐานท1 RatingGame(การจดระดบความเหมาะสมของเกมคอมพวเตอร) เปนฐาน

ทนกเรยนจะไดเรยนรวธการในการเลอกเกมทจะเลนอยางสรางสรรค โดยพจารณาจากเนอหา

4 ประเดน ดงน ดานพฤตกรรมความรนแรง เลอด เพศ ภาษา

ฐานท2 เกณฑชวดเกมในเชงสรางสรรคนกเรยนจะไดเรยนรวธการในการประเมน

คณภาพ เนอหาของเกมคอมพวเตอร ดงน เกมสงเสรมการคด เกมสงเสรมความรในศาสตร

สาขาตางๆเกมสงเสรมพฒนาดานคณธรรมจรยธรรมเกมสงเสรมทกษะการใชชวตเกมสงเสรม

การเรยนรเกมสงเสรมความรกความเขาใจและสมพนธภาพในครอบครว

ฐานท3 ประเมนตนเองวาตดเกมหรอเปลา เปนฐานทนกเรยนจะไดทดสอบวา

พฤตกรรมการเลนเกมของนกเรยนอยในระดบทเปนปญหาหรอไม

ฐานท4 ถนนสดวงดาว เปนฐานทนกเรยนจะไดประเมนทกษะและความสามารถ

ของตนเองวา มความเหมาะทจะทำงานทเกยวของกบเกมอยางไร เชน เปนเกมมาสเตอร เปนเกม

คอลมนสต เปนนกกฬาเกมคอมพวเตอรหรอ E-spot เปนนกพฒนาซอฟตแวรเกมคอมพวเตอร

ฐานท5 ใชเวลาวางทำอะไรด เปนฐานท นกเรยนจะไดเรยนร ถ งความสนใจ

ความถนดอนๆ นอกจากการเลนเกม

ฐานท6 เฝาระวงรานเกมในชมชนเปนฐานทนกเรยนจะไดเรยนร วเคราะห ออกแบบ

ในการตดตามเฝาระวงรานเกมในชมชน เชน วาดแผนทรานเกมรอบบรเวณโรงเรยน ตอบแบบสำรวจ

รานเกมปลอดภย วเคราะหภยใกลตวในรานเกม ออกแบบการตดตามเฝาระวงรานเกม

6. มการตดตามผลเดกทตดเกมอยางตอเนอง โดยประสานกบผปกครองและเพอนคห

ทจะดแลชวยเหลอเดกอยางตอเนอง

-595�������� (55-88)ok.indd 79 6/3/17 3:30:13 PM

80 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

2. การดำเนนการโดยครประจำชน/ครทปรกษา สามารถดำเนนการดงน

1. กจกรรมเพอนคห จดเพอนคหหรอ Buddy พดคยใหกำลงใจ และทำกจวตรตางๆ

ทงในและนอกโรงเรยน โดยรายงานใหครทราบเปนระยะ

2. กจกรรมเยยมบานครประจำชน/ครทปรกษาควรเยยมบาน พดคยทำความเขาใจกบ

พอแม ไมตำหนวากลาวลก ควรใหกำลงใจรบฟง และใหคำปรกษาลกอยางไมมเงอนไข หากมอาการ

ตดเกมอยางหนก ควรพาลกไปปรกษาจตแพทยเพอบำบดรกษา และไปตามทแพทยนดอยางสมำเสมอ

ตอเนอง

3. กจกรรมใหการปรกษา ครประจำชน/ครทปรกษาดแลเอาใจใสเดกอยางใกลชด เขาใจ

และรบรความคดความรสกของเดก ไมตำหนหรอแสดงความกงวล ใหเดกไดระบายความคดความรสก

เปนผทเดกไววางใจและรกษาความลบของเดก

4. กจกรรมในชนเรยน ครประจำชน/ครทปรกษาควรเขาไปซกถาม กระตนใหเดกทำงาน

ในชนเรยน พดชนชมเมอเดกทำได ไมควรตำหน ทำโทษ หรอมองวาเปนนสยไมด ครประจำชน/

ครทปรกษาควรแจงใหครในระดบ/ครทสอนรบทราบ เพอการใหความชวยเหลอเดก

5. กจกรรมเสรมหลกสตร ใชโฮมรมจดกจกรรมใหเดกเกดความรสกทดตอตนเอง

รสกวาตนยงมคณคา เปนการเพมสมพนธภาพกบผอนแทนทจะเลนเกมเพยงลำพง เรมจากกจกรรม

ทเดกมศกยภาพทจะทำได ครประจำชน/ครทปรกษาอาจทำหนงสอแจงครในระดบถงเหตการณ

พอสงเขป และระบความตองการของเดกทอยากใหครชวยเหลอ

-595�������� (55-88)ok.indd 80 6/3/17 3:30:13 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 81

สงตอจตแพทย(ถาตดเกมหรอตดอนเทอรเนตอยางหนก)

ผปกครองยนยอม

ทำการนดหมายกบจตแพทย

บนทกใหผบรหารโรงเรยน

ทราบตามลำดบ

พาเดกและผปกครอง

ไปพบจตแพทย

กจกรรมเพอนคหหรอBuddy

กจกรรมในชนเรยน

ใหกำลงใจและชนชม

เมอเดกทำด

จดเพอน/กลม

เพอนใหความ

ชวยเหลอดาน

การเรยนหรอ

การทำงาน

กจกรรมเสรมหลกสตร

จดกจกรรมโฮมรม เพอใหเดกรก

และเหนคณคาในตนเอง

สงเสรมใหเขารวมกจกรรมทเดก

สนใจและมความสามารถ

จดคายอบรมนกเรยนทตดเกม

กจกรรมชวยเหลอเดกตดเกมหรอตดอนเทอรเนต

กจกรรมใหการปรกษา

พดคยใหการปรกษาเดก

สปดาหละ 1 - 2 ครง

ใหกำลงใจและสราง

ความไววางใจ

เปนทพง ทปรกษาเดก

ไดทกเรอง

เลอกเพอนคห

ทำความเขาใจ

และมอบหมายหนาท

พดคยกบ Buddy

เปนระยะๆ เพอรบ

รายงานพฤตกรรม

ตดตอผปกครองและนดหมาย

พดคยและทำความเขาใจ

กบผปกครอง

ลดโอกาสการเขาถงคอมพวเตอร

และอนเทอรเนต

เปลยนแปลงปจจยลบในบาน

รวมกำหนดกตกาอยางเปน

รปธรรม

มทางออกทสรางสรรคใหเดก

ใชมาตรการทางการเงน

กจกรรมสอสารกบผปกครอง/เยยมบาน

-595�������� (55-88)ok.indd 81 6/3/17 3:30:14 PM

82 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

การชวยเหลอนกเรยนกลมเสยงดานการเรยน

ลกษณะทครสงเกตเหน

1. ผลการเรยนตำมาก

สอบไมผาน ตด 0 ร มส. มผ.

เรยนซำหลายวชา

2. ขาดเรยนเปนประจำ

หนเรยน เขาหองเรยนชา

มาโรงเรยนสายเปนประจำ

3. ไมตงใจเรยน เหมอลอย

หลบ ขาดสมาธในการเรยน

เลน กอกวน พดคย

ขณะทครสอน

4. ทำงานอนขณะเรยน

เสยบหฟงฟงเพลง เลนเกม

5. ไมเขาใจบทเรยนทครสอน

แตไมกลาถาม

6. มปญหาดานการอานเขยน

ทำใหตามบทเรยนไมทน

7. ขาดความรบผดชอบ

ทำงานชา ไมทำงานตามทคร

มอบหมาย สงงานไมทน

ตามกำหนด

ปญหา

การเรยน

สาเหตทเดกมปญหาการเรยนลกษณะ

ของปญหา

1. ระดบเชาวนปญญาตำกวาเกณฑปญญาทบบกพรอง

ทางการเรยนร

2. มปญหาดานการเจบปวย เนองมาจากสาเหตดงน

- มความบกพรองทางดานรางกาย พฒนาทางดานรางกายชา

- สายตาสน สายตาเอยง หตง หนำหนวก

- โรคโลหตจาง ความดนตำ ปวดศรษะบอย มโรคประจำตว

- ผดปกตทางสมอง เชน เปนโรคลมชก

3. มปญหาทางอารมณ/จตใจ เนองมาจากสาเหตดงน

- ฐานะทางเศรษฐกจ ยากจน ขาดการกระตนสงเสรม

ทางดานวตถ และแรงจงใจในดานการเรยน

- ครอบครวยายทอยบอย เรรอน ตองยายโรงเรยน เกดปญหา

ปรบตวกบเพอน คร สงแวดลอมใหมๆ

- การเลยงดทขาดความสนใจ ขาดการดแลเอาใจใส

จากบดามารดา ผปกครอง ถกทอดทง ตองชวยตวเอง ตองทำงาน

สงตวเองเรยน หรอรบภาระในครอบครวเกนวย มภาระทางบาน

ทตองชวยครอบครวหารายได

- ครอบครวแตกแยก ทะเลาะววาท หยาราง แยกกนอย

บดามารดารกลกไมเทากน

- การอบรมเลยงดทไมเหมาะสม ขาดการฝกเรยนรเรอง

ความรบผดชอบและระเบยบวนย

4. มปญหาทางสงคมและสงแวดลอม เนองมาจากสาเหตดงน

- ปญหาทางโรงเรยนเชน การเรยนทไมตรงกบความถนด

ความสนใจของผเรยน กฎระเบยบวนยเขมงวดหรอปลอยปละ

ละเลยมากเกนไป

- ปญหาคร เชน ครสอนไมเขาใจ อารมณแปรปรวน

ลงโทษรนแรง

-595�������� (55-88)ok.indd 82 6/3/17 3:30:14 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 83

ลกษณะทครสงเกตเหน

สาเหตทเดกมปญหาการเรยนลกษณะ

ของปญหา

- ปญหาเพอน เชน ปรบตวเขากบเพอนไมได ถกเพอนรงแก

กลนแกลง

- ปญหาสงแวดลอม เชน บานอยในชมชนแออด มการพนน

มวสมทางเพศ สงเสพตด

- ปญหาพนฐานความรเดมทมนอยเชนเรยนตามเพอนไมทน

ทำใหเกดความเบอหนายตอการเรยน

วธการในการชวยเหลอเดกทมปญหาการเรยน ปญหาการเรยนของผ เรยนเกดจากปจจยหลายอยาง ท งจากตวผ เรยนเอง รวมท ง

สภาพแวดลอม การอบรมเลยงด การเรยนการสอนทงทบานและทโรงเรยน ครประจำชน/ครทปรกษา

จงมบทบาทสำคญในการวเคราะหสาเหต เพอใหการชวยเหลอตามตนเหตของปญหา มแนวทาง

ชวยเหลอนกเรยนทมปญหาดานการเรยน โดยครประจำช น/ครท ปรกษาสามารถดำเนนการ

ชวยเหลอโดยใชกจกรรมตอไปน

1. การดำเนนการโดยครประจำชน/ครทปรกษา

1. การใหคำปรกษาเบองตน ครประจำชน/ครทปรกษา ควรดำเนนการดงน

1.1 สรางสมพนธภาพทด พดคยกบผเรยนโดยใชทกษะการใหคำปรกษา รบฟง

เพอสำรวจปญหาการเรยนทเกดขน ใหผเรยนรสกวามครทจรงใจ อยากชวยเหลอ ผเรยนจะไดมกำลงใจ

มแรงจงใจ ครประจำชน/ครทปรกษาจงไมควรตำหน ดวาผเรยน เพราะผเรยนทมปญหาการเรยน

กมปมดอยอยแลว มกมองตนเองวาลมเหลว ขาดความมนใจ ผเรยนกลมนตองการความชวยเหลอ

และความเอาใจใสจากผใหญรอบขางทใกลชด

1.2 สำรวจจดเดนของผเรยน หรอผเรยนมความสามารถดานอนอะไรบาง เชน

ดนตร กฬา ศลปะ ชอบชวยเหลอ ชอบทำกจกรรม เพ อใหผ เรยนร สกภมใจในตนเอง และ

เหนคณคาในตนเอง

1.3 รวมวางแผนในการแกปญหา เชน การวางแผนการใชเวลา วางแผนการเรยน

เทคนคการเรยน การสรางสมาธ การวางเงอนไข กำหนดระยะเวลา เปนตน

-595�������� (55-88)ok.indd 83 6/3/17 3:30:15 PM

84 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

2. กจกรรมในชนเรยน จดกจกรรมในชนเรยนใหนาสนใจ จดใหผ เรยนทมปญหา

การเรยนมานงขางหนาหรอใกลกบคร และมอบหมายใหชวยครในการทำกจกรรม เชน แจกเอกสาร

เสยบไมโครโฟน ในระหวางททำงานอาจจะตองกระตนความสนใจผเรยนใหมาอยกบงานเปนระยะ

บอกวธทางการทำงานทชดเจน หลกเลยงการลงโทษรนแรง หรอยวยใหโกรธ หรอประณามผเรยน

ในทางทไมด ชมเชยเมอผเรยนทำดเพอใหกำลงใจ เพราะผเรยนกลมนจะมแรงจงใจตำ และขาด

การเหนคณคาในตนเอง

3. กจกรรมเพอนชวยเพอน จดหาเพอนทเรยนดในกลม และมจตใจทอยากชวยเพอน

ทมปญหาการเรยน ใหชวยทบทวนบทเรยน ชวนทำการบานดวยกน ชวนมาทำงานกลม หรอ

ใหคำปรกษาในดานการเรยน

4. กจกรรมซอมเสรม คนหาสาเหต แกทสาเหต ถาผเรยนทมปญหาการเรยนอนเกด

จากการขาดการฝกฝนในเรองระเบยบวนย ขาดความรบผดชอบ เรมฝกฝนโดยคอยๆ เพมงาน

ใหรบผดชอบ ตดตามผลงานอยางใกลชด ใหกำลงใจและใหโอกาสฝกฝน ชนชมเมอเรมทำไดด

รวมทงประสานงานกบครประจำวชาถงสาเหตของปญหาการเรยน เพอใหครผสอนไดเขาใจและ

เกดความเมตตาจดใหมการซอมเสรมวชาทผเรยนมปญหา

5. กจกรรมสอสารกบผปกครอง ควรพบผปกครองเพอแจงใหทราบเกยวกบปญหา

ดานการเรยนของผเรยน เพอจะไดรวมกนชวยเหลอผเรยนและใหผปกครองไดชวยตดตาม รวมใหกำลงใจ

ซงครทปรกษาตองมทกษะในการสอสารทางบวกกบผปกครอง แนะนำผปกครองไมเปรยบเทยบ

ผเรยนกบลกหลานทเรยนด หรอตำหนผเรยน

6. กจกรรมเสรมหลกสตร ครประจำชน/ครทปรกษาสงเสรมใหผเรยนทำกจกรรมทผเรยน

สนใจ ใชกจกรรมทมความสนใจมาชวยในการฝกใหผเรยนมสมาธในกจกรรมททำ เพอฝกความ

รบผดชอบ ความอดทน แกปญหา หรอครประจำชน/ครทปรกษาอาจรวมกบครฝายกจการนกศกษา

จดกจกรรมจตอาสา พาผเรยนไปบำเพญประโยชน เลยงนองๆ พการ ตาบอด ตามสถานสงเคราะห

เพอใหผเรยนเกดแรงจงใจและเหนคณคาในตนเอง

-595�������� (55-88)ok.indd 84 6/3/17 3:30:15 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 85

2. การดำเนนการชวยเหลอผเรยนทมปญหาการเรยนทงระบบ

เปาหมายทสำคญ คอ ชวยใหผเรยนประสบความสำเรจในการเรยน ฝกฝนคณลกษณะนสยทด

และปองกนปญหาพฤตกรรมทอาจตามมา ตองใหการชวยเหลอทงทบานและทโรงเรยน โดยทำงาน

เปนทม ตองมความรวมมอกนระหวางพอแม คร และหนวยงานอนๆ ทเกยวของ และมการตดตอ

ประสานงานกนสมำเสมอ โรงเรยนอาจจดทำเปนโครงการพเศษ เนองจากปญหาการไมจบหลกสตร

เปนปญหาสำคญทจะตองใหความสำคญในระดบตนๆ วธการในการชวยเหลอเดกทมปญหาการเรยน

ทงระบบ มดงน

1. การชวยเหลอนกเรยนทมปญหาดานการอาน มขนตอนการชวยเหลอดงน

1. มการคดกรองโดยการใหเดกทกคนไดทดสอบการอาน (Pre Test) สามารถ

คดแยกเดกทมปญหาดานการอานได มอบหมายครทรบผดชอบ สอนเสรมเปนกลมเลกๆ ไมเกน

10 คน หลงเลกเรยนสปดาหละ 2 - 3 ครง

2. รายท ครคดกรองวาเดกเปน LD ใหประสานผ ปกครองพาเดกไปใหแพทย

วนจฉยและรบการรกษา

3. มการสอนซอมเสรมการอานอยางจรงจงตอเนอง เพอใหเดกมพฒนาการทางการอาน

ดขน

4. มการประชมคร เพอปรบปรงแกไขปญหาการสอนเสรม

5. ใชมาตราการอานจนครบ 8 มาตรา

6. มการจดทำสอประกอบการสอนเสรมทนาสนใจ เชน บตรคำ แบบฝก นทาน เกม

7. มอบหมายนกเรยนทเรยนด เปน Buddy ดแลชวยเหลอเพอน ใหฝกการอาน

ในชวงพกกลางวน

8. ประสานผปกครองเพอใหลกฝกอานทบาน

9. จดโครงการรกการอาน ซงเดกทกคนจะตองบนทกสาระทไดจากการอานลงใน

สมดบนทก

10. การศกษาขอมลรายบคคลของเดก และจดกจกรรมเสรมใหสอดคลองกบความ

สนใจของเดก โดยยดเดกเปนสำคญ เชน ถาเดกทำไดด กใหเดกเลอกหนงสอทเดกสนใจได

11. มทดสอบการอาน (Post Test) เพอประเมนผลการชวยเหลอ

12. มการทำ Case Study และสงตอใหครทปรกษา/ครสอนภาษาไทยในชนเรยน

ทสงขน ไดรบทราบปญหาและดำเนนการชวยเหลออยางตอเนอง

-595�������� (55-88)ok.indd 85 6/3/17 3:30:16 PM

86 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

2. การแกปญหานกเรยนทตด 0 ร มส. มผ. เรยนซำ ทงระบบ สามารถดำเนนการ

ไดดงน

ขนเตรยมการ

1.สำรวจปญหา สำรวจความคดเหนของนกเรยนทลงทะเบยนแก 0 ร มส. มผ.

เรยนซำ รนพเศษน โดยการสมภาษณเชงลก (Focus Group) และประมวลผลความคดเหนของ

นกเรยน

2.คนหาวธการ จดกจกรรมเรองเลาเราพลง “การเฝาระวงไมใหนกเรยนมผลการเรยน

ตกคาง (0 ร มส. มผ. เรยนซำ)” และประมวลผลการระดมสมองของครทเขารวมกจกรรม

3.สรปการประมวลผลทง 2 ประเดนสำคญ รายงานผบรหารและเสนอแนวทาง

ในการปองกนและแกปญหาการตด 0 ร มส. มผ. เรยนซำ ของนกเรยน และพมพเผยแพร

ใหครทกคนไดนำไปใช

ขนดำเนนการ

4.ประชมครผ สอนทกกล มสาระ วางแผนปองกนและแกปญหานกเรยนท ม

ผลการเรยนตกคาง (0 ร มส. มผ. เรยนซำ) โดยกรอกขอมลลงในแบบบนทกผลการปองกนและ

แกไขปญหานกเรยนทมผลการเรยนตกคาง และรวมวางแผนแกปญหานกเรยน

5.ผอำนวยการ/รองผอำนวยการประชมผปกครองและนกเรยนทมผลการเรยน

ตกคาง(0รมส.มผ.) นกเรยนและผปกครองรวมกนวางแผนการแกไขผลการเรยน

6.ครแนะแนวดำเนนการชวยเหลอโดยวธเพ อนชวยเพ อน จบค ตดตามดแล

นกเรยน

7.ครประจำช น/ครท ปรกษาตดตามดแลชวยหลอนกเรยนประจำช นของตน

กรณขาดเรยนนานใหประสานกบผปกครอง เยยมบาน กรณทนกเรยนยนยนไมเรยนตอ แนะนำให

ผปกครองมายนความจำนงขอลาออก กรณทตดตอไมไดใหครประจำชน/ครทปรกษาสงจดหมาย

ลงทะเบยน 3 ครง หากไมไดรบการตอบรบ ใหทำเรองเพอจำหนายรายชอนกเรยน ในการตดตาม

การแกไขผลการเรยนครประจำชน/ครทปรกษาควรประสานกบครผสอน นกเรยน และผปกครอง

นกเรยนอยางตอเนอง

8.มการประชมคณะทำงานเพอตดตามและแกปญหาผลการซอมเสรม เปนระยะๆ

เพอแกปญหาทเกดขน

-595�������� (55-88)ok.indd 86 6/3/17 3:30:16 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 87

ขนดำเนนการกรณพเศษ

9. หากยงมนกเรยน ม.3 ม.6 ทยงมวชาทตดคางอยอก ใหดำเนนการเปนกรณพเศษ

ดงน

9.1 ประชมผปกครองนกเรยน ม.3 ม.6 ทยงมวชาทตดคาง เพอรวมวางแผน

แกปญหานกเรยนรวมกบโรงเรยน

9.2ดำเนนการจดคายกลางวนในการแกไขผลการเรยนซำกรณพเศษ 20 - 30 วน

ตามบรบทของโรงเรยน โดยมครรบผดชอบดแลการทำงานของนกเรยนตามภาระงานทครผสอน

มอบหมาย และมผปกครองรวมดแลนกเรยนรวมกบคร

9.3 การประชมคณะทำงานเพอตดตาม และแกปญหาผลการซอมเสรมเปนระยะๆ

9.4 ครผ ด แลประชมและตดตามนกเรยนท ม ผลการเรยนตดคางเปนระยะ

เพอตดตามผลและแกปญหา

ขนตดตามประเมนผล

10. สรปและรายงานผลการดแลชวยเหลอนกเรยนในการแกไขผลการเรยน

ทงระบบ

-595�������� (55-88)ok.indd 87 6/3/17 3:30:17 PM

88 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

สงตอแพทยเพอการรบวนจฉยและการบำบด

ครคดกรองโดยใชการสงเกต

และแบบประเมนพบวา

เดกเปน LD เปนสมาธสน

ประสานผปกครองเพอนำลก

ไปรบการวนจฉยจากแพทย

และรบการบำบดรกษา

กจกรรมเพอนคหหรอBuddy

กจกรรมในชนเรยน

จดใหผเรยนมานง

ขางหนาหรอใกลคร

มอบหมายใหชวยคร

ในการทำกจกรรม

ชมเชยเมอผเรยนทำด

เพอใหกำลงใจ

กจกรรมเสรมหลกสตร

จดกจกรรมโฮมรม

เพอใหเดกรกและเหนคณคา

ในตนเอง

สงเสรมใหเขารวมกจกรรม

ทเดกสนใจและมความสามารถ

จดสอนพเศษใหกบผเรยน

ทเรยนออนในชวงปดภาคเรยน

ใหผเรยนทมปญหาการเรยน

ไปเขาคายเพอฝกวนย

และซอมวชาทสอบไมผาน

กจกรรมชวยเหลอเดกทมปญหา

การเรยน

พดคยใหการปรกษาเดก

สปดาหละ 1 - 2 ครง

ใหกำลงใจและสรางความ

ไววางใจ

เปนทพง ทปรกษาของเดก

ไดทกเรอง

ตดตามผล/แกปญหา

ใหกำลงใจใหนกเรยน

เลอกเพอนคห

ทำความเขาใจ

และมอบหมายหนาท

พดคยกบ Buddy

เปนระยะๆ

ตดตอผปกครองและนดหมาย

พดคยและทำความเขาใจกบ

ผปกครองดแลเดกอยางใกลชด

รวมกำหนดกตกาในการไมขาดเรยน

ไมมาโรงเรยนสาย การทำการบาน

และทบทวนบทเรยน

เปนกำลงใจ/ชมเชย ใหรางวล

เมอลกมพฤตกรรมดขน

ใหความรวมมอกบโรงเรยน เมอลก

ตด 0 ร มส. มพ. เรยนซำ โดยตดตาม

การแกไขผลการเรยนอยางตอเนอง

และมานงทำงานกบลกถาจำเปน

กจกรรมสอสารกบผปกครอง/เยยมบาน

กจกรรมใหการปรกษา

-595�������� (55-88)ok.indd 88 6/3/17 3:30:17 PM

PB การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 89

วธการในการชวยเหลอเดกทมอาการซมเศรา 1. กจกรรมเพอนคห จดเพอนคหหรอ Buddy พดคยใหกำลงใจ และทำกจวตรตางๆ

ทงในและนอกโรงเรยน โดยรายงานใหครทราบเปนระยะ

2. กจกรรมเยยมบานครประจำชน/ครทปรกษาควรเยยมบาน พดคยทำความเขาใจกบพอแม

ไมตำหนวากลาวลก ควรใหกำลงใจ รบฟงและใหคำปรกษาลกอยางไมมเงอนไข ควรพาลกไปปรกษา

จตแพทยเพอบำบดรกษา และไปตามแพทยนดอยางสมำเสมอตอเนอง

การชวยเหลอนกเรยนกลมเสยงดานพฤตกรรม/อารมณ

ลกษณะทครสงเกตเหน

1. แยกตวออกจากเพอน

ไมสนใจสงแวดลอม ไมรสก

สนกสนาน

2. รสกเศรา ไมมความสข

3. รสกวาตนเองไมมคณคา

ไรทพงหมดหนทาง

4. ไมมสมาธ ผลการเรยน

ตกลง ไมเอาใจใสในหนาท

ของตน

5. มองโลกในแงลบ

ไวตอคำตำหน

6. มอาการเจบปวยทางกาย

บอยๆ เชน ปวดศรษะ ปวดทอง

ปวดกลามเนอ ฯลฯ

7. ทำในสงทเสยงอนตราย

ทำรายตนเองเพอทำใหตนเอง

บาดเจบหรอเสยชวต

1. ถกกระตนดวยการสญเสย เชน การพลดพรากจากคนรก

มความไมเขาใจในครอบครว เกดความไมสงบสขในครอบครว เชน

ทะเลาะตบต ใชกำลง ถกทารณกรรมทางเพศ คนใกลชดฆาตวตาย

ขาดทพงพา

2. ขาดความสมพนธทดกบพอแม ผปกครอง ไดรบการเลยงด

แบบไมมนคง

3. มความผดปกตของสารเคมในสมอง

อาการ

ซมเศรา

ลกษณะของปญหา

สาเหตทเดกมอาการซมเศรา

-595�������� (89-116)ok.indd 89 6/3/17 3:33:23 PM

90 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 9190 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 91

3. กจกรรมการใหการปรกษา ครประจำชน/ครทปรกษาดแลเอาใจใสเดกอยางใกลชด

เขาใจและรบรความคดความรสกของเดก ไมตำหนหรอแสดงความกงวลใหเดกไดระบายความคด

ความรสก เปนผทเดกไววางใจและรกษาความลบของเดก ครประจำชน/ครทปรกษาตระหนกถงภาวะ

ซมเศราในเดกทมอาการดงกลาวขางตน ไมเรงรดใหเดกทำกจกรรมในชวงทเดกมอาการซมเศรา

มการพดคยกบเดกถงปญหา อารมณ ความร สกท เกดข นดวยทาทท สงบ ตองการชวยเหลอ

ดวยความจรงใจ ไมรกเรา ไมตำหน หรอตดสนวาถกหรอผด ใหเดกไดมโอกาสระบายถงความรสก

ไมตองตนตระหนกถาหากเดกพดถงการฆาตวตาย ทำรายตวเอง รกษาความลบของเดก ถาหาก

จะนำเรองบางอยางของเดกไปบอกผอนทจะชวยเดกตอตองขออนญาตเดกกอน เพอใหเดกไดไววางใจ

เอาใจใสอยางจรงจงในสงทเดกพดและความรสกของเดก ไมตองกงวลทจะถามถงเรองความคด

ทจะทำรายตวเอง ตวอยางคำถาม เชน มเดกหลายคนเมอรสกเบอ หมดทพงหรอไมสบายใจอยางมากๆ

มกจะคดวา เรองอาจจะดขนถาตวเองตาย หนเคยมความคดนบางไหม ถาหากเดกมความคดทจะ

ฆาตวตายตองถามถงวาวางแผนไวอยางไร ดวยวธใด เมอไรทจะลงมอทำ และเคยทำบางหรอยง

หากม อยาตำหนหรอดวา วธนเปนวธของคนสนคด ลองชกนำใหคดถงวามวธการแกไขปญหาอนอก

หรอไมทเดกยงไมไดนกถง และควรสงพบแพทย อยาเพงรบบอกเดกวา สถานการณนจะผานไปเอง

เปนเรองเลกนอย จะทำใหเดกรสกวาครไมเหนความสำคญและไมเขาใจความรสกของเดก

4. กจกรรมในชนเรยน ครควรเขาไปซกถาม กระตนใหเดกทำงานในชนเรยน พดชนชม

เมอเดกทำได เชน “ครเหนหนเงยบไป มอะไรบอกครได ครเปนหวงหนนะ งานทครบอกไปทำไดไหมร

เรองทครสอนไหม” เปนตน ไมควรตำหน ทำโทษ หรอมองวาเปนนสยไมด ครประจำชน/ครทปรกษา

ควรแจงใหครในระดบ/ครทสอนรบทราบ เพอการใหความชวยเหลอเดก

5. กจกรรมเสรมหลกสตร ใชโฮมรมจดกจกรรมใหเดกเกดความร สกท ดตอตนเอง

รสกวาตนยงมคณคา เปนการเพมสมพนธภาพกบผอน แทนทจะโดดเดยวเหงาหงอยตามลำพง

เรมจากกจกรรมทเดกมศกยภาพทจะทำได ครประจำชน/ครทปรกษาอาจทำหนงสอแจงครในระดบ

ถงเหตการณพอสงเขป และระบความตองการของเดกทอยากใหครชวยเหลอ

-595�������� (89-116)ok.indd 90 6/3/17 3:33:24 PM

90 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 9190 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 91

ลกษณะทครสงเกตเหน

1. เปนลกษณะเฉพาะตวของเดกเอง คอ แยกตวเงยบ ปรบตวชา

2. มการเลยงดแบบทารก ปกปองมากเกนไป ไมสงเสรมให

ชวยเหลอตนเอง ไมมหลกเกณฑแนนอน ทำใหเดกพงพาตวเอง

ไมเปน

3. การเลยงดแบบตำหนมากเกนไป โดยไมมการชมเชยหรอ

สงเสรมใหเดกแขงขนชงดชงเดน ทงหมดนกอใหเกดความกงวล

ไดงาย เพราะเดกไมสามารถปฏบตตามความคาดหวงของ

พอแมได

4. ผเลยงดมความวตกกงวลสง จะถายทอดความกงวล กลว

โดยการเปนแบบอยางใหเดก

5. เดกเคยประสบอบตเหต/เหตการณทอนตรายนากลว

6. สภาพครอบครว เศรษฐกจไมด ฐานะยากจน ไมมความมนคง

วตกกงวล

สาเหตทเดกวตกกงวลลกษณะ

ของปญหา

1. อาการแสดงออกทางกาย

เชน ใจเตนแรง ใจสน หายใจ

ไมอม เหงอออกมาก เจบหนาอก

คลนไส ปวดทอง ปวดศรษะ

ตกใจงาย ฝนราย นอนไมหลบ

เปนลม

2. รสกตงเครยดอยในใจ

กระวนกระวาย หงดหงด

ตนตระหนก

3. ตดและคลอเคลยผใหญ

มากขน

4. เรยกรอง ตองการทพงพง

ยดเหนยว ขอคำปรกษา

ยนยนตลอดเวลาเพอเสรม

ความมนใจ

5. อาย แยกตว

6. ลงเลในการเขารวมกจกรรม

ทมอนตราย เชน ปนตนไม

หรอกระทำในสงทอนตราย

มากๆ

-595�������� (89-116)ok.indd 91 6/3/17 3:33:24 PM

92 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 9392 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 93

วธการในการชวยเหลอเดกวตกกงวล 1. กจกรรมในชนเรยน หากเดกมความกงวลมาก อาจไมสามารถตดตามบทเรยนไดด

สมาธในการเรยนลดลง ควรใหความสนใจดงเดกเขาสบทเรยนดวยทาทนมนวล เชน เขาไปสอบถาม

“มอะไรไมเขาใจ บอกครไดนะ” ถาเดกยงทำงานไดไมด อยารบตำหนหรอเปรยบเทยบกบความ

สามารถเดม จะทำใหเดกกงวลใจมากยงขนทไมมความสามารถเทาเดม ถาเดกไมกลาเขากจกรรม

กลมกใหเดกสงเกตเงยบๆ กอน ไมตองเรงรด โดยเฉพาะเรองผลการเรยน ใหเร มทำกจกรรม

งายๆ กอน และเมอทำไดใหชมเชย ถาเรมทำไดดแลวใหเดกทำสงทยากขน กรณทมเดกถกเพอน

หยอกลอ ควรรอจนจนชนเรยนนนๆ แลวครคอยเขาไปพดคยถามถงความไมสบายใจกบเดก

เปนการสวนตว และชวยกนคดหาทางแกไข หากมเหตการณคลายๆ กนนเกดขนอกในอนาคต

2. กจกรรมใหการปรกษา พดคยซกถาม ใหเดกมโอกาสระบายความไมสบายใจ

ความกงวลใจทเกดขน เดกอาจแสดงความกงวลไปทกเรอง คอยๆ สอบถามหาสาเหตทแทจรง

ปลอบโยน ไมคกคาม ไมกลาววาเรองทกงวลนนเปนเรองเลก ไมนากลว ไมควรบงคบเดกใหตองไป

เผชญปญหาโดยไมมการชวยเหลอ สอนวธการทเหมาะสมในการเผชญปญหาและปรบตวกบปญหา

ใหเดกมสวนรวมในการคด เมอเดกมพฤตกรรมทเหมาะสมกใหคำชมและกำลงใจ เพอเสรมความ

มนใจในตนเอง หากมความกงวลเกดขน ฝกใหเดกลดความตงเครยด โดยสงบสตอารมณกอน

อาจแยกตวจากสถานการณตงเครยด ผอนลมหายใจเขาออกลกๆ

3. กจกรรมเสรมหลกสตร หากจกรรมทผอนคลายความตงเครยด หรอกจกรรมทเดก

มความถนด มความสนใจใหเดกทำ เชน ในชวโมงโฮมรม ครจดกจกรรมใหเดกนำเสนองานอดเรก

ทแตละคนทำ เพอใหเดกไดเหนรปแบบกจกรรมทหลากหลาย และนำไปใชได

4. กจกรรมเพอนค ห ครอาจสอบถามเดกกอนวาเขาอยากนงใกลกบใคร/ชอบใคร

หลงจากนนใหครหาเพอนทมลกษณะมความมนคงทางอารมณ ชอบพดคย ชวยเหลอ เตรยมความพรอม

เพอนคหโดยใหพยายามชวนเดกเขารวมกจกรรม และอธบายใหเขาใจวาเดกอาจแสดงความกงวล

กลว ไมกลา ทำใหเพอนรสกเบอได ทาททควรแสดงตอบ คอ ไมตำหน หยอกลอ และลอเลยนเพอน

คหสามารถบนทกสงทไดชวยเพอนในกจกรรมจตอาสาของสมดบนทกความดได

5. กจกรรมการส อสารกบครอบครว/เย ยมบาน ควรมโอกาสส อสารผานการ

โทรศพท/สงจดหมาย หรอเชญพอแมเดกมาพบ เพอสอบถามสาเหตททำใหเดกเกดความกงวล

วางแผนรวมกนในการปรบพฤตกรรมเดก โดยแกทตนเหตกอน เชน ถาพอแมคาดหวงกบเดกมากเกนไป

หรอพอแมบางคนใชการเปรยบเทยบเดกกบคนอน จนทำใหเดกเครยดเมอทำไมไดอยางทพอแม

-595�������� (89-116)ok.indd 92 6/3/17 3:33:25 PM

92 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 9392 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 93

หวงไว ครควรปรบความคาดหวงของพอแมใหตรงกบศกยภาพของเดกกอน แนะนำพอแมใหสงเสรม

เดกดานอนๆ ดวย ไมควรเนนแตเรอง “เกง” อยางเดยว ใหมเวลาพดคยทำกจกรรมรวมกบเดก

เพอใหเดกเกดความภาคภมใจในตวเอง หากเดกมปญหาการเรยนใหผปกครองนำกจกรรมซอมเสรม

ไปทำตอทบาน

6. กจกรรมซอมเสรม กรณเดกมปญหาการเรยนรวมดวย ใหครจบคกบเพอนทเรยนด

โดยเตรยมความพรอมความเขาใจกบเพอนคหกอน รวมทงครประจำชน/ครทปรกษาประสานขอความ

รวมมอกบครประจำรายวชาทเกยวของ

ลกษณะทครสงเกตเหน

1. มประวตครอบครวใชความรนแรง มการใช

สรา สารเสพตด ไมใหการอบรมสงสอนเดก

ตามควร มประวตกาวราวในวยเดก

2. เดกอาจมความผดปกตทางระบบประสาท

3. ขาดการควบคมพฤตกรรม ขาดสมาธ

ผลการเรยนตำ

4. อทธพลของสอทเนนความรนแรง

สาเหตทเดกมพฤตกรรมเกเรลกษณะ

ของปญหา

พฤตกรรม

เกเร

มพฤตกรรมไมเคารพสทธผอน พดปด โกหก

หนโรงเรยน หนออกจากบาน หนเทยว มวสม

ทำลายทรพยสน ทำรายรางกายคนอน ทำรายสตว

รงแก ขมขผอน แกงขดรด พกอาวธมาโรงเรยน

บางรายแสดงพฤตกรรมขณะอยรวมกนเปนกลม

แตกมบางรายทสามารถแสดงพฤตกรรมได

แมอยคนเดยว

วธการในการชวยเหลอเดกทมพฤตกรรมเกเร 1. กจกรรมการสอนทกษะชวตใหนกเรยน สรางความเขมแขงทางใจ เสรมสรางการรก

และเหนคณคาในตนเอง โดยใชชวโมงแนะแนวและโฮมรม

2. สงเสรมวนยเชงบวกแกคร (และผปกครอง) ลดการปลกฝงความกาวราวใหเดก

โดยครไมใชความรนแรงในการแกปญหา ปรบเปลยนคานยมใหเดกเหนความสำคญของความ

เปนสภาพบรษ ใชสตปญญามากกวาการใชกำลงในการแกปญหา สอดแทรกเรองวฒนธรรมและ

คานยมทดงามของสงคมไทย

3. กจกรรมในชนเรยน กำหนดกรอบวนยทชดเจน จะชวยใหพฤตกรรมเกเรไมลกลาม

ไมควรจดเดกเหลานไปอยรวมกน เพราะจะสงเสรมซงกนและกน ในกรณทบางชนเรยนบงเอญ

มเดกเกเรรวมอยจำนวนมาก ควรปรบยายหอง

-595�������� (89-116)ok.indd 93 6/3/17 3:33:26 PM

94 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 9594 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 95

4. กจกรรมการใหการปรกษา เดกกล มน มกไมไววางใจผ ใหญ มความคบของใจ

ในปญหาสวนตว แตไมมวธระบายออกทด ครควรรบฟงโดยยงไมตำหน ตดสน จะชวยใหเดก

ไดระบายความกดดนในจตใจ และสรางความเชอมนในสมพนธภาพกบครได เมอสมพนธภาพดขน

ชวยใหเดกมองปญหาในมมมองดานอน หาทางแกปญหาดวยวธใหม เดกมกมปญหาเรองทกษะทาง

สงคมรวมดวย ควรใหคำแนะนำฝกฝนการสรางสมพนธภาพกบผอนดวย และจดสอนเสรมใหเดกทม

ปญหาการเรยนอยางใกลชด

5. กจกรรมเสรมหลกสตรเลอกกจกรรมทเดกสนใจ จะนำเดกไปสการไดรบความยอมรบ

จากผอ น หรอไดระบายความกดดนออกในทางทเหมาะสม แนะนำใหเดกระบายความกดดน

ในทางทเหมาะสม เชน กฬา การเขยนบนทก การวาดรป การพดคย จดกจกรรมทเนนความรสก

เหนอกเหนใจผอน เชน ไปเยยมบานเดกกำพรา จดกจกรรมสรางคานยม ความรบผดชอบตอสงคม

เชน กจกรรมจตอาสา เขาคาย หรอพฒนาเดกใหเปนแกนนำเยาวชน หวหนากจกรรม เชน

แกนนำการเลกบหร เพอใหเดกเกดความภาคภมใจในตวเองในทางทด และขณะทเดกสอนคนอน

เดกตองเปนตวอยางทดดวย

6. กจกรรมเพอนคห ไมควรจดกลมเดกทมปญหาแบบนรวมกน หรอปลอยใหเดก

เขารวมกลมกน เปลยนกลม หากลมเพอนทมวฒภาวะทางอารมณดกวาใหเปนคหชวยดงเดก

ทำกจกรรม เชน ดนตร กฬา

7. กจกรรมสอสารกบครอบครว/เยยมบาน การประชมผปกครอง เพอใหรบทราบปญหา

ความสมพนธทดระหวางครกบผปกครองและเดก จะชวยใหปญหาคลคลายลง หาแนวทางแกไข

ทมความเปนไปได อาจแนะนำผปกครองใหนำเดกไปรบการรกษาดวย

8. กจกรรมซอมเสรม กรณเดกมปญหาการเรยนรวมดวย ใหครจบคกบเพอนทเรยนด

โดยเตรยมความพรอมความเขาใจเพอนคหกอน รวมทงครทปรกษาประสานขอความรวมมอกบ

ครประจำรายวชาทเกยวของ

-595�������� (89-116)ok.indd 94 6/3/17 3:33:27 PM

94 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 9594 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 95

วธการในการชวยเหลอเดกทมพฤตกรรมลกขโมย 1. กจกรรมในชนเรยนไมควรแสดงปฏกรยารงเกยจ ประณามใหเดกอาย แตควรแสดง

ทาทใหเดกเหนชดเจนวาทำไมถกตอง ใหเคารพสมบตของผอ นและใหนำของนนไปคนเจาของ

อาจจดสถานทพเศษใหผทขโมย สามารถเอาของทขโมยไปมาวางคนไดโดยไมตองแสดงตน เชน

ใหเอาของมาคนท โตะคร หรอท ท สามารถเดนเขาออกไดโดยไมเปนท สงเกต หากเดกคนใด

มเจตนากระทำพฤตกรรมนซำๆ ควรกำหนดขนตอนการลงโทษอยางชดเจน และปองกนดวยการ

ไมอนญาตใหนกเรยนนำของมคามาโรงเรยน รจกดแลของของตน กรณทไมรตวผขโมย ไมควรใชวธข

เชน ต/ทำโทษทงหอง

ลกษณะทครสงเกตเหน

1. ขาดการอบรมชนำ เอาใจใส ทำใหเดก

ไมตระหนกถงสทธการเปนเจาของ หรอ

บางครอบครวถอวาทกอยางในบานทกคนถอสทธได

มกพบในครอบครวทสภาพบานแออด

2. เดกมความรสกอยากไดสง หรอจากสภาพ

ครอบครวทมความขาดแคลน หรอการเลยงด

ททำใหเดกตองการสงของมาทดแทน

3. เดกทำเพอใหเปนทยอมรบจากกลมเพอน

วาตนม หรอตนกทำเปนเหมอนกน มกพบ

ในเดกทมองตวเองมปมดอย มทกษะในการ

เขาสงคมตำ

4. ขาดคณธรรม เดกกลมนจะไมรสกวาสงททำ

เปนพฤตกรรมทผด

5. เดกทำเพอเพมความรสกเปนฮโรในตวเอง

สาเหตทเดกมพฤตกรรมลกขโมยลกษณะ

ของปญหา

พฤตกรรม

ลกขโมย

1. วางแผนขโมยอยางแยบยล/ทำอยางไมได

วางแผนมากอน

2. นานๆ ขโมยสกครง/ทำจนเปนนสย

3. เลอกขโมยเฉพาะสงทตองการ/ขโมย

แบบไมเลอกชนดสงของ

4. ขโมยตามกลมเพอน/ขโมยดวยตวคนเดยว

5. แอบขโมยโดยไมเผชญหนากบเจาของ/

เขาขมขโดยตรงแบบโจรปลน

-595�������� (89-116)ok.indd 95 6/3/17 3:33:27 PM

96 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 9796 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 97

2.กจกรรมการใหการปรกษา ไมควรแสดงปฏกรยารงเกยจ ประณามใหเดกอาย

ครควรไตถามหาสาเหตทแทจรง และอาจชวยเดกปรบแนวคดในการอยากมอยากได ปรบปรง

ทกษะในการเขาสงคม และพดคยปญหาความคบของใจ เชน รสกวาไมเปนทรกตองใชการขโมยของ

แจกเพอนเพอใหตนเปนทยอมรบ คยในเรองผลทจะตามมาหากไมปรบเปลยนพฤตกรรมใหโอกาส

และทำสญญา

3. กจกรรมเสรมหลกสตร จดกจกรรมทชวยเพมรายได เชน ชวยงานสหกรณ/หองสมด

เนนกจกรรมทเสรมคานยมทเหมาะสม เชน โฮมรม โดยจำลองสถานการณ หรอใหนกเรยนตดขาว

คนดซอสตย แลวถามความรสกนกเรยนวา ถานกเรยนไดของคนทสำคญของตวเองคนจะรสกอยางไร

หรอจดกจกรรมใหเพอนคนทของหายไดพดความในใจ

4. กจกรรมสอสารกบครอบครว/เยยมบาน แจงใหผปกครองทราบ ระมดระวงทาท

ไมใหเปนการกลาวโทษผปกครอง แนะนำการพดคยกบเดกในทศทางเดยวกบคร ไมใหนำสงของมคา

มาโรงเรยน ใหเดกรความสามารถของผปกครองในการใชจาย ฝกใหเดกทำบนทกคาใชจายประจำวน

แนะนำการชวยเหลอในแนวทางเดยวกบโรงเรยน

5. กจกรรมซอมเสรมและกจกรรมเพอนคห กรณเดกมปญหาการเรยนรวมดวย ใหคร

จบคกบเพอนทเรยนด โดยเตรยมความพรอมความเขาใจเพอนคหกอน รวมทงครทปรกษาประสาน

ขอความรวมมอกบครประจำรายวชาทเกยวของ

ลกษณะทครสงเกตเหน

สาเหตทเดกมพฤตกรรมกาวราวลกษณะ

ของปญหา

พฤตกรรม

กาวราว

อาจแสดงออกได

ตงแตพดจากาวราว

สงเสยงดง ไปจนถง

พฤตกรรมรนแรง

เชน ชกตอย

ขวางปาขาวของ

1. พนอารมณเดมของเดก มความรนแรง ขาดความยบยงชงใจอยแลว

2. มการใชความรนแรงในครอบครว ระหวางพอกบแม หรอระหวาง

พอแมกบลก เดกจะซมซบความรนแรง หรอรบทศนะวาการใชความรนแรง

เปนวธแกปญหาทยอมรบได

3. ความสมพนธระหวางพอแมกบเดกไมด หรอความเครยด

ความไมสบายใจตางๆ ทำใหเดกเกบกดอารมณ แลวแสดงออกเปนความ

กาวราว เพอชดเชย ปดบง หรอระบายคบแคนใจแทน

4. การเลยงดทขาดระเบยบวนย ตามใจลกมากเกนไป ทำใหเดกควบคม

ตนเองไดนอย

-595�������� (89-116)ok.indd 96 6/3/17 3:33:28 PM

96 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 9796 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 97

วธการในการชวยเหลอเดกทมพฤตกรรมกาวราว l กจกรรมในชนเรยน ครทำตวเปนแบบอยางโดยไมใชอารมณหรอความรนแรง

มกฎเกณฑในชนเรยนทเหมาะสมชดเจน

ลกษณะทครสงเกตเหน

สาเหตทเดกมพฤตกรรมกาวราวลกษณะ

ของปญหา

5. เดกเคยถกกระทำทารณจากคนในครอบครวหรอนอกครอบครวมากอน

6. สงแวดลอม/สอทกระตนความรนแรง เชน ละคร การตน เกม

ทมเนอหารนแรง ถกเพอนรงแกดวยวธรนแรงทโรงเรยน

7. โรคทางสมองบางอยาง เชน ภาวะปญญาออน โรคจต โรคสมาธสน

ออทสตก โรคหรอภาวะดงกลาวมกมอาการกาวราวรวมดวย แตตอง

มอาการอนๆ ทสอดคลองกบภาวะนนๆ ดวย

กรณทเดกมพฤตกรรมตอไปน

หนาแดงจด มอสน กำหมด พดขจะทำรายคนอน พดคำหยาบ พกอาวธ

ครประจำชน/ครทปรกษา พดกบเดกวา ครประจำชน/ครทปรกษา ตามทม (ประกอบดวย

บคลากรเพศชายอยางนอย 4 คน และพดกบเดกวา)

“ครเหนมอเธอสน เธอกำลงโกรธ ไปนงสงบๆ กอน แลวคอยวากน”

แลวแยกเดกไปอยในทสงบ ไมมสงเรา

เมออารมณสงบแลว คอยๆ พดคยถามถงสาเหต

-595�������� (89-116)ok.indd 97 6/3/17 3:33:29 PM

98 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 9998 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 99

l กจกรรมการใหการปรกษา ครยอมรบอารมณความรสกของเดกแตไมยอมรบ

พฤตกรรมรนแรง ครควรพดกบเดกโดยถอหลกวา ทกคนมสทธทจะโกรธ ไมพอใจ หรอเครยด แตไมมสทธ

ทำรายคนอ นหรอทำลายขาวของ รบฟงเดกเลาเหตการณโดยไมดวนสรปวาเดกผด มทาท

พรอมจะรบฟงปญหาในมมมองของเดก เมอเดกสงบควรชแจงใหเดกเขาใจถงสาเหตทไมควรทำ

และคำอธบายควรกะทดรด ชดเจน ไมยกเรองทไกลตวเกนไปมาอบรม หาทางชวยใหเดกระบาย

ความโกรธดวยวธทเหมาะสม เชน พดคย นบ 1 - 10 หายใจยาวๆ หาทางออกทเปนไปได ฝกแกปญหา

เลนกฬา เขยนไดอาร ชนชมเมอเดกรจกควบคมตวเอง และแสดงพฤตกรรมเหมาะสม

l กจกรรมเสรมหลกสตร ใหเดกเลอกและทำใหสงทชอบและถนด เชน ดนตร กฬา

รองเพลง เตน ศลปะ หรอใชกจกรรมโฮมรมฝกระบายอารมณโกรธทเหมาะสม

l กจกรรมสอสารกบครอบครว/เยยมบาน หากปญหามเหตหลกทครอบครว คร

อาจเชญผปกครองมาพบหรอเยยมบานเพอรวมกนแกไขปญหา โดยระวงอยาใหผปกครองรสกวา

กำลงถกตำหน อาจนำไปสการตอตาน และทำใหปญหาซบซอนยงข น หากครพยายามแกไข

แตพฤตกรรมเดกไมดขน หรอสงสยวาอาจมสาเหตจากความผดปกตทางสมอง ควรใหผปกครอง

นำเดกไปรบการปรกษาจตแพทยเดกและวยรนตอไป

lกจกรรมซอมเสรมและกจกรรมเพอนคห กรณเดกมปญหาการเรยนรวมดวย

ใหครจบคกบเพอนทเรยนด โดยเตรยมความพรอมความเขาใจเพอนคหกอน รวมทงครประจำชน/

ครทปรกษาประสานขอความรวมมอกบครประจำรายวชาทเกยวของ

ลกษณะทครสงเกตเหนสาเหตทเดก

มสมาธบกพรองลกษณะ

ของปญหา

1. ใจรอน หนหนพลนแลน หงดหงดงาย ขโมโห อดทนรอคอย

ไดยาก พดโพลงหรอพดแทรก ทำอะไรไมวางแผนลวงหนา

ไมคดใหรอบคอบกอนตดสนใจทำอะไร มกมปญหากบคนรอบขาง

ชอบทำสงทตนเตน ทาทาย เลอกทำแตสงทชอบ สนกสนาน

หรอไมตองใชสมาธ เชน ดโทรทศน เลนเกมคอมพวเตอร

1. ถาเปนโรคสมาธสน

จะมสาเหตจากการทำงาน

ของสมอง ทำใหระบบควบคม

ความตงใจ การเคลอนไหว

นอยกวาปกต บางสวน

มสาเหตจากพนธกรรม

เดกสมาธ

บกพรอง

-595�������� (89-116)ok.indd 98 6/3/17 3:33:30 PM

98 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 9998 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 99

วธการในการชวยเหลอเดกทมสมาธบกพรอง เปาหมายการชวยเหลอผเรยนทมสมาธบกพรองในชนเรยนมแนวทางดงน

1. เพมความสามารถดานการเรยน เพอชวยใหผเรยนสมาธบกพรองประสบผลสำเรจ

ดานการเรยน และเกดความภาคภมใจในตนเอง

2. เพมทกษะทางสงคม ทจำเปนตอการปรบตวอยรวมกบผอนของผเรยนสมาธบกพรอง

3. ลดพฤตกรรมปญหาทรบกวนการเรยนรอนเปนผลจากอาการของโรคสมาธบกพรอง

l กจกรรมในชนเรยน ระหวางการทำงานอาจจะตองกระตนความสนใจเดก

ใหมาอยกบงานเปนระยะๆ บอกวธการทำงานทชดเจน ลดสงเราในหองเรยน เลอนใหเดกมานง

ตดกบคร แบงงานใหเดกทำถาเดกตดตามงานไมได หลกเลยงการลงโทษทรนแรงหรอประณามเดก

จดกจกรรมในชนเรยนใหนาสนใจ เดกจะไดรบคำตำหน ตอวา ทงทบานและโรงเรยน จนเกดเปน

ภาพลกษณท ไมดตอตนเอง มผลตอบคลกภาพของเดก ดงน น ควรใหคำช นชม ใหกำลงใจ

เมอเดกมพฤตกรรมทด มอบหมายงานใหเดกไดเคลอนไหวบาง เชน ชวยครแจกสมด/หนงสอ

2. ขลม ทำของหายบอย เบองาย ขาดความอดทนพากเพยร

ทจะทำงานทตองใชสมาธใหสำเรจ หลกเลยงทจะเขยนหนงสอ

หรอทบทวนบทเรยน เปลยนความสนใจบอย มกทำงานทเรมตนไว

ไมเสรจ และแมเสรจแลวกไมตรวจทานใหรอบคอบ บางคนอาจ

เหมอลอยหรอฝนกลางวนบอยๆ ผลงานมกออกมาไมดเทาทควร

ทงทมสตปญญาทจะทำไดดกวานน

3. ยกยก อยไมนง ชอบทำกจกรรมทไดเคลอนไหว ลกเดน

ตลอดเวลา อดอดเวลาไมมอะไรทำ พดมาก

ลกษณะทครสงเกตเหนสาเหตทเดก

มสมาธบกพรองลกษณะ

ของปญหา

2. ขาดการฝกระเบยบวนย

ขาดความรบผดชอบ มกม

วฒภาวะตำกวาอาย

-595�������� (89-116)ok.indd 99 6/3/17 3:33:31 PM

100 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 101100 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 101

l กจกรรมการใหการปรกษา พดคยฝกระเบยบวนย ความรบผดชอบ คอยๆ

เพมความรบผดชอบ ตดตาม ใหกำลงใจ ชนชมเมอเรมทำไดด ฝกเดกใหมสมาธยาวขน ผานงาน

ทตองใชสมาธจากงานงายๆ ไปสงานทตองใชสมาธมากขน รวมทงเพมระยะเวลาทำงานใหนานขน

อยาลมเสรมกำลงใจใหเดก ปฏบตตอเดกดวยทาทสงบ เอาจรง พดส นๆ ดวยนำเสยงปกต

ชวยซอมเสรมวชาทเดกทำไมทนในชนเรยน

l กจกรรมเสรมหลกสตร สงเสรมใหทำกจกรรมทเดกสนใจ ซงจะชวยเรองสมาธ

และใหเดกรสกดตอตนเองในทางทเหมาะสม จดกจกรรมทชวยใหเดกระบายพลงทมอย เชน กฬา

ดนตร

l กจกรรมเพอนคห ไมควรใหนงใกลกบเพอนทวอกแวกงาย ใจรอนเหมอนกน

ครจด Buddy ทสมาธด มความเขาใจและยอมรบเดก ชวยเหลอเรองการเรยน ตดตามหรอใหเดก

จดการบานใหครบ

l กจกรรมสอสารกบครอบครว/เยยมบาน เปนโอกาสทครประจำชน/ครทปรกษา

จะไดสมภาษณพดคยกบผ ปกครองถงการเล ยงดลกต งแตเกดจนถงประวตการศกษาในระดบ

ชนอนบาลและประถมศกษา และขอความรวมมอใหชวยซอมเสรมบทเรยนทเดกทำไมทน ถาสงสย

เปนโรคสมาธสน ควรแนะนำใหนำเดกไปรบการวนจฉยจากแพทยและปฏบตตามทแพทยแนะนำ

ถาฝกเดกไมสำเรจอาจตองใชยาชวย ครและครอบครวรวมมอดแลการใชยาของเดก เดกบางราย

อาจจำเปนตองรบประทานยามอเทยงดวย ชใหเหนผลดจากการรบประทานยา แนะนำไมใหเลนเกม

ใหหากจกรรมอนทดแทน เชน ดนตร กฬา ฯลฯ ฝกความรบผดชอบและมอบหมายภาระงาน

ทางบานใหเดกทำ จดสภาพแวดลอมทสงบ ปราศจากสงรบกวนใหเสยสมาธ และความเปนระเบยบ

ในหองสวนตวหรอมมทเดกทำการบานพรอมการดแล กำกบ

l กจกรรมซอมเสรม กรณเดกมปญหาการเรยนรวมดวย ครชวยซอมเสรมวชา

ทเดกไมเขาใจ ทำไมทนในชนเรยน ใหทำการบาน ทำภาระงานตางๆ ใหครจบคกบเพอนทเรยนด

โดยเตรยมความพรอมความเขาใจเพอนคหกอน รวมทงครประจำชน/ครทปรกษาประสานขอความ

รวมมอกบครประจำรายวชาทเกยวของจดสอนเสรมตอนเยน โดยชวยใหเดกทำการบานใหเสรจ

กอนกลบบานทกครง โดยการสอนเสรมอาจมรปแบบของการสอนเสรม ดงน

-595�������� (89-116)ok.indd 100 6/3/17 3:33:31 PM

100 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 101100 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 101

1. สรางบรรยากาศของการเรยนรทเปนกนเอง ผเรยนเรยนรอยางมความสข

สามารถซกถามสงทไมเขาใจไดตลอดเวลา มอาหารวางและเครองดมสำหรบครและผเรยน

2. มกฎกตกาทผเรยนชวยกนคดและสรางขนเพอประสทธภาพของการเรยนร

2.1 การตรงตอเวลาในการเขาเรยนและเลกเรยน ไมเลนกนในเวลาเรยน

2.2 ถาผเรยนมภารกจจำเปนไมสามารถเขาเรยนไดตองแจงใหครทราบ

3. เปนการเรยนรทตอเนองสอดรบกบการเรยนในชนเรยน ซงครผสอนจะสงเกต

วาผเรยนยงขาดความเขาใจในเรองใดกจะมแบบฝกหด และการอธบายเพมเตม เชน การทองคำศพท

การฝกการเขยน การอาน ครจะบนทกพฒนาการทางการเรยนรของผเรยนไวดวย

4. ประสานกบผปกครองในการแจงการมาเรยนและพฤตกรรมการเรยนของลก

5. ประชมครผ สอนเสรมเพ อใหครผ สอนเสรมไดแลกเปล ยนเรยนร ในเร อง

พฤตกรรม การเรยนของผเรยนทมสมาธสน การใชสอ เทคนคการสอนทใชไดผลด และสงเสรมใหครผสอน

รวบรวมสงทไดเรยนรในการดแลสอนเสรมผเรยนทมสมาธสน เขยนรายงานเปนวจยในชนเรยน

เพอพฒนาตนเองดานวชาการตอไป

-595�������� (89-116)ok.indd 101 6/3/17 3:33:32 PM

102 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 103102 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 103

สงตอจตแพทย

ผปกครองยนยอม ทำการนดหมาย

กบจตแพทย

บนทกใหผบรหารโรงเรยนทราบ

ตามลำดบ

พาเดกและผปกครอง

ไปพบจตแพทย

กจกรรมเพอนคหหรอBuddy

กจกรรมในชนเรยน

ใหกำลงใจและชนชม

เมอเดกทำด

จดเพอน/กลมเพอน

ใหความชวยเหลอ

ดานการเรยนหรอ

การทำงาน

กจกรรมเสรมหลกสตร

จดกจกรรมโฮมรมเพอใหเดก

รกและเหนคณคาในตนเอง

สงเสรมใหเขารวมกจกรรม

ทเดกสนใจและมความสามารถ

กจกรรมชวยเหลอเดก

ปญหาพฤตกรรม/อารมณ

พดคยใหการปรกษาเดก

สปดาหละ 1 - 2 ครง

ใหกำลงใจและสรางความ

ไววางใจ

เปนทพง ทปรกษาของเดก

ไดทกเรอง

เลอกเพอนคห

ทำความเขาใจและ

มอบหมายหนาท

พดคยกบ Buddy

เปนระยะๆ

ตดตอผปกครองและนดหมาย

พดคยและทำความเขาใจ

กบผปกครอง

แนะนำพาลกไปพบจตแพทย

กจกรรมสอสารกบผปกครอง/เยยมบาน

กจกรรมการใหการปรกษา

-595�������� (89-116)ok.indd 102 6/3/17 3:33:33 PM

102 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 103102 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 103

การชวยเหลอนกเรยนกลมเสยงดานพการเรยนรวม

ลกษณะทครสงเกตเหน

1. เดนงมงาม ซน และ

สะดดพลาดโดยไมมสาเหต

2. กมศรษะ เอนศรษะ

เมอมองสงของทวางอย

ตรงหนา

3. เมอมองภาพหรอสงของ

ตองเดนเขาไปมองใกลๆ

4. เบงตา หรตา กดตา

หรอปดตาขางหนงเมอใช

สายตา

5. ขยตาหรอกะพรบตาถ

จนผดปกต หรอกลอกกลง

ลกตาไปมาบอยๆ

6. ชอบหรตาและปองแสง

ไมใหเขาตา

7. ขอบตาแดง นำตาคลอ

มนำตาไหลเสมอ มตมหรอ

ผนบนหนงตาและขอบตา

8. เคลอนศรษะไปมา

เพอหาจดทมองเหนชดทสด

9. มกใชประสาทสมผส

ทเหลออยสวนอนเพอสำรวจ

สงของมากกวาใชสายตา

ไมสามารถบอกรายละเอยด

ของภาพหรอสงของได

นกเรยน

ทบกพรอง

ทางการเหน

ลกษณะของปญหา

สาเหตทเดกมความบกพรองทางการเหน

1. กรรมพนธ(Heredity) เปนโรคทสบทอดจากบดามารดา

ปยา ตายาย มกจะเปนโรคทปองกนไมได เชน โรคตอกระจก

ชนดเปนมาแตกำเนด โรคตาเสอม (Retinal Pigmentosa)

ประสาทตาเสอม (Opticatrophy)

2. บดามารดาเปนโรคบางอยาง ซงสามารถถายทอดไปยงเดก

ทำใหเดกเกดมามตาไมสมประกอบ อนอาจเกดมาจากความผดปกต

ของโครโมโซม

3. สาเหตกอนคลอดเกดขนขณะทมารดาตงครรภ โดยเฉพาะ

3 เดอนแรก ขณะตงครรภมารดา มอาการดงน

- เปนหดเยอรมน มผลตอลกตาของเดก เชน ตาเลกกวาปกต

ตาฝอ ไมมลกตา

- เปนโรคเกยวกบเชอราในเลอด ทำใหเสนประสาทตาของ

เดกเกดอาการอกเสบ มผลทำใหเดกมองไมเหนเมอคลอดออกมา

- การคลอดกอนกำหนด มกมนำหนกนอย ตวเหลองตองเขา

ตอบ เมอตองอยในตอบนาน มผลทำใหเดกตาบอดได

4. สาเหตขณะคลอด

- การอกเสบทางชองคลอดของมารดาทเกดจากการตดเชอ

เชน หนองใน เชอรา เชอเรม

- ไดรบบาดเจบจากการใชเครองมอขณะแพทยทำการคลอด

5. สาเหตหลงคลอด

- ไดรบอบตเหตจากวตถหรอสงของ เชน ลกดอก มด ดนสอ

วตถระเบด

- ขาดสารอาหารหรอวตามนเอ

-595�������� (89-116)ok.indd 103 6/3/17 3:33:34 PM

104 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 105104 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 105

ลกษณะทครสงเกตเหนลกษณะ

ของปญหาสาเหตทเดกมความบกพรองทางการเหน

10. มอาการปวดศรษะ

ปวดตา คลนไส ตาลาย คนตา

11. มองเหนสงของไมชดเจน

12. ไมสามารถบอกความ

แตกตางของสทใกลเคยงกน

เชน สขาวกบสเทา สเขยว

กบสฟา

ลกษณะทครสงเกตเหนลกษณะ

ของปญหาสาเหตทเดกมความบกพรองทางการไดยน

นกเรยน

ทบกพรอง

ทางการไดยน

1. หหนวกกอนคลอด(CondentialDeafness)

1.1 หหนวกทเปนกรรมพนธ

1.2 หหนวกทไมเปนกรรมพนธไดแก

- ขณะทแมตงครรภอาจไดรบเชอไวรส หดเยอรมน

เยอหมสมองอกเสบ และซฟลส

- อาจไดรบสารหรอยาทเปนอนตราย

- เดกขาดออกซเจนเปนเวลานานในขณะทำคลอด

เดกทตองคลอดกอนกำหนด

- หหนวกจากการคลอดคอศรษะถกบบขณะคลอด

เนองจากกระดกเชงกรานเลก หรอคมจบศรษะทารกไมถกท

เปนตน

- หหนวกจากการเตบโตของอวยวะหผดปกต ทารก

ทเกดมาอาจไมมใบห ไมมรหขางเดยวหรอ 2 ขาง เมอมความพการ

เกดขนกบอวยวะหสวนใดสวนหนง ทำใหหหนวกไดเหมอนกน

2. หหนวกหลงคลอด(AcquiredDeafness)หมายถง

ทารกทเกดมอวยวะและประสาทหปกต แตตอมาภายหลง

ปรากฏวาหหนวกขน เราเรยกหหนวกหลงคลอด โอกาสทจะทำให

หหนวกจงมมากมาย ดงน

1. ไมมปฏกรยาตอเสยงดง

เสยงพด หรอเสยงดนตร

2. ไมตอบสนองตอเสยงเรยก

3. ไมพด แตใชกรยา ทาทาง

แทน

4. พดไมชด พดเสยงปกต

พดเสยงในระดบเดยวกนตลอด

5. ในการสนทนาจะมองปาก

หรอจองหนาผพดตลอดเวลา

6. ตอบไมตรงคำถามหรอ

ไมตอบคำถาม

7. พดตามหรอเลยนเสยงพด

ไมได

8. มประวตเปนโรคหนำหนวก

เรอรง

-595�������� (89-116)ok.indd 104 6/3/17 3:33:35 PM

104 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 105104 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 105

ลกษณะทครสงเกตเหนลกษณะ

ของปญหาสาเหตทเดกมความบกพรองทางการไดยน

2.1 หหนวกจากโรคระบบประสาท เชน ปวยเปนโรค

เยอหมสมองอกเสบ

2.2 หหนวกจากโรคตดตอ เชน ภายหลงจากการปวยดวย

โรคหวใจ ไขหวดใหญ คางทม หดเยอรมน อาจมอาการหหนวก

2.3 หหนวกรวมกบโรคตอมไรทอ เชน โรคตอมพตอตาร

มอาการหหนวกรวมดวย

2.4 หหนวกจากพษยาและสารเคม เมอผปวยไดรบยา

ทเปนพษตออวยวะหสวนในและประสาทห เชน ควนน

ยาสเตรปโตมยซน และยาคานามยซน

2.5 หหนวกจากโรคห คอ จมก อวยวะของห คอ จมก

ตดตอถงกนและอยใกลเคยงกนมาก เมออวยวะดงกลาวเกดโรค

มกกระทบกระเทอนถงกนและกน จะทำใหหหนวกได

2.6 หหนวกจากภยนตรายตออวยวะหและประสาทห เชน

การตกเปล ตกบนได ตกจากทสง นอกจากศรษะไดรบความ

กระทบกระเทอนแลว กระดกขมบแตกราว หรอถกตบทหอยางแรง

ทำใหหหนวกได

2.7 เสยงดงตางๆ เชน เสยงฟาผา เสยงระเบด เสยงปน

เสยงเครองบน ฯลฯ ถาหากไดรบการรบกวนอยเสมอและ

เปนเวลานานจะทำใหหพการได

-595�������� (89-116)ok.indd 105 6/3/17 3:33:35 PM

106 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 107106 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 107

สวนใหญไมสามารถระบ

หาสาเหตทชดเจนได (รอยละ

30 - 50) มกเกดจากหลายสาเหต

เปนปจจยรวมกน ทงปจจยทาง

ชวภาพ และปจจยทางจตสงคม

1.ปจจยทางชวภาพ เปนสาเหต

ไดตงแตขณะตงครรภ ขณะคลอด

และหลงคลอดมกพบมความ

ผดปกตอนรวมดวย สาเหต ไดแก

โรคทางพนธกรรม การตดเชอ

การไดรบสารพษ การขาดออกซเจน

การขาดสารอาหาร

การเกดอบตเหตตางๆ

2.ปจจยทางจตสงคม เชน

ขาดการเลยงดทเหมาะสม

ถกทอดทง ครอบครวแตกแยก

ฐานะยากจนอยในภาวะแวดลอม

ทไมเอออำนวย ตอการเรยนร

ขาดความกระตอรอรน

ขาดแรงจงใจทด

ลกษณะทครสงเกตเหนลกษณะ

ของปญหาสาเหตทเดก

มความบกพรองทางสตปญญา

1. ไมพดหรอพดไดแตไมชด

2. ใชภาษาไมสมวย

3. มกทำตามคำสงไมได ทำตามคำสงตอเนอง 2 คำสงขนไป

ไดยาก สบสนงาย

4. ลมงาย จำในสงทเรยนแลวไมได

5. เรยนรบทเรยนไดชา ตองเรยนซำแลวซำอก

6. ชอบทำอะไรซำๆ ในลกษณะเดม

7. ชอบลอกเลยนแบบผอนโดยไมใชความคดของตนเอง

8. ชวยเหลอตนเองในชวตประจำวนไดตำกวาวย

9. ชอบเลนกบเดกทอายนอยกวา

10. นำทกษะทเคยเรยนรแลวไปใชในสถานการณอนไดนอย

11. ตอบสนองสงตางๆ ชา และไมเหมาะสมกบวย

12. มปญหาในการอาน การเขยน การสรปความ

การคดคำนวณ

13. สบสน วอกแวกงาย ไมสนใจสงทอยรอบตว

14. ตองอยภายใตการควบคมดแล

15. ไมสามารถนำความรไปประยกตใชกบชวตประจำวน

นกเรยน

ทบกพรอง

ทางสตปญญา

-595�������� (89-116)ok.indd 106 6/3/17 3:33:36 PM

106 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 107106 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 107

ลกษณะทครสงเกตเหนลกษณะ

ของปญหาสาเหตทเดกมความบกพรองทางรางกาย

นกเรยน

ทบกพรอง

ทางรางกาย

1. นกเรยนทมความ

บกพรองทางรางกาย

หรอการเคลอนไหว ไดแก

นกเรยนทมอวยวะไมสมสวน

หรอขาดหายไป กระดกหรอ

กลามเนอผดปกต มอปสรรค

ในการเคลอนไหว ความบกพรอง

ดงกลาวอาจเกดจากโรค

ทางระบบประสาท โรคของ

ระบบกลามเนอและกระดก

การไมสมประกอบมาแตกำเนด

อบตเหต และโรคตดตอ

2. นกเรยนทมความ

บกพรองทางสขภาพไดแก

นกเรยนทมความเจบปวย

เรอรงหรอมโรคประจำตว

ซงจำเปนตองไดรบการรกษา

อยางตอเนองและเปนอปสรรค

ตอการศกษา ซงมผลทำให

เกดความจำเปนตองไดรบ

การศกษาพเศษ

สาเหตของความบกพรองทางรางกายแตกำเนด มกมสาเหต

ตางๆ ดงตอไปน

1. สาเหตระหวางมารดาตงครรภเปนชวงททารกในครรภ

กำลงมการพฒนาโครงสรางของรางกายและอวยวะตางๆ

โดยเฉพาะอยางยง คอ ชวง 3 เดอนแรก ถามความผดปกต

ของการตงครรภระยะนอาจทำใหทารกทคลอดออกมามความ

พการได ตวอยางไดแก มารดาเปนหดเยอรมน หรอมประวตใชยา

หรอรกษาดวยยา สบบหรหรอตดเหลา มารดาเปนโรคเบาหวาน

มารดาไดรบบาดเจบหรอการกระทบกระแทกทหนาทอง มารดา

ไดรบแสงกมมนตรงสหรอสารพษทเปนอนตรายตอการเจรญเตบโต

ของเดก หรอภาวะทโภชนาการทำใหขาดสารอาหาร

2. สาเหตจากโรคทางพนธกรรม มการถายทอดความผดปกต

มาทางสายเลอด เดกในครรภอาจดนไมแรงหรอไมดน เนองจาก

มความผดปกตของรางกาย เชน มภาวะไขสนหลงฝอ หรอเปนโรค

ขอยดตด หรอเปนอมพาตของขา เนองจากมความผดปกตของ

การสรางกระดกสนหลงทมาหอหมไขสนหลงในระดบสง

เดกอาจเปนโรคกระดกออนหกงายหรอโรคกลามเนอพการ

3. ความผดปกตระหวางคลอดหรอหลงคลอด ภาวะแทรกซอน

ระหวางการคลอด เชน คลอดยาก คลอดโดยการใชเครองมอหรอ

ผาตดคลอด คลอดทากน คลอดกอนกำหนดหรอหลงกำหนด

เดกมปญหาเรองการหายใจหลงคลอดหรออาจมเลอดออกในสมอง

ทำใหมความผดปกตของสมอง เดกอาจแสดงอาการหายใจลำบาก

ตวออนปวกเปยก ไมกลนนม มอาการชกหรอซม เดกทคลอด

กอนกำหนดหรอมนำหนกตวนอย เปนสาเหตของสมองพการ

ชนดเกรงได สวนเดกทมนำหนกตวมากอาจไดรบอนตราย

ระหวางคลอด ทำใหเกดการบาดเจบตอสมองและไขสนหลง

หรอกลมเสนประสาทเบรเคยล เดกทมอาการตวเหลองหลงคลอด

อาจทำใหพการชนดเคลอนไหวผดปกต

-595�������� (89-116)ok.indd 107 6/3/17 3:33:37 PM

108 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 109108 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 109

ลกษณะทครสงเกตเหนลกษณะ

ของปญหาสาเหตทเดกมความบกพรองทางรางกาย

ลกษณะทครสงเกตเหนลกษณะ

ของปญหา

นกเรยน

ทบกพรอง

ทางการเรยนร

1.ความผดปกตของ

สมองซกซาย ซงโดยปกต

สมองซกซายจะควบคม

การแสดงออกทางดานภาษา และ

สมองซกซายจะมขนาดโตกวา

ซกขวา แตเดก LD จะมขนาดของ

สมองซกซายและซกขวาเทากน

2.มการศกษาพบวา

เดกทคลอดกอนกำหนด

เดกแรกเกดทมนำหนกตว

นอยกวามาตรฐานมาก

และเดกทมไขสงหรอ

ขาดออกซเจน ทำใหมผลตอสมอง

และมความเสยงในการเปน LD

สาเหตทเดกมความบกพรองทางการเรยนร

สาเหตททำใหเกดความพการทางกายและการเคลอนไหวภายหลง

สาเหตททำใหเกดความพการทางกายและการเคลอนไหว

ภายหลง ไดแก อบตเหตทกอใหเกดอนตรายตอสมอง ไขสนหลง

และแขนขา เชน อบตเหตจากการจราจร การตกจากทสง

การถกทำราย ภาวะถกไฟไหมหรอนำรอนลวก ภาวะการอกเสบ

หรอตดเชอของสมองเยอหมสมอง ไขสนหลง เนองอกของสมอง

และไขสนหลงหรอกระดก โรคขออกเสบ รมาตอยด โรคเลอด

ทำใหมเลอดออกในขอใหญๆ กอใหเกดความพการ

1. มความบกพรองทางการพดและการสอสาร มปญหา

ในการเรยนวชาทกษะ การสรางแนวความคดรวบยอด

การทดสอบผลการเรยนใหผลไมแนนอนยากแกการพยากรณ

มความบกพรองทางการรบร ทางการเคลอนไหว มอารมณ

ไมคงท โยกตวหรอผงกศรษะบอยๆ มพฒนาการทางรางกาย

ไมคงท มพฤตกรรมไมคงเสนคงวา เสยสมาธงาย แสดงพฤตกรรม

แปลกๆ มปญหาในการสรางความสมพนธกบเพอน การบกพรอง

ทางการอาน จำตวอกษรไมได จำตวอกษรไดแตอานเปนคำไมได

ความสามารถในการอานตำกวานกเรยนอนในชนเดยวกน

ระดบสตปญญาอยในเกณฑเฉลยหรอสงกวาเกณฑ เขาใจภาษา

ไดดหากไดฟงหรอมคนอานใหฟง อานคำโดยสลบตวอกษร

ไมเขาใจวาตวอกษรใดมากอน - หลง เดกบางคนมความไว

ในการฟง เดกบางคนอาจมความไวในการใชสายตา มความ

ยากลำบากในการจำรปพยญชนะ และการอานพยญชนะ

ในการแยกแยะเสยง เชน การแยกแยะเสยง บ ป พ

ในการจำรปสระและการอานสระ การออกเสยงคำไมชด

หรอไมออกเสยงบางเสยง บางครงออกเสยงรวบคำ

-595�������� (89-116)ok.indd 108 6/3/17 3:33:38 PM

108 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 109108 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 109

3.พนธกรรม พบวาเดก

ทมปญหาการอานบางราย

มความผดปกตของโครโมโซม

คท 15 และมสมาชกในครอบครว

เคยเปน LD โดยทพอแมบางคน

เลาวา เมอตอนเดกๆ ตนเคย

มลกษณะคลายๆ กน แตใช

ความพยายามจงผานมาได

4.ผลจากสงแวดลอม เชน

แมไดรบสารพษขณะตงครรภ

ทพบมากไดแก สารตะกว

หรอเมอเดกคลอดมา

ไดรบประทานอาหาร นำดม

ทมสารตะกวเจอปน ซงสารตะกว

เหลานอาจไดรบการปนเปอน

มาจากสทาบาน ไอเสยรถยนต

หรอทอนำประปาเกาๆ ทมสนม

สารตะกวนจะเขาไปทำลาย

เซลลสมองบางสวน นอกจาก

สารพษทไดรบในชวตประจำวนแลว

การไดรบสารอาหารไมเพยงพอ

กเปนสาเหตหนงททำใหพฒนาการ

ทางสมองของเดกไมสมบรณ

และเสยงตอการเปน LD ได

ลกษณะทครสงเกตเหนลกษณะ

ของปญหาสาเหตทเดกมความบกพรอง

ทางการเรยนร

ไมสามารถอานคำไดถกตอง เชน การอานคำทมวรรณยกต

การอานคำทมตวสะกดไมตรงมาตรา อานคำโดยสลบตวอกษร

เชน “นก” เปน “กน” “งาน” เปน“นาง” ไมสามารถอาน

ขอความหรอประโยคไดถกตอง เชน อานขามคำ อานตกหลน

อานเพมคำ อานสลบคำ ไมสามารถเรยงลำดบจากเรองทอานได

จบขอเทจจรงจากเรองทอานไมได จบใจความสำคญจาก

เรองทอานไมได

2. การบกพรองทางการเขยนไมสามารถลอกคำท

ครเขยนบนกระดานลงบนสมดได เขยนประโยคตามครไมได

ไมสามารถแยกรปทรงทางเรขาคณตได เรยงคำไมถกตอง

มความยากลำบากในการเขยนพยญชนะ สระ วรรณยกต

และเลขไทย เชน เดกจะลากเสนวนๆ ไมรวาจะมวนหวเขาใน

หรอออกนอก ขดวนๆ ซำๆ เขยนพยญชนะ สระ และเลขไทย

กลบดานคลายมองจากกระจกเงา มความสบสนในการเขยน

พยญชนะ และเลขไทยมลกษณะคลายกนเชน ค - ด, น - ม,

พ - ผ, ๓ - ๗, ๔ - ๕ เขยนดวยลายมอทอานไมออก

เขยนเรยงลำดบพยญชนะ สระ วรรณยกตในคำผดตำแหนง

เชน “ปลา” เปน “ปาล” “หม” เปน “หม” “กลวย” เปน

“กลวย” เขยนไมไดใจความ เขยนหนงสอ ลอกโจทยจาก

กระดานชาเพราะกลวสะกดผด เขยนไมตรงบรรทด เขยนตำ

หรอเหนอเสนขนาดตวอกษรไมเทากน ไมเวนขอบกระดาษ

ไมเวนชองไฟ จบดนสอหรอจบปากกาแนนมาก ลบบอยๆ

เขยนทบคำเดมหลายครง เขยนตวหนงสอตวโต

3. การบกพรองทางดานคณตศาสตรมปญหาในการ

บอกความสมพนธแบบหนงตอหนง ไมเขาใจความหมาย

ของจำนวน ไมเหนความสมพนธระหวางสงทไดยนกบสงท

มองเหน ไมเขาใจปรมาณเมอขนาดเปลยนไป ทำเลขไมได

ไมวาจะเปนบวก ลบ คณ หาร เพยงอยางเดยวหรอ

ทง 4 อยาง ไมเขาใจความหมายของตวเลขทนำมาเรยงกน

-595�������� (89-116)ok.indd 109 6/3/17 3:33:38 PM

110 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 111110 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 111

1. บนหรออางวาไมสบาย หรอแสดงอาการเจบปวยโดย

ไมพบสาเหต

2. ลกขโมยของทบาน ทโรงเรยน หรอทอน

3. ไมพบพดคยกบเพอนหรอผใกลชด ปฏเสธทกคนทเกยวของ

4. ไมเคารพยำเกรงผอน ฝาฝนกฎระบบของโรงเรยนหรอ

สงคม ขมขคกคามผอน

5. ทะเลาะววาทกบผอนเสมอ ควบคมอารมณไมได แสดง

พฤตกรรมกาวราว กอกวน เปนอนตรายตอตนเองและผอน

6. ขาดความมนใจในตนเอง หลกเลยงสถานการณทตองเผชญ

จนขาดทกษะการเขาสงคม

7. อาการขาดสมาธ (Inattention) ประกอบดวย 9 อาการ

- มความเลนเลอในการทำกจกรรมหรอการทำงานอนๆ

และมกจะละเลยในรายละเอยด

- ไมมสมาธในการทำงานหรอการเลน

- ดเหมอนไมเชอฟง/ไมสนใจเมอมคนพดดวย

ลกษณะทครสงเกตเหนลกษณะ

ของปญหาสาเหตทเดกมความบกพรอง

ทางการเรยนร

สาเหตทเดกมความบกพรองทางพฤตกรรม/อารมณ

ลกษณะทครสงเกตเหนลกษณะ

ของปญหา

1. การทำงานทไมปกตของ

ระบบประสาทชววทยาภายใน

รางกาย อนไดแก สมองสวนหนา

(Frontal Lobe of Cerebral

Hemisphere) ทำงานนอยกวา

ปกต ซงสมองสวนนเปนสมอง

สวนทควบคมความคด การเกด

สมาธ การจดระเบยบและการ

ทำกจกรรมแบบมจดมงหมาย

สวนความผดปกตอกประการหนง

กคอ การเกดปญหาของการ

หลงสารเคมในสมอง ทเรยกวา

Dopamine และ Norepineph-

rine ซงเปนสารเคมในสมองท

ชวยกระตนทำใหมการเคลอนไหว

ไมสามารถทำงานไดอยางเปนปกต

ทางคณตศาสตร ไมสามารถปฏบตตามขนตอนในการคำนวณได

ไมเขาใจในการอานแผนและกราฟ มปญหาในการทำเลขโจทย

ไมเขาใจเกยวกบคาประจำตำแหนง เชน จะไมรวาเลข “3”

ในจำนวนตอไปน 23, 38, 317 มคาแตกตางกน ซงสงเหลาน

จะสงผลทำใหมความยงยากในการบวก ลบ คณ หาร จำนวน

และไมสามารถหาคำตอบทถกตองไดไมสามารถจำ และ

เขยนสญลกษณทางคณตศาสตรได เชน “+ แทน การบวก”

“- แทนการลบ” “× แทน การคณ” และ “÷ แทน การหาร”

นกเรยน

ทบกพรอง

ทาง

พฤตกรรม/

อารมณ

-595�������� (89-116)ok.indd 110 6/3/17 3:33:39 PM

110 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 111110 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 111

สาเหตทเดกมความบกพรองทางพฤตกรรม/อารมณ

ลกษณะทครสงเกตเหนลกษณะ

ของปญหา

เนองจากการขาดหรอมสารเคม

ดงกลาวในปรมาณทไมสมดล

และจะสงผลใหแสดงพฤตกรรม

ผดปกตจนไมสามารถหยดการ

กระทำได

2. การเปนโรคภมแพ การทสมอง

ของเดกไดรบความกระทบกระเทอน

ระหวางการคลอด หรอไดรบการ

ตดเชอหลงคลอด

3. การทเดกไดรบสารเคมท

เปนอนตรายตางๆ เชน สารตะกว

4. การอบรมเลยงด

- ทำกจกรรมไมเสรจ ทำตามคำสงไมจบ

- มความลำบากในการจดระเบยบงานหรอกจกรรมททำ

- หลกเลยงงานทตองใชสมาธ

- ทำของหายบอยๆ

- วอกแวกงาย

- ขลมเปนประจำ

8. อาการซนไมอยนง (Hyperactivity)

ประกอบดวย 6 อาการ

- นงไมนงขยบไปมา บดตวไปมา

- ลกจากทนงในหองเรยนหรอในทอนทตองนง

- วงปนปายในสถานการณทไมเหมาะสม

(มอาการกระวนกระวาย กระสบกระสาย)

- ไมสามารถเลนเงยบๆ คนเดยวได

- เคลอนไหวตลอดเวลา

- พดมากเกนไป

9. อาการหนหนพลนแลน (Impulsiveness)

ประกอบดวย 3 อาการ

- ไมอดทนรอคอย

- พดโพลงออกมาในขณะทยงถามไมจบ

- พดแทรกขดจงหวะการสนทนาหรอการเลน

-595�������� (89-116)ok.indd 111 6/3/17 3:33:40 PM

112 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 113112 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 113

1. ความผดปกตของการออกเสยง(Articulation)คดเปนประมาณรอยละ 70 - 80 มตงแตพดไมชดจนถงความบกพรองในการแปรงภาษาพดอยางรนแรง โดยมสาเหต มาจากพยาธทางสมองหรออวยวะทเกยวของกบการพดเปนผลททำใหไมสามารถพดใหคนอนเขาใจไดเลย เชนพดคำวาเหมน เปน เหน สบปะรด เปน สบ - รด กน เปน กงแตเนองจากความสามารถในการออกเสยงบางเสยง เชนเหมน เปน เหมง อาจจะชาสำหรบเดกบางคน ควรพจารณาถงวฒภาวะของเดกรวมดวยกอนทจะจดใหเดกไดรบการบำบดอยางเปนทางการ2. ความคลองในการพดปญหาเกยวกบความคลองในการพดของเดกคอการพดตดอาง ปญหาการสอสารนยอมเกยวของกบทงผพดและผฟง ประมาณรอยละ 10 ของเดกวย 5 - 10 ขวบมกจะพดตดอาง และสวนใหญจะพบในเดกชายมากกวาเดกหญง ไมมใครทราบสาเหตของการพดตดอางทแนชด แตมเหตผลหลายประการทเชอถอได คอ การทพอแมพยายามใหลกพดถกตองตลอดเวลาตงแตเรมแรก เมอลกพดไมถกตองกพยายามแกไขใหลกพดใหถกเสมอและบอยๆ จนในทสดเดกกเรมทจะลงเล และกลวพดผดเมอจะพด เปนผลใหเดกเรมตดอาง หรอในครอบครวทใชภาษาพด 2 ภาษาปนกน ทำใหเกด ความลำบากทจะพด และเอา 2 อยางมาปนกนจนไมรทจะพดภาษาไหน ผลสดทายทำใหเกดการตดอางในเวลาพดได อกสาเหตหนงคอ การทพอแมพยายามเปลยนลกจากการถนดซายเปนการถนดขวา กลาวคอ สมองทควบคมการใชมอจะควบคมการพดดวย จงเปนการลำบากทเดกเลกๆ จะปรบตวได ดงนน อาจทำใหตดอางได3. เสยงผดปกต(VoiceDisorders) ความผดปกตของเสยง อาจจะมาจากกลองเสยงหรอหลอดเสยง ซงตองไดรบการตรวจรกษาจากแพทยเฉพาะทาง การตรวจวนจฉยความผดปกตของเสยงเปนสงทคอนขางยาก ดงนน การวนจฉยตองอาศยผเชยวชาญและตองใชเครองมอเฉพาะ

นกเรยนทบกพรองทางการพด/ภาษา

ลกษณะทครสงเกตเหนลกษณะ

ของปญหา

1. สาเหตจากการบกพรองทางการไดยน เชน ประสาทหพการ ทง 2 ขาง2. สตปญญาตำ3. สภาวะอารมณและจตใจผดปกตเชน การถกทอดทง ถกทำราย4. ระบบประสาทสวนกลางการบาดเจบทางสมอง สมองผดปกต5. ขาดการกระตนทางภาษา และการพดทเหมาะสม6. สาเหตจาการบกพรองทางรางกาย เชน ปากแหวง เพดาน โหว

สาเหตทเดกมความบกพรองทางการพด/ภาษา

-595�������� (89-116)ok.indd 112 6/3/17 3:33:41 PM

112 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 113112 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 113

นกเรยน

ทเปนบคคล

ออทสตก

ลกษณะทครสงเกตเหนลกษณะ

ของปญหา

1. ปจจยทางชววทยา เชน

พบความผดปกตของยน

บางตำแหนง

2. ความไมสมดลของ

สารเคมในสมอง

3.ปจจยดานระบบประสาท

ไดแก ความผดปกตของ

คลนไฟฟาสมอง

4. ปจจยการตงครรภ

หรอคลอด

5. การทำงานทบกพรอง

ของสมองสวนหนา

(Frontal lobe) ซง

ทำหนาทจดการระบบ

และขนตอนการคด

การตดสนใจ และ

สมองเลกสวนซรเบลลม

(Cerebellum) ซงทำหนาท

เกยวของกบการเคลอนไหว

และการทรงตว

สาเหตทเดกเปนบคคลออทสตก

1)ความบกพรองในการมปฏสมพนธ ไดแก

1. ไมมองสบตา

2. ไมชอบการโอบกอด

3. ไมเลยนแบบการเลนของเดกอน

4. มองผานหรอมองคนอนเหมอนไมรบรวามคนอยตรงนน

5. แยกตวออกจากกลม

6. ยดมนเรองทสนใจเรองเดยว

7. รสกวตกกงวลเมอเปลยนกจกรรมททำอยเปนประจำ

8. เรยงลำดบวตถในแบบเดมๆ หากมการเคลอนยายจะไมพอใจ

9. หวเราะหรอรองไหอยางไมมเหตผล

10. ซนผดปกต หรอนงนงผดปกต

11. ชอบเลนหมนวตถ ปนวตถ

2) ความบกพรองในการสอความหมาย ไดแก

1. ไมสามารถพดออกเสยงเปนคำทมความหมาย

2. ใชทาทางแทนทจะใชคำพดเมอตองการสงใด

3. พดเลยนเสยงผพด ทวนคำหรอวล

4. พดคำซำตางๆ จากหนงสอหรอสงทเคยไดยนมา เชน

พดตามโฆษณาทว

5. ไมสามารถเรมตนบทสนทนากบเพอนหรอผใหญได

6. ไมตอบสนองเสยงเรยก ทำคลายไมไดยน

3) การแสดงออกทางพฤตกรรมทผดปกต ไดแก

1. มพฤตกรรมซำๆ

2. สะบดนวมอหรอเลนมอประจำ

3. จองมองมอหรอวตถสงของทอยรอบตวครงละ 5 วนาท

หรอนานกวานน

4. หมนตว นง หรอโยกตวไปมาเปนวงกลม

5. นงหรอยนโยกหนา โยกหลง

6. เดนเขยงปลายเทา

7. วงถลาหรอพงตวไปขางหนาอยางรวดเรวจากทหนงไปยงทหนง

-595�������� (89-116)ok.indd 113 6/3/17 3:33:42 PM

114 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 115114 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 115

วธการในการชวยเหลอเดกทพการเรยนรวม

1. การดำเนนการโดยครประจำชน/ครทปรกษา สามารถดำเนนการดงน

1) กจกรรมเพอนคห จดเพอนคหหรอ Buddy พดคยใหกำลงใจ และทำกจวตรตางๆ

ทงในและนอกโรงเรยน โดยรายงานใหครทราบเปนระยะ

2) กจกรรมเยยมบาน ครประจำชน/ครทปรกษาควรเยยมบาน พดคยทำความเขาใจ

กบพอแม ไมตำหน วากลาวลก ควรใหกำลงใจ รบฟง และใหคำปรกษาลกอยางไมมเงอนไข ควรพาลก

ไปปรกษาจตแพทยเพอบำบดรกษา และไปตามแพทยนดอยางสมำเสมอตอเนอง

3) กจกรรม Case Conference ครประจำชน/ครทปรกษาควรแจงใหครในระดบ/

ครทสอนรบทราบเพอการใหความชวยเหลอเดก

4) ก จกรรมการให การปร กษา คร ประจำช น/คร ท ปร กษาด แลเอาใจใส เด ก

อยางใกลชด เขาใจและรบรความคดความรสกของเดก ไมตำหนหรอแสดงความกงวล ใหเดก

ไดระบายความคดความร สก เปนผ ท เดกไววางใจและรกษาความลบของเดก ครประจำช น/

ครท ปรกษาตระหนกถงขอจำกดของเดกในการทำกจกรรม มการพดคยกบเดกถงปญหาตางๆ

ทเกดขนดวยทาททสงบ ครประจำชน/ครทปรกษาใหการชวยเหลอดวยความจรงใจ ไมรกเรา

ไมตำหน หรอตดสนวาถกหรอผด ใหเดกไดมโอกาสระบายถงความรสก เพอใหเดกไดไววางใจ

เอาใจใสอยางจรงจงในสงทเดกพดและความรสกของเดก

5) กจกรรมในชนเรยนพดชนชมเมอเดกทำได เชน “มอะไรบอกครได ครเปนหวงหนนะ

งานท ครบอกไปทำไดไหม ร เร องท ครสอนไหม” เปนตน ไมควรตำหน ทำโทษ หรอมองวา

เปนนสยไมด

6) กจกรรมเสรมหลกสตร ใชโฮมรมจดกจกรรมใหเดกเกดความรสกทดตอตนเอง

รสกวาตนยงมคณคา เปนการเพมการสมพนธภาพกบผอนแทนทจะโดดเดยวเหงาหงอยตามลำพง

เรมจากกจกรรมทเดกมศกยภาพทจะทำได ครประจำชน/ครทปรกษาอาจทำหนงสอแจงครในระดบ

พอสงเขป และระบความตองการของเดกทอยากใหครชวยเหลอ

7) กจกรรมการสอสารกบผปกครอง การสงเสรมศกยภาพครอบครว ครอบครว

เขมแขงคอพลงแหงความสำเรจ ครอบครวควรมความร ทกษะ และเจตคตท ด ในการดแล

เหนความสำคญของการฝกฝนทกษะตางๆ อยางตอเนอง ใหคำปรกษาสำหรบครอบครว เพอ

ลดความเครยดของครอบครว ใหขอมลและทางเลอกตางๆ ในการตดสนใจและใหกำลงใจ

-595�������� (89-116)ok.indd 114 6/3/17 3:33:42 PM

114 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 115114 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 115

2. การดำเนนการโดยระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนเรยนรวม สามารถดำเนนการ

ดงน

1) การคดกรองนกเรยนทมความตองการพเศษ ประสานกบครประจำชน/ครทปรกษา

ในการคดกรองนกเรยนทมความตองการพเศษ

2) จดการเรยนการสอนโดยใชIEP

-595�������� (89-116)ok.indd 115 6/3/17 3:33:43 PM

116 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน PB

กจกรรมการใหการปรกษา

สงตอแพทยเพอการบำบด

บนทกใหผบรหารโรงเรยน

และครทกคนทราบ

ประสานผปกครองเพอ

นำบตรหลานไปรบการบำบด

จากแพทย

กจกรรมเพอนคหหรอBuddy

กจกรรมในชนเรยน

ใหกำลงใจและชนชม

เมอเดกทำด

จดทนงดานหนา

ใกลชดครทจะ

ดแลงาย มคห

คอยประกบเพอ

คอยอธบายเมอ

เดกตามไมทน

กจกรรมเสรมหลกสตร

จดกจกรรมโฮมรมเพอใหเดก

รกและเหนคณคาในตนเอง

สงเสรมใหเขารวมกจกรรม

ทเดกสนใจและมความสามารถ

จดสอนเสรมหลงเลกเรยน

จดกจกรรมพฒนาศกยภาพ

เดกพการเรยนรวม

ฝกทกษะตามความถนด

ความสนใจ และจดเวทใหเดก

ไดเขารวมการแขงขน

กจกรรมชวยเหลอเดกพการเรยนรวม

พดคยใหการปรกษาเดก

สปดาหละ 1 - 2 ครง

ใหกำลงใจและสรางความ

ไววางใจ

เปนทพง ทปรกษาของเดก

ไดทกเรอง

ตดตามผล/แกปญหา

ใหกำลงใจใหเดกสามารถ

เรยนจนจบการศกษา

รวมวางแผนการศกษาตอ

ตามความสนใจและ

ตามศกยภาพของเดก

เลอกเพอนคห

ทำความเขาใจและ

มอบหมายหนาท

ใหดแลเรองการเรยน

การทำการบาน งานกลม

เปนทปรกษาเมอเพอน

ไมสบายใจ

พดคยกบ Buddy

เปนระยะๆ

ตดตอผปกครองและนดหมาย

พดคยและทำความเขาใจกบผปกครอง

ดแลเดกอยางใกลชด

มอบหมายหนาทความรบผดชอบในบาน

เปนกำลงใจ/ชมเชยเมอลกมพฤตกรรม

ดขน

ดแลเรองการทำการบาน/จดตารางสอน

ฝกการอาน เขยนกระตนพฒนาการ

ดแลใหเดกกนยาตามเวลาและปรมาณ

ทแพทยสง (ถาม)

รวมกบครในการทำ IEP และวางแผน

การศกษาตอตามความสนใจและศกยภาพ

ของเดก

กจกรรมสอสารกบผปกครอง/เยยมบาน

-595�������� (89-116)ok.indd 116 6/3/17 3:33:44 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 117

บทท 5

การประเมนระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

ในสวนของการประเมนระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนนน มหนวยงานทเกยวของกบ

การจดการศกษาไดกำหนดแนวทางการดำเนนการไวดงน

สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย (2556) ไดมการกำหนดมาตรฐานการแนะแนว

ทสอดคลองกบแผนยทธศาสตรการแนะแนวระดบการศกษาขนพนฐานในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจ

และสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555 - 2559) เพอเปนแนวทางใหสถานศกษาและหนวยงาน

ทเกยวของไดพฒนาคณภาพการแนะแนวและการประเมนงานแนะแนวไวจำนวน3ดาน6มาตรฐาน

14ตวบงชซงในสวนทเกยวกบระบบการดแลชวยเหลอผเรยนไดระบไวในมาตรฐานท4สถานศกษา

จดบรการแนะแนวและสงเสรมระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนตวบงชท4.2สงเสรมระบบการดแล

ชวยเหลอนกเรยน โดยมคำอธบาย เกณฑการพจารณา เกณฑการใหคะแนน และขอมลทใช

ในการประกอบการพจารณาไวอยางชดเจน

นอกจากน สำนกงานคณะกรรมการการศกษาข นพ นฐาน (2556) ไดมการกำหนด

แนวทางการประเมนคณภาพตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน เพอการประกนคณภาพภายใน

ของสถานศกษาไวจำนวน 5 ดาน 15 มาตรฐาน 65 ตวบงช ซงในสวนทเกยวกบระบบการดแล

ชวยเหลอผเรยน ไดระบไวในมาตรฐานท 10 สถานศกษามการจดหลกสตรกระบวนการเรยนร และ

กจกรรมพฒนาคณภาพผเรยนอยางรอบดาน ในตวบงชท 10.6 จดระบบการดแลชวยเหลอผเรยน

ทมประสทธภาพและครอบคลมถงผเรยนทกคนโดยมคำอธบายประเดนการพจารณาระดบคณภาพ

วธการเกบขอมล/แหลงขอมลไวอยางชดเจน

สำหรบรายละเอยดแนวทางดำเนนการประเมนคณภาพมาตรฐานการแนะแนว และ

มาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษามดงน

-595�������� (117-137)ok.indd 117 6/3/17 3:37:31 PM

118 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

การประเมนคณภาพมาตรฐานการแนะแนวของสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย

การประเมนคณภาพมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน

เพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

มาตรฐานท 10 สถานศกษามการจดหลกสตร

กระบวนการเรยนรและกจกรรมพฒนาคณภาพผเรยน

อยางรอบดาน

ตวบงชท 10.6 จดระบบการดแลชวยเหลอผเรยน

ทมประสทธภาพและครอบคลมถงผเรยนทกคน

คำอธบาย

สถานศกษาจดระบบการดแลชวยเหลอผเรยน

ทกคนดวยความเสมอภาคอยางทวถงและตอเนอง

นำขอมลผลการวเคราะหผเรยนเปนรายบคคล

มาวางแผนปรบปรงสงเสรมและพฒนาผเรยนตามความ

แตกตางระหวางบคคลความถนดความสนใจ

ความพรอมเพอใหผเรยนมภมคมกนสามารถเรยนร

พฒนาตนเองไดและอยรวมกบผอนอยางมความสข

ประเดนการพจารณา

1. แผนงานโครงการกจกรรมเกยวกบระบบ

การดแลชวยเหลอผเรยน

2. การมอบหมายความรบผดชอบผเรยนเปนรายบคคล

3. การสำรวจขอมลผเรยนเปนรายบคคลดวยวธการ

ทหลากหลาย

4. การคดกรองและจำแนกผเรยนเปนรายกลม

ตามสภาพ

5. การจดกจกรรมปองกนแกไขและพฒนาผเรยน

ตามสภาพอยางเหมาะสม

6. การประเมนผลการจดกจกรรมปองกนแกไข

และพฒนาผเรยน

7. การประสานและสงตอการแกไขและพฒนานกเรยน

แกผทเกยวของทงภายในและภายนอกสถานศกษา

8. ผลการดำเนนงานของสถานศกษา

มาตรฐานท 4สถานศกษาจดบรการแนะแนว

และสงเสรมระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

ตวบงชท 4.2 สงเสรมระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

คำอธบาย

สงเสรมระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

หมายถงสถานศกษามครแนะแนว/ครททำหนาท

แนะแนวประสานและชวยเหลอการดำเนนงาน

ในระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน/ผเรยนของ

สถานศกษา

เกณฑการพจารณา

สถานศกษามครแนะแนว/ครททำหนาทประสาน

และชวยเหลอการดำเนนงานในระบบการดแลชวยเหลอ

นกเรยน/ผเรยนของสถานศกษาประกอบดวย

1. ประสานชวยเหลอการรจกผเรยนเปนรายบคคล

2. ประสานชวยเหลอการคดกรองและจดกลมผเรยน

3. ประสานชวยเหลอการพฒนาผเรยน

4. ประสานชวยเหลอการแกไขผเรยนกลมเสยง/

กลมมปญหา

5. ประสานชวยเหลอการสงตอ

-595�������� (117-137)ok.indd 118 6/3/17 3:37:31 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 119

ระดบคณภาพ

ระดบ คำอธบายระดบคณภาพ

5 - สถานศกษามการดำเนนการครบทกรายการ

ผเรยนทกคนไดรบการดแลชวยเหลอ

ไดอยางเหมาะสม

- สามารถแกไขและพฒนาผเรยนไดบรรล

เปาหมายในระดบทพงพอใจมากกวา

รอยละ80ขนไป

4 - สถานศกษามการดำเนนการครบทกรายการ

ผเรยนทกคนไดรบการดแลชวยเหลอได

อยางเหมาะสม

- สามารถแกไขและพฒนาผเรยนไดบรรล

เปาหมายในระดบทพงพอใจ

รอยละ70-79

3 - สถานศกษามการดำเนนการครบทกรายการ

ผเรยนทกคนไดรบการดแลชวยเหลอ

ไดอยางเหมาะสม

- สามารถแกไขและพฒนาผเรยนไดบรรล

เปาหมายในระดบทพงพอใจรอยละ60-69

2 - สถานศกษามการดำเนนการครบทกรายการ

หรอผเรยนไดรบการดแลชวยเหลอ

ไดไมเหมาะสม

-สามารถแกไขและพฒนาผเรยนไดบรรล

เปาหมายในระดบทพงพอใจรอยละ50-59

1 - สถานศกษามการดำเนนการไมครบทกรายการ

หรอผเรยนไดรบการดแลชวยเหลอไดไมเหมาะสม

- สามารถแกไขและพฒนาผเรยนไดบรรล

เปาหมายในระดบทพงพอใจ

นอยกวารอยละ50

การประเมนคณภาพมาตรฐานการแนะแนวของสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย

การประเมนคณภาพมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน

เพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

เกณฑการใหคะแนน

1 คะแนน หมายถง มการดำเนนงาน

2ขอใน5ขอ

2 คะแนน หมายถง มการดำเนนงาน

3ขอใน5ขอ

3 คะแนน หมายถง มการดำเนนงาน4ขอขนไป

-595�������� (117-137)ok.indd 119 6/3/17 3:37:32 PM

120 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

การประเมนคณภาพมาตรฐานการแนะแนวของสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย

การประเมนคณภาพมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน

เพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

ขอมลประกอบการพจารณา

หลกฐานทแสดงถงสถานศกษามครแนะแนว/

ครททำหนาทประสานและชวยเหลอการดำเนนงาน

ในระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนของสถานศกษา

ประกอบดวย

1. ประสานชวยเหลอการรจกผเรยนเปนรายบคคล

2. ประสานชวยเหลอการคดกรองและจดกลมผเรยน

3. ประสานชวยเหลอการพฒนาผเรยน

4.ประสานชวยเหลอการแกไขผเรยนกลมเสยง/

กลมมปญหา

5.ประสานชวยเหลอการสงตอ

หลกฐานดงกลาวขางตน ไดแก

- เอกสารทเกยวของกบการประสานและชวยเหลอ

การดำเนนงานในระบบการดแลชวยเหลอผเรยน

ของสถานศกษาเชน

- เอกสารรายงานผลการดำเนนงานระบบการดแล

ชวยเหลอนกเรยน

- รายงานผลการประชมภาคเครอขาย

- เอกสารขอมลผเรยนเปนรายบคคล

- เอกสารการคดกรอง

- บนทกการใหการปรกษา

- บนทกการตดตามผล

- บนทกการสงตอ

- บนทกการประชมผปกครอง

- บนทกการประชมคร

- บนทกการประชมปรกษารายกรณ

- บนทกการจดกจกรรมโฮมรม

- ผลการประเมนความพงพอใจของผเกยวของเชน

ผเรยนครผปกครองผบรหารและชมชน

วธการเกบรวบรวมขอมล/แหลงขอมล

วธการเกบรวบรวม ขอมลแหลงขอมล

1. การสอบถามสมภาษณ - ผบรหารสถานศกษา

ครผเรยนและบคลากร

ผมสวนเกยวของ

2. การตรวจเอกสาร - แผนงานโครงการ

หลกฐานรองรอย กจกรรม

การปฏบตงานหรอ - คำสงเอกสารขอมล

ขอมลเชงประจกษ สารสนเทศผเรยน

เปนรายบคคล

- การคดกรองและจำแนก

นกเรยนเปนรายกลม

ตามสภาพ

- บนทกผลการจด

กจกรรมปองกน

แกไขและพฒนา

ผเรยนตามสภาพ

อยางเหมาะสม

- บนทกผลการประสาน

และสงตอการแกไข

และพฒนาผเรยนแก

ผทเกยวของทราบ

- ฯลฯ

-595�������� (117-137)ok.indd 120 6/3/17 3:37:32 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 121

จากทกลาวมา จะเหนไดวา สถานศกษาสามารถดำเนนการประเมนมาตรฐานระบบ

การดแลชวยเหลอนกเรยนของสถานศกษาไดตามแนวทางดงกลาว โดยสามารถหลอมรวมบรณาการ

ใหเหมาะสมตามสภาพความพรอมและบรบทของแตละสถานศกษาทสามารถดำเนนการไดนนเอง

-595�������� (117-137)ok.indd 121 6/3/17 3:37:32 PM

122 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

กระทรวงศกษาธการ, สำนกงานคณะกรรมการการศกษาข นพ นฐาน. (2556). แนวทาง

การประเมนคณภาพตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการประกนคณภาพภายใน

ของสถานศกษา.กรงเทพฯ:โรงพมพสำนกงานพระพทธศาสนาแหงชาต.

สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย. (2556). มาตรฐานการแนะแนว. ปทมธาน : สำนกพมพ

มหาวทยาลยกรงเทพ.

เอกสารอางอง

-595�������� (117-137)ok.indd 122 6/3/17 3:37:33 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 123

ภาคผนวก

-595�������� (117-137)ok.indd 123 6/3/17 3:37:33 PM

-595�������� (117-137)ok.indd 124 6/3/17 3:37:33 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 125

ทำไมตองทำการศกษานกเรยนเปนรายกรณ (CASE STUDY) เนองจากปญหาของ

ผเรยนมความหลากหลาย แตละปญหามหลายสาเหต และซบซอน เพอทจะแกไขปญหาไดถกตอง

ครจำเปนตองศกษาผเรยนใหถองแท เพอแกปญหาไดถกตอง และสงเสรมใหนกเรยนมความเจรญงอกงาม

หากไมดแลไมชวยเหลอผเรยนอาจทำใหเกดปญหาลกลามสงผลกระทบตอการดำรงชวตในอนาคต

การศกษานกเรยนเปนรายกรณ คอ วธการชวยเหลอผเรยนดวยกระบวนการศกษา

ผเรยนอยางรอบดาน เพอใหร จกผ เรยนอยางแทจรง และสามารถชวยเหลอไดเหมาะสมและ

มประสทธภาพไดทนเวลา

นกเรยนทควรศกษาเปนรายกรณ การทำการศกษานกเรยนเปนรายกรณ สามารถทำได

กบผเรยนทกคน ทกระดบ เปนกระบวนการศกษาเชงลก ใชเวลานาน เราจงควรศกษาผเรยน

ทมปญหาเรงดวนไดแก

1. ซมเศราสขภาพจต

2. ถกลวงละเมดทางเพศ

3. ครอบครว

4. สารเสพตด

5. พฤตกรรมทางเพศ

6. กาวราว

7. เกมและเทคโนโลย

8. ลกขโมย

นอกจากน เรายงสามารถศกษาเดกทเปนแบบอยางทด เชน ดานการเรยน ดานคณธรรม

ดานความประพฤตดานความสามารถพเศษฯลฯ

การศกษาเปนรายกรณ

(CASE STUDY)

-595�������� (117-137)ok.indd 125 6/3/17 3:37:34 PM

126 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

การศกษานกเรยนเปนรายกรณ ทำอยางไร?

การศกษานกเรยนเปนรายกรณ จดทำเพอตองการหาขอมลในการใหความชวยเหลอเดก

ใหไดขอมลทถกตองและชดเจนโดยกระบวนการดงตอไปน

1. กำหนดปญหาและตงสมมตฐานเพอเปนกรอบและแนวทางในการชวยเหลอผเรยน

2. การรวบรวมขอมลและวเคราะหขอมลดวยวธการอยางหลากหลาย

2.1 กระบวนการรจกผเรยน ดวยแบบทดสอบทางจตวทยา, SDQ (เหมาะสำหรบ

ผทมความรทางจตวทยาเชนครแนะแนว)

2.2 การสงเกต

2.3 การเยยมบาน

2.4 อตชวประวตบนทกประจำวน

2.5 สงคมมต

2.6 แบบสอบถาม

2.7 แบบทดสอบ

2.8 ระเบยนสะสม

3. การสงเคราะหและวนจฉยปญหาทไดจากการรวบรวมขอมล

4. การชวยเหลอ การปองกน และการสงเสรม ดวยกระบวนการทเหมาะสมกบสภาพปญหา

หากปญหามความรนแรง ซบซอน เกนความสามารถใหดำเนนการสงตอผเชยวชาญ เพอดำเนนการ

ตอไป

5. การตดตามผล

6. การสรปผลและใหขอเสนอแนะ

7. การยตการศกษานกเรยนรายกรณ

7.1 หมดเวลาทศกษา

7.2 ชวยเหลอไดสำเรจ/แกปญหาไดสำเรจ

ขอควรระวงในการจดทำการศกษานกเรยนเปนรายกรณ

1. ตองไดรบอนญาตจากผปกครองใหศกษาเปนรายกรณ

2. ไมควรใชตวเองเปนเกณฑในการตดสนปญหา

3. อยาเชอขอมลใดขอมลหนงเพยงอยางเดยว

4. อยาดวนสรปปญหา/หรอตดสนเดก

-595�������� (117-137)ok.indd 126 6/3/17 3:37:34 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 127

การเขยนรายงานการศกษานกเรยนเปนรายกรณ ในขนนจะมการสรปผลการศกษาและ

เขยนรายงานการศกษาตามขนตอนตางๆโดยมรปแบบการเขยนรายงาน2แบบคอ

1. แบบยอ คอ แบบรายงานทมรายการตางๆ เทาทจำเปนในลกษณะการสรปเฉพาะ

ทสำคญของรายงาน

2. แบบสมบรณ การเขยนรายงานประเภทนแบบรายงานมลกษณะทกอยางเหมอน

แบบยอนำเสนอขอมลทกประเดนอยางละเอยด

รายงานการศกษานกเรยนเปนรายกรณ เปนเอกสารทสรปและรายงานผลการศกษา

ชวยเหลอสงเสรมและพฒนานกเรยนตอผเกยวของเปนระบบ

1. สาระทควรมในรายงานการศกษานกเรยนเปนรายกรณประกอบดวย

1.1 ชอนกเรยนระดบชนทกำลงศกษา

1.2 ผศกษา(ครประจำชน/ครทปรกษาครแนะแนว)

1.3 ระยะเวลาในการศกษา

1.4 สาเหตของการศกษา

1.5 เครองมอและเทคนคทใชในการรวบรวมขอมล

1.6 ขอมลทไดจากการสงเคราะหขอมล

- ขอมลสวนตว

- ขอมลครอบครว

- ขอมลสขภาพ(สขภาพสขภาพจต)

- ขอมลดานการเรยน

- ขอมลดานสงคม

- ความสนใจงานอดเรกและประสบการณในดานตางๆ

- เปาหมายและความคาดหวงในอนาคต

- ความภาคภมใจปญหาและอปสรรคในการดำเนนชวต

แนวทางการเขยนรายงานการศกษานกเรยนเปนรายกรณ

-595�������� (117-137)ok.indd 127 6/3/17 3:37:34 PM

128 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

1.7 การวเคราะหและวนจฉยปญหา

1.8 การชวยเหลอสงเสรมและพฒนา

1.9 การตดตามผล

1.10 ขอเสนอแนะ

2. รายงานการศกษานกเรยนเปนรายกรณควรมลกษณะอยางไร

2.1 กำหนดปญหาหรอสงทศกษาใหชดเจน

2.2 สงเคราะหขอมลอยางเปนระบบ และเปนขอมลท สามารถนำไปใชในการ

วเคราะหและวนจฉยปญหาไดอยางตรงประเดน

2.3 อธบายหรอบรรยายลกษณะเดนและดอยของนกเรยน รวมถงสภาพแวดลอม

ทเกยวของ

2.4 ขอเสนอแนะตองเฉพาะเจาะจงและสามารถปฏบตได

-595�������� (117-137)ok.indd 128 6/3/17 3:37:35 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 129

ตวอยาง รายงานการศกษาผเรยนเปนรายกรณ

1. ชอนกเรยน ระดบชนทกำลงศกษา

เดกหญงเอ(นามสมมต)นกเรยนชนมธยมศกษาปท2

2. ผศกษา (ครประจำชน/ครทปรกษา ครแนะแนว)

นางสาวมนทกานตวนมาหา

3. ระยะเวลาในการศกษา

1ภาคเรยน(16พฤษภาคม-30กนยายน2557)

4. สาเหตของการศกษา

นกเรยนพดภาษาไทยไมชดเพราะเปนชาวไทยภเขาทำใหแยกตวออกจากกลมเพอน

5. เครองมอและเทคนคทใชในการรวบรวมขอมล

5.1 สงคมมต

5.2 ระเบยนสะสม

5.3 การสงเกต

5.4 การสมภาษณ

5.5 การใหคำปรกษา

5.6 แบบสอบถามใครเอย

5.7 แบบสำรวจเจตคตทมตอตนเอง

5.8 แบบประเมนความฉลาดทางอารมณ

5.9 การเยยมบาน

6. ขอมลทไดจากการสงเคราะหขอมล

6.1 ขอมลสวนตว

เกดวนท30ตลาคม2544ปจจบนอาย14ปเชอชาตไทยสญชาตไทยศาสนาครสต

มผวขาว รปรางสง 150 เซนตเมตร นำหนก 45 กโลกรม ปจจบนพกทหอพกใกลโรงเรยน บดามารดา

ใหคาใชจายอาทตยละ300บาทไมมเพอนสนทในหองไมเทยวเตรตงใจศกษาเลาเรยน

-595�������� (117-137)ok.indd 129 6/3/17 3:37:35 PM

130 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

6.2 ขอมลครอบครว

บดาชอ นายอาขา อาย 40 ป จบการศกษาชนประถมศกษาปท 6 อาชพ

ทำไรขาวโพด รายไดเฉลย 15,000/เดอน มารดาชอ นางแมว อาย 40 ป จบการศกษาชนประถม

ศกษาปท6มอาชพทำไรขาวโพดมลก3คนเดกหญงเอเปนลกคนแรกมนองชาย1คนนองสาว1คน

สมาชกในครอบครวทงหมด5คนสภาพครอบครวอบอนสภาพบานเปนไมตดพน

6.3 ขอมลสขภาพ (สขภาพ สขภาพจต)

สขภาพรางกายแขงแรงไมมโรคประจำตวบคลกภาพเงยบขรมจากผลการประเมน

แบบทดสอบEQพบวาอยในระดบตำดานการขาดความสขไมไดรบการยอมรบจากเพอน

6.4 ขอมลดานการเรยน

ผลการเรยนในระดบประถมศกษาปท 6 อยในเกณฑด ผลการเรยนมธยมศกษา

ปท1ผลการเรยนระดบ3.75มความขยนใฝรใฝเรยนมความมานะพยายาม

6.5 ขอมลดานสงคม

ทางบานมความสนทสนมกบแมและนองสาว ขยนชวยเหลองานทางบาน

เปนประจำเมอกลบถงบานไมเทยวเตรไมมเพอนสนทไมไดรบการยอมรบจากเพอนเนองจากพดไมชด

จงทำใหรสกเปนปมดอย

6.6 ความสนใจ งานอดเรก และประสบการณในดานตางๆ

มความสนใจในการวาดรป คดลายมอ เยบปกถกรอย งานใชฝมอ งานอดเรก

คอการอานหนงสอในหองสมดตามลำพงเคยชนะเลศการแขงขนคดลายมอ

6.7 เปาหมายและความคาดหวงในอนาคต

อยากเปนครภาษาไทย

6.8 ความภาคภมใจ ปญหา และอปสรรคในการดำเนนชวต

ภาคภมใจทเคยชนะเลศแขงขนคดลายมอ ปญหาพดไมชด ทำใหถกลอเลยน

ชอบอยลำพงคนเดยวเปนอปสรรคตอการดำรงชวตประจำวน

7. การวเคราะหและวนจฉยปญหา

มปญหาการปรบตวในสงคม เนองจากพดไมชดทำใหถกลอเลยนมกชอบทำกจกรรม

คนเดยวและชอบเลอกกจกรรมอะไรโดยลำพง

-595�������� (117-137)ok.indd 130 6/3/17 3:37:35 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 131

8. การชวยเหลอ สงเสรม และพฒนา

8.1 ใหคำปรกษาแกเดกเพอสรางแรงจงใจเพอใหมความมนใจในการพด

8.2 ขอความรวมมอกบครผสอนใหฝกพด

8.3 ขอความรวมมอกบเพอนในหองเรยนใหเขาใจและยอมรบใหกำลงใจการพดไมชด

ของเพอน

9. การตดตามผล

9.1 จากการสมภาษณเดกหญงเอรสกสบายใจ พดชดขน มเพอนเพมขน และ

กลาทจะพดคยกบเพอนมากขน เดกหญงเอ กลาทจะคยกบเพอนและกลาทจะพดในทชมชนมากขน

มความสขในการอยรวมกบเพอนในชนเรยน

9.2 จากการสมภาษณครประจำวชาภาษาไทย/ครทปรกษา

ครประจำวชาภาษาไทยเดกหญงเอตงใจในการฝกพดและมพฒนาการดานการ

พดดขนเปนสำคญและกลาทจะเสนองานหนาชนเรยน

ครทปรกษาเดกหญงเอเรมมเพอนในหองเรยนมากขนและเพอนไมลอเลยนอก

ทำใหเดกหญงเอมความสขในการอยรวมกบเพอน

9.3 จากการสมภาษณเพอนเพอนยอมรบและมความเขาใจไมลอเลยนเปนมตรมากขน

เดกหญงเอมความสขในการพดอยกบเพอนในหองเรยน

10. ขอเสนอแนะ

10.1 เสนอแนะใหเดกหญงเอ ไดนำจดเดนของตนเอง เชน การคดลายมอ งานประดษฐ

มาใชในการรวมกจกรรมกบเพอนนกเรยน

10.2ครทปรกษา ใหเพอนในหองยอมรบความแตกตางของเพอน ยอมรบในสงดๆ

ของเพอนชนชมในผลงานและใหกำลงใจ

10.3ครประจำวชา ควรตองใหเดกหญงเอ นำเสนองานหนาชนเรยน ฝกการเปน

ผนำกลมในการอภปรายเพอใหเพอนเกดการยอมรบ

10.4 สำหรบครแนะแนว ควรหาโอกาสพดคย ใหกำลงใจและเสรมแรง ชใหเหนถง

ความสำคญของการปรบตวอยรวมกบผอน

-595�������� (117-137)ok.indd 131 6/3/17 3:37:36 PM

132 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

ตวอยาง การเขยนตวอยางการประชมปรกษานกเรยนรายกรณ

ชอ - สกล นกเรยน เดกหญงเออาย14ปเพศหญงชนมธยมศกษาปท2

ปญหาสำคญ 1.พดไมชด

2. ปรบตวเขากบเพอนไมไดจงแยกตวทำกจกรรมโดยลำพง

ประวตอาการ/ลกษณะปญหา

นกเรยนพดไมชดไมเปนทยอมรบของเพอนแยกตวทำกจกรรมโดยลำพง

ประวตสวนตว/โรคประจำตว/การปรบตว

นกเรยนมความสนทสนมกบแมและนองสาว ไมมปญหาสขภาพกายและโรคประจำตว

ผลการเรยนอยในเกณฑดพดภาษาไทยไมชดเจนทำใหรสกเปนปมดอยปรบตวกบเพอนไมได

ประวตครอบครว/การเลยงด

บดาชอนายอาขาอาย40ปมารดาชอนางแมวอาย40ปมลก3คนเปนลกคนแรก

มนองชาย1คนนองสาว1คนมสมาชกในครอบครวทงหมด5คนสภาพครอบครวอบอน

ลกษณะเดก ใบหนา/การแตงกาย/ทาทาง/การพด/อารมณ/การสอสาร

สง150ผวขาวใบหนากลมตดผมสนแตงกายเรยบรอยทาทางสภาพออนโยนการพด

พดนอยพดไมชดอารมณสงบเยอกเยนการสอสารไมคอยพดเพราะพดไมชด

แนวทางการชวยเหลอ

1. ปญหาเรงดวนคอพดไมชด

การชวยเหลอ 1.1 การฝกพดใหชด

1.2 การฝกใหกลาแสดงออก

2. ปญหาอนๆคอ-

-595�������� (117-137)ok.indd 132 6/3/17 3:37:36 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 133

ขอเสนอแนะอนๆ

1. เสนอแนะใหนกเรยนไดนำจดเดนมานำเสนอตนเอง การคดลายมอ งานประดษฐ

เนองจากนกเรยนมประวตชนะเลศการประกวดคดลายมอ เพราะมฝมอในงานประกวดคดลายมอ

และมฝมอในงานประดษฐดอกไมและวสดเหลอใช

2. การประชมนกเรยนรายกรณจดทำเพอแกไขชวยเหลอนกเรยน

3. ครประจำวชาควรใหนกเรยนนำเสนองานหนาชนเรยนการเปนผนำกลมในการอภปราย

เพอใหเพอนเกดการยอมรบและเปนการพฒนาทกษะทางการพด

4. สำหรบครแนะแนว ควรหาโอกาสพดคย ใหกำลงใจและเสรมแรง ชใหเหนคณคา

ในตนเองของนกเรยน

-595�������� (117-137)ok.indd 133 6/3/17 3:37:37 PM

134 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

กองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ,สำนกงาน.คมอการดำเนนงานเครอขายระบบดแลชวยเหลอ

นกเรยน.กรงเทพฯ:2554.

กาญจนวลย ภญโญศกสทธ . (2555). เอกสารประกอบการสอนวชาบรการรวบรวมขอมล

เปนรายบคคล. สงขลา:คณะศกษาศาสตรมหาวทยาทกษณ.

งานคมครองและชวยเหลอ, สำนก. สำนกคมครองและชวยเหลอทางกฎหมายแกประชาชน (สคช.)

สำนกงานอยการสงสด.ม.ป.ป.

เจษฎา บญมาโฮม. (2558).หลกการแนะแนวและการพฒนาผเรยน. (พมพครงท 4). นครปฐม :

สไมลพรนตง8กราฟกดไซน.

สถาบนวจยและพฒนาการเรยนร,มลนธ.หลกสตรพฒนาครจตวทยาแนะแนวโมดล 3 การพฒนา

ระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน.กรงเทพฯ:โรงพมพหจก.เจเอนท,2551.

สขภาพจตเดกและวยรน, สถาบน.แนวทางในการดแลรกษาปญหาพฤตกรรมในเดก. กรงเทพฯ :

2547.

สำนกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2556). หลกสตรฝกอบรมครแนะแนว. กรงเทพฯ :

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน.

ธร ทพกฤต.ครแนะแนวภาคปฏบตประสบการณจรงทมากกวาทฤษฎ. ระยอง : บรษทคดด มด

จำกด,2553.

นนทกาแยมสรวล.(2529).การศกษาเฉพาะกรณ.นครปฐม:มหาวทยาลยศลปากร.

วชาการ,กรม.กระทรวงศกษาธการ.คมอครประจำชนและครทปรกษา.กรงเทพฯ:โรงพมพครสภา

ลาดพราว,2546.

ว ชาการและมาตรฐานการศกษา, สำนก. สำนกงานคณะกรรมการการศกษาข นพ นฐาน

กระทรวงศกษาธการ. การดำเนนงานระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนในสถานศกษา

สำหรบสำนกงานเขตพนท สงกดคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. กรงเทพฯ :

โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ(ร.ส.พ.),2547.

บรรณานกรม

-595�������� (117-137)ok.indd 134 6/3/17 3:37:37 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 135

วชาการและมาตรฐานการศกษา, สำนก. สำนกงานคณะกรรมการการศกษาข นพ นฐาน

กระทรวงศกษาธการ. คมอวทยากรเครอขายระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน. กรงเทพฯ :

โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ(ร.ส.พ.),2547.

ว ชาการและมาตรฐานการศกษา, สำนก. สำนกงานคณะกรรมการการศกษาข นพ นฐาน

กระทรวงศกษาธการ.แนวทางการดำเนนงานระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนในสถานศกษา.

กรงเทพฯ:โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ(ร.ส.พ.),2547.

ลกขณาสรวฒน.(2548).การศกษารายกรณ.กรงเทพฯ:โอเดยนสโตร.

ศกษาธการ,กระทรวง.กระทรวงสาธารณสข.คมอการสรางครเครอขายการดแลชวยเหลอนกเรยน

สำหรบบคลากรสถานศกษา และบคลากรสาธารณสข.กรงเทพฯ:โรงพมพชมนมสหกรณ

การเกษตรแหงประเทศไทยจำกด,2547.

-595�������� (117-137)ok.indd 135 6/3/17 3:37:37 PM

136 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

ทปรกษา นายกมลรอดคลาย เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

นายภาสกรพงษสทธากร หวหนาศนยพฒนาการนเทศและเรงรดคณภาพ

การศกษาขนพนฐาน

รองศาสตราจารยนงลกษณประเสรฐ ประธานพฒนาหลกสตรกลมแนะแนว

โครงการยกระดบคณภาพครทงระบบ

ตามแผนปฏบตการไทยเขมแขงของคณะครศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลยและศนยเครอขาย

ทวประเทศพ.ศ.2553-2555

สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย ดร.กมลรอดคลาย นายกสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย

รองศาสตราจารยนงลกษณประเสรฐ ทปรกษาสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย

รองศาสตราจารยดร.เรยมศรทอง ทปรกษาสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย

ผชวยศาสตราจารยดร.นรนาทแสนสา อปนายกฝายวชาการ

ผชวยศาสตราจารยกรกฎานกคม อปนายกฝายกจกรรม

ดร.สมศกดสดากลฤทธ ประธานภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

อาจารยวไลวรรณใจแกว กรรมการกลาง

อาจารยกาญจนาภวรวรรณ กรรมการกลาง

อาจารยธญสมรคเชนทรเดชา ผชวยนายทะเบยน

ผชวยศาสตราจารยเจษฎาบญมาโฮม กรรมการ

อาจารยปยพรรณพนทรพย เลขาธการ

อาจารยพชนพรสมานมตร สาราณยกร

คณะผจดทำ

-595�������� (117-137)ok.indd 136 6/3/17 3:37:38 PM

การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน 137

คณะผเขยน/ผเรยบเรยง นายสนตสขสนตศาสนสข ศนยเฉพาะกจชวยเหลอและคมครอง

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

อาจารยกาญจนาภวรวรรณ ขาราชการบำนาญ

อาจารยวราภรณหงสดลกกล ขาราชการบำนาญ

อาจารยวไลวรรณใจแกว ขาราชการบำนาญ

อาจารยนฤมลเนองชาง ศกษานเทศก

สำนกงานเขตพนทการศกษาสมทรปราการเขต1

อาจารยเอษณยฉตรวทยานนท โรงเรยนศรพฤฒนา

บรรณาธการ รองศาสตราจารยนงลกษณประเสรฐ

อาจารยวไลวรรณใจแกว

อาจารยธญสมรคเชนทรเดชา

อาจารยพชนพรสมานมตร

-595�������� (117-137)ok.indd 137 6/3/17 3:37:38 PM

138 การพฒนาระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

-595�������� (117-137)ok.indd 138 6/3/17 3:37:40 PM