ACK - Acknowledgement ADSL - Asymetric Digital Subscriber Line ANSI - American National Standards Institute ARP - Address Resolution Protocol ARPANET - Advanced Research Projects Agency Network ASCII - American Standard Code for Informa-tion Interchange ATM - Asynchronous Transfer Mode ATMARP - ATM Address Resolution Protocol AUI - Attachment Unit Interface BER - Basic Encoding Rules (ASN.1) BGP - Border Gateway Protocol BIP - Bit Interleaved Parity B-ISDN - Broadband Integrated Services Digi-tal Network BOM - Begining of Message BPDU - Bridge Protocol Data Unit bps - bits per second BRI - Basic Rate Interface BSS - Broadband Switching System CAC - Connection Admission Control CCITT - Consultative Committee on International Telephone and Telegraph (now ITU) CCS - Common Channel Signaling CCSS7 - Common Channel Signaling System 7 CEC - Common Equipment Card CEI - Connection Endpoint Identifier (UNI 3.0) CIP - Classical IP over ATM CIX - Commercial Internet Exchange CLIP - Classical IP CMIP - Common Management Information Protocol CMYK - Cyan-Magenta-Yellow-Black Codec - Coder/Decoder CSU - Channel Service Unit D/A - Digital to analog conversion DAT - Digital Audio Tape DCC - Data Country Code DHCP - Dynamic Host Configuration Protocol DIP - Dual In-Line Package Switch DLC - Data Link Control DLCI - Data Link Connection Identifier DMS - Digital Multiplex System DNS - Domain Name Service DSAP - Destination Service Access Point DSL - Digital Subscriber Line DSLAM - Digital Subscriber Line Access Mul-tiplexer DS-0 - Digital Signal (Level 0) DSU - Data Service Unit DTE - Data Terminal Equipment DTL IE - Designated Transit List Information Ethernet DVMA - Direct Virtual Memory Access DXI - Data Exchange Interface DXI - Digital Exchange Interface EDI - Electronic Data Interchange EGP - External (Exterior) Gateway Protocol ELAN - Emulated LAN (ATM Forum LANE) EOM - End of Message ESF - Extended Super Frame ESI - End System Identifier FCS - Frame Check Sequence FD - Frame Discard FEC - Forward Error Correction FIFO - First-In, First-Out FO - Fiber Optics FR - Frame Relay FR-SSCS - Frame Relay Service Specific Convergence Sublayer FTP - File Transfer Protocol FUNI - Frame based User-to-Network Interface (ATM Forum) GAN - Global Area Network

GB - GigaByte Gbps - Gigabit per second GUI - Graphical User Interface HDLC - High speed Data Link Control HDSL - High-bit-rate Digital Subscriber Line HSCSD - High Speed Circuit Switched Data HSSI - High Speed Serial Interface HTML - Hypertext Markup Language HTTP - Hypertext Transfer Protocol Hz - Hertz IAB - Internet Activities Board IANA - Internet Assigned Numbers Authority ICMP - Internet Control Message Protocol IDN - Integrated Digital Network IDP - Initial Domain Part IDRP - Inter-Domain Routing Protocol IDSL - ISDN Digital Subscriber Line IDU - Interface Data Unit (UNI 3.0) IESG - Internet Engineering Steering Group IGMP - Internet Group Management Protocol IGP - Internal (Interior) Gateway Protocol IGRP - Internal (Interior) Gateway Routing Protocol IN - Intelligent Network I/O - Input/Output IP - Internet Protocol IPI - Intelligent Peripheral Interface IPX - Internet Packet Exchange ISDN - Integrated Services Digital Network ISO - International Standards Organization ISOC - Internet Society ISP - Internet Service Provider ISSI - Inter-Switching System Interface ITU - International Telecommunications Union (formerly CCITT) JPEG - Joint Photographic Experts Group Kbps - Kilo bits per second KHz - Kilohertz LAN - Local Area Network LANE - LAN Emulation (ATM Forum) LAPB - Link Access Protocol B-Channel LEC - LAN Emulation Client or Local Ex-change Carrier LECS - LAN Emulation Configuration Server LES - LAN Emulation Server LIFO - Last-in, First-Out LIS - Logical IP Subnet LLC - Logical Link Control LSB - Least Significant Bit LTE - Line Terminating Equipment LUNI - LAN Emulation UNI MAC - Media Access Control MAN - Metropolitan Area Network MBONE - Multi-Media Backbone Mbps - Megabits (millions of bits) per second MCS - Multicast Server MDF - Main Distribution Frame MID - Message IDentifier MJPEG - Motion JPEG MPEG - Motion Picture Experts Group MSB - Most Significant Bit NAU - Network Access Unit NCC - Network Control Center NDIS - Network Driver Interface Specification NE - Network Element NETBIOS - Network Basic Input/Output Sys-tem NHRP - Next Hop Resolution Protocol NHS - Next Hop Server NIC - Network Interface Card

NIU - Network Interface Unit NIWF - Network Interworking Function NLPID - Network Layer Protocol ID NM - Network Management NMCC - Network Management Control Center NME - Network Management Entity NML - Network Management Layer NMS - Network Management Station NNI - Network-to-Network Interface NSAP - Network Layer Service Access Point ODI - Open Data Link Interface ONA - Open Network Architecture OOF - Out of Frame OS - Operating System PAD - Packet Assembler/Disassembler PAP - Password Authentication Protocol PBX - Private Branch Exchange PCM - Pulse Code Modulation PCN - Personal Communications Network PD - Propagation Delay PDU - Packet Data Unit PDU - Protocol Data Unit PID - Protocol IDentifier PING - Packet INternet Groper PLCP - Physical Layer Convergence Protocol PMP - Point to Multipoint POPS - Points of Presence POTS - Plain Old Telephone Service PPP - Point-to-Point Protocol PRI - Primary Rate Interface PSTN - Public Switched Telephone Network PTT - Post, Telephone, and Telegraph PVCC - Permanent Virtual Channel Connec-tion PVPC - Permanent Virtual Path Connection Q-Factor - Quality for JPEG RF - Radio Frequency RGB - Red-Green-Blue RIP - Routing Information Protocol RMON - Remote Monitoring SA - Source Address SAP - Service Access Point SCP - System control Processor SCSI - Small Computer Systems Interface SDH - Synchronous Digital Hierarchy SDLC - Synchronous Data Link Control SDU - Service Data Unit SFD - Start of Frame Delimiter SLIP - Serial Line IP SMDS - Switched Multimegabit Data Service SMTP - Simple Mail transfer Protocol SNA - Systems Network Architecture SNMP - Simple Network Management Proto-col SONET - Synchronous Optical Network SS - Switching System STP - Shielded Twisted Pair TA - Terminal Adapter TACS - Total Access Communications System Tbps - Terabits per second TCP - Transmission Control Protocol TCP/IP - Transmission Control Proto-col/Internet Protocol TFTP - Trivial File Transfer Protocol TLD - Top-Level Domain TM - Traffic Management UART - Universal Asynchronous Re-ceiver/Transmitter UNI - User-to-Network Interface UPS - Uninterruptable Power Supply

UTP - Unshielded Twisted Pair VCC - Virtual Channel Connection VDT - Video Display Terminal VIC - Video Conferencing VLAN - Virtual LAN VoIP - Voice over IP VPN - Virtual Private Network VTOA - Voice and Telephony over ATM WAN - Wide Area Network WipLL - Wireless Internet Protocol Local Loop WWW - World Wide Web

.avi

(Audio Video Interleaved) Ova ekstenzija znači da datoteka sadrži Microsoft-ov video zapis, pohranjen u Video for Windows formatu. Ovakva datoteka se može pregledati programom Media Player for Windows.Više o .avi formatu na adresi:http://www.sawstudio.com/Tutorials/AVIViewer/AVIViewerTutorials.html

.bmp

standardna oznaka za Microsoft-ovu grafičku bitmapiranu datoteku. Jednostavnije rečeno, to je drugi dio (ekstenzija) punog naziva jedne vrste elektronskog zapisa neke slike

Više o .bmp formatu na adresama:http://www.htmlgoodies.com/tutors/image_formats.htmlhttp://www.walthowe.com/navnet/faq/extguide.html

.pdf

(Portable Document File) Tip datoteke koji se pravi programom Adobe Acrobat, a mogu je praviti i Corel, Adobe Photoshop i neki drugi programi. Na Internetu su složeni dokumenti najčešće prikazani u PDF formatu jer se datoteke tog tipa bez problema čitaju na različitim tipovima računara. Sa Interneta se može besplatno preuzeti Program Acrobat Reader, kojim se ovakve datoteke mogu pregledati, ali ne i praviti.

Više o .pdf formatu na adresama:http://www.planetpdf.com/http://searchpdf.adobe.com/http://www.adobe.com/products/acrobat/readstep2.html

 ADSL

(Asymmetric Digital Subscriber Line). Asimetrična digitalna pretplatnička linija. To je nova tehnologija za brzi prenos podataka preko standardnih telefonskih linija. Zove se "asimetrična" jer je brzina prenosa podataka prema korisniku (download) mnogo veća nego brzina kojom se podaci prenose od korisnika prema mreži (upload). Teoretski, ADSL može ponuditi download brzinom 9 Mbps, a upload 640 Kbps.

Više o ADSL-u na adresama:http://www.adslguide.org.uk/http://www.imec.be/salomon/info/TutorialADSL.pdfhttp://www.howstuffworks.com/dsl.htm

 aliasing, anti-aliasing

Slike na ekranu računara se sastoje od malih pravougaonih elemenata - piksela. Ako slika predstavlja krivu, npr. krug ili dijagonalnu liniju, tada pravougaoni elementi prave nazubljen lik (jagged edge) i vide se "stepenice". Ta pojava se zove aliasing. Ona je neželjena i može se ublažiti popunom odgovarajućim pikselima, koji imaju međuboju između objekta i podloge. Taj način neutralizacije nazubljenja naziva se anti-aliasing. Programi poput PhotoShop-a mogu napraviti anti-aliasing i najčešće to čine automatski (default setting). Kada se primijeni anti-aliasing na GIF slike, povećava se broj upotrijebljenih boja, a time i veličina datoteke. Autori Internet strana

odlučuju šta im je tada važnije, brzina učitavanja slike (koja se smanjuje sa povećanjem datoteke) ili njen kvalitet. Drugi problem može nastati kada se anti-aliasing primijeni na prozirne slike sa neodgovarajućom podlogom i javi se tzv. halo effect, kao blaga ivica oko prozirne slike. Da bi se to izbjeglo, anti-aliasing treba primijeniti na kraju, kada je definisana finalna boja podloge. Slični problemi se javljaju i kod prenosa zvuka, kada se neželjeni efekti nazivaju buzz.

Više o ovom terminu na adresi:http://www.widearea.co.uk/designer/anti.html

 animated GIF

Datoteka sa grafičkim sadržajem, sastavljena od dvije ili više slika koje se brzo smjenjuju i daju efekt kretanja. Sa Interneta se može preuzeti mnogo ovakvih besplatnih edukativnih, reklamnih ili šaljivih animacija.

Više o .gif datotekama na adresama:http://hometown.aol.com/royalef/gifanim.htmhttp://www.webdeveloper.com/animations/

 applet

Ova riječ je izvedenica od riječi aplikacija. To je mali (Java) program, pridružen HTML strani. Kad se korisnik priključi na web stranu, browser prima ugrađeni aplet i on se aktivira na njegovom računaru.

 Više o ovom terminu na adresi:http://freewarejava.com/

 

ASCII

(American Standard Code for Information Interchange). Američki standardni kod za razmjenu informacija. Njime su definisani kodovi velikih i malih slova engleskog alfabeta, brojevi i specijalni karakteri, korištenjem samo 7 bitova. To je osnova za kodovanje jednostavnih tekstualnih sadržaja. Da bi se omogućilo kodovanje i više karaktera, kao što su npr. matematički simboli i posebni znaci, često se dodaje i osmi bit pa se tabela sa 128 proširuje na ukupno 256 karaktera. Postoje različiti standardi tih 256 karaktera, a jedan od najčešće korištenih na Internetu je ISO Latin 1 (ISO 8859-1).

 Više o ASCII standardu na adresama:http://www.bbsinc.com/symbol.htmlhttp://nickciske.com/tools/binary.php

 backbone

Centralni segment ili kičma jedne mreže koji povezuje manje ogranke. Kičmom možemo nazvati i glavni dio mreže jednog preduzeća ali i glavni dio daleko veće mreže koja pokriva veliko prostranstvo. Ipak, pod ovim terminom najčešće se podrazumijeva glavna komunikaciona okosnica na koju se priključuju dobavljači Internet usluga i veoma velike mreže. Slično kao kod saobraćaja motornih vozila, važno je da je na ovom glavnom putu moguća velika brzina protoka podataka. Ne postoji backbone cijelog Interneta.

Više o ovom terminu na adresi:http://www.nthelp.com/maps.htm

 bandwidth

U komunikacijama se ovaj termin odnosi na razliku između najviše i najniže frekvencije koja se može prenositi jednim prenosnim putem i izražava se u Hz, KHz ili MHz. U mrežnom smislu to je transmisioni kapacitet komunikacionog kanala i njime se izražava količina podataka, mjereno u bitovima, koja se može prenijeti u jedinici vremena. Jednostavna je analogija sa vodovodnim cijevima, gdje veća cijev može propustiti više vode za

isto vrijeme nego manja. Za kvalitetan prenos video sadržaja potrebno je i do 10.000.000 bps, zavisno od kompresije.

Više o ovom terminu na adresama:http://www.2wire.com/support/http://bandwidthplace.com/speedtest/

Bcc

(Blind Carbon Copy) Polje za pravljenje kopije e-mail poruke koja se šalje primaocu originala i još nekom drugom primaocu. Od CC (Carbon Copy) razlikuje se po tome što u ovom slučaju primalac originala ne vidi da li je (i kome) poslata kopija poruke. Primalac blind carbon copy vidi kome je upućena originalna poruka. U programu Outlook Express polje Bcc se vidi ako je u meniju View, pri kreiranju nove poruke, uključena opcija All Headers.

Više o BCC-u na adresama:http://www.microsoft.com/office/outlook/default.asphttp://email.about.com/cs/msoutlookoe/

binary

Brojni sistem u kojem su moguće samo dvije vrijednosti. One se najčešće označavaju jedinicom (1) i nulom (0). U računarima se koristi binarno kodovanje, pri čemu procesor obrađuje istovremeno 8, 16 ili 32 binarne cifre. Znaci, koje unosite sa tastature i vidite ih na ekranu, kodovani su kombinacijom 8 binarnih cifara. Kodna kombinacija slova A je 01000001.

Više o binarnom brojnom sistemu na adresama:http://www.learnbinary.com/home.htmhttp://www.howstuffworks.com/bytes.htm

 bit

Skraćeni naziv za jednu binarnu cifru - Binary digIT (0 ili 1). U tekstu se označava malim latiničnim slovom b. Kodna kombinacija od 8 bitova naziva se bajt (byte) i označava se velikim latiničnim slovom B. Primjer: 1 KBps (hiljadu bajtova u sekundi) je 8 puta veća brzina nego 1 Kbps (hiljadu bitova u sekundi). Veće jedinice su kilobit (Kb) i megabit (Mb).

Više o ovom terminu na adresi:http://www.howstuffworks.com/bytes.htm

bitmap

Grafički prikaz, načinjen od malih tačaka - piksela. Datoteke sa bitmapiranim sadržajem prepoznajemo po nekoj od sljedećih ekstenzija: BMP, GIF, JPEG, PSD, PCX, TIFF. . . Bitmapirane slike se nazivaju i rasterskim slikama. Druga vrsta grafike je vektorska grafika, kada slika nastaje kombinacijom pravih i krivih linija, pravilnih i nepravilnih zatvorenih površina. Na Internetu se koriste obje vrste grafike.

Više o ovom grafičkom formatu na adresi:http://www.htmlgoodies.com/tutors/image_formats.html

bookmark

Obilježavanje, postavljanje oznake koja olakšava brži povratak na neku stranu Interneta. To je kao kad čitate knjigu, pa na neki način obilježite poglavlje ili stranu. U programu Microsoft Internet Explorer, umjesto ovog termina "bookmark", obilježivač se naziva omiljenom stavkom (engl. "favourites"). Broj strana na koje biste se rado vratili i koje često posjećujete, brzo raste. Zato ih je dobro grupisati u posebne foldere, npr. za sport, za muziku, za posao. . .

Više o obilježavanju adresa na adresi:http://navigators.com/bookmarks.html

Boolean search

Ovaj termin se odnosi na pretraživanje na Internetu kada se koriste logički operatori I, ILI, NE (AND, OR, NOT). To su "Bulovi operatori", a dobili su naziv prema engleskom matematičaru Džordžu Bulu. Oni se na Internetu upotrebljavaju radi fokusiranja pri traženju nekog pojma. Primjer: ako tražimo riječ "maturanti", a istovremeno "1974" (maturanti AND 1974), biće pronađene samo one strane na kojima se pojavljuje i jedna i druga riječ.

Više o pretraživanju uz Bulove operatore na adresama:http://library.albany.edu/internet/boolean.htmlhttp://www.searchability.com/boolean.htmhttp://www.austlii.edu.au/worldlii/help/boolean.html

browser

Aplikacioni program koji otvara i prikazuje (čita) strane na Internetu. Postoje dva veoma popularna ovakva web čitača. Jedan je djelo firme Netscape, a drugi je napravio Microsoft. Čitač prihvata HTML ili XML kodove sa web strane, izvršava ugrađene skripte i programe i prikazuje tekst, muziku, video i linkove na druge strane. Kreatori web strana znaju da trebaju provjeravati kako njihov rad izgleda na različitim čitačima. Nekada strana, prikazana jednim čitačem, izgleda znatno drugačije od iste te strane, otvorene drugim čitačem.

Više o ovom terminu na adresama:http://webreference.com/internet/software/browsers/http://www.microsoft.com/windows/ie/downloads/ie6/default.asp

 byte

Niz od osam (8) binarnih cifara. To je osnovna jedinica računarske memorije. Bajt se označava velikim latiničnim slovom B. Jednim bajtom se obično predstavlja jedan karakter kao što je broj, slovo ili znak. To je mala jedinica, pa se u praksi upotrebljavaju i kilobajt (1 KB = 1.024 bajtova), megabajt (1MB = 1.048.576 bajtova) i gigabajt (1 GB = 1.073.741.824 bajtova). Primjer: Jedan bajt kojim je prikazano veliko latinično slovo B 01000010 = B

Više o ovom terminu na adresi:http://www.howstuffworks.com/bytes.htm

Cascading Style Sheets (CSS)

Kaskadni stilovi se koriste za definisanje jednog ili više različitih stilova na web strani ili na grupi strana. Mogu se postaviti stilovi slova (npr. font Arial, veličina 5, boja plava) ili stilovi izgleda strane, koji se zatim automatski jednostavno primjenjuju na krairanje novih strana. Ova tehnika je korisna, ali je treba pažljivo primjenjivati, jer različiti čitači web strana mogu različito interpretirati isti stil.

Više o ovom terminu na adresama:http://www.colostate.edu/Depts/CoopExt/SITE/TRAINING/csstrain.htmlhttp://www.w3.org/Style/http://www.westciv.com/style_master/academy/css_tutorial/

case sensitive

Osjetljivost na velika i mala slova. Ako je operativni sistem ili dio programa osjetljiv na velika i mala slova, tada će različito interpretirati sljedeće primjere: telekom, Telekom, TELEKOM, TeLeKoM . . . U računaru su velika i mala slova kodovana posebnim kombinacijama. Na Internetu osnovne adrese strana nisu osjetljive na velika i mala slova, ali oznake puta i imena fajlova mogu biti osjetljivi, zavisno od operativnog sistema. Čitač će jednako dobro prihvatiti: http://www.yahoo.com/ i Http://Www.Yahoo.Com/, ali će vjerovatno napraviti razliku između: http://sport.rukomet.com/prvaliga.html i http:// sport.rukomet.com/Prvaliga.html

Više o upotrebi velikih i malih slova na adresi:http://searchenginewatch.com/webmasters/capitalization.html

chat

Oblik elektronske komunikacije u realnom vremenu, gdje učesnici "razgovora" unose preko tastature ono što žele nekome saopštiti i to se pojavljuje na ekranu jednog ili više udaljenih sagovornika. Internet Relay Chat ili IRC je Internet protokol za ovakav oblik komuniciranja. Drugi, često korišteni sistemi su iChat i ICQ.

Više o chat komuniciranju na adresi:http://chat.msn.com/

 client

Računar u mreži koji izvršava sopstvene programe, a procesne podatke prima od drugog, centralnog računara - servera. Kada šaljete ili primate elektronsku poštu, vaš računar je klijent koji je priključen na neki e-mail server.

Više o ovom terminu na adresi:http://compnetworking.about.com/cs/clientserver/

client-server architecture

U client-server arhitekturi rad je distribuiran između mnogih klijenata (pojedinačnih računara), povezanih u mrežu sa jednim centralnim serverom. Na Internetu web čitači kao klijenti izvršavaju komande lokalnog softvera, a procesne podatke primaju od centralnog servera. Česta je situacija kada na serveru postoji centralna baza podataka kojom se koriste klijenti, pri čemu svaki klijent ima slobodu da se služi sopstvenim programom za obradu teksta.

Više o ovoj arhitekturi na adresi:http://compnetworking.about.com/cs/clientserver/

compression

Kompresija je tehnika kojom se jedna datoteka sabija (komprimuje) radi bržeg prenosa i manjeg zauzimanja memorije. U praksi se koristi više programa za ovakvo sažimanje: PKZIP, WinZip, Stuffit, gnu zip . . . Komprimovane datoteke najčešće imaju ekstenzije: arc, arj, gz, lha, lhz, taZ, taz, tgz, Z, zip, i zoo.

Više o kompresiji na adresi:http://ei.cs.vt.edu/~cs1205/compression/intro.html

cookieCookie (kolačić) je mali program koji se, sa različitim namjenama, ostavlja u vaš računar poslije posjete nekoj web strani. Nekada vam njegovo djelovanje može smetati, ali najčešće na neki način pomaže pri novom odlasku na tu stranu, jer ostaje zapamćena neka prethodna akcija. Primjer: ako neka strana ima verziju na tri jezika, "kolačić" može učiniti da nova posjeta strani bude baš na onom jeziku koji ste prethodno birali. To ubrzava rad, jer ne morate svaki put ponovo birati jezičku verziju.

Više o ovim "kolačićima" na adresi:http://www.cookiecentral.com/

copyrightZakonsko pravo autora, osobe ili organizacije kojim se štiti originalno djelo, djelimično ili u cjelosti, od neovlaštenog kopiranja ili prodaje. Štititi se mogu tekstovi, muzika, različite umjetničke tvorevine, a prekršaj može biti bilo koja vrsta kopiranja, uključujući fizičke ili elektronske kopije.

Više o autorskim pravima na adresama:http://www.walthowe.com/pubweb/copyright.htmlhttp://www.benedict.com/

country codeKrajnji dio geografske Internet adrese koji označava matičnu zemlju. Najveći broj zemalja u svijetu, koje su priključene na Internet, ima svoj posebni dvoslovni kod zemlje. Kodovanje je regulisano standardom ISO 3166. Ta dva slova su glavni domen svake zemlje.

Kompletna lista zemalja i njihovih kodova može se vidjeti na strani:http://www.walthowe.com/navnet/faq/country.html

crackerOsoba koja pristupa mreži ili računarskom sistemu sa lošim namjerama, najčešće da neovlašteno preuzme, ošteti ili promijeni podatke.

Više o ovom terminu na adresi:http://info.astrian.net/jargon/terms/c/cracker.html

 cyberspaceOvaj termin je stvoren u romanu "Neuromanser" Vilijama Gibsona, gdje se njime opisuje zamišljeni svijet visoke tehnologije, negdje u kosmosu. U savremenom svijetu to je virtuelni prostor ili svijet koji čini sve ono što se nalazi na Internetu: oprema, programi, ideje, ljudi, informacije. . .

Više o ovom terminu na adresama:http://users.cg.yu/neuromanser/index.htmhttp://www.ptt.yu/korisnici/n/i/nikolinv/gibson.htm

DNS

Ova skraćenica se odnosi na dva pojma:1. DNS = Domain name system. To je sistem imenovanja i organizovanja čvorova na Internetu.2. DNS = Domain name server. To je računar koji pretvara simbolična imena i adrese sa Interneta (npr. alfa.auxx.com) u odgovarajuće brojeve, nerazumljive korisniku (npr. 132.196.55.7) i obratno.

Više o DNS-u na adresi:http://www.webopedia.com/TERM/D/DNS.html

domain

Podgrupa Internet adresa. Postoji hijerarhija u organizaciji domena. Na visokom nivou organizacije može se naći neki od sljedećih domena:

com - komunikacione kompanijeedu - edukacione institucijegov - američka vladamil - američka vojskanet - organizacije održavanja Internetaorg - neprofitne organizacijedva slova nacionalnog koda, npr: us, uk, ba.

Više o domenima na adresama:http://www.icann.org/ (ICANN - The Internet Corporation for Assigned Names and Numbers)http://www.domainnamerights.org/

download

Kopiranje datoteke sa nekog udaljenog računara na lokalni računar. Taj postupak se primjenjuje npr. kada sa mreže preuzimate besplatne programe. Suprotna akcija se naziva upload. Tada se sa lokalnog računara datoteka prenosi na udaljeni server.

Više o ovom terminu na adresi:http://download.com.com/2001-20-0.html

Dynamic HTML (DHTML)

Programski jezik koji omogućava potpuno kontrolisanje događanja i pozicije elemenata pri kreiranju web strane. Podržavaju ga Microsoft Internet Explorer od verzije 4.0 i djelimično Net-scape od verzije 4.0.

Više o DHTML-u na adresama:http://www.dhtmlshock.com/articles.asp?ArticleID=1http://www.dhtmlcentral.com/

  (prefix)

Prefiks koji se postavlja da označi elektronsku verziju nekog oblika komuniciranja, npr. e-commerce, e-business, e-mail (elektronska trgovina, elektronsko poslovanje, elektronska pošta).

Više o ovom terminu na adresi:http://www.economist.com/research/InternetGuide/alphabetic.cfm?LETTER=E

e-mail

Elektronska pošta, proces slanja, primanja i memorisanja poruka u digitalnom obliku, preko telekomunikacionih uređaja. Ovim servisom se izvodi pismena komunikacija ljudi sa različitim tipovima računara i sa različitim operativnim sistemima. E-mail omogućava komunikaciju jedne osobe sa drugom, ili jedne osobe sa više drugih primalaca poruka. I pošiljalac i primalac imaju svoju e-mail adresu. Ona počinje korisničkim imenom. Zatim slijedi znak @ (kod, pri, majmunsko A, ludo A, engl. "at") i na kraju ime domena. Primjer e-mail adrese: zoranm@hotmail.com Ne treba miješati e-mail adresu i URL adresu koja je web adresa i uvijek počinje sa http://...

Više o elektronskoj pošti na adresama:http://www.microsoft.com/office/outlook/default.asp http://email.about.com/cs/msoutlookoe/

ethernet

Popularni, način povezivanja različitih tipova računara u lokalnu mrežu standardnim kablom. Ethernet je razvila firma "Xerox" i on može prenositi do deset miliona bita u sekundi (10 Mbs). Loša strana ovakvog povezivanja je što prekid u glavnom kablu može zaustaviti saobraćaj u velikim dijelovima mreže.

Više o ovom terminu na adresama:http://www.ethermanage.com/ethernet/ethernet.htmlhttp://www.techfest.com/networking/lan/ethernet.htmhttp://www.pulsewan.com/data101/ethernet_basics.htm

extranet

Proširenje unutrašnje mreže jedne firme (intraneta) preko Interneta na drugu manju, zatvorenu mrežu. Prvobitno se ovaj termin odnosio na sve dijelove jedne posebne mreže, koji se nalaze iza "vatrenog zida" (firewall) i kojima se pristupa preko Interneta.

Više o ovom terminu na adresama:http://www.privador.com/solutions/extranet.phtmlhttp://www.roostergraphics.com/ADMIN/present/extranet.html

FAQ

Uobičajena skraćenica za izraz Frequently Asked Questions (Često Postavljana Pitanja). To je dio sadržaja neke web strane, gdje se nalazi skup pitanja i odgovora na ta pitanja koja posjetioci često postavljaju.

Više o FAQ-u na adresi:http://developer.irt.org/faq.htm

firewall

Posebno napravljena softverska i (ili) hardverska prepreka koja se postavlja između lokalne mreže (npr. LAN u jednom preduzeću) i Interneta. Njena namjena je da zaštiti manju mrežu od upada hakera i drugih neautorizovanih "korisnika". Provjereni podaci prolaze kroz ovaj "vatreni zid" u lokalnu mrežu, a sve ostale "zid" ne propušta.

Više o "vatrenoj zaštiti" na adresama:http://www.greatcircle.com/tutorials/bif.html - firewallhttp://www.infosyssec.org/infosyssec/firew1.htm

flame

Plamen. Ljutito, žestoko, pa i uvredljivo pismo u elektronskoj pošti, npr. kao komentar na neki objavljeni članak. Ako se počnu razmjenjivati elektronska pisma takvog sadržaja između dvije ili više osoba, nastaje plameni rat (flame war).

Više o ovom terminu na adresi:http://info.astrian.net/jargon/terms/f/flame.html

frames

Okviri su tehnika kojom se koriste kreatori web strana kada žele sadržaj ekrana podijeliti na više manjih prozora. Svaki taj manji prozor se naziva okvir i ponaša se kao posebna strana. Prednost ovakvog dizajniranja je u tome što se jedan okvir može pregledati (scroll), dok za to vrijeme sadržaj drugih okvira miruje. Nedostatak je što neki web čitači ne podržavaju okvire.

Više o okvirima na adresi:http://www.pagetutor.com/pagetutor/frames/

frame relay

Širokopojasni (56 Kbps do 1,5 Mbps) standard, namijenjen za prenos podataka, a zasnovan na paketskoj komutaciji.

Više o ovom terminu na adresama:http://www.frforum.com/basicsguide.htmlhttp://www.cisco.com/univercd/cc/td/doc/cisintwk/ito_doc/frame.htm

freeware

Softver na kojem postoje autorska prava ali je dozvoljeno njegovo besplatno korištenje i kopiranje. Vidi shareware.

Više o besplatnim ponudama na adresi:http://www.freewarefiles.com/

FTP

(File Transfer Protocol). Protokol (skup standarda) za prenos datoteka između lokalnog i udaljenog računara, preko Interneta. Kreatori web strana svoje radove prenose na server FTP programom.

Više o ovom protokolu na adresi:http://www.cs.rpi.edu/courses/fall96/netprog/lectures/html/ftp/

GIF

(Graphical Interchange Format). Bitmapirani format grafičkih datoteka, koji je razvila firma "CompuServe". Često se koristi u kreiranju web strana. Datoteke u ovom formatu imaju u svom nazivu nastavak .gif, relativno su male i brzo se učitavaju. U ovom formatu prave se datoteke u kojima su crteži, umjetnički posteri i sve slike sa jasnom granicom među obojenim površinama. Specijalni oblici gif formata su: Animated GIF, Interlaced GIF i Transparent GIF.

Više o GIF formatu na adresama:http://www.gifworks.com/http://www.widearea.co.uk/designer/compress.html

hacker

U početku, ovaj termin se odnosio na dobrog poznavaoca računara, dizajnera, programera ili inženjera, koji je pravio izvanredne programe, više uživajući u praksi nego u teoriji. Danas se tim terminom označava osoba koja neovlašteno upada u tuđi sistem radi preuzimanja, izmjene ili uništenja podataka u njemu.

Više o ovom terminu na adresama:http://www.tuxedo.org/~esr/faqs/hacker-howto.htmlhttp://www.plethora.net/~seebs/faqs/hacker.html

Hertz, Hz

Jedinica mjere za frekvenciju. Jedan Hz ima periodična promjena kod koje se jedan cijeli ciklus izvrši za jednu sekundu. U Evropi je standard za struju 50 Hz, što znači da električna struja napravi 50 ciklusa u svakoj sekundi. U praksi se koriste i veće jedinice od osnovne: KHz, MHz i GHz. Ova jedinica je nazvana prema njemačkom naučniku Hajnrihu Hercu (Heinrich Hertz, 1857-1894), koji je otkrio i proučavao elektromagnetne talase.

 Više o ovoj jedinici na adresi:http://www.physicsclassroom.com/Class/sound/soundtoc.html

hex, hexadecimal

Sistem brojanja koji, za razliku od nama uobičajenog, dekadnog, ima osnovu 16. U tom sistemu cifre su od 0 do 9, a zatim od A do F. Jednim bajtom se mogu predstaviti heksadecimalni brojevi od 00 do FF. Heksadecimalno označavanje brojeva često se primjenjuje u programiranju, npr. kod kodovanja boja za web stranice u RGB (red/green/blue) sistemu. Da bi se razlikovali od dekadnih brojeva, heksadecimalnim brojevima se dodaje sufiks "h", npr. 35h, A2h, FBh itd.).

Više o heksadecimalnom brojnom sistemu na adresama:http://www.webopedia.com/TERM/H/hexadecimal.htmlhttp://www.myhome.org/pg/numbers.html

home page

Prva, glavna ili ulazna strana web sajta, ona koja se otvori kada u pretraživaču izaberete adresu. Na toj strani se obično nalazi i sadržaj cijelog sajta i linkovi na druge strane.

Više o ovom terminu na adresi:http://www.davesite.com/webstation/html/chapX1.shtml

HTML

(HyperText Markup Language). Sistem kodovanja, skup kodova koji se koristi za pravljenje i definisanje izgleda i funkcija web strana. U ovom jeziku koriste se tagovi. To su oznake, postavljene u zagradama uz tekst, namijenjene za kontrolu pozicioniranja i pravljenje lista, linkova, strukture, tabela, okvira... Njih prihvata web čitač (browser) i interpretirajući ih, na ekranu prikazuje stranu. HTML datoteke imaju ekstenziju .html ili .htm. Primjer dijela HTML koda:

Više o HTML-u na adresama:http://www.cwru.edu/help/introHTML/toc.htmlhttp://www.bfree.on.ca/HTML/

http

(HyperText Transfer Protocol). Protokol za prenos hiperteksta. To je osnovni protokol, kojim se prenosi komanda serveru i kaže mu se koju stranu da pošalje klijentu. Adresiranje te strane počinje sa "http://", a zatim slijedi ime domena ili IP adresa.

Više o http na adresi:http://www.jmarshall.com/easy/http/

hub

Centralna jedinica sa više priključaka (portova) u kojoj se spaja grupa računara na lokalnu mrežu. Obično se primjenjuje u zvjezdastoj konfiguraciji. Postoje aktivne i pasivne hub jedinice.

Više o ovoj jedinici na adresama:http://www.pcwebopedia.com/TERM/H/hub.htmhttp://www.howstuffworks.com/home-network8.htm

hyperlink

Tekst ili grafika na web strani koji, kad se aktiviraju (obično pritiskom na desni taster miša), izazivaju skok na drugu stranu ili na drugi dio iste strane. Hiperlinkovi se obično pojavljuju kao podvučeni tekst drugačije boje.

Više o hiperlinkovima na adresama:http://uaweb.arizona.edu/resources/tutorial/html/hyperlink.shtmlhttp://freespace.virgin.net/r.cawley/tutor5.html

hypermedia

Tehnologija koja omogućava efikasnu sistemsku integraciju dva ili više različitih tipova medija kao što su: tekst, zvuk, grafika i film…

Više o ovom terminu na adresi:http://dir.yahoo.com/Computers_and_Internet/multimedia/hypermedia/

hypertext

Poseban način prikazivanja teksta u kojem se klikom mišem na neke riječi prelazi na drugu riječ, stranu, poglavlje...

Više o ovom terminu na adresi:http://kbs.cs.tu-berlin.de/~jutta/ht/writing.html

Internet

Najveća svjetska mreža računara koju čine sve manje mreže zajedno. Internet omogućuje milionima ljudi (i poslovnih organizacija), širom svijeta, da međusobno komuniciraju i dijele informacije. Dostupan je svakome ko ima računar, odgovarajući softver, modem i telefonsku liniju. Zasnovan je na TCP/IP protokolu. Kada se piše

malim slovom, riječ "internet" označava manju lokalnu mrežu računara sa zajedničkim komunikacionim protokolom.

Više o Internetu na adresama:http://navigators.com/stats.htmlhttp://www.walthowe.com/ilrntree.htmlhttp://www.zakon.org/robert/internet/timeline/

Intranet

Privatna, zatvorena, poslovna mreža računara sa istim (TCP/IP) komunikacionim protokolom. Uobičajeno je da je, uz odgovarajuće sigurnosne mehanizme, povezana sa "vanjskim svijetom" - Internetom.

Više o Intranetu na adresama:http://www.intranetjournal.com/faqs/whatis/index.htmlhttp://www.intranets.com/

IP

(Internet Protocol). Internet protokol je skup pravila kojima se uređuje prenos podataka i paketa na Internetu.

Više o IP na adresama:http://www.cisco.com/warp/public/535/4.htmlhttp://oac3.hsc.uth.tmc.edu/staff/snewton/tcp-tutorial/

IP address

IP adresa, 32-bitna adresa koja se dodjeljuje svakom računaru na Internetu. Sastoji se od 4 broja, između 0 i 255, koji su odvojeni tačkom, npr. 147.91.22.114

Više o IP adresama na web stranama:http://www.webopedia.com/TERM/I/IP_address.htmlhttp://www.flumps.org/ip/

IRC

(Internet Relay Chat). Internet protokol koji omogućuje korisnicima iz cijelog svijeta da se susreću i "ćaskaju" u realnom vremenu, unoseći tekst preko tastature računara.

Više o IRC na adresama:http://www.irchelp.org/irchelp/new2irc.html - whathttp://www.walthowe.com/navnet/faq/ircq.html

ISDN

(Integrated Services Digital Network). Potpuno digitalna tehnologija povezivanja na Internet, kojom se preko postojećih telefonskih linija omogućava prenos podataka, govora i video signala brzinom do 128 Kbps.

Više o ISDN-u na adresama:http://www.isdnzone.com/http://www.alumni.caltech.edu/~dank/isdn/isdn_ai.html - TRAINING

ISP

(Internet Service Provider). Organizacija koja omogućava korisnicima pristup Internetu.

Više o ISP-u na adresi:http://isp.webopedia.com/TERM/I/ISP.html

Java

Programski jezik, sličan S++ jeziku, koji je razvila firma "Sun Microsystems". Svi računari na Internetu, nezavisno od operativnog sistema, mogu izvršavati programe napisane u ovom programskom jeziku. Mali Java programi, apleti, obogaćuju web strane animacijama, kalkulacijama, različitim efektima i mogućnostima interaktivnog rada.

Više o programskom jeziku Java na adresama:http://java.sun.com/docs/books/tutorial/http://www.javacoffeebreak.com/tutorials/gettingstarted/index.html

JavaScript

Jednostavan skriptni jezik. Razvila ga je firma "Netscape Communications", da bi bio ugrađivan u HTML dokumente radi povećanja dinamike na web stranama.

Više o ovom terminu na adresi:http://www.intranetjournal.com/faqs/jsfaq/index.html

JPEG

(Joint Photographic Experts Group). Veoma čest format grafičkih sadržaja na web stranama. Za razliku od GIF datoteka, koje mogu prikazivati do 256 boja, JPEG datoteke mogu prikazati na jednoj slici i do 16 miliona boja. Veličina ovakve .jpeg ili .jpg datoteke može se smanjivati redukcijom detalja na slici.

Više o JPEG formatu na adresi:http://www.widearea.co.uk/designer/compress.html

LAN

(Local Area Network). Lokalna mreža računara, tipična za manje udaljenosti ili za poslovne zgrade.

link

Istaknuti tekst, dugme, grafički ili neki drugi objekat na web strani, koje korisnici akriviraju klikom miša radi prelaska na drugi dio strane, na drugu stranu ili bilo koji sadržaj na Internetu.

Više o ovom terminu na adresi:http://www.pageresource.com/html/linking.htm

linux

Besplatan, Unix-kompatibilan, 32-bitni operativni sistem, namijenjen za rad na personalnim računarima, koji je 1991. godine razvio Linus Torvalds na helsinškom univerzitetu u Finskoj.

Više o ovom programu na adresama:http://www.linux.ie/http://linux.com/

metafile

Grafički format u kojem su kombinovane karakteristike bitmapirane i vektorske grafike. Metafajlovi su CGM, Corel Draw CDR datoteke, encapsulated Postscript EPS datoteke, Adobe Illustrator, Word Perfect Graphics WPG datoteke, PICT i RTF.

Više o ovom terminu na adresama:http://www.companionsoftware.com/PR/WMRC/WindowsMetafileFaq.htmlhttp://www.csn.ul.ie/~caolan/publink/libwmf/libwmf/doc/

meta tag

Opcioni HTML tag u zaglavlju web strane koji sadrži neke informacije u vezi s tom stranom. Može ih biti i više, a svaki sa različitim sadržajem. Primjer: Meta tag se često koristi uz sljedeće oznake: description, keywords, date, i copyright...

Više o ovom terminu na adresi:http://www.walthowe.com/pubweb/promote/pagepromo.html

MIDI

(Musical Instrument Digital Interface). Digitalni interfejs muzičkih instrumenata. To je standardni format koji predstavlja kvalitetnu digitalnu formu zvuka muzičkih instrumenata. MIDI datoteka ima ekstenziju MID i može se postaviti kao muzička pratnja uz web stranu.

Više o MIDI datotekama na adresama:http://www.walthowe.com/pubweb/audio.htmlhttp://www.walthowe.com/navnet/faq/extguide.html

modem

Skraćenica od MOdulator/DEModulator. Uređaj koji omogućava komunikaciju između dva udaljena računara preko standardne telefonske linije. Odlazni signal iz računara u modemu se pretvara iz digitalnog oblika u analogni, a dolazni iz analognog u digitalni. Modem može biti u računaru (interni) ili izdvojen kao posebna jedinica pored računara (eksterni).

Više o modemima na adresama:http://modemfaq.home.att.net/http://www.howstuffworks.com/modem.htm

multimedia

Sposobnost računara da primjenom dva ili više različitih medija realizuje prezentacije ili analize. Primjer su edukativni sadržaji ili enciklopedije na Internetu. Tu se kombinuju tekst, zvuk, animacije, pa i inserti iz filmova.

Više o ovom terminu na adresi:http://www.prenhall.com/divisions/ESM/app/hooper/

PING

(Packet InterNet Groper). Program kojim se ispituje veza na Internetu. Radi tako što pošalje kratku poruku (paket) prema IP adresi drugog računara i provjerava da li je od njega stigao odgovor.

Više o ovom terminu na adresi:http://www.fifi.org/services/ping

pixel

(Picture element) Najmanji element slike na ekranu računara. Uobičajeno je da ekrani danas imaju od 640 (horizontalno) x 480(vertikalno) pa do 1600 x 1200 piksela. Jedan piksel može biti predstavljen sa 2, 4, 8, 16 ili 24 bitova, pa od toga zavisi i koliko boja može biti prikazano (crno-bijelo, 16 boja, 256 boja, 65356 boja ili preko 16 miliona boja).

Više o ovom terminu na adresi:http://www.howstuffworks.com/monitor.htm

plug-in

Sinonim za mali program koji se dodaje većem programu da bi se proširile njegove mogućnosti. Ovakvi dodaci omogućavaju da web čitači mogu prikazati različite multimedijalne efekte ili da se grafički programi obogate novim mogućnostima.

Više o ovom terminu na adresi:http://thepluginsite.com/knowhow/tutorials/introduction/introduction.htm

port

Konektor (priključak), na zadnjoj strani računara, u koji se može uključiti periferni uređaj, štampač, monitor, modem, tastatura, miš, itd. Drugo značenje ove riječi odnosi se na identifikacioni broj koji ukazuje na određeni Internet servis, npr. HTTP obično koristi port 80, e-mail port 25 itd.

Više o portovima na adresi:http://www.walthowe.com/navnet/faq/ports.html

portal

Web sajt koji nudi posjetiocu mnogo informacija različitog tipa: vijesti, besplatne programe, reklame i tome slično. S te strane se obično dalje pretražuje Internet. Poznati portali i njihove mašine za pretraživanje su: AltaVista, Excite, Lycos, Yahoo, Netscape Netcenter...

Više o portalima na adresama:http://www.yahoo.com/http://www.excite.com/http://home.netscape.com/

protocol

Skup pravila kojim se definiše oblik poruke i način komuniciranja između dva računara. Isti protokol omogućuje da različiti računari i operativni sistemi budu u vezi. Na Internetu ima više protokola: HTTP (za web strane), FTP (za prenos datoteka), POP (za elektronsku poštu), TCP/IP, Xmodem, Zmodem…

Više o protokolima na adresama:http://www.w3.org/Protocols/http://www.manning.com/getpage.html?project=hethmon&filename=Chapter2.html

RGB

(Reed, Green, Blue) Tri osnovne (aditivne) boje: crvena, zelena i plava. Njihovim miješanjem nastaju sve ostale boje na ekranu. Svaka boja na web strani ima svoju heksadecimalnu kodnu oznaku u obliku aabbcc, gdje aa znači stepen prisutnosti crvene boje, bb zelene i cc plave. Intenzitet boje može biti od 00 do FF (256 nivoa). Čista crvena boja je FF0000 (nema zelene i plave). Kodna oznaka bijele boje je FFFFFF, a crne 000000.

Više o RGB-u na adresama:http://www.cecs.csulb.edu/~jewett/colors/index.htmlhttp://www.dtp-aus.com/htmcolrm.html

router

Računar ili hardverska jedinica posebne namjene koja spaja računarske mreže, dijelove mreža ili lokalnu mrežu sa Internet servis provajderom. Kontroliše prenos paketa od izvora do odredišta, obezbjeđujući optimalne i alternativne puteve, ako je potrebno.

Više o ovoj jedinici na adresama:http://www.sangoma.com/fguide.htmhttp://www.homenethelp.com/router-guide/index.asp

search engine

Mašina za pretraživanje, alat kojim se pretražuje Internet, Intranet, sajt ili baza podataka u potrazi za selektovanim terminom. Za korisnika to je web strana od koje se polazi kada treba naći neku informaciju na Internetu.

Kako rade neki od poznatijih svjetskih pretraživača može se vidjeti na sljedećim adresama:http://www.altavista.digital.com/,http://www.aol.com/,http://www.excite.com/,http://www.goto.com/,http://www.google.com/,http://www.lycos.com/,

http://www.krstarica.com/http://www.yahoo.com/,... .

server

Računar koji omogućuje vezu ka drugim mrežnim resursima i pruža usluge ostalim računarima u mreži, pomoću odgovarajućeg softvera. Jedan server može objedinjavati više programa, pa samim tim i davati više različitih usluga, npr. za razmjenu pošte i za korisničke prezentacije.

Više o ovom terminu na adresi:http://www-3.ibm.com/software/webservers/appserv/tutorial.html

shareware

Softver koji se nudi za slobodno preuzimanje na Internetu da bi se isprobao. Korisnik, kasnije po isteku probnog perioda, odlučuje da li će ga kupiti, tj. platiti punu cijenu. Nekada se takvi programi nude u cjelosti, a nekada u komercijalnoj formi, sa dijelom ukupnih mogućnosti.

Više o ovom terminu na adresama:http://shareware.cnet.com/http://www.supershareware.com/

site

Posebno "mjesto" na Internetu. Ovim terminom se često naziva web strana, ali sajt obično ima više strana pod istim imenom sajta.

Više o ovom terminu na adresi:http://www-106.ibm.com/developerworks/library/us-cranky1.html

smiley face

Kombinacija karaktera, unesenih sa tastature, koja, gledano u cjelini, izgleda kao lice sa izraženom emocijom ("emoticon"). Evo nekoliko primjera:

 

:-) Osmijeh, sreća:-( Tuga:' -( Plakanje:-)) Velika sreća:-* Poljubac:-o Oh! IznenađenjeC|:-= Čarli Čaplin:-'| Prehlada

Više o smiley face i emocijama na adresi:http://www.netlingo.com/smiley.cfm

spam

Poruka koja se elektronskom poštom šalje na više adresa, bez saglasnosti primalaca. Obično sadrži promociju nekog proizvoda ili usluge. Primaoce ta poruka najčešće iritira, jer im nepotrebno opterećuje "poštanski sandučić". Među ovakve poruke svrstavaju se: lančana pisma, igre na sreću, reklame proizvoda, usluga ili pornografskih strana na Internetu, ponuda piratskog softvera itd.

Više o ovom terminu na adresi:http://www.cauce.org/

surf

Pretraživanje sadržaja na Internetu, bez posebnog cilja, lutanje.

Jedna od adresa odakle možete početi pretraživanje je:http://cui.unige.ch/meta-index.html

TCP/IP

(Transmission Control Protocol/Internet Protocol).Skup komunikacionih protokola potrebnih za komuniciranje na Internetu.

Više o TCP/IP na adresama:http://www.cisco.com/warp/public/535/4.htmlhttp://oac3.hsc.uth.tmc.edu/staff/snewton/tcp-tutorial/

transparent GIF

Jedna vrsta elektronskog zapisa slike u GIF formatu, kada se boja pozadine načini prozirnom. Takve slike se često koriste pri formiranju grafičkih sadržaja na web strani jer se dobro kombinuju sa drugim objektima.

Više o ovom terminu na adresama:http://info.med.yale.edu/caim/manual/graphics/transparent_gifs.htmlhttp://www.webopedia.com/TERM/G/GIF.html

Trojan horse

Trojanski konj, destruktivni program kojim se računar "zarazi", obično preuzimanjem nekog programa sa Interneta ili priloga uz elektronsku poštu. Kad se pokrene ovakav program, aktivira se virus koji može oštetiti ili uništiti podatke na disku računara.

Više o ovom terminu na adresama:http://www.bluekestrel.com/trojan_horses.htmhttp://www.howstuffworks.com/virus.htm

UNIX

(čita se "juniks"). Moćan i fleksibilan multikorisnički operativni sistem, razvijen 1969. godine u "Bell Labs". Prvobitno je bio namijenjen za velike sisteme, a sada se koristi i u personalnim računarima. Postoji nekoliko besplatnih (ili gotovo besplatnih) verzija ovog operativnog sistema, uključujući tu i popularni Linux. UNIX se veoma često koristi u serverima na Internetu.

Više o ovom operativnom sistemu na adresama:http://www.isu.edu/departments/comcom/unix/workshop/unixindex.htmlhttp://www.ee.surrey.ac.uk/Teaching/Unix/

upload

Prenos datoteke iz računara korisnika u drugi računarski sistem preko modema i neke linije, pri čemu se koristi transfer protokol (FTP). Taj isti proces, gledan iz pozicije računara koji prima podatke, zove se download (preuzimanje podataka).

Više o ovom terminu na adresi:http://www.walthowe.com/pubweb/faq.html

URL

(Uniform Resource Locator)Adresa strane ili datoteke na Internetu. Adresiranje ima standardnu formu: protokol://adresa. Primjer: http://www.microsoft.com/ Umjesto oznake http može biti ftp za prenos datoteka, telnet za direktnu, interaktivnu komunikaciju sa određenim računarom ili mailto za elektronsku poštu.

Više o URL-u na adresi:http://www.walthowe.com/navnet/faq/url.html

Usenet Newsgroups

Diskusione grupe na Internetu o nekoj temi gdje korisnici čitaju nečije komentare ili ostavljaju svoje mišljenje. Pokrivaju gotovo sve oblasti ljudske djelatnosti. Smatra se da ih ima preko 20 hiljada, a osam primarnih serija: comp, humanities, misc, news, rec, sci, soc i talk.

Više o ovom terminu na adresama:http://www.usenet.com/http://net.gurus.com//usenet

vector graphics

Crtanje pomoću računara kada slika nastaje kombinacijom boja, pravih i krivih linija, pravilnih i nepravilnih zatvorenih površina. Dobra osobina vektorske (objektno orijentisane) grafike je to što se objekti mogu povećavati bez gubitka oštrine. To je zato što njihov oblik ne nastaje od niza tačaka, već se formira po matematičkom proračunu. Na Internetu se koristi i vektorska i bitmapirana (rasterska) grafika.

Više o vektorskoj grafici na adresi:http://www.htmlgoodies.com/tutors/image_formats.html

VPN

(Virtual Private Network) Privatna mreža u okviru javne mreže. Tipičan primjer je mreža jedne poslovne organizacije koja ima kancelarije u dva udaljena mjesta. Tada se formira preko Interneta virtuelna privatna mreža (VPN) uz odgovarajuće mehanizme zaštite od neželjenih posjetilaca.

Više o VPN-u na adresama:http://www.vpnc.org/http://www.homenethelp.com/vpn/

virtual reality

Virtuelna, prividna realnost. To je računarska simulacija realnog trodimenzionalnog svijeta. Posmatrači (učesnici) tog svijeta, koji postoji samo u računaru, imaju kacigu, naočare, rukavice i pojas, kao ulazne uređaje, i imaju dojam kao da borave i kreću se u stvarnom svijetu.

Više o ovom terminu na adresama:http://abilitymagazine.com/boone_virtual.htmlhttp://www.isi.edu/isd/VET/vet-body.html

virus

Destruktivni računarski program koji se sam multiplicira i inficira druge programe ili diskove. Napravljen je s namjerom da se izazove šteta ili poremećaj u radu računara. Neki virusi mogu jedno vrijeme biti potpuno neaktivni, očekujući neku akciju ili datum kada će preći u destruktivnu fazu. Dobra zaštita od virusa je kontrola svih ulaznih podataka nekim od antivirusnih programa.

Više o računarskim virusima na adresama:http://www.symantec.com/http://www.howstuffworks.com/virus.htmhttp://avp.ch

W3C

(World Wide Web Consortium). Organizacija koja podstiče realizaciju web potencijala i propisuje standarde za Internet.

Više o W3C na adresi:http://www.w3c.org/

WAN(Wide Area Network)

Mreža računara u kojoj se velikim brzinama komunicira na velike daljine, najčešće kablovskim ili satelitskim vezama.

Više o WAN-u na adresi:http://www.marconi.com/html/education/webbasedwantheory.htm

WWW(World Wide Web)

Pojam koji se nekada miješa sa pojmom Interneta, a u stvari je samo jedan njegov dio. To je put, koji kao paukova mreža omogućuje pristupanje informacijama na Internetu, a one mogu biti u obliku teksta, grafike, audio ili video zapisa.

Više o WWW na adresama:http://www.walthowe.com/navnet/faq/www.htmlhttp://www.zakon.org/robert/internet/timeline/

 worm

Vrsta virusnog programa koji se sam, kao crv (worm), prenosi i multiplicira kroz mrežu računara. Najpoznatiji virusi ove vrste napravili su ogromne štete na Internetu za vrlo kratko vrijeme.

Više o ovom terminu na adresama:http://www.symantec.com/avcenter/venc/data/happy99.worm.htmlhttp://www.howstuffworks.com/virus.htm

WYSIWYG

(What You See Is What You Get). "To što vidiš to ćeš i dobiti". Ovaj pojam označava nastojanje da sadržaj ekrana bude tačno onakav kakav će biti odštampan na štampaču.

Više o ovom terminu na adresi:http://www.webopedia.com/TERM/W/WYSIWYG.html

X.25

CCITT preporuka koja je međunarodni standard za uskopojasnu paketsku komutaciju.

Više o X.25 na adresama:http://www.sangoma.com/x25.htmhttp://www.rad.com/networks/1996/x25/x25.htm