近傍 ULIRG の ブラックホール質量

  • Upload
    luther

  • View
    105

  • Download
    12

Embed Size (px)

DESCRIPTION

2010.02.20. 近傍 ULIRG の ブラックホール質量. 大井渚 ( 総合研究大学院大学 ) 今西昌俊 ( 国立天文台 ). 1.Introduction. QSO. ・非常に明るい( L>10 12 L o ) AGN M BH ~ 10 8 M o. ☆ M BH ~ 10 7 M o のガスに富む銀河の衝突・合体で形成可能 ( シミュレーション ) (Sanders & Mirabel 1996) ・多くの母銀河は楕円 (Bahcall+97, McLure+99). - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

  • ULIRG ()()2010.02.20

  • 1.IntroductionQSO MBH ~ 107Mo ()(Sanders & Mirabel 1996)(Bahcall+97, McLure+99)L>1012LoAGNMBH 108Mo major merger Hopkins ()accretion

  • ULIRG1.IntroductionLIR(8-1000m) > 1012Lo

    QSO

  • H2OStarburst+AGNAGNULIRGULIRG1.Introduction

  • Sanders & mirabel (1996)QSO Lir~a few * 1012LoM(H2)~a few * 1010Mo ULIRG QSO with strong IR emission QSO

    Tacconi et al. (2002)ULIRGLK-bandradio-laud QSO (radio-quiet QSO) MBH_ULIRG < MBH_radio-laud QSOULIRGradio-laud QSO ULIRGradio-laud QSO QSOULIRG1.Introduction

  • ULIRG QSOMBHReff (MBHMBHMbulge)ULIRGNIRK-bandVeilleux(2002)K-bandUH2.2m18/118Marconi & Hunt (2003)2.goal

  • IRAS 1Jy ULIRG(Kim & Sanders 1998)DEC

  • de Vaucouleurs profileIRAS08559+1053IRAS13335-2612mag/arcsec2r1/4 [kpc1/4]4.results

  • AM0956-282Reff=2.05Reff=1.35Rothberg & Joseph (2004)mag/arcsec2r1/4 [kpc1/4]4.results

  • AM1158-333Reff=1.27Reff=1.10mag/arcsec2r1/4 [kpc1/4]Rothberg & Joseph (2004)4.results

  • Reff (kpc)numberReff5. discussionReff_K < Reff_J!?

  • (Reff_J)SMBH(MBH)log MBH=(1.130.17)log Reff_J+(7.490.12)log MBHlog Reff_J(Tremaine et al. 2002; Marconi & Hunt 2003)

  • Reff_JMBH5. discussion

  • ULIRG

    Reff_KReff_JULIRG

    Reff_JSMBH log MBH = 7.0-9.0MoQSOSMBHMBH-Reff_JULIRGReff_J6. summary

  • LIRGLIRGs
  • LIRGs
  • ULIRGMBH_ULIRG, MBH_LIRGMBH_ULIRG < 106.5-8.5MoMBH_LIRG < 107.5-9.5Mo

  • L>1012LoAGNMBH = ~ 108Mo

    or(Bahcall+97, McLure+99)

    MBH ~ 107Mo ()(Sanders & Mirabel 1996)

    QSO vs ULIRGQSO

  • Sanders & mirabel (1996)QSO Lir~a few * 1012LoM(H2)~a few * 1010Mo ULIRG QSO with strong IR emission QSO

    Tacconi et al. (2002)ULIRGLK-bandradio-laud QSO(radio-quiet QSO) MBH_ULIRG < MBH_radio-laud QSOULIRGradio-laud QSO ULIRGradio-laud QSO QSOULIRG

  • The relation between MBH and L, Re, Mbul of spheroid galaxyMarconi & Hunt (2003)ULIRG QSONIRULIRG:IRSF, QSO:HST&

  • IRAS 1Jy ULIRG(Kim & Sanders 1998) z < 0.15 31 / 48 z > 0.15 9 / 33LIRG (Lir>1011Lo) 38IRSF / SIRIUS7.77.7ULIRGJ, H, K2008/9/17 2008/10/72009/2/11 2008/3/10

  • IRAS13335-261210kpc10kpcIRAS08559+1053AM1158-3331kpcSurface brightness [mag/arcsec2]r1/4[kpc1/4]r1/4[kpc1/4]r1/4[kpc1/4]J-band image&re=2.220.08 [kpc]re=4.170.40 [kpc]re=1.420.18 [kpc](r) = eff + 8.325[(r/reff)1/4-1] (Rothberg & Joseph 1994)

  • (Reff)SMBH(MBH)log MBH=(1.130.17)log Reff+(7.490.12)log MBHlog Reff(Tremaine et al. 2002; Marconi & Hunt 2003)

  • (Bahcall+97, McLure+99)

    MBH ~ 107Mo ()(Sanders & Mirabel 1996)QSO vs ULIRGQSOL>1012LoAGNMBH 108Mo

  • IRAS13335-261210kpc10kpcIRAS08559+1053AM1158-3331kpcSurface brightness [mag/arcsec2]r1/4[kpc1/4]r1/4[kpc1/4]r1/4[kpc1/4]J-band image&re=2.220.08 [kpc]re=4.170.40 [kpc]re=1.420.18 [kpc](r) = eff + 8.325[(r/reff)1/4-1]

  • ULIRGMBH_ULIRG, MBH_LIRGMBH_ULIRG < 106.5-8.5Mo

  • QSOULIRG

    JULIRGSMBH log MBH = 6.5 8.5 MoQSOSMBH

  • ULIRGMBH_ULIRG, MBH_LIRGMBH_ULIRG < 106.5-8.5MoMBH_LIRG < 107.5-9.5Mo

  • QSOULIRG

    JULIRGSMBH log MBH = 6.5 8.5 MoQSOSMBH

    LIRGSMBHlog MBH = 7.5 9.5 MoULIRG

    MBH_ULIRGQSO!?ULIRG(QSO)LIRG!?

  • Sanders98?tacconi02?ULIRGQSO

  • kAM1255-430re=15.0

  • kArp187

  • kNGC2914

  • RJ

  • veilleux02

  • Veilleus2002K-bandUH2.2m18/118

  • effective radius (kpc)number