ΤμήμαΧημείας - UCY · αναφορά στα υδατικό διάλυμα, στην ενεργότητα και το ph, ... χείων, Σύνθεση h2so4, Σύνθεση

138

ΠPOEΔPOΣΣοφία Χαραλάμπους-Hayes

ANTIΠPOEΔPOΣΑναστάσιος Ι. Τασιόπουλος

KAΘHΓHTΕΣΆγγελος Μ. ΕυσταθίουΑναστάσιος Δ. ΚεραμιδάςΕπαμεινώνδας ΛεοντίδηςΙωάννης ΠασχαλίδηςΚώστας Σ. ΠατρίκιοςΠαναγιώτης Α. ΚουτεντήςΧάρης Ρ. Θεοχάρης

ANAΠΛHPΩTEΣ KAΘHΓHTEΣΑναστάσιος Ι. ΤασιόπουλοςΑθανάσιος ΝικολαΐδηςΚωνσταντίνα Π. Καπνίση-ΧριστοδούλουΝικόλαος Ε. ΧρονάκηςΣοφία Χαραλάμπους-Hayes

EΠIKOYPOIKAΘHΓHTEΣΕυτυχία Πινακουλάκη

ΛΕΚΤΟΡΕΣΑγάπιος ΑγαπίουΣάββας Γεωργιάδης

Σχολή Θετικών και Εφαρμοσμένων Επιστημών

Τμήμα Χημείαςwww.ucy.ac.cy/chem

139

Η ΧΗΜΕΙΑ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥH Χημεία στο Πανεπιστήμιο Κύπρου άρχισε να διδάσκεταιτο 1992 με τη δημιουργία του Τομέα Χημείας, ο οποίος ήτανενταγμένος στο Τμήμα Φυσικών Επιστημών. Το 1994, ο Τομέας Χημείας δέχθηκε τους πρώτους φοιτητές, ενώ ταπρώτα πτυχία Χημείας απονεμήθηκαν τον Ιούνιο του 1998.Ο Tομέας Χημείας μετεξελίχθηκε σε ανεξάρτητο Τμήμα τοΦεβρουάριο του 2000. Τα προγράμματα Μάστερ και Διδα-κτορικού στη Χημεία άρχισαν να λειτουργούν επίσημα το1998 και επέδειξαν αξιοσημείωτο δυναμισμό, οδηγώνταςστην ερευνητική καταξίωση του Τμήματος.

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣΗ Χημεία είναι μια από τις βασικές θετικές επιστήμες και έχειως αντικείμενο τη μελέτη των μετατροπών της ύλης μέσωχημικών αντιδράσεων (συνθετική χημεία), αλλά και την ταυ-τοποίηση της χημικής δομής της ύλης (αναλυτική χημεία).Παράλληλα, αποτελεί βασικό πυλώνα για πλήθος άλλων επιστημών όπως η Ιατρική και οι Επιστήμες της Υγείας, οιΕπιστήμες του Περιβάλλοντος και οι πλείστοι τομείς της Μηχανικής. Για την επίτευξη των στόχων της, η Χημεία έχειαναπτύξει συνθετικές και αναλυτικές μεθοδολογίες αλλά καιμια ευρύτατη θεωρητική βάση. Επιπλέον, η Χημεία συνερ-γάζεται στενά με όλες τις άλλες θετικές επιστήμες για τηνεπίλυση δύσκολων διεπιστημονικών προβλημάτων και συ-νεπώς αποτελεί επιστήμη-κλειδί για το σύγχρονο πολιτισμό.

ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣΣκοπός του Τμήματος είναι η προαγωγή της επιστημονικήςγνώσης και έρευνας στη Χημεία και η παραγωγή πτυχιούχωνυψηλού επιπέδου. Το Τμήμα Χημείας έχει δημιουργήσει έναπλήρες και σύγχρονο πρόγραμμα σπουδών το οποίοπαράγει άρτια εκπαιδευμένους επιστήμονες ικανούς νααντιμετωπίσουν τις σύγχρονες προκλήσεις της Χημείας. Οιαπόφοιτοι στελεχώνουν την τοπική χημική βιομηχανία(πλαστικά, φάρμακα, τρόφιμα, ποτά, ξυλεία, οικοδομικάυλικά, απορρυπαντικά, καλλυντικά κ.ά.), ιδιωτικές εταιρείεςπροϊόντων υψηλής τεχνολογίας, κρατικές υπηρεσίες και τηνεκπαίδευση στηρίζοντας έτσι την τεχνολογική ανάπτυξη τηςΚύπρου. Η Χημεία είναι μια ευρεία επιστήμη με πολλούςκλάδους και με υψηλού βαθμού εξειδίκευση, η οποίαεπιτυγχάνεται σε μεγάλο βαθμό στο μεταπτυχιακό επίπεδο.Σημαντικός αριθμός αποφοίτων του Τμήματος Χημείαςπροχωρούν σε μεταπτυχιακές σπουδές επιπέδου Μάστερ ήΔιδακτορικού.

ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝAπό το ακαδημαϊκό έτος 2017-2018 η εισδοχή των φοιτη-τών γίνεται στο νέο ενιαίο πρόγραμμα σπουδών Χημείας,ενώ οι εισακτέοι των προηγούμενων ετών έχουν κατανεμη-θεί σε τρία προγράμματα σπουδών, βασισμένα σε τρεις κατευθύνσεις της Χημείας, που καταλήγουν σε ισότιμο Πτυχίο Χημείας, με έμφαση (α) στη Βιολογική Χημεία, (β) στηΧημεία Τροφίμων και Περιβάλλοντος και (γ) στη Χημεία τωνΥλικών. Παράλληλα με τα προγράμματα αυτά, το Τμήμα δίνεισε φοιτητές άλλων τμημάτων τη δυνατότητα απόκτησηςδευτερεύοντος Πτυχίου Ειδίκευσης στη Χημεία (Minor Degree in Chemistry).

Τα προγράμματα σπουδών της Χημείας είναι βασισμένα στοECTS και περιλαμβάνουν: (α) Eισαγωγικά Mαθήματα στηΧημεία, Φυσική, Μαθηματικά και Πληροφορική (1ο και 2οεξάμηνο), (β) Bασικά Mαθήματα για το Πτυχίο Χημείας, όπωςΑναλυτική Χημεία, Ανόργανη Χημεία, Οργανική Χημεία,Φυσικοχημεία, Βιοχημεία (3ο–6ο εξάμηνο) και (γ) ειδικάμαθήματα που αφορούν την κάθε διακριτή κατεύθυνση τουΠτυχίου Χημείας (7ο και 8ο εξάμηνο) για τους φοιτητές πουέχουν εισαχθεί στις τρεις κατευθύνσεις της Χημείας, ενώ γιατους φοιτητές που εισάγονται στο νέο ενιαίο πρόγραμμαΧημείας προσφέρονται μαθήματα σε ποικίλες σύγχρονεςπεριοχές της Χημείας στον έβδομο και όγδοοκαι εξάμηνοσπουδών. Για την απόκτηση Πτυχίου Χημείας, απαιτείται ησυμπλήρωση 240 ECTS.

Η διδασκαλία της Χημείας γίνεται στο θεωρητικό επίπεδο μεδιαλέξεις, που συμπληρώνονται από σεμινάρια και φροντι-στηριακές ασκήσεις. Η Χημεία είναι, ωστόσο, πειραματικήεπιστήμη και, ως εκ τούτου, το πρόγραμμα σπουδών τουΤμήματος δίνει μεγάλη έμφαση στα εργαστηριακά μαθή-ματα (οκτώ εργαστήρια των 6-7 ECTS), τα οποία είναι αυτό-νομα, δηλαδή η βαθμολογία τους δεν συμψηφίζεται μεαυτήν των αντίστοιχων θεωρητικών μαθημάτων. Η ολοκλή-ρωση του πτυχίου Χημείας απαιτεί τη συμπλήρωση 10 ECTSσε ξένη γλώσσα και τη συμπλήρωση άλλων 20 ECTS με τέσ-σερα μαθήματα ελεύθερης επιλογής από τρεις τουλάχιστονσχολές του Πανεπιστημίου, όπως προβλέπεται από τους σχε-τικούς κανόνες. Οι φοιτητές πρέπει να δώσουν γραπτές τε-λικές εξετάσεις σε κάθε μάθημα. Η βαθμολογία του κάθεμαθήματος συμπληρώνεται, κατά περίπτωση, με κατ' οίκονεργασίες, ενδιάμεσες εξετάσεις (προόδους), βιβλιογραφικέςεργασίες ή εργαστηριακές εκθέσεις. Υπάρχουν προαπαι-τούμενα μαθήματα σε μια σειρά συναφών μαθημάτων (π.χ. Ανόργανη Χημεία Ι, ΙΙ και III), και δεν επιτρέπεται η παρακολούθηση ενός μαθήματος χωρίς την επιτυχή παρα-κολούθηση του προηγούμενου μαθήματος της σειράς (δείτετο σχετικό πίνακα στη συνέχεια).

Όπως προαναφέρθηκε, τα προγράμματα σπουδών στιςτρεις κατευθύνσεις Χημείας, αλλά και στο νέο ενιαίο Πτυχίοκαλύπτουν όλη τη Βασική Χημεία, τον λεγόμενο «κορμό» τηςΧημείας, στα πρώτα τρία έτη σπουδών, στη διάρκεια τωνοποίων τα μαθήματα είναι κοινά για όλους. Με τον τρόποαυτόν διασφαλίζεται ότι, όλοι οι απόφοιτοι θα έχουν ισότιμαπροσόντα για την αγορά εργασίας. Η διαφοροποίηση τωνπρογραμμάτων στις τρεις κατευθύνσεις Χημείας επιτελείταιστο τέταρτοέτος σπουδών, στη διάρκεια του οποίου ταμαθήματα είναι διαφορετικά για τις τρεις κατευθύνσεις, καιπροσδίδουν στους αποφοίτους ένα σημαντικό πρώτοεπίπεδο εξειδίκευσης σε τρεις σημαντικές περιοχές τηςΧημείας, χωρίς, σε καμιά περίπτωση, να μπορούν ναυποκαταστήσουν την εξειδίκευση, που επιτυγχάνεται στομεταπτυχιακό επίπεδο. Στο τέταρτο έτος σπουδών του νέουενιαίου προγράμματος Χημείας προσφέρονται μαθήματαπου καλύπτουν ένα μεγάλο εύρος σύγχρονων κλάδων τηςΧημείας.

Η Διπλωματική Εργασία (9 ECTS) κατέχει ξεχωριστή θέσηστο πρόγραμμα σπουδών του πτυχίου Χημείας. Οι φοιτητέςεργάζονται επί δύο εξάμηνα, στο τέταρτο έτος σπουδών,υπό την επίβλεψη ενός μέλους του ακαδημαϊκού προσωπι-κού του Τμήματος, με κύριο έργο τους τη μελέτη ενός από τα

140

ειδικά θέματα που τους προτείνονται. Κατά τη διάρκειααυτής της μελέτης, οι φοιτητές μαθαίνουν να εργάζονται αυ-τόνομα και να λύνουν εργαστηριακά προβλήματα επί κα-θημερινής βάσης, να διερευνούν, να μελετούν και νααναλύουν τη διεθνή βιβλιογραφία, να δίνουν σεμινάριαστους συμφοιτητές τους με τρόπο σαφή και κατανοητό καινα παρουσιάζουν τα αποτελέσματα και συμπεράσματα πουπροκύπτουν. Αν και η διπλωματική εργασία δεν χρειάζεταινα είναι απαραίτητα πρωτότυπη, εντούτοις αναμένεται ότι οιφοιτητές θα ασχοληθούν με πρωτότυπα ερευνητικά θέματα,τα οποία άπτονται των ενδιαφερόντων των επιβλεπόντωνκαθηγητών.

ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝ ΠΤΥΧΙΟ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑΑπευθύνεται σε φοιτητές άλλων τμημάτων του Πανεπιστη-μίου Κύπρου, που επιθυμούν να εμπλουτίσουν με συστη-ματικό τρόπο τις χημικές τους γνώσεις. To πρόγραμμα γιατο δευτερεύον πτυχίο χημείας περιέχει τόσο Yποχρεωτικάόσο και Επιλεγόμενα Μαθήματα. Τα Υποχρεωτικά Mαθή-ματα διασφαλίζουν ότι, οι φοιτητές του προγράμματοςαυτού παίρνουν μία ευρύτερη εικόνα της Χημείας, από όλατα επιμέρους γνωστικά αντικείμενά της, ενώ τα ΕπιλεγόμεναΜαθήματα δίνουν στους φοιτητές την ευκαιρία να επικεν-τρωθούν σε θέματα που οι ίδιοι προτιμούν περισσότερο.

Υπάρχουν 4 κατηγορίες μαθημάτων σε τέσσερα διαφορε-τικά επίπεδα:

Κατηγορία Α: 3 Θεωρητικά Μαθήματα επιπέδου 1. Οι φοι-τητές επιλέγουν οποιαδήποτε 3 από τα 5 θεωρητικά μαθή-ματα Χημείας με κωδικό 1xy (x, y αριθμοί από 0-9).

Κατηγορία Β: 2 Εργαστηριακά Μαθήματα. Οι φοιτητές πα-ρακολουθούν 2 εργαστηριακά μαθήματα Χημείας. Ένα ερ-γαστήριο επιπέδου 1 με κωδικό 1x0 και ένα εργαστήριοεπιπέδου 2 ή 3 με κωδικούς 2x0 ή 3x0. Οι αριθμοί x των ερ-γαστηρίων θα πρέπει να είναι ίδιοι με τους αριθμούς x τωνθεωρητικών μαθημάτων της κατηγορίας Α, τα οποία έχουνπαρακολουθηθεί, έτσι ώστε τα εργαστήρια να είναι συμ-βατά με τα θεωρητικά μαθήματα.

Κατηγορία Γ: 3 Θεωρητικά Μαθήματα επιπέδων 2 ή 3. Οιφοιτητές επιλέγουν 3 θεωρητικά μαθήματα Χημείας, συμ-βατά με αυτά της Κατηγορίας Α που παρακολούθησαν καιμε κωδικούς 2xy ή 3xy. Τα μαθήματα θεωρούνται συμβατά,όταν έχουν τον ίδιο αριθμό x.

Κατηγορία Δ: 2 Επιλογές. Οι φοιτητές επιλέγουν 2-3 μαθή-ματα Χημείας, που μπορεί να είναι: (α) Μαθήματα από συγκεκριμένη κατεύθυνση του 4ου έτους Χημείας ή υπο-χρεωτικά μαθήματα με κωδικούς 4xy (με την έγκριση τωνδιδασκόντων), (β) Επιπρόσθετα μαθήματα της Κατηγορίας Α (κωδικοί 1xy), (γ) Επιπλέον εργαστήρια της Κατηγορίας Βμε απαιτήσεις συμβατότητας (κωδικοί 2x0 ή 3x0) και (δ) Επι-πρόσθετα μαθήματα της Κατηγορίας Γ με απαιτήσεις συμ-βατότητας (κωδικοί 2xy ή 3xy).

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝΣυντομογραφίες: (Κ) (Μάθημα Κορμού-Υποχρεωτικό Μά-θημα), (Ε) (Μάθημα Επιλογής), ΒΧ (Πτυχίο με έμφαση στηνΒιολογική Χημεία), ΧΤΠ (Πτυχίο με έμφαση στη Χημεία Τροφίμων και Περιβάλλοντος), ΧΥ (Πτυχίο με έμφαση στηΧημεία Υλικών).

XHM 110 Εργαστήριο Κλασικών Μεθόδων ΧημικήςΑνάλυσης Ι (7 ECTS)

ΒΧ(Κ), ΧΤΠ(Κ), ΧΥ(Κ)

Το Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας Ι είναι εργαστηριακόμάθημα, που περιλαμβάνει πειραματικές ασκήσεις κλασι-κής χημικής ανάλυσης. Στόχος του μαθήματος είναι η εισα-γωγή των νέων φοιτητών στον τρόπο εργασίας και σκέψηςστο χημικό αναλυτικό εργαστήριο και η εξάσκησή τους στηδιεξαγωγή ποιοτικών και ποσοτικών αναλύσεων σε εργα-στηριακά και πραγματικά δείγματα. Το εργαστήριο καλύ-πτει τις ακόλουθες αναλυτικές μεθόδους: α) ΥγροχημικέςΤεχνικές Ποιοτικής Ανάλυσης, β) Τεχνικές Κλασικής Χρω-ματογραφίας (χρωματογραφία χάρτου, λεπτής στιβάδαςκαι ιονανταλλακτική χρωματογραφία στήλης), γ) ΣταθμικήΑνάλυση, δ) Ογκομετρία (οξεοβασική, συμπλοκομετρική,αργυρομετρική και οξειδοαναγωγική) και ε) ΠροσδιορισμόΑζώτου με τη μέθοδο Kjeldahl.

XHM 111 Χημική Ισορροπία και Κλασικές Μέθοδοι Ανάλυσης Ι (6 ECTS)


Το μάθημα καλύπτει τα ακόλουθα κεφάλαια, α) Εισαγωγή,β) Στατιστική Αξιολόγηση Δεδομένων, με ειδική αναφοράστα Πειραματικά Σφάλματα, περιγραφική και επαγωγικήστατιστικής στη Χημική Ανάλυση και παρουσίαση αναλυ-τικών δεδομένων, γ) Προαναλυτικές διεργασίες με έμφασηστις μεθόδους διαλυτοποίησης και σε μεθόδους διαχωρι-σμού, δ) Κλασικές μέθοδοι Χημικής Ανάλυσης (σταθμικήανάλυση και ογκομετρία), ε) Χημική Ισορροπία με ειδικήαναφορά στα υδατικό διάλυμα, στην ενεργότητα και το pH,στους πρωτολύτες και πολυπρωτολύτες, στους δείκτες καιρυθμιστικά διαλύματα, στις καμπύλες τιτλοδότησης και λο-γαριθμικά διαγράμματα κατανομής ειδών. Επίσης, γίνεταιεκτενής αναφορά στις συμπλοκομετρικές τιτλοδοτήσεις,οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις και τιτλοδοτήσεις, και στηχημική ισορροπία σε ετερογενή συστήματα και ζ) Κινητικέςμέθοδοι Χημικής Ανάλυσης.

ΧΗΜ 121 Εισαγωγή στη Χημεία (για Χημικούς) (6 ECTS)


Δομή του Ατόμου: Άτομο Υδρογόνου (το ατομικό πρότυποτου Bohr, η εξίσωση Schrödinger, κύριος, δευτερεύων, μα-γνητικός και spin κβαντικοί αριθμοί, ατομικά τροχιακά), Πο-λυηλεκτρονιακά Άτομα (η απαγορευτική αρχή του Pauli, oκανόνας του Hund, η αρχή της ελάχιστης ενέργειας, Ηλε-κτρονιακή Διαμόρφωση).

Περιοδικός Πίνακας: Ομάδες και Περίοδοι, Περιοδικότητατων Φυσικών Ιδιoτήτων, Συσχετίσεις Χημικών Ιδιοτήτων.

Χημικοί Δεσμοί και Μοριακή Γεωμετρία: Ιοντικοί δεσμοί,Ομοιοπολικοί δεσμοί, Δομές Lewis, Θεωρία VSEPR, Μεταλ-λικός δεσμός.

Ονοματολογία: Κανόνες ονοματολογίας ανόργανων και μεταλλο-οργανικών ενώσεων σύμφωνα με τις συμβάσειςIUPAC.

Χημική Θερμοδυναμική - Χημική Ισορροπία: EλεύθερηEνέργεια, Eνθαλπία, Eντροπία, Xημική Iσορροπία, Στοιχει-

Τμήμ

α Χη

μεία

ς

141

ομετρία, Συγκέντρωση, Διάλυμα, Κινητική Χημικής Αντί-δρασης, Παράμετροι Ενεργοποίησης.

Χημικές Αντιδράσεις: Θεωρία Οξέων – Βάσεων, Χημικές -Ηλεκτροφιλία, Ορισμός Δυναμικού, Εξίσωση Nernst, Αντι-δράσεις Οξειδοαναγωγής.

Εφαρμογές: Εισαγωγή στην Περιγραφική Χημεία των Στοι-χείων, Σύνθεση H2SO4, Σύνθεση ΝΗ3, Εφαρμογές στη Βιο-μηχανία, Περιβάλλον.

XHM 122 Ανόργανη Χημεία Ι (6 ECTS)


Περιοδικός πίνακας, δεσμοί σε ανόργανες ενώσεις, σχή-ματα ανόργανων ενώσεων, πόλωση δεσμών, ηλεκτρικέςιδιότητες ανόργανων στερεών. Κρυσταλλική δομή μετάλ-λων και απλών ιονικών ενώσεων (NaCl, CsCl, CaF2, CdI2,ZnS). Αρχές κρυσταλλογραφίας. Θερμοδυναμικές ιδιότητεςανόργανων ιοντικών ενώσεων. Μέταλλα μετάπτωσης. Θεωρία δομής των συμπλόκων. Η ατμόσφαιρα, πηγές ενέργειας.

XHM 130 Εργαστήριο Οργανικής Χημείας Ι (7 ECTS)


Μέθοδοι Διαχωρισμού: Εκχύλιση (Διαχωρισμός Μίγματοςμε τη Μέθοδο της Εκχύλισης), Ανακρυστάλλωση, Από-σταξη, Χρωματογραφία Λεπτής Στοιβάδας (TLC), Χρωμα-τογραφία Στήλης. Απομόνωση Φυσικών Προϊόντων:Απομόνωση Ευγενόλης από Γαρύφαλλα, Απομόνωση Πι-περίνης από Πιπέρι. Συνθετική Οργανική Χημεία: Σύνθεσητης πιπερίνης. Φασματοσκοπικός χαρακτηρισμός και σύγ-κριση με την πιπερίνη που απομονώθηκε από το πιπέρι.

XHM 131 Οργανική Χημεία Ι (6 ECTS)


Βασικές έννοιες (τροχιακά, υβριδισμός, ηλεκτραρνητικό-τητα, είδη χημικών δεσμών, συντονισμός, οξέα/βάσεις κατάLewis). Αλκάνια και κυκλοαλκάνια: ονοματολογία, φυσικέςκαι χημικές ιδιότητες, διαμορφώσεις, τρισδιάστατες απει-κονίσεις, προβολές Newman. Κατηγορίες χημικών αντι-δράσεων, μηχανισμοί και ενεργειακά διαγράμματα αυτών.Αλκένια: ονοματολογία, δομή, γεωμετρική ισομέρεια (Ε/Ζ,cis/trans), σταθερότητα, σχηματισμός καρβοκατιόντων, πα-ρασκευή, χημικές αντιδράσεις. Αλκύνια: ονοματολογία,δομή, παρασκευή, χημικές αντιδράσεις. Εισαγωγή στην ορ-γανική σύνθεση και στη ρετροσυνθετική ανάλυση. Στερε-οχημεία: εναντιομερή, διαστερεομερή, μεσο-ενώσεις,ρακεμικά μίγματα, προβολές Fischer, R/S ονοματολογία.Στερεοχημεία αντιδράσεων προσθήκης σε αλκένια. Αλκυ-λαλογονίδια ονοματολογία, δομή, παρασκευή, χημικές αν-τιδράσεις. Πυρηνόφιλη υποκατάσταση (SN2, SN1).Αντιδράσεις απόσπασης (E1,E2). Φασματοσκοπία μάζας, IR,NMR, UV. Συζυγιακά διένια. Αντίδραση κυκλοπροσθήκηςDiels-Alder.

XHM 140 Εργαστήριο Φυσικοχημείας Ι (7 ECTS)


Ιξώδες υγρών. Διάγραμμα φάσεων υγρού-ατμών και κρί-σιμο σημείο. Μοριακή δυναμική σε σύστημα σκληρών

δίσκων. Μελέτη διαγράμματος φάσεων στον υπολογιστή.Θερμιδόμετρο-οβίδα. Σταθερές ισορροπίας δείκτη και συμπλόκων. Θερμιδόμετρο σταθερής πίεσης. Παρακολού-θηση αντιδράσεων 1ης και 2ης τάξης με ογκομετρία, φασματοφωτομετρία και αγωγιμομετρία.

XHM 141 Φυσικοχημεία Ι (6 ECTS)


Υλικά συστήματα και καταστάσεις της ύλης: ιδανικά καιπραγματικά αέρια. Κινητική θεωρία των αερίων. Διαμορια-κές δυνάμεις και στοιχειώδης θεωρία της υγρής φάσης.Εσωτερική ενέργεια, έργο και θερμότητα. Εισαγωγή στη Χη-μική Κινητική: μηχανισμός και κινητική. Στοιχειώδεις αντι-δράσεις. Τάξη αντίδρασης, ολοκληρωμένες κινητικέςεξισώσεις. Μηχανισμοί σύνθετων αντιδράσεων. Πρώτοςνόμος της θερμοδυναμικής. Θερμοχημεία. Θερμοδυναμικήκαι μικροσκοπική εντροπία. Δεύτερος θερμοδυναμικόςνόμος, αυθόρμητες διεργασίες και θερμικά κύκλα. Τρίτοςνόμος. Συνδυασμός πρώτου και δεύτερου νόμου και ελεύ-θερες ενέργειες.

XHM 210 Εργαστήριο Ενόργανης Χημικής Ανάλυσης ΙΙ(6 ECTS)


Στο εργαστηριακό αυτό μάθημα διεξάγονται πειράματαενόργανης ποιοτικής και ποσοτικής ανάλυσης. Τα πειρά-ματα αυτά καλύπτουν φασματοσκοπικές τεχνικές (φασμα-τομετρία υπεριώδους-ορατού (UV/Vis), φασματομετρίαυπερύθρου, φασματομετρία ατομικής εκπομπής), χρωμα-τογραφικές τεχνικές (αέρια χρωματογραφία, υγρή χρωμα-τογραφία υψηλής απόδοσης) και ηλεκτροχημικές τεχνικές(ποτενσιομετρία, αγωγιμομετρία).

XHM 221 Ανόργανη Χημεία ΙΙ (6 ECTS)


Μοντέλα Δεσμών στη Ανόργανη Χημεία: Ιοντικός Δεσμός(Ενέργεια Πλέγματος, Πρόβλεψη Θερμοχημικής Σταθερό-τητας Ιοντικών Ενώσεων), Ομοιοπολικός Δεσμός (ΘεωρίαΣθένους Δεσμού, Θεωρία Μοριακών Τροχιακών), Ηλεκτρο-αρνητικότητα.

Δομή και Δραστικότητα των Μορίων: ΠροσδιορισμόςΔομής, Δομή και Υβριδισμός, Πειραματικός ΠροσδιορισμόςΜοριακής Δομής, Απλές Αντιδράσεις Ομοιοπολικών Μορίων.

Χημικές Δυνάμεις: Διαμοριακές Αποστάσεις και ΑτομικήΑκτίνα, Τύποι Χημικών Δυνάμεων, Δεσμοί Υδρογόνου, τοΑποτέλεσμα των Χημικών Δυνάμεων στα Σημεία Τήξεως-Εξάτμισης, Διαλυτότητα Στερεών.

Χημεία Οξέων-Βάσεων: Βασικές Αρχές Θεωρίας Οξέων –Βάσεων, Μελέτη της Ισχύος Οξέων Βάσεων υπό ΔιάφορεςΣυνθήκες (σε μη Πολικούς Διαλύτες, στην Αέρια Κατάστασηκ.λπ.), Ορισμός Σκληρών - Μαλακών Οξέων-Βάσεων (HSAB).

Χημεία Υδατικών και μη Υδατικών Συστημάτων: Χημείασε Υδατικά Συστήματα, Χημεία σε μη Υδατικά Συστήματα(Υγρή Αμμωνία, Θειϊκό Οξύ, Πρωτικοί και Απρωτικοί Διαλύτες, Τηγμένα Άλατα), Ηλεκτροχημικά Δυναμικά καιΗλεκτρεγερτικές Δυνάμεις.

142

Ανόργανες Αλυσίδες, Δακτύλιοι, Κλωβοί και Συμπλέγματα:Aλυσίδες, Δακτύλιοι, Κλωβοί, Κλωβοί Βορίου, Πολυμεταλ-λικές Πλειάδες.

XHM 230 Εργαστήριο Οργανικής Χημείας ΙΙ (7 ECTS)


Εκτίμηση κινδύνου: R/S κώδικες κινδύνου και ασφαλείας,συμμόρφωση με COSHH. Ταυτοποίηση αγνώστων: καθα-ρισμός, φασματοσκοπική ανάλυση και ταυτοποίηση. Εργαστηριακές Τεχνικές: αζεοτροπική απόσταξη με χρήσησυσκευής Dean-Stark, απόσταξη υπό κενό, εξάχνωση υπόκενό, απόσταξη μικρών ποσοτήτων, σύνθεση μικρής κλίμακας και πολλών σταδίων, επίπεδη χρωματογραφία(TLC), φασματοσκοπική ανάλυση NMR, IR και UV. Συνθετικήεργασία: ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, Chemical Abstracts, σχεδιασμός και κοστολόγηση σύνθεσης 3-στα-δίων, αξιολόγηση και επιλογή της καλύτερης συνθετικήςμεθόδου βάσει του κόστους και του κινδύνου. ΠαρουσίασηΕκθέσεων υπό μορφή δημοσίευσης, χρήση word proces-sing και chemical drawing software. Βιβλιογραφική Επι-σκόπηση της επιστημονικής βιβλιογραφίας σε ένα θέμασχετικό με την οργανική χημεία.

XHM 231 Οργανική Χημεία ΙΙ (6 ECTS)


Φασματοσκοπία NMR, Βενζόλιο και Αρωματικότητα, Χημεία του Βενζολίου, Αλκοόλες, Θειόλες, Αιθέρες, Εποξεί-δια, Σουλφοξείδια, Χημεία του Καρβονυλίου (Αλδεΰδες, Κε-τόνες, Καρβοξυλικά Οξέα και Παράγωγα αυτών), Αμίνες,Αρυλαμίνες, Φαινόλες, Περικυκλικές Αντιδράσεις (Κυκλο-προσθήκες, Ηλεκτροκυκλικές Αντιδράσεις, ΣιγματροπικέςΕπαναδιευθετήσεις).

ΧΗΜ 241 Κβαντική Χημεία (6 ECTS)


• Ανάγκη για κβαντική θεώρηση της ύλης. Μοντέλο Ruth-erford, ατομικό φάσμα εκπομπής υδρογόνου, τύπος Ryd-berg, φωτοηλεκτρικό φαινόμενο. Ατομικό μοντέλο Bohr.Κυματική φύση της ύλης, μήκος κύματος DeBroglie. Αρχήαβεβαιότητας του Heisenberg. Εξίσωση Schrödinger.

• Πιθανότητες, αναμενόμενες τιμές, τελεστές. Αξιώματα τηςΚβαντομηχανικής. Το κβαντικό σωματίδιο σε κλωβό. Κλα-σικός αρμονικός ταλαντωτής. Κβαντομηχανικός αρμονι-κός ταλαντωτής. Φαινόμενα σήραγγας. Τρισδιάστατακβαντοχημικά συστήματα. Συμπαγής περιστροφέας. Σφαι-ρικές αρμονικές, γωνιακή στροφορμή, άτομο υδρογόνου.

• Σύνθετα κβαντικά συστήματα. Άτομο ηλίου. Ιδιοστρο-φορμή (spin) του ηλεκτρονίου. Απαγορευτική αρχή τουPauli, πολυηλεκτρονικά άτομα. Μόρια και προσέγγισηBorn-Oppenheimer. Θεωρία δεσμού σθένους. Θεωρία μο-ριακών τροχιακών. Δεσμικά και αντιδεσμικά τροχιακά,ομοπυρηνικά και ετεροπυρηνικά διατομικά μόρια. Πο-λυατομικά μόρια, καταστάσεις υβριδισμού.

XHM 242 Φυσικοχημεία ΙΙ (6 ECTS)


Εισαγωγή στη χημική θερμοδυναμική. Ελεύθερες ενέργειεςGibbs και Helmholtz. Χημικό δυναμικό και ενεργότητα

αερίων, καθαρών υγρών και υγρών μιγμάτων. Ιδιότητες διαλυμάτων και μιγμάτων, μερικές γραμμομοριακές συ-ναρτήσεις, αθροιστικές ιδιότητες. Διαγράμματα φάσεωνκαθαρών ουσιών. Τάση ατμών, εξίσωση Clausius-Clapey-ron. Φασικές μεταπτώσεις. Ο κανόνας φάσεων του Gibbs.Ισορροπία υγρού-ατμών, απόσταξη, αζεότροπα. Ισορροπίαυγρού-υγρού, εκχύλιση. Τριγωνικά διαγράμματα φάσεων.Θερμοδυναμικές σταθερές χημικής ισορροπίας. Διαλύματαηλεκτρολυτών, συντελεστές ενεργότητας ιόντων, θεωρίαDebye-Hückel, ιοντική ισχύς, μήκος Debye. Ηλεκτρολυτικήαγωγιμότητα σε ασθενείς και ισχυρούς ηλεκτρολύτες, αριθ-μοί μεταφοράς, κινητικότητες. Γαλβανικά στοιχεία, πρότυπαηλεκτροδιακά δυναμικά, εξίσωση Nernst. Εφαρμογές τηςηλεκτροδιακής ηλεκτροχημείας, ηλεκτρόδια υάλου, εκλε-κτικά ηλεκτρόδια, μπαταρίες, κυψελίδες καυσίμων. Μονομοριακές αντιδράσεις. Θεωρία ενεργοποιημένουσυμπλόκου, δυναμικές επιφάνειες, δυναμική χημικών αντι-δράσεων. Αντιδράσεις στην υγρή φάση. Εισαγωγή στην ενζυματική και ετερογενή κατάλυση.

XHM 311 Ενόργανη Χημική Ανάλυση (6 ECTS)


Ενόργανες Μέθοδοι Ανάλυσης: Ταξινόμηση, Αναλυτικά Όρ-γανα, Κριτήρια και Μέτρα Αξιολόγησης Μεθόδων, ΛόγοςΣήματος-Προς- Θόρυβο, Πηγές και Μέθοδοι ΠεριορισμούΘορύβου, Μέθοδοι Ενίσχυσης Σήματος. Ατομική Φασμα-τοσκοπία: Φασματομετρία Ατομικής Απορρόφησης, Φα-σματομετρία Ατομικού Φθορισμού, ΦασματομετρίαΑτομικής Εκπομπής, Φασματομετρία Ατομικών Μαζών,Ατομική Φασματομετρία Ακτίνων Χ. Μοριακή Φασματο-σκοπία: Φασματομετρία Μοριακής Απορρόφησης Υπεριώ-δους-Ορατού, Φασματομετρία Μοριακής Φωταύγειας,Φασματομετρία Υπερύθρου, Φασματοσκοπία Raman, Φασματοσκοπία Πυρηνικού Μαγνητικού Συντονισμού, Φασματοσκοπία Μοριακών Μαζών. ΗλεκτροαναλυτικέςΜέθοδοι: Ποτενσιομετρία, Κουλομετρία, Βολταμετρία. Μέθοδοι Διαχωρισμού: Αέρια Χρωματογραφία, Υγρή Χρωματογραφία Υψηλής Απόδοσης, Ηλεκτροφόρηση, Ηλεκτροχρωματογραφία Τριχοειδούς.

XHM 320 Εργαστήριο Ανόργανης Χημείας (7 ECTS)


1. Χημεία Στοιχείων Κυρίας Ομάδας. Χλώροτριβένζυλο κασ-σιτέρος (IV) και τρις(προπυλόξυ)βορικό.

2. Χημεία βαναδίου: Οξειδωτικές καταστάσεις, σύμπλοκεςενώσεις, όξο και μη όξο μόρια του βαναδίου. Δις(ακετυ-λοακετονατο)βαναδύλιο (IV) και τρις(κατεχολάτο)βανά-διο (IV) δις(τριαιθυλοαμμώνιο).

3. Χημεία Κοβαλτίου: Σύνθεση, δομή, κινητική σταθερό-τητα. Χλωριούχο τρι(αιθυλοδιάμινο) κοβαλτίο (III) [Co(en)3]Cl3.0.5NaCl.3H2O, [(-)Co(en)3]I3.H2O και [(+)Co(en)3]Ι3.H2O.

4. Χημεία Χαλκού: Διμεταλλικά σύμπλοκα, Βιοανόργανη χη-μεία χαλκού. Ένυδρος οξικός χαλκός(ΙΙ), cis- και trans-δις(γλυκινάτο) (ύδρο)χαλκός(ΙΙ).

5. Χημεία Νικελίου: Γεωμετρία συμπλόκων του νικελίου,ηλεκτρονιακές καταστάσεις. Δις(υδατο)δις(2,4-πενταδιο-νάτο)νικελίο [Νi(acac)2(Η2Ο)2], Η2salen και [Νi(salen)].

Τμήμ

α Χη

μεία

ς

143

- Χαρακτηρισμός των μορίων με:

α) 1H, 13C, 119Sn, 11BNMR φασματοσκοπία για τιςασκήσεις 1, 3, 5

β) Φασματοσκοπία UV-Vis για τις ασκήσεις 2, 3, 4, 5

γ) Φασματοσκοπία ΙR για τις ασκήσεις 2, 4, 5

δ) Μαγνητικές μετρήσεις για τις ασκήσεις 2, 4, 5

ε) Ηλεκτροχημεία (κυκλική βολταμετρία) για τιςασκήσεις 2, 5

στ) Στροφή πολωμένου φωτός για την άσκηση 3

ζ) Αγωγιμομετρία για τις ασκήσεις 3

η) Σημείο τήξεως για τις ασκήσεις 1

ΧΗΜ 321 Ανόργανη Χημεία ΙΙΙ. Θεωρία Δεσμού, Δομής καιΔραστικότητας των Μετάλλων Μεταπτώσεως (6 ECTS)


1. Χημεία Ένταξης, Δεσμός Μεταλλοργανικών Ενώσεων,Ηλεκτρονιακή Φασματοσκοπία, Μαγνητισμός (ΘεωρίεςΔεσμού, Ηλεκτρονιακά Φάσματα Μετάλλων Μεταπτώ-σεως και Συμπλόκων Ενώσεων, Μαγνητικές ΙδιότητεςΣυμπλόκων Ενώσεων).

2. Δομή Συμπλόκων Ενώσεων (Δομές και Ισομέρεια Με-ταλλοργανικών Ενώσεων με Αριθμό Ένταξης 1-12,Οπτική Ισομέρεια Συμπλόκων Ενώσεων, Πειραματικόςκαι Φασματοσκοπικός Διαχωρισμός Εναντιομερών,Ασύμμετρη Σύνθεση, Χηλικό Φαινόμενο, ΜακροκυκλικοίΥποκαταστάτες, Εκλεκτική Δέσμευση Μεταλλοιόντων,Template Σύνθεση, Κατενικά Μόρια).

3. Αντιδράσεις, Κινητική και Μηχανισμοί (Αντιδράσεις Υπο-κατάστασης Επιπέδων Τετραγωνικών Συμπλόκων καιΟκταεδρικών Συμπλόκων, Επίδραση της Σταθεροποί-ησης Κρυσταλλικού Πεδίου στην Κινητική Σταθερότητα,Όξινη και Βασική Υποκατάσταση Οκταεδρικών Συμπλό-κων, Ισομερίωση και Ρακεμοποίηση Οκταεδρικών Συμ-πλόκων, Οξειδωαναγωγικές Αντιδράσεις, Εξωτερική καιΕσωτερική Σφαίρα, Φωτοκαταλυόμενες Αντιδράσεις καιΕφαρμογες).

4. Περιγραφική Χημεία των Μετάλλων Μεταπτώσεως, τωνΛανθανιδίων-Ακτινιδίων και των Υπερουράνιων Στο-χείων (Περιοδικότητα και Εξαιρέσεις του Περιοδικού Πί-νακα, Οξειδωτικές Καταστάσεις-Ηλεκτροχημεία, Δεσμός,Δομή και Δραστικότητα των Λανθανιδίων και Ακτινιδίων,Λανθανιδική Συστολή, Φασματοσκοπία και ΜαγνητικέςΙδιότητες Λανθανιδίων και Ακτινιδίων, τα ΥπερουράνιαΣτοιχεία).

XHM 331 Οργανική Χημεία ΙΙΙ (6 ECTS)


Ετεροκυκλική Χημεία: φουράνιο, θειοφαίνειο, πυρρόλιο,πυριδίνη, κινολίνη, ισοκινολίνη, ινδόλη. Οργανική ΧημείαΕλευθέρων Ριζών: μηχανισμοί, τροποποίηση λειτουργικώνομάδων, σχηματισμός δεσμού C-C. Αλικυκλική Χημεία:τάση δακτυλίου, κυκλοαλκάνια (3-7) και μεγαλύτεροι (8-14άτομα) δακτύλιοι. Μη Αρωματική Ετεροκυκλική Χημεία -Φυσικά Προϊόντα: μικροί (3 & 4)-μεσαίου μεγέθους (5 & 6

ατόμων) δακτύλιοι, στεροειδή, β-λακτάμες, υδρογονάν-θρακες, αλκαλοειδή, στερεοηλεκτρονιακός-κινητικός-θερμοδυναμικός έλεγχος, NGP, φαινολική οξειδωτικήσύζευξη. Β, Si&Sn: υδροβορίωση, σιλυλο-ενολικοί αιθέρες,αντίδραση Shapiro, ηλεκτρονιόφιλη υποκατάσταση με αλλυλική αναδιάταξη, κροτυλικά σιλάνια, Brook, Sila-Pum-merer&Si-Bayer-Villiger αναδιάταξη, υδροκασσιτερισμός,κρότυλο-κασσιτερικά, ανταλλαγή Sn-Li. Pd(0/II), Co&Fe:εφαρμογές στη σύνθεση, σχηματισμός δεσμού C-C μέσωτρανσμετάλλλωσης, κυκλοποίησης, εισαγωγής καρβονυ-λίου/αλκενίου. Πολύπλοκα μηχανιστικά προβλήματα.

ΧΗΜ 332 Βιοοργανική Χημεία (6 ECTS)

ΒΧ(Κ)

Συνδυαστική αρχιτεκτονική βιομορίων (πρωτεΐνες, νου-κλεϊνικά οξέα, υδατάνθρακες, λιπίδια, τερπένια) και αρχέςβιοσύνθεσης. Σύνθεση πεπτιδίων και ολιγονουκλεοτιδίωνσε στερεά κατάσταση. Συνδυαστική σύνθεση μικρών μο-ρίων και τεχνικές high-throughputscreening, για ανακά-λυψη πρότυπων ουσιών με βιολογική δράση. Γονιδιακήέκφραση και συσχέτιση με κανονική κατάσταση και ασθέ-νεια. Ρύθμιση γονιδιακής έκφρασης από μεταγραφικούςπαράγοντες και μικρά μόρια. Μετα-μεταφραστικές τροπο-ποιήσεις πρωτεϊνών και ο ρόλος τους. Aρχές κυτταρικήςεπικοινωνίας, μοριακή βάση ασθενειών (με έμφαση στονκαρκίνο) και παρεμβολή με φάρμακα και διαγνωστικάμέσα. Παραδείγματα ενεργοποιητών και καταστολέων εν-ζύμων. Χημική τροποποίηση βιομορίων, ligation και labe-ling. Αναγνώριση κυτταρικών συστατικών από φυσικούςκαι τεχνητούς υποδοχείς, μέθοδοι παρασκευής τους καιεφαρμογές. Κατάλυση χημικών αντιδράσεων από βιομό-ρια. `Ενζυμα, νουκλεϊνικά οξέα, RNA ως καταλύτης, ριβό-ζυμα, Diels-Alder-άσες.

XHM 340 Εργαστήριο Φυσικοχημείας ΙΙ (7 ECTS)


Σταθερές διάστασης οξέων, σταθερές κατανομής μεταξύφάσεων, αθροιστικές ιδιότητες. Ισορροπία υγρού-ατμών.Διάγραμμα φάσεων τριαδικού συστήματος. Διαλυτοποίησηπεριβαλλοντικών ρυπαντών σε μικκύλια τασιενεργών. Επι-φανειακή τάση. Ηλεκτροχημικές μετρήσεις με γαλβανικάστοιχεία. Αριθμοί μεταφοράς και ηλεκτρόλυση. Σταθερο-ποίηση νανοσωματιδίων θειούχου καδμίου (CdS) με πο-λυηλεκτρολύτες και οπτικές ιδιότητες. Ατομικά φάσματαμε φασματογράφο περίθλασης. Φάσματα IR δόνησης-

περιστροφής. Κβαντοχημικοί υπολογισμοί με το πρό-γραμμα Hyperchem. Μηχανισμός οξείδωσης του ασκορβι-κού οξέος. Μηχανισμός ενζυματικής υδρόλυσης εστέρων.Μελέτη ταχέων αντιδράσεων με την τεχνική Stopped-Flow.Φωτοχημική κινητική με τεχνική flash-φωτόλυσης. Μελέ-τες μεταφοράς ενέργειας μεταξύ χρωστικών και πρόσδε-σης μορίων σε DNA με φασματοφωτομετρία φθορισμού.

XHM 341 Φυσικοχημεία ΙΙΙ (6 ECTS)


Ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία και αλληλεπιδράσεις τηςμε άτομα και μόρια. Μοριακή συμμετρία: Θεωρία Ομάδων.Κβαντομηχανική περιγραφή συμπαγούς περιστροφέα.Φάσματα περιστροφής: διατομικά και πολυατομικά μόρια.

144

Κανόνες επιλογής. Κβαντομηχανική περιγραφή αρμονικούταλαντωτή. Δονητικά φάσματα διατομικών και πολυ-ατομικών μορίων. Δονητικά- περιστροφικά φάσματα.Φασματοσκοπία Raman. Ηλεκτρονική φασματοσκοπία:Απαγορευτική αρχή Pauli και κανόνες Hund. Αρχή Franck -Condon. Φθορισμός. Φωσφορισμός. Εισαγωγή στα lasersκαι εφαρμογές. Πυρηνικός Μαγνητικός Συντονισμός (ΝΜR).

XHM 404 Διπλωματική Βιολογική Χημείας Ι (3 ECTS)

ΒΧ(Κ)

Η Διπλωματική Εργασία αποτελεί υποχρεωτικό στοιχείο γιατην απόκτηση πτυχίου Χημείας. Στο πρώτο τμήμα της Δι-πλωματικής Εργασίας, οι φοιτητές αρχίζουν να εργάζονταισε συγκεκριμένο θέμα, υπό την επίβλεψη μέλους του ακα-δημαϊκού προσωπικού. Έμφαση δίνεται στη βιβλιογραφικήανασκόπηση και εκμάθηση διαφόρων τεχνικών/μεθόδωνστο εργαστήριο. Στο τέλος του εξαμήνου, η επίδοση τωνφοιτητών βαθμολογείται από τον επιβλέποντα καθηγητήως «Επιτυχία», «Ικανοποιητική» ή «Μη Ικανοποιητική». Στηδεύτερη περίπτωση, ο φοιτητής είναι υποχρεωμένος να εγ-γραφεί για Διπλωματική Εργασία για ένα ακόμη εξάμηνο.Ο βαθμός της Διπλωματικής Εργασίας πιστώνεται μετά τηνολοκλήρωση και του XHM 405.

XHM 405 Διπλωματική Βιολογικής Χημείας ΙΙ (6 ECTS)

ΒΧ(Κ)

Αποτελεί συνέχεια του ΧΗΜ 404, και σ’ αυτήν οι φοιτητέςεργάζονται περισσότερο στη λήψη πειραματικών δεδομέ-νων, αξιολόγηση, συζήτηση και παρουσίασή τους υπόμορφή διαγραμμάτων, σχημάτων και πινάκων. Οι φοιτητέςκαλούνται να καταθέσουν γραπτό κείμενο της όλης Διπλω-ματικής τους Εργασίας. Επίσης, οι φοιτητές καλούνται νακάνουν προφορική παρουσίαση του θέματος της Διπλω-ματικής Εργασίας και να απαντήσουν σε ερωτήσεις της Εξεταστικής Επιτροπής. Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του ΧΗΜ 405, δίδεται βαθμός, ο οποίος ισχύει και για τοΧΗΜ 404.

XHM 406 Διπλωματική Χημείας Τροφίμων καιΠεριβάλλοντος Ι (3 ECTS)

ΧΤΠ(Κ)


XHM 407 Διπλωματική Χημείας Τροφίμων καιΠεριβάλλοντος ΙΙ (6 ECTS)

ΧΤΠ(Κ)


XHM 408 Διπλωματική Χημείας Υλικών Ι (3 ECTS)

ΧΥ(Κ)


XHM 409 Διπλωματική Χημείας Υλικών ΙΙ (6 ECTS)

ΧΥ(Κ)


ΧΗΜ 410 Εργαστήριο Χημείας Τροφίμων καιΠεριβάλλοντος (5 ECTS)

XTΠ(Κ)

Εργαστηριακές ασκήσεις για την ανάλυση συστατικών τρο-φίμων (υδατάνθρακες, λιπαρές ύλες, πρωτεΐνες, ένζυμα,ανόργανα συστατικά, βιταμίνες), την ανίχνευση και προσ-διορισμό χημικών πρόσθετων, τοξικών και επικινδύνων ου-σιών στα τρόφιμα, ανίχνευση και προσδιορισμός ρυπαντώνστο νερό. Μέθοδοι: αέρια χρωματογραφία, υγρή χρωματο-γραφία, φασματομετρία μάζας, φασματοσκοπία UV/Vis, φασματοσκοπία υπερύθρου.

Τμήμ

α Χη

μεία

ς

145

XHM 411 Χημεία Τροφίμων (6 ECTS)

ΧΤΠ(Κ)

Εισαγωγή. Νερό: το μόριο και οι φυσικές ιδιότητες τουνερού, ενεργότητα του νερού. Υδατάνθρακες: μονοσακχα-ρίτες, oλιγοσακχαρίτες, πολυσακχαρίτες, αντιδράσεις αμαύ-ρωσης (αντίδραση καραμελοποίησης και αντίδρασηMaillard). Αμινοξέα, πεπτίδια και πρωτεΐνες: δομή και ιδιό-τητες των πρωτεϊνών, επίδραση της επεξεργασίας των τρο-φίμων στις πρωτεΐνες, oι βασικές πρωτεΐνες διαφόρωντροφίμων. Ένζυμα: κινητική ενζύμων, ενζυματική αμαύ-ρωση των τροφίμων, ενζυματικές αντιδράσεις στα τρόφιμακαι χρήση ενζύμων από τη βιομηχανία τροφίμων. Λίπη,έλαια και άλλα λιπίδια: ταξινόμηση λιπιδίων, φυσικές και χη-μικές ιδιότητες λιπιδίων, οξείδωση λιπιδίων, υδρογόνωση,διεστεροποίηση. Βιταμίνες: λιποδιαλυτές και υδατοδιαλυ-τές βιταμίνες. Ανόργανα συστατικά. Ευχυμικά συστατικά.Χρωστικές. Επιθυμητά συστατικά των τροφίμων και χημικάπρόσθετα: συντηρητικά, αντιοξειδωτικά, γαλακτοματοποι-ητές, σταθεροποιητές. Μη επιθυμητά συστατικά των τρο-φίμων. Νέα τρόφιμα, συστατικά και τάσεις στην παρασκευήτροφίμων.

XHM 412 Περιβαλλοντική Χημεία (6 ECTS)

ΧΤΠ(Κ)

Στο μάθημα αυτό εξετάζεται ο ρόλος των χημικών στοι-χείων και ενώσεων κατά τη σύνθεση και αποσύνθεση τηςανόργανης, οργανικής και βιολογικής ύλης στη φύση,καθώς και οι επιπτώσεις των δραστηριοτήτων του ανθρώ-που στο περιβάλλον. Έμφαση δίνεται στα ακόλουθα εδά-φια: 1) Γεωχημικοί και στοιχειακοί κύκλοι. Ατμοσφαιρικάφαινόμενα και οι σχετικές χημικές αντιδράσεις, 2) Υδατικάσυστήματα και διαχείριση υδάτινων πόρων και αποβλήτων,3) Χημεία εδάφους και απόθεση ρύπων στους γεωλογικούςσχηματισμούς, 4) Χημεία και τοξικότητα μετάλλων και ξε-νοβιοτικών, 5) Ανάλυση περιβαλλοντικών δειγμάτων.

ΧΗΜ 415 Βιοαναλυτική Χημεία (6 ECTS)

ΒΧ(Κ), ΧΤΠ(Κ)

Κύριος στόχος του μαθήματος είναι η περιγραφή των βα-σικών αρχών και των εφαρμογών ενόργανων και μοριακώνμεθόδων στη μελέτη βιομορίων. Έμφαση θα δοθεί στα ακό-λουθα θέματα: α) Βιομόρια: Αμινοξέα, Πεπτίδια, Πρωτεΐνες,Νουκλεϊκά οξέα, β) Εφαρμογή της υγρής χρωματογραφίαςστην ανάλυση βιομορίων: Χρωματογραφία ιονανταλλαγής,συγγένειας και μοριακού αποκλεισμού, γ) Μέθοδοι καιεφαρμογές ηλεκτροφόρησης πηκτής και τριχοειδούς σεβιομόρια, δ) Κινητική ενζύμων, ε) Φασματομετρία μάζας σεβιομόρια: MALDI-TOF/MS, ESI/MS, ζ) Τεχνικές και εφαρμο-γές της φασματοσκοπίας Uv/Vis, IR και Raman σε βιομόρια,η) Μοριακή αναγνώριση: Βιοανάλυση (αντισώματα, αντι-γόνα, ανοσοανάλυση), Βιοαισθητήρες, DNA-Arrays, θ) Νου-κλεϊκά οξέα: Αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (PCR) καιπροσδιορισμός της αλληλουχίας και ι) Προσδιορισμός τηςαλληλουχίας πρωτεϊνών.

XHM 418 Μέθοδοι Ανάλυσης και Ποιοτικός Έλεγχος Τροφίμων (6 ECTS)

XTΠ(Κ)

Ανίχνευση και προσδιορισμός συστατικών των τροφίμων(πρωτεΐνες, λιπαρές ύλες, υδατάνθρακες, βιταμίνες, πρό-σθετα, ανόργανα στοιχεία, ένζυμα, υγρασία, κ.ά.) με αναλυτικές τεχνικές. Χρωματογραφία. Ηλεκτροχημικές ανα-λύσεις. Ηλεκτροφόρηση. Φασματοφωτομετρικές τεχνικές.Έννοια της ποιότητας και αρχές ποιοτικού ελέγχου στα τρό-φιμα. Συστήματα διασφάλισης ποιότητας.

ΧΗΜ 421 Οργανομεταλλική Χημεία (6 ECTS)

ΧΥ(Κ)

Γενικά για την Οργανομεταλλική Χημεία: Ορισμός, ΙστορικήΑναδρομή, Βασικές Αρχές, Θεωρία Μοριακών Τροχιακώνκαι Κανόνας 18-Ηλεκτρονίων, Καταμέτρηση Ηλεκτρονίωνσε Σύμπλοκα, οι Σημαντικότερες Εφαρμογές Οργανομε-ταλλικών Ενώσεων.

Κατηγορίες Οργανομεταλλικών Ενώσεων και Αντιδράσεις

Αυτών: Καρβονυλικά Σύμπλοκα, Μεταλλουδρίδια, Σύμ-πλοκα Νιτροσυλίου, Σύμπλοκα Διαζώτου, Άλκυλο-, Καρ-βενο, Καρβίνο- και Καρβίδο- Μεταλλικές Ενώσεις, Αλκένοκαι Αλκίνο Σύμπλοκα, Άλλυλο Σύμπλοκα και Μεταλλοενώ-σεις Πενταδιενυλίου, Μεταλλοκένια, Μεταλλοαρένια, Αντιδράσεις Υποκατάστασης, Αντιδράσεις ΟξειδωτικήςΠροσθήκης, Αναγωγική Απόσπαση, Αντιδράσεις Εισαγω-γής Ομάδος, Αντιδράσεις Απόσπασης.

Καταλυτικές Αντιδράσεις Οργανομεταλλικών Ενώσεων:Υδρογόνωση Αλκενίων, Καταλυτικοί Κύκλοι Tolman, Συν-θετικό Αέριο, Υδροφορμυλίωση, Οξικό Οξύ Μέθοδος Mon-santo, Μέθοδος Wacker, Συνθετική Βενζίνη, ΚατάλυσηZiegler-Natta, Ακινητοποιημένη Ομογενής Κατάλυση,"POP" Μόρια Λευκοχρύσου.

XHM 422 Χημεία Στερεών και Επιφανειών (6 ECTS)

ΧΥ(Κ)

Εισαγωγή: σκοπός, ορισμός επιφάνειας, ορισμός πορώ-δους. Ρόφηση. Διεπιφάνεια στερεού - υγρού και υγρού - αερίου. Ισόθερμοι. Σάπωνες. Διεπιφάνεια στερεού - αερίου.Θεωρία ΒΕΤ και οι Τμήμα Χημείας βελτιώσεις της. Χαρα-κτηρισμός πορώδους. Μέθοδοι χαρακτηρισμού στερεώνεπιφανειών: φασματογραφία, φωτοηλεκτρονική φασματο-σκοπία, θερμοστατικές μέθοδοι, προσρόφηση, μέθοδοι περίθλασης. Βασικές ομάδες πορωδών υλικών και εφαρ-μογές. Κεραμικά, μεσοπορώδεις Ηθμοί.

ΧΗΜ 423 Βιοανόργανη Χημεία (6 ECTS)

ΒΧ(Κ)

Γενικά για τη Βιοανόργανη Χημεία: Ορισμός, Ιστορική Ανα-δρομή, Βασικές Αρχές, Βιολογικοί Υποκαταστάτες για ταΜεταλλοϊόντα.

Σημαντικότερες Βιολογικές Λειτουργίες των Μεταλλοϊόν-των: Μεταλλοπορφυρίνες και Αναπνοή. Δέσμευση και Μεταφορά Οξυγόνου, Δέσμευση του Οξυγόνου από τη Μυογλοβίνη, Φυσιολογία της Μυογλοβίνης και Αιμο-γλοβίνης, Δομή και Λειτουργία της Αιμογλοβίνης, Άλλοι

146

Βιολογικοί Μεταφορείς Οξυγόνου, Φωτοσύνθεση, Χλωρο-φύλλη και Μετατροπή της Ηλιακής Ενέργειας, ΚαταλυτικόΚέντρο Οξείδωσης του Νερού, Ένζυμα, Βιταμίνη Β12 και ταΒ12 Συνένζυμα, Δέσμευση Αζώτου.

Βιοχημεία του Σιδήρου: Φερεδοξίνες και Ρουβρεδοξίνες,Βιοδιαθεσιμότητα του Σιδήρου, Ανταγωνισμός για την Δέσμευση του Σιδήρου, Εκλεκτική Δέσμευση Σιδήρου, Σιδηροφόρα, Πρωτείνες Αποθήκευσης Σιδήρου.

Άλλες Λειτουργίες των Μεταλλοϊόντων στα Βιολογικά Συστήματα: Ιχνοστοιχεία στα Βιολογικά Συστήματα, Βιοχη-μεία των Αμετάλλων, Περιβαλλοντική Χημεία Μεταλλοιόν-των, Τοξικότητα, Φαρμακευτική Χημεία, Χηλική Θεραπεία,Αντιβιοτικά.

ΧΗΜ 430 Εργαστήριο Βιοχημείας (5 ECTS)

BX(K)

Απομόνωση πρωτεΐνης (μέθοδοι: φυγοκέντρηση, υγρήχρωματογραφία, ηλεκτροφόρηση), ποσοτικός προσδιορι-σμός πρωτεϊνών, μελέτη κινητικής ενζύμων (μέτρηση δρα-στικότητας και κινητικών παραμέτρων ενζύμου, δράσηαναστολέων).

XHM 431 Βιοχημεία (6 ECTS)


Εισαγωγή. Βιοχημική εξέλιξη. Δομή και λειτουργία τωνπρωτεϊνών: πρωτοταγής, δευτεροταγής, τριτοταγής καιτεταρτοταγής δομή, αναδίπλωση πρωτεϊνών. DNA και RNA:δομή των νουκλεϊκών οξέων και ροή των γενετικώνπληροφοριών. Μυοσφαιρίνη και Αιμοσφαιρίνη. Ένζυμα:βασικές αρχές και κινητική, το μοντέλο Michaelis-Menten.Μηχανισμοί ενζυμικής δράσης. Μηχανισμοί ρύθμισηςενζύμων: αλλοστερική ρύθμιση, ισοένζυμα, ομοιοπολικήρύθμιση, πρωτεολυτική ενεργοποίηση. Υδατάνθρακες.Δομή και ιδιότητες βιολογικών μεμβρανών. Μεταβολισμός:βασικές έννοιες και σχεδιασμός. Γλυκόλυση και γλυκο-νεογένεση. Ο κύκλος του κιτρικού οξέος. Οξειδωτικήφωσφορυλίωση.

ΧΗΜ 436 Εισαγωγή στη Φαρμακευτική Χημεία (6 ECTS)

ΒΧ(Κ)

Εισαγωγή στα φάρμακα και στους βιολογικούς τους στό-χους (πρωτείνες, ένζυμα, υποδοχείς, νουκλεϊνικά οξέα, κυτ-ταρικές μεμβράνες, δομικοί λίθοι). Τύποι διαμοριακώναλληλεπιδράσεων. Ανακάλυψη βιολογικά ενεργών ενώ-σεων από φυσικές πηγές και από συνθετικές μοριακές βι-βλιοθήκες. Διαδικασία ανάπτυξης νέων φαρμάκων: Εύρεσηπρότυπης ένωσης, βελτιστοποίηση αλληλεπίδρασης καιπρόσβασης στον στόχο. Φαρμακοδυναμική και φαρμακο-κινητική. Ποσοτικές σχέσεις δομής-δραστικότητας (QSAR).Κύριες κατηγορίες φαρμάκων: Αντιβιωτικά και στόχοι τους,μηχανισμοί αντιβακτηριακής δράσης. Αντι-ιικά, αρχές δρά-σης τους, δομή και κύκλος ζωής αντιπροσωπευτικών ιών.Αντικαρκινικά, αιτίες καρκίνου, στόχοι αντικαρκινικών θεραπειών. Χοληνενεργά, αντιχοληνενεργά φάρμακα, αντι-χοληνεστεράσες, υποδοχείς περιφερειακού νευρικούσυστήματος. Φάρμακα που επιδρούν στο αδρενεργικό νευ-ρικό σύστημα και αδρενεργικοί υποδοχείς. Οπιοειδή αναλ-γητικά και οπιοειδείς υποδοχείς.

ΧΗΜ 437 Εισαγωγή στην Υπολογιστική Χημεία (6 ECTS)

ΒΧ(Κ)

Γενική περιγραφή των υπολογιστικών μεθόδων και τηςεφαρμογής τους στην πρόβλεψη μοριακών φυσικο-χημι-κών ιδιοτήτων. Το πρακτικό μέρος του μαθήματος χρησι-μοποιεί λογισμικό για κβαντομηχανικούς υπολογισμούς.Γίνεται αναφορά στα δυναμικά πεδία (force fields), στιςημιεμπειρικές, DFT και ab initio υπολογιστικές μεθόδους,σε σύνολα βάσης (basis sets) και σε μοριακά τροχιακά. Εκ-παίδευση στη χρήση λογισμικού για τη διεξαγωγή κβαντο-μηχανικών υπολογισμών. Διεκπεραίωση υπολογισμών γιατην εύρεση μοριακών δομών, την πρόβλεψη θερμοδυνα-μικών παραμέτρων, την εύρεση μεταβατικών καταστάσεωναντιδράσεων και ενθαλπιών αντιδράσεων. Τρισδιάστατηαναπαράσταση της γεωμετρίας των ενώσεων, των μορια-κών τροχιακών τους και της ηλεκτρονιακής πυκνότητάςτους, όπως αυτές προκύπτουν από διάφορους τύπους υπο-λογισμών. Συσχετισμός υπολογιστικών αποτελεσμάτων μεχημική δραστικότητα.

ΧΗΜ 438 Υπερμοριακή Χημεία (6 ECTS)

ΧΥ (Κ)

Oρισμός και ανάπτυξη της υπερμοριακής χημείας. Χημείαοικοδεσπότη – φιλοξενούμενου. Ενεργειακή μελέτη υπερ-μοριακών συμπλόκων: Πειραματικές μέθοδοι. Αυτοοργά-νωση μοριακών συστημάτων. Μοριακές μηχανές.Φουλερένια και νανοσωλήνες άνθρακα.

XHM 440 Εργαστήριο Χημικής Τεχνολογίας (5 ECTS)

ΧΥ(Κ)

Ανάλυση διεργασιών βιομηχανικής κλασματικής απόστα-ξης: Θεωρία - Εργαστηριακή Άσκηση. Χημικοί αντιδραστή-ρες (διαλείποντος έργου και πλήρους μίξης): Θεωρία -Εφαρμογές - Εργαστηριακή Άσκηση. Διεργασία Αφαλάτω-σης Νερού: Θεωρία αντίστροφης ώσμωσης - ΕργαστηριακήΆσκηση.

XHM 441 Χημική Τεχνολογία (6 ECTS)

ΧΥ(Κ)

Ισοζύγια μάζας σε μόνιμες και μη μόνιμες συνθήκες – Εφαρ-μογές. Ισοζύγια ενέργειας σε μόνιμες και μη μόνιμες συν-θήκες -Εφαρμογές συνδυασμού ισοζυγίων μάζας καιενέργειας. Μετάδοση θερμότητας σε μόνιμες και μη μόνι-μες συνθήκες -Εναλλακτές θερμότητας. Χημικοί αντιδρα-στήρες - Θεωρία / Εφαρμογές. Κλασματική απόσταξη-Θεωρία / Εφαρμογές. Ανάλυση διεργασιών παραγωγήςθειικού οξέος. Ανάλυση διεργασιών παραγωγής τσιμέντου.

XHM 443 Χημεία Πολυμερών (6 ECTS)

ΧΥ(Κ)

Εισαγωγή. Ονοματολογία και χρήσεις των πολυμερών. Πο-λυμερισμοί συμπύκνωσης. Πολυμερισμοί ελευθέρων ριζών.Ιοντικοί πολυμερισμοί. Πολυμερισμοί με φωτόλυση, ηλε-κτρόλυση και χρήση ακτίνων. Πολυμερισμοί κυκλικών οργανικών ενώσεων. Αντιδράσεις τροποποίησης συνθετι-κών πολυμερών. Βιολογικά πολυμερή και οι χημικές τουςαντιδράσεις. Πολυμερή που περιέχουν ανόργανα στοιχεία.

Τμήμ

α Χη

μεία

ς

147

Σχέση μεταξύ μακρομοριακής δομής και ιδιοτήτων. Πολυ-μερή με σημαντικές ηλεκτρικές και ηλεκτρονιακές ιδιότη-τες. Βιο-ιατρικές εφαρμογές συνθετικών πολυμερών.

XHM 445 Κατάλυση (6 ECTS)

ΧΥ(Κ)

Έννοιες και όροι που περιγράφουν το καταλυτικό φαινό-μενο και τις αιτίες που το προκαλούν. Έννοιες και όροι πουσχετίζονται με την υφή και τη δομή των μεταλλικών στηρι-ζομένων καταλυτών. Χημική προσρόφηση και εκρόφησηαερίου σε στερεή επιφάνεια - Τεχνική θερμοπρογραμματι-ζόμενης εκρόφησης αερίου. Σύνθεση και χαρακτηρισμόςστηριζομένων καταλυτών. Περιβαλλοντική Κατάλυση: Σύγ-χρονες Αντιρρυπαντικές Τεχνολογίες (Αέρια και Υγρή Ρύ-πανση). Μηχανισμοί σημαντικών ετερογενών καταλυτικώναντιδράσεων.

XHM 446 Ειδικά Κεφάλαια Μοριακής Φασματοσκοπίας(6 ECTS)

ΒΧ(Κ), ΧΥ(Κ)

Φασματοσκοπία Raman: Βασική Θεωρία: προέλευση φα-σμάτων Raman, κανόνες επιλογής, λόγοι αποπόλωσης,συμμετρία και κανόνες επιλογής, φάσματα Raman Συντο-νισμού, υπολογισμός σταθερών τάσεων μέσω ανάλυσηςκανονικών συντεταγμένων, ταυτοποίηση κορυφών στοφάσμα. Πειραματικές διατάξεις και υποδείξεις. Ειδικές τε-χνικές της Φασματοσκοπίας Raman: ΦασματοσκοπίαRaman υψηλής πίεσης, Μικροσκοπία Raman, Φασματο-σκοπία Raman με επιφανειακή ενίσχυση, ΦασματοσκοπίαRaman χρονικού διαχωρισμού, Φασματοσκοπία Ramanαπομόνωσης μήτρας, Φασματοσκοπία Raman συσχετισμού2D, Φασματομετρία απεικόνισης Raman, μη-γραμμική Φα-σματοσκοπία Raman. Εφαρμογές Raman σε διάφορα πεδίαχημείας: Υλικά, Αναλυτική Χημεία, Βιοχημεία και Ιατρική,Βιομηχανία, Περιβάλλον.

Μαθήματα Προσφερόμενα σε Φοιτητές άλλων Τμημάτων

ΧΗΜ 021 Εισαγωγή στη Χημεία (για Βιολόγους καιΦυσικούς) (6 ECTS)

1. Χημεία και άλλες θετικές επιστήμες. Η επιστημονική μέ-θοδος. Υλικά συστήματα, ιδιότητές τους και μοντέλα.Φυσικά και χημικά φαινόμενα.

2. Χημική σύσταση της ύλης. Άτομα, μόρια, χημικές ενώ-σεις, μίγματα, διαλύματα. Ατομική θεωρία Dalton. Η εσω-τερική δομή του ατόμου. Χημική ορολογία, ισότοπα,ιόντα, η ατομική μονάδα μάζας. Το γραμμομόριο. Εισα-γωγή στον περιοδικό πίνακα των στοιχείων. Ιοντικές καιμοριακές ενώσεις. Ονοματολογία και ιδιότητες ιοντικώνενώσεων.

3. Απλοί χημικοί υπολογισμοί βασισμένοι στα γραμμομό-ρια. Γραφή χημικών εξισώσεων και στοιχειομετρία. Πε-ριοριστικό αντιδρών, απόδοση αντίδρασης.

4. Υδατικά διαλύματα ιοντικών ενώσεων. Το νερό ως δια-λύτης. Μονάδες συγκέντρωσης σε διαλύματα. Αραι-ώσεις, αναμίξεις και τιτλοδοτήσεις. Είδη αντιδράσεων σευδατικά διαλύματα ιοντικών ενώσεων. Αντιδράσεις με-

τάθεσης και παραγωγής ιζημάτων. Οξέα, βάσεις και οξε-οβασικές αντιδράσεις. Οξειδοαναγωγικές αντιδράσειςκαι εξισορρόπησή τους μέσω των αριθμών οξείδωσης.

5. Οδός προς την κβαντική θεωρία. Μοντέλο Bohr. ΆτομοΥδρογόνου, τροχιακά και ενέργεια τροχιακών, πολυηλε-κτρονιακά άτομα, ηλεκτρονιακή διαμόρφωση, περιοδι-κότητα των στοιχείων, μέγεθος των ατόμων, ενέργειαιονισμού, ηλεκτροσυγγένεια, οξειδωτική κατάσταση.

6. Μοντέλα Δεσμών. Στοιχειώδης θεωρία ιοντικού και ομοι-οπολικού δεσμού, ιοντικές δυνάμεις, σύζευξη ηλεκτρο-νίων, ηλεκτραρνητικότητα, μοριακή δομή, δομές Lewis,θεωρία VSEPR, πολλαπλοί δεσμοί.

7. Θερμοδυναμική. Eσωτερική ενέργεια, θερμότητα καιέργο. Πρώτος νόμος θερμοδυναμικής, θερμοχημεία,θερμότητες αντιδράσεων, θερμότητες σχηματισμού.Διαμοριακές δυνάμεις. Στερεά-υγρά-αέρια και διαγράμ-ματα φάσεων. Διαλύματα, διαλυτότητα, αθροιστικέςιδιότητες. Χημική ισορροπία και η σταθερά της,εφαρμογές σε αντιδράσεις σε αέρια και υγρά.Αντιδράσεις οξέων-βάσεων, κλίμακα pH. Αυθόρμητεςκαι μη διεργασίες, αντιστρεπτές διεργασίες, δεύτεροςνόμος της Θερμοδυναμικής, εντροπία, ελεύθερηενέργεια. Σχέση ελεύθερης ενέργειας και σταθεράςισορροπίας αντίδρασης.

8. Χημική κινητική, ρυθμός αντίδρασης, τάξη αντίδρασης,μηχανισμός αντίδρασης, κινητική εξίσωση, εξίσωσηΑrrhenius, ενέργεια ενεργοποίησης, καταλύτες.

XHM 022 Εισαγωγή στη Χημεία για Ιατρική (6 ECTS)

Eπιστημονικό περιεχόμενο της Χημείας και σχέση της μεΒιολογικές Επιστήμες και Ιατρική. Φυσικά, χημικά και βιο-λογικά φαινόμενα. Ατομική και μοριακή δομή της ύλης. Βασική χημική ονοματολογία. Στοιχειομετρία, η έννοια του γραμμομορίου, απλοί χημικοί υπολογισμοί σε χημικέςαντιδράσεις.

Χημεία διαλυμάτων, ιοντικές και ομοιοπολικές ενώσεις, τονερό ως διαλύτης, το νερό σε βιολογικά συστήματα, είδηχημικών αντιδράσεων σε διαλύματα. Κλίμακες συγκέντρω-σης σε διαλύματα, αραίωση, τιτλοδότηση.

Ηλεκτρονική δομή των ατόμων, μοντέλο Bohr, ηλεκτρο-νιακή διαμόρφωση, περιοδικός πίνακας των στοιχείων. Πε-ριοδικότητα ιδιοτήτων των στοιχείων, απλή περιγραφήεπιλεγμένων στοιχείων, στοιχεία σημαντικά στη Βιολογίακαι την Ιατρική. Χημικός δεσμός, σύμβολα Lewis, ιοντικόςκαι ομοιοπολικός δεσμός, πολλαπλοί δεσμοί, οι έννοιες τουυβριδισμού και του συντονισμού. Δόμηση οργανικών μο-ρίων αρχίζοντας από δεσμούς. Ηλεκτραρνητικότητα, πολι-κότητα δεσμού και μορίου, διαμοριακές δυνάμεις, δεσμοίυδρογόνου, κλίμακες υδροφοβικότητας, διαλυτότητα καιαλληλεπιδράσεις μορίων με βιολογικά συστήματα.

Ενέργεια σε μοριακά συστήματα, θερμοδυναμικοί νόμοι,θερμοχημεία, ενθαλπία, εντροπία και ελεύθερη ενέργειααντιδράσεων. Καταστάσεις της ύλης, υγρά και τάση ατμών,οσμωτική πίεση διαλυμάτων, όσμωση στη Βιολογία και τηνΙατρική. Έννοια της χημικής ισορροπίας. Οξέα και βάσεις,κλίμακα pH.

148

Οργανική Χημεία: η χημεία του άνθρακα. Απλή ονοματο-λογία, δραστικές ομάδες σε βιολογικά μόρια, ισομερισμόςκαι χειρομορφία και η σημασία τους στη φαρμακευτική.Απλές αντιδράσεις της οργανικής χημείας στις σημαντικέςδραστικές ομάδες, εφαρμογές στις Επιστήμες Υγείας. Βιολογικά μακρομόρια, δομή, φυσικοχημικές ιδιότητες,δραστικότητα. Στοιχεία αναλυτικής χημείας για την ανί-χνευση και ποσοτικοποίηση φαρμάκων και μορίων βιολο-γικής σημασίας.

ΧΗΜ 030 Εργαστήριο Οργανικής Χημείας για Βιολόγους(6 ECTS)

Τεχνικές: Σημείο τήξεως. Σημείο Ζέσεως. Απλή και κλασμα-τική απόσταξη. Απόσταξη με υδρατμούς για την απομό-νωση Ευγενόλης από γαρύφαλλα. Ανακρυστάλλωσηβενζοϊκού οξέος και καφεΐνης. Εκχύλιση σαλικυλικού οξέοςαπό υδατικό διάλυμα και προσδιορισμός του συντελεστήκατανομής. Διαχωρισμός μίγματος με την μέθοδο της εκ-χύλισης. Χρωματογραφία λεπτής στιβάδας (TLC) – Ανάλυσηαναλγητικών φαρμάκων. Μηχανισμοί αντιδράσεων: Δρα-στικότητα αλκυλαλογονιδίων σε SN1 και SN2 μηχανισμούς.Σύνθεση: Παρασκευή α,β-ακόρεστων κετονών με μικτή αλ-δολική συμπύκνωση. Νίτρωση βενζοϊκού μεθυλεστέρα.Φωτοχημική αναγωγή βενζοφαινόνης. Σύνθεση και βιοδο-κιμή του σουλφνιλαμιδίου.

ΧΗΜ 031 Οργανική Χημεία για Βιολόγους (6 ECTS)

Βασικές έννοιες: τροχιακά, υβριδισμός, ηλεκτραρνητικό-τητα, είδη χημικών δεσμών, είδη αντιδραστηρίων, ενδιά-μεσα αντιδράσεων. Υδρογονάνθρακες: αλκάνια, αλκένια,αλκίνια, κυκλοαλκάνια, βενζόλιο. Αλκοόλες, αιθέρες, φαι-νόλες. Απλές θειούχες ενώσεις. Νιτροενώσεις, αμίνες, δια-ζωνιακά άλατα. Αλδεΰδες, κετόνες, καρβοξυλικά οξέα καιτα παράγωγά τους. Εστέρες οργανικών και ανόργανωνοξέων. Δεσμοί υδρογόνου σε οργανικές ενώσεις. Στερεο-χημεία: εναντιομερή, διαστερεομερή, γεωμετρικά ισομερή.Υδατάνθρακες. Αμινοξέα και πρωτεΐνες. Αρωματικές ενώ-σεις. Νουκλεΐνικά οξέα και νουκλεοτίδια. Λιπίδια. Στερεο-χημεία και μηχανισμοί ενζυμικών αντιδράσεων.

Τμήμ

α Χη

μεία

ς

149

ECTS

1ο ΕΤΟΣ1ο Εξάμηνο ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑΧΗΜΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣΧΗΜΕΙΑ ΥΛΙΚΩΝΜΑΣ 018 Εισαγωγικά Μαθηματικά Ι 5ΦΥΣ 102 Φυσική για Χημικούς 6ΧΗΜ110 Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας Ι 7ΧΗΜ 111 Αναλυτική Χημεία Ι 6ΧΗΜ 121 Εισαγωγή στη Χημεία (για Χημικούς) 6

ΣΥΝΟΛΟ 30

2ο Εξάμηνο ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑΧΗΜΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣΧΗΜΕΙΑ ΥΛΙΚΩΝΕΠΛ 003 Επιστήμη Πληροφορικής και Πληροφορικά

Συστήματα 6ΜΑΣ 019 Εισαγωγικά Μαθηματικά ΙΙ 5ΧΗΜ 122 Ανόργανη Χημεία Ι 6ΧΗΜ 130 Εργαστήριο Οργανικής Χημείας Ι 7ΧΗΜ 131 Οργανική Χημεία Ι 6

ΣΥΝΟΛΟ 30

2ο ΕΤΟΣ3ο ΕξάμηνοΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑΧΗΜΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣΧΗΜΕΙΑ ΥΛΙΚΩΝΧΗΜ 140 Εργαστήριο Φυσικοχημείας Ι 7ΧΗΜ 141 Φυσικοχημεία Ι 6ΧΗΜ 241 Κβαντική Χημεία 6ΧΗΜ 431 Βιοχημεία 6Γλώσσα Ι 5

ΣΥΝΟΛΟ 30

ECTS

4ο ΕξάμηνοΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑΧΗΜΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣΧΗΜΕΙΑ ΥΛΙΚΩΝΧΗΜ 221 Ανόργανη Χημεία ΙΙ 6ΧΗΜ 230 Εργαστήριο Οργανικής Χημείας ΙΙ 7ΧΗΜ 231 Οργανική Χημεία ΙΙ 6ΧΗΜ 242 Φυσικοχημεία ΙΙ 6Γλώσσα ΙΙ 5

ΣΥΝΟΛΟ 30

3ο ΕΤΟΣ5o ΕξάμηνοΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑΧΗΜΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣΧΗΜΕΙΑ ΥΛΙΚΩΝΧΗΜ 311 Αναλυτική Χημεία ΙΙ 6ΧΗΜ 331 Οργανική Χημεία ΙΙΙ 6ΧΗΜ 340 Εργαστήριο Φυσικοχημείας ΙΙ 7ΧΗΜ 341 Φυσικοχημεία ΙΙΙ 6Ελεύθερη Επιλογή Ι 5

ΣΥΝΟΛΟ 30

6o ΕξάμηνοΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑΧΗΜ 210 Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας ΙI 6ΧΗΜ 320 Εργαστήριο Ανόργανης Χημείας 7ΧΗΜ 321 Ανόργανη Χημεία ΙΙΙ. Θεωρία Δεσμού,

Δομής και Δραστικότητας των ΜετάλλωνΜεταπτώσεως 6

ΧΗΜ 332 Βιοργανική Χημεία 6Ελεύθερη Επιλογή ΙΙ 5

ΣΥΝΟΛΟ 30

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΩΝ

150

ECTS

ΧΗΜΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣΧΗΜ 210 Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας ΙI 6ΧΗΜ 320 Εργαστήριο Ανόργανης Χημείας 7ΧΗΜ 321 Ανόργανη Χημεία ΙΙΙ. Θεωρία Δεσμού,

Δομής και Δραστικότητας των Μετάλλων Μεταπτώσεως 6

ΧΗΜ 411 Χημεία Τροφίμων 6Ελεύθερη Επιλογή ΙΙ 5

ΣΥΝΟΛΟ 30

ΧΗΜΕΙΑ ΥΛΙΚΩΝΧΗΜ 210 Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας ΙI 6ΧΗΜ 320 Εργαστήριο Ανόργανης Χημείας 7ΧΗΜ 321 Ανόργανη Χημεία ΙΙΙ. Θεωρία Δεσμού,

Δομής και Δραστικότητας των Μετάλλων Μεταπτώσεως 6

ΧΗΜ 441 Χημική Τεχνολογία 6Ελεύθερη Επιλογή ΙΙ 5

ΣΥΝΟΛΟ 30

4ο ΕΤΟΣ7o Εξάμηνο

ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑΧΗΜ 404 Διπλωματική Βιολογικής Χημείας Ι 3ΧΗΜ 423 Βιοανόργανη Χημεία 6ΧΗΜ 436 Εισαγωγή στη Φαρμακευτική Χημεία 6ΧΗΜ 437 Εισαγωγή την Υπολογιστική Χημεία 6Ελεύθερη Επιλογή ΙΙΙ 5Ελεύθερη Επιλογή ΙV 5

ΣΥΝΟΛΟ 31

ΧΗΜΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣΧΗΜ 406 Διπλωματική Χημείας Τροφίμων και

Περιβάλλοντος Ι 3ΧΗΜ 412 Περιβαλλοντική Χημεία 6ΧΗΜ 423 Βιοανόργανη Χημεία 6ΧΗΜ 437 Εισαγωγή στην Υπολογιστική Χημεία 6Ελεύθερη Επιλογή ΙΙΙ 5Ελεύθερη Επιλογή ΙV 5

ΣΥΝΟΛΟ 31

ECTS

ΧΗΜΕΙΑ ΥΛΙΚΩΝΧΗΜ 408 Διπλωματική Χημείας Υλικών Ι 3ΧΗΜ 422 Χημεία Επιφανειών 6ΧΗΜ 438 Υπερμοριακή Χημεία 6ΧΗΜ 440 Εργαστήριο Χημικής Τεχνολογίας 5Ελεύθερη Επιλογή ΙΙΙ 5Ελεύθερη Επιλογή ΙV 5

ΣΥΝΟΛΟ 30

8o Εξάμηνο ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑΧΗΜ 405 Διπλωματική Βιολογικής Χημείας ΙΙ 6ΧΗΜ 415 Βιοαναλυτική Χημεία 6ΧΗΜ 430 Εργαστήριο Βιοχημείας 5ΒΙΟ 371 Εισαγωγή στη Μικροβιολογία 6XHM 446 Ειδικά Κεφάλαια Φασματοσκοπίας 6

ΣΥΝΟΛΟ 29

ΧΗΜΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣΧΗΜ 407 Διπλωματική Χημείας Τροφίμων και

Περιβάλλοντος ΙΙ 6ΧΗΜ 410 Εργαστήριο Χημείας Τροφίμων και

Περιβάλλοντος 5ΧΗΜ 418 Μέθοδοι Ανάλυσης και Ποιοτικός Έλεγχος

Τροφίμων 6ΧΗΜ 415 Βιοαναλυτική Χημεία 6ΧΗΜ 446 Ειδικά Κεφάλαια Φασματοσκοπίας 6

ΣΥΝΟΛΟ 29

ΧΗΜΕΙΑ ΥΛΙΚΩΝΧΗΜ 409 Διπλωματική Χημείας Υλικών ΙΙ 6ΧΗΜ 421 Οργανομεταλλική Χημεία 6ΧΗΜ 443 Χημεία Πολυμερών 6ΧΗΜ 445 Κατάλυση 6ΧΗΜ 446 Ειδικά Κεφάλαια Φασματοσκοπίας 6

ΣΥΝΟΛΟ 30ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ 240

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΩΝ

151

Κωδικός Τίτλος Μαθήματος ECTS ECTS Προαπαιτούμενο/ Μαθήματος Bαθμός

ΜΑΣ 018 Εισαγωγικά Μαθηματικά Ι 5 -ΦΥΣ 102 Φυσική για Χημικούς 6 -ΧΗΜ 110 Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας Ι 7 1ο Εξάμηνο -ΧΗΜ 111 Αναλυτική Χημεία Ι 6 -ΧΗΜ 121 Εισαγωγή στη Χημεία (για Χημικούς) 6 30 -

ΕΠΛ 003 Επιστήμη Πληροφορικής & Πληροφ. Συστημάτων 6 -

ΜΑΣ 019 Εισαγωγικά Μαθηματικά ΙΙ 5 -ΧΗΜ 122 Ανόργανη Χημεία Ι 6 2ο Εξάμηνο -ΧΗΜ 130 Εργαστήριο Οργανικής Χημείας Ι 7 -ΧΗΜ 131 Οργανική Χημεία Ι 6 30 -

ΧΗΜ 140 Εργαστήριο Φυσικοχημείας Ι 7 ΧΗΜ 110/ 5ΧΗΜ 141 Φυσικοχημεία Ι 6 ΦΥΣ 102/4ΧΗΜ 241 Κβαντική Χημεία 6 ΜΑΣ 018/4, ΜΑΣ 019/4ΧΗΜ 431 Βιοχημεία 6 3ο Εξάμηνο ΧΗΜ 121/4Γλώσσα Ι Γλώσσα Ι 5 30 -

ΧΗΜ 221 Ανόργανη Χημεία ΙΙ 6 ΧΗΜ 122/4ΧΗΜ 230 Εργαστήριο Οργανικής Χημείας ΙΙ 7 ΧΗΜ 130 /5ΧΗΜ 231 Οργανική Χημεία ΙΙ 6 4ο Εξάμηνο ΧΗΜ 131/4ΧΗΜ 242 Φυσικοχημεία ΙΙ 6 ΧΗΜ 141/4Γλώσσα ΙΙ Γλώσσα ΙΙ 5 30

ΧΗΜ 311 Αναλυτική Χημεία ΙΙ 6 ΧΗΜ 111/4ΧΗΜ 331 Οργανική Χημεία ΙΙΙ 6 ΧΗΜ 231/4ΧΗΜ 340 Εργαστήριο Φυσικοχημείας ΙΙ 7 ΧΗΜ 242/4ΧΗΜ 341 Φυσικοχημεία ΙΙΙ 6 5ο Εξάμηνο ΧΗΜ 241/4Ελεύθερη Επιλογή Ι 5 30 -

ΧΗΜ 210 Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας ΙI 6 ΧΗΜ 110/5, ΧΗΜ 311/4ΧΗΜ 320 Εργαστήριο Ανόργανης Χημείας 7 ΧΗΜ 122/4, ΧΗΜ 221/4ΧΗΜ 321 Ανόργανη Χημεία ΙΙΙ. Θεωρία

Δεσμού, Δομής και Δραστικότηταςτων Μετάλλων Μεταπτώσεως 6 6ο Εξάμηνο ΧΗΜ 221/4

ΧΗΜ 332 Βιοοργανική Χημεία 6 ΧΗΜ 231/4Ελεύθερη Επιλογή ΙΙ 5 30

ΠΤΥΧΙΟ ΧΗΜΕΙΑΣ ΜΕ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ

152

Κωδικός Τίτλος Μαθήματος ECTS ECTS Προαπαιτούμενο/ Μαθήματος Bαθμός

ΧΗΜ 404 Διπλωματική Βιολογική Χημεία Ι 3 180-18 ECTSΧΗΜ 423 Βιοανόργανη Χημεία 6 ΧΗΜ 221/4ΧΗΜ 436 Εισαγωγή στη Φαρμακευτική Χημεία 6 7ο Εξάμηνο ΧΗΜ 431/4ΧΗΜ 437 Εισαγωγή στην Υπολογιστική Χημεία 6 ΧΗΜ 231/4, ΧΗΜ 241/4Ελεύθερη Επιλογή ΙΙΙ 5 -Ελεύθερη Επιλογή ΙV 5 31 -

ΧΗΜ 405 Διπλωματική Βιολογικής Χημείας Ι 6 180-18 ECTSΧΗΜ 415 Βιοαναλυτική Χημεία 6 ΧΗΜ 431/4ΧΗΜ 430 Εργαστήριο Βιοχημείας 5 8ο Εξάμηνο ΧΗΜ 431/4

ΒΙΟ 371 Εισαγωγή στη Μικροβιολογία 6 ΧΗΜ 431/4XHM 446 Ειδικά Κεφάλαια Φασματοσκοπίας 6 29 XHM 241/4

ΣΥΝΟΛΟ 240

ΠΤΥΧΙΟ ΧΗΜΕΙΑΣ ΜΕ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ

Documents

ΤμήμαΧημείας - UCY · αναφορά στα υδατικό διάλυμα, στην ενεργότητα και το ph, ... χείων, Σύνθεση h2so4, Σύνθεση