Ị TRƯỜNG TIỀN TỆ 2srtc.org.vn/images/uploaded/2017/BCTL thang 12.2017.pdf · công cụ tiền gửi sẽ giữ nguyên ở mức tương ứng là 0%, 0.25% và - 0.4%

MỤC LỤC

A. THỊ TRƯỜNG TIỀN TỆ .................................................................. 2

I. Thị trường tiền tệ - tín dụng ..................................................... 2

II. Thị trường ngoại hối và vàng ................................................... 5

B. THỊ TRƯỜNG VỐN ....................................................................... 15

I. Thị trường chứng khoán ......................................................... 15

II. Thị trường Bất động sản ......................................................... 36

C. PHẢN HỒI CHÍNH SÁCH ................................... ……………….42

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 12/2017

2

A. THỊ TRƯỜNG TIỀN TỆ

I. Thị trường tiền tệ - tín dụng

Thị trường tiền tệ - tín dụng thế giới

Giữa tháng 12, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) nâng lãi

suất lần thứ 3 trong năm 2017, nâng lãi suất chuẩn thêm 0.25% lên

phạm vi 1.25-1.5%, đồng thời nâng ước tính tăng trưởng GDP trong

năm tới. FED còn giữ nguyên dự báo nâng lãi suất 3 lần trong năm

2018. Ngoài ra, FED cũng xác nhận rằng mức giới hạn thoái vốn

trong quá trình cắt giảm số dư trên bảng cân đối kế toán sẽ tăng từ

10 tỷ USD lên 20 tỷ USD bắt đầu từ tháng 1/2018.

Trong cuộc họp diễn ra vào tháng 12, Ngân hàng Trung

ương Nhật Bản (BOJ) tuyên bố giữ nguyên lãi suất ngắn hạn ở mức

-0.1% và mục tiêu lợi suất trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 10 năm ở

mức 0%. BoJ cho biết lạm phát có khả năng tiếp tục trên đà tăng

trong bối cảnh có sự cải thiện trong chênh lệch sản lượng thực tế và

sản lượng tiềm năng (output gap) và sự gia tăng của kỳ vọng lạm

phát trung và dài hạn.

Cũng trong tháng 12, Ngân hàng Trung ương châu Âu

(ECB) giữ nguyên chính sách tiền tệ, đồng thời nâng dự báo tăng

trưởng kinh tế của khu vực này. Lãi suất trên nghiệp vụ tái cấp vốn

quan trọng và lãi suất đánh trên công cụ cho vay thanh khoản và


3

công cụ tiền gửi sẽ giữ nguyên ở mức tương ứng là 0%, 0.25% và -

0.4%. ECB cũng xác nhận về kế hoạch gia hạn chương trình nới

lỏng định lượng vào năm tới, nhưng sẽ giảm bớt quy mô mua tài sản

hàng tháng. Tăng trưởng kinh tế ở khu vực Eurozone tiếp tục nới

rộng sang quý 3/2017, khi GDP thực tăng trưởng 0.6% so với quý

trước đó. Dữ liệu và kết quả thăm dò mới nhất đã thể hiện đà tăng

trưởng trên diện rộng và mạnh.

Trong tháng, nhiều NHTW các nước đã đưa ra các chính

sách thắt chặt tiền tệ. Cụ thể như Ngân hàng Trung ương Mexico

nâng lãi suất chuẩn thêm 0.25% lên 7.25%. Bên cạnh đó, NHTW

Thổ Nhĩ Kỳ nâng một trong những lãi suất quan trọng của mình với

mức nhỏ hơn dự báo, và cam kết sẽ giữ chính sách chặt chẽ cho đến

khi triển vọng lạm phát cải thiện.

Thị trường tiền tệ - tín dụng trong nước

Năm 2017, tổng mức tăng trưởng tín dụng dự kiến ở mức

xấp xỉ 19% nhưng cơ cấu tín dụng đã có sự chuyển dịch rất rõ nét

theo hướng tăng cường chất lượng và an toàn. Bên cạnh việc mở

rộng tín dụng, chất lượng tín dụng cũng được chú trọng, đảm bảo

cung ứng vốn hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, đã hỗ trợ tích cực cho mục

tiêu tăng trưởng. Đặc biệt, tín dụng đã tập trung nhiều cho sản xuất

kinh doanh, tỷ trọng tín dụng cho lĩnh vực bất động sản và xây dựng

giảm nhẹ. Trong đó, tín dụng tăng trưởng rất mạnh cho lĩnh vực


4

nông nghiệp và nông thôn với mức tăng trên 22%; tín dụng trong

lĩnh vực công nghiệp chế biến chế tạo cũng tăng cao hơn mức 22%;

tín dụng cho lĩnh vực thương mại dịch vụ có mức tăng khá, tín dụng

xuất khẩu cao hơn mức tăng trưởng cao hơn năm trước. Những con

số trên cho thấy chất lượng tín dụng đã được đảm bảo và tập trung

vào các lĩnh vực ưu tiên, lĩnh vực sản xuất - kinh doanh.

Tín dụng đối với các lĩnh vực rủi ro đã được kiểm soát rất

chặt theo chỉ đạo của Chính phủ và của Ngân hàng Nhà nước

(NHNN). Trong công tác điều hành, NHNN thường xuyên cảnh báo

những Tổ chức tín dụng (TCTD) có tập trung tín dụng vào các lĩnh

vực tiềm ẩn rủi ro. Qua công tác điều hành tín dụng và tăng cường

công tác thanh tra giám sát, cảnh báo sớm đã góp phần làm cho tổng

mức tín dụng năm nay tăng trưởng ở mức phù hợp, hỗ trợ cho tăng

trưởng kinh tế nhưng kiểm soát được an toàn và hiệu quả.

Lãi suất ngân hàng đã có tín hiệu giảm, thanh khoản tương

đối ổn định. Trong năm 2017 NHNN đã thực hiện đồng bộ các công

cụ để giảm lãi suất điều hành, qua đó các TCTD đã giảm lãi suất

cho vay từ 0,5-1%. Nhiều TCTD áp dụng lãi suất cho vay ngắn hạn

đối với khách hàng có tình hình tài chính lành mạnh, xếp hạng tín

nhiệm cao khoảng 4-5%/năm; triển khai chương trình cho vay trung

dài hạn đối với lĩnh vực ưu tiên xuống còn khoảng 8%/năm. Lãi suất

huy động VNĐ kỳ hạn trên 12 tháng phổ biến ở mức 6,4-7,2%. Lãi


5

suất cho vay đối với các lĩnh vực ưu tiên giảm khoảng 0,5-1% so

với đầu năm. Đối với khu vực sản xuất kinh doanh thông thường, lãi

suất cho vay ở mức 6,8-11%/năm.

Biểu đồ 1: Diễn biến lãi suất trên thị trường liên ngân

hàng tháng 12/2017

Nguồn: sbv.gov.vn

II. Thị trường ngoại hối và vàng

1. Thị trường ngoại hối

Chỉ số USD – index trong tháng 12/2017 diễn biến với xu

hướng tăng giai đoạn nửa đầu tháng sau đó đi xuống trong giai đoạn

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

1/12 5/12 9/12 13/12 17/12 21/12 25/12 29/12

Kì hạn qua đêm Kì hạn 1 tuần

Kì hạn 2 tuần Kì hạn 1 tháng


6

nửa sau của tháng. Chỉ số đạt mức cao nhất tại 94,1 (ngày 12/12) và

thấp nhất tại 92,12 (ngày 29/12).

Biểu đồ 2: Diễn biến chỉ số Dollar tháng 12/2017

Nguồn: marketwatch.com

Đầu tháng, giá trị đồng USD diễn biến với xu hướng tăng

mạnh. Nguyên nhân là do Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) tăng lãi

suất cơ bản 0,25% từ mức 1,25% lên 1,5% từ mức 1,25% (ngày

13/12). Bên cạnh đó, FED cũng thông báo sẽ thu hẹp quy mô bảng

cân đối kế toán mỗi tháng 20 tỷ USD bắt đầu từ tháng 1/2018 (từ

mức 10 tỷ USD/tháng hiện tại) do kinh tế Mỹ tăng trưởng khá ấn

tượng dự báo tăng 2,2% (năm 2017) và tỷ lệ thất nghiệp đang về

mức thấp nhất trong vòng 10 năm trở lại.

Tuy nhiên đến nửa sau của tháng 12, đồng USD đã sụt giảm

mạnh. Chỉ số đồng USD – thước đo diễn biến của đồng bạc xanh so


7

với các đồng tiền chủ chốt khác đã giảm 9,8% trong cả năm 2017.

Các kỳ vọng FED nâng lãi suất trong năm nay cũng không thể thúc

đẩy đồng USD tăng giá. Nguyên nhân một phần là do các lục hút từ

các đồng tiền khác đã khiến nhu cầu đầu tư đồng USD giảm. Trong

năm vừa qua, nhà đầu tư tập trung vào đồng EUR và JPY với hy

vọng Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) và Ngân hàng Trung

ương châu Âu (ECB) sẽ thay đổi quan điểm về chính sách tiền tệ

trong năm 2018. Ngoài ra, đà suy yếu của lợi suất trái phiếu Mỹ

cũng được xem là một lý do khiến đồng USD giảm mạnh trong giai

đoạn cuối tháng. Lợi suất ngày càng giảm thường là yếu tố tác động

tiêu cực đến đồng USD.

Dự trữ ngoại hối của Trung Quốc tăng tháng thứ 11 liên tiếp

vào tháng 12 vừa qua, khép lại một năm đi lên nhờ các biện soát

kiểm soát vốn thắt chặt, đồng Nhân dân tệ tăng giá, và sự tăng

trưởng vững vàng của nền kinh tế. Cụ thể, dự trữ ngoại hối của

Trung Quốc tăng 20,7 tỷ USD trong tháng cuối của năm 2017, đạt

mức 3,14 nghìn tỷ USD. Cả năm, dự trữ ngoại hối của Trung Quốc

tăng thêm được 129 tỷ USD. Một phần nguyên nhân khiến dự trữ

ngoại hối nước này tăng trong tháng 12 là nhờ tỷ giá các đồng tiền

mạnh ngoài USD tăng lên và sự tăng trưởng kinh tế của nước này

trong tháng qua.


8

Thị trường ngoại hối trong nước

Trong tháng 12/2017, tỷ giá USD/VND diễn biến tương đối

ổn định trong tháng, tuy nhiên giai đoạn cuối tháng tỷ giá sụt giảm

do yếu tố nghỉ lễ. Tỷ giá trung tâm của VND so với USD do Ngân

hàng Nhà nước công bố tại ngày 29/12/2017 là 22.425 VND/USD.

Với biên độ +/-3% đang được áp dụng, tỷ giá trần mà các ngân hàng

được áp dụng tại thời điểm cuối tháng là 23.088 VND/USD và tỷ

giá sàn là 21.752 VND/USD.

Biểu đồ 3: Diễn biến thay đổi tỷ giá USD/VND trong tháng

12/2017

Nguồn: Vietcombank.com

22.725

22.730

22.735

22.740

22.745

22.750

22.755

1/12 5/12 9/12 13/12 17/12 21/12 25/12 29/12


9

Chỉ số giá đô la Mỹ tháng 12/2017 tăng 0,02% so với tháng

11/2017 và giảm 0,05% so với cùng kỳ năm 2016, bình quân năm

2017 tăng 1,40% so với năm 2016.

Năm 2017, với việc chủ động phối hợp linh hoạt điều hành

đồng bộ và chủ động các công cụ điều hành chính sách tiền tệ nói

chung và cơ chế điều hành tỷ giá mới nói riêng, thị trường ngoại tệ

đã có những diễn biến tích cực và ổn định, tỷ giá được điều hành

linh hoạt theo tín hiệu thị trường và phù hợp với mục tiêu điều hành

vĩ mô của Chính phủ và NHNN.

Tính đến tháng 12/2017, tỷ giá trung tâm ước tăng khoảng

1,5-1,7% so với đầu năm. Trong khi đó, tỷ giá ngân hàng thương

mại giảm khoảng 0,2%, tỷ giá thị trường tự do giảm khoảng 1,5 %

so với đầu năm. Nguyên nhân có thể kể đến là đồng USD mất giá

trên thị trường quốc tế, chênh lệch giữa lãi suất VND và USD vẫn

còn ở mức lớn (khoảng 6-7%), nghiêng về việc nắm giữ VND, tình

trạng đầu cơ găm giữ ngoại tệ đã hạn chế. Ngoài ra, còn phải kể đến

yếu tố cán cân thanh toán tổng thể tiếp tục thặng dư trong năm qua.

Tính riêng năm 2017 Ngân hàng Nhà nước đã mua khoảng

13 tỷ USD để tăng dự trữ ngoại hối Nhà nước lên xấp xỷ 52,5 tỷ

USD. Lượng dự trữ ngoại hối dồi dào còn giúp Ngân hàng Nhà

nước có nhiều dư địa trong việc điều hành chính sách tiền tệ, hỗ trợ

doanh nghiệp chủ động trong sản xuất, hỗ trợ hoạt động xuất khẩu.


10

2.Thị trường vàng

Thế giới

Thị trường vàng thế giới trong tháng 12 năm 2017 diễn biến

với xu hướng chính là giảm trong 3 tuần đầu và bật tăng mạnh vào

tuần cuối tháng. Trong tháng, giá vàng (giao ngay tại thị trường

NewYork) lên cao nhất tại mức 1.305,00 USD/oz ngày 29/12 và

thấp nhất là 1.277,20 USD/oz ngày 26/12. Tính chung cả tháng, giá

vàng thế giới đã tăng 0,42 %.

Biểu đồ 4: Diễn biến giá vàng thế giới tháng 12/2017

Nguồn: kitco.com

Tháng 12, thị trường vàng giảm mạnh là do sức ép từ đồng

USD mạnh và những dữ liệu khả quan của kinh tế Mỹ. USD bật


11

tăng lên cao nhất trong hơn nửa tháng qua so với yên Nhật và cũng

tăng gần 0,2% so với đồng tiền chung ngay khi bước vào tuần giao

dịch mới.

Đồng bạc xanh mạnh lên ngay lập tức đã đẩy vàng lao dốc

khá nhanh, sát mức đáy 3 tháng qua.

Tuy nhiên, bước sang tuần cuối cùng của tháng, giá vàng đã

tăng từ mức thấp nhất trong vòng 5 tháng là 1.235,92 USD hồi đầu

tháng này, khi đồng dollar suy yếu sau khi Cục Dự trữ Liên bang

Hoa Kỳ giữ quan điểm về 3 mức tăng lãi suất trong năm 2018

không đổi và khi các nhà đầu tư vẫn đang tranh cãi về tác động của

cải cách thuế Hoa Kỳ đối với tăng trưởng kinh tế. Bởi vậy, không ít

nhà phân tích cho rằng giá vàng thế giới có thể đóng cửa năm 2017

ở sát ngưỡng 1.300 USD và sẽ nhanh chóng vượt qua ngưỡng cản

mạnh này ngay khi bắt đầu năm 2018 khi giai đoạn này thường là

thời điểm tăng giá của vàng, được hỗ trợ bởi nhu cầu vàng vật chất

tại Ấn Độ và Trung Quốc.

Mặt khác, tước thông tin thuế suất ở Mỹ thấp hơn vào năm

2018 đã củng cố được thái độ lạc quan của các thương nhân và nhà

đầu tư trên toàn thế giới. Đây được xem là những yếu tố tác động

tiêu cực đối với vàng và bạc trong dài hạn. Tuy nhiên, ở thời điểm

trước mắt giá vàng vẫn có thể tăng mạnh do đã giảm trong một thời


12

gian dài. Bên cạnh đó, một số chuyên gia dự kiến tình hình căng

thẳng địa chính trị sẽ phần nào hỗ trợ giá vàng trong dài hạn.

Nhìn về thị trường vàng cuối năm, các nhà phân tích cho

rằng vàng vẫn đang có những bước đi mạnh mẽ và lạc quan so với

thể hiện cuối năm 2015 và 2016. Mặc dù nhiều thời điểm vàng chịu

áp lực và giao dịch hẹp nhưng vàng đã chứng tỏ sự hồi phục khi giá

vẫn tăng 10% kể từ đầu năm.

Trong nước

Chịu ảnh hưởng từ diễn biến giá vàng và giá USD trên thế

giới, giá vàng trong nước tháng 12/2017 diễn biến tăng giảm liên tục

trong biên độ hẹp. Giá vàng SJC tăng mạnh nhất lên 36,14 – 36,66

triệu đồng/lượng (mua vào – bán ra) ngày 30/12 và thấp nhất tại

36,18 – 36,4 triệu đồng/lượng (mua vào – bán ra) ngày 9/12. Tính

đến cuối tháng 12, giá vàng giao ngay tăng 0,67% lên 1.303,37

USD/ounce. Giá vàng tương lai tăng 0,93%, ở mức 1.309,30

USD/ounce, cao hơn 12% so với năm ngoái. Chênh lệch vàng trong

nước và thế giới rút ngắn xuống chỉ còn 1,04 triệu đồng/lượng. (tính

đến ngày 29/12/2017).


13

Biểu đồ 5: Diễn biến giá vàng trong nước tháng 12/2017

Nguồn: sjc.com.vn

Giá vàng trong nước gần dịp nghỉ lễ cuối năm không có

nhiều biến động mặc dù giá vàng sắp về đích với mức tăng mạnh

12% cả năm. Hiện tại, giá vàng SJC đang được giao dịch phổ biến

quanh ngưỡng 36,46 – 36,55 triệu đồng/lượng (mua vào – bán ra).

Tuy nhiên, diễn biến trên thị trường vàng dịp cuối năm vẫn chưa

thoát ra khỏi cảnh ảm đạm khi các giao dịch trong phiên rất mỏng.

Tháng 12, thị trường vàng miếng tiếp tục giao dịch ảm đạm,

lực mua và bán cùng yếu. Năm nay là một năm “buồn tẻ” của vàng

miếng, khi mà giá vàng miếng gần hết năm vẫn gần như “dậm chân

tại chỗ” ở mức vào thời điểm đầu năm. Mặc dù đã có một số động


14

thái tăng theo giá thế giới nhưng động lực tăng yếu, mức tăng nhỏ

giọt cầm chừng khi thị trường giao dịch chậm đã khiến giá vàng

trong nước tăng rồi lại giảm trong biên độ rất hẹp. Ngoài lượng

khách hàng chủ yếu mua sắm vàng nữ trang cho mùa cưới, giao dịch

vàng thương mại không tăng thêm. Lượng vàng bán ra được cho

biết là nhiều hơn so với lượng mua vào tại các doanh nghiệp vàng

bạc. Không khí giao dịch thời điểm này khá trầm lắng khi các nhà

đầu tư lớn tỏ ra thận trọng chờ đợi thêm xu hướng rõ ràng hơn.

Nhìn chung, việc giá vàng tại mốc giá hiện tại đã duy trì

trong phần lớn thời gian của năm 2017. Sự ổn định này đã trở thành

“bình thường mới” của thị trường vàng trong nước, trong bối cảnh

Ngân hàng Nhà nước kiểm soát chặt hoạt động kinh doanh vàng từ

năm 2012 đến nay.

Thời điểm cuối năm, việc đầu tư hay bán vàng dự trữ vẫn

chưa xuất hiện. Lời khuyên đưa ra là các nhà đầu tư cần hết sức thận

trọng trong các giao dịch vàng số lượng lớn, tránh những diễn biến

không lường trước gây thiệt hại đáng kể.


15

B. THỊ TRƯỜNG VỐN

I. Thị trường chứng khoán

1. Thị trường chứng khoán thế giới

Biểu đồ 6: Biến động các chỉ số số Dow Jones công nghiệp (▬),

Nasdaq tổng hợp (▬) và S&P500 (▬) trong tháng 12/2017

Nguồn: www.bloomberg.com


16

Năm 2017, kinh tế thế giới phục hồi tốt hơn, tăng trưởng

kinh tế ước đạt 3,6% (cao hơn 0,5 điểm % so với năm 2016) nhờ sự

gia tăng đầu tư, thương mại và sản xuất công nghiệp. Các nền kinh

tế chủ chốt đều có sự phục hồi vững chắc đóng vai trò dẫn dắt tăng

trưởng kinh tế toàn cầu.

Tăng trưởng kinh tế Mỹ ước đạt 2,2% trong năm 2017 (cao

hơn 0,7 điểm % so với với năm 2016) nhờ chi tiêu tiêu dùng, hoạt

động đầu tư tăng mạnh và cán cân thương mại cải thiện. Tỷ lệ thất

nghiệp giảm xuống mức thấp (4,1%) và là giai đoạn có tỷ lệ thất

nghiệp thấp nhất trong vòng 17 năm qua. Lạm phát quanh mức 2%.

Trong năm 2017, Ngân hàng Trung ương Mỹ (FED) đã tăng

lãi suất 3 lần, từ mức 0,5-0,75% lên mức 1,25%-1,5% do tỷ lệ thất

nghiệp ở mức thấp và tỷ lệ lạm phát gần ở mức mục tiêu là 2%.

FED cũng bắt đầu việc giảm khối tài sản hơn 4 nghìn tỷ USD đã

mua từ chương trình QE. Đến năm 2018, dự kiến FED sẽ tiếp tục

tăng thêm 3 lần với lộ trình dần đưa lãi suất về mức 3,1% vào năm

2020.

Trong năm 2017, chỉ số công nghệ tăng 37% và là lĩnh vực

có thành quả xuất sắc nhất trong số các lĩnh vực chính thuộc S&P

500. Trong đó, cổ phiếu Micron Technology tăng 87.6% và dẫn đầu

đà tăng của lĩnh vực này.


17

Trong khi đó, dịch vụ viễn thông và năng lượng là 2 lĩnh vực

duy nhất khép lại năm qua với sắc đỏ. Cụ thể, lĩnh vực viễn thông

sụt 5.7% còn lĩnh vực năng lượng giảm 3.7%.

Xu hướng tăng của chứng khoán được dự báo sẽ còn tiếp tục

vào năm 2018, nhờ luật thuế mới sẽ làm giảm gánh nặng thuế của

các doanh nghiệp Mỹ.

Quốc hội Mỹ dự kiến công bố những chi tiết cuối cùng về kế

hoạch của họ vào cuối ngày thứ Sáu tuần thứ 3 của tháng 12, với các

phiếu quyết định được lên kế hoạch sau khi các nhà lập pháp bắt đầu

lên tiếng ủng hộ.

Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa, Bob Corker, đã cùng với

Thượng nghị sĩ Marco Rubio đã thể hiện sự ủng hộ dự án cải cách

luật Thuế này. Trước đó, ông Rubio đã chỉ trích đề xuất thuế ban

đầu, cho biết dự luật này không cung cấp đủ phần thu nhập được

miễn thuế đối với các hộ gia đình lao động. Trong khi đó, ông

Corker lại tỏ ra lo ngại về ảnh hưởng của dự luật đến thâm hụt ngân

sách liên bang.

Dự luật thuế được kỳ vọng sẽ cắt giảm thuế suất doanh

nghiệp từ 35% xuống 21%.Tuy nhiên, dự luật này lại nghiêng theo

hướng mang lại lợi ích cho những người giàu có và các doanh

nghiệp, một xu hướng khiến một số nhà lập pháp tỏ ra lo lắng.


18

Vào ngày thứ Sáu, ngày cuối cùng của năm 2017, cổ phiếu

Apple giảm 1.08% sau khi Công ty này đưa ra lời xin lỗi về việc

làm chậm các dòng iPhone cũ.

Cổ phiếu Goldman Sachs mất 0.68% sau khi Ngân hàng này

cho biết lợi nhuận quý 4 sẽ đạt được 5 tỷ USD liên quan đến luật

thuế mới.

Các chỉ số chính đều liên tục ghi nhận mức cao kỷ lục trong

năm 2017, nhờ tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ, lợi nhuận doanh

nghiệp ổn định, lãi suất thấp và hi vọng từ các đợt cắt giảm thuế suất

từ Chính quyền Tổng thống Donald Trump.

Thị trường cũng vẫn ổn định trước tình hình căng thẳng ở

Triều Tiên cùng với những bất ổn chính trị tại Washington. Trong

năm 2017, S&P 500 chỉ ghi nhận 4 phiên giảm hơn 1%, trong khi

chỉ số đo lường trạng thái biến động CBOE (VIX), thước đo tốt nhất

về mức độ sợ hãi trên Phố Wall, tăng lên mức 15.96, nhưng vẫn

thấp hơn mức bình quân dài hạn là 20.

Kết thúc phiên giao dịch cuối cùng của năm, chỉ số Dow

Jones lùi 118.29 điểm (tương đương 0.48%) xuống 24,719.22 điểm,

chỉ số S&P 500 mất 13.93 điểm (tương đương 0.52%) còn 2,673.61

điểm và chỉ số Nasdaq Composite giảm 46.77 điểm (tương đương

0.67%) xuống 6,903.39 điểm.

http://finance.vietstock.vn/VIX-ctcp-chung-khoan-ib.htm


19

Trong năm 2017, Dow Jones tăng 25.2%, S&P 500 tăng

19.5% và Nasdaq Composite leo dốc 28.2%. Cả 3 chỉ số này đều ghi

nhận năm có thành quả tốt nhất kể từ năm 2013.

Số cổ phiếu giảm vượt số cổ phiếu tăng trên sàn New York

theo tỷ lệ 1.46:1. Trên sàn Nasdaq, tỷ lệ này cũng là 1.91:1.

Khoảng 4.94 tỷ cổ phiếu được chuyển nhượng trên các sàn

giao dịch của Mỹ, thấp hơn rất nhiều so với mức bình quân phiên

trong hơn 20 phiên vừa qua là 6.4 tỷ, theo dữ liệu của Thomson

Reuters.

Biểu đồ 7: Biến động các chỉ số FTSE 100 (▬), DAX (▬),

và CAC 40 (▬) trong tháng 12/2017


20


Kinh tế khu vực EU tăng trưởng đạt 2,1% (cao hơn 0,7 điểm

% so với năm 2016) nhờ cầu tiêu dùng nội địa tăng, các hoạt động

sản xuất, thương mại tăng trưởng ổn định. Các động lực kinh tế của

khu vực này vẫn duy trì như chính sách tiền tệ, thị trường lao động

ổn định, nhu cầu bên ngoài tăng mạnh. Kinh tế khu vực này đang có

đà phà triển với tốc độ nhanh nhất kể từ năm 2007. Tỷ lệ thất nghiệp

duy trì ở mức thấp nhất kể từ năm 2009 (8,8%), song lạm phát vẫn ở

mức 1,4-1,5%, thấp hơn so với mục tiêu 2% đề ra.

Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) quyết định sẽ giảm

dần khối lượng mua vào của chương trình nới lỏng định lượng từ

năm 2018. Theo đó, bắt đầu từ năm 2018, khối lượng mua vào hàng

tháng giảm từ mức 60 tỷ euro xuống còn 30 tỷ euro và duy trì khối


21

lượng giao dịch này ít nhất cho đến tháng 9/2018. Còn ngân hàng

trung ương Anh (BOE) tăng lãi suất điều hành lần đầu tiên trong

vòng một thập kỷ. Lãi suất điều hành tăng từ 0,25% lên mức 0,5%

vào đầu tháng 11/2017. Ngoài ra nguy cơ xảy ra khi rời khỏi liên

minh châu Âu khiến London mất vị thế trung tâm tài chính hàng đầu

tại châu Âu khi các định chế tài chính lớn rời trụ sở khỏi London,

làm sụt giảm mạnh số lượng việc làm trong ngành tài chính.

Thị trường chứng khoán trên toàn cầu chứng kiến năm tăng

trưởng tốt nhất kể từ sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2009 khi

các chỉ số chứng khoán quan trọng trên thế giới đều khép lại ngày

giao dịch cuối cùng với mức điểm cao hơn so với đầu năm.

Chỉ số FTSE All-World kết thúc phiên giao dịch ngày 29-12

với mức điểm 339,33, tăng 21,61% so với đầu năm.

Chỉ số FTSE All-World (theo dõi 47 thị trường chứng khoán

quan trọng trên toàn cầu) kết thúc phiên giao dịch ngày 29-12 với

mức điểm 339,33, tăng 21,61% so với đầu năm. Đây là mức tăng tốt

nhất kể từ năm 2009 và cũng là năm tăng điểm hàng năm tốt thứ tư

kể từ khi chỉ số FTSE All-World được lập ra vào năm 1993.

Tại châu Âu, chỉ số MSCI Europe, theo dõi giá cổ phiếu vốn

hóa lớn và vừa ở thị chứng khoán ở 15 nước phát triển ở châu Âu,

tăng gần 20% trong năm 2017. Trong năm qua, các chỉ số chứng


22

khoán DAX 30 (Đức), CAC 40 (Pháp), FTSE 100 (Anh) lần lượt

tăng 12,5%, 9,3% và 7,6%.

Tại London, chỉ số FTSE 100 của Anh tăng 0,4% lên

7.620,68 điểm. Chỉ số CAC 40 khép phiên tăng 0,1% lên 5.368,84

điểm trên sàn Paris trong khi chỉ số DAX 30 đứng ở mức 13.070,02

điểm trên sàn Frankfurt. Chỉ số EURO STOXX 50 phiên này giảm

0,1% xuống 3.550,17 điểm. Bảy mã chứng khoán đứng đầu tại

London trong phiên này đều thuộc lĩnh vực khai thác mỏ, trong đó

giá cổ phiếu của Fresnillo Plc dẫn đầu với mức tăng 2% sau khi giá

đồng tăng chạm mức cao trong ba năm. Giá cổ phiếu của BP Plc và

Royal Dutch Shell Plc phiên này đều đi lên.

Biểu đồ 8: Biến động các chỉ số Nikkei 225 (▬), Hang

Seng (▬),và Kospi Composite (▬) trong tháng 12/2017


23


Kinh tế Nhật Bản tăng trưởng ổn định trong năm 2017, dự

báo ở mức 1,5% (cao hơn 0,5 điểm % so với năm 2016) nhờ diễn

biến tích cực về sản xuất, tiêu dùng, xuất khẩu. Tình trạng giảm phát

được đẩy lùi kể từ tháng 10/2016, song lạm phát vẫn ở mức rất thấp

(0,2%) khiến Ngân hàng Trung ương Nhật Bản phải tiếp tục duy trì

gói kích thích kinh tế.

Kinh tế Trung quốc dự báo đạt mục tiêu tăng trưởng 6,8%

cho năm 2017 nhờ tiêu dùng nội địa tăng mạnh, xuất khẩu và sản

xuất công nghiệp đạt mức cao nhất từ năm 2015. Tuy nhiên, các tổ

chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế (Moody’s và S&P) đã 2 lần hạ xếp

hạng tín nhiệm quốc gia của Trung Quốc do lo ngại về mức nợ vay


24

gia tăng và kéo dài, IMF cảnh báo, nợ của nước này đang nằm ở

ngưỡng nguy hiểm (khoảng 260% GDP- bao gồm nợ của các ngân

hàng, doanh nghiệp, hộ gia đình và nợ công).

Tại châu Á, lần đầu tiên trong năm năm qua, các thị trường

chứng khoán quan trọng đều tăng trưởng. Ngoại trừ chỉ số Shanghai

Composite (Trung Quốc) chỉ đạt mức tăng khiêm tốn 6,84%, các thị

trường chứng khoán lớn còn lại đều tăng điểm tốt, chẳng hạn chỉ số

Nikkei 225 (Nhật Bản) tăng 19% lên mức cao nhất trong 26 năm

qua, chỉ số Hang Seng ( Hồng Kông) tăng đến 37,3%, còn chỉ số

Kospi (Hàn Quốc) tăng 22,4%.

Động lực giúp chỉ số Hang Seng tăng mạnh là sự bứt phá

của cổ phiếu của tập đoàn công nghệ Tencent (cổ phiếu lớn thứ hai

của chỉ số Hang Seng) với mức tăng hơn 100% trong năm 2017. Chỉ

số Kospi tăng khá khi nền kinh tế dựa vào xuất khẩu của Hàn Quốc

được hưởng lợi nhờ tăng trưởng kinh tế toàn cầu được cải thiện.

Chỉ số Vn-Index của thị trường chứng khoán Việt Nam gây ấn

tượng với mức tăng đứng thứ ba trên toàn cầu 48%, chỉ sau

Argentina (77,7%) và Mông Cổ (66,5%).


25

2. Thị trường chứng khoán trong nước

Thị trường chứng khoán niêm yết:

Kinh tế Việt Nam năm 2017 với tốc độ tăng trưởng GDP ước

tăng 6,7% cao hơn khoảng 0,5 điểm % so với năm 2016 nhờ sự cải

thiện mạnh về tổng cung của nền kinh tế. Trong 0,5 điểm % tăng

thêm của tăng trưởng năm 2017 so với năm 2016, khu vực dịch vụ

đóng góp nhiều nhất với 0,26 điểm % nhờ kết quả tăng trưởng ấn

tượng của hoạt động bán buôn bán lẻ và ngành dịch vụ, tiếp theo

khu vực nông, lâm, thủy sản với 0,23 điểm % và cuối cùng là khu

vực công nghiệp và xây dựng đóng góp 0,04 điểm %. Đáng chú ý là

trong bối cảnh ngành khai khoáng tiếp tục giảm sâu, ngành công

nghiệp chế biến chế tạo đã có mức tăng trưởng cao nhất trong những

năm gần đây để trở thành động lực dẫn dắt khu vực công nghiệp và

xây dựng duy trì mức tăng tương đương năm 2016.

Cùng với những tín hiệu tích cực từ nền kinh tế, thị trường

chứng khoán Việt Nam đã có một năm tăng trưởng ngoạn mục. Tính

đến ngày 29/12/2017, chỉ số VN-Index đạt 984.24 điểm, tăng 48%

so với cuối năm 2016 – mức cao nhất gần 10 năm trở lại đây. Chỉ số

HNX-Index đóng cửa ở mức 116,86 điểm, tăng 43,5% so với cuối

năm 2016. Mức vốn hóa thị trường cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đạt gần

3.360 nghìn tỷ đồng , tăng 73% so với cuối năm 2016, tương đương

74,6% GDP, vượt chỉ tiêu đặt ra cho năm 2020. Tổng giá trị giao


26

dịch bình quân cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đat gần 4.981 tỷ đồng/phiên,

tăng 63% so với bình quân năm 2016.

Hiện có 731 cổ phiếu và chứng chỉ quỹ niêm yết trên 2 sàn

và 679 cổ phiếu đăng ký giao dịch (ĐKGD) trên UPCoM với tổng

giá trị niêm yết, ĐKGD đạt gần 959 nghìn tỷ đồng, tăng 30% so với

cuối năm 2016.

Tháng 12/2017, đã có 447 nhà đầu tư nước ngoài được

Trung tâm lưu ký chứng khoán (VSD) cấp mã số giao dịch, mức cao

kỷ lục trong các tháng 12 gần đây (thường là tháng có số lượng

đăng ký thấp nhất), và cao hơn mức 428 nhà đầu tư nước ngoài đăng

ký giao dịch mới của tháng 11/2017.

Trong số 447 nhà đầu tư đăng ký mới này, có bao gồm 28

nhà đầu tư tổ chức và 419 nhà đầu tư cá nhân. Lũy kế đến hết tháng

12/2017, đã có 23.506 nhà đầu tư ngoại được cấp mã số giao dịch,

bao gồm 3.550 tổ chức và 19.956 cá nhân. Số lượng nhà đầu tư

ngoại đăng ký mới khá tương đồng với hoạt động mua bán sôi động

của khối ngoại trong tháng 12 trên HoSE, với giá trị mua và bán lần

lượt đạt 17.419 tỷ đồng và 16.293 tỷ đồng.

Qua đó, khối ngoại đã mua ròng 1.125 tỷ đồng trong tháng

12. Giao dịch tích cực khối ngoại xuyên suốt năm 2017 là một trong

những động lực quan trọng hỗ trợ thị trường chứng khoán tăng

http://tapchitaichinh.vn/tags/bmjDoCDEkeG6p3UgdMawIG7GsOG7m2Mgbmdvw6BpIA==/nha-dau-tu-nuoc-ngoai.html

http://tapchitaichinh.vn/tags/IGNo4bupbmcga2hvw6Fu/chung-khoan.html

http://tapchitaichinh.vn/tags/IGto4buRaSBuZ2_huqFpIA==/khoi-ngoai.html


27

điểm, trong bối cảnh nhà đầu tư nước ngoài đặt niềm tin vào quyết

tâm cải cách của Chính phủ, các chính sách hỗ trợ kinh tế tư nhân,

tiến trình cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước ở các doanh nghiệp lớn…

Lực cầu của khối ngoại được dự đoán sẽ tiếp tục là động lực

quan trọng hỗ trợ chỉ số VnIndex tăng điểm trong năm 2018, trong

bối cảnh các yếu tố thuận lợi vẫn đang tiếp tục được duy trì.

Trong năm 2017, nhà đầu tư nước ngoài đã tham gia mạnh

mẽ vào thị trường chứng khoán. Giá trị mua ròng của khối ngoại

trên thị trường chính thức trong năm 2017 ước đạt 1,87 tỷ USD (814

triệu USD trái phiếu, 1 tỷ 56 triệu USD cổ phiếu) tăng gấp 6,5 lần

so với năm 2016 (năm 2016, khối ngoại bán ròng 6.821 tỷ đồng).

Tổng giá trị thị trường danh mục nắm giữ của nhà đầu tư nước ngoài

ước đạt 32,5 tỷ USD, tăng xấp xỉ 60% so với cuối năm 2016. Tỷ lệ

sở hữu nước ngoài trên thị trường cổ phiếu ước đạt 19,7% và trên

thị trường trái phiếu ước đạt 5,3%.

Trong năm 2017, huy động vốn trái phiếu chính phủ đạt

159.920 tỷ đồng, hoàn thành 87,25% kế hoạch năm. Trong những

tháng cuối năm, Kho bạc nhà nước đã chủ động giảm khối lượng

gọi thầu trái phiếu chính phủ để giảm áp lực nợ công do tình hình

giải ngân vốn trái phiếu chính phủ chậm, thâm hụt ngân sách ở mức

thấp.


28

Năm 2017, thị trường trái phiếu chính phủ đã ghi nhận một

số điểm tích cực như: lãi suất trúng thầu trái phiếu chính phủ đạt

mức thấp kỷ lục (giảm từ 0,6%-1,9%/năm ở tất cả các kỳ hạn); kỳ

hạn phát hành bình quân kéo dài từ 8,7 năm 2016 lên 13,5 năm

2017; đa dạng hóa các nhà đầu tư, các nhà đầu tư nước ngoài và các

công ty bảo hiểm nhân thọ đã tích cực tham gia thị trường trái phiếu

chính phủ.

Biểu đồ 9: Diễn biến hai chỉ số Vn-Index và HNX-Index trong

tháng 12/2017

Nguồn số liệu: HOSE, HNX

Kết thúc phiên giao dịch cuối cùng năm 2017 ngày 29/12,

VN-Index đóng cửa tại 984,24 điểm (tăng 7,52 điểm). Tổng khối

lượng giao dịch tại HOSE đạt hơn 211 triệu đơn vị (tương ứng

8809009209409609801000

050

100150200250300

01

/12

06

/12

11

/12

14

/12

19

/12

22

/12

27

/12

KLGD (Triệu cp)

VN- Index (điểm)

106 108 110 112 114 116 118

020406080

100120

01

/12

07

/12

13

/12

19

/12

25

/12

29

/12

KLGD (Triệu cp)

HNX-Index (điểm)


29

6.400 tỷ đồng. Trong phiên cuối cùng trong năm, nhóm cổ phiếu trụ

nhiều mã tăng điểm giúp thị trường chung hứng khởi. Theo đó,

nhóm VN30 có 20 mã tăng điểm và 9 mã giảm. Các mã tăng đáng

chú ý là VNM, SAB, VRE, VCB, BID, PLX, MSN hay ROS.

Nhóm chứng khoán kết thúc năm, ngoại trừ HCM giảm thì

các mã BSI, CTS, SSI, VCI, VND có giá xanh. Tương tự nhóm thực

phẩm và đồ uống khởi sắc với FMC, KDC, MSN, VSN, WSB.

Nhóm dầu khí nhiều mã giảm điểm như GAS, PVB, PVC,

PVD, PVS ngược lại PET, PLX, PVX tăng điểm và PVE giữ giá

tham chiếu. Nhóm thép với giá xanh tại HPG, HSG, NKG, TLH và

POM. Nhóm ngân hàng phân hóa với VPB, VCB, SHB, EIB, ACB

tăng điểm trong khi MBB, STB, VIB, CTG có giá đỏ.

Nhóm bất động sản và xây dựng, các mã CII, CTD, CTI,

DXG, NVL, NTL, QCG tăng điểm. Các mã PDR, VPH, DRH giữ

giá tham chiếu. Các mã KDH, FCN, HBC giảm. Nhóm ngành phân

bón các mã BFC, DPM, LAS tăng điểm. Nhóm ngành nhựa, cao su

phân hóa.

Tính đến thời điểm cuối tháng 12/2017, tổng số chứng khoán

niêm yết tại HNX là 384 mã cổ phiếu, với tổng khối lượng niêm yết

đạt 11.825 triệu cổ phiếu, tương ứng tổng giá trị niêm yết toàn thị

trường hơn 118,2 nghìn tỷ đồng.


30

HNX Index đạt mức 116,86 điểm tại thời điểm đóng cửa

phiên giao dịch ngày 29/12/2017, tăng 1,8% so với thời điểm cuối

tháng 11. Giá trị vốn hóa thị trường đạt hơn 222.894 tỷ đồng, tăng

0,7% so với thời điểm cuối tháng trước. Tổng khối lượng giao dịch

toàn thị trường đạt hơn 1,3 tỷ cổ phiếu, giá trị giao dịch đạt 20.415

tỷ đồng. Tính bình quân, khối lượng giao dịch đạt 63,7 triệu cổ

phiếu/phiên (tăng 14,7% so với tháng trước) và giá trị giao dịch đạt

hơn 972 tỷ đồng/phiên, tăng 27,2% so với tháng trước.

Tháng 12, nhà đầu tư nước ngoài giao dịch tổng cộng 48,9

triệu cổ phiếu, tương ứng giá trị giao dịch đạt hơn 891,3 tỷ đồng,

trong đó giao dịch mua vào đạt hơn 460,1 tỷ đồng, giao dịch bán ra

hơn 431,1 tỷ đồng.

Thị trường chứng khoán phát sinh (TTCKPS) chính thức đi

vào hoạt động từ ngày 10/8/2017. Sau hơn bốn tháng khai trương,

TTCKPS tăng trưởng tốt và ổn định.

Tổng hợp giao dịch toàn thị trường

T

T Chỉ tiêu Đơn

vị Tháng

8 (từ

10/8)

Tháng

9 Tháng

10 Tháng

11 Tháng

12 Tổng

1 KLGD HĐ 58.444 131.903 238.330 320.064 357.612 1.106.353

2 Giá trị giao

dịch tỷ đồng 4.362,59 10.299,36 19.370,08 28.484,13 33.781,57 96.297,75

3 Khối lượng

OI (cuối

hợp

đồng 2.166 3.275 3.949 8.122 8.077


31

kỳ)

Trên thị trường luôn duy trì 4 mã sản phẩm theo thông lệ

quốc tế. Trong mỗi tháng đều có 1 mã sản phẩm đáo hạn vào ngày

thứ Năm thứ ba của tháng và HNX đã niêm yết bổ sung sản phẩm

thay thế vào ngày giao dịch tiếp theo. Tại thời điểm cuối tháng

12/2017, có 4 mã hợp đồng được giao dịch là VN30F1801,

VN30F1802, VN30F1803 và VN30F1806 đáo hạn vào tháng 1,

tháng 2, tháng 3 và tháng 6/2018.

Nhìn chung, TTCKPS duy trì tốc độ tăng trưởng đều đặn,

với khối lượng giao dịch tháng sau cao hơn tháng trước. Trong vòng

hơn 4 tháng, với 101 phiên giao dịch, tổng khối lượng giao dịch trên

thị trường phái sinh đạt 1.106.353 hợp đồng, tương ứng giá trị giao

dịch (theo quy mô danh nghĩa hợp đồng) đạt hơn 96.297 tỷ đồng.

Tính bình quân, khối lượng giao dịch đạt 10.954 hợp

đồng/phiên và giá trị giao dịch theo quy mô danh nghĩa đạt 953,44

tỷ đồng/phiên. Nếu như trong tháng 8, khối lượng giao dịch trung

bình phiên chỉ đạt 3.653 hợp đồng thì đến tháng 12, khối lượng giao

dịch trung bình phiên tăng gấp 4,7 lần đạt 17.029 hợp đồng, trong

đó phiên giao dịch ngày 12/12/2017 có khối lượng giao dịch lớn

nhất trong 4 tháng qua, đạt 27.994 hợp đồng, tương ứng giá trị giao

dịch 2.508,56 tỷ đồng.


32

Trong những tháng cuối năm, diễn biến tích cực của chỉ số

VN30 trên thị trường cơ sở khiến chỉ số tương lai ở hầu hết các kỳ

hạn đều tăng theo. Các hợp đồng tương lai kỳ hạn ngắn tiếp tục giao

dịch ở mức thấp hơn chỉ số VN30, thanh khoản tập trung vào các

hợp đồng kỳ hạn ngắn, phù hợp với thông lệ quốc tế. Sự biến động

mạnh của chỉ số VN30 trong phiên khiến cho hoạt động giao dịch

của hợp đồng tương lai tăng mạnh, đặc biệt tại thời điểm cuối tháng

10, đầu tháng 11.

Khối lượng mở (OI) toàn thị trường cũng tăng mạnh theo

các tháng. Tính đến cuối phiên giao dịch ngày 29/12/2017, tổng

khối lượng OI toàn thị trường đạt 8.077 hợp đồng, tăng gấp 3,7 lần

so với thời điểm cuối tháng 8, trong đó OI của các mã hợp đồng

VN30F1801, VN30F1802, VN30F1803 và VN30F1806 lần lượt là

5.890 hợp đồng, 797 hợp đồng, 1.018 hợp đồng và 372 hợp đồng.

Số lượng tài khoản giao dịch phái sinh liên tục được

mở, trung bình mỗi ngày có 169 tài khoản mới. Tính đến ngày

29/12/2017, đã có 17.116 tài khoản giao dịch phái sinh được mở.

Tuy nhiên, hoạt động giao dịch tập trung chủ yếu ở các nhà đầu tư

cá nhân trong nước (97,68%), nhà đầu tư tổ chức trong nước chỉ

chiếm khoảng 2,21%, hoạt động tự doanh của các công ty chứng

khoán chiếm 1,97% khối lượng giao dịch toàn thị trường. Giao dịch

của nhà đầu tư nước ngoài chỉ chiếm 0,11% khối lượng giao dịch


33

toàn thị trường và từ tháng 11 nhà đầu tư nước ngoài bắt đầu giao

dịch phái sinh nhiều hơn.

Nhìn chung, sau 4 tháng đi vào hoạt động, TTCKPS đã hoạt

động an toàn, hiệu quả. Hạ tầng công nghệ phục vụ thị trường, bao

gồm hệ thống giao dịch, hệ thống thanh toán thị trường, hệ thống

công bố thông tin, vận hành thông suốt, ổn định và an toàn. Hoạt

động giao dịch và trao đổi dữ liệu trên hệ thống giữa HNX,

VSD với các thành viên thị trường thực hiện ổn định, chính xác,

thông tin thị trường hiển thị đầy đủ trên website của Sở đảm bảo

chính xác, kịp thời.

Thị trường UPCoM:

Trên thị trường UPCoM có 21 mã cổ phiếu đăng ký giao

dịch mới trong tháng 12/2017 nâng tổng số doanh nghiệp đăng ký

giao dịch trên thị trường này lên 694 doanh nghiệp (tính đến ngày

29/12/2017).

Chỉ số UPCoM-Index đạt mức 54,91 điểm tại thời điểm

đóng cửa phiên giao dịch cuối tháng, tăng 1,3% so với thời điểm

cuối tháng trước. Giá trị vốn hóa thị trường UPCoM phiên giao dịch

cuối tháng đạt 621.342 tỷ đồng.

Toàn thị trường có 450,5 triệu cổ phiếu được chuyển

nhượng, tương ứng với giá trị giao dịch đạt hơn 10.331 tỷ đồng.


34

Tính bình quân, giá trị giao dịch đạt 390,9 tỷ đồng/phiên, tăng

16,8% so với tháng trước.

Tổng khối lượng giao dịch của nhóm cổ phiếu HNX30 đạt

773,3 triệu cổ phiếu, tương ứng với giá trị giao dịch đạt 14.541 tỷ

đồng, chiếm tỷ trọng 57,72% về khối lượng giao dịch và 71,22% giá

trị giao dịch toàn thị trường./.

Biểu đồ 10: Diễn biến chỉ số UPCoM-Index tháng

12/2017

Nguồn: HNX

Trong tháng 12/2017, tại Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội

(HNX) đã diễn ra 7 phiên đấu giá cổ phần, gồm: 1 phiên IPO Tổng

công ty Sông Đà - Công ty mẹ; 5 phiên thoái vốn tại các công ty:

CTCP Cảng Thanh Hóa, Tổng công ty Cơ điện Xây dựng, Tổng

53,453,653,854,054,254,454,654,855,0

0

10

20

30

40

50

01

/12

04

/12

05

/12

06

/12

07

/12

08

/12

11

/12

12

/12

13

/12

14

/12

15

/12

18

/12

19

/12

20

/12

21

/12

22

/12

25

/12

26

/12

27

/12

28

/12

29

/12

KLGD (Triệu cp) UPCOM-INDEX (điểm)


35

CTCP Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam, Tổng công ty Vàng

Agribank Việt Nam, Ngân hàng TMCP Phương Đông; và 1 phiên

bán đấu giá ra công chúng của CTCP Chứng khoán Ngân hàng Đầu

tư và Phát triển Việt Nam.

Tổng khối lượng cổ phần đưa ra đấu giá trong tháng 12 đạt

hơn 365 triệu cổ phần, gấp 6,9 lần so với tháng 11. Tổng khối

lượng đặt mua của nhà đầu tư đạt 116 triệu cổ phần, bằng 32% so

với khối lượng chào bán. Kết quả, đã có hơn 50 triệu cổ phần (bằng

14% khối lượng chào bán) đã được bán cho nhà đầu tư với tổng giá

trị cổ phần trúng giá hơn 949 tỷ đồng, cao hơn 227 tỷ đồng so với

giá khởi điểm, thặng dư vốn cổ phần đạt hơn 447 tỷ đồng. Trung

bình một phiên, giá trị cổ phần đấu giá thành công đạt hơn 135 tỷ

đồng, tăng 15% so với tháng 11.

Nhìn chung, các phiên đấu giá thoái vốn Nhà nước đều thu

hút sự quan tâm của các nhà đầu tư. Trong đó có 3 phiên thoái vốn

tại CTCP Cảng Thanh Hóa, Tổng công ty Cơ điện Xây dựng, Tổng

công ty Vàng Agribank Việt Nam, và 1 phiên đấu giá ra công chúng

của CTCP Chứng khoán Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt

Nam đã bán hết 100% số cổ phần chào bán.

Theo kế hoạch trong tháng 1/2018 sẽ có 15 phiên đấu giá

được tổ chức tại HNX với tổng khối lượng chào bán 559 triệu cổ

phần.


36

II. Thị trường Bất động sản

Theo báo cáo của Uỷ ban Giám sát tài chính quốc gia, tồn

kho bất động sản năm 2017 tiếp tục giảm. Tổng giá trị tồn kho bất

động sản của cả nước còn khoảng 25.700 tỷ đồng, giảm 17% (tương

đương với 5.300 tỷ đồng) so với tháng 12/2016. Hà Nội và TP HCM

tiếp tục là hai địa phương có giá trị tồn kho bất động sản lớn nhất,

chiếm tới 40% tổng lượng tồn kho của cả nước.

Báo cáo về thị trường tài chính năm 2017 của Uỷ ban Giám

sát tài chính quốc gia, giá bất động sản năm 2017 không nhiều biến

động. Giá bán tăng chủ yếu ở loại hình bất động sản trung – cao cấp.

Cụ thể, giá nhà ở trong khu vực nội đô tại một số dự án căn hộ trung

– cao cấp, vị trí thuận lợi, hạ tầng đồng bộ, tiến độ thi công tốt, chủ

đầu tư uy tín, có chính sách bán hàng và khuyến mại hấp dẫn tăng từ

3-10% trong năm 2017. Trong đó, loại hình căn hộ cao cấp tăng cao

nhất, với mức tăng từ 7-10%, loại hình căn hộ trung cấp tăng từ 5-

7% và loại hình nhà ở bình dân tăng nhẹ nhất với mức tăng từ 3-5%.

Lượng giao dịch tăng khá so với cùng kỳ, trong đó phân khúc trung

và cao cấp có lượng giao dịch tốt nhất. Số lượng giao dịch thành

công ước đạt 68.000 căn, với tỷ lệ hấp thụ thị trường trung bình đạt

khoảng 79%. Trong đó, số lượng giao dịch thành công của phân

khúc trung và cao cấp chiếm khoảng hơn 50%.

Thị trường BĐS thời điểm sát tết ghi nhận nguồn cung dồi dào


37

và những giao dịch thành công bằng tiền mặt thay vì sử dụng nhiều

vốn vay như trước kia. Đây cũng là thời điểm sôi động nhất của thị

trường bất động sản (BĐS) trong năm, đặc biệt là phân khúc bất

động sản tầm trung. Tuy nhiên, thực tế thị trường năm nay có sự

phân hóa khá rõ ràng giữa các phân khúc. Những dự án thanh khoản

tốt, chủ yếu ở phân khúc giá rẻ, tầm trung dưới 25 triệu đồng mỗi

m2 và tiến độ, pháp lý đảm bảo. Trong khi đó, những dự án có trên

mức giá này tốc độ bán hàng lại chậm hơn.

Quan sát trên thị trường cho thấy, trong khi căn hộ chung cư

cao cấp chật vật giao dịch thì tại nhiều dự án BĐS tầm trung, hợp túi

tiền bán khá chạy. Có thể kể đến như chung cư Tứ Hiệp Plaza nằm

ngay gần công viên Yên Sở, lượng khách hàng đến tìm hiểu mua

nhà tại đây tăng mạnh vào thời điểm cuối năm. Đặc biệt, với chính

sách tặng 1 cây vàng cho khách hàng mua nhà càng thu hút lượng

giao dịch mạnh mẽ. Theo thông tin tiết lộ từ chủ đầu tư, riêng số

lượng giao dịch trong tháng 11 và tháng 12 đã gấp đôi so với quý 3

trước đó.

Phân khúc BĐS tầm trung tiếp tục dẫn dắt thị trường BĐS

trong năm 2017 bởi đây là xu hướng hợp với thị trường và hợp với

thị hiếu của người mua nhà. Các dự án căn hộ có giá một tỷ đồng trở

xuống tại các thành phố lớn như Hà Nội và TPHCM có thanh khoản

rất cao trong 12 tháng qua, do phù hợp với túi tiền của đại đa số


38

công dân trẻ có thu nhập ổn định. Tuy nhiên, rổ hàng của dòng sản

phẩm này đang ngày thu hẹp, điều này dẫn đến các căn hộ có giá

khoảng 1 tỷ đồng luôn đắt khách.

Mặc dù nhu cầu và lượng giao dịch trên thị trường rất lớn

nhưng ghi nhận thực tế cho thấy, trên thị trường bất động sản hiện

nay, tỷ trọng căn hộ vừa túi tiền so với căn hộ cao cấp đang vô cùng

thấp chỉ chiếm khoảng 20%. Đây là lý do khiến nhiều dự án nhà có

giá trị từ 1-2 tỷ đồng đang có tính thanh khoản rất tốt trên thị trường

trong bất động sản thời gian qua. Chính vì vậy, đánh giá về triển

vọng căn hộ vừa túi tiền các chuyên gia cho biết xu hướng mua căn

hộ có giá dưới 2 tỷ đồng dự kiến sẽ còn mạnh hơn, nhất là trong

năm 2018.

Nhận định:

Thị trường năm 2018 sẽ diễn biến tích cực nhờ các động lực

từ cơ sở hạ tầng đang dần hoàn thiện, đặc biệt là hệ thống metro

chuẩn bị vận hành. Cùng với sự điều chỉnh giải quyết tình trạng lệch

pha cung - cầu hiện nay sẽ giúp cho thị trường trở lại hướng phát

triển lành mạnh, bền vững hơn. Dự báo sẽ có sự chuyển hướng

mạnh sang phân khúc thị trường bất động sản có giá vừa túi tiền,

đáp ứng nhu cầu thật của đa số người có thu nhập trung bình, người

có thu nhập thấp đô thị.


39

C. PHẢN HỒI CHÍNH SÁCH

1. Nới rộng sân chơi chứng khoán phái sinh: Ưu tiên sự

an toàn

Sau hơn 4 tháng đi vào hoạt động, thị trường chứng khoán

(TTCK) phái sinh ghi nhận tổng khối lượng giao dịch đạt 946.326

hợp đồng, với tổng giá trị tính theo quy mô danh nghĩa hợp đồng đạt

hơn 81 nghìn tỷ đồng (tính đến ngày 15/12).

Trong bối cảnh thị trường có tốc độ phát triển mạnh mẽ, việc

mới chỉ có 7 công ty chứng khoán (CTCK) được tham gia cung cấp

dịch vụ phái sinh khiến có đề xuất nên nới rộng tiêu chí để có thêm

những CTCK mới gia nhập sân chơi này.

Kiến nghị với Hiệp hội Kinh doanh chứng khoán Việt Nam

(VASB) mới đây, CTCK Ngân hàng Nông nghiệp (Agriseco) đề

xuất, nên nới rộng điều kiện cho các CTCK bị lỗ nhưng có vốn điều

lệ cao (trên 1.000 tỷ đồng) được tham gia thị trường phái sinh, kèm

theo đó có các biện pháp kiểm soát an toàn vốn để tạo cạnh tranh

công bằng trên thị trường và cung cấp thêm nhiều sự lựa chọn cho

nhà đầu tư.1

1http://tinnhanhchungkhoan.vn/chung-khoan/noi-rong-san-choi-chung-khoan-phai-sinh-

uu-tien-su-an-toan-212902.html

http://tinnhanhchungkhoan.vn/chung-khoan/noi-rong-san-choi-chung-khoan-phai-sinh-uu-tien-su-an-toan-212902.html

http://tinnhanhchungkhoan.vn/chung-khoan/noi-rong-san-choi-chung-khoan-phai-sinh-uu-tien-su-an-toan-212902.html


40

Ông Dương Mạnh Hùng, Tổng giám đốc CTCK Ngân hàng

Sài Gòn Thương Tín (SBS) cho biết, TTCK phái sinh ra đời đã góp

phần hoàn thiện cấu trúc TTCK Việt Nam, bên cạnh thị trường cổ

phiếu và trái phiếu. Với các tiêu chí hiện nay, SBS chưa đáp ứng

được điều kiện cung cấp dịch vụ tại thị trường chứng khoán phái

sinh, song Công ty vẫn mong muốn sớm được tham gia để cung cấp

thêm nghiệp vụ cho nhà đầu tư.

“Cơ quan quản lý có lý khi đặt ra các tiêu chuẩn khắt khe đối

với các CTCK được tham gia vào TTCK phái sinh, bởi đây là thị

trường mới, tiềm ẩn nhiều rủi ro nên vấn đề an toàn phải đặt lên

hàng đầu. Song ở góc độ là một thành viên thị trường, SBS cũng

như một số CTCK khác mong muốn có thể “nới” một số tiêu chí để

sớm tham gia vào thị trường này”, ông Hùng nói và cho biết, trong

tương lai các sản phẩm phái sinh sẽ đóng vai trò quan trọng đối với

thị trường.

Tổng kết từ Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) cuối

năm 2017 cho thấy mức độ tăng trưởng rất lớn của thị trường trong

thời gian qua. Cụ thể, tính đến hết ngày 15/12/2017, tổng khối

lượng giao dịch trên thị trường này đạt 946.326 hợp đồng, tổng giá

trị tính theo quy mô danh nghĩa hợp đồng đạt hơn 81 nghìn tỷ đồng.


41

Bình quân khối lượng giao dịch đạt 10.399 hợp đồng/phiên, giá trị

giao dịch đạt gần 900 tỷ đồng/phiên, tăng tương ứng xấp xỉ 21 và 24

lần so với phiên giao dịch đầu tiên.

Bên cạnh đó, khối lượng mở (OI) toàn thị trường duy trì xu

hướng tăng. Tính đến 15/12/2017, khối lượng OI của toàn thị trường

đạt 6.796 hợp đồng, gấp 34 lần so với phiên giao dịch đầu tiên.

Trong khi đó, TTCK phái sinh hiện mới chỉ có 7 CTCK thành viên

và 14.034 tài khoản giao dịch phái sinh của nhà đầu tư được mở tính

tới hết ngày 15/12.

Trong thời gian tới, thị trường này được dự báo sẽ thu hút

nhiều hơn nữa các nhà đầu tư trong và ngoài nước, là cơ hội để nhà

đầu tư kiếm lời cũng như phòng vệ rủi ro trên thị trường chứng

khoán cơ sở, đồng thời giúp các CTCK có thêm điều kiện để tăng

doanh thu, lợi nhuận. Ngoài AGR và SBS, hiện đang có hơn 15

CTCK có vốn điều lệ, vốn chủ sở hữu từ 600 tỷ đồng trở lên. Tuy

nhiên, khi chiếu vào điều kiện không có lỗ lũy kế, không lỗ trong 2

năm gần nhất thì số CTCK đủ tiêu chuẩn chỉ đạt dưới 10 CTCK.

Trong khi đó, một số CTCK đạt được tiêu chí có lợi nhuận trong hai

năm gần nhất lại đang ngấp nghé chỉ tiêu về vốn điều lệ. Hiện tại,

diễn biến TTCK khả quan đang được kỳ vọng sẽ giúp khối CTCK

cải thiện kết quả kinh doanh, từ đó từng bước đạt điều kiện tham gia

thị trường chứng khoán phái sinh trong thời gian tới. Một số CTCK


42

đã “suýt soát” đạt được tiêu chí vốn điều lệ 1.000 tỷ đồng là CTCK

Vietcombank (VCBS), CTCK Vietinbank…

Thực tế, đại diện Ủy ban Chứng khoán chia sẻ, theo quy

định, các CTCK có thể tùy vào tiêu chí mình đáp ứng được để lựa

chọn tham gia dịch vụ cung cấp như thành viên môi giới không bù

trừ, thành viên bù trừ chung… Tuy nhiên, các CTCK thường mong

muốn được tham gia tất cả các nghiệp vụ cho phép, nên mới bị giới

hạn về số lượng CTCK tham gia.

2. Thuế chứng khoán: Cần thoáng cho vốn chảy thông

hơn

Để thúc đẩy thị trường chứng khoán (TTCK) phát triển năm

2018, Công ty Quản lý quỹ SSIAM cho rằng cần giảm thuế, giảm

phí cho loại hình quỹ ETF. Hiện nhà đầu tư nội đang phải chịu 2 lần

phí, 2 lần thuế khi đầu tư công cụ này. 2

Một số tổ chức tài chính trung gian như MBS, Maybank

KimEng cũng đưa ra những điểm bất cập rất thực tiễn trong cách

tính thuế nhà đầu tư chứng khoán, với mong muốn Bộ Tài chính, Ủy

2http://tinnhanhchungkhoan.vn/chung-khoan/thue-chung-khoan-can-thoang-cho-von-chay-

thong-hon-213328.html

http://tinnhanhchungkhoan.vn/chung-khoan/thue-chung-khoan-can-thoang-cho-von-chay-thong-hon-213328.html

http://tinnhanhchungkhoan.vn/chung-khoan/thue-chung-khoan-can-thoang-cho-von-chay-thong-hon-213328.html


43

ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) sẽ sửa đổi tổng thể khi sửa

Luật Chứng khoán và các văn bản liên quan vào năm 2018 tới.

Góp ý với cơ quan quản lý trong mục tiêu giúp TTCK phát

triển mạnh hơn từ năm 2018, SSIAM cho biết, hiện tại nhà đầu tư

phải trả phí chuyển quyền sở hữu tại VSD 2 lần, một lần khi nhà đầu

tư hoán đổi rổ chứng khoán cơ cấu lấy chứng chỉ quỹ ETF sơ cấp và

một lần khi thực hiện hoán đổi chứng chỉ quỹ ETF lấy rổ chứng

khoán cơ cấu, phí mỗi lần là 0,05% giá trị hoán đổi.

Tương tự như vậy, nhà đầu tư cá nhân cũng phải chịu 2 lần

thuế khi thực hiện hoán đổi danh mục chứng khoán cơ cấu lấy lô

chứng chỉ quỹ ETF và hoán đổi lô chứng chỉ quỹ ETF lấy danh mục

chứng khoán cơ cấu đều bị đánh thuế với mức thuế 0,1% tổng giá trị

của chứng khoán cơ cấu hoặc 0,1% giá trị chứng chỉ quỹ.

SSIAM kiến nghị các mức phí chuyển quyền sở hữu và thuế

(với nhà đầu tư cá nhân) chỉ nên áp dụng 1 lần khi nhà đầu tư bán

chứng chỉ quỹ ETF.

Phát triển sản phẩm quỹ ETF nội là câu chuyện rất được

quan tâm tại TTCK Việt Nam 5 năm trước đây, khi 2 quỹ ETF

ngoại đầu tư hàng trăm triệu USD vào chứng khoán Việt và liên tục

trở thành chủ thể có ảnh hưởng lớn đến xu hướng giao dịch trên thị

trường.


44

Hiện hai quỹ ETF ngoại (FTSE Vietnam ETF và V.N.M

ETF) có quy mô vốn hóa đầu tư trên 600 triệu USD, trong khi tại

Việt Nam, quỹ ETF nội cũng mới phát triển được 2 quỹ, quy mô

tổng cộng khoảng 120 triệu USD (Quỹ VNMVN30 có quy mô vốn

hóa đến 24/12/2017 là 2.500 tỷ đồng).

Cùng với việc cắt bớt đi 1 lần phí, 1 lần thuế cho những nhà

đầu tư giao dịch ETF, SSIAM cho rằng, nên có nhiều cơ chế ưu đãi

hơn cho nhà tạo lập thị trường, ví dụ miễn phí toàn bộ các giao dịch

tạo lập thị trường cho quỹ ETF, để khuyến khích sự tham gia của

nhiều nhà tạo lập thị trường, tạo điều kiện cho các quỹ ETF phát

triển.

Cùng với đó, Thông tư 229 được ban hành từ năm 2012 đến

nay đã bộc lộ nhiều vướng mắc, gây khó khăn cho sự phát triển của

các quỹ ETF, UBCK nên xem xét lấy ý kiến các thành viên thị

trường để sửa đổi văn bản pháp lý này.

Cũng trong mục tiêu thúc đẩy nhà quản lý gỡ vướng chính

sách cho TTCK thông thoáng hơn từ năm 2018, Công ty Chứng

khoán MB (MBS) cho biết, hiện chính sách thuế với đầu tư chứng

khoán phái sinh thu không đúng bản chất dòng thu nhập. Cụ thể,

cách tính thuế hiện nay áp dụng được tính trên giá của hợp đồng

tương lai, trong khi đây không phải là thu nhập phát sinh từ giao

dịch chứng khoán phái sinh.


45

MBS cho rằng, Bộ Tài chính cần sửa lại chính sách thuế cho

phù hợp, mà cụ thể là tính thuế trên giá trị lãi của lệnh đóng vị thế.

Trong cuộc tổng kết năm 2017 vừa qua, đánh giá về TTCK

phái sinh, Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) cho rằng, đây

là một trong những kết quả quan trọng Sở đạt được trong năm 2017.

TTCK phái sinh mới ra đời nhưng hoạt động trơn tru với số

lượng nhà đầu tư tham gia lớn. Tính đến hết ngày 15/12/2017, tổng

khối lượng giao dịch trên thị trường này đạt 946.326 hợp đồng, tổng

giá trị tính theo quy mô danh nghĩa hợp đồng đạt hơn 81 nghìn tỷ

đồng. Bình quân khối lượng giao dịch đạt 10.399 hợp đồng/phiên,

giá trị giao dịch đạt gần 900 tỷ đồng/phiên, tăng tương ứng xấp xỉ

21 và 24 lần so với phiên giao dịch đầu tiên. Thị trường có 14.034

tài khoản giao dịch phái sinh của nhà đầu tư được mở, tính tới hết

ngày 15/12 tại 7 công ty chứng khoán tiên phong phát triển thị

trường này.

Tuy nhiên, HNX đánh giá, điểm yếu nhất của TTCK phái

sinh là hoạt động giao dịch đang tập trung chủ yếu ở các nhà đầu tư

cá nhân trong nước, sự tham của nhà đầu tư tổ chức còn hạn chế do

một số quy định chưa được hướng dẫn từ phía Ngân hàng Nhà nước

khiến cho việc triển khai của các ngân hàng thương mại gặp khó

khăn. Bên cạnh đó, quy trình nghiệp vụ giữa thành viên bù trừ với

Ngân hàng giám sát, lưu ký chưa được xây dựng, hướng dẫn cụ thể.


46

Định hướng cho TTCK phái sinh năm 2018, Chủ tịch UBCK

Trần Văn Dũng cho biết, UBCK đã làm việc với các đơn vị liên

quan như Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước để tháo gỡ vướng mắc

tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư tham gia TTCK phái sinh.

Về phía Bộ Tài chính, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân

Hà, đã giao 5 nhiệm vụ cho HNX để thực thi trong năm 2018, trong

đó về TTCK phái sinh, HNX sẽ phải chuẩn bị điều kiện cần thiết để

đưa sản phẩm phái sinh trái phiếu vào hoạt động, phát triển các sản

phẩm phái sinh mới.

Những thông điệp trên cho thấy, câu chuyện về thuế thu

nhập trên TTCK phái sinh dường như vẫn chưa trở thành chủ điểm

chính sách phải thay đổi trong năm 2018. Để hỗ trợ thị trường mới

ra đời, hiện tại, hầu hết các công ty chứng khoán còn đang ưu đãi,

thậm chí miễn phí giao dịch chứng khoán phái sinh cho nhà đầu tư,

nên câu chuyện về chi phí, thuế trên thị trường mới chưa được nhiều

nhà đầu tư sát sao, chú ý.

Sang năm 2018, khi các công ty chứng khoán thu phí giao

dịch, chứng khoán phái sinh sẽ không dễ kiếm lời. Chính sách thuế

thu nhập vì thế cần phải điều chỉnh theo hướng thu đúng bản chất

lợi nhuận thu được, nhằm giữ chân các dòng vốn đang và sẽ chảy

vào thị trường này.


47

Cũng góp ý cho nhà quản lý liên quan đến chủ điểm gỡ

vướng chính sách thuế, Công ty Chứng khoán Maybank KimEng

đưa ra một ví dụ sinh động để nói về bất cập trong thu thuế thu nhập

cá nhân đối với cổ tức bằng tiền.

Cụ thể, hiện nhà đầu tư cá nhân bị tính thuế đầu tư vốn 5%

trên giá trị cổ tức bằng tiền mặt. Ví dụ cổ phiếu A có giá 20.000

đồng và ngày 8/1/2017 là ngày giao dịch không hưởng quyền chia

cổ tức bằng tiền mặt tỷ lệ 10% từ DN. Tiền cổ tức thực nhận (sau

khi trừ thuế đầu tư vốn 5%) trên mỗi cổ phần là 950 đồng/cổ phần.

Giả sử phí giao dịch đang áp dụng là 0,3%.

Nếu nhà đầu tư bán ngày 7/1/2017, giá cổ phiếu là 20.000

đồng, trừ phí giao dịch 0,3% (60 đồng), thuế thu nhập từ chuyển

nhượng chứng khoán là 0,1%, số tiền nhà đầu tư nhận về là 19.920

đồng. Như vậy, tổng số thuế phải trả là 20 đồng.

Trường hợp bán cổ phiếu đúng ngày không hưởng quyền

(ngày 8/1/2017), giá bán sẽ bị điều chỉnh giảm theo giá trị cổ tức

được nhận, chỉ còn 19.000 đồng. Phí giao dịch vẫn là 0,3% (57

đồng), thuế thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán 0,1% (19

đồng).

Sau đó, nhà đầu tư được nhận cổ tức 1.000 đồng, khoản thu

nhập này chịu thuế đầu tư vốn 5% (50 đồng). Như vậy tổng số tiền


48

được nhận sau khi trừ phí và 2 loại thuế là 19.874 đồng. Tổng 2 loại

thuế nhà đầu tư phải trả là 69 đồng, cao gấp hơn 3 lần số thuế phải

nộp nếu bán trước ngày giao dịch không hưởng quyền.

Bất cập này, Maybank KimEng cho rằng, cần nhà quản lý xử

lý sớm bằng cách xem xét lại cách tính thuế để có sự công bằng hơn

với nhà đầu tư khi nhận cổ tức bằng tiền mặt.

3. Sửa cơ chế trái phiếu doanh nghiệp, gỡ vướng nhưng

vẫn… mắc

Theo cập nhật của Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam

(VBMA), trong tháng 11/2017, ngoài Ngân hàng TMCP Việt Nam

Thịnh Vượng (VPB - HOSE) đã phát hành thành công 3.000 tỷ

đồng trái phiếu VPBank, với kỳ hạn 2 năm, lãi suất cố định ở mức

6,7%/năm trong toàn bộ kỳ hạn, CTCP Đầu tư Thế giới Di động

(MWG - HOSE) cũng đã phát hành thành công 1.135 tỷ đồng trái

phiếu MWG, với lãi suất cố định 6,55%/năm và kỳ hạn 5 năm.

Một thương vụ phát hành trái phiếu lớn đang thu hút sự quan

tâm của thị trường là sau khi phân phối thành công 200.000 trái

phiếu đợt 1/2017, thu ròng gần 2.000 tỷ đồng vào trung tuần tháng

11/2017, Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank)

đang triển khai phát hành 2.200 tỷ đồng trái phiếu đợt 2/2017.


49

Những thương vụ phát hành trái phiếu gần đây cho thấy, đa

phần là những DN lớn, làm ăn có lãi, trong khi cửa gọi vốn qua

kênh trái phiếu đối với các DN vừa và nhỏ, có khó khăn về vốn

vẫn… đóng chặt. Đây là một trong những lý do trong kiến nghị vừa

gửi Vụ Tài chính ngân hàng, Bộ Tài chính, đơn vị chủ trì soạn thảo

dự thảo nghị định thay thế Nghị định 90/2011, trên cơ sở tập hợp ý

kiến các DN, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI)

cho rằng, dự thảo yêu cầu DN phát hành trái phiếu phải có kết quả

hoạt động sản xuất, kinh doanh năm trước liền kề của năm phát

hành có lãi… là chưa thực sự hợp lý.

Có thể cơ quan soạn thảo đưa ra quy định này để bảo đảm tín

nhiệm tài chính, khả năng trả nợ của DN phát hành. Tuy nhiên,

trong nền kinh tế hiện nay, yếu tố có lãi trong một năm không có ý

nghĩa đáng kể trong bảo đảm tín nhiệm tài chính. Trong khi đó, quy

định này có thể loại cả một số lớn DN có nhu cầu phát hành trái

phiếu, đặc biệt là trong những trường hợp DN đang trong giai đoạn

đầu kinh doanh, cần đầu tư mạnh để mở rộng quy mô.

Mặt khác, dự thảo nghị định đã xác định nguyên tắc tự chịu

trách nhiệm của cả DN phát hành và nhà đầu tư, miễn là phải công

bố thông tin đầy đủ, trung thực, kịp thời. Do đó, việc đặt điều kiện

DN phát hành phải có lãi không thực sự phản ánh nguyên tắc này.

Về mặt kế toán, DN có thể biến lỗ thành lãi và ngược lại. Bởi vậy,


50

quy định như dự thảo sẽ tạo áp lực khiến các DN có nhu cầu phát

hành trái phiếu tìm cách “làm đẹp” số liệu kế toán để đáp ứng điều

kiện. Việc này trái với nguyên tắc công bố thông tin đầy đủ, trung

thực, kịp thời, tự chịu trách nhiệm.

Với lý lẽ trên, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo bỏ điều kiện

DN phát hành phải có lãi, chỉ cần có báo cáo tài chính được kiểm

toán độc lập là đủ. Nhà đầu tư sẽ nghiên cứu báo cáo tài chính để tự

quyết định mua hay không mua trái phiếu của DN.

Liên quan đến vấn đề này, trong khuôn khổ Diễn đàn DN

Việt Nam (VBF) năm 2017 mới đây, đại diện cho cơ quan soạn

thảo, bà Lê Ngọc Chi ở Vụ Tài chính ngân hàng, Bộ Tài chính cho

biết, ngoài đề xuất nâng cao tiêu chuẩn về điều kiện công khai thông

tin đối với tổ chức phát hành, tại dự thảo, Bộ Tài chính còn bổ sung

điều kiện DN phát hành phải ký hợp đồng tư vấn với công ty chứng

khoán và có hồ sơ phát hành. Trong trường hợp phát hiện ra những

sai lệch trong hồ sơ phát hành của tổ chức phát hành, thì tổ chức tư

vẫn cũng phải chịu trách nhiệm trước Ủy ban Chứng khoán Nhà

nước.

Để tăng cường giám sát từ thị trường và nhà đầu tư, bà Chi

cho biết, trước và sau khi phát hành, DN đều phải công khai thông

tin qua sở giao dịch chứng khoán. Các DN vi phạm về điều kiện

phát hành và công bố thông tin, sẽ bị xử lý theo các chế tài quy định


51

tại Nghị định 145/2016 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh

vực chứng khoán.

Một nội dung đang có nhiều ý kiến trái chiều là dự thảo quy

định mệnh giá trái phiếu là 1 tỷ đồng hoặc bội số của 1 tỷ đồng, theo

nhiều ý kiến là quá cao so với các công cụ chứng khoán khác. Điều

này gây khó cho bên bán và bên mua, vì cung cầu khó gặp nhau, từ

đó khiến DN khó gọi vốn cho kênh trái phiếu… Trái ngược với ý

kiến này, Nhóm công tác thị trường vốn đề xuất mệnh giá trái phiếu

lên là 1 triệu USD, tức là hơn 20 tỷ đồng.

Tuy nhiên, lý lẽ từ cơ quan soạn thảo lại khác khi cho rằng,

trái phiếu DN là kênh rủi ro, nên định hướng chính sách là không

khuyến khích nhà đầu tư nhỏ lẻ tham gia. Do đó, theo bà Chi, để

hạn chế nhà đầu tư cá nhân đầu tư vào trái phiếu DN, Bộ đề xuất

nâng mệnh giá trái phiếu từ 100.000 đồng lên 1 tỷ đồng trên cơ sở

kiến nghị của chuyên gia Ngân hàng Thế giới. Còn mệnh giá hơn 20

tỷ đồng là hơi cao, khó cho các DN nhỏ và vừa phát hành..


52

Ghi chú

Xin vui lòng tham khảo thêm các “Báo cáo thị trường chứng

khoán” định kỳ hàng quý và các “Báo cáo chuyên đề” của phòng

Phân tích dự báo thị trường để có thêm thông tin và phân tích đầy

đủ.

Liên hệ

Phòng Phân tích & Dự báo Thị trường,

Trung tâm NCKH-ĐTCK (UBCKNN)

Số 234 Lương Thế Vinh, Từ Liêm, Hà Nội

Điện thoại: 04-35430667; Fax: 04-35535869

Email: [email protected]

Nhóm nghiên cứu

Ông. Phạm Quang Huy (TP)

Ths. Nguyễn Thị Trinh

CN. Phạm Thanh Phương

CN. Bùi Tuyết Hạnh

mailto:[email protected]

Documents

Ị TRƯỜNG TIỀN TỆ 2srtc.org.vn/images/uploaded/2017/BCTL thang 12.2017.pdf · công cụ tiền gửi sẽ giữ nguyên ở mức tương ứng là 0%, 0.25% và - 0.4%