Embed Size (px)
Citation preview
325
NGHIÊN CỨU NỘI DUNG VÀ HÌNH THỨC
TẠP CHÍ CON SỐ VÀ SỰ KIỆN
Cấp đề tài Cơ sở
Thời gian nghiên cứu 2009
Đơn vị thực hiện Tạp chí Con số và Sự kiện
Chủ nhiệm đề tài Nguyễn Văn Động
LỜI NÓI ĐẦU
Tạp chí Con số và Sự kiện là cơ quan ngôn luận của Tổng cục Thống kê,
thực hiện chức năng thông tin, tuyên truyền của Ngành, hoạt động theo Luật
Báo chí.
Tiền thân của Tạp chí Con số và Sự kiện là Tập san Thống kê ra đời vào
tháng 6 năm 1962. Sau 47 năm, kể từ khi ra số báo đầu tiên cho đến nay Tạp
chí Con số và Sự kiện đã từng bƣớc trƣởng thành, góp phần đáng kể vào sự
nghiệp xây dựng, phát triển của ngành Thống kê Việt Nam.
Tuy nhiên, do còn nhiều hạn chế về nội dung và hình thức, nên tờ Tạp chí
chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu phục vụ thông tin tuyên truyền của Ngành trong
tiến trình đổi mới và hội nhập quốc tế.
Vì vậy, đổi mới là yêu cầu tất yếu để tờ Tạp chí có thể hoàn thành sứ
mệnh là cơ quan ngôn luận của Tổng cục Thống kê. Thực hiện kế hoạch
nghiên cứu khoa học năm 2009 của Tổng cục, Tạp chí Con số và Sự kiện đã
triển khai đề tài “Nghiên cứu cải tiến nội dung và hình thức của Tạp chí Con
số và Sự kiện”. Đây là đề tài khoa học thiết thực, đáp ứng đòi hỏi từ thực tiễn
hoạt động thông tin tuyên truyền của ngành Thống kê.
Với sự giúp đỡ, phối hợp chặt chẽ của Viện Khoa học Thống kê và các
chuyên gia, Tạp chí Con số và Sự kiện đã tích cực triển khai đề tài khoa học
này, trên cơ sở đó kiến nghị Tổng cục xem xét, phê duyệt đề án Đổi mới hoạt
động Tạp chí giai đoạn 2011- 2015 và các năm tiếp theo.
Mục đích nghiên cứu của Đề tài nhằm nêu bật thực trạng hoạt động, nội
dung và hình thức của tờ Tạp chí thời gian qua, đặc biệt trong giai đoạn từ
ĐỀ TÀI KHOA HỌC SỐ 2.2.4-CS09
326
1994 trở lại đây; tìm ra những hạn chế, yếu kém và nguyên nhân; đề xuất
những giải pháp, góp phần đổi mới tờ tạp chí, nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ
chính trị là cơ quan ngôn luận của ngành Thống kê, đồng thời đáp ứng nhu cầu
thông tin của độc giả.
Đề tài đƣợc nghiên cứu dựa trên các phân tích từ thực tế hoạt động của
Tạp chí, có tham khảo kinh nghiệm đổi mới từ một số tờ báo, tạp chí chuyên
ngành kinh tế khác và từ một số ấn phẩm, báo chí thuộc ngành Thống kê của
một số nƣớc: Thụy Điển, Hungary, Hàn Quốc, Australia…
CHƢƠNG I
SỰ CẦN THIẾT ĐỔI MỚI NỘI DUNG VÀ HÌNH THỨC
TỜ TẠP CHÍ CON SỐ VÀ SỰ KIỆN
I. Sự cần thiết phải đổi mới tờ Tạp chí và kinh nghiệm đổi mới của một số
tờ báo
1. Sự cần thiết phải đổi mới
a) Đổi mới để trở thành “vũ khí sắc bén” trên mặt trận tƣ tƣởng:
Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X, khi đề cập đến nhiệm vụ
công tác tƣ tƣởng, lý luận và báo chí đã nhấn mạnh: “Đổi mới, nâng cao chất
lượng hiệu quả công tác giảng dạy và học tập lý luận, công tác thông tin, tuyên
truyền, cổ động, báo chí, xuất bản, văn hoá nghệ thuật, nắm bắt và định hướng
dư luận xã hội; tăng cường tuyên truyền đối ngoại, đặc biệt là về những vấn đề
chính trị nhạy cảm như dân tộc, tôn giáo, nhân quyền… Tăng cường sự lãnh
đạo của Đảng về chính trị, tư tưởng và tổ chức trong các cơ quan báo chí.
Khắc phục những biểu hiện lệch lạc trong hoạt động báo chí, xuất bản, văn
hoá, nghệ thuật, nhất là xa rời tôn chỉ, mục đích, chạy theo thị hiếu thấp kém,
vì lợi ích cá nhân cục bộ”.
Trong guồng quay của báo chí cách mạng Việt Nam, Tạp chí Con số và
Sự kiện (CS&SK), cơ quan ngôn luận của Tổng cục Thống kê cũng cần đổi
mới liên tục, để hoàn thành tốt nhiệm vụ cơ quan ngôn luận của ngành, cũng
nhƣ hoàn thành tốt nhiệm vụ là vũ khí sắc bén trên mặt trận tƣ tƣởng mà Nghị
quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X đã đề ra.
b) Đổi mới trong xu thế cạnh tranh để tồn tại:
327
Theo số liệu thống kê của Bộ Thông tin và Truyền thông, hiện cả nƣớc có
gần 700 cơ quan báo chí với khoảng 900 ấn phẩm báo chí, trong đó có 500 đầu
tạp chí. Trong khối tạp chí, các Tạp chí thuộc chuyên ngành Kinh tế ngày càng
phát triển cả về số lƣợng, chất lƣợng và ngày càng khẳng định đƣợc vị thế của
mình trong lòng bạn đọc.
Hiện cơ chế hoạt động của các tạp chí chuyên ngành đa phần dựa hoàn
toàn hoặc một phần vào ngân sách nhà nƣớc. Tuy nhiên, về lâu dài, các cơ
quan báo chí sẽ dần chuyển sang hoạt động theo cơ chế thị trƣờng, thoát khỏi
bao cấp của Nhà nƣớc. Với xu hƣớng này cộng với sự cạnh tranh đa dạng của
các loại hình thông tin, thì các tạp chí chuyên ngành sẽ hoạt động rất khó khăn,
do tính đặc thù của chuyên ngành, đối tƣợng độc giả…Để tồn tại, các tạp chí
chuyên ngành cũng nhƣ các cơ quan báo chí nói chung phải luôn tự đổi mới,
Tạp chí CS&SK cũng không nằm ngoài quy luật trên.
2. Kinh nghiệm đổi mới của một số tờ báo
Qua nghiên cứu đổi mới ở một số tờ báo, tạp chí (Tạp chí Kinh tế và Dự
báo, Tạp chí Cộng sản, Tạp chí Kinh tế và Phát triển, Tạp chí Ngân hàng, Thời
báo Kinh tế Việt Nam, Bản tin kinh tế Thông tấn xã Việt Nam), đã rút ra
những kinh nghiệm bổ ích đối với sự phát triển báo chí nói chung và với khối
tạp chí kinh tế nói riêng, trong đó có Tạp chí Con số và Sự kiện là:
- Phải bám sát thực tiễn và tăng cƣờng tính hấp dẫn.
- Phải đi sâu làm rõ cơ sở khoa học của các chủ trƣơng, chính sách kinh tế
của Đảng, Nhà nƣớc.
- Phản ánh việc triển khai tổ chức thực hiện các chính sách kinh tế của các
cấp, các ngành và đơn vị cơ sở.
- Đa dạng hóa các hoạt động và các ấn phẩm của Tạp chí.
- Tăng cƣờng hợp tác và xây dựng đội ngũ cộng tác viên.
- Nâng cao trình độ chính trị và chuyên môn của các nhà báo.
- Phát huy truyền thống đoàn kết, xây dựng đơn vị vững mạnh.
- Phát huy quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của Ban biên tập.
Đối với các nƣớc trong khu vực và một số nƣớc phát triển nhƣ Hàn Quốc,
Oxtrâylia, Hung-ga-ri, Thụy Điển, qua nghiên cứu, tham khảo chúng tôi đƣợc
biết hoạt động báo chí của các nƣớc này là gắn với thị trƣờng, nên họ thƣờng
xuyên phải đổi mới để cuốn hút bạn đọc. Riêng các cơ quan Thống kê các
328
nƣớc, tuy không có tờ Tạp chí nhƣ của Việt Nam nhƣng hàng năm họ xuất bản
nhiều ấn phẩm để phổ biến thông tin thống kê và hƣớng dẫn nghiệp vụ thống
kê cũng nhƣ các chủ trƣơng, kế hoạch công tác của ngành Thống kê. Một số
trong số các ẩn phẩm trên đƣợc cung cấp miễn phí cho bạn đọc ở các nơi công
cộng nhƣ ở bến tàu, bến xe, cảng hàng không, công sở…
II. Đánh giá thực trạng nội dung và hình thức tờ Tạp chí Con số và Sự kiện
1. Kết quả đạt được
Ngay sau khi thành lập – năm 1962, tuy có nhiều khó khăn, thách thức,
song tập thể cán bộ công chức của đơn vị đã có nhiều cố gắng trong việc thực
hiện tốt tôn chỉ mục đích của tờ Tập san Thống kê, trong đó nội dung của tờ
Tập san đƣợc tập trung vào các nhiệm vụ chính trị của Ngành nhƣ: tuyên
truyền, giới thiệu phƣơng hƣớng, nhiệm vụ; chƣơng trình công tác; trao đổi ý
kiến, kinh nghiệm tổ chức chỉ đạo công tác chuyên môn và giới thiệu các
phƣơng pháp thống kê.
Bám sát thực tiễn hoạt động của Ngành Thống kê, nội dung tờ Tạp chí đã
từng bƣớc đƣợc bổ sung, hoàn thiện và ngày càng phong phú hơn. Đến năm
1967 ngoài các nội dung trên còn thêm các mục Giới thiệu thống kê nƣớc
ngoài; Học tập gƣơng ngƣời tốt, việc tốt; công tác hạch toán và thống kê ở cơ
sở; Thƣờng thức kế toán. Khi trở thành Tạp chí Thống kê (1977-1994) ngoài
việc củng cố các chuyên mục hiện có, còn mở thêm chuyên mục: Cơ khí tính
toán; Áp dụng toán trong thống kê và nghiên cứu kinh tế; Tiếng nói của những
con số; Bạn có biết. Trong giai đoạn (1977-1986) Tạp chí Thống kê phát triển
tƣơng đối mạnh với nội dung khá phong phú, đa dạng, cung cấp cho bạn đọc
khối lƣợng thông tin đáng kể liên quan đến nhiều vấn đề cả về lý luận thực tiễn
cả về thông tin kinh tế trong các ngành kinh tế quốc dân.
Kế thừa, phát huy kết quả đạt đƣợc, tuy còn nhiều khó khăn, thách thức,
song tờ Tạp chí từ khi đổi tên thành Con số và Sự kiện đến nay (1995 - 2009)
đã duy trì đƣợc nội dung với 10 chuyên mục chính (1) Kinh tế thực trạng -
Triển vọng; (2) Nhịp cầu kinh tế; (3) Diễn biến thị trƣờng; (4) Tƣ liệu địa
phƣơng; (5) Văn hoá - Xã hội - Môi trƣờng; (6) Dân số - thị trƣờng lao động;
(7) Kinh tế Thế giới; (8) Hoạt động trong ngành; (9) Nghiên cứu trao đổi và
(10) Trang dành cho ngƣời nƣớc ngoài.
Sau gần 47 năm hoạt động, bằng việc thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ
đƣợc giao, Tạp chí Con số và Sự kiện đã có những đóng góp tích cực vào việc
tuyên truyền, phổ biến và quán triệt phƣơng hƣớng nhiệm vụ của ngành cũng
329
nhƣ những vấn đề về chủ trƣơng, đƣờng lối, chính sách của Đảng và Nhà nƣớc
có liên quan đến đông đảo bạn đọc của Tạp chí nói chung và đội ngũ cán bộ
ngành Thống kê nói riêng.
Nội dung cũng nhƣ hình thức của Tạp chí không ngừng đƣợc cải tiến bảo
đảm tính phong phú, đa dạng và hấp dẫn. Đáng chú ý là nội dung Tạp chí về cơ
bản đã đảm bảo đƣợc sự cân đối giữa yêu cầu tuyên truyền công tác của ngành
với yêu cầu của bạn đọc về việc phổ biến và cung cấp thông tin thống kê. Nhờ
vậy, phạm vi và đối tƣợng phát hành của Tạp chí Con số và Sự kiện mở rộng
hơn so với trƣớc. Thông qua các chuyên mục của mình, Tạp chí đã cung cấp
đƣợc một cách có hệ thống và tƣơng đối toàn diện, kịp thời các thông tin thống
kê về tình hình kinh tế - xã hội của đất nƣớc. Trên cơ sở phân tích, đánh giá các
số liệu Thống kê một cách có căn cứ, khoa học, nhiều bài viết đăng tải trên Tạp
chí đã có những đề xuất, kiến nghị tham mƣu cho cơ quan có trách nhiệm trong
việc lãnh đạo, quản lý và điều hành các hoạt động kinh tế - xã hội của đất nƣớc
theo tinh thần các Nghị quyết của Đảng, đặc biệt là trong sự nghiệp công
nghiệp hoá, hiện đại hoá.
Nhờ những kết quả đó mà Tạp chí Con số và Sự kiện luôn đƣợc các cơ
quan quản lý chức năng và bạn đọc đánh giá là một trong những tờ Tạp chí
nghiêm túc, có chất lƣợng. Đây cũng là nguồn cung cấp đầy đủ nhất, hệ thống
nhất các thông tin Thống kê mang tính pháp lý đáp ứng nhu cầu sử dụng tin
của xã hội.
Do cã nhiÒu cè g¾ng, hoµn thµnh tốt nhiÖm vô, T¹p chÝ ®· nhËn ®îc
nhiÒu phÇn thëng cao quý cña Nhµ níc vµ ngµnh Thèng kª, trong ®ã cã
Hu©n ch¬ng Lao ®éng H¹ng Ba (1982).
2. Hạn chế, yếu kém
Tuy nhiên, nếu so với yêu cầu phục vụ thông tin tuyên truyền của Ngành
trong tiến trình đổi mới và hội nhập quốc tế hiện nay, thì kết cấu, nội dung và
hình thức cuốn Tạp chí còn nhiều hạn chế, yếu kém, cần phải cải tiến để đáp
ứng ngày một tốt hơn nhiệm vụ chính trị đƣợc giao, đồng thời trở thành một
ngƣời bạn quen thuộc của những ngƣời làm công tác Thống kê cũng nhƣ đông
đảo bạn đọc khác, đó là:
- Thứ nhất, nội dung truyền tải của Tạp chí chủ yếu mới dừng lại ở việc
thông tin về tình hình kinh tế-xã hội của đất nƣớc, các ngành, địa phƣơng, chƣa
có đƣợc những phân tích, nhận định sâu, cũng nhƣ ít dự báo tình hình ngắn hạn
330
và dài hạn. Mảng sự kiện nội dung quan trọng và là một phần tên của tờ Tạp
chí cũng chƣa đƣợc thể hiện rõ nét trong mỗi số phát hành.
- Thứ hai, chƣa thực sự là diễn đàn, phổ biến, trao đổi về công tác, nghiệp
vụ thống kê. Chƣa nêu đƣợc những gƣơng ngƣời tốt, việc tốt trong công tác
Thống kê, cũng nhƣ mới chỉ dừng lại chủ yếu ở cấp Trung ƣơng và cấp tỉnh,
còn thiếu những tin bài về hoạt động của Thống kê cấp huyện, Thống kê
Bộ/ngành.
- Thứ ba, đối tƣợng bạn đọc vẫn còn hạn chế, mới chủ yếu là trong Ngành
và một số nhà nghiên cứu kinh tế, số đối tƣợng khác ở ngoài ngành biết và sử
dụng Tạp chí chƣa nhiều, nên phần nào đã làm giảm hiệu quả công tác tuyên
truyền về Ngành trong cộng đồng.
- Thứ tư, cách trình bày nội dung của Tạp chí hiện nay còn đơn điệu, khô
cứng dễ đƣa đến nhàm chán, thiếu tính hấp dẫn.
3. Nguyên nhân
Những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng trên là:
a) Tổ chức chưa hoàn thiện, lực lượng cán bộ, phóng viên thiếu về số
lượng và hạn chế về chất lượng.
- Về tổ chức, hiện nay, Toà soạn Tạp chí mới có hai Ban chức năng là Ban
Biên tập và Ban Trị sự; chƣa có Ban Thƣ ký - bộ phận quan trọng, giúp Tổng
biên tập kết nối các công việc trong Toà soạn; chuẩn bị ảnh, đồ hoạ, thẩm định
nội dung, hình thức tờ Tạp chí trƣớc khi trình Tổng biên tập phê duyệt; xây
dựng kế hoạch công tác; cập nhật thông tin; công tác bạn đọc, ....
Trong khi đó, Lãnh đạo Tạp chí mới có Quyền Tổng biên tập, chƣa có Phó
Tổng biên tập. Tƣơng tự các Ban cũng chỉ có Trƣởng Ban, chƣa có Phó Ban và
chƣa thành lập đƣợc các nhóm chuyên môn trong từng Ban, nên việc chuyên
môn hoá công việc và xây dựng kế hoạch công tác gặp nhiều khó khăn.
Văn phòng đại diện các tỉnh phía Nam đặt tại thành phố Hồ Chí Minh tuy
đã đƣợc Tổng cục bố trí địa điểm, song do khó khăn về nhân lực, kinh phí, nên
đến nay vẫn chƣa đi vào hoạt động.
- Về nhân lực, tổng số cán bộ, phóng viên của Tạp chí hiện có 10 ngƣời,
trong đó có 1 hợp đồng, ngoài biên chế (thể hiện qua phụ lục số 1: Tình hình số
lượng và chất lượng cán bộ công chức). So với những năm 80, số nhân lực trên
chỉ bằng 50% (năm 1985 có tới 20 ngƣời). Trong tổng số CBCC hiện nay có 8
331
nữ; 4 ngƣời có bằng cử nhân báo chí; 6 ngƣời có bằng cử nhân kinh tế và
ngành khác (chƣa có trình độ từ cao học trở lên); tuổi đời bình quân là 36; tuổi
nghề bình quân gần 9 năm. Trong khoảng hơn 10 năm trở lại đây, hầu hết các
cán bộ phóng viên ít đƣợc học tập, bồi dƣỡng các kiến thức mới về nghiệp vụ
báo chí và cũng rất ít đƣợc tham gia các lớp bồi dƣỡng kiến thức về nghiệp vụ
thống kê do Tổng cục tổ chức. Vì vậy, phần nào đã hạn chế đến việc cập nhật
các kiến thức mới.
b) Kinh phí, đầu tư cơ sở vật chất, phương tiện làm việc chưa đáp ứng
được yêu cầu hoạt động của Tạp chí.
- Về kinh phí, hoạt động của Tạp chí vẫn dựa vào kinh phí của Nhà nƣớc,
thu từ các hoạt động quảng cáo, xuất bản, các dịch vụ khác không đáng kể.
Nguồn kinh phí trên chủ yếu đƣợc tập trung cho đảm bảo tiền lƣơng; chi in ấn,
phát hành Tạp chí.
- Về phương tiện làm việc, hiện còn thiếu các phƣơng tiện tác nghiệp báo
chí nhƣ máy ảnh, máy tính xách tay và trang thiết bị làm việc cho Văn phòng
đại diện ở thành phố Hồ Chí Minh.
c) Chưa chú trọng đến công tác phát triển cộng tác viên
Mạng lƣới cộng tác viên hiện tại của Tạp chí khá mỏng. Số cộng tác viên
này chủ yếu tập trung ở trung ƣơng, còn ở địa phƣơng không đáng kể.
d) Sự quan tâm chỉ đạo của Lãnh đạo Tổng cục
Đã có thời kỳ, do chƣa đƣợc quan tâm đúng mức, nên Tạp chí hoạt động
rất khó khăn, điển hình là công tác Đảng từ năm 1995 - 2005 không đƣợc chú
trọng nên đã dẫn tới tình trạng là đơn vị “trắng Đảng viên” và “trắng Chi bộ”.
Do đó đã ảnh hƣởng không nhỏ tới tƣ tƣởng và sự phấn đấu của cán bộ, công
chức.
Những năm gần đây, nhờ có sự quan tâm, chỉ đạo sát sao hơn của Đảng uỷ
và Lãnh đạo Tổng cục nên hoạt động của Tạp chí đã từng bƣớc đổi mới, trong
đó công tác Đảng từng bƣớc đƣợc củng cố, phát triển. Chi bộ Tạp chí Con số
và Sự kiện đã đƣợc thành lập vào tháng 4/2007, số đảng viên hiện có là 6
ngƣời. Chi bộ 2 năm liền đạt danh hiệu “ Chi bộ trong sạch vững mạnh”.
332
CHƢƠNG II
ĐỀ XUẤT CẢI TIẾN NỘI DUNG VÀ HÌNH THỨC TỜ
TẠP CHÍ CON SỐ VÀ SỰ KIỆN
I. Căn cứ, quan điểm, mục tiêu cải tiến
1. Căn cứ
Trong phƣơng hƣớng, nhiệm vụ công tác năm 2009 của ngành Thống kê
khi đề cập tới việc đẩy mạnh công tác phổ biến thông tin thống kê và tuyên
truyền đã chỉ rõ: “Tạp chí Con số và Sự kiện và các tạp chí khác trong ngành
phải được tiếp tục củng cố và đổi mới, góp phần tích cực vào hoạt động tuyên
truyền, phổ biến thông tin thống kê và công tác thống kê”.
Việc cải tiến tờ Tạp chí Con số và Sự kiện còn đƣợc căn cứ vào các văn
bản pháp lý sau:
- Luật Thống kê ngày 17 tháng 6 năm 2003;
- Luật Báo chí ngày 28 tháng 12 năm 1989 và Luật sửa đổi, bổ sung một
số điều của Luật Báo chí ngày 12 tháng 6 năm 1999;
- Nghị định số 116/2008/NĐ-CP ngày 14 tháng 11 năm 2008 của Chính
phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Kế
hoạch và Đầu tƣ;
- Quyết định số 871/QĐ-TCTK ngày 01 tháng 12 năm 2004 của Tổng cục
trƣởng Tổng cục Thống kê quy định chức năng, nhiệm vụ quyền hạn và tổ
chức hoạt động của Tạp chí Con số và Sự kiện.
- Giấy phép hoạt động số 871/GP – BVHTT ngày 07 tháng 5 năm 2001
của Bộ trƣởng Bộ Văn hoá – Thông tin.
- Quyết định số 676/QĐ-BKH ngày 25 tháng 5 năm 2009 của Bộ Kế
hoạch và Đầu tƣ về việc phân cấp quản lý cán bộ, công chức, viên chức hành
chính sự nghiệp của Bộ Kế hoạch và Đầu tƣ.
2. Quan điểm
- Việc cải tiến phải đảm bảo cụ thể hoá quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà
nƣớc về đổi mới và nâng cao chất lƣợng, hiệu quả của báo chí; tăng cƣờng
năng lực lãnh đạo của Đảng và hiệu lực quản lý của Nhà nƣớc đối với công tác
báo chí.
333
- Cải tiến phải bám sát nhiệm vụ, yêu cầu thông tin, tuyên truyền trong
tiến trình đổi mới ngành Thống kê từ 2010 - 2020 và các năm tiếp theo.
- Trên cơ sở phát huy kết quả đạt đƣợc, việc cải tiến phải khắc phục những
hạn chế, yếu kém hiện nay nhằm đổi mới toàn diện hoạt động của Tạp chí.
3. Mục tiêu
a) Mục tiêu chung
Mục tiêu chung của việc cải tiến là đƣa Tạp chí trở thành tờ báo ngang
tầm với các tờ báo chuyên ngành khác ở trong nƣớc và từng bƣớc hội nhập với
cộng đồng báo chí trong khu vực và thế giới.
b) Mục tiêu cụ thể
- Cải tiến nội dung và hình thức tờ Tạp chí: Ổn định các chuyên mục; tăng
dung lƣợng thông tin từ 32 trang hiện nay lên 48 trang vào năm 2010 và 64
trang vào năm 2012. Đến năm 2015, tăng 2 lần so với hiện nay về kỳ phát hành
và về số lƣợng bản phát hành hàng tháng. Hình thức Tạp chí đẹp hơn, có sức
cuốn hút và thể hiện đƣợc đặc trƣng là cơ quan ngôn luận của ngành Thống kê.
- Phát hành bản tiếng Anh và xây dựng Website của Tạp chí, nhằm tăng
cƣờng công tác thông tin, tuyền truyền và hội nhập quốc tế.
- Đa dạng hoá các hoạt động (quảng cáo; hợp tác xuất bản sách; tổ chức
hội nghị, hội thảo...) từ đó có thêm kinh phí hỗ trợ cho hoạt động của Tạp chí,
giảm dần phụ thuộc vào Ngân sách Nhà nƣớc.
II. Cải tiến nội dung
Qua quá trình hình thành và phát triển nội dung, các chuyên mục của Tạp
chí qua 48 năm, có thể thấy trong những năm đầu mới thành lập, nội dung của
Tạp chí phần lớn tập trung vào việc nghiên cứu các phƣơng pháp luận thống
kê, trao đổi ý kiến, kinh nghiệm làm công tác thống kê (chiếm tới 80-90%) mà
chƣa có các thông tin thống kê về tình hình kinh tế - xã hội của cả nƣớc, địa
phƣơng và các vấn đề mang tính thời sự khác. Các giai đoạn phát triển sau, nội
dung của Tạp chí lại chủ yếu tập trung vào việc thông tin kinh tế - xã hội, chƣa
chú trọng vào việc trao đổi kinh nghiệm, nghiên cứu các phƣơng pháp luận
thống kê. Trên cơ sở kế thừa và phát huy những mặt tích cực của nội dung và
các chuyên mục của tạp chí qua các thời kỳ, đồng thời để phù hợp với xu thế
hội nhập, đảm bảo tính so sánh quốc tế của các chỉ tiêu thống kê cũng nhƣ quá
trình đổi mới phát triển của báo chí nói chung, chúng tôi đề xuất tăng dung
334
lƣợng, chất lƣợng thông tin; đảm bảo cơ cấu hợp lý, tính ổn định, độ mở cần
thiết của các chuyên mục và thể hiện đƣợc thông tin nhiều chiều. Kết cấu nội
dung cuốn tạp chí sẽ gồm 4 chuyên mục, in trên 48 trang (chƣa kể bìa), khổ 20
x 29cm, cụ thể nhƣ sau:
Chuyên mục 1: Động thái và thực trạng kinh tế - xã hội (bao gồm cả các
chuyên mục cũ: Nhịp cầu kinh tế, diễn biến thị trƣờng, Tƣ liệu địa phƣơng, Văn
hoá- xã hội- môi trƣờng, Dân số- thị trƣờng lao động)
Chuyên mục 2: Nghiên cứu trao đổi
Chuyên mục 3: Quốc tế
Chuyện mục 4: Hoạt động trong ngành
Với nguyên tắc sử dụng ít chuyên mục nhƣng những chuyên mục này đều
phản ánh đầy đủ thực trạng, động thái các mặt kinh tế - xã hội của cả nƣớc
cũng nhƣ ở các địa phƣơng. Tất cả các chuyên mục trên xuất hiện đều đặn
trong mỗi số Tạp chí để tạo dấu ấn riêng, tránh bị loãng khi có quá nhiều
chuyên mục mà không sử dụng hết trong mỗi số hoặc sự xuất hiện của các
chuyên mục đó không đều đặn, có khi vài kỳ mới xuất hiện một lần... Ngoài
chức năng là cơ quan ngôn luận của Tổng cục, cung cấp số liệu thống kê chính
thống đến bạn đọc, nội dung và các chuyên mục của Tạp chí cũng phải đảm
bảo đƣợc các yêu cầu, đòi hỏi của một ấn phẩm báo chí nói chung, nghĩa là nội
dung của Tạp chí phải đảm bảo đƣợc tính thời sự, tính nghệ thuật, tính chiến
đấu của một tác phẩm báo chí. Bên cạnh việc cung cấp những thông tin, số liệu
chính thống đến bạn đọc, các bài viết của Tạp chí phải đảm bảo cung cấp thông
tin một cách kịp thời, nhanh nhạy và phải nêu bật đƣợc vấn đề “nóng”, mang
tính thời sự đang đƣợc dƣ luận, bạn đọc quan tâm với phƣơng châm chia nhỏ
các vấn đề, sự kiện để nội dung thêm phong phú, đa dạng, cung cấp đƣợc nhiều
thông tin… Các bài viết của Tạp chí cần đi sâu vào đánh giá, phân tích, dự báo
tình hình phát triển kinh tế - xã hội của cả nƣớc nói chung, từng ngành, lĩnh
vực, địa phƣơng nói riêng- những nội dung mà trƣớc đây tạp chí còn yếu, thiếu.
Nội dung, yêu cầu đối với từng chuyên mục cụ thể nhƣ sau:
1. Chuyên mục Động thái và thực trạng kinh tế- xã hội
Đây là chuyên mục quan trọng, chiếm tỷ trọng lớn trong toàn bộ nội dung
cũng nhƣ số lƣợng trang trong mỗi số tạp chí, với khoảng 35 trang tƣơng
đƣơng 10-11 bài (mỗi bài dài khoảng 2 - 4 trang), 1 trang biểu chỉ số giá, 1-2
trang biểu đồ và đồ thị. Nội dung của chuyên mục này gồm nhiều mảng từ các
335
chuyên mục cũ gộp lại, nhƣ Kinh tế thực trạng -triển vọng, Diễn biến thị
trƣờng, Nhịp cầu kinh tế, Tƣ liệu địa phƣơng, Văn hoá- xã hội- môi trƣờng,
Dân số- thị trƣờng lao động...Việc thu gọn các chuyên mục này thành một đầu
mối sẽ tránh đƣợc sự trùng lặp, đồng thời bổ sung thêm một số nội dung mới.
Tất cả những số liệu đƣợc dùng trong các bài của tạp chí đều là số liệu chính
thống của Tổng cục thống kê. Ngoại trừ những số liệu đó chƣa đƣợc tổng hợp
hoặc không có thì phải ghi nguồn số liệu rõ ràng, cụ thể.
Ngoài các bài chính, trong chuyên mục này có thể xen kẽ thêm các tin
ngắn về tình hình kinh tế-xã hội của các địa phƣơng trong cả nƣớc nhƣ tin về
sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, xuất khẩu thuỷ sản, thu hút đầu tƣ nƣớc
ngoài, các chính sách xã hội của địa phƣơng…
Ngoài ra, cũng cần bổ sung thêm các vấn đề về văn hoá, văn nghệ mang
tính chất giải trí, nhẹ nhàng nhƣ đƣa thêm các mẩu chuyện vui, các bài thơ
hoặc các tin vắn về văn hoá làm cho nội dung chuyên mục thêm phong phú,
giúp ngƣời đọc có thêm thông tin và có cảm giác thƣ giãn khi đọc Tạp chí.
Chuyên mục này cũng có thể hình thành nội dung của từng số tạp chí theo
chuyên đề nhƣ chuyên đề về an ninh lƣơng thực quốc gia, đô thị hoá, theo lĩnh
vực từng ngành nhƣ sản xuất, xuất khẩu gạo, dệt may, thủy sản, gia công phần
mềm, công nghiệp phụ trợ…Cũng có thể xây dựng nội dung một số tạp chí
theo chuyên đề của từng địa phƣơng nhƣ chuyên đề về tỉnh Quảng Ninh, Vĩnh
Phúc, Bình Dƣơng, Long An…
2. Chuyên mục: Nghiên cứu trao đổi
Đây là chuyên mục quan trọng, thể hiện bản sắc riêng của một tờ tạp chí
của ngành Thống kê. Trƣớc đây, chuyên mục này đã từng xuất hiện với tỷ
trọng lớn trong nội dung của Tạp chí. Trong thời gian gần đây, chuyên mục đã
đƣợc khôi phục lại và từng bƣớc đƣợc mở rộng. Chuyên mục này cũng đƣợc
coi là diễn đàn trao đổi kiến thức, kinh nghiệm trong công tác nghiệp vụ thống
kê hoặc các nhà nghiên cứu quan tâm đến lĩnh vực này. Qua chuyên mục này
những ngƣời làm công tác thống kê các cấp từ trung ƣơng đến các tỉnh, huyện,
xã sẽ có nhiều cơ hội để trao đổi, học hỏi, nâng cao nghiệp vụ chuyên môn.
Các bài viết trong chuyên mục này cần bám sát vào mục tiêu, định hƣớng phát
triển của ngành trong từng thời kỳ, tập trung tuyên truyền phổ biến các phƣơng
pháp nghiệp vụ thống kê nhƣ cách tính GDP, HDI, phƣơng pháp tính chỉ số
phát triển công nghiệp mới…
336
3. Chuyên mục: Quốc tế
Đây cũng là một trong những chuyên mục quan trọng đƣợc duy trì từ
nhiều năm nay. Chuyên mục này sẽ tập trung cập nhật các diễn biến quan trọng
về kinh tế- xã hội của khu vực và thế giới, nhất là các vấn đề có tác động lớn
đến nền kinh tế Việt Nam, các phân tích, dự báo xu thế kinh tế thế giới, kinh
nghiệm phát triển của các quốc gia, vùng lãnh thổ, các tổ chức quốc tế. Các
bài viết của chuyên mục này phải bám sát diễn biến tình hình kinh tế trên thế
giới, mang tính thời sự cao, thu hút nhiều sự quan tâm của độc giả. Các nguồn
số liệu phải chính xác, rõ ràng, có độ tin cậy cao. Ngoài các bài chính, cần đƣa
thêm một số tin vắn về các mặt kinh tế thế giới nhƣ thông tin về các nhà tỷ
phú, vấn đề an ninh lƣơng thực, nhu cầu về dầu mỏ, dự báo phát triển kinh tế…
4. Chuyên mục: Hoạt động trong ngành
Chuyên mục này xuất hiện ngay từ những ngày đầu thành lập Tạp chí.
Đến nay, qua 48 năm chuyên mục tiếp tục đƣợc duy trì, mở rộng hơn với nội
dung phong phú hơn. Thông qua chuyên mục những ngƣời làm công tác thống
kê các cấp có thể nắm bắt đƣợc các thông tin ở địa phƣơng khác, cũng nhƣ
những hoạt động quan trọng diễn ra trong toàn ngành; chính sách, chủ trƣơng,
kế hoạch hoạt động của ngành... Nội dung chuyên mục cần tập trung tuyên
truyền cho các hoạt động chủ yếu diễn ra trong ngành, không chỉ ở Tổng cục
mà cần có thêm các thông tin hoạt động của các Cục thống kê địa phƣơng nhƣ
đƣa tin về các phong trào thi đua, phong trào văn hoá thể thao, tình hình triển
khai kế hoạch công tác ở địa phƣơng...Tuyên truyền biểu dƣơng những cá nhân
điển hình tiến tiến trong ngành, giới thiệu kinh nghiệm hoạt động của các cục
thống kê địa phƣơng, qua đó góp phần thúc đẩy phong trào thi đua của toàn
ngành nhƣ thành công của một cán bộ thống kê trong công tác nào đó, lòng say
mê, yêu nghề của ngƣời làm thống kê...Ngoài ra chuyên mục này cũng cần giới
thiệu nội dung chủ yếu của các quyết định, chỉ thị, thông tƣ hƣớng dẫn việc
triển khai kế hoạch công tác của ngành; các văn bản pháp luật liên quan đến
hoạt động của ngành...
III. Cải tiến hình thức
Cải tiến hình thức tờ Tạp chí trƣớc hết phải tuân theo các quy định của
Luật Báo chí. Yêu cầu về hình thức đẹp, hấp dẫn và tạo đƣợc bản sắc riêng là
cơ quan ngôn luận của Tổng cục Thống kê.
337
Để cải tiến hình thức của Tạp chí Con số và Sự kiện, chúng tôi cho rằng
cần có những đổi mới căn bản từ nguyên liệu giấy in, công nghệ in đến cách
thức trình bày…
1. Khổ Tạp chí
Khổ Tạp chí hiện tại là 19cm x 26,5cm. Đây là khổ báo nhỏ so với trào
lƣu xuất bản Tạp chí hiện nay. Với khổ báo hạn chế nhƣ vậy sẽ khó khăn trong
việc thiết kế trình bày nội dung, nhất là với phƣơng pháp trình bày hiện đại cần
có những khoảng trống hoặc sử dụng ảnh cỡ lớn làm điểm nhấn. Theo chúng
tôi, khổ Tạp chí phù hợp nhất hiện nay là 20cm x 29cm. Với kích cỡ này, Tạp
chí sẽ đƣợc trình bày thoáng, đẹp và bắt mắt hơn.
2. Đổi mới trang bìa
Trang bìa sẽ đƣợc trình bày công phu hơn, nhƣ sử dụng ảnh tràn trang,
lọng chữ trên ảnh…Đặc biệt Măng - séc trang bìa hiện nay sẽ đƣợc thiết kế lại,
làm nổi bật hơn về đƣờng nét, kiểu chữ, màu sắc và bổ sung thêm một số thông
tin nhƣ: tên cơ quan chủ quản cao nhất là Bộ Kế hoạch và Đầu tƣ, lôgô của
Tổng cục Thống kê, một số thông tin chủ yếu dịch sang tiếng Anh (Xem phụ
lục 2).
3. Giấy in
- Bìa: Hiện tại đang in bìa bằng giấy couché (định lƣợng 150g/m), cán
láng. Về cơ bản, giấy in bìa hiện nay đạt yêu cầu về độ cứng, độ dai, độ bóng.
Tuy nhiên, nếu sử dụng công nghệ cán mờ và tăng định lƣợng giấy bìa lên
200g/m, sẽ giúp cho bìa Tạp chí đẹp hơn, sang trọng hơn.
- Trang ruột: Hiện đang in trên giấy Bãi Bằng định lƣợng 70g/m, đảm bảo
độ trắng, dày vừa phải. Năm 2010 tiến tới in trên giấy couché mart (định lƣợng
100 g/m), loại giấy này đảm bảo độ dai, trắng ngà, đọc không loá.
4. Công nghệ in
Hiện tại, Tạp chí đang sử dụng công nghệ in CTF. Đề xuất là nên áp dụng
công nghệ in CTP. Khi áp dụng công nghệ này, Tạp chí sẽ khắc phục đƣợc một
số hạn chế khi sử dụng công nghệ CTF, nhƣ màu sắc không chuẩn theo chỉ
định, dễ bị nhòe màu, loang màu và các chi tiết kém độ sắc nét…Thực tế, chi
phí chênh lệch giữa công nghệ in CTF và CTP không lớn, vì vậy, ứng dụng
công nghệ in CTP đối với Tạp chí là rất khả thi.
338
5. Hình thức trình bày
a) Phác thảo trang
Với nội dung tạp chí gồm các bài có độ ngắn, dài khác nhau và các ảnh
minh họa, biểu đồ…chúng tôi sẽ định dạng nhiều cột với độ rộng khác nhau.
Phƣơng pháp này cho phép thiết kế linh động nhất trong việc kết hợp các hình
ảnh có kích thƣớc đa dạng lại với nhau. Cụ thể, trong một số Tạp chí, có những
bài có thể đƣợc chia 2 cột, nhƣng cũng có những bài đƣợc chia thành 3 hoặc 4
cột. Điều này khác với cách dàn trang ở Tạp chí trƣớc đây (chỉ cố định 3 cột,
dẫn đến nhàm, đơn điệu). Chúng tôi sẽ sử dụng các yếu tố trang không đối
xứng để tạo hình ảnh ấn tƣợng, bằng cách sử dụng một số cột văn bản có kích
thƣớc khác nhau, các tiêu đề đƣợc canh trái …
b) Kiểu chữ hiển thị
Theo kinh nghiệm truyền thống, các kiểu chữ không chân thƣờng đƣợc
dùng cho các tiêu đề, kết hợp với kiểu chữ có chân cho phần thân bài. Các tiêu
đề tạo với kiểu chữ không chân rất dễ gây ấn tƣợng cho ngƣời đọc. Từng ký tự
riêng lẻ đƣợc xác định rõ ràng và có thể giúp ngƣời xem dễ dàng đọc đƣợc nó
từ một khoảng cách xa. Sự khác biệt này đƣợc nhận ra do tiêu đề và thân bài sử
dụng hai kiểu chữ tƣơng phản nhau cũng nhƣ làm cho các tiêu đề dễ dàng định
vị hơn. Trong các số thử nghiệm, chúng tôi đã sử dụng kiểu chữ Vntime 10.5,
kiểu chữ này rõ ràng và dễ đọc, nhất là đối với những văn bản dài.
c) Tiêu đề
Để tạo ấn tƣợng cho tiêu đề, chúng tôi đã tạo các cỡ chữ tƣơng phản nhau.
Các tiêu đề đƣợc tạo theo kích cỡ lớn hơn nhiều so với phần văn bản giới thiệu
và chúng tôi cũng sử dụng kiểu chữ lớn để phân biệt rõ ràng mức độ quan
trọng của thông tin, kiểu chữ tiêu đề thƣờng đƣợc sử dụng là Vn-Stone.
d) Phụ đề
Sử dụng phụ đề là hình thức sắp xếp bài viết và phân chia nó trên trang
một cách hợp lý để tăng tính hấp dẫn của bài viết. Bởi các cột văn bản dài
không đƣợc chia thành nhiều đoạn, thƣờng làm nản lòng ngƣời đọc. Từng phụ
đề sẽ là cơ hội hƣớng ngƣời đọc vào sự hứng thú với bài viết để họ đọc kỹ. Bài
viết càng có nhiều phụ đề bao nhiêu thì càng thể hiện đƣợc tính chất phong phú
và phức tạp của thông tin bấy nhiêu. Thƣờng thì các bài viết chỉ cần một cấp độ
phụ đề, nhƣng với các bài viết chuyên sâu lại đòi hỏi nhiều cấp độ phụ đề.
e) Phần trích dẫn
339
Sẽ dùng kỹ thuật tƣơng phản để làm nổi bật các trích dẫn. Phƣơng pháp
cụ thể là sử dụng các kiểu chữ tƣơng phản nhau, chẳng hạn nhƣ dùng kiểu chữ
không chân cho phần trích dẫn và kiểu chữ có chân cho phần nội dung. Cũng
có thể làm cho phần trích dẫn thêm ấn tƣợng bằng cách sử dụng các kỹ thuật
đồ hoạ nhƣ: các đƣờng kẻ đậm, tạo màu, dấu ngoặc kép lớn…
f) Hình ảnh
Ảnh sẽ đƣợc minh hoạ theo nhiều cách thức, kích cỡ khác nhau: ảnh tràn
trang, ảnh nằm giữa 2 trang mở, ảnh nhỏ khổ hẹp bên góc trái hoặc đặt những
hình ảnh quan trọng nằm sát với các lề trang, điều này sẽ tạo thêm sự thú vị và
kích thích ấn tƣợng cho hình ảnh.
Ngoài ra, trong quá trình trình bày sẽ đẩy mạnh sử dụng các thông tin mô
tả dƣới dạng đồ hoạ, biểu đồ, bảng biểu, đồ thị…
CHƢƠNG III
GIẢI PHÁP, LỘ TRÌNH CẢI TIẾN VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN
I. Giải pháp
Giải pháp chủ yếu để thực hiện cải tiến toàn diện tờ Tạp chí Con số và Sự
kiện là:
1. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng uỷ, Tổng cục đối với Tạp chí
- Cụ thể hoá quan điểm của Đảng về đổi mới công tác thông tin, tuyên
truyền, xuất bản: Thực hiện đúng tôn chỉ mục đích đã đƣợc quy định trong giấy
phép xuất bản; bám sát vào sự nghiệp đổi mới đất nƣớc và tiến trình đổi mới
Ngành Thống kê; tránh những lệch lạc trong hoạt động báo chí nhƣ chạy theo
thị hiếu thấp kém, lợi ích cục bộ…
- Tăng cƣờng công tác Đảng trong Tạp chí Con số và Sự kiện: Chú trọng
công tác giáo dục chính trị tƣ tƣởng đối với cán bộ, Đảng viên trong đơn vị; bồi
dƣỡng kết nạp vào Đảng những thanh niên ƣu tú là phóng viên, biên tập viên;
thực hiện nghiêm chỉnh các kế hoạch công tác của Đảng bộ; củng cố, hoàn
thiện Ban Chi uỷ của Chi bộ Tạp chí (khi mới thành lập vào tháng 4/2007 Chi
bộ mới có 3 Đảng viên, chƣa đủ điều kiện để thành lập Chi uỷ, hiện nay đã có
6 Đảng viên).
- Trình Tổng cục phê duyệt Đề án “Đổi mới hoạt động tạp chí Con số và
Sự kiện giai đoạn 2010 – 2015 và tầm nhìn 2020”.
340
2. Hoàn thiện tổ chức và tăng cường nguồn nhân lực
a) Tổ chức
Hoàn thiện bộ máy Lãnh đạo, các Ban và các bộ phận chuyên môn; quy
định rõ chức năng, nhiệm vụ của các bộ phận tham mƣu, giúp việc cho Tổng
biên tập, tiến tới chuyên môn hoá các khâu công tác, các lĩnh vực chuyên môn.
Cơ cấu tổ chức Toà soạn Tạp chí Con số và Sự kiện (xem biểu 1).
Sơ đồ 1 : SƠ ĐỒ TỔ CHỨC TÕA SOẠN TẠP CHÍ
CON SỐ VÀ SỰ KIỆN GIAI ĐOẠN 2010 – 2015
b) Tăng cường nguồn nhân lực
- Đảm bảo đủ số lƣợng, chất lƣợng phóng viên, biên tập viên, cán bộ quản
lý, lãnh đạo đáp ứng yêu cầu phát triển đến năm 2015 và các năm tiếp theo.
- Xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dƣỡng nguồn nhân lực phù hợp với trình
độ phát triển của Tạp chí. Kết hợp các hình thức đào tạo trong nƣớc và ngoài
VP đại diện
phía Nam Ban Biên tập
Ban Thƣ ký
Ban Trị sự
Hội
nhập
quốc
tế
Nghiệp vụ TK; Hoạt động trong ngành
K.H công tác; Thƣ bạn
đọc; QL
Web
Thẩm định nội
dung; ảnh;
đồ hoạ;
morat
Hành chính;
Tổ chức;
Kế toán
Phát
Hành;
Phát
triển
dịch
vụ
Kinh
tế
Văn
xã
Phó Tổng biên tập Phó Tổng biên tập
TỔNG BIÊN TẬP
341
nƣớc. Chú trọng đào tạo bồi dƣỡng toàn diện về lý luận chính trị, ngoại ngữ, tin
học, chuyên môn nghiệp vụ, đảm bảo hoàn thành tốt nhiệm vụ đƣợc giao.
- Xây dựng chức năng, nhiệm vụ của các Ban, các bộ phận, các chức
danh. Từng bƣớc tiêu chuẩn hoá đội ngũ phóng viên, biên tập viên, cán bộ
quản lý phù hợp với chức năng và nhiệm vụ đƣợc giao.
- Lãnh đạo gồm: 01 Tổng biên tập; 02 Phó Tổng biên tập giúp việc cho
Tổng biên tập (01 Phó Tổng biên tập giúp việc về nội dung, hình thức tờ Tạp
chí, kỹ thuật và phát triển cộng tác viên; 01 Phó Tổng biên tập giúp Tổng biên
tập về hành chính, tổ chức, phát triển dịch vụ).
- Ban biên tập gồm: 01 Trƣởng Ban, 01 Phó trƣởng Ban; 6 phóng viên,
biên tập viên.
- Ban Thƣ ký gồm: 01 Trƣởng Ban và 03 cán bộ (01 phóng viên giúp
trƣởng Ban chọn lọc, xử lý ảnh, theo dõi in ấn; 01 phóng viên giúp Trƣởng Ban
xây dựng kế hoạch công tác; phát triển cộng tác viên; điểm tin từ sách, báo,
Internet trong ngoài nƣớc; 01 cán bộ quản lý, phát triển Website).
- Ban Trị sự gồm: 01 Trƣởng Ban, 01 Phó Trƣởng ban giúp việc cho
Trƣởng ban kiêm kế toán trƣởng và 02 nhân viên (01 nhân viên phụ trách lƣu
trữ, văn thƣ, phát hành; 01 phát triển dịch vụ, quảng cáo, xuất bản, tổ chức hội
nghị, hội thảo, thủ quỹ).
- Văn phòng đại diện các tỉnh phía Nam đặt tại thành phố Hồ Chí Minh
gồm: 01 Trƣởng đại diện và 01 phóng viên.
- Cộng tác viên: 50 ngƣời, trong đó thƣờng xuyên là 30 ngƣời (60% là
công tác viên trong ngành thống kê và 40% là cộng tác viên thuộc các lĩnh vực
khác nhau).
Biểu 1: KẾ HOẠCH ĐÀO TẠO NGUỒN NHÂN LỰC
GIAI ĐOẠN 2010 – 2015
Đơn vị: người
Năm 2012 Năm 2015 Năm 2020
Tổng số 12 15 15
Nghiệp vụ báo chí 7 10 15*
Nghiệp vụ thống kê 12 15 15*
Ngoại ngữ: Tiếng Anh
- Trình độ dịch thuật
10
2
13
2
15
4
Tin học 12 15 15*
342
3. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, kinh phí
Đảm bảo kinh phí, cơ sở vật chất, địa điểm làm việc để Tạp chí Con số và
Sự kiện có đủ điều kiện thực hiện tốt nhiệm vụ tuyên tuyền trong điều kiện mới
Nguồn kinh phí từ:
- Ngân sách Nhà nƣớc cấp; hỗ trợ từ Đề án Đổi mới đồng bộ hoá các hệ
thống chỉ tiêu thống kê.
- Các hoạt động dịch vụ (quảng cáo, xuất bản, tổ chức Hội nghị, hội thảo,
nghiên cứu khoa học…). Phấn đấu tăng dần các khoản thu từ hoạt động dịch vụ
để giảm dần nguồn kinh phí cấp từ Ngân sách Nhà nƣớc.
4. Chú trọng phát triển mạng lưới cộng tác viên
- Mở rộng đội ngũ cộng tác viên trong ngành Thống kê, các Bộ ngành,
các trƣờng Đại học và các cơ quan nghiên cứu ở trung ƣơng và các Cục Thống
kê.
- Tăng nhuận bút để tƣơng xứng với mặt bằng chung của các tờ báo khác.
- Tổ chức Hội nghị cộng tác viên hàng năm để đánh giá công tác phát triển
mạng lƣới cộng tác viên; khắc phục tồn tại và bàn giải pháp phát triển; xây
dựng kế hoạch phát triển cộng tác viên năm tới.
Tăng cường hợp tác với các đơn vị trong và ngoài ngành Thống kê
Đối với các đơn vị trong ngành Thống kê: cung cấp thông tin, hợp tác viết
bài và phối hợp hoạt động với khả năng cho phép; (ii) Đối với các cơ quan, đơn
vị báo chí: trao đổi nghiệp vụ công tác, học tập kinh nghiệm, phối hợp hoạt
động để nâng cao chất lƣợng hoạt động; (iii) Đối với các cơ quan, doanh
nghiệp: hợp tác quảng cáo, quảng bá hoạt động hoặc sản phẩm từ đó bổ sung
kinh phí cho hoạt động của Tạp chí.
II. Lộ trình
1. Cải tiến nội dung và hình thức tờ Tạp chí
- Năm 2010: Đổi mới market và nâng số trang Tạp chí lên 48 trang, từng
bƣớc ổn định các chuyên mục.
- Từ năm 2012 trở đi: Số trang Tạp chí là 64 trang, ổn định các chuyên
mục, tăng số lƣợng phát hành hàng năm để đạt 4000 cuốn vào năm 2015. Từ
sau năm 2015 mỗi tháng phát hành 2 kỳ và có phụ trƣơng vào cuối mỗi quý.
343
- Phát hành hàng quý tờ phụ trƣơng tiếng Anh của Tạp chí vào đầu năm
2011.
- Xây dựng Website của Tạp chí: Năm 2010 triển khai nghiên cứu, thử
nghiệm và đƣa vào hoạt động ổn định từ năm 2012 (Xem Phụ lục 1) Trƣớc mắt
đƣa những nội dung chủ yếu của tờ Tạp chí lên Website của Tổng cục.
2. Tổ chức, nhân sự
- Năm 2010, thành lập ban Thƣ ký, bổ sung lãnh đạo Tạp chí, cán bộ quản
lý các Ban, tăng biên chế và tăng cộng tác viên. Số cán bộ công chức: 12
ngƣời; số cộng tác viên thƣờng xuyên: 15 ngƣời.
- Từ 2011 - 2015: Lãnh đạo Tạp chí có 1 Tổng biên tập và 2 Phó Tổng
biên tập; các Ban có Trƣởng ban và 1 Phó Trƣởng ban và có Trƣởng Văn
phòng đại điện phía Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh. Số cán bộ phóng viên:
15 -20 ngƣời; số cộng tác viên thƣờng xuyên 30 ngƣời; 100% cán bộ phóng
viên có trình độ cử nhân, trong đó có 1-2 ngƣời có trình độ trên đại học; 80%
phóng viên có nghiệp vụ báo chí cơ bản. 100% phóng viên, biên tập có kiến
thức thống kê cơ bản; 80% cán bộ, phóng viên có tiếng Anh trình độ C trở lên,
trong đó 30% đạt trình độ dịch thuật; 100% phóng viên sử dụng thành thạo các
phƣơng tiện tác nghiệp (máy ảnh, máy camera; máy ghi âm; máy tính xách
tay…)
3. Cơ sở vật chất và kinh phí
Bố trí đủ kinh phí và phƣơng tiện làm việc vào năm 2010 và các năm tiếp
theo. Ổn định lâu dài địa điểm làm việc của Toà soạn tại Hà Nội; đƣa Văn
phòng đại diện các tỉnh phía Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh vào hoạt động
vào giữa năm 2010.
III. Tổ chức thực hiện
1. Nghiên cứu trình Lãnh đạo Tổng cục phê duyệt sửa đổi, bổ sung Quy
định chức năng, nhiệm vụ quyền hạn và tổ chức hoạt động của Tạp chí Con số
và Sự kiện phù hợp với tiến trình đổi mới ngành Thống kê và yêu cầu đổi mới
báo chí. Ban hành quy định chức năng nhiệm vụ của các Ban và các nhóm
công việc trong các Ban. Kiến nghị Tổng cục bổ nhiệm các vị trí Lãnh đạo Tạp
chí và tổ chức tuyển dụng phóng viên vào các vị trí công tác còn thiếu ngƣời.
2. Xây dựng kế hoạch phát triển nguồn nhân lực giai đoạn 2010 – 2015 và
tầm nhìn đến 2020, nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển trƣớc mắt và lâu dài của
Tạp chí. Đội ngũ cán bộ, phóng viên của Tạp chí là những ngƣời có phẩm chất
344
đạo đức tốt, quan điểm chính trị vững vàng, có nhiệt tình và trình độ về báo chí
xuất bản.
3. Tăng doanh thu (trên cơ sở đa dạng hoá hoạt động và tăng số lƣợng
phát hành Tạp chí) để từng bƣớc tự chủ tài chính, giảm phụ thuộc vào nguồn
kinh phí Ngân sách.
4. Xây dựng quy chế cộng tác viên nhằm ổn định và phát triển lực lƣợng
công tác viên ở trung ƣơng, địa phƣơng, Viện nghiên cứu, trƣờng Đại học…
5. Xây dựng kế hoạch bổ sung, thay thế trang thiết bị tác nghiệp cho từng
năm và nhiều năm và triển khai hoạt động Văn phòng đại diện tại thành phố
Hồ Chí Minh.
KẾT LUẬN
Sau 6 tháng thực hiện, đề tài “ Nghiên cứu cải tiến nội dung và hình thức
tờ Tạp chí Con số và Sự kiện” đã nghiên cứu đƣợc một số vấn đề chủ yếu sau:
- Tìm hiểu thực trạng về nội dung và hình thức của tờ tạp chí Con số và sự
kiện trong hơn 47 năm qua, đặc biệt là trong khoảng thời gian từ năm 1994 trở
lại đây. Từ đó phát hiện đƣợc những yếu kém, hạn chế của tờ Tạp chí trong
thời gian qua. Đồng thời cũng nêu ra nguyên nhân nhằm tìm giải pháp cải tiến
tờ tạp chí.
- Căn cứ vào thực trạng cũng nhƣ xu thế phát triển báo chí để rút ra những
luận cứ cần thiết nhằm cải tiến Tạp chí Con số và Sự kiện.
- Rút ra đƣợc những kinh nghiệm đổi mới quý báu của một số tờ báo, tạp
chí phù hợp với điều kiện phát triển của Tạp chí.
- Nêu lên đƣợc các đề xuất cải tiến nội dung và hình thức tờ tạp chí Con
số và Sự kiện.
- Đƣa ra những giải pháp, lộ trình và tổ chức thực hiện cải tiến nội dung
và hình thức tờ Tạp chí.
Trong quá trình xây dựng và phát triển, Tạp chí Con số và Sự kiện đã có
những đóng góp đáng kể vào sự phát triển của Ngành Thống kê. Tuy nhiên,
Tạp chí vẫn còn nhiều hạn chế: nội dung tờ Tạp chí nghèo nàn và hình thức
còn đơn điệu chƣa hấp dẫn; tổ chức Toà soạn chƣa hoàn thiện; đội ngũ phóng
viên thiếu về số lƣợng, hạn chế về chất lƣợng; cơ sơ vật chất và kinh phí chƣa
đáp ứng đƣợc yêu cầu; mạng lƣới cộng tác viên chƣa đƣợc quan tâm đúng
345
mức... Từ thực tế trên đòi hỏi phải đổi mới toàn diện hoạt động của Tạp chí
Con số và Sự kiện, góp phần đƣa Ngành Thống kê hoà nhập cùng cộng đồng
thống kê khu vực và thống kê các nƣớc tiên tiến khác.
Trên cơ sở kết quả nghiên cứu của Đề tài khoa học này, chúng tôi kiến
nghị Tổng cục phê duyệt “Đề án đổi mới Tạp chí Con số và Sự kiện giai
đoạn 2010 – 2015”. Đây sẽ là cơ sở để Tạp chí tiếp tục đổi mới toàn diện,
nhằm tạo chỗ đứng trong lòng bạn đọc, đồng thời xứng đáng là cơ quan ngôn
luận của Ngành Thống kê./.
Phụ lục 1. DỰ KIẾN XÂY DỰNG WEBSITE CỦA
TẠP CHÍ CON SỐ VÀ SỰ KIỆN
1. Nội dung
Xây dựng website của Tạp chí là nhằm đẩy mạnh việc thực hiện chức
năng tuyên truyền của Tạp chí theo hƣớng phát triển hiện đại. Nội dung cơ bản
của trang web gồm:
- Giới thiệu về ngành Thống kê, về Tạp chí Con số và Sự kiện (lịch sử,
chức năng, nhiệm vụ, tổ chức, nhân sự).
- Thông tin về các hoạt động của Lãnh đạo Đảng, Nhà nƣớc và các hoạt
động trong ngành Thống kê.
- Kinh tế - xã hội
- Diễn đàn về thống kê (lý luận, thực tiễn, phƣơng pháp chế độ, kinh
nghiệm, ý kiến bạn đọc).
- Thống kê nƣớc ngoài.
- Giới thiệu các sản phẩm thống kê và các văn bản pháp luật .
- Quảng cáo
Ngôn ngữ: tiếng Việt và tiếng Anh.
Kết nối với trang Website của Tổng cục; trang website của Đảng CSVN,
Quốc hội, Chính phủ; Bộ, ngành, các tỉnh, thành phố, các cơ quan thông tin,
tuyên truyền…
346
2. Lộ trình
Trƣớc mắt khi chƣa xây dựng đƣợc trang Web, đề nghị đƣa nội dung tờ
Tạp chí lên trang web của Tổng cục Thống kê (http://www gso.gov. vn).
- Từ 2010- 2011: Nghiên cứu, thử nghiệm.
- Năm 2012: Hoạt động ổn định và tăng số ngƣời truy cập bình quân
10%/năm vào các năm tiếp theo. Từ 2015 thực hiện thu phí đối với những
thông tin.
Phụ lục 2: CẢI TIẾN TRANG BÌA TẠP CHÍ CON SỐ VÀ SỰ KIỆN
Yêu cầu đổi mới trang bìa tờ Tạp chí là phải khắc phục những hạn chế của
trang bìa hiện nay (không thể hiện đƣợc đặc trƣng là tờ báo của ngành Thống
kê; màu sắc đơn điệu; không có lôgô của Tổng cục Thống kê; thiếu tiếng Anh)
làm cho trang bìa đẹp hơn, bắt mắt hơn và thể hiện rõ là cơ quan ngôn luận của
Tổng cục Thống kê.
Để triển khai thực hiện việc trên, chúng tôi phối hợp với các họa sỹ dự
thảo một số mẫu bìa mới của Tạp chí.
Sau khi hội thảo trong nội bộ Tạp chí, chúng tôi lựa chọn đƣợc 3 mẫu (M1,
M2, M3). Mẫu M1 là mẫu đƣợc tập trung lựa chọn cao hơn vì thể hiện đƣợc sự
đổi mới và tƣơng đối bắt mắt. (3 mẫu gửi kèm trong báo cáo tổng hợp).
347
348
349
350
TÀI LIỆU THAM KHẢ0
1. Văn kiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc Lần thứ X
2. Grabennhicốp, 2003, Báo chí trong kinh tế thị trƣờng, Nhà xuất bản Thông
tấn
3. Đinh Văn Hƣờng, 10/ 2004, Tổ chức và hoạt động của Toà soạn, NXB Đại
học Quốc gia Hà Nội.
4. Kinh nghiệm đổi mới của Tạp chí Kinh tế và dự báo, Tạp chí Cộng Sản,
Thời báo Kinh tế Việt Nam; Tạp chí Ngân hàng; TTXVN.
5. Thạc sĩ Nguyễn Tiến Mão, 2006, Cơ sở lý luận ảnh báo chí - Nhà xuất bản
Thông tấn
6. Roger C.Parker”s, 2003, Thiết kế, tạo mẫu và dàn trang Design and
Layout, tập 1, Nhà xuất bản Trẻ
7. Nguyễn Khoa Cát, Nguyễn Hữu Tiến, Trƣơng Ngọc Minh, Nguyễn Ngọc
Anh Thƣ, 2006, Kỹ thuật thiết kế trình bày và bố cục, Nhà xuất bản Thống
kê.
