SthanikaCol March15 - TSIRDSthanikaCol March15 - TSIRD ... 15

$wüj·T dü÷∫ø£

Á>±MTD $ø±dü e÷dü|üÁ‹ø£

dü+|ü⁄{Ï: 7 dü+∫ø£: 2

e÷]Ã, 2015

m&ç≥sY

nì‘· sêeT#·+Á<äHé, ◊[email protected].

ø£MTwüqsY, nbÕsY¶

m&ç{À]j·T˝Ÿ uÀs¡T¶

¬ø. j·÷<äj·T´

ôV≤#Y. ≈£Lsêàsêe⁄

&Üˆˆ ¬ø. Ädüj·T´

m. Hêπ>X¯«s¡sêe⁄

á dü+∫ø£˝À s¡#·sTT‘·\T

yÓ*ãT∫Ãq n_ÛÁbÕj·÷\T ‘·|üŒìdü]>±

Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ >±ì, nbÕsY¶øÏ >±ì #Ó+~q$>±

uÛ≤$+#·qø£ÿs¡˝Ò<äT.

ø±HÓ‡|tº, bÕ¢ì+>˘,

m&ç{Ï+>˘, &çC…’ì+>˘

ôd+≥sY |òüsY MT&çj·÷ |ü_¢πøwüHé‡, nbÕsY¶

ø±ø˘‡≥Hé Ä|òtôd{Ÿ Åô|’y˚{Ÿ *$Tf…&é

ôV’≤<äsêu≤<é

Á|ü#·Ts¡D

m.m+.ÄsY. -nbÕsY¶sêCÒ+Á<äq>∑sY

ôV’≤<äsêu≤<é-500 030

‘Ó\+>±D, Ç+&çj·÷

bò˛Hé : 040-24018656

bòÕ´ø˘‡ : 040-24017005

E-mail : [email protected]: www.apard.gov.in

dü+bÕ<äø°j·T+ .................................................................................................... 4

™<äé÷\ UÏ˝≤¢≈£î ™bÕ~Û <ës¡T\T ...........................................................................5

ªá-|ü+#êsTTrμøÏ ìC≤e÷u≤<é qT+∫ lø±s¡+ ........................................................ 7

‘Ó\+>±D sêh õ˝≤¢ |ü]wü‘Y eTTK´ ø±s¡´ ìsê«Vü≤D≤~Ûø±s¡T\≈£î •ø£åD ........................8

eTVæ≤fi¯\T kÕ~Ûø±s¡‘·qT b¥+<˚+<äT≈£î ø£èwæ #˚j·÷* ...................................................8

‘Ó\+>±D sêh+˝À ¬ø.õ. ≥T |æ.õ. es¡≈£î n+<ä]ø° ™∫‘· $<ä´ .................................9

ÄsY.&ÉãT¢´.mdt eT]+‘· ã˝Àù|‘·+ ........................................................................... 11

bÕ\eT÷s¡T õ˝≤¢ dæú‹>∑‘·T\T ................................................................................ 12

õ˝≤¢ Á|üD≤[ø£ <ë«sê ÁbÕ+rj·T ndüe÷q‘·\ ìs¡÷à\q ............................................. 14

>±+BÛJ - bÕ]X¯ó<Ûä´+ .......................................................................................... 18

dü÷≈£îÔ\T - #Û·˝À≈£îÔ\T ........................................................................................... 21

dü«#·Ã¤ uÛ≤s¡‘Y - dü«#·Ã¤ $<ë´\j·T ...........................................................................22

|ü+#êj·Tr sêC` XÊK Jy√ .................................................................................23

Á|üC≤ uÛ≤>∑kÕ«eT´ Á|üD≤[ø£ ...................................................................................24

õ˝≤¢ |ü]wü‘Y eTTK´ø±s¡´ ìsê«Vü≤D≤~Ûø±s¡T\≈£î •ø£åD ..............................................27

uÛÑ÷ dü+ã+<ÛäyÓTÆq #·{≤º\qT |ü>∑&É“+B>± neT\T #˚j·÷* ........................................28

e÷]Ã 24 Á|ü|ü+#· ø£åj·T yê´~Û ~q+ ....................................................................28

˝≤ú` ≥T ˝≤´+&é - uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡T¢ .........................................................29

™bÕ~Û Vü‰MT Á|ü»\ Vü≤≈£îÿ ...................................................................................30

ã+>±s¡T |ü+≥\ kÕ>∑T˝À u≤H√‘·T >∑Tõ]................................................................. 31

ÄVü‰s¡ <ÛëHê´\ ™‘·a‹Ô ........................................................................................32

eékÕj·T+˝À eTVæ≤fi¯\ bÕÁ‘˚ n~Ûø£+ ...................................................................33

uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡¢ ø±s¡´Áø£e÷\T ..................................................................34

#Ós¡Te⁄˝À¢ #˚|ü\ ~>∑Tã&ç ô|s¡>±\+fÒ . . . ............................................................36

Á|üø£è‹ yÓ’|üØ‘ê´\ qT+∫ s¡ø£åD≈£î Ä<ÛäTìø£ kÕ+Rø‹ø£‘· ............................................38

ã‘·TøÏÿ uÛÑs√kÕ - C≤rj·T Á>±MTD ™bÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£+............................................40

Ç+<Ûäq b¥<äT|ü⁄ - ÄeX¯´ø£‘· ................................................................................43

Ä&É_&É¶qT ã‘·Tø£ì<ë›+ .......................................................................................44

Á|ü»\ ø√dü+ #·≥º |ü]C≤„q+ .................................................................................45

e÷qe eqs¡T\ n_Ûeè~Δ˝À uÛ≤s¡‘Y .......................................................................48

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À e÷qe Vü≤≈£îÿ\T ............................................................................49

n+‘·sê®rj·T H˚\\ dü+e‘·‡s¡+ -2015 ................................................................. 51

Äs√>∑´ Vü≤≈£îÿ ....................................................................................................52

yêDÏ»´ |üs¡+>± yêeTT kÕ>∑T uÛÒwt .........................................................................53

|üsêés¡D |ü]s¡ø£åD‘√ Äs√>∑´ s¡ø£åD .....................................................................54

Á‘ê>∑T ˙{Ï düs¡|òüsê Á>±eTdüuÛÑ ô|’ eTTkÕsTT<ë Á|ü‹ ....................................................55

j·÷#·≈£î&çì ¬s’‘·T>± e÷]Ãq ñbÕ~Û Vü‰MT .............................................................57

C≤q|ü<ä ø£fi≤s¡÷|ü+ ˇ>∑TZ ø£<∏ä .............................................................................59

|ü⁄qs¡T‘·Œ‹Ô <äX¯˝Àì Ád”Ô\ Äs√>∑´ düeTdü´\T- rdüTø√e*‡q C≤Á>∑‘·Ô\T ............................ 61

eTq >±ÁeT+ - eTq düeTdü´\T - eTq |üÁD≤[ø£\T ....................................................64

SthanikaCol_March15.indd 1SthanikaCol_March15.indd 1 31/03/15 1:31 PM31/03/15 1:31 PM

dü+

bÕ<

äø°j

·T+..

.e

÷]Ã,

2015

e÷]Ã,

2015

( nì‘· sêeT#·+Á<äHé )

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À ≈£î≥T+ã eédüú #ê˝≤ ÁbÕNqyÓTÆq~. Ä ≈£î≥T+u≤ìøÏ |ü⁄Hê~ sêsTT eTVæ≤fi¯.

ªÇ\T¢ #·÷&ÉT - Ç˝≤¢*ì #·÷&ÉTμ nì n+{≤s¡T eTq ô|<ä›\T. ≈£î≥T+ã ìs¡«Vü≤D˝À eTVæ≤fi¯ bÕÁ‘· n+‘·{Ï

ÁbÕeTTK´+ ø£\~ ø£qTø£H˚, eTVæ≤fi¯ mø£ÿ&É >ös¡$+#·ã&ÉT‘·T+<√ Ä <˚X¯+ düTdü+|üqï düs¡«kÂø£sê´\‘√

eTT+<äT+≥T+<äì eTq |ü⁄sêD≤\T, Ç‹Vü‰kÕ\T #ÓãT‘·THêïsTT. áHê&ÉT eTVæ≤fi¯ bÕ˝§Zqì s¡+>∑+ n+≥÷

Ò<äT. eTq Ä]úø£ eédüú À eTVæ≤fi¯ dü>∑uÛ≤>∑+. n+<äTRø ÄyÓT ÁbÕ<Ûëq´‘·qT Á>∑Væ≤+∫ ÄyÓT≈£î eTq uÛ≤s¡rj·T

eTVæ≤fi≤uÛÑT´<äj·T+eTVæ≤fi≤uÛÑT´<äj·T+

»qJeq+˝À düeTT∫‘· kÕúHêìï ø£*a+#ês¡T. ≈£î≥T+ã ÁX‚j·TdüT‡, ‘·<ë«sê C≤rj·÷_Ûeè~Δ˝À ÄyÓT bÕÁ‘·qT >∑T]Ô+∫q Á|üuÛÑT‘ê«\T ‘·©¢,

|æ\¢ Äs√>∑´+ ø√dü+ mH√ï |ü<∏äø±\qT neT\T #˚düTÔHêïsTT. á <˚X¯+˝À eTVæ≤fi¯ neTà>±, #Ó*¢>±, Ç˝≤¢*>±, |ü\T bÕÁ‘·˝À¢ |ü{ÏwüºyÓTÆq

bÕÁ‘·qT b˛wædüTÔ+~. Ç+‘˚ø±≈£î+&Ü eTTK´+>± Á>±e÷_Ûeè~Δ˝À >±ì, eTÚ*ø£ eqs¡T\ Á|üD≤[ø£ s¡#·q˝À eTVæ≤fi¯\≈£î ø£*aùdÔ e#˚Ã

Á|üjÓ÷»Hê\qT <äèwæº˝À ô|≥Tºø=ì |ü\T s¡+>±\˝À yê]øÏ uÛ≤>∑kÕ«e÷´ìï ø£*a+#·&É+ »]–+~. »s¡T>∑T‘√+~.

eTVæ≤fi¯\T eékÕj·T, dü+ã+~Û‘· s¡+>±\˝À Á|üeTTK bÕÁ‘·qT b˛wædüTÔHêïs¡T. eékÕj·T ø±s¡´ø£˝≤bÕ\˝À eTVæ≤fi‚ Á|ü<Ûëq bÕÁ‘·

b˛wædüTÔ+~. eékÕj·T+˝À e] kÕ>∑T, $‘·ÔHê\T y˚j·T&É+, b¥\+˝À ø£\T|ü⁄ rj·T&É+, |ü+≥\ b˛wüD n˙ï ‘êHÓ’ eékÕj·T+

#˚düTÔ+{≤s¡T. eTVæ≤fi¯\T ˝Ò≈£î+&Ü eékÕj·T+ ˝≤uÛÑe+‘·+>± q&Ée<äT. eékÕj·÷<Ûë]‘· |üqT\T, |üX¯óe⁄\ ô|+|üø£+, ø√fi¯fl ô|+|üø£+,

#˚|ü\ ô|+|üø£+, |ü+&É¢ ‘√≥\ n_Ûeè~Δ, yêDÏ»´, yê´bÕs¡ |ü+≥˝…’q ø=ã“] #Ó≥T¢ ô|+|üø£+, neTàø±\T, ø=ã“] |”#·T |ü]ÁX¯eT,

‹yêN\T H˚j·T&É+ ˇø£fÒ$T{Ï nìï s¡+>±\˝À eTVü≤fi¯ dü>∑uÛ≤>∑+>± eéVü≤]dü÷Ô ≈£î≥T+u≤ìøÏ Ä<ëj·÷ìï ‘Ó∫Ãô|&ÉT‘·T+~. ø√fi¯fl

|ü]ÁX¯eT˝À |ü⁄s¡Twüßì‘√ bÕ≥T dü>∑+ |üì Äy˚T #˚düTÔ+~.

bÕ&ç|ü]ÁX¯eT˝À e÷Á‘·+ eTVæ≤fi‚ +≥]>± |üX¯óe⁄\qT ô|+#·&É+, bÕ\T rj·T&É+, yê{Ïì bÕ\ Rø+Á<ë\≈£î rdüT¬øfi¯fl&É+ Ç{≤¢ ÄyÓT

bÕÁ‘· mø£ÿ&É #·÷∫Hê Vü‰»¬s’ ™+≥T+~. n˝≤+{Ï dæú‹ ø£*–q eTVæ≤fi¯ ≈£L&Ü á <˚XÊìøÏ ~X¯, <äX¯ ìRsΔ•+#˚ bÕÁ‘·qT b˛wæ+#ê\ì

Á|üuÛÑT‘·«+ $$<Ûä |ü<∏äø±˝À¢ ÁbÕ<Ûëq´‘·qT Çe«&É+ »s¡T>∑T‘·T+~. á H˚|ü<∏ä +˝À Rø+Á<ä, sêh Á|üuÛÑT‘·« düØ«düT\˝À eTVæ≤fi¯\ uÛ≤>∑kÕ«e÷ìï

ô|+#˚+<äT≈£î eTVæ≤fi¯\≈£î ]»Rs«wüqT¢ ø£*a+#˚+<äT≈£î dü+ø£*a+∫+~.

Ä eTVæ≤fi≤ ÁbÕ‹ì<Ûä´|ü⁄ _\T¢ 2013˝À bÕs¡¢yÓT+{` m>∑Te düuÛÑ sê»´düuÛÑ˝À Á|üy˚X¯ô|≥º>±, sê»´düuÛÑ ÄyÓ÷~+∫+~. $$<Ûä ø±s¡D≤\

e\¢ _\T¢ Ç+‘·es¡≈£î #·≥ºeTe˝Ò<äT. nsTTHê Rø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·« düØ«düT\˝À nÁ|üø£{Ï‘·+>± 33% ]»Rs«wüq¢qT neT\T #˚düTÔ+~. Rø+Á<ä

|ü_¢ø˘ düØ«düT ø£MTwüHé ™<√´>±\˝À 33% ]»Rs«wüqT¢ ø£*a+#·ã&ÉT‘·THêïsTT. n+‘˚>±ø£ eTVæ≤fi¯\T n~Ûø±s¡T˝…’‘˚ ‘·≈£îÿe düeTdü´\T

™+{≤j·Tì, düeTdü´\ |ü]cÕÿs¡+˝À ≈£L&Ü düa+<äq m≈£îÿe rs¡Ta\T, ìs¡íj·÷\T, ìwüaø£åbÕ‘·+>± ™+{≤j·TH˚ ™<˚›X¯´+‘√ bÕ≥T

ˇø£ ˇø£ Á|ü>∑‹o\ düe÷C≤ì Ç~ nedüs¡eTH˚ uÛ≤eH˚ á <äèø£a<∏ä+ yÓqø£ <ë– ™+~. n+‘˚>±≈£î+&Ü eTVæ≤fi≤ ™<√´>∑T˝…’‘˚ n$˙‹øÏ

bÕ\a&É&É+ ‘·≈£îÿe>± ™+≥T+<äì eTs√ n_ÛÁbÕj·T+ e´ø£Ô+ #˚j·T&É+ »]–+~. Ms¡T ‘·«]‘·>∑‹q ìs¡íj·÷\T rdüTø=ì uÒ<äuÛ≤e+ Ò≈£î+&Ü

eéVü≤]+#·&É+ »s¡T>∑T‘·T+<äì n_ÛÁbÕj·T+.

‘Ó\+>±D sêh+ @s¡a&çq ‘·s¡Tyê‘· eTTKéT+Á‹ l ¬ø. #·+Á<äX‚Ks¡sêe⁄ eTVæ≤fi¯\ n_Ûeè~ΔøÏ mH√ï #·s¡´\T rdüTø√e&É+

»]–+~. Ä&É|æ\¢\ ô|+&ç¢ düeTj·T+˝À ù|<ä\≈£î 50 y˚\ s¡÷bÕj·T\ ø£fi≤´DYjÓ÷»q>±qT #Ó*¢+#˚+<äT≈£î ‘·\ô|≥º&É+, ã&ÉT>∑T ã\V”≤q

esêZ\≈£î uÛÑ÷ |ü+|æD˝À eTVæ≤fi¯ ù|s¡Tq <ä[‘· eTVæ≤fi¯\≈£î eT÷&ÉT mø£sê\T |ü+|æD° #˚j·T{≤ìøÏ ìs¡íj·÷\T rdüT≈£îHêïs¡T. eTVæ≤fi¯\≈£î

m+.õ.mHé.ÄsY.Ç.õ.dæ. |ü<∏äø£+ neT\T˝À |ü⁄s¡Twüß\‘√ bÕ≥T eTVæ≤fi¯\≈£î ≈£L&Ü düe÷q y˚‘·q+ #Ó*¢+#˚+<äT≈£î edü‹ ø£*a+#·ã&ç+~.

n<˚ $<Ûä+>± eTVæ≤fi≤_Ûeè~Δ ÁøÏ+<ä n+>∑Héyê&û Rø+Á<ë\T, ÄdüT|üÁ‘·T\T, neø±XÊ\T ù|<ä eTVæ≤fi¯\≈£î ø£*a+#·&É+, &Ü«Áø± dü+|òü÷\

eTVæ≤fi¯\≈£î bÕe˝≤ e&û¶Rø ãTTD≤\T eT+ps¡T #˚j·T&É+ »s¡T>∑T‘·T+~. eTVæ≤fi≤ ™<√´>∑T\≈£î mH√ï kÂø£sê´\qT - yÓT≥Øï{° XË\e⁄

|æ\¢\qT #·~$+#˚+<äT≈£î 6 HÓ\\ J‘·+‘√ ≈£L&çq XË\e⁄\T H˚&ÉT #·{≤º\T eTVæ≤fi¯\≈£î m≈£îÿe nqT≈£L\+>± ™HêïsTT.

eTVæ≤fi¯\ $wüj·T+˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚X` Á|üuÛÑT‘·«+ ≈£L&Ü mH√ï ìs¡íj·÷\T rdüT≈£îqï~. eTTK´+>± Åd”Ô\≈£î ‘·+Á&ç ÄdæÔ˝À düe÷qyÓTÆq

uÛ≤>∑kÕ«eT´+ ø£*a+#·&É+, ≈£îe÷s¡Tì‘√ bÕ≥T düe÷q+>± nìï $wüj·÷\˝À ÁbÕ‹ì<Ûä´+. eTVæ≤fi¯˝Ò H˚&ÉT &Ü«Áø± dü+|òü÷\qT kÕú|æ+∫

≈£î≥T+ã+ Ä]úø£+>± m<äT>∑T<ä\≈£î m+‘√ #˚j·T÷‘·qT ø£*Z+#·&É+ »s¡T>∑T‘·T+~. eTTKéT+Á‹ mHé{ÏÄsY ø±\+˝À eTVæ≤fi¯\≈£î dü¬s’q

ÁbÕ‹ì<Ûä´+ ø£*a+#˚+<äT≈£î ø£èwæ »]–+~. n<˚$<Ûä+>± eTVæ≤fi¯\≈£î ÄdæÔ˝À uÛ≤>∑kÕ«eT´+ m+<äT≈£î ø£*a+#·ã&ç+<ä+fÒ uÛÑ÷ dü+düÿs¡D\

ÁøÏ+<ä ≈£î≥T+ã+ ÄdüTÔ\T ø±bÕ&ÉT≈£îH˚+<äT≈£î eTVæ≤fi¯\≈£î ÄdæÔ˝À dü>∑uÛ≤>∑+ ø£*a+#ês¡H˚ $eTs¡Ù\THêï n~ #ê]Á‘ê‘·àø£yÓTÆq ìs¡íj·TeTì

#·]Á‘·¬øøÏÿ+~.

Ç{°e\ ø±\+˝À eTVæ≤fi¯\ô|’ ˝…’+–ø£ <ë&ÉT\T »s¡>∑&É+‘√ ìs¡“Ij·T, nuÛÑj·T s¡ø£åD #·≥º+, y˚~Û+|ü⁄\≈£î e´‹Rsø£ #·≥º+ Ç{≤¢ mH√ï

#·{≤º\qT eTVæ≤fi\ s¡ø£åD≈£î Á|üuÛÑT‘ê«\T ‘Ó#êÃsTT. yê{Ïì neT\T #düTÔHêïsTT. MT&çj·÷ eTVæ≤fi\ düeTdü \ |ü]cÕÿsêìøÏ ø£èwæ #j·T&É+‘√

yê] düeTdü´\ |ü]cÕÿs¡+ düT>∑eT+ nsTT´+~. @~ @yÓTÆHê eTVæ≤fi¯\≈£î düeT uÛ≤>∑kÕ«eT´+ ™+fÒH˚ <˚X¯+ |ü⁄s√>∑‹ #Ó+<äT‘·T+~.


™<äé÷\ UÏ˝≤¢≈£î ™bÕ~Û <ës¡T\T™<äé÷\ UÏ˝≤¢≈£î ™bÕ~Û <ës¡T\T

9e÷]Ã 2015 kÕúìø£ bÕ\q 5

ø±ø£rj·T kÕÁe÷»´|ü⁄ |ü≥º|ü⁄ q>∑]øÏ Á|ü>∑‹s¡<∏ä #·Áø±\T

|üs¡T>∑T\T ô|&ÉT‘·THêïsTT. #ê]Á‘·ø£ q>∑]ô|’ #·]Á‘ê‘·àø£ ìs¡íj·÷\T

yÓ\Te&ÉuÀ‘·THêïsTT. es¡+>∑˝`. ‘Ó\+>±D sêh+˝À d”«j·T ndæÔ‘·«

|ü‘êø£qT m>∑Ts¡y˚j·÷\ì sêh eTTKéT+Á‹ l ¬ø. #·+Á<äX‚Ks¡sêe⁄

ø£è‘·ìX¯Ãj·T+‘√ ™Hêïs¡T. á Áø£eT+˝À õ˝≤¢ düeTÁ>∑ n_Ûeè~ΔøÏ

Á|üD≤[ø£\T s¡÷b¥+~+#˚+<äT≈£î es¡+>∑˝` õ˝≤¢˝À dæ.m+. Rød”ÄsY

@]j·T˝` düRs« #˚XÊs¡T. q>∑s¡ W≥sY ]+>˘s√&é ∫+‘·>∑≥Tº, »j·T–]

Á>±e÷˝À¢ f…ø˘‡f…Æ˝` bÕsYÿ≈£î nqTyÓ’q düú˝≤\qT |ü]o*+#ês¡T.

nq+‘·s¡+ n_Ûeè~Δ ø±s¡´Áø£e÷\ô|’ õ˝≤¢ n~Ûø±s¡T\‘√ düMTøå±

düe÷y˚X¯+ ìs¡«Væ≤+#ês¡T á y˚Ts¡≈£î n~Ûø±s¡T\T nìï @sêa≥T¢

#˚XÊs¡T.

es¡+>∑˝`≈£î nÁ>∑‘ê+ã÷\+

sêh sê»<Ûëì ôV’≤<äsêu≤<é ‘·s¡Tyê‘· #ê]Á‘·ø£+>±, kÕ+düèÿ‹ø£+>±,

bÕ]ÁXÊ$Tø£+>± es¡+>∑˝`qT n_Ûeè~Δ #˚j·÷\ì ‘Ó\+>±D düsêÿs¡T

‘·q ÁbÕ<ÛëHê´‘ê+XÊ˝À¢ #]Ã+~. sêh Á|üuÛÑT‘·« n~Ûø±]ø£ sê»eTTÁ<ä À

zs¡T>∑\T¢ ø°]Ô‘√s¡D≤ìï #˚s¡Ã&Éy˚T ø±≈£î+&Ü, Á|üuÛÑT‘·«+ #˚|ü{Ïºq

#Ós¡Te⁄\ |ü⁄qs¡T<äΔs¡D≈£î ª$TwüHé ø±ø£rj·Tμ ù|s¡Tô|{Ïº ø±ø£rj·T

sêE\ >=\TdüTø£≥Tº #Ós¡Te⁄\ $<Ûëq+ <˚XÊìRø Ä<äs¡Ù+>± ™+&˚˝≤

ìs¡íj·T+ rdüT≈£îHêïs¡T.

es¡+>∑˝`˝À ø±fiÀJ Äs√>∑´ $X¯«$<ë´\j·÷ìï @sêa≥T


#˚j·÷\ì ìs¡íj·T+ rdüT≈£îqï düsêÿs¡T ™‘·Ôs¡T«\T ≈£L&Ü C≤Ø

#˚dæ+~. Á|üC≤ø£$ ø±fiÀJ ø£fi≤Rø+Á<ä ìsêàD≤ìøÏ dü«j·T+>± dæm+

X¯+≈£îkÕú|üq #˚XÊs¡T. Ç{°e˝Ò ø=eTTs¡yÓ*¢ eT\¢qï RøåÁ‘êìï ˇø£

Ä<Ûë´‹àø£ Rø+Á<ä+>± eT*#˚˝≤ |ü\T ìs¡íj·÷\T #˚XÊs¡T.

q>∑sê_Ûeè~›ô|’ Á|ü‘˚´ø£ <äèwæº

es¡+>∑˝` q>∑sêìï nìï s¡+>±˝À¢ n_Ûeè~Δ #˚j·÷\ì sêh

Á|üuÛÑT‘·«+ uÛ≤$düTÔqï~. sêh sê»<Ûëì ôV’≤<äsêu≤<é ‘·s¡Vü‰˝À

n_Ûeè~Δ #˚ùd+<äT≈£î m|üa{ÏqT+#√ eT÷\q|ü&çq W≥sY]+>˘ s√&éqT

s¡÷. 1000 ø√≥¢‘√ n_Ûeè~Δ #ùd+<äT≈£î Á|üD≤[ø£\T s¡÷b¥+~düTÔqï~.

ôV’≤<äsêu≤<é qT+∫ es¡+>∑ `≈£î C≤rj·T s¡Vü≤<ë] $düÔs¡D≈£î Ç{°e Ò

ìs¡íj·T+ rdüT≈£îHêïs¡T. j·÷<ä–] >∑T≥º es¡Rø e∫Ã Ä–q C≤rj·T

s¡Vü≤<ë]ì j·T<äΔÁbÕ‹|ü~ø£ |üP]Ô #˚j·÷\ì H˚wüq˝` ôV’≤y˚dt n<∏ë]

{°‘√ dæ.m+ Rød”ÄsY Á|ü‘˚´ø£ düMTø£å ìs¡«Væ≤+#ês¡T.

q>∑s¡+˝À Á{≤|òæø˘ s¡B› m≈£îÿe ™qï ÁbÕ+‘ê˝À¢ eT©º˝…e˝`

ô|ò’¢zesY‡qT ì]à+#ê\ì, n+<äT≈£î dü+ã+~Û+∫q &û|”ÄsYqT dæ<äΔ+

#˚j·÷\ì |ü≥ºD≤_Ûeè~ΔXÊKqT dæ.m+. Ä<˚•+#ês¡T.

|üsê´≥ø£ s¡+>∑+˝À

‘Ó\+>±D $T>∑‘ê õ˝≤¢\ ø£+fÒ es¡+>∑˝`qT |üsê´≥ø£ s¡+>∑+>±

n_Ûeè~Δ #˚j·÷*‡q nedüsêìï düsêÿs¡T >∑T]Ô+∫+~. f…+|ü⁄˝`

≥÷]»+ n_Ûeè~ΔøÏ nqTe⁄>± ™+&É≥+‘√ sêeT|üa, y˚sTT düÔ+uÛ≤\

>∑T&ç, ø√≥>∑Tfi¯ó¢, UÏ˝≤ es¡+>∑˝` ÁbÕ+‘ê\‘√ bÕ≥T ø±ø£rj·TT\T

ì]à+∫q <ë<ë|ü⁄ 250 Ä\j·÷\qT |ü⁄qs¡T<ä Δ]+#˚+<äT≈£î

Á|üD≤[ø£\T dæ<äΔ+ #˚dæ+~. C≤rj·T kÕúsTT˝À Á|ü‹cÕ˜‘·àø£ Vü≤è<äjYT

(H˚wüq˝` ôV≤]fÒC` dæ{° &Óe\|tyÓT+{` n+&é n¬>ÿ+fÒwüHé jÓ÷»q)

øÏ+<ä es¡+>∑˝` m+|æ¬ø’+~.

Bì‘√bÕ≥T es¡+>∑ , q\¢>=+&É, ø£Ø+q>∑sY õ˝≤¢ À¢ 24 #ê]Á‘·ø£,

|üsê´≥ø£ ÁbÕ+‘ê\qT ø£\T|ü⁄‘·÷ yÓT>± ≥÷]»+ düs¡÷ÿ´{` ø√dü+

&û|”ÄsYqT s¡÷b¥+~+∫ Rø+Á<ëìøÏ |ü+|æ+~. M{Ï‘√bÕ≥T sêeT|üa˝À

n+‘·sê®rj·T <Ûë´q Rø+Á<ä+, •˝≤asêeT+‘√ bÕ≥T |üsê´≥ø£ Á|ü>∑‹øÏ

<ë<ë|ü⁄ s¡÷. 300 ø√≥¢ Á|ü‹bÕ<äq*ï es¡+>∑ ` õ˝≤¢ n~Ûø±s¡T\T sêh

Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ |ü+bÕs¡T.

es¡+>∑˝`˝ÀH˚ eÅdüÔ |ü]ÁX¯eT m+<äT≈£î ?

es¡+>∑˝`, ø£Ø+q>∑sY, Ä~˝≤u≤<é, q˝§Z+&É õ˝≤¢˝À¢ $kÕÔs¡+>±

|ü‹Ô |ü+&˚ ÁbÕ+‘ê\THêïsTT. s√&ÉT¶, ¬s’\T, s¡yêD≤ e÷sêZ\T nqTe⁄>±

™+&É≥y˚T ø±≈£î+&Ü, Ädæj·÷˝À n‹ ô|<ä›<Ó’q @qTe÷eTT\

eékÕj·T e÷¬sÿ{` es¡+>∑˝`˝À ™+~. nìï+{Ïø£+fÒ $T+∫

ìC≤+ »e÷Hê˝À n»+C≤Væ≤ $T\T¢ ‘˚CÀ\«+>± m~–+~. ™eTà&ç

sêh+˝À nô|as¡˝`, f…ø˘˘‡f…Æ˝` bÕs¡TÿqT @sêa≥T #˚kÕÔeTì Ç∫Ãq

Vü‰MT\T {Ïô|’ sê‘·\T>± $T–˝≤sTT. á |ü]dæú‹ì <äèwæº À ô|≥Tº≈£îì

{°ÄsYmdt mìïø£\ e÷´ìô|òk˛º˝À eÅdüÔ |ü]ÁX¯eT≈£î es¡+>∑˝`˝À

|üPs¡«yÓ’uÛÑe+ rdüT≈£î ekÕÔeTì Rød”ÄsY uÛÑs√kÕ Ç#êÃs¡T. ‹s¡÷asY,

dü÷s¡‘Y, ø√j·T+ã‘·÷ÔsY ˝≤+{Ï eÅdüÔ q>∑sê\≈£î B≥T>± |ü]ÁX¯eT\T

HÓ\ø=\Ta‘êeTì Á|üø£{Ï+#ês¡T.

$<ë´Á|üe÷D≤\T ô|+#˚ jÓ÷#·q

ù|s¡T >=|üa>± yÓTT<ä˝…’q Ç+»˙]+>˘ ø±˝ÒJ˝À¢ HêDýÓTÆq $<ä´

n+<ä&É+˝Ò<äì, $<ä´ düe÷» Væ≤‘êìøÏ, |ü⁄s√>∑‹øÏ #√<äø£X¯øÏÔ ø±yê\ì

nH˚ø£ dü+<äsê“I˝À¢ dæm+ ¬ødæÄsY Äy˚<äq e´ø£Ô+ #˚XÊs¡T. n+<äT˝À

u Û ≤ > ∑ + > ± ‘ Ó \ +> ±D

sêh+˝À ™bÕ~Ûì #·÷ù|

XÊÅdü Ô, kÕ+Rø‹ø£ $<ä´qT

| ü { Ï w ü º + > ± n e T \ T

#˚j·÷\ì sêh Á|üuÛÑT‘·«+

<äè&Û ÉìX¯Ãj·T+‘√ ™+~.

‘Ó\+>±D˝Àì kÕúìø£ |ü]

ÁX¯eT\≈£î ◊{°◊, bÕ*f…

øÏïø˘ e+{Ï $<ë´ dü+düú\T

n+&É>± ™+&˚$. kÕúìø£

nedüsê\≈£î nqT>∑TD+>±

$<ä´qT H˚]a+#·&É+ e\¢

$<ë´s¡T ú\T Äj·÷ |ü]

ÁXeT\ |ü⁄s√>∑‹ Ç‘√~Ûø£+>±

‘√&Éa&Ü ¶s ¡T. ôV’≤<äsêu≤<é

‘·s¡Tyê‘· 1961˝ÀH˚ dæ$˝`, m\ÁøÏºø£˝`, yÓTø±ìø£˝` eT÷&ÉT ø√s¡T‡\‘√

es¡+>∑˝`˝À Á|üuÛÑT‘·« bÕ*f…øÏïø˘ @s¡a&ç+~. n|üa{Ï nedüsê\≈£î

nqT>∑TD+>± <äX¯\ yêØ>± ø√s¡T‡\qT ÁbÕs¡+_Û#ês¡T.

ÄC≤+C≤Væ≤ $T\T¢ À j·TTe‘·≈£î ™bÕ~Û ø£*a+#+<äT≈£î 1980˝À

es¡+>∑˝` bÕ*f…øÏïø˘˝À &çb¥¢e÷ ÇHé f…ø˘‡f…Æ˝`‡ Ç+»˙]+>˘ ø√s¡T‡qT

Rø{≤sTT+#ês¡T. ◊{°◊˝À¢ eÅdüÔ |ü]ÁX¯eT≈£î ™|üjÓ÷>∑|ü&˚ ªø£{Ïº+>˘,

dü÷sTT+>˘μ ø√s¡T‡qT Çø£ÿ&É≈£î sê≈£î+&Ü n&ÉT¶≈£îHêïs¡T.

düsêÿs¡T eÅdüÔ |ü]ÁX¯eTqT es¡+>∑˝`˝À HÓ\ø=a&Éy˚T ø±<äT, Çø£ÿ&ç

j·TTe‘·≈£î ™bÕ~Û ø£*a+#ê\H˚ ™<˚›X¯+‘√ eTT+<äT≈£î kÕ>∑T‘·Tqï

H˚|ü<∏ä´+˝À eÅdüÔ |ü]ÁX¯eT≈£î nqTyÓ’q ø√s¡T‡\qT Á|üy˚X¯ô|fÒº ~X¯>±

Ä˝À#·q #˚düTÔ+~. bÕ*f…øÏïø˘, ◊{°◊\‘√bÕ≥T Ç+»˙]+>˘

ø±˝ÒJ˝À¢ f…ø˘‡f…Æ˝`, ≥÷]»+ ø√s¡T‡\qT Á|üy˚X¯ô|fÒº ~X¯>± q÷‘·q

bÕsF¡ Á|üD≤[ø£\T s¡÷b¥+~+#ê\ì dæ.m+. ø√sês¡T. Á{≤yÓ ≥÷]»+,

Vü≤À≥˝` y˚TH˚C`yÓT+{` e+{Ï ø√s¡T‡\≈£î uÛÑ$wü´‘Y˝À es¡+>∑˝` y˚~ø£

ne⁄‘·T+~. - õ.z.{Ï

kÕúìø£ bÕ\q e÷]Ã 20156


ªá-|ü+#êsTTrμøÏ ªá-|ü+#êsTTrμøÏ

ìC≤e÷u≤<é qT+∫ lø±s¡+ìC≤e÷u≤<é qT+∫ lø±s¡+

e÷ s¡TeT÷\ Á> ±e÷\≈ £ î ≈ £L&Ü á-> ∑e ¬s ïH é ‡

(m\Áø±ºìø˘->∑e¬sïHé‡) |òü˝≤\qT rdüT¬øfi≤fl\H˚ \ø£å´+‘√ #˚|ü{Ïºq á-

|ü+#êj·Tr\ @sêa≥T≈£î ìC≤e÷u≤<é õ˝≤¢˝À lø±s¡+ #·T≥ºqTqï≥T¢

|ü+#êj·TrsêC`, ◊{° XÊK eT+Á‹ l ¬ø. ‘ês¡ø£ sêe÷sêe⁄

ù|s=ÿHêïs¡T..

ø=‘·Ô>± @sêa≥T #˚dæ á-|ü+#êj·Tr\ <ë«sê ¬s’‘·T\≈£î ≈£L&Ü nH˚ø£

Á|üjÓ÷»Hê\T ø£\T>∑T‘êj·THêïs¡T. $<ë´s¡Tú\T, ìs¡T<√´>∑ j·TTe‘·

Á|ü‹kÕØ düMT|ü |ü≥ºD≤\≈£î yÓfi‚fl nedüs¡+ Ò≈£î+&Ü ‘·eT≈£î ndüs¡yÓTÆq

düe÷#êsêìï á Rø+Á<ë\ <ë«sê b¥+<äe#·ÃHêïs¡T.

á-|ü+#êj·Tr\ @sêa≥T ø√dü+ Ç|üa{ÏRø |ü\Te⁄s¡T düØ«düT

Áb¥yÓ’&És¡T¢, ùdyê @C…+≥T¢ á-|ü+#êj·Tr kÕ|òtºy˚sY s¡÷|üø£\aq ø√dü+

#·s¡´\T »]|æq≥T¢ eT+Á‹ l Rø{°ÄsY yÓ\¢&ç+#ês¡T.

á-|ü+#êj·Tr\ ø£HÓøÏº${° ø√dü+ |ü\T $<ÛëHê\T bÕ{Ï+#·qTqï≥T¢

‘Ó*bÕs¡T. eTTK´+>± $XÊ{` f…ø±ï\J, ô|ò ’ãsY n|æºø˘ RøãT˝`

ø£HÓøÏº${°˙ ™|üjÓ÷–+#·Tø√uÀ‘·Tqï≥T¢ l ¬ø. sêe÷sêe⁄ #ÓbÕas¡T.

yÓTT<ä≥ ìC≤e÷u≤<é õ˝≤¢ <√eTø=+&É˝À @sêa≥T #˚j·TuÀj˚T

ùde\qT yÓTT‘· Ô+ eT+&É\+˝Àì nìï Á>±eT |ü+#êj·Tr˝À¢

ÁbÕs¡+_ÛkÕÔeTì, M{ÏøÏ dü+ã+~Û+∫q @sêa≥¢qT düeT≈£LRsÃ˝≤ #·s¡ \T

rdüTø√yê\ì |ü+#êj·TrsêC Á>±MTD≤_Ûeè~Δ ø£$TwüqsY leT‹ nì‘·

sêeT#·+Á<äHéqT Ä<˚•+∫q≥T¢ eT+Á‹ ‘Ó*bÕs¡T.

<√eTø=+&É eT+&É\+˝Àì 16 Á>±eT |ü+#êj·Tr\ |ü]~Û˝À,

Ä ‘·sê«‘· õ˝≤¢˝Àì 86 eT+&É˝≤˝À¢ á-|ü+#êj·Tr\qT @sêa≥T

#˚j·TqTqï≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. M{Ï ìs¡«Vü≤D ø√dü+ Äj·÷ Á>±e÷˝À¢

#·<äTe⁄‘·Tqï eTVæ≤fi\qT m+|æø£ #dæ yê]øÏ •ø£åD Çe«qTqï≥T¢ eT+Á‹

yÓ\¢&ç+#ês¡T. ‘·«s¡˝ÀH˚ ìC≤e÷u≤<é õ˝≤¢ á-|ü+#êj·Tr\T ø£*Zq

õ˝≤¢>± e÷s¡uÀ‘·Tqï<äì eT+Á‹ ‘Ó*bÕs¡T. ìC≤e÷u≤<é õ˝≤¢˝À

Rø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ #˚|ü{Ïºq C≤rj·T Ä|æºø˘ ô|ò’ãsY HÓ{èsYÿ |ü<∏äø£+˝À

uÛ≤>∑+>± #˚|ü{Ïºq ø£HÓøÏº${° |üqT\T ‘·«s¡˝ÀH˚ |üP]Ô ø±uÀ‘·THêïj·Tì,

á y˚Ts¡≈£î õ˝≤¢˝Àì nìï |ü+#êj·Tr\T Ç+≥¬sï{` kÂø£s¡´+

b¥+<äT‘êj·Tì #ÓbÕas¡T. Ç+≥¬sï{` ø£HÓøÏº${° ˝Òì #√≥ $XÊ{` |ü]

C≤„Hêìï yê&ÉTø√qTqï≥T¢ l Rø{°ÄsY ‘Ó*bÕs¡T.

‘Ó\+>±D≤˝À »s¡T>∑T‘·Tqï C≤rj·T Ä|æºø ô|’ãsY HÓ{esYÿ |ü<∏äø£+

|üqT\qT düMTøÏå+∫q eT+Á‹ l ¬ø{°ÄsY |üqT\T eT]+‘· y˚>∑+>±

|üP]Ô #˚j·÷\ì ø√sês¡T. e#˚Ã pHé ¬s+&ÉT Hê{ÏøÏ ìC≤e÷u≤<é,

s¡+>±¬s&ç¶, KeTà+ õ˝≤¢˝À¢ Ä|æºø˘ ô|ò’ãsY HÓ{èsYÿ |üqT\T |üP]Ô

#j·÷\ì Äj·Tq õ˝≤¢\ n~Ûø±s¡T\qT Ä<•+#ês¡T. ‘Ó\+>±D |ü …¢

Á|ü>∑‹ ø±s¡´Áø£eT+˝À uÛ≤>∑+>± 150 eT+&É˝≤˝À¢ á-|ü+#êj·Tr\qT

@sêa≥T #˚j·TuÀ‘·THêïeTì eT+Á‹ l ¬ø. ‘ês¡ø£ sêe÷sêe⁄

ù|s=ÿHêïs¡T.

<√eTø=+&É eT+&É\+ qT+∫ á ø±s¡´Áø£e÷ìï ÁbÕs¡+_Û+#ê\ì

ìs¡ísTT+∫q≥T¢ eT+Á‹ yÓ\¢&ç+#ês¡T. dü∫yê\j·T+˝À |òæÁãe] 3q

Äj·Tq MT&çj·÷‘√ e÷{≤¢&ÉT‘·÷, á-|ü+#êj·Tr\˝À Á>±MTD

Á|ü»\≈£î |ü\T bÂs¡ùde\qT düT\uÛÑ+>± n+~+#˚+<äT≈£î M\T

ø£\T>∑T‘·T+<äì #ÓbÕas¡T.

Á>±MTDT\T ‘·eT $ìjÓ÷>∑ ùde\ _\T¢\‘√ bÕ≥T |ü\T s¡ø±\

|üqTï\qT á Rø+Á<ë˝À¢ #Ó*¢+#·e#·ÃHêïs¡T. Á>±e÷˝À¢ @sêa≥T

#˚j·TuÀj˚T á-|ü+#êj·Tr\T nH˚ø£ s¡ø±\ ùde\qT ˇRø #√≥

n+~+#˚ ªeHé kÕº|t cÕ|tμ˝≤ |üì #˚kÕÔj·Tì #ÓbÕas¡T. Äj·÷ dü+RøåeT

|ü<∏äø±\ q>∑<äT #Ó*¢+|ü⁄\qT ≈£L&Ü <äX¯\yêØ>± á Rø+Á<ë\ <ë«sê

#Ó*¢+#·qTqï≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T.

Ädüsê |æ+#Û·qT¢, ™bÕ~ÛVü‰MT ≈£L©\ #Ó*¢+|ü⁄\T yÓTT<ä˝…’q

ùde\T á |ü+#êj·Tr\ <ë«sê #|ü{Ïºq #·s¡ \T rdüT≈£î+{≤eTHêïs¡T. - ◊≠|æ.ÄsY ({Ï)



‘Ó\+>±D sêh õ˝≤¢ |ü]wü‘Y eTTK´ ø±s¡´ ìsê«Vü≤D≤~Ûø±s¡T\ •ø£åD - Á>±MTD≤_Ûeè~Δ˝À #=s¡e

sêh Á>±e÷_Ûeè~Δ |ü<∏äø±\qT neT\T #˚j·T{≤ìøÏ õ˝≤¢

|ü]wü‘Y eTTK´ ø±s¡´ ìsê«Vü≤D≤~Ûø±s¡T\T #=s¡e rdüTø=ì |ü<∏äø±\

qT neT\T #˚ùd≥≥T¢ #·÷&Ü*‡q u≤<Ûä´‘·\T düÁø£eT+>± HÓs¡y˚sêÃ*‡q

nedüs¡+ ™+<äì m.m+.ÄsY-nbÕs¡T¶ ø£MTwüqsY leT‹ nì‘ê

sêeT#·+Á<äHé, ◊.m.mdt. nHêïs¡T.

leT‹ nì‘ê sêeT#·+Á<äHé, ◊.m.mdt. |ò æ Áãe] 12q

nbÕs ¡T ¶˝À ‘ Ó\+>±D sêh õ˝≤ ¢ | ü]w ü‘ Y eTTK´ ø±s ¡´

ìs¡«V ü≤D≤~Ûø±s ¡T\ eT÷&ÉT s√E\ •ø£ åD≤ ø±s ¡´Áø £e÷ìï

Áb Õs ¡ +_ Û +# ês ¡ T . s êh Á| üu Û Ñ T‘ · « + neT\T # ˚d ü T Ô q ï

|ü<∏äø±\qT Á|ü»\ e<ä›≈£î #˚s¡Ã≥+˝À dæ.Ç.z.\ bÕÁ‘· m+‘√

eTTKýÓTÆq<äì, $<ÛäT\qT düÁø£eT+>± HÓs¡y˚s¡Ãe\dæq nedüs¡+

™+<äì, ‘·<ë«sê Á|ü»\ nedüsê\qT rRsÃ+<äT≈£î neø±X¯+ ™+<äì,

•ø£åD≤ ø±s¡´Áø£eT+˝À yê]øÏ dü÷∫+#ês¡T..

Á>±MTD≤_Ûeè~Δ˝À ìRs›•+∫q \øå±´\qT kÕ~Û+#˚+<äT≈£î nìï

$<Ûë\T>± düVü≤ø£]+#ê\ì ÄyÓT dü÷∫+#ês¡T. nbÕs¡T¶ C≤sTT+{`

&Ó’¬sø£ºsY l $. s¡+>± ≈£L&Ü bÕ˝§ZHêïs¡T.- dæ.m+.|æ.

eTVæ≤fi¯\T kÕ~Ûø±s¡‘·qT b¥+<˚+<äT≈£î

ø£èwæ #˚j·÷*

eTVæ≤fi¯\ kÕ~Ûø±s¡‘·≈£î Á|üuÛÑT‘·«+ ø£*a+∫q neø±XÊ\qT

™|üjÓ÷–+#·Tø=ì, ‘·eT n_Ûeè~Δì kÕ~Û+#·Tø=qe\dæq nedüs¡‘·

m+‘√ ™+<äì m.m+.ÄsY-nbÕs¡T¶˝À »]–q eTVæ≤fi≤ ~H√‘·‡e+˝À

eø£Ô\T dü÷∫+#ês¡T.

m.m+.ÄsY-nbÕs¡T¶ À e÷]Ã 9q eTVæ≤fi≤ ~H√‘·‡e düuÛÑ C≤sTT+{

&Ó’¬sø£ºsY ¬ø. j·÷<äj·T´ n<Ûä´ø£å‘·q »]–+~. á dü+<äs¡“I+>± Äj·Tq

e÷{≤¢&ÉT‘·÷, nbÕs¡T¶˝À eTVæ≤fi≤ ™<√´–qT\T m+‘√ ÁX¯$T+∫

‘·eTqT ‘êeTT r]Ã~<äT›ø=ì ‘·eT ¬øØsYqT ì]à+#·Tø=ì eTT+<äT≈£î

q&ÉTdüTÔHêïs¡ì nHêïs¡T. n<˚ dü÷aI]Ô ‘√{Ï eTVæ≤fi¯\≈£î düVü‰j·T

düVü≤ø±sê\T n+~dü÷Ô eédüú≈£î eT+∫ ù|s¡T ‘˚yê\Hêïs¡T. Ç˝≤+{Ï

düuÛÑ\ e\q eTVæ≤fi¯\T q÷‘·q e÷s¡Ta\T >∑Ts¡TÔ #˚düTø=+≥÷ X¯øÏÔì

b¥+<äe#·Ãì ¬ø. j·÷<äj·T´ dü÷∫+#ês¡T.

á ø±s¡´Áø£eT+˝À yê´düs¡#·q, bÕ≥\ b˛{°\T, Ä≥\ b˛{°\

ø±s¡´Áø£e÷\˝À bÕ˝§Zqï $CÒ‘·\≈£î ãVüQeT‘·T\qT n+<äCÒXÊs¡T.

á ø±s¡´Áø£eT+˝À ôd+≥sYôV≤&é‡‘√ bÕ≥T, eTVæ≤fi≤ Á|ü‹ì<ÛäT\T,

‘·~‘·s¡ dæã“+~ bÕ˝§ZHêïs¡T.


◆


‘Ó\+>±D sêh+ nìï ø£fi¯\≈£î ì\j·T+. $<ä´˝À ‘·≈£îÿe

XÊ‘·+ ™Hêï, dü+Á|ü<ëj·T $<ë´ $wüj·T+˝À $THêï. $<ë´ <ëq+

#ê˝≤ >=|üa~. <ëq+ #˚dæq ‘·s¡>∑ì~. <=+–*+#·˝Òì~. me]¬ø’Hê

$<ä´ HÓs¡|æ‘˚ ÄH˚s¡a] HÓ’|ü⁄D´+ Ç+ø± ô|s¡T>∑T‘·T+~. ø±ì ‘·s¡>∑<äT.

‘Ó\+>±D sêh+˝À ‘Ó\+>±D sêh+˝À

¬ø.õ. ≥T |æ.õ. es¡≈£î n+<ä]ø° ™∫‘· $<ä´¬ø.õ. ≥T |æ.õ. es¡≈£î n+<ä]ø° ™∫‘· $<ä´H˚{ÏøÏ ≈£L&Ü Ä Ç+^¢wüß $<ä´qT j·T<Ûë‘·<∏ä+>± rdüTø=ì

H˚s¡TÃ≈£î+≥THêï+. $<ë´]ú uÛ≤wüqT H˚s¡TÃø√{≤ìøÏ Ç+^¢wüßqT

MT&çj·T+>± m+#·T≈£îHêï+. Ä MT&çj·T+ H˚&ÉT eTq JeHê<Ûës¡+

nsTT´+~.

Ç+^¢wüß $<ë´ $<Ûëq+ |ü˝… ¢\≈£î $düÔ]+#·˝Ò<äT. Røe\+

<Ûäì≈£î\≈£î, eT<Ûä´‘·s¡>∑‹øÏ n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ e∫Ã+~. me]øÏ |ò”E

ø£fÒº k˛ÔeT‘· ™+fÒ yês¡T Ç+^¢wüß MT&çj·T+ bÕsF¡XÊ\, ø£fi≤XÊ\˝À

#˚] #·<äTe⁄≈£îHêïs¡T. ø±ì Á|üuÛÑT‘·«+ e÷Á‘·+ dü+Á|ü<ëj·T+>± e#˚Ã

M~Û ã&ÉT\˝À ‘Ó\T>∑T/™s¡÷› uÛ≤wü˝À $<ä´qT ø=qkÕ–+∫+~.

Bì‘√ $<ä´ H˚s¡Ã≥+˝ÀH˚ <Ûäìø£-ù|<ä\ eT<Ûä´ yÓ’s¡T<Ûë´ìï #·÷|æ+~.

Å¬ø’düÔe⁄\T kÕú|æ+∫q dü÷ÿfi¯fl˝À¢ Ç+^¢wt MT&çj·T+˝ÀH˚ uÀ~Û+#˚yês¡T.

Ä $<Ûä+>± Å¬ø’düÔe bÕsF¡XÊ\\T Ç+^¢wüß $<ä´qT ø=qkÕ–düTÔHêïsTT.

$<ä´‘√ yê´bÕsêìï #˚düTÔHêïsTT.

me¬s’‘˚ #·<äTe⁄ Ç+^¢wüß e÷<Ûä´+ qT+&ç H˚s¡TÃ≈£îHêïs√ yês¡T -

™<√´>±\T dü+bÕsTT+#·&É+, $<˚XÊ\≈£î ™qï‘· $<ä´≈£î yÓfi¯fl&É+

»]R>~. n˝≤+{Ï Ç+ ¢wüß $<ë´ $<ÛëHêìï n+<ä]øÏ n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ

‘˚yê\ì ìX¯ÃsTT+∫+~. n˝≤ ‘Ó\+>±D≤ sêÅw”ºj·T dü$T‹ ‘·q eTq<˚X¯+˝À $<ä´ Á|ü<∏äeT+>± dü+düÿè‘·+˝À ™+~. <ëìì

Äj·÷ uÛ≤wü\T>± Äj·÷ ÁbÕ+‘ê\≈£î $düÔ]+∫+~. eTq<˚X¯+˝À

423 uÛ≤wü\THêïsTT. yê{Ï À 56øÏ e÷Á‘·+ nø£ås¡*|æ ™+~. sêC≤´\T

e÷Á‘·+ bÕ*, bÕø£è‘·+, dü+düÿè‘ê\ì ‘·eT n~Ûø±s¡ uÛ≤wü>±

>∑T]Ô+#·T≈£îqï dü+düÿè‘·+ sê»uÛ≤dü>± >∑T]Ô+|ü⁄ b¥+~+~. Røe\+

Á_{°wüß yês¡T Ç+&çj·÷≈£î e∫Ã ‘·÷s¡Ta (Ç+&çj·÷ ø£+ô|˙ bÕ\

qqT Áb˛‘·‡Væ≤+∫ Á>∑Væ≤+#·&É+ 1772˝À Ç+&çj·÷ |æ{`‡ Ç+&çj·÷

#·≥º+ <ë«sê n+<ä]ø° ns¡ΔeTj˚T´ $<Ûä+>± ø£+ô|˙ uÛ≤wü nsTTq

Ç+^¢wüßqT eTqô|’ s¡T<ë›s¡T.

n+‘ø±ø£, Ç+ ¢wüßqT *+≈£î ≤+R>«C>± r]Ã~<ë›s¡T. ≤sY¶yÓTø± Ò

1882˝À Ç+ ¢wüß $<ë´ $<Ûëq+ Ç+&çj·÷≈£î |ü]#·j·T+ #XÊs¡T. ádtº

Ç+&çj·÷ ø£+ô|˙øÏ ø±e\dæq ø£¢]ø£˝` kÕº|òtqT düèwæº+#·T≈£îH˚+<äT≈£î

bÕsF¡XÊ\\qT, ø£fi≤XÊ\\qT kÕú|æ+#ês¡T, Ç+^¢düT $<ë´ $<ÛëHêìï

yÓTs¡T>∑T|üs¡#ês¡T.



mìïø£\ e÷ìù|k º À n+<ä]øÏ $<ä ¬ø.õ. ≥T |æ.õ. es¡≈£î kÂø£sê´\T

ø£*akÕÔeTì ù|s=ÿ+~.

Ä $wüj·÷ìï neT\T #˚j·T{≤ìøÏ ‘Ó\+>±D≤ Á|üuÛÑT‘·«+

ø£≥Tºã&ç+~. me¬s’‘˚ Ç+^¢wüß $<ä´qT Áb˛‘·‡Væ≤kÕÔs√ yê]øÏ #˚j·T÷‘·,

Áb˛‘ê‡Vü‰ìï n+~düTÔ+~.

ªn+<ä]ø° ™∫‘· $<ä μ sêh, Rø+Á<ä Á|üuÛÑT‘ê«\ uÛ≤<ä ‘·. ÁbÕ<∏ä$Tø£

Vü≤≈£îÿ\˝À $<ë´ Vü≤≈£îÿ ø£{Ï. $<ë´ Vü≤≈£îÿqT me] e÷‘·èuÛ≤wü˝À

yê]øÏ ø£*a+#˚+<äT≈£î Á|üuÛÑT‘·«+ $<ä´qT ™eTà&ç C≤_‘ê˝ÀH˚

™+∫+~. sêC≤´+>∑ã<äΔ+>± Á|ü‹ bÂs¡TìøÏ ™∫‘· ìs¡“+<Ûä $<ä´

b¥+<˚ Vü≤≈£îÿ ø£*– ™Hêïs¡T.

$<ë´Vü≤≈£îÿqT n+<äs¡÷ b¥+<˚˝≤ ‘Ó\+>±D sêh Á|üuÛÑT‘·«+

¬ø.õ. ≥T |æ.õ. es¡≈£î ™∫‘·+>± $<ä´qT »]ù|+<äT≈£î Á|üuÛÑT‘·«+

nìï düqïVü‰\T #˚j·T ìX¯ÃsTT+∫+~. n+<ä]ø° ™∫‘· $<ä´

uÛ≤eqqT s¡÷b¥+~+∫q eT+Á‹ l ø£&çj·T+ lVü≤] Hêj·Tø£‘·«+˝À

¬ø.õ. ≥T |æ.õ. ™∫‘· $<ä´qT n+~+#˚+<äT≈£î n+<äT≈£î ø±e\dæq

$~Û$<ÛëHê\T s¡÷b¥+~+∫, e#˚Ã $<ë´ dü+e‘·‡s¡+ qT+&ç neT\T

#˚j·T{≤ìøÏ ‘Ó\+>±D sêh Á|üuÛÑT‘·«+ nìï #·s¡´\T #˚|ü{Ïº+~.

n+<äT≈£î>±qT ‘=* ã&Ó®{` Rø{≤sTT+|ü⁄\T ≈£L&Ü #˚j·T&É+ »]–+~.

™|ü eTTKéT+Á‹ l ø£&çj·T+ lVü≤] s¡÷b¥+~+∫q ¬øõ ≥T

|æõ ™∫‘· $<ä´˝À á ÁøÏ+<ä ù|s=ÿqï n+XÊ\T ™HêïsTT.

¬ø.õ. qT+∫ Ç+^¢wüß $<ë´ $<Ûëq+

✬ Á|üuÛÑT‘·« bÕsF¡XÊ\˝À Ç+^¢wüß MT&çj·÷ìï uÀ~Û+#ê*.- dæ.m+.|æ.

✬ ã&ÉT>∑T, ã\V”≤q esêZ\T kÂø£sê´\T ˝Òø£ Ç+^¢wüß #·<äTe⁄≈£î

<ä÷s¡+>± ™Hêïs¡T. yê]ì á $<ä´ ÁøÏ+<ä≈£î rdüT≈£îsêe&É+

✬ 15 mø£sê\ ÁbÕ+>∑D+˝À $XÊ\+>± >∑Ts¡T≈£î\ bÕsF¡XÊ\\qT

@sêa≥T #dæ, s¡T∫, bÂwæºø£ $\Te\T >∑*–q uÛÀ»q+ $<ë´s¡Tú\≈£î

n+~+#·&É+.

✬ |ü⁄düÔø±\T, Á&Ódt ™∫‘·+>± n+~+#·&É+‘√ bÕ≥T $<ë´s¡Tú\≈£î

yÓTs¡T¬>’q yÓ’<ä + >∑Ts¡T≈£î\ bÕsF¡XÊ\˝À ™+&Ü*. ‘Ó\+>±D sêh

dü$T‹ e÷´ìù|k˛º˝À ù|s=ÿqï $<Ûä+>± neT\T #˚j·÷*.

✬ Ç+ ¢wüß MT&çj·T+, dæ_mdtÇ dæ\ãdtqT ¬sdæ&Óì¸j·T ` bÕsF¡XÊ\˝À

uÀ~Û+#·&É+.

$<ë´s¡+>∑+ n_Ûeè~Δ <ë«sê q÷‘·q bÂs¡T\qT r]Ã~<ä›&Éy˚T

ø±≈£î+&Ü yê]øÏ düe÷» ìsêàD+˝À ‘·–q ÁbÕ‹ì<Ûä´+ ø£*a+#ê\ì

Ä#ês¡´ ø=‘·Ô|ü*¢ »j·TX¯+ø£sY uÛ≤$+#ês¡T. eTTK´+>± yÓqTã&çq

ÁbÕ+‘ê\T n_Ûeè~ΔøÏ $<ä´ ˇø£ #√<äø£ X¯øÏÔ>± |üì #˚düTÔ+<äì

»j·TX¯+ø£sY qe÷às¡T.

Á|ü‹ ˇø£ÿ]øÏ #·<äTe⁄≈£îH˚ neø±X¯+ ø£*a+#·&É+ Á|üuÛÑT‘·«+

Á|ü<Ûëq u≤<Ûä´‘·ì »j·TX¯+ø£sY n_ÛÁbÕj·T+. yê] ø£\\T ø£qï $<Ûä+>±

‘Ó\+>±D≤˝À $<ë´s¡+>∑+ ì]à+#·Tø√yê*‡q u≤<Ûä ‘· Á|üuÛÑT‘·«+ MT<ä

™+~. ù|<ä |æ\¢\ #·<äTe⁄≈£î <ä÷s¡+ ø±≈£î+&Ü, kÂø£sê´\T edü‘·T\T

ø£*a+∫q|ü⁄&ÉT yê]øÏ ≈£L&Ü #·<äTe⁄ nãT“‘·T+~.

✬ $$<Ûä $<ë´ dü+düú\˝À 20 \ø£å\ eT+~ qT+&ç 40 \ø£å\ eT+~øÏ

$<äúÀ~Û+#·&É+.

✬ Á|ü‹ õ˝≤¢≈£î >∑es¡ïyÓT+{` ø£fi≤XÊ\, $X¯«$<ë´\j·T+qT

@sêa≥T #˚j·T&É+ <ë«sê n+<ä]ø° ™∫‘·+>± HêD´‘· ø£*–q

$<ä´qT n+~+#·&É+ \ø£å´+.

á \ø£å´+ kÕ~Û+#˚+<äT≈£î nìï $<Ûë\T>± ø£èwæ #˚j·T&É+

»s¡T>∑T‘·T+<äì eTTKéT+Á‹ ¬ødæÄsY Á|üø£{Ï+#ês¡T.



Á>±MTD ‘ê>∑T˙s¡T, bÕ]X¯ó<äΔ XÊKqT eT]+‘· ã˝Àù|‘·+ #˚kÕÔeTì

sêh |ü+#êj·TrsêCŸ, Á>±MTD ‘ê>∑T˙{Ï XÊK\ eT+Á‹ l πø ‘ês¡ø£

sêe÷sêe⁄ ù|s=ÿHêïs¡T.

düø±\+˝À ‘Ó\+>±D Á&ç+øÏ+>˘yê≥sY ÁbÕC…≈£îº |üP]Ô ø√dü+

n~Ûø±s¡T\≈£î nedüs¡yÓTÆq eTÚ*ø£ edü‘·T\T ø£*ŒkÕÔeTHêïs¡T.

eTTKéT+Á‹ l ¬ø. #·+Á<äX‚Ks¡sêe⁄ Ç∫Ãq Vü‰MT y˚Ts¡≈£î Á>±MTD

‘ê>∑T˙{Ï düs¡|òüsê XÊK n~Ûø±s¡T\ (ÄsY&Éã÷¢ mdt) ≈£î ÇH√ïyê yêVü≤Hê\

qT n+<äCÒXÊs¡T. mÁs¡eT+õ Ÿ Àì ÄsY&Éã÷¢ mdt Ç+»˙]+>-ÇHé -N|òt

ø±sê´\j·T+˝À õ˝≤¢ dü÷|ü]+f…+&Ó+{Ÿ Ç+õ˙s¡T¢, N|òt Ç+õ˙s¡¢≈£î

q÷‘·q yêVü≤Hê\T Äj·Tq n+<äCÒXÊs¡T. ‘Ó\+>±D Á‘ê>∑T˙{Ï

ÁbÕC…≈£îº |üqT\ neT\T˝À ˇø£yÓ’|ü⁄ Ç+fÒø˘ yÓ˝Ÿ‡, düπs«, eTs√yÓ’|ü⁄

Á>±e÷\ eT<Ûä´ n+‘·s¡Z‘· HÓ{ŸesYÿ ìsêàD |üqT\T ãVüQeTTK+>±

»s¡T>∑T‘·THêïj·Tì l πø{°ÄsY ‘Ó*bÕs¡T.

Äs Y& Éã÷ ¢ ´md t X ÊK ‘ Ó\+> ±D Á& ç +ø Ï +> ˘ y ê≥s Y

ÁbÕC…ø˘ºì ìã<ä›‘·‘√ #˚|ü{Ïº+<äì ‘Ó*bÕs¡T. ™<√´>∑T\T Ä~yês¡+

ôd’‘·+ |üì#˚düTÔHêïs¡ì #ÓbÕŒs¡T. Ç<˚ |ü≥Tº<ä\‘√ |üì#˚dü÷Ô

ÄsY.&ÉãT¢´.mdt eT]+‘· ã˝Àù|‘·+ìπs›•‘· düeTj·T+˝À yê≥sYÁ–&é ÁbÕC…≈£îºqT |üP]Ô #˚j·÷\ì

n~Ûø±s¡T\qT eT+Á‹ ø√sês¡T. á ø±s¡´Áø£eT+˝À Á|üuÛ ÑT‘·«

dü\Vü‰<ës¡T l ™e÷ø±+‘·sêe⁄, ÄsY&Éã÷¢ mdt ámHéd” düTπs+<äsY¬s&ç¶,

dü‘·´bÕ˝Ÿ¬s&ç¶, N|òt Ç+õ˙s¡T¢ u≤ãTsêe⁄, #·Áø£bÕDÏ, s¡M+<äsY¬s&ç¶

‘·~‘·s¡ n~Ûø±s¡T\T bÕ˝§ZHêïs¡T.

M&çjÓ÷ ø±qŒ¤¬sHé‡ @sêŒ≥¢≈£î s¡÷. 65 \ø£å\T eT+ps¡T

C≤rj·T Á>±MTD ‘ê>∑T˙{Ï ÁbÕC…≈£îº |üs¡ý˚ø£åD≈£î M&çjÓ÷

ø±qŒ¤¬sHé‡ ìs¡«Vü≤D ø√dü+ sêh Á|üuÛÑT‘·«+ s¡÷. 65 \ø£å\T eT+ps¡T

#˚dæ+~. á ì<ÛäT\‘√ ÄsY&Éã÷¢ mdt Á|ü<Ûëq ø±sê´\j·T+‘√ &ç$»Hé,

düuŸ &ç$»q˝Ÿ ø±sê´\j·÷\ nqTdü+<ÛëHêìøÏ yÓuŸ uÒdtº M&çjÓ÷

ø±qŒ¤¬sHé‡ f…ø±ï\J>∑\ |ü]ø£sê\qT ø=qT>√\T #˚kÕÔs¡T. Ç+<äTø√dü+

sêh |ü+#êj·TrsêCŸXÊK ø±s¡´<ä]Ù ™‘·Ôs¡T«\T C≤Ø#˚XÊs¡T.

sêh+˝Àì 41 πø+Á<ë˝À¢ m Ÿá&û d”ÿHé, d”Œø£s¡T¢, ôV≤#Y&û ¬øyÓTsê\T,

˝≤´|t{≤|t/&Ódtÿ{≤|t #ÛêØ®\ ø√dü+ s¡÷bı+~+∫q n+#·Hê\ y˚Ts¡≈£î

πø+Á<ä+ ◊<äTXÊ‘·+ ì<ÛäT\ e´j·÷ìøÏ qe+ãsY ÀH nqTeT‹ì∫Ã+~.

◆

e÷]Ã 2015 kÕúìø£ bÕ\q 11

q÷‘·q+>± Ä$s¡“¤$+#·ã&çq ‘Ó\+>±D yÓTT<ä{Ï eTTKéT+Á‹

nsTTq l ø£\«≈£î+≥¢ #·+Á<äX‚KsY sêe⁄ Ä<Ûä«s¡´+˝À ‘Ó\+>±D Á|üuÛÑT‘·«+

ã+>±s¡T ‘Ó\+>±D ìsêàD+ ø√dü+ ÁX¯$Tk˛Ô+~.

Bì˝À uÛ≤>∑+>±H˚ @ Ä<Ûës¡+ ˝Òø£ πøe\+ Á|üuÛÑT‘·« Ädüsê‘√

Áã‘·T≈£îqï ìs¡Tù|<ä\≈£î |æ+#Û·Hé ˇø£ es¡+. <ëìì ˇø£ÿkÕ]>±

s¡÷. 1000 ô|+#·&É+ e\q $ø£˝≤+>∑T\T, eè<äTΔ\T eT]j·TT

$‘·+‘·Te⁄\≈£î Ädüsê nsTT´+~. ‘·<ë«sê Á|ü»\+<äs¡÷ eTTKéT+Á‹

ìs¡íj·÷ìï Vü≤]¸+∫, Äj·Tq $Á>∑Vü‰ìøÏ bÕ˝≤_Ûùwø£+ #˚j·T&Üìï

>∑T]Ô+#ê*.

eTTKéT+Á‹>±s¡T mìïø£\ e÷ìbòÕk˛º˝À #˚dæq yê>±ΔHê\

ìï+{Ïì ˇø=ÿø£ÿ{Ï>± neT\T |üs¡Tdü÷Ô, Á|üC≤ÁX‚j·TdüT‡ ~X¯>±

yÓfi¯óÔHêïs¡q&É+˝À m≥Te+{Ï n‹X¯jÓ÷øÏÔ ˝Ò<äT. yê>±ΔHê\˝À ˇø£f…Æq

Á|ü‹ Ç+{ÏøÏ eT+∫˙s¡T n+~+#ê\H˚ \ø£å´+‘√ yê≥sYÁ–&é |ü<∏äø±ìï

neT\T #˚j·T&ÜìøÏ q&ÉT+_–+#·&É+, n+<äT≈£î ø±yê*‡q ì<ÛäT\˝À¢

yÓ+≥H˚ s¡÷. 450 ø√≥¢qT πø{≤sTT+#·&É+ BìøÏ ì<äs¡Ùq+. Á‘ê>∑T˙s¡T

ÁbÕ<∏ä$Tø£ Vü≤≈£îÿ, n+<ä]øÏ düTs¡øÏå‘·yÓTÆq eT+∫˙s¡T n+~+#ê\

H˚ kÕVü≤k˛ù|‘·yÓTÆq ìs¡íj·T+ rdüT≈£îHêï, πøe\+ n‹ ‘·≈£îÿe

düeTj·T+˝À yê≥sYÁ–&é≈£î X¯+≈£îkÕú|üq #˚j·T&É+.yê] ∫‘·ÔX¯ó~ΔøÏ

ì<äs¡Ùq+.

>∑T»sê‘Y sêh+˝À yê≥sYÁ–&é <ë«sê kÕ~Û+∫q dü‘·Œ¤*‘ê\qT

eTq ‘Ó\+>±D˝À ≈£L&Ü nq‹ø±\+˝ÀH kÕ~Û+#·&ÜìøÏ eTTKéT+Á‹

e÷s¡Z+ düT>∑eT+ #XÊs¡T. Ç< Áø£eT+˝À ª$TwüHé ø±ø£rj·Tμ nH |ü<∏äø£+

<ë«sê #Ós¡Te⁄\ |ü⁄qs¡T<ä›s¡D≈£î lø±s¡+ #·T{≤ºs¡T. Bì <ë«sê

Á>±e÷˝À¢ kÕ>∑T˙s¡T, Á‘ê>∑T˙s¡T ø=s¡‘·qT rπsÃ+<äT≈£î dü+ø£*Œ+#ês¡T.

ã+>±s¡T ‘Ó\+>±D ~X¯>± q&ÉTdüTÔqï |üÁuÛÑT‘·«+

- sêbÕø£ s¡TTò≤˙‡sêDÏ

Bì e\q #Ós¡Te⁄\T ì+&ÉT>± ™+&ç, uÛÑ÷>∑s¡“¤»\ ì\«kÕúsTT ô|]–,

Á>±e÷˝À¢ |üPs¡«yÓ’uÛÑe+ kÕ~Û+#·e#·TÃ. sêh+˝À e⁄qï #Ós¡Te⁄\

ìï+{Ïì |üP&çø£rdæ, {Ï ì\« kÕeTsêú ìï ô|+#·&ÜìøÏ #ùd Á|üj·T‘·ï+

Vü≤]+#·<ä–q~. á ø±s¡ Áø£eT+ ‘Ó\+>±D n_Ûeè~Δ ø±s¡ Áø£e÷˝À¢ ø£

yÓTÆ\TsêsTT>± $T–*b˛‘·T+~.

eTTKéT+Á‹>±s¡T ÁbÕs¡+_Û+#˚ Á|ü‹ |ü<∏äø£+ Á|ü»\ dü+πøåeT+,

ÁX‚j·TdüT‡, düTdæúsê_Ûeè~Δ <äèwæº˝À ô|≥Tº≈£îì #˚j·T&É+ »s¡T>∑T‘√+~.

ã&ÉT>∑T, ã\V”≤q esêZ\≈£î ô|<ä›|”≥ ydü÷Ô, eTTK´+>± ù|<ä j·TTe‘·T\

$yêVü‰ìøÏ n+~+# düVü‰j·÷ìï ø£fi≤´D\ø°Î, cÕBeTTu≤s¡ø |ü<∏äø±\T

ÁbÕs¡+_Û+∫ yê]˝À Ä‘·àôd’úsê´ìï ì+bÕs¡T. Ä{À\ô|’ |üqTï s¡<äT›

#˚j·T&É+ eT÷\+>± Ä{À Á&Ó’es¡¢ ≈£î≥T+u≤\ Jeq Á|üe÷D≤\T

ô|+#˚+<äT≈£î <√Vü≤<ä+ #˚XÊs¡T.

yÓTÆHê]{°\T, –]»qT\ dü+πøåeT+ <äèwæº À ô|≥Tºø=ì yê]øÏ Á|ü‘´ø£

ã&Ó®{Ÿ πø{≤sTT+|ü⁄\‘√ bÕ≥T yê]øÏ Á|ü‘˚´ø£ uÛÑeq ìsêàD≤\≈£î

ø±yê*‡q ì<ÛäT\qT πø{≤sTT+#ês¡T. Á¬ø’düÔe⁄\≈£î yê] ÁbÕs¡úHê

düe÷y˚XÊ\≈£î nqT≈£L\+>± ™+&˚ ø£eT÷´ì{Ï Vü‰˝Ÿ ìsêàD≤ìøÏ

≈£L&Ü ‘Ó\+>±D≤ Á|üuÛÑT‘·«+ #˚j·T÷‘·ìk˛Ô+~. ≈£î\eT‘ê\≈£î

nr‘·+>± ‘Ó\+>±D Á|ü»\ dü+πøåe÷ìøÏ n&ÉT>∑T\T y˚dü÷Ô ã+>±s¡T

‘Ó\+>±D ìsêàD+ m+‘√ <ä÷s¡+˝À ˝Ò<äì, eTq+ ø£qï ø£\\T

kÕø±s¡+ #˚düTø√e&ÜìøÏ n+<äs¡+ <Ûäè&ÛÉdü+ø£\Œ+, ø±s¡´<äø£å‘·‘√

|üì#˚j·÷\H˚ ø£è‘·ìX¯Ãj·TeTT‘√ e⁄Hêïs¡T. á $<Ûä+>± eTT+<äT≈£î

kÕ–‘˚ <äXÊãΔ ø±\+˝ÀH˚ ‘Ó\+>±D sêh+ n_Ûeè~Δ #Ó+~q sêh+>±

#·]Á‘·˝ÀøÏ m≈£îÿ‘·T+<äq&É+˝À dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT.

SthanikaBW_March15.indd 1SthanikaBW_March15.indd 1 31/03/15 1:33 PM31/03/15 1:33 PM

sêh+˝À eTVü≤ã÷uŸq>∑sY õ˝≤¢qT >∑T]+∫ #·÷<ë›+.

bÕ\eT÷s¡T õ˝≤¢qT eTVü≤ã÷uŸ n©U≤Hé, ndü|òt C≤- 6 ù|s¡T

MT<äT>± eTVü≤ã÷uŸq>∑sY nì |æ\TdüTÔHêïs¡T. á õ˝≤¢≈£î ™‘·Ôsêq

s¡+>±¬s&ç¶, ‘·÷s¡TŒq q\¢>=+&É, >∑T+≥÷s¡T, |ü&ÉeTs¡q sêj·T#·÷sY,

>∑T\“sêZ, <äøÏåD≤q ø£s¡÷ï\T õ˝≤¢\THêïsTT.

»HêuÛ≤

õ˝≤¢ yÓTT‘·Ô+ »HêuÛ≤ 42,86,792. n‘·´~Ûø£ »HêuÛ≤ ™qï õ˝≤¢>±

s¡+>±¬s&ç¶ (61,45,663) yÓTT<ä{Ï kÕúq+˝À ™+&É>±, bÕ\eT÷s¡T ¬s+&√

kÕúq+˝À ™qï~. sêh yÓTT‘·Ô+ »HêuÛ≤ 3,63,37,160>± ™+&É>±,

≈£î≥T+u≤\ dü+K´ 1,02,33,027>± qyÓ÷<äsTT+~.

nsTT‘˚ á õ˝≤¢˝À 9,66,470 ≈£î≥T+u≤\T qyÓ÷<äj·÷´sTT.

sêh+˝À Ád”Ô, |ü⁄s¡Twü ìwüŒ‹Ô 988 qyÓ÷<äTø±>±, eTVü≤ã÷uŸq>∑sY˝À

e÷Á‘·+ 977>± ™+~. n~Ûø£ Ád”Ô |ü⁄s¡Twü ìwüŒ‹Ô >∑\ õ˝≤¢ ìC≤e÷u≤<é

(1040).

bÕ\eT÷s¡T õ˝≤¢ dæú‹>∑‘·T\T

Á|üC≤s√>∑´+

✬ õ˝≤¢˝À »qHê\ πs≥T 17.7 qyÓ÷<äT ø±>±, ôV’≤<äsêu≤<é˝À

>∑]wüº+>± 19.5 qyÓ÷<äsTT+~. »qHê\T es¡+>∑˝Ÿ˝À ‘·≈£îÿe>±

16.3 XÊ‘·+ ]ø±s¡¶j·÷´sTT.

✬ •X¯ó eTs¡D≤\T n‘·´+‘· >∑]wüº+>± 63 eTVü≤ã÷uŸq>∑sY˝À

qyÓ÷<äe>±, ø£ìwüº+>± ôV’≤<äsêu≤<é˝À 23 qyÓ÷<äj·÷´sTT.

n<$<Ûä+>± u≤*+‘· eTs¡D≤\T á õ˝≤¢ À 143>± qyÓ÷<äj·÷´sTT.

>∑]wüº+>± Ä~˝≤u≤<é 222 qyÓ÷<Ó’‘˚, ø£ìwüº+>± ôV’≤<äsêu≤<é˝À

104>± ™ HêïsTT.

bÕ\eT÷s¡T˝À ‘·≈£îÿe es¡¸bÕ‘·+

HÓ’s¡T‹ s¡T‘·T|üeHê\ e\¢ õ˝≤¢˝À ≈£î]ùd dü>∑≥T es¡¸bÕ‘·+

446.6 $T.MT >± qyÓ÷<äsTT+~. sêh+˝À es¡¸bÕ‘·+ m≈£îÿe>±

Ä~˝≤u≤<é˝À 984.1 $T.MT qyÓ÷<äe>±, eTVü≤ã÷uŸq>∑sY˝À

‘·≈£îÿe>± ™qï~. B+‘√ bÕ≥T áXÊq´ s¡T‘·T|üeHê\ e\¢ õ˝≤¢˝À

dü>∑≥Tq 120.9 $T.MT es¡¸bÕ‘·+ qyÓ÷<äsTT+~.

✬ $d”Ôs¡í+˝À 18,000. 4 #·ˆˆ øÏ.MT.‘√ bÕ\eT÷s¡T õ˝≤¢ Á|ü<∏äeT

kÕúq+˝À ™+&É>±, Ä~˝≤u≤<é, KeTà+ õ˝≤¢\T ¬s+&ÉT, eT÷&ÉT

kÕúHê˝À¢ ™HêïsTT. ‘·≈£îÿe $d”Ôs¡í+ >∑\ õ˝≤¢ ôV’≤<äsêu≤<é.

✬ õ˝≤¢˝À n‘·´~Ûø£ ôdq‡dt Á>±e÷\T (1537) ™HêïsTT. ø£ìwüº+>±

s¡+>±¬s&ç¶ (870) ø£*– ™+~ (ôV’≤<äsêu≤<é ‘·|üŒ).

✬ õ˝≤¢ »qkÕ+Á<ä‘· 220. nsTT‘˚ »qkÕ+Á<ä‘·˝À ôV’≤<äsêu≤<é

yÓTT<ä{Ï kÕúq+˝À ™+&É>±, Ä~˝≤u≤<é ∫e] kÕúq+˝À ™+~.

✬ õ˝≤¢˝À |ü≥ºD »HêuÛ≤ ø£ìwüº+>± 14.97 XÊ‘·+ e÷Á‘·y˚T

qyÓ÷<äsTT+~.

✬ »HêuÛ≤ eè~Δ πs≥T˝À 15.34 ø£*– ™+~. nsTT‘˚ 48.16‘√

s¡+>±¬s&ç¶ õ˝≤¢˝À n‘·´~Ûø£+>± ™+~.

✬ sêh+˝À ø£˙dü nø£åsêdü´‘· ø£*–q õ˝≤¢ eTVü≤ã÷uŸq>∑sY (55.04

XÊ‘·+).

✬ yÓTT‘·Ô+ ø±]à≈£î˝À¢ á õ˝≤¢ >∑]wü˜+>± 51.38 XÊ‘·+ ø£*– ™+~.

35.84 XÊ‘·+ ø±]à≈£î\‘√ ôV’≤<äsêu≤<é ∫e] kÕúq+˝À ™+~.

á s¡T‘·T|üeHê\ e\¢ 151.9 $T. MT≥s¡¢‘√ ôV’≤<äsêu≤<é˝À

n‘· ~Ûø£+>±, n‹ ‘·≈£îÿe>± ø£Ø+q>∑sY À 113.6 $T.MT≥s¡¢ es¡bÕ‘·+

≈£îs¡Tk˛Ô+~.

ìø£s¡ kÕ>∑Tã&ç 46.41 XÊ‘·+

✬ õ˝≤¢˝À ìø£s¡ kÕ>∑Tã&ç 46.41 XÊ‘·+, n+fÒ eTVü≤ã÷uŸq>∑sY

8,55,485 ôV≤ø±ºs¡¢ >∑]wüº dü÷ú\ kÕ>∑Tã&ç ø£*– ™+~. sêh+˝À

n~Ûø£ ÄVü‰s¡ |ü+≥ $d”Ôs¡í+ 5,25,915 ôV≤ø±ºs¡T¢ á õ˝≤¢ ø£*–

™+~. nsTT‘˚ ÄVü‰πs‘·s¡ |ü+≥˝À¢ Ä~˝≤u≤<é eTT+<äTqï~.

B+‘√bÕ≥T ÄVü‰s¡, ÄVü‰πs‘·s¡ |ü+≥\ $d”Ôs¡í+˝À eTVü≤ã÷uŸq>∑sY

õ˝≤¢ sêh+˝ÀH˚ yÓTT<ä{ÏkÕúq+˝À ™+~.

✬ õ˝≤¢ À e] ™‘·Œ‹Ô 3,80,501 ≥qTï\T>± qyÓ÷<äsTT‘, >∑]wüº+>±

ø£Ø+q>∑sY˝À 10,26,877 ≥qTï\T>± qyÓ÷<äT nsTT+~.

✬ õ˝≤¢ À >√<ÛäTeT ™‘·Œ‹Ô 9 ≥qTï\T ø±>±, >∑]wüº+>± Ä~˝≤u≤<é À

4051 ≥qTï\T>± qyÓ÷<äsTT+~. n<˚ $<Ûä+>± C§qï\ ™‘·Œ‹Ô˝À

bÕ\eT÷s¡T õ˝≤¢ sêh+˝ÀH˚ Á|ü<∏äeT kÕúq+˝À ™qï~. õ˝≤¢˝À

42673 ≥qTï\T ™‘·Œ‹Ô ne⁄‘·THêïsTT. dü»® ™‘·Œ‹Ô˝À õ˝≤¢

2818 ≥qTï\T ø£*– ™+&É>±, >∑]wüº+>± ìC≤e÷u≤<é˝À 5521

≥qTï\T>± e⁄+~.

12 kÕúìø£ bÕ\q e÷]Ã 2015


✬ á õ˝≤¢˝À yÓTTø £ÿC§qï\T 4,19,801 ≥qTï\ ™‘·Œ‹Ô

ne⁄‘·THêïsTT. nsTT‘˚ sêh+˝À >∑]wüº yÓTTø£ÿC§qï ™‘·Œ‹Ô

yÓT<äø˝À 6,43,031 ≥qTï\T>± qyÓ÷<äsTT+~. sê>∑T\ ™‘·Œ‹Ô À

1914 ≥qTï\‘√ á õ˝≤¢H˚ Á|ü<∏äeTkÕúq+˝À ™qï~.

✬ õ˝≤¢˝À ìø£s¡ kÕ>∑TuÛÑ÷$T XÊ‘·+ 13.44 XÊ‘·+ ø£*– ™qï~.

Ç+<äT˝À #Ós¡Te⁄\T 1.34 XÊ‘·+>± ™+&É>±, ø±\Te\T 12.22

XÊ‘·+ ø£*– ™HêïsTT. n<˚$<Ûä+>± u≤e⁄\T 82.80 XÊ‘·+

™HêïsTT. ìø£s¡kÕ>∑TuÛÑ÷$T n~Ûø£+>± u≤e⁄\ô|’ Ä<Ûës¡|ü&ç ™qï~.

ÁbÕC…≈£îº\T

✬ bÕ\eT÷s¡T s¡+>±¬s&ç¶ m‹Ôb˛‘·\ |ü<∏äø£+.

✬ ÄsY&çmd:t sêCÀ*ã+&É &Ó’es¡¸Hé d”ÿyéT.

✬ Á|æj·T<ä]Ùì psê\ ÁbÕC…≈£îº

✬ eTVü‰‘êà>±+BÛ ø£\«≈£î]Ô *|òtº Ç]π>wüHé d”ÿ+.

✬ sêJyé: ;Ûe÷ *|òtº Ç]π>wüHé d”ÿ+.

✬ »eVü‰sY : HÓf…º+bÕ&ÉT yê>∑T *|òtº Ç]π>wüHé d”ÿ+. ø√sTT˝Ÿ kÕ>∑sY

*|tº Ç]π>wüHé

✬ q<äT\T: ø£ècÕí, ‘·T+>∑uÛÑÁ<ä, &ç+&ç, ∫qïyê>∑T, ô|<ä›yê>∑T, Vü‰*j·÷.

|üX¯ódü+|ü<ä˝À |òüdtº

✬ á õ˝≤¢˝À |üX¯óe⁄\T 8,40,548 ™HêïsTT. nsTT‘˚ >∑]wüº+>±

|üX¯óe⁄\T Ä~˝≤u≤<é˝À 10,23,270 qyÓ÷<äj·÷´sTT. õ˝≤¢˝À

ãÁ¬s\T 4,60,881 qyÓ÷<äT ø±>±, >∑]wüº+>± q\¢>=+&É 8,20,591

qyÓ÷<äsTT+~. nsTT‘˚ ‘Ó\+>±D˝À yÓTT‘·Ô+ |üX¯ódü+|ü<ä (˝…’yé

kÕºø˘)˝À 61,92,960‘√ eTVü≤ã÷uŸq>∑sY Á|ü<∏äeTkÕúq+˝À ™+~.

>=Á¬s\ dü+K´˝À eTVü≤ã÷uŸq>∑sY >∑]wüº+>± 41,48,644‘√,

y˚Tø£\˝À ≈£L&Ü 6,85,710‘√, |ü+<äT\\˝À ≈£L&Ü 45,265‘√

nÁ>∑kÕúHêìï ÄÁø£$T+∫+~. õ˝≤¢˝À ø√fi¯fl dü+K´ 54,94,902

qyÓ÷<äe«>±, >∑]wü º+>± e÷Á‘·+ s¡+>±¬s&ç ¶ 1,40,99,276

qyÓ÷<äj·÷´sTT.

✬ õ˝≤¢ À #|ü\ ™‘·Œ‹Ô 31,425 ≥qTï\T ø±>±, >∑]wüº+>± KeTà+˝À

35,016 ≥qTï\T qyÓ÷<äsTT+~.

n&Ée⁄\ XÊ‘·+ 16.45

✬ sêh+˝À n&Ée⁄\ XÊ‘·+ 23.89 XÊ‘·+>± düπs« ù|s=ÿqï~. nsTT‘

eTVü≤ã÷uŸq>∑sY À n&Ée⁄\ XÊ‘·+ 16.45 XÊ‘·+>± qyÓ÷<äsTT+~.

>∑]wüº+>± KeTà+˝À 52.64 XÊ‘·+, ø£ìwüº+>± q˝§¢>=+&É 5.00

XÊ‘·+ qyÓ÷<äsTT+~ (ôV’≤<äsêu≤<é ‘·|üŒ).

✬ sêh+˝À 4 C≤rj·T bÕs¡Tÿ\T, eq´ÁbÕDÏ dü+s¡ø£åD πø+Á<ë\T 10

™HêïsTT. Ç+<äT˝À eTVü≤ã÷uŸq>∑sY˝À nÁe÷u≤<é, sêJyé>±+BÛ

f…Æ>∑sY ]»sY« (Hê>±s¡T®q kÕ>∑sY, lXË’\+) \T ™HêïsTT.

✬ õ+ø£\ bÕs¡Tÿ\T sêh+˝À 4 ™+&É>±, eTVü≤ã÷uŸq>∑sY˝À

ˇø£{Ï ™+~ (|æ\¢\ eTÁ]˝À). E˝≤õø£˝Ÿ bÕs¡Tÿ\T sêh+˝À 2

(ôV’≤<äsêu≤<é, es¡+>∑˝Ÿ) ™HêïsTT.

n~Ûø£+>± f…ø˘‡f…Æ˝Ÿ‡ bÕs¡Tÿ\T

✬ sêh+˝À >∑]wüº+>± bòÕ´ø£ºØ\T s¡+>±¬s&ç¶˝À 3.131 qyÓ÷<äe>±,

eTVü≤ã÷uŸq>∑sY˝À 525 e÷Á‘·y˚T ™HêïsTT. »&ÉÃs¡¢ ôdCŸ ™+~.

f…ø˘‡f…Æ˝Ÿ |ü]ÁX¯eT õ˝≤¢˝À n~Ûø£+>± $düÔ]+∫ ™+~ (28 XÊ‘·+).

✬ sêh+˝À ô|ò˝Ÿ¶kÕŒ¤sY Kì»+ á õ˝≤¢˝À >∑]wüº+>± 3,74,943

≥qTï\ ì\«\T ™HêïsTT. ø±«sYº® n‘· ~Ûø£+>± 2,36,932 ≥qTï\T

™‘·Œ‹Ô #˚dü÷Ô sêh+˝À Á|ü<∏äeTkÕúq+˝À ™qï~. Ç+&ÉÁdæºj·T˝Ÿ

mùdº{Ÿ‡ ø=‘·÷Ôs¡T, »&ÉÃs¡¢, bÕ˝…+, >∑<ë«˝Ÿ, eTVü≤ã÷uŸq>∑sY˝À

$düÔ]+∫ ™HêïsTT.

✬ ≈£î≥T+u≤\ $<äT´‘Y $ìjÓ÷>∑+˝À ôV’≤Á<ëu≤<é 577 ¬ø&Éã÷¢ ôV≤#Y

‘√ Á|ü<∏äeTkÕúq+˝À ™+&É>±, eTVü≤ã÷uŸq>∑sY 62 ¬ø&Éã÷¢´ôV≤#Y

‘√ ∫e] kÕúq+˝À ™+~.

✬ eékÕj·T $<äT´‘Y $ìjÓ÷>∑+˝À eTVü≤ã÷uŸq>∑sY 462

¬ø&Éã÷´ôV≤#Y ™+fÒ, >∑]wüº+>± q\¢>=+&É 565 ¬ø&Éã÷´ôV≤#Y

ø£*– ™qï~.

✬ |ü]ÁXeT\ $<äT´‘Y $ìjÓ÷>∑+ >∑]wüº+>± yÓT<äø 558 ¬ø&Éã÷´ôV≤#Y

™+&É>±, eTVü≤ã÷uŸq>∑sY 387 ¬ø&Éã÷´ôV≤#Y ø£*– ™+~.

✬ yÓTT‘· Ô+ $<äT´‘Y $ìjÓ÷>∑+˝À yÓT<äø˘ >∑]wü º+>± 1415

¬ø&Éã÷¢´ôV≤#Y ™+fÒ, eTVü≤ã÷uŸq>∑sY 896 ¬ø&Éã÷´ôV≤#Y>±

qyÓ÷<äsTT+~.

s¡Vü≤<ës¡T\T

✬ sêh+˝À n‹ bı&ÉyÓ’q C≤rj·T s¡Vü≤<ë] mHéôV≤#Y 44 (H˚wüq˝Ÿ

ôV’≤y˚) Bì bı&Ée⁄ 197 øÏ.MT ™+&É>±, >∑]wüº+>± Ä~˝≤u≤<é

266 øÏ.MT ø£*– ™+~.

✬ sêh s√&ÉT¢ á õ˝≤¢˝À 3287 øÏ.MT. ™+&É>±, >∑]wüº+>±

ø£Ø+q>∑sY˝À 3657 øÏ.MT. ™HêïsTT.

✬ |ü+#êsTTr s√&É¢˝À >∑]wüº+>± 10,422 øÏ.MT‘√, yÓTT‘·Ô+ s√&É¢

bı&Ée⁄˝À 13,881 øÏ.MT‘√ eTVü≤ã÷uŸq>∑sY Á|ü<∏äeTkÕúq+˝À ™+~.

✬ b˛kÕº|ò”düT\ dü+K´˝À á õ˝≤¢ 845‘√ Á|ü<∏äeTkÕúq+˝À ™qï~.

- õ.z.{Ï



nìï |ü+#·es¡¸ Á|üD≤[ø£\ Á|ü<Ûëq \ø£ å´+ ÁbÕ+rj·T

ndüe÷q‘·\ ìs¡÷à\H˚ nsTTHê, n+<äT≈£î mH√ï Á|üj·T‘êï\T

»]–Hê øÏ+~ kÕúsTT˝À, yêdüÔe |ü]dæú‹ì |ü]o*ùdÔ $$<Ûä sêÁcÕº\

eT<Ûä´, ˇø£ sêh+˝Àì $$<Ûä ÁbÕ+‘ê\ eT<Ûä´ ndüe÷q‘·\T

ô|s¡T>∑T‘·÷H˚ ™HêïsTT. ø±˙, ‘·>∑TZ‘·Tqï <äèX¯´+ eTq≈£î ø£ìŒ+#·<äT.

<˚X¯+˝À yÓqTø£ã&çq ÁbÕ+‘ê\T m<äTs=ÿ+≥Tqï düeTdü´\ |ü≥¢,

ndüe÷q‘·\T ô|s¡>∑≥+ |ü≥¢, 11e |ü+#·es¡¸ Á|üD≤[ø£ $<Ûëq|üÁ‘·+

rÁe Ä+<√fi¯q e´ø£Ô+ #˚dæ+~.

ÁbÕ+rj·T ndüe÷q‘·\ ìs¡÷à\q ˇø£ \ø£å´+>±H˚ >±ø£, <˚X¯

düeTÁ>∑, Ä]úø£, kÕe÷õø±_Ûeè~Δ |ü]s¡ø£åD≈£î n~ n‘·édüs¡+.

kÕe÷õø£ Ä]úø±_Ûeè~Δì kÕ~Û+#·˝Òø£b˛‘˚ <˚X¯+˝À ndü+‘·è|æÔ ‘·˝…‹Ô,

nsê#·ø£+ Á|üã* XÊ+‹ uÛÑÁ<ä‘·\T ø°åDÏ+#˚ |ü]dæú‹ @s¡Œ&ÉT‘·T+~.

õ˝≤¢ Á|üD≤[ø£\ <ë«sê õ˝≤¢\˝À H˚s¡T>± ô|≥Tºã&ÉT\T ô|≥º&É+

<ë«sê yÓqTø£ã&çq ÁbÕ+‘ê\qT n_Ûeè~Δ #˚j·Te#·TÃ. õ˝≤¢ Á|üD≤[ø£

õ˝≤¢ Á|üD≤[ø£ <ë«sê ÁbÕ+rj·T õ˝≤¢ Á|üD≤[ø£ <ë«sê ÁbÕ+rj·T

ndüe÷q‘·\ ìs¡÷à\q düeTÁ>±_Ûeè~Δndüe÷q‘·\ ìs¡÷à\q düeTÁ>±_Ûeè~Δn+<äT≈£î n‘·´+‘· ø°\ø£yÓTÆq kÕ<Ûäq+. õ˝≤¢ Á|üD≤[ø£\˝À Á|üC≤

uÛ≤>∑kÕ«e÷´ìï, ì»yÓTÆq dü÷Œ¤]Ô‘√ s¡÷bı+~+∫ neT\T #˚j·T&É+,

|üs¡ý˚øÏå+#·&É+ nedüs¡+. eTTK´+>± dü]Vü≤<äT› ÁbÕ+‘ê\T, ø=+&É

ÁbÕ+‘ê\T, rÁeyê<ä+, ™Á>∑yê<ä ø±s¡´ø£˝≤bÕ\e\¢ qwüºb˛sTTq

ÁbÕ+‘ê\ n_Ûeè~Δ $wüj·T+˝À Á|ü‘˚´ø£ <äèwæºì πø+ÁBø£]+#ê*.

dü]Vü≤<äT› ÁbÕ+‘ê\T

uÛ≤s¡‘·<˚XÊìøÏ #Ó+~q 17 sêÁcÕº\T 6 <˚XÊ\‘√ uÛÑ÷dü]Vü≤<äT›ì

ø£*–e⁄HêïsTT. ø=+‘· dü]Vü≤<äT› uÛÑ÷$T $yê<ëdüŒ<ä+>± ™+~. ˝Ò<ë

dü]Vü≤<äT›\qT düŒwüº+>± >∑T]Ô+#· Ò<äT. uÛ≤s¡‘·<X dü]Vü≤<äT›\T <ä≥ºyÓTÆq

Væ≤eTq<äT\T, <ä≥º+>± eT+#·T‘√ ø£|üŒã&çq |üs¡«‘· •Ksê\ qT+&ç

sê»kÕúHé˝À ÇdüTø£‘√ ì+&çq m&Üs¡T\T e+{Ï $_Ûqï uÛÖ>√[ø£

ÁbÕ+‘ê\‘√ ì+&ç ™HêïsTT. <äTs¡“¤s¡ Jeq |ü]dæú‘·T\T, Äs√>∑´+,

$<ä´ e+{Ï ø£˙dü kÂø£sê´\T ˝Òø£b˛e&É+, JeH√bÕ~Û neø±XÊ\T

ø=s¡e&É≥+ e\¢ Ä ÁbÕ+‘ê\˝À ìedædüTÔqï Á|ü»\ J$‘ê\T ø£cÕº\

eTj·T+>±, ~q~q Jeq b˛sê≥+>± |ü]D$T+#êsTT.

n+<äTe\¢ Á|üdüTÔ‘· dü+<äs¡“¤+˝À ø±\+ #Ó*¢q bÕ‘· Ä˝À#·Hê

|ü<äΔ‘·T\qT $&ÉHê&ç dü]Vü≤<äT› ÁbÕ+‘ê\˝À ìedæ+#˚ »HêuÛ≤≈£î

n‘·´+‘· ™qï‘· Jeq Á|üe÷D≤\T ø£*Œ+#·&ÜìøÏ ø£èwæ #˚j·÷*.

n|ü⁄Œ&˚ yê] eTqdüT\qT #·÷s¡>=q>∑\TZ‘ês¡T. n+<äTe\¢ ÁbÕ<∏ä$Tø£

eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷\T Á|üdüTÔ‘· nedüsê\πø |ü]$T‘·+ ø±≈£î+&Ü,

sêqTqï ø±\+˝À ô|]π> »HêuÛ≤ nedüsê\qT nqT>∑TD+>± n_Ûeè~Δ

#˚j·÷*.

#ê˝≤ dü]Vü≤<äT› ÁbÕ+‘ê\˝À Á|üuÛÑT‘·« |ü]bÕ\Hê dæã“+~

HêeTe÷Á‘·+. ‘·–q dæã“+~, kÂø£sê´\T ˝Òø£ Á|ü»\≈£î ø£˙dü

ÁbÕ<∏ä$Tø£ kÂø£sê´\≈£î nes√<Ûä+ ø£\T>∑T‘√+~. dü]Vü≤<äT›\˝Àì kÕúìø£

Á|üuÛÑT‘ê«\T s√p Ç˝≤+{Ï |ü]dæú‘·T\qT m<äTs√ÿe\dæ ek˛Ô+~.

n+<äTe\¢ ‘·eT u≤<Ûä´‘·\ ìs¡«Vü≤D ø√dü+ ø±+Á{≤≈£îº |ü<äΔ‹˝À

nedüs¡yÓTÆq dæã“+~ì ìj·T$T+#·T≈£îH˚ ùd«#·Ã¤qT dü]Vü≤<äT›\˝Àì

kÕúìø£ Á|üuÛÑT‘ê«\≈£î Çyê«*.

dü]Vü≤<äT›\˝À Á|üdüTÔ‘·+ bÕsê $T\≥Ø dæã“+~øÏ ø£*ŒdüTÔqï

yÓ’<ä´ kÂø£s¡´+, |üX¯óyÓ’<ä´ ùde\T, Áø°&É\T, $<ë´ kÂø£sê´\qT (Á<ëdt

ÁbÕ+‘·+˝À Ä|üπswüHé dü<ë“¤eq˝À uÛ≤>∑+>± kÕúìø£ Á|ü»\≈£î ø£*Œ+∫q

yÓ’<ä´, ø±´+{°Hé (edüTÔe⁄\T #Íø£<Ûäs¡\øÏ#˚Ã), bÕsƒ¡XÊ\ kÂø£s¡´+ Ç+ø±

ø=qkÕ>∑T‘·÷H˚ ™+~.)

kÕúìø£ Á|ü»\qT ≈£L&Ü ÄVü‰«ì+#ê*. dü+ã+~Û‘· 17 sêÁcÕº\

Á|üuÛÑT‘ê«\T nìï s¡+>±\˝À eT]ìï ô|≥Tºã&ÉT\T ô|≥º&É+ <ë«sê,

dü]Vü≤<äT› ÁbÕ+‘· n_eè~Δ˝À ‘·eT bÕÁ‘·qT, uÛ≤>∑kÕ«e÷´ìï ô|+#ê*.

dü]Vü≤<äT› ÁbÕ+‘ê\ Á|ü»\qT Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\˝À |ü]dæú‘·T\qT

‘Ó\TdüTø√e&ÜìøÏ Áb˛‘·‡Væ≤+∫ |üs¡´≥q\≈£î |ü+|æ‘˚ yê]˝À

ne>±Vü≤q ô|]– ‘·«s¡>± <˚X¯+˝Àì Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\‘√ eTy˚Tø£+

ø±>∑\T>∑T‘ês¡T. j·TTe≈£î\ $wüj·T+˝À Ç~ eT]+‘· eTTK´+.

ø=+&É ÁbÕ+‘ê\T

<˚X¯ yê‘êes¡D+, Jyêes¡D düTdæús¡‘·≈£î |üs¡«‘· ÁX‚DT\T, ø=+&É

ÁbÕ+‘ê\T m+‘√ ø°\ø£yÓTÆq$. <˚X¯ yê‘êes¡D≤ìï, uÛÖ>√[ø£ Á|üø£è‹ì,

ìs¡ísTT+#·&É+˝À ø=+&É ÁbÕ+‘ê\T ø°\ø£ ÁbÕ<Ûëq´+ eVæ≤düTÔqï <äècÕº

düVü≤»+>±H˚ <˚X¯ Ä]úø£, kÕe÷õø£ n_Ûeè~Δô|’ n$ rÁe Á|üuÛ≤yêìï

#·÷|ü⁄‘êsTT. nsTT‘˚ HêHê{Ïø° »HêuÛ≤ ˇ‹Ô&ç ô|s¡>∑&É+ e\¢ ø=+&É

ÁbÕ+‘ê\˝À düTdæús¡, kÕ+Á|ü<ëj·Tø£ s¡ø£åD |ü<äΔ‘·T\qT e~˝ÒdüTÔHêïs¡T.

eqs¡T\qT n~Ûø£+>± $ìjÓ÷–+#·≈£îH˚ |ü<äΔ‘·T\ e\¢ kÕúìø£

eqs¡T\ oÁ|òüT $ìjÓ÷>∑+ ô|s¡T>∑T‘√+~. ‘·]–b˛‘·Tqï eqs¡T\

uÛÑØÔ #·s¡´\T ˝Òe⁄. s√&ÉT¢, $<äT´‘Y ‘·~‘·s¡ eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷\

ø£\ŒHêedüsê\≈£î, |üs¡«‘· ÁbÕ+‘ê\˝À düTìï‘·yÓTÆq Jyêes¡D

eédüú |ü]s¡ø£åD≤edüsê\≈£î eT<Ûä´ ‘·s¡T#·T>± Á|üjÓ÷»Hê\ |òüTs¡¸D

‘·˝…‘·TÔ‘√+~.

ø=+&É ÁbÕ+‘ê\˝À »HêuÛ≤ ‘·≈£îÿe >∑qTø£, düTìï‘·yÓTÆq Jyêes¡D



uÛ≤s¡‘·<˚X¯ »HêuÛ≤˝À ôw&É÷´\T¶ ≈£î˝≤\T (mdt.dæ), ôw&É÷´\T¶ ‘Ó>∑\T (mdt.{Ï.), yês¡T <ë<ë|ü⁄ Hê\T>=e+‘·T e⁄Hêïs¡T. mdt.dæ.\˝À 80

XÊ‘·+, mdt.{Ï\˝À 92 XÊ‘·+ |ü˝…¢ ÁbÕ+‘ê\˝ÀH˚ ìedædüTÔHêïs¡T. ;Vü‰sY, ˇ]kÕ‡, eT<Ûä´Á|ü<˚XŸ, ™‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ, |ü•ÃeTu…+>±˝Ÿ e+{Ï 5 sêÁcÕº\T

n‘·´~Ûø£ kÕúsTT Á>±MTD <ë]Á<ä´+‘√ dü‘·eT‘·eTe⁄‘·THêïsTT. 70 XÊ‘·+ mdt.dæ\T rÁe <ë]Á<ä´+˝À ™+&É>±, yê]˝À 55.8 XÊ‘·+ eT+~øÏ

e÷Á‘·y˚T kÂø£sê´\T <ä≈£îÿ‘êsTT. á <˚X¯ mdt.{Ï. »HêuÛ≤˝À 63XÊ‘·+ á 5 sêÁcÕº\˝ÀH˚ ™Hêïs¡T. yê{Ï mdt.{Ï. »HêuÛ≤˝À Ç~ 49 XÊ‘·+.

$<ä´, Äs√>∑´+e+{Ï n_Ûeè~Δ dü÷∫ø£\ $wüj·T+˝À mdt.dæ., mdt.{Ï., »HêuÛ≤ kÕ<Ûës¡D Á|ü»\ø£+fÒ m+‘√ yÓqTø£ã&ç ™Hêïs¡T.

C≤rj·Tdü>∑≥T

nø£åsêdüT´\ <ëe÷cÕ 65% yÓTT‘·Ô+–]»qT\T 47%

2001 »HêuÛ≤ -˝…ø£ÿ\T ;Vü≤sY 28%

C≤s¡â+&é 41%

eT<Ûä´Á|ü<˚XŸ 52%

#Û·rÔdt|òüT&é 52%

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ 37%

ˇ]kÕ‡ 37%

sê»kÕúHé 47%

mdt.dæ.\T 55%

•X¯ó eTs¡D≤\ πs≥T (2005-06) 36.1 mdt.dæ.\T 50.7%

C≤rj·T ≈£î≥T+ã Äs√>∑´ düπs«-3) mdt.{Ï.\T 43.8%

Á|üdüyêìøÏ ‘·s¡Tyê‘· &Üø£ºsY 64% mdt.dæ.\T 28% eT+~øÏ e÷Á‘·y˚T

<ë«sê >∑]“¤D° Ád”ÔøÏ ùde\T m.mHé.m+. n+<äTu≤≥T˝À ™Hêïs¡T. 42%

Äs√>∑´ πø+Á<ë\˝À Á|üdüyê\T 51% mdt.dæ.\T 33%

mdt.{Ï.\T 18%

Ç‘·s¡ kÕ<Ûës¡D »HêuÛ≤‘√ b˛*ùdÔ mdt.dæ., mdt.{Ï.\˝À {°ø±\T ‘·~‘·s¡ yê´~Û ìs√<Ûäø£ eT+<äT\T rdüT≈£îqï 12-23 @fi¯fl |æ\¢\ <ëe÷cÕ

#ê˝≤ ‘·≈£îÿe>± ™+~.

mdt.dæ., mdt.{Ï. |æ\¢˝À¢ s¡ø£ÔV”≤q‘·‘√ u≤<Ûä|ü&ÉT‘·Tqï yê] XÊ‘·+ ≈£L&Ü n~Ûø£y˚T.

‘·–q m<äT>∑T<ä\ ˝Òø£b˛e&É+, ã\V”≤q‘· ≈£L&Ü mdt.dæ., mdt.{Ï. |æ\¢˝À m≈£îÿy˚.

Ç‘·s¡T\ ø£+fÒ mdt.dæ., mdt.{Ï.\ |æ\¢\˝À bÂwæºø±Vü‰s¡ ˝À|ü+ (ãs¡Te⁄ ‘·≈£îÿe) >∑D˙j·T+>± m≈£îÿe.

|ü]s¡ø£åD≈£î nedüs¡yÓTÆq ì<ÛäT\ ø£+fÒ n‹ ‘·≈£îÿe yÓTT‘êÔ\qT

πø{≤sTTdüTÔHêïs¡T. ø=+&É ÁbÕ+‘ê\ Á|ü»\ ÄX¯\qT, Äø±+ø£å\qT

rs¡Ã&ÜìøÏ, Á|üC≤ uÛ≤>∑kÕ«eT´ õ˝≤¢ Á|üD≤[ø£, n<äq|ü⁄ ì<ÛäT\T

eT+ps¡T #˚j·T&É+ <ë«sê yê]|ü≥¢ Á|ü‘˚´ø£ ÁX¯<äΔ eVæ≤düTÔHêïs¡H˚

dü+πø‘·+ n+<äT‘·T+~. n+<äTe\¢ uÛ≤$‘·sê\ nedüsê\ ø√dü+ |üs¡«‘·

ÁbÕ+‘ê\qT, |üsêés¡D≤ìï |ü]s¡øÏå+#·&É+ nø£ÿ&ç Á|ü»\T eT]+‘·

u≤<Ûä´‘·j·TT‘·+>± eéVü≤]kÕÔs¡T.

rÁeyê<ä+ - ‹s¡T>∑Tu≤≥T u≤~Û‘· ÁbÕ+‘ê\T

kÕe÷õø£, Ä]úø£ ndüe÷q‘·\T >∑D˙j·T+>± ‘·>∑Z&ÜìøÏ, yê]yê]

kÕe÷õø£ ˝Ò<ë Ä]úø£ |ü]dæú‘·T\‘√ dü+ã+<Ûä+ ˝Ò≈£î+&Ü n+<äs¡÷

n_Ûeè~Δ #Ó+<ä&ÜìøÏ düT|ü]bÕ\q <√Vü≤<äø±] ø±yê*. nsTT‘˚

á \øå±´\ kÕ<Ûäq˝À eTq+ düT<ä÷s¡+˝ÀH˚ e⁄Hêï+. düe÷q¨<ë,

>ös¡e+ nH˚$ ø£˙dü e÷qe Vü≤≈£îÿ\T>± n+^ø£]+#·q|üŒ{Ïø°,

ì» J$‘·+˝À kÕ+|òæTø£, Ä]úø£$eø£å, nHê´j·T+, ã\V”≤q esêZ\

ô|’ n‘ê´#êsê\T ô|#·TÃô|s¡>∑&É+ e\¢ uÛ≤Ø ndü+‘·è|æÔøÏ <ë]

rdüTÔqï~.

<ë]Á<ä´+ <Ó ’Hê´ìï, nD∫y˚‘·qT düèwæ º+∫Hê, Hê´j·T+,

Ä‘·à>ös¡e+ uÛÑ+>∑|üs¡#·≥+, |üsêsTT uÛ≤eq Á|üã\+>± e⁄+&É≥+e\¢

Á|üdüTÔ‘· eédüú yÓ\T|ü\ ™|üX¯eTq+ bı+<äe#·ÃH˚ n_ÛÁbÕj·T+

e´ø£ÔeTe⁄‘·Tqï<äì, rÁeyê<ä u≤~Û‘· ÁbÕ+‘ê\˝À-n_Ûeè~Δ düyêfi¯ófl

nH˚ n+X¯+ô|’ Á|üD≤[ø± ø£$TwüHéì ìj·T$T+∫q ì|ü⁄DT\ ø£$T{°

ù|s=ÿqï~.



Äs√>∑´+: C≤rj·T ìj·Te÷\ Á|üø±s¡+ >∑T]Ô+|ü⁄ bı+~q Äs√>∑´ kÂø£sê´\T n+<äTu≤≥T˝À e⁄+#ê*.

✜ ø=+&É\T/–]»q õ˝≤¢\˝À Á|ü‹ 3 y˚\ »HêuÛ≤≈£î, Ç‘·s¡ õ˝≤¢\˝À Á|ü‹ 5 y˚\ »HêuÛ≤≈£î ˇø£ Äs√>∑´ ™|üπø+Á<ä+ @sêŒ≥T #˚dæ yÓ’<ä´

ùde\+~+#ê*.

✜ |üs¡«‘·/–]»q ÁbÕ+‘ê\˝À Á|ü‹ 20 y˚\ »HêuÛ≤≈£î Ç‘·s¡ õ˝≤¢\˝À Á|ü‹ 30 y˚\ »HêuÛ≤≈£î ˇø£ ÁbÕ<∏ä$Tø£ Äs√>∑´ πø+Á<ëìï @sêŒ≥T

#˚dæ yÓ’<ä´ ùde\+~+#ê*.

✜ |üs¡«‘· ÁbÕ+‘ê\˝À 80 y˚\ »HêuÛ≤≈£î, Ç‘·s¡#√≥¢ Á|ü‹ 1,20,000 »HêuÛ≤≈£î »«sê\T ‘·~‘·s¡ »ãT“\T, Bs¡È s√>±\≈£î ∫øÏ‘·‡ ø√dü+

ø£eT÷´ì{° Äs√>∑´ πø+Á<ë\T HÓ\ø=˝≤Œ*.

✜ C≤rj·T Á>±MTD Äs√>∑´ $TwüHé ø±s¡´Áø£eT+ ÁøÏ+<ä Á|ü‹ Á>±eT+/ ô|<ä› ìyêdü ÁbÕ+‘·+˝À >∑T]Ô+|ü⁄ bı+~q ø£ eTVæ≤fi≤ kÕe÷õø£ Äs√>∑´

ø±s¡´ø£s¡ÔqT ìj·T$T+#ê*. |ü+#êsTTr m+|æø£#˚dæq ÄyÓT≈£î @mHémyéT>± •ø£åD Ç∫Ã, Á>±eTeT+&É*øÏ u≤<ÛäT´sê*>±, Á|ü»\T-Á|üC≤s√>∑´

eédüú≈£î eT<Ûä´ dü+<Ûëqø£s¡Ô>± $~Û ìs¡«Vü≤D #˚ùd˝≤ #·÷&Ü*.

‘ê>∑T˙s¡T: C≤rj·T ìj·Te÷\ Á|üø±s¡+ nìï ìyêkÕ\≈£î s¡øÏå‘· eT+∫˙s¡T düs¡|òüsê

✜ &ç&ç|æ ÁbÕ+‘·+˝À s√E≈£î ‘·\dü] 40©≥s¡T¢, |üX¯óe⁄\≈£î 30 ©≥s¡T¢ n<äq+>± düs¡|òüsê #˚j·÷*.

✜ ø=+&É ÁbÕ+‘·+˝À 100 MT≥s¡¢ m‘·TÔ es¡≈£î, yÓTÆ<ëHê\˝À 1.6 øÏ.MT. |ü]~Û˝À s¡øÏå‘· ˙{Ï düs¡|òüsê eqs¡T.

✜ Á|ü‹ 250 eT+~øÏ ˇø£ #˚‹|ü+|ü⁄/kÕº+&é b˛dtº.

n+>∑Héyê&û\T: dæ&çmdt øÏ+<ä ø√]q yÓ+≥H˚ n+<äTu≤≥T˝À e⁄+&Ü*.

n+>∑Héyê&û πø+Á<ë\qT ì]à+#ê*. |ü+#êj·Tr\T, Á>±eT eT+&É˝≤\T <ë«sê n+>∑Héyê&û ø±s¡´ø£s¡ÔqT ìj·T$T+∫ |ü+#êj·TrøÏ

u≤<ÛäT´sê*>± ™+&˚≥T¢ #·÷&Ü*.

ÁbÕ<∏ä$Tø£ $<ä´: ÁbÕ<∏ä$Tø£ $<ä´ eTÚ*ø£ nedüsê\T

✜ Á|ü‹ bÕsƒ¡XÊ\˝À •ø£åD bı+~q ns¡Ω‘·\T >∑\ {°#·s¡¢qT ìj·T$T+#ê*.

✜ kÕúìø£ ì]Δwüº nedüsê\≈£î >±q÷ Á|ü‹ 10 e÷<Ûä´$Tø£ bÕsƒ¡XÊ\\≈£î ˇø£ kÕ+πø‹ø£/ eè‹Ô •ø£åD≤ πø+Á<ëìï HÓ\ø=˝≤Œ*.

✜ qy√<äj·T bÕsƒ¡XÊ\\ ‘·s¡Vü‰˝À á õ˝≤¢˝À u≤\, u≤*ø£\≈£î #Ós√ ÄÁX¯eT bÕsƒ¡XÊ\qT @sêŒ≥T #˚j·÷*. ì<ëq+>± H˚s¡TÃ≈£îH˚yês¡T,

bÕsƒ¡XÊ\≈£î sêìyê] ø√dü+ Á_&ç® dü÷ÿ\T kÂø£sê´\T ≈£L&Ü ø£*Œ+#ê*.

✜ Á|üe÷D≤\≈£î BÛ≥T>± ÄÁX¯eT bÕsƒ¡XÊ\\ kÕúsTT ô|+|ü⁄:

✜ á õ˝≤¢˝Àì Á|ü‹ dü$T‹˝À ª@ø£\e´μ bÕsƒ¡XÊ\\ @sêŒ≥T.

Ä $<Ûä+>± á ÁøÏ+~ bÕsƒ¡XÊ\\ dü«s¡÷|ü+ @s¡Œ&ÉT‘·T+~. |ü˝…¢ »HêyêkÕ\˝À ÄÁX¯eT/eè‹Ô •ø£åD≤ bÕsƒ¡XÊ\\T, dü$T‹˝À @ø£\e´

bÕsƒ¡XÊ\\T, õ˝≤¢˝À qy√<äj·T bÕsƒ¡XÊ\\T.

|ü≥ºD≤_Ûeè~Δ

|ü≥ºD n_Ûeè~Δ Á|üD≤[ø£\ s¡÷|üø£\Œq, neT\Tô|’ ù|s=ÿqï e÷s¡Z<äs¡Ùø±\T $$<Ûä kÂø£sê´\T, ùde\ø√dü+ bÕ{Ï+#·e\dæq ìj·TeTìã+<Ûäq\T,

Á|üe÷D≤\T |ü≥ºD ÁbÕ+‘ê\≈£î ™|üjÓ÷>∑ø£s¡+>± e⁄+{≤sTT. ø£ dü eTTì‡|ü Ÿ ùde\ô|’ C≤rj·T kÕúsTT˝À ìπs›•+∫q Á|üe÷D≤\qT Á|üD≤[ø±

Á|üÁøÏj·T dü+<äs¡“¤+>± bÕ{Ï+#ê*.

rÁeyê<ä u≤~Û‘· ÁbÕ+‘ê\˝À |ü]bÕ\q≈£î ãVüQeTTK eP´Vü‰ìï nqTdü]+#ê*. uÛÑÁ<ä‘·, n_Ûeè~Δ, düeTs¡ú bÕ\Hê j·T+Á‘ê+>∑+, »yêãT<ëØ‘·q+,

sê»ø°j·T Á|üÁøÏj·T˝À bÕ˝§ZH˚˝≤ #˚j·T&É+e\¢ Á|ü»\T <ä÷s¡+ø±≈£î+&Ü, ìyê]+#·e#·TÃ. á $wüj·÷\ô|’ <äèwæºô|{≤º*. JeH√bÕ<ÛäT\≈£î,

JeHêìøÏ dü+ã+~Û+∫q düeTdü´\qT |ü]wüÿ]+#ê*. VüQ+<ë>±, >ös¡e+>± Áã‘·ø£&ÜìøÏ Á|ü»\≈£î >∑\ Vü≤≈£îÿqT >∑T]Ô+#ê*. õ˝≤¢ Á|üD≤[ø£

s¡÷|üø£\Œq˝À ì|ü⁄DT\ ø£$T{° dæbòÕs¡T‡\qT bÕ{Ï+#ê*.

M{Ï‘√bÕ≥T rÁeyê<ä u≤~Û‘· ÁbÕ+‘ê\˝À Á|üC≤ uÛ≤>∑kÕ«eT´ õ˝≤¢ Á|üD≤[ø£\ ‘·j·÷Ø˝À <ës¡Ùìø£‘·, neT\T $wüj·T+˝À Á|ü‘˚´ø£ ÁX¯<äΔ

rdüTø√yê*. ø=+&É ÁbÕ+‘ê\T, <˚X¯ dü]Vü≤<äT› ÁbÕ+‘ê\≈£î ≈£L&Ü á dæbòÕs¡T‡˝Ò e]ÔkÕÔj·Tì y˚πs #Ó|üŒø£ÿπs¢<äT.



- dæ.&ç.|æ.m

áXÊq´ sêÁcÕº\˝À, eT<Ûä´ uÛ≤s¡‘·+˝À rÁeyê<ä ™<äéT u≤~Û‘·

ÁbÕ+‘ê\T ‘·≈£îÿe »qkÕ+Á<ä‘·, Ä~yêd”\T n~Ûø£ dü+K´˝À

πø+ÁBø£è‘·yÓTÆ ™+&É≥+, ø=+&É\T, ˝Àj·T\‘√ #=s¡sêì <äTs¡ZeT

uÛÖ>√[ø£ dü«s¡÷|ü+ ø£*– e⁄HêïsTT. C≤rj·T ìj·Te÷\ Á|üø±s¡+

Ç‘·s¡ #√≥¢e˝Ò á ø=+&É ÁbÕ+‘ê\˝À ÁbÕ<∏ä$Tø£ dü<äTbÕj·÷\T,

ùde\+~+#·&É+˝À yÓ’|òü\´+e\¢ nø£ÿ&É |ü]bÕ\q n‹ ‘·≈£îÿe

kÕúsTT˝À e⁄+&É{≤ìøÏ Á|ü<Ûëq ø±s¡D≤\˝À ˇø£{Ï.

kÕe÷õø£ |ü]dæú‘·T\T n<Ûë«q+>± e⁄qï sêÁcÕº\˝Àì õ˝≤¢\˝À

eTTK´+>± mdt.dæ., mdt.{Ï. ≈£îÁ>±e÷\qT n_Ûeè~Δ Á|üD≤[ø£\

qT+&ç $TqVü‰sTTdüTÔHêïs¡T. n˝≤+{Ï#√≥¢ qø£‡˝Ÿ‡ ™<äéT+ rÁe+>±

e⁄+~. n+<äTe\¢ á ndüe÷q‘·\ ìs¡÷à\q≈£î ÁbÕe÷DÏø£ ÁbÕ<∏ä$Tø£

kÂø£sê´\qT nìï ÁbÕ+‘ê\˝À neT\T #˚j·T&ÜìøÏ n‘·´+‘·

ÁbÕ<Ûëq´‘· Çyê«*. $»ì+>˘ ø£düs¡‘·TÔ˝À M{ÏøÏ ÁbÕ<Ûëq´+ Ç∫Ã,

˝À≥TbÕ≥T¢ ˝Ò≈£î+&Ü #·÷ùd+<äT≈£î ‘·–q ì<ÛäT\T πø{≤sTT+#ê*.

á ÁøÏ+<ä ù|s=ÿqï n+XÊ\≈£î, rÁeyê<ä ÁbÕã˝≤´ìøÏ n‘·´+‘·

düVü≤ dü+ã+<ÛäeTTqï≥T¢ ìy˚~ø£˝À >∑T]Ô+#ês¡T.

✬ mdt.dæ., mdt.{Ï. »HêuÛ≤ n~Ûø£+>± e⁄+&É≥+.

✬ ‘·≈£îÿe nø£åsêdü´‘· kÕúsTT\T

✬ •X¯ó eTs¡D≤\T n~Ûø£+>± e⁄+&É≥+.

✬ |ü≥ºD°ø£s¡D ‘·≈£îÿe kÕúsTT˝À ™+&É≥+.

✬ n&Ée⁄\ $d”Ôs¡í+ n~Ûø£+>± ™+&É≥+.

✬ eékÕj·T ≈£L©\ dü+K´ n~Ûø£+>± ™+&É≥+.

✬ ÄVü‰s¡ <ÛëHê´\ ‘·\dü] ™‘·Œ‹Ô ‘·≈£îÿe>± ™+&É≥+.

✬ 100 #·.øÏ$T.≈£î ‘·≈£îÿe bı&Ée⁄ >∑\ s√&ÉT¢.

✬ u≤´+≈£î U≤‘ê\T ˝Òì Á>±MTD ≈£î≥T+u≤\ dü+K´ n~Ûø£XÊ‘·+

™+&É≥+.

✬ ì]úwüº ÄdüTÔ\T ˝Òì |ü˝…¢ ≈£î≥T+u≤\T m≈£îÿe XÊ‘·+ ™+&É≥+.

ÄVü‰s¡+, Ä<ëj·T uÛÑÁ<ä‘·

m˝≤+{Ï eqs¡T\T Ò≈£î+&Ü, πøe\+ eékÕj·T+ô|’H˚ Ä<Ûës¡|ü&ç

J$düTÔqï ≈£î≥T+u≤\ô|’ Á|ü‘˚´ø£ <äèwæºì πø+ÁBø£]+#ê*. |üqT\T

˝Òì ø±\+˝À n˝≤+{Ï ≈£î≥T+u≤\yês¡T ‹+&ç –+»\ ø=qT>√\T

ø√dü+ e&û¶ yê´bÕsê\qT ÄÁX¯sTTkÕÔs¡T. –]»q ÁbÕ+‘ê\˝À n‘·´~Ûø£

Á|ü»\T n&Ée⁄\˝À <=]πøyê{Ïì neTTà≈£îì @<√ ø=+‘· Ä<ëj·T+

dü+bÕ~düTÔHêïs¡T.

–]»qT\˝À Vü≤düÔ ø£fi≤HÓ’|ü⁄D≤´ìï, eè‹Ô HÓ’|ü⁄D≤´ìï ô|+bı+~+∫

q|üŒ{Ïø°, ‘·–q e÷¬sÿ{Ÿ\T ˝Òø£ ‘êeTT ‘·j·÷s¡T#˚dæq edüTÔe⁄\qT,

n≥M ™‘·Œ‘·TÔ\qT ≈£L&Ü $~Û˝Òø£ eT<Ûä´ <äfi≤s¡T\≈£î n‹ ‘·≈£îÿe

<Ûäs¡\≈£î neTTàø√e\dæ ek˛Ô+~. <äfi≤Ø\T ny˚ edüTÔe⁄\qT u≤>±

ìs¡«Væ≤düTÔqï e÷¬sÿ≥¢˝À m≈£îÿe <Ûäs¡\≈£î neTTà≈£î+≥THêïs¡T.

n+<äTe\¢ á ÁøÏ+~ #·s¡´\T rdüTø√yê*.

✜ C≤rj·T Á>±MTD ™bÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£+ øÏ+<ä |üì ø£\Œq: ™bÕ~Û

Vü‰MT |ü<∏äø£+ øÏ+<ä ø£*ŒdüTÔqï |üqT\ <ë«sê n‘·´~Ûø£+>± mdt.

dæ., mdt.{Ï.\T Á|üjÓ÷»q+ bı+<ä>∑\TZ‘·THêïs¡T. »HêuÛ≤˝À mdt.

dæ.\T 14 XÊ‘·y˚T nsTTHê 27 XÊ‘·+ ≈£î≥T+u≤\T>± @s¡Œ&ç

2006-07˝À ™bÕ~Û bı+<ës¡T. eTs√ e÷≥˝À #ÓbÕŒ\+fÒ

mdt.dæ.\ ø£+fÒ ™bÕ~Û Vü≤MT |ü<∏äø£+ mdt.{Ï.\≈£î m+‘√

eTTKýÓTÆ+~. n+<äTe\¢ eqs¡T\T ‘·≈£îÿe. e\dü\T, bÂwæºø±Vü‰s¡

ø=s¡‘· ™qï ÁbÕ+‘ê\˝À ™bÕ~ÛVü‰MT |ü<∏äø±ìï ÁbÕ<Ûëq´‘ê

ÁbÕ‹|ü~ø£ô|’ neT\T#˚dæ |üqT\T ø£*Œ+#ê*.

✜ n&Ée⁄\˝À ìedædüTÔqï Á|ü»\ J$‘êedüsê\qT Á|üuÛÑT‘·« |ü+|æD°

eédüú <ë«sê rsêÃ*.

✜ n≥M ™‘·Œ‘·T Ô\≈£î s¡ø Ï å‘ · e÷¬sÿ{Ÿ @sêŒ≥T #˚j·÷*.

kÕ+Á|ü<ëj·Tø£ ªôV≤#Ym{Ï{Ïmdtμ qT qMø£]+∫, Ä<ÛäTìø£ >√<ëeTT

kÂø£sê´\T ø£*Œ+∫ |ü+≥ ø√‘· ‘·sê«‘· qcÕº\qT ìyê]+#ê*.

✜ –]»q ÁbÕ+‘ê\˝Àì eè‹Ô |üìyês¡\T ‘·j·÷s¡T#˚ùd Vü≤düÔø£fi≤

edüT Ôe⁄\≈£î e÷¬sÿ{Ÿ ø£*Œ+#˚ ì$T‘· Ô+ kÕ+Á|ü<ëj·Tø£

ªôV≤#Ym{Ï{Ïmdtμ ì n_Ûeè~Δ #˚j·÷*. mdt@ÄsY@mdt À uÛ≤s¡‘Y

–]»q düVü≤ø±s¡ e÷¬sÿ{Ï+>¥ n_Ûeè~Δ düe÷K´ {ÏÄsYm|òtá&ç

‘√ nqTdü+<Ûëì+#ê*.

eékÕj·T+

esê¸<Ûës¡, yÓT≥º ùd<ä´|ü⁄ ÁbÕ+‘ê\˝À uÛÑ÷kÕs¡ |ü]s¡ø£åD, ˙s¡T,

Á|üø£è‹ eqs¡T\ n_Ûeè~›¬ø’ Á|üC≤ uÛ≤>∑kÕ«eT´+‘√ yê≥sYôw&é |ü<∏äø±\

qT $]$>± ÁbÕs¡+_Û+#ê*. Bì‘√bÕ≥T yÓT≥º ÁbÕ+‘ê\˝À C≤rj·T

yê≥sYôw&é |ü<∏äø±\T $]$>± ÁbÕs¡+_Û+#ê*.

Bì‘√bÕ≥T yÓT≥º ÁbÕ+‘ê\˝À C≤rj·T yê≥sYôw&é n_Ûeè~Δ

ÁbÕC…≈£îº\ ø√dü+ πø+Á<ä eékÕj·T, Á>±MTD≤_Ûeè~Δ eT+Á‹‘·«XÊK

C≤Ø#˚dæq ™eTà&ç e÷s¡ Z<äs¡Ùø±\≈£î nqT>∑TD+>± |ü+≥\T

y˚j·T&É+˝À ‘·>∑T e÷s¡TŒ\T ‘˚yê*. yê≥sYôw&é n_Ûeè~Δ ø√dü+ C≤Ø

#dæq ™eTà&ç e÷s¡Z<äs¡Ùø±\T uÛÑ÷$T - {ÏøÏ dü+ã+~Û+∫q ø±s¡ ø£\

bÕ\ πø+ÁBø£s¡D≈£î, kÕeTs¡ú´ n_Ûeè~ΔøÏ, Á|üC≤ uÛ≤>∑kÕ«eT´ dü+kÕú>∑‘·

ìsêàD≤ìøÏ |ü⁄Hê~ ø±>∑\e⁄.

ÄÁX¯j·T+ (˝Òø£) Çfi¯ó¢

|ü˝…¢˝À¢ Ç˝≤+{Ï Çfi¯S¢ ˝Òì ìs¡Tù|<ä ≈£î≥T+u≤\T \ø£å˝≤~>±

e⁄HêïsTT. n˝≤+{Ï yê]øÏ Ç+~sê Äyêdt jÓ÷»q, sêh Á|üuÛÑT‘ê«\≈£î

#Ó+~q >∑èVü≤ ìsêàD |ü<∏äø±\ <ë«sê Çfiófl πø{≤sTT+#·&ÜìøÏ n‘· ~Ûø£

ÁbÕ<Ûëq´‘· Çe«&Éy˚T>±ø£, Ç+{Ï ìsêàD≤ìøÏ ø=+‘· düú\+ ≈£L&Ü

ÇùdÔ ô|s¡{Ï ‘√≥\T ô|+|üø±ìøÏ M\e⁄‘·T+~. ‘·<ë«sê ô|s¡{Ï˝À

≈£Ls¡>±j·T\T, Ä≈£î≈£Ls¡\T |ü+&ç+#·&É+ <ë«sê ‹+&çøÏ b˛wüø±\T

#˚]Ã ÄVü‰s¡+ $\TeqT ô|+#·&ÜìøÏ M\Te⁄‘·T+~.



>±+BÛJ bÕ]X¯ó<Ûë´ìøÏ n‘·´~Ûø£ ÁbÕ<ÛëHê´ìï Ç#êÃs¡T.

Ç{°e* ø±\+˝À nq>±, Äj·Tq Á|üuÀ~Û+∫ yÓ[flb˛sTTq 68

dü+e‘·‡sê\ ‘·sê«‘· eTq˝À ø=+‘· #Ó’‘·q´+ ø£*–+~. Á|üuÛÑT‘ê«˝Ò

ø±<äT, yê´bÕs¡dü+düú\T, dü«#·Ã+<Ûä dü+düú\T ≈£L&Ü eTs¡T>∑T<=&É¢qT

ì]à+#·&ÜìøÏ eTT+<äT≈£î edüTÔHêïsTT. Bì˝À uÛ≤>∑+>±H˚ >∑T»sê‘Y

$<ë´|”sFY yês¡T ≈£L&Ü ‘·eT k¥+‘· u≤<Ûä´‘·>± 1300\≈£î ô|’>±

eTs¡T>∑T<=&É¢qT >∑T»sê‘Y sê»<Ûëì nVü≤à<ëu≤<é≈£î düMT|ü+˝Àì ªdüÁ<äμ

|ü]düs¡ Á>±e÷\˝À ì]à+#·&ÜìøÏ eTT+<äT≈£î e#êÃs¡T.

>±+BÛJ ‘·q ‘·s¡+˝ÀH˚ Á|ü»\˝À bÕ]X¯ó<Û ä´+ |ü≥¢ ø£˙dü

ne>±Vü≤q ˝Òø£b˛e&É+ >∑T]+∫, yê] yê] ìyêkÕ\T, |ü]düsê\T

|ü]X¯óÁuÛÑ+>± ô|≥Tºø√ø£b˛e&É+ >∑T]+∫ u≤<Ûä|ü&˚yês¡T. ndü\T <äøÏåD

ÄÁ|òæø±˝À Äj·Tq ™<äéT+ á bÕ]X¯ó<Ûä´+ qT+&˚ yÓTT<ä˝…’+B

n+fÒ dü‘·´<ä÷s¡+ ø±<äT. Ä <˚XÊìï ÄHê&ÉT bÕ*düTÔqï ‘Ó\¢<=s¡\T

uÛ≤s¡rj·TT\qT $eø£å‘·‘√ #·÷&É&ÜìøÏ Á|ü<Ûëq ø±s¡D+ yê]øÏ X¯óÁuÛÑ‘·

‘·≈£îÿeH˚ .

á $eø£å‘·qT >±+BÛJ düVæ≤+#·˝Òø£b˛j·÷s¡T. Äj·Tq≈£î bÕ]

X¯ó<Ûä´+ n+fÒ n‘·´+‘· Á|ü<Ûëq+ eT]! Äj·Tq yÓTT<ä{ÏkÕ]>± ˇø£

™<ä e÷ìï Bìø√dü+ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. n≥T ‘Ó\¢yê]‘√ b˛sê&ÉT‘·÷H,

eTq k˛<äs¡ uÛ≤s¡rj·TT\˝À bÕ]X¯ó<Ûä´+ |ü≥¢ ne>±Vü≤q ô|+∫

yê]øÏ nHês√>±´\qT <ä÷s¡+ #˚j·÷\ì dü+ø£*a+#ês¡T. ∫es¡≈£î

‘êqT eTs¡DÏ+#˚ eTT+<äT s√E es¡≈£î Äj·Tq ‘·q Á|üdü+>±\˝À bÕ]

X¯ó<Ûë´ìï >∑÷]Ã H=øÏÿ #Ó|ü⁄‘·÷H˚ ™Hêïs¡T. n+‘˚ø±<äT, kÕ«‘·+Á‘·´+

e∫Ãq ‘·sê«‘· ø±+Á¬>dt bÕØºì s¡<äT› #˚dæ <ëì kÕúq+˝À Á|ü»\≈£î

HêDýÓTÆq J$‘·+ |ü≥¢ ne>±Vü≤q ô|+#·&ÜìøÏ ª˝Àø˘ ùdedü+|òüT+μ

nH˚ ˇø£ dü«#·Ã+<Ûä ùde dü+düúqT ÁbÕs¡+_Û+#ê\ì Ä•+#ês¡T.

<äøÏåD ÄÁ|òæø±˝À ‘·q b˛sê≥ |üs¡´+‘·eTT Äj·Tq nø£ÿ&ç

n~Ûø±s¡T\‘√ Äs√>∑´ø£s¡yÓTÆq |ü]dæú‘·T\qT Á|ü»\≈£î n+~+#ê\˙,

n‹ ∫qï Á| ü< ˚XÊ˝˝À m≈ £îÿeeT+~ Á| ü»\T/ø±]à≈ £î\T

øÏøÏÿ]dæ ìedæ+#·&É+ e\¢ s√>±\T edüTÔHêïj·Tì yê~+#yês¡T. ø£kÕ]

˝≤sY¶ ]|üaHé≈£î sêdæq ˝ÒK˝À ªø=+‘·eT+~ kÕ«s¡Δ|üs¡T\ Á|üuÛ≤e+‘√

Á|üuÛÑT‘·«+ Á{≤Hé‡ yê˝`˝À kÕúì≈£î\T ø±ì yês¡+<ä]ø° düe÷q

kÂø£sê´\T ø£*a+#ê\H˚ 1881 e dü+e‘·‡s¡|ü⁄ ˇ&É+ã&çø£ ˝Àì 14e

ìã+<ÛäqqT n‹Áø£$Tdü÷Ô, Á|üuÛÑT‘·«+ uÛ≤s¡rj·TT\≈£î ø£ dü edü‘·T\qT,

kÂø£sê´\q÷ ≈£L&Ü $düà]düTÔqï~. Ç~ #ê˝≤ <äTs¡<äèwüºø£s¡+μ nì

sêXÊs¡T.

uÛ≤s¡rj·T yê´bÕs¡T\T Á_{°wt yê]øÏ b˛{° edüTÔqï+<äTH˚

yê]øÏ á HÓ|ü+‘√ yê´bÕs¡ nqTeT‘·T\T Çe«&É+ Ò<äì Äs√|æ+#ês¡T.

uÛ≤s¡rj·TT\T n|ü]X¯óÁuÛÑ+>± ™+≥THêïs¡H˚ n|üÁ|ü<ÛäH˚ K+&ç+#ês¡T.

>±+BÛJ - bÕ]X¯ó<Ûä´+

nsTT‘˚ ‘·q n+‘·sê+‘·sê\˝À Äj·Tq≈£î eTqyê] bÕ]X¯ó<Ûä´

n\yê≥T¢ ™+&Ée\dæq kÕúsTT˝À ˝ÒeH˚ $wüj·T+ ‘Ó\TdüT. ≈£qTø£H˚

1914 es¡≈£î n+fÒ ‘êqT <äøÏåD ÄÁ|òæø±≈£î yÓ[flq yÓTT<ä{Ï 20

dü+e‘·‡sê\T |üP]Ô>± bÕ]X¯ó<Ûä´ n\yê≥T¢, ne>±Vü≤q ô|’qH˚ ‘·q

<äèwæº Rø+ÁBø£]+#ês¡T.

ˇø£kÕ] Ä ÁbÕ+‘·+˝À q\¢ù|¢>∑T yê´~Û Á|üã*‘˚, >±+BÛJ ‘·q

ÁbÕD≤\qT ôd’‘·+ ˝…øÏÿ+#·ø£, ‘·qyê]‘√ ø£*dæ CÀVü‰HÓïdt ãsYZ

ã+>±s¡T >∑qT\ ÁbÕ+‘·+˝À s√>∑T\≈£î ùde\+~+#ês¡T. Bìì

>∑T]Ô+∫q nHê{Ï Á|üuÛÑT‘·«+ Äj·TqqT $X‚wü+>± Á|üX¯+dæ+∫+~.

Äj·Tq ‘·q Ä‘·àø£<∏ä˝À nø£ÿ&ç $eø£å|üP]‘· #·{≤º\qT Á|ükÕÔ$dü÷Ô,

n˝≤+{Ï #·{≤º\T nHê´j·TyT nsTTq|üa{Ïø°, eTq+ eTq n\yê≥¢‘√

n˝≤+{Ï yê{ÏøÏ neø±X¯+ Çe«sê<äT nì sêdüT≈£îHêïs¡T. nsTT‘˚

Äj·Tq eTq≈£î á uÀ<Ûä #˚dæq 100 dü+e‘·‡sê\ ‘·sê«‘· ≈£L&Ü eTq+

Ç+ø± dü+düÿ]+#·ã&Ée\dæq kÕúsTT˝ÀH˚ ™HêïeTT.

n+<äTRø ∫≈£îHé>∑THê´, eT Ò]j·÷, &Ó+>∑÷´ e+{Ï nH˚ø£ yê´<ÛäT\

u≤]q |ü&ÉT‘·THêï+. n|ü]X¯óÁuÛÑyÓTÆq |ü]düsê\T, n\yêfÒ¢ á <äTdæú‹øÏ



ø±s¡D+. ˇø£kÕ] nVü≤à<ëu≤<é Á|üuÛÑT‘·« ÄdüT|üÁ‹˝À &Ó+>∑÷´

yê´~ÛøÏ >∑T¬s’ &Üø£ºs¡T¢, qs¡T‡˝Ò eTs¡DÏ+#·&ÜìøÏ <ë]rdæq |ü]dæú‹ì

yÓTs¡T>∑T|üs¡Ã&ÜìøÏ yê] ìy˚~ø£qT ‘·–q dæbòÕs¡düT\‘√ Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ

düeT]a+∫ Ç|üa{Ïø° ¬s+&ÉT dü+e‘·‡sê\T |üPs¡ÔsTTHê @MT #·s¡´\T

#˚|ü≥º˝Ò<äT.

eTq<˚X¯+˝À bÕ]X¯ó<Ûä´+ ø√dü+ >±+BÛJ ø£èwæ

eTq <˚X¯+˝À Äj·Tq yÓTT<ä{ÏkÕ] bÕ]X¯ó<Ûä´+ >∑÷]Ã #ÓHÓ’ï˝À

»]–q dü«<o $TwüqØ düe÷yX+˝À 14, |òæÁãe] 1916q Á|ükÕÔ$+#ês¡T.

ªnìï ÁbÕ+rj·T uÛ≤wü\T/j·÷dü\˝À ‘·–q düe÷#êsêìï n+~ùdÔ eTq

Á|ü»\T ‘·|üaø£ Äs√>∑ +, bÕ]Xó<Ûä +ô|’ ne>±Vü≤qqT ô|+#·T≈£îì ‘·eT

J$‘ê\qT yÓTs¡T>∑T|üs¡TÃ≈£î+{≤s¡Tμ nì nHêïs¡T. (X¯Øs¡+, eTqdüT‡

|ü]X¯ó<ÛäΔ+>± ™+&É≥+ $<ë´s¡®q≈£î ø±e\dæq yÓTT<ä{Ï ÄeX¯´ø£+.

ÁbÕs¡úq n+‘·:X¯ó~Δ #˚ùdÔ, ã&Ó®{` ˙fi¯ófl, N|ü⁄s¡T u≤Vü≤´X¯ó~Δ #˚kÕÔsTT.

n+<äTRø H˚qT Hê s√EqT ÁbÕs¡Δq‘√ yÓTT<ä\Tô|&É‘êqT. Ç~ Væ≤+<ä÷

ÁbÕs¡úq ø±e#·TÃ, ˝Ò<ë eTTdæ¢+, ÁøÏdæºj·THé @<Ó’Hê - X¯ó~Δ #˚j·T&É+

eTTK´+- >±+BÛJ) bÕsF¡XÊ\ kÕúsTT˝À bÕ]X¯ó<Ûä´ ÁbÕ<Ûëq´‘·qT

|æ\¢\≈£î bÕsFê\˝À #˚s¡Ã&ÜìøÏ Äj·Tq düTeTTK‘· e´ø£Ô+ #˚j·T&Éy˚T

ø±<äT, H=øÏÿ #ÓbÕas¡T ≈£L&Ü !

n+‘·s¡-u≤Vü≤´ X¯ó~Δ ™qïHê&ÉT, n<˚ <Ó’yêìï #˚s¡&ÜìøÏ yÓTT<ä{Ï

n&ÉT>∑T. 20 e÷]Ã, 1916q >∑Ts¡T≈£î˝` ø£+–› yê]¸ø√‘·‡e+˝À

e÷{≤¢&ÉT‘·÷ Äj·Tq, ªÄs√>∑´+, bÕ]X¯ó<Ûë´\qT >∑÷]Ãq #·{≤º\

qT ìã+<Ûäq\‘√ á ne>±Vü≤q‘√ |æ\¢\qT ô|+#·&Üìï >∑÷]Ã ‘·–q

bÕsF¡´ Á|üD≤[ø£\qT #˚sêÃ*μ nHêïs¡T.

;Vü‰s√¢ì #·+bÕs¡DY À »s¡T>∑T‘·Tqï *eT+<äT ¬s’‘·T\ Ä+<√fiqô|’

$#ês¡D dü+|òüT düuÛÑT´ì>± Äj·Tq ‘·q s¡Vü≤dü´ ìy˚~ø£˝À nø£ÿ&ç

bÕ]X¯ó<Ûë´ìï >∑÷]Ã ≈£L&Ü Á|ükÕÔ$+#ês¡T. >±+BÛJ 1920˝À >∑T»sê‘Y

$<ë´|”sFêìï ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. nø£ÿ&ç J$‘·+ ÄÁX¯eT J$‘êìï b˛*

™+&É≥+‘√ $<ë´s¡Tú\≈£î, ™bÕ<Ûë´j·TT\≈£î, Ç‘·s¡ ø±s¡´ø£s¡Ô\≈£î

≈£L&Ü |ü]düsê\ bÕ]Xó<Ûä + nH~ s√EyêØ ~q#·s¡ ˝À ø£ n$∫ÃIqï

uÛ≤>∑+ nsTT+~. ‘êqT ìe•düTÔqï Ç\T¢, M<ÛäT\T, |üì Á|ü<˚XÊ\T,

eTs¡T>∑T<=&ÉT¢ yÓTT‘·Ô+ ÁbÕ+>∑D≤ìï XóÁuÛÑ+ #j·T&É+ s√EyêØ ~q#·s¡

nsTT+~.

á n\yê≥T Ç|üa{Ïø° ø=qkÕ>∑T‘·÷H˚ ™+~. ¬s’fi¯¢˝À eT÷&Ée

‘·s¡>∑‹ uÀ^˝À Äj·Tq <˚X¯+ yÓTT‘·Ô+ #·T≥ºu…{≤ºs¡T. ‘·q á

Á|üj·÷D≤\˝À eT÷&Ée ‘·s¡>∑‹ uÀ^\˝Àì n|ü]Xó<Ûë´ìøÏ n$T‘·+>±

∫+‹+#ês¡T. yêsêÔ|üÁ‹ø£\˝À ‘·q ÒK\ <ë«sê á n+X+ô|’øÏ Á|üuÛÑT‘·«

<äèwæºì ‘˚>∑*>±s¡T. ø£kÕ] 25 ôdô|º+ãsY 1917 q ‘·q ÒK˝À ªndü\T

Ç˝≤+{Ï n|ü]X¯ó<Ûä´ <äTdæú‹˝À yÓTT‘·Ô+ s¡yêD≤qT Ä|æy˚j·÷*.

Á|üj·÷D°≈£î\qT nqTeT‹+#·≈£L&É<äT. Ç~ Á|ü»\ Äs√>∑´, HÓ’‹ø£

J$‘ê\ô|’ Á|üuÛ≤e+ #·÷|ü⁄‘·T+~μ nì sêXÊs¡T

n< $<Ûä+>± eTs√kÕ] ÁbÕs¡úHê\j·÷˝À¢ì n|ü]XóÁuÛÑ‘·qT ìs¡dædü÷Ô

3 qe+ãsY, 1917q >∑T»sê‘Y sê»ø°j·T düe÷y˚X¯+˝À e÷{≤¢&ÉT‘·÷,

ªeTq≈£î n‹ düMT|ü+˝ÀH˚ <ëø√sY |ü⁄D´RøåÁ‘·+ ™+~. H˚qT ˇø£ yÓ’wüíe

uÛÑ≈£îÔDÏí nsTT e⁄+&ç ≈£L&Ü, nø£ÿ&ç n|ü]X¯óÁuÛÑ‘·qT #·÷ùdÔ, <äs¡ÙHêìøÏ

yÓ[¢q yêfi¯fl≈£î s√>±\T #·T≥Tº≈£î+{≤j·Tì uÛÑj·T|ü&ÉT‘·THêïì

#Ó|üa&ÜìøÏ dü+<˚Væ≤+#·qT nHêïs¡T.

n<˚ $<Ûä+>± eTs√ |ü⁄D´RøåÁ‘·+ >∑j·T˝À HÓ\ø=qï n|ü]X¯óÁuÛÑ |ü]

dæú‘·T\qT >∑÷]Ã ‘·q j·T+>˘ Ç+&çj·÷ 03-02-1927e dü+∫ø£˝À

‘·÷sêas¡ã{≤ºs¡T. <äTs¡<äèwüºeXÊ‘·÷Ô eTq ¬s’˝Ò« $uÛ≤>∑ ùde\˝À

n|ü]X¯ó<äΔ´ <äTdæú‹ H˚{Ïø° Ç˝≤H˚ ™qï~. ¬s’˝Ò« yês¡T s√EyêØ

uÛÑ‘·´+ô|’ |üìyêfi¯¢qT ô|{Ïº eTØ uÛÀ^\qT, eTs¡T>∑T<=&É¢qT X¯óÁuÛÑ+

#˚sTTdüTÔ+fÒ, eTq k˛<äs¡ uÛ≤s¡rj·TT\T e÷Á‘·+ XÊj·TX¯≈£îÔ˝≤ yê{Ïì

bÕ&ÉT #˚j·T&ÜìRø Á|üj·T‹ïdüTÔHêïs¡T. ˇø£]qH˚<˚eTT+~, áHê&ÉT

#·<äTe⁄≈£îqïyês¡T ôd’‘·+ yê] |æ\¢\ eTs¡T>∑T<=&ç¶ uÒdæHé ãj·T≥ eT\

$düs¡®q #düTÔ+fÒ @MT nq&É+ Ò<äT. ™eTTà\T, #Ó‘·Ô yj·T&É+ >∑T]+∫

#Ó|üaqedüs¡yT Ò<äT. kÕe÷õø£ düaèVü≤ ™qïyês¡T me¬s’Hê á |ü]dæú‹ì

#·÷ùdÔ >±+BÛJ <ëø√Øº <˚yê\j·T+ >∑T]+∫ nqï e÷≥\H˚ n+{≤s¡T.

Á|üC≤ J$‘·+˝À bÕ]X¯ó<Ûä´+ >∑T]+∫ >±+BÛJ

&çôd+ãsY 29, 1919q dæ.m|ò t. Ä+Á&É÷´dtqT Á|ükÕÔ$dü÷Ô

>±+BÛJ uÛ≤s¡rj·TT\T Røe\+yê] n|ü]X¯óÁuÛÑyÓTÆq n\yê≥¢ e\¢

Ä<äs¡Ùe+‘·T\T ø± Òø£b˛‘·THêïs¡T nì nHêïs¡T. Á|ü‹ düe÷yX+˝Àq÷

Äj·Tq ‘·q Á|üdü+>∑+˝À bÕ]X¯ó<Ûë´ìøÏ ™qï ÁbÕ<Ûëq´‘·qT

>∑÷]Ã #Óù|ayês¡T. Á>±e÷\T, |ü≥ºD≤\˝Àì kÕúìø£ Á|üuÛÑT‘ê«\≈£î bÕ]

X¯ó<Ûä´ ìs¡«Vü≤D n‹ Á|ü<Ûëq $~Û nì qy˚Tàyês¡T. ø±s¡´ø£s¡Ô\q+<ä]˙

øöì‡\s¡T¢>± mìïø£ nsTTq ‘ês¡«‘· bÕ]Xó<Ûä ø±s¡ ø£s¡Ô\T>± e÷s¡eTì

|æ\T|ü⁄ì#êÃs¡T. nbÕ]X¯<Ûä´+, ù|<ä]ø£+, k˛eT]>± ™+&É≥+ nH˚$

e÷qe⁄\ bÕ*≥ eT÷&ÉT <äTwüºX¯≈£îÔ\T, yê{Ï‘√ eTq+ nqTì‘·´+

b˛sê&Ü* nH˚yês¡T. n|ü]X¯óÁuÛÑyÓTÆq |ü]dæú‘·T\T qqTï Hê dü+|üPs¡í

uÛ≤s¡‘· j·÷Á‘· b¥&ÉT>∑THê ø£*∫yXÊsTT. Bìô|’ Á|ü‘´ø£+>± b˛sê&Ü\qï

Hê ìX¯Ãj·÷ìï eT]+‘· düT<äè&ÛÉ+ #˚XÊsTT nì ‘·q j·T+>˘ Ç+&çj·÷

19.11.1925e dü+∫ø£˝À sêdüT≈£îHêïs¡T.

ø±]à≈£î\≈£î bÕ]X¯ó<Ûä´ $<ä´ - $<ä´˝À bÕ]X¯ó<Ûä´+ô|’ bÕsFê\T

nH˚ø£eT+~ Á|ü»\T ‘êeTT ≈£L&Ü ÄÁX¯eT+˝À #˚s¡T‘êeTì

>±+BÛJøÏ ˝ÒK\T sêdüTÔ+&˚yês¡T. Äj·Tq yês¡+<ä]ø° eTT+<äT>±

bÕ]X¯ó<Ûä´ ø±s¡´Áø£e÷\˝À bÕ˝§Z+fÒH˚ Á|üy˚X¯+ ø£*akÕÔqH˚ yês¡T.

bÕ]X¯ó<Ûä´ XÊÅdüÔ+ô|’ eTq+ |ü•ÃeT <˚XÊ\ yê] qT+&ç m+‘√

H˚s¡TÃø√yê\ì Äj·Tq n+≥T+&˚yês¡T. u≤Vü≤´ X¯óÁuÛÑ‘· m+‘·

nedüs¡yÓ÷, n+‘·:ø£s¡D X¯óÁuÛÑ‘· ≈£L&Ü n+‘˚ eTTK´+. eTq

|üøÏÿ+{Ï yê&ÉT ∫‘·ÔX¯ó~Δ‘√ ˝Òø£b˛‘˚ n~ eTq≈£î mH√ï düeTdü´\qT

‘Ó∫Ãô|&ÉT‘·T+~. ÁbÕ<•ø£ ø±+Á¬>dt ø£$T{° ìj·Te÷e[ì s¡÷b¥+~dü÷Ô

Äj·Tq |ü+#êj·Tr\ $<ÛäT\˝À á $<Ûä+>± ìRs›•+#ês¡T.

ªÁ|ü‹ |ü+#êj·Tr ‘·q |ü]~Û˝À>∑\ Á|ü‹ |æ\¢yêì $<ëúÛ≤´kÕìø°

(Ä&É, eT>∑ ‘˚&Ü ˝Ò≈£î+&Ü) Á|ü‹ Ç+{À¢q÷ sê{≤ïìï @sêa≥T

#˚j·T&Üìø°, Á|üC≤s√>∑´ bÕ]X¯ó<Ûë´\ düÁø£eT ìs¡«Vü≤D≈£L ø£è‘·ìX¯ÃyÓTÆ

™+&Ü*μ.



- düT<äs¡ÙHé nj·T´+>±sY, yÓ’dt #Ûêq‡\sY,

>∑T»sê‘Y $<ë´|”sFY, nVü≤à<ëu≤<é

>±+BÛJ, bÕ]X¯ó<Ûä´+, bÕ]X¯ó<Ûä´ |üìyês¡T

n+≥sêì‘·Hêìï >±+BÛJ ndüVæ≤´+#·T≈£îHyês¡T. ‘·q ∫qï‘·q+˝À

‘·q ‘·*¢ n+fÒ m+‘√ Áù|e÷_Ûe÷Hê\‘√ ™+&˚yês¡T. ø±˙ ÄyÓT ‘·q

Ç+{ÏøÏ e#˚Ã bÕ]X¯ó<Ûä´ |üìyêfi¯¢qT >±+BÛJ ‘êøÏ‘˚ ˇ|ü⁄a≈£îH˚~ø±<äT.

ø±˙ >±+BÛJ BìøÏ n+^ø£]+#˚yês¡T ø±<äT. bÕ]X¯ó<Ûä´+, Äs√>∑´+

nH$ Á|ü‹ ø£ÿ]ø° dü+ã+~Û+∫q$ nì Äj·Tq ã\+>± qyTàyês¡T.

n˝≤ kÕ{Ï eTìwæ $dü]®+∫q eT\eT÷Á‘ê\qT m‹Ôy˚ùd |üH˚

™bÕ~Û>± ™+&É{≤ìï Äj·Tq ˇ|ü⁄aø√˝Ò<äT. á eè‹Ôì dü+|üPs¡í+>±

ìs¡÷à*+#ê\ì ø√s¡T≈£îH˚yês¡T. ‘êeTT #˚ùd n‹ ˙#·yÓTÆq eè‹Ô e\¢

Á>±e÷ìøÏ <ä÷s¡+>± n|ü]X¯óÁuÛÑyÓTÆq |ü]düsê˝À¢ yês¡T J$+#·&Üìï

≈£L&Ü Äj·Tq |ü⁄aø√ Ò<äT. á |üì #j·T&É+ ø£ ≈£î\+˝À |ü⁄{Ïºqyê]

<Ûäs¡à+ nH˚ yê<äqì Äj·Tq U+&ç+#˚yês¡T.

Røe\+ ù|<ä]ø£+, n$<ä´ yê]ì á dæú‹˝À e⁄+#êj·Tì

q$Tà Äj·Tq ø£s¡TD‘√ yê] eT<Ûä´≈£î yÓ[fl yê] J$‘ê\qT

yÓTs¡T>∑T|üs¡#·&ÜìøÏ ø£èwæ #˚XÊs¡T. ‘·q ø±s¡´ø£s¡Ô\qT ôd’‘·+ á |üìøÏ

|ü⁄]ø=˝≤as¡T. ªVü≤]»q esêZ\˝À ã+^ ≈£î\+ yê]ì düe÷»+˝À

∫≥º∫e] es¡Z+>± |ü]>∑DÏkÕÔs¡T, ø±˙ Hê <äèwæº˝À |æ\¢\≈£î neTà

m+‘· eTTKýÓ÷, düe÷C≤ìøÏ Ms¡÷ n+‘· eTTKéTì qeTTà‘êqTμ

nH˚yês¡T.

bÕ]X¯ó<Ûä´+ - H˚{Ï dæú‹

Äj·Tq m+‘· ø£èwæ #dæq|üa{Ïø°, >±+BÛJ >∑‹+∫q 75 dü+e‘·‡sê\

‘·sê«‘· ≈£L&Ü á eè‹Ô Ç+ø± ™qï~. Á|üuÛÑT‘·«+ á eè‹Ôì ìùw~Ûdü÷Ô

1993˝À #·{≤ºìï #˚dæq|üa{Ïø°, ˇø£ÿ]ì ≈£L&Ü •øÏå+#·˝Ò<äT. ø£qTø£H˚

2013˝À eTs√ q÷‘·q #·≥º+ neT\T˝ÀøÏ e∫Ã+~. á #·≥º+

neT\T≈£î <˚X¯+˝Àì sêÅcÕº\T Ç+ø± ‘·eT e+‘·T ìj·Te÷e[ì

s¡÷b¥+~+#·˝Ò<äT. düVü≤ÁkÕ_Δ \øå±´\qT eTq+ ˇø=ÿø£ÿ{Ï>±

kÕ~Û+#·T≈£î+fÒ edüTÔHêï+. nsTTHê bÕ]X¯ó<Ûä´+ $wüj·T+˝À |ü]dæú‹

Ç+ø± $#ês¡ø£s¡+>±H˚ ™+~.

ˇø£ n+‘·sê®rj·T dü+düú n+#·Hê\ Á|üø±s¡+ 1970˝À eTq<˚X¯+˝À

Røe\+ 19 XÊ‘·+ Á|ü»\≈£î e÷Á‘·yT XóÁuÛÑyÓTÆ ‘ê>∑T˙s¡T n+<äTu≤≥T˝À

™+&˚~. M]˝Àq÷ 85 XÊ‘·+ |ü≥ºD Á|ü»\T, Røe\+ 15 XÊ‘·+ eT+~

e÷Á‘·y˚T Á>±MTDT\T. 2008e dü+e‘·‡s¡+ Hê{ÏøÏ 30 XÊ‘·+ eT+~øÏ

XóÁuÛÑyÓTÆq ‘ê>∑T˙s¡T n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ e∫Ã+~. j·T÷ìôd|òt n+#·Hê\

Á|üø±s¡+, 2012 Hê{ÏøÏ ≈£L&Ü eTq <˚X¯ Á|ü»\˝À dü>±ìøÏ ô|’>±, n+fÒ

626 $T*j·Tq¢ eT+~ ãVæ≤s¡+>∑ eT\$düs¡®q #˚dü÷ÔH˚ ™Hêïs¡T. bÕ]

X¯ó<Ûä´+ n+fÒ Røe\+ eTs¡T>∑T<=&ÉT¢ ì]à+#·Tø√e&É+ e÷Á‘·y˚T ø±<äT.

2012 Hê{ÏøÏ <˚X¯ Á|ü»\+<ä]ø° dü+|üPs¡í bÕ]X¯ó<Ûä´ ùde\qT

n+~+#·&É+ eTq \ø£å´+>± ™+&˚~. ø±˙ n~ HÓs¡y˚s¡˝Ò<äT. uÛ≤s¡‘·

Á>±MTD »HêuÛ≤˝À 1981 Hê{ÏøÏ Røe\+ ø£ÿ XÊ‘·+ eT+~øÏ e÷Á‘·y˚T

dü+|üPs¡í bÕ]X¯ó<Ûä´ kÂø£sê´\T n+<äTu≤≥T˝À ™+&˚$. 1991 Hê{ÏøÏ

Ç~ 11 XÊ‘êìøÏ ô|]–+~. 2011 Hê{ÏøÏ 22 XÊ‘êìøÏ #˚]+~. n+fÒ

dü>±ìøÏ nqïe÷≥. dü+|üPs¡í bÕ]Xó<Ûä |ü<∏äø£+˝À Çfifl˝À eTs¡T>∑T<=&ÉT¢

ì]à+#·&É+, Á>±MTD bÕsF¡XÊ\\T ≈£L&Ü ø£*|æ |òüTq e´s¡ú |ü<ësêú\

ìs¡«Vü≤D Ç+ø± n+<äì |òü˝≤\T>±H˚ ™HêïsTT.

Äs√>∑´, bÕ]X¯ó<Ûä´ s¡+>±\˝À $|ü¢yê‘·àø£ e÷s¡Ta\≈£î eTq

kÕ+düÿè‹ø£ yês¡dü‘·«+ n&ÉT¶ edüTÔqï~. M{Ï˝À ¬s+&ÉT Á|ü<ÛëqyÓTÆq$.

|ü]XóÁuÛÑ+>± ™+&É≥+ ø£+fÒ, |ü$Á‘·+>± ™+&É≥+ Á|ü<ÛëqeTH uÛ≤eq,

Bìe\¢H ÁbÕs¡ΔHê\j·÷\ #·T≥Tº|üø£ÿ\ bÕ]Xó<Ûä + <äj·T˙j·T dæú‹˝À

™+≥Tqï~. mø£ÿ&É|ü&ç‘˚ nø£ÿ&É ™eTTà\T y˚j·T&É+, #Ó‘·Ô, #Ó<ës¡+

bÕs¡y˚j·T&É+, ãVæ≤s¡+>∑ eT\$düs¡®q, ø±\TcÕ´ìï ô|+#˚ n\yê≥T¢,

˙{Ïì n~Ûø£+>± ø£\Twæ‘·+ #˚ùd n\yê≥T¢ düe÷»+˝À ã\+>±

™HêïsTT. Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\˝Àq÷, ∫qï ∫qï |ü≥ºD ÁbÕ+‘ê\˝Àq÷

≈£î˝≤\ ‘&Ü\T Ç+ø± ™HêïsTT. q>∑s¡ J$‘·+˝Àq÷ Ç~ n+‘·Ø¢q+>±

™qï~. ™eTà&ç>± Á|ü»\T n\yê≥¢qT düeT]Δ+#·&É+ e\¢ á \ø£å´

kÕ<Ûäq˝À eTq+ Ç+ø± yÓqTø£ã&˚ ™HêïeTT.

u≤ø°º]j·÷, yÓ’s¡dt\ e+{Ï dü÷ø£åà Je⁄\ ™ìøÏ|ü≥¢ ne>±Vü≤q

¬s+&Ée~. »HêuÛ≤˝À n~Ûø£XÊ‘·+, ÁbÕ<∏ä$Tø£ Äs√>∑´ $wüj·÷\qT

ôd’Hé‡ bÕsFê´+X¯+˝À #·<äTe⁄≈£îqï yês¡T ≈£L&Ü á dü÷ø£åà ÁøÏeTT\T

ø£*–+#˚ Vü‰ì |ü≥¢ ìs¡¢ø£å´+>±H˚ ™+≥THêïs¡T. eTTK´+>± |ü≥ºD

#·<äTe⁄≈£îqï es¡Z+ yês¡T ‘ê>∑T˙{Ïì yê&ÉT‘·Tqï rs¡T n‘·´+‘·

>∑s¡G˙j·T+. |ü+|ü⁄\≈£î _–+#˚ ˙{Ï X¯ó~Δ |ü]ø£sê\T yê&Éø£+˝ÀøÏ

e#˚Ã+‘· es¡≈£L, eT{Ïº ≈£î+&É\qT, yê{Ï˝À #˚‘·T\T eTT+#·≈£î+&Ü

˙s¡T rdüT≈£îH˚ $<ÛëHê\qT ìs¡¢ø£å´+ #˚XÊs¡T.

bÕ]X¯ó<äΔ + $wüj·T+˝ÀHÓ’‘˚ |ü]dæú‹ eT]+‘· u≤<Ûëø£s¡+>± ™qï~.

>±+BÛ uÀ<Ûäq\qT eTq+ ô|&É#Ó$q ô|{≤ºeTT. eTq düe÷C≤ìï

>∑T]+∫ u≤>± ‘Ó*dæq yê&ÉT ø£qTø£ Äj·Tq bÕ]X¯ó<Ûë´ìï ˇø£ Jeq

$<Ûëq+>± #˚j·T&ÜìøÏ Á|üj·T‹ï+#ês¡T. bÕ]X¯ó<Ûä´ ø±]à≈£î\≈£î

düe÷»+˝À ˇø£ >ös¡e˙j·TyÓTÆq kÕúHêìï Çe«&ÜìøÏ ø£èwæ #˚XÊs¡T.

á ™<äé÷ìï eTq+ kÕ«‘·+Á‘·´+ e∫Ãq ‘·sê«‘· |ü<∏äø±\T>±

eT\T #˚düT≈£î+≥THêïeTT. á |ü<∏äø±\T ∫e]øÏ \øå±´\T>±q÷,

n+¬ø\T>±H˚ $T–*sTT. ‘·+Á‘êìï Ä<ä]+∫, ‘·‘ê«ìï eT]#êeTT.

n+fÒ, uÛÖ‹ø£ n_Ûeè~Δ, ìsêàD≤\≈£î ÁbÕ<Ûëq´$T#êÃeTT ø±˙,

dü«uÛ≤yêìï Ä<äs¡Ù+>± eT\#·Tø√e&Üìï ìs¡ ¢ø £ å´+ #˚XÊeTT.

bÕ]X¯ó<Ûë´ìøÏ |ü]ø£sê\T ø±yê*‡+<˚, ø±˙, <ëìø£qï eTT+<äT

eTq≈£î á $wüj·T+˝À ‘·–q ne>±Vü≤q, |ü≥Tº<ä\ ™+&Ü*. Ç$

Røe\+ nø£åsêdü´‘· e\¢H˚ ekÕÔsTT. eTq˝À #ê˝≤eT+~øÏ eTTK´+>±

ø±e\dæ+<˚$T≥+fÒ, ªeTs¡T>∑T<=&É¢ •ø£åDμ, ªÄs√>∑´ -bÕ]X¯ó<Ûë´\ô|’

C≤„qeTTμ. >±+BÛJ Á|üuÛÑ$+#·T>±ø£.

eTq <˚X¯+˝À ãVæ≤s¡+>∑ eT\ $düs¡®qqT dü+|üPs¡í+>± ìs√~Û+∫q

sêh+ dæøÏÿ+.

H˚&ÉT eTq Á|ü<ÛëqeT+Á‹ qRs+Á<äyÓ÷B >±s¡T Á|üy˚X¯ô|{Ïºq

ªdü«#·ÃIuÛ≤s¡‘Yμ ™<äéT+ <ë«sêHÓ’Hê >±+BÛJ ø£\\T ø£qï |ü]X¯óÁuÛÑ‘·

uÛ≤s¡‘·<˚XÊìï kÕ~ÛkÕÔeTì Ä•<ë›+.



1. #·ø£ÿì<äTdüTÔ\T <Ûä]ùdÔ ‘˚»düT‡

2. Á|üdüqï+>± e⁄+fÒ Äs√>∑´+,Äq+<ä+

3. m|ü⁄Œ&É÷ Äq+<ä+>± e⁄+fÒ \ø°åàÁ|ü<ä+

4. |ü≥Tº<ä\‘√ ø£èwæ#˚ùdÔ dü+|üPs¡í $»j·T+

5. ˇø£]øÏ düVü‰j·T|ü&ç‘˚ ‘·è|æÔ

6. ‘·è|æÔ e⁄+fÒ ì‘·´j·Te«q+

7. qe⁄«‘·÷ e⁄+fÒ ~e´ kÂ+<äs¡´+

8. eT<ÛäTs¡+>± e÷{≤¢&ç‘˚ eT+>∑fi¯ø£s¡+

9. $T‘·+>± uÛÑTõùdÔ #·ø£ÿì s¡÷|ü+

10. ø£wæº+∫ |üì#˚ùdÔ ã\eTT Ä‘·à ìã“s¡‘·

õ.»j·TbÕ˝` ¬s&ç¶,

m.myéT.ÄsY-nbÕsY¶

dü÷≈£îÔ\T - #Û·˝À≈£îÔ\T

❅ m<ä>∑&Éy˚T Jeq s¡Vü≤dü´+

$‘·Ôqy˚T n+<äT≈£î ì<äs¡Ùq+.

❅ e÷qe‘·«+ ˝Òì y˚T<ÛädüT‡ ø£+fÒ

y˚T<ÛädüT‡˝Òì e÷qe‘·«+ m+‘√ y˚T\T.

❅ es¡¸ ãTT‘·Te⁄ sêø£‘√

ªeT˝…¢μ eT+<ä–ùdÔ -

ª>∑T˝≤;μ >∑TuÛ≤[+∫+~.

❅ ˙s¡T yÓT‘·Ôq+fÒ

ø√ùddæ+~ ø=+&É*ï

‘√ùddæ+~ ã+&É*ï

#·+ù|dæ+~ uÛÑ≈£îÔ*ï

❅ me¬s’Hê n+<ä+>± m<ä>=#·TÃ

n+<äT≈£î kÕø£å´+>± d”‘êø√ø£∫\ø£qT #·÷&=#·TÃ

❅ neTàHêqï\ |ü+|üø£+˝À

neTàH˚ rdüT≈£î+{≤+

n\T ô|s¡>∑ì X¯Øs¡+ ø£<ë ÄyÓT~

n+<äTπø ø√s¡T≈£î+{≤+.

❅ Vü≤s¡¸˙j·T+ - $C≤„q $|ü¢e+

XÀ#·˙j·T+ - e÷qe‘·« eTs¡D+.

❅ ª#ÓÓ&ÉTμ eTTdüT>∑T˝À

eT+∫ eT÷>∑uÀ‘·T+~

ªH√≥Tμ e÷j·T˝À

ªz≥Tμ >∑˝…¢+‘Ó’Ôb˛‘·÷e⁄+~.

❅ msTT&é‡ yê´~Û uÛÑj·T+ø£s¡+

Äø£* u≤<Ûä n‹ uÛÑj·T+ø£s¡+

n$˙‹ Ç+ø± uÛÑj·T+ø£s¡+

s¡+>∑T\T e÷πsÃ sê»ø°j·T+ eTVü‰uÛÑj·T+ø£s¡+

❅ ô|’s¡T≈£î |ü⁄s¡T>∑T eT+<äT\T

bÂs¡T\≈£î eT‘·TÔ eT+<äT\T.

❅ e⁄qï yêìøÏ ns¡>∑ì u≤<Ûä

˝ÒìyêìøÏ Äø£* u≤<Ûä

❅ ø£wæº+#˚yêìøÏ ìÁ<ä˝Òì u≤<Ûä

düTKe+‘·TìøÏ ìÁ<äsêì u≤<Ûä

eTVü≤s¡›X¯≈£î |ü~ dü÷‘êÁ\T

◆

1. ìqTï ˙e⁄ Áù|$T+#·T

2. ˙ J$‘· uÛ≤>∑kÕ«$Tì Áù|$T+#·T

3. ˙e⁄ #˚ùd |üìì Áù|$T+#·T

4. ˙e⁄ ‹H˚ ‹+&çì Áù|$T+#·T

5. ˙#·T≥÷º e⁄qï düe÷C≤ìï Áù|$T+#·T

6. n|ü⁄Œ&ÉT ˙≈£î ˙y˚ kÕ{Ï.

˙≈£î ˙y˚ kÕ{Ï



∫qï ‘·q+ qT+&˚ |æ\¢ À¢ dü«#·Ã¤‘·/ |ü]X¯óÁuÛÑ‘·/ bÕ]X¯ó<äΔ + e+{Ï

n+XÊ\ |ü≥¢ düŒwüºyÓTÆq ne>±Vü≤q ø£*Œ+#ê*‡q nedüs¡+ m+‘Ó’Hê

ñ+~. ô|<ä›\‘√ bÕ≥T |æ\¢\T bÕ]X¯ó<äΔ´ n\yê≥¢qT n\es¡T#·Tø=ì,

yê{Ïì bÕ{Ï+#·&É+ <ë«sê e÷Á‘·y˚T dü«#·Ã¤uÛ≤s¡‘Y kÕ<ÛäéTe⁄‘·T+~.

n+<äTπø, |æ\¢\≈£î bÕ]X¯ó<äΔ´+ |ü≥¢ ne>±Vü≤q ø£*–+#ê*,

‘·<ë«sê |æ\¢\T bÕ]X¯ó<äΔ´|ü⁄ n\yê≥¢qT n\es¡T#·T≈£î+{≤s¡T.

$<ë´\j·÷\˝À bÕ]X¯ó<äΔ´ kÂø£sê´\T $ìjÓ÷–+#·T≈£î+{≤s¡T,

<ë+‘√ Ä&É |æ\¢\T ãTT‘·T#·Áø£ düeTj·T+˝À ≈£L&Ü ‘·s¡>∑‘·T\≈£î

Vü‰»s¡e⁄‘ês¡T, |æ\¢\ Äs√>∑´+ yÓTs¡T>∑T|ü&ÉT‘·T+~. Vü‰»s¡T XÊ‘·+

ô|s¡>∑&É+, #·<äTe⁄˝À eTT+<äT+&É&É+ e\q |æ\¢\T ã&ç e÷ì yj·T&É+

‘·>∑TZ‘·T+~. á n\yê≥T Á|üuÛ≤e+ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\≈£î #˚s¡T‘·T+~.

dü«#·Ã¤ uÛ≤s¡‘Y $TwüHé \øå±´\˝À bÕsƒ¡XÊ\ bÕ]X¯ó<äΔ´+ ˇø£

eTTKýÓTÆq n+X¯+. á n+X¯+>± uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À Á|üuÛÑT‘·« bÕsƒ¡XÊ\˝À

(eTs¡T>∑T<=&É¢ kÂø£s¡´+ ˝Òì ™qï) eTs¡T>∑T<=&É¢ kÂø£s¡´+ ø£*Œ+#·e\

dæq nedüs¡+qT >∑T]Ô+∫ á u≤<Ûä ‘·qT ªdü«#·Ã¤ $<ë´\j·T ø±s¡ Áø£eT+μ

ÁøÏ+<ä uÛ≤s¡‘·<X+˝À ñqï Áô|’y≥T ø£+ô|˙\T, Á|üuÛÑT‘·« s¡+>∑ dü+düú\T

eT]j·TT Á|üuÛÑT‘·« eT+Á‹‘·« XÊK\T Á|üuÛÑT‘·« bÕsƒ¡XÊ\˝À eTs¡T>∑T<=&É¢

ìsêàD≤ìøÏ eTT+<äT≈£î edüTÔHêïsTT.

dü«#·Ã¤ uÛ≤s¡‘Y - dü«#·Ã¤ $<ë´\j·T ñ<äéT+ - Á|ü<ÛëHê+XÊ\T

❅ e´≈£îÔ\T, dü+düú\T mes¡T ÄdüøÏÔ #·÷|ækÕÔs√ yê]øÏ nqT≈£L\yÓTÆq

bÕsƒ¡XÊ\\qT eTs¡T>∑T<√&É¢ ìsêàD≤ì¬ø’ πø{≤sTT+#·&É+

❅ @ e´≈£îÔ\T/ dü+düú\≈£î bÕsƒ¡XÊ\ eTs¡T>∑T<√&É¢ ìsêàD≤ìï

πø{≤sTT+#ês√ Ä n+XÊ\ô|’ e÷qe eqs¡T\ eT+Á‹‘·« XÊK

yês¡T Äj·÷ sêÁcÕº\≈£î ‘Ó*j·T #˚j·T&É+

❅ eTs¡T>∑T<√&É¢ ìsêàD≤ìøÏ eTT+<äTø=∫Ãq e´≈£îÔ\T/ dü+düú\qT

dü«#·Ã¤ uÛ≤s¡‘Y - dü«#·Ã¤ $<ë´\j·TìsêàD≤ì¬ø’ &çC…’Hé, Á|ü‘´ø£‘·\T $e]+#·&É+, ‘·<ë«sê bÕsƒ¡XÊ\˝À

bÕ]X¯ó<äΔ´ kÂø£sê´\qT @sêŒ≥T #˚j·T&É+.

ø±s=aπs{Ÿ k˛wü˝Ÿ ¬skÕŒì‡_*{Ï

á $wüj·T+>± ø±s=Œπs{Ÿ ø£+ô|˙\T kÕ+|òæTø£, |üsêés¡D,

HÓ’‹ø£ uÛ≤<Ûä´‘·\qT <äèwæº˝À ñ+#·Tø=ì ‘·eT kÕ+e‘·‡]ø£ |üqTïqT

rdæy˚j·T>± $T–*q ˝≤uÛÑ+ qT+&ç $~Û>± dæj·TdtÄsY ÁøÏ+<ä Ks¡TÃ

#˚j·÷*

ø±s√Œπs{Ÿ k˛wü˝Ÿ ¬skÕŒì‡_*{° ÁøÏ+<ä ø£+ô|˙\T @@

n+XÊ\qT d”«ø£]+#·e#·TÃ?

❋ Äø£*, ìs¡Tù|<ä]ø±\qT bÕs¡Á<√\&É+ ❋ $<ë´_Ûeè~Δ

❋ eTVæ≤fi≤ kÕ~Ûø±s¡‘· ❋ •X¯ó eTs¡D≤\qT ‘·–Z+#·&É+

❋ ôV≤#Y.◊.$., msTT&é‡, eT˝Ò]j·÷, Ç‘·s¡ yê´<ÛäT\qT n]ø£≥º&É+

❋ |üsêés¡D düeT‘·T\´+ ❋ HÓ’|ü⁄D≤´\ n_Ûeè~Δ

❋ kÕ+|ò”Tø±_Ûeè~Δ ❋ |æmyéT. H˚wüq˝Ÿ ]©|òt |òü+&é yÓTT<ä\>∑Tq$

❋ eTs¡T>∑T<=&É¢ ìsêàD e´j·T+ mdtmdtÄsY πs≥¢ô|’ Ä<Ûës¡&ç

e⁄+≥T+~

❋ bÕsƒ¡XÊ\˝À eTs¡T>∑T<√&É¢ ìsêàD≤ìøÏ dü+ã+~Û+∫q |üÁ>∑‹

ìy˚~ø£\qT $<ë´XÊK eT]j·TT e÷qe eqs¡T XÊK\T

ÄHé˝…’Hé˝À ñ+#·&É+

❋ H˚s¡T>± ìsêàD≤ìï #˚|ü≥º&ÜìøÏ ÄdüøÏÔ #·÷|üì e´≈£îÔ\T/ dü+düú\T

‘·eT düVü‰j·÷ìï ªdü«#·Ã¤ uÛ≤s¡‘Y ø√wtμ≈£î n+~+#ê*.

‘Ó\+>±D≤ sêh+˝À ...

eTs¡T>∑T<=&ÉT¢ ˝Òì bÕsƒ¡XÊ\\T 20688

eT+p¬s’q eTs¡T>∑T<=&ÉT ¢ 20,736, |üì »s¡T>∑T#·Tqï$ 7,862,

|üPs¡ÔsTTq$ 12,762, yÓTT<ä\T ø±ì$ 112

s¡÷. 100 ø√≥T¢ ˝À|ü⁄ Ä<ëj·T+ e⁄qï dü+düú\T 3-5%—

s¡÷. 100 - 500 ø√≥¢˝À|ü⁄ Ä<ëj·T+ e⁄Hêï dü+düú\T 2-3%—

s¡÷. 500 ø√≥¢ ô|’>± Ä<ëj·T+ e⁄qï dü+düú\T 1-2% ø±s=Œπs{Ÿ k˛wü Ÿ

¬skÕŒì‡_*{Ï¬ø’ ì<ÛäT\qT yÓ∫Ã+#ê*.

bÕsƒ¡XÊ\ eTs¡T>∑T<=&É¢ ìsêàD≤ìøÏ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ, ‘Ó\+>±D

sêÁcÕº\˝À, zj·THéõdæ 306, _|æm˝Ÿ 94, π>sTT˝Ÿ 645, |æm|òtdæ

8550, ]Çdæ 867, mHé{Ï|ædæ 1033 bÕsƒ¡XÊ\˝À eTs¡T>∑T<√&É¢ ìsêàD

u≤<Ûä´‘·\qT d”«ø£]+#êsTT.

dü«#·Ã¤ uÛ≤s¡‘Y - dü«#·Ã¤ $<ë´\j·T $»j·Te+‘·+ ø±yê\+fÒ

Á|ü‹ bÕsƒ¡XÊ\˝À Á|ü‹ s√p/ Á|ü‹yês¡+/ Á|ü‹ e÷dü+ ÁøÏ+~

ø±s¡´Áø£e÷\T |æ\¢\‘√ ‘·|üŒìdü]>± Ä#·]+|ü#˚j·÷*.

❅ Á|ü‹ s√p nôd+;¢ À |ü]XóÁuÛÑ‘· jÓTTø£ÿ ÄeX´ø£‘·qT $e]+#ê*

❅ Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷ eT\ eT÷Á‘·XÊ\\H˚ yê&Ü*‡q nedüsêìï

$e]+#ê*.

❅ ‘·s¡>∑‹ >∑<äT\T/ ˝…’ÁãØ/ ø£+|üP´≥sY s¡÷yéT/ Ä≥ yÓTÆ<ëq+\qT

X¯óÁuÛÑ+>± ñ+#·Tø√e\dæq nedüsêìï ‘Ó*j·T#˚j·÷*.

❅ #Ó‘êÔ #Ó<ësêìï K∫Ã‘·+>± #Ó‘·Ô ãT≥º˝ÀH˚ y˚ùd˝≤ Áb˛‘·‡Væ≤+#ê*

❅ Á‘ê>∑T˙{Ïì eè<Ûë #j·T≈£L&É<äT. n˝≤π> ø£\Twæ‘·+ #j·T≈£L&É<äqï

$wüj·÷\qT n\es¡#ê*.

❅ uÛÀ»HêìøÏ eTT+<äT, eT\, eT÷Á‘·$düs¡®q ‘·<äT|ü] #˚‘·T\qT

düãT“‘√ X¯óÁuÛÑ+ #˚düT≈£îH˚˝≤ ‘·ØŒ¤<äT Çyê«*.

❅ yêsêìø=ø£ÿkÕ] bÕ]X¯ó<äΔ´|ü⁄ n\yê≥¢qT bÕ{ÏdüTÔqï $<ë´s¡Tú\

qT >∑T]Ô+∫, n_Ûq+~+#ê*.

❅ ‘·s¡>∑‹ø√ø£ |æ\¢\ bÕ]X¯ó<äΔ´ ø£¢uŸ\qT msêŒ≥T #˚dæ, yê]øÏ

u≤<Ûä´‘·\qT nŒ–+#ê*

❅ eéVü‰sê\ìï+{Ï˙ |üs¡ý˚øÏ å+#˚+<äT≈£î e+‘·T\ yêØ>±

ñbÕ<Ûë´j·TT\≈£î u≤‘·<Ûä´‘·\T n|üŒ–+#ê*


- |æ. e÷<ÛäT], bòÕ´ø£©º, dæ.&ÉãT¢´. j·Tdt., ÄbÕsY¶



GOVERNMENT OF TELANGANA ABSTRACT

Panchayat Raj & Rural Development Department – Constitution of the First State Finance Commission for the State of Telangana –Notification – Issued. --------------------------------------------------------------------------------------

PANCHAYAT RAJ AND RURAL DEVELOPMENT(PTS.III)DEPARTMENT

G.O.MS.No. 31. Dated.16-03-2015 Read:-

G.O.Ms.No.9, PR&RD(Mandal)Department dated.12-09-2014. ORDER: The appended Notification will be published in the Extraordinary issue of the Telangana Gazette, dated. 16-03-2015. 2. The Commissioner, Printing, Stationary and Stores Purchase (Printing Wing) Department is requested to publish the following notification in the Extraordinary issue of Telangana Gazette and furnish 500 copies of the Notification to the Government, in Panchayat Raj and Rural Development (Pts.III) Department.

(BY ORDER AND IN THE NAME OF THE GOVERNOR OF TELANGANA)

J. RAYMOND PETER PRINCIPAL SECRETARY TO GOVERNMENT

To The Commissioner, Printing Stationery & Stores Purchase (Printing Wing) Department, Government Printing Press, Chanchalguda, Hyderabad. The Commissioner, Panchayat Raj and Rural Employment, Telangana State, Hyderabad. The Commissioner, Rural Development, Telangana State, Hyderabad. The Engineer-in-chief, Panchayat Raj, Telangana State, Hyderabad. All the District Collectors in the State. All the Chief Executive Officers of Zilla Parishads in the State. All the District Panchayat Officers in the State. Copy to The Accountant General, Telangana State, Hyderabad The Director of Local Fund, Telangana State, Hyderabad The Finance(EBS.VIII) Department. The Pay and Accounts Officer, Telangana State, Hyderabad. The Dy. Pay and Accounts Officer, Telangana Secretariat, Hyderabad. The Secretary to Government of India, Ministry of Panchayat Raj, New Delhi. The Special Chief Secretary to Governor, Raj Bhavan, Hyderabad. The Additional Secretary to Chief Minister. The P.S to M(PR&IT) The P.S. to Chief Secretary to Government. The P.S to Principal Secretary, Law Department. The P.S to Principal Secretary, PR&RD Department. The Law(A)Department. All Departments in Telangana Secretariat. All Heads of the Departments. All Officers in Panchayat Raj & Rural Development. All Sections in PR&RD Department. SF/SC

//FORWARDED::BY ORDER//

SECTION OFFICER

NOTIFICATION

In exercise of the powers conferred under Article 243-I of the

Constitution of India read with sub-section(1) of Section 235 of the

Telangana Panchayat Raj Act, 1994, as adapted in Telangana State vide

G.O.Ms.No.9, Panchayat Raj & Rural Development(Mandal) Department,

Dated:12-09-2014, the Governor of Telangana hereby constitute the State

Finance Commission for the State of Telangana.

E.S.L. NARASIMHAN, GOVERNOR OF TELANGANA

//FORWARDED::BY ORDER//

SECTION OFFICER


Á|üC≤ uÛ≤>∑kÕ«eT´ õ˝≤¢ Á|üD≤[ø£ neT\T≈£î >±qT $düÔè‘·+>±

#˚|ü≥ºe\dæq dü+düÿs¡D\qT >∑T]+∫ Á|ü‘˚´ø£ ãè+<ä+ ({≤dtÿ bò˛sY‡)

ìy˚~ø£ 1e dü+|ü⁄≥+ $e]düTÔ+~. kÕúìø£ dü+düú\≈£î mìï¬ø’q

Á|üC≤Á|ü‹ì<ÛäT\T yÓTT<ä\T õ˝≤¢kÕúsTT n~Ûø±s¡T\T, kÕ+πø‹ø£ eT<ä›‘·T

dü+düú\T, |üs¡ý˚ø£å≈£î\T, kÕ+πø‹ø£ HÓ’|ü⁄D≤´ìï n+~+#˚ yê]‘√

düVü‰ õ˝≤¢ Á|üD≤[ø± Á|üÁøÏj·T˝À uÛ≤>∑kÕ«eTT˝…’q yês¡+<ä]ø° Ç~

™|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·T+~.

eTq+ Á|üdüTÔ‘·+ kÕúìø£ Á|üuÛÑT‘ê«\qT eT]+‘· |ü{Ïwüº+ #˚ùd

~X¯˝À |ü<∏äø±\ neT\T˝À dü+düÿs¡D\ e\¢ Á|üC≤ uÛ≤>∑kÕ«eT´ õ˝≤¢

Á|üD≤[ø£ $πø+ÁBø£s¡D }|ü+<äT≈£î+≥Tqï ø°\ø£ dæú‹˝À ™Hêï+.

BìøÏ ‘√&ÉT m+‘√ ø±\+>± eTq+ #Ó|ü⁄Œ≈£î+≥Tqï Á|üC≤ uÛ≤>∑kÕ«eT´

Á|üD≤[ø£ <ës¡Ùìø£‘· ($»Hé)qT <˚X¯eT+‘·{≤ düeTs¡úe+‘·+>± neT\T

#˚j·T&ÜìøÏ düe÷#ês¡, yêsêÔ Á|ükÕs¡ kÕ+πø‹ø£ HÓ’|ü⁄D´+˝À edüTÔqï

$q÷‘·ï e÷s¡TŒ\T m+‘√ M\T ø£*ŒdüTÔHêïsTT.

Á|üC≤ uÛ≤>∑kÕ«eT´ Á|üD≤[ø£

kÕúìø£ Á|üuÛÑT‘ê«\ kÕs¡<∏ä +‘√ øÏ+~ kÕúsTT qT+&ç ô|’ kÕúsTT es¡≈£î

Á|üC≤ uÛ≤>∑kÕ«eT´ Á|üD≤[ø£ neT\T≈£î, n+<äTe\¢ yês¡T kÕúìø£ Á|ü»\

uÛ≤>∑kÕ«eT´+‘√ Äj·÷ ÁbÕ+‘ê\ n_Ûeè~ΔøÏ düeTÁ>∑ Á|üD≤[ø£\qT

‘·j·÷s¡T #˚j·T&ÜìøÏ Á|üdüTÔ‘· düeTj·T+ m+‘√ nqTe⁄>± e⁄+~. á

Á|üÁøÏj·T Á|ü»\˝À Á|üã\yÓTÆq j·÷»e÷q´ uÛ≤eqqT ô|+bı+~düTÔ+~.

n+<äTe\¢ Á|üD≤[ø£ neT\T <ë«sê eT]+‘· yÓTs¡T¬>’q |òü*‘ê\T

#˚≈£Ls¡T‘êsTT. dü÷∫+∫q |ü<äΔ‘·T\qT neT\T #˚j·T&É+ <ë«sê

Á|üD≤[ø± Á|üÁøÏj·T˝À Ä•düTÔqï e÷s¡TŒ\T Ç$:

❁ |ü≥ºD≤\T, |ü˝…¢ ÁbÕ+‘ê\˝À Á|üD≤[ø± $uÛ≤>±\ yêØ>± Á|üdüTÔ‘·

|ü]dæú‹ $X‚¢wüD.

❁ kÕúìø£ dü+düú\≈£î dü+Áø£$T+∫q nìï $uÛ≤>±\ ø±s¡´ø£˝≤bÕ\

qT |ü]>∑Dq˝ÀøÏ rdüT≈£îì, $uÛ≤>±\ yêØ Á|üD≤[ø£qT kÕúìø£

Á|üuÛÑT‘ê«\ yêØ Á|üD≤[ø£>± e÷s¡TŒ #˚j·T&É+

❁ Á|üC≤s√>∑´+, bÂwæ ºø £‘·, $<ä´, bÕ]X¯ó<ä Δ´+ e+{Ï yê{Ïì

eT]+‘· yÓTs¡T>∑T|üs¡#·&É+, eT]+‘· yÓTs¡T¬>’q Jeq |ü]dæú‘·T\

qT ø£*Œ+#·&É+, JeH√bÕ~Û neø±XÊ\qT ô|+bı+~+#·&É+,

eékÕjÓ÷‘·Œ‹Ô, ™‘êŒ<äø£‘· eè~Δ bı+<˚˝≤ #·÷&É≥+. kÕe÷õø£

uÛÑÁ<ä‘· ø£\Œq e+{Ï yê{Ï‘√ düVü‰ n_Ûeè~Δ˝À ø=ìï ™eTà&ç

˝øå±´\ kÕ<Ûäq≈£î düeTq«j·T |üPs¡«ø£ Á|üj·T‘êï\T #˚j·T&É+.

M{Ï >∑T]+∫ Á|üD≤[ø± $uÛ≤>±\T |üP]Ô>± ne>±Vü≤q #˚düT≈£îì

yê{Ïì ÁbÕ<Ûë˙´ø£]+#·&É+ n+‘˚ø±ø£, C≤rj·T, sêh Á|üD≤[ø£\T,

yê{Ï ÁbÕ<Ûëq´‘·\≈£î nqT>∑TD+>± eT]+‘· bÕs¡<äs¡Ùø£yÓTÆq

nqTdü+<Ûëìï ø£*– ™+&É≥+.

Á|üC≤ uÛ≤>∑kÕ«eT´ õ˝≤¢ Á|üD≤[ø£˝À |ü\T <äèø√ÿD≤\Tqï dü+>∑‹

n+<ä]ø° ‘Ó*dæ+<˚. düŒwüºyÓTÆq #·s¡´\ Áø£e÷ìï bÕ{Ï+#·&É+ e\¢ mH√ï

yÓTs¡T¬>’q |òü*‘ê\T+{≤sTT. Á|üC≤ uÛ≤>∑kÕ«eT´ Á|üD≤[ø± Áø£e÷ìï

◊<äT Á|ü<Ûëq n+XÊ\T Á|üuÛ≤$‘·+ #˚düTÔHêïsTT.

❁ sêC≤´+>∑+˝À ìπs›•+∫q $<Ûä+>± kÕúìø£ dü+düú\≈£î Ç|üŒ{Ïø°

kÕ~Ûø±s¡‘· \_Û+#·˝Ò<äT. n+<äTe\¢ yê{Ïø°, dü+ã+~Û‘· Á|üuÛÑT‘·«

XÊK\≈£î, kÕúìø£ dü+düú\T, düe÷+‘·s¡ dü+düú\≈£î eT<Ûä´ $<ÛäT\

ìs¡«Vü≤D, neT\T $wüj·T+˝À <ä«+<ä«‘·«+ Ò<ë, ¬s+&ÉT eT÷&ÉT

XÊK\T ˇπø |üì #˚j·T&É+ e+{Ï$ ø=qkÕ>∑T‘·THêïsTT. n˝≤+{Ï

Á|ü‹ dü+kÕú Á|üD≤[ø£˝À eTTK´bÕÁ‘· b˛wæ+#·e\dæ e⁄qï+<äTq

n˝≤+{Ï Á|ü‹ dü+düúq÷ y˚TeTT Á|ü‘˚´ø£ Á|üD≤[ø± $uÛ≤>∑+>±

|ü]>∑DÏdüTÔHêïeTT.

❁ kÕúìø£ Á|üuÛÑT‘ê«\˝À |ü\T kÕúsTT\THêïsTT. Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\

$wüj·T+˝À nsTT‘˚ õ˝≤¢, eT<Ûä kÕúsTT, dü+|òü÷\T, yês¡T¶, kÕúìø£

düuÛÑ\ e+{Ï kÕúsTT\THêïsTT.

❁ Äs√>∑´+, $<ä´, bÂwæºø±Vü‰s¡+, bÕ]X¯ó<äΔ´+, JeH√bÕ<ÛäT\T,

yê≥sYôw&é\T, n&Ée⁄\ n_Ûeè~Δ e+{Ï eTTKýÓTÆq n_Ûeè~Δ

s¡+>±\˝À mH√ï Á|üuÛÑT‘·« $uÛ≤>±\T, eT¬sH√ï dü+düú\T, ãè+<ë\T

y˚{Ïø£y˚ dü«‘·+Á‘·+>± |üì#˚düTÔHêïsTT.

❁ $$<Ûä |ü<∏äø±\T ø±s¡´Áø£e÷\ neT\T≈£î>±qT õ˝≤¢≈£î Á|üD≤[ø£,

Á|üD≤[πø‘·s¡ ì<ÛäT\T, πø+Á<ä, sêh |ü<∏äø±\≈£î, πø+Á<ä ÁbÕjÓ÷õ‘·

|ü<∏äø±\≈£î kÕúìø£ ì<ÛäT\ e+{Ï mH√ï e÷sêZ\ <ë«sê ì<ÛäT\T

n+<äT‘·THêïsTT.

❁ õ˝≤¢ Á|üD≤[ø£ <ë«sê ‘·eT ÄX\T, Äø±+ø£å\T, düeTdü \T rsê\ì

ø√s¡T≈£îH˚ Á|üuÛÑT‘˚«‘·s¡ dü«#·Ã¤+<ä dü+düú\T dü«j·T+ düVü‰j·Tø£

ãè+<ë\T, düVü≤ø±s¡ dü+|òü÷\T, j·TTe»q, eTVæ≤fi≤ dü+|òü÷\T,

nD>±]q <äTs¡“\ esêZ\ dü+|òü÷\T, ã\V”≤q esêZ\ dü+|òü÷\T

$<ëý˚‘·Ô\ e+{Ï ãè+<ë˝…H√ï e⁄HêïsTT.

$πø+ÁBø£è‘· Á|üC≤ uÛ≤>∑kÕ«eT´ õ˝≤¢ Á|üD≤[ø£

Á|üD≤[ø£ nH˚~ dü+ã+~Û‘· düe÷#ês¡, <ä‘êÔ+XÊ\ ùdø£s¡D,

ìπs›•+#·T≈£îqï ÁbÕ<Ûëq´‘·\‘√ Ä düe÷#êsêìï $X‚¢wæ+#·&É+, ìπs›•‘·

ÁbÕ<Ûëq´‘·\T ã&Ó®{Ÿ À πø{≤sTT+∫q ì<ÛäT\≈£î nqT>∑TD+>±, BÛ≥T>±

™+&˚˝≤ #·÷&É≥+, neT\T Á|üÁøÏj·T\qT ìs¡ísTT+#·&É+, \øå±´\

ìπs›X¯+, yê{Ï neT\T e+{Ï nH˚ø£ n+XÊ\‘√ ≈£L&Ü e⁄+~. õ˝≤¢

Á|üD≤[ø± $πø+ÁBø£s¡D nH˚~ õ˝≤¢˝Àì $$<Ûä Á|üD≤[ø± $uÛ≤>±\T

dü$Twæº <äèø√ÿD+‘√, ã&Ó®{Ÿ\ ìs¡«Vü≤D, HÓ’|ü⁄D≤´\ $ìjÓ÷>∑+,

#=s¡e‘√ m˝≤+{Ï dü‘·Œ¤*‘ê\T kÕ~Û+#·>∑\eH n+XÊ\qT ø£*–e⁄+~.



kÕ<Ûës¡D+>± ™‘·ÔeTyÓTÆq $πø+ÁBø£è‘· õ˝≤¢ Á|üD≤[ø± ø£düs¡‘·TÔ˝À

Á|ü‹ Á|üD≤[ø± $uÛ≤>∑+ n+fÒ õ˝≤¢, eT<Û ä´kÕúsTT eT]j·TT

Á>±eTkÕúsTT |ü+#êj·Tr\T |ü⁄s¡bÕ\ø£ dü+|òü÷\T, dü+ã+~Û‘·

Á|üuÛÑT‘·« XÊK\T Á|üuÛÑT‘·« ÄBÛq dü+düú\T $düÔè‘· #·s¡Ã\ ‘·sê«‘·

‘·eT n~Ûø±s¡ u≤<Ûä´‘·\T, |ü]<ÛäT\T, $<ÛäT\≈£î ˝Àã&ç neT\T

#˚j·T&ÜìøÏ M˝…’q Á|üD≤[ø£qT s¡÷bı+~kÕÔsTT. ˇø√ÿ $uÛ≤>∑+ ‘·eT

|ü]~ÛøÏ $T+∫q n+XÊ\˝À |üs¡düŒs¡ düVü≤ø±s¡+, düeTq«j·T+‘√

|üs¡düŒs¡+ düVü≤ø£]+#·Tø√e≥+ <ë«sê, Äj·÷ $uÛ≤>±\T ø=ìï ™eTà&ç

Á|üjÓ÷»Hê\qT kÕ~ÛkÕÔsTT.

Á|ü‹ Á|üD≤[ø± $uÛ≤>∑+ ì|ü⁄DT\˝ÀqT, Á|üC≤ Á|ü‹ì<ÛäT\‘√

dü+ã+~Û‘· Á|üuÛÑT‘·« neT\T $uÛ≤>±\˝À #·]Ã+∫ ‘·eT ‘·eT

Á|üD≤[ø£\qT neT\T≈£î M\T>± s¡÷bı+~kÕÔsTT. á $uÛ≤>±\

Á|üD≤[ø£\ìï+{Ïì ˇø£ÿ{Ï>± ≈£L]Ã n_Ûeè~ΔøÏ dü+ã+~Û+∫q #=s¡e,

düe÷˝À#·q\ Á|üÁøÏj·T <ë«sê ‘·T~ Á|üD≤[ø£qT s¡÷bı+~kÕÔs¡T.

õ˝≤¢ Á|üD≤[ø± ø£$T{°

eTTì‡bÕ*{°

kÕúsT÷ dü+|òüT+

j·TT.m˝`._.

dü+ã+~Û‘· $uÛ≤>∑+

yês¡T¶ düuÛÑ

kÕúsT÷ ø£$T{° õ˝≤¢ |ü+#êj·Tr

neT\T $uÛ≤>∑+

õ˝≤¢ |ü+#êj·Tr

kÕúsT÷ dü+|òüT+ ◊.|æ. dü+ã+~Û‘·

$uÛ≤>∑+

eT<Ûä´kÕúsTT |ü+#êj·Tr

Á>±eT |ü+#êj·Tr

Á>±eT |ü+#êj·Tr

kÕúsT÷ dü+|òüT+

Á>±eTdüuÛÑ

õ˝≤¢ $TwüHé

ø±sê´\j·T+

eT+&É\ kÕúsTT

$TwüHé Ä|ò”düT

Á>±eT dü+|òüT+

$ìjÓ÷>∑<ës¡¢

ãè+<ä+

|ü<∏äø±\ yêØ

ª$TwüHé\Tμ

õ˝≤¢ kÕúsTT

ø±sê´\j·T+

eT+&É\ kÕúsTT

dæã“+~

RøåÁ‘·kÕúsTT

dæã“+~

õ˝≤¢˝À

|üì#˚ùd

Á|üuÛÑT‘·«

$uÛ≤>∑+

➝

➝ ➝


➝➝


Á|üD≤[ø± $uÛ≤>∑eT+fÒ @$T{Ï?

ªÁ|üD≤[ø± $uÛ≤>∑+μ nH˚ |ü<ä+ |ü<˚|ü<˚ yê&É≥+ »]–+~.

Á|üD≤[ø£ s¡÷bı+~+#·&ÜìøÏ u≤<Ûä´‘· n|üŒ–+∫q dü+düúH˚ ªÁ|üD≤[ø±

$uÛ≤>∑+μ>± eéVü≤]kÕÔs¡T. $$<Ûä Á|üD≤[ø± $uÛ≤>±\ eT<Ûä´

dü+ã+<Ûë\qT, u≤<Ûä´‘·\qT düŒwüº+>± ìs¡«∫+#·&É+ n_Û\wüD°j·T+.

eTs=ø£] |ü]~Û˝ÀøÏ yÓfi¯fl≈£î+&Ü #·÷&Ü*. dü¬s’q Ø‹ düTeédæú‘·+>±

@sêŒf … Æq kÕ úìø £ Á| üu Û Ñ T‘ · « eéd ü ú˝À | ü+#êj · Tr\T,

|ü⁄s¡bÕ\ø£ dü+|òü÷\T düT\Te⁄>± >∑T]Ô+#·<ä–q $•wüº, dü«j·T+b˛wüø£

Á|üD≤[ø± $uÛ≤>±\T, nsTT‘˚ $$<Ûä sêÁcÕº\˝À kÕúìø£, Á|üuÛÑT‘ê«\

dæú‹, |ü]<ÛäT\˝À mH√ï e´‘ê´kÕ\THêïsTT.

ø=ìï sêÁcÕº\˝À |ü+#êj·Tr\≈£î, |ü⁄s¡bÕ\ø£ dü+|òü÷\≈£î

$<ÛäT\T, n~Ûø±sê\T, u≤<Ûä´‘·\T dü+|üPs¡í+>± ã<ä©#˚ùd ø£s¡Ôyê´ìï

ndü+|üP]Ô>± HÓs¡y˚sêÃs¡T. á sêÁcÕº\˝À |ü+#êj·Tr\T Ç|üŒ{Ïø°

Á|üuÛÑT‘·« $uÛ≤>±\ Á|ü‹ì<ÛäT\T>± e÷Á‘·y˚T eéVü≤]düTÔHêïsTT.

Ç‘·s¡ sêÁcÕº\˝À kÕù|ø£å+>± |ü+#êj·Tr\≈£î yÓTs¡T¬>’q n~Ûø±sê\T

ø£*Œ+#ês¡T. Á|üuÛÑT‘·« $uÛ≤>±\T |ü+#êj·Tr\ n~Ûø±s¡ |ü]~Û˝ÀH˚

Á|ü‘˚´ø£, $•wüº $uÛ≤>±\T>± |üì#˚düTÔHêïsTT.

|ü+#êj·Tr\≈£î á $uÛ≤>±\ô|’ >∑D˙j·TyÓTÆq ìj·T+Á‘·D

e⁄+~. n<˚$<Ûä+>± |ü≥ºD kÕúìø£ dü+düú\˝À ≈£L&Ü ã&Ó®{Ÿ ÄyÓ÷<ä+,

Ç‘·s¡ |ü]bÕ\Hê ìj·T+Á‘·D\≈£î dü+ã+~Û+∫ Áø£e÷qT>∑‘· n~Ûø±s¡

|üs¡+|üs¡ e⁄+~.

πø+Á<ä, sêh Á|üuÛÑT‘ê«\ Ä<˚XÊ\ô|’ kÕúìø£ Á|üuÛÑT‘ê«\T ‘·eT

n~Ûø±s¡ $<ÛäT\ ìs¡«Vü≤D |ü]~Û˝ÀøÏ e#˚Ã n+XÊ\≈£î dü+ã+~Û+∫,

πø+Á<ä, sêh Á|üuÛÑT‘ê«\T eT+ps¡T #˚dæq ì<ÛäT\qT, <ë‘·*∫Ãq

$sêfi≤\qT Ks¡TÃ #˚j·T&ÜìøÏ ‘·–q n_Ûeè~Δ Á|üD≤[ø£\ ‘·j·÷Ø,

neT\T ø√dü+ $$<Ûä Á|üuÛÑT‘·« XÊK\T ø=ìï dü+|òü÷\qT Ò<ë ãè+<ë\

qT @sêŒ≥T #˚XÊsTT. n˝≤+{Ï dü+düú\qT düe÷Hê+‘·s¡yÓTÆq$>±

uÛ≤$düTÔHêïs¡T.

m+<äT≈£+fÒ eqs¡T\ πø{≤sTT+|ü⁄, ÁbÕC…≈£î º\ neT\T≈£î

|ü+#êj·Tr\‘√ dü+ã+<Ûä+ Òì $<Ûä+>± ≈£L&Ü, kı+‘·+>± ìs¡íj·÷\T

rdüT≈£îì neT\T CÒùd eédüúqT ø£*–, dü«‘·+Á‘·+>± eéVü≤]+#$>±

e⁄HêïsTT.

á düe÷Hê+‘·s¡ dü+düú\˝À Á|üuÛÑT‘·« n~Ûø±s¡T\T, mìï¬ø’q

Á|üC≤Á|ü‹ì<Û äT\T ≈£L&Ü ™+&Ée#·TÃ. n˝≤+{Ï dü+|ò ü÷\≈£î

>∑D˙j·TyÓTÆq dü«j·T+ Á|ü‹|ü‹Ô, |ü≥Tº $&ÉT|ü⁄\‘√ ≈£L&çq ìj·TeT

ìã+<Ûäq\THêïsTT. n$ kı+‘·+>± ‘·eT ø±s¡´ø£˝≤bÕ\T kÕ–dü÷Ô,

H˚s¡T>± sêh Á|üuÛÑT‘ê«\≈£î, ø=ìï dü+<äsê“¤\˝À πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ

≈£L&Ü ìy˚~ø£\T |ü+|ü⁄‘êsTT. Ç+<äTe\¢ ì<ÛäT\ |ü+|æD°˝À ì\ø£&É

˝Òì ‘·‘·«+ ˝Ò<ë nì•Ã‹ ô|]–+~. bıdü>∑ì á |ü]dæú‘·T\T, sêh

ì]úwüº @sêŒ≥T¢ #·÷ùdÔ á øÏ+<ä ù|s=ÿqï $<Ûä+>± #˚j·T&É+ y˚T\T.

❁ õ˝≤¢˝Àì nìï Á|üD≤[ø± $uÛ≤>±\ >∑T]+∫ $esê\T

ùdø£]+#·+&ç. n$ kÕúìø£ dü+düú\T ø±q≥¢j·T‘˚ ™<ëVü≤s¡D≈£î

Á|üuÛÑT‘·« ø±s¡´Áø£e÷\ neT\T $uÛ≤>±\ ø±sê´˝j·÷\T, Á|ü‘˚´ø£

$TwüHé ø±sê´\j·÷\T, $ìjÓ÷>∑<ës¡¢ ãè+<ë\T, dü+|òü÷\T

e+{ÏyÓ’‘˚ n$ @ kÕúìø£ Á|üuÛÑT‘ê«\ |ü]~Û˝À |üì#˚düTÔHêïjÓ÷

düŒwüº+>± ù|s=ÿHêïs¡T.

❁ õ˝≤¢˝À $$<Ûä Á|üD≤[ø± $uÛ≤>±\ eT<Ûä´ dü+ã+<Ûë\qT, yê{Ï

bÕÁ‘·qT, u≤<Ûä´‘·\qT düŒwüº+>± ìs¡«∫dü÷Ô (bò˛¢ #êsYº) ìπsΔ•‘·

|ü{Ïºø£\qT ‘·j·÷s¡T #˚j·÷*.

õ˝≤¢ Á|üD≤[ø± Áø£eT+ ¬s+&ÉT <äX¯\T>± e⁄+≥T+~. n$ 1. |ü+#·es¡¸

n_Ûeè~Δ Á|üD≤[ø£ ‘·j·÷Ø. 2. yê]¸ø£ ø±sê´#·s¡D Á|üD≤[ø£ ‘·j·÷Ø.

◊<˚fi¯ófl Bs¡È<ä]Ù Á|üD≤[ø£ ‘·j·÷s¡T #˚j·T≥+: ª◊<˚fi¯fl Bs¡È

<ä]Ù n_Ûeè~Δ Á|üD≤[ø£ ‘·j·÷Ø á øÏ+~ $düÔè‘· #·s¡´\‘√ ≈£L&ç

e⁄qï~.

❁ õ˝≤¢˝À |ü]dæú‹ô|’ ìy˚~ø£ ‘·j·÷s¡T #˚dæ, õ˝≤¢ Á|üD≤[ø±

ø£$T{°øÏ düeT]Œ+#ê*. õ˝≤¢ <ës¡Ùìø£ ìsêàD ø£düs¡‘·TÔ≈£î á

ìy˚~πø ÁbÕ‹|ü~ø£.

❁ õ˝≤¢ <ës¡Ùìø£ ìsêàD ø£düs¡‘·TÔ C≤rj·T, sêh ˝øå±´\≈£î

nqT>∑TD+>± |ü]dæú‹ ìy˚~ø£˝Àì Á|üdüTÔ‘· <Û√s¡DT\≈£î

nqT>∑TD+>±, ã˝≤\T, ã\V”≤q‘·\T, neø±XÊ\T, eTT|ü⁄Œ\

$X‚¢wüD Ä<Ûës¡+>± »s¡>±*

❁ õ˝≤¢ ª<ës¡Ùìø£‘êμ >∑T]+∫, ÁbÕ<Ûëq´‘·\ ìsêΔs¡D >∑T]+∫,

Äj·÷ kÕúsTT\˝À ì<ÛäT\ πø{≤sTT+|ü⁄q≈£î dü+ã+~Û+∫q

düe÷#êsêìï Á|ü‹ Á|üD≤[ø± $uÛ≤>±ìøÏ ‘Ó*j·TCÒj·÷*.

❁ Á|ü‹ Á|üD≤[ø± $uÛ≤>±ìøÏ Á|üuÛÑT‘·«+ qT+&ç n+<˚ ì<ÛäT\

\uÛÑ´‘· >∑T]+∫ ≈£L&Ü düe÷#ês¡+ n+~+#ê*. Ç~ sêqTqï

ø±\+˝À Äj·÷ Á|üD≤[ø± $uÛ≤>±\T neT\T #˚j·T<ä\∫q

ø±s¡´Áø£e÷\ô|’ ne>±Vü≤q @s¡Œ&ç, <ës¡Ùìø£ Á|üÁøÏj·T≈£î

‘√&ÉŒ&ÉT‘·T+~.

❁ Á|ü‹ Á|üD≤[ø± $uÛ≤>∑+˝À n+<äTu≤≥T˝À e⁄qï ì<ÛäT\‘√

@ ø±s¡´Áø£e÷\T neT\T #˚j·T>∑\yÓ÷, @$T #˚j·T˝ÒyÓ÷

>∑T]Ô+#ê*. Ç+<äTe\¢ Ç‘·s¡ e÷sêZ\ <ë«sê ì<ÛäT\ ùdø£s¡D≈£î

>∑\ neø±XÊ\qT nH˚«wæ+#·e#·TÃ.

❁ ∫qï Á|üD≤[ø± $uÛ≤>±\ Á|üD≤[ø£\qT ô|’ kÕúsTT˝À ø£ÿ{Ï>±

#˚]Ã |üs¡düŒs¡ dü+ã+<Ûä+ >∑\ yê{Ïì >∑T]Ô+#ê*.

❁ Ç<˚ düeTj·T+˝À á Á|üD≤[ø£\ìï+≥˙ õ˝≤¢ $πø+ÁBø£è‘·

Á|üD≤[ø£˝À #˚]Ã õ˝≤¢ Á|üD≤[ø± ø£$T{° ÄyÓ÷<ä+ bı+<ë*.

❁ |üs¡ yø£åD eédüú\qT, kÕe÷õø£ …ø£ÿ\ ‘·ìU° j·T+Á‘ê+>±\

qT HÓ\ø=˝≤Œ*.

yê]¸ø£ Á|üD≤[ø£\ ‘·j·÷Ø

❁ >∑‘· dü+e‘·‡s¡ Á|üD≤[ø£ neT\T >∑T]+∫ yê]¸ø£ düMTø£å

❁ >∑‘· dü+e‘·‡s¡+ Á|üD≤[ø£ neT\T˝À |ü⁄s√>∑‹, ˝À≥TbÕ≥¢qT |ü]

o*+#êø£, |ü+#·es¡¸ Bs¡È<ä]Ù Á|üD≤[ø£ qT+&ç rdüT≈£îì Á|üC≤

uÛ≤>∑kÕ«eT´+‘√ es¡Ôe÷q dü+e‘·‡sêìøÏ ÁbÕC…≈£îº C≤_‘ê ‘·j·÷Ø.

❁ ÁbÕ<Ûë˙´ø£]+∫q ÁbÕC…≈£î º\ neT\T≈£î kÕ+πø‹ø£, Ä]úø£

kÕ<Ûë´kÕ<Ûë´\qT Ksês¡T #˚j·T≥+.

- dæ&ç|æm, nbÕs¡T¶



m.m+.ÄsY- nbÕs¡T¶˝À eT÷&ÉTs√E\T ìs¡«Væ≤+∫q õ˝≤¢

|ü]wü‘Y eTTK´ ø±s¡´ìs¡«Vü≤D≤~Ûø±s¡¢ •ø£åD≤ düe÷y˚X¯+ |òæÁãe] 14,

2015q eTT–dæ+~.

á ø±s¡´Áø£e÷ìøÏ eTTK´ n‹~∏>± $#˚Ãdæq ‘Ó\+>±D sêh

|ü+#êj·TrsêCŸ XÊK n&çwüq Ÿ ø£MTwüqsY |æ. sêe÷sêe⁄ e÷{≤¢&ÉT‘·÷

õ˝≤¢ eTTK´ ìs¡«Vü≤D≤~Ûø±] n_Ûeè~Δ ø±s¡´Áø£e÷\qT neT\T

#˚j·T≥+˝À ÁX¯<ä› #·÷bÕ\Hêïs¡T. eTTK´+>± _ÄsYõm|òt/ ÄsYõ|æmdt

ø±s¡ Áø£e÷\T düø±\+˝À |üP]Ô #dæ ‘Ó\+>±D eTTKéT+Á‹ Ä•+∫q

|òü*‘ê\qT kÕ~Û+#ê\ì nHêïs¡T.

n+‘·≈£îeTT+<äT •ø£åD˝À bÕ˝§Zqï dæÇz\T ‘·eT |”&éu≤´ø˘qT

n+<äCÒdü÷Ô, nbÕs¡T¶ sTT∫Ãq •ø£åD ‘·eT $<ÛäT\ ìs¡«Vü≤D˝À

‘·«]‘·>∑‹ì ìs¡íj·÷\T #˚j·T&ÜìøÏ ™|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·T+<äì n+<äT≈£î

‘·–q $<Ûä+>± b˛Á>±yéTqT @sêŒ≥T #˚XÊs¡ì, Á|ü‹s√E |ü+#êj·Tr

eédüú\≈£î n+~+#·e\dæq n+XÊ\T, yê]ì eT]+‘· düeTs¡úe+‘·+>±

õ˝≤¢ |ü]wü‘Y eTTK´ø±s¡ ìs¡«Vü≤D≤~Ûø±s¡T\≈£î •ø£åD|üì#˚j·T{≤ìøÏ @ $<Ûä+>± ‘√&ÉŒ&ÉT‘êsTT n+XÊ\T ≈£L\+ø£wü+>±,

yêdüÔ$ø£ <äèwæº‘√ #·s¡Ã\˝À $e]+#·&É+ »]–+<äì nHêïs¡T.

á ø±s¡ Áø£e÷ìøÏ ø√s¡T‡ &Ó’¬sø£ºs¡T>± eéVü≤]+∫q C≤sTT+{Ÿ &Ó’¬sø£ºsY

¬ø. j·÷<äj·T´ e÷{≤¢&ÉT‘·÷, dæÇz \T Ç∫Ãq |”&éu≤´ø˘qqTdü]+∫

ø√s¡T‡ $wüj·÷\T eT]+‘·>± $düÔè‘· |üs¡∫ •ø£åD≤ ø±s¡´Áø£e÷\qT

bı+<äT|üs¡#·&É+ »s¡T>∑T‘·T+<äHêïs¡T.

nbÕs¡T¶ bòÕ´ø£©º ÄsY. l\øÏåà¶, »j·TbÕ˝Ÿ ¬s&ç¶ ‘·~‘·s¡T\T á

ø±s¡´Áø£eT+˝À bÕ˝§ZHêïs¡T.- dæ.m+.|æ.

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À 2004-11 \ eT<Ûä´ kÕ~Û+∫q 8% XÊ‘·+

dü÷ú\ C≤rj·T n_Ûeè~Δ (õ.&ç.|æ) eè~Δ ø±s¡D+>± <˚X¯+˝À

ù|<ä]ø£+ ‘·–Z+<äì ◊ø£´sê»´dü$T‹ Ädæj·÷, |üdæ|òæø˘ Ä]úø£

kÕe÷õø£ ø£MTwüHé (Çmdt|æm|æ) ù|s=ÿ+~.

õ&ç|æ eè~Δ πs≥T e\q ù|<ä]ø£+ 41.6% qT+&ç 32.7%

‘·–Z+<äì ‘Ó*|æ+~. B+‘√ 2015 Hê{ÏøÏ ù|<ä]ø±ìï dü>±ìøÏ

‘·–Z+#ê\Hêï yÓTT<ä{Ï düVü≤ÁkÕ_Δ n_Ûeè~Δ \ø£å´+ kÕ~Û+∫+<äì

◊mdtdæmdt yÓ\¢&ç+∫+~.

ÁbÕ<∏ä$Tø£ kÕúsTT˝À dü÷ÿ\T mHés√˝ŸyÓT+≥T, Á|üdü÷‹

eTs¡D≤\T dü+K´ ‘·>∑Z&É+, msTT&é‡, eT˝Ò]j·÷, {Ï._. e+{Ï

yê´<ÛäT\ ìj·T+Á‘·D, n&Ée⁄\ ô|+|üø£+, Á‘ê>∑T ˙s¡T \uÛÑ´‘·

e+{Ï n+XÊ\˝À uÛ≤s¡‘Y yÓTs¡T¬>’q Á|ü>∑‹ì ø£q|üs¡∫+<äì

◊mdtdæm|æ n_ÛÁbÕj·T|ü&ç+~.

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À ù|<ä]ø£+qT ‘·–Z+∫q õ&ç|æ eè~Δ

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ≈£î Á|ü‘˚´ø£ n_Ûeè~Δ bÕ´πøJ

πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ sêÁcÕºìøÏ Á|ü‘˚´ø£ n_Ûeè~Δ

bÕ´πøJì Á|üø£{Ï+∫+~. sêÁcÕº˝˝À yÓqTø£ã&çq ÁbÕ+‘ê˝…’q

sêj·T\d”eT ™‘·Ôsê+Á<Ûä õ˝≤¢\≈£î á bÕ´πøJ yÓ\¢&ç+∫+~.

2014-15 øÏ >±qT yÓTT‘·Ô+ 7 õ˝≤¢\≈£î >±qT ø√ÿ õ˝≤¢≈£î

50 ø√≥T¢ #=|ü⁄Œq yÓTT‘·Ô+ 350 ø√≥¢ yTs¡ bÕ πøJ Á|üø£{Ï+∫+~.

¬syÓq÷´ ˝À≥T≈£î eTs√ 500 ø√≥T¢ düVü‰j·÷ìï Á|üø£{Ï+∫+~.

eT+&É\ |ü]~Û˝Àì n˝≤¢|üPsY Á>±eT+˝À Ä~yês¡+

dü«#·Ã¤uÛ≤s¡‘Y ø±s¡ Áø£eT+˝À uÛ≤>∑+>± bÕ]Xó<äΔ |üqT\T #|ü{≤ºs¡T.

Á>±e÷ìøÏ #Ó+~q j·TTe»q dü+|òüT+ düuÛÑT´\T, dü«#·Ã¤uÛ≤s¡‘Y

yê\+{°s¡T¢, e÷´õø˘ ãdt dü+düú Á|ü‹ì<ÛäT\T ø£*dæ Á>±eT+˝Àì

bÕsƒ¡XÊ\ Äes¡DqT X¯óÁuÛÑ+ #˚XÊs¡T. Ä+»H˚j·TkÕ«$T Ä\j·T

|ü]düsê\qT XóÁuÛÑ+ #XÊs¡T. ø±s¡ Áø£eT+˝À •e≈£îe÷sY, kÕsTT\T,

»>∑BX¯«sYkÕ«$T, dü+Je, düTπswt, ãdü«sêCŸ, nXÀø˘, lìyêdt>ö&é

‘·~‘·s¡T\THêïs¡T.

n˝≤¢|üPsY˝À dü«#·Ã¤uÛ≤s¡‘Y



uÛÑ÷ dü+ã+<ÛäyÓTÆq #·{≤º\qT |ü>∑&É“+B>± neT\T #˚j·÷*

áHê&ÉT <˚X¯yê´|ü Ô+>± uÛ Ñ÷$T MT<ä n~Ûø£yÓT Æq e‹Ô&ç

m<äTs√ÿe&É+ »s¡T>∑T‘·T+~. s√E s√E≈£î ø£≥º&Ü\T, ìsêàD+

|ü\T¬s≥T¢ ô|]–+~. <ëì‘√ n≥T ìsêàD+, Ç≥T uÛÑ÷kÕ«eTT\T ‘·eT

uÛÑ÷eTT\qT |ü]s¡øÏå+#˚+<äT≈£î Á|üj·T‘·ï+‘√ Á|üuÛÑT‘ê«\ MT<ä ˇ‹Ô&ç

m≈£îÿyÓ’+~. á düeTj·T+˝À n~Ûø±s¡T\T e⁄qï uÛÑ÷s¡øÏå‘· #·{≤º\qT,

dü÷Á‘ê\qT neT\T #˚j·T{≤ìøÏ C≤>∑s¡÷ø£‘· eVæ≤+#ê\ì ≤´+&éôd `

ôV≤&é dæ.$. s¡eTD nHêïs¡T.

|òæÁãe] 26q m.m+.ÄsY-nbÕs¡T¶˝À ¬syÓq÷´ n~Ûø±s¡T\≈£î

- dæ.m+.|æ.

&ç|üP´{° ø£ …ø£ºsY, ‘·Vü≤d” ≤›sY, &ç|òüP´{° ‘·Vü≤d” ≤›s¡T\≈£î ªuÛÑ÷ dü+s¡ø£åD

#·{≤º\T dü+ã+~Û+∫q n+XÊ\ô|’ •ø£åD≤ ø±s¡´Áø£eT+ ìs¡«Væ≤+#ês¡T.

uÛ Ñ÷$Tô|’ ™qï ˇ‘·TÔ&ÉT\≈£î ‘·\y=>∑ Z≈£î+&É #·≥ºã<ä Δ+>±

eéVü≤]dü÷Ô kÕe÷qT´ìøÏ ≈£L&Ü yT\T #≈£LRsÃ+<äT≈£î |üì #j·÷\ì

n~Ûø±s¡T\≈£î á dü+<äs¡“I+>± dü÷∫+#ês¡T.

á •ø£åD≤ ø±s¡´Áø£eT+˝À ‘Ó\+>±D sêh+ qT+&ç Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚X`

sêh+ qT+&ç 26 eT+~ ¬syÓq÷´ n~Ûø±s¡T\T bÕ˝§ZHêïs¡T. ≤+&éôd˝

$uÛ≤>∑+ yês¡T Á|ü#·T]+∫q |ü\T |ü⁄düÔø±\qT á •ø£åD˝À bÕ˝§Zqï

yê]øÏ n+<äCÒXÊs¡T.


e÷]Ã 24 Á|ü|ü+#· ø£åj·T yê´~Û ~q+e÷]Ã 24 Á|ü|ü+#· ø£åj·T yê´~Û ~q+ø£åj·Tyê´~Û #ê˝≤ rÁeyÓTÆq n+≥Tyê´~Û. á yê´~Û }|æ]‹‘·TÔ\≈£î

e÷Á‘·y˚T k˛≈£î‘·T+<äì #ê˝≤ eT+~ nb˛Vü≤ |ü&ÉT‘·THêïs¡T. ø√¢eT+,

<∏Ó’sêsTT&é, E≥Tº ø±≈£î+&Ü $T–*q nìï X¯Øs¡ nej·Tyê\≈£î ø£åj·T

k˛ø£e#·TÃ. Ç~ @ ej·TdüTyê]¬ø’Hê sêe#·TÃ.

»HêuÛ≤˝À 100 eT+~˝À 40 eT+~øÏ ø£åj·T ø±s¡ø£ ÁøÏ$T XØs¡+˝ÀøÏ

Á|üy˚•düTÔ+~. ø±ì M]˝Àì s√>∑ìs√<Ûäø£X¯øÏ Ô e\¢ n~ yê´~Û>±

e÷s¡<äT. ôdø£qT≈£î ˇø£s¡T ø£åj·T yê´~Ûu≤]q |ü&ÉT‘·THêïs¡T. Á|ü|ü+#·

»HêuÛ≤˝À eT÷&√e+‘·T eT+~ ø£åj·T u≤~Û‘·T\T. ø£åj·T yê´~ÛÁ>∑düTÔ\T

<ä–Zq|ü⁄Œ&ÉT, ‘·T$Tàq|ü⁄&ÉT, N~q|ü⁄&ÉT, e÷{≤¢&çq|ü⁄Œ&ÉT,

™$Tàq|ü⁄Œ&ÉT ø£åj·T dü÷ø£åàJe⁄\T Ç‘·s¡T\≈£î >±* <ë«sê k˛≈£î‘êsTT.

ø£åj·T yê´~Û e∫Ãq e´øÏÔøÏ ∫øÏ‘·‡ #˚j·Tø£b˛‘˚ Ç‘·ì <ë«sê dü>∑≥Tq

@&Ü~˝À 10 qT+&ç 15 eT+~øÏ k˛≈£î‘·T+~. ø±˙ M]˝À O+&˚

s√>∑ìs√<Ûäø£ X¯øÏÔ Ä ÁøÏ$Tì #·+ù|düTÔ+~. s√>∑ìs√<Ûäø£ X¯øÏÔ ‘·–Zq|ü⁄&ÉT

ø£åj·T yê´~Û e#˚Ã neø±XÊ˝…≈£îÿe.

yê´~Ûø±s¡ø£ dü÷ø£åàÁøÏeTT\qT &Ü. sêãsYºø√#Y yÓTT<ä{ÏkÕ]>±

24 e÷sYÃ 1882 ˝À ø£qT>√Hêïs¡T. á s√EH˚ Á|ü|ü+#· ø£åj·T yê´~Û

~H√‘·‡e+>± »s¡T|ü⁄≈£î+≥THêï+1. á yê´~Û yÓTÆø√ u≤´ø°º]j·T+

≥T´ˇs¡Tÿ˝Àdædt nqT u≤ø°º]j·÷ <ë«sê edüTÔ+~.

yê´~Û \ø£åD≤\T

❋ eT÷&ÉT yêsê\≈£î ô|’>± <ä>∑TZ, ø£|òü+.

❋ kÕj·T+Á‘·+ sêÁ‹ düeTj·÷\‘√ ‘·s¡#·T>± »«s¡+ sêe≥+.

❋ ãs¡Te⁄ ‘·>∑TZ≥, Äø£* ‘·>∑TZ≥, ˙s¡dü+.

❋ <ä>∑TZ, ø£|òü+‘√ bÕ≥T s¡ø£Ô+ |ü&É≥+.

❋ ôV≤#Y.◊.$. øÏ >∑T¬s’q yê]˝À ø£åj·T yê´~Û sêe&ÜìøÏ neø±XyÓT≈£îÿe.

yê´~Û ìsêús¡D |üØø£å\T

ø£fiË¢ |üØø£å eT]j·TT #Ûêr ªmø‡μ πs <ë«sê ø£åj·T yê´~Û ìsêΔ]+#·e#·TÃ.

∫øÏ‘·‡

XØs¡+˝À ø£åj·T yê´~Û @ uÛ≤>∑+˝À Oqï|üŒ{Ïø° ∫øÏ‘·‡ e÷Á‘·+ ø£fÒ.

&Ó’¬sø˘º nã‡πs«wüHé <∏Ós¡|” (&Ü{Ÿ‡) <ë«sê Á|ü‹ Á|üuÛÑT‘·« ÄdüT|üÁ‘·T\˝À

™∫‘· ∫øÏ‘·‡ \_ÛdüTÔ+~. Äs¡T qT+&ç ‘=$Tà~ HÓ\\ bÕ≥T Áø£eT+

‘·|üŒ≈£î+&Ü yÓ’<ä´dü\Vü‰ô|’ eT+<äT\T yê&ç‘˚ ø£åj·Tyê´~Û |üP]Ô>±

‘·>∑TZ‘·T+~. yê&É≥+ yÓTT<ä\Tô|{Ïºq ø=ìï s√E˝À¢ s√–øÏ #ê˝≤ es¡≈£î

™|üX¯eTq+ \_ÛdüTÔ+~. ø±˙ eT<Ûä´˝À e÷ìy˚ùdÔ n~ eT+<äT\≈£î

˝§+>∑ì ø£åj·T yê´~Û>± e÷s¡T‘·T+~. n+<äTø£ì |üP]Ôø±\ ∫øÏ‘·‡

rdüT≈£î+≥÷ b˛wüø±Vü‰s¡+ rdüT≈£î+fÒ ø£åj·T yê´~Û ‘=+<äs¡>±

‘·–Zb˛‘·T+~.

- ¬ø. $<äT´\¢‘·


˝≤ú` ≥T ˝≤´+&é - uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡T¢|ü<∏äø±\qT ‘·j·÷s¡T#˚ùd Rø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ (n+fÒ Á|üjÓ÷>∑XÊ\)

qT+&ç á |ü<∏äø±\ \_Δb¥+<˚ Á>±MTD \_Δ<ës¡T\≈£î (n+fÒ RøåÁ‘· kÕúsTT

es¡≈£î) n+~+#·&Éy˚T. ˝≤ú` ≥T ˝≤´+&é Á|ü»\≈£î n+~+#·&ÜìøÏ

dü«#·ÃI+<ä ùde≈£î\ ÄeX¯ ø£‘· >∑T]Ô+∫+~. M] <ë«sê Á|üuÛÑT‘·« |ü<∏äø±\

|ü≥¢ C≤„q+ eT]j·TT ne>±Vü≤q ø£*Z+∫ ns¡TG˝…’q \_Δ<ës¡T\≈£î

|üP]Ô Á|üjÓ÷»Hêìï n+<äCÒj·T&É+ »s¡T>∑T‘·T+~..

á ˝≤ú` ≥T ˝≤´+&é (ø°-ø±´|t) ø±s¡´Áø£eT+ Á>±MTD Á|üC≤˙ø£+

düeTÁ>±_Ûeè~Δ \ø£å´+>± |üì#˚düTÔ+~. á ø±s¡´Áø£eT+˝À uÛ≤>∑+>±

ªuÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°sY‡μ nH˚ dü«#·Ã+<Ûä ùde≈£î\ <äfi≤ìï @sêa≥T

#˚dæ, M] <ë«sê Á|üuÛÑT‘·« |ü<∏äø±\qT, yê{Ï ìØí‘· \øå±´\ kÕ<Ûäq˝À

100 XÊ‘·+ $»j·T+ kÕ~Û+#˚+<äT≈£î á eédüú |üì #˚düTÔ+~. á

‘·s¡Vü‰ dü«#·ÃI+<ä ùde≈£î\ eédüú @sêa≥T <ë«sê Á|üuÛÑT‘·« |ü<∏äø±\

neT\T˝À Á|ü»\ uÛ≤>∑kÕ«eT´+ ô|]– ‘·<ë«sê Hêj·Tø£‘·«+,

bÕs¡<äs¡Ùø£‘·, yÓTs¡T¬>’q |üs¡ý˚ø£åD, Á|üuÛ≤eo\yÓTÆq |òü*‘ê\qT

kÕ~Û+#·>∑\eTì $X¯«dæ+#·&ÉyÓTÆq~.

Á|ü»\ uÛ≤>∑kÕ«e÷´ìï ô|+b¥+~+#·&ÜìøÏ Á|ü»\‘√ eTy˚Tø£+

ø±yê\+fÒ Á|üdüTÔ‘·+ eTq e<ä› ™qï j·T+Á‘ê+>∑+ dü]b˛<äT.

Ç+<äT≈£î>±qT, n+øÏ‘·uÛ≤e+‘√ ™qï ø£ dü«#·Ã+<ä ø±s¡ ø£s¡Ô\ ãè+<ä+

Á|ü‹ Á>±eT+˝Àq÷ @s¡a&Ü*. dü«#·Ã+<ä ø±s¡´ø£s¡Ô\ ãè+<ä+ Á>±MTD

≈£î≥T+u≤\‘√ düìïVæ≤‘·+>± j˚Ts¡a&É&Éy˚T >±ø£ kÕúìø£ Á|ü»\≈£î,

kÕúìø£ Á|üuÛÑT‘ê«\≈£î, Á|üuÛÑT‘·« XÊK\≈£î düVü‰j·Tø±]>± ™+≥÷ $$<Ûä

|ü<∏äø±\qT düÁø£eT+>± neT\T≈£î düVü≤ø£]+#ê*. Ç˝≤ #˚j·T&É+

e\¢ |ü]bÕ\q˝À düeTs¡Δ‘· ô|s¡>∑&Éy˚T ø±ø£, ‘·≈£îÿe Ks¡TÃ‘√ y˚T˝…’q

|òü*‘ê\T kÕ~Û+#·&ÜìøÏ neø±X¯+ ™+≥T+~.

düe÷»+˝À Á|ü»\T ne>±Vü≤q sêVæ≤‘·´+ e\¢ <√|æ&ûøÏ

>∑Ts¡e⁄‘·THêïs¡T. á <√|æ&û qT+&ç s¡øÏå+#·&ÜìøÏ j·TTe‘· eTT+<äT≈£î

e∫Ã kÕ«sêúìï M&ç <˚X¯uÛÑøÏÔ‘√ Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\˝À dü«#·ÃI+<ä ùde

#˚j·÷*. uÛÑ>∑‘Ydæ+>˘, kÕ«$T $y˚ø±q+<ä, >±+BÛJ, H˚‘êJ düTuÛ≤wt

#·+Á<äuÀdt e+{Ï yê] J$‘ê\ qT+&ç düe÷»ùde >∑T]+∫

‘Ó\TdüT≈£îH˚ $<Ûä+>± ‘·eT Á>±e÷\ ø=s¡≈£î ‘·eTyê] ø√dü+

|üì#˚j·T&É+ ‘·eT u≤<Ûä´‘·>± Ms¡T nqTø√&ÜìøÏ neø±X¯eTTqï~.

n+<äTø£H Á>±MTD≤_Ûeè~Δ eT+Á‹‘·« XÊK Á|ü‹ Á>±eT |ü+#êj·Tr\˝À

<äX¯\ yêØ>± sêh yê´|üÔ+>± 1,00,000 uÛ≤s¡‘· ìsêàDY yê\+{°s¡¢≈£î

•ø£åD Çyê«\ì ìs¡ísTT+∫+~.

uÛ≤s¡‘· ìsêàD yê\+{°s¡T¢ ìs¡«Væ≤+#·e\dæq ø±s¡´Áø£e÷\˝À

ø=ìï eTTKýÓTÆq$ -

uÛ≤s¡‘· ìsêàDY yê\+{°s¡T¢ ‘·eT≈£î Rø{≤sTT+∫q Á>±MTD

≈£î≥T+u≤\ yê]øÏ nqT≈£L\yÓTÆq düeTj·T+˝À yÓ[fl yêfi¯fl‘√

dü+Á|ü~+∫, ùdïVü≤|üP]‘·yÓTÆq yê‘êes¡D+˝À yê] ≈£î≥T+ã RøåeT

düe÷#êsê\‘√ ÁbÕs¡+_Û+∫ yê] ≈£î≥T+ã düeTdü´\ C≤_‘êqT

‘·j·÷s¡T #˚düTø√yê*.

n<˚ $<Ûä+>± Á|üuÛÑT‘·«|üs¡+>± \_Û+#˚ nìï ø±s¡´Áø£e÷\≈£î

dü+ã+~Û+∫q düeTdü´\T nìï ≈£î≥T+u≤\ qT+&ç ùdø£]+∫

C≤_‘êqT, Ä]úø£|üs¡yÓT Æq, Ä]úø£|üs¡+ ø±ì$ n<˚ $<Û ä+>±

kÕ+|òæTø£|üs¡yÓTÆq$, ≈£î≥T+ã|üs¡yÓTÆq$ ≈£L&Ü $uÛÑõ+#·Tø=ì yê{Ïì

dü+ã+~Û‘· yês¡T¶ yÓT+ãs¡T <äèwæºøÏ rdüT≈£îyÓfi≤fl*. yês¡T¶ yÓT+ãs¡T

n_ÛÁbÕj·÷\‘√ ø£*|æ dü+ã+~Û‘· ø£$T{°\ yêØ>± düeTdü´\qT

‘Ó*j·T|üsêÃ*. nìï ø£$T{°\T yê] n_ÛÁbÕj·÷\‘√ $˝ÒC` ø√

Ä]¶H˚wüHé ø£$T{°, Á>±eTdüuÛÑøÏ düeT]a+#ê*.

Á>±eT |ü+#êj·TrøÏ düeT]a+#·&É+ e\q Çø£ÿ&É mìï düeTdü´\T

|ü]wüÿ]+#·ã&É‘êjÓ÷qì #·]Ã+∫q ‘·s¡Tyê‘· $T–*q$ eT+&É ≤ìøÏ

|ü+bÕ*. Ç+ø± ø=ìï düeTdü´\T |ü]cÕÿs¡yÓTÆq ‘·s¡Tyê‘·, $T–*q

yê{Ïì õ˝≤¢ |ü]wü‘Y≈£î |ü+bÕ*. uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡T¢ yê]

|ü]~Û Àì nìï ≈£î≥T+u≤\‘√ eT+∫ dü‘·‡++<Ûë\T HÓ\ø=\Taø√yê*.

yê]‘√ e´øÏÔ>∑‘· |ü]#·j·÷\qT ô|+b¥+~+#·Tø√yê*. yê] kÕ<Ûäø£,

u≤<Ûäø±\qT zs¡Ta‘√ $Hê*. Ç+<äT≈£î e´øÏÔ>∑‘· #·s¡Ã\T, kÕeT÷Væ≤ø£

#·s¡Ã\T <√Vü≤<ä|ü&É‘êsTT. düeTdü´ ‘·˝…‹Ôq|ü⁄a&ÉT Ä düeTdü´ |ü≥¢

düa+~+#˚ rs¡T, düeTdü´ |ü]cÕÿs¡+ |ü≥¢ #·÷ù| #=s¡e, Á>±eTdüTú\˝À



uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡T ¢ |ü≥¢ qeTàø±ìï ô|+b¥+~+∫,

dü‘·‡+ã+<Ûë\T ø=qkÕR>˝≤ <√Vü≤<ä|ü&É‘êsTT.

Á>±eT |ü+#êj·Tr˝À Ç+‘·≈£î eTTqTù| uÛ≤s¡‘· ìsêàD yê\+{°s¡T¢

m+|æø£ »]– yês¡T •ø£åD b¥+~ ™qï≥¢sTT‘˚, MT Hêj·Tø£‘·«+˝À

Á>±eT |ü+#êj·Tr |ü]~Û˝À MTs¡T neT\T #˚j·TuÀj˚T n_Ûeè~Δ

ø±s¡´Áø£e÷\˝À yê]ì uÛ≤>∑kÕ«eTT\qT #˚j·T+&ç.

ˇø£y˚fi¯ Á>±eT |ü+#êj·Tr |ü]~Û˝À uÛ≤s¡‘· ìsêàD yê\+{°s¡T¢

˝Òø£b˛‘˚, uÛ≤s¡‘· ìsêàD yê\+{°s¡¢ uÛ≤eq >∑T]+∫ dü«#·ÃI+<ä+>±

eTT+<äT≈£î e#˚Ã 18 dü+e‘·‡sê\ ô|’ã&çq j·TTer, j·TTe≈£î\T

m≥Te+{Ï Á|ü‹|òü\+ Ä•+#·≈£î+&Ü, bÕØº\‘√ ì$T‘·Ô+ ˝Ò≈£î+&Ü

|üì#˚ùd dü«uÛ≤e+ ø£*–, eT+∫ e÷≥ø±], ø£\T|ü⁄>√\T‘·q+ e+{Ï

\ø£åD≤\T >∑\ e´≈£îÔ\qT m+|æø£ #˚dæ uÛ≤s¡‘· ìsêàD yê\+{°s¡T¢>±

#˚]a+#·e#·TÃqT. Á>±eT |ü+#êsTTr |ü⁄s√_Ûeè~ΔøÏ yê] dü«#·ÃI+<ä

ùde\qT ™|üjÓ÷–+#·Tø√e#·TÃqT. Á|üC≤ Á|ü‹ì~Û>± m+|æø£

nsTTqyês¡T ≈£L&Ü uÛ≤s¡‘· ìsêàD yê\+{°sY>± #˚] q\T>∑T]ø°

Ä<äs¡Ù+>± ì\ee#·TÃ.

uÛ≤s¡‘· ìsêàD yê\+{°s¡¢≈£î dü+ã+~Û+∫q |üP]Ô düe÷#ês¡+,

uÛ≤s¡‘· ìsêàD yê\+{°s¡T ¢>± #˚s¡{≤ìøÏ MT eT+&É\ Á|üC≤

|ü]wü‘Y ø±sê´\j·T+˝Àì j·T+.|æ.&ç.zì >±ì, õ˝≤¢ Á|üC≤|ü]wü‘Y

ø±sê´\+˝Àì õ˝≤¢ •ø£åD≤ n~Ûø±s¡T\qT >±ì dü+Á|ü~+#·e#·TÃqT eT]

j·TT.m.j·T+.ÄsY.-nbÕsY¶, ôV’≤<äsêu≤<é ì ≈£L&Ü dü+Á|ü~+#·e#·TÃqT.

- dæ.mHé.ÄsY.m+.


sêh yê´|ü Ô+>± nìï Á>±e÷˝À¢ j·TT<ä Δ ÁbÕ‹|ü~ø£q

eTVü‰‘êà>±+BÛ C≤rj·T Á>±MTD ™bÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£+ |üqT\T

ÁbÕs¡+_Û+#ê\ì |ü+#êj·TrsêC XÊK eT+Á‹ l ¬ø. ‘ês¡ø£sêe÷sêe⁄

Ä<˚•+#ês¡T.

™bÕ~ÛVü‰MT |ü<∏äø£+ ù|<ä Á|ü»\ Vü≤≈£îÿ nì, á |ü<∏äø£+

ì]«|òüTï+>± ø=qkÕR>˝≤ õ˝≤¢ ø£˝…ø£ºs¡T¢, eT+&É˝≤_Ûeè~Δ n~Ûø±s¡T\T

#·s¡´\T rdüTø√yê\Hêïs¡T, dü∫yê\j·T+˝À ø£˝…ø£ºs¡¢‘√ ™bÕ~ÛVü‰MT

|ü<∏äø£+ô|’ ™qï‘ê~Ûø±s¡T\‘√ ø£*dæ eT+Á‹ M&çjÓ÷ ø±qaI¬sHé‡

ìs¡«Væ≤+#ês¡T. õ˝≤¢˝À ™bÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£+ |üqT\T »s¡T>∑T‘·Tqï

rs¡Tô|’ eT+Á‹ Rø{°ÄsY ìs¡«Væ≤+#ês¡T.

q\¢>=+&∑, eTVü≤ã÷u`q>∑sY, es¡+>∑˝`, ø£Ø+q>∑sY õ˝≤¢˝À¢ ™bÕ~Û

Vü‰MT |ü<∏äø£+ u≤>± yÓqTø£ã&ç ™+~. ø£˙dü+ C≤rj·T Á|üe÷D≤\

kÕúsTT˝À Á|üe÷D≤\T kÕ~Û+#·ø£b˛e&É+ô|’ ndü+‘·è|æÔ e´ø£Ô+ #˚XÊs¡T.

™bÕ~Û |üqT\T yÓTs¡T>∑T|ü&Ü*‡q nedüs¡+ ™+<äì Äj·÷ õ˝≤¢\

ø£˝…ø£ºs¡¢≈£î dü÷∫+#ês¡T. Á>±e÷˝À¢ ™bÕ~ÛVü‰MT |ü<∏äø£+ |üqT\T

ÁbÕs¡+_Û+#ê\ì, ˝Ò≈£î+fÒ ÁX¯eTX¯øÏÔ dü+|òü÷\ ™bÕ~ÛøÏ ‘êeTT

@sêa≥T #˚dæq {À˝` Á|ò” HÓ+ãsY 1800 200 1001øÏ bò˛Hé #˚j·÷\ì

eT+Á‹ dü÷∫+#ês¡T.

™bÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£+˝À u≤>± |üì#˚düTÔqï ◊Rø|” Rø+Á<ë\≈£î

>√&ÍqT¢, Á&Ó’sTT+>˘ bòÕ+ ìsêàD+, e´øÏÔ>∑‘· eTs¡T>∑T<=&É¢ ìsêàD+

#˚|ü{≤º\Hêïs¡T. Á|üuÛÑT‘·« düú\+ ˝Òì #√≥ õ˝≤¢ ø£˝…ø£ºs¡T¢, ÄØ¶y√\T

düú\+ ùdø£]+#˚+<äT≈£î #·s¡´\T rdüTø√yê\ì eT+Á‹ Ä<˚•+#ês¡T.

Rø+Á<ä+ ™bÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£+ô|’ |ü]$T‘·T\T $~ÛdüTÔ+<äqï H˚|ü<∏ä +˝À

<ëìï rÁe+>± e´‹RsøÏ+#êeTì >∑Ts¡TÔ #XÊs¡T. Røs¡fi˝À »]–q <äøÏåD≤~

sêÅcÕº\ Á>±MTD≤_Ûeè~Δ eT+Á‘·T\ düe÷y˚X¯+˝À ™bÕ~Û Vü‰MT

|ü<∏äø£+ ø=qkÕ–+#ê\ì ‘êqT |ü≥Tº|ü{≤ºqì, Ç˝≤+{Ï H˚|ü<∏ä´+˝À

á |ü<∏äø±ìï düeTs¡Δe+‘·+>± neT\T #˚j·÷*‡q nedüs¡+ ™+<äì

ø£˝…ø£ºs¡¢≈£î dü÷∫+#ês¡T.

|ü\T õ˝≤¢ À¢ ™bÕ~Û |ü<∏äø£+ ìs¡«Vü≤D dü+‘·è|æÔø£+>± dü+‘·è|æÔø£s¡+>±

˝Ò<äì eT+Á‹ nHêïs¡T. Ç+<äT≈£î dü¬s’q Á|üD≤[ø£\‘√ eTT+<äT≈£î

sêyê\ì ø£ …ø£ºs¡¢øÏ Ä<˚XÊ*#êÃs¡T. m+|”&ûy√\qT ™bÕ~ÛVü‰MT |ü<∏äø£+

Áb˛Á>±+ Ä|ò”düs¡T¢>± ìj·T$T+∫Hê, Ç|üa{Ïes¡≈£î Ä u≤<Ûä´‘·\T

|üP]Ô>± d”«ø£]+∫q≥Tº ø£q|æ+#·&É+ ˝Ò<äì nHêïs¡T. m+|”&ûy√\‘√

yêsêìø√kÕ] düMTø£å ìs¡«Væ≤+#ê\ì ø£˝…ø£ºs¡¢qT Ä<˚•+#ês¡T.

õ˝≤¢˝À¢ |ü+#êj·TrsêC` ø£$TwüqsY nì‘ê sê+#·+Á<äHé

|üs¡´{Ï+#ê\ì, Á|ü‹ õ˝≤¢ qT+∫ düeTs¡Δe+‘·+>± ™bÕ~Û Vü‰MT

|ü<∏äø£+ neT\T »]R>˝≤ #·s¡´\T rdüTø√yê\ì ø√sês¡T. sêh+˝À

ø£s¡Te⁄ #Ûêj·T\T HÓ\ø=qï+<äTq ™bÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£+ |üqT\T

ù|<ä\øÏ ™|üX¯eTq+ ø£*akÕÔj·Tì, 100 s√E\ ™bÕ~ÛVü‰MT |ü<∏äø£+

\øå±´ìï #˚s¡Tø√yê\ì eT+Á‹ Rø{°ÄsY Ä<˚•+#ês¡T.

Rø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Ç∫Ãq q÷‘·q e÷s¡Z<äs¡Ùø±\ neT\T˝À uÛ≤>∑+>±

ãjÓ÷yÓTÁ{Ïø˘ $<Ûëq+˝À ≈£L©\ qyÓ÷<äT, yÓTTu…’˝` e÷ì≥]+>˘

dædüºyéT yÓTT<ä˝…’q n+XÊ\qT ‘·|üaø£ #˚|ü{≤º\ì eT+Á‹ dü÷∫+#ês¡T.

™bÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£+˝À n$˙‹ #√≥T #˚düT≈£î+fÒ ø£]Fq #·s¡´\T

™+{≤j·Tì ôV≤#·Ã]+#ês¡T.

M& çj Ó÷ ø±qa I ¬sH é ‡˝À | ü+#êj·TrsêC ` XÊK eTTK´

ø±s¡ <ä]Ù l RseT+&é |”≥sY, &Ó’¬sø£ºsY leT‹ nì‘ê sê+#·+Á<äHé, Á|æì‡|ü `

ø±s¡´<ä]Ù eT]j·TT ôdsYa d”áy√ l @. eTTs¡[ bÕ˝§ZHêïs¡T.

™bÕ~Û Vü‰MT

Á|ü»\ Vü≤≈£îÿ

- õ.z.{Ï.


‘Ó\+>±D˝À düe÷»+˝À Äs¡T XÊ‘·+ »HêuÛ≤ \+u≤&û Ò. n+fÒ

ÁÁ|ü‹ |ü<äVü‰s¡T eT+~˝À ˇø£s¡T \+u≤&û yês¡T ñ+{≤s¡T. Ç+‘·{Ï

Á|ü<ÛëqyÓTÆq ‘Ó>∑ Ç|üŒ{Ïø° ù|<ä]ø£+˝ÀH˚ ñ+~. m˝≤+{Ï e÷s¡TŒ

˝Ò<äT. uÛÑ÷kÕ«eTT\ <ä>∑Zs¡ ªu≤+#·Hé <=sê... |üìe«+&ç...μ n+≥÷

ÁbÕ<Û˚j·T|ü&ÉT‘·÷ ã‹πøyês¡T.

ø±˙ Ä s√E e÷Á‘·+ yê] ã‘·T≈£î˝À¢ ø=‘·Ô eT\T|ü⁄.

n~ 2005. Ä>∑düTº 21.

n|üa{Ï Á|ü<Ûëì &Üˆˆ eTH√àVü≤Hédæ+>˘ yÓT<äø˘ e#êÃs¡T. nj·Tq |üø£ÿH˚

n|üŒ{Ï eTTKéT+Á‹ yÓ’mdt sê»X‚Ks¡ ¬s&ç¶, Ç‘·s¡ eT+Á‘·T\‘√

bÕ≥T õ˝≤¢ ø£˝…ø£ºsY _ yÓ+ø£fÒX¯+ ≈£L&Ü ñHêïs¡T. n~ Ä~yêd”\≈£î

uÛÑ÷|ü+|æD° ø±s¡´Áø£eT+.

ªÇ+~s¡ Å|üuÛÑμ |ü<∏äø£+˝À uÛ≤>∑+>± X¯e÷ï|üPsY |ü+#êsTTr˝Àì

e÷]Ã 8 - n+‘·sê®rj·T eTVæ≤fi≤ ~H√‘·‡e+ dü+<äs¡“+>± ˇø£ –]»q eTVæ≤fi¯ $»j·T Á|ükÕΔq+

ã+>±s¡T |ü+≥\ kÕ>∑T˝À u≤H√‘·T >∑Tõ] ø=#ÓÃs¡T \+u≤&Ü ‘·+&Ü≈£î #Ó+~q Çs¡yÓ’ eT+~ Ä~yêd”\≈£î

30 mø£sê\ Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷$Tì |ü+|æD° #˚XÊs¡T.n+<ä]ø° |ü{≤º*∫Ã

nbÕ´j·T+>± ø£s¡#ê\q+ #˚XÊs¡T. Ç˝≤ uÛÑ÷$Tì bı+~q yê]˝À

>∑Tõ], <˚$*, eTT<ëe‘Y sêyéTJ ≈£L&Ü ñHêïs¡T. ‘·s¡‘·sê\T>±

ø=+&É\ eT<Ûä´ >=Á¬s\qT, |üX¯óe⁄\qT y˚T|ü⁄‘·÷, ~≈£Lÿ yÓTT≈£Lÿ

˝Ò≈£î+&Ü ã‘·T≈£î‘·Tqï yês¡T kı+‘· uÛÑ÷$TøÏ j·T»e÷qT\e&É+‘√

|ü+&ÉT>∑ #˚düT≈£îHêïs¡T.

nsTT‘˚ ñs¡TeTT\T, yÓTs¡T|ü⁄\≈£î |ü+≥\T |ü+&Ée⁄>±....

uÛÑ÷|ü+|æD° nsTT‘˚ »]–+~ ø±˙, yê]øÏ∫Ãq ã+»s¡T uÛÑ÷$T˝À

kÕ>∑T yÓTT<ä\T ø±˝Ò<äT. ø=+&Ésêfi¯¢ eT<Ûä´ ˙{Ï dü<äTbÕj·T+ ˝Òø£

|ü+≥\T m˝≤ |ü+&ç+#ê˝À Ä ù|<ä –]»qT\≈£î ‘Ó*j·T<äT.

|òæÅue] 14, 2015.

yÓT<äø˘ |ü≥ºD+˝Àì ≈£Ls¡>±j·T\ e÷¬sÿ{Ÿ _J>± ñ+~.



∫≈£îÿ&ÉT,≥e÷{≤, kıs¡ ø±j·T\T, ø=‹Ô$Ts¡, $T]Ã neTTà‘√+~

u≤H√‘·T >∑Tõ].

ns¡>∑+≥˝À düs¡Tø£+‘ê nsTT b˛sTT+~. ≈£Ls¡>±j·T\T neTà>±

e∫Ãq Äs=+<ä\ s¡÷bÕj·T\qT …ø£ÿ ô|≥Tº≈£î+≥÷ ‘·+&Ü≈£î ãj·T\T

<˚]+<ëyÓT... n|ü⁄&ÉT y˚T+ ÄyÓTqT |ü\ø£]+#ê+. Å|üuÛÑT‘·«+ Ç∫Ãq

uÛÑ÷eTT˝À¢ @+ #˚düTÔHêïs¡T, m˝≤ ã‘·T≈£î‘·THêïs¡ì n&ç>±+.

u≤H√‘·T >∑Tõ] ˇø£ÿkÕ] |ü<˚fi¯ ¢ >∑‘·+˝ÀøÏ yÓ[¢... Ç˝≤

#Ó|ü⁄Œø=∫Ã+~...

ªªÁ|ü<ÛëqeT+Á‹ e÷¬ø’‘˚ uÛÑ÷|ü+|æD° #˚dæ+&ÉTø±˙, <ëì˝À m≥¢

|ü+≥\T |ü+&ç+#ê˝À ns¡Δ+ ø±˝Ò<äT. m+<äTø£+fÒ Ä uÛÑ÷eT+‘ê

ø=+&É\ øÏ+<ä sêfi¯ó¢,eTTfi¯¢ bı<ä\‘√ ñqï~. <ëìì #·<äTqT #˚düT≈£îH˚

k˛ÔeT‘·T e÷≈£î Ò<äT. {Ï dü<äTbÕj·T+ Ò<äT. >∑≥¢H˚ <ëìì e~˝Òdæ

m|üŒ{Ï˝≤π> ãj·T≥ |üqT\≈£î b˛j˚T{Àfi¯¢+ ... Ç≥¢H˚ ~≈£îÿ‘√#·ì

dæΔ‹˝À Hê\Tπ>+&ÉT¢ >∑&çù|dæq+.... dü]>±Z Ä düeTj·T+˝À düsêÿs√fi¯ó¢

ñbÕ~Û Vü‰MT |üqT\‘√ e÷ uÛÑ÷$Tì u≤>∑T#˚düT≈£îH˚˝≤ #˚dæ+Á&ÉT...μμ

nì >∑‘·+ >∑Ts¡TÔ≈£î #˚düT≈£î+~ >∑Tõ].

m|ü⁄&Ó’‘˚ yêfi¯¢ ‘·+&Ü˝À eTVü‰‘êà>±+BÛ C≤rj·T ñbÕ~Û Vü‰MT

|ü<∏äø£+ yÓTT<ä˝…’+<√ yês¡T yÓqøÏÿ ‹]– #·÷&É ˝Ò<äT. C≤uŸ ø±s¡T¶\T

bı+~ uÛÑ÷eTT\qT n_Ûeè~› #˚düTø=ì #Ós¡≈£î, ø±j·T>∑÷s¡\T kÕ>∑T

#j·T&É+ yÓTT<ä\T ô|{≤ºs¡T. ø£ uÀs¡T ydüTø=ì ô|’|t\ <ë«sê uÛÑ÷$Tì

‘·&ÉT|ü⁄‘·THêïs¡T. ø=#ÓÃs¡T \+u≤&Ü ‘·+&Ü˝À >∑Tõ] ≈£î≥T+ã+

|ü+≥\ kÕ>∑T˝À #·Ts¡T>±Z |üì#˚kÕÔs¡T.

ìs¡+‘·s¡+ ÅX¯eT‘√ düdü´XÊéT\+...

ø=#ÓÃs¡T ‘·+&Ü˝À ‘·q eT÷&Óø£sê\ uÛÑ÷$T˝À n+>∑Tfi¯+

≈£L&Ü eè<Ûë ø±≈£î+&Ü >∑Tõ] nH˚ø£ s¡ø±\ |ü+≥\T |ü+&çk˛Ô+~.

≈£Ls¡>±j·T\ e÷¬sÿ{Ÿ ≈£î eT<Ûäés¡TÔ\ MT<ä Ä<Ûës¡|ü&É≈£î+&Ü ‘êqT

ñ‘·Œ‹Ô #dæq ~>∑Tã&çì ‘êH dü«j·T+>± neTTàø=ì ‘·q ø£cÕºìøÏ ‘·–q

Á|ü‹|òü\+ bı+<ä≥+ á Ä~yêd” eTVæ≤fi¯ $»j·÷ìøÏ eTs√ ø±s¡D+.

n¬sø£s¡+˝À ∫≈£îÿ&ÉT, ≥e÷{≤, kıs¡, |ü∫Ã$T]Ã, eT]ø=+‘·

uÛÑ÷$T˝À u…+&Éø±j·T\T Ä≈£î≈£Ls¡\T, eTs√ mø£s¡+˝À #Ós¡≈£î,

yÓTTø£ÿC§qï |ü+&çk˛Ô+~. bı\+>∑≥¢ô|’ fÒ≈£î #Ó≥¢qT ô|+#·T‘√+~.

ˇø£ uÀs¡T u≤$ì @sêï≥T #˚düTø=ì ô|’|ü⁄\ <ë«sê ˙{Ïì |ü+≥\≈£î

n+~k˛Ô+~. ñ<äj·T+ qT+&ç kÕj·T+Å‘·+ es¡≈£î bı\+ |üqT\T

#˚düT≈£î+≥÷, yêsêìø√kÕ] |ü+&çq ≈£Ls¡>±j·T\qT ø√dæ yê{Ïì ‘êH˚

dü«j·T+>± Ä{À˝À y˚düTø=ì |ü~ øÏ˝À MT≥s¡¢ <ä÷s¡+˝Àì yÓT<äø˘

e÷¬sÿ{ŸøÏ yÓ[¢ neTTà‘√+~.

n+‘·s¡|ü+≥\‘√ n_Ûeè~›

nìï Ks¡TÃ\T b˛q÷ πøe\+ ≈£Ls¡>±j·T\ MT<ä s√E≈£î

nsTT<äTe+<ä\ es¡≈£î dü+bÕ~k˛Ô+~.

>∑‘· dü+e‘·‡s¡+ #Ós¡≈£î mø£sêìøÏ 50 ≥qTï\≈£î ô|’>± |ü+&ç+∫

s¡÷. 80 y˚\≈£î ô|’>± Ä<ëj·T+ bı+~q≥Tº e÷≈£î $e]+∫+<ëyÓT.

|ü+≥\ kÕ>∑T˝À ÄyÓT kÕ~ÛdüTÔqï Å|ü>∑‹ì #·÷dæq n<˚ ‘·+&Ü≈£î

#Ó+~q eTT&Üe‘YsêyéTJ, |ü⁄˝≤´, u≤H√‘·T <˚$*, \+u≤&çsê+»

≈£L&Ü ÄyÓT u≤≥˝À eTT+<äT≈£î kÕ>∑T‘·THêïs¡T. e], yÓTTø£ÿC§qï,

ø±j·T>∑÷s¡\T |ü+&çdü÷Ô @&Ü~øÏ s¡÷. 3 \ø£å\ es¡≈£î Ä<ëj·T+

bı+<äT‘·THêïs¡T.

Ç|ü⁄&ÉT M¬ses¡÷ uÛÑ÷kÕ«eTT\ <ä>∑Zs¡ ªu≤+#·qT <=sêμ n+≥÷

≈£L© ø√dü+ |ü&ç>±|ü⁄\T |ü&É≥+ ˝Ò<äT. ã+»s¡T uÛÑ÷eTT\qT

ã+>±s¡+>± e÷sêÃs¡T. kı+‘· uÛÑ÷eTT˝À¢H˚ kÕ>∑T#˚dü÷Ô Äq+<ä+>±,

Ä‘·à$XÊ«dü+‘√ ã‘·T≈£î‘·THêïs¡T. |æ\¢\qT #·~$+#·T≈£î+≥THêïs¡T.

ªªe÷≈£î eTs¡T>∑T <=&ÉT¢ ˝Òe⁄, ‘·+&ÜøÏ dü¬s’q s√&ÉT¶ ˝Ò<äT. yê{Ïì

ÇùdÔ Á>±e÷ìï |ü]X¯óÁuÛÑ+>± ñ+#·T≈£î+{≤+μμ nì Å|üuÛÑT‘ê«ìï

ø√s¡T‘·T+~ u≤H√‘·T >∑Tõ]. - XÊ´+yÓ÷Vü≤Hé, s¡÷s¡˝ŸMT&çj·÷

9440595858

ÄVü‰s¡ <ÛëHê´\ ™‘·a‹Ôù|ù|<ä]ø£+ Äø£* #êe⁄\≈£î <ë] rdüTÔ+~. <X+˝À ‘·–qìï ÄVü‰s¡ <ä]ø£+ Äø£* #êe⁄\≈£î <ë] rdüTÔ+~. <X+˝À ‘·–qìï ÄVü‰s¡

<ÛëHê´\T ™‘·Œ‘·ÔsTTq Äø£* #êe⁄\qT ìs√~Û+#·˝Òø£b˛‘·THêï+. <ÛëHê´\T ™‘·Œ‘·ÔsTTq Äø£* #êe⁄\qT ìs√~Û+#·˝Òø£b˛‘·THêï+.

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À 33% ù|<äyês¡THêïs¡T. ÄVü‰s¡ <ÛëHê´\ ™‘·Œ‹Ô uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À 33% ù|<äyês¡THêïs¡T. ÄVü‰s¡ <ÛëHê´\ ™‘·Œ‹Ô

2013-14˝À Ç+&çj·÷˝ÀkÕ~Û+∫+<äì πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·« eékÕj·T 2013-14˝À Ç+&çj·÷˝ÀkÕ~Û+∫+<äì πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·« eékÕj·T

eT+Á‹‘·« XÊK $&ÉT<ä\ #˚dæq ˝…ø£ÿ\TqT ã{Ïº ‘Ó\TdüTÔ+~.eT+Á‹‘·« XÊK $&ÉT<ä\ #˚dæq ˝…ø£ÿ\TqT ã{Ïº ‘Ó\TdüTÔ+~.

>√<ÛäTeT\ ™‘·Œ‹Ô 96 yÓTÁ{Ïø˘ ≥qTï\T, e]<Ûëq´+ 106.5

yÓTÁ{Ïø˘ ≥qTï\T ]ø±s¡T¶ kÕúsTT˝À ™‘·Œ‹Ô nj·÷´sTT. ø±s¡D+

yê‘·es¡D+ nqT≈£L\‘· e\q, ms¡Te⁄\T ÄVü‰s¡ $<Ûëq+ |ü]XÀ<Ûäq

dü+düú (◊m|òt|æÄsY◊) yÓ\¢&ç+∫+~. nsTT‘˚ >√¢ã˝Ÿ ÄVü‰s¡ <ÛëHê´\

nedüs¡‘· 60% 2050 Hê{ÏøÏ ™+≥T+<äì m|òtmz n+#·Hê y˚dæ+~.

Á|ü|ü+#· <Ûëq´ ™‘·Œ‘·TÔ\T q÷‘·q+>± n~Ûø£ ™‘·Œ‘·TÔ\T

kÕ~Û+#êsTT 2,534 $T*j·THé ≥qTï\T 2014øÏ ô|]>±sTT. n+fÒ

2013 ø£+fÒ 13 $T*j·THé ≥qTï\T ô|]–q≥T¢ ◊ø£ sê»´dü$T‹ ÄVü‰s¡

eékÕj·T dü+düú ˝…ø£ÿ\T ‘Ó\T|ü⁄‘·THêïsTT.

ˇø£ <äXÊãΔ+˝À ÄVü‰s¡ <Ûëq´ –+»\T ™‘·Œ‹Ô 25% ô|]–q≥T¢

‘Ó*|æ+~. m|òtmz Á|ü|ü+#· <˚XÊ\˝À Äø£* #êe⁄\T dü+uÛÑ$+#·{≤ìøÏ

ø±s¡D+ ù|<ä]ø£+ ÄVü‰s¡<ÛëHê´\THêï ≈£L&Ü Á|ü»\T Äø£*‘√

u≤<Ûä|ü&ÉT‘·THêïs¡T. ø£qTø£ n+<äT≈£î ø£èwæ #˚j·÷\qï m|òtmz

n~Ûø±s¡T\T |æ\T|ü⁄ì#êÃs¡T.◆



uÛ≤s¡‘·<X eékÕj·T s¡+>∑+˝À 80% eTVæ≤fi\T |üì#düTÔHêïs¡T.

$‘·ÔHê\T u≤>∑T#˚j·T&É+, X¯ó~Δ #˚j·T&É+, m+&Éu…≥º&É+, $‘·Ôq+

Hê≥T¢y˚j·T&É+, ˙s¡T ø£≥º&É+ ø£\T|ü⁄ rj·T&É+, ø√‘·\T ø√j·T&É+,

ø£˝≤¢\T u≤>∑T #˚j·T&É+ #˚kÕÔs¡T. Ç+ø± yÓ÷|ü⁄\T yÓ÷j·T&É+, ø£+~,

#Ós¡≈£î e+{Ï$ qs¡ø£&É+, <ä÷~rj·T&É+, $Ts¡|ü, bı>±≈£î Áπ>&ç+>˘

#˚j·T&É+ yÓTT<ä˝…’q mH√ï eékÕj·T|üqT\qT eTVæ≤fi¯\T #˚|ü{Ïº

düeTs¡úe+‘·+>± #˚dü÷Ô ™+{≤s¡T. eékÕj·÷<Ûë]‘· ˝…ø£ÿ\ Á|üø±s¡+

H˚&ÉT ø£ mø£s¡+ e] |ü+≥˝À 52 eT+~ |üì #˚ùdÔ yê]˝À 42 eT+~

eTVæ≤fi¯\T, 10 eT+~ e÷Á‘·y˚T |ü⁄s¡TwüT\T |üì#˚düTÔHêïs¡T.

nsTT‘˚ M]øÏ#˚Ã y˚‘·Hê\T e÷Á‘·+ düe÷q+ ø±<äT ˇπø

|üìøÏ |ü⁄s¡TwüT\≈£î, eTVæ≤fi¯\≈£î ≈£L* Rs≥T¢ y˚s¡T>± ™+{≤sTT.

Á>±e÷\˝À ôw&É÷´\T¶ ≈£î˝≤\T ôw&É÷´\T¶ ‘Ó>∑\ eTVæ≤fi¯˝À¢ uÛÑs¡Ô

bÕ˝Òs¡T>± ™+fÒ n‘·ì ≈£î≥T+ã+ yÓTT‘·Ô+ j·T»e÷ì Ç+{Ï|üqT\T

#˚j·÷*. n+<äT≈£î>±qT @ ≈£L©/ y˚‘·q+ #Ó*¢+#·s¡T. |üPs¡«ø±\+

qT+&ç >∑eTì+∫q≥¢sTT‘˚ düe÷» |ü]D≤eT+˝À Ád”Ô\T yÓTT<ä≥

eékÕj·T<ës¡T\T>± ™Hêïs¡T.

|ü⁄s¡TwüT&ÉT y˚≥≈£î yÓ[‘˚ Ád”Ô\T ÄVü‰s¡ ùdø£s¡D, eékÕj·T+,

eékÕj·÷ìøÏ nedüs¡yÓTÆq ãT≥º\T, ≈£î+&É\T #˚j·T&É+ #˚ùd

yês¡T. |ü]D≤eT Áø£eT+˝À e∫Ãq nH˚ø£ e÷s¡TŒ\˝À eékÕj·T

|ü]ø£sê\ n_Ûeè~Δ, ™‘·Œ‹Ô dü+ã+<Ûë\˝À e∫Ãq e÷s¡TŒ\ e\¢

Ád”Ô\˝À n‘·´~Û≈£î\T eékÕj·T ø±]à≈£î\T>± e÷sês¡T. uÛÑ÷$Tô|’

yê]øÏ @ $<ÛäyÓTÆq Vü≤≈£îÿ\T ™+&Ée⁄.

eékÕj·T+qT ø£ |ü]ÁX¯eT>± >∑T]Ô+#·&É+ e\q uÛÑ÷kÕ«eTT\T,

<Ûäìø£ ¬s’‘·T\T eékÕj·T+ô|’ ô|{Ïºq Ks¡TÃ ‘·–Z+∫ ™‘·Œ‹Ô ô|+#·&É+

<Û˚´j·T+>± ô|≥Tº≈£îHêïs¡T.

j·T+Árø£s¡D e\q eTVæ≤fi¯\≈£î |üì~Hê\T ‘·>±ZsTT, ≈£L©\

dü+K´ ‘·–Z+~ eTVæ≤fi¯\T eTTK´+>± |üqT\T ø√˝ÀŒj·÷s¡T. á

|ü]dæú‘·T˝À¢ Á>±eT |ü+#êj·Tr ø£˙dü+ ø=ìï eékÕj·T |üqT\T

#sTT+#·&É+ e\q eTVæ≤fi\ ≈£L©\qT Ä<äTø√yê*‡q ø£s¡Ôe´+ ™+~.

✬ ø£˙düy˚‘·q+/ ≈£L© neT\T

✬ ≈£L©˝À e´‘ê´dü+ ‘=\–+#·&É+

✬ uÛÑ÷ dü+düÿs¡D\ neT\T #˚j·T&É+

✬ <˚yê\j·T, |ü+#êj·Tr uÛÑ÷eTT\T Á|üuÛÑT‘·« ã+»s¡T uÛÑ÷$T,

Ád”Ô\≈£î ™bÕ~Û ø=s¡≈£î Çe«&É+.

✬ bÕ&ç |ü]ÁX¯eT n_Ûeè~Δ, >∑&ç¶ ô|+#·&É+ ø√dü+ Ád”Ô\≈£î |ü+#êj·Tr

uÛÑ÷eTT\T πø{≤sTT+#·&É+

✬ •X¯ó dü+s¡ø£åD πø+Á<ë\qT @sêŒ≥T #˚j·T&É+

✬ n+>∑Héyê&ç\T düeTs¡úe+‘·+>± |üì#˚sTT+#·&É+

✬ ÄdüT|üÁ‘·T\T >∑]“¤D° eTVæ≤fi¯\≈£î eT+<äT\ |ü+|üø£+.

‘·~‘·s¡ $wüj·÷\˝À Á>±eT|ü+#êj·Tr ÁX¯<ä› rdüTø=ì Á|üuÛÑT‘·«

|ü<∏äø±\qT neT\T #˚sTT+#ê*.- dæ.m+.|æ.

eékÕj·T+˝À eTVæ≤fi¯\ bÕ‘˚Á n~Ûø£+eékÕj·T+˝À eTVæ≤fi¯\ bÕ‘˚Á n~Ûø£+



uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡¢

nbÕs¡T¶˝À »]–q uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡¢ •ø£åD≤ ø±s¡´Áø£eT+˝À bÕ˝§Zqï Åf…Æ˙ uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡T¢

dü«#·“I+<ä ùdyê

dü+düú\ düy˚Tàfi¯q+˝À

bÕ˝§Zqï

uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡T¢

ø±s¡´ø£Áe÷\T

nbÕs¡T¶˝À »]–q uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡¢ •ø£åD≤ ø±s¡´Áø£eT+˝À bÕ˝§Zqï Åf…Æ˙ uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡T¢

uÛ≤s¡‘Y ìsêàDY yê\+{°s¡¢ •ø£åD≤ ø±s¡´Áø£eT+ nq+‘·s¡+ nbÕsY¶ |ü]düs¡ ÁbÕ+‘ê˝À¢

dü«#·ÃI uÛ≤s¡‘Y ø±s¡´Áø£eT+ ìs¡«Væ≤+∫q Åf…Æ˙ uÛ≤s¡‘Y yê\+{°s¡T¢

sêh+˝À eT+∫˙{Ï #˚|ü\ ô|+|üø£+ ]»sê«j·Ts¡T¢, kÕ>∑T˙{Ï

#Ós¡Te⁄\T, ≈£î+≥\T eT]j·TT Á|ü‘˚ ø£+>± Á‘·$«q #Ós¡T«\˝À #˚|ü≥º&É+

»s¡T>∑T‘√+~. Á|üdüTÔ‘·+ kÕ>∑T˙{Ï #Ós¡Te⁄, ≈£î+≥\˝À #˚|ü\ ™‘·a‹Ô

ÄXÊ»qø£+>±H˚ ™Hêï, ~>∑Tã&çì n~Ûø£+ #˚j·T&ÜìøÏ Ç+ø± mH√ï

neø±XÊ\T ™HêïsTT.

#Ós¡Te⁄, ≈£î+≥\˝À #˚|ü\ ~>∑Tã&çì ô|+#·&ÜìøÏ mH√ï

e÷sêZ\THêï, n+<äT˝À eTTKýÓTÆq$ eT÷&ÉT. n$ :

#Ós¡Te⁄˝À¢ #˚|ü\ ~>∑Tã&ç ô|s¡>±\+fÒ . . . #Ós¡Te⁄˝À¢ #˚|ü\ ~>∑Tã&ç ô|s¡>±\+fÒ . . .

1. ˙{Ï j·÷»e÷q´+ 2. ÄVü‰s¡ j·÷»e÷q´+ 3. Äs√>∑´

j·÷»e÷q´+

1. ˙{Ï j·÷»e÷q´+ :

#˚|ü\T ìs¡+‘·s¡+ ˙{Ï˝À ìe•+#˚ Je⁄\T. #˚|ü\ ô|+|üø£+˝À

˙{Ï j·÷»e÷q´+ m+‘√ ø°\ø£yÓTÆq~. m+<äTø£+fÒ ˙{Ï >∑TD≤\˝À

@ e÷Á‘·+ ‘˚&Ü\T e∫ÃHê, n$ #˚|ü\ ô|s¡T>∑T<ä\ô|’ |òü*‘·+>±

~>∑Tã&çô|’ Á|üuÛ≤yêìï #·÷|ü⁄‘êsTT. ø±e⁄q ¬s’‘·T\T ˙{Ï >∑TD≤\qT

Áø£eT+ ‘·|üa≈£î+&Ü |ü]o*dü÷Ô, ì|ü⁄DT\ dü\Vü‰, dü÷#·q\ y˚Ts¡≈£î

‘·–q j·÷»e÷q´ |ü<äΔ‘·T\qT bÕ{Ï+#ê*. ˙{Ï >∑TD≤\˝À ø£]–q

Äø°‡»HékÕ úsTT, ™<ä»ì dü÷∫ø£

eT]j·TT ˙{Ï bÕs¡<äs¡Ùø£‘· n‹

eTTKýÓTÆq$.

˙{Ï˝À ø£]–q ÄøÏ‡»Hé : #˚|ü\

ô|+|üø£+˝À Ç~ n‘·´+‘· ø°\

ø £y Ó T Æq~. ˙{Ï˝À Bì kÕ úsTT

m\¢|ü⁄a&É÷ 5 qT+&ç 8 |æ.|æ.j·T+.>±

™+&Ü*. ˙{Ï˝À ø£]–q ÄøÏ‡»Hé

kÕúsTT 2 |æ.|æ.j·T+ ø£+fÒ ‘·–Zq#√

#˚|ü\˝À #·Ts¡T≈£î<äq+ ‘·–Z ˇ‹Ô&çøÏ

˝Àqe⁄‘êsTT. |òü*‘·+>± ÄVü‰sêìï

düÁø£eT+>± rdüTø=qø£ yê´<ÛäT\≈£î

˝ÀqT ø±e&É+ ˝Ò<ë n~Ûø£ dü+K´˝À

eTs¡DÏ+#·&É+ »s¡T>∑T‘·T+~.

#Ós¡Te⁄ {Ï˝À ÄøÏ‡»Hé ø=s¡‘·qT

‘˚*ø£>± >∑T]Ô+#·e#·TÃ. ¬s’‘·T\T

dü÷s√´<äj·÷ìøÏ eTT+<äT>± #Ós¡Te⁄

>∑≥¢ô|’ ‹s¡T>±&ÉT‘·÷, #|ü\ ø£<ä*ø£\



- &Üø£ºsY _.\ø£åàeTà, eT‘·‡´ XÊK,

eTVü≤ã÷u`q>∑sY - 509 001

qT C≤Á>∑‘·Ô>± >∑eTì+#ê*. {Ï À ÄøÏ‡»Hé ø=s¡‘· rÁe+>± ™qï|ü⁄a&ÉT

#|ü\T n~Ûø£ dü+K´˝À H√s¡T ‘Ós¡#·Tø=ì {Ïô|’øÏ e∫Ã, yê‘êes¡D˝Àì

>±*ì |”\TÃ≈£îH˚ Á|üj·T‘·ï+ #˚düTÔ+{≤sTT. Ç˝≤R> ÄøÏ‡»Hé ˝Ò$T‘√

u≤<Ûä|ü&˚ #˚|ü\T ˙{Ï |ü]‘·\+˝À #·˝≤ø°‘·q+ ø√˝ÀasTT, ˙s¡dæ+∫

>∑T+|ü⁄\T >∑+|ü⁄\T>± düeTq«j·T+ ø√˝ÀasTT ‹s¡T>±&ÉT‘·÷ yÓ\¢øÏ˝≤

|ü&çb˛‘·T+{≤sTT. ø±e⁄q ¬s’‘·T\T ˙{Ï˝À ÄøÏ‡»Hé kÕúsTTì ô|+#˚

|ü<äΔ‘·T\qT yÓ+≥H #|ü{Ïº »s¡>∑uÀjT qcÕºìï yÓ+≥H n]ø£≥Tºø√yê*.

™<ä»ì dü÷∫ø£ : ˙{Ï j·÷»e÷q´+˝À ™<ä»ì dü÷∫ø£ ≈£L&Ü

eTTKýÓTÆq~. Ç~ #|ü\ ô|s¡T>∑T<ä\ô|’ Hs¡T>± Á|üuÛ≤e+ #·÷|ü⁄‘·T+~.

ø±e⁄q #Ós¡Te⁄ ˙{Ï˝À ™<ä»ì dü÷∫ø£ m\¢|ü⁄a&ÉT 7.5 qT+&ç 8.5

es¡≈£î ™+&˚≥≥T¢ ‘·–q j·÷»e÷q´ |ü<äΔ‘·T\qT #˚|ü{≤º*.

˙{Ï bÕs¡<äs¡Ùø£‘· : |òü¢eø±\ ™‘·a‹Ô eT]j·TT {Ï˝Àì eT{ÏºRsDTe⁄\

e\q {Ï bÕs¡<äs¡Ùø£‘· À e÷s¡Ta dü+uÛÑ$dü÷Ô ™+{≤sTT. Ç~ 30-40

ôd+.MT. es¡≈£î ™+fÒ eT+∫~. n˝≤R> #˚|ü\T dü‘·«s¡ ô|s¡T>∑T<ä\≈£î

#Ós¡Te⁄˝À ˙s¡T m\¢|ü⁄a&ÉT ˝Ò‘· Ä≈£î|ü#·Ã s¡+>∑T˝À ™+fÒ eT+∫~.

2. ÄVü‰s¡ j·÷»e÷q´+ :

#˚|ü\T düÁø£eT+>± eT]j·TT Äs√>∑´+>± ô|s¡>±\+fÒ ô|+|üø£

ø±\+˝À #Ós¡Te⁄ ˙{Ï˝À m\¢|ü⁄a&É÷ #˚|ü\≈£î dü+eTè~Δ>± ÄVü‰s¡+

\_Ûdü÷Ô ™+&Ü*. ˝Òì#√ ô|s¡T>∑T<ä\ eT+<ä–+∫, ~>∑Tã&ç

‘·–Zb˛‘·T+~. ø±e⁄q ¬s’‘·T\T Ç+<äT˝À ≈£L&Ü Á|ü‘˚ ø£ ÁX¯<äΔ eVæ≤+#ê*.

ÄVü‰s¡ j·÷»e÷q´+˝À düVü≤» ÄVü‰s¡+ n_Ûeè~Δ eT]j·TT ø£èÁ‹eT

ÄVü‰s¡+ Çe«≥+ eTTKýÓTÆq$.

düVü≤» ÄVü‰s¡+ : #˚|ü\ düVü≤» ÄVü‰s¡+ |òü¢eø±\T (bÕ¢+ø±Hé‡).

Ç$ düVü≤»+>±H˚ #Ós¡Te⁄˝À ‘·j·÷s¡e⁄‘·T+{≤sTT. #˚|ü\ kÕ+Á<ä‘·

n~Ûø£+>± ™qï|ü⁄&ÉT eT]j·TT #˚|ü\T ô|s¡T>∑T‘·Tqï ø=\B, ms¡Te⁄

˙{Ï˝À ™‘·a‹Ô nj˚T´ |òü¢eø±\ kÕúsTT dü]b˛<äT. ø±e⁄q #Ós¡Te⁄

˙{Ï˝À n~Ûø£ |ü]e÷D+˝À á düVü≤» ÄVü‰s¡+ ™‘·a‹Ô #˚j·T&É+

ø√dü+ ‘·–q yÓ÷‘ê<äT˝À ùd+ÁBj·T (|üX¯óe⁄\, ø√fi¯fl) ms¡Te⁄\qT

eT]j·TT s¡kÕj·Tìø£ (j·T÷]j·T, dü÷|üsY, b˛{≤wt) ms¡Te⁄\qT

HÓ\dü] yêsTT<ë˝À¢ yê&Ü*.

ø£èÁ‹eT Vü‰s¡+ : #˚|ü\T ‘·«s¡>± ô|]– n~Ûø√‘·a‹Ô b¥+<ä&ÜìøÏ>±qT

nqTã+<ÛäVü‰s¡+>± ‘ê&ÉT, |ü‹Ô ˝Ò<ë |ü*¢ #Óø£ÿ |æ+&çì $TÁX¯eT+>±

#˚dæ #˚|ü\ X¯Øs¡+ ãs¡Te⁄˝À 3 qT+∫ 5 XÊ‘·+ es¡≈£î Çyê«*. n˝≤R>

Á|ü‹ e+<ä øÏ À\ <ëD≤≈£î ø£ øÏ À $Tqs¡ $Tø£ÃsYqT ø£*|æ Çe«&É+

eT+∫~. #˚|ü\≈£î HêDýÓTÆq y˚T‘·\H˚ Çyê«*. m{Ïº |ü]dæú‹˝ÀqT

bÕ&Ó’q Ò<ë eTT‹øÏq yêdüq e#˚Ã ã÷E |ü{Ïºq y˚T‘·\qT yê&Ésê<äT.

3. Äs√>∑´ j·÷»e÷q´+ :

#Ós¡Te⁄ ˙{Ï˝À ˇø√ÿkÕ] Á|ü‹≈£L\ |ü]dæú‘·T\T @s¡a&ç‘˚ #˚|ü\T

nHês√>±´\≈£î >∑T] ø±e&É+ »s¡T>∑T‘·T+~. n˝≤R> #˚|ü˝À¢ dü÷ø£åà

Je⁄\T (u≤´ø°º]j·T, yÓ’s¡dt) ˝Òø£ u≤Vü≤´ |üsêqï Je⁄\ e\q ≈£L&Ü

yê´<ÛäT\T ø£\T>∑T‘êsTT. #˚|ü\ #·s¡à+, yÓTT|üa\ô|’q ms¡T|ü⁄ ˝Òø£

>√<ÛäTeT, ‘Ó\T|ü⁄ eT#·Ã\T @s¡a&É≥+ eT]j·TT yêC≤\T ≈£î[flb˛e&É+,

X¯Øs¡+ mÁs¡ã&É≥+ yÓTT<ä˝…’q$. \ø£åD≤\˙ï #˚|ü\T yê´<ÛäT\≈£î

>∑T¬s’q≥T¢ Çeìïj·TT #˚|ü\ ô|s¡T>∑T<ä\ô|’ Á|üuÛ≤e+ #·÷|ü⁄‘êsTT.

#˚|ü\ ô|+|üø£+˝À ¬s’‘·T\T ø£˙dü+ 15-20 s√E\ø=ø£kÕ] e\‘√

#˚|ü\qT ªÁ≥sTT˝` HÓ{Ïº+>˘μ #˚dæ Äs√>±´ìï ô|s¡T>∑T<ä\qT C≤Á>∑‘·Ô>±

>∑eTìdü÷Ô ™+&Ü*. n˝≤R> #Ós¡Te⁄˝Àì nqqT≈£L\ |ü]dæú‘·T\qT |ü]

o*dü÷Ô ‘·–q j·÷»e÷Hê´ìï #|ü{≤º*. Òì#√ Ç$ #|ü\ ô|s¡T>∑T<ä\

ô|’ Á|üuÛ≤e+ #·÷|ü⁄‘êsTT. ø±e⁄q ¬s’‘·T\T #˚|ü\ ô|+|üø£+˝À ô|’

eT÷&ÉT j·÷»e÷q´ |ü<äΔ‘·T\qT ø°\ø£yÓTÆq$>± uÛ≤$+∫ ÁX¯<äΔ eVæ≤ùdÔ,

#˚|ü\ ~>∑Tã&çq >∑D˙j·T+>± ô|+#·Tø√e#·TÃ.



Ä<ÛäTìø£ j·TT>∑+˝À XÊÅdüÔ kÕ+Rø‹ø£ s¡+>±\<˚ ô|’#˚sTT.

e÷qyê[ kÕ+Rø‹ø£‘·≈£î <ä>∑Zs¡e⁄‘·Tqï<äH˚~ »>∑yÓT]–q dü‘·´+.

Á|üø£è‹ eTT+<äT mes¡÷ nr‘·T\T ø±<äT. n˝≤+{Ï Á|üø£è‹ dæú‹>∑‘·T\

qT ôd’‘·+ kÕ+Rø‹ø£ eédüú |üdæ>∑≥º>∑\T>∑T‘√+~.

Á|üø£è‹˝À e#˚Ã ô|qTe÷s¡Ta\T eT+#ê? #Ó&Ü nH˚ $wüj·÷\

qT ≈£L&Ü kÕ+Rø‹ø£‘· ‘Ó*j·T#˚k˛Ô+~. eTT+<ädüTÔ dü÷#·q\T,

ôV≤#·Ã]ø£\ <ë«sê Á|ü»\≈£î düe÷#ês¡, kÕ+Rø‹ø£ eédüú nÁ|üeT‘·Ô+

#˚k˛Ô+~. Ç{°e\ ø±\+˝À kÕ+Rø‹ø£‘· n+~düTÔqï n<äT“I‘· |òü*‘ê\T

e÷qyê[øÏ m+‘·>±H√ y˚T\T #˚düTÔHêïsTT. uÛÑ$wü´‘YqT ôd’Hé‡ ≠

Á|üø£è‹ yÓ’|üØ‘ê´\ qT+∫ Á|üø£è‹ yÓ’|üØ‘ê´\ qT+∫

s¡ø£åD≈£î Ä<ÛäTìø£ kÕ+Rø‹ø£‘·s¡ø£åD≈£î Ä<ÛäTìø£ kÕ+Rø‹ø£‘·

f…ø±ï\Jj˚T XÊdædüTÔ+<äH˚~ eTTe÷à{Ïø° ì»+. Á|üø£è‹ dæ<äΔ+>±

Ä$s¡“I$+∫q Á>∑Vü‰\‘√ bÕ≥T Ä<ÛäTìø£ e÷qe⁄&ÉT düèwæº+∫q

™|üÁ>∑Vü‰\T e÷qe eédüúqT q&ç|ædüTÔHêïj·T+fÒ ÄX¯Ãs¡´+

ø£\T>∑ø£e÷q<äT.

eTq ø£+{ÏøÏ ø£ì|æ+#·ì eT÷&√ H˚Á‘·+ nsTTq ™|üÁ>∑Vü‰\T

n+‘ · ] ø £ å +˝ À ™+& É≥+ e˝ Ò ¢ u Û Ñ ÷e T+& É\+ M T< ä

Jeø√{Ï eTqT>∑&É kÕ–k˛Ô+~. s√E s√E≈£î kÕ+Rø‹ø£ |ü]

C ≤ „ q+ ô|s ¡ > ∑ & É + e˝ Ò ¢ mH √ ï n< ä T “ I ‘ ê\q T # · ÷& É

>∑\T>∑T‘·THêï+. n+‘ø±<äT uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq eTT|ü⁄a qT+∫ ‘·|æa+#·Tø√

>∑\T>∑T‘·THêï+. Ç~ kÕ+Rø‹ø£ s¡+>∑+ kÕ~Û+∫q $»j·T+>±

#Ó|ü⁄aø√e#·TÃ. ‘êC≤>± ™‘·Ôsê+Á<Ûä yÓqTï˝À eDT≈£î |ü⁄{Ïº+∫q

VüQ<ä÷<é ‘·TbòÕqT >∑T]+∫ Á|üeTTK+>± #Ó|ü⁄aø√yê*‡ ™+≥T+~.

n+‘·]ø£ å+˝Àq ™|üÁ>∑Vü‰\T n+~+∫q düe÷#ês¡+

ø±s¡D+>± e+<ä˝≤~ ÁbÕD≤\T ì*#êsTT. eTT+<ädüTÔ ôV≤#·Ã]

ø£\qT Rø+Á<ä, sêh Á|üuÛÑT‘ê«\T bÕ{Ï+#·&É+‘√ ÁbÕD qwüº+

ô|<ä›>± »s¡>∑˝Ò<äT. sêø£ådü >±\T\ ø±s¡D+>± |üsêés¡D+

|üP]Ô>± ‘·T&ç∫ô|≥Tº≈£îb˛sTT+~. |ü#·Ãì #Ó≥T¢ H˚\ø=]–

b˛j·÷sTT. |ü+≥\≈£î rs¡ì qwüº+ »]–+~.

lø±≈£îfi¯+, $»j·Tq>∑s¡+, $XÊK|ü≥ï+ õ˝≤¢\‘√ ≈£L&çq

™‘·Ôsê+Á<ÛäqT qfÒº≥ eTT+∫q VüQ<ä÷<é ÄcÕe÷wæ ‘·TbòÕqT

ø±<äT. á ÁbÕ+‘· Á|ü»\T ø£˙$˙ ms¡T>∑ì Á|ü#·+&ÛÉ >±\T\ y˚>∑+

>∑+≥≈£î düTe÷s¡T>± 299 øÏ˝ÀMT≥s¡T¢ <ë{Ï+<ä+fÒ |ü]dæú‹ì

ns¡ú+ #˚düTø√e#·TÃ. ™‘·Ôsê+Á<Ûä‘√ düVü‰ ‘·÷s¡Ta >√<ëe], ˇ&çcÕ

Á|ü»\≈£î uÛÑj·T+ n+fÒ @+{À VüQ<ä÷<é #·÷|æ+∫+~.



uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq ‘·TbòÕqT ™‘·Ôsê+Á<ÛäqT ‘ê≈£î‘·T+<äì

Hê\T>∑Ts√E\ eTT+<˚ ™|üÁ>∑Vü≤+ ø£ìô|{Ïº+~. n+<äTø£H˚

ô|qTeTT|ü⁄a qT+∫ Á|ü»\T ãj·T≥|ü&Ü¶s¡T. Á|ü»\

qT düTs¡øÏå‘· ÁbÕ+‘ê\≈£î ‘·s¡*+#˚+<äT≈£î Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ

düeTj·T+ <=]øÏ+~. ã+>±fi≤U≤‘·+ ™|ü]‘·\+ô|’ @s¡a&çq

ø£˝À¢˝≤ìï nyÓT]ø±˝Àì HêkÕ XÊ{Ï˝…’{` ªÄø±«μ eTT+<äT>±

>∑T]Ô+∫+~.

nø√ºãsY 8q rdæq bò¥{À\qT uÛÑ÷$TøÏ |ü+|æ+∫+~.

‘=$Tà<äe ‘˚B ‘Ó\¢yês¡TC≤eTTq Äø±« XÊ{Ï˝… ’{`

rdæq eT]ø=ìï ∫Á‘ê˝À¢ ã+>±fi≤U≤‘·+˝Àì ø£˝À¢\

ÁbÕ+‘ ·+ ™<ës ¡+> ∑T˝À ™+~. y ˚T| ò ü÷\ô| ’ n‹

o‘·\+>± ™qï ÁbÕ+‘·+˝À ™c˛íÁ>∑‘· yÓTÆqdt 63 &çÁ^\

bòÕ]Hé V”≤{` ™+~. ã+>±fi≤U≤‘·+˝À @s¡a&çq ‘êC≤

e÷s¡Ta\qT HêkÕ VüQ{≤VüQ{Ïq n<Ûä´j·Tq+ #˚dæ+~.

e÷s¡Ta\ Á|üuÛ≤e+ e\¢ uÛ≤Ø qT+&ç n‹ uÛ≤Ø esê¸\T

≈£îs¡TkÕÔj·Tì HêkÕ ôV≤#·Ã]ø£\T C≤Ø #˚dæ+~. á ôV≤#·Ã]ø£˝Ò y˚˝≤~

eT+~ ÁbÕD≤\qT ø±bÕ&ÜsTT.

Äø±« düVü‰ f…Ásê XÊ{Ï …’{` ≈£L&Ü ‘·q ùde\qT n+~+∫+~. uÛÑ÷

yê‘êes¡D+˝À ™|ü]‘·\+ô|’ e#˚Ã ˙{Ïe÷s¡Ta\qT >∑T]Ô+#˚+<äT≈£î

M\T>± nyÓT]ø± n+‘·]ø£å Rø+Á<ä+ (HêkÕ) ‘=*kÕ]>± 1999˝À f…Ásê

nH˚ ™|üÁ>∑Vü‰ìï Á|üjÓ÷–+∫+~. M{ÏøÏ ‘√&ÉT>± eT÷&˚fi¯fl nq+‘·s¡+

2002˝À Äø±« ù|s¡T‘√ eTs√ ™|üÁ>∑Vü‰ìï n+‘·]ø£å+˝ÀøÏ |ü+|æ+∫+~,

á ™|üÁ>∑Vü‰˝À¢ yÓ÷&ÉRs{` ]»\÷´wüHé Çy˚Tõ+>˘ ôdaÁø√ºRs&çjÓ÷

MT≥s¡T (yÓ÷&çHé) nH˚ |ü]ø£s¡+ ™+&É≥+ e\¢ ˙{Ï MT<ä e÷s¡Ta\

qT |üdæ>∑≥º>∑\T>∑T‘·THêïsTT.

f…Ásê ™|üÁ>∑Vü≤+ uÛÑ÷eT<Ûä´ RsK MT<ä <äøÏåD+ qT+∫ ™‘·ÔsêìøÏ

™<äj·T+ y˚fi¯˝À¢ Äø±« ™‘·Ôs¡+ qT+&ç <äøÏåD≤ìøÏ eT<Ûë´Vü≤ï+

düeTj·T+˝À ‹s¡T>∑T‘êsTT. á ¬s+&É÷ ™|üÁ>∑Vü‰\T Røe\+ ¬s+&ÉT

s√E˝À¢ uÛÑ÷$Tì #·TfÒºdüTÔ+{≤sTT. f…Ásê, Äø±« á ¬s+&ç+{Ï˝À ™qï

yÓ÷&çdt |ü]ø£sê\T uÛÑ÷$T MT<ä Rø ÁbÕ+‘êìï ¬s+&ÉT _ÛqïyÓTÆq ~X¯\

qT+∫ yRs«s¡T düeTj·÷˝À¢ bò¥{À\T rkÕÔsTT. Ç˝≤ uÛÑ÷$T, yT|òü÷\T,

düeTTÁ<ë\T yê‘êes¡D+˝À e#˚Ã e÷s¡Ta\qT m|üa{Ïø£|ü⁄&ÉT á

¬s+&ÉT ™|üÁ>∑Vü‰\T ø£ìô|&ÉT‘·÷H˚ ™+{≤sTT. n˝≤+{Ï Á|üÁøÏj·T˝À

uÛ≤>∑+>±H˚ ã+>±fi≤U≤‘·+˝À @s¡a&çq VüQ<ä÷<éqT f…Ásê, Äø±«

ø£ìô|≥º>∑*>±sTT.

nø√ºãsY 11e ‘B ns¡ΔsêÁ‹ qT+∫ 12e ‘B ns¡ΔsêÁ‹ es¡≈£î Á|üø£è‹

düèwæº+∫q $\j·T‘ê+&ÉyêìøÏ ™‘·Ôsê+Á<Ûä ∫‹øÏb˛sTT+~. eTTK´+>±

$XÊK|ü≥ï+ rÁe+>± qwüºb˛sTT+~. >∑+≥≈£î 299 øÏ˝ÀMT≥s¡¢ ø£Hêï

y˚>∑+>± M∫q >±\T\≈£î $XÊK eDÏøÏb˛sTT+~. e+<ä\ @fi¯fl≈£î

ô|’>± ej·TdüT ø£*–q y˚˝≤~ eèøå±\T H˚\ø=]–b˛j·÷sTT. $<äT´‘Y

eédüú |üP]Ô>± <Ûä«+düyÓTÆ+~. ø£eT÷´ìRøwüHé s¡+>∑+ eT÷>∑uÀsTT+~.

¬s’˝Ò« Á{≤ø˘ ø=≥Tº≈£îb˛sTT+~. H˚M, msTTsY|ò”˝`¶ <Ûä«+düeTsTT+~. |ü]

ÁX¯eT˝À¢ ™‘·a‹Ô ì*∫b˛sTT+~.

$XÊK düVü‰ |ü]düs¡ ÁbÕ+‘ê˝À¢ »qJeq+ düú+_Û+∫b˛sTT+~.

VüQ<ä÷<é rs¡+ <ëfÒ düeTj·T+˝À düèwæº+∫q $\j·T‘ê+&ÉyêìøÏ

™‘·Ôsê+Á<Ûä ;Û‹*¢b˛sTT+~. Røe\+ $XÊK q>∑s¡y˚T Hê\T>∑T s√E\

bÕ≥T n+<Ûäø±s¡+˝À ™+&çb˛sTT<ä+fÒ ‘·TbòÕqT düèwæº+∫q ;ÛuÛÑ‘·‡+

@ kÕúsTT˝À ™+<√ ns¡ú+ #˚düTø√e#·TÃ.

Á|üø£è‹ $\j·T ‘ê+&Éyêìï Rø+Á<ä, sêh Á|üuÛÑT‘ê«\T ø£ bÕsF¡+>±

rdüT≈£îHêïsTT. qwüº ìyês¡D #·s¡´\T rdüT≈£î+≥÷H˚ uÛÑ$wü´‘Y˝À

Ç˝≤+{Ï $|ü‘·TÔ\ ™+∫ ãj·T≥|ü&˚+<äT≈£î Ä˝À#·q

#˚düTÔHêïsTT. kÕ+Rø‹ø£ |ü]C≤„Hêìï |üP]ÔkÕúsTT˝À $ì

jÓ÷–+#·Tø√e&É+ e Ò¢ qwüº+ ô|<ä›>± Ò<äì Á|üuÛÑT‘·«+ düawüº+

#˚dæ+~. Ç~ eTTe÷à{Ïø° ì»+. n<˚ f…ø±ï\Jì düVü‰j·Tø£

#·s¡´\≈£î Á|üuÛÑT‘·«+ $ìjÓ÷–+∫+~. k˛wü˝` MT&çj·÷

<ë«sê me¬s’Hê bò¥{À\T rdæ |ü+|æ+#˚ $<Ûä+>± kÕ|òtºy˚sYqT

s¡÷b¥+~+∫+~. düVü‰j·Tø£ #·s¡´\qT ≈£L&Ü XÊ{Ï˝…’{`

düe÷#ês¡+‘√H˚ n+~+∫+~.

f…ø±ï\J <ë«sê Á|ü»\≈£î yÓTs¡T¬>’q ùde\T, ‘·«]‘·>∑‹q

n+<äT‘êj·TH˚~ eTs√kÕ] düawüºeTsTT+~. nsTT‘˚ Á|ü‹

m<äTs¡T <Óã“ eTqø=ø£ >∑TDbÕsF¡+ ø±yê*. á VüQ<ä÷<é

n+~+∫q nÁ|üeT‘·Ô‘· >∑T»sê‘YqT ‘êø£qTqï ˙˝À|òüsY,

Ç˝≤R> uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À dü+uÛÑ$+#˚ Á|üø£è‹ yÓ’|üØ‘ê´\ qT+&ç

Á|ü»\qT, ÄdüTÔ\qT ø±bÕ&ÉT≈£îH˚ e÷s¡Z<ä]Ù ø±yê*.- õ.z.◊



ã‘·TøÏÿ uÛÑs√kÕ - ã‘·TøÏÿ uÛÑs√kÕ -

C≤rj·T Á>±MTD ™bÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£+C≤rj·T Á>±MTD ™bÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£+

HÓ’|ü⁄D´+ nedüs¡+ ˝Òì, XÊØs¡ø£ ÁX¯eT‘√ ≈£L&çq ≈£L© |üqT\T

#˚j·T&ÜìøÏ eTT+<äT≈£î e#˚Ã ù|<äyêfi¯¢+<ä]ø° Äj·÷ ≈£î≥T+u≤ìøÏ

ø£˙dü+ 100 s√E\T ™bÕ~Û Vü‰MT ø£*a+#·&É+ <ë«sê <˚X¯+˝Àì

Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\˝Àì ≈£î≥T+u≤\ ã‘·T≈£î uÛÑÁ<ä‘· ô|+b¥+~+#·&Éy˚T

á |ü<∏äø£+ ™<˚›X¯´+.

Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\˝À ≈£L©\ ã‘·T≈£î\≈£î uÛÑÁ<ä‘·

✪ ≈£î≥T+u≤ìøÏ @&Ü~˝À ø£˙dü+ 100 s√E\T |üì ø£*a+#·&É+

✪ HÓ’|ü⁄D´+ nedüs¡+ ˝Òì |üqT\H˚ >∑T]Ô+#·&É+

✪ ≈£L© |üì #˚j·T&ÜìøÏ eTT+<äT≈£î e#˚Ã ù|<äyêfi¯fl≈£î |üì Çe«&É+.

e´øÏÔ>∑‘·, ™eTà&ç, kÕe÷õø£, eTÚ*ø£ eqs¡T\ n_Ûeè~Δ.

✪ ≈£L© neø±XÊ\T n+~+#·&É+

✪ eqs¡T\ u≤>∑T‘√ ≈£L©\T ù|<ä\ ã‘·T≈£î\T yÓTs¡T>∑T|üs¡Ã&É+.

|ü<∏äø£+ neT\T, eTq u≤<Ûä´‘·\T

Á>±MTD ù|<ä\≈£î ™bÕ~Û Vü≤≈£îÿ>± #·≥º+ #˚j·Tã&ç |òæÁãe] 2,

2006 dü+e‘·‡s¡+ qT+&ç C≤rj·T Á>±MTD ™bÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£+

neT\T˝ÀìøÏ rdüT≈£îsêã&ç eTT+<äT>± eTq sêh+˝À ø£s¡Te⁄

ÁbÕ+‘ê\T n~Ûø£+>± >∑\ 13 õ˝≤¢˝À¢ ÁbÕs¡+_Û+#·ã&ç, ‘·s¡Tyê‘·

2007-08 dü+e‘·‡s¡+ qT+&ç neT\T≈£î lø±s¡+ #·T≥ºã&ç+~.

sêJ˝Òì n+XÊ\T - ≈£L©\ Vü≤≈£îÿ\T

✪ ™bÕ~Û ø√]q ≈£î≥T+u≤\≈£î dü+e‘·‡sêìøÏ ø£˙dü+ 100 s√E\

|üìø£\aq.

✪ yês¡+ ˝Ò<ë 15 s√E\ø=ø£kÕ] ≈£L© #Ó*¢+|ü⁄.

✪ |üì#˚ùd #√≥ kÂø£sê´\T

✪ Ä&É, eT>∑ ‘˚&Ü ˝Ò≈£î+&Ü düe÷q ≈£L©.



✪ j·T+Á‘ê\T, ø±+Á{≤ø£ºs¡ ¢≈£î ‘êe⁄ ˝Ò≈£î+&Ü ≈£L©\≈£î |üì

ø£*a+#·&É+.

✪ Á>±eT düuÛÑ˝À >∑T]Ô+∫, Á>±eT |ü+#êsTTr, eT+&É\/õ˝≤¢ |ü]wü‘Y

ÄyÓT~+∫q |üqT\H˚ #˚|ü≥º&É+

✪ |üì ø√]q 15 s√E˝À¢ |üì b¥+<äø£b˛‘˚ ìs¡T<√´>∑ uÛÑè‹.

✪ |üì Á|ü<˚X¯+ 5 øÏ.MT. <ä÷s¡+˝À ™+fÒ |ü~ XÊ‘·+ n<äq|ü⁄ ≈£L©.

b˛dtº Ä|ò”dt <ë«sê #Ó*¢+|ü⁄\T, düø±\+˝À ≈£L© #Ó*¢+|ü⁄,

ø£+|üP´≥Øø£s¡D <ë«sê Ä\dü´+ ø±≈£î+&Ü #Ó*¢+|ü⁄\T »]|æ, •ø£åD\

<ë«sê |ü<∏äø£+ neT\TqT |ü{Ïwüº|üs¡#·≥y˚T ø±≈£î+&Ü yÓu` ]b˛]º+>˘

<ë«sê |üs¡ý˚ø£åD≤ $<ÛëHêìï yÓTs¡T>∑T|üs¡T#·Tø√e&É+ »]–+~.

eTq sêh+˝À ¬s+&ÉT dü+e‘·‡sê\bÕ≥T »]–q |ü<∏ äø£+

neT\T˝À Á|ü»\ uÛ≤>∑kÕ«eT´+‘√, kÕe÷õø£ ‘·ìU° <ë«sê |ü<∏äø£+

neT\T, |üs¡ý˚ø£åDqT yÓTs¡T>∑T|üs¡T#·Tø=H˚+<äT≈£î ø£èwæ #˚j·T&É+

»]–+~.

ø±˙, neT\T˝À |üs¡ý˚ø£åD≤ ˝À|ü+, Á>±eT |ü+#êj·Tr\ e<ä›

]ø±s¡T¶\qT ìs¡«Væ≤+#·ø£b˛e&É+, |üs¡ý˚ø£åD neT\T˝À ø=ìï #√≥¢

Á>±eT |ü+#êsTTr\qT |ü]>∑Dq˝ÀìøÏ rdüTø=qø£b˛e&É+, |üqT\

ns¡eTqT |üs¡ý˚øÏå+∫, n+<äT≈£î ‘·>∑Z≥Tº>± |üqT\T düø±\+˝À

»]R>˝≤ yês¡+ yês¡+ eT+&É\ kÕúsTT düe÷y˚XÊ\qT |ü{Ïwü º

|üs¡T#·Tø=qø£b˛e&É+, ø=+‘·eT+~ ù|<äyê]øÏ |ü<∏äø£+ n+<äø£b˛e&É+,

eTdüºs¡TqT |üs¡ý˚øÏå+#·ø£b˛e&É+, C≤u`ø±s¡T¶˝À $esê\T qyÓ÷<äT

ø±ø£b˛e&É+, |üì ìs¡«Væ≤+#˚ düeTj·T+˝À kÕ+Rø‹ø£+>± |ü{ÏwüºyÓTÆq

düVü≤ø±s¡+ n+<äø£b˛e&É+, RøåÁ‘· kÕúsTT˝À j·T+Á‘ê+>∑+ bÕs¡<äs¡Ùø£‘·‘√

eéVü≤]+#·ø£b˛e&É+ yÓTT<ä˝…’q düeTdü´\qT >∑T]Ô+#·&É+ »]–+~.

ø±ã{Ïº ô|’ n+XÊ\qT <äèwæº À ™+#·Tø=ì |ü<∏äø±ìï |ü{Ïwüº|üs¡&ÜìøÏ,

neT\TqT düeTs¡Δe+‘·+>± ìs¡«Væ≤+#·&ÜìøÏ, |ü<∏äø£+ neT\T˝À,

|üs¡ý˚ø£åD˝À ø=ìï e÷s¡Ta\T rdüTø=ì sêe&É+ »s¡T>∑T‘·T+~. M{Ïì

düeTs¡Δe+‘·+>± ns¡ú+ #˚düTø=ì ù|<ä\≈£î ™bÕ~Û ø£*a+#·&É+ eTTK´

™<˚›X¯´+>± |ü]>∑DÏ+∫ õ˝≤¢ |ü]wü‘Y, eT+&É\ |ü]wü‘Y, Á>±eT

|ü+#êsTTr\T ™bÕ~Û Vü‰MT Á|üD≤[ø£\ neT\TqT, |üs¡ý˚ø£åDqT

|ü{Ïwüº|üs¡T#·Tø√e\dæq nedüs¡+ m+‘Ó’Hê ™+~.

n+‘˚ø±≈£î+&Ü kÕ+Rø‹ø£ n+XÊ\qT m|üa{Ïø£|ü⁄a&ÉT |üs¡ý˚øÏådü÷Ô,

eTdüºs¡T ìs¡«Vü≤DqT |ü{Ïwüº |üs¡Tdü÷Ô ™bÕ~Û ø√s¡T‘·Tqï ù|<ä\≈£î á

|ü<∏äø±ìï n+~+#ê*‡q >∑Ts¡T‘·s¡ u≤<Ûä´‘·‘· á |ü<∏äø£+ neT\T˝À

bÕ\T |ü+#·T≈£î+≥Tqï Á|ü»\T, Á|üC≤ Á|ü‹ì<ÛäT\T, j·T+Á‘ê+>∑+

n+<ä]ô|’Hê ™+~.

™bÕ~Û neT\T˝À |ü{Ïwüº‘· ø√dü+ #˚|ü{Ïºq $<ÛëHê\T™bÕ~Û neT\T˝À |ü{Ïwüº‘· ø√dü+ #˚|ü{Ïºq $<ÛëHê\T

™bÕ~Û Vü‰MT ø±´˝…+&ÉsY™bÕ~Û Vü‰MT ø±´˝…+&ÉsY

á ø±´˝…+&ÉsY ¬s+&ÉT dü+e‘·‡sê\≈£î ¬s’‘·T\T, ≈£L©\ düeTø£å+˝À



Á>±eT kÕúsTT˝À ‘·j·÷s¡T #˚j·Tã&ç, |ü+#êj·Tr rsêàq+‘√

eT+&É\ |ü]wü‘Y≈£î |ü+|æ+#·ã&ÉT‘·T+~. Bì <ë«sê eTT+<äT>±

¬s’‘·T\≈£î eékÕj·T |üqT\T m|ü⁄a&ÉT ™+{≤jÓ÷ >∑T]Ô+∫, n$ Òì

düeTj·T+˝À Ò<ë ‘·≈£îÿe |üqT\T <=s¡T≈£î‘·Tqï düeTj·T+˝À ™bÕ~Û

Vü‰MT |ü<∏äø£+ |üqT\T ≈£L©\≈£î ø£*a+#˚+<äT≈£î M\T>± Á|üD≤[ø£\T

‘·j·÷s¡T #˚düTø=q&É+ »s¡T>∑T‘·T+~.

ÁbÕC…≈£îº |ü<äΔ‹

ù|<ä ¬s’‘·T\ b¥˝≤\qT kÕ>∑T˝ÀìøÏ rdüTø=ì sêe&É+ <ë«sê

yê]øÏ ™bÕ~Û ø£*a+#·&É+, ™bÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£+ eTTK´ ™<˚›X¯´+.

15 s√E\˝À ù|<ä\≈£î ™bÕ~Û ø£*a+#·&É+, <ëì‘√ bÕ≥T ¬s’‘·T\

ø£eT‘ê\˝À eTìïø£>∑\ |üqT\T »s¡>∑&É+ nH˚~ á |ü<∏äø£+ Á|ü<Ûëq

™<˚›X¯+. 15 s√E\˝À ù|<ä\≈£î ™bÕ~Û ø£*a+#·&É+ <ëì‘√ bÕ≥T

¬s’‘·T\ eT‘ê\˝À eTìïø£>∑\ |üqT\T »s¡>∑&É+ nH˚~ á |ü<∏äø£+

Á|ü<Ûëq ™<˚›X¯´+.

ø±˙, >∑‘· ¬s+&ÉT dü+e‘·‡sê\T>± RøkÕ] e+<ä\ eT+~ ≈£L©\T

sêe&É+, nø£ÿ&Éø£ÿ&Ü |üqT\T »s¡>∑&É+ e\¢ |üqT\ HêD´‘·ô|’

|üs¡ý˚ø£åD ø£wüº‘·s¡+>± ™+~. ≈£L©\T ‘˚*ø£ |üqT˝Ò mqTïø=q&É+,

ø=ìï nedüs¡yÓTÆq |üqT\T #˚|ü≥ºø£b˛e&É+ e\¢ eékÕj·T uÛÑ÷eTT\T

n_Ûeè~Δ #Ó+<äø£, kÕ>∑T #˚düTø=q&ÜìøÏ nqT≈£L\+>± e÷s¡ø£b˛e&É+

»s¡T>∑T‘·Tqï~. n+<äTe\¢ ÁbÕC…≈£îº |ü<äΔ‹ <ë«sê Á>±eT |ü+#êsTTr ‘·q

|ü]~Û À ™qï uÛÑ÷eTT\ |ü]dæú‹ì ã{Ïº, nôd’Hé¶ uÛÑ÷eTT\T, ù|<ä ¬s’‘·T\

uÛÑ÷eTT\ìï{Ïì <äèwæº˝À ™+#·Tø=ì Á|ü‹ 100 ôV≤ø±ºs¡¢ (250 mø£sê\)

uÛÑ÷$Tì u≤¢ø˘>± |ü]>∑DÏ+∫ á ÁøÏ+~ |üqT\qT Ä uÛÑ÷$T ã{Ïº |ü]

dæú‹ì >∑T]Ô+∫ ôw˝à˝À ™+#·Tø=ì, ÄyÓ÷<ë\T b¥+~ ÁbÕ<Ûëq´‘ê

Áø£eT+˝À neT\T »]R>˝≤>± |üs¡ý˚ø£åD »s¡bÕ*.

✪ |üP]Ô uÛÑ÷$T n_Ûeè~Δ ÁbÕC…≈£îº (ô|ò˝À ˝≤´+&ÉT‡˝À)

✪ |ü+&É¢ ‘√≥\ ô|+|üø£+ (Vü‰]º ø£\Ãs¡T, bÕ¢+fÒwüHé)

✪ yÓTÆqs¡T Ç]R>wüqT {≤´+≈£î\ n_Ûeè~Δ

✪ Å&Ó’H˚õ Á{°{`yÓT+{` ÁbÕC…≈£îº (|ü+≥ b¥˝≤\≈£î dü+ã+~Û+∫)

✪ kÕ>∑T˙{Ï ø√dü+ ~>∑T&ÉT u≤e⁄\T

✪ es¡<äqT n]ø£≥º&ÜìøÏ ÁbÕC…≈£îº

✪ n≥Mø£s¡D ÁbÕC…≈£îº (n≥MXÊK düVü≤ø±s¡+‘√)

✪ n&Ée⁄\ dü+s¡ø£åq ÁbÕC…≈£îº (n≥MXÊK düVü≤ø±s¡+‘√)

✪ ùd+ÁBj·T ms¡Te⁄\ j·÷»e÷q´+ (mHé.|æ.j·T+)

✪ ø±\Te\T, #Ûêq˝`‡

✪ ãjÓ÷&ûõ˝` yÓTTø£ÿ\ ô|+|üø£+

✪ s√&É¢ ÁbÕC…≈£îº

mø£ÿ&Ó’‘˚ |üP]Ô uÛÑ÷$T n_Ûeè~› |üqT\T #˚|ü{≤º*‡q nedüs¡+

™+<√ Ä u≤¢≈£î˝À Å&Ó’H˚J˝…’qT Á{°{`yÓT+{` ¬s+&Ée ÁbÕ<Ûëq´‘·>±

|ü]>∑DÏ+#ê*.

✪ sê‹ ø£≥º\T

✪ s√&É¢ eTs¡eTà‘·TÔ\T

✪ eT{Ïº, Á>±yÓ˝` s√&ÉT¢

✪ ‘·÷&ç ø±&É rj·T&É+, >∑TÁs¡|ü⁄ &Óø£ÿ rj·T&É+

✪ Á>±eT+˝À düe÷#ês¡ >√&É

✪ bòÕs¡+bÕ+&é - ]${`yÓT+{`˝À

✪ 1 MT≥s¡T ø£Hêï ‘·≈£îÿe ™qï |ò”\T¶ #Ûêq˝`‡

✪ |ò”&ÉsY |ò”˝`¶ #Ûêq˝`‡, ø±\Te\˝À dæ\Tº rj·T&É+ yÓTT<ä˝…’q$.

ø=‘·Ô eTdüºs¡T s√˝` (yÓT»s¡TyÓT+≥T ãTø˘)

nø√ºãsY 1 qT+&ç ˇø£ ø=‘·Ô ◊.&ç.‘√ Vü≤À˝`Á>±yéT‘√ sêh kÕúsTT˝À

s¡÷b¥+~+#·ã&çq eTdüºs¡T¢ ÁbÕC…≈£îº &Ó’¬sø£ºs¡T <ë«sê eT+&É˝≤\≈£î

#˚s¡T‘êsTT. eTdüºs¡T¢ m.|æ.z e<ä› ‘êfi¯+ y˚dæq Á|ü<˚X¯+˝À C≤Á>∑‘·Ô

#˚j·Tã&É‘êsTT. eTdüºs¡T |ò”˝`˘¶ ndæôdº+≥T≈£î n+<äCÒj·Tã&ç nìï

$esê\‘√ f…øÏïø£˝` ndæôdº+{` <ë«sê eT+&É˝≤ìøÏ #˚dæq eTdüºsY s√˝`

]õwüºs¡T˝À qyÓ÷<äT #˚j·Tã&ç ™+&Ü*.

15 s√E\ À|ü⁄ e÷Á‘·y˚T eTdüºs¡TqT |üìyêØ>± ™|üjÓ÷–+#ê*.

düø±\+˝À ‹]– sêì eTdüºs¡¢ô|’ ì|òü÷ ™+∫ |üs¡ý˚ø£åD »s¡bÕ*.

Áb˛Á>±yéT Ä|ò”düs¡T, n&çwüq˝` Áb˛Á>±+ Ä|ò”düs¡T¢ ø£˙dü+ 3 |üì

Á|ü<˚XÊ\≈£î Äø£dæàø£ ‘·ìU°\ <ë«sê eTdüºs¡TqT |üs¡ý˚øÏå+#ê*. yê&Éì

eTdüºs¡¢qT düø±\+˝À ]ø±s¡T¶˝À sêdæ uÛÑÁ<ä|üs¡#ê*.

yÓT»s¡TyÓT+≥T (ø=\‘·\ |ü⁄düÔø£+) ãTø˘ <ë«sê f…øÏïø£˝` ndæôdº+{`

m|üa{Ïø£|ü⁄a&ÉT |üì ø=\‘·\T, edüTÔ kÕe÷Á– $esê\T n˙ï qyÓ÷<äT

#˚dæq @.|æ.z.≈£î eTdüºs¡T s√˝`‡‘√ bÕ≥T n+<äCÒj·÷*. n+‘˚>±ø£

eT+&É\ Ç+»˙s¡T »]|æq mø˘‡ yÓT»s¡TyÓT+≥T $esê\T qyÓ÷<äT

ø±ã&ç ™+&Ü*. eT+&É\ n_Ûeè~Δ n~Ûø±] ù|yÓT+≥T #˚ùdeTT+<äT

|üs¡ y˚ø£åD #˚dæ yÓT»s¡TyÓT+≥T ãTø˘ À bÕdt Äs¡¶s¡T y˚j·÷*. ªø=\‘·\

|ü⁄düÔø£+ yê#Y ]õwüºs¡Tμ @.ì.z e<ä› ìs¡«Væ≤+#ê*.

kÕe÷õø£ ‘·ìU°

kÕe÷õø£ ‘·ìU° ]b˛s¡Tº Ä<Ûës¡+>± dü÷∫+#·ã&çq n+XÊ\ô|’

$$<Ûä kÕúsTT\˝À dü‘·«s¡ #·s¡´\T rdüTø=q&ÜìøÏ m|üa{Ïø£|ü⁄a&ÉT

|üs¡ý˚ø£åD »]|æ |ü<∏äø£+ neT\TqT |ü{Ïwüº |üs¡T#·Tø√yê*.

kÕ+Rø‹ø£|üs¡yÓTÆq HêD´‘·\T

yÓTT‘·Ô+ y˚T{` <ä>∑Zs¡ qT+&ç |ò”\T¶ ndæôdº+{`\≈£î, f…øÏïø£˝`

ndæôdº+{`\≈£î kÕ+Rø‹ø£|üs¡yÓTÆq n+XÊ\ô|’ •ø£åD\T @sêa≥T

#˚j·T&É+ »]–+~. eT+&É\, õ˝≤¢ kÕúsTT j·T+Á‘ê+>∑+ kÕ+Rø‹ø£

HêD´‘·\ |ü≥¢ ÁX¯<äΔ ô|{Ïºq≥¢sTT‘˚ ù|<ä ¬s’‘·T\ uÛÑ÷$Tì kÕ>∑T˝ÀìøÏ

rdüT≈£îe∫Ã ¬s’‘·T≈£î JeH√bÕ~Û ø£*a+#·&É+ »s¡T>∑T‘·T+~. ø£qTø£ Á|ü‹

ø£åD+ |üs¡ yø£åD »s¡|ü&É+ <ë«sê á |ü<∏äø±ìï |ü{Ïwüº|üs¡T#·Tø=ì Á|ü»\

dæú‹>∑‘·T\ yÓTs¡T>∑T≈£î, ÄVü‰s¡ uÛÑÁ<ä‘·≈£î ‘√&Éa&É<ë+.

◆



Ç+<Ûäq b¥<äT|ü⁄ - ÄeX¯´ø£‘·

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À $ìjÓ÷>∑eTj˚T´ $$<Ûä s¡ø±\ Ç+<ÛäHê\˝À

ô|Á{À\T yê{≤ 12 XÊ‘·+ ø±>±, &ûõ˝` yê{≤ 40 XÊ‘·+ es¡≈£î

™+~. $T–*q $<äT´‘Y, ø£f…º\T, øÏs√dæHé, >±´dt, u§>∑TZ yÓTT<ä˝…’q$.

n~Ûø£ <Ûäs¡\T, n~Ûø£ $ìjÓ÷>∑+ eT]j·TT

Á|üuÛÑT‘·«+ô|’ n~Ûø£ uÛ≤s¡+

eTq<˚X¯ nedüsê\≈£î ø±e*‡q ô|Á{À ™‘·a‘·TÔ\˝À 74 XÊ‘·+

~>∑TeT‹ #düT≈£î+≥÷, Røe\+ 26 XÊ‘·+ e÷Á‘·yT <oj·T+>± ™‘·a‹Ô

#˚düTø√>∑\T>∑T‘·THêï+. Á|ü|ü+#· ô|Á{À ™‘·a‘·TÔ\˝À eTq <˚X¯+˝À

™‘·a‹Ô nj˚T´~ Røe\+ 0.6 XÊ‘·+ e÷Á‘·y˚T. ø±˙ eTq Á|ü|ü+#·

ô|Á{À ™‘·a‘·TÔ\˝À ¬s+&ÉT XÊ‘·+ $ìjÓ÷–düTÔHêï+.

eTq+ Ç+{À¢¢ e+≥≈£î ™|üjÓ÷–+#˚ 14.2 øÏ˝À\ m˝`|æõ

d æ*+&És Y ™‘·a‹ Ô e´j·T+ô| ’ <ë<ë| ü ⁄ s ¡÷. 400 dü_‡& û

s¡÷|ü+˝À Á|üuÛÑT‘·«+ uÛÑ]+∫, eTq≈£î >∑èVü≤ nedüsê\≈£î dü|ü¢sTT

#˚düTÔqï~. n˝≤R> ˇø£ ©≥s¡T øÏs√dæHé Á|üC≤ |ü+|æD° $<Ûëq+ <ë«sê

n+~+#·&ÜìøÏ Á|üuÛÑT‘·«+ yês¡T s¡÷. 30 ô|’>± qcÕºìï uÛÑ]k˛Ô+~.

n˝≤R> ©≥s¡T &ûõ˝`ô|’ s¡÷. 17 eT]j·TT ©≥s¡T ô|Á{À\Tô|’ s¡÷. 6

qcÕºìï #·eTTs¡T ø£+ô|˙\T uÛÑ]düTÔHêïsTT.

ø£qTø£ eTqeT+<äs¡eT÷ e+≥>±´dt, øÏs√dæHé, &ûõ˝` eT]j·TT

ô|Á{À\TqT b¥<äT|ü⁄>± yê&ÉTø√yê*. ô|Á{À &ûõ˝ yÓTT<ä …’q ™‘·a‘·TÔ\

Rs≥T¢ e÷s¡T‘·÷ ™+{≤sTT. ø±e⁄q á dü_‡&û nH˚~ düTe÷s¡T>±

ÇdüTÔHêïs¡T.

‘·s¡T>∑T‘·Tqï eqs¡T\T

eTq≈£î ì‘·éT÷ #ê˝≤ nedüs¡yÓTÆq á ô|Á{À\T ™‘·a‘·TÔ\T

uÛÑ÷$T qT+&ç ‘·$« rkÕÔs¡T. M{Ïì •˝≤» Ç+<ÛäHê\T (bòÕdæ˝`

|üPj·T˝`‡) n+{≤s¡T. Ç$ Ç+ø± 40 dü+e‘·‡sê\T e÷Á‘·y˚T á

$<Ûä+>± \uÛÑéTe⁄‘êsTT. n≥T ‘·s¡Tyê‘· eTqeTT uÛÑ÷$Tô|’ ™‘·a‹Ô

#düTø=H Ç+<ÛäHê\ô|’ Ä<Ûës¡|ü&Ée\dæ ™+≥T+~. nq>± &ûõ˝ ø√dü+

ãjÓ÷&ûõ˝` yÓTTø£ÿ\T (C≤Á{ÀbÕ, ø±qT>∑) ô|+#·≥+, ô|Á{À\T ø√dü+

|ü+#·<ës¡ bòÕ´ø£ºØ\ qT+&ç e#˚Ã Ç<∏äHê˝`, >±´dt ø√dü+ >√ãsY >±´dt

(ù|&É qT+&ç \_ÛdüTÔ+~) yÓTT<ä˝…’q yê{Ïô|’ Ä<Ûës¡|ü&Ü*‡ edüTÔ+~.

>√¢ã˝` yê]à+>˘qT n<äT|ü⁄ #˚j·TT≥≈£î

•˝≤» Ç+<ÛäHê\T yê&É≥+ e\q n~Ûø£ yÓTT‘·Ô+˝À Á^HéVü≤Ödt

>±´ôddt $&ÉT<ä˝…’ <ëìe\q >√¢u˝` yê]à+>˘ (uÛÑ÷$T y˚&Ó≈£îÿ≥)

Á|üÁøÏj·T yÓTT<ä\e⁄‘·T+~. uÛÑ÷$T y˚&Óø£ÿ≥+ e\q nH˚ø£ Á|üø£è‹

yÓ ’|üØ‘ê´\T (düeTTÁ<ä+ b¥+>∑≥+, ‘·TbÕqT\T yÓTT<ä˝… ’q$)

ø£\T>∑T‘êsTT.

|ü+≥\T ≈£L&Ü <Óã“‹+{≤sTT. ø±e⁄q Ç+<Ûäq $ìjÓ÷>∑+ e\q

ø£*R> ø±\TcÕ´ìï ‘·–Z+#·≥+ #ê˝≤ nedüs¡+. Bìø√dü+ Ç+<Ûäq

b¥<äT|ü⁄ n+<äs¡÷ bÕ{Ï+∫ ø±\TcÕ´ìï ‘·–Z+#·{≤ìøÏ ‘·eT e+‘·T

u≤<Ûä´‘· ìs¡«]Ô+#ê*. Røe\+ yÓTTø£ÿ\qT Hê≥T‘·÷ b˛e≥+ e\q

á düeTdü´ |ü]cÕÿs¡+ ø±<äT. ‘prevention is better than Cure’ nqï

kÕyÓT‘·qT nqTdü]+∫ ø±\TcÕ´ìï »ìsTT+#·≈£î+&Ü #˚j·T{≤ìøÏ

Ç+<Ûäq b¥<äT|ü⁄ ‘·|üaqdü] nì >∑eTì+#ê*.

|üsêés¡D ø±\Twü + e\q e#Ã yê´<ÛäT\T ‘·–Z+#·{≤ìøÏ

Á|ü|ü+#· Äs√>∑ dü+düú n+#·Hê\ Á|üø±s¡+ eTqTwüß´\≈£î e#Ã 102

yê´<ÛäT\˝À 85 yê´<ÛäT\T |üsêés¡D ø±\Twü´+ e\q edüTÔHêïj·Tì

‘˚*+~. |üsêés¡D ø±\TcÕ´ìøÏ Ç+<Ûäq ø±\Twü´+ ˇø£ Á|ü<Ûëq

ø±s¡D+. Ç+<Ûäq b¥<äT|ü⁄ bÕ{Ï+#·≥+ <ë«sê |üsêés¡D ø±\TcÕ´ìï

‘·–Z+#·Tø=ì yê´<ÛäT\T u≤]q |ü&É≈£î+&Ü C≤Á>∑‘·Ô |ü&Ée#·TÃqT.

$<äT´X¯ÃøÏÔ b¥<äT|ü⁄ ÄeX¯´ø£‘·

eTq+ $ìjÓ÷–+# $<äT´‘·TÔ À 60 XÊ‘·+ es¡≈£î <∏äs¡à˝ ùdºwüq¢ À

™‘·a‹Ô ne⁄‘√+~. á Á|üÁøÏj·T˝À u§>∑TZqT eT+&ç+#·T≥ e\q

<∏äs¡à˝` ùdºwüq¢ qT+&ç yÓ\Te&˚ yêj·TTe⁄\ e\q yêj·TT ø±\Twü´+

@s¡a&ÉT‘·T+~. Bì e\q <∏äs¡à ` ùdºwüHé |ü]düs¡ ÁbÕ+‘ê\˝À ìedæ+#˚

yê]øÏ nHês√>±´\T ø£\T>∑T‘·Tqï≥T¢ düRs«˝À ‘˚*+~. ø±e⁄q $<äT´‘Y

™‘·a‹Ô $ìjÓ÷>±ìï ‘·–Z+#·Tø√yê*. b¥<äT|ü⁄>± $<äT´‘·TÔ yê&ÉTø√yê*.

<∏äs¡à˝` $<äT´‘Y ø√dü+ ™|üjÓ÷–+#˚ sêø£ådæ u§>∑TZ Ç+ø± 90

dü+e‘·‡sê\T e÷Á‘·y˚T \uÛÑéTe⁄‘·T+~. n≥T ‘·s¡Tyê‘· á |ü<äΔ‹˝À

$<äT´‘Y ™‘·a‹Ô Ä–b˛‘·T+~. ‘·s¡T>∑T‘·Tqï eqs¡T\qT <äèwæº˝À

™+#·Tø=ì $<äT´‘YqT n+<äs¡÷ b¥<äT|ü⁄>± ™|üjÓ÷–+#ê*.

Ç+<Ûäq b¥<äT|ü⁄ ø√dü+ eTq+ @+ #˚j·÷* ?

uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«+ (ô|Á{À*j·T+ eT+Á‹‘·«XÊK Ä<Ûä«s¡´+˝À)

ô|Á{À*j·T+ ø£q‡Rs«wüHé ØôdsY‡ nk˛dæj˚TwüHé nH˚ ˇø£ dü+düúqT

kÕú|æ+∫ <ëì <ë«sê Á|ü»\≈£î $$<Ûä s¡ø±˝…’q |ü<äΔ‘·T\ <ë«sê @

$<Ûä+>± Ç+<Ûäq+ Ä<ëj·T #˚j·Te#·TÃH√ nH˚ n+X¯+ô|’ •ø£åD≤

‘·s¡>‘·T\qT <˚X¯eT+‘·{≤ ìs¡«Væ≤düTÔHêïs¡T.◆



Ä&É_&É¶\qT ã‘·Tø£ì<ë›eTì Á|ü<ÛëqeT+Á‹ l qRs+Á<äyÓ÷B

C≤‹øÏ |æ\T|ü⁄ì#êÃs¡T. Ä&É|æ\¢\qT |ü⁄]{À¢H˚ #·+ù|j·T&É+ e÷qdæø£

s√>∑y˚Tqì Äy˚<äq e´ø£Ô+ #˚XÊs¡T. 18e X¯‘êã›+ Ä˝À#·q\T

e÷qTø√yê\ì Væ≤‘·e⁄ |ü*ø±s¡T. á øÏsê‘·ø£ #·s¡´˝À uÛ≤>∑+>±

bÕ\T|ü+#·T≈£î+≥Tqï yÓ’<äT´\ rs¡Tô|’Hê eT+&ç|ü&Ü¶s¡T.

<˚X¯+˝ÀH˚ n‘·´+‘· ø£ìwüº Åd”Ô, |ü⁄s¡Twü ìwüa‹Ô ™qï Vü≤sê´Hê˝Àì

bÕì|ü{` õ˝≤¢˝À ªuÒ{° ã#êy√, uÒ{° |ü&Üy√μ |ü<∏äø±ìï Á|ü<Ûëì

qRs+Á<äyÓ÷B ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. Ä&É|æ\¢qT eTVü‰\øÏåà>± ø=*# <X+˝À

düe÷C≤ìøÏ X¯Á‘·Te⁄>± #·÷&É≥+ <ës¡TDeTì Äy˚<äq e´ø£Ô+ #˚XÊs¡T.

|ü⁄≥º>±H˚ Ä&É|æ\¢qT #·+ù|ùd |ü]dæú‘·T\T uÛ≤s¡‘·<˚XÊìï, eTq*ï 21

X¯‘êã›+ qT+∫ 18e X¯‘êu≤›ìøÏ |ü&˚kÕÔj·Tì Væ≤‘·e⁄ |ü*ø±s¡T.

á dü+<äs¡“ I+>± düuÛ Ñ≈ £î Vü‰»¬s’q Á|ü»\‘√ Ä&É|æ\¢\qT

ø±bÕ&ÉT‘êeTì, yê]øÏ #·<äTe⁄ #Ó|æakÕÔeTì Á|ü‹»„ #˚sTT+#ês¡T.

Ä&É_&É¶qT ã‘·Tø£ì<ë›+ªªuÛ≤s¡‘·<˚X¯ Á|ü<ÛëqeT+Á‹ z _#·Ã>±&ç˝≤ $TeTà*ï n]údüTÔHêï&ÉT.

Ä&É|æ\¢\≈£î J$‘êìï Á|ükÕ~+#·+&çμμ nì ™<˚«>∑uÛÑ]‘·+>± ø√sês¡T.

Ä&É|æ\¢\ dü+K´ ‘·–Zb˛e&É+ <˚XÊìRø ø±<äì, uÛÑ$wü´‘Y ‘·sê\≈£î

rs¡ì eTT|ü⁄a yê{Ï\T¢‘·T+<äì nHêïs¡T. Åd”Ô, |ü⁄s¡Twü ìwüa‹Ô düeT+>±

™+#˚+<äT≈£î ‘·eT Á|üuÛÑT‘·«+ nìï #·s¡´\T rdüTø=+≥T+<äì düawüº+

#˚XÊs¡T.

á dü+<äs¡“I+>± Vü≤sê´Hê˝À #√≥T#˚düT≈£îqï z ™<ä+‘êìï >∑Ts¡TÔ

#˚XÊs¡T. ªªÇ<˚ sêh+˝À 2006˝À Á|æHé‡ nH˚ u≤\T&ÉT uÀs¡Tu≤$˝À

|ü&çb˛j·÷&ÉT. ôd’q´+, n~Ûø±s¡ j·T+Á‘ê+>∑+ 50 >∑+≥\T ø£wüº|ü&ç Ä

u≤\T&çì s¡øÏå+#êsTT. n|ü⁄a&ÉT <˚X¯+ yÓTT‘·Ô+ u≤\T&ç ø√dü+ |üP»\T

#˚dæ+~. n˝≤+{Ï sêh+˝À Ä&É_&É¶\qT b¥‹Ôfi¢ ÀH˚ #·+ù|düTÔ+&É≥+

}Væ≤+#·sêì $wüj·T+μμ nì ù|s=ÿHêïs¡T.

á ø±s¡´Áø£e÷ìøÏ Á|ü#ês¡ø£s¡Ô>± ™+&˚+<äT≈£î n+^ø£]+∫q

dæ˙q{Ï e÷<ÛäTØBøÏå‘Y≈£î Á|ü<Ûëì á dü+<äs¡“I+>± ø£è‘·»„‘·\T

‘Ó*bÕs¡T. nq+‘·s¡+ ªdüTø£Hê´ düeTè~ΔjÓ÷»qμ≈£î lø±s¡+ #·T{≤ºs¡T.

á |ü<∏äø£+˝À uÛ≤>∑+>± u≤´+≈£î nøö+≥T¢ ™qï |ü<˚+&É¢˝À|ü⁄ ™qï

u≤*ø£\≈£î e&û¶ m≈£îÿe>± Çe«&É+‘√ bÕ≥T Ä<ëj·T|ü⁄ |üqTï qT+∫

$TqVü‰sTT+|ü⁄\T ÇkÕÔs¡T.

á ø±s¡´Áø£e÷ìï <˚X¯yê´|üÔ+>± Åd”Ô |ü⁄s¡Twü ìwüa‹Ô ‘·≈£îÿe>± ™qï

100 õ˝≤¢ À¢ neT\T #kÕÔs¡T. Vü≤sê´Hê˝Àì 12 õ˝≤¢ À¢ á C≤_‘ê˝À

™HêïsTT. ÁuÛÑ÷DVü≤‘·´\≈£î e´‹Rsø£ ø±s¡´Áø£eT Á|ü#ês¡ø£s¡Ô u≤©e⁄&é

q{Ï e÷<ÛäTØ BøÏå‘Y, Rø+Á<ä eT+Á‘·T\T yTqø±>±+BÛ, s¡$X+ø£sY Á|ükÕ<é,

düàè‹ Çsê˙, CÒ|” q&Ü¶ Vü≤sê´Hê >∑es¡ïsY ø£bÕÔHédæ+>˘ k˛\+øÏ, sêh

eTTKéT+Á‹ eTH√Vü≤sY˝≤˝` K‘êÔsY bÕ˝§ZHêïs¡T.

s√p 2 y˚\ eT+~ì #·+|ü⁄‘·THêïs¡T: y˚Tqø±>±+BÛ

<˚X¯yê´|üÔ+>± s√p 2 y˚\ eT+~ Ä&É •X¯óe⁄\qT b¥‹Ôfi¯¢˝ÀH˚

Vü≤‘·e÷s¡TÃ‘·THêïs¡ì Rø+Á<ä eTVæ≤fi≤, •X¯ó dü+RøåeT XÊK eT+Á‹ leT‹

y˚Tqø±>±+BÛ Äy˚<äq e´ø£Ô+ #˚XÊs¡T. ø=ìï sêÅcÕº À¢ Åd”Ô, |ü⁄s¡Twü ìwüa‹Ô

1000 eT+~ u≤\Ts¡≈£î 840 eT+~ u≤*ø£\T e÷Á‘·y˚T ™Hêïs¡ì

‘Ó*bÕs¡T. Vü≤sê´Hê˝Àì ø=ìï õ˝≤¢˝À¢ 775 qT+∫ 837 eT+~

u≤*ø£˝Ò ™Hêïs¡ì ù|s=ÿHêïs¡T.

Ä&É_&É¶qT ãs¡Te⁄>± #·÷&É≥+ <ës¡TD+ : e÷<ÛäTØBøÏå‘Y

#·+Á<äT&ÉT, n+>±s¡≈£î&çì e÷qe⁄&ÉT #˚s¡T‘·THêï Ä&É_&É¶\qT

ãs¡Te⁄>± uÛ≤$+#·&É+ <äTs¡<äèwüºø£s¡eTì ÁuÛÑ÷DVü≤‘·´\T e´‹Rsø£

ø±s¡ Áø£eT Á|ü#ês¡ø£s¡Ô u≤©e⁄&é q{Ï e÷<ÛäTØBøÏå‘Y nHêïs¡T. ªªe÷ Ç+{À¢

eTT>∑TZs¡T nø±ÿ #Ó˝…¢fi¯¢+, ˇø£ nqï. e÷ Hêqï m|ü⁄a&É÷ Ä&É|æ\¢\ì

‘·≈£îÿe>± #·÷&É˝Ò<äT. e÷ n_Ûeè~Δì n&ÉT¶ø√˝Ò<äTμμ nì #ÓbÕas¡T.

l yÓ÷B Á|üdü+>∑+˝À eTTU≤´+XÊ\T

❑ ø=&ÉT≈£î≈£î n‘·´~Ûø£ ÁbÕ<Ûëq´+ Çe«≥y˚T ø±ø£,

Ä&É|æ\¢qT |üsêsTT Ç+{ÏeTìwæ>±H #·÷düTÔHêïs¡T. á

s√>∑+ ˇø£ÿ Vü≤sê´Hê˝ÀH˚ ø±<äT, <˚X¯eT+‘·{≤ ™+~.

❑ Ä&É|æ\¢\qT b¥‹Ôfi¢ ÀH #·+ù|ùd |ü<äΔ‹ e÷qdæø£ <ä]

Á<ëìøÏ ì<äs¡Ùq+.

❑ n+‘·]ø£å j·÷Á‘· #˚dæq ø£\aHê#êyê¢≈£î »qàì∫Ãq

Vü≤sê´Hê... <˚X¯+˝ÀH˚ Ä&É|æ\¢\ ìwüa‹Ô n‹ ‘·≈£îÿe>±

sêh+ ø±e&É+ <äTs¡<äèwüºø£s¡+. ø£˝≤aHê#êyê¢˝≤+{Ï

n<äT“I‘· eTVæ≤fi¯˝…+<ä]H√ b¥‹Ôfi¯¢˝ÀH˚ #·+ù|j·T&É+

n‹ øÏsê‘·ø£+.

❑ ø=&ÉT≈£î\T eè<ëΔ|ü´+˝À Ä<äTø=+{≤s¡ì uÛ≤$+#·&É+

$T<∏ä´. <˚X¯+˝À >∑‘· 50 @+&É¢˝À ô|s¡T>∑T‘·Tqï

eè<ëΔÁX¯e÷˝Ò Ç+<äT≈£î düJe kÕø£å´+.

❑ ø=&ÉT≈£î\T ™qï mH√ï ≈£î≥T+u≤\T düTK+>± ˝Òe⁄.

≈£L‘·Tfi¯¢‘√ dü+‘√wü+>± ™qï ≈£î≥T+u≤\T mH√ï

™HêïsTT.

◆



sêÅcÕº\˝À ù|s¡T≈£îb˛sTTq |òæsê´<äT\ |ü]cÕÿs¡+ ‘·«]‘·>∑‹q

ìs¡«Væ≤+#·{≤ìøÏ Rø+Á<ä Á|üuÛ ÑT‘·«+ ì$T+|üã&çq |ü]bÕ\Hê

dü+düÿs¡D\ ø£MTwüHé ]b˛s¡Tº Ä<Ûës¡+>± sêÅcÕº\˝À ˝Àø±j·TTø£Ô

eédüúqT s¡÷b¥+~+#·{≤ìøÏ dæbòÕs¡T‡ #˚j·Tã&çq~. n+<äT≈£î

nqT>∑TD+>± Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚X` sêh Á|üuÛÑT‘·«+ ‘˚~ 01.11.1983 qT+&ç

eT\T »s¡>∑{≤ìøÏ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚X` ˝Àø±j·TTø£Ô eT]j·TT ™|ü˝Àø±j·TTø£Ô

#·≥º+ 198 (#·≥º+ HÓ+. 11/1983) õ.z.j·T+.j·Tdt.HÓ+. 153 kÕ.|ü.

(5dæ&ç.) ‘˚B 13.03.1984 <ë«sê Á|üy˚X¯ô|≥ºã&ç+~.

#·≥º+ dü«s¡÷|ü dü«uÛ≤yê\T

❁ á #·≥º+ Ä+Á<ÛäÁ|ü<X Àø±j·TTø£Ô eT]j·TT ™|ü Àø±j·TTø£Ô #·≥º+

1983>± neT\T˝ÀøÏ sêã&çq~.

❁ á #·≥º+ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚X` sêh+ yÓTT‘·Ô+ e]Ô+|üã&ÉTqT.

❁ dü«‘·+Á‘· Á|ü‹|ü‹Ô ø£*Zq Hê´j·T eédüú>± @sêa≥T >±$+#·ã&ç+~.

|üÁ»\ ø√dü+ #·≥º |ü]C≤„q+

❁ sêh >∑es¡ïs¡T, ôV’≤ ø√s¡Tº Á|ü<Ûëq Hêj·Tj·TeT÷]Ô dü+Á|ü~+|ü⁄\

<ë«sê Àø±j·TTø£Ô eT]j·TT ™|ü Àø±j·TTø£Ô |ü<äe⁄\ ìj·÷eTø£+

»s¡T|üã&ÉTqT.

❁ |òæsê´<äT\qT düT\uÛÑ‘·s¡+>± dü‘·«s¡y˚T |ü]wüÿ]+∫q #·s¡´qT

|òæsê´<äT<ës¡T\≈£î ‘Ó*j·T|üs¡Ã≥+.

❁ bÂs¡T\≈£î ™∫‘· dü‘·«s¡ ùde\T n+~+#·≥+.

❁ Hê´j·TeT÷]Ô >±˙ ]f…ÆsY¶ ôV’≤ ø√s¡Tº Á|ü<Ûëq Hê´j·TeT÷]Ô >±˙

˝Àø±j·TTø£Ô eT]j·TT ™|ü ˝Àø±j·TTø£Ô Hê´j·TeT÷s¡TÔ\T>±

ns¡TG\T.

❁ ôV’≤ ø√s¡Tº Á|ü<Ûëq Hê´j·TeT÷]Ô qT+&ç |ü+|æ+#·ã&çq 5 >∑Ts¡T

bÕ´q˝` düuÛÑT´\ qT+&ç m+|æø£ #˚j·Tã&çq ÁR>&é-1 »&û®\ qT+&ç 1

>±ì, $T+∫ >±ì ™|ü˝Àø±j·TTø£Ô Hê´j·TeT÷]Ô>± sêh >∑es¡ïs¡T

ìj·÷eTø£+ >±$+#·ã&ÉTqT.

n~Ûø±sê\T - $<ÛäT\T

✒ n~Ûø±s¡ <äT]«ìjÓ÷>∑+ <ë«sê e´øÏÔ>∑‘· ≤uÛÑ+ b¥+<ä{≤ìøÏ >±˙,

@ ˇø£ÿ e´øÏÔ qwüº+ ø£*Z+#·≥+ e\q e∫Ãq |òæsê´<äT\qT |ü]

wüÿ]+#·≥+.

✒ nÁø£eT |ü]bÕ\q e\q sêh Á|üuÛÑT‘·«+ >±˙ Òø£ e´øÏÔ >±˙ qwüº+

»]–q yê{ÏøÏ Hê´j·T |ü]cÕÿs¡ e÷sêZ\T #·÷|ü≥+.

✒ <˚X¯ düeTÁ>∑‘·≈£î uÛÑ+>∑+ ø£\>∑≥+ eT]j·TT nìï s¡ø±\ n$˙‹

RødüT\≈£î dü+ã+~Û+∫q yê{Ïô|’ #·s¡´\T ¬>’ø=qT≥.

✒ Á|üuÛÑT‘·«+ qT+&ç b¥+<äe\dæq kÂø£sê´\T/˝≤uÛ≤\T Ç‘·sê\

ô|’ Ä≥+ø±\T/nuÛÑ´+‘·s¡+/qwüº+ ø£*ZùdÔ bÂs¡Tì |òæsê´<äT\qT

d”«ø£]+∫ dü‘·«s¡ Hê´j·T |ü]cÕÿs¡+ #˚≈£Ls¡Ã≥+.

✒ ìj·÷eTø£+ ø±ã&çq Àø±j·TTø£Ô, ™|ü Àø±j·TTø£Ô Hê´j·TeT÷s¡TÔ\

|ü<äM ø±\+ ø±s¡´\j·T+˝À #˚]q ‘˚B qT+&ç 5 dü+e‘·‡sê\

es¡≈£î |ü<ä$˝À ø=qkÕ>∑{≤ìøÏ ns¡TG\T.

#·≥º |ü]~Û˝ÀøÏ rdüT≈£îsêã&çq Á|üC≤ Á|ü‹ì<ÛäT\T

eT]j·TT n~Ûø±s¡T\T

>∑‘·, Á|üdüTÔ‘· sêh eT+Á‘·T\T (eTTKéT+Á‹ $TqVü‰), XÊdüq,

eT+&É* düuÛÑT´\T, sêh ø±s=aRswüHé #ÛÓ’s¡àqT\T, &Ó’¬sø£ºs¡T\T, eTTì‡|ü `

y˚Tj·Ts¡T¢, #ÛÓ’s¡àqT\T, õ˝≤¢ |ü]wü‘Y #ÛÓ’s¡àHé eT]j·TT eT+&É\

|ü]wü‘Y n<Ûä´≈£åî\T.

Á|æì‡|ü˝` ø±s¡´<äs¡TÙ\T, ø±s¡´<äs¡TÙ\T, Á|ü‘˚´ø£ ø±s¡´<äs¡TÙ\T,

C≤sTT+{` ø±s¡´<äs¡TÙ\T, nìï s¡ø±\ ø±s¡´<äs¡TÙ\T, sêh Á|üuÛÑT‘·«

™<√´>∑T\T (∫e] ÁR>&é ™<√´>∑T\T $TqVü‰) eTTì‡|ü˝` ø£MTwüqsY,

¬s+&Ée, eT÷&Ée ÁR>&é ‘·≈£îÿe ø±≈£î+&Ü.

˝Àø±j·TTø£Ô $#ês¡D n+XÊ\T

Á|ü‹ bÂs¡TìøÏ dü+ã+~Û+∫q nìï s¡ø±\ n_ÛjÓ÷>±\qT,

|òæsê´<äT\T #˚dæq yê{ÏøÏ $#ês¡D »]|æ Hê´j·T+ #˚≈£Ls¡TÃ≥.

Ç‘·s¡ eTTK´ #·{≤º\T

1. ìs¡“I+<ä $yêVü‰\ ]õÅùdºwüHé #·≥º+ - 2002/2008

eTTU≤´+XÊ\T : õ.z.j·T+.mdt.HÓ+. 193, ‘˚~: 12-05-2006 <ë«sê

$yêVü≤ ]õÅùdºwüHé n~Ûø±]>± Á>±eT |ü+#êj·Tr kÕúsTT˝À |ü+#êj·Tr

ø±s¡´<ä]Ùì ìj·T$T+#·&É+ »]–+~.

$yêVü≤+ »]–q ‘B qT+&ç 30 s√E\ À|ü⁄>± s¡÷. 50 s¡TdüTeTT‘√

$yêVü‰ìï qyÓ÷<äT #˚düTø√yê*. 30 qT+&ç 60 s√E\ ˝À|ü⁄ 100

s¡÷bÕj·T\ s¡TdüTeTT‘√ qyÓ÷<äT #˚sTT+#·Tø√e#·TÃ. e<Ûä÷es¡T\T,

yê] ‘·s¡T|òü⁄q Ç<ä›s¡T kÕ≈£åî\‘√ qyÓ÷<äT #˚sTT+#·Tø√yê*. qyÓ÷<äT

ø±ã&çq yÓ+≥H˚ ™∫‘·+>± $yêVü≤ <Ûäèe|üÁ‘·+ C≤Ø #˚kÕÔs¡T. ‘·<äT|ü]

Á|ü‹ <äs¡U≤düTÔ≈£î s¡÷. 10.00 eT]j·TT ù|J 1 øÏ s¡÷. 2.00 $yêVü≤

qyÓ÷<äT $wüj·T+˝À ãT~Δ|üPs¡«ø£+>± ]õwüºs¡T #˚sTT+#·ì#√



s¡÷. 100 ô|Hê©º, ‘·|ü⁄a&ÉT $esê\T Ç∫Ãq+<äT≈£î s¡÷. 1000

»]e÷Hê Ò<ë dü+e‘·‡s¡+ C…’\T •ø£å Ò<ë ¬s+&É÷ $~ÛkÕÔs¡T. $yêVü≤

n~Ûø±] ]õÅùdºwüHé $wüj·T+˝À $|òü\yÓTÆq≥¢sTT‘ s¡÷. 500 »]e÷Hê

˝Ò<ë eT÷&ÉT HÓ\\ C…’\T •ø£å Ò<ë ¬s+&É÷ $~Û+#·&É+ »s¡T>∑T‘·T+~.

>∑‘· HÓ\˝À ]õwüºsY ø±ã&çq $yêVü≤ $esê\qT $yêVü≤ qyÓ÷<äT

yÓTyÓ÷sê+&É+ &É÷|æ¢Rø{` Á|ü‘·T\˝À ‘·<äT|ü] HÓ\ 30e ‘˚B˝À>± ô|’

n~Ûø±s¡T\≈£î düeT]a+#ê*.

™<˚›XÊ´\T/\øå±´\T : u≤\´ $yêVü‰\qT, ãVüQ $yêVü‰\qT n]

ø£≥º&É+. eTVæ≤fi¯\ nÁø£eT s¡yêD≤ ìs√~Û+#·&É+. $yêVü≤ eédüúqT

ã˝Àù|‘·+ #˚j·T&É+. Á|üuÛÑT‘·« |ü<∏äø±\≈£î ns¡G‘·>± dü]º|òæ¬ø{` C≤Ø

#˚j·T&É+. eTTK´+>± $<˚XÊ\≈£î yÓfi‚fl dü+<äs¡“I+˝À bÕdtb˛sYº C≤ØøÏ

$yêVü≤ qyÓ÷<äT |üÁ‘·+ eTTK´+>± |ü]>∑DÏdüTÔHêïs¡T.

2. düe÷#ês¡ Vü≤≈£îÿ #·≥º+ - 2005

eTTU≤´+XÊ\T : Á|üuÛÑT‘·«+ qT+&ç >±˙, Á|üuÛÑT‘·« Á|üy˚Tj·T+ ™qï

dü+düú\ qT+&ç ø±ì düe÷#êsêìï b¥+<˚ Vü≤≈£îÿqT Á|ü‹ bÂs¡Tìø°

Á|ükÕ~dü÷Ô düe÷#ês¡ Vü≤≈£îÿ #·≥º+-2005 nø√ºãsY qT+&ç neT˝À¢øÏ

e∫Ã+~. Á|ü» düe÷#ês¡ n~Ûø±]øÏ *UÏ‘· |üPs¡« <äs¡U≤düTÔ Çyê«*.

˝Òì#√ eTÚUÏø£+>± ≈£L&Ü nuÛÑ´s¡úq #˚j·Te#·TÃ.

Á>±eT kÕúsTT˝À s¡÷. 5 eT]j·TT Ç‘·s¡ ø±sê´\j·÷\˝À sêh

kÕúsTT es¡≈£î s¡÷. 10 #=|ü⁄aq Á|ü‹ <äs¡U≤düTÔ≈£î (◊.|æ.z) Ò<ë (&ç.&ç)

s¡÷|ü+˝À ø±˙ Çyê«*. <äs¡U≤düTÔ<ës¡T ‹s¡T>∑T s¡o<äT b¥+<ë*.

™<›XÊ´\T/\øå±´\T : Á|üuÛÑT‘·« bÕ\qì bÕs¡<äs¡Ùø£+>± q&ç|æ+#·&∑+‘√

bÕ≥T, bÂs¡ düe÷C≤ìøÏ yÓTs¡T¬>’q ùde\qT n~+#·&É+, düeT düe÷»

kÕú|üqH˚ \ø£å´+>± bÕ≥T|ü&É≥+. <äs¡U≤düTÔ n+~q 30 s√E\˝À|ü⁄

<äs¡U≤düTÔ<ës¡TìøÏ düe÷#êsêìï n+<äCÒj·÷*. 30 s√E\˝À|ü⁄

Ä•+∫q düe÷#ês¡+ Çe«ì#√ d”ìj·TsY Vü≤À<ë ø£*–q n~Ûø±]øÏ

n|”a˝` #˚düTø√yê*.

3. u≤\\ ™∫‘·, $<ë´Vü≤≈£îÿ #·≥º+ -2009

eTTU≤´+XÊ\T : u≤\\ ™∫‘·, ìs¡“+<Ûä $<ë´#·≥º+, @Á|æ˝` 1, 2010

qT+&ç neT\T˝ÀìøÏ e∫Ã+~. 6 dü+e‘·‡sê\ qT+&ç 14 dü+e‘·‡sê\

˝À|ü⁄ |æ\¢\+<ä]ø° ™∫‘· $<ä´ì ‘·|üaìdü]>± n+~+#ê*. ã&ç

ãj·T≥ ™qï |æ\¢\qT ã&ç˝À #˚]a+#·&É+, Á|ü‘˚´ø£ •ø£åD <ë«sê

$<ä´q+~+#·&É+ »s¡>±*. ã&ç qT+&ç rdæy˚j·T&É+ ˝Ò<ë m≈£îÿe

dü+e‘·‡sê\T ˇRø ‘·s¡>∑‹˝À ø=qkÕ–+#·&É+, Á|üy˚X¯ |üØø£å\T, Á|üy˚X¯

s¡TdüTeTT\qT ìùw~+#·&ÉyÓTÆq~.

™<˚›XÊ´\T/\øå±´\T : Á>±eT |ü+#êj·Tr |ü]~Û˝À 0-14 dü+e‘·‡sê\

ej·TdüT >∑\ |æ\¢\+<ä] ]ø±s¡T¶\T ìs¡«Væ≤+#ê*. düs¡a+#Y,

j·÷»e÷q´ ø£$T{° Ä<Ûä«s¡´+˝À bÕsF¡XÊ\ n_Ûeè~Δ Á|üD≤[ø£\T

s¡÷b¥+~+#ê*. bÕsF¡XÊ\ uÛÑeq+, uÀ<Ûäq dæã“+~, uÀ<Ûäq |ü]ø£sê\‘√

nìï eTÚUÏø£ dü<äTbÕj·T ø£\aq\T ø£*a+#ê*. Á|ü‹ HÓ\ j·÷»e÷q´

ø£$T{° düe÷y˚XÊ\T ìs¡«Væ≤+#ê*.

4. eTVü‰‘êà>±+BÛ C≤rj·T Á>±MTD ™bÕ~Û Vü‰MT #·≥º+-2005

eTTU≤´+XÊ\T : Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\˝Àì HÓ’|ü⁄D´+ ˝Òì ≈£L©\≈£î

|üqT\T ø£*a+∫, Á|ü»\≈£î JeH√bÕ~Û, uÛÑÁ<Ûä‘·, e\dü\ ìyês¡D≈£î

bÕ≥T |ü&É&É+, ≈£î≥T+u≤ìøÏ 150 s√E\T |üì ø£*a+#·&É+. |üqT\T

ø√Rs yê]øÏ 15 s√E\ ˝À>± |üì ø£*a+#·&É+ ˝Òì#√ ìs¡T<√´>∑uÛÑè‹

#Ó*¢+#·&É+ |üì#˚ùd #√≥ Á‘ê>∑T˙s¡T, |òüdtºmsTT&é øÏ{`, &É yÓTT<ä\>∑T

edü‘·T\T ø£*a+#·&É+.

™<˚›XÊ´\T/\øå±´\T : ˙{Ï eqs¡T\qT dü+s¡øÏå+#·&É+ eqs¡T\

|ü⁄qs¡T<ä›s¡D uÛÑ÷$T n_Ûeè~Δ |üs¡#·&É+ ø£s¡Te⁄ HÓ<äTs=ÿq&ÜìøÏ #Ó≥¢qT,

n&Ée⁄\qT ô|+#·&É+ dü÷ø£åà eT]j·TT ∫qï˙{Ï eqs¡T\ ìsêàD+,

n_Ûeè~Δ. e\dü\ ìyês¡D düe÷q |üìøÏ düe÷q y˚‘·q+.

5. ˙s¡T, uÛÑ÷$T eT]j·TT eèøå±\ #·≥º+ 2002

eTTU≤´+XÊ\T : á #·≥º+ neT\T #˚j·T&ÜìøÏ õ.z.j·T+.j·Tdt.HÓ+.

224 |ü+#êj·TrsêC` eT]j·T s¡÷s¡˝` &Óe\|tyÓT+{` (ÄsY.&ç.-4)

‘˚~ 15-06-2002 <ë«sê s¡÷\Ta C≤Ø #˚XÊs¡T.

á #·≥º+˝Àì ôdø£åHé 3 Á|üø±s¡+ eT+&É\kÕúsTT˝À n<Ûë]{°\qT

@sêa≥T #˚XÊs¡T. ‘·Vü≤o˝≤›sY #ÛÓ’s¡àHé, eT+&É\ n≥M n~Ûø±] yÓ’dt

#ÛÓ’s¡àHé, eT+&É\ Ç+»˙sY ôdÁø£≥Ø>± eéVü≤]kÕÔs¡T.

#·≥º+ n‹Áø£eTD≈£î s¡÷. 1000 qT+∫ 5000 es¡≈£î »]e÷Hê, #Ó≥Tº

q]øÏq+<äT≈£î #Ó≥Tº $\Te≈£î 2 qT+&ç 5 ¬s≥T¢ qwüº |ü]Vü‰s¡+, ˙{Ï

eqs¡T\T, uÛÑ÷>∑s¡“I»˝≤\ ø£\Twæ‘êìøÏ s¡÷. 2000 qT+&ç 50,000

es¡≈£î »]e÷Hê ˝Ò<ë 1 qT+&ç 6 HÓ\\ es¡≈£î C…’\T •ø£å ˝Ò<ë

¬s+&ÉTq÷ $~Û+#·ã&ÉTqT.

™<˚›XÊ´\T/\øå±´\T : Á|üø£è‹ dæ<äΔyÓTÆq düVü≤» eqs¡T\T |ü]s¡ø£åD.

$#·ø£åD s¡Væ≤‘·+>± ™|üjÓ÷–düTÔqï uÛÑ÷>∑s¡“I »˝≤\qT |ü]s¡øÏå+∫

yê{Ï $ìjÓ÷>±ìï Áø£eTãB›ø£]+#·&É+. #·≥º+ eT]j·TT s¡÷\T‡

neT\T ø√dü+ sêh, õ˝≤¢ eT]j·TT eT+&É\ kÕúsTT˝À n<∏ë]{°\

qT ìj·T$T+#·&É+.

uÀs¡T≈£î uÀs¡T≈£î eT<Ûä <ä÷s¡+ ø£ dü+ 100 MT. ™+&˚≥≥T¢ #·÷&Ü*.

Á‘ê>∑T˙{Ï eqs¡T\≈£î 250 MT. |ü]~Û˝À u≤e⁄\T, uÀs¡T¢ y˚j·Tsê<äT.

˙{ÏôddüT‡, uÛÑ÷$T $ìjÓ÷>∑+˝À e÷s¡Ta\T, #Ó≥T¢ Hê≥&É+ e+{Ï

ø±s¡´Áø£e÷\T $~Û, $<ÛëHê\ y˚Ts¡≈£î q&ÉT#·Tø√yê*.

6. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚X` ôw&É÷´\T ÁbÕ+‘· |ü+#êj·TrsêC` (|”kÕ) #·≥º+ 1992

eTTU≤´+XÊ\T : Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚X` sêh XÊdüqdüuÛÑ˝À ÄyÓT~dü÷Ô |”kÕ

#·≥º+ 1998˝À ôw&É÷´\T ÁbÕ+‘ê\≈£î e]Ô+|ü #˚dü÷Ô neT\T˝ÀìøÏ

e∫Ã+~. á #·{≤ºìï nqTdü]+∫ õ.z.j·T+.j·Tdt.HÓ+.-66 ‘˚~:

24-03-2011˝À s¡÷\T‡ C≤Ø #˚dæ+~.

™<˚›XÊ´\T/\øå±´\T : ôdø£åHé 242 (dæ) qqTdü]+∫ Á>±eT+˝À

Ä#êsê\qT nqTdü]+∫ $yê<ë\qT |ü]wüÿ]+#·≥+. Á|üD≤[ø£\T,

ø±s¡´Áø£e÷\T, ÁbÕC…≈£îº\ neT\T≈£î eTT+<ädüTÔ nqTeT‹. ì<ÛäT\

$ìjÓ÷>∑ <Ûäèe|üÁ‘·+ ôdø£åHé 242 (◊) qqTdü]+∫ eT‘·TÔ |ü<ësêΔ\

$ìjÓ÷>∑+ô|’ ìùw<ä+ ˝Ò<ë Áø£eTãBΔø£]+#·&É+.

∫qï‘·s¡Vü‰ n≥M ™‘·a‘·TÔ\ô|’ j·÷»e÷q´ Vü≤≈£îÿ\T ø£*a+#·&É+.

ôdø£åHé 242 (õ) qqTdü]+∫ Á>±eT |ü+#êj·Tr Ò<ë eT+&É\ |ü]wü‘Y

Ò<ë õ˝≤¢ |ü]wü‘Y\≈£î |”kÕ #·≥º+ neT\T u≤<Ûä ‘·\qT n|üa–+#ê*.



7. »qq-eTs¡DeTT\ ]õÅùdºwüHé #·≥º+ - 1969

eTTU≤´+XÊ\T : »qq-eTs¡DeTT\ ]õÅùdºwüHé Á|üuÛÑT‘·« ™‘·Ôs¡T«

HÓ+. 276 |æ.ÄsY.n+&é ÄsY.&ç. ‘˚~ 18.06.2002 Á|üø±s¡+ õ˝≤¢

kÕúsTT˝À õ˝≤¢ |ü+#êj·Tr n~Ûø±] n&çwüq˝` ]õÅkÕºsY>±, sêh

n&çwüq˝` ]õÅkÕºsY>±, sêh n&çwüq˝` N|òt ]õÅkÕºsY>± &ç|üP´{°

ø£MTwüqsY, |ü+#êj·TrsêC` eéVü≤]kÕÔs¡T. Á>±eT kÕúsTT˝À Á>±eT

|ü+#êsTTr eéVü≤]kÕÔs¡T. Á>±eT kÕúsTT˝À Á>±eT |ü+#êj·Tr

ø±s¡ <ä]Ù, »qq, eTs¡D <äèMø£s¡D |üÁ‘·+ C≤Ø #˚j·÷*. »qq+ Ò<ë

eTs¡D+ dü+uÛÑ$+∫q 21 s√E\˝À>± qyÓ÷<äT »s¡>±*. Ç+{Ïe<ä›/

Vü‰düa≥˝`/C…’˝` mø£ÿ&É »qq+ dü+uÛÑ$ùdÔ nø£ÿ&˚ qyÓ÷<äT »s¡>±*.

™<˚›XÊ´\T/\øå±´\T : »qq-eTs¡DeTT\ ]õÅùdºwüHé düÁø£eTeTT>±

»]|æ, <˚X¯ »HêuÛ≤ >∑D≤+ø£eTT\T dü+Áø£eT+>± ùdø£]+#·{≤ìøÏ, |ü\T

dü+<äsê“I\˝À >∑T]Ô+|ü⁄ <ÛäèMø£s¡D≈£î neø±X¯+, »HêuÛ≤ >∑D≤+ø±\

qT ã{Ïº Á|üD≤[ø£\T ‘·j·÷Ø neT\T≈£î »qq eTs¡D≤\T qyÓ÷<äT

‘·|üaìdü]. »qq eTs¡D <ÛäèMø£s¡D |üÁ‘·+ C≤ØøÏ ø£˙dü|ü⁄ s¡TdüTeTT

5 s¡÷bÕj·T\T #Ó*¢+#ê*. n<˚ yÓ‘·ø£e\dæq dü+<äs¡“I+˝À ˇø√ÿ

dü+e‘·‡sêìøÏ 2 s¡÷bÕj·T\ n<äq|ü⁄ s¡TdüTeTTqT #Ó*¢+#·e\dæ

e⁄+≥T+~.

21-30 s√E\ es¡≈£î 2 s¡÷bÕj·T\ n|üsê<ä s¡TdüTeTT #Ó*¢+|ü⁄‘√

30 s√E\ qT+&ç dü+e‘·‡s¡+ es¡≈£î ‘·Vü≤d”˝≤›s¡T yê] nqTeT‹‘√,

dü+e‘·‡s¡+ qT+&ç 15 dü+e‘·‡sê\ es¡≈£î ÄsY&çz nqTeT‹‘√,

]õdüºsY #˚j·T&É+ »s¡T>∑TqT.

8. u≤\ ø±]àø£ ìs√<Ûä eT]j·TT ìj·T+Á‘·D #·≥º+ - 1986

eTTU≤´+XÊ\T : u≤\\ |ü≥¢ Á|ü‘˚´ø£ ÁX¯<äΔ #·÷|æ+#ê\ì yê]

dü+Røåe÷ìøÏ ÁbÕ<Ûëq´‘· Çyê«\ì sêC≤´+>∑+ #˚dæq Ä<˚XÊ\T

neT\T˝À uÛ≤>∑+>± yÓ{Ï º #êøÏØ‘√ q\T>∑T#·Tqï u≤\\qT

ø±bÕ&˚+<äT≈£î á #·{≤ºìï 1986˝À rdüT≈£îe#êÃs¡T.

¬s’fi¯ófl, ¬s’˝Ò« ùdºwüqT¢, eT+<äT kÕe÷Á– <äTø±D≤\T, ø£uÒfi≤\T, ;&ç,

‹yê∫, dæyÓT+{`, düãT“\ |ü]ÁX¯eT\T, ã≥º\ &ÉsTT´+>˘, ™ìï

<äTdüTÔ\ X¯óÁuÛÑ|ü]#˚ |üqT\˝À u≤\\T ø£ìa+#·≈£L&É<äT. á #·{≤ºìï

™\¢+|òæT+∫q yê]øÏ s¡÷. 10,000-20,000 es¡≈£î »]e÷q, ˇø£

dü+e‘·‡s¡+ C…’\T •ø£å $~Û+#·&É+ »s¡T>∑TqT.

™<˚›XÊ´\T/\øå±´\T : u≤\\≈£î nHês√>∑´+ ø£*Z+#˚ ø=ìï eè‘·TÔ\˝À

∫qï |æ\¢\T |üì#˚j·T≈£î+&Ü ìùw~Û+#·≥+, (#·s¡à yê´<ÛäT\T,

}|æ]‹‘·TÔ\ yê´<ÛäT\T, eTs¡D≤ìøÏ, ã\V”≤q|ü&˚ ˝≤+{Ï) #·≥º

™\¢+|òüTq\≈£î •øå±s¡TG\T ne⁄‘ês¡T. 14 dü+e‘·‡sê\˝À|ü⁄ u≤\

u≤*ø£\T |üì˝À ™+&Ésê<äT. Á>±eT |ü+#êj·Tr |ü]~Û˝Àì u≤\

ø±]à≈£î\qT >∑T]Ô+#·&É+, yê]ì ã&ç˝À #˚]a+#·&É+, yê] ‘·*¢

<ä+Á&ÉT\≈£î ne>±Vü≤q ø£*a+#·&É+, n+<äT≈£î |ü⁄]ø=*aq yê]øÏ •ø£å\T

|ü&˚≥≥T¢ #˚j·T&É+ Á>±eT |ü+#êj·Tr u≤<Ûä´‘·.

9. *+>∑ m+|æø£ ìùw<Ûä #·≥º+ - 1994

eTTU≤´+XÊ\T : 1994˝À á #·{≤ºìï rdüT≈£îsêe&É+ »]–+~. á

#·≥º+ ÁøÏ+<ä >∑s¡“Idüú •X¯ó ìsêΔs¡D |üØø£å\ô|’ ìj·T+Á‘·D ø£*a+#·&É+

»]–+~. #·{≤ºìï n‹Áø£$T+∫q≥¢sTT‘˚ »qT´ dü\Vü‰ Rø+Á<ë\T,

Á|üjÓ÷>∑XÊ\\T, øÏ¢ìø˘\T $wüj·T+˝À s¡÷. 10,000 »]e÷q,

3 dü+e‘·‡sê\ C…’\T •ø£å, yÓT&çø£˝` ÁbÕø°ºdtq>∑sY≈£î s¡÷. 10,000 qT+&ç

50,000 es¡≈£î »]e÷q, 3 qT+&ç 5 dü+e‘·‡sê\ C…’\T •ø£å.

™<˚›XÊ´\T/\øå±´\T : Åd”Ô ÁuÛÑ÷D (•X¯óe⁄) Vü≤‘·´\qT ìyê]+#·{≤ìøÏ

@s¡a&çq #·≥º+. nHÓ’‹ø£ #·s¡´\qT ìs√~Û+#˚+<äT≈£î ìsêΔs¡D, m+|æø£

eT]j·TT yÓ\¢&ç #·≥ºØ‘ê´ H˚s¡eTT. Áø√yÓ÷CÀyéT\ yÓ’|üØ‘ê´\T,

»qT´|üs¡yÓTÆq yê´<ÛäT\T, Ç‘·s¡ ˝ÀbÕ\qT >∑T]Ô+#·{≤ìøÏ e÷Á‘·y˚T

kÕÿì+>˘ ™|üjÓ÷–+#ê*. >∑s¡“ Idü ú|æ+&É+ Ä&É, eT>∑ nH˚~

yÓ\¢&ç+#·≈£L&É<äT.

10. >∑èVü≤Væ≤+dü #·≥º+ - 2005

eTTU≤´+XÊ\T : XÊØs¡ø£+>±, e÷qdæø£+>±, Ä]úø£|üs¡+>±, …’+–ø£|üs¡+>±

Væ≤+dæ+#·&É+, u…~]+#·&É+, uÛÑj·Tô|≥º&É+, <Ís¡®Hê´ìøÏ bÕ\a&É&É+,

Äs√>±´ìï ≈£î+≥T|ü]#˚ #·s¡´\˙ï >∑èVü≤Væ≤+dü≈£î dü+ã+~Û+∫q$.

n+<äT#˚ >∑èVü≤Væ≤+dü s¡ø£åD #·≥º+ 2005˝À s¡÷b¥+~+#ês¡T.

™<›XÊ´\T/\øå±´\T : u≤~Û‘·Tsê\T Hs¡T>± >±˙, ÄyÓT ‘·s¡|òü⁄q me¬s’Hê

Væ≤+dü »s¡T>∑T‘·T+~ ˝Òø£ »s¡>∑uÀqT+~ nì ø±ì s¡ø£åD n~Ûø±]øÏ

|òæsê´<äT Çe«e#·TÃ. á #·≥º+ neT\T |ü]#˚ j·T+Á‘ê+>∑+ s¡ø£åD

n~Ûø±], Hê´j·Tùde\ n~Ûø±], ùde\T n+~+#˚ dü+düú\T eT]

j·TT b˛©düT n~Ûø±s¡T\T u≤~Û‘·Tsê*øÏ ‘·|üaìdü]>± #·≥º|üs¡yÓTÆq

düVü‰j·T+ nq>± ™∫‘· Hê´j·Tùde\T, Ä]úø£ düVü‰j·T+, ÄÁX¯j·T+

n+~+#˚ dü+düú\T, yÓ’<ä´ düVü‰j·T+, Ç‘·s¡ ùde\T e+{Ï düe÷#ês¡+

‘Ó*j·T#˚j·T&É+H√&É˝`n~Ûø±] Á|ü<Ûëq u≤<Ûä´‘·.

yÓTõÅùdº≥T <äs¡U≤düTÔ n+~q 3 s√E\˝À yÓTT<ä{Ï yê<äq $Hê*. 60

s√E\˝À ‘·T~ rs¡Ta yÓ\Te]+#ê*.

11. u≤\´ $yêVü≤ ìs√<Ûäø£ #·≥º+ - 2006

eTTU≤´+XÊ\T : u≤\´ $yêVü‰\T ìs√~Û+#·{≤ìøÏ á #·≥º+

#˚j·Tã&ç+~. 18 dü+e‘·‡sê\T ì+&Éì ne÷àsTT, 21 dü+e‘·‡sê\T

ì+&Éì nu≤“sTT $yêVü‰ìøÏ nqs¡TG\T. u≤\´ $yêVü≤+ nì

s¡TEyÓ’‘˚ n+<äT≈£î Á|ü‘·´ø£å+>±/|üs√ø£å+>± Áb˛‘·‡Væ≤+∫q yês¡T ≈£L&Ü

•øå±s¡TG\T. 2 dü+e‘·‡sê\T C…’\T •ø£å ˝Ò<ë s¡÷. 1,00,000 \T

»]e÷Hê ˝Ò<ë ¬s+&ÉT •ø£å\÷ $~Û+#·e#·TÃqT. u≤\´ $yêVü‰ìï

#˚sTT+#˚ ‘·*¢<ä+Á&ÉT˝…’q, dü+s¡ø£å≈£î˝…’q #·≥ºØ‘ê´ •øå±s¡TG\T.

™<›XÊ´\T/\øå±´\T : u≤\´ $yêVü‰\qT »]ù| Ä#êsêìï ìs√~Û+#·T≥.

u≤\´ $yêVü‰\ e\¢ e#˚Ã qcÕºô|’ ne>±Vü≤q ø£*a+#·&É+, u≤\\

Vü≤≈£îÿ\qT ø±bÕ&É≥+, Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ düVü‰j·T|ü&É≥+, õ˝≤¢ Á|ü<Ûëq

Hê´j·÷~Ûø±] á #·≥º |ü]~Û˝À RødüT\T $#ê]+#·e#·TÃqT.

1098 {À˝` Á|ò” HÓ+ãsY≈£î bò˛Hé #˚dæ u≤\´ $yêVü‰\ >∑T]+∫q

düe÷#êsêìï n+<äCÒj·Te#·TÃ.

12. ìs¡“Ij·T #·≥º+ - 2013

eTTU≤´+XÊ\T : &Ûç©¢ >±´+>˘Rs|t |òüT≥qô|’ uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«+

ìj·T$T+∫q »dæºdt es¡à ø£$T{° #˚dæq dæbòÕs¡T‡\ y˚Ts¡≈£î uÛ≤s¡‘·

•øå±düàè‹, H˚s¡ $<Ûëq düàè‹-1973, uÛ≤s¡‘· kÕøå±´\ #·≥º+ -1872\≈£î



ø=ìï e÷s¡Ta\T, #s¡Ta\T #dü÷Ô Hs¡ #·≥º+ dües¡D XÊdüq+ - 2013qT

uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«+ C≤Ø #˚dæ+~.

á ìs¡“Ij·T #·≥º+ 2013 uÛ≤s¡‘·<˚X¯ eTVæ≤fi¯\ô|’ …’+–ø£ <ë&ÉT\ qT+&ç

s¡ø£åD≈£î ‘√&Éa&ÉT‘·T+~. uÛ≤s¡‘· •øå±düàè‹ Á|üø±s¡+ H˚s¡ $#ês¡D,

j·÷dæ&é <ë&ÉT\T, ˝…’+–ø£ y˚~Û+|ü⁄\T, nÁø£eT s¡yêD≤, ˝…’+–ø£

<Ís¡®Hê´\T yÓTT<ä˝…’q yê{Ïô|’ •ø£å\T $~Û+#˚ neø±X¯+ á #·≥º+

ø£*a+∫+~.

™<›XÊ´\T/\øå±´\T : eTVæ≤fi\ô|’ …’+–ø£ eT]j·TT bÕX$ø£ #·s¡ \qT

ìs√~Û+#·≥+ á #·≥º eTTK´ ™<˚›X¯´+. ˇRø ™<˚›X¯´+‘√ ˇø£s¡T ˝Ò<ë

m≈£îÿe eT+~ e´≈£îÔ\T ˇø£ ãè+<ä+>± @s¡a&ç eTs√ e´øÏÔô|’ ˝…’+–

ø£+>± <Ís¡®q´+ #˚j·T&É+ »]–q|ü⁄a&ÉT Ä <ë&ç˝À bÕ˝§Zqï n+<ä]ô|’

ôdø£åHé 376-&ç ÁøÏ+<ä 20 dü+e‘·‡sê\≈£î ‘·≈£îÿe ø±≈£î+&Ü, J$‘·ø±\+

es¡≈£î b¥&ç–+#·>∑\ ø£]Fq C…’\T •ø£å $~Û+#·ã&ÉTqT.

n+‘˚ø±≈£î+&Ü u≤~Û‘·T\≈£î yÓ’<ä´Ks¡TÃ\T, |ü⁄qsêyêdü+ ÁøÏ+<ä ‘·–q

qwüº|ü]Vü‰s¡+ #Ó*¢+#·≥+. 356-@ ôdø£åHé Á|üø±s¡+ j·÷dæ&é <ë&ç

#˚j·T&É+ <ë«sê |üP]Ô>± ø±˙, bÕøÏåø£+>± ø±˙ rÁe+>± u≤~Û+#·&É+

»]–Hê, me¬s’q e´øÏÔ ™<˚›X¯´|üPs¡«ø£+>± n≥Te+{Ï H˚sê\≈£î

bÕ\a&É≥+ »]–Hê n≥Te+{Ï e´≈£îÔ\≈£î ø£˙dü+ 10 dü+e‘·‡sê\T

C…’\T•ø£å >∑]wüº+>± J$‘· U…’<äT, 10 \ø£å\ »]e÷q $~Û+#·&É+.

13. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚X` ôw&É÷´\T¶ ≈£î˝≤\ eT]j·TT

–]»q ™|ü Á|üD≤[ø£ #·≥º+ - 2013

eTTU≤´+XÊ\T : á #·≥º+ e\q ôw&É÷´\T¶ ≈£î˝≤\T eT]j·TT

ôw&É÷´\T¶ ‘Ó>∑\T »HêuÛ≤ Ä<Ûës¡+>± ì<ÛäT\qT Rø{≤sTT+∫

düeTs¡Δe+‘·yÓTÆq j·T+Á‘ê+>∑+ <ë«sê |ü<∏äø±\qT neT\T |ü]∫

yê] düs¡«‘√eTTU≤_Ûeè~ΔøÏ ‘√&Éa&É&É+. md”‡ eT]j·TT md”º ™|ü

Á|üD≤[ø£ #·≥º+ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚X` $<Ûëq düuÛÑ 02-12-2013, $<Ûëq |ü]wü‘Y

11-12-2012q ÄyÓ÷~+#·&É+ »]–+~.

™<˚›XÊ´\T/\øå±´\T : $$<Ûä s¡ø±\ Á|üuÛÑT‘·« XÊK\ qT+&ç eT+ps¡T

ø±ã&çq ôw&É÷´˝`¶ ≈£î˝≤\T eT]j·TT –]»qT\≈£î Rø{≤sTT+∫q

ì<ÛäT\T yê]øÏ e÷Á‘·y˚T Ks¡TÃ #˚j·T≥+ Bì eTTK´ ™<˚›X¯+. á

#·≥º+ 10 dü+e‘·‡sê\ bÕ≥T neT\T˝À ™+≥T+~.

Ç+<äT ì<ÛäT\T Rø{≤sTT+|ü⁄, Á|üuÛÑT‘·« XÊK\ eTTkÕsTT<ë ™|ü

Á|üD≤[ø£\T, H√&É˝` @»˙‡\ |ü]o\q yÓTT<ä˝…’q yê{Ï <ë«sê

neT\T »s¡T|üã&ÉTqT. sêh eTTKéT+Á‹ n<Ûä´ø£å‘·q @s¡a&˚ ªùdº{`

øöì‡˝` |òüsY &Óe\|tyÓT+{` Ä|òt ôw&É÷´˝`¶ ø±´dtº ≠ ôw&É÷´˝`¶ Áf…Æu`‡μ

u≤<Ûä´‘·\T n|üaC…|üa&É+ »]–+~. á ùdº{` øöì‡˝` dü+e‘·‡sêìøÏ

ˇø£kÕ] ‘·|üaìdü]>± düe÷y˚X¯eTyê«*.

◆

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À e÷qe n_Ûeè~Δ <ë«sê düeT≈£Lπs &ÓyÓ÷Á>∑|òæø˘

$uÛÑ»q eTq<˚XÊìøÏ ˇø£es¡+. n<˚$<Ûä+>± Ä neø±X¯+ ‘Ó\+>±D

sêÁcÕºìøÏ ≈£L&Ü eT+∫ \_Δì #˚≈£Ls¡TdüT Ô+<äì #Ó|üŒe#·TÃ.

e÷qeeqs¡T\≈£î dü]jÓÆTq $<ä , Äs√>∑ +, HÓ’|ü⁄D´+ n+~+∫q|ü⁄&˚

eTq »HêuÛ≤ eTq<˚X¯ |ü⁄s√_Ûeè~ΔøÏ ‘√&ÉŒ&ÉT‘·T+<äì #Ó|üŒe#·TÃqT.

n+<äTπø eTq πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ HÓ’|ü⁄D≤´ìøÏ ô|<ä›|”sƒ¡ y˚dæ+~.

2020 es¡≈£î 300 $T*j·Tq¢ Á|ü»\≈£î $$<Ûä s¡+>±\˝À

HÓ’|ü⁄D´‘·\ •ø£åD Çyê«\ì \øå±´ìï ìπsΔ•+∫+~. Bìø√dü+ ô|<ä›

m‘·TÔq $$<Ûä dü+düú\ <ë«sê HÓ’|ü⁄D´‘·≈£î dü+ã+~Û+∫q •ø£åD

ø±s¡´Áø£e÷\qT #˚|ü{Ïº+~. n+<äTπø eTq sêh+˝À HÓ’|ü⁄D´+qT

ô|+#˚ dü+düú\qT >∑T]Ô+∫ yÓTs¡T¬>’q •ø£åDì#˚Ã+<äT≈£î |ü\T dü+düú\qT

>∑T]Ô+∫+~ n+<äT |ü\T Á>±MTD n_Ûeè~Δ dü+ã+~Û+∫q dü+düú\T

>∑T]Ô+∫+~.

Á|ü|ü+#· u≤´+≈£î n+#·Hê\ Á|üø±s¡+ uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À e÷<Ûä´$Tø£

f…øÏïø£˝Ÿ kÕº|t ø=s¡‘· ™+<äì, eTTK´+>± m\ÁøÏºwæj·THé‡, |ü¢+ãsY‡,

ô|{°º ≥÷˝Ÿ es¡ÿsY‡ ø=s¡‘· ™+<äì ø£qTø£ ◊{Ï◊ $<ä´qT eT]+‘·>±

Áb˛‘·‡Væ≤+#ê*. eTq <˚X¯+˝ÀqTqï e÷<Ûä´$Tø£ $<ëé+‘·T\≈£î

‘·–q •ø£åD n+~+#·T≥ e\q mH√ï s¡ø±\ e÷qe eqs¡T\T

™|üjÓ÷>∑+˝ÀøÏ ekÕÔj·Tq≥˝À yêdüÔe <ä÷s¡+ ø±<äT.

e÷qe eqs¡T\ n_Ûeè~Δ À uÛ≤s¡‘Y

e´øÏÔ n_Ûeè<˚› <˚XÊ_Ûeè~Δì j·TTe‘·≈£î e⁄qï n<äT“¤‘·yÓTÆq

kÕeTsêú´\qT yÓ*øÏ rj·÷*. C≤rj·T dæ+|ü⁄˝Ÿ düπs« Á|üø±s¡+ $$<Ûä

s¡+>±\˝À |üì#˚ùd 470 $T*j·Tq¢ dæã“+~øÏ ‘·–q ns¡Ω‘·\T

ø√s¡T‘·T+~. πøe\+ 10% dæã“+~øÏ e÷Á‘·y˚T HÓ’|ü⁄D´‘·\THêïj·Tì

ù|s=ÿ+~.

n˝≤π> 95% _.m m+.m #·~$q $<ë´s¡Tú\≈£î |ü]ÁX¯eT\≈£î

ø±e\dæq HÓ’|ü⁄D´+ ˝Ò<äT. 75% Ç+»˙]+>˘ 1 f…øÏïø£˝Ÿ m&ÉT´πøwüHé

#·~$q #·~$q $<ë´s¡Tú\≈£î |ü]ÁXeT\≈£î ø±e\dæq HÓ’|ü⁄D´+ Ò<äT.

n˝≤π> 2011 »HêuÛ≤ ˝…ø£ÿ\ Á|üø±s¡+ 11.3 ø√≥¢ eT+~ ™<√´>∑

nH˚«wüD˝À ™Hêïs¡T. eT] 1.28 ø√≥¢ eT+~ Á|ü‹ @&Ü~ ø=‘·Ô>±

™<√´>±\ ø√dü+ C≤uŸ e÷¬sÿ{ŸøÏ edüTÔHêïs¡T. Ç|ü⁄&ÉT <˚X¯+˝À e⁄qï

|ü]dæú‘·T\qT ã{°º Á|ü‹ @{≤ 50 \ø£å\ ø£+fÒ m≈£îÿe eT+~øÏ

•ø£ åD Çe«˝Òø£b˛‘·T+~. nqT≈£îqï \øå±´\qT kÕ~Û+#ê\+fÒ

@{≤ 5 ø√≥¢ eT+~øÏ •ø£åD Çyê«*. ø±ì ø√{Ï ø£+fÒ m≈£îÿe eT+~øÏ

Çe«˝Òø£b˛‘·THêï+.

2020 Hê{ÏøÏ 30 ø√≥¢ eT+~øÏ •ø£åD Çyê«\H˚ ˝ø£å´+‘√ H˚wüq˝Ÿ

dæÿ˝Ÿ &Óe\|tyÓT+{Ÿ ø±s=ŒπswüHé $$<Ûä ø±s¡´Áø£e÷\qT ìs¡«Væ≤düTÔ+~.

Ç+<äTe\q |ü\Te⁄s¡T\T ™|üjÓ÷>∑+ eùdÔ <˚XÊ_Ûeè~Δ eTT+<äT≈£î

q&ÉTdüTÔ+<äì Ä•<ë›+.

- dæ.m+.|æ.



uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À e÷qe Vü≤≈£îÿ\ |ü]dæú‹ì $e]+#˚ eTT+<äT

e÷qe Vü≤≈£îÿ\ |ü⁄≥Tº|üPs√«‘·Ôsê\ >∑T]+∫ ‘Ó\TdüTø√e&É+ eT+∫~.

Áø°.X¯. 1215˝À Ç+>±¢+&é sêE C≤Hé dü+‘·ø£+ #˚dæq ªe÷>±ïø±sêºμ˝À

e÷qe Vü≤≈£îÿ\ uÛ≤eq ;»s¡÷|ü+˝À ™+~. n<˚ e÷>±ïø±sêº

Á|ü|ü+#·+˝À ‘=*kÕ] #·≥ºã<ä› bÕ\q≈£î lø±s¡+ #·T{Ïº+~. e÷qe

Vü≤≈£îÿ\T nH˚ uÛ≤eq≈£î n+≈£îsês¡ŒD #˚dæ+~.

n<˚! ªHê´j·Tã<ä›yÓTÆq rs¡TŒ <ë«sê ‘·|üŒ eTπs $<Ûä+>±qT bÂs¡Tì

ùd«#·Ã¤qT ã+B #˚j·T&É+, ãVæ≤wüÿ]+#·&É+ ìwæ<ä›+μ nì e÷>±ïø±sêº

düŒwüº+ #˚dæ+~.

e÷>± ïø ±sê º˝Àì e÷eq V ü ≤≈ £ î ÿ\ u Û ≤eq 1776˝À

nyÓT]ø± kÕ«‘·+Á‘·´ Á|üø£≥qqT, 1789˝À Áô|ò+#Y $|ü¢yêìï eT]+‘·

|ü{Ïwüº|ü]+∫+~. ndæÔ|ü+»s¡+ ˝≤+{Ï e÷qeVü≤≈£îÿ\ uÛ≤eq≈£î Ç$

¬s+&ÉT s¡ø£Ôe÷+kÕ\T Ç#êÃsTT. eTq <˚X¯+˝Àì yÓTC≤]{° Á|ü»\T

Ç|üŒ{Ïø° ‘·eT Vü≤≈£îÿ\qT nqTuÛÑ$+#· Òì dæú‹˝À ™Hêïs¡T. $_ÛqïyÓTÆq

eTq kÕe÷õø£ ìsêàDy˚T n+<äT≈£î Á|ü<Ûëq ø±s¡D+>± ù|s=ÿqe#·TÃ.

n+<äTe\¢ <X+˝Àì e÷qe Vü≤≈£îÿ\qT n+‘·sê®rj·T &É+ã&çø£\T,

sêC≤´+>∑+˝Àì Ábı$»q¢≈£î e÷Á‘·y˚T |ü]$T‘·+ #˚j·T˝Òì |ü]dæú‹

HÓ\ø=qï~.

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À e÷qe Vü≤≈£îÿ\T<˚X¯+˝Àì e÷qe Vü≤≈£îÿ\ >∑T]+∫ #·]Ã+#˚≥|ü⁄Œ&ÉT, kÕe÷õø£

Hê´j·T+ Á|ükÕÔeq≈£î eùdÔ $$<Ûä <äX¯˝À¢ kÕ–q kÕe÷õø£ dü+düÿs¡D\

#·]Á‘·qT |ü]>∑D˝ÀøÏ rdüTø√ø£‘·|üŒ<äT. sêC≤sêyÓ÷àVü≤HésêjYT qT+&ç

n+uÒ<äÿsY, ô|]j·÷sY es¡≈£î »]–q dü+düÿs¡D√<äé÷\qT, Ç{°e*

|ü]D≤e÷\qT |ü]>∑Dq˝ÀøÏ rdüTø√ø£‘·|üŒ<äT.

sêC≤´+>∑ düuÛÑ˝À Á|üdü+–dü÷Ô &Üø£ºsY _.ÄsY. n+uÒ<äÿsY »qe]

26q eTq+ |üs¡düŒs¡+ $s¡T<ä›yÓTÆq J$‘ê˝À¢øÏ n&ÉT>∑Tô|≥ºuÀ‘·THêï+.

sê»ø°j·÷˝À¢ düe÷q‘·«+ ™+≥T+~. n<˚ kÕe÷õø£, Ä]úø£ J$‘ê˝À¢

düe÷q‘·«+ ™+&É<äT. n<˚$<Ûä+>± ªˇø£]øÏ πø z≥T, ø£ z≥T≈£î πø

$\Teμ e+{Ï dæ<ëΔ+‘ê\qT sê»ø°j·÷\˝À ÄyÓ÷~kÕÔ+.

ø±˙, kÕe÷õø£, Ä]úø£ J$‘ê˝À¢ Á|ü‹ eTìwæø° πø $\Te Çe«&ÜìøÏ

ìsêø£]kÕÔ+. Ç˝≤+{Ï yÓ’s¡T<Ûë´\‘√ m+‘· ø±\+ J$kÕÔ+? kÕe÷õø£,

Ä]úø£ J$‘ê\˝À düe÷q‘ê«ìï m+‘·ø±\+ ìsêø£]+#·>∑\+?

Bs¡Èø±\+ á <äTkÕ‡+Á|ü<ëj·T+ ø=qkÕ–‘ Á|üC≤kÕ«eT´+ Á|üe÷<ä+˝À

|ü&Ée#·TÃ! kÕ<ÛäýÓTÆq+‘· ‘=+<äs¡>± á yÓ’s¡T<Ûë´\qT ‘=\–+#·&ÜìøÏ

eTq+ Á|üj·T‹ï+#ê*. ˝Òø£b˛‘˚, sêC≤´+>∑ düuÛÑ m+‘√ ø£wüº|ü&ç

ì]à+∫q sê»ø°j·T eédüúqT ndüe÷q‘·\ u≤~Û‘·T\T ≈£L\<√kÕÔs¡Tμμ

nì ôV≤#·Ã]+#ês¡T.

sêC≤sêyÓ÷àVü≤HésêjYT ≈£L&Ü á yÓ’s¡T<Ûë´\qT >∑eTì+#ês¡T.

@ kÕe÷õø£ ™<äéTyÓTÆHê, eT‘·|üs¡yÓTÆq ™<äéTyÓTÆHê $»j·T+

kÕ~Û+#ê\+fÒ, <ëìøÏ Á|ü»\ eT<ä›‘·T ‘·|üŒìdü] nì Äj·Tq ÄHê&˚

düŒwüº+ #˚XÊs¡T. dürdüVü≤>∑eTq <äTsê#êsêìï ìùw~Û+#·&ÜìøÏ Äj·Tq

kÕ–+∫q ™<ä eTyT Á_{°wüT bÕ\q˝À ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq yÓTT<ä{Ï e÷qe

Vü≤≈£îÿ\ ™<äéT+>± n_Ûe]ídüTÔ+{≤s¡T. Äj·Tq ‘·q |ü]XÀ<Ûäq\qT,

Ä+<√fi¯q\qT Ä\+ãq+>± #˚düTø√ø£b˛‘˚, ªdü‹μ ìùw<ä ™<äéT+

$»j·T+ kÕ~Û+∫ ™+&˚~ ø±<äT.

dür <äTsê#ês¡+ô|’ Äj·Tq Á|ü»˝À¢ ne>±Vü≤q ø£*Œ+#ês¡T.

Á|ü»˝À¢ #Ó’‘·q´+ s¡–*+#ês¡T. Á|ü»\≈£î ne>±Vü≤q ø£*–+#·≈£î+&Ü

#·{≤º\T #˚j·T&É+ e\q |òü*‘·+ ™+&É<äì Äj·Tq n|ü⁄Œ&˚ Á>∑$T+∫

neT\T˝À ô|{≤ºs¡T. eTVæ≤fi¯\T, n+≥sêì yê] $eTTøÏÔ ø√dü+

ùV≤‘·Tã<ä›+>±, yÓ’C≤„ìø£+>± ™<ä´$T+#ê\ì Äj·Tq ìs¡ísTT+#ês¡T.

eTVæ≤fi\ |ü≥¢, ‘·≈£îÿe ≈£î˝≤\ yê] |ü≥¢ nqTdü]düTÔqï ne÷qTwü

$<ÛëHê\qT Äj·Tq e]í+∫q rs¡T, Væ≤+<äTe⁄\T ™qï‘·yÓTÆq

HÓ’‹ø£ Á|üe÷D≤\T bÕ{Ï+#ê\+≥÷ Äj·Tq #˚dæq $»„|ü⁄ Ô\T

<˚X¯+˝Àì Ä<ÛäTìø£ dü+düÿs¡D√<äé÷\≈£î ≈£L&Ü eTÚ*ø£ dæ<ë›+‘ê\

qT n+~+#êsTT. kÕe÷õø£ dü+düÿs¡D\T,kÕe÷õø£ Hê´j·÷\≈£î

dü+ã+~Û+∫q ™<äé÷\T Á|üC≤ #Ó’‘·q´+‘√H˚ eTT+<äT≈£î kÕ>∑

>∑\T>∑T‘êj·Tì, e÷qeVü≤≈£îÿ\ $wüj·T+˝À ≈£L&Ü Ç˝≤+{Ï #Ó’‘·q´+

rdüT≈£îsêe\dæ ™+≥T+<äì uÛ≤$düTÔHêïs¡T.

e÷qe Vü≤≈£îÿ\≈£î $<Ûëq|üs¡yÓT Æq n+XÊ\˝À uÛ≤>∑+>±

>∑T]Ô+#ê\qï uÛ≤eq kÕ«‘·+Á‘√<äéT ø±\+˝ÀH˚ ™<ä“¤$+∫+~.

22 &çôd+ãsY 1927q eTÁ<ëdüT˝À »]–q uÛ≤s¡‘· C≤rj·T ø±+Á¬>düT

42e düe÷y˚X¯+˝À á n+X¯+ Á|ükÕÔeq≈£î e∫Ã+~. eT‘·|üs¡yÓTÆq,

uÛ≤cÕ|üs¡yÓTÆq yÓTÆHê]{°\ uÛÑ$wü´‘·TÔ≈£î dü+ã+~Û+∫q z rsêàHêìï

Ç+<äT˝À ÄyÓ÷~+#ês¡T. sê»ø°j·T Vü≤≈£îÿ\≈£î dü+ã+~Û+∫q

rsêàq+˝Àì Hê\Ze uÛ≤>∑+˝À ùd«#êÃ¤ uÛ≤s¡‘·+˝À ÄyÓ÷~+#˚

ø=‘·Ô sêC≤´+>∑+˝À düs¡«düeTà‹ ùd«#·Ã¤≈£î Vü‰MT ø£*Œ+#·&É+

»s¡T>∑T‘·T+<äì, πø+Á<ä+ ˝Ò<ë sêh+ #˚ùd #·{≤º\T á ùd«#·Ã¤qT

Vü≤]+#·C≤\eì düŒwüº+>± ìπs›•+#·&É+ »]–+~. á rsêàHêìï 1931

Ä>∑wüTº˝À nœ\ uÛ≤s¡‘· ø±+Á¬>dt ø£$T{° düe]+∫+~.

C≤rj·T e÷qe Vü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé $es¡D

bÂs¡T\ e÷qe Vü≤≈£îÿ\ |ü]s¡ø£åD |ü≥¢ uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«+ m+‘√

ÄdüøÏÔ #·÷|ædüTÔqï~. Ç+<äT˝À uÛ≤>∑+>±H˚ C≤rj·T e÷qe Vü≤≈£îÿ\

ø£$TwüHéqT @sêŒ≥T #˚dæ+~. 1993 nø√ºãs¡T˝À mHé.ôV≤#Y.ÄsY.dæ.

@s¡Œ&ç+~. Ç+<äTø√dü+ ø£ HÓ\ eTT+<äT e÷qe Vü≤≈£îÿ\ Ä]¶HÓqT‡qT

C≤Ø #˚j·T&É+ »]–+~. Ä ‘·s¡Tyê‘· n~ e÷qe Vü≤≈£îÿ\ |ü]s¡ø£åD

#·≥º+ 1993>± e÷]+~.

Ç~ |üP]Ô>± dü«j·T+ Á|ü‹|ü‹Ô>∑\ dü+düú. düTÁ|”+ø√s¡Tº Á|ü<Ûëq

Hê´j·TeT÷]Ô>± |üì#˚dæq yê]ì mHé.ôV≤#Y.ÄsY.dæ.øÏ #ÛÓ ’s¡àHé>±

ìj·T$TkÕÔs¡T. eTs√ q\T>∑Ts¡T düuÛÑT´\T ≈£L&Ü Ç+<äT˝À O+{≤s¡T.

e÷qe Vü≤≈£îÿ\ #·≥º+ 1993 ôdø£åHé 2(&û) e÷qe Vü≤≈£îÿ\qT Ç˝≤

ìs¡«∫+∫+~. ªsêC≤´+>∑+, n+‘·sê®rj·T &É+ã&çø£\T Vü‰MT ÇdüTÔqï

e´øÏÔ J$‘·+, ùd«#êÃ¤ düe÷q‘·«+. |üs¡Te⁄ eTsê´<ä\≈£î dü+ã+~Û+∫q



Vü≤≈£îÿ\qT e÷qe Vü≤≈£îÿ\T>± |ü]>∑DÏ+#ê*. Ç+&çj·÷˝À M{Ïì

ø√s¡Tº\T neT\T |üs¡TkÕÔsTT. Çø£ÿ&É n+‘·sê®rj·T ˇ&É+ã&çø£\+fÒ

n+‘·sê®rj·T bÂs¡, sê»ø°j·T Vü≤≈£îÿ\ ˇ&É+ã&çø£ 1996 &çôd+ãsY

16q ◊ø£´sê»´dü$T‹ ÄyÓ÷~+∫q ªn+‘·sê®rj·T Ä]úø£, kÕ+düÿè‹ø£

kÕe÷õø£ Vü≤≈£îÿ\ ˇ|üŒ+<ä+μ e+{Ï$.

mHé.ôV≤#Y.ÄsY.dæ‘√ bÕ≥T sêhkÕúsTT˝À e÷qe Vü≤≈£îÿ\

ø£$TwüHéqT @sêŒ≥T #˚j·T&ÜìøÏ #·≥º+˝À ‘·>∑T Ä<˚XÊ\T ™HêïsTT.

n+‘˚ø±<äT, õ˝≤¢ kÕúsTT˝À e÷qe Vü≤≈£îÿ\ Hê´j·TkÕúHêìï @

sêŒ≥T #˚j·÷\ì e÷qe Vü≤≈£îÿ\ #·≥º+ 1993 ìπs›•düTÔqï~. <˚X¯

»HêuÛ≤˝À dü>∑+ eT+~ eTVæ≤fi¯˝Ò ™Hêïs¡T. á yêdüÔyêìï >∑T]Ô+∫

eTVæ≤fi¯ ø£$TwüHé #·≥º+ 1990 ÁøÏ+<ä C≤rj·T eTVæ≤fi≤ ø£$TwüqT @

sêŒ≥T #j·T&É+ »]–+~. n< $<Ûä+>± yÓTÆHê]{° ø£$TwüqT, ôw&É÷´\T¶

≈£î˝≤\T, ôw&É÷´\T¶ ‘Ó>∑\ ø£$TwüHé @s¡Œ&Ü¶sTT. á ø£$Twüq¢ ï düVü≤ø±s¡

dü÷Œ¤]Ô‘√ |üì#˚kÕÔsTT. á eT÷&ÉT ø£MTwüq¢ #ÛÓ’s¡àHé\qT, mHé. ôV≤#Y.

ÄsY.dæ. #ÛÓ’s¡àHéqT sêh|ü‹ ìj·T$TkÕÔs¡T.

Á|ü<Ûëì H˚‘·è‘·«+˝Àì ™qï‘·kÕúsTT ø£$T{° dæbòÕs¡düT y˚Ts¡≈£î á

ìj·÷eTø£+ »s¡T>∑T‘·T+~. á ø£$T{°˝À ˝Àø˘düuÛÑ d”Œø£s¡T, ÿéT

eT+Á‹, ˝Àø˘düuÛÑ˝À Á|ü‹|üø£å Hêj·T≈£î&ÉT sê»´düuÛÑ &ç|üP´{° #Ó’s¡àHé

düuÛÑT´\T>± ™+{≤s¡T. düTÁ|”+ø√s¡Tº Á|ü<Ûëq Hê´j·TeT÷]Ô>± |üì#˚dæq

yês¡T mHé.ôV≤#Y.ÄsY.dæ. #Ó’s¡àHé |ü<ä$øÏ ns¡TΩ\T. e÷qe Vü≤≈£îÿ\

n+X¯+˝À ì|ü⁄DT˝…’q yês¡T. nqTuÛÑeE„˝…’q yê]ì Ç<ä›]ì ø£$TwüHé

düuÛÑT´\T>± ìj·T$TkÕÔs¡T. $T–*q Ç<ä›s¡T düuÛÑT´\˝À ˇø£s¡T

‘·|üŒìdü]>± ôV’≤ø√s¡Tº Hê´j·TeT÷]Ô nsTTO+&Ü*. düTÁ|”+ø√s¡Tº ˝Ò<ë

ôV’≤ø√s¡Tº Hê´j·TeT÷]Ô>± |üì#˚dæq ˝Ò<ë |üì #˚düTÔqï e´øÏÔì Hê\Ze

düuÛÑT´ì>± ìj·T$T+#ê*.

dæÄsY|ædæ 1908 ÁøÏ+<ä dæ$˝Ÿ ø√s¡Tº≈£î ™+&˚ n~Ûø±sê\˙ï á

ø£$TwüHé≈£î ™+{≤sTT. e÷qe Vü≤≈£îÿ\ ™\¢+|òüTq≈£î dü+ã+~Û+∫q

πødüT\qT á ø£MTwüqT ‘·q≈£î ‘êH˚ $#ês¡D≈£î d”«ø£]+#·e#·TÃ ˝Ò<ë

e÷qe Vü≤≈£îÿ\ ™\¢+|òüTq dü+ã+~Û+∫q πødüT\qT á ø£MTwüqT

‘·q≈£î ‘êH˚ $#ês¡D≈£î d”«ø£]+#·e#·TÃ ˝Ò<ë e÷qe Vü≤≈£îÿ\

™\¢+|òüTq »]–q≥T¢ ø£$TwüHé uÛ≤$ùdÔ ø√s¡Tº nqTeT‹‘√ Ä πødüT

$#ês¡D˝À ø£$TwüqT CÀø£´+ #˚düTø√e#·TÃ. @ C…’\THÓ’Hê dü+<ä]Ù+∫,

‘·ìU°\T »]ù| n~Ûø±s¡+ ø£$TwüHé≈£î ™+~.

n+‘˚ø±<äT, |ü]dæú‹ì n+#·Hê y˚j·T&ÜìøÏ me]HÓ’Hê ‘·q

Á|ü‹ì~Û>± |ü+|æ+#˚ n~Ûø±s¡+ ≈£L&Ü ™+~. e÷qe Vü≤≈£îÿ\ |ü]

s¡ø£åD ø√dü+ sêC≤´+>∑+ düeT≈£L]Ãq ˝Ò<ë n|üŒ{Ïπø neT\T˝À e⁄qï

#·≥º+˝Àì s¡ø£åD\qT düMTøÏå+∫, yê{Ï düeTs¡Δe+‘·yÓTÆq neT\T≈£î

‘·–q dæbòÕs¡T‡ #˚j·T>∑\ n~Ûø±s¡+ ≈£L&Ü ø£$TwüHé≈£î ™+~. e÷qe

Vü≤≈£îÿ\≈£î dü+ã+~Û+∫q n+‘·sê®rj·T ˇ|üŒ+<ë\qT n<Ûä´j·Tq+

#˚dæ, yê{Ï neT\T≈£î ‘·>∑T dæbòÕs¡düT\T #˚düTÔ+~. e÷qeVü≤≈£îÿ\

s¡+>∑+˝À |üì#˚düTÔqï Á|üuÛÑT‘˚«‘·s¡ dü+düú\≈£î dü+ã+~Û+∫q <ë<ë|ü⁄

nìï s¡ø±\ πødüT\qT mHéôV≤#YÄsYdæ $#ês¡D≈£î d”«ø£]düTÔ+~.

sêh e÷qe Vü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé

e÷qe Vü≤≈£îÿ\ |ü]s¡ø£åD #·≥º+ 1993˝Àì ôdø£åHé 21 sêh-

kÕúsTT e÷qe Vü≤≈£îÿ\ ø£$Twüq¢qT @sêŒ≥T #˚j·÷\ì dü÷∫düTÔqï~.

ôV’≤ø√s¡Tº Á|ü<Ûëq Hê´j·TeT÷]Ô>± |üì#˚dæq e´øÏÔì á ø£$TwüHé≈£î

#Ó’s¡àHé>± ìj·T$T+#ê\ì, ôV’≤ø√s¡Tº Hê´j·TeT÷]Ô>± |üì#˚dæq ˝Ò<ë

|üì#düTÔqï e´øÏÔì eTs√ düuÛÑT´&ç>± ìj·T$T+#ê\ì düŒwüº+ #düTÔqï~.

e÷qe Vü≤≈£îÿ\ s¡+>∑+˝À ì|ü⁄DT˝…’q eTs√ Ç<ä›]ì ≈£L&Ü ø£$TwüqT

düuÛÑT´\T>± ìj·T$T+#ê\ì düŒwüº+ #˚düTÔqï~. ø£$TwüqT≈£î ˇø£

ôdÁø£≥Ø ≈£L&Ü ™+&Ü*. ø£$TwüHé N|òt m–®≈£L´{Ïyé Ä|ò”düsY>± n‘·qT

eéVü≤]kÕÔs¡T.

eTTKéT+Á‹ H˚‘·è‘·«+˝À, ¨+eT+Á‹, d”Œø£sY, Á|ü‹|üø£ å

Hêj·T≈£î&ÉT düuÛÑT´\T>± >∑\ ™qï‘·kÕúsTT ø£$T{° dæbòÕs¡düT\ y˚Ts¡≈£î

sêh >∑es¡ïsY á ø£$TwüHé n<Ûä´≈£åî&çì düuÛÑT´\qT ìj·T$TkÕÔs¡T.

XÊdüqeT+&É* ™qï sêÁcÕº\˝À XÊdüq eT+&É* #ÛÓ’s¡àHé, Á|ü‹|üø£å

Hêj·T≈£î&ÉT ≈£L&Ü á ø£$T{°˝À düuÛÑT´\T>± ™+{≤s¡T.

sêC≤´+>∑+˝Àì @&Ée ôw&É÷´˝Ÿ˝À >∑\ 2,3e C≤_‘ê\˝À

bı+<äT|üs¡∫q n+XÊ\≈£î dü+ã+~Û+∫q e÷qe Vü≤≈£îÿ\ ™\¢+|òüTq

πødüT\qT e÷Á‘·y˚T sêhkÕúsTT ø£$TwüHé $#ês¡D≈£î d”«ø£]düTÔ+~.

Ä+Á<Û ä Á|ü<˚XŸ, |ü•ÃeTu…+>±˝Ÿ, Væ≤eT#·˝ŸÁ|ü<˚XŸ, eT<Û ä´Á|ü<˚XŸ,

nkÕ‡+, ‘·$Tfi¯Hê&ÉT, |ü+C≤uŸ, »eT÷àø±oàsY, eTDÏ|üPsY, πøs¡fi¯,

ˇ]kÕ‡ sêÁcÕº\T e÷Á‘·y˚T sêhkÕúsTT e÷qe Vü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé\T

@sêŒ≥T #XÊsTT. ™‘·Ôs¡Á|ü<XŸ À e÷qe Vü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé @sêŒ≥T≈£î

dü+ã+~Û+∫q z πødüT n\Vü‰u≤<é ôV’≤ø√s¡Tº˝À $#ês¡D˝À ™qï~.

C≤rj·T e÷qe Vü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé |üìrs¡T

e÷qe Vü≤≈£îÿ\ ™\¢+|òüTq≈£î dü+ã+~+∫q Äs√|üD\ô|’

mHéôV≤#YÄsYdæ <äsê´|ü⁄Ô »]|æ, n˝≤+{Ï dü+|òüT≥q\T |ü⁄qsêeè‘·+

ø±≈£î+&Ü ‘·>∑T dæbòÕs¡düT\T #˚düTÔqï~. nsTT‘˚, Ç~ dæbòÕs¡düT\T

#˚j·T&ÜìøÏ |ü]$T‘·yÓTÆ+~. BìøÏ ø±«d” E´&ûwæj·T˝Ÿ n~Ûø±sê\T

˝Òe⁄. á |ü]$T‹ <äècÕº´, mHéôV≤#YÄsYdæ Á|üuÛÑT‘ê«\ô|’ HÓ’‹ø£ e‹Ô&çì

e÷Á‘·y˚T rdüT≈£îsê>∑\<äT. nsTT‘˚ e÷qe Vü≤≈£îÿ\ |ü]s¡ø£åD≈£î

™<äéT+ n+≥÷ ˝Òø£b˛‘˚, n$ m+<äT≈£L ø=s¡>±≈£î+&Üb˛‘êsTT.

e÷qe Vü≤≈£îÿ\ ø√dü+ b˛sê&ÉT‘·Tqï $<˚o dü«#·Ã+<ä dü+düú\‘√,

nqTã+<Ûä+ ô|+#·Tø√e&É+ e\¢ uÛ≤s¡‘· e÷qe Vü≤≈£îÿ\ ø±s¡´ø£s¡Ô˝À¢

ne>±Vü≤q ô|s¡T>∑T‘·Tqï~. Ç|ü⁄Œ&ÉT eTq<˚X¯+˝Àì e÷qe Vü≤≈£îÿ\

dü+|òü÷\T πøe\+ sê»ø°j·T Vü≤≈£îÿ\ |ü]s¡ø£åD≈£î e÷Á‘·y˚T |ü]$T‘·+

ø±e&É+ ˝Ò<äT. kÕe÷õø£, Ä]úø£ $eø£å\≈£î e´‹πsø£+>±, ìs¡Tù|<ä\,

eTVæ≤fi¯\, u≤\\ yÓTÆHê]{°\ Vü≤≈£îÿ\ nD∫y˚‘·≈£î e´‹πsø£+>±

b˛sê&ÉT‘·THêïsTT. e´øÏÔ>∑‘· Vü≤≈£îÿ\‘√ düe÷q+>± kÕe÷õø£

Vü≤≈£îÿ\≈£L ÁbÕ<Ûëq´+ ô|]–+~.

$$<Ûä sêÁcÕº\˝Àì b˛©düT <äfi≤\≈£î e÷qe Vü≤≈£îÿ\ >∑T]+∫

ne>±Vü≤q ø£*–+#·&ÜìøÏ mHéôV≤#YÄsYdæ rÁe+>± Á|üj·T‹ïdüTÔqï~.

e÷qe Vü≤≈£îÿ\ ™\¢+|òüTq πødüT\ô|’ <äsê´|ü⁄Ô »]|æ, yê{Ï ø±s¡D≤\T

yÓ*øÏ rdæ, ‘·q yê]¸ø£ ìy˚~ø£\˝À yê{Ï $esê\qT Á|ü#·T]düTÔqï~.

e÷qe Vü≤≈£îÿ\ô|’ M]øÏ ne>±Vü≤q ô|+#·&ÜìøÏ nH˚ø£ ôd$THês¡T¢

ìs¡«Væ≤düTÔ+~. $~Û ìs¡«Vü≤D düeTj·T+˝À ™‘·ŒqïeTj˚T´ e÷qe

Vü≤≈£îÿ\≈£î dü+ã+~Û+∫q düeTdü´\ô|’ #·]Ã+&É+ ø√dü+ ø£$TwüHé

#Ó’s¡àHé, düuÛÑT´\T, &Ó’¬sø£ºsY »qs¡˝Ÿ ‘·~‘·s¡ ™qï‘ê~Ûø±s¡T\T b˛©düT

s¡ø£åD πø+Á<ë\≈£î yÓ[¢ H˚s¡T>± eTTU≤eTTœ #·s¡Ã\T »s¡T|ü⁄‘·T+{≤s¡T.

n<˚$<Û ä+>± bÕsê $T\≥Ø <äfi≤˝À¢ e÷qe Vü≤≈£îÿ\ô|’

ne>±Vü≤q ô|+#·&ÜìøÏ ≈£L&Ü ø£èwæ #˚düTÔqï~. bÕsê$T\≥Ø <äfi≤\≈£î

•ø£åDø±\+˝ÀH˚ e÷qe Vü≤≈£îÿ\ >∑T]+∫ uÀ~Û+#·&ÜìøÏ ø£ ™eTà&ç

bÕsƒ¡ Á|üD≤[ø£qT s¡÷bı+~+∫+~. mHéôV≤#YÄsYdæ düVü≤ø±s¡+‘√ ôd’ìø£



»yêHé\ ø√dü+ m|üŒ{Ïø£|ü⁄Œ&ÉT esYÿcÕ|ü⁄\T ìs¡«Væ≤dü÷Ô, yê]øÏ e÷qe

Vü≤≈£îÿ\ ÁbÕeTTK´‘·qT $e]+#·&ÜìøÏ Á|üj·T‘êï\T »]>±sTT.

˝≤ø £| t eTs ¡D≤\T d ü+ã+~Û+∫q |ü Á‹ø £˝À ¢ | ü ⁄+U≤qT

|ü⁄+U≤\T>± e∫Ãq yês¡Ô\≈£î düŒ+~+∫q mHéôV≤#YÄsYdæ ˝≤ø£|t

eTs¡D≤\ ìs√<ÛëìøÏ nH˚ø£ e÷s¡Z<äs¡Ùø£ dü÷Á‘ê\T C≤Ø #˚dæ+~.

˝≤ø£|t eTs¡D≤\T ˝Ò<ë b˛©düT ø£düº&û˝À »]π> n‘ê´#êsê\≈£î

dü+ã+~Û+∫q düe÷#êsêìï dü+|òüT≥q »]–q 24 >∑+≥˝À¢ e÷qe

Vü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé≈£î dü+ã+~Û‘· mdt.|æ ìy˚~+#ê\ì, ˝Òì |üø£å+˝À

Ä dü+|òüT≥qqT ø£|æŒ|ü⁄#·Ã&ÜìøÏ »]–q Á|üj·T‘·ï+>± |ü]>∑DÏ+#ê*‡

edüTÔ+<äì düŒwüº+ #˚dü÷Ô <˚oj·T eéVü‰sê\ XÊK 1993, &çôd+ãsY

14q nìï sêÁcÕº\ Á|üuÛÑT‘·« Á|ü<Ûëq ø±s¡´<äs¡TÙ\≈£î ˝ÒK\T sêdæ+~.

p´&çwæj·T˝Ÿ ø£düº&û˝ÀH˚ m≈£îÿe eTs¡D≤\T dü+uÛÑ$düTÔHêïsTT.

;Vü‰sY, πøs¡fi¯, ˇ]kÕ‡, eT<Ûä´Á|ü<˚XŸ, |ü+C≤uŸ, sê»kÕúHé, ‘·$Tfi¯Hê&ÉT,

|ü•ÃeTu…+>± Ÿ, &Ûç©¢\˝À b˛©düT ø£düº&û eTs¡D≤\ dü+K´ ‘·>∑TZeTTK+

|ü{Ïºq≥T¢ mHéôV≤#YÄsYdæ ìy˚~ø£\qT ã{Ïº ns¡úeTe⁄‘·Tqï~. nkÕŒ+,

ø£sêï≥ø£, bÕ+&ç#˚ÃØ\˝À á dü+K´ ô|s¡T>∑T‘·Tqï~. mHéôV≤#YÄsYdæøÏ

ìy˚~+#ê\qï Ä<˚XÊ\qT K∫Ã‘·+>± bÕ{Ï+#·&É+ e\¢ á dü+K´˝À

ô|s¡T>∑T<ä\ qyÓ÷<äT nsTT ™+&Ée#·TÃqì n+≥THêïs¡T. @yÓTÆHê

C…’fifl˝À HÓ\ø=qï nHês√>∑ ø£s¡ |ü]dæú‘·T\ e\¢H p´&ûwæj·T Ÿ ø£düº&û À

»s¡T>∑T‘·Tqï eTs¡D≤\ dü+K´ ô|s¡T>∑T‘·Tqï<äì $X‚¢wædüTÔHêïs¡T.

C…’fi¯¢˝Àì dæú‹>∑‘·T\T yÓTs¡T>∑T|üs¡#ê\˙, b˛©düT j·T+Á‘ê>±ìï

ˇø£ |ü<äΔ‹ Á|üø±s¡+ dü+düÿ]+#ê\ì e÷qe Vü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé >∑‘·

@&˚fi¯ófl>± Á|ü‹ïdüTÔqï~. e÷qe Vü≤≈£îÿ\qT ™\¢+|òæT+#·≈£î+&Ü

#·{≤ºìï neT\T #˚ùd n~Ûø±sêìï ø£≥º&ç #˚j·÷*‡q nedüsêìï

>∑T]Ô+∫q e÷qe Vü≤≈£îÿ\ ø£$TwüHé Ä ~X¯>± #·s¡´\T #˚|ü{Ïº+~.

b˛©düT\ |üìrs¡T, yê] e´øÏÔ‘·«+˝À e÷s¡TŒ\T rdüT≈£îsêyê\ì

n_ÛÁbÕj·T|ü&çq ø£MTwüqT, n+<äTø√dü+ ì]›wüºyÓTÆq Á|ü‹bÕ<äq\T

#˚d æ+~. n~Ûø±s ¡+˝À ™qï bÕØ ºø Ï ªn+>∑ã\+μ>± ‘êeTT

eéVü≤]+#·T≈£L&É<äì, _Ûqï‘·«+‘√ ≈£L&çq eTq düe÷»+˝À nìï

esêZ\ |ü≥¢ ìcÕŒøÏåø£+>±, ∫‘·ÔX¯ó~Δ‘√ eéVü≤]+#ê\ì, ø£$TwüqT

b˛©düT\≈£î |ü<˚ |ü<˚ Væ≤‘·uÀ<Ûä #˚düTÔqï~. b˛©düT eédüú˝À ˇø£

Áø£eT|ü<ä›‹ Á|üø±s¡+ #˚|ü{≤º*‡q dü+düÿs¡D\qT mHéôV≤#YÄsYdæ

dæbòÕs¡düT #˚dæ+~.

◆


Á|ü|ü+#· ÄVü‰s¡ dü+düú (m|òt.m.z) 2015 dü+e‘·‡sêìï

n+‘·sê®rj·T H˚\\ dü+e‘·‡s¡+>± Á|üø£{Ï+∫+~. <ë<ë|ü⁄

805 $T*j·Tq¢ Á|ü»\ Äø£* eT]j·TT kÂwæºø£ ÄVü‰s¡ ˝À|ü+‘√

u≤<Ûä|ü&ÉT‘·THêïs¡T. Á|ü|ü+#· »HêuÛ≤ ô|s¡T>∑T<ä\ Ç+ø± 60 XÊ‘·+

ÄVü‰s¡ ™‘·a‘·TÔ\T ô|s¡T>∑T‘·Tqï »HêuÛ≤≈£î nedüs¡eTe⁄‘êsTT.

eTTK´+>± eTq ÄVü‰s¡+ H\ô|’ Ä<Ûës¡|ü&ç e⁄+~. Äs√>∑ e+‘·yÓTÆq,

kÕs¡e+‘·yÓTÆq H˚\\T n~Ûø£ |ü+≥ ~>∑Tã&ÉT\qT kÕ~ÛkÕÔsTT.

<äTs¡<äèwüºeXÊ‘·TÔ Á|ü|ü+#·+˝À nH˚ø£ ø±s¡D≤\ e\q 33 XÊ‘·+ H˚\\T

$$<Ûä s¡÷bÕ\˝À Hê{Ï kÕsêìï ø√˝Àa‘·÷ ø°åDÏdüTÔHêïsTT.

H˚\\ ÁbÕeTTK´‘êìï, yê{Ï dü+s¡ø£åD≈£î eT]j·TT düTdæús¡‘·qT

kÕ~Û+#·&ÜìøÏ Á|ü»\+<äs¡÷ ≈£L&Ü ‘√&Éa&Ü*‡q nedüs¡+ e⁄+~. á

2015 dü+e‘·‡sêìï n+‘·sê®rj·T H˚\\ dü+e‘·‡s¡+>± bÕ{Ï+#ê\ì

Á|ü|ü+#· ÄVü‰s¡ dü+düú ù|s=ÿ+~.

Bì eTTK´ ™<˚›XÊ´\T

✬ bÂs¡ düe÷»+ eT]j·TT ìs¡íj·÷‘·àø£ e´≈£îÔ\≈£î H\ ÁbÕeTTK´‘·ô|’

ne>±Vü≤q ø£*a+#·&É+.

✬ H˚\ ÁbÕeTTU≤´ìï Á|ü»\≈£î $e]+#·&É+

✬ H˚\ eqs¡T\qT düeTs¡Δe+‘·+>± dü+s¡øÏ å+#·≥+ eT]j·TT

düeTs¡Δe+‘·yÓTÆq ìs¡íj·÷\≈£î eT<äΔ‘·T ‘Ó\|ü&É+.

✬ düTdæús¡yÓTÆq H˚\ j·÷»e÷q´ |ü<äΔ‘·T\qT Áb˛‘·‡Væ≤+#·&É+.

✬ düTdæús¡yÓTÆq eékÕj·T n_Ûeè~Δ \øå±´\qT ô|+b¥+~+#·&É+

✬ H˚\ dü«uÛ≤yê\T, düT>∑TD≤\ >∑T]+∫ XÀ~Û+#˚ dü+düú\≈£î düVü‰j·T

düVü≤ø±sê\T n+~+#·&É+.

- ÄsY. kÕsTT≈£îe÷sY, ØôdsY‡ kÕÿ\sY,

eékÕj·T ø£fi≤XÊ\, sêCÒ+Á<äq>∑sY, ôV’≤<äsêu≤<é

n+‘·sê®rj·T H˚\\ n+‘·sê®rj·T H˚\\

dü+e‘·‡s¡+ -2015dü+e‘·‡s¡+ -2015


πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ $&ÉT<ä\ #˚dæq ªC≤rj·T Äs√>∑´+ $<Ûëq+-

2015μ eTTkÕsTT<ë Äs√>±´ìï ÁbÕ<∏ä$Tø£ Vü≤≈£îÿ>± >∑T]Ô+#ê\ì

dü÷∫+#·&É+ Vü≤s¡¸D°j·T+. dü÷#·q\qT d”«ø£]+#·&ÜìøÏ á

eTTkÕsTT<ëqT Á|ü»\ eTT+<äT ô|≥º&É+ e\¢ #·s¡Ã≈£î ÄkÕÿs¡+

@s¡Œ&ç+~. sêC≤´+>∑+ bÂs¡T&ç J$+#˚ Vü≤≈£îÿqT >∑T]ÔdüTÔqï~. Äs√>∑´

|ü]s¡ø£åD Ç+<äT˝À uÛ≤>∑y˚T.

n+‘·sê®rj·T ˇ&É+ã&çø£\T, Hê´j·TkÕúHê\ rs¡TŒ\T, $$<Ûä

<˚XÊ\˝À b˛ø£&É\T n˙ï Äs√>∑´ Vü≤≈£îÿqT >∑T]Ô+#·ø£ ‘·|üŒì

|ü]dæú‹ì ø£*ŒdüTÔHêïsTT. düVü≤ÁkÕ_› n_Ûeè~Δ \øå±´\qT n+<äTø√yê\ì

uÛ≤$düTÔqï H˚|ü<∏ä´+˝À Äs√>∑´ s¡ø£åD≈£î, yÓ’<ä´ edü‘·T\ ø£\Œq≈£î

#·s¡ \T rdüTø√e\dæ+<. dü÷Á‘·ÁbÕj·T+>± Äs√>∑ $<Ûëq eTTkÕsTT<ë

Á|ü»\ Äs√>∑´ |ü]s¡ø£åD≈£î |ü⁄Hê~ y˚düTÔ+~.

Äs√>∑´ Vü≤≈£îÿÄs√>±´ìï Vü≤≈£îÿ>± >∑T]ÔùdÔ Á|üuÛÑT‘·«+ Bìì n+~+#· Òø£ b˛e&É+

H˚s¡+>± e÷s¡T‘·T+~. Bìô|’ Hê´j·TkÕúHêìï ÄÁX¯sTT+#˚ neø±X¯+

≈£L&Ü ™+≥T+~. Äs√>∑´ $<Ûëq eTTkÕsTT<ë˝À ™qï eTs√ Á|ü<Ûëq

n+X+ -nHês√>∑ + ø£\>∑≈£î+&Ü eTT+<äT C≤Á>∑‘·Ô #·s¡ \T rdüTø√e&É+.

|ü]X¯óÁuÛÑ‘·, b˛wüø±Vü‰s¡+, bı>±≈£î eT<ä´ùdeHêìï n]ø£≥º&É+,

ø±\Twü´ ìj·T+Á‘·D, eTVæ≤fi¯\ô|’ Væ≤+düqT ìs√~Û+#·&É+ yÓTT<ä˝…’q

@&ÉT n+XÊ\‘√ ≈£L&çq ªkÕ«düú´ Hê>∑]ø£ n_Ûj·÷Héμ kÕe÷õø£

™<äé÷ìï #˚|ü{≤º\ì eTTkÕsTT<ë dü÷∫düTÔqï~.

$<ë´ôddt e÷~]>± Äs√>∑´ ì<ÛäT\qT ùdø£]+#ê\ì ≈£L&Ü

Á|üuÛÑT‘·«+ uÛ≤$düTÔqï~. Á|üuÛÑT‘·« ÄdüŒÁ‘·T\ <ë«sê ™∫‘· yÓ’<ä´

|üØø£å\T, eT+<äT\T, dü÷#·q\T Çyê«\ì eTTkÕsTT<ë ìπs›•düTÔqï~.

nsTT‘ Áô|’y≥T s¡+>∑ $|üØ‘· b˛ø£&É\qT n]ø£≥º&É+ô|’ Äs√>∑ $<Ûëq

eTTkÕsTT<ë˝À düŒwüº‘· ˝Ò<äT.

n≥º&ÉT>∑T esêZ\≈£î ™∫‘· yÓ’<ä + n+~+#·&É+ Á|üuÛÑT‘·« u≤<Ûä ‘·.

nsTT‘˚ k˛úeT‘· ™qïyês¡T Áô|’y˚≥T yÓ’<ë´ìï ÄÁX¯sTTùdÔ yês¡T

yÓ÷düb˛≈£î+&Ü #·÷&Ée\dæq u≤<Ûä´‘· ≈£L&Ü Á|üuÛÑT‘·«+ô|’ ™+≥T+~.

Äs√>∑´ ;Ûe÷qT $düÔ]+|ü #˚j·T&É+‘√ ‘·eT u≤<Ûä´‘· rs¡T‘·T+<äì

Á|üuÛÑT‘·«+ uÛ≤$+#·≈£L&É<äT. yÓ’<ä $<ä qT >∑>∑q ≈£îdüTeT+>± e÷s¡Ã&É+

á düeTdü´\≈£î ø£ ø±s¡D+. yÓ’<ä´ $C≤„Hêìï eT]+‘· $düèÔ‘·+ #˚ùdÔ,

yÓ’<ä´+ yê´bÕs¡+>± ø±≈£î+&Ü ùdyês¡+>∑+>± $T>∑T\T‘·T+~.

Äj·TTπs«<ä, $TjÓ÷|ü‹ e+{Ï yÓ’<ä´ $<ÛëHê\ô|’ πø+Á<ä Á|ü‘˚´ø£

ÁX<äΔ #·÷|ü⁄‘·Tqï<äì eTTkÕsTT<ëqT ã{Ïº ‘Ó\TdüTÔqï~. yÓ’<ä s¡+>∑+˝À

Ä<ÛäTìø£ $C≤„Hê_Ûeè~Δì Äj·TTπs«<ëìøÏ ø=qkÕ–+|ü⁄>± ns¡ú+

#düTø=ì ¬s+&ç+{Ï $T[‘·+ #j·÷*‡+~. ø±˙ Äj·TTπs«<ëìï eTT‘·ø£

$<Ûëq+>±, n˝À¢|ü‹ì Ä<ÛäTìø£‘·≈£î ∫Vü≤ï+>± e÷sêÃs¡T. $C≤„Hêìï á

$<Ûä+>± $&ÉBj·T&Éy˚T bıs¡bÕ≥T. yÓ’<ä´ |ü]C≤„Hêìï düeTÁ>∑yÓTÆ+~>±

r]Ã~<ä›≈£î+&Ü |üs¡düŒs¡ ne>±Vü≤q ˝Òì yÓ’<äT´\qT ‘·j·÷s¡T

#˚j·T&É+ eT+∫ |ü<äΔ‹ ø±<äT. eTTkÕsTT<ë˝À düeTÁ>∑‘· ~X¯>± n&ÉT>∑T

y˚j·÷\H˚ Ä˝À#·q e´ø£ÔyÓTÆq|üŒ{Ïø° düŒwüº‘· ˝Ò<äT.

Äs√>∑ $<Ûëq eTTkÕsTT<ëqT ns¡ú+ #düT≈£îH eTT+<äT πøåÁ‘· kÕúsTT

|ü]dæú‹ì ≈£L&Ü |ü]>∑D˝ÀøÏ rdüTø√e&É+ nedüs¡+. Á|ü|ü+Nø£s¡D,

Áô|’y˚{°ø£s¡D $<ÛëHê\T neT\sTTq ‘·s¡Tyê‘· - Á>±MTD ÁbÕ+‘·+˝À

Á|üC≤s√>∑´ eédüú ã\V”≤q|ü&É¶~. Äs√>∑´l e+{Ï |ü<∏äø±\T ô|’øÏ

>=|üŒ>± |üì#˚dæHê Ä ì<ÛäT\T Áô|’y˚≥T ÄdüŒÁ‘·T\qT ã˝Àù|‘·+

#˚j·T&ÜìøÏ ™|üjÓ÷>∑|ü&Ü¶sTT.

Ç|ü⁄Œ&ÉT õ˝≤¢ kÕúsTT˝À ≈£L&Ü ‘·–q+‘· yÓ’<ä´ dü<äTbÕj·÷\T

Á|üuÛÑT‘·« s¡+>∑+˝À ˝Òe⁄. BìøÏ ‘√&ÉT Áô|’y˚≥T s¡+>∑+ô|’ ìj·T+Á‘·D

Òø£b˛e&É+ ô|<ä› düeTdü >± e÷]+~. ÄdüŒÁ‘·T\T, yÓ’<äT´\T, eT+<äT\

ø£+ô|˙\T ≈£îeTà≈£îÿ ø±e&É+ e\¢ ù|<ä\T nqedüs¡+>± Xg ∫øÏ‘·‡\

ô|’ e´j·T+ #˚j·Te\dæ edüTÔqï~.

düVü≤»+>± »]π> Á|üdüyêìøÏ ã<äT\T X¯g ∫øÏ‘·‡ #˚j·T&É+, nH˚ø£

eT+~ eTVæ≤fi¯\≈£î nedüs¡+ ˝Ò≈£îHêï >∑s¡“¤dü+∫ rdæy˚j·T&É+ e+{Ï

á $ø£è‘· b˛ø£&É\ <äTwüŒ¤*‘ê˝Ò. á |ü]dæú‹ì #·ø£ÿ~<ë›\+fÒ ‘·–q

ìj·T+Á‘·D≤ eédüú ™+&Ü*. d”«j·T ìj·T+Á‘·D e\¢ e÷s¡TŒ

kÕ<Ûäý˚T. Ä ~X¯>± ø=ìï Á|üj·T‘êï\T kÕ>∑T‘·THêïsTT. Ç|üŒ{Ï

|ü]dæú‘·T˝À¢ Á|üuÛÑT‘·«+ |ü{ÏwüºyÓTÆq ìj·T+Á‘·D $<ÛëHêìï ne\+_+#·&É+

nedüs¡+.

Á|üuÛÑT‘·«+ dü<äT<˚›X¯+‘√, düeTs¡úe+‘·+>± eéVü≤]+∫q|ü⁄Œ&ÉT

ìj·T+Á‘·D #·ø£ÿ>± kÕ>∑T‘·T+~. Á|üC≤s√>∑ eédüúqT |ü{Ïwüº|üs¡#·&É+,

eT+∫ {Ï edü‹ ø£*Œ+#·&É+, bÕ]Xó<ä› #·s¡ \T #|ü≥º&É+ e+{Ï ø£ dü

u≤<Ûä´‘·qT Á|üuÛÑT‘ê«\T |ü{Ïwüº|ü]ùdÔ #ê˝≤ es¡≈£î Äs√>∑´ Vü≤≈£îÿqT

|ü]s¡øÏå+∫q≥ºe⁄‘·T+~. ◆



yêeTT eTq <äøÏåD uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À Ç{°e\ ø±\+˝À u≤>±

ÁbÕ#·Ts¡´+ b¥+~q |ü+≥, eT+∫ e÷¬sÿ{`, kÕ>∑T düeTdü´\T ‘·≈£îÿe

eT]j·TT eTq sêh+˝Àì nìï õ˝≤¢˝À¢ |ü+&ç+#·&ÜìøÏ nqTe⁄>±

™+&É≥+‘√ ¬s’‘·T\T Bìô|’ yÓTT>∑TZ #·÷|ü⁄‘·THêïs¡T.

yêeTT˝À mH√ï Wwü<Ûä >∑TD≤\T ™HêïsTT. yêeTT m|æmdæ

≈£î≥T+u≤ìøÏ #Ó+~q~. Bì˝À ‘Ó’eT ` nH˚ Wwü<Ûä+ Js¡í eédüú MT<ä

u≤>± |üì #˚düTÔ+~. Ç~ j·÷+{° u≤´ø°º]j·T˝`>± eT]j·TT j·÷+{Ï

|òü+>∑˝`>± ≈£L&Ü |üì #˚düTÔ+~.

Ç+<äT˝À ô|ò’ãsY, $Tqs¡˝`‡, ${Ï$THé\T eT]j·TT j·÷+{°

ÄøÏ‡&Ó+{`\T yÓT+&ÉT>± ™+{≤sTT. n+<äTø£ì Bìï Äj·TTRs«<ä+

eT]j·TT j·TTHêì yÓ’<ä´+˝À $]$>± yê&ÉT‘ês¡T.

yêeTT »\TãT, <ä>∑T Zø Ï u≤>± |üì#˚düT Ô+~.

n+‘˚ø±≈£î+&Ü Bìì _düÿ{`\T, dü÷|t‡, kÕdt,

ôw’esY¶ Á&ç+ø˘‡˝À m≈£îÿe>± yê&É‘ês¡T.

yêeTT #·\¢ì yê‘êes¡D+, eT+#·T Á|ü<˚XÊ˝À¢

m≈£îÿe>± ô|s¡T>∑T‘·T+~. Ç˝≤+{Ï yê‘êes¡D+

yêeTT ô|s¡T>∑T<ä\≈£î nqT≈£L\+. yêeTTì

es¡¸<Ûës¡+ |ü+≥>± kÕ>∑T #˚j·T<ä*ùdÔ q\¢Rs>∑&ç

H˚\\T nqT≈£L\+. ˙{Ï bÕs¡T<ä\ ÁøÏ+<ä kÕ>∑T

#˚j·T<ä*ùdÔ ‘˚*ø£bÕ{Ï H˚\\T ≈£L&Ü nqT≈£L\+.

n~Ûø£ ÄeT¢, øå±s¡ H˚\\T, ˙s¡T ì\Te ™+&˚

H˚\\T nqT≈£L\+ ø±e⁄.

s¡ø±\T : yê\+ ôd\ø£åHé -1, |ü+≥ø±\+ 150-160 s√E˝À¢

|üPs¡Ôe⁄‘·T+~. mø£sê≈£î 5 øÏ«+{≤fi¯fl ~>∑Tã&ç ÇdüTÔ+~.

H˚\ ‘·j·÷s¡T #˚düT≈£îH˚≥|ü⁄a&ÉT mø£sê≈£î 4-5 ≥qTï\ |üX¯óe⁄\

ms¡Te⁄ y˚dæ u≤>± ø£\j·T <äTHêï*. |ü+≥≈£î eTT+<äT |ü∫Ãs=≥º

ms¡Te⁄\T ô|+∫ <äTqï&É+ e\q eT+∫ |òü*‘·+ ™+≥T+~.

mø£sê≈£î ˇø£ øÏ˝À $‘·Ôq+ nedüs¡+ ™+≥T+~. $‘·ÔHêìï 1 Á>±

ø±s¡“+&Ó’õyéT‘√ ø£*|æ $‘·Ôq X¯ó~Δ #˚düTø=ì 1:5 ìwüa‹Ô˝À ÇdüTø£‘√

ø£*|æ >=Ás¡T‘√ 3-4 ôd+.MT. ˝À‘·T˝À m<äô|{≤º*. kÕ\TøÏ kÕ\TøÏ

eT<Ûä´ 60 ôd+.MT. m&É+ ™+&Ü*. yÓTT\ø£ sêe&ÜìøÏ 2 yêsê\T

|ü&ÉT‘·T+~. ø±ã{Ïº nedüsêìï ã{Ïº ‘*ø£bÕ{Ï ‘·&ç Ç∫Ã yÓTT\ø£ dü]>±

e#˚Ã˝≤ #·÷düTø√yê*. yÓTTø£ÿ\T eTT&ÉTÄ≈£î\ <äX¯˝À ™qï|ü⁄a&ÉT

yêDÏ»´ |üs¡+>± yêeTT kÕ>∑T uÛÒwtyÓTTø£ÿøÏ yÓTTø£ÿøÏ eT<Ûä´ 20 ôd+.MT ™+&˚˝≤ e‘·TÔ rdüTø√yê*.

ms¡Te⁄\T : mø£sê≈£î 15 RøJ\ j·T÷]j·÷, 100 RøJ\ dæ+– ` dü÷|üsY

bòÕùda{`, 15 RøJ\ j·T÷]j·÷ eT]j·TT b¥{≤wt y˚düTø√yê*.

n+‘·s¡ø£èwæ : $‹Ôq ‘·sê«‘· Á|ü‹ 30 s√E\ eé~Û˝À ø£\T|ü⁄

rsTT+#·Tø√yê*, >=Ás¡T‘√ n+‘·s¡ø£èwæ #˚dæ >∑T+≥ø£ ‘√˝≤*. ˙{Ï

edü‹ ™qï≥T¢ ™+fÒ Á|ü‹ 15 s√E\≈£î ˇø£kÕ] ‘·&ç Çyê«*.

ø√‘·\T / |ü+≥ø±\+ : á |ü+≥ 140-160 s√E˝À¢ ø√‘·≈£î edüTÔ+~.

–+»\T >√<ÛäTeT s¡+>∑T˝ÀøÏ e÷] |ü]|üø£« <äX¯≈£î e∫Ãq|ü⁄&ÉT –+»

sê\≈£î+&Ü yÓTTø£ÿ\qT ø√dæ b¥\+˝ÀH˚ 2-3 s√E\T m+&Éu…{Ïº

q÷s¡TÃø√yê*. mø£sê≈£î 5 øÏ«+{≤fi¯¢ ~>∑Tã&ç edüTÔ+~.

düdü´s¡ø£åD #·s¡´\T

ù|qTã+ø£ : Ç$ >∑T+|ü⁄\T>±, ∫qï$>± ™+&ç

ø±+&É+ô|’, Ä≈£î\ ÁøÏ+<ä #˚] s¡dü+ |”\TkÕÔsTT.

M{Ï ìyês¡D≈£î Áô|ò’&é, 3 Á>± eT+<äTqT 10 ©≥s¡¢

˙{ÏøÏ ø£*|æ |æ∫ø±] #Ój·÷´*. Ç$T&Éø√¢]|òæ&é 17.8

eT+<äTì 10 ©≥s¡¢ ˙{ÏøÏ ø£*|æ |æ∫ø±] #˚j·÷*.

mÁs¡q*¢ : Ç$ Ä≈£î n&ÉT>∑TuÛ≤>±q #˚] s¡dü+

|”\TkÕÔsTT. Bì ìyês¡D≈£î z yÓTÆ{` nH˚ eT+<äTqT

2-3 ©≥s¡¢ ˙{ÏøÏ ø£*|æ |æ∫ø±] #˚j·÷*. &Ó’ø√|òü˝`

nH˚ eT+<äT 5 m+.m˝`/©≥s¡T ˙s¡T.

‘êeTs¡ |ü⁄s¡T>∑T\T : Ç$ s¡dü+ |”\Ã&É+ e\q

Ä≈£î\T ô|’øÏ eTT&ÉT#·Tø=ì b˛‘êsTT. yê{Ï ìyês¡D≈£î

|òæÁb˛ì˝` 2m+m˝` Ò<ë &Ó’$T<∏√j˚T{` 2 ©≥s¡T {ÏøÏ ø£*|æ |æ∫ø±]

#˚düTø√yê*.

©|òt yÓTÆqsY : ø£ s¡ø£yÓTÆq á>∑\ ≤sê«\T Ä≈£î\qT ‘=*∫ y˚j·T&É+

e\q Ä≈£î\ô|’ ‘Ó\¢{Ï #ês¡\T @s¡a&ÉT‘êsTT. ìyês¡D≈£î y˚|üq÷HÓ

5 ©≥s¡¢ ˙{ÏøÏ ø£*|æ |æ∫ø±] #˚j·÷*.

ã÷&ç<ä ‘Ó>∑T\T : á ‘Ó>∑T\T Ä•+∫q|ü⁄&ÉT Ä≈£î\ô|’ ‘Ó\¢{Ï ã÷&ç<ä

#·*¢q≥T¢ eT#·Ã\T @s¡a&ÉT‘êsTT. Bì ìyês¡D≈£î ¬øsê<∏˚Hé 1 ©≥s¡T

˙{Ï˝À ø£*|æ |æ∫ø±] #˚j·÷*.

m+&∑T ‘Ó>∑T\T : m+&ÉT ‘Ó>∑T\T Ä•+∫q|ü⁄a&ÉT yÓTTø£ÿ\T eT]j·TT

y˚fi¯ófl e&É* m+&çq≥T¢ ø£ì|ækÕÔsTT. y˚fi¯ófl q\¢>± m+&çq≥T¢ ™+fÒ

n~ m+&ÉT ‘Ó>∑T\T>± ìsêΔ]+#·Tø√e#·TÃ. Bì ìyês¡D≈£î 3 Á>±

ø±|üsY Äø˘‡ø√¢¬s’&éì ˙{Ï˝À ø£*|æ y˚s¡T <ä>∑Zs¡ ‘·&çùd˝≤ bÕ<äTø√yê*.

ô|’q ù|s=ÿqï $<Ûä+>± düeTÁ>∑ düdü s¡ø£åD #·s¡ \T #˚|ü&ç‘˚ ‘·≈£îÿe

Ks¡TÃ‘√ m≈£îÿe ~>∑Tã&ç eT]j·TT sêã&ç b¥+<äe#·TÃ.

- m. sê»>√bÕ\ ¬s&ç¶,

- {Ï. y˚DTe÷<Ûäyé

- õ. dü‘·´Hêsêj·TD ¬s&ç¶

- m. X¯+ø£sY



XÊØs¡ø£+>±, e÷qdæø£+>± m˝≤+{Ï

ne\ø£åD≤\T ˝Ò≈£î+fÒ Äs√>∑´+>± ™qïfÒ¢

˝…ø£ÿ. |üsêés¡D+, e÷qe Äs√>∑´+ ˇø£

<ëì‘√ ˇø£{Ï dü+ã+<Ûä+ ø£*– ™+~.

e÷qe⁄&ÉT Äs√>∑´+>± ™+&Ü\+fÒ ‘·q

|ü]düsê\ Á|üuÛ≤e+ m+‘√ ™+≥T+~.

kÕúìø£+>± Äs√>∑´ø£s¡ yê‘êes¡D+ HÓ\

ø=*Œ‘˚H˚ uÛÖ>√[ø£ Äs√>∑´+ >∑T]+∫ eTìwæ

Ä˝À∫+#·>∑\&ÉT.

Á|ü»\T Äs√>∑´+>± ™+fÒ nqT≈£îqï~

kÕ~Û+#·>∑\s¡T. ™‘·Œ‘·T Ô\T yÓT+&ÉT>±

#˚j·T>∑\s¡T. n uÛ Ñ÷$Tô|’ Ä<Ûës¡|ü&ç

ìedæ+#˚ yê]øÏ ˙s¡T, >±*, ÄVü‰s¡+, ìyêdü+ ø±yê\+fÒ

|üsêés¡D |ü]s¡ø£åD‘√ Äs√>∑´ s¡ø£åDÄs√>∑´ø£s¡ |üsêés¡D+ ø±yê*. nHês√>∑´

|ü]dæú‘·T\T ™‘·Œ‹Ôì ‘·≈£îÿe #˚kÕÔsTT.

á #·s¡´ |üsêés¡D $HêX¯HêìøÏ ˇ‹Ô&ç

ø£\T>∑#˚düTÔ+~. e÷qe⁄&ÉT J$+#˚+<äT≈£î

>±* Á|ü<ÛëqyÓTÆq~.

Ç~ ø£\Twæ‘·+ ø±e&É+‘√ ø±\Twü´

ø±s¡ø±˝…’q yêj·TTe⁄\T, dü÷ø£åàJe⁄\T,

<äTeTTà, <Ûä÷[ yÓTT<ä˝…’q$ X¯Øs¡+˝ÀøÏ

Á|üy˚•+∫ X¯Øs¡s¡ø£åD eédüúqT HÓeTà~>±

~>∑ C≤s¡TdüTÔ+~. n+<äTe\¢ s√>∑ìs√<Ûäø£

X¯øÏÔ ‘·–Z nH˚ø£ s¡ø±\ XÊ«düø√X¯ dü+ã+<Ûä

yê´<ÛäT\T, Vü≤è<äj·T dü+ã+<Ûä yê´<ÛäT\T

edüTÔHêïsTT. Á|ü‹ eTìwæøÏ dü>∑≥Tq s√E≈£î

15 øÏ˝À\ >±* nedüs¡eTe⁄‘·T+~. ˙s¡T,

ÄVü‰s¡+ Ò≈£î+fÒ ø=+‘· ø±\+ J$+#·>∑\+ ø±˙, >±* Ò≈£î+fÒ ø=ìï

◆


FORM IVStatement about ownership and other particulars of the ‘Sthanika Palana’ Telugu Monthly. Hyderabad as required under rule 8 of the Registration of News Paper (Central) Rules, 1956.

1. Place of Publication : Hyderabad

2. Periodicity of Publications : Monthly

3. Printer’s Name : CAXTON OFFSET PRIVATE LIMITED HYDERABAD Whether citizen of India ? : Yes

Address : AMR-APARD, Rajendranagar, Hyderabad-30, Rangareddy Dist. (TELANGANA)

4. Publisher’s Name : Smt. ANITA RAMACHANDRAN, I.A.S. on behalf of Commissioner, AMR-APARD

Whether citizen of India ? : Yes

Address : Andhra Pradesh Academy of Rural Development Rajendranagar, Hyderabad-30, Rangareddy Dist. (AP.)

5. Editor’s Name : Smt. ANITA RAMACHANDRAN, I.A.S. on behalf of Commissioner, AMR-APARD

Whether citizen of India ? : Yes

Address : AMR-APARD, Rajendranagar, Hyderabad-30, Rangareddy Dist.(Telangana)

6. Name & Address of COMMISSIONER (FAC) individuals who own the Andhra Pradesh Academy of Rural Development Newspaper : Rajendranagar, Hyderabad-30, Rangareddy Dist.(AP.)

I, Smt. ANITA RAMACHANDRAN, IAS hereby delcare that the particulars given above are true to the best of my knowledge and belief.

Date : 01-03-2015 Sd/- Smt. ANITA RAMACHANDRAN (Publisher)

ìeTTcÕ\T ≈£L&Ü J$+#·˝ÒeTT.

ø£\Twæ‘· >±* •X¯óe⁄\ qT+&ç eè<äTΔ\ es¡≈£î s√>±\qT

ø£*–kÕÔsTT. s√>∑ìs√<Ûäø£ XøÏÔ ‘·≈£îÿe>± ™qï •Xóe⁄\T, eè<äTΔ\T,

>∑s¡“¤düú •X¯óe⁄\ô|’ >±* ø±\Twü Á|üu≤e+ m≈£îÿe>± ™+≥T+~.

|ü]ÁX¯eT\T, s¡yêD≤ eédüú\T, eékÕj·T+, >∑èVü≤ dü+ã+<Ûä

|üqT\e\¢ >±* $|üØ‘·+>± ø£\Twæ‘·+ ne⁄‘√+~. Á|ü|ü+#·

Äs√>∑ dü+düú n+#·Hê Á|üø±s¡+ ø√{≤¢~ Á|ü»\T nbÕj·Tø£s¡yÓTÆq

dü\Œ¤sY&Ó’j·÷¬ø’‡&é >±&ÛÉ‘·\≈£î, dü÷øå±à‹ dü÷ø£åàyÓTÆq <Ûä÷[ø£D≤\

e\q Vü≤<äT›\T <ë{Ïq Á|üe÷<ë\≈£î >∑T] ne⁄‘·THêïs¡T.

>∑èVü‰\˝À e+≥#Ós¡≈£î, |æ&Éø£\T, u§>∑TZ yÓTT<ä\>∑T Ç+<ÛäHê\T

yê&É&É+ e\¢ Ç+&É¢ À >±* Ä&É&ÜìøÏ dü]jÓÆTq eédüú Òq+<äTe\q

n_Ûeè~Δ #Ó+<äT‘·Tqï <˚XÊ\˝À Ád”Ô\T, |æ\¢\T n~Ûø£ >±*

ø±\TcÕ´ìøÏ >∑T] ne⁄‘·THêïs¡T.

Á|ü|ü+#· Äs√>∑´ dü+düú Á|üø±s¡+ Á|ü‹ e´øÏÔøÏ s√E≈£î 40

qT+∫ 50 ©≥s¡¢ ˙s¡T nedüs¡eTT+≥T+~. Á‘ê>∑&ÜìøÏ,

>∑èVü≤dü+ã+<Ûä, e´øÏÔ>∑‘· nedüsê\≈£î nedüs¡eTj˚T´ á ˙s¡T

#ê˝≤eT+~ Á|ü»\≈£î n+<äTu≤≥T˝À ˝Ò<äT. ø=ìï <˚XÊ\˝À

˙s¡T yÓ÷düT≈£îì q&ç∫ yÓfi‚¢+<äTπø m≈£îÿe düeTj·T+ πø{≤sTT+#·

e\dæ ek˛Ô+~.

ø=ìï #√≥¢ Äs√>∑´ø£s¡yÓTÆq s¡T \_Û+#·&É+ ø£wüºeTe⁄‘√+~.

HêDýÓTÆq s¡T düs¡|òüsê #j·T&É+ m+‘√ eTTK´+. XóÁuÛÑ|üs¡#·ì

˙s¡T &Éj˚T]j·÷ e+{Ï yê´<ÛäT\≈£î <ë]rdüTÔ+~. ø£\Twæ‘·

˙{Ï Àì $$<Ûä yê´~Ûø±s¡ø£ ÁøÏeTT\T »«sê\T, n+≥Tyê´<ÛäT\T,

s¡ø£Ôø°åD‘·, ø±yÓTs¡T¢ yÓTT<ä\>∑T yê´<ÛäT\T e#˚Ã neø±XÊìï

ø£*–kÕÔsTT.


kÕ<Ûës¡D+>± Á>±eT |ü+#êsTTr\˝À n_Ûeè~Δ, dü+πøåeT

ø±s¡´Áø£e÷\≈£î dü+ã+~Û+∫ Á|üD≤[ø£\ s¡÷|üø£\Œq, neT\T

$wüj·T+>± Á>±eTdüuÛÑ\qT @sêŒ≥T #˚j·T&É+, Á>±eTdüuÛÑ ÄƒyÓ÷<ä+

b¥+<ä&É+ |ü]bÕ{Ï.

á H˚|ü<∏ä´+˝À Á>±eT |ü+#êsTTr kÕúsTT˝À Á‘ê>∑T˙{Ï düs¡|òüsê

düeTs¡úe+‘·+>±, kÕ|ò”>±, ìs¡+‘·s¡+ ø=qkÕ>∑\+fÒ, Á‘ê>∑T˙{Ï

düs¡|òüsê |ü<∏äø±\ s¡÷|üø£\Œq, neT\T, |üs¡ý˚ø£åD˝À Á>±eT Á|ü»\

uÛ≤>∑kÕ«eT´+ ‘·|üŒìdü], n+<äT¬ø’ Á>±eTdüuÛÑqT ñ<Δ•+∫ Á>±eTdüuÛÑ≈£î

n<Ûä´ø£åì>± eéVü≤]+#˚ e´øÏÔ (kÕ<Ûës¡D+>± düs¡Œ+#Y/ñ|üdüs¡Œ+#Y)

‘·>∑T $<Ûä+>± ‘·q dü+<˚XÊìï Çe«e\dæ ñ+≥T+~. Bì ø√dü+

@ @ n+XÊ\qT, @$<Ûä+>± Á|ü»\ eTT+<äT+∫ dü‘·aI*‘ê\qT

bı+<äe#·TÃH√, Ä˝À∫+∫, á dü+<˚X¯+ ‘·j·÷s¡T #˚j·T&ÉyÓTÆq~.

Ç~ ˇø£ qeT÷Hê e÷Á‘·y˚T.

eTq≈£î n+<äTu≤≥T˝À ñ+~? Á|üdüTÔ‘·+ eTq+ ˙{Ï nedüsê\T @

y˚Ts¡≈£î ñHêï+? {Ï nedüsê\T uÛÑ$wü ‘Y À @ y˚Ts¡≈£î ô|s¡>∑e#·TÃ?

á Å|üX¯ï\qT »yêãT\T yÓ~πøeTT+<äT eTq+ >∑T]Ô+#·T

ø√e\dæq n+X¯+ uÛÑ÷$T MT<ä \uÛÑéTÚ‘·Tqï ‘ê>∑T˙{Ï yÓTT‘êÔìï

eTq+ e÷s¡Ã˝Ò+. n~ yÓTT‘·Ô+˙{Ï˝À πøe\+ 1% ø£Hêï ‘·≈£îÿy˚.

˙{Ï nedüsê\T e÷Á‘·+ s√E s√E≈£L ô|s¡T>∑T‘·÷ ñHêïj·TH˚~

»>∑yÓT]–q dü‘·´+. n+<äTπø, eTq+ eTq≈£î n+<äTu≤≥T˝À ñqï

Á‘ê>∑T˙{Ï eqs¡T\qT, düs¡|òüsê eédüú\qT, $ìjÓ÷>∑ dæú‹>∑‘·T\qT

düeTs¡úe+‘·+>± ìs¡«Væ≤+#·Tø√yê*.

eTq+<äs¡+ >∑eTì+#ê*‡q $wüj·Ty˚T+≥+fÒ, eTq+ Á‘ê>∑T˙{Ï

düs¡|òüsê $wüj·T+>± ø=ìï Çã“+<äT\qT Ç|üŒ{Ïø° m<äTs=ÿ+≥÷H˚

ñHêï+.

✬ dü]|ü&Ü ˙s¡T sêì |ü]dæú‹

✬ n&ÉbÕ<ä&ÜbÕ düs¡|òüsê\˝À ø£*π> n+‘·sêj·÷\T

Á‘ê>∑T ˙{Ï düs¡|òüsê

Á>±eTdüuÛÑ ô|’ eTTkÕsTT<ë Á|ü‹

Å|æj·T »qT˝≤sê!

eTq Á>±eT |ü+#êsTTr |ü]~Û˝Àì nìï Äyêdü Á>±e÷\≈£î

Á‘ê>∑T˙{Ï düs¡|òüsê |ü<Ûäø±\ s¡÷|üø£\Œq, yê{Ï neT\T, ìs¡«Vü≤D

u≤<Ûä´‘·\qT eTq Á>±eT |ü+#êsTTr ìs¡«Væ≤düTÔqï $wüj·T+

n+<ä]ø° ‘Ó*dæ+<˚. eTT+<äT>±, Á‘ê>∑T˙{Ï ÁbÕ<Ûëq´‘· >∑T]+∫

e÷{≤¢&ÉT≈£î+<ë+. e÷qe X¯Øs¡+˝À 70% ˙πs nqï $wüj·T+

eTq+<ä]ø° ‘Ó*dæq $wüj·Ty˚T, e÷qe⁄\yÓTÆq eTq+, »+‘·Te⁄\T,

yÓTTø£ÿ\≈£î ˙πs JeHê<Ûës¡+, yê{ÏøÏ ‘√&ÉT eékÕj·T+, |ü]ÅX¯eT\

nedüsê\≈£î ˙s¡T #ê˝≤ ô|<ä› yÓTT‘·Ô+˝À $ìjÓ÷–qTÔHêï+.

á |ü]dæú‘·T\˝À eTq≈£î eTq+ Å|üX¯ï+#·Tø√e\dæq~ m+‘· ˙s¡T

✬ ˙s¡T ø£\Twæ‘êìøÏ >∑T]ø±e&É+

✬ >∑èVü‰\ø£T <ä>∑Zs¡>± ˙s¡T bı+<ä˝Òì |ü]dæú‹.

ô|’ ø±s¡D≤\ e\q nH˚ø£ Çã“+<äT\qT m<äTs=ÿ+≥THêï+.

✬ dü]|ü&Ü s¡T Å‘ê>∑ø£b˛e&É+ e\q Äs√>∑ + ô|’ <äTÅ|üŒuÛ≤yê\T

ø£\>∑&É+

✬ ø£\Twæ‘· s¡T Å‘ê>∑&É+ e\q yê´<ÛäT\ u≤]q |ü&É&É+, |òü*‘·+

XÊØs¡ø£+>±, Ä]úø£+>± qwüºb˛e&É+.

✬ <ä÷s¡ bÕ+Å‘ê\qT+&ç ˙s¡T rdüT≈£îsêe\dæ sêe&É+ e\q

eTTK´+>± eTVæ≤fi¯\T / u≤*ø£\ ô|’ |üì uÛ≤s¡+ ô|s¡>∑&É+,

#·<äTe⁄\T/n_Ûe~Δ˝À yÓqø£ã&ç ñ+&É&É+.

✬ |ü_¢ø˘{≤|t\ e<ä› ô|<ä› ô|<ä› ≈£L´\T ø£≥º&É+ e\q $\TyÓ’q

düeTj·T+, kÕeTsêú´\T eè<∏ëø±e&É+ eTq+ #·÷dü÷ÔH˚

ñHêï+.

M≥˙ï+{Ïø° eT÷\ ø±s¡D≤\T @$T{Ï? nì |ü]o*+#·T≈£î+fÒ

ø=ìï eékÕú>∑‘· ø±s¡D≤\T ø±>±, eT]ø=ìï |ü]bÕ\Hê |üs¡yÓTÆq

ø±s¡D≤\T, Ç+ø=ìï ìs¡«Vü≤D|üs¡yÓTÆq ø±s¡D≤\T n˙ï+{Ïø° $T+∫

eTq u≤<Ûä´‘ê sêVæ≤‘·´+ nH˚ #Ó|ü⁄aø√yê*, ø±s¡D≤\T |ü]o*ùdÔ

$wüj·T+ eTqπø ns¡ΔeTÚ‘·T+~.

✬ Á‘ê>∑T˙{Ï düs¡|òüsê eédüú\qT dü]>± ìs¡«Væ≤+#·ø£b˛e&É+



yÓTT<ä{Ï<äH˚ #ÓbÕŒ*. Å‘ê>∑T˙{Ï eqs¡T\ e<ä› |ü]X¯óÅuÛÑ‘·

bÕ{Ï+#·ø£b˛e&É+, ì\«{≤´+≈£î\qT X¯óÅuÛ Ñ+ #˚düTø√ø£

b˛e&É+, $&çuÛ≤>±\qT ì\« ñ+#·Tø√ø£b˛e&É+ eTTK´+>±

#Ó|ü⁄Œø√e#·TÃ.

✬ Á>±eT |ü+#êsTTr/$.&ÉãT¢´.mdt.dæ \T Á‘ê>∑T˙{Ï düs¡|òüsê,

ìs¡«Vü≤D≈£î nedüs¡yÓTÆq dü+K´˝À e÷qe eqs¡T\qT/

dæã“+~ì ø£*– ñ+&Éø£b˛e&É+ (|ü+|t Ä|üπs≥sY, yÓTø±ìø˘,

|ü¢+ãsY yÓTT<ä\>∑Tyês¡T) eTs√ eTTK´ ø±s¡D+.

✬ #ê˝≤ >∑èVü‰\˝À nq~Ûø±s¡ q˝≤¢ ø£HÓø£ ¸qT¢, |æ{Ÿ {≤|t‡

ñ+&É&É+, yÓ÷≥s¡¢‘√ ˙s¡T ˝≤– y˚j·T&É+, ô|’|ü⁄\ <ë«sê

‘√≥\≈£î ˙s¡T ô|≥º&É+, ÄHé/Ä|t ˝Òø£b˛e&É+, ô|’|ü⁄˝…’qT¢

|ü>∑\>√≥º&É+ e+{Ï ø±s¡D≤\T >∑eTìdü÷Ô ñHêï+.

✬ düø±\+˝À ˙{Ï XÊ+|ü⁄˝Ÿ‡ ùdø£]+#·&É+˝À, yê{Ï HêD´‘ê

|ü]o\q˝À n\dü‘·«+ Á|ü<ä]Ù+#·&É+.

✬ ìs¡+‘·s¡+ ‘·>∑T yÓ÷‘ê<äT˝À ø√¢]H˚wüHé #˚j·Tø£b˛e&É+,

Á>±eTdüTÔ\ qT+&ç ø√¢]HwüHé |ü≥¢ e´‹πsK‘· - e´ø£Ô+ ø±e&É+.

✬ ˙{Ï \uÛÑ ‘·qT ô|+#+<äT≈£î>±q÷ yêq {Ï dü+s¡ø£åD≈£î/ {Ï

eqs¡T\ |ü]s¡ø£åD≈£î nqTyÓ’q Á| ü< ˚XÊ\qT, ø £≥º&Ü\qT

>∑T]Ô+∫ Á>±eTkÕúsTT˝À Á|üD≤[ø£\qT dæ<äΔ+#˚dæ, neT\T

|üs¡#·&É+‘√ bÕ≥T >∑èVü≤kÕúsTT˝À yêq˙{Ï dü+s¡ø£åD≈£î

nedüs¡yÓTÆq ø£≥º&Ü\qT dü«#·Ã¤+<ä+>± ì]à+#·T≈£î+<ë+.

✬ Ç|üŒ{Ïπø neT\T˝À ñqï Á‘ê>∑T˙{Ï düs¡|òüsê eédüú\

düeTs¡úe+‘·yÓTÆq ìs¡«Vü≤D≈£î mes¡T? m|ü⁄Œ&ÉT? m˝≤?

mø£ÿ&É? @yT$T ìs¡«Væ≤+#ê\H Å|üD≤[ø£qT ‘·j·÷s¡T#düTø√ì

neT\T |üs¡#·Tø√+<ë+.

✬ uÛÑ$wü ‘Y nedüsês¡qT ≈£L&Ü <äèwæº À ñ+#·Tø=ì {Ï eqs¡T\

düMTø£s¡D≈£î Å|üD≤[ø£\qT dæ<äΔ+ #˚düTø√+<ë+. ùde\

n_Ûeè~ΔøÏ Á|üD≤[ø£\qT s¡÷bı+~+#·Tø=ì, neT\T

|üs¡#·T≈£î+<ë+.

✬ á ~X˝À Á>±eT s¡T eT]j·TT bÕ]Xó<ÛäΔ ø£$T{°ì ã˝Àù|‘·+

#˚düT≈£î+<ë+.

✬ Á>±eTkÕúsTT\˝À ìs¡«Væ≤+#˚ nìï ø±s¡ Åø£e÷\T n+fÒ, Á>±eT

q&Éø£, düπs«\T, e÷|æ+>˘, düe÷y˚XÊ\T eT]j·TT düuÛÑ\˝À

n+<äs¡+ dü«#·Ã¤+<Ûä+>± bÕ˝§Z+<ë+. Á|ü‹ ø±s¡´Áø£e÷ìï

ì•‘·+>± >∑eTìdü÷Ô ˝À≥TbÕ≥¢ ìyês¡D≈£î $\TyÓ ’q

dü÷#·q\qT n+~+<ëΔ+.

✬ ∫e]>± eTqeT+<äs¡+ Á>±eT |ü+#êsTTrøÏ #Ó+~q

u≤<Ûë´‘êj·TT‘·yÓTÆq bÂs¡T\T>± á ÁøÏ+~ u≤<Ûä´‘·\qT

eTqdü÷Œ]Ô>±, ø£è‘· ìX¯Ùj·T+‘√ HÓs¡y˚πsÃ+<äT≈£î Å|ü‹»® #˚<ëΔ+:

✬ ˙{Ï ≈£îfi≤sTT s¡TdüTeTTqT $~Û>± #Ó*¢kÕÔ+.

✬ ˙{Ïì ˇø£ÿ #·Tø£ÿ ≈£L&Ü eè<¢Åb˛ìe«+.

✬ >∑èVü≤kÕúsTT˝À ô|’|ü⁄ …’qT ©πøJ\T Ò≈£î+&Ü, ÄHé/Ä|t ñ+&˝≤

C≤Å>∑‘·Ô eVæ≤kÕÔ+.

✬ Ç+{Ï˝À ˙{Ï ≈£îfi≤sTT/ì\« {≤´+≈£î\ e<ä› X¯óÅuÛÑ+>±

ñ+#·T≈£î+{≤+.

✬ M~Û≈£îfi≤sTT\T, #˚‹ |ü+|ü⁄\T, {≤´+≈£î\ e<ä› |ü]X¯óÅuÛÑ‘·≈£î

uÛÑ+>∑+ yê{Ï˝Ò¢ $<Ûä+>± eTq˝À mes¡÷ e´øÏÔ>∑‘·/≈£î≥T+ã

|üqT\q÷ ìs¡«Væ≤+#·+.

✬ Á‘ê>∑T˙{ÏøÏ dü+ã+~Û+∫ eTq <äèwæºøÏ e∫Ãq n+XÊ\qT yÓ+≥H

$.&ÉãT¢´.mdt.dæ/ Á>±eT |ü+#êsTTr <äèwæºøÏ rdüT≈£îyÓfi≤Ô+.

✬ >∑èVü≤kÕ úsTT˝À ˙{Ï dü+s¡ø£ åD≈£î ø±e\dæq @sêŒ≥T¢

#˚düT≈£î+{≤+. (Ç+≈£î&ÉT>∑T+‘·\T e+{Ï$).

Çe˙ï neT\T#˚j·T&É+ <ë«sê eTq+<ä]øÏ nedüsê\qT dü]|ü&Ü

Á‘ê>∑T˙s¡T, n+<äTHê dü«#·Ã¤yÓTÆq~, uÛÑ$wü´‘Y ‘·sê\≈£î ≈£L&Ü

n+<äTu≤≥T˝À ñ+≥T+~. Ç˝≤ eTq Á>±e÷ìï ø£ Ä<äs¡Ù Á>±eT+˝≤

r]Ã~<äT›≈£î+<ë+.

- m.Hêπ>X¯«s¡ sêe⁄

˙s¡T eT]j·TT bÕ]X¯ó<äΔ´ XÊK

m.j·T+.ÄsY. nbÕsY¶

✬ ˙{Ï eqs¡T\T, düs¡|òüsê bÕsTT+≥¢ e<ä› #˚ùd ø=ìï #·s¡´\ e\¢

n|ü]X¯óÁuÛÑ‘· ‘ê+&É$+#·&É+.

✬ ˙{Ï _\T¢\T düø±\+˝À #Ó*¢+#·&Éb˛e&É+, sêì ãø±sTT\T

ñ+&É&É+‘√ Ä]úø£+>± Çã“+<äT\qT m<äTs√ÿe&É+.

✬ Å>±eT kÕúsTT˝À, >∑èVü≤kÕúsTT˝À yêq˙{Ï / eè<Ûë˙{Ï dü+s¡ø£åD

|ü<äΔ‘·T\T neT\T |üs¡#·ø£b˛e&É+ e+{Ï ø±s¡D≤\qT eTTK´

ø±s¡D≤\T>± #Ó|ü⁄Œø√e#·TÃ.

á |ü]dæú‘·T\qT n~Û>∑$T+#˚+<äT≈£î Á>±eT |ü+#êsTTr @$T

#j·TuÀ‘·TqïBH~ MT≈£î ‘Ó*j·T #ÓbÕŒ*‡q nedüs¡+ m+‘Ó’Hê ñ+~.

n+<äTπø eTq+<äs¡+ ø£*dæ ˇø£ ø±sê´#·s¡D Á|üD≤[ø£qT dæ<äΔ+

#˚düT≈£î+<ë+. kÕ+πø‹ø£ ì|ü⁄DT\ dü\Vü‰, dü+Á|ü~+|ü⁄\‘√ eTq

Á>±eT |ü+#êsTTrøÏ dü+ã+~Û+∫ Á>±e÷\ yêØ -

✬ ˙{Ï HêD´‘·qT ø±bÕ&ÉT≈£îH˚+<äT≈£î >±qT XÊ˙≥Ø düπs«

ìs¡«Væ≤+#·&É+ <ë«sê ˇø£ ˙{Ï HêD´‘ê Á| üD≤[ø £qT

s¡÷bı+~+#·Tø√ì, neT\T|üs¡T<ëΔ+.



#·T≥÷º ø£s¡e⁄. esê¸\T ˝Òe⁄, eékÕj·T+ ˝Ò<äT, |ü+≥\T

˝Òe⁄, ã‘·ø£&ÜìøÏ |üqT\T ˝Òe⁄. Ç<ä›s¡T |æ\¢\‘√, uÛ≤s¡´‘√ m{≤¢

ã‘·ø±˝À j·÷<ä–]øÏ ns¡Δ+ ø±˝Ò<äT.

ñqï }s¡Tì e~ Òdæ |ü≥ºD+ yÓ’|ü⁄ bı≥º #˚‘· |ü≥Tºø=ì b˛j·÷&ÉT.

nø£ÿ&Ü n‘·ìøÏ |üì <=s¡ø£ Ò<äT. mø£ÿ&Ó’Hê |üqT\Tqï|üŒ{Ïø° j·÷<ä–]

øÏ e÷Á‘·+ neø±X¯+ <=]πø~ ø±<äT. ø±s¡D+ n‘·&ÉT $ø£˝≤+>∑T&ÉT.

n‘·H˚+ |üì #˚j·T>∑\&Éì |üìe«&ÜìøÏ mes¡÷ ÄdüøÏÔ #·÷ù|yês¡T

ø±<äT. n+>∑yÓ’ø£\´+ n‘·&ç ñbÕ~ÛøÏ XÊ|üeTsTT+~.

Çø£ #˚ùd~ ˝Òø£ Äø£*ì #·+|ü⁄ø√˝Òø£ Ç+{Ï+{Ïø° ‹]– _Ûø£å+

m‘·TÔø√kÕ>±&ÉT.

ø±˙ n˝≤ @ |üì #˚j·T≈£î+&Ü Ç‘·s¡T\ eTT+<äT m+‘· ø±\+

#˚sTTkÕ#ê\ì n‘·&ÉT e÷qdæø£ dü+|òüTs¡¸D≈£î ˝Àqj·÷´&ÉT. @<√

ˇø£{Ï kı+‘·+>± |üì#˚düT≈£îH˚ ã‘·ø±\ì ìs¡ísTT+#·T≈£îHêï&ÉT.

n‘·ì˝Àì Ä‘·à$XÊ«dü+ ìÅ<ä˝Ò∫+~. yÓ+≥H˚ ‘·q dü«Å>±eT+

ªU≤‘êμ(q+>∑Tq÷s¡T eT+&É˝Ÿ, yÓT<äø˘ õ˝≤¢)≈£î e#˚ÃXÊ&ÉT. ÅX¯eT,

#ÓeT≥ ô|≥Tºã&ç>± n‘·&ÉT ùd<ä´+ #˚j·÷\qT≈£îHêï&ÉT.

j·÷#·≈£î&çì ¬s’‘·T>± e÷]Ãq ñbÕ~Û Vü‰MT

ìs¡Tù|<ä, n≥º&ÉT>∑T <ä[‘· esêZìøÏ #Ó+~q n+>∑$ø£\T&ÉT ø£≥÷ÿ]

j·÷<ä–] ã+»s¡T uÛÑ÷$T‘√ #Ó*$T #˚XÊ&ÉT

n+>∑yÓ’ø£\´+ n&ÉT¶|ü&çHê,ù|<ä]ø£+ yÓøÏÿ]+∫Hê ÄK]øÏ n<äT“¤‘·

$»j·T+ n‘·&ç‘√ ø£s¡#ê\q+ #˚dæ+~.

U≤‘ê Å>±eT+˝À @Hê&√ ‘·q ‘·*¢øÏ Å|üuÛÑT‘·«+ Ç∫Ãq 3

mø£sê\ uÛÑ÷$T ñ+~. ø±˙ n~ mø£ÿ&É ñ+<√ ≈£L&Ü ‘Ó*j·T<äT.

n‹ø£wüº+ MT<ä n~Ûø±s¡T\qT |ü≥Tºø=ì Ä uÛÑ÷$T dü]Vü≤<äT›\qT

‘Ó\TdüT≈£îHêï&ÉT. Ä H˚\qT #·÷&É>±H˚ n‘·&ç uÛ≤s¡´ >±ãsê |ü&ç+~.

ø=+&Ésêfi¯¢‘√, eTTfi¯¢ø£+|ü\‘√ <ëØ ‘ÓqTï ˝Òø£ ã+»s¡T>± |ü&ç ñqï Ä

H˚\qT m˝≤ #·<äTqT #˚j·÷˝À ‘√#·ø£ Ä uÛ≤sêúÛÑs¡Ô\T Ä+<√fi¯q

#Ó+<ës¡T. <ëìøÏ ‘√&ÉT #·T≥Tº|üø£ÿ\ yês¡T yê]ì ìsêX¯|ü]#ês¡T.

ø±\T, #ÓsTT´ u≤>∑Tqï yêfi‚¢ eékÕj·T+ #˚j·T˝Òø£b˛‘·THêïs¡T.

≈£î+{Ïyê&ÉT m˝≤ <äTqTï‘ê&ÉT nì ùV≤fi¯q #˚XÊs¡T. á e÷≥\≈£î

‘·≥Tºø√ Òø£ ... ndü ≤ uÛÑ÷$Tì ny˚Tàdæ øÏsêD≤ cÕ|ü⁄ ô|≥Tº≈£î+<ëeTì

j·÷<ä–] Å|üj·T‘·ï+ #˚XÊ&ÉT. ø±˙ Ä uÛÑ÷$Tì ø=q&ÜìøÏ mes¡÷

eTT+<äT≈£î sê˝Ò<äT. m+<äTø£+fÒ, n~ eékÕj·÷ìøÏ @e÷Å‘·+

nqT≈£L˝≤+>± Ò<äT. |ü+≥ |ü+&ç<ë›eTqT≈£î+fÒ uÀs¡T u≤$ kÂø£s¡´+

≈£L&Ü ˝Ò<äT.



nsTTq|üŒ{Ïø° j·÷<ä–] ìsêX¯ |ü&É˝Ò<äT. n<˚

düeTj·T+˝À Ä }s√¢ eTVü‰‘êà>±+BÛ C≤rj·T ñbÕ~Û

Vü‰MT |üqT\T yÓTT<äj·÷´sTT. kÕ<Ûës¡D ≈£L©>± C≤uŸ

ø±s¡T¶ bı+~ $ø£˝≤+>∑T\ dü+|òüT+ <ë«sê e+<äs√E\T

|üì #˚XÊ&ÉT.

;&ÉT uÛÑ÷eTT\qT ≈£L&Ü n_Ûeè~› #˚düTø√e#·Ãì

‘Ó*dæ ‘·q 3 mø£sê\ uÛÑ÷$T˝À eT]ø=+‘· eT+~

≈£L©\‘√ ñbÕ~Û Vü‰MT |üqT\T #˚|ü{Ïº uÛÑ÷$Tì #·<äTqT

#˚düT≈£îHêï&ÉT. ªÇ+~s¡ »\Å|üuÛÑμ˝À dæm˝Ÿ&ç|æ |ü<∏äø£+˝À

<ë«sê 70 e÷$T&ç yÓTTø£ÿ\T bı+~ mø£s¡+ uÛÑ÷$T˝À

Hê{≤&ÉT. ‘·q uÛ≤s¡ |æ\¢\‘√ ø£*dæ yÓTTø£ÿ\≈£î ≈£î+&É\‘√

˙fió¢ b˛ùdyê&ÉT. ø=eTà\T $düÔ]+#· ≈£î+&Ü ø£{Ÿ #dæ Ä≈£î\

qT #Ó≥¢ yÓTT<äfi¢ ÀH˚ y˚dæ ùd+Å~j·T ms¡Te⁄>± e÷πsÃyê&ÉT.

Ç<ä+‘ê 2004 Hê{Ï dü+>∑‹.

Ç|ü⁄&ÉT e÷$T&ç yÓTTø£ÿ\‘√ bÕ≥T j·÷<ä–] ã‘·T≈£î

≈£L&Ü ∫>∑T]+∫+~.

ñbÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£+ <ë«sê eékÕj·T uÛÑ÷$T˝À

uÀs¡T u≤$ ‘·e⁄«≈£îH˚ neø±X¯+ ≈£L&Ü ñ+<äì ‘Ó*dæ

2011˝À ‘·q e÷$T&ç ‘√≥˝À Á|üuÛÑT‘·« düVü≤ø±s¡+‘√ 16

MT≥s¡¢ ˝À‘Ó’q uÀs¡T u≤$ì ‘·$«+#·Tø√>∑*>±&ÉT. n+‘˚

ø±ø£ nedüs¡yÓTÆq yÓ÷{≤s¡TqT ≈£L&Ü düeT≈£Ls¡TÃ≈£îHêï&ÉT.

Ç|ü⁄&ÉT ˙{Ï düeTdü´qT ≈£L&Ü n~Ûø£ $T+#ê&ÉT.

e] ¬s+&ÉT |ü+≥\T

u≤$ ‘·e⁄«ø√e&É+‘√ {ÏøÏ À≥T˝Ò≈£î+&Ü b˛sTT+~.

‘·q ‘√≥ |üø£ÿH˚ ñqï mø£s¡+qïs¡˝À e] y˚XÊ&ÉT.

dü+e‘·‡sêìøÏ ¬s+&ÉT |ü+≥\T |ü+&çdü÷Ô ns¡yÓ’ãkÕÔ\T

es¡≈£î ~>∑Tã&ç kÕ~ÛdüTÔHêï&ÉT. Çø£ n+‘·s¡ |ü+≥\T>±

∫≈£îÿ&ÉT, u…+&É, ≥e÷{≤, Ä≈£î≈£Ls¡\T |ü+&çdü÷Ô, n<äq|ü⁄ Ä<ëj·T+

bı+<äT‘·THêï&ÉT. ∫qï bı<ä]\T¢ ˝≤+{Ï Ç+{Ïì ø£≥Tºø=ì @˝À≥T

˝Ò≈£î+&Ü ã‘·T≈£î‘·÷, eékÕj·T+ #˚düT≈£î+≥THêï&ÉT.

e÷]q ã‘·T≈£î ∫Å‘·+...

Ç{°e\ ªU≤‘êª Á>±eT+˝À j·÷<ä–] eékÕj·T πøåÅ‘·+˝À n‘·&çì

ø£*dæq|ü⁄&ÉT e÷$T&ç‘√≥≈£î ÅdæŒ+ø£¢sY <ë«sê {Ïì yÓ<ä»*¢dü÷Ô Ç˝≤

n+{≤&ÉT.

ªªá ã+»s¡T H\qT #·÷dæ yÓTT<ä{À¢ uÛÑj·T|ü&Ü¶ø±˙, ø=+‘· <ÛÓ’s¡ +

≈£L&É>∑≥Tºø=ì <ëìì n_Ûeè~›˝ÀøÏ ‘Ó#êÃqT. Bì ø√dü+ Å|üuÛÑT‘·«

n~Ûø±s¡T\ #·T≥÷º mH√ïkÕs¡T¢ ‹s¡>±*‡ e∫Ã+~. ∫e]øÏ Hê |ü≥Tº<ä\

qT #·÷dæ n~Ûø±s¡T\ düŒ+~+#ês¡T. e÷$T&ç yÓTTø£ÿ\≈£î, u≤$øÏ,

Á&ç|t≈£î Å|üuÛÑT‘·«y˚T kÕj·T+ #˚dæ+~.

>∑‘· eT÷&˚fi¯ó¢>± e÷$T&ç |ü+≥ edüTÔ+~. Bìô|’ @&Ü~øÏ s¡÷.

30 y˚\T Ä<ëj·T+ edüTÔ+~. e], ø±j·T>∑÷s¡\ MT<ä s¡÷. 40 y˚\

es¡≈£î n|üŒ{Ï <Ûäs¡\qT ã{Ïº n≥T Ç≥T>±, Ä<ëj·T+ edüTÔ+~.

e÷≈£î Ç<ä›s¡T ø=&ÉT≈£î\T nì˝Ÿ, kÕsTT#·+<é &çÅ^ #·<äTe⁄‘·THêïs¡T.

ˇø£|ü⁄&ÉT n|ü⁄Œ\ bÕ˝…’, J$‘·+ ô|’ $s¡øÏÔ ø£*– dü∫Ãb˛yê\qT≈£îqï

Hê≈£î ñbÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£+ <ÛÓ’sê´ìï∫Ã+~. qqTï Hê n${Ï‘·Hêìï

ùV≤fi¯q #˚dæq yêπs Ç|ü⁄&ÉT >ös¡e+>± #·÷düTÔHêïs¡T.

m+<äs√ n~Ûø±s¡T\T, Ç‘·s¡ sêÅcÕº\ qT+&ç e÷ ‘√≥\ n_Ûeè~›ì

#·÷&É&ÜìøÏ edüTÔHêïs¡T. e÷˝≤+{Ï yê]øÏ Å|üuÛÑT‘·«+ #˚j·T÷‘·

Çe«&É+ e\¢H˚ e÷ ã‘·T≈£î˝À¢ á yÓ\T>∑T... e÷ u≤$˝À |üP&çø£

rdüTø√e&ÜìøÏ ≈£L&Ü Å|üuÛÑT‘·«+ düVü≤ø£]ùdÔ ˙{ÏeT≥º+ á y˚dü$˝À

≈£L&Ü Ç+øÏb˛≈£î+&Ü ñ+≥T+~μμ nHêï&ÉT #ÓeT]Ãq ø£fi¯¢‘√ .

ìs¡Tù|<ä j·÷<ä–] H˚&ÉT ¬s+&Éø£sê\ ¬s’‘·T>± e÷s¡&É+ yÓqTø£

ñbÕ~Û Vü‰MT |ü<Û äø£+ ñ+~. e], yÓTTø£ÿC§qï, |üX¯ó Å>±dü+

|ü+&ç+#·T≈£î+≥÷ ≈£î≥T+u≤ìï dü+‘√wü+>± b˛wæ+#·T≈£î+≥THêï&ÉT.

n‘·ì uÛ≤s¡´≈£L&Ü $ø£˝≤+>∑Tsê˝Ò... ˇø£|ü⁄&ÉT _#·Ã+ m‘·TÔ≈£îì

ã‹øÏq j·÷<ä–] H˚&ÉT ‘·q kı+‘· uÛÑ÷$T˝À yÓ÷ô|&é ô|’ <ä÷düT≈£î

b˛‘·THêï&ÉT. n‘·ì \ø£å´+, b˛sê≥ |ü{ÏeT≈£î ù|<ä]ø£+, yÓ’ø£\´+

‘·\e+#êsTT. n‘·ì nuÛÑT´qï‹øÏ Á|üuÛÑT‘·« |ü<∏äø±\T ‘√&Éj·÷´sTT.

- ¬ø. e÷\r, s¡÷s¡˝` MT&çj·÷



eTìwæ ø£fi≤|æbÕdæ nq&ÜìøÏ C≤q|ü<ä ø£fi≤s¡÷bÕ\T

ì<äs¡ÙHê\T. $H√<ëìï, $C≤„Hêìï, uÛÑøÏÔì ø£*|æ Äj·÷ C≤‘·T\ yêfi¯ófl,

‘Ó>∑\yêfi¯ófl, ≈£î˝≤\ yêfi¯ófl, ‘·eT ‘·eT ø£fi≤s¡÷bÕ*ï düèwæº+#·T≈£îHêïs¡T.

Ç˝≤+{Ï ø£fi≤s¡÷bÕ\T ‘Ó\+>±D yê]øÏ ø√ø=\¢\T. C≤q|ü<ä

ø£fi≤s¡÷bÕ\ |ü⁄≥Tºø£≈£î ‘Ó\+>±D nø£åj·TbÕÁ‘· ˝≤+{Ï~. ã\+>±

MdüTÔqï Á|ü|ü+Nø£s¡D $wü|ü⁄>±*‘√ u…~]b˛sTTq C≤q|ü<äø£fi¯*ï

ø=q }|æ]‘√ ø±bÕ&ÉT‘·Tqï~ ‘Ó\+>±D.

‘Ó\+>±D˝ÀH |ü⁄{Ïº Çø£ÿ& ô|]–q n|ü⁄s¡÷|ü C≤q|ü<ä ø£fi≤s¡÷|ü+

ˇ>∑TZø£<∏ä. ˇ>∑TZ ø£<∏äqT $T+∫q C≤q|ü<ä ø£fi≤s¡÷|ü+ eTs=ø£{Ï ˝Ò<ä+fÒ

n‹X¯jÓ÷øÏÔ ø±<äT. C≤q|ü<ä ø£fi≤s¡÷bÕ\≈£î Äj·÷ ø£<∏ë Ç‹eè‘êÔìï

nqTdü]+N ˝Ò<ë Äj·÷ ≈£î˝≤\qT ã{°º ù|s¡T¢ ô|≥Tº≈£î+{≤s¡T. ø±˙

Äj·÷ ø£fi≤s¡÷bÕ˝À¢ ™|üjÓ÷–+#˚ ˇø£ yêsTT<ë´ìï Ä ø£fi¯øÏ o]¸ø£>±

ô|≥º&É+ ns¡T<äT. Ä \ø£åD+ ˇ>∑TZø£<∏ä≈£î ™qï~.

C≤q|ü<ä C≤q|ü<ä

ø£fi≤s¡÷|ü+ ø£fi≤s¡÷|ü+

ˇ>∑TZ ø£<∏äˇ>∑TZ ø£<∏ä

ˇ>∑TZ n+fÒ •e⁄ì #˚‹˝Àì &ÉeTs¡T≈£î+ nì ns¡ú+. á |ü<ä+

πøe\+ ‘Ó\+>±D ÁbÕ+‘·+˝ÀH $ì|ædüTÔ+~. Ç~ n#·ÃyÓTÆq <o|ü<ä+.

á |ü<ëìøÏ ‘Ó\T>∑T ì|òüT+≥Te⁄˝À¢ dü¬s’q ns¡ú+ Çe«˝Ò<äT. ˇ>∑Z nH˚

|ü<ëìøÏ C…>∑TZ, »>∑TZ nì Hêe÷+‘·sê\THêïsTT.

•e⁄ì #˚‹˝Àì Á|ü‘˚´ø£ yêsTT<ä´+ &ÉeTs¡Tø£+. eTq ÁbÕNq

˝≤ø£åDÏ≈£î\T, yÓ’j·÷ø£s¡DT\T &ÉeTs¡Tø£+ qT+∫ eTùV≤X¯«s¡ dü÷Á‘ê\T

(nø£åsê\T) ™<ä“¤$+#êj·Tì #ÓbÕÔs¡T. n˝≤ yÓTT‘·Ô+ nø£åsê\ |ü⁄≥Tºø£≈£î

ø±s¡D+ nsTTq &ÛÉeTs¡Tø±ìï ˇø£ ø£fi≤ s¡÷bÕìøÏ ù|s¡T>± ô|{Ïº <ëìøÏ

|üPC≤s¡Ω‘·ì ø£*Œ+∫q ˇ>∑TZ ø£fi≤s¡÷|ü+ eTØ >=|üŒ~.

ˇ>∑TZ ø£fi≤s¡÷|ü+ XË ’eeT‘· yê´|æÔ˝À Á|ü#ês¡ e÷<ÛäéT+>±

™<ä“¤$+∫ ™+≥T+~. m+<äT≈£+fÒ bÕ\Tÿ]øÏ k˛eTHê<∏äT&ÉT

‘Ó\+>±D ÁbÕ+‘·+˝À |ü⁄{Ïº, XË’eeT‘· yê´|æÔøÏ $X‚wüyÓTÆq ø£èwæ #˚XÊs¡T.

n≥Te+{Ï >=|üŒe´øÏÔ Á|üuÛ≤e+ á ÁbÕ+‘·+˝À ø£fi¯\ô|’ ™+<äq&ÜìøÏ

ì<äs¡Ùq+ ˇ>∑TZ ø£<∏ä. á ø£<∏ä\ Ç‹eè‘êÔ˝À¢ •e⁄&ÉT ø£<∏ëHêj·T≈£î&ç>±

™+{≤&ÉT. ˝Ò<ë •e⁄ì n+X¯‘√ »ìà+∫q yês¡T Hêj·T≈£î\T>±

™+{≤s¡T. •e⁄ì ‘=* #ÓeT≥ qT+∫ ;s¡|üŒ, eT*

#ÓeT≥ qT+∫ eT\¢qï |ü⁄{≤ºs¡ì.. m\¢eTà •e⁄ì

≈£L‘·Ts¡ì ø£<∏ä˝À¢ #ÓãT‘·T+{≤s¡T.

n+‘˚ø±<äT •e⁄ì |ü⁄≥Tºø£, >=|üŒ‘·Hêìï >∑T]+∫

ˇø£ ø£<∏ ä #ÓãT‘ês¡T. ˇ>∑T Z ø£fi≤ø±s¡T\+<äs¡÷

n&É¶+u§≥Tº>± ã+&Üs¡T (|üdüT|ü⁄) ô|≥Tº≈£î+{≤s¡T.

Ms¡T XË’e⁄\q&ÜìøÏ Ç+‘·ø£qï ì<äs¡ÙHê\T nedüs¡+

˝Ò<äT.

ˇ>∑TZ ø£<∏ ä*ï ‘Ó\+>±q ÁbÕ+‘·+˝Àì >=\¢,

≈£îs¡à\T ‘·eT ≈£î\ |ü⁄sêD+>± uÛ≤$kÕÔs¡T. ≈£îs¡à\T

á ø£‘·*ï m≈£îÿe Á|ü#ês¡+ #˚XÊs¡T. ‘·s¡Tyê‘·

ø±\+˝À Ç‘·s¡ ≈£î˝≤\ yêfiófl ≈£L&Ü á ø£fi≤s¡÷bÕìï

H˚s¡TÃ≈£îì Á|ü#ês¡+ #˚XÊs¡T. ;s¡|üŒ, eT\¢j·T´ ø£<∏ä\T

yÓTT<ä{Ï qT+∫ ™HêïsTT. Ä ‘·s¡Tyê‘· Ç‘·s¡ ø£<∏ä\T

|ü⁄≥Tºø=#êÃsTT.

ˇ>∑T Z ø£fi≤s¡÷|ü+ #·÷düT Ô+fÒ ˇø£ Hê≥ø£+

#·÷dæq nqTuÛÑ÷‹, ˇø£ Hê≥´ø£fi¯qT MøÏå+∫q+‘·



Äq+<ä+, ˇø£ Á|üe#·q+ $qï+‘· dü+‘·è|æÔ, ˇø£ dü+^‘· ø£#˚]˝À <=]

πø+‘· s¡kÕkÕ«<äq \_ÛdüTÔ+~. ˇ>∑TZø£<∏ë Á|ü<äs¡Ùq≈£î ™|üjÓ÷>∑|ü&˚

yêsTT<ë´˝À¢ eTTKýÓTÆqB ‘·|üŒ≈£î+&Ü ™+&Ü*‡+~ ˇ>∑TZ.

|ü\T düìïy˚XÊ˝À¢ ‘êfi≤ìøÏ nqT>∑TD+>± dü+|ò üT≥q\øÏ

nqT≈£L\+>± yêsTTdüTÔ+{≤s¡T. ˇø√ÿkÕ] á yêsTT<ë´ìï Äj·÷

bÕÁ‘·\T>± }Væ≤+|üCÒkÕÔs¡T.

™<ëVü≤s¡D≈£î ∫qï|æ˝≤¢&çì ˝≤*+#˚ dü+<äs¡“¤+ e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT

ˇ>∑TZì Ä ∫qï |æ˝≤¢&ç˝≤ }Væ≤+|üCÒdæ Áù|ø£å≈£î\qT Ä dü+|òüT≥q˝À

©q+ #˚kÕÔs¡T. ø£<∏ë q&Éø£˝À ˇ>∑TZ ø=+#Ó+ &√\Tø£Hêï ‘·≈£îÿe

ÁbÕ<ÛëHê´ìï ø£*– ™+≥T+~. C≤HÓ&ÉT bı&Ée⁄‘√ eT<ÛäúÛ≤>∑+ Ç‘·Ô&ç

˝Ò<ë #Óø£ÿ‘√ ™+&ç Çs¡yÓ’|ü⁄˝≤ y˚Tø£ #·sêàìï _–+∫ á ˇ>∑TZì

‘·j·÷s¡T#˚düT≈£î+{≤s¡T. ˇ>∑TZ&√\T nìï yêsTT<ë´˝À¢¬ø˝≤¢ ô|<ä›~,

eTTKýÓTÆq~. &√\T yÓ÷‘·‘√H˚ ø£<∏ë ÁbÕs¡+uÛÑeTe⁄‘·T+~.

#Ó|üŒ≥+ Äj·÷ ø£fi≤s¡÷bÕ\ dü«uÛ≤e+. Çe˙ï $uÛ≤>±\qT ‘·q˝À

|ü*øÏ+#·&É+ ˇ>∑TZø£<∏ä Á|ü‘˚´ø£‘·.

ˇø£ Á|ü<Ûëq ø£<∏ä≈£î&ÉT, ˇø£ düVü‰j·T≈£î&ÉT eTT>∑TZs¡T e+‘·>±fi¯ófl

™+fÒ #ê\T ˇ>∑TZ ø£<∏ä n\y√ø£>± kÕ–b˛‘·T+~. ˇ>∑TZ ø£fi≤ø±s¡T\≈£î

eTTK´+>± Hê\T>∑T $wüj·÷\ô|’q |ü≥Tº+≥T+~. Ms¡T Á|ü<ä]Ù+#˚

á n+XÊ˝À¢ì HÓ’|ü⁄Dý˚T >∑TZø£<∏äì C≤q|ü<äT\ Vü≤è<äj·TdüŒ+<äq˝À¢

m|üŒ{Ïø° eT]Ãb˛˝Òì Ø‹˝À ì\u…{Ïº+~.

ˇ>∑TZø£<∏ä Hê≥ø£ Á|üÁøÏj·T ø±<äT. nsTTHê Hê≥ø£ düìïy˚XÊ\T

nH˚ø£+ ™HêïsTT.

dü+Á|ü<ëj·T y˚wü<Ûës¡DÒ ø±˙ bÕÁ‘√∫‘· y˚wü<Ûës¡D ™+&É<äT.

ø£<∏ä≈£î\T ø£<∏äqT #ÓãT‘·÷ yÓ+≥H˚ ‘·eTqT ‘êeTT bÕÁ‘·\T>±

eT\T#·T≈£î+{≤s¡T. >±+;Ûs¡´ Á|ü<äs¡Ùq˝À, ˝≤*‘·´ b˛wüD˝À Ç‘·s¡

Hê≥ø£ ø£fi≤ø±s¡T\≈£î @e÷Á‘·+ ‘·≈£îÿe ø±≈£î+&Ü

q{ÏkÕÔs¡T. eTTKø£e[ø£\T ø£<ä|ü≥+˝À, #˚‘·T˝ÀÔ

Hê≥ø£ eTTÁ<ä*ï Á|ü<ä]Ù+#·≥+˝À, ˇ+{Ï‘√ kÕ‹«ø£‘·ì

Á|ü<ä]Ù+#·&É+˝À $X‚wüyÓTÆq Á|ü»„ì Á|ü<ä]ÙkÕÔs¡T.

ˇ>∑TZ ø£<∏ë ìs¡«Vü≤D˝À X¯ã›+ bÕÁ‘· ø°\ø£yÓTÆq~.

dü+uÛ≤wüD\T, <Û ä«Hê´qTø£s¡D\T, sê>±\T n˙ï

X¯ã›+ô|’H˚ Ä<Ûës¡|ü&ç Á|üe]Ô\T¢‘êsTT. dü+uÛ≤wüD\T Ád”Ô,

|ü⁄s¡Twü bÕÁ‘·\≈£î nqT>∑TD+>± eT\T#·T≈£î+{≤s¡T.

ø=ìï Ád”Ô bÕÁ‘·\T @&˚Ã dü+<äs¡“¤+˝À ø£fi≤ø±s¡T\T

≈£L&Ü @&ÉTkÕÔs¡T. ÁXÀ‘·©ï @&ç|ækÕÔs¡T. ø=ìï ø=ìï #√≥¢

<Ûä«Hê´qTø£s¡D #˚düTÔ+{≤s¡T. >=Á¬s˝≤>± ns¡e≥+ >=s¡¢

ø±|üs¡T¢ #˚ùd $∫Á‘·yÓTÆq <Ûä«ìì nqTø£]dü÷Ô ÁXÀ‘·*ï

q$«dü÷Ô ™+{≤s¡T.

<˚odü+^‘· Ä˝≤|üq˝À ˇ>∑TZ ø£fi≤ø±s¡T\T ~≥º\T

<ë<ë|ü⁄ nìï C≤q|ü<ä dü+^‘· u≤D°\T ˇ>∑TZø£<∏ä˝À

™HêïsTT. CÀ\bÕ≥\T, düT$« bÕ≥\T, eT+>∑fi¯Vü‰s¡‹ bÕ≥\T,

ã‘·Tø£eTà bÕ≥\T, X¯è+>±s¡ bÕ≥\T e+{Ï$ ˇ>∑T Z ø£<∏ ä˝À¢

$ì|ædüTÔ+{≤sTT. ˇ>∑TZ ø£fi≤ø±s¡T\T ÄX¯ó s¡#·Hê HÓ’|ü⁄D´+ ≈£L&Ü

ø£*– ™+{≤s¡T. j·T‹, ÁbÕdü\T ‘·|üŒ≈£î+&Ü j·÷Á‘ê #·+<ädüT‡˝À

ø£<∏ë dü+<äsê“¤ìøÏ ‘·–q $<Ûä+>± bÕ≥\T n\T¢‘ês¡T. eT÷\ø£<∏ä≈£î

@e÷Á‘·+ uÛÑ+>∑+ ø£\>∑≈£î+&Ü M{Ïì C§|æŒkÕÔs¡T. ˇ>∑TZ ø£fi≤ø±s¡T˝À¢

e÷qdæø£ |ü]|üø£«‘· $düÔè‘·+>± ™+≥T+~.

ÁbÕs¡úHê^‘·+˝À yÓTT<ä≥ >∑+>∑ì ‘·\e≥+ Á|ü‘´ø£yÓTÆq~. <oj·T‘·

™{Ïº|ü&˚≥≥Tº>± >∑+>∑ >=|üŒ‘·Hêìï #Ó|üŒ&É+, »Hê*ï eT+Á‘· eTT>∑T›*ï

#˚ùdsê>±˝≤|üq, $düàj·T+ ø£*–+#˚ ÄVü‰s¡´+, bı&ÉT|ü⁄ ø£<∏ä\T,

C≤rj·÷\T, kÕyÓT‘·\T, Ç‘·s¡ nq´<˚XÊ´\T ø£<∏ä˝À düVü≤»+>±

Á|üe]Ô\T¢‘êsTT. düìïy˚XÊìø° ‘·–q s¡+>∑düú\+ ™+&Éø£b˛sTTHê,

bÕÁ‘·≈£î ‘·–q y˚wü<Ûës¡D ø£qã&Éø£b˛sTTHê Áù|ø£ å≈£î\T ‘·eT

Vü≤è<äj·TdüuÛÑ˝À¢ Ä ˝À≥Tì uÛÑØÔ #˚düT≈£îHêïs¡T.

$T<Ó›sêeTT\T, #·Tø£ÿdü‘·Ôj·T´ ≤+{Ï >∑TZ ø£fi≤ø±s¡T\T Á|ü|ü+#·|ü⁄

C≤q|ü<ä ø£fi≤j·Teìø£ô|’ ˇ>∑TZø£<∏ë s¡÷bÕìï dæús¡+>± ì*bÕs¡T.

á ø£fi≤s¡÷bÕìï |ü⁄düÔø±˝À¢, Ä&çjÓ÷/M&çjÓ÷\˝À ìøÏå|üÔ+ #˚dæ

uÛ≤$‘·sê\≈£î n+~<ë›+.

- õ.z.◊.

düTe÷s¡T ˇø£ MT≥s¡T bı&Ée⁄+&û Á&ÉeTTà Äø±s¡+˝À Ç‘·Ô&ç‘√

ø±ì #Óø£ÿ‘√ ø±ì ìsêàDyÓTÆ Çs¡TyÓ’|ü⁄˝≤ y˚Tø£ #·sêàìï neT]Ã

‘êfi¯fl‘√ _–kÕÔs¡T. >∑+;Ûs¡yÓTÆq <Ûä«ì #˚dü÷Ô Á|ü‹ düìïy˚X¯+˝À ‘·|üŒø£

yÓ÷π> yêsTT<ä´+ &√\T. ø£<∏ë >∑eTq+˝À ø=ìï düìïy˚XÊ˝À¢ ™Á<˚ø£+

ø£*–+#·&ÜìøÏ &√\Tì yÓTfiÀfl ydüT≈£îì qè‘· + #kÕÔs¡T, |üfifl‘√ _–+∫

|ü≥Tº≈£îì ‘ê+&Ée+ #˚kÕÔs¡T, >∑T+Á&É+>± Äy˚X¯+‘√ ‹s¡T>∑T‘ês¡T.

M|ü⁄≈£î ‘·–*+#·T≈£îì $Hê´dü+>± yêsTTkÕÔs¡T.

‘êfi≤\T ns¡#˚‹øÏ ¬s+&ç+‘·\T ô|<ä›>± ™+&ç Á|ürsê>±ìøÏ

\j·Tì n+~dü÷Ô ÁXÊe´+>± yÓ÷π> yêsTT<ä´+. M{ÏøÏ ‘√&ÉT>±

∫qï ‘êfi≤\qT ≈£L&Ü ™|üjÓ÷–kÕÔs¡T. yÓT+&ÉT‘êfi¯+, <äTj·T´s¡,

yÓT+&ÉT<äTj·T´s¡, Ä~‘êfi¯+, yÓT+&ÉTu…’s¡$, e\b˛‘· ;>∑&É e+{Ï

e+{Ï Á|ü‘˚´ø£ ‘êfi¯>∑‘·T\qT ™|üjÓ÷–kÕÔs¡T. q|”s¡ Ç‘·Ô&ç ˝ÀVü≤+‘√

‘·j·÷s¡Te⁄‘·T+~. ns¡ú#·+Á<ëø±s¡+˝À ™+≥T+~. ˇø£ ∫es¡ düqï>±

™+&ç eTs√yÓ’|ü⁄ ø=+#Ó+ yÓ&É\TŒ>± ™+≥T+~. H√{Ï‘√ >∑{Ïº>±

}~‘˚ ;Ûø£s¡yÓTÆq <Ûä«ì $ì|ædüTÔ+~. Ç+ø± ø±fi¯fl≈£î >∑C…®\T, uÛÑT»+ô|’

s¡Te÷\T, #˚‹˝À ∫qï ø£Ás¡ì ø£<∏ëq&Éø£≈£î ™|üjÓ÷–+#·T≈£î+{≤s¡T.

Ç‹eè‘·Ô+ <ä>∑Zs¡ qT+∫ ø£<∏äq+ es¡≈£î Á|ü‘´ø£yÓTÆq XË’*˝À ìsêàD+

bı+~q Á|üÁøÏj·T ˇ>∑TZø£<∏ä. J$‘· #·]Á‘·*ï Ç‹Vü‰kÕ\T>± eT*#˚

|ü<äΔ‹ >∑TZ ø£<∏äì #·÷dæ H˚s¡TÃø√e#·TÃ. ø£<∏äqT ™|üHê´dü <Û√s¡DÏ À Òø£

Hê≥ø£ s¡÷|ü+˝ÀH√ Òø£ dü+^‘· s¡÷|ü+˝ÀH√ Ò<ë |ü<ë´\ s¡÷|ü+˝ÀH√



eTq+, eTq Äs√>±´ìï C≤Á>∑‘·Ô>± ø±bÕ&ÉT≈£îqï≥¢sTT‘˚

(eTTK´+>± Ád”Ô\T) n~ eTqøÏ, düe÷C≤ìøÏ eT]j·TT <˚XÊ_Ûeè~ΔøÏ

m+‘·>±H√ <√Vü≤<ä|ü&ÉT‘·Ts~. n+<äTRø eTq<˚X¯+˝À e´øÏÔ>∑‘·

Äs√>±´ìï ÁbÕ<∏ä$Tø£ Vü≤≈£îÿ>± >∑T]Ô+#·≥+ »]–+~. ø±ã{Ïº

Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷ á $wüj·÷ìï >∑T]Ô+∫ yê] Äs√>∑´+ |ü≥¢ ÁX¯<ä›

eVæ≤+∫q≥¢sTT‘˚ Äs√>∑é+‘·yÓTÆq düe÷» ìsêàD≤ìøÏ ø±s¡≈£î\

eTe⁄‘êeTT.

|ü⁄qs¡T‘·Œ‹Ô <äX¯˝Àì Ád”Ô\ Äs√>∑´ düeTdü´\T-

rdüTø√e*‡q C≤Á>∑‘·Ô\T

nH˚ø£ ø±s¡´Áø£e÷\qT #˚|ü&ÉT‘·THêïsTT. yê{Ï˝À ø=ìï+{Ïì Ád”Ô\˝À

ne>±Vü≤q ø£*Œ+#˚+<äT≈£î Çe«≥+ »]–+~. n$:

✬ C≤rj·T e÷‘·è‘·« düVü‰j·T |ü<∏äø£+ (NMBS)

✬ düeTÁ>∑ •X¯ó n_Ûeè~Δ ùde\T (ICDS)

✬ u≤*ø± dü+eTè~Δ jÓ÷»q

✬ øÏc˛s¡ u≤*ø£\ |ü<∏äø£+ (Adoloscent Girls Scheme)

✬ Ä&É|æ\¢\ dü+s¡ø£åD |ü<∏äø£+ (Girl child Protection Scheme)

✬ »qì

✬ |ü⁄qs¡T‘·Œ‹Ô <äX¯˝Àì Ád”Ô\ Äs√>∑´ ø±s¡´Áø£eT+

✬ C≤rj·T ≈£î≥T+ã Äs√>∑´ ne>±Vü≤Hê ø±s¡´Áø£e÷\T

✬ sê»sêCÒX¯«] dü+eTè~Δ jÓ÷»q

✬ »qì düTs¡ø£å jÓ÷»q

✬ C≤rj·T AIDS ìs¡÷à\Hê ø±s¡´Áø£eT+.

ô|’q ù|s=ÿqï ø±s¡´Áø£e÷˝Ò ø±≈£î+&Ü Äj·÷ sêÁwüº Á|üuÛÑT‘ê«\T

|ü⁄qs¡T‘·Œ‹Ô <äX¯˝À e⁄qï Ád” Ô\ ø=s¡≈£î nH˚ø£ ø±s¡´Áø£e÷\qT

ìs¡«Væ≤düTÔHêïsTT.

|ü⁄qs¡T‘·Œ‹Ô <äX¯˝Àì Ád”Ô\T düVü≤»+>± >∑eTì+#ê*‡q $wüj·T+

@$T≥+fÒ s¡»dü«\ (ãVæ≤wüßº) nsTTq <ä>∑Zs¡ qT+∫ yê]øÏ nH˚ø£

düeTdü´\T m<äTs¡e⁄‘êsTT. $$<Ûä <äX¯˝À m<äTs=ÿH˚ ø=ìï düeTdü´\T

á ÁøÏ+~ #·]Ã+#·≥+ »]–+~.

s¡T‘·TÁø£eT düeTdü´\T: Á|ü|ü+#· Äs√>∑´ dü+düú 10-19 dü+e‘·‡sê\

ej·TdüT‡ì øöe÷s¡<äX¯>± >∑T]Ô+#·≥+ »]–+~. á ej·TdüT‡

qT+#˚ u≤*ø£\˝À dü+uÛÑ$+#˚ XÊØs¡ø£ e÷s¡TŒ\T Ád”Ô \ø£åD≤\TqT

dü+‘·]+#·Tø=qT≥≈£î <√Vü≤<ä|ü&É‘êsTT.

u≤*ø£\˝À dü+uÛÑ$+#˚ e÷s¡TŒ\T

✬ #Ûêr / eøå√C≤\T ô|s¡>∑≥+.

✬ »qHê+>±\ e<ä› s√e÷\T ô|s¡>∑≥+.

✬ |æs¡T<äT\T yÓ&É\TŒ>± ne≥+.

✬ ø=+<ä]˝À eTTK+ô|’ yÓTT{ÏeT\T sêe≥+ »s¡T>∑T‘·T+~.

ª|ü⁄qs¡T‘·Œ‹Ô <äX¯˝Àì Ád”Ô\T Äs√>∑´s Ä <˚X¯+ kÕe÷õø£-Ä]úø£

|ü]dæú‘·T\ô|’ kÕqT≈£L\ Á|üuÛ≤e+ ø£*–e⁄+≥T+~μ.

Á|ü|ü+#· Äs√>∑´ dü+düú yê] ìs¡«#·q+ Á|üø±s¡+ |ü⁄qs¡T‘·Œ‹Ô nq>±

Ád”Ô\˝À 12-14 dü+e‘·‡sê\ qT+∫ 45-49 dü+e‘·‡s¡+ es¡≈£î ñ+&˚

ej·TdüT‡qT |ü⁄qs¡T‘·Œ‹Ô <äX¯ nì ìs¡«∫+#·≥+ »]–+~.

n+fÒ ªJ$‘·+˝À uÛÖ‹ø£, e÷qdæø£ eT]j·TT kÕe÷õø£ J$‘·+

nìï <äX¯\˝À |ü⁄qs¡T‘·Œ‹Ô eédüú≈£î dü+ã+~Û+∫q nìï $wüj·÷\

qT #·]Ã+#˚~μ nì ns¡Δ+.

nsTT‘˚ M] >∑D≤+ø±\ Á|üø±s¡+ (2011 dü+e‘·‡s¡+ eTq <˚X¯+˝À

e÷‘ê•X¯ó eTs¡D≤\ πs≥T >∑D˙j·T+>± ñ+~) dü>∑≥Tq Á|ü‹ 1000

eT+~øÏ 210 eT+~ eTs¡DÏdüTÔHêïs¡T. á eTs¡D≤\qT n]ø£fÒº+<äT≈£î

πø+Á<ä, sêÁwüº Á|üuÛÑT‘ê«\T nH˚ø£ #·s¡´\qT, ne>±Vü≤q ø±s¡´Áø£e÷\

qT @sêŒ≥T #˚düTÔqï|üŒ{Ïø°, |ü≥ºD ÁbÕ+‘ê\‘√ b˛*ùdÔ Á>±MTD

ÁbÕ+‘ê\˝À e÷‘ê •X¯ó eTs¡D≤\T nH˚$ Ä~Ûø£+>± e⁄HêïsTT.

|ü⁄qTs¡T‘·Œ‹Ô <äX¯˝À e⁄qï Ád”Ô\ ø√dü+ πø+Å<ä, sêh Á|üuÛÑT‘ê«\T



á $<Ûä+>± ô|s¡T>∑T<ä\ dü+uÛÑ$+∫q u≤*ø£ yÓTT<ä{ÏkÕ]>±

ªHÓ\dü]μ ø±e≥+ ≈£L&Ü á ej·TdüT‡˝ÀH »s¡T>∑T‘·T+~. BìH yê&ÉTø£

uÛ≤wü˝À ª|ü⁄cÕŒe‹μ n+{≤s¡T.

ªHÓ\dü]μ n+fÒ HÓ\≈£î ˇø£kÕ] e#˚Ã~ nì ns¡Δ+. nsTT‘˚

K∫Ã‘·+>± HÓ\≈£î ˇø£kÕ] nH˚ ø£Hêï á #·Áø£+ 28 qT+∫ 45 s√E\

eT<Ûä´˝À sêe#·TÃ. ˇø=ÿø£ÿkÕ] ˇø√ÿ$<Ûä+>± e⁄+≥T+~.

á s¡T‘·TÁø£eT düeTj·T+˝À Ád”Ô\T m<äTs=ÿH˚ ø=ìï düeTdü´\T:

✬ n~Ûø£ s¡ø£ÔÁkÕe+ ø±e≥+.

✬ Bs¡Èø±*ø£+>± s¡ø£ÔÁkÕe+ ne≥+, ø=ìï dü+<äsê“I\˝À dü]>±Z

neø£b˛e≥+

✬ ˇø=ÿø£ÿkÕ] rÁeyÓTÆq ø£&ÉT|ü⁄ H=|æŒ, q&ÉTeTT H=|æŒ‘√

uÛ≤<Ûä|ü&É≥+.

bıs¡qT ãj·T≥≈£î HÓfÒº Á|üj·T‘·ï+ #˚j·T≥+.

✬ ø=ìï kÕs¡T¢ s¡ø£Ô+ >∑&É¶\T>± e⁄+&ç, n~ >∑sê“¤Xj·T <ë«sê qT+∫

ãj·T≥≈£î sêe&ÜìøÏ M\Tø±ø£ ‘·≥Tºø=H ã\+ Òeb˛e≥+

≈£L&Ü ˇø£ ø±s¡D+.

Ç˝≤+{Ï dü+<äsê“I\˝À ‘·–q+‘· $ÁXÊ+‹ nedüs¡+. |üì ˇ‹Ô&çì

≈£L&Ü ‘·–Z+#·Tø√yê*. H=|æŒ m≈£îÿe>± e⁄qï≥¢sTT‘˚ <ä>∑Zs¡˝Àì

&Üø£ºs¡TqT dü+Á|ü~+∫ ‘·–q dü\Vü‰/yÓ’<ä´+ bı+<ë*.

>∑]“D°>± e⁄qï düeTj·T+˝À : Á|ü‹ ø£ÿ Ád”Ô $yêVü≤q+‘·s¡+ e÷‘·è‘·«+

bı+<ä≥+ nH˚~ ˇø£ es¡+>± uÛ≤$düTÔ+{≤s¡T. ø±ã{Ïº n˝≤+{Ï

düeTj·T+˝À ‘·s¡#·T>± m<äTs¡j˚T´ ø=ìï düeTdü´\T:

✬ $ø±s¡+: Á|ü‹ ø£ Ád”Ô >∑s¡“¤+ <Ûä]+∫q yÓ+≥H yÓTT<ä{Ï Á‘Ó’e÷dæø£+˝À

ªª$ø±s¡+μμ >± e⁄+≥T+~.

✬ n\dü≥: >∑s¡“¤+ <Ûä]+∫q Ád”Ô\˝À m≈£îÿe>± n\dü≥ nH˚~

e⁄+≥T+~.

✬ >∑T+&Ó˝À¢ eT+≥: kÕ<Ûës¡D+>± >∑s¡“¤<Ûës¡D düeTj·T+˝À ªVü‰s√àqT¢μ

e÷s¡TŒ #Ó+<ä≥+ »s¡T>∑T‘·T+~. <ëìe\¢ |ü⁄≥ºuÀj˚T _&É¶ô|’ <ëì

Á|üuÛ≤e+ #·÷|ü≥+ »s¡T>∑T‘·T+~.

✬ eT\ ã<ä Δø £+: > ∑]“ ¤D °>± e⁄qï d üeTj·T+˝À ÄVü‰s ¡| ü ⁄

n\yê≥¢qT bÕ{Ï+#ê*. ˝Òø£b˛‘˚ eT\ã<äΔø£+ e+{Ï düeTdü´\T

m<äT¬s’e⁄‘êsTT.

✬ ‘·s¡#·T>± eT÷Á‘·+ $dü]®+#·T≥

✬ >∑s¡“¤<Ûës¡+ eT<ÛäTyTVü≤+ : Ç~ kÕ<Ûës¡D+>± >∑s¡“¤<Ûës¡D düeTj·T+˝À

yÓTT<ä˝…’ Á|üdüe+ es¡≈£î e⁄+≥T+~.

✬ n~Ûø£ s¡ø£Ôb˛≥T: ø=+‘· eT+~ Ád”Ô\T >∑]“¤D° <Ûä]+∫q düeTj·T+˝À

n~Ûø£ s¡ø£Ôb˛≥T≈£î >∑Ts¡Te⁄‘·T+{≤s¡T. Bìe\¢ ‘·*¢øÏ eT]j·TT

|ü⁄≥ºuÀj˚T _&É¶≈£î ø=ìï Çã“+<äT\T ‘·˝…‘·Ô&ÜìøÏ <ë] rdüTÔ+~.

#ê˝≤ eT+~ u≤*ø£\˝À >∑eTì+∫q $wüj·T+ @$T≥+fÒ n~Ûø£

s¡ø£ÔÁkÕe+ nH~ ≈£î≥T+ã |üs¡+>± edüTÔ+~. s¡ø£ÔÁkÕe+ m≈£îÿe ne≥+

e\¢ s¡ø£ÔV”≤q‘· @s¡Œ&ÉT‘·T+~. á düeTdü qT+∫ n~Û>∑$T+#ê* n+fÒ

‘·–q+‘· $ÁXÊ+‹, eT+∫ ÄVü‰s¡+, ◊s¡Hé ‘·–q+‘· rdüTø√e≥+

˝≤+{Ï$ C≤Á>∑‘·Ô\T rdüTø√yê*.

Á|ü‹ ˇø£ÿ u≤*ø£ HÓ\dü] ‘˚Bì >∑T]Ô+#·Tø=ì Ä düeTj·T+˝À

ñ|üjÓ÷–+#·Tø√e&ÜìøÏ bÕ´&é/yÓT‘·Ôì ã≥º\qT ù||üsY˝À #·T≥Tºø=ì

n+<äTu≤≥T˝À e⁄+#·Tø√yê*. ‘·<ë«sê m<äTs¡j˚T´ Çã“+<äT\

qT m<äTs√ÿe#·TÃqT. s¡ø£ ÔÁkÕe+ n~Ûø£yÓTÆ‘˚ yÓ+≥H˚ &Üø£ºs¡TqT

dü+Á|ü~+#ê*.

ãVæ≤wüßº düeTj·T+˝À ø=+‘·eT+~ Ád”Ô\˝À ø£&ÉT|ü⁄ H=|æŒ, rÁeyÓTÆq

q&ÉTeTT H=|æŒøÏ >∑\ ø±s¡D≤\T:

✬ >∑sê“¤X¯j·T ø£+&Ésê\T eTT&ÉT#·T≈£î+≥÷, ‘Ós¡T#·T≈£î+≥÷



>∑]“¤D° düeTj·T+˝À rdüTø√yê*‡q C≤Á>∑‘·Ô\T:

✬ ‘·s¡#·T>± uÛÀ»q+ #düTÔ+&Ü*. HÓeTà~>± ‹ì ÄVü‰s¡+ yÓTT‘·Ô+

qeT˝≤*.

✬ ‘·–q+‘· $ÁXÊ+‹ <=]πø˝≤ ø±s¡ Áø£e÷\qT s¡÷bı+~+#·Tø√yê*.

✬ ø±|ò”, ø√˝≤ eT]j·TT <ä÷eTbÕq+, ysTT+∫q ÄVü‰s¡+ (Spicy

food) øÏ <ä÷s¡+>± e⁄+&Ü*.

Á|üdüe düeTj·T+˝À:

ñeTà ˙s¡T m≈£îÿe>± ñ+fÒ ø±qTŒ düeTj·T+˝À ‘·*¢øÏ |æ{Ÿ‡

sêe#·TÃ. _.|”. ≈£L&Ü edüTÔ+~. ø=ìï kÕs¡T¢ _&É¶ n&É¶+>± e÷s¡≥+,

‘·\ô|’øÏ ñ+&É≥+ »s¡T>∑T‘·T+~.

ñeTà ˙s¡T m≈£îÿyÓ’‘˚ ø=ìï kÕs¡T¢ HÓ\\T ì+&Éø£eTT+<˚ Á|üdüe+

njT´ neø±X+ e⁄+~. ø±qTŒ düeTj·T+˝À ;¢&ç+> ≈£L&Ü ne⁄‘·T+~.

Á|üdüe+ düeTj·T+˝À H=|ü\T dü]>±Z sêø£b˛e#·TÃ. s¡ø£ ÔV”≤q‘·

@s¡Œ&ÉT‘·T+~. •X¯óe⁄ nej·Tyê\T À|ü+‘√ |ü⁄fÒº neø±XÊ\THêïsTT.

Á|üdüe nq+‘·s¡+:

Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\˝À nH˚ø£eT+~ ‘·\T¢\T Á|üdüe+ nq+‘·s¡+

‘·eT _&É¶\qT |üPs¡«ø±\ Ä#êsê\qT bÕ{Ïdü÷Ô bÕ\T |ü{Ïº+#·≈£î+&Ü

_&É¶\qT X¯ÁuÛÑ|üs¡#·≈£î+&Ü n˝≤H˚ e⁄+#·T‘ês¡T. ø±ì n~ eT+∫ |ü<äΔ‹

ø±<äT. <ëì e\¢ ‘·*¢øÏ, |ü⁄{Ïºq _&É¶≈£î Á|üe÷<ä+. m+<äTø£+fÒ _&É¶

|ü⁄{Ïºq ‘·sê«‘· ‘·*¢øÏ #·qTe⁄\˝À bÕ\ ñ‘·Œ‹Ô nH˚~ »s¡T>∑T‘·T+~.

‘·*¢ bÕ\˝À nHø£ s¡ø± …’q b˛wüø£ $\Te\T ñ+{≤sTT. ø±ã{Ïº |ü⁄{Ïºq

_&É¶≈£î yÓ+≥H˚ ‘·*¢bÕ\T |ü{Ïº+#·≥+ #ê˝≤ eT+∫~. á bÕ\qT

eTTÁs¡TbÕ\T n+{≤s¡T. M{Ï˝À n~Ûø£ b˛wüø£ $\Te\T ™+&ç _&É¶

m<äT>∑T<ä\≈£î ™|üø£]kÕÔsTT.

dü÷#·q\T dü\Vü‰\T:

|ü⁄qs¡T‘·Œ‹Ô <äX¯˝Àì Ád”Ô\T Äs√>∑´+ |ü≥¢ Á|üuÛÑT‘ê«\T nH˚ø£

- &Üˆˆ ¬ø. HêR>X¯«s¡sêe⁄, Øôd]Ã nk˛dæj˚T{`

ôd+≥sY |òüsY &Óe\|tyÓT+{` düº&ûdt, nbÕsY¶,

ø±s¡´Áø£e÷\qT #˚|ü&ÉT‘·Tqï|üŒ{ÏøÏ n$ #˚s¡e\dæq yê]øÏ düÁø£eT+>±

#˚s¡˝Òø£b˛‘·Tqï$. eTTK´+>± Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\˝Àì Ád”Ô\≈£î

ne>±Vü≤q ø£*Œ+#·˝Òø£b˛‘·THêïsTT.

ø±ã{Ïº á ÁøÏ+~ ù|s=ÿqï ø=ìï dü÷#·q\qT/dü\Vü‰\qT

bÕ{Ï+∫q≥¢sTT‘˚ ø=+‘·y˚Ts¡ Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\˝Àì Ád”Ô\≈£î yê]

jÓTTø£ÿ Äs√>∑´+ô|’ ne>±Vü‰q ø£*Œ+∫q yês¡eTe⁄‘êeTT.

✬ düVü≤»+>± Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\˝Àì eTVæ≤fi¯\T ‘·eT s√Eyê] |üì

ì$T‘·Ô+ mø£ÿ&çøÏ yÓfi¯ó‘·T+{≤s√ nø£ÿ&É yê] e<ä›≈£î yÓ[¢ yê]

q+<ä]˙ ˇø£ #√≥≈£î #˚]Ã eTVæ≤fi¯\ Äs√>∑´+ |ü≥¢ Á|üuÛÑT‘·«+

ø£*ŒdüTÔqï ne>±Vü≤Hê ø±s¡ Áø£e÷\qT $es¡+>± yê]øÏ ns¡›eTjT´

$<Ûä+>± #ÓbÕŒ*.

✬ Á|ü‹ 1000 eT+~øÏ ˝Ò<ë 500 eT+~øÏ ˇø£ ANM/Äs√>∑´

ø±s¡ ø£s¡ÔqT ìj·T$T+∫ yê] |üs¡ y˚ø£åD˝À Ád”Ô\≈£î dü+u+~Û+∫q

nH˚ø£ nb˛Vü≤\qT ‘=\–+#˚+<äT≈£î <√Vü≤<ä+ #˚j·÷*.

✬ á Äs√>∑´ ø±s¡´ø£s¡Ô\ <ë«sê |ü⁄qs¡T‘·Œ‹Ô <äX¯˝Àì Ád”Ô\T @y˚$T

düeTdü´\qT m<äTs=ÿ+≥THêïs√ ‘Ó\TdüTø=ì yê{Ïô|’ ne>±Vü≤q

dü<ädüT‡\qT Á|ü‹ HÓ\ ìs¡«Væ≤+∫ ‘·<ë«sê yê]øÏ, yê] Äs√>∑´+

|ü≥¢ ne>±Vü≤q ø£*–+#ê*.

✬ Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\˝Àì #ê˝≤ eT+~ Ád”Ô\T &Ü≈£ºs¡T/Äs√>∑´

ø±s¡´ø£s¡Ô\qT ø£\e&ÜìøÏ Çwüº|ü&Éø£ yê]øÏ n+<äTu≤≥T˝À e⁄+&˚

Hê≥T eT+<äT\qT yê&ÉT‘·T+{≤s¡T. Bìe\¢ yê] Äs√>∑´+

≈£î<äT≥|ü&Éø£b˛≥y˚T ø±≈£î+&Ü |üì e‹Ô&ç e\¢ n~Ûø£ düeTdü´\

qT ø=ì ‘Ó#·TÃ≈£î+{≤s¡T. ø±ã{Ïº ø=ìï dü«#·Ã¤+<Ûä dü+düú\T ˝Òø£

NGO \T dü«#·Ã¤+<Ûä+>± eTT+<äT≈£î e∫Ã Ç˝≤+{Ï yê]øÏ yê]

Äs√>∑´+ô|’ ne>±Vü≤q ø£*Œ+#ê*.

✬ HêD´‘· Á|üe÷D≤\‘√ ≈£L&çq Á>±MTD Äs√>∑´ πø+Á<ë\qT

Á|üuÛÑT‘·«+ @sêŒ≥T #˚dæ yê{Ï˝À¢ •ø£åD bı+~q dæã“+~ì

ìj·T$T+∫q≥¢sTT‘˚ ø=+‘· y˚Ts¡≈£î e÷‘ê •X¯ó eTs¡D≤\qT Ä]

ø£≥ºe#·TÃ.

πø+Á<ä, sêÁwüº Á|üuÛÑT‘·«\T |ü⁄qs¡T‘·Œ‹Ô <äX¯˝Àì Ád”Ô\ ø√dü+ nH˚ø£

ø±s¡´Áø£e÷\qT Á|üy˚X¯ô|{Ïº, eTVæ≤fi¯\+<ä]ø° eTTK´+>± Á>±MTD

ÁbÕ+‘ê\˝Àì Ád”Ô\≈£î ne>±Vü≤q ø£*Œ+#·&ÜìøÏ <√Vü≤<ä+ #düTÔHêïsTT.

Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\˝Àì Ád”Ô\≈£î Á|üuÛÑT‘·« |ü<∏äø±\ô|’ ne>±Vü≤q <ë«sê,

|ü]C≤„q+ <ë«sê düÁø£eT Ä#·s¡D <ë«sê, düeTT∫‘· ùde\ <ë«sê Ád”Ô\

Äs√>∑´ düeTdü´\qT ìyê]+#·&ÜìøÏ Á|üj·T‘·ï+ #˚düTÔHêïsTT.

e÷‘ê •X¯ó eTs¡D≤\qT ‘·–Z+#·{≤ìøÏ ôV≤˝ŸÔ m&ÉT´πøwüHéqT

ÁbÕs¡+_Û+∫, düÁø£eT+>± ìs¡«]Ô+∫q≥¢sTT‘˚ á eTs¡D≤\qT

‘·–Z+∫qyêfi¯¢+ ne⁄‘ê+. Äs√>∑é+‘·yÓTÆq qe düe÷C≤ìøÏ Hê+~

y˚dæq yêfi¯¢+ ne⁄‘ê+.



eTq >±ÁeT+ -eTq düeTdü´\T- eTq >±ÁeT+ -eTq düeTdü´\T-

eTq |üÁD≤[ø£\TeTq |üÁD≤[ø£\T

ª<˚X¯eT+fÒ eT{Ïºø±<√jYT <˚X¯eT+fÒ eTqwüß˝ÀjYTμ nHêï&ÉT

eTVü‰ø£$ >∑Ts¡C≤&É. Á>±e÷_Ûeè~Δ n+fÒ Ä Á>±eT+˝Àì e÷qe⁄\T

n_Ûeè~Δ #Ó+<ä&É+, Ä e÷qe⁄\T m˝≤ ™+&Ü* ?

ª‹+&ç ø£*–‘˚ ø£+&É ø£\<√jYT

ø£+&É ø£\yê&˚ eTìc˛jYT

ádüTs√eTì eTqTdüT\T+fÒ

<˚X¯y˚T>∑‹ u≤>∑T|ü&ÉTH√sTTμ

n+<äTø £ Á>±e÷\T u≤>∑T| ü&Ü*. n+fÒ Ä Á>±eT+˝Àì

e´≈£îÔ\+<ä]øÏ ø£˙dü nedüsê\T rsê\+fÒ mes√ ekÕÔs¡ì, @<√

#˚kÕÔs¡ì m<äTs¡T #·÷|ü⁄\T #·÷&É≥+ ø±≈£î+&Ü eTq ø√dü+ eTq+

ø£<äT\T<ë+ nì Á|ü»\T Ä˝À∫+#ê*.

e÷qe⁄&ÉT ‘·–q C≤„q+, eT+∫ Äs√>∑ + kÕ~Û+#·Tø√yê*. n|ü⁄a&

‘·q HÓ’|ü⁄D≤´ìï, X¯øÏÔì ô|+#·Tø√>∑\&ÉT. ‘·<ë«sê Ä]úø±_Ûeè~Δì

kÕ~Û+#·>∑\&ÉT. X¯óÁuÛÑyÓTÆq, Äs√>∑´<ëj·Tø£yÓTÆq yê‘êes¡D+˝ÀH˚

e÷qe⁄&ÉT XÊØs¡ø£+>±, e÷qdæø£+>± m<ä>∑>∑\&ÉT.

á n_Ûeè~Δ kÕ~Û+#·ã&Ü\+fÒ Ä#·s¡D˝À Á|ü»\ uÛ≤>∑kÕ«eT´+

ô|+#·&ÉyT ø±≈£î+&Ü, ìs¡íj·÷\T #Ój·T´&É+˝À Á|ü»\T uÛ≤>∑kÕ«eTT\T

ø±yê*. Á|ü»\T ‘·eT n_Ûeè~ΔøÏ @$T #Ój·÷´˝À ‘êy˚T Ä˝À∫+∫

Ä#·s¡D°j·T ø±s¡´Áø£e÷\T s¡÷b¥+~+#·Tø√yê*.



e÷qe⁄&ÉT ‘·q Jeq |ü]dæú‘·T\qT yÓTs¡T>∑T |üs¡TÃø√e&É+ ø√dü+

Á>±eT+˝À ™qï eqs¡T\qT >∑T]Ô+∫, yê{Ïì ™|üjÓ÷–+#·T≈£îì

Á>±e÷_Ûeè~Δ ø√dü+ ‘·–q Á|üD≤[ø£qT ‘·j·÷s¡T #düTø√yê*. eTq≈£îqï

düeTdü \ Ä<Ûës¡+>± \øå±´\qT ìRs›•+#·Tø√yê*. yê{Ï À @~ ™+<äT,

@~ ‘·sê«‘· nH˚ ÁbÕ<Ûëq´‘·\qT ìs¡ísTT+#·Tø√yê*.

eT+∫˙{Ï düeTdü´

eT+∫˙{Ï düeTdü´qT ÁbÕ<Ûëq´‘êÁø£eT+˝À eTT+<äT>± |ü]

wüÿ]+#·‘·–q<äì nqTø£+fÒ Ä düeTdü qT eTq+ m˝≤ |ü]wüÿ]+#ê˝À

Ä˝À∫<ë›+.

Á>±eT+˝À Á‘ê>∑T {Ï ø√dü+ ™qï edü‘·T\T @$? ™<ëVü≤s¡D≈£î

u≤e⁄\T, uÀs¡T¢, #Ós¡Te⁄\T, M{Ï <ë«sê Á|ü»\+<ä]øÏ ø±e*‡q

˙fi¯ófl n+<äT‘·THêïj·÷ ˝Ò<ë nqï~ >∑eTì+#ê*. ˇø£ Á>±e÷ìï

™<ëVü≤s¡D>± rdüT≈£î+fÒ Ä Á>±eT+˝À nsTT<äT ˝Ò<ë Äs¡T uÀs¡T¢

y˚dæHê Á|ü»\≈£î ˙s¡T \_Û+#·ø£ }]øÏ <ä÷s¡+>± yÓ[fl ‘Ó#·TÃø√yê*‡

edüTÔ+~. m+<äTø£ì? ø±s¡D≤\T |ü]o*ùdÔ Ä uÀs¡T¢ #Ó&çb˛sTT nsTTHê

™+&Ü*, yê{Ï˝À ™|ü⁄a˙s¡T nsTTHê ™+&Ü*. uÀs¡¢˝À ˙{ÏeT≥º+

|üP]Ô>± ‘·–Zb˛sTT nsTTHê ™+&Ü*. Ç|ü⁄a&ÉT á düeTdü´ m˝≤

|ü]wüÿ]+#ê*.

uÀs¡T¢ #Ó&çb˛e&∑+ Á>±e÷\˝À kÕ<Ûës¡D+>± »s¡T>∑T‘·T+~. uÀs¡T¢

#Ó&çb˛sTTq|ü⁄a&ÉT uÀs¡T yÓTø±ìø e∫Ã u≤>∑T #j·÷\ì Ä•+∫, n‘·ì

ø√dü+ HÓ\\ ‘·s¡ã&ç ‹s¡T>∑T‘·÷ ™+{≤+. m+‘· düeTj·T+, ™ìï

|üì~Hê\T eè<Ûë ne⁄‘·THêïsTT? n˝≤ ø±≈£î+&Ü eTq Á>±eT+˝À

™qï e÷qe eqs¡T\˝À j·TTer, j·TTe≈£î\T ™Hêïs¡T. yê]øÏ uÀs¡T

]ù|s¡T #˚j·T&É+˝À •ø£åD Ç|æaùdÔ eTq+ uÀs¡T u≤>∑T #˚sTT+#·&É+

ø√dü+ eT+&É\ Ä|ò”düT\ #·T≥÷º ‹]R> u≤<Ûä ‘·|ü⁄a‘·T+~ ø£<ë. j·TTer

j·TTe≈£î\qT Á>±MTD≤_Ûeè~Δ ø±s¡ Áø£eT+˝À uÛ≤>∑kÕ«eTT\qT #˚dæq

yês¡eTT ≈£L&Ü ne⁄‘ê+.

eT] uÀs¡¢˝À ™|ü⁄a˙s¡T ™Hêï, dü]>± ˙s¡T |ü&Éø£b˛sTTHê

nsTT<ës¡T¢ uÀs¡T¢ y˚j·T&É+ e\q m+‘· &ÉãT“ eè<Ûë? Ç~ Á|üuÛÑT‘·«+

&ÉuÒ“ ø£<ë nì nqT≈£î+{≤+. Á|üuÛÑT‘·«+ &ÉãT“ n+fÒ, n~ eTq &ÉuÒ“.

n+<äTRø eTq &ÉãT“ eè<Ûë ø±≈£î+&Ü eTqy˚T C≤Á>∑‘·Ô |ü&Ü*.

õj·÷\õdüTº ˙s¡T |ü&ÉT‘·T+<√ ˝Ò<ë #Ó|üa>∑\&ÉT. ø±ì ™|ü⁄a˙s¡T

|ü&ÉT‘·T+<ë, eT+∫˙s¡T |ü&ÉT‘·T+<ë nH˚ $wüj·T+ #Ó|üa˝Ò&ÉT. Ç~

mes¡T #ÓbÕa*. Á>±eT Á|ü»\T ‘·eT nqTuÛÑe+‘√ Ä Á>±eT+˝À

eT+∫˙s¡T |ü&ÉT‘·T+<ë ™|ü⁄a˙s¡T |ü&ÉT‘·T+<ë nH˚ $wüj·T+

#Ó|üa>∑\s¡T. n+<äTRø kÕ+Rø‹ø£ $C≤„HêìøÏ e÷qe⁄ì nqTuÛÑe+ ‘√&Ó’‘˚

eT+∫ |òü*‘ê\T kÕ~Û+#·>∑\+.

uÀs¡T¢ y˚dæq ‘·s¡Tyê‘· njÓ÷´ ™|ü⁄a˙s¡T |ü&ç+<˚, eT+∫˙s¡T

|ü&É Ò<˚ nì u≤<Ûä|ü&˚ø£Hêï ndü\T eTq≈£î uÀs¡T¢ ø±yê˝≤? eT+∫˙s¡T

ø±yê˝≤ nH˚~ Ä˝À∫+#ê*. M˝…’q+‘· ‘·≈£îÿe Ks¡TÃ‘√ }]øÏ

<ä÷s¡+>± eTq+ ˙fi¯ófl ‘Ó#·TÃ≈£î+≥Tqï ÁbÕ+‘·+ qT+&ç uÀs¡T y˚dæ

ô|’|ü⁄\ <ë«sê ˙s¡T ‘˚>∑\e÷ Ä˝À∫+#ê*. @~ #˚dæHê ‘·≈£îÿe

Ks¡TÃ‘√, ‘·≈£îÿe düeTj·T+˝À, m≈£îÿe eT+~øÏ ™|üjÓ÷>∑|ü&˚˝≤

#·÷düTø√yê*.

eTT+<äT>± XÊX¯«‘· |ü]cÕÿs¡+ nH˚ Ä˝À#·q‘√ ô|<ä› |üqT\qT

bÕ¢qT #˚düT≈£îì yê{Ïì |üP]Ô #˚j·T˝Òø£ ìsêXÊ, ìdüaèVü≤\‘√ eTTì–

b˛jT ø£+fÒ ∫qï |üìì nsTTHê #|ü{Ïº <ëHêì |üP]Ô #ùd Á|üD≤[ø£qT

‘·j·÷s¡T #˚düTø=ì yê{Ï Ä<Ûës¡+‘√ e÷ düeTdü´\qT y˚Ty˚T

|ü]wüÿ]+#·Tø√>∑\+ nH˚ $XÊ«dü+ ø£*–+#·Tø√yê*. n+<äTø£ì

me]¬ø’‘˚ ˙fi¯ófl nedüs¡yÓ÷ yêfi¯fl≈£î ˙s¡T m˝≤ n+<ë* nH˚<˚ eTq

\ø£å´+>± ™+&Ü*. ø±ì XÊX¯«‘· |ü]cÕÿs¡y˚T ø±yê\qTø=ì yÓ+≥H˚

eT+∫˙{Ïì b¥+<˚ |üìì eT]∫b˛e<äT›. nsTT‘˚ |ü]cÕÿsê\T

Ä˝À∫+#·e<äT› nì ø±<äT. ‘ê‘êÿ*ø£ |ü]cÕÿs¡+ kÕ~Û+#·&É+ <ë«sê

eTq≈£î $XÊ«dü+ ø£\T>∑T‘·T+~. n|ü⁄a&ÉT XÊX¯«‘· |ü]cÕÿs¡+ >∑T]+∫

Ä˝À∫+#·e#·TÃ.

n< $<Ûä+>± Á>±eT+˝À ™+& ™|ü⁄a˙s¡T eT+∫˙s¡T>± e÷s¡&ÜìøÏ

uÛÑ÷>∑s¡“I »\eT≥º+ ô|]–‘˚ ˙{Ï˝À ™|ü⁄a kÕ+Á<ä‘· ‘·>∑TZ‘·T+~.

uÛÑ÷>∑s¡“ I»˝≤\T n&ÉT>∑+{Ïb˛sTTq #√≥T≈£L&Ü uÛÑ÷$T˝À|ü\

˙{ÏeT≥º+ ô|]R>˝≤ #·÷&Ü*. Ç+<äTø√dü+ ˙{Ï dü+s¡ø£åD |ü<äΔ‘·T\

>∑T]+∫ ≈£L&Ü bÕ¢qT #˚düTø√yê*.

Á|ü‹ yêq#·Tø£ÿqT <ë#·T≈£î+<ë+

eTq Á>±eT+˝À ™qï »\eqs¡T\T @$T{Ï nH˚ $wüj·T+ |ü]

o*+#ê*. yêq˝§#·TÃq|ü⁄a&ÉT ˙s¡T |ü]¬>‘·TÔ‘·÷ es¡<ä˝…’ q<äT\˝À

Òø£ düeTTÁ<ä+˝À eè<Ûë>± ø£*dæb˛‘·Tqï $wüj·T+ |ü]o*+#ê*. |ü\¢|ü⁄

ÁbÕ+‘ê\T, |ü+|ü⁄\T mø£ÿ&É ™HêïsTT nH˚~ #·÷&Ü*. uÛÑ÷$Tô|’

|ü&çq Á|ü‹ yêq#·Tø£ÿqT m˝≤ <ë#·Tø=ì ™|üjÓ÷–+#·Tø√yê\H˚~

Ä˝À∫+#ê*.

uÛÑ÷$Tô|’ |ü&çq yêq ˙s¡T Á|üyêVü≤+>± e÷] y˚>∑+>± yÓfi¯ó‘·T+~.

á ˙{Ï y˚>±ìï eT<ÛäéT<Ûä´˝À sêfi¯fl‘√ ∫qï ∫qï ø£≥º\ <ë«sê

‘·–Z+#ê*. y˚>∑+>± |üs¡T¬>‘˚Ô ˙{ÏøÏ n&ÉT¶ø£≥º\T y˚j·T&É+ <ë«sê

uÛÑ÷$T˝À {Ï eT≥º+ ô|s¡>∑&ÉyT ø±≈£î+&Ü uÛÑ÷kÕs¡+ ø=≥Tº≈£îb˛≈£î+&Ü

Ä|ü>∑\+. #Ó≥¢qT ô|+#·&É+ <ë«sê ≈£L&Ü ˙{Ï Á|üyêVü≤ y˚>±ìï

‘·–Z+#·>∑\+. yêq ˙{Ïì ì\« ™+#·&ÜìøÏ #Ós¡Te⁄\qT, ≈£î+≥\qT

}≥ #Ós¡Te⁄\T>± e÷s¡TÃø√e#·TÃ.

n<˚ $<Ûä+>± ˙{Ï ÁbÕC…≈£îº\Tqï #√≥ m≈£îÿe XÊ‘·+ ˙s¡T eè<Ûë

ne⁄‘·T+~. |ü+≥ ø±\Te\T dü]>± ™+&˚˝≤ #·÷düTø√e&É+ <ë«sê

˙s¡T eè<Ûë ø±≈£î+&Ü ÄbÕ*. ø±\«\ s¡T mø£ÿ&Ó’‘ eè<Ûë>± b˛‘·Tqï<√

Ä uÛÑ÷$T ìkÕ‡s¡+>± e÷s¡T‘·T+~. ˙{Ï eè<ÛëqT n]ø£≥º&É+ <ë«sê

uÛÑ÷kÕsêìï ø±bÕ&É≥y˚T ø±≈£î+&Ü, kÕ>∑TuÛÑ÷$T $d”Ôsêíìï ≈£L&Ü

ô|+#·Tø√e#·TÃ

Á>±e÷\˝À »\ eqs¡T\≈£î >±ì, Ç‘·s¡ düeTdü´\ |ü]cÕÿs¡+

ø√dü+ Á|üj·T‹ï+#≥|ü⁄a&ÉT >±ì yê{ÏøÏ eTq+ ô|&ÉT‘·Tqï Ks¡TÃ m+‘·?

yê{Ï <ë«sê b¥+<˚ Á|üjÓ÷»Hê\T @$T{Ï? nì uÒØE y˚düTø√yê*.

ø=ìïkÕs¡T¢ ø=ìï |üqT\T #˚düTø√e&É+ e\q ™‘·a‹Ô ô|s¡T>∑T‘·T+~.

ø±ì yê{Ïì #˚j·T≈£î+&Ü ì]¢|üÔ+>± ™+{≤eTT. <ëì‘√ yêdüÔe+>±

#ê˝≤ qwüºb˛‘êeTT.

™<ëVü≤s¡D≈£î Á>±eT+˝À ˇø£ #Ós¡Te⁄ ™+~ nqT≈£î+<ëeTT.

Ä #Ós¡Te⁄ |üP&çb˛sTT ™+~. <ëì˝À #ê˝≤ ‘·≈£îÿe ˙s¡T ì\«

™+≥T+~. #ê˝≤ ‘·≈£îÿe uÛÑ÷$T kÕ>∑T ne⁄‘·T+~. M{Ï‘√ e#Ã qwüº+



m+‘· nì n+#·Hê y˚düTø√yê*. Ç~ ø=ìï dü+e‘·‡sê\T ø=qkÕ–‘˚

e#˚Ã qwüº+ m+‘·? á qwüº+‘√ b˛*ùdÔ ‘·≈£îÿe Ks¡TÃ‘√ #Ós¡Te⁄˝Àì

|üP&çø£qT rj·T>∑\+. á s¡ø£+>± @y˚T$T #˚j·T>∑\yÓ÷ Ä˝À∫+#ê*.

Ä #Ós¡Te⁄˝À ˙{ÏeT≥º+ ô|s¡>∑&ÜìøÏ ∫qï ∫qï ø±\«\ <ë«sê >±ì,

yê>∑T\ <ë«sê ø±ì eè<∏ë>± b˛‘·Tqï {ÏøÏ #Ós¡Te⁄˝ÀìøÏ eT[fl+#ê*.

Bì <ë«sê n~Ûø£ Á|üjÓ÷»Hê\T kÕ~Û+#·e#·TÃ.

ÁX¯eT - ô|≥Tºã&ç - Á|üjÓ÷»q+

ˇø£ »\eqs¡T Ò ø±≈£î+&Ü @ düeTdü |ü]cÕÿsêìøÏ nsTTHê eTq+

™|üjÓ÷–+#˚ ÁX¯eT m+‘·? ô|+#·T‘·Tqï ô|≥Tºã&ç m+‘·? ‘·<ë«sê

m+‘· Á|üjÓ÷»Hêìï kÕ~ÛdüTÔHêï+. nH˚<˚ >∑T]Ô+#ê*. ô|≥Tºã&ç ô|{Ïº

|ü]cÕÿs¡+ ø√dü+ ø£èwæ #˚j·Te\dæq #√≥T ô|≥Tºã&ç ô|≥ºø£b˛e&É+

e\q »]R> qwüº+ m+‘√ n+#·Hê y˚düTø√yê*. n+<äTø£ì @ düeTdü´

|ü]cÕÿsêìøÏ nsTTq eTq+ ™|üjÓ÷–+#˚ ÁX¯eT‘√, ô|fÒº ô|≥Tºã&ç‘√

m≈£îÿe Á|üjÓ÷»Hêìï kÕ~Û+#·T≈£îH˚ Á>±eT Á|üD≤[ø£\T ™+&Ü*.

˙{Ï eqs¡T\ düeTs¡Δ $ìjÓ÷>∑+

˙{Ï eqs¡T\qT düeTs¡Δ+>± ™|üjÓ÷–+#·Tø√yê* nH˚ <ëìøÏ

ÇÁC≤jÓT\T <˚X¯+ ™<ëVü≤s¡D. nø£ÿ&É es¡ ¸bÕ‘·+ ‘·≈£îÿe.

kÕs¡e+‘·yÓTÆq uÛÑ÷eTT\T ≈£L&Ü ‘·≈£îÿe. ‘·eT <˚X¯+˝Àì ìkÕ‡s¡yÓTÆq,

˙{Ï kÂø£s¡ + Òì, n~Ûø£ ™c íÁ>∑‘· >∑\ uÛÑ÷eTT˝À¢ ø£ ì]›wüº Á|üD≤[ø£

<ë«sê düeTdü´\qT n~Û>∑$T+∫ |ü+≥\qT ô|+#·Tø√e&É+ »]–+~.

n+#Ó\+#Ó\T>± Ç|üa{ÏRø n_Ûeè~Δ #Ó+~, Ç‘·s¡ <˚XÊ\≈£î ÄVü‰s¡

™‘·a‘·TÔ\qT m>∑TeT‹ #˚ùd <äX¯≈£î #˚s¡T≈£î+~. |ü&çq Á|ü‹ yêq

#·Tø£ÿqT ˇø£ Á|üD≤[ø£ <ë«sê m˝≤ $ìjÓ÷–+#·Tø√e#√Ã ÇÁC≤sTT˝`

™<ëVü≤s¡D e\q ‘Ó\TdüTø√e#·TÃ.

≈£î≥T+u≤\≈£î b˛wüø±Vü‰s¡+

ˇø£ Á>±eT+˝À ø=ìï ≈£î≥T+u≤\T ™+{≤sTT. Ä ≈£î≥T+u≤\T ‘·eT

ô|s¡{À¢ ≈£Ls¡>±j·T\T, Ä≈£î≈£Ls¡\T, u§bÕasTT e+{Ï$ ô|+#·T≈£î+fÒ

Ä ≈£î≥T+u≤\≈£î b˛wüø±Vü‰s¡+ \_ÛdüTÔ+~. ‘·eT nedüsê\T b˛qT

$T–*q$ neTà&É+ <ë«sê Ä<ëj·÷ìï ô|+#·Tø√e#·TÃ. n+‘>±≈£î+&Ü

≈£Ls¡>±j·T\ ø=qT>√\T¬ø’ Ä ≈£î≥T+ã+ $ìjÓ÷–+#˚ &ÉãT“qT Ç‘·s¡

nedüsê\≈£î $ìjÓ÷–+#·e#·TÃ. Ä $<Ûä+>± Á>±eT Á|üD≤[ø£ <ë«sê

‘·≈£îÿe Ks¡TÃ‘√ m≈£îÿe ≈£î≥T+u≤\T m≈£îÿe ≤uÛ≤\T b¥+<äe#·TÃ.

Á>±eT+˝À ™+&˚ ã+»s¡T uÛÑ÷eTT\T, Ç‘·s¡ Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷eTT\T

ø=ìï eTVæ≤fi≤ Á>∑÷|ü⁄\≈£î ≈£Ls¡>±j·T\T, >∑&ç¶, d”‘ê|òü\+, Rs>∑T ≤+{Ï

|ü+&É¢ #Ó≥T¢ ô|+#·&ÜìøÏ Çe«&É+ <ë«sê yê]øÏ Ä<ëj·T e÷sêZ\T

ø£*a+#·e#·TÃ. Á>±eT |ü+#êj·TrøÏ ≈£L&Ü Ä<ëj·T+ \_ÛdüTÔ+~.

á $<Ûä+>± Á>±eT Á|ü»\T ‘·eT n_Ûeè~Δ ø√dü+ ‘·eT Á>±e÷_Ûeè~Δ

ø√dü+ n+<äTu≤≥T˝À ™qï eqs¡T\qT ™|üjÓ÷–+#·Tø=ì düeTdü \

|ü]cÕÿs¡+ ø√dü+ Á>±eTdüuÛÑ À Á|üD≤[ø£\T s¡÷b¥+~+#·Tø√yê*. Á>±eT

Á|üD≤[ø£\T ˝…ø£ÿ\T #Ó|üa&É+ ø√düyÓ÷, Á|ü#ês¡+ ø√düyÓ÷ ø±≈£î+&Ü

@ ù|<ä Á|ü»\¬ø’‘˚ nedüs¡yÓ÷ yê] düeTdü´\ |ü]cÕÿs¡+ ø√dü+

Á>±eTdüuÛÑ˝À Á|üD≤[ø£\T s¡÷b¥+~+#·Tø√yê*. Á>±eT Á|üD≤[ø£\T

…ø£ÿ\T #Ó|üa&É+ ø√düyÓ÷, Á|ü#ês¡+ ø√düyÓ÷ ø±≈£î+&Ü @ ù|<ä Á|ü»\¬ø’‘

nedüs¡yÓ÷ yê] düeTdü´\qT |ü]wüÿ]+∫ yê] J$‘· |ü]dæú‘·T\T

yÓTs¡T>∑T|ü]#˚$>± ™+&Ü*.◆


Printed & Published by: Anita Ramachandran, Commissioner, on behalf of AMR-APARD, Printed at Caxton Offset Pvt. Ltd., 11-5-416/3, Red Hills, Hyderabad-4. Telangana, Published at AMR-APARD, Rajendranagar, Hyderabad-500 030 Editor : Anita Ramachandran


Documents

SthanikaCol March15 - TSIRDSthanikaCol March15 - TSIRD ... 15