8
ivnisi (sivani) 1-15 #11 (275) (5768 weli) 2008 weli fasi 50 TeTri gamodis 1993 wlis martidan 2000 wlis martidan gamodis TveSi orjer gazeTis eleqtronuli versia internetSi: WWW.opentext.ge/menora ebrauli gazeTi saqarTveloSi MENORA JEWISH NEWSPAPER IN GEORGIA vin aris brZeni? is, vinc yoveli adamianisagan swavlobs. vin aris gmiri? is, vinc vnebas moTokavs. vin aris mdidari? is, vinc Tavisi xvedriT kmayofilia. vin aris dafasebuli? is, vinc sxvebs pativs scems. firqei avoT IV „МЕНОРА` ЕВРЕЙСКАЯ ГАЗЕТА В ГРУЗИИ samyaros Seqmnidan 1313 wels, Cvens welTaRricxvamde 2448 wels, roca sinais mTis Ziras ebraelma erma RvTis mcnebani miiRo _ kacobriobam gadad- ga nabiji win erTi RmerTis aRiarebis gzaze. egviptelTa monobidan erTi RmerTis _ monoTeizmis aRiarebamde ganvlili gza: 1313 wlis 15 nisani _ egviptidan gamosvla. 1313 wlis 21 nisani _ wiTeli zRvis gapoba, ebraelTa xmeleTze gasvla. 15 iari _ udabnoSi ciuri manas gamo- Cena. 1 sivani _ ebraelebi sinais udab- noSi modian. 6 sivani _ Toris boZebis dRe. ra Camoutana mosem xalxs sinais mTi- dan? rwmenis ori dafa, romelzec ewera: 9-10 ivnisi _ SabuyoTi, gilocavT! me var Seni RmerTi, romelmac gamogiyvana egviptis qveynidan _ monobis saxlidan, ar gyavdes Cems garda sxva RmerTebi, ar daifico uflis saxeli amaod, daicavi SabaTi, pativi eci mSoblebs, ara kac hkla, ara imruSo, ara iqurdo, ar warsdge crumowmed, ara isurvo coli Seni moyvasisa.

„МЕНОРА` (sivani) ЕВРЕЙСКАЯ ГАЗЕТА В ГРУЗИИ 9-10 …

  • Upload
    others

  • View
    19

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: „МЕНОРА` (sivani) ЕВРЕЙСКАЯ ГАЗЕТА В ГРУЗИИ 9-10 …

ivnisi(sivani)

1-15

#11 (275)(5768 weli)2008 weli

fasi 50 TeTri

gamodis 1993 wlis martidan2000 wlis martidan gamodis TveSi orjer

gazeTis eleqtronuli versia internetSi:

WWW.opentext.ge/menora

ebrauli gazeTi

saqarTveloSi

menorajeWish neWspaper

in georgia

vin aris brZeni? is, vinc yoveli adamianisagan swavlobs. vin aris gmiri? is, vinc vnebas moTokavs. vin aris mdidari? is,

vinc Tavisi xvedriT kmayofilia. vin aris dafasebuli? is, vinc sxvebs pativs scems.

firqei avoT IV

„МЕНОРА`

ЕВРЕЙСКАЯ ГАЗЕТА

В ГРУЗИИ

samyaros Seqmnidan 1313 wels, Cvens welTaRricxvamde 2448 wels, roca sinais mTis Ziras ebraelma erma RvTis mcnebani miiRo _ kacobriobam gadad-ga nabiji win erTi RmerTis aRiarebis gzaze.

egviptelTa monobidan erTi RmerTis _ monoTeizmis aRiarebamde ganvlili gza:

1313 wlis 15 nisani _ egviptidan gamosvla.

1313 wlis 21 nisani _ wiTeli zRvis gapoba, ebraelTa xmeleTze gasvla.

15 iari _ udabnoSi ciuri manas gamo-Cena.

1 sivani _ ebraelebi sinais udab-noSi modian.

6 sivani _ Toris boZebis dRe.ra Camoutana mosem xalxs sinais mTi-

dan?rwmenis ori dafa, romelzec ewera:

9-10 ivnisi _ SabuyoTi, gilocavT!

me var Seni RmerTi, romelmac gamogiyvana egviptis qveynidan _ monobis saxlidan,

ar gyavdes Cems garda sxva RmerTebi,

ar daifico uflis saxeli amaod,

daicavi SabaTi,

pativi eci mSoblebs,

ara kac hkla,

ara imruSo,

ara iqurdo,

ar warsdge crumowmed,

ara isurvo coli Seni moyvasisa.

Page 2: „МЕНОРА` (sivani) ЕВРЕЙСКАЯ ГАЗЕТА В ГРУЗИИ 9-10 …

m e n o r a2 ivnisi (sivani), #11 2008 w.

imave publikaciaSi da pirve-lad oficialur doneze gamoix-ata ukmayofileba centraluri masmediis mimarT, romelic, saqarTveloSi arsebuli sazoga-doebrivi azris mixedviT, qarT-velis gayalbebul saxes xatav-da. patiaSvili aRniSnavs: `Tuki vinme eris gansjas daiwyebs sakolmeurneo bazris daxli-dan, es Cveni saerTo problemaa da Cveni danaSaulia.~ qarTuli presa gamoexmaura partiul liders. ramdenime dRis Semdeg qarTvelma mweralma da publi-cistma revaz jafariZem gaix-sena qarTvel mweralTa (maT Soris Tavisi) reaqcia valentin rasputinis sityvaze, romelic man warmoTqva sabWoTa kavSiris mweralTa yrilobaze: protes-tis niSnad maT, yvelam erTad, datoves darbazi. am dramatul momentSi, rogorc jafariZe mogviTxrobs, maT uyvirodnen: `aba, ra gegonaT, Tqve spekulian-tebo? Tqveni adgili bazarSia!~ avtors surda eCvenebina, rom es iyo qarTvelis saxe, romlis Seqmnasac cdilobda ruseTi. man amaSi eris Rirsebis, kul-turisa da istoriis dakninebis mcdeloba dainaxa: `am yovlad daumsaxurebel Seuracxyofas kaci kidev rogorme moiT-menda, Caylapavda, magram, vai, rom CvenTan erTad bazarSi savaWrod agzavnidnen yvelas da yvelafers, riTac uTvalav Wirsa da vaebaSi gamovlil erT muWa qarTvel xalxs Tavi mos-wons da ris wyalobiTac igi erad iwodeboda6.~

ganvixiloT ramdenime pub-likacia centralur presaSi, romlebiTac avtorebi arc ganizraxavdnen qarTvelis (an yofili sabWoTa kavSiris samxreTi respublikebis xalx-Ta) negatiuri saqmis warmoCe-nas, magram maTi stili iseTi gaxldaT im dros, rom rusi `obivatelisaTvis~ qarTveli warmoisaxeboda, rogorc gaq-nili adamiani, romelic xely-ofda rusul interesebs.

rubrikiT `Savi bazari da dagegmvis paradoqsebi~ (4.1.88) gazeTma `pravdam~ dabeWda sta-tia `Savi vaWrebi.~ igi exeboda darRvevebs importuli avejis gayidvis saqmeSi. avtori mwvaved akritikebs `Sav mebazreebs~ da wers: `deficituri produqte-biT datvirTuli produqtebi mifrinavda saqarTvelosa da azerbaijanisaken, somxeTisa da Crdilo kavkasiisaken... avejis TiTqmis naxevari gatanil iqna dedaqalaqidan (moskovidan).~ am faqtebze yuradRebis gamax-vilebiT moskovel mkiTxvels yovel mizezgareSe uCndeba uaryofiTi emociebi. statiaSi zustadaa naCvenebi, rom arsebu-li mdgomareoba cudi dagegmvis Sedegia (`azerbaijani, saqarT-velo da somxeTi, romelTa mosaxleobis saerTo jami 15,5 milioni adamiania, moskovze xuTjer nakleb importul avejs iRebs~). magram Semdeg CarTuli iyo erTi winadadeba, romelic aqezebda garkveuli interesis mqone mkiTxvels: `modiT, is faqtic davamatoT, rom amierkavkasiisa da CrdiloeT kavkasiis mcxovrebTa msyid-velobiTi unari gacilebiT maRalia, vidre saSualo mosk-ovelisa.~ unda aRiniSnos, rom es uaRresad saeWvo `faqti~ arasdros daudasturebiaT; ufro mniSvnelovani is aris, Tu rogoraa igi warmodgenili.

me ganzrax SevaCere yura-dReba centraluri presis im publikaciebze, romlebic

mTlianobaSi exeba samxreT respublikebs, da ara mxolod saqarTvelos, radgan minda imis Cveneba, rom es masmediis saerTo tendenciis nawili gaxldaT. ar iyo SemTxveviTi is mowodebebi, rom medias meti sifaqize unda gamoeCina amgvari ganzogadebe-bis dros.

sakavSiro masmediaSi qveyn-deboda statiebi, romel-Sic aRwerili iyo qarTvelTa sikeTe, gulisxmiereba da siTbo. narkvevSi `imeruli amba-vi~ avtori SeniSnavda: `uTxari kargi sityva qarTvels, moep-yari megobrulad, da igi Tan gadagyveba7.~

xSirad iyo saubari qarT-velTa Semwynareblobis Sesaxeb, da am konteqstSi savsebiT bunebrivia aseTi saTauri `Cemi bavSvobis ezo, sadac 17 sxva-dasxva erovnebis biWi mego-brobda.~ avtori enTuziazmiT wers: `Tbilisi... farTo pros-peqtebsa Tu miviwyebul Zvel kuTxeebSi 80-ze meti eris ada-miani cxovrobs da Sromobs gverdigverd. arasodes yofila erovnuli an religiuri mtro-ba, an konfliqti.~ qarTuli Semwynarebloba ag reTve gan-didebulia statia Si, romlis saTauria `gulisZgera~ (exeba saqarTveloSi dabadebuli rusi poetis vladimer maiakovskis xsovnis pativiscemas) da daibe-Wda `komsomolskaia pravdaSi~ (23.7.88).

centralur presaSi aseve qveyndeboda statiebi, rom-lebic yuradRebas amaxvilebd-nen qarTuli kulturis dadeb-iT aspeqtebze, mis warmatebebsa da saxelmoxveWil moRvawee-bze. `literaturnaia gazeta-Si~ (16.3.88) daibeWda masala `Teatri cocxlebisaTvis,~ romelSic moTxrobili iyo qarTveli kompozitoris, gia yanCelis operis dadgmis Sesa-xeb Tbilisis operisa da bale-tis TeatrSi; ̀ Tvalis devnebiT~ (7.9.88) eZRvneboda qarTveli kritikosis, guram asaTianis dabadebidan me-60 wlisTavs, kritikosisa, romelic ikvlev-da erovnul xasiaTs; `xelaxla aRmoCena~ (12.10.88) exeboda mweral grigol robaqiZes, romelic wavida sabWoTa kav-Siridan me-20 saukunis 30-iani wlebis dasawyisSi da romlis nawarmoebebic akrZaluli iyo 80-iani wlis bolomde. dro-

dadro imave gazeTSi qveyn-deboda qarTvel mweralTa da kri-tikosTa statiebi saerTo sakaco-brio da erovnuli f a s e u l o b e b i s urTierTmimarTe-bisa da adamianuri grZnobebis war-mosaxvis Sesaxeb qarTul litera-turaSi. maT Soris aRsaniSnavia oTar WilaZis `sicocx-lisaTvis~ (17.2.88) da zaza abaSiZis `poeziis ekolo-gia~ (1.6.88).

da mainc, pub-likaciebi ar g a n i x i l e b o d a

saqarTvelos adgilobriv pre-saSi. metwilad Suqdeboda cen-tralur mediaSi gamoqveynebu-li is statiebi, romlebic ama Tu im saxiT laxavdnen qarT-veli eris Rirsebas. qarT-veli avtorebi gamoxatavdnen TavianT gaRizianebas ara marto respublikur presaSi, aramed centralur masmediaSic da sakavSiro Sekrebebze. saqarT-velos mweralTa kavSiris Tavmjdomare, giorgi ciciS-vili, ssrk-is mweralTa kav-Siris plenumisadmi mimarTvaSi SeniSnavda: `saidumlo ar aris, rom gazeTebSi ̀ sovetskaia kul-tura,~ `trudi,~ `moskovskie novosti,~ `komsomolskaia prav-da~ gamoqveynebulma statiebma seriozuli ukmayofileba gam-oiwvies TavianTi arakompeten-turobisa da mikerZoebis gamo.~ Tavis sityvaSi Semdeg igi Seexo qarTveli xalxisaTvis kidev erT uaRresad mniSvnelovan da mtkivneul sakiTxs: `rodemde unda viTminoT iseTi statie-bi da narkvevebi, romelSic ZirZveli qarTvelebi moxseneb-ulni arian aWarlebad, megrele-bad... sxva sityvebiT rom vTq-vaT, romeliRac ararsebuli eris warmomadgenlad?~ (amis Sesaxeb ix. qvemoT)9.

qarTveli Jurnalisti, giorgi lebaniZe, wlebis ganma-vlobaSi muSaobda gazeT `prav-das~ korespondentad. erT-erT Tavis mimoxilvaSi (romelic mimarTuli iyo saqarTvelos momavali prezidentis zviad gamsaxurdias winaaRmdeg, oRond igulisxmeboda mTeli erovnul-ganmaTavisuflebeli moZraoba) man gabeda gaekritike-bina centraluri presa: `rode-sac saqme exeba erovnul sakiT-xebs, gansakuTrebiT mniSvnelo-vania... gamovavlinoT didi pasuxismgebloba da windaxed-uloba msjelobisas. es aris gafrTxileba im redaqtore-bisa da masobrivi informaciis saSualebaTa xelmZRvanelebis misamarTiT, romelTa publika-ciebSic ama Tu im respublikis Sesaxeb uSveben Sorsmimaval ganzogadebebsa da naCqarev daskvnebs~.10 rac Seexeba im vnebas, romelic SeiZleba gamowveuli iyos mTeli eri-sadmi wayenebuli upasuxismge-blo braldebebiT, qarTveli poeti tariel Wanturia ambobs:

`vinmes rom qarTvelisaTvis saxeSi SeefurTxebina, mas kano-niT dasjidnen. maS, ra moxdeba, Tuki man mTels ers SeafurTxa saxeSi?~11

sabWour-qarTuli memkvidreoba

`perestroikis~ wlebi mTeli sabWoTa kavSirisaTvis warsu-lis arsSi Cawvdomis xana iyo. ioseb stalinisa da lavrenti berias _ stalinis mTavari TanaSemwisa masobrivi repre-siebis saqmeSi _ mmarTveloba gamorCeulad ipyrobda adami-anebis yuradRebas. xelovne-bis warmomadgenlebma gadam-wyveti roli Seasrules imaSi, rom xalxs daenaxa warsulis peripetiebi. am konteqstSi gansakuTrebuli mniSvneloba eniWeboda qarTveli reJiso-ris, Tengiz abulaZis films `monanieba,~ romelic totali-tarizmis braldebas warmoad-genda. meore mxriv, es filmi da aseve stalinis pirovnebisa da moRvaweobis sakiTxi Seaxsenebda adamianebs `wiTeli diqtato-risa~ da misi ̀ TanamebrZolebis~ qarTul warmomavlobas. tari-el Wanturia zemonaxseneb sta-tiaSi wers: `SeiZleba gaigono Semdegi: qarTveli stalinisa da qarTveli berias codvebi metismetad xSirad da metis-metad miewereba rus xalxs.~ mas agreTve mohyavs citata erT-er-Ti yovelkvireuli Jurnalidan (romlis saxeli miTiTebuli ar aris): `Cven gavuZeliT mon-RolTa uRels, Cven gavuZlebT qarTvelTa uRelsac12.~

amgvari gamonaTqvame-bi Zalze mtkivneuli iyo qarTvelebisaTvis. maT mier gamowveuli gaRizianeba aisaxa respublikis xelmZRvanelTa oficialur gamosvlebSi; jum-ber patiaSvili ambobda: `Cven SeSfoTebuli varT im mcde-lobebiT, rac warsulis repre-siebs aigiveben [qarTveli] xalx-is erovnul xasiaTTan13.~

qarTveli mwerlebi da sazogado moRvaweni aRniS-navdnen, rom misi qarTveloba xels ar uSlida stalins Tavis TanamedroveTa represireba-Si. revaz jafariZe SeniSnavda: `mosaxleobis saerTo ricxvTan SefardebiT saqarTvelos is respublikaa, romelmac 1937 wlis gaumarTlebel sisxlian represiebSi yvela sxva respub-likaze meti msxverpli gaiRo. diax, swored meti da ara nak-lebi, rogorc bevrs hgonia. saqarTvelom dakarga Tavisi inteligenciis, glexobis, muSa-Ta klasis saukeTeso nawili14.~

stalinis mier qarTvelTa mimarT Cadenil borotebebze ara marto qarTveli mwerlebi da Jurnalistebi laparakobd-nen. `literaturnaia gazetaSi~ edvard raZinskim gamoaqveyna werilebis seria `siyvarulis ambavi,~ romlebic, misi TqmiT, realuri cxovrebidan iyo aRe-buli. erT-erT statiaSi `mego-bruli siyvarulis Sesaxeb~, gadmocemulia stalinis bavS-vobis megobris monaTxrobi. ai, erTi nawyveti:

`me axla ar Sevudgebi imis

moyolas, rogor vqrebodiT ukvalod Cven, misi megobrebi, misi Tanamemamuleebi... ramdeni Cvengani gadarCa... Cven, guladi qarTveli biWebi? Cven ar gad-avrCiT: zogierTi daiWires, zogierTi mokles, zogierTs Tavi moakvlevines15.~

`monaniebis~ reJisorma abulaZem dawera centralur presaSi im tendenciis Sesaxeb, rom filmis mTavar gmirs stalinisaTvis damaxasiaTeb-el erovnul Taviseburebebs miawerdnen, maSin, roca filmi fiqtiur diqtators exeboda: `sazogadoebis zogierTi war-momadgeneli da ramdenime Jurnalisti cdilobs filmis mTavari gmiris varlam araviZis konkretuli arqetipis povnas. isini misi gvaris vulgarul interpretacias akeTeben, rasac araviTar kavSiri ar aqvs sinamd-vilesTan16.~

abulaZis SeniSvnebi iyo pasuxi `komsomolskaia prav-daSi~ gamoqveynebul statiaze: `mziTevi: film `monaniebaSi~ arqetipebis ZiebaSi~ (4.2.88), romelmac seriozuli aRSfo-Teba gamoiwvia saqarTveloSi. statiis avtori i. rudenko svams moralur sakiTxs erT-erTi Tbilisuri ojaxis wevr-Ta Soris arsebul urTierTo-basTan dakavSirebiT. werili namdvil ambavs eyrdnoba, magram avtori iyenebs am magaliTs zneobriobis zogadi sakiTxeb-is _ kargisa da avis _ gasaana-lizeblad, da xSirad imowmebs `monaniebas,~ radganac, rogorc TviTon aRniSnavs, swored es ambavi daedo safuZvlad mis siuJets. mas mohyva reJisoris gamonaTqvamebi. magram abu-laZe ar iziarebs amgvar aras-wor interpretirebas, saer-Tod, da, kerZod, am SemTxvevis mimarTac. `iqneb SevwyvitoT erovnuli Zirebis Zieba aRsare-bis Tqmis saWiroebisaTvis? Tu ase moviqceodiT, `komsomol-skaia pravdas~ Jurnalists aRarc varlamis STamomavalTa Zebna dasWirdeboda dRevandel TbilisSi da arc `monaniebis~ arqetipis cru gziT siaruli. boroti da keTili scildeba erovnul sazRvrebs17.~ saqarT-veloSi braziT Sexvdnen ruden-kos statias.. mravali qarT-velisaTvis es erovnuli Rir-sebis Selaxvis tolfasi iyo. mis sapasuxod rusulenovanma respublikurma gazeTma `zaria vostokam~ gamoaqveyna vrceli werili `modiT, gavarkvioT yvelaferi~ (14.2.88). statiis dasawyisSi avtori wers: `am statiis axalgazrdul gazeTSi gamoqveynebas mniSvnelovani sazogadoebrivi rezonansi mohyva... Cvens respublikaSi... aRSfoTebuli mkiTxvelebi mouwodebdnen `zaria vostoka-sa~ da sxva gazeTebis redaqcie-bs Jurnalistis gakicxvas mis statiaSi `mziTevi~ daSvebuli winaswarganzraxuli sicruis gamo.~ gazeTi umatebs, rom mkiTxvelTa reaqciebi `erTsu-lovani da kategoriuli iyo.~ `zaria vostokas~ Jurnalisti brals sdebs rudenkos misT-vis cnobili mravali faqtis damalvaSi, radganac isini ar esadagebodnen im imijs, romlis gadmocemasac igi cdilobda. gamorCeuli kritikis obieqti gaxda misi mcdari gamonaTq-vamebi saqarTveloSi, gansa-kuTrebiT ki TbilisSi arse-buli cxovrebis wesis Sesaxeb. statiaSi gamoyenebuli iyo ramdenime nawyveti mkiTxvelTa werilebidan.

ori sarkeruben enoxi (enuqaSvili)

1988-1989 wlebSi saqarTveloSi mimdinare movlenebis gaSuqeba qarTulsa da centralur sabWour masmediaSi

(gagrZeleba iqneba)

gagrZeleba.dasawyisi ix. gaz. `menora~ #7

Page 3: „МЕНОРА` (sivani) ЕВРЕЙСКАЯ ГАЗЕТА В ГРУЗИИ 9-10 …

m e n o r a 3ivnisi (sivani), #11 2008 w.

29 maiss Tbilisis beiT-qneseTSi israelis saxelm-wifoebriobis aRdgenis 60 wlisTavis aRsaniSnavi da sagangebo da sruluflebi-ani elCis _ baton SabTai curis gacilebisadmi miZRv-nili saRamo gaimarTa. S. curi

amTavrebs saqarTveloSi sam-saxurebriv moRvaweobas da israelSi brundeba. sinagoga-Si SabTai curi Tavis meuRles-Tan lea curTan da saelCos konsulTan _ meira sagisTan erTad movida. Semosvlisas sinagogis WiSkarTan elCsa

da mis meuRles seferTorebi Seagebes, feierverkma are gaa-naTa. SabTai curma ganacxada, rom saqarTvelos 31 ivliss datovebs, axali elCi ki 1 agvistodan Seudgeba saqmi-anobas. sinagogaSi Sekrebilma stumrebma gamosamSvidobe-

beli sityvebiT mimarTes baton elCs da saCuqrebi gadasces. sina-gogaSi naCvenebi iqna gogi ToraZis g a d a R e b u l i filmi, romelic mogviTxrobs bato-ni SabTai curis cxovrebasa da moR-vaweobaze. Salva qosaSvilma SabTai curs, rogorc karg moqeife adamians, gadasca ori yanwi da xanjali.

xolo batonma SabTaim sapatio sigeli gadasca axalgazrda xax-ams daviT azizovs. daviTma ki elCi keTili sityvebiT Seamko da meuRles-Tan, mTel ojaxTan erTad mSvidoba da winsvla usurva. gacilebis ceremo-

niali didi salocavis gabais Salva qosaSvilis organize-biT mimdinareobda da pirveli sityvac swored man warmosTq-va. Semdeg gamovidnen: saqarT-velos mTavari rabini ariel levini, saqarTvelos saxelm-wifo ministri integraciis sakiTxebSi Temur iakobaSvili, `maqabis~ prezidenti guram paataSvili, Tbilisis ebrau-li saxlis direqtori rezo SaTaSvili, `joinTis~ direq-tori saqarTveloSi sergo vlasovi, `soxnuTis~ direq-tori saqarTveloSi gregori brodski, gabais moadgile simon iosebaSvili, sportuli mimomxilveli jamleT xuxaS-vili.

dasasruls sityva war-mosTqva SabTai curma:

_ Rrmad pativcemulo sazogadoebav, qalbatonebo da batonebo, me msurs kidev erTxel mogilocoT israe-lis damoukideblobis samoci wlisTavi da vusurvo israe-lis saxelmwifos mSvidoba. aseve msurs davloco saqarT-velo, vusurveb bedniere-bas, winsvlas. pirvel rigSi me minda madloba movaxseno baton Salva qosaSvils da baton ariel levins, mTel Semadgenlobas, rom gverdSi amomidgnen da aseTi kargi saRamo momiwyes. gener-ali maSin aris kargi, roca

hyavs kargi jariskaci da me minda, pirvel rigSi, madlo-ba gadavuxado Cems meuRles _ leas, romelic yovelT-vis gverdSi midgas da Cems saelCos TanamSromlebs _ qalbaton meirasTan erTad. roca me saqarTveloSi elCis Tanamdeboba SemomTavazes, vicodi, rom aq muSaoba iqne-boda CemTvis cxovrebaSi kidev erTi win gadadgmuli, warmatebuli nabiji. yvelas minda didi madloba gadagix-adoT: `soxnuTs~, `joinTs~, yvelas, yvela organizacias minda didi madloba mogax-senoT. me vfiqrobdi, rom am oTxi wlis Semdeg gavidodi pensiaSi, magram saqarTvelom imdeni ram Semaswavla, rom me maqvs Zala kidev Zalian didi. minda, vinc saqarTveloSi cxovrobs, yvela im ebraels gverdSi amogidgeT. me gpird-ebiT, rom me viqnebi Tqveni erT-erTi Zma, romelic izrunebs, SeZlebisdagvarad, gverdSi amoudges saqarT-velos da qarTvel xalxs. me 31 ivliss vtoveb saqarTvelos, magram es ar niSnavs, rom me ar gavagrZeleb zrunvas or saxelmwifos Soris urTier-TobisaTvis. me minda piradad, uRrmesi madloba gadavuxado saqarTveloSi kaTolikos-pa-triarqs ilia II-s, rom mTeli am oTxi wlis ganmavlobaSi yovelTvis gverdiT medga.

israelis elCis SabTai curis gacileba

endriu beikeri:

aRfrTovanebuli var...

saqarTvelos ebraelobis yoveldRiuroba

27 maiss Tbilisis ebraul skolaSi `TifereT cvi~ gaimar-Ta saRamo, romelic israelis saxelmwifos 60 wlisTavs da saqarTvelos damoukideblo-bis dRes mieZRvna.

mowveuli gaxldaT israe-lis sagangebo da sruluflebi-ani elCi saqarTveloSi batoni SabTai curi.

saRamo Tbilisze da ieru-salimze dawerili marika mirve-laSvilis mier Sesrulebuli SesaniSnavi simReriT gaixsna. simRera qarTulad da ebraul-ad iqna Sesrulebuli. saRamos wamyvanma _ ebrauli saxlis programebis xelmZRvanelma zaira davaraSvilma dasawyis-Sive Tqva:

_ mogesalmebiT, Zvirfaso megobrebo, yvelas did mad-lobas mogaxsenebT mobrZane-bisTvis, gansakuTrebuli mad-loba saqarTveloSi israelis sagangebo da sruluflebian elCs baton SabTai curs da lea curs. minda giTxraT samwuxaro ambavi _ Cveni batoni SabTai curi, romelmac yvelas gulSi gansakuTrebuli adgili daika-va, Zalian male amTavrebs Tavis samsaxurebriv movaleobas saqarTveloSi.

Cven gvindoda es saRamo gansakuTrebulad aRgveniS-na da migveZRvna batoni SabTaisaTvis, magram dag-vikavSirdnen didi salo-cavidan, sadac 29 maiss tar-deba Zalian didi RonisZieba, romelic eZRvneba israelis saxelmwifos 60 wlisTavsa da baton SabTai curs, romelic israelis saxelmwifos war-moadgens da amitom Cven davay-eneT Cveni salocavi, Cveni sinagoga pirvel adgilze da ebrauli saxlis RonisZiebac

SeuerTdeba im ceremonials 29 maiss. axla ki Zalian mok-led vityvi: uRrmesi madloba yvelafrisTvis batono SabTai, warmatebiT gevloT da dan-arCens kidev bevrs moismenT Cvengan madlobas.

rezo SaTaSvili, ebrauli saTemo saxlis direqtorTa sabWos Tavmjdomare:

_ madloba minda vuTxra baton SabTais aq mobrZanebi-sTvis: madloba batono SabTai, rom oTxi weliwadi Tqven iyaviT CvenTan erTad, Tqven xarT ada-miani, romelmac Zalian didi saqme gaakeTa, Cveni qarTul-ebrauli TemisaTvis. piradad me ubednieresi adamiani var i mis gamo, rom roca ki TqvenTvis TxovniT momimarTavs ar maxs-ovs iseTi momenti, rom Tqven uari geTqvaT da gverdSi ar dagvdgomodiT. darwmunebuli var Tqven israelSi wasvlis merec saqarTveloSi xSirad ivliT. dagilocavT gzas ieru-salimisaken.

SabTai curma Zalian mok-led didi madloba gadauxada stumrebs. aseve isaubres avi-melex rozenblatma da guram paataSvilma, romelsac zaira davaraSvilma saCuqari gadas-ca.

zaira davaraSvilma isau-bra axlaxans qarvaslaSi Catarebul gamofenaze (ix. `menora~ #10), romelic lela wiwuaSvilma ganaxorciela. gamofenac israelis saxelm-wifos 60 wlisTavs mieZRvna. qalbatonma lela wiwuaSvilma dResaswauli miuloca dam-swreT da ramdenime stumars gadasca katalogi, romelSic Sesulia saqarTveloSi gamofe-nili yvela Sedevri.

did TariRebs mieZRvna

_ mogesalmebaT gaze-Ti `menora~. Cveni gazeTis tradiciisamebr gTxovT warudgeT Cvens mkiTxvels.

_ amerikis ebrauli komitetis sagareo saqmeTa departamentis direqtori var. Zalian bevri valde-buleba da funqcia maqvs. erT-erTi isic gaxlavT, rom saerTaSoriso masSta-biT ebraul saTvistomoebs Soris davamyaroT kontaqti da TanamSromloba. TbilisSi Cemi Camosvla amjerad ukav-Sirdeba im proeqts, romel-sac karga xania, fridrix nau-manis fondTan erTad vanxor-cielebT da ai, am proeqtis farglebSi RonisZiebaze var TbilisSi.

_ axlaxans Catarda amer-ikis ebrauli komitetis wliuri kreba. ra sakiTxebi iyo umTavresi?

_ radgan es kreba dae-mTxva israelis saxelmwifos 60 wlisTavs, erT-erTi mTa-vari sakiTxi, romelic ganix-ileboda gaxldaT israelis diasporasTan urTierTo-ba. magaliTad: diasporaSi rogor aRiqmeba es movlena, anu ra keTdeba imisaTvis, rom israelis politikas daeWiros mxari diasporis mxridan. Cveni

sazeimo vaxSami gaxsna qalba-tonma kondoliza raisma da misi gamosvla exeboda samS-vidobo gegmas axlo aRmosav-leTSi. garda amisa, Cven gvyavda stumrad safrangeT-is premier-ministri, romel-sac hqonda vrce li moxsen-eba sxvadasxva sakiTxebisa-gan Semdgari. man didi dro dauTmo safrangeTi-israelis urTierTobas. daaxloebiT 50 qveynidan gvyavda ebrauli saTvistomoebis liderebi da ZiriTadad saubrobdnen im sakiTxebze, rac aris prob-lematuri da aqtualuri.

_ ramdenad Sedis saqarT-velo da misi ebraeloba Tqveni interesebis sfero-Si?

_ Cvens wliur krebebs eswrebian sxvadasxva qveynis ebraelobis Rirseuli warmo-madgenlebi. arian warmomad-genlebi saqarTvelos ebrau-li saTvistomodan, miuxeda-vad amisa, Cven vcdilobT, man-Zilis miuxedavad Sexvedrebi mainc ganvaxorcieloT Temis wevrebTan.

gvainteresebs Tu ra pro-cesebi mimdinareobs diaspo-ris qveynebSi, ra keTdeba ebrauli TviT identifikaci-isaTvis.

_ rogor SeafasebdiT Tbilisis ebrauli saxlis irgvliv ganviTarebul mov-lenebs?

_ ra Tqma unda, Zalian SeSfoTebuli var am sakiTx-iT. aq yofnis periodSi vesau-brebi xalxs Tu ratom moxda es. rogorc gavige, TiTqos arsebobda saSiSroeba usa-frTxoebasTan dakavSire-biT. TiTqos raRac safrTxe momdinareobda da amitom daketes es saxli. garda amisa, visac velaparake, maT-gan aseTi pasuxi miviRe, rom maT ar aqvT sakmarisi infor-macia, rom gviTxran es mar-Tlac ase iyo Tu ara. me guSin davukavSirdi `joinTis~ direqtors da gadaveci, rom saWiroa meti informaciis gavrceleba, radgan xalxi ar aris informirebuli.

_ ra STabeWdileba gaqvT saqarTveloze?

_ aRfrTovanebuli var da Zalian mixaria, rom maqvs aseTi Sansi viyo saqarTvelo-Si, radgan Zalian didi xania minda aq Camosvla da mad-lobas vuxdi naumanis fonds, rom am SemTxvevaSi momca amis saSualeba.

Tiko CixraZe

saubari amerikis ebrauli komitetis sagareo urTierTobis xelmZRvanelTan

endriu beikerTan

Page 4: „МЕНОРА` (sivani) ЕВРЕЙСКАЯ ГАЗЕТА В ГРУЗИИ 9-10 …

m e n o r a4 ivnisi (sivani), #11 2008 w.

menaxem elazari`joinTis~ pirveli warmomadgeneli

saqarTvelosa da kavkasiaSi

oTxmoci wlis winaT gercel ba-azovi gazeT ,,makaveelSi~ werda, rom saqarTvelos ebraeloba msoflio eb-raelobisagan gariyuli kunZuliviT ariso.

mas Semdeg didma drom ganvlo. msoflios, ebraeli xalxis istoriaSi bevri cvlileba moxda: pirveli msof-lio omi da ruseTSi revolucia, komu-nisturi reJimi aRmosavleT evropaSi, meore msoflio omi da ebraeli eris katastrofa, israelis saxelmwifos Camoyalibeba, eqvsdRiani omi, romel-mac saqarTvelos ebraelobaSi sauku-nebrivad Camarxuli imedi gamoaRvi-Za:

_ be Sana habaa be ieruSalaim!18 qarTveli ebraeli ojaxis werili

sabWoTa, totalitalur reJimTan pir-veli gmiruli SebrZoleba iyo. am weri-liT safuZveli daedo meoce saukunis bolos ebraeli xalxis amosvlas isra-elSi. saqarTvelos ebraelobis udi-desma nawilma israels miaSura. mcire umniSvnelo nawili ki evropasa da ame-rikaSi dasaxlda, nawili _ saqarTvel-oSi darCa.

gasuli saukunis 90-iani wlebis dam-degs sabWoTa reJimis ngrevam yofil respublikebs saSuleba misca mieRoT erovnuli da saxelmwifoebrivi damou-kidebloba. procesebi ise ganviTarda, rom am qveynebSi darCenili ebraeloba sruli saSiSroebis winaSe aRmoCnda. gansakuTrebiT, daucveli gaxldaT, ekonomiurad, socialurad, moxucebu-li xalxi.

israelis saxelmwifom mSveleli xeli gauwoda ebrael xalxs da visac survili hqonda, israelSi amosasvlel-ad daxmareba miiRo. is nawili, romelic saqarTveloSi darCa (gansakuTrebiT moxucebi), didi saSiSroebis winaSe ga-xldaT. maTi uzrunvelyofa Tavis Tav-ze aiRo amerikis ebraelTa gaerTiane-bulma komitetma _ joinTma. amerikel-ma ebraelebma es organizacia pirveli msoflio omis wlebSi Camoayalibes palestinaSi dasaxlebuli ebraelebis dasaxmareblad.

mogvianebiT joinTi sabWoTa kavSir-Sic Semovida, aqac daiwyo moRvaweoba, magram mere akrZaluli iqna.

am sivrceSi joinTis moqmedeba 90-ian wlebSi ganaxlda. damoukidebel saqarTveloSi joinTi 1992 wlidan moq-medebs. TbilisSi swored am wels gaixs-na misi warmomadgenloba.

joinTi saqarTveloSi garkveuli programiT movida: gaWirvebul ebra-elTa daxmareba, ebrauli kulturis da religiis ganaxleba da dafuZneba, rac winapiroba iqneba ebrauli Temis Camoy-alibebisa.

unda aRiniSnos erTi garemoeba: Tu ara joinTis gamowvdili xeli, bevri moxucebuli ver gadaurCeboda im mZime Jams, romelic saqarTveloSi sufevda.

90-iani wlebis ganmavlobaSi sabWoTa reJimisagan ganTavisuflebul qveyneb-Si iqmneba ebrauli kongresebi. es kong-resebi cdiloben iRvawon adgilobri-vi Temebis sasikeTod da nawilobriv joinTis funqciebi SeiTavson.

amave mizniT (ase swamda bevrs) Seiqmna semk-i. es iyo axali etapi saqarTvelos ebraelobis istoriaSi da pirveli mcdeloba erTi mizniT ga-erTianebisa. Tumca, unda iTqvas, rom dasaxuli programa Zalian farTo iyo da misi ganxorcieleba Tavidanve eWvs badebda. ZiriTadi mainc saqarTveloSi darCenili ebraelobis daxmareba unda yofiliyo.

samwuxarod, semk-ma dasaxuli mizne-bis mxolod populisturi mxare airCia, saqarTveloSi darCenili ebraeloba mZime realobasTan pirispir, marto aR-moCnda da misi ZiriTadi mxsneli join-Ti darCa. 1997 wels ,,xesed eliahus,~ xolo 2003 wels joinTis daxmarebiT beiT ieudis gaxsniT, kidev erTi nabiji

gadaidga ebrauli Temis Camosayali-beblad.

saqarTveloSi, joinTSi Cemi moR-vaweobis periodSi Aam gazeTis _ `menora~-s _ furclebze erT-erT in-terviuSi, aseTi SekiTxva damisves:

_ Tu SeiZleba CaiTvalos, rom saqarTveloSi aris ebrauli Temi?

Cemi pasuxi aseTi iyo:_ Temis arseboba ar niSnavs iyos

ramdenime ebrauli organizacia, ro-melnic ucxouri ebrauli organiza-ciebis dafinansebiT moqmedeben. Temis yofis raoba da Rirseba ganisazRvreba imiT, Tu mas ZaluZs martos, damouki-

deblad (gaerTianebuli xelmZRvane-lobiT) saqmianobdes da exmarebodes gaWirvebulT, Tems saWirboroto sa-kiTxebis gadawyvetaSi. Temis winaSe wa-moWrili problemebis Sesruleba ki im SemTxvevaSi SeiZleba, Tu gaerTianeba TviTdafinansebas SesZlebs.

samwuxaroa, rom es garemoeba aR-moCnda Tbilisis ebraul TemSi dRes Seqmnili krizisis _ beiT ieudis da-xurvis safuZveli. Tumca, amas arc erTi mxare ar aRiarebs.

ebrauli saxlis daxurva, sruli da Seuryeveli rezultatia im daugegmavi moqmedebisa, romelic saqarTveloSi

mcxovrebma ebraelobam da semk-ma air-Cia.

imis Pfiqri, rom amerikeli ebraelo-ba da joinTi mudmivad daafinansebs saqarTveloSi darCenili ebraelobis kulturul, socialur da religiur programebs, sruli iluzia iyo da aris.

joinTis mier beiT ieudis daxur-va gafrTxilebaa, uSiSroebis sakiTxi ki mxolod sababi. ratom unda viyoT Cven _ joinTi _ valdebuli Tqveni Temis mimarT, Tu Tqven, saqarTvelos ebraelobas da kongress, ar gawuxebT saqarTveloSi mcxovrebi moxucebis, xelmokle adamianebis bedi?

DdRes aris istoriuli momenti da Sansi saqarTvelos ebraelobam da kong-resma Tavs idos pasuxismgebloba Seqm-nil mdgomareobaze da gaerTiandes am miznis irgvliv.

ar SeiZleba saqarTvelos ebrauli Temis religiur, socialur, kultu-rul moTxovnilebaTa dakmayofilebis movaleoba mxolod amerikel ebraelo-bas davakisroT. Aes ar aris gamarTlebu-li arc zneobrivad da arc _ iuridiu-lad. xolo is, vinc am saqmis Zalismi-erad gadaWras cdilobs, did Secdomas sCadis (iqneb, aseve moiqcnen sxva SemTx-vevaSic!).

imisaTvis, rom joinTTan moxdes SeTanxmeba, saWiroa molaparakebis saSualebiT dadgindes: xelmZRvaneli jgufi, romelsac eqneba moraluri uf-leba joinTTan erTad Seqmnas komisia mdgomareobis Sesacvlelad. vfiqrob, rom swored aseTi nabiji Seacvlevinebs joinTis xelmZRvanelobas gadawyveti-lebas.

Mmwams, rom saqarTvelos ebraeloba-Si arian adamianebi, romelnic SeZleben TavianTi sazogadoebrivi, politikuri gamocdilebiT, ekonomiuri SesaZleb-lobebiT iTavon es saqme.

ismis kiTxva, dadga Tu ara es dro? saqarTvelos ebraelobas dRes aqvs SesaZlebloba integrireba moaxdinos ebraul saqmianobaSi da SeuerTdes sa-erTo ebraul moZraobas `am israel axraim ze le ze~ da srulad ganaxorci-elos yvelaze sapasuxismgeblo nawilis _ `al Taxlixceni beeT zikna~-s `nu mi-matoveb siberis pirs~ Sesruleba.

gamCeni RmerTi iyos kargi saqmis mfarveli da Cven _ Semsrulebelni!

anunu mimatoveb siberis pirs!

baiT ieudi

redaqtoris minaweri: menaxem elazars (aqoSvils) `menoras~ mki-Txvelis winaSe warsdgena ar sWirdeba, magram axali Taobis gasagon-ad mainc minda oriod sityva vTqva masze:

joinTis warmomadgenloba saqarTveloSi menaxem elazarma gaxs-na. aq misi yoveli dRe gamsWvaluli gaxldaT saqarTvelos ebraelo-baze zrunviT, mas Secnobili hqonda Tavisi yoveli nabijis mniSv-neloba da moqmedebda mxolod Temis interesebidan gamomdinare. iRvwoda uSurvelad, sufTa guliT. `menorasaTvis~ gamogzavnili werilis ani da hoec xom saqarTvelos ebraelobis sazogadoebrivi azrovnebis swored warmarTvaa. mas uyvars Cveni ebraeloba da es siy-varuli alaparakebs simarTles, romlis gagonebac im populistur aliaqoTSi aprilSi rom daatriales saqarTvelos ebraelobaSi, mis momwyobT ar ewadaT. arada, iTqva yuradsaRebi simarTle – maikl Stainerma CemTan satelefono saubarSi ar damala, Tu ra SeiZleboda yofiliyo saTemo saxlis daxurvis mizezi. CvenSi ki mainc, rogorc menaxem elazari wers, Zalismieri meTodiT cdilobdnen problemis gadaWras. am garemoebam ki TvalnaTeli gaxada: liderobis preten-ziis mqone adamianTa sazogadoebrivi azrovneba sagrZnoblad Ca-morCeba Tanamedrove, gnebavT, zogadebraul azrovnebas.

menaxem elazari saubrobs ssr kavSiris yofil respublikebSi Seqmnil ebraelTa kongresebze (ukrainis, ruseTis, yazaxeTis ebra-elTa kongresebi da a.S.) da aRniSnavs Temis problemebs joinTTan erTad isini uvliano. savsebiT swori mosazrebaa, magram saqarTvel-os ebraelTa msoflio kongresTan dakavSirebiT gamoTqmul sayved-urs ver gaviziareb: ukrainis, ruseTis, Tu sxva qveynebis kongresebi regionaluri organizaciebia da isini swored joinTTan xelixel Cakidebulni agvareben saTemo sakiTxebs. semk-i ki regionaluri organizacia ar aris. semk-i ara erTi, ramdenime qveynis — sam kon-tinentze mcxovreb qarTvel ebraelobas aerTianebs. im sakiTxis da-debiTad gadawyveta, razec menaxem elazari wers, ruseTis, ukrainis, moldaveTis, Tu sxva saxelmwifoebSi Seqmnili kongresebis analogi-urad saqarTveloSi Seqmnili regionaluri kongresis prerogativa iqneboda, magram, Cvenda samwuxarod, saqarTveloSi jerjerobiT ar aRmoCndnen adamianebi, romlebsac survili eqnebodaT, msgavsad rabinoviCebisa, mirelaSvilebisa, maSkeviCebisa, Tu gusinskebisa, Ta-vianTi monapovaris erTi nawili xalxisTvis moexmarebinaT. me imedi maqvs, aseTi adamianebi saqarTveloSic male gamoCndebian.

ebrauli saTemo saxlis Seqmnis pirvel etapze semk-ma Tavisi finansuri wvlili Seitana mis dafinansebaSi da drodadro dResac cdilobs Tundac mcire yuradReba ar moaklos saqarTvelos ebra-ul organizaciebs, maTs Soris ebraul saxlsac. xolo xelmokleT da uqonelT igi dResac Svelis yoveli SabaTis Rirseulad migebebaSi. semk-is gamoisobiT dRes TbilisSi arcerTi ebrauli ojaxi dazaf-ruli ar elodeba SabaTis SemobrZanebas ojaxi riT davapuroo.

erTob sayuradReboa menaxem elazaris Sexseneba Temis raobi-

sa. rasakvirvelia, yovelma Temma Tavad unda mouaros Tavis prob-lemebs. ase cxovrobdnen Cveni winaprebi. isini ara mxolod Temis winaSe wamoWril gasaWirs agvarebdnen, sxvebsac uwevdnen seriozul finansur daxmarebas. me ara vgoneb, bolSevizmis epoqaSi ufro ioli iyo Temis (sxva Temebisac ki!) miswrafebebis dakmayofileba, vidre es dRes aris.bevri Cveni axali, Tu Zveli Taobis biznesmenis, gnebavT erovnuli, gnebavT religiuri meoba riT aris naklebi vinme ioseb milerisa, Tu gabriel algemanis meobaze? mTavari mondomebaa. mTa-varia gaazrebuli moqmedeba da ara iseTi populisturi aliaqoTi, rogoric aprilSi da maisis damdegs moewyo saqarTveloSi – prob-lemis Zalismieri meTodebiT, `miwoliT~ gadaWris mcdeloba.

amis dadastureba gaxldaT ebraul saxlTan solidarobis komi-tetis mier 16 aprils beiT qneseTSi gamarTuli aqcia, sadac yvela-feri gakeTda ara ise, rogorc unda gakeTebuliyo, aramed piruku.

am aqciis erT-erTi organizatori acxadebs:_ Seswavlil iqnas, Tu rogor moxvda Tbilisis ebrauli Temi-

saTvis naCuqari saxli aSS joinTis balansze.mis am SekiTxvas im saRamos veravin upasuxebda, garda erTi ada-

mianisa. is ki sdumda. arada, is iyo joinTis warmomadgenlobis xe-lmZRvaneli maSin, roca ebrauli saxli eqspluataciaSi Sevida. dRes ki ebrauli saxlis gadarCenis komitetis xelmZRvanelia. SekiTxva dResac pasuxgaucemelia. arada, unda Tqmuliyo SekiTxva iyo popu-listuri, Tu joinTia aseTi veragi? mas rom am SekiTxvaze pasuxi ga-eca, yvelaferi uceb gaxdeboda cxadi, es krebac ar gaimarTeboda da populizmiT verc qulebs daiwerdnen.

meore organizatori populisturi aurzaurisa acxadebs: _ joinTs vacaloT pirvel maisamde, Tu pirvel maisamde saxls

ar dagvibrunebs, 4 maiss dRis 12 saaTze Cven yvela erTad SevalT im saxlSi. yvelani moxvalT ojaxebiT, megobrebiT, aRtkinebiT!

da kidev:_ aSer ostrinma ki weros da ikiTxos, ramdenic unda!mesame:_ sisxli daiRvreba, usaTuod daiRvreba sisxli, Cven am saxls

usisxlod ar davTmobT. imaT kuboebs waiReben aqedan!(am adamianTa gvarebs sagangebod ar vasaxeleb -- CemTvis mTavari

am adamianTa mxileba, kritika ki ar aris, tendencias miviCnev samar-cxvinod, Temis Rirsebis damamcireblad, xolo Tu vinmes eWvi See-pareba moyvanili citatebis sizusteSi, SegviZlia SevaxsenoT, rom arsebobs saRamos videoCanaweri DVD diskis saxiT).

erTi Rirseuli biznesmeni, saqmiani sityvis gasagonad rom movi-da, adgilidan dgeba:

_ ara, Zmao, es saqme ase ar gamova! – da darbazs tovebs.5 maiss ki gamoacxades joinTi davaCoqeT, saxli or kviraSi gaixs-

nebao. xuTi kvirac gavida.

Page 5: „МЕНОРА` (sivani) ЕВРЕЙСКАЯ ГАЗЕТА В ГРУЗИИ 9-10 …

m e n o r a 5ivnisi (sivani), #11 2008 w.

qarTveli ebraeloba Sin da gareT

qarTveli ebraeloba Sin da gareT

qarTveli ebraeloba Sin da gareT

qarTveli ebraeloba Sin da gareT

qarTveli ebraeloba Sin da gareT

_ revaz ismailis Zev, 2008 wels imunofiziologi-is instituts daarsebidan 15 weli Seusrulda. risi gakeTeba moaswariT am xnis manZilze?

_ yalbi morcxvobis gareSe unda ganvacxado, rom bevri ram movaswariT! dRes imunofiz-iologiis instituti gaxlavT XXI saukunis mowinave teq-nologiebiT da Tanamedrove aRWurvilobiT gamorCeuli unikaluri samecniero-praq-tikuli, saswavlo da sam-kurnalo dawesebuleba, sadac muSaoben wamyvani mecnierebi _ akademikosebi, profesore-bi, mecnierebis doqtorebi da kandidatebi. TiToeul maT-gans gaaCnia saerTaSoriso serTifikati da mravalwliani samecniero da klinikuri moR-vaweobis gamocdileba. insti-tutSi tardeba fundamenturi gamokvlevani imunuri sistemis fiziologiis, molekuluri da klinikuri imunologiis, neirofiziologiis, imunore-abilitologiis, ujredo-vani teqnologiebis sferoSi. swored aq muSavdeba diag-nostikuri da samkurnalo programebi. sxvadasxva auto-imunuri, imunodeficituri, alergiuli, kanis daavadebe-bis, asTmis winaaRmdeg sabr-Zolvelad. instituts mini-Webuli aqvs prestiJuli pro-fesiuli jildo `profesia _ cxovreba.~

institutis bazaze gan-Tavsebulia mravalprofiluri evropuli saprofesoro klini-ka, erT-erTi wamyvani klinika ruseTsa da mTel postsabWoTa

sivrceSi. aqvea specializireb-uli laboratoria `evrolabi~, sadac tardeba 850 yvela saxis gamokvleva. Cvens frTebqveS muSaobs ruseTis xalxTa mego-brobis universitetis aler-gologiisa da imunologiis kaTedra, romelsac me vxelmZR-

vanelob. mimaCnia, rom ruseTSi Tqven Znelad Tu naxavT meore kaTedras, sadac erTdroulad 6 profesori muSaobdes. am profesionalebs Soris gansa-kuTrebiT gamovyofdi tatiana aleqsandres asul slavianska-ias _ Cems moadgiles insti-

tutSi. igi cnobili mecnieria ara marto ruseTSi, aramed mis farglebs gareTac. qalbato-ni tatiana imunopaTologiis msoflio organizaciisa da dsT-s alergologTa da imu-nologTa kavSiris generaluri mdivania. mis garda aRniSvnis Rirsni arian Cveni sxva profe-sorebic _ irina petres asuli balmasova, irina vadimis asuli nesterova, dali SoTas asuli maWaraZe, ala mixeilis asuli borisova.

institutis bazaze saqmi-anobs sadoqtoro da sakan-didato disertaciebis dam-cveli specializirebuli sadisertacio sabWo (aler-gologiis da imunologiis spe-cialoba). CvenTan aqtiurad muSaobs agreTve sami saerTa-Soriso organizacia _ imu-nopaTologiis msoflio orga-nizacia, dsT-s alergologTa da imunologTa kavSiri da dsT-s qveynebis fiziologiuri sazogadoebebis kavSiri. maTi ofisebi Cvens institutSia ganTavsebuli. amas garda, Cven gamovcemT xuT wamyvan samec-niero Jurnals, romelTagan sami (`alergologia da imuno-logia~, `asTma~, `International journal on immunorehabilitation~) CarTulia BAK-is im CamonaTvalSi, romelic rekomendirebul-ni arian sadisertacio naS-romebis gamosaqveyneblad. rusul da inglisur enebze gamoicema `Journal of the world allergy organization Russian edi-tion,~ da `International jour-nal on immunorehabilitation.~ redaqcia am Jurnalebisa, agreTve referatiuli Jur-nalebisa `РЖ винити Ран-imunofiziologia, imunoreabi-litologia. klinikuri imu-nologia da alergologia~ aseve ganTavsebulia imunofiz-iologiis institutSi da me var

maTi mTavari redaqtori.ase rom, Cven SevZeliT

institutis kedlebSi Segvekriba praqtikuli samamu-lo mecnierebis mTeli naRebi, yvela, vinc ki alergologiisa da imunologiis problemebi-Taa dakavebuli.

Cveni saqmianobis erT-erT umTavres mimarTulebas war-moadgens zogierTi mZime daa-vadebis mkurnalobis XXI sau-kunis axali teqnologiebis SemuSaveba. mxedvelobaSi is daavadebani maqvs, romelsac imunuri darRvevebi iwvevs. meore mimarTulebas aler-gologiis diagnostikis axali meTodebis SemuSaveba war-moadgens. instituti aqtiurad muSaobs agreTve eqsperimen-tuli gamokvlevebis sferoSi, romelTa mizania lulovani ujredebis klinikur praqtika-Si gamoyeneba. amave dros, Cveni instituti pioneria medicinis mecnierebis im sruliad axali mimarTulebisa, rogoricaa imunoreabilitologia, Cveni institutis kedlebSi rom Caisaxa. diax, Cven SevZeliT SeTavazeba imunuri sistemis darRvevis mqone avadmyofe-bis etapobrivi mkurnalobisa, rogorc klinikur, ise sanato-riul-sakurorto da ambula-toriul pirobebSi.

institutSi tardeba fun-damenturi gamokvlevani imunofiziologiis dargSi, vikvlevT mravali daavade-bis ganviTarebis meqanizmebs. ase magaliTad, klinikuri imunologiis dargSi Cvens SeTavazebas warmoadgens imu-nomodulatorebis (es is niv-Tierebani gaxlavT, romlebic zemoqmedeben imunuri sistemis muSaobaze) pirveli klas-ifikacia. Cven yvelas vaCveneT diferenciuli diagnosti-

revaz sefiaSviliimunofiziologiis instituti am nomris gmiri

institutis direqtori _ revaz ismailis Ze sefiaSvili. medicinis mecnierebaTa doqtori, profesori, saqarTvelos mecnierebaTa akademiis akademikosi, imunofiziologiis institu-tis direqtori, ruseTis xalxTa megobrobis universitetis alergologiisa da imunologiis kaTedris gamge, imunopaTologiis msoflio organizaciis prezidenti, dsT-s alergologTa da imunologTa kavSiris prezidenti, mTavari redaqtori Jurnalebisa `alergia da imunolo-gia~, `International journal on ummunorehabilitation,~ `imunofiziologia, imunoreabilitologia. klinikuri alergologia da imunologia,~ `asTma,~ `Journal of the world allergy organization, Russian edition,~ arsebuli sadoqtoro da sakandidato xarisxebis mimniWebeli sadisertacio sabWos Tavmjdomare (alergologiis da imunologiis dargSi), dsT-s qveynebis fiziologiuri sazogadoebebis sabWos vice-prezidenti. dajildoebulia Rirsebis ordeniT. avtoria 350-ze meti samecniero naSromisa, romlebic eZRvneba imunuri sistemis fiziologiis, imunoreabil-itologiis, klinikuri imunologiisa da neiroimunofiziologiis problematikas.

daibada 1955 wlis 24 ianvars quTaisSi, saqarTvelos erT-erT ulamazes qalaqSi. daamTavra krasnodaris samedicino universiteti. 33 wlisa mecnierebaTa doqtori gaxda, 43-is _ profe-sori, 44-isa ki _ saqarTvelos mecnierebaTa akademiis yvelaze axalgazrda akademikosi. zemoT CamoTvlilTa garda, igi xelmZRvanelia saqarTvelos mecnierebaTa akademiis alergologiisa, asTmisa da klinikuri imunologiis im institutisa, wyaltuboSi rom mdebareobs. r.i. sefiaS-vili arCeulia krasnodarisa da novosibirskis samedicino institutebis, rostovis, alma-aTisa da Tbilisis samedicino universitetebis sapatio profesorad. aris amerikuli kolejis da alergologiis, asTmis da imunologiis amerikuli akademiis, alergologiisa da klini-kuri imunologiis evropuli akademiis sapatio wevri. 2002 wlidan gvevlineba janmrTelobis dacvis msoflio organizaciis eqspertad.

Tavisuflad flobs rusul, qarTul da inglisur enebs. SekiTxvaze, Tu ra hobi gaaCnia, erTgvari mobodiSebiT pasuxobs: `usaqmod yofna erTi wuTiTac ar SemiZlia. Cemi hobi Cemi samuSaoa, imis keTebaa, rasac adamianebisTvis, marTlac, rom faseuli Sedegi moaqvs.~

bavSvobaSi batoni revazi, iseve, rogorc imdroindeli yvela mozardi, kosmonavtobaze an milicionerobaze ocnebobda. mere iuristoba mounda. ai, 15 wlis asakSi ki medicinisaken gau-wia gulma. amaSi Tavisi wvlili dedam Seitana, romelic medda iyo da ocnebobda vaJiSvilebi eqimebad exila. asec moxda: samive vaJi medikosi gaxda, aqedan erTi _ akademikosi, ori ki _ profesori. magram arCeuli profesiisadmi namdvili siyvaruli da ltolva baton revazs mxolod mesame kursis studentobisas gauRvivda, rodesac araCveulebriv pedagogs _ profe-sor r.b. cinkalovskis Sexvda. mis meore maswavleblad ki, ukve moskovSi akademikosi rem viq-toris Ze petrovi iqca. `am adamianebma udidesi roli iTamaSes Cems mecnierad CamoyalibebaSi, _ acxadebs batoni revazi. maT STaminerges mecnierebis siyvaruli. mravali wlis manZilze Cven erTad vagrZelebdiT mecnierul kvlevas. samwuxarod, rostislav borisis Ze dRes aRaraa cocxali.~

yovelive progresuli, rogorc wesi, fundamenturi mecnierebisa da klinikuri praqti-kis Serwymisas ibadeba. maTi urTierTzemoqmedebisas xom izrdeba avadmyofTa mkurnalobis xarisxi. dResdReobiT ukve `gadadebul~ avadmyofTa Zalian didi raodenobis gadarCena xerxdeba. statistikis bolo monacemebiT ki sicocxlis xangrZlivobac izrdeba. akademikos r.i. sefiaSvilis xelmZRvanelobiT ai ukve 15 welze metia, rac imunofiziologiis institutSi warmatebiT xorcieldeba rogorc fundamenturi, ise klinikuri gamokvlevani.

me-6 gv.

Page 6: „МЕНОРА` (sivani) ЕВРЕЙСКАЯ ГАЗЕТА В ГРУЗИИ 9-10 …

m e n o r a6 ivnisi (sivani), #11 2008 w.

golda meiri

wina TveebSi naCvevi cxovreba maiss Tan gahyva. iseTi SegrZneba gvqonda, TiTqos erTi dRe ors itevda. yoveli saaTi usasrulod grZeldeboda, zafxuli dge-boda, sicxeebi daiWira, mec ise moviqeci, rogorc sxvebi irje-bodnen: Zalian saWiro sagnebs, is, rac TavSesafarSi dagvWird-eboda, erTad movuyare Tavi, erT tomaraSi movaqcie da ise davdgi, gangaSis gamocxadebisTanave rom wamevlo xeli, erT oTaxSi fanjrebs qsovilebi avafare, rom Suqi ar gasuliyo. sarasa da bavSvebis mosanaxuleblad revivims wavedi. Sevcqerodi CemTvis dabadebidanve nacnobi kibuci raoden mSvidad emzade-boda arabTa TavdasxmisaTvis. am Tavdasxmas ki SeiZleboda kibuci nangrevebad eqcia.

saaTi wikwikebda, Cven ki velodiT, velodiT.

sxva samzadisic iyo, saSineli samzadisi, magram igi gasaidum-loebuli gaxldaT.

mTel qveyanaSi parkebi akurTxes. iqneb, masiur sasa-flao dagvWirdeso. sastum-roebi gamovaTavisufleT, rad-gan pirveli daxmarebis punqte-bad gamogvadgeboda, gavamza-deT xeluxlebeli maragi im SemTxvevisTvis, Tu mosaxleobis centralizebuli momarageba gaxdeboda saWiro, wamlebi, gad-asaxvevi masalebi, sakaceebi ukve miviReT da davanawileT, magram mTavari mainc saomari moq-medebisaTvis mzadeba gaxldaT. yoveli israeleli ukve Caswvda, rom aravin iyo Cveni mSveleli _ mxolod sakuTari Tavis imedi unda gvqonoda da mxolod gama-

rjvebaze unda gvefiqra. im dReebze rom vfiqrob, pirveli, rac magondeba, es aris saocari erTianoba da mizanswrafulo-ba. swored am Tvisebebma erTi patara Temi, romelic Znelad itanda yovelgvar ekonomikur, politikursa Tu socialur usiamovnebebs, ramdenime dReSi ornaxevar milion ebraelad aqcia. da yoveli maTgani, yoveli israeleli grZnobda pirad pasuxismgeblobas israelis gad-asarCenad. yovelma israelelma icoda, rom Cvenma mterma Sehfica yoveli Cvenganis mospoba.

ase rom, Cvens winaSe sakiTxi ar idga ise, rogorc dgas xolme zogierTi saxelmwifos winaSe _ iqneb, am gardauval omSi rac SeiZleba naklebad davzaral-

deTo. ara, Cvens winaSe sikvdil-sicocxlis sakiTxi idga, mxolod gamarjveba gvaZlevda arsebobis saSualebas. mTeli qveyana erT ojaxad iqca. da am ojaxs gadau-wyvetia: arc erTi nabiji ukan! sadRac gaqra, cam Caylapa Tu miwam yvela uTanxmoeba, rac Cvens Soris arsebobda. molodinis, kvireebis ganmavlobaSi arc erT ebraels ar dautovebia israeli. golanis maRlobTa irgvliv gan-lagebuli ebrauli soflebidan arc erT dedas ar dauvlia xeli Tavisi SvilisTvis da arsad ar wauyvania, Svili mainc gadavarCi-noo. hitleruli sakoncentracio banakebis arc erT yofil tyves ar uTqvams: me isedac bevri gada-vitane da sakmarisiao. ramdenma maTganma dahkarga Svili amgvar

banakebSi? ucxoeTis qveynebSi saqmeebze gamgzavrebuli asobiT israeleli Sin mobrunda, Tumca, aravis gamoucxadebia dabrun-diTo. isini dabrundnen imitom, rom gansacdelis Jams TavianT samSobloSi unda yofiliyvnen.

ufro metic _ msoflios ebraeloba xedavda, raoden safrTxeSi viyaviT, xedavda, rogor migvatova yvelam, rogor gvaqcies zurgi. da iqneb, pirveladac ki Cavarda sagonebelSi: israelma, rogorc saxelmwifom rom arse-boba Sewyvitos, ra gveSveleba? am kiTxvas mxolod erT, erTad-erT pasuxs miageben: Tu israeli moispoba, dedamiwis zurgze verc erTi ebraeli veRar igrZnobs Tavisuflebas. omis Semdeg, ufro swored omis bolo dReebSi ameri-kis SeerTebul StatebSi gavfrin-di, raTa gamovsuliyavi uzarmazar mitingze, romelic medison skver gardenSi ebraulma organiza-ciam moawyo. aSS-Si programa ise Semidgines, rom Zalian cota dro mqonda, erT wuTsac ver viclidi.

gverdiT aravin dagvidgaisraeli Seqmnis dRidan araerTxel yofila agresiis obieqti. saxelmwifo araerTxel mdgara Zlieri safrTxis winaSe. golda meiris wignis winamdebare nakveTi mogviTxrobs swored imaze 1967 wels, Tu ra safrTxes umzadebdnen arabuli qveynebi israels, da imazec, ebraulma azrma Tu rogor gadaarCina saxelmwifo.

(gagrZeleba.dasawyisi # 9, 10)

kis SesaZleblobani, agreTve gamoyeneba sxvadasxva imuno-modulatorisa im daavadebe-bis mkurnalobisas, romelsac iwvevs imunuri sistemis muSao-bis darRveva. instituti lide-ria asTmis diagnostikisa da mkurnalobis problematika-Sic. am dargSi Cven sakuTari saavtoro meTodika gvaqvs. aqtiurad vikvlevT aler-giebisa da imunodeficite-bis mkurnalobis Tanamedrove meTodebs. did warmatebebs mivaRwieT perpesovirusuli infeqciebis mkurnalobaSi.

k. _ bevri medikosi wuwun-ebs imis gamo, rom ruseTSi Zalze nela viTardeba fun-damenturi gamokvlevani. kategoriuladac ki acxade-ben: dResdReobiT ruseTSi ar arsebobs SesaZlebloba fundamenturi mecnierebis winsvlisaTvis. amis miuxeda-vad, Tqveni instituti amas axerxebs! gagviziareT Tqveni gamocdileba.

_ iciT, kacma rom Tqvas, yvela didi saqme Zalze Znelad keTdeba. magram Tu adamiani erTgulia Tavisi mowodebisa, igi aucileblad miaRwevs war-matebas.

ise, Tu gulwrfelni viq-nebiT, ruseTSi fundamenturi mecnierebis warmatebani arc ise bevria. da yovelive es pirdapir kavSirSia mecniereb-is dafinansebasTan. marTalia, ruseTSi adrec SeiniSneboda problemebi fundamenturi kvlevebis dafinansebaSi, magram axla gamoCnda didi SesaZleblobani mecnierebis gasaviTareblad.

k. _ Tqven saubrob-diT institutis aqti-ur TanamSromlobaze msoflios samecniero TanamegobrobasTan. Tu SeiZleba, ufro dawvrilebiT gviambeT am kavSirebze.

_ imunofiziologi-is instituti axorcie-lebs erTobliv samecniero proeqtebs mTeli msoflios umsxviles universitetebTan da samecniero-kvleviT cen-trebTan. institutis part-niorTa Sorisaa botezdes janmrTelobis nacionaluri

instituti (aSS), harvardis, vaSingtonis, los-anjelesis da Carlstonis (aSS), oqs-fordis (didi britaneTi),

ciurixis (Sveicaria), gentis (belgia), bergenis (norvegia), ierusalimis (israeli), sid-neis (avstralia), romis (ita-lia) universitetebi.

mTel msoflioSi cnobili mecnierebi Cveni mowveviT ara erTxel Camosulan moskovSi rogorc erToblivi kvleve-bis Casatareblad, ise leqcie-bis wasakiTxad. maT Soris SeiZleba aRvniSnoT nobelis premiis laureatebi, pro-fesorebi r. cirkernageli Sveicariidan da p. doxerti avstraliidan, agreTve pro-fesorebi a. kaplani (aSS), v. kanonika (italia), k. kate-larisi (avstralia), a. friu (didi britaneTi), l. dubaski (aSS), k. baena-kognani (argen-tina), n. xaltaeva (Sveicaria), s. romagnani (italia). am siis gagrZeleba usasrulobamde SeiZleba. aqve xazgasmiT unda aRvniSno, rom isini ara marto mTel msoflioSi cnobili mec-nierebi arian, aramed wamyvani saerTaSoriso organizaciebis liderebic, iseTebisa, rogor-

icaa janmrTelobis dacvis msoflio organizacia, aler-gologiis msoflio organiza-cia, alergologiis da klini-

kuri imunologiis evropuli akademia, asTmis msoflio asociacia, alergologiis, asTmisa da imunologiis amer-ikuli akademia, alergologi-is, asTmisa da imunologiis amerikuli koleji, imunolo-giuli sazogadoebebis saer-TaSoriso kavSiri, imunolo-giuri sazogadoebebis evro-puli federacia, klinikuri imunologiis sazogadoebebis saerTaSoriso federacia da mravali sxva.

garda amisa, Cveni mecniere-bi (profesorebi da axalgaz-rda mkvlevarebi) Tavad miemg-zavrebian sapasuxo vizite-biT maTTan saerTo kvlevebis gasagrZeleblad da leqciebis wasakiTxad.

institutis egidiT ukve Catarda 30-ze meti msoflio, evropisa da erovnuli samec-niero forumi. ase magaliTad, 2001 wels moskovSi Catarda asTmisadmi miZRvnili msof-lio forumi, 2003 wels sankt-peterburgSi aseve asTmisadmi miZRvnili msoflio kongresi,

xolo 2004 da 2007 wlebSi moskovma umaspinZla imunopa-Tologiisa da alergiis msof-lio kongresis monawileebs.

wels imunopaTologiisa da alergiis msoflio kongresze Cveni qveynis dedaqalaqSi msoflios 84 qveynidan 3000-ze meti monawile Camovida. minda aRvniSno, rom Cveni instituti mTavari iniciatori da orga-nizatoria ukanasknel wlebSi ruseTsa da dsT-s qveyneb-Si alergologiisa da imu-nologiis dargSi Catarebuli samecniero RonisZiebebis umravlesobisa. yovelive es ki imis mauwyebelia, rom imu-nofiziologiis instituti msoflioSi am dargis erT-er-Ti wamyvani institutia.

k. _ SeiZleba zemoTqmu-lidan imis daskvna, rom ara marto Tqveni instituti, aramed mTlianad ruse-Tis mecnierebac mowinave poziciebze imyofeba imunuri sistemis kvlevis dargSi?

_ ulaparakod. rodesac saubaria ruseTsa da dsT-s qveynebSi alergologiasa da imunologiaze, es yovelT-vis asocirdeba Cveni insti-tutis saqmianobasTanac. Cven

vamayobT Cveni miRwevebiTac da siamovnebiT vuziarebT maT kolegebs mTel msof-lioSi. mecnierebas erovneba ar gaaCnia! mimaCnia, rom mec-nierebis miRwevebi sruliad kacobriobas ekuTvnis. yvela samecniero miRweva msoflios nebismieri mecnierisTvis unda iqces xelmisawvdomad, raTa maTi nayofiT adamianeb-ma isargeblon. Cveni institu-tic da dsT-s alergologTa da imunologTa kavSiric, romelsac me vxelmZRvanelob, sazRvargareT samamulo mec-nierebis miRwevaTa propagan-dasa da danergvas emsaxureba. amas garda, Cven varT inicia-torebi dsT-s yvela qveyanaSi alergologTa da imunolog-Ta sazogadoebis Seqmnisa, romlebic Semdeg dsT-s alergologTa da imunolog-Ta kavSirSi gaerTiandnen. amas mohyva is, rom es kavSiri alergologTa da imunolog-Ta msoflio da evropis orga-nizaciebSi gawevrianda.

k. _ sainteresoa, piradad Tqven ra ufro gainteresebT, klinikuri Tu fundamenturi Ziebani?

_ me didi interesiT vmonawileob rogorc funda-mentur, ise klinikuri gamokv-levebSi. yovelTvis mainter-esebda da dResac mainteresebs Tundac ramdenime nabijiT win siaruli, mainteresebs imis gageba, imis gancda, Tu ris gakeTebas SevZlebT uaxloes momavalSi.

k. _ raze ocnebobT?_ minda, rom qveyanaSi

mSvidoba sufevdes, rom bavS-vebi janmrTelni izrde-bodnen, rom sixaruli iyos maTi Tanamgzavri. voc-nebob imaze, institutis yvela SemoqmedebiTi gegma ganxorcielebuliyos da gveamayebodes, rom am qveyana-Si vcxovrobT. es Zalze mniS-vnelovania! da kidev, vocnebob imaze, rom rac SeiZleba bevrma gamojanmrTelebulma adami-anma Tqvas ubraloze ubralo sityvebi: `gmadlobT, eqimo!~

`delovaia stolica~2007 w. #10

specialuri gamoSveba

r. sefiaSvili nobeliant mecnierebTanr. cinkernagelTan (marcxniv) da p. doxertisTan imunologTa msoflio kongresze rio-deJaneiroSi

(dasasruli)

Page 7: „МЕНОРА` (sivani) ЕВРЕЙСКАЯ ГАЗЕТА В ГРУЗИИ 9-10 …

m e n o r a 7ivnisi (sivani), #11 2008 w.

ÊÅÉÒÉÓ ÓÀÊÉÈáÀÅÉ ÈÀÅÉ „ÍÀÓÏ“ ÚÅÄËÀÆÄ ÃÉÃÉÀ ÈÏÒÉÓ 54 ÈÀÅÓ ÛÏÒÉÓ, ÌÀÓÛÉ 176 ×ÀÓÖØÉÀ (ßÉÍÀÃÀÃÄÁÀ). ÓÀÉÍÔÄÒÄÓÏÀ, ÒÏÌ ÈÄäÉËÉÌÛÉ , ÌÄ×Ä ÃÀÅÉÈÉÓ ×ÓÀËÌÖÍÛÉ, 119-Ä ×ÓÀËÌÖÍÉÝ ÀÓÄÅÄ 176 ßÉÍÀÃÀÃÄÁÀÓ ÛÄÉÝÀÅÓ, ÆÄÐÉÒ ÈÏÒÀÛÉ ÊÉ ÔÒÀØÔÀÔÉ "ÁÀÅÀ ÁÀÔÒÀÀ" ÚÅÄËÀÆÄ ÃÉÃÉ ÃÀ ÉÓÉÝ 176 ÂÅÄÒÃÓ ÌÏÉÝÀÅÓ.

ÄÒÈ-ÄÒÈÉ ÌÉÆÄÆÉ ÉÌÉÓÀ, ÈÖ ÒÀÔÏÌÀÀ ÄÓ ÈÀÅÉ ÀÓÄÈÉ ÃÉÃÉ, ÉÓÀÀ, ÒÏÌ ÌÀÓ ÛÀÁÖÚÏÈÉÓ – ÈÏÒÉÓ ÁÏÞÄÁÉÓ ÛÄÌÃÄ ÛÀÁÀÈÓ ÊÉÈáÖËÏÁÄÍ ÃÀ, ÀÌ ÃÙÄÓÈÀÍ ÀÓÄÈÉ ÓÉÀáËÏÅÉÓ ÂÀÌÏ ÀÖÝÉËÄÁÄËÉÀ ÂÀÍÓÀÊÖÈÒÄÁÉÈ ÂÀÍÉÌÓàÅÀËÏÓ ÄÁÒÀÄËÈÀ ÓÖËÄÁÉ ÈÏÒÉÓ ÓÉÔÚÅÄÁÉÈ.

ÒÀ ÈØÌÀ ÖÍÃÀ, ÓÖË ÝÏÔÀ áÍÉÓ ßÉÍÀÍÃÄËÉ ÃÙÄÓÀÓßÀÖËÉ „ÛÀÁÖÚÏÈÉ“ ÈÏÒÉÓ ÁÏÞÄÁÉÓ ÃÙÄ – ÄÁÒÀÄËÉ áÀËáÉÓ ÖÃÉÃÄÓÉ ÃÙÄÓÀÓßÀÖËÉÀ. ÀÌ ÃÙÉÓ ÂÀÒÄÛÄ, ÒÏÝÀ ÜÅÄÍ áÀËáÀà ÜÀÌÏÅÚÀËÉÁÃÉÈ, ÄÁÒÀÄËÄÁÉ ÅÄÒ ÉÀÒÓÄÁÄÁÃÍÄÍ. ÈÏÒÀ áÏÌ ÜÅÄÍÉ ÓÖËÉÀ ÃÀ ÌÉÓ ÂÀÒÄÛÄ ÅÄÒ ÛÄÅÞËÄÁÃÉÈ ÀÒÓÄÁÏÁÀÓ. áÀÍÃÀáÀÍ ÂÅÄÓÌÉÓ, ÒÏÌ ÜÅÄÍÓ, ÌÏÃÄÒÍÉÆÀÝÉÉÓ ÄÐÏØÀÛÉ" ÈÏÒÀÓÀÝ ÓàÉÒÃÄÁÀ, ÂÀÌÜÄÍÌÀ ÍÖ ØÍÀÓ, ÌÏÃÄÒÍÉÆÀÝÉÀ. ÀÓÄÈÉ áÌÄÁÉÓ ÂÀÓÀÁÀÈÉËÄÁËÀà ÌÉÍÃÀ ÄÒÈÉ ÉÓÔÏÒÉÀ ÂÉÀÌÁÏÈ: ÏÃÄÓÙÀÝ, ÀÒÝÈÖ ÉÓÄ ÃÉÃÉ

áÍÉÓ ßÉÍ ãÄÒ ÊÉÃÄÅ ÀÒ ÉÚÏ ×ÄáÓÀÝÌËÉÓ ×ÀÁÒÉÊÄÁÉ. ÅÉÓÀÝ ×ÄáÓÀÝÌÄËÉ ÓàÉÒÃÄÁÏÃÀ, áÀÒÀÆÓ ÖÊÅÄÈÀÅÃÀ.

ÄÒÈÌÀ ÄÁÒÀÄËÌÀ ÈÀÅÉÓÉ ÅÀÑÉ ÌÄßÀÙÄÓÈÀÍ ÌÉÉÚÅÀÍÀ ×ÄÓÀáÉÓÀÈÅÉÓ ÀáÀËÉ ×ÄáÓÀÝÌËÉÓ ÛÄÓÀÊÄÒÀÃ. ÁÉàÓ ×ÄáÓÀÝÌÄËÉ ÓÉÆÌÀÒÛÉ ÄËÀÍÃÄÁÏÃÀ ÃÀ ÖÊÅÄ ßÀÒÌÏÃÂÄÍÉËÉ äØÏÍÃÀ, ÒÏÂÏÒ ÜÀÉÝÌÄÅÃÀ ×ÄÓÀáÛÉ, ßÀÅÉÃÏÃÀ ÓÉÍÀÂÏÂÀÛÉ ÃÀ ÚÅÄËÀÓ ÂÀÀÊÅÉÒÅÄÁÃÀ ËÀÌÀÆÉ ×ÄáÓÀÝÌËÉÈ. ÉÂÉ ÞÀËÆÄ ÁÄÃÍÉÄ-ÒÉ ÉÚÏ, ÒÏÝÀ ÌÀÌÀÌ ÂÀÓÀÓÉÍãÀà ßÀÉÚÅÀÍÀ. ÌÀÒÈËÀÝ, ÛÄÓÀÍÉÛÍÀÅÉ ×ÄáÓÀÝÌÄËÉ ÂÀÌÏÅÉÃÀ, ÁÉàÌÀ ÌÏÉÆÏÌÀ ÉÓÉÍÉ ÃÀ ÀÙÌÏÜÍÃÀ, ÒÏÌ ÌÀÒãÅÄÍÀ ÆÖÓÔÀà äØÏÍÃÀ, ÌÀÒÝáÄÍÀ ÊÉ ÉÌÃÄÍÀà ÐÀÔÀÒÀ ÉÚÏ, ÒÏÌ ÅÄÒÝ ÊÉ ÉÝÌÄÅÃÀ. ÌÄßÀÙÄÌ ÃÀÂÒÞÄËÄÁÀ ÓÝÀÃÀ, ÌÀÂÒÀÌ ÀÒÀ×ÄÒÉ ÂÀÌÏÖÅÉÃÀ. ÀáËÉÓ ÛÄÊÄÒÅÀ ÂÀáÃÀ ÓÀàÉÒÏ, ÌÀÂÒÀÌ ÖÊÅÄ ×ÄÓÀáÉÓÈÅÉÓ ÀÙÀÒ ÄÓßÒÄÁÏÃÀ. ÁÉàÓ ÉÓÔÄÒÉÊÀ ÃÀÄÌÀÒÈÀ, ÌÉÓÉ ÚÅÄËÀ ÏÝÍÄÁÀ áÖáÖËÀÓÀÅÉÈ ÃÀÉÍÂÒÀ. ÌÀÌÀ ÌÄßÀÙÄÓ ÄáÅÄßÄÁÏÃÀ, ÉØÍÄÁ ÒÀÉÌÄÓ ÌÏ×ÉØÒÄÁÀ ÛÄÉÞËÄÁÀÏ. ÖÝÄÁ ÌÄßÀÙÄÌ ÂÀáÀÒÄÁÖËÌÀ ßÀÌÏÉÞÀáÀ: „ÖÍÃÀ ÌÏÅÀàÒÀÈ ÝÄÒÉ

ÈÉÈÉ, ÒÏÌÄËÉÝ ÖÛËÉÓ“. ÀØ ÖÊÅÄ ÌÀÌÀ ÂÀÍÒÉÓáÃÀ ÃÀ ÃÀÖÚÅÉÒÀ: „ÂÀÃÀÒÄÖËÆÄ ÂÀÃÀÒÄÖËÉ áÀÒ!“.

×ÄáÓÀÝÌÄËÉ ÖÍÃÀ ÌÏÄÒÂÏÓ ×ÄáÓ ÃÀ ÀÒÀ ×ÄáÉ - ÌÀÓ. ÀÓÄÅÄ ÀÒÉÀÍ ÉÓÉÍÉÝ, ÅÉÍÝ ÝÃÉËÏÁÓ ÈÏÒÉÓ ÊÀÍÏÍÄÁÉ ÜÅÄÍÓ ÈÀÏÁÀÓ ÌÏÀÒÂÏÍ: ÀØ ÜÀÌÏÅÀàÒÀÈ, ÉØ ÛÄÅÝÅÀËÏÈ, ÂÀÌÜÄÍÌÀ ÍÖ ØÍÀÓ. ÜÀÌÏÅÀàÒÀÈ, ÛÄÅÀÓßÏÒÏÈ, ÛÄÅÝÅÀËÏÈ ÜÅÄÍÉ ÓÖËÄÁÉ. ÄÓ „àÊÅÉÀÍÄÁÉ“ ÉÌ ÌÄßÀÙÄÓ äÂÅÀÍÀÍ. ÄÓ ÀÒÀÀ ÄÁÒÀÖËÉ ÂÆÀ.

ÌÀÍÀÌ, ÓÀÍÀÌ ÄÁÒÀÄËÄÁÓ ÌÉÓÝÄÌÃÀ, ÂÀÌÜÄÍÌÀ ÈÏÒÀ ÓáÅÀ áÀËáÄÁÓ ÛÄÓÈÀÅÀÆÀ. ÚÅÄËÀ ÄÊÉÈáÄÁÏÃÀ, ÈÖ ÒÀ ÄßÄÒÀ ÌÀÓÛÉ. ÂÀÌÜÄÍÉ ÌÀÈ ÄÒÈ ÒÏÌÄËÉÌÄ ÌÝÍÄÁÀÓ ÄÖÁÍÄÁÏÃÀ ÃÀ ÉÓÉÍÉ ÖÀÒÓ ÀÝáÀÃÄÁÃÍÄÍ ÈÏÒÀÆÄ. áÏËÏ, ÒÏÝÀ ÂÀÌÜÄÍÌÀ ÄÁÒÀÄËÄÁÓ ÛÄÓÈÀÅÀÆÀ ÈÏÒÀ, ÌÀÈ ÖÐÀÓÖáÄÓ ÛÄÅÀÓÒÖËÄÁÈ ÃÀ ÂÀÅÉÂÄÁÈ (ÍÀÀÓÄ ÅÄÍÉÛÌÀ). ÀÌÉÔÏÌÀÝ ÂÀÌÜÄÍÌÀ ÄÁÒÀÄËÄÁÓ ÖÁÏÞÀ ÈÏÒÀ.

ÓÀÉÍÔÄÒÄÓÏÀ, ÒÏÌ ÉÓ ÌÉÝÅÄÁÉ, ÒÀÓÀÝ ÂÀÌÜÄÍÉ áÀËáÓ ÓÈÀÅÀÆÏÁÃÀ ÌÀÈÈÅÉÓ ÚÅÄËÀÆÄ ÞÍÄËÉ ÛÄÓÀÓ-ÒÖËÄÁÄËÉ ÉÚÏ (ÌÀÂÀËÉÈÀÃ, ÉÛ ÌÀÄËÉÓ ÛÈÀÌÏÌÀÅËÄÁÓ ÖÈáÒÀ – ÀÒ ÌÏÉÐÀÒÏ). ÒÀ ÔÏÌ? áÏÌ ÛÄÉÞËÄÁÏÃÀ ÛÄÄÈÀÅÀÆÄÁÉÍÀ

ÌÀÈÈÅÉÓ ÉÓ ÌÝÍÄÁÄÁÉ, ÒÏÌÄËÈÀ ÛÄÓÒÖËÄÁÀÝ ÌÀÈ ÀßÚÏÁÃÀÈ, ÌÀÂÀËÉÈÀà ÌÛÏÁËÄÁÉÓ ÐÀÔÉÅÉÓÝÄÌÀ, ÓÔÖÌÀÒÈÌÏÚÅÀÒÄÏÁÀ, ÌÏÚÅÀÓÉÓ ÓÉÚÅÀÒÖËÉ ÉÓÄ, ÒÏÂÏÒÝ ÓÀÊÖÈÀÒÉ ÈÀÅÉÓÀ ÃÀ À. Û. ÒÀÔÏÌ ÀÒ ÂÀÀÊÄÈÀ ÄÓ ÂÀÌÜÄÍÌÀ? ÌÀÂÒÀÌ ÐÒÏÁËÄÌÀ ÈÀÅÀà ÊÉÈáÅÀÛÉ ÉÚÏ: „ÒÀ ßÄÒÉÀ ÌÀÓÛÉ?` ÀÍÖ ÛÄÂÅÄ×ÄÒÄÁÀ, ÂÅÀßÚÏÁÓ ÄÓ ÜÅÄÍ, ÈÖ ÀÒÀ? ÚÅÄËÀ ÀÃÀÌÉÀÍÖÒÉ ÊÀÍÏÍÉ áÏÌ ÌÏÂÏÍÉËÉÀ ÉÓÄ, ÒÏÂÏÒÝ ÌÀÓ ÀßÚÏÁÓ. ÀÌÉÔÏÌÀÝ ÈÀÅÀà ÊÉÈáÅÀ ÖÊÅÄ ÝÏÃÅÀÓ ÛÄÉ ÝÀÅÓ. ÈÏÒÀ ÂÀÌÜÄÍÉÓ ÓÉÁÒÞÍÄÀ ÃÀ ÀÒÀÀ ÓÀàÉÒÏ ÉÌÉÓ ÊÉÈáÅÀ ÛÄÌÄ×ÄÒÄÁÀ ÌÄ, ÉÓÄÈÓ ÒÏÂÏÒÉÝ ÅÀÒ, ÈÖ ÀÒÀ. ÐÉÒÉØÉÈ, ÈÀÅÀà ÖÍÃÀ ÛÄÄÝÀÃÏ ÛÄÉÝÅÀËÏ, ÌÉÉÚÅÀÍÏ ÓÀÊÖÈÀÒÉ ÈÀÅÉ ÀÌ ÊÀÍÏÍÄÁÀÌÃÄ, ÄÚÒÃÍÏÁÉ ÒÀ ÌÀÈÉ ÃÀÌÃÂÄÍÉÓ, Ä. É. ÂÀÌÜÄÍÉÓ, ÓÉÁÒÞÍÄÓ. ÄÒÈáÄË ÄÒÈÌÀ ÁÒÞÄÍÌÀ ÀÃÀÌÉÀÍÌÀ ÌÉÈáÒÀ: „ÌÏÒßÌÖÍÄ ÀÃÀÌÉÀÍÄÁÓ ÛÄÊÉÈáÅÄÁÉ ÀÒÀ ÀØÅÈ, ÖÒßÌÖÍÏÄÁÓ ÊÉ – ÐÀÓÖáÄÁÉ. ÄÁÒÀÄËÄÁÓ ÀÒ ÃÀÖÓÅÀÌÈ ÊÉÈáÅÀ, ÛÄÂÅÄ×ÄÒÄÁÀ ÜÅÄÍ ÈÏÒÀ, ÈÖ ÀÒÀ. ÃÀ, ÈÖ ÀÌ ÊÀÍÏÍÄÁÉÃÀÍ ÜÅÄÍÈÅÉÓ ÒÀÉÌÄ ÞÍÄËÉ ÛÄÓÀÓÒÖËÄÁÄËÉÀ, ÓÀÊÖÈÀÒÉ ÈÀÅÉ ÖÍÃÀ ÛÄÅÝÅÀËÏÈ ÃÀ ÀÒÀ ÈÏÒÉÓ ÊÀÍÏÍÄÁÉ.

nasoÒÀÓ ÅÊÉÈáÖËÏÁÈ

ÀÌ ÊÅÉÒÀÛÉ?ÒÖÁÒÉÊÀÓ ÖÞÙÅÄÁÀ

ÓÀØÀÒÈÅÄËÏÓ ÌÈÀÅÀÒÉ ÒÀÁÉÍÉ ÀÒÉÄË ËÄÅÉÍÉ

gazeT `menoras~ me-10 nomerSi dabeWdil masalasTan(`rogori iqneba dRe xvalindeli?~) dakavSirebiT, redaqciam miiRo werili,

romelsac qvemoT gTavazobT ucvleli saxiT:

fragmenti SabuyoTSi sakiTxavi ruTis

gragnilidan

"uTxra boazma Tavis yrmas, momkelTa zedamdgomels: es

ymawvili qali visia?" (ruTis gragnili. 2-5)

Page 8: „МЕНОРА` (sivani) ЕВРЕЙСКАЯ ГАЗЕТА В ГРУЗИИ 9-10 …

ivnisi (sivani), #11 2008 w.8

redaqtori

guram baTiaSvili

registrirebulia

q. Tbilisis mTawmindis

raionis sasamarTlos

mier.

registraciis # 4/1-921

damfuZnebelni da

gamomcemelni:

guram baTiaSvili, kote abaSiZe

Tbilisi, leoniZis 11a, vaxtang VI q. #30

telefonebi: 99.90.96, 77.20.57

dodo da miSiko mirilaSvilebi TanagrZnobas ucxade-ben saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis adminis-traciul direqtors aron elaSvils dedis —

Tamar elaSvilis

gardacvalebis gamo

saqarTvelos ebraelTa msoflio kongresis gamgeoba da TanamSromlebi TanagrZnobas ucxadeben kongresis admin-istraciul direqtors b-n aron elaSvils dedis --

q-n Tamar elaSvilis

gardacvalebis gamo.

saqarTvelos zogadsagan-manaTleblo skolebis kompiu-terizaciis procesi intensi-urad mimdinareobs. saxelm-wifo skolebis saukeTeso moswavleebs prezidentis saxeliT kompiuterebiT ajil-doeben. amas winaT, preziden-tis naCuqari kompiuteri gada-eca Tbilisis ebrauli skolis `TifereT cvis~ (direqtori _ rabi avimelex rozenblati) meaTe klasis warCinebul mos-wavles levan (levi) liger-mans.

kompiuteriT daajildoves

amas winaT, israelSi garda-icvala miriam baT moSe (moSe kizi), romelic adre israe-lis radios qarTul redaq-ciaSi muSaobda, bolo xans Teatris direqtori miriam moSe kizi Cemi karis mezobeli iyo. rTuli cxovreba hqonda ganvlili miriams. sruliad udanaSaulod daiWires da gadaasaxles, aqaoda ucxouri warmoSobis ebraeli xaro. maSin sxvadasxva kategoriis e.w. `damnaSaveebi~ gadaasax-les. yvela eWvqveS iyo, visac sazRvargareTTan raime kav-Siri hqonda. miriami Sinaganad Zlieri pirovneba iyo, mudam optimisti da aman gadaatanina bevri gasaWiri. gadasaxlebis peripetiebze ar uyvarda lapa-raki, magram yovelTvis meub-neboda, amaT xelSi yovelTvis unda velodo isev daWeraso. roca pirveli signali gaCn-da, rom sabWoTa kavSiridan SeiZleboda israelSi wasvla, miriami imTaviTve samzadiss Seudga, radioSi vimuSaveb qarTul gadacemebzeo. daiwyo qarTul metyvelebaSi varjiSi. am Temebze Cven yoveldRiurad vsaubrobdiT. Zalian kargi mezobloba gvqonda. misi dedac saTno da keTli qali iyo.

miriams Teatraluri in s-ti tutis Teatrmcodneobis fakulteti hqonda damTavre-buli, pirveli gamoSveba iyo. 1969 wels aTma kacma daamTavra, yvela daixoca, marto miriami iyo cocxali jgufidan da isic

wavida.miriami Teatris istoriis

kurss kiTxulobda kult-sa-ganmanaTleblo saswavlebel-Si.

axloblebi miriams Sina-urulad kizis eZaxdnen. mudam moZravi, mousvenari, yvelas mimarT keTilganwyobili kizi fsiqologiurad didxans emzadeboda axal garemosTan Sesagueblad. TiTqos Seegua kidec, damSvidda, magram roca wasvlis dro dadga, saSinlad ganicada, ar damaviwydeba misi gancdebi... mTeli saRamo me saxlSi viyavi, SfoTavda, crem-lebad iRvreboda, arc darCena SeeZlo.

_ vaso, Sen ar ici, ra aris sul gadasaxlebis SiSiT cxovreba. sul raRac cuds velodebio.

ramdenime wlis Semdeg, roca israelSi Cavedi, miri-amma saxlSi mimiwvia. deda ukve gardacvlili iyo. SevxvdiT, rogorc axloblebi. gulux-vad gamimaspinZlda, sul imis cdaSi iyo, riTime gavexare-bine, Cemi ojaxis yvela wevri-saTvis saCuqrebi gamomatana. guli damwyvita miriamis gar-dacvalebam. wavida keTili da sicocxliT savse Cveni miriami.

vasil kiknaZesaqarTvelos Teatrisa

da kinos universitetis profesori,

xelovnebaTmcodneobis doqtori

gamosaTxovari

m i r i a m b a T m o S e

Tamar elaSvilis ojaxisagan:

gardacvlilis ocdaaTi Sedgeba 2008 wlis 3 ivniss.

saflavze gasvla –16:00. seuda–18:00

misamarTi: meir safranis q. 2/2, lodi

tel: 08-9242546

malxaz BbaTiaSvili TanagrZnobas ucxadebs aron elaS-vils dedis _

q-n Tamar elaSvilis

gardacvalebis gamo.

baTumSi, feriis sasaflaoze ebraelTa saflavebi damwvari da darbeulia. ucnobebma saflavis qvebi `svastikebiT~ moxates da faSisturi Sinaarsis warwerebi datoves.

saflavebis darbeva feriis sasaflaoze `paseqis~ dResas-waulzec dafiqsirda.

aRZrulia sisxlis samarTlis saqme. saqarTveloSi israelis sagangebo da sruluflebiani elCi SabTai curi baTumSi, feri-is mTaze ebrauli sasaflaoebis darbevis faqts gmobs.

elCis gancxadebiT, Seityo ra es samwuxaro ambavi, esaubra baTumis mers, romelic Zalian Sewuxebulia momxdariT. _ man daarwmuna, rom adgilobrivi

xelisufleba yvelafers iRonebs damnaSaveTa gamosaaSkaraveblad da dasasjelad, me saqarTveloSi davibade, aq gavizarde da CemTvis Zalian mtkivneulia aseTi faqtis arseboba, vinaidan im 26 saukunis manZilze, rodesac saqarTvelo-Si ebraelebi cxovrobdnen, qarT-velTaTvis ucxoa sityva `anti-semitizmi~. saflavebis darbeva Cveni arakeTilmosurneTa xeliT aris gakeTebuli, _ ganacxada SabTai curma.

momxdarTan dakavSirebiT mwuxareba gamoTqva saqarTvelos saxalxo damcvelma sozar subar-mac.

`saqarTvelos respublika~#81

vandalizmi baTumSi