လငယအလပသမားမား၏ ေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရး ပမေကာငးမြနေစျခငး

28 April 2018 World Day For Safety and Health at Work

GENERATIONSAFE&HEALTHY

လငယအလပသမားမား၏ ေဘးကငးလၿခေရးႏင

ကနးမာေရး ပမေကာငးမြနေစျခငး

Copyright © International Labour Organization 2018First published (2018)

Publications of the International Labour Office enjoy copy-right under Protocol 2 of the Universal Copyright Convention. Nevertheless, short excerpts from them may be reproduced without authorization, on condition that the source is indi-cated. For rights of reproduction or translation, application should be made to ILO Publications (Rights and Licensing), International Labour Office, CH-1211 Geneva 22, Switzerland, or by email: rights@ilo.org. The International Labour Office welcomes such applications.

Libraries, institutions and other users registered with a repro-duction rights organization may make copies in accordance with the licences issued to them for this purpose. Visit www.ifrro.org to find the reproduction rights organization in your country.

ISBN:978-92-2-830972-0 (print)ISBN: 978-92-2-830973-7 (web pdf)

Also available in English: Improving The Safety and Health of Young Workers (ISBN 978-92-2-131650-3 [print] and ISBN 978-92-2-131651-0 [web pdf]), Geneva, (2018).

CreditsPage 2 (top), 6, 9, 22, 24, 27, 30, 37: Maxime Fossat © ILOPage 2 (middle), 18 (top left): Nadia Bseiso © ILOPage 8, 12, 15, 18 (top right, middle left), 20: © ILOPage 11: Yo. Nyamdavaa © ILOPage 16: Wei Xiangnan © ILOPage 17 (top middle), 29: Nguyen Viet Thanh ©ILOPage 17 (middle right): A. DOW © ILOPage 17 (bottom left, bottom right), 32: Marcel Crozet © ILOPage 17 (bottom middle): Thierry Falise © ILOPage 38, 39: Steve Lim © ILO

The designations employed in ILO publications, which are in conformity with United Nations practice, and the presen-tation of material therein do not imply the expression of any opinion whatsoever on the part of the International Labour Office concerning the legal status of any country, area or territory or of its authorities, or concerning the delimitation of its frontiers.

The responsibility for opinions expressed in signed articles, studies and other contributions rests solely with their authors, and publication does not constitute an endorsement by the International Labour Office of the opinions expressed in them.

Reference to names of firms and commercial products and processes does not imply their endorsement by the Interna-tional Labour Office, and any failure to mention a particular firm, commercial product or process is not a sign of disap-proval.

Information on ILO publications and digital products can be found at: www.ilo.org/publns.

Funding for this report was provided by the United States Department of Labor under Cooperative Agreement numbers IL-26690-14-75-K-11. This report does not necessa-rily reflect the views or policies of the United States Depart-ment of Labor, nor does mention of trade names, commercial products, or organizations imply endorsement by the United States Government.

Printed in Switzerland

4

မာတကာ

နဒါနး 7

“လငယအလပသမားမား” ဆသညမာ မညသကဆလသနညး။ 10

လငယအလပသမားမား၏ လၿခေရးႏင ကနးမာေရးက ၿခမးေျခာကေနေသာ အခကမား 11လငယအလပသမားမား အတြကအဓကႀကေတြ႕ႏငေသာ အႏရာယ အေၾကာငးျခငးရာမား 12

လငယအလပသမားမားမၾကာခဏထေတြ႔ရသည အလပခြငအႏရာယမား 14

ေဘးအႏရာယရေသာ စပြားေရးလပငနးက႑ရ လငယအလပသမားမား 17

လငယအလပသမားမား၏ ေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးတ႔က အကာအကြယေပးသည ႏငငတကာ အလပသမားစခနစညႊနးမား 20လငယအလပသမားမားအား အကာအကြယေပးသည OSH စခနစညႊနးမား 21

ကေလးအလပသမားမား ပေပာကေရးႏင စပလဥးသည အေျခခ စခနစညႊနးမား 23

လငယအလပသမားမားအတြက OSH ႏငစပလဥး၍ ႏငငႏင ေဒသတြငး ေဆာငရြကခကမားအတြက မေဘာငတစရပ 24OSH ႏငလငယအလပသမားမားအေၾကာငး ေဒတာႏငအခကအလကမားေကာကချခငးႏင ေလလာဆနးစစျခငးက ပမေကာငးမြနေအာငေဆာငရြကျခငး 26

လငယအလပသမားမား၏ ေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးပမေကာငးမြနစြာ ကာကြယေစာငေရာက ႏငရန ဥပေဒမား၊ လပထးလပနညးမား၊ မ၀ါဒမားႏင လမးညႊနခကမား ခမတ၊ ျပငဆင၊ ျဖညစြက၊ အေကာငအထညေဖာေရး 28

အစးရမား၊ အလပရငမားႏင ၎တ႔၏အဖြ႕အစညးမား လငယအလပသမားမား၏ OSH လအပခကမားက ေျဖရငးႏငေရးအတြက အကအညေပးေရး စြမးရညျမငတငေပးျခငးမား။ 32

OSH အား အေထြေထြ ပညာေရးႏင အသကေမြးပညာသငတနးအစအစဥမားတြင ထညသြငးသငၾကားျခငးျဖင ပမလၿခ၍ ကနးမာေသာအလပသမားမးဆက တညေဆာကျခငး 34

OSH ေဘးအႏရာယႏင အႏရာယအလားအလာမား လငယအလပသမားမား အေပၚ ထခကလြယမႈအား ေထာကခမႈ၊ အသပညာေပးျခငးႏင သေတသနျပျခငးတ႔က ပမအားေကာငးေအာငေဆာငရြကျခငး 36

OSH ႀကတငကာကြယေရး ယဥေကးမႈႏငတစရပ ဖနတးေရးအတြင လငယမား ပါ၀ငျခငး 38

5

6 Report 2018

အျပညျပညဆငရာ အလပသမားမားအဖြ႕အစညး (ILO) ကထတျပနေသာ ေနာကဆးခန႔မနးေျခစာရငး အရ လပငနးခြင မေတာတဆျဖစမႈႏင လပငနးခြငႏငသကဆငသညေရာဂါမားေၾကာင ႏစစဥအလပသမား ၂.၂၈ သနးတ႔ေသဆးၾကရ ပါသည။1 ယငးအနကမ ၂.၄ သနးခန႔ (၈၆.၃ ရာခငႏႈနး) သည လပငနးခြငႏငသကဆငသညေရာဂါမားေၾကာင ေသဆးရ ျခငးျဖစၿပး ၃၈၀၀၀၀ (၁၃.၇ ရာခငႏႈနး)သည လပငနးခြငမေတာတဆမႈေၾကာင ျဖစပါသည။ ႏစစဥ ေသေလာကသညအထ မျပငးထနေသာ လပငနးခြငထခကဒဏရာရရမႈ ပမာဏသည ေသေစေလာကေသာ လပငနးခြငထခကဒဏရာရရမႈ ပမာဏထက ၁၀၀၀ ဆ နးပါးရပါသည။ မေသေစႏငေလာကေသာ ထခကဒဏရာရရမႈမာ ႏစစဥ ၃၇၄ သနးရၿပး ယငးအနက ထအလပသမားအတြက ေရရညတြင ၀ငေငြရာေဖြႏငစြမးအေပၚ ဆး၀ါးေသာ ထခကမႈမားျဖစေပၚေနသည။ (Hämäläinen et al., 2017)။

အရြယေရာကၿပးေသာ အလပသမားမားထက လငယအလပသမားမားတြင လပငနးခြငထခကဒဏရာ ရရမႈ သသသာသာ ပမမားျပားသည။ မၾကာေသးမက ဥေရာပသတငးအခကအလကအရ လပငနးခြင တြင မေသေစနငေလာကေသာ ထခကဒဏရာရရမႈသည လႀကးအလပသမားမား ထက အသက ၁၈ႏစမ ၂၄ ႏစအၾကား လငယမားအတြငး ၄၀ ရာခငႏႈနး ပမမားျပားသည (EU-OSHA, 2017) ။ အေမရကနျပညေထာငစ တြင အသက ၁၅ ႏစမ ၂၄ ႏစအတြငး လငယမား မေသေစႏငေလာကေသာ လပငနးခြင ထခကဒဏရာရရမႈ ျဖစႏငေခသည အသက ၂၅ ႏစအလပသမားမားထက ႏစဆ ပမမားျပားသည (CDC, 2010)။

အထကေဖာျပပါရႈေထာငႏင ၀ေရာဓျဖစစရာမာ စာရငးအငးမားအရ လပငနးခြင ဆငရာေရာဂါမားျဖစပြားမႈသည လႀကးအလပသမားမားထက လငယအလပ သမားမားတြင ပမနညးပါးသည။ လငယအလပသမား မားသည ရပေရာ၊ စတပါ ႀကးထြားဆျဖစသျဖင အသကအႏရာယရေသာ ဓာတပစၥညးမားႏင အျခားဓာတ မားေၾကာင ထခကခစားရေျခပမမားျပားသျဖင အမနတြငလပငနးခြငဆငရာ ေရာဂါမားပမ ထခကခစားလြယပါသည။ ေရာဂါပး တစစတစစမားျပား ထေတြ႕မႈ ႏင/သ႔ ငပေနေသာကာလ လြနသြားၿပးေနာကမသာ လပငနးခြငဆငရာ ေရာဂါမား ျဖစပြားေလရရာ လငယအလပသမားမားအၾကား လပငနးခြငဆငရာ ေရာဂါ ျဖစပြား မႈနညးပါး ႏငပါသည။ ထ႔အျပင လပငနးခြငဆငရာေရာဂါမားႏင ပတသက၍ တကေသာအခကအလကမားရရႏငရန ခကခသည။ အထးသျဖင အသက ငယစဥအတြငး လပငနးခြငအႏရာယရေသာ ပစၥညးမားႏငထေတြ႕မႈေၾကာင ျဖစေသာ လပငနးခြငဆငရာေရာဂါမားႏင စပလဥးသည အခကအလက မားျဖစသည။ (EU-OSHA, 2007)။

ထ႔အတ တြကခကမရေသာ လထခကမႈမား၊ လပငနးခြငမေတာတဆျဖစမႈ မားႏင ေရာဂါမား ျဖစပြားေစျခငးသည စးပြားေရးအရ ဆးရႈးမႈမားစြာျဖစေပၚေစကာ ကမာၻ႔ GDP ၏ ၃.၉၄ ရာခငႏႈနး ႏစစဥဆးရႈးေနရသည (ILO, 2017 c)။ အႀကးစား ထခကဒဏရာရရမႈႏင ယငးေၾကာငေရရညအလပလပႏငစြမး မရမႈတ႔ေၾကာင လငယအလပသမားမားအတြငး ဆးရႈးမႈတနဘးသည အလားတထခကဒဏရာရရေသာ လႀကးအလပ သမားမားအၾကား ဆးရႈးမႈတနဘးထက လြနစြာ မားျပားႏငသည။ လပငနးခြငထခကဒဏရာ ရရမႈသည ထသ၏ လပႏငကငႏငစအရြယတြင ျဖစပြားပါက ေနာကဆကတြ ဆးကးသည ပမျပငးထနပါသည။ ေရရညမသနစြမးေတာမည လငယအလပသမား တစဥးသည လ႔ေဘာငအတြက တကၾကြေသာ လသားတစဥးမျဖစႏငေတာသျဖင ၎တ႔ တတေျမာကထားသညပညာႏင သငတနးအေတြ႕အႀကကလညး အနညးငယသာ အသးျပခြငရပါလမမည။

1 ၁။ ၁၉၈၇ ခႏစတြင လပငနးခြငကနးမာေရး ILO/WHO ပးတြေကာမတသည “လပငနးခြငႏငႏးႏြယေသာ ေရာဂါမား” ဆသညစကားလးက သတမတထားေသာ လပငနးခြငေရာဂါမားအတြကသာမကဘ လပငနးခြငပတ၀နးကငႏင လပငနးထမးေဆာငမႈက သသာစြာ ထပါးေစေသာ အျခားေသာျပနာမားကပါ ရညညႊနးေဖာျပရန အႀကျပခ ပါသည။ ( လပငနးခြငေရာဂါ တစခဆသညမာ လပငနးတာ၀နထမးေဆာငရာမ ေပၚေပါကလာေသာ အႏရာယအလားအလာရေသာအရာမားႏင ထေတြ႕ရာမ ကးစကခရေသာ ေရာဂါျဖစပါသည။) ကမာၻ႕ခန႔မနးေခမားႏင လပငနးခြငႏငႏးႏြယေသာေရာဂါမားပါ၀ငျခငးအတြက စခနစညႊနးမားရရေရး အသးျပေသာနညးလမးမားအေၾကာငး ထပမသရလပါက ေကးဇးျပ၍ Global Estima-tes of Occupational Accidents and Work-Related Illnesses 2017 (Hämäläinen et al., 2017) စာေစာငမ အႀကဉာဏ ရယပါ။

နဒါနး

7

ႏငငအမားအျပားတြင လငယမား၏ အလပအကင၊ ပညာေရး၊ သငတနး၊ စြမးရညျမႈငတငေရးႏင အလပအကငဖနတးေရး တ႔တြင သသသာသာ ရငးႏးျမႈပႏလကရၾကသည။ ထအစအစဥမားတြင လပငနးခြငေဘးအႏရာယကငးရငးေရးႏင ကနးမာေရး (OSH) အစအစဥမားထညသြငးရန အလြနအေရးႀကးပါသည။ ထသ႔ထညသြငးရနမာ အသက ၁၅ ႏစမ ၂၄ ႏစၾကား လငယမားရငဆငႀကေတြ႕ေနၾကရသည လၿခေရးႏငကနးမာေရးအႏရာယမားက နညးလည၊ ေျဖရငးတတရန လအပပါသည။ အသက ၁၈ႏစေအာက လငယအလပသမားမားအား ဥပေဒမားႏင မ၀ါဒမားအရ အႏရာယမားေသာ အပစအျဖစ သတမတထားၿပး ကေလးသငယအလပသမားစခနစညႊနးမားႏင အႏရာယရေသာလပငနးမားတားျမစေရး မအရ အထးကာကြယေစာငေရာကထားပါသည။ သ႔ရာတြင အသက ၁၈ ႏစႏင ၂၄ ႏစအတြငးလငယမားသည ထခကဒဏရာအႏရာယဆကလက၍၊ ပမ၍ ရေနေသာလညး ထသ႔ေသာ တရားဥပေဒအရအသအမတျပမႈႏင လပငနးခြင အတြငးအကာအကြယေပးသညအဆငမား မရၾကပါ။

ILO သည အလပသမားအားလး၊ အလပလပေနၾကသညကာလတစေလာက သငေလာေကာငးမြနေသာအလပရရေရးႏင လၿခၿပး ကနးမာေရးႏငညညြတသည လပငနးခြငအေျခအေနရေစရန ေရရညသႏၷဌာန ခထားၿပးျဖစသည။ လငယအလပ သမားမားအတြက OSH ကပမေကာငးမြနေစေရးက လငယမားအတြကသငေလာေကာငးမြနေသာအလပ ပမရရေစရန၊ ကေလးအလပသမားအတြကအႏရာယကငးေရး ပါ၀ငေဆာငရြကရနရညရြယေဆာငရြကေရးသည အေရးႀကးေၾကာငး အထး အေလးထားေဖာျပထားသည။2 ကမာၻတစ၀မး ကေလးအလပသမားက႑တြင ပါ၀ငသညအေလး ၁၅၁.၆ သနး ရသညအနက အႏရာယမားေသာ လပငနးမားတြင လပကငေနသဥးေရမာ တစ၀ကနးပါး (၇၂.၅ သနး) ရသည။ ယငးတ႔အနက ၂၄ ရာခငႏႈနး (၃၇ သနးေကာ) သည အသက ၁၅ႏစမ ၁၇ အတြငးျဖစၾကသည ( ILO,2017 b)။ လငယအလပသမားမားအတြက OSH ျပနာေျဖရငးရန အေလးထားေဆာငရြကမႈတြင အကးေကးဇး ႏစရပရသည။ လငယအလပသမားမားအတြက ကနးမာေရးႏင ေဘးကငးလၿခေရးက ပမေကာငးမြနေစျခငးႏင အႏရာယရေသာ ကေလးသငယအလပအကငမားတြင၀ငေရာကလပကငေနၾကရသညလဥးေရးက ေလာခေပးေစျခငးတ႔ ျဖစၾကပါသည။

2 ILO သေဘာတညခက အမတ. ၁၈၂ တြငေဖာျပထားေသာ ကေလးလပသားခငးေစမႈအဆး၀ါးဆးပစမားတြင “ လပငနးေဆာငရြကရာတြင သေဘာသဘာ၀အရေသညလညးေကာငး၊ အေျခအေနမားအရေသာလညးေကာငး ကေလးသငယမား၏ ကနးမာေရး၊ ေဘးကငးလၿခေရးႏင အကငစာရတ တ႔က ထခကပကျပားႏငဖြယရေသာ အလပ” ပါ၀ငပါသည။

8

ေဘးကငးလၿခ၍ ကနးမာေသာအလပသမားမးဆကမား တညေထာငရနမာ မဘမားႏင ရပရြာလထအား စတငပညာေပးျခငးျဖင ႀကတငျပငဆငမႈမားက ေစာစးစြာ ေဆာငရြကရမည။ လငယမားအေနႏင အႏရာယအေၾကာငး သရထားၿပး မမကယက ကာကြယႏငရနမာ လပငနးခြငအႏရာယမားႏင အလပသမားမား၏အခြငအေရးမားအေၾကာငး ပညာေပးျခငးက စာသငေကာငးမားတြင စတငသငၾကားေပးကာ အသကေမြးပညာေကာငးမားႏင အလပသငဘ၀တြင ဆကလကသငၾကားေပးရန လအပပါသည။ တရား၀င၊ တရားမ၀ငဖြငလစထားေသာ လပငနးမား၊ မသားစလပငနး ေဆာငရြကေနၾကေသာ အလပသမားမားအား လငယအလပသမားမားရငဆငရသည အႏရာယအလားအလာမား၊ အသကအရြယႏငလကဖကေသာ လပငနးတာ၀နႏငအေျခအေနမားအေၾကာငး လမးညႊနခကေပးထားရန လအပပါသည။ ေနာကဆးအခကအေနႏင လငယမား အလပခြငေလာကသ႔၀ငေရာကခနတြင ၎တ႔၏ အခြငအေရးမားက အသးခႏငရန ၎တ႔၏ျပနာမားက ထတေဖာေျပာဆႏငရန အလပသမားအဖြ႕အစညးမားက ၎တ႔အား ေထာကချခငး၊ ကယစားျပ ေပးျခငးတ႔ မျဖစမေနေဆာငရြကေပးရန လအပသည။

လငယအလပသမားမား၏ လၿခေရးႏငကနးမာေရးအေျခအေနပမေကာငးမြနေစျခငးသည ေရရညဖြ႕ၿဖးေရးဥးတညခက (SDG) ၈- သငေလာေကာငးမြနေသာအလပအကငႏငစးပြားေရးဖြ႕ၿဖးတးတကမႈ ရရေစရန အေထာကအကျဖစေစပါမည။ ယငးသည ဥးတညခက ၈-၈ ျဖစသည ၂၀၃၀တြင အလပသမားအားလးလၿခ၍ အာမခခကရေသာအလပအကင ပတ၀နးကငဖနတးေရးႏင ဥးတညခက ၈-၇ ျဖစသည ၂၀၂၅ ခႏစတြင ကေလးလပသား ပစအားလး အဆးသတေရး တ႔ကေအာငျမငစြာေရာကရႏငရနအတြက အေထာကအက ျဖစပါလမမည။ ထဥးတညခကမားေရာကရရနမာ ျပညသ႔ အာဏာပငမား၊ အလပရငမား၊ အလပသမားမားႏင ၎တ႔၏ အဖြ႕အစညးမား၊ အျခားအေရးပါေသာ ပဂၢလမားပးေပါငးကာ ကမာၻ႕လပသားအငအား၏ ေနာကမးဆကသစမား လၿခေရးႏငကနးမာေရးက ဥးတညလက ကာကြယေစာငေရာက ေပးသည ယဥေကးမႈတစရပ ဖနတးေပးရန လအပပါသည။

ဤ ILO အစရငခစာအကဥး ၏ ရညရြယခကကား အဘယနညး။

ILO သည ၂၀၁၈ခႏစ ကမာၻ႔ လပငနး ခြငလၿခေရးႏငကနးမာေရးေန႔အ တြက ဤအကဥးခပအစရငခစာက လၿခ၍ကနးမာေသာမးဆကမား ျဖစေပၚလာေစရန ရညရြယ၍ ေရး သား ျပစခပါသည။ ဤအကဥးခပ ၏ ရညမနးခကမားမာ လငယ အလပသမားမား ရငဆငေနရသည OSH အႏရာယမားကေဖာျပ၍ သတ႔၏ လၿခေရးႏငကနးမာေရး ပမေကာငးမြနေအာငကမာၻ႔အဆင ေဆြးေႏြးတငပင၊ အားေပးရနျဖစ သည။ ဤအစရငခစာ အကဥးခပ အားျဖင လငယမားရငဆငေနရ သည လပငနးခြငဆငရာ အႏရာယ မားပမျဖစပကေစသညအေၾကာငးအရာမားအား ေလလာရနႏင ထ႔ လပေဆာငရနအတြက တရားဥပေဒ၊ မ၀ါဒႏင တြငးလကေတြ႔ ဆာငရြကရ မညအဆငမားက ေဖာျပရန ျဖစပါသည။

9

“လငယအလပသမားမား” ဆသညမာ မညသကဆလသနညး။

ကမာၻ႕ကလသမဂၢသည စာရငးအငးမားအတြက “လငယ” ဆသညမာ အသက ၁၅ ႏစႏင ၂၄ ႏစအတြငး ရသျဖစသညဟ အဓပၸါယဖြငဆခသည။ ထအပစသည ကမာၻ႕အလပသမားအငအား၏ ၁၅ ရာခငႏႈနးေကာက ကယစားျပကာ အနးစပဆး ၅၄၁ သနး (ILO, 2016 b) ရသည။ “လငယ” ဟသညအသးအႏႈနးသည မသငမေနရပညာေရးသငယၿပးေနာက ပထမဆး လပငနးခြငသ႔၀ငေရာကသညကာလအၾကား အသကအပငးအျခားရသည သမားကလညး မၾကာခဏ ညႊနးေလရသည။

လငယအလပသမားမားသည စာသငေကာငးႏင အလပခြငသ႔ကးေျပာငးသညအခနတြင လညးေကာငး၊ မမတ႔အား အႏရာယမားမအကာအကြယေပးၿပး သငေလာေကာငးမြနေသာလစာရရေသာ တညျငမသည အလပအကင ရာေဖြရာ၌ လညးေကာငး၊ စနေခၚမႈမားစြာ ရငဆငႀကေတြ႕ရ ပါသည။ သတ႔သည အလပခြငေလာကသ႔ နညးမးစျဖင ၀ငေရာကကာ ၎တ႔၏ အလပလပသညဘ၀မားက အစျပပါသည။ ဥပမာအားျဖင -

• အားသညအခနတြငအလပ လပကငေသာေကာငးသားမား (အတနးမစတငမ သ႔မဟတ အတနးၿပးခနႏင စေန၊ တနဂၤေႏြ ႏင အစးရရးပတရကမားအတြငး)

• အလပခြငအေတ-ြ႕အႀကယေနေသာ ေကာငးသားမား ( အလပသင)

• မသငမေနရပညာသငယၿပး သ႔မဟတ ေကာငးထြကၿပး အလပသမားဘ၀စတငသည လငယမား၊

• မသားစလပငနးတြင ၀ငေရာကလပကငၾကေသာ လငယမား (လပခႏင သ႔မဟတ အခမ)

• လငယအလပသမားမား၊ လငယကယပငအလပလပကငသမား။

လငယအလပသမားမားတြင အသအျမင၊ စတ၊ ခႏၶာကယပငးဆငရာ ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈအဆင တစဥးႏငတစဥးကြာျခား ၾကပါသည။

ႏငငတကာစခနစညႊနးမားအရ အသက ၁၈ ႏစသည ကေလးဘ၀ႏင လႀကးဘ၀က ပငးျခားထားသည အသကအပငးအျခားျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင အကးဆကအေနႏင လငယအလပသမားမားသည အပစႏစစ ကြသြား ပါသည။

• အလပ လပကငႏငေသာအနမဆးအသကေကာေသာလညး အသက ၁၈ႏစ မျပညေသးသည လငယ အလပသမားမား။

ထအလပသမားမားက အလပတစခခက တရား၀ငလပကငေနေစကာမ “ကေလး” ဟသာ သတမတသည။ ၎တ႔အား လပကငေနသညအလပအကင၊ ႀကေတြ႕ႏငသညအႏရာယ၊ အလပခနတ႔က မတညကာ သးသန႔ကန႔သတခကမားျဖင မၾကာခဏကာကြယေပးထားသည။ ထကန႔သတခကမားသည ကေလးမား၏ ကနးမာေရးႏင လၿခေရးက အကာအကြယေပးရနႏင လပငနးခြငထခကဒဏရာရရမႈႏင ေရာဂါ ခစားရမႈတ႔က ေလာခရန

ရညရြယသတမတျခငးျဖစသည။ ၎တ႔သည ကေလးမားအလငအျမန ႀကးျပငးလာမႈ၊ ဖြ႕ၿဖးသညအဆင၊ အေတြ႕အႀကမရမႈႏင အျမတထတခရမညအႏရာယႀကးမားမႈတ႔က ထညသြငးစဥးစားသည (IPEC, 2009)။

• အသက ၁၈ ႏစႏင ၂၄ ႏစအၾကား လငယအလပသမားမား။

ထအလပသမားမားအား လႀကးအျဖစသတမတၿပး အလပအကငအတြက ေယဘယဥပေဒမား၊ လပထးလပနညးမား လႀကးအလပသမားအားလး လကနာ ရမညျဖစေသာ လပငနးခြငအေျခအေနမားျဖင ေစာငေရာကထားသည။ လပငနးအေတြ႕အႀကသည အမားထက နညးပါးမညျဖစေသာလညး ၎တ႔၏စတပငး၊ ရပပငးဆငရာဆကလကဖြ႕ၿဖးေနမႈႏင လပငနးခြငထခကဒဏရာ ရရႏငေျခတ႔ေၾကာင ၎တ႔သည အႏရာယရေသာအလပေစခငးျခငးက တားျမစထားျခငး သ႔မဟတ OSH လပထးလပနညးမားအတြငး အထးကာကြယေပးမႈမားအပါအ၀င ကေလးလပသားမားအတြက ကန႔သတခက မားခမတကာကြယေပးမႈက ဆကလကခစားရမည မဟတပါ။

အကးဆကအေနႏင ၎တ႔အား အလပ လပကငရန အငယဆးအသကကေကာလြနေသာလညး အသက ၁၈ ႏစ မျပညေသးေသာ လငယ အလပသမားမား အတြက ကငသးသည လပငနးတာ၀နမားႏင အလပခနတ႔ႏင စပလဥး၍ ကန႔သတခကမရဘ မညသညအလပကမဆ တရား၀င ခန႔ထားႏငပါသည။

10

လငယအလပသမားမား၏ လၿခေရးႏင ကနးမာေရးက

ၿခမးေျခာကေနေသာ အခကမားလငယအလပသမားမားသည ေသာငးေျပာငးအလပသမားမားအပစျဖစၿပး အေၾကာငးအမးမးေၾကာင လပငနးခြင ထခကဒဏရာ ရရႏငသည အႏရာယႏင ႀကေတြ႕ရသညေရာဂါမားအႏရာယမား ရေနသမားလညး ျဖစၾကသည။ ယငးအေၾကာငးမားတြင ခႏၶာကယပငးဆငရာ၊ စတပငးဆငရာႏင ခစားခကပငးဆငရာ ဖြ႕ၿဖးမႈအဆငမား၊ ပညာေရး အဆငအတနး၊ လပငနးစြမးေဆာငရည ႏင လပငနးအေတြ႕အႀကမားလညး ပါ၀ငသည။ လငယအလပသမားမားအတြက OHS အႏရာယျမငတကလာျခငးသည ထအေၾကာငးအရာ တစခစႏင မၾကာခဏဆကႏြယေနသကသ႔ အလပခြင ယဥေကးမႈသညလညး ၎တ႔၏ OSH ျပနာက ဖြငဟေျပာဆႏငစြမးႏင အသင ျဖစမႈက အဟန႔အတားျဖစေစသည အခနးက႑တစခတြင ပါ၀ငသည။ သ႔မဟတ ယငးသည လငယအလပသမားမားအတြက ပမကနးမာေစသည ရလဒမား ရရလာေစႏငသည ပတ၀နးကငက ျဖစေစႏငပါသည။ လငယအလပသမားမားသည အလပသမားျဖစရ သညအတြက ၎တ႔ရသငေသာအခြငအေရးမား ရေၾကာငး၊ လငယလပငနးရငမားအေနႏငလညး OSH တာ၀နမားရေၾကာငးကလညး ေကာငး၊ မသရၾကျခငးေၾကာငလညး OSH အႏရာယအေၾကာငးအစရငခရန ေနာကတြန႔ေနျခငး ျဖစႏငသည။ လငယအလပသမားမား သည ပမအေတြ႕အႀကရေသာ အလပသမားမားတြငရႏငသည ညႏႈငးေဆြးေႏြးႏငစြမးလညး မရပါ။ ယငးေၾကာင ၎တ႔သည အႏရာယ ရေသာလပငနးတာ၀နမား၊ လပငနးခြငအေနအထားညဖငးျခငး သ႔မဟတ မေရရာေသာအလပခန႔အပမႈႏင ဆကစပေသာ အျခား အေျခအေနမားက လကချခငးမား ျဖစေပၚေစႏငပါသည။ အႏရာယရေသာ စးပြားေရးက႑မားတြငရေနျခငး၊ ထက႑တြင ေတြ႕ရရေသာ အႏရာယႏငထေတြ႕ရျခငးမားသည လပငနးခြငထခကဒဏရာမားႏင ေရာဂါမားက ရငဆငရမည အႏရာယ ပမျမငတကလာေစသည။

11

လငယအလပသမားမား အတြကအဓကႀကေတြ႕ႏငေသာ အႏရာယ

အေၾကာငးျခငးရာမားလငယအလပသမားမားတြင အထးသျဖငႀကရသည အမးမးေသာ အႏရာယျဖစေစသညအေၾကာငးအရာမားသည ၎တ႔အား လပငနးခြငအႏရာယထခကခစားရႏငသည အလားအလာျမငတကေစသည။ ထအႏရာယျဖစေစသည အေၾကာငးအရာမားသည ထအသကအရြယတြငျဖစေလရေသာကစၥမား (ဥပမာ ရပပငးဆငရာ၊ စတႏငလမႈေရးပငးဆငရာ၊ ခစားခကပငးဆငရာ ဖြ႕ၿဖးမႈ) သ႔မဟတ ထအသကအရြယတြင ျဖစေလရသည လႊမးမးမႈမား( ဥပမာ အရညအခငးမယဥႏင ျခငး၊အေတြ႕အႀကအနမဆးျဖစျခငး၊ ပညာအရညအခငးနမျခငး) တ႔ေၾကာငျဖစႏငပါသည။

ရပပငးဆငရာဖြ႕ၿဖးမႈအဆင။ လငယအလပသမားမားႏငအထးသျဖင ဆယေကာသကမားသည ၎တ႔၏ကယခႏၶာ (ဥးေႏာကမားအပါအ၀င)3 သညဆကလကဖြ႕ၿဖးေနရာ လပငနးခြငထခကဒဏရာႏင ေရာဂါမားခစားရရန အႏရာယ ပမမားျပားပါသည။ ၎တ႔၏ မးပြားအဂၤါစနစမားႏင ဥးေႏာကလပငနးေဆာငရြကပမားသညအထးသျဖင ပါ၀ငသည ခႏၶာကယအစတအပငးကလက၍ အႏရာယႀကေတြ႕ရႏငေျခ ပမားသည။ ထ႔အျပင ဆယေကာသကမားႏင ပတသက၍ ၎တ႔သည ခႏၶကယအေလးခန တစယနစတြင အသကရႈႏႈနးႏငဇ၀တြငးျဖစပကမႈႏႈနးသည ပမျမငမားရာ ၎တ႔၏ခႏၶာကယမ အဆပမားက ပမစပယလကရကာ ထအဆပမား၏ အလြနအမငးဓာတျပမႈက ခစားၾကရပါသည။ လငယအလပသမားမား ပးသတေဆးမား၊ အာရေၾကာအဆပသငေစသညပစၥညးမား၊ ေဟာမနးေျပာငးလေစေသာ ပစၥညးမား၊ ဓာတမတညျခငးကျဖစေစသည ဖန၊ ၀တမႈန၊ေဆး၀ါးမား၊ သ႔မဟတ ကငဆာျဖစေစႏငသည ပစၥညးမား ႏငထေတြ႕ျခငးမားက အထးဂရစကရန လအပသည။ ယငးသည ခႏၶာကယဆလအတြငး

3 နဖးအေရ႕ဘကတြငရေသာ ဥးေႏာကအမႊာသည ဥးေႏာက၏ေနာကဆးဖြ႕ၿဖးေသာအပငးမားအနက တစပငးျဖစၿပး အသက ၂၅ ႏစမတငမအျပညအ၀ ဖြ႕ၿဖးျခငးမရပါ။ ဥးေႏာက၏ေရ႕ဆးအမႊာသည နဖးအေရ႕ဘကတြငရေသာဥးေႏာကအမႊာအတြငးတြင တညရၿပး အဆငျမငအာရလကၡ၊ သရ၊ ဆးျဖတျခငး လပငနးစဥႏင အဆငျမငလပေဆာငခကမားက ညညြတေစသည ( အစအစဥေရးဆြျခငး၊ တန႔ျပနမႈက ဟန႔တားျခငး၊ အလပလပေနေသာမတဉာဏႏင ရညရြယခက တ႔ပါ၀ငသည ဥးတညခကကလမးညႊနေပးသညအမအကငမားအတြက လအပေသာစြမးရညမား) (Johnson et al., 2009).

ဖြ႕ၿဖးႀကးထြားေနဆျဖစသည ဆယေကာသက အလပသမားမားတြင အထးသျဖငမနကနသည။ ေနာကဆးအေနႏင အလပရမား၊ ကရယာမား၊ စကမားႏင တနဆာပလာမားသည လႀကးမားအတြက ပစထတထားျခငးျဖစရာ ဆယေကာသကမား၏ ခႏၶာကယအတြက ဆလငလအပခကမား ပမရေစႏငသည (IPEC, 2011)။

စတႏင လမႈေရးပငးဆငရာႏင ခစားခကဆငရာ ဖြ႕ၿဖးမႈအဆင။ လငယအလပသမားမားသည ၎တ႔၏ လပရပမား၏ ေနာကဆကတြအကးဆကမားႏင အေျခအေနအရပရပႏငစပလဥး၍ အႏရာယတ႔က ခြျခားႏငစြမးနညးပါးေလ ရသည။ ပငဆငလစတ၊ ဆြေဆာငမႈရသညဟသတမတခလစတ၊ လြတလြတလပလပေနထငလစတတ႔ အပါအ၀င လမႈေရးႏင စတခစားခကဆငရာ ဖအားမားက ထခကခစားရလြယသည။ ထအေလအကငမားသည လငယမား၏ဆးျဖတခကမား အေပၚသကေရာကမႈရၿပး အႏရာယက လကၡသညကစၥမား လပေဆာငလာႏငၾကသည။ ယငးတ႔သည လငယအလပသမား မားအား ၎တ႔၏ အလပအကငအခကအခမား၊ အႏရာယရေသာ ရပပငးဆငရာ၊ စတႏငလမႈေရးပငးဆငရာ အေျခအေနမား အေၾကာငးဖြငဟေျပာဆရန ေနာကတြန႔ေစႏငပါသည (European Parliament, 2011) ။ သ႔ရာတြင လငယအရြယ (ႏငတစသကတာ) အျပအမသည ဥးေႏာကဖြ႕ၿဖးမႈ၊ အေတြ႕အႀက၊ မဘအပထနးမႈ၊ လမႈစးပြားေရး အေျခအေန၊ ယဥေကးမႈ၊ စတကနးမာေရးအေျခအေန၊ လမႈဆကဆေရးႏင အျပနအလနဆကဆမႈမား စသညျဖင… အခကမားအပါအ၀င မားစြာေသာအျပနအလနဆကဆေရးအေၾကာငးအရာမား၏ လႊမးမးမႈကလညး ခရေၾကာငး မတသားထားသငသည (Johnson et at., 2009)။

12

လပငနးခြငထခကဒဏ ရာရရႏငေျခႏင လငယ အလပသမားမားႏငထေတြ႕ရသညေရာဂါမားျဖစႏငေျခတ႔က ျမငတကေစသည။ ယငးအခကမားတြင ကား-မ ျဖစတညမႈ၊ မသနမစြမးျဖစမႈႏင ေရႊ႕ေျပာငးသြားလာသည အေျခအေနမားပါ၀ငသည။ လငယအမးသားမားသည အႏရာယရေသာ အလပမားတြင ပမ၀ငေရာကလပကငႏငေခရၿပး လငယ အမးသမးမားထက ပမ၍ လပငနးခြင ထခကဒဏရာမား ရရေလရသည။ သ႔ေသာ အမးသမးငယမားသည လပခမရသညမသားစလပငနးမားကသ႔ေသာ တရားမ၀ငအလပ အကငမားတြင ၀ငေရာက လပကငေလရရာ ယငးသ႔လပကငေၾကာငး ေပၚလြငေလမရသျဖင တရား၀ငစာရငးအငးမားတြင ေဖာျပႏငေျခ နညးပါးသျဖင သကဆငရာကနး ဂဏနးသညမနကနမႈမရသညလညး ျဖစႏငသည (ILO, 2016b)။ မသနစြမးသည လငယမားသည အပယခရျခငး၊ အထးကနျခငး၊ အႏငကငခရျခငး၊ အၾကမးဖကခရျခငး တ႔က ပမခရႏငေျခရသည။ ၎တ႔သည ပညာေရးႏငစးပြားေရးအခြငအလနးမားလညး ပမနညးပါးေလရသည (UNICEF, 2013)။ ေရႊ႕ေျပာငးလပသားမားသည မညသညအပစမဆထက လပငနးခြင ထခကဒဏရာ ရရမႈႏႈနး အျမငမားဆး ျဖစပါသည။ အသက ၃၀ ေအာကလမားသည ကမာၻတစ၀မး ႏငငတကာ ေရႊ႕ေျပာငး သြားလာသမားစးဆငးမႈ4 ၏ ၇၀ ရာခငႏႈနးက ကယစားျပသည ( ILO, 2004)။ ဘာသာစကား အဟန႔အတားသည ေရႊ႕ေျပာငးအလပသမားမား လပငနးခြငမေတာတစဆ ထခကဒဏရာႏင ေရာဂါမားျဖစႏင ေျခက တးျမငေစသည။ ေရႊ႕ေျပာငးလပသားသည အမရငႏငငမ ႏႈတျဖင၊ စာျဖငအေၾကာငးၾကားစာမားက နားမလညပါက ၎တ႔သည အလပခြငေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးစညးမဥး စညးကမးမားအားလကနာရန အခကအခရႏငၿပး ဓာတပစၥညး ထညထားသညဗးမားအေပၚမ သတေပးစာတမးမား၊ အခကအလကမားက နားလညမႈလြမားႏငပါသည။ ယဥေကးမႈ ထးတမးစဥလာမား၊ ဓေလစရကမား၊ ၎တ႔၏ အလပအကင အဆငအတနး (ေရႊ႕ေျပာငးလပသားအမားစသည မေရရာေသာ၊ ရာသစာအလပမား) ႏင အျခားမညသည အရာမားကမ မစဥးစားႏငဘ ၀ငေငြက ဥးစားေပး ရသညလအပခကမား၊ စသညတ႔သည ေရႊ႕ေျပာငးလပ သားမားအား ေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးျပနာမားက တငျပရမညအေရးမ အတားအဆး ျဖစေနပါသည (EU-OS-HA, 2013 a)။ (EU-OSHA, 2013a).

4 ၂၀၁၅ ခႏစတြင ႏငငတကာေရႊ႕ေျပာငးလပသား ၅၁ သနးေကာသည အသက ၁၅ႏစႏင ၂၉ ႏစအၾကားျဖစၾကသည (UNDE-SA , 2015).

စကငဒေနးဗးယား ႏငငမားတြင လငယအလပသမားမား၏ OSH အႏရာယမား

စကငဒေနးဗးယားႏငငမားတြင လငယအလပသမားမား၏ လပငနးခြငလၿခမႈႏငကနးမာေရးအႏရာယမား ေခါငးစဥရေသာ အစရငခစာတြင (Kines et at., 2013) ထႏငငမားရ အသက ၁၅ ႏစႏင ၂၄ ႏစအၾကား လငယအလပ သမားမားထေတြ႕ရသည OSH အႏရာယမားက နားလညေစၿပး ပမေကာငးမြနစြာကာကြယႏငမည အေရးႀကးေသာ အခကအလကမားက ေဖာျပထားသည။ ထအစရငခစာတြင လငယအလပသမားမားအတြက OSHအႏရာယမား ျမင တကလာေစေသာ အဓကအေၾကာငးအရာ ေလးမးက ဆနးစစေလလာထားပါသည။ ယငးတ႔မာ -

• လငယအလပသမားမား၏ ၀ေသသ လကၡဏာမား - ဥပမာ မတညၾကေသာ ရပပငး၊ စတပငး၊ ခစားခကပငး ရငကကမႈအဆင၊ သကဆငေသာအေတြ႕အႀက၊ ျမငမားေသာအႏရာယအဆငမားပါ၀ငေလရသည အႏရာယရာေဖြသညအကင မား၊ အရညအခငး၊ သငတနး၊ OSH အႏရာယ အေၾကာငးဗဟသတႏငအျမင၊ လမႈေရးႏင လအခငးခငးဆကဆသည စရကမား၊ စာသငေကာငးမ လပငနးခြငသ႔ ကးေၿပာငးရသည အေျခအေန၊ လငယႏင လႀကးဘ၀မား၊

• လပငနးသဘာ၀ - ဥပမာ - အလညက ထမးေဆာငရသညတာ၀န၊ အခနပငးအလပ၊ ေရတအလပ၊ ရာသစာအလပႏင လအပမဆကသြယေခၚယသညအလပ၊

• လပငနးခြင သေဘာသဘာ၀ - ဥပမာ - OSH သငတနး၊ ေခါငးေဆာငမႈ၊ OSH ယဥေကးမႈႏင OSH စမခန႔ခြမႈ အပါအ၀င OSH လပငနးေဆာငရြကသည။

• လပငနး လကၡဏာမား - ဥပမာ - ရပ၀တ၊ ဓာတေဗဒပစၥညး၊ ဇ၀ပစၥညး၊ စကပစၥညးႏင စတႏငလမႈေရး အႏရာယ မားရသည လပငနးမား၊

အလပအကငအရညအခငးမားႏင လပငနးအေတြ႕အႀက။ လငယအလပသမားမားသည ၎တ႔အားေပးသညတာ၀နမား ထမးေဆာငရန လအပေသာအရညအခငးမားႏငအေတြ႕အႀကမားလအပေနေၾကာငးႏင ထအလပႏငစပလဥး ေသာ ေဘးအႏရာယ၊ ကနးမာေရးအႏရာယႏင အႏရာယရေသာ အေျခအေနမားက သနားလညမႈမရေၾကာငး မၾကာခဏေတြ႔ ရရပါသည။ အလပသမားတစဥး၏ ထခကဒဏရာ ရရႏငေျခသည အလပခြငတြင ၁၂ လေကာၾကာတာ၀နထမး ေဆာငၿပးသညအခနထက အလပသစတစခတြင ပထမ ၄ လအတြငး ေလးဆပမသည။ လငယအလပသမားတစဥး၏ အလပတစခတြင ပထမလမားအတြငး ထခကႏငေျခရမႈသည ပမအသကအရြယႀကးမားေသာသမားထက ျမငမားသည ( smith & Breslin, 2013)။

ပညာရညအဆငအတနး။ လငယအလပသမားတစဥး၏ ပညာရညအဆငအတနးသည ၎တ႔ တညျငမၿပး သငေလာ ေကာငးမြနသည အလပအကငသ႔ကးေျပာငးရနတြက အေရးႀကးသညအခနးက႑တြင ပါ၀ငသည။ ပညာရည အဆငအတနးႏငသငတနးတ႔ ျမငမားေလေလ ပညာသငၾကားေနစဥအတြငးအလပလပကငခသည အေတြ႕အႀက မားၿပားမႈေၾကာင အလပသမားေဈးကြကသ႔ ကးေျပာငး၀ငေရာကမႈက ပမလြယကေလေလျဖစသည။ ပညာေရး အဆငအတနး ပမျမငအားေသာ လငယမားသည အလြတသေဘာအလပအကငမားတြင ၀ငေရာကလပကငေလရသည (ILO, 2017 a)။ ပညာေရးအဆငအတနးနမေသာလငယမားသည လပငနးခြငတြင အခကအခရသညတငေအာင ထအလပတြငသာ တြယကပေနေလရသည ( EU-OSHA et al., 2017)။ လပငနးခြငေဘးအႏရာယ ကငးရငးေရး အသပညာရျခငးအား ပညာေရးက အျပသေဘာေဆာငကာ လႊမးမးေနေၾကာငးလညးေတြ႕ရပါသည။ ပညာေရး အဆငအတနးျမငမားေသာ အလပသမားမားသည ေဘးကငး လၿခေရးက ပမနားလညသေဘာေပါကၾကၿပး ၎တ႔သည ေဘးကငးေရးလပငနးစဥမားက အလကနာဆးျဖစကာ ပညာရညနမေသာအလပသမားမားထက ထခကဒဏရာရရမႈ ပမနညးပါးသည (Gyekye & Salminen, 2009)။

လငယအလပသမားမားအတြက OSH အႏရာယမား ကေရာကေစသည အျခားေသာ အျပနအလန စစေဆးသညအခကမား။ မားစြာေသာ အေၾကာငးျပခကမားႏင အသကအရြယတ႔သည

13

“ေဘးအႏရာယ” ႏင “အႏရာယ” ဟေသာစကားလးမားသည တစခါတစရ အျပနအလနဖလယသးစြႏင ေသာလညး အမန တကယတြင မတညေသာအဓပၸါယမား ရသည။ “ေဘးအႏရာယ” တစခသည ထခကမႈကျဖစေပၚေစႏငသည မညသညအရာမဆ (ဥပမာ - ဖန၊ ဓာတပစၥညးမား၊ ဆညသမား၊ အျမငတြငအလပလပရျခငး၊ လကျဖငေဆာင ရြကရျခငး၊ အကာအကြယမရသညယႏရားမား၊ ရညလားေသာ သ႔မဟတ မခန႔မနးႏငေသာ အလပခန ၊ စသည..)တ႔က ဆလၿပး “အႏရာယ” ဆသညမာ (က) ေဘးအႏရာယကေရာကႏငေသာ အသကေမြး၀မးေကာငးမႈႏင (ခ) ေရရညထခက နစနာမႈမား အပါအ၀င ျပငးထနေသာထခကနစနာမႈမား က ေပါငးစပထားျခငး ျဖစပါသည။ ဥပမာ- စကယႏရားမား ေမာငးႏငသမားသည အကာအကြယမေသာစကယႏရားမားက ဆကတကေမာငးႏငရပါက ျပငးထန၍ ေသေစႏငေသာ ထခကဒဏရာမားျဖစႏငေျခ ျမငမားပါသည။ မၾကာခဏ ေလးလေသာ၊ ႀကးမားေသာ အရာ၀တမားက ခပငရသည အလပသမားမားသည ခါးနာျခငးကသ႔ေသာ ၾကြကသား၊ ေကာရးမားထခကနာကဥျခငးက ခစားရမည အႏရာယ ရပါသည။

အလပသမားမားအားထခကနာကဥမႈမ ကာကြယေပးႏငရန လပငနးခြငအႏရာယမားက ေဖာထတသတမတျခငး၊ အႏရာယ ဆနးစစေလလာျခငး၊ ဘကစ OSH စမခန႔ခြမႈစနစအားျဖင သငေတာေသာ အႏရာယထနးခပျခငးနညးလမး မားက ခမတကငသးသငပါသည။5 ေဘးအႏရာယေဖာထတသတမတျခငးသည လပငနးစဥ၏ ပထမအဆငျဖစပါသည။ အလပရငမားက အလပသမားမား၏ တကၾကြစြာပးေပါငးေဆာငရြကမႈျဖင ေဘးအႏရာယျဖစေစသညပစၥညးမားႏင အလပသမားမားအား ထခကဒဏရာရရ ေစႏငသည အေျခအေနမားကသတမတကာ မညသညအလပသမားမားသည မညသညေဘးအႏရာယမား ရေၾကာငး ဆးျဖတရပါမည။ OSH စမခန႔ခြမႈစနစတစခသည လငယအလပသမားမားကသ႔ေသာ သးျခားအႏရာယရေသာအလပသမား မားက အထးဂရျပရန လအပပါသည (အပငး ၂.၁ တြငေဖာျပထားသညအတငး)။ ေဘးအႏရာယေဖာထတသတမတျခငး က အလပသမား၊ လပငနးတာ၀န၊ လပငနးခြငအေျခအေနမား၊ အလပအဖြ႕အစညး၊ အလပခြငပတ၀နးကင စသညတ႔ အၾကား ဆကႏြယမႈကလညး အဓကထား ျပလပရပါမည။ အရြယေရာကသမားအတြက စကန႔သတခကမားသည ေဘးအႏရာယရသည အေျခအေနမားက ေဖာထတသတမတရာတြင အေထာကအကျဖစေစပါမည။ လငယအလပသမား မားအေနႏင အထးသျဖငဆယေကာသကမားသည ခႏၶာကယပငးဆငရာ၊ စတပငးဆငရာ ဖြ႕ၿဖးဆျဖစရာ ၎တ႔၏ ခႏၶာကယမားႏင

5 လပငနးခြင ေဘးကငးလၿခေရးႏငကနးမာေရးစမခန႔ခြမႈစနစမားဆငရာ ILO လမးညႊနခကမား (ILO-OSH 2001 ဟေခၚေသာ) အရ ႀကတငကာကြယေရးႏင အကာကြယအစအမမားက ေအာကပါဥးစားေပးအစဥအလက အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကသငပါသည။ ယငးတ႔မာ (၁) ေဘးအႏရာယပေပာကေရး၊ (၂) အႏရာယအလားအလာက အရငးအျမစမကငတြယေျဖရငးျခငး၊ ( အငဂငနယာပညာျဖင ထနးခပျခငး သ႔မဟတ အဖြ႕အစညး၏ေဆာငရြကမႈျဖင) (၃) လၿခေသာအလပအကငစနစအားျဖင အႏရာယအလားအလာက အနမဆးျဖစေအာင ေလာချခငး ( အႏရာယအလားအလာ ထနးခပေရးအတြက စမခန႔ခြမႈေဆာငရြကခကမားအပါအ၀င)၊ (၄) ဓာတၾကြငးအႏရာယအလားအလာမားက စေပါငး ေဆာငရြကမႈျဖင မထနးခပႏငပါက အလပရငသည သငေလာေသာတစကယေရအကာအကြယပစၥညးမား (Personal Protective Equipment – PPE) က အခမပပးေပးကာ ၎တ႔အမနတကယအသးျပမႈႏငႀက႕ခငေအာငထနးသမးျခငးမား ျပလပေစသငသည (ILO, 2001) (ILO, 2001).

စတမားက မညသညအတငးအတာအထ သညးခႏငစြမးရသညက ဆးျဖတရန ခကခလသည။

လငယအလပသမားမား၏ ကနးမာေရးကထခကေစႏငေသာ လပငနးခြငေဘးအႏရာယအေၾကာငး ဗဟသတ မရျခငး ကလညး ထအတငးအတာမားက ဆးျဖတရန အထးသျဖင ခကခပါသည။

လပငနးခြငတငးတြင အလပသမားမားအတြက ေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးတ႔အေပၚ ဆးကးသကေရာကမႈမားစြာ ျဖစေစႏငသည ေဘးအႏရာယအမးမးရႏငပါသည။ ေအာကပါတ႔မာ လငယအလပသမားမားသည အႏရာယႏင ထေတြ႕ႏငေျချမငတကလာျခငးႏင ၎တ႔ရငဆငရသည သးျခားအႏရာယအခကအလကမားေၾကာင လငယအလပသမား မားအား အထးသျဖငၿခမးေျခာကေနသည ခႏၶာပငးဆငရာႏင စတ၊ လမႈေရးဆငရာ ေဘးအႏရာယအမးအစားမား ျဖစပါသည။

ေဘးကငးလ ၿခမႈ ေဘးအႏရာယ။ ထေဘးအႏရာယသည အႏရာယထနးခပေရးေဆာငရြကခကမရပါက ခကျခငး ထခကဒဏရာ ရရေစႏငသညအလားအလာ (ဥပမာ - ေလာငကၽြမးျခငး၊ အာရဖစးမႈ၊ စတျပတေပါကၿပေသာဒဏရာ၊ အေရၾကညဖ၊ အရးကးျခငး၊ အတြငးဒဏရာရရျခငး၊ ဥးေခါငးအႀကတႏင အသကရႈၾကပျခငး) ရပါသည။ ေဘးကငးလၿခမႈေဘးအႏရာယတြင ဥပမာအားျဖင အျမငတြငအလပလပရျခငး၊ အႏရာယရေသာ စကယႏရားမား အသးျပရျခငး၊ ယာဥမားအနးေမာငးႏင သ႔မဟတ အလပလပရျခငး၊ အေဆာကအအ ကတတကငးမား၊ ေျခေခာႏငေသာ မကႏာျပငတြင အလပလပကငရျခငး၊ မသပယပသည ၾကမးခငးမား၊ မးေလာငလြယေသာ သ႔မဟတ ေပါကကြလြယေသာ အရာ၀တ၊ ပစၥညးမားအသးျပ၍ သ႔မဟတ ယငးတ႔အနးတြင အလပလပကငရျခငး တ႔ပါ၀ငပါသည။ လငယအလပသမား မားသည လပငနးအေတြ႕အႀက နညးပါးျခငး ၊ ကၽြမးကငမႈသငတနးအားနညးခကရျခငး၊ ေဘးကငးလၿခေရး ေဘးအႏရာယ၊ လပငနးစဥမားႏင စပလဥး၍ အခကအလကမားႏငလမးညႊနခကမားမရရျခငးႏင ႀကးၾကပမႈမရျခငး တ႔ေၾကာင အထးသျဖင ထခကႏငေျချမငမားသမား ျဖစႏငပါသည (IPEC et al., 2002) ။

ရပပငးဆငရာ ေဘးအႏရာယမား တြင ဆညသ၊ တနခါမႈ၊ အလငး၊ အပခနလြနကျခငး (ပျခငး၊ေအးျခငး) ႏင ဓါတေရာငျခည (ေနေရာငျခညမ သ႔မဟတ သဂေဟဆကျခငး တ႔ေၾကာင ခရမးလြနေရာငျခညႏင ထေတြ႔ရျခငး တ႔အပါအ၀င) ကနးမာေရးထခကေစႏငသည ရပ၀တပစၥညးမားႏင ထေတြ႕ရျခငးတ႔ ပါ၀ငပါသည။ ငယရြယစဥ ခရမးလြနေရာငျခည ထေတြ႕ခရေသာ အလပသမားမားသည အခနကာလၾကာရညစြာထေတြ႕မႈေၾကာင (ထေတြ႔မႈသည အသကငယစဥျဖစပြားေသာေၾကာင) အသကႀကးလာသညအခါ အေရျပားကငဆာျဖစႏငေျခမား

လငယအလပသမားမားမၾကာခဏထေတြ႔ရသည အလပခြငအႏရာယမား

14

သည။ လငယအလပသမားမားသည အလြနအမငးဆညသမားေၾကာင လႀကးမားထက အၾကားအာရဆ၇ႈး ႏငေျခမားပါသည။ လႀကးမားအတြက ဆညသကန႔သတခကသည လငယအလပသမားမားအား ကာကြယေပး ရန မလေလာကပါ (Forastieri, 2002)။ လငယအလပသမားမားသည ဟတယႏငခရးသြားလပငနးမား၊ ကနထတ လပေရးလပငနးမားႏင ေဆာကလပေရး လပငနးမားတြင လပကငရာ၌ အလြနအမငးဆညသမားက သသသာသာ ထေတြ႕ခစားၾကရပါသည။

ဇ၀ဆငရာေဘးအႏရာယမား တြငဘကတးရးယားမား၊ ကပပါးပးမား၊ ဗငးရပမား၊ အႏရာယရေသာ တရစာၦနမား၊ အငးဆကပးမႊားမားႏင အပငမားႏငထေတြ႕ရျခငး ပါ၀ငပါသည။ ဇ၀ဆငရာေဘးအႏရာယမားသည စကပးေရး (တရစာၦနမားႏင ထေတြ႕ဆကဆရျခငး)၊ အစားအစာျပငဆငထတပးျခငးႏင စားေသာကဆငမား (အစားအစာမား ကငတြယရျခငး)၊ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈ (လမား၊ ေသြးမားႏင အျခားခႏၶာကယမ ထြကရေသာအရညမားႏင ထေတြ႕ရျခငး) ႏင အမႈက/စြန႔ျပစအမႈကမား စမခန႔ခြရေသာလပမား ကသ႔ေသာ လငယမားေျမာကမားစြာ အလပ လပကငေနၾကသည စးပြားေရးလပငနးမားတြင ျဖစပြားေလရသည။

ဓာတဆငရာ ေဘးအႏရာယမာ တြင ဓာတေငြ႕မား၊ ဖနမႈန႔မား၊ အေငြ႔မား၊ ေရေငြ႔မားႏင အရညမား ပါ၀ငပါသည။ ဓာတပစၥညးမားက လပငနးခြငအမားဆး၊ က႑အားလးတ႔တြင အသးျပလက ရၾကသည။ ဥပမာ - စကပးေရးက႑တြင ပးသတေဆးမားႏင ဓာတေျမၾသဇာမား၊ ကနပစၥညးထတလပေရးလပငနးမားတြင သတေဆးမားႏင ေဖာရညမား၊ ေဆာကလပေရးလပငနးမားတြင ေကာကဂြမးမား၊ ေကာက၊သတ႔တြငေတြ႕ရ ေသာ ဆလကြနျဒပေပါငး(ဆလကာ)မား၊ သတေဆး၊ အေရာငတငဆတ႔ကကေအာငေဖာေသာပစၥညး (သငနာ)၊ ေကာႏင သဂေဟေဆာရာတြင ထြကေပၚသည အခးအေငြ႕မားႏင

၀နေဆာငမႈေပးသညက႑တြင သန႔ရငးေရးပစၥညးမားတ႔က ေတြ႕ရရပါသည။ အဆပသည ထေတြ႕သညပမာဏႏင ၾကာခနတ႔ကလက၍ အရာ၀တတစခအေပၚသကေရာကမႈ ရပါသည။ အျခားအခကအေနႏင တစဥးခငးစ၏ အာရခစားလြယမႈႏင လကၡဏာမား (ဥပမာ- ကား-မျဖစတညမႈႏင အသကအရြယ) အေပၚလညး မတညပါသည။ ငယရြယစဥ ဓာတပစၥညးေဘးအႏရာယႏင ထေတြ႕ရသမားသည မးပြားစနစမားအား ျပငးထနစြာ ထခကေစၿပး ေဟာမနး မညမမႈကလညး ျဖစေပၚေစပါသည (Gerry, 2005)။

လ၊ လပငနးႏင လပငနးခြငပတ၀နးကင ေဘးအႏရာယမား တြင ေလးလေသာ၀နမားသယျခငး၊ လငျမနေသာ၊ ထပကာထပကာလပရေသာလႈပရားမႈမား၊ ပမကေသာစကပစၥညးမားႏင ကရယာမား၊ အလပသမားမား ပစမမနစြာျဖင အလပလပရသည လပငနးစဥအဆငဆင တ႔ပါ၀ငပါသည။ ခါးနာျခငး၊ ႀကြကသားႏင အေရျပားတ႔ႏငသကဆငေသာ ထခကမႈမား (MSD)မား၊ ၾကြကသားစြနးအရြတေရာငျခငး၊ အကၽြျခငးႏင လကသနးႏင လကသၾကြယတစ၀ကမအပ ကနလကေခာငးမားထကဥျခငးႏငနာကငျခငး ျဖစေစေသာ လကၡဏာစ တ႔သည လ၊ လပငနးႏငလပငနးခြငပတ၀နးကင ေဘးအႏရာယမားႏငထေတြ႕ရာမ ျဖစေပၚေလရ ေသာစရလဒမားျဖစပါသည။ ဆယေကာသကမားသည ေလးလေသာ ၀နမားက သယယသညအခါ အေရျပားစတျပျခငးျဖစႏငေျချမငမားကာ ၎တ႔၏ခႏၶာကယမားသည ႀကးထြားဆ၊ ဖြ႕ၿဖးဆျဖစသျဖင ပမနႀကးထြားမႈ ကလညး ထခကေစပါသည။ ထ႔အျပင လပငနးလပကငသညနညးလမးမား၊ ကရယာမား၊ စကပစၥညးမားသည လႀကးမား၏စႏငသာ ထတလပထားၿခငးျဖစရာ အျပညအ၀ဖြ႕ၿဖးျခငးမရေသးသည လငယ အလပသမားမား၏ ခႏၶာကယမားသည ေမာပနးႏြမးနယျခငး၊ ထခကဒဏရာရရျခငးႏင MSD မားခစားရရန ျဖစႏငေျခ ျမငမားပါသည (IPEC et at., 2002)။

15

စတႏင လမႈေရး ေဘးအႏရာယမား သည အလပ၏ပစႏငစမခန႔ခြမႈ၊ ယငး၏လမႈေရးႏငအသငးအဖြ႕အေျခအေနမား မထြကေပၚလာေသာ ရလဒျဖစၿပး ထအရာအားလးသည စတပငးဆငရာႏင ရပပငးဆငရာ ထခကမႈက ျဖစပြားေစသည။စတႏငလမႈေရးေဘးအႏရာယအတြက အမားဆးေျဖဆၾကသညမာ စတဖစးမႈ ဟ၍ျဖစပါသည။ အလပခြငႏငဆကစပေသာ စတဖစးမႈမားသည တဒဂၤ ရးခငသလျဖစျခငး၊ ဆးျဖတခကမားမားယြငးျခငး၊ ပမနလပေဆာငေနၾကအရာက လပေဆာင ႏငစြမးမရျခငး၊ လပငနးခြငမေတာတစဆထခကမႈ ျဖစႏငေျခ ျမငမားျခငးတ႔ျဖစပါသည။ ယငးသည စတမမမနျခငး (ဆကတကပငပနးခသျဖင ကယအား၊စတအား ခးခးကျခငး၊ စတကျခငး) ၊ အျခားေသာရပပငးဆငရာ ျပနာမား (ႏလးေရာဂါႏင MSD) ႏင ဆန႔ကငဘကအျပအမမား (အရကမးျခငးသ႔မဟတ ေဆးလပေသာကသးျခငး) တ႔ျဖစေစပါ သည။ ေနာကဆကတြအေနႏင စတဖစးမႈသည အလပသမားမား၏သကသာေခာငခေနေရးႏင ဘ၀အရညအေသြး တ႔က ပကစးေစသည (ILO, 2016a) ။ လငယမားသည စတပငး၊ ခစားခကပငးႏင လမႈေရးပငးတြင ႏစဆယေကာ၊ အစတပငးသ႔ ဆကလက ခဥးနငး၀ငေရာကလကရရာ စတ၊ လမႈေရးေဘးအႏရာယမားသည အထးသျဖင ထခကေစႏင ပါသည။ စတ၊ လမႈေရးေဘးအႏရာယမားက အဓကအားျဖင အပစႏစစ ခြျခားႏငပါသည။ ယငးတ႔မာ -• အလပအေၾကာငးအရာ - လပငနးခြငအေျခအေန

ဥပမာအားျဖင တာ၀န၏ပစ၊ လပငနးပမာဏ၊ လပငနးေဆာငရြကႏႈနး၊ အလပဇယားမား။

• အလပအေျခအေန - အလပအကငအဖြ႕အစညးႏင အလပသမားမားႏငဆကဆေရးျဖစပါသည။ ဥပမာအားျဖင အဖြ႕အစညး ယဥေကးမႈ (ေဘးကငးလၿခေရး ျပနာ အနးတြငရသည ယဥေကးမႈ)၊ ေခါငးေဆာငမႈႏင စမအပခပမႈပစ၊ အဖြ႕အစညးအတြငးယထားသညအခနးက႑၊ အသကေမြးလပငနးဖြ႕ၿဖးေရးအတြက အခြငအေရးမား၊ ဆးျဖတခကခသညအာဏာႏင ထနးခပမႈ၊ အလပအကငႏငဘ၀ ညမမႈ၊ လပငနးအတြငး အလပသမားအခငးခငးဆကဆေရး (လပငနးခြင အၾကမးဖကမႈႏင ေႏာငယကတကခကမႈ)တ႔ပါ၀ငပါသည။

ထမးေဆာငရမညလပငနးတာ၀နႏငပတက၍

ရငးလငးမႈနညးပါးၿပး အလပသမားမားသည လပငနးရလဒအေပၚ လႊမးမးမႈနညးပါးသညကာ အျခားေသာကစၥရပတ႔ႏငေပါငးဆသြားသညအခါ အလပတြင စတအားထကသနမႈ နညးပါးၿပး အလပအေပၚတြင ေၾကနပမႈလညး နညးပါးေစပါသည။

လငယအလပသမားမားသည မလလားေသာလငပငးဆငရာ သတျပခရမႈအပါအ၀င လပငနးခြငအၾကမးဖကမႈႏင ေႏာငယကတကခကမႈမား က ပမခရႏငေျခရသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ အလပအမးအစား၊ အလပအကင ခန႔ထားသည ပစႏင ညနႈငးႏငစြမးနမပါးျခငးတ႔အပါအ၀င အေၾကာငးေပါငးဆသြားသညအခါမးတြင ျဖစပါသည။ လငယအလပသမားမားအား အႏငကငျခငးသည ထညသြငးစဥးစားစရာေကာငးေအာင စတ၀ငစားျခငးခရသည ကစၥတစရပ ျဖစပါသည။ 6 ယငးသည ႏလးေရာဂါ၊ စတကေရာဂါ၊ ကယေရာစတပါခးခးကျခငး၊ စးရမပပနမႈ၊ စတလႈပရားမႈ၊ အလပခြငတြငစတေၾကနပမႈနညးပါးျခငးႏင သခနညးျခငးတ႔ျဖစပြားေစသည အခကတစခက ျဖစပါသည။ စတဖစးမႈမားၿပး စညးစနစမကေသာလပငနးခြငပတ၀နးကငႏင ေခါငးေဆာငမႈညဖငးျခငးတ႔သည အႏႈတလကၡဏာေဆာင သညလပငနးရာသဥတက ဖနတးကာ အႏငကငခရမညအႏရာယ ျမငမားလာလကရသည။ အလပႏငဘ၀ မတမႈမရျခငး သညလညး လငယအလပသမားမားအၾကား ျဖစေလရပါသည။ တစစတတစေဒသအားျဖင ၎တ႔သည အလညက တာ၀နထမးေဆာငျခငး၊ ရာသစာအလပက လပကငျခငး၊ စေန၊တနဂၤေႏြ ႏငအခနပဆငးရျခငးတ႔ေၾကာင ျဖစပါသည (Kines et at., 2013) ။

6 စကငဒေနးဗးယနး ႏငငမားတြင လငယအလပသမားမား၏ လပငနးခြငေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးအႏရာယအလားအလာ မား ဟအမညရသည စကငဒေနးဗးယား ေလလာမႈတြင မၾကားခငႏစမားအတြငး ျပနာသးရပက အထးအေလးထားလကရသည။ ယငးတ႔မာ အနငကငျခငး၊ သခႏင “လပငနးစြမးရည” တ႔ျဖစၾကပါသည။ လပငနးစြမးရညဆသညမာ အလပသမားတစဥးစ၏ အရငးအျမစမားႏင လပငနးခြငစမခန႔ခြမႈႏင လအပခကမား အၾကား ဟနခကညရနညေပးျခငးက ရညညႊနးပါသည။ သခက ရပပငး၊ စတခစားမႈပငး၊ အဖြ႕အစညးႏင စတခစားမႈႏငလမႈေရးအခကမား၊ လ႔ေဘာင ႏငနညးပညာေျပာငးလမႈမား က လႊမးမးထားပါသည။

16

လငယအလပသမားမားသည လပငနးစြမးရည ၊ လပငနးအေတြ႕အႀကႏင ညႏႈငးႏငစြမးတ႔တြင အကန႔အသတရရာ ၎တ႔၏ အခြငအေရးမားသည ေအာကေျခအဆငအလပမား၊ လပခလစာနညးျခငး၊ အလပခနမားျခငး၊ မေရရာျခငး၊ လပငနးသဘာ၀အရ အႏရာယမားျဖငး စသျဖင အမားမလပကငလေသာအလပမားကသာ လပကငရေလရပါသည။ ဤအေျခအေနက လတတေလာတြင လႀကးမားထက သးဆပမားေနသည လငယအလပလကမႏႈနးက ပမဆး၀ါးေစ သည (ILO, 2018) ။ ထ႔အျပင လငယအေရအတြကအမားအျပားသည တရား၀ငမဟတေသာစးပြားေရးက လပကငေနၾကသည (၇၈.၇ ရာခငႏႈနးသည အသက ၁၅ ႏစႏင ၂၉ ႏစအၾကားျဖစသည)။ တရားမ၀ငသည စးပြားေရးလပငနးမားသည အလပသမားမားအား အလပခြငဆငရာေဘးအႏရာယ ပမကေရာကေစၿပး လမႈကာကြယေစာငေရာကေရးေပးႏငမႈ အကန႔အသတရသျဖင ၎တ႔သည လပငနးခြငမေတာတဆထခကဒဏရာရရမႈႏင ေရာဂါရရမႈတ႔ အလြယတက ျဖစႏငသည (ILO, 2017a) လငယအလပသမားမားသည

တညျငမခငမာမႈမရ၊ အကာအကြယနညးပါးသည အလပမးျဖစသည စခနစညႊနးမမသည အလပအကငမားတြင ၀ငေရာကလပကငရႏငဖြယ လႀကးမားထကပမားသည။7 ယာယအလပ လပကငေနၾကသမားသည ေရတလပငနးကာလအတြငးသာ ျဖစေသာေၾကာင သငတနးမားႏင ကၽြမးကငမႈသငတနးမား တကေရာကခြငနညးပါးေလရကာ လပငနးခြငေဘးအႏရာယႏင အႏရာယမားအေၾကာငး သရမႈ နညးပါးသည (EU-OSHA,2007) ။ ၎တ႔သည အၾကာခဏ အလပကငေျပာငးရေလရရာ အလပခြငမေျပာငးမ၊ ေနသားကေအာငမလပခင OSH စညးကမးခကမားႏင ရငးႏးမႈရရရန အခနႏငအခြငအေရးနညးပါးသည။ထကသ႔ တရားမ၀ငျခငး၊ တညျငမမႈမရျခငးႏင စခနစညႊနးမမေသာအလပပစမားတြင အလပခြငအေျခအေနသည ေအာကေဖာျပပါစးပြားေရးက႑အားလးတြင ေတြ႕ရကာ လငယအလပသမားမားအႏရာယေတြ႕နငသညအလားအလာ ျမငမားပါသည။

7 စခနမမေသာ အလပအကငခန႔ထားျခငးတြင အလပအကငေလးမးပါ၀ငသညဟ ILO က သတမတထားပါသည။ ယငးတ႔မာ - (က) ယာယအလပခန႔ ထားျခငး (ဖြငေခၚခန႔ထားျခငးႏင ဆန႕ကငဘကနညးလမး)၊ (ခ) အခနပငးႏင လအပမဆကသြယေခၚယေသာအလပ (အခနျပည အလပႏငဆန႔ကင ဘက)၊ (ဂ) အဖြ႕ေပါငးစႏင ပတသကဆကႏြယေသာ အလပခန႔ထားျခငး ( အမနတကယစားသးသႏင တကရက၊ လကေအာကငယသားဆကဆေရးႏင ဆန႕ကငဘက)၊ (ဃ) အေယာငေဆာငခန႔ထားျခငး/ဌာနက ကယပငခန႔ထားျခငး (ယငးသည အလပခန႔ထားသည ဆကဆေရး၏ အစတအပငးတစခ အျဖစ ပါ၀ငျခငးမရပါ)… တ႔ျဖစပါသည။

ေဘးအႏရာယရေသာ စပြားေရးလပငနးက႑ရ လငယအလပသမားမား

17

စကပးေရး။ ကမာၻတစ၀မး အသက ၁၅ႏစႏင ၁၇ ႏစအၾကားရသည ဆယေကာသကမား၏ ၄၉.၃ ရာခငႏႈနးသည စကပးေရးလပငနးက လပကငေနၾကသည (ILO, 2017 b)။ စကပးေရးလပငနးသညအလပသမားအသကအရြယအား လးအတြက ေဘးအႏရာယအမားဆးက႑မားအနက တစခအျဖစသတမတျခငးခရပါသည။ စကပးေရးလပသားမားသည စကမား၊ ယာဥမား၊ ကရယာတနဆာပလာမား၊ တရစာၦနမားႏငအတ အလပလပကငရျခငး၊ အလြနအမငးဆညသမားႏင တနခါမႈမား၊ ေျခေခာျခငး၊ ခရးထြကရျခငး၊ အျမငမ ျပတကျခငး၊ ေလးေသာ၀နမရျခငး၊ ထပကာထပကာလပေဆာငရျခငး၊ MSD ျဖစေစႏငသည ပပနးမကသညအေနအထားတြင လပကငရျခငး၊ ဖနမႈန႔မား၊ အျခား ေအာဂနစပစၥညးမား၊ ဓာတပစၥညးမား၊ ကးစကတတေသာအရာမားႏင ထေတြ႕ရျခငး၊ ေကးလကေဒသသဘာ၀ပတ၀နးကငအေနအထားတြင အလပလပကငရျခငးေၾကာင ေနဒဏ၊ အပလြနကမႈဒဏ၊ ဆး၀ါးေသာရာသဥတဒဏ ခရျခငးတ႔ေၾကာင လပငနးခြင မေတာတစဆျဖစမႈႏငေရာဂါဘယမား ခစားရႏငေျခ ျမငမားပါသည။ စကပးေရးလပငနးမားတြင လငယ၊ လႀကးအလပ သမားမားအားခန႔ထားမႈကဆငးလာေသာလညး ကမာၻတစ၀မးရ ဖြ႕ၿဖးဆေဒသမားရ လငယမားအတြက စကပးေရး လပငနး သည အဓကအလပရငျဖစေနဆပငျဖစပါသည။ ဖြ႕ၿဖးၿပးႏငငမားတြင စကပးေရးလပငနးက စကမႈလယယာ အျဖစအလြနအမငးလပကငေနၾကကာ လဥးေရအနညးငယကသာအလပေပးႏငသည။ ဖြ႕ၿဖးဆႏငငမားတြင ယငးသည နညးပညာအသးျပမႈနညးပါးသည က႑ျဖစၿပး ကၽြမးကငအဆငနမေသာအလပသမားမား အမားအျပားက အလပအကင ဖနတးေပးလငရသည (ILO, 2017 a) ။

ကနပစၥညးထတလပျခငး။ အလပသမားေဈးကြကသ႔ ကးေျပာငးစ လငယအလပသမားအမားအျပားတ႔သည ကနထတလပသညလပငနးမားတြင လပကငေနၾကသည။ ေဒသအမားအျပားရကနထတလပေရးလပငနးမား တြင အလပခန႔ထားသည ပမာဏရာခငႏႈနးသည မၾကာမကကဆငးေနေသာလညး ဤက႑တြင သသသာသာမားျပားသည လငယအလပ သမားအေရအတြက အားအလပအကငေပးလကရသည (ဥပမာ - အာဖရကတကရ ကနထတလပသည လပငနးမားတြင လပကငေနၾကသည အလပသမားအားလးအနက ၉.၇ ရာခငႏႈနးသည လငယအလပသမားမားျဖစၾကၿပး အေရ႕ဥေရာပ၊ ဗဟႏငအေနာကအာရ တြင ၂၀.၇ ရာခငႏႈနးရ သည။ ဖြ႕ၿဖးၿပးႏငငမားတြင ဤက႑သည လငယအလပသမားမားပါ၀ငသည လပငနးခြငမေတာတဆ ထခကမႈ မား၏ အျမငဆးအခးျဖစသည။ ကနထတလပ သညလပငနးတြင စကရအမးေပါငးကယျပန႔စြာ ပါ၀ငၿပး ယငးတ႔အနက ေမာေတာကာစကရ၊ ခညမငႏငအထညစကရ၊ အလကထေရာနစပစၥညးစကရ၊ ဓာတေဗဒပစၥညးစကရ၊သတစကရ၊ စားေသာကကနစကရႏင လသးကနပစၥညးစကရတ႔ အပါအ၀ငျဖစသည။ ထစကရမားသည အလပသမားမားအတြက မားစြာေသာ လၿခေရးႏင ကနးမာေရး ေဘးအႏရာယမားက ေပးသည။ ဓာတပစၥညးသးစြမႈ၊ စကယႏရားမား၊ ယာဥမား၊ အလကထေရာနစပစၥညးမားႏင ေလ၀ငေလထြကမေကာငးမႈ၊ ဆညသကယလြနးမႈ၊ အပခနျမငမားမႈႏင အလငးေရာငမနျခငး စသည ခႏၶာကယပငးဆငရာ ေဘးအႏရာယမား ျဖစၾကသည။

ေဆာကလပေရး။ ဤက႑သည ဖြ႕ၿဖးဆႏင ထြနးသစစေဒသမား (အာဖရက၊ အာရ-ပစဖတ၊ လကတငအေမရကႏင ကာရစဘယကၽြနး) မ လငယအလပသမားမားအေရအတြကမားအား တး၍ဆြေဆာငလကရသည (ILO, 2017a) ။ ႏငငအမားအျပားတြင ကေလးမားအား ေဆာကလပေရးလပငနးခြငမားတြင အလပလပခြငတားျမစထားသည။ သ႔ေသာ ေဆာကလပေရးလပငနးတြင ေဘးအႏရာယရေသာကေလးလပသားမားသည ကယကယျပန႔ျပန႔ ရေနဆျဖစပါသည (IPEC, 2011) ။ ေဆာကလပေရးလပငနးတြင လပငနးအားလး၏ လပငနးခြငမေတာတစဆထခကဒဏရာရရမႈမားႏင ေရာဂါမားျဖစပြားမႈႏႈနးအျမငမားဆးအနက တစချဖစသည။ အဓကအားျဖင ေဆာကလပေရးလပငနးမားစြာတ႔၏ လြနစြာ ေဘးအႏရာယႀကးမားေသာ သေဘာသဘာ၀ေၾကာင ျဖစပါသည။ ဥပမာ အလပသမားမားသည တစခါတစရ အႏရာယမား ေသာစကယႏရားမားႏငကနၾကမးပစၥညးမားအားအသးျပရျခငး၊ အျမငတြငအလပလပရျခငး၊ ဖနထေသာလပငနးခြင ပတ၀နးကငအပါအ၀င အႏရာယမားေသာ ပစၥညးမားႏငထေတြ႕ရျခငး တ႔ျဖစပါသည။ လပငနးခြငမေတာတဆထခကမႈ မားႏငေရာဂါမားျဖစပြားမႈႏႈနး ျမငမားရျခငးမာ ကမၸဏငယမား၏ အခးျမငမားေနျခငးႏင တးခ႕ေဆာကလပေရး လပငနးခြမားေၾကာင အလပရငမားေနသညလပငနးခြငမား၊ အေတြ႕အႀကမရေသာ၊ ရာသေပၚ ေရႊ႕ေျပာငးလပသားမားက အတးအေလာျပလပမႈမားျခငး ႏငအလြနအမငးအသးျပျခငးတ႔ကသ႔ေသာ ေဆာကလပေရးက႑၏ တစစတစရာေသာ စရကမားေၾကာငလညး ျဖစပါသည။

သတတးေဖာျခငးႏငေကာကတးျခငး။ ေလးလ၍ ဆး၀ါးေသာ၀နမား၊ ဆကတကလပကငရေသာအလပ၊ တညျငမမႈ မရေသာ ေျမေအာကအေဆာကအအမား၊ ကရယာတနဆာပလာႏင စကကရယာမား ႀကးမားျခငး၊ အဆပပါေသာဖနမႈန႔ မားႏငဓာတပစၥညးမား၊ လြနကေသာအပ၊ အေအးဒဏခရျခငး စသညတ႔သည ဤလပငနးသည အလပသမားအားလး အတြက အႏရာယမားေစလကရသည။ သတတးေဖာျခငးလပငနးက ဥပေဒစးမးမႈ၊ စာသငေကာငးမားႏင လမႈေရး ၀နေဆာငမႈမား လြနစြာအကန႔အသတရလက မသားစႏင ရပရြာအသငးအ၀ငး၏အေထာကအပက မရရႏငသည ေ၀းလေခါငသေသာ ေဒသမားတြင ေဆာငရြကေလရရာ ဤလပငနးတြငလပကငျခငးသည စတကနးမာေရးအရ ေဘးအႏရာယ ရပါသည (IPEC, 2011) ။ အဆပါအေၾကာငးရငးမားေၾကာင သတတးေဖာျခငးႏင ေကာကတးျခငး လပငနးမားသည ေယဘယအားျဖင ကေလးမားအား အသက ၁၈ ႏစမျပညမ ၀ငေရာကလပကငျခငးမ တားျမစတားေသာ ကေလးလပသားမားအတြက ေဘးအႏရာယရေသာအလပပစအျဖစ သတမတေလရပါသည။

18

၀နေဆာငမႈမား။ ကမာၻတစ၀မးလးရ ဟတယႏငခရးသြား၀နေဆာငမႈ၊ ကနးမာေရးႏငလမႈေရး၀နေဆာငမႈက႑ခြမား ပါ၀ငသည ၀နေဆာငမႈ က႑တြင လငယအလပသမားအေရအတြက တး၍ခန႔ထားလကရသည (ILO, 2017a) ။ ဤက႑၏ အဓကလကၡဏာမာ စားသးသမား၊ ေဖာကသညမား၊ လနာမားႏင မၾကာခဏအျပနအလနဆကဆရျခငး ျဖစသည။ ဤလကၡဏာသည အလပသမားမားအား ႏႈတျဖငေစာကားျခငး၊ ၿခမးေျခာကျခငး၊ ႏမသညအျပအမမား၊ အႏငကငျခငး၊ အၾကမးဖကျခငး၊ ရပပငးဆငရာအၾကမးဖကမႈ၊ မလအားအပေသာလငစတ၀ငစားမႈမား အပါအ၀င စတဓာတေရးရာ ေဘးအႏရာယမားႏင ထေတြ႕ႏငေခ ျမငမားေစသည။ စတကနးမာေရး ျပနာမားႏင MSD မားသည ဤက႑တြင အလပပကကြကျခငးကအမားဆးျဖစေစသညအေၾကာငးအရာမားအနက တစချဖစသည။

ဟတယႏင ခရးသြားလပငနး။ ဟတယႏငခရးသြားလပငနးသည ၀နေဆာငမႈက႑၏ က႑ခြတစရပျဖစၿပး လငယအလပသမားအေရးအတြကမားစြာအား အလပအကငေပးလကရသည။ ဤက႑၏ လငယအလပသမား မားသည ရပပငးဆငရာႏင စတဓာတပငးဆငရာ အညာအတာမရေသာ လပငနးမားတြင တာ၀နထမးေဆာင ၾကရၿပး မၾကာခဏ တထြငဖနတးမႈ သ႔မဟတ ဥးေဆာငဥးရြကျပမႈတ႔မလအပဘ ၿငးေငြ႕ဖြယေကာငးေသာ၊ ထပကာတလလ တာ၀နမားက ထမးေဆာငၾကရသည။ ၎တ႔ရငဆငရမည အမားဆးေဘးအႏရာယမားႏင အႏရာယမားတြင အခနၾကာၾကာ မတတပရပေနရျခငး၊ ေလးလေသာ၀နမား သယေပးရျခငး၊ အႏရာယရေသာ စကယႏရားမားႏင ကရယာမားအသးျပရျခငး၊ အေရျပားေလာငျခငး၊ ဓာတမတညျခငး၊ ကးစကပး၀ငျခငး၊ အလငးေရာငမနျခငး (ဥပမာ - ကလပမား၊ ဘားမားႏင ကာဆႏေလာငးကစားရမား)၊ အရကေသာကျခငး၊ ရပပငးဆငရာအၾကမးဖကမႈမားႏင အေႏာငအယကေပးျခငး တ႔ပါ၀ငပါသည (Kines et al., 2013) ။

ကနးမာေရးႏင လမႈေရး၀နေဆာငမႈမား။ ကမာၻတစ၀မးတြင ကနးမာေရးႏင လမႈေရး၀နေဆာငမႈမားက႑ခြ တြင အလပအကငအေရအတြကသည ျမငမားလာလကရၿပး လငယအလပသမားမားသည ထအလပမား၏ အေရအတြကမားစြာတြင လပကငေနၾကသည။ ဤက႑ခြသည ကမာၻတစ၀မး ဖြ႕ၿဖးၿပးႏငင၊ ဖြ႕ၿဖးဆႏငငမားတြင ႀကးထြားလကရပါသည (ILO, 2017 a) ။ ကနးမာေရးလပသားမားသည လပငနးခြင အၾကမးဖကမႈအပါအ၀င လ၊ လပငနးႏင လပငနးခြငဆကႏြယမႈ ႏင စတ၊လမႈေရးဆငရာ ေဘးအႏရာယမားႏင မၾကာခဏ ထေတြ႕ရေလ ရပါသည။ ၎တ႔သည ရပပငးဆငရာ၊ စကပငးဆငရာ၊ ဓာတပစၥညးဆငရာ ေဘးအႏရာယမားႏင ေသြး၊ ခႏၶာကယအရညမားအပါအ၀င ဇ၀ဆငရာေဘးအႏရာယမားႏင ကးစကေရာဂါရရေစႏငသည ေလတြငေပါကဖြား ေသာညစညမးမႈျဖစေစေသာအရာမား ႏငလညးထေတြ႕ရသည။

အမတြငးလပငနး။ လငယအခးမားမားသည အထးသျဖင ဖြ႕ၿဖးဆႏငငမားတြင အမတြငး၀နေဆာငမႈမားႏင လပခမရသညမသားစလပငနးမား တြင လပကငေနၾကရသည (ILO, 2016) ။ အမတြငးလပငနးမားသည ေတာကေလာက တနဘးထားျခငးမခရ၊ စညးမဥးစညးကမးစနစတကမရ။ အမတြငးအလပသမားမားသည ဆကလက၍ အလပကပမလပရ ၿပး လစာနညးပါးကာ အကာအကြယမေနၾကသမားျဖစသည။ အမတြငးအလပသမားမား အမားဆးႀကေတြ႕ရသည ေဘးအႏရာယမားသည အလပခနနာရမားျပားျခငးႏင အထးကနျခငးတ႔ ျဖစပါသည။ ထ႔အျပင ၎တ႔အား အာဏာပငမား က “မျမငႏင” ျဖစႏငၾကသည။ အမတြငးလပငနးမားတြင မၾကာခဏ ေလးလေသာ၀နမားသယယရျခငး၊ မးႏင ပေနေသာမးဖမားႏင ထေတြ႕ရျခငး၊ အမသးဓာတပစၥညးမားက ကငတြယရျခငး၊ ဓားထကထကမားအသးျပရျခငး စသညတ႔ ပါ၀ငပါသည (IPEC, 2013) ။ အမတြငးအလပသမားမားျဖစေသာ မနးမပမားႏင ေရႊ႕ေျပာငးလပသားမားသည အထးသျဖင အၾကမးဖကမႈႏင ႏပစကညငးပနးျခငးကခရႏငေခမားၿပး ယငးသ႔ျဖစရသည တစစတတစပငးမာ သတငးပ႔သည နညးလမးမားမရျခငး၊ တရားဥပေဒအကာအကြယေပးမႈအကန႔အသတရျခငး၊ အလပ၏အထးကနသည သေဘာသဘာ၀တ႔ေၾကာင ျဖစပါသည။ လငယအမတြငးအလပသမားမားသည ပညာေရးက လကေလာလကရသညက မၾကာခဏ ႀကေတြ႕ရသျဖင ၎တ႔ကထခကမႈမားခစားရေစရန အႏရာယပမားေစသည။

19

လငယအလပသမားမား၏ ေဘးကငးလၿခေရးႏင

ကနးမာေရးတ႔က အကာအကြယေပးသည ႏငငတကာ

အလပသမားစခနစညႊနးမား

20

လငယအလပသမားမားအား အကာအကြယေပးသည OSH စခနစညႊနးမား

လပငနးခြငတြင ေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးအခြငအေရးမားက လငယ၊ လႀကး အလပသမားမားအပါအ၀င အလပသမားအားလးအတြက အသအမတျပထားသည။ ILO သေဘာတညခက (၁၉၁၉) တြင အလပသမားအားလးတ႔ အား အလပလပရာမ ျဖစပြားသည နာမကနးမႈ၊ ေရာဂါႏင ထခကဒဏရာမားမ အကာအကြယေပးသငသညဟေသာ မက ခမတခသည။ ထမက ဖလဒလဖးယား ေၾကျငာစာတမး (၁၉၄၄) ႏင ထေနာကပငး ဖရမမားစြာတြင ျပလပသည အျခားေသာ ေၾကျငာစာတမးမားတြင ထပမအတညျပခသည။ 8

ILO သည သငေလာေကာငးမြနေသာ၊ ေဘးကငးလၿခ ေသာ၊ ကနးမာေသာအလပအကငမား မားျပားလာေရးအတြက ၎၏သႏၷဌာနက အထးသျဖင OSH မားက ေျဖရငးေပးသည ႏငငတကာအလပသမားစခနစညႊန အခက ၄၀ ေကာ သတမတေပးချခငးအားျဖင ျပသခသည။ OSH ႏငစပလဥးသည အဓက ILO စခနစညႊနးမားသည အမးသားႏင လပငနးအဆင OSH မ၀ါဒမား၊ စနစမားႏင အစအစဥ မာက လမးညႊနမႈေပးသည မရမျဖစေသာ မ၀ါဒမားက ထေထာငေပးခသည။

8 အလပခြငတြင ေဘးကငးလၿခေရးႏငကနးမာေရးဆငရာ ဆးလ ေၾကျငာစာတမး (၂၀၁၈) တြင ဥပမာအားျဖင ေဘးကငးလၿခ၍ကနးမာေသာ အလပခြငပတ၀နးကငအခြငအေရးရရမႈအား အလပသမားအခြငအေရးအျဖစသာမကဘ အေျခခလ႔အခြငအေရးအျဖစသတမတသငသည။

OSH ႏငစပလဥးသည အဓက ILO စခနစညႊနးမား

• လပငနးခြငေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးသေဘာတညစာခပ ၁၉၈၁ (အမတ.၁၅၅) ႏင တြလက ေပၚထြကလာသည အႀကျပခက (အမတ. ၁၆၄) တြင အမးသားအဆငႏင လပငနးအဆငမ၀ါဒမား၊ မဟာဗဟာ မားက လပငနးခြငေဘးကငးလၿခေရးႏငကနးမာေရးျမငတငေရးႏင လပငနးခြငအေျခအေနမားပမေကာငးမြနလာ ေစေရးတ႔က ရညရြယလက ခမတခသည။ ထသေဘာတညခကတြင အလပသမားမား၏ တာ၀န၀တရားမား၊ အလပသမားမား၏ အခြငအေရးမားႏင ၎တ႔၏ကယစားလယမား၊ သတငးအခကအလက၊ ပညာေရးႏင သငတနးမားႏငစပလဥးေသာ လအပခကမားကလညး အဓပၸါယသတမတထားပါသည။ အျပညျပညဆငရာသေဘာတစာခပ ေနာကဆကတြစာခပ ၂၀၀၂ (အမတ. ၁၅၅) တြငလညး လပငနးခြင မေတာတဆထခကမႈမားႏင ေရာဂါမားအား မတတမးတငျခငး၊ အသေပးအေကာငးၾကားျခငးတ႔အတြကအထးျပဌာနး ခကမားက ေပါငးစပထားသည။

• လပငနးခြငကနးမာေရး၀နေဆာငမႈမားဆငရာ အျပညျပညဆငရာသေဘာတစာခပ၊ ၁၉၈၅ (အမတ. ၁၆၁) ႏငတြလကေပၚထြကလာသည အႀကျပေထာကခခက (အမတ. ၁၇၁) တ႔တြင လပငနးအတြငး ေဘးကငးလၿခ၍ ကနးမာေသာအလပခြငပတ၀နးကငက ဆကလကထနးသမးထားေရးႏင စပလဥးသည တာ၀နမားက အလပရင၊ အလပသမားႏင ၎တ႔၏ကယစားလယမားအား အႀကဉာဏေပးရေသာ လပငနးအဆငလပငနးခြငကနးမာေရး ၀နေဆာငမႈမား ထေထာငရနလညး ျပဌာနးထားသည။

• လပငနးခြငေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးအျပညျပညဆငရာသေဘာတစာခပ၊ ၂၀၀၆ (အမတ. ၁၈၇) အတြက ျမငတငေရးမေဘာင တြင OSH ႏငစပလဥးေသာ အမးသားမ၀ါဒမား၊ စနစမားႏင အစအစဥမားအား ေဖာေဆာင ျခငး၊ အေကာငအထညေဖာျခငးမားအားျဖင ေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးတ႔က ႀကတငကာကြယသည နညးလမးျဖငေဖာေဆာငသည ယဥေကးမႈတစရပက ျမငတငထားသည။ အႀကျပေထာကခခက (အမတ. ၁၉၇) အရအမးသားစနစသည အထးသျဖင အႏရာယျဖစႏငေျချမငမားေသာ က႑မား ႏင တရားမ၀ငလပကငေသာ စပြားေရးမားတြငးရအလပသမားမား၊ ေရႊ႕ေျပာငးလပသားမားႏင လငယအလပသမားမား ကသ႔ေသာ ထခက လြယေသာ အလပသမားအပစမား စသည အလပသမားအားလးတ႔အား ကာကြယေပးေရးအတြက သငေတာ ေသာ လႈပရားမႈမားက အေကာငအထညေဖာသငေၾကာငး ေဖာျပထားသည။ ေထာကခအႀကျပခကတြင အမးသား စနစမားက ပစေရးဆြရာ၌ အမးသမးမားေရာ အမးသားမားပါ အကာအကြယေပးႏငသည ကား-မ အကဆတသည ခဥးကပပနညးလမးက အသးျပျခငးက ျမငတငထားသည။

21

အျပညျပညဆငရာ အလပသမားအဖြ႕အစညး ILO ၏ OSH သေဘာတစာခပတြင အလပသမားအားလးတ႔အား အလပခြင မေတာတဆထခကမႈမားႏငေရာဂါမားမ ကာကြယေပးေရးက ေဖာျပထားၿပး အခ႕ေသာျပဌာနးခကမားတြင လငယ အလပသမားမားအား အကာအကြယေပးေရး အထးေဆာငရြကခကမားက ေဖာျပထားသည။ ေအာကပါစာရငးတြင နမနာ အခ႕ကေဖာျပထားပါသည။

• စကပးေရးက႑တြင ေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးဆငရာ သေဘာတညခက ၊ ၂၀၀၁ (အမတ. ၁၈၄) တြင လငယအလပသမားမားႏင ေဘးအႏရာယျဖစေစေသာ အလပအေၾကာငး ပဒမတစခ ပါရသည။ အပဒ ၁၆ တြင သေဘာသဘာ၀၊ အေျခအေနမားအရ စကပးေရးလပငနးသည ေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးကထခကႏငေျခ ရသျဖင စကပးေရးက႑တြင၀ငေရာကလပကငရနလငယမား၏ အနမဆးအသကသည ၁၈ႏစထက မငယေစရ (ခၽြငးခကအားျဖင တငးၾကပေသာအေျခအေနတြင အသက ၁၆ ႏစမ စတငခြငျပႏငပါသည)။9 အႀကျပေထာကခခက (အမတ. ၁၉၂) တြငလငယအလပသမားမားအတြက ကနးမာေရးစစတမးေဆာငရြကခကမားက ကငသးေရးေဖာျပထားသည (အပဒ ၄.၃)။

• ေဆာကလပေရးေထာကခအႀကျပခက၊ ၁၉၈၈ (အမတ. ၁၇၅) rတြင ယာဥေမာငးမားႏင ၀နခစကမားေမာငးႏင လညပတသမား၏ အငယဆးအသကက (ႏငင၏ဥပေဒ၊ စညးမဥးစညးကမးမားႏငအည ျပဌာနးထားသညအတငး) လကနာရန ေဖာျပထားသည (အပဒ. ၂၉)။

• ေကာကဂြမး ေထာကခအႀကျပခက၊ ၁၉၈၆ (အမတ. ၁၇၂) တြင လပငနးခြင၌ေကာကဂြမးမားႏငထေတြ႕ရမညေဆာငရြက ခကမားတြင အသက ၁၈ ႏစေအာကလငယမားအား ခန႔ထားျခငးက အထးဂရျပ၇န လအပေၾကာငးေဖာျပထားသည (အပဒ ၁.၃) ။

• The လငယမားအား အလပခန႔ထားရာတြင လကနာရမည စညးကမးခကမား (ေျမေအာကအလပ) ေထာကခအႀကျပခက၊ ၁၉၆၅ (အမတ. ၁၂၅) ေျမေအာကမငးမားတြင အလပခန႔ထားျခငးခရေသာ၊ လပကငေနေသာလငယမား၏ အသကႏင ကနးမာေရးတ႔က ကာကြယေပးရနေရးဆြထားသည ေဆာငရြကခကမားက ခမတကငသးရန တကတြနးထားသည။

9 အပဒ ၁၆ (၃) တြင အမးသားဥပေဒမား သ႔မဟတ စညးမဥးစညးကမးမား သ႔မဟတ လပပငခြငရေသာအာဏာပငသည သကဆငရာ အလပရင၊ အလပသမားကယစားလယအဖြ႕အစညးမားႏင တငပငၿပးေနာက သငေတာေသာႀကတငသငတနးေပးထားပါက၊ လငယအလပသမား၏ ကနးမာေရးက အျပညအ၀ကာကြယေပးထားပါက ထစာပဒတြငရညညႊနးထားေသာအလပက လပကငရန အသက ၁၆ ႏစမစ၍ ခြငျပႏငေၾကာငး ေဖာျပထားပါသည။

• လငယအလပသမားမားအား ေဆးစစျခငး (စကရ) သေဘာတညခက၊ ၁၉၄၆ (အမတ. ၇၇)၊ လငယအလပသမားမားအား ေဆးစစျခငး (စကရမဟတေသာ အလပအကငမား) သေဘာတညခက၊ ၁၉၄၆ (အမတ. ၇၈) ႏင လငယအလပသမားမားအား ေဆးစစျခငး (ေျမေအာကအလပအကင) သေဘာတညခက ၊ ၁၉၆၅ (အမတ. ၁၂၄) တ႔တြင အသက ၁၈ ႏစေအာက ကေလးမားႏငလငယမား အလပလပႏငေအာငကနးမာေရးေကာငး-မေကာငး သရႏငရန အလပမခန႔မႀကတငေဆးစစရနႏင ၎တ႔အသက ၁၈ ႏစျပညသညအထ ကနးမာေရးႀကးၾကပေပးရန လအပေၾကာငး ေဖာျပထားသည။ ကနးမာေရးထခကမည အႏရာယ မားေသာအလပမားတြင ထလအပခကမားက အသက ၂၁ ႏစအထ သကတမးတးေဆာငရြကေပးရနလအပသည။ လငယမားေဆးစစျခငး သေဘာတေထာကခခက၊ ၁၉၆၄ (အမတ. ၇၉) တြင ျဖစစဥအမားစ၌ အသက ၁၈ ႏစေကာအထ ထေစာငေရာကမႈလအပေၾကာငးအသအမတျပထားသည။ ဆယေကာသကအရြယတြင ဖြ႕ၿဖးႀကးထြားမႈသည အသက ၁၈ ႏစျပညသညတင မရပေသးေသာေၾကာင ျဖစပါသည (အပဒ ၇)10

• သကသာေခာငခမႈ အေထာကအပမား ေထာကခအႀကျပခက၊ ၁၉၅၆ (အမတ. ၁၀၂) စာပဒ ၁၆(၁) တြင မညသညအလပ အကငမဆအား အထးသျဖင အမးသမးမားႏင လငယအလပသမားမား အလပလပကငေနစဥအတြငး အလပအကငမပကပါက သငေလာေသာ ထငရန အခြငအေရးမားရပါက ထငခမားက၎တ႔အားေပးကာ ၎တ႔အသး ျပႏငရန ထားေပးရမညဟ ေဖာျပထားပါသည။

အျခားေသာ ILO သေဘာတညခကမားတြင လငယမားအတြက ေဘးကငးလၿခေရး၊ ကနးမာေရးႏင သခတ႔က ကာကြယ ေပးရနေဖာျပထားသည။ထျပဌာနးခကမားက အလပသမားစစေဆးျခငး၊ အလပအကငၾကာခနနာရ၊ အပတစဥအားလပခန၊ လစာႏငခြငယျခငးႏင ညပငးအလပလပျခငးတ႔အားေဆာငရြကမည နညးလမးမားတြင စစေဆးႏငပါသည။ လငယ သေဘာၤသားမားအားကာကြယရန သေဘာတညခကႏင ငါးဖမးလပငနးႏငသေဘာၤကငးလပငနးဆငရာသေဘာတည ခကမားတြင လငယအလပသမားမားအတြက အထးျပဌာနခကမားလညး ထပမရပါေသးသည။

10 လငယမားအားေဆးစစျပးေထာကခခက (အမတ ၇၉- ၁၉၄၆) အရ စကရမား သ႔မဟတ စကရမဟတေသာ အလပအကငမား ရ လငယအလပသမားအားလးအတြက မျဖစမေနေဆးစစေပးရမညအသကအကန႔အသတက ၂၁ ႏစအထတးခ႕ႏငပါသည။ ဤတးခ႕ျခငးက သတတးေဖာျခငးလပငနးအားလး၊ ေဆးရမားရအလပအကငအားလးႏင အက သ႔မဟတ ဂၽြမးဘားကသ႔ေသာ လထေဖာေျဖေရးလပငနးမားတြင ကငသးႏငေသာလညး ယငးမျဖငကန႔သတထားျခငးမဟတပါ။

22

အသက ၁၈ ႏစေအာက လငယအလပသမားတစဥးအား ကေလးအျဖစသာသတမတထားဆျဖစသျဖင ၎အား ကေလးအလပသမား လပထးလပနညးမားအားျဖင ကာကြယေပးထားဆျဖစပါသည (IPEC, 2011)။ ILO စခနစညႊနးက ကငသးေသာႏငငအမားအျပားတြင ကေလးမားအား အလပခန႔ထားျခငးႏင အလပလပေစျခငးက တားျမစျခငး သ႔မဟတ ျပငးထနေသာကန႔သတျခငးမားအတြက ဥပေဒခမတကငသးလကရသည။

အသကအငယဆးသေဘာတညခက၊ ၁၉၇၃ (အမတ. ၁၃၈) တြင အလပအကငအမးမး၊ ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈအဆငျခငး မတညသညႏငငမားအတြက အလပလပရနအငယဆးအသကက သတမတေပးထားသည။ သေဘာတညခက အမတ. ၁၃၈၊ အပဒ ၃ တြင သဘာ၀ သ႔မဟတ အေျခအေနက လငယမား၏ ကနးမာေရး၊ လၿခေရး သ႔မဟတ စာရတတ႔က ထပါးႏငဖြယရေသာ အလပအကင မညသညအမးအစားမဆတ႔အတြက အသက ၁၈ ႏစထက မငယေစရဟ သတမတထားၿပး ထအပဒထတြင ခၽြငးခကတစခ႕ရသည။ သ႔ရာတြင သေဘာတညခက အမတ. ၁၃၈ တြင အသက ၁၈ႏစႏငအထက အလပသမားမားအား တးျမငကာကြယေစာငေရာကရန လအပမႈကမ ေျဖရငးမထားပါ။

ကေလးလပသားေစခငးမႈ အဆးဆးပစ သေဘာတညခက၊ ၁၉၉၉ (အမတ. ၁၈၂) တြင ေဘးအႏရာယရေသာအလပသည အဆး၀ါးဆးေသာ ကေလးအလပသမားပစမားအနက တစခအျဖစေဖာျပထားသည။11

11 သေဘာတညခက အမတ. ၁၈၂ အပဒ ၃ တြင ကေလးလပသားမားအားအဆး၀ါးဆးပစႏငေစခငးျခငးက အဓပၸါယဖြငဆထားၿပး ယငးတြင အပဒခြ (ဃ)၌ေဖာျပထားေသာ သေဘာသဘာ၀အားျဖငေသာလညးေကာငး အေျခအေနအရအားျဖငေသာလညးေကာငး လပကငပါက ကေလးသငယမား ၏ကနးမာေရး၊ ေဘးကငးလၿခေရးႏင အကငစာရတတ႔က ထခကပကျပားေစေသာ အလပအကငပါ၀ငသည။ အလပအကငအမးအစားမား ဆသညမာ အပဒ ၃(ဃ) တြင အမးသားဥပေဒမားသ႔မဟတလပထးလပနညးမား သ႔မဟတ အာဏာပငမားက သကဆငရာအလပရင၊ အလပသမား အဖြ႕အစညးမားႏငဆငပငၿပး သကဆငရာႏငငတကာစခနစညႊနးမားကထညသြငးစဥးစားက ဆးျဖတရမညဟ ရညညႊနးထားပါသည။

ထသေဘာတညခကတြင ႏငငအခြငအာဏာပငအဖြ႕အေနႏင အလပရင၊ အလပသမားအဖြ႕အစညးမားႏင ေဆြးေႏြး တငပငကာ ေဘးအႏရာယရေသာအလပမားစာရငးက ျပစထားရနႏင ေဘးအႏရာယရေသာအလပအမးအစားမားက စာရငးျပစရာ၌ ကေလးလပသားေစခငးမႈအဆးဆးပစ ေထာကခအႀကျပခက (အမတ. ၁၉၀) အား ကးကားကာ ေဘးအႏရာယရေသာ အလပအမးစားက ထညသြငးစဥးစားရန လအပေၾကာငး ေဖာျပထားပါသည။ ထအခကမားတြင -• ကေလးမားအား ရပပငး၊ စတခစားခကအပငး သ႔မဟတ

လငပငးဆငရာ အၾကမးဖကမႈ ျဖစေစႏငေသာ အလပ၊• ေျမေအာက၊ ေရေအာက၊ အႏရာယရေသာအျမင သ႔မဟတ

ပတေလာငေနေသာေနရာမားတြင လပရေသာ အလပ၊• အႏရာယရေသာ စကယႏရားမား၊ စကပစၥညးမားႏင

ကရယာတနဆာပလာမား သ႔မဟတ ေလးလေသာ၀န မားကလကျဖင ကငတြယလပကငရေသာ သ႔မစတ သယယပ႔ေဆာငရေသာ အလပ၊

• ကနးမာေရးႏငမညေသာ သဘာ၀ပတ၀နးကင၊ ဥပမာ ကေလးမားအား ေဘးအႏရာယရေသာ အရာမား၊ ပစၥညးမား၊ သ႔မဟတ လပငနးစဥအဆငဆင ႏငလညးေကာငး၊ အပခန၊ ဆညသအဆငမား သ႔မဟတ ကနးမာေရးက ထခကေစႏငမည တနခါမႈမားႏင လညးေကာငး ထေတြ႕ေစႏငသညအလပ၊

• အလပခနၾကာျမငေသာ၊ ညပငးဆငးရေသာ၊ ေန႕စဥအမျပနခြငမရရေစႏငေသာ အလပမားကသ႔ေသာ အထးသျဖင ခကခေသာအေျခအေနမားတြင လပကငရေသာအလပ… စသညတ႔ျဖစၾကပါသည။

ကေလးအလပသမားမား ပေပာကေရးႏင စပလဥးသည အေျခခ စခနစညႊနးမား

ကေလးလပသားေဘးအႏရာယပေပာကေရး ကမာၻတစ၀မးႀကးပမးမႈမားေၾကာင ေဘးအႏရာယရေသာ အလပတြင ၀ငေရာကလပကငေနရေသာ အသက ၁၅ ႏစမ ၁၇ ႏစအၾကားအေရအတြကသည ၂၀၁၂ ခႏစတြင ၄၇.၅ သနးရရာမ ၂၀၁၆ ခႏစတြင ၃၇.၁၅ သနးသ႔ ကဆငးသြားသည။ သ႔ရာတြငအသက ၁၅ ႏစမ ၁၇ ႏစအတြငး အလပလပကငေနၾက ေသာ ဆယေကာသကမား၏ ၄၂ ရာခငႏႈနးသည ၂၀၁၆ ခႏစတြင ေဘးအႏရာယရေသာ အလပမားက လပကငေနရဆ ျဖစၿပး ယငးပမာဏသည ကေလးလပသားအားလး၏ ၂၅ ရာခငႏႈနးရသည (ILO, 2017b)

23

လငယအလပသမားမားအတြက OSH တးတကေကာငးမြနေရးရညမနးခကက အစးရဌာနမား၊ အလပရငမားႏင အလပသမားမား၊ ၎တ႔၏အဖြ႕အစညးမား၊ အရပဖကလ႕အဖြ႕အစညးမား၊ အထးသျဖင လငယမားႏင လငယအဖြ႕ အစညးမား အသးသးမ ပဂၢလအသးသးတ႔ ပးေပါငးအားထတေဆာငရြကျခငးျဖငသာ ေရာကရေအာငျမင မညျဖစပါသည။

လငယအလပသမားမားအတြက OSH ႏင စပလဥး၍ ႏငငႏင

ေဒသတြငးေဆာငရြကခကမားအတြက မေဘာငတစရပ

24

လငယအလပသမားမားအတြက OSH က အထးအေလးထားေသာ ILO ၏ လႈပရားေဆာငရြကခက

၂၀၁၅ ခႏစတြင ILO သည “လပငနးခြငေဘးကငးလၿခေရးႏငကနးမာေရး - ကာကြယေရးအတြက ကမာၻ႕လႈပရားေဆာငရြကခက ( OSH GAP)” ေခါငးစဥျဖင OSH ၏အခရာျဖစေသာအစအစဥက အလပခြငႏငစပလဥးေသာေသဆးမႈ၊ ထခကဒဏရာရရမႈႏင နာမကနးမႈတ႔ျဖစပြားျခငးက ေလာခရနနင ကာကြယေရးအေလအကငကတးျမငလပေဆာငရန ရညရြယ၍ စတငေဆာငရြကခသည။ OSH GAP ၏ကနဥးစမကနးႏစခတ႔သည လငယအလပသမားမားအတြက OSH ကတးတကေဆာငရြကရန ဥးတညသည။

• (အေမရကနႏငင အလပသမား၀နႀကးဌာနက ရနပေငြေထာကပေပးသည) SafeYouth@Work စမကနးသည တစႏငလးအတငးအတာႏင စြမးရညျမငတငရန လငယအလပသမားမားအတြက လပငနးခြငအေျခအေနမား ပမေကာငးမြနေအာငေဆာငရြကေရးႏင ေရရညတညတေသာ ေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးက ႀကတင ကာကြယသညအေလအထက ပမေကာငးမြနေအာင ေဆာငရြကရန ရညရြယပါသည။ ယငးသည မဟာဗဟာ ကေသာ နယပယမားတြင ေဆာငရြကခကမားက ျမငတငျခငးအေပၚ အေျခခပါသည။ ယငးတ႔မာ - (၁) OSH ေဒတာႏင အခကအလက၊ (၂) OSH ဥပေဒ ႏင မ၀ါဒ၊ (၃) OSH စြမးရည ႏင (၄) OSH ဗဟသတႏင အသပညာေပးျခငး .. တ႔ျဖစပါသည။

• Youth4OSH စမကနးသည အငဒနးရား၊ ျမနမာ၊ ဖလစပငႏင ဗယကနမ ႏငငမားရ ကမာၻ႕ တငပ႔သမား ကြငးဆက တြငရေသာ လငယအလပသမားမားႏင လငယအလပရငမားအတြက ရညရြယသည။ ဤစမကနး သည လပငနးခြငေဘးကငးလၿခေရးအတြက အသပညာေပးေရးႏင အမးသား OSH စနစမား ပမေကာငးမြနလာေစေရးအတြက ပမခငမာေသာျပညသ႔ေတာငးဆခကမား ထြကေပၚလာေစေရး တ႔အတြက ကရယာမားႏင မဟာဗဟာမားက ေဖာထတ၊ စမးသပျခငးတ႔ ပါ၀ငသည။

ထ႔ေၾကာင လငယအလပသမားမားအတြက OSH ပမတးတကေကာငးမြနေရး စနေခၚမႈက ထေရာကစြာတန႔ျပနႏငရန အနညးဆး ေအာကပါအဓကနယပယ ၅ ရပ ကအထးဂရျပေဆာငရြကသငသည။ ယငးတ႔မာ -

• OSH ႏင လငယအလပသမားမားအေၾကာငး ေဒတာႏငအခကအလကမားက ေကာကယျခငး အကျဖတျခငးလပငနးမားက ပမေကာငးမြနေအာငေဆာငရြကရန၊

• လငယအလပသမားမား၏ေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးက ပမေကာငးမြနစြာေစာငေရာကေပးႏငမည ဥပေဒမား၊ လပထးလပနညးမား၊ မ၀ါဒမားႏင လမးညႊနခကမားက ေရးဆြ၊ ျပငဆငျဖညစြကကာ အေကာငအထညေဖာေရး၊

• အစးရမား၊ အလပရငမား၊ အလပသမားမားႏင ၎တ႔၏အဖြ႕အစညးမားအေနႏင လငယအလပသမားမား၏ OSH လအပခကမားက ေျဖရငးေပးႏငရန ရညရြယလက စြမးရညျမငတငေပးရန၊

• OSH ကအေထြေထြပညာေရးႏင အသကေမြးပညာသငတနးအစအစဥမားတြင ထညသြငးရန၊ ထသ႔ျပျခငးျဖင ပမေဘးအႏရာယကငးကာ ပမကနးမာေသာ အလပသမားမးဆကသစ တညေဆာကရန၊

• လငယလပသားမား၏ OSHေဘးအႏရာယမားႏင အႏရာယအလားအလာမား ႀကေတြ႕ခစားလြယမႈက ပမခငမာစြာ ေထာကချခငး၊ အသပညာေပးျခငးႏင သေတသနျပျခငး…တ႔ျဖစၾကပါသည။

25

အမးသားအဆငႏငလပငနးအဆင ထေရာကေသာ OSH စနစထေထာငေရးအတြက လပငနးခြငေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးႏင စပလဥးေသာ ယၾကညအားထားေလာကသည ေဒတာမား လအပပါသည။ တကေသာ၊ ယဥႏငေသာ၊ အခနႏငတစေျပးညျဖစေသာ OSH ေဒတာေကာကခရာတြင ႀကေတြ႕ရေသာ အခကအခမားက လပငနးခြင မေတာတဆ ထခကမႈမားႏင ေရာဂါမား၏နယပယ၊ သေဘာသဘာ၀၊ အေၾကာငးရငးႏင အကးသကေရာကမႈတ႔အား ေလလာဆနး စစရာတြင အားနညးခကမားျဖစေပၚေစသည။ အကယ၍အခနႏငတစေျပးညျဖစေသာ၊ တကေသာ၊ ဘကစေဒတာမားက မရရပါက အမးသားအဆငႏင လပငနးအဆင OSH အေျခအေနမား ကပမေကာငးမြနေအာငႀကးပမးမႈသည လြမားေသာ ညႊနၾကားခကမားႏင လြမားေသာအသးခမႈမား ျဖစေပၚႏငေစပါသည။ သ႔ျဖစရာ ထေရာကေသာ ေဒတာေကာကယမႈႏင ေလလာသးသပျခငးသည လပငနးခြငေဘးအႏရာယမား၊ ေဘးအႏရာယျဖစေစေသာက႑မားႏင ေဘးအႏရာယ ထခကလြယေသာ အလပသမားအပစမားက ေဖာထတသတမတရာတြင လြနစြာအေရးႀကးပါသည။ ေဒတာမားသည သကဆငရာထေရာကေသာ ႀကတငကာကြယေရးလပငနးမား ေဖာထတေဆာငရြကေရးအတြကလညး အေရးႀကးပါသည။ OSH အတြက သငေလာေသာေဒတာအခကအလကမားသည ဥးစားေပးအဆငသတမတျခငးႏင လပငနးတးတကမႈ အေျခအေနတငးတာရန ေပၚလြငထငရားေသာ အေျခချဖစသည။ သ႔ျဖစရာ ၎တ႔သည လငယအလပသမားမား OSH အႏရာယႀကေတြ႕လြယမႈက ေျဖရငးမည မ၀ါဒမား၊ မဟာဗဟာမားႏင အစအစဥမား ခမတ၊ အေကာငအထညေဖာေရး တြင အေရးပါ ပါသည။ လငယအလပသမားမားႏင စပလဥးေသာ ယၾကညစတခရသည OSH ေဒတာမားသည ထသ႔ေသာ အလပသမားမား အတြက အထးစစဥထားေသာႀကတငကာကြယေရး ေဆာငရြကခကမား ခမတရန မရမျဖစလအပ ပါသည။ ေဒတာမားသည လပငနးခြင OSH စမခန႔ခြေရး စနစမား ခမတစဥတြင OSH က ပညာေရးႏင စြမးရညျမငတငေပးသညသငတနးမားႏင ေပါငးစပျခငး သ႔မဟတ လငယအလပသမားမား၏ လအပခကမားက သတမတရနရညရြယသည အစအစဥမားကသ႔ေသာ အလြနလအပေနေသာ မ၀ါဒမားႏင

OSH ႏငလငယအလပသမားမားအေၾကာငး ေဒတာႏငအခကအလကမားေကာကချခငးႏင ေလလာဆနးစစျခငးက ပမေကာငးမြနေအာငေဆာငရြကျခငး

အစအစဥမားလအပမႈကလညး လႈ႕ေဆာေစသည။ ၂၀၁၇ ခႏစ ကမာၻ႔လပငနးခြငေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးေန႔တြင ILO သည အမးသား OSH ေဒတာ ေကာကယ ျခငးႏငေလလာဆနးစစျခငးတ႔က ပမေကာငးမြနေအာငေဆာငရြကရန အေဆာတစလင လအပခကမားက မးေမာငးထး ျပထားပါသည။ အသး၀ငေသာ အရငးအျမစမားႏင သတငးအခကအလကမား ပါရသည ILO ကရယာပး အား OSH ေဒတာမားလအပမႈက အေလးဂရျပေရးႏင ယငး၏အဖြ႕၀ငႏငငမား၏ OSH ေဒတာမား ေကာကယ၊သးစြမႈက အျမငဆးျဖစေစရနႀကးပမးမႈ ကအေထာကအကျပရနအတြက ထတေပးခပါသည။

အစးရမားသည လပငနးခြငထခကဒဏရာ ရရမႈမားႏငေရာဂါမားအား အေၾကာငးၾကားျခငးႏင မတတမးတငျခငးအတြက အမးသားစနစတစရပက ခမတ၊ အေကာငအထညေဖာရန တာ၀နရသည။ ထေရာကေသာစနစတစရပသည လပငနးခြင ထခကဒဏရာႏင ေရာဂါရရမႈမား ႏငစပလဥးေသာ ဘကစ၊ ယၾကညအားထားေလာကေသာ ေဒတာမားက အခနႏင တစေျပးညပပးေပးရန လအပပါသည။ ထစနစတြင အလပအကငအဆငအတနးမေရြး က႑အားလးမ စးပြားေရးလပငနး မားႏင အလပသမားမားအတြက အႀကး၀ငသငသည။ လငယအလပသမားမားသည တရားမ၀ငအလပမားႏင ယာယ အလပမားျဖစသည အမးသားအေၾကာငးၾကားမႈႏင မတတမးတငစနစမားတြင မပါ၀ငသည အမးအစား ႏစခတ႔တြင မၾကာခဏ ၀ငေရာကလပကငၾကရသည။ ႏငငအမားအျပားတြငမပါ၀ငသညမာ လငယအလပသမားအမားမျပားက ခန႔ထားသည အမအကလပငနးႏင စကပးေရးလပငနးမား ျဖစပါသည။ အမးသားအေၾကာငးၾကားျခငးႏင မတတမးတင ျခငးစနစမ ထြကေပၚလာေသာရလဒက အသးျပ၍ အစးရမားသည အသက၊ ကား-မ၊ ေရႊ႕ေျပာငးသြားလာမႈအေျခအေနႏင က႑ မားက ခြျခားေရးသားထားေသာ အမးသားစာရငးအငးက ပမန ထတျပနျခငး၊ OSH ႀကတငကာကြယေရး မဟာဗဟာမားႏင ေဆာငရြကခကမားက ခမတျခငးႏင သငေလာ၍ထေရာကေသာအလပသမားမား၏ေလာေၾကးစနစ မားက ပစေရးဆြသငသည။

အမးသား OSH ေဒတာ စနစမား

အမးသား အေၾကာငးၾကားခကႏင မတတမးတငစနစခမတရန ပထမအဆငသည အမးသား OSH၊ ကနးမာေရးႏင လမႈေရးအာမခလပငနးပငရငမား၏ အခကအလကဘဏမားတြင သမးဆညးထားေလရေသာ သကဆငရာ OSH ေဒတာမားအားလးက အကျဖတေလလာျခငး ျဖစပါသည။ အစးရသညလညး လပငနးခြငထခကဒဏရာ ရရမႈမားႏင ေရာဂါမားအား အလပရငမား၊ အာမခအဖြ႕အစညးမား၊ လပငနးခြငကနး

မာေရး၀နေဆာငမႈေပးသညအဖြ႕မား၊ ေဆးရမား၊ အျခားေသာကနးမာေရးေစာငေရာကမႈေပးသမားႏင ထကသ႔ေသာ ေဒတမား ေကာကယသည အျခားေသာ အဖြ႕အစညးမားက အေၾကာငးၾကားေပးသည သးသန႔လပထးလပနညးမားက ခမတ၊ အေကာငအထညေဖာသင ပါသည။ ႏငငအမားအျပားတြင အခ႕ေသာ စးပြားေရးက႑မား၌ အေၾကာငးၾကားျခငးႏင မတတမးတငစနစ မရၾကပါ။ အလပရငမား၊ အလပသမားမားအားလးတ႔သည ထကသ႔ေသာ စနစတြင မပါ၀ငပါ။

26

အလပရငမား သည အလပခြငထခကမႈမားႏငေရာဂါမားအား မတတမးတငရနႏင အာဏာပငမားအား အေၾကာငးၾကားရန တာ၀နရသည။ ထသ႔မတတမးတငရန ပကကြကပါက ယငးတ႔၏ မလကနာမႈသည တစႏငငလးအတငးအတာႏင အမးသား OSH စနစတစခလးအား ထခကေစႏငသျဖင အလပရငသည သငေတာေသာ ပတဆ႔တားျမစျခငးက ရပဆင ရမည ျဖစပါသည။ အစးရမားႏင အလပရငအဖြ႕အစညးမားသည အလပရငမား ထအေရးႀကးေသာလအပခကမားႏင ကကညေအာင ရငးလငးေသာ လမးညႊနခကမားရရေရးႏင သငတနးမားတကေရာကခြငရရေရးတ႔က ေသခာေအာင ေဆာငရြကေပးသငသည။ ထလမးညႊနခကမားတြင က႑အလကႏင အမးသားအဆင စးပြားေရးလပငနးမားႏင စပဆငသည လမးညႊနခကမားပါ၀ငသငသည။

အလပသမားမားသည မမတ႔တစဥးခငးစႏင ၎တ႔၏ လပေဖာကငဘကမား၏ ၏ကနးမာေရးအေျခအေနကသတငး အခကအလက ေပးပ႔ႏငပါသည။ အလပသမားမားသည ေအာငျမငေသာအစအစဥမအကးမားစြာခစားရမညျဖစၿပး ထအစအစဥ မေအာငျမငပါကလညး အမားဆးထခကခစားရမညသမား ျဖစၾကပါသည။ ၎တ႔သည ၎တ႔၏ အလပႏငဆကစပေသာ ေဘးအႏရာယအလားအလာက အျခားေသာသမားထက

ပမသေနႏငပါသည။ ထ႔ေၾကာင အလပသမားမားကေပးေသာ သတငးအခကအလကမားသည ေဘးအႏရာယရေသာ အေျခအေနမားေၾကာင အလပသမားတစဥး မတတမးတငေလာကေသာထခကမႈ သ႔မဟတ ေရာဂါ မရရမ အလပသမားမားအား ႀကတငကာကြယ မႈျပလပႏငေစရန ႀကတငသတေပးစနစအျဖစ မၾကာခဏ ၀နေဆာငေပးလကရပါသည။

လငယအလပသမားမားအား အလပခြငထခကဒဏရာရရမႈမား၊ အလပခြငတြငး သေသးစားထခကမႈမားႏင သသေလးလြတေျမာကသညကစၥရပမားကပါ မတတမးတငရာတြငပါ၀ငရန တကတြနးအားေပးသငသည။ တကတြနးအား ေပးမႈႏင ထပဆငအာမချခငးမရပါက လငယအလပသမားမားသည လပငနးခြငထခကဒဏရာရရမႈအေၾကာငး ဖြငေျပာပါက အလပရငက မထငမတသညအျပအမျဖင တန႔ျပနမညလား စးရနမႈမားလညး မၾကာခဏ ရပါသည။ ထအေတြးအေခၚ မားေၾကာင OSH လႈပရားမႈမားအတြက ၎တ႔ပါ၀ငႏငသည အေရးႀကးေသာကစၥရပမားက ထခကႏငပါသည။ အလပသမား အားလးတ႔သည အလပခြငထခကမႈမားႏင ေရာဂါမားအေၾကာငး အလပရငထသတငးပ႔ရန အေရးႀကး ေၾကာငးႏင ထသ႔သတငးပ႔ ျခငးက တစစတစရာအေရးယခရျခငးမရဘ ျပလပႏငေၾကာငး နားလညသေဘာေပါကရန အေရးႀကးသည။

EC-ULAT ဖလစပငႏငငတြင လပငနးခြငမေတာတစဆထခကမႈသတငးပ႔စနစ ဖလစပငႏငငေဒသအမတ ၆ (အေနာကဘက ဗစားယပစ) ရ၊ အလပသမားႏင အလပအကငရာေဖြေရးဥးစးဌာန (DOLE) ႏငအလပသမားမားအား ေလာေၾကးေပးေရးေကာမရင ( Employee’s Compensation Commission-ECC) သည “EC-Ulat: လပငနးခြငမေတာတစဆထခကမႈသတငးပ႔စနစ” တစရပက ကနဥးစမးသပလကရပါသည။ ထသတငးပ႔စနစ၏ ရညရြယခကမာ လပငနးခြငမေတာတဆထခကမႈမားအား အေၾကာငးၾကားျခငးႏငမတတမးတင ျခငး က ပမေကာငးမြနေအာငေဆာငရြကရနႏင အလပရငမားသာမက

အလပသမားမားႏင ျပညသမားပငလင မေတာတစဆ ထခကမႈျဖစပြားေနသညက ေတြ႕ရပါက သတငးပ႔ႏငရန ဆနးသစထားသည စနစအားျဖင ေမးျမနးစစမး မႈမားက ခကျခငးေျဖေၾကားေပးႏငရန တ႔ျဖစပါသည။ လပငနးခြငမေတာတဆ ထခကဒဏရာ ရရမႈအား ၀ကဆဒ စာမကႏာ ec-ulat.me သ႔၀ငေရာက၍လညးေကာငး၊ ဤရညရြယခကျဖင ဖနတးထားေသာဖနးနပါတသ႔ စာတပ႔၍ လညးေကာငး သတငးပ႔ရန လတငးအား ဖတေခၚထားပါသည။ လပငနးခြငမေတာတဆထခကမႈက သတငးပ႔သညအခါ ECC ေဒသအရာရသည ထသတငးပ႔ခကက တရား၀င DOLE ႏင လပငနးခြငေဘးကငးလၿခေရးႏငကနးမာေရး ဗဟဌာန (OSHC) တ႔သ႔ေပးပ႔ကာ လအပသည အေရးယေဆာငရြကမႈက ျပလပမည ျဖစပါသည။

27

ILO ၏သေဘာတညခက အမတ. ၁၈၇ တြင အစးရအား အလပရင၊ အလပသမားအဖြ႕အစညးမားႏင တငပငကာ အေျခခ OSH မ၀ါဒမားက တးျမငေဆာငရြကမည အမးသားမ၀ါဒတစရပက ပစထတ၊ ေရးဆြရန တကတြနးထားသည။ ထမ၀ါဒတြင လပငနးခြင အႏရာယရႏငသညအလားအလာမား သ႔မဟတ ေဘးအႏရာယမားအား ေလလာဆနးစစေရး၊ လပငနးခြင အႏရာယရႏငသညအလားအလာမား

သ႔မဟတ ေဘးအႏရာယမားအား အရငးအျမစမ တကဖကေရး၊ သတငးေပးျခငး၊ ေဆြးေႏြးတငပငျခငးႏင သငတနးအစအစဥမား ပါ၀ငသည အမးသားအဆင ေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရး ႀကတငစမသညအေလအထ တစခကစတငခမတကငသးေရး တ႔ပါ၀ငရပါမည။ ထသ႔ေသာ မ၀ါဒမားက စတငခမတကငသးရာတြင ဥးစားေပးနယပယ သတမတ၊ ေျဖရငးသငပါသည။

လငယအလပသမားမား၏ ေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးပမေကာငးမြနစြာ ကာကြယေစာငေရာက ႏငရန

ဥပေဒမား၊ လပထးလပနညးမား၊ မ၀ါဒမားႏင လမးညႊနခကမား ခမတ၊ ျပငဆင၊ ျဖညစြက၊ အေကာငအထညေဖာေရး

ဥပေဒမားႏငလပထးလပနညးမားသည ႏငငတကာ OSH ႏင ကေလးလပသားပေပာကေရး စခနစညႊနးက ထငဟပရ ပါမည။ ILO အဖြ႕၀ငႏငငအားလးနးပါးသည ကေလးအလပသမားမားအား အဆးဆးပစျဖငခငးေစျခငးက အေရးေပၚ တားျမစ၊ ပေပာကႏငေစေရးအတြကထေရာကေသာေဆာငရြကခကမားက ခကျခငးအေကာငအထည ေဖာရန လအပေသာ သေဘာတညခက အမတ. ၁၈၂ which requires them to “take immediate and effeအားအတညျပလကမတေရးထးခၾကၿပးျဖစၾကသည (အပဒ-၁)။ ထသေဘာတညခကတြင အဆးဆးေသာကေလးလပသား ပစ ေလးမးရသည။ ထစာရငးထမ စတတအခက သည “သဘာ၀အားျဖငေသာလညးေကာငး အေျခအေနအရေၾကာငေသာလညးေကာငး ကေလးမား၏ ကနးမာေရး၊ ေဘးကငးလၿခေရး သ႔မဟတ အကငစာရတက ပကျပားေစေသာအလပ” ဟေဖာျပထားပါသည။ အေလးသငယ အမားစသည ဤအမးအစားကေလးလပသားမား ျဖစၾကရသည။ ကေလးမား၏ ေဘးအႏရာယျဖစေစႏငေသာအလပမား ပေပာကေရးႏင ကနးမာေရး၊ ေဘးကငးလၿခေရးႏင အကငစာရတတ႔က အကာအကြယေပးေရး ရညမနးခက ျပညစေစ မညနညးလမးတစရပသည ေကာငးစြာလညပတသည အမးသားႏင လပငနးအဆင OSH စနစမားက ထေထာငျခငး ျဖစပါသည။ အဖြ႕၀ငႏငငမားသည သေဘာသဘာ၀အားျဖငလညးေကာငး၊ အေျခအေနအရေသာလညးေကာငး အသက ၁၈ ႏစေအာက လငယမားလပေဆာငသညအခါ ၎တ႔၏ ကနးမာေရး၊ ေဘးကငးလၿခေရးႏင အကငစာရတတ႔က ပကျပားေစေသာေၾကာင တားျမစသငသည အသကေမြး၀မးေကာငးမားက သတမတေဖာထတထားရန သႏၷဌာန ခထားၿပးျဖစသည။ ထကသ႔ေသာအလပအကငအမးအစားမားက ေဖာထတသတမတျခငးျဖင ေဘးအႏရာယ ျဖစေစႏင ေသာကေလးအလပသမားစာရငးက ရရေစသည။အမးသားအလပအကင၊ လမႈဖလေရးႏင ဆကစပေနေသာ

၂၀၁၅-၂၀၂၀ အတြက စပနႏငင၏ OSH မဟာဗဟာ

၂၀၁၅-၂၀၂၀ အတြက စပနႏငင၏ OSH မဟာဗဟာ သညလငယအလပသမားမားအၾကား အလပခြငထခကဒဏရာ ရရမႈႏႈနးသည အျခားအလပသမားမားထက ျမငမားေၾကာငး အသအမတျပထားပါသည။ စပနမဟာဗဟာသည လငယအလပသမားမားအတြက ေဘးအႏရာယကငးရငးေရးႏင ကနးမာေရးတးျမငေဆာငရြကရန ႏင ေကာငးေကာ အေလအထမား ခမတ၊ ဖလယေရးတ႔က

ဥးစားေပးထားပါသည (INSHT, 2015)။ ဤမဟာဗဟာအား အေထာကအကျဖစရနအတြက နာဗားရား အလပရငမား အဖြ႕ခပ (Employers’ Confereration of Navarra - Con-federación de Empresarios de Navarra, CEN) သည အလပရငမားအတြက OSH စမခန႔ခြေရးႏင အေသးစား ႏငအလတစား လပငနးမားတြင လပကငလကရေသာ လငယအလပသမားမားအားလးအတြက ေဘးအႏရာယ ႀကတငကာကြယေရးေဆာငရြကခကမားက အကအညေပးရန လမးညႊနခက တစရပကခမတခပါသည။ ထလမးညႊနခကတြင အသက ၁၈ ႏစေအာက အလပသမားမားအတြက အထးလအပခကမားက ေဖာျပထားသည ( CEN, 2015) ။

လ႔အခြငအေရဆငရာ ဥပေဒမားအေၾကာငး ILO မတတမး NATLEX Database တြင “ကေလးအလပသမားေဘးအႏရာယ”အမးအစားတစရပက ထပမျဖညစြကခသည။12 ယငးေၾကာင အသးျပသမားသည ဤနယပယႏင ဆကစပေနေသာဥပေဒအညႊနးမားတ႔အတြက အမးသားအဆင စခနစညႊနးမားက လငျမနစြာ ရာေဖြသငသည။ လငယအလပသမားမား၏ ေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးျပနာ အား အသက ၁၈ ႏစေအာကလငယမားအတြကသာ ကန႔သန႔မထားသငပါ။ ယငးက လငယအလပသမားအားလးတ႔ အတြက တးခ႕သတမတသငပါသည။ ယငးက လငယအလပသမားမားအား လပငနးခြင ေဘးအႏရာယမားေၾကာင ထခကေစေသာ အႏရယျဖစေစသညအေၾကာငးအရာအားလးက ေျဖရငးရာတြင လကနာကငသးသည အမးသား ဥပေဒမား၊ လပထးလပနညးမားႏင မ၀ါဒမားတြင ေဖာျပထားသငပါသည။13

12 NATLEX တြင ႏငငေပါငး ၁၉၆ ႏငငေကာရ နယနမတႏငတငးေဒသႀကးခြေပါငး ၁၆၀ ေကာတ႔မ မတတမး ၈၈၀၀၀ေကာ ပါ၀ငပါသည။ မတတမးမားသည ဘာသာရပအတနးအစားအလက ညႊနးထားေသာ ဥေပဒႏငကးကားအခကအလက စာသားအျပညအစ သ႔မဟတ အတခပတ႔ ပါ၀ငပါသည။13 ILO သည The Tripartite Process of Determining Hazar-dous Child Labuur က အဖြ႕၀ငႏငငမားအတြကေဘးအႏရာယရေသာ ကေလးလပသားစရငးအသစ သ႔မဟတ ျပနလညျပငဆငထားေသာစရငးထြကေပၚလာေစေသာ သးပြငဆငေဆြးေႏြးတငပငမႈမားက စစဥ၊ ပပးေပးရန ခမတကငသးလကရပါသည။ ဤလမးညႊနတြင ထသးပြငဆငေဆြးေႏြးတငပငျခငးက သေဘာတညခက အမတ. ၁၃၈ ႏင အမတ. ၁၈၂တ႔ႏငအည ေဆာငရြကရနအတြက လပငနးစဥကမညသ႔စစဥ၍ ေဆာငရြကၾကမညက လမးညႊနခကမား ေပးထားပါသည။ ယငးတြင ေဆြးေႏြးတငပငေရး သးပြငဆင အဖြ႕၀ငမား ေဆြးေႏြးရာ၌ အကးအကားစာရြကစာတမးမားက လကေတြ႕၊ လြယကစြာရရႏငရနလညး ေထာကပေပးသည။

28

အနဒငး ရပရြာ လပငနးခြငေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးဥပေဒ (၂၀၀၄)

အနဒငးရပရြာ လပငနးခြငေဘးကငးလၿခေရးႏငကနးမာေရးဥပေဒ သညကေလးသငယမားႏငဆယေကာ သကမား၏ ရပခႏၶာႏင စတပငးဆငရာဖြ႕ၿဖးႀကးထြားမႈက ထခကေစႏငေသာ ကနးမာေရးႏငမညညႊတေသာ၊ အႏရာယရေသာ အလပမားအတြက ၎တ႔အားငားရမးျခငးက တားျမစထားပါသည။အဖြ႕၀ငႏငငတစခစ၏ အမးသားဥပေဒတြင ထကသ႔ေသာအလပအကငမးအတြက အငယဆးအသကက သတမတ ထားသငသည။ ထအသကသည ၁၈ ႏစထက မငယသငပါ။ ထဥပေဒတြင အလပရငးမားကေလးသငယမား ႏင ဆယေကာသကမားအား လပငနးခြငတြင စတငမေစခငးမ အလပအားဆနးစစေလလာျခငး၊ သဘာ၀၊ အႏရာယ ႀကေတြ႕ႏငမည ဒဂရႏငၾကာခနတတ႔အား

ဆးျဖတျခငး၊ လပငနးခြငအႏရာယအလားအလာပေျဖရငးရန အတြက လအပေသာ ႀကတငကာကြယမႈမား ကငသးျခငးတ႔ျပလပရန လအပေၾကာငးေဖာျပထားသည။ အလပရငမားသည အလပလပေနေသာကေလးသငယမားႏင ဆယေကာသကမားအတြက အလပမခန႔မ၊ ခန႔ထားၿပးႏင အခနကာလအလက ကနးမာေရးစစေဆးမႈမား ျပလပေပးရမည။ အသက ၁၈ ႏစၿပညၿပးေသာလညး ၂၁ ႏစေအာက လငယအလပသမားမားသည ကနးမာေရးႏငမညညြတေသာ၊ အႏရာယရေသာ အလပကလပကငေနရသညဟ သတမတထားပါက လအလပသမားမား အသက ၂၁ ႏစျပညသညအထ ကနးမာေရးစစေဆးမႈက ႏစစဥ ျပလပေပး ရမည။ လပငနးခြငကနးမာေရးအထးကဆရာ၀နက ထကသ႔ေသာ စစေဆးမႈက ျပလပရမည ျဖစၿပး ေဆးစစခက ရလဒက လငယအလပသမား၏ မဘမား သ႔မဟတ အပထနးသမားထ ေပးရမည (Comunidad Andina, 2004).

29

ILO သေဘာတညခက အမတ ၁၅၅ တြင အလပရငမားသည အလပသမားမားႏင ၎တ႔၏ကယစားလယမားအား သငေတာေသာ OSH သငတနးမားေပးရန လအပေၾကာငးေဖာျပထားသည။ ႏငငအမားအျပားတြင ၎တ႔၏ ဥပေဒ၌ OSH ဥပေဒတြင သငတနးမားေပးရနလအပေၾကာငးႏင အထးသျဖင အလပသမားသစမားအတြက

ကနဥးသငတနးေပးရန လအပေၾကာငးမၾကာခဏေဖာျပထားသည။ ထသေဘာတညခကတြင အစးရက OSH ပညာက အဆငျမငပညာေရးအျပင ပညာေရးႏငသငတနးအဆငအားလးတ႔တြင ထညသြငးသငၾကားျခငးက တးျမငေဆာငရြကရနေဆာငရြကခကက ခမတ ကငသးေၾကာငး အတညျပရန လအပေၾကာငးလညး ေဖာျပထားသည။

အကလာဟးမား “OSH အား ပညာေရးတြင ပငမသငခနးစာအျဖစ ထညသြငးသငၾကားေရး” ဥပေဒ

အေမရကနျပညေထာငစတြင အကလာဟးမားသည ႏငငေတာအလပအကငႏင ပညာေရးအာဏာပငမားသည ေကာငးမား၌ ၇ တနးမ ၁၂ တနးအထ ( အသက ၁၂ ႏစမ ၁၈ ႏစအရြယေကာငးသားမား) အတြက

လပငနးခြင ေဘးကငးလၿခေရး သငတနးမားေပးရန ေဖာျပထားသည “OSH အား ပညာေရးတြင ပငမသငခနးစာအျဖစထညသြငး သငၾကားေရး” ဥပေဒ (၂၀၁၅) က ပထမဆး ျပဌာနးသညျပညနယတစချဖစသည။ တကဆကျပညနယတြင မၾကာေသး မက အလားတဥပေဒက ျပဌာနးခၿပး ေနာကထပျပညနယႏစချဖစေသာ ကာလဖးနးယားႏင အာကနဆက တ႔တြင အကလာဟးမား ဥပေဒကစအျဖစသတမတလက ဥပေဒတစရပျပရန စဥးစားလကရသည။

OSH ဥပေဒသည တရားမ၀ငစးပြားေရးမားတြင လပကငေနၾကေသာ လငယအမားအျပားအပါအ၀င အလပသမားမား အားလးတ႔၏ ရပပငးဆငရာ၊ စတပငးဆငရာ ကနးမာေရးမားက ကာကြယေပးသငသည။ OSH အားတရားဥပေဒႏငအည ကာကြယေပးျခငးမားသည တရားမ၀ငခန႕ထားျခငးမ တရား၀ငခန႔ထားျခငးအျဖစကးေျပာငးသည မဟာဗဟာမား ျဖစရာ ယငးတ႔က တးခ႕လပကငရာတြင တရားမ၀ငေသာစးပြားေရးမားတြင လပကငေနေသာအလပသမားမား ပါ၀ငမႈ သည လငယအလပသမားနားအား အကာအကြယေပးရန အေရးႀကးေသာ နညးလမးတစရပျဖစပါသည။ တရားမ၀ငေဆာငရြက သညစးပြားေရးလပငနးမားမထြကေပၚလာသည စနေခၚမႈမားအား ေျဖရငးရာတြင အဖြ႕၀ငႏငငမားႏင လမႈေရး မတဘကအဖြ႕အစညးမားအား

ILOက ၂၀၁၅ ခႏစက ခမတကငသးခေသာတရားမ၀ငလပကငေသာစးပြားေရးမားႏ တရား၀ငစးပြားေရးမားအျဖစေျပာငးလျခငး ဆငရာ သေဘာတေထာကခခက (အမတ. ၂၀၄) ျဖငထနးေကာငးေဆာင ရြကရမညျဖစပါသည။အလပခြငစစေဆးျခငးသည လငယအလပသမားမား၏ ေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးက ကာကြယေစာငေရာက ရာတြငအဓကကေသာ အခနးက႑တြင ပါ၀ငသငသည။ အလပခြငစစေဆးေရးမး၏ေဆာငရြကခကမားတြင OSH ဥပေဒ မားႏင လပထးလပနညးမားအာဏာတညေစျခငး၊ အလပရငႏငအလပသမားမားအား စညးကမးႀကးၾကပမႈအတြက နညးပညာအခကအလကမားႏင အႀကဉာဏမား ေပးျခငးႏင တညဆဥပေဒမားတြင အထးတလည မပါ၀ငေသာ အားနညးခကမားႏင အလြသးမႈမားက သတမတေဖာထတျခငး စသညတ႔ ပါ၀ငပါသည။

30

OSH ဥပေဒမားအားလကနာေရးအတြက အလပရငမားတြင တာ၀နရပါသည။ ၎တ႔၏အလပသမားမး၏ ေဘးကငးလၿခ ေရးႏငကနးမာေရးအတြက ဂရစကရနမာ ၎တ႔၏တာ၀နျဖစပါသည။ OSH တရားဥပေဒမေဘာငမားတြင အလပရငမားအေနႏင အႏရာယျဖစႏငေျခအကျဖတျခငးႏငထနးခပျခငး၊ အလပသမားမားအတြက သငတနးမားႏင သတငးအခကအလကမားေပးျခငး၊ အလပသမားမား၏ကနးမာေရး စစတမးေကာကျခငး၊ အေရးေပၚအစမေရးဆြျခငး၊ မေတာတစဆ ထခကမႈမားအား စစမးစစေဆးျခငးႏင အလပခြငမေတာတဆထခကမႈမားႏငေရာဂါမားအား မတတမး တငျခငးႏင အေၾကာငးၾကားျခငး စသည ႀကတငကာကြယေရးလပငနးမားေဆာငရြကရန ရညရြယသည ေဆာငရြကခက မားပါ၀ငသည OSH စမခန႔ခြမႈစနစမားႏင အေလအထမားက ကငသးရနလအပေၾကာငး ေဖာျပထားပါသည။ ႏငငအမားအျပားတြင OSH ေကာမတမားဖြ႕စညးတညေထာငကာ OSH

အြနတာရယ (ကေနဒါ) တြင အလပခြင စစေဆးျခငးအားအရနအဟနျဖငေဆာငရြကျခငး

၂၀၁၆ ခႏစ ဇလငလမ စကတငဘာလအတြငး အြနတာရယရ အလပခြငစစေဆးေရးမးသည စကမႈက႑တြင “ ဥပေဒအာဏာတညေရး အရနအဟနျဖင ေဆာငရြကျခငး” က အသက ၁၄ ႏစမ ၂၄ ႏစအတြငး လငယအလပသမား မားႏင အလပခြင၀ငသညမာ ေျခာကလမျပညေသးေသာ အလပသမားအသစမားအတြက အထးေလးထားေဆာငရြက ခသည (အြနတာရယ အလပသမား၀နႀကးဌာန၊ ၂၀၁၆) ။

ထကသ႔ အရနအဟနျဖငေဆာငရြကရျခငး၏ ရညရြယခကမားမာ း

• အလပရငမားက အလပသမားအသစမားႏင လငယအလပသမားမားအား အလပခြငအႏရာယ အေၾကာငး ႀကတငအသေပးထားေစေရး၊

• အလပသမားအသစမားႏင လငယအလပသမားမားအား ၎တ႔၏ OSH အခြငအေရးမားႏင တာ၀န၀တရား မားအေၾကာငး အသပညာေပးေရး၊

• အလပသမားမားအား ေဘးအႏရာယမား၊ အထးသျဖင လငယအလပသမားမားအား ထခကနစနာေစေသာ အႏရာယမားက သတမတေဖာထတကာ ထနးခပရန တြနးအားေပးေရး ႏင

• OSH ဥပေဒမားႏင လပထးလပနညးမားႏင မကကညမႈမားအား ေျဖရငး၊ ကစားရန တ႔ျဖစၾကပါသည။

အလပသမားကယစားလယမားက ခန႔ထားရန လအပသည ဥပေဒက စတငကငသးလကရပါသည။ အလပရငမားသည လငယအလပသမားမားအတြက အထးအႏရာယ ျဖစေစသညအေၾကာငးအရာမားကသမတလက ထကသ႔ေသာ စခခန႔ခြမႈစနစမားႏင လပထးလပနညးမားအားျဖင ေျဖရငးေရးက ေသျခာေအာင ေဆာငရြကသငသည။ လငယအလပသမားမားသည အထးသျဖင OSH ဆငရာ အလပသမားေဆြးေႏြးတငပငေရးႏင ပးေပါငးေဆာငရြကေရးယႏရားတြင ပါ၀ငသငပါသည။

အစးရမားႏင အလပရင၊ အလပသမားအဖြ႕အစညးမားကသ႔ေသာ အျခားေသာအစးရဌာနမားသည OSH လအပခကမား အားလကနာမႈက ျမငတငရန၊ အလပခြငအေျခအေနပမတးတကေကာငးမြနေစေရးႏင အလပခြငတြင အႏရာယအလား အလာမားက တားဆးကာကြယေရး တ႔အတြက နညးလမးမားႏင လမးညႊနခကမားခမတေဆာငရြကသငသည။ ထနညး လမးမားတြင လငယအလပသမားမား၏ လအပခကမားက အထးအေလးေပးေဆာငရြကမႈ ပါ၀ငသငသည။

ဩစေၾတးလားႏငင တရားမတေသာအလပအကငအတြက အေကာငးဆးလပထးလပနညး လမးညႊနမား

ဩစေၾတးလားႏငငတြင တရားမတေသာအလပအကင တငၾကားမႈမားစစမးစစေဆးေရးအရာရသည လငယအလပ သမားမားႏငပတသက၍ အေကာငးဆးလပထးလပနညးမားျဖစေသာ လမးညႊနခကႏစရပက ခမတခသည။ ယငးတ႔မာ -

• လငယအလပသမားအတြက လမးညႊန တြင အလပခြင၌လငယအလပသမားမား၏အခြငအေရးမား၊ ခစားပငခြငမား

ႏင တာ၀နမား အား OSH ကအထးအပငးတစပငးအေနႏင ေဇာငးေပးေဖာျပထားသည (Fair Work Ombudsman, 2017)။

• အလပရငမား လငယအလပသမားမားအား ခန႔ထားျခငးဆငရာလမးညႊန သည အလပရငက လငယအလပ သမားတစဥးအားအလပခန႔ထားေသာကနဥးကာလတြင မညသညအေၾကာငးအရာမားက လငယအလပသမား မားအတြက ကနးမာေရးႏငေဘးကငးလၿခေရးအေရးပါပက အေလးထား၍ အလပခြငတြင အႏငကငျခငး မရေရးမာ အေရးပါေၾကာငး အဓကထားကာ ေျပာျပသငေၾကာငး ရငးျပထားသည (Fair Work Ombuds-man, 2013) ႏင

ILO သည အလပရငႏငအလပသမားမားအေနႏင ဆယေကာသကမားအား အႏရာယရေသာ ကေလးလပသားမားအျဖစ ခငးေစျခငးမရေစေရး ကာကြယေပးႏငေစရန ရညရြယ၍ လမးညႊနခကမားက ခမတထားခပါသည။ ယငးတ႔တြင အႏရာယရေသာ ကေလးလပသားခငးေစမႈဆငရာအလပရငမားႏင အလပသမားမား၏ လကစြစာအပ (၂၀၁၁) ႏင လငယမားအတြက ေဘးကငးလၿခေရးနညးလမးအစအလင(၂၀၀၉) တ႔ျဖစၾကပါသည။ ILO ကထတေ၀ေသာ အျခားစာရြကစာေစာငမားသည အလပသမားအားလးတ႔အတြက OSH ကတးျမငေဆာငရြကရနနညးလမးမားက ေယဘယ လမးညႊနခကေပးထားပါသည။

လပငနးခြငေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးစမခန႔ခြမႈစနစမားဆငရာ လမးညႊနခကမား ( ILO –OSH 2001) ဟေခါငးစဥေပးထားေသာ စာေစာငတြင ဥပမာအားျဖင အစးရဌာနမား၊ အလပရငမား၊ အလပသမားမား၊ ၎တ႕၏အဖြ႕အစညးမားအား အလပသမားအားလးအတြက လပငနးခြင မေတာတဆျဖစမႈမားႏငေရာဂါမားေလာခရန OSH စမခန႔ခြေရးစနစမားက မညသ႔ခမတ၊ အေကာငအထညေဖာ၊ တးတကေကာငးမြနေအာင လပရမညက အႀကဉာဏ ေပးထားသည။ 14

14 ILO သည ေဘးအႏရာယျဖစနငသညအလားအလာ အကျဖတျခငးႏင ေဘးအႏရာယျဖစႏငသညအလားအလာစမခန႔ခြမႈအတြက လကေတြ႕ကၿပး အသးျပရလြယကသညနညးလမးက ရာေဖြခမတခသည။

31

လငယအလပသမားမားအတြက OSH ေရရညတးတကမႈတြင လငယအလပသမားမား၏လအပခကမားက ေျဖရငးေပးႏင သည ပမေကာငးမြနေသာ ေဒတာႏင ဥပေဒ၊ မ၀ါဒမားထကပ၍ လအပေၾကာငးေဖာျပထားသည။ ယငးသည သးပြငဆင အဖြ႕အစညးမားအားလးႏင စတပါ၀ငစားသည အကးစးပြားပတသကသမားအားလး စြမးရညျမငတငေရးတြင ပါ၀ငရန လအပေၾကာငးေဖာျပထားသည။

အလပသမားမား၏ ေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးတ႔က ကာကြယေပးရနအတြက ၎တာ၀နမား ေၾကပြနေရးအတြက အလပရငမားသည အႏရာယအလားအလာက စမခန႔ခြမႈလပငနးစဥႏင အနညးဆးရငးႏးကၽြမး၀ငရန လအပၿပး ၎တ႔၏ အလပခြငမားအတြက အထးစမထားေသာ OSH စခခန႔ခြေရးစနစမားက အေကာငအထညေဖာေရး အခငအမာတကတြနး အားေပးသငသည။ ၎တ႔သည လပငနးခြငေဘးအႏရာယမားအား ေဖာထတသတမတျခငး၊ အႏရာယသးသပျခငး၊ အလပသမားမားအထးသျဖငထခကႏငေျခအေၾကာငးႏင အႏရာယမားေသာ ကေလးလပသားအေျခအေနက ေဖာထတသတမတျခငးႏင ထေရာကေသာ ကာကြယေရးႏင အႏရာယထနးခပေရးေဆာငရြကခကမားခမတကငသးျခငး တ႔က ေဆာငရြကသငသည။ လပငနးခြငအႏရာယအကျဖတျခငးမ ရလဒမားက အလပသမားအသစမား၊ လငယ အလပသမားမား အားလးအတြကေပးေသာ OSH သငတနးႏင၊ အလပသမားအားလးအတြက အခနကာလအလက ႏင ေဆာငရြကဆသငတနးမားတြင

ထညသြငးသငၾကားသငသည။ အလပရငအဖြ႕အစညးမားသည ၎တ႔၏အဖြ႕၀ငမား လေလာကေသာကၽြမးကငမႈရေစေရးႏင အႏရာယစမခန႔ခြေရး၏အေရးပါပက နားလညေရးတ႔က အကအညေပးရန အေရးႀကးေသာအခနးက႑တြင ပါ၀ငလကရသည။အလပသမားမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကေရးသည ေဘးအႏရာယမားပေပာကေရး၊ အႏရာယမား အနညးဆးျဖစေအာင ေလာခေရးႏင လပငနးခြငအေျခအေနမားတးတကေကာငးမြနလာေစေရးတ႔အတြက လအပသည။ ပးေပါငးေဆာငရြကျခငး က အလပရငမား၏ OSH ကယစားလယမား ႏင OSH ပးတြေကာမတမားအတြငးေဆာငရြကရန လအပပါသည။ လငယအလပသမားမားအား လေလာကေသာကယစားျပမႈရေစရနအတြက OSH ကယစားလယမားသည လငယ အလပသမားမားရငဆငရေသာ အႏရာယျဖစေစေသာအခကမားက သတထားရန လအပၿပး ၎တ႔အား လငယအလပ သမားမား၏ OSH ထခကလြယမႈက မညသ႔ေျဖရငးရမညက သတငးအခကအလကႏငလမးညႊနခကေရးသငသည။ အလပသမားသမဂၢမားသည လငယအလပသမားမားအား အဖြ႕၀ငမားအျဖစပါ၀ငျခငးသည အေရးႀကးေၾကာငးႏင အလပခြငတြင ၎တ႔၏အခြငအေရးမားတးျမငရရေရး အဖြ႕အစညး၏ လႈ႕ေဆာမႈမား၊ လႈပရားမႈမားတြင ၎တ႔ပါ၀ငျခငး သည အေရးႀကးေၾကာငးက ပမအသ အမတျပလာၾကေသာလညး လပေဆာငရနအလပမားစြာ ရေနဆ ျဖစပါသည။

အစးရမား၊ အလပရငမားႏင ၎တ႔၏အဖြ႕အစညးမား လငယအလပသမားမား၏ OSH လအပခကမားက

ေျဖရငးႏငေရးအတြက အကအညေပးေရး စြမးရညျမငတငေပးျခငးမား။

32

အစးရမား၊ အလပရငအဖြ႕အစညးမားႏင အလပသမားသမဂၢမားသည လငယအလပသမားမားႏင ကေလးလပသား မားစြာအား အလပခန႔ထားကာ မၾကာခဏ ေဘးအႏရာယရေသာလပငနးခြငအေျခအေနမားေတြ႕ရေသာ တရားမ၀ငေသာ၊ ေကးလကစးပြားေရးလပငနးမားတြင OSH ကငသးေရးအတြက အေရးပါေသာအခနးက႑မပါ၀ငသငသည။ တရားမ၀ငေသာ၊ ေကးလကအလပသမားမား( လငယအလပသမားမားအပါအ၀င) တ႔အား

OSH ႏငစပလဥးေသာ ကၽြနးကငမႈမားႏင ဗဟသတမားရရေစေရးအတြက သငတနးမားႏင သတငးအခကအလကမားက နညးလမးမးစျဖင ေပးသငသည။ ထက႑မားတြင မနးကေလးအလပသမားမားစြာရရာ ထမနးကေလးမားလညး သငတနးမားႏင အသပညာ ေပးဥးစးေဆာငရြကမႈမားတြင ပါ၀ငခြငရရေစေရးအတြက ကား-မ လမးစဥ ခမတကငသးသငသည။

ၿဗတနႏငင အလပသမားသမဂၢကြနဂရက၏ အလပသငကာလအတြက လမးညႊနခက

ၿဗတနႏငငတြင အလပသမားသမဂၢကြနဂရက (TUC) ႏင သငယေရးႏငကၽြမးကငမႈေကာငစ (LSC) တ႔သည OSH ကယစားလယမားအား အလပရငမားက အလပသငကာလေပးေစေရး၊ အျခားေသာသငတနးသားမားအတြက ေဘးကငး လၿခ၍ကနးမာေသာအလပခြငပတ၀နးကငျဖစေစေရးႏင လေလာကေသာ အေထာကအပႏင လမးညႊနခကတ႔ ေပးေစေရးအတြက အႀကဉာဏမားေပးသည အလပသငကာလ - သမဂၢ ေဘးကငးလၿခေရး ကယစားလယမားအတြက

လမးညႊနခကအကဥး ဟအမညရသည လကစြစာအပက ထတေ၀ခပါသည။ ထလကစြစာအပသည လငယ အလပသမားမားႏင အလပသငမားအား သမဂၢသ႔၀ငေရာကေစေရး၊ OSH ေကာမတ၏အစအစဥတြင လငယအလပသမားမားအား ဥးေဆာငအဖြ႕၀ငအျဖစပါ၀ငေစျခငး၊ လငယအလပသမား မားအား ဥပေဒပါ ျပဌာနးခက မားႏငအညအကာကြယေပးေရး၊ လငယအလပသမားမားလအပေသာ OSH ပညာမား ရရျခငး ရ-မရ စစေဆးေရး၊ ပ႔ခေနေသာ OSH သငတနးမား တကေရာကခြငရရေရးႏင လေလာကေသာ ႀကးၾကပမႈ ရရေရးႏင လငယ အလပသမားမားအာ စတငစေဆာငျခငး၊ ခန႕ထားျခငးတ႔ေဆာငရြကရာတြင OSH ကယစားလယမား ႏငေဆြးေႏြးခြင ရရေရး တ႔ကသ႔ေသာ နညးလမးမားစြာက ေထာကခအႀကျပထားပါသည။ (LSC & TUC, 2005)။

ကကး စကလပငနးတြင လပကငေနၾကသမားအတြက ဂါနာအေထြေထြစကပးေရးလပသားမားသမဂၢ၏ လကစြစာအပ

အေထြေထြ စကပးေရးလပသားမားသမဂၢ ( the General Agricuultural Workers’ Union - GAWU) သည ဂါနာႏငင ေတာငသလယသမားမားႏင စကပးေရးအလပသမားမား၏ အႀကးဆးအလပသမား အဖြ႕အစညးျဖစပါသည။ ၎၏အဖြ႕ ၀ငမားသည တရား၀ငတညေထာငထားေသာလပငနးမား၊ ရပရြာမားတြင လငယအလပသမားမားအပါအ၀င လကခစား ႏင လကခမရေသာ စကပးေရးအလပသမား

မားပါ၀ငၾကပါသည။ ၂၀၁၄ ခႏစတြင GAWU သည ILO ၏ ကေလးလပသား ပေပာကေရးႏငငတကာအစအစဥ (IPEC) ႏငအတ ေဘးအႏရာယရေသာကေလးလပသားႏင လပငနးခြင ေဘးကငးလၿခေရး၊ ကနးမာေရးႏင သဘာ၀ပတ၀နးကငအႏရာယအလားအလာမား ပေပာကေစေရး - ဂါနာႏငငရ ကကးစကေတာငသမားတြင ေျပာငးလမႈမားေဆာငရြကေနေသာ ကယစားလယမားအတြက လကစြစာအပ ဟအမညရရေသာ လကစြစာအပက ျပစခသည။ ဤလကေတြ႕သငတနး အစအစဥသည ေတာငသလယသမားမား အတြကရညရြယကာေတာငသမားအတြကရညရြယၿပး ကကးစကပးေရးလပငနးတြင ေဘးအႏရာယရေသာ အလပမား၏ ကေလးမားႏင ဆယေကာသကမားအား ထခကႏငပတပက ေဆြးေႏြးခကမား ပါ၀ငပါသည (IPEC & GAWU, 2014)။

33

အလပခြငကာကြယေရးယဥေကးမႈတစရပအတြက ေရရညတညတေသာတးတကမႈျဖစေစရနမာ ႀကတငကာကြယေရး ေဆာငရြကခကမားေပၚေပါကလာေရးအတြကလႈ႕ေဆာစညးရးျခငးခရမည လငယအလပသမားမားအတြက စြမးရညျမႈင တငေရးက အေလးထားေဆာငရြကရန လအပပါသည။

လပငနးခြငေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးက အေထြေထြႏင အသကေမြး၀မးေကာငးပညာေရးတြင ေပါငးစပသငၾကား ေပးျခငးသည လငယအလပသမားမားႏင လငယအလပရငမားအၾကား OSH ပညာေပးျခငး၊ ဗဟသတႏင ကၽြမးကငမႈ တညေဆာကျခငးတ႔အတြက အလြနထေရာကေသာ နညးလမးတစရပျဖစပါသည။ လငယမားသည မညသညလ႔ေဘာငအတြကမဆ အနာဂတျဖစၿပး ယဥေကးမႈေျပာငးလေရးအတြက အေရးပါေသာေမာငးႏငသမား ျဖစရာ အေျခခ OSH သတငးအခကအလကမားက ေကာငးသငခနးစာမား၊ နညးပညာသငတနးမားႏင အရပဖကလမႈ အဖြ႕အစညးမားက ေရးဆြသည ပညာေရးအစအစဥမား တြငထညသြငးသငၾကားေပးသငပါသည။ ယငးက လငယမား မမတ႔၏ေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးအသပညာရရရနႏင ၎တ႔တြင ထကသ႔လပေဆာငရန အခြငအေရးရေၾကာငး သရရန အကအညျဖစေစပါမည။

အခ႕ႏငငမားတြင အႏရာယအလားအလာမား ႀကတငကာကြယေရးဆငရာအေျခခပညာေရးက အေျခခပညာေကာငး သငရးတြင ထညသြငးထားၾကသည။ အျခားေသာႏငငမားတြငမ ပညာရငမားသည ပညာေရးဘာသာရပကသာ အေလး ထားျခငးမဟတဘ သငၾကာေရးေဆာငရြကသည အေဆာကအအ ဥပစာကပါ

OSH အား အေထြေထြ ပညာေရးႏင အသကေမြးပညာသငတနးအစအစဥမားတြင

ထညသြငးသငၾကားျခငးျဖင ပမလၿခ၍ ကနးမာေသာအလပသမားမးဆက တညေဆာကျခငး

အေလးထားေသာ နညးလမးက ေရးဆြလက ရပါသည။ တပညမားႏင လငယေကာငးသားမားသည သငၾကားေရး၏တစစတတစပငးအေနႏင ၎တ႔ေကာငး၀နးကင တြင ကနးမာေရးႏင ေဘးကငးလၿခေရးဆငရာကစၥရပမားတြင တကၾကြစြာပါ၀ငရန တကတြနးျခငး ခရသည။

လပငနးခြငမေတာတဆထခကမႈမားႏင ေရာဂါမားဆငရာ ျပငသစအမးသားသေတသနႏင လၿခေရးတကသလ (Institur National de Recherche et de Se’curite’, INRS) က မၾကာေသးမကလပေဆာငခေသာ ေလလာခကတစရပတြင ေကာငးမားတြင OSH သငယခရေသာ လငယအလပသမားမားတြင လပငနးခြငမေတာတဆ ထခကဒဏရာရရမႈသည မသငယခရေသာ လငယအလပသမားမားထက ၅၀ ရာခငႏႈနးေလာနညးေၾကာငး သရရပါသည (INRS, 2018)။ ထေရာက ေသာ OSH ပညာေရးသည လငယမားအား ႀကတင ကာကြယျခငးက ဥးတညသည အမအကငႏင အေလအထမားအား လကနာကငသးျခငး၊ ေဘးအႏရာယႏင အႏရာယအလားအလာမားက ေဖာထတသတမတရန လအပသညကၽြမးကငမႈႏင ေဆာငရြကႏငစြမးတ႔ဖြ႕ၿဖးလာေစျခငး၊ ေကာငးတြငျဖစေစ၊ အလပခြငတြငျဖစေစ ထေရာကေသာ OSH ေျဖရငးေရး နညးလမးမား ေဖာထတျခငး သ႔မဟတ လ႔ေဘာငတြငပါျခငးတ႔က ျဖစေစပါသည။ OSH က ေကာငးသငခနးစာမားတြင ထညသြငးသငၾကားျခငးက ကနဥးစတငေဆာငရြကလကရေသာ နမနာေကာငးမားစြာရၿပး ထနမနာမားတြင ၎တ႔၏ သကေရာက မႈႏင ထေရာကမႈတ႔က ေျဖရငးသညသေတသနမား ထညသြငးလပေဆာငေစသညပါသည။

ဆယေကာသကမားအတြက OSH ပညာမားႏင သငတနးနညးလမး ဥပမာမား

ကေနဒါႏငင လပငနးခြငကနးမာေရးႏငေဘးကငးလၿခေရးစငတာ (CCOSH) သည ကနးမာေရး + ေဘးကငးလၿခေရး သငၾကားေရးနညးလမးမား က ေကာငးသာမားအား အလပခြင၀ငေရာကသညအခနတြင ကနးမာေအာင၊ ေဘးကငးလၿခေအာင ေနထငတတေစေရး သငၾကားေပးေသာ ဆရာမားက အေထာကအပေပးရနရညရြယ ေရးဆြခ သည။ သငခနးစာအေၾကာငးအရာမားသည အဓကအားျဖင အလယတနးႏင အထကတနးႏငေကာငးသားမားအား အဓက ရညရြယေသာလညး ပမငယရြယေသာ ကေလးမားအတြက ေမြးစားအသးခလငလညး အကးရပါသည။

အေမရကနႏငင လပငနးခြငေဘးကငးလၿခေရးႏငကနးမာေရး တကသလ (National Institute for Occupational Safety and Health- NIOSH) သညလငယမားအား OSH အေျခခက ေပာရႊငဖြယ၊ စတ၀ငစားဖြယ သငၾကားေပးရနအတြက Youth@Work—Talking Safety ကေရးဆြခသည။ဤအခမသငရးက အေမရကနႏငင၏ ျပညနယတစခစအတြကလကဖကညေအာငေရးဆြထားေသာေၾကာင ျပညနယ၏ ကယပငကေလးလပသားစညးမဥးစညးကမးႏငလညး တစသမတတညးျဖစေနသည။ ဤအတြငးေဖာျပထားသည လႈပရားမႈမားသည လငယမားအား အလပခန႔ထားသည

အလပခြငအမးမးမ ေဘးအႏရာယမားႏငႀကတငကာကြယ ေရးမဟာဗဟာမားက မးေမာငးထးျပထားသည။ မၾကာေသးမက အကျဖတနညးလမးတစရပက ထပမထညသြငးထား သည။ ယငးသည ေကာငးသားမား၏ လပငနးခြငေဘးကငးလၿခေရးႏငကနးမာေရးက တငးတာေပးၿပး ေကာငးသား မားေအာငပါက ဒစဂစတယ တဆပတစခက ရရမညျဖစပါသည။

လငယအလပသမားမားအတြက ကနးမာေရးႏင ေဘးကငးလၿခေရးအတြက ကာလဖးနးယားမတဘကပးေပါငး ေဆာငရြကမႈသည အစးရဌနမားႏင ပညာေပးသမား၊ အလပရငးမား၊ မဘမား၊ အလပသငတနးေပးသမားႏင အျခားေသာ အကးစးပြားဆကစပသမား အားကယစားျပထားသည ႏငငအလကအဖြ႕အစညးမားက အတပးေပါငး ေဆာငရြကေစသည။ ယငးသည အလပခြငတြင လငယမားအား ကာကြယေပးမည မဟာဗဟာမားက ေရးဆြထားပါသည။ ၎၏ စမကနးမားတြင လငယမား၊ အလပရငမားႏင လထအား OSH အေၾကာငးႏင လငယအလပသမားမားအားအကာအကြယေပးျခငးတ႔က ပညာေပးရာတြငအေထာကအကျဖစေစရနအတြက သတငး အခကအလကမား၊ သငတနးမား၊ သငေထာကကပစၥညးမား၊ နညးပညာအကအညမားႏင ေထာကခခကေပးျခငးမား ေပးသည ကာလဖးနးယားရ လငယအလပသမား အရငးအျမစစငတာ ပါ၀ငသည။ ယငး၏ ၀ကဘဆဒ Young-workers.org တြင ဆယေကာသကမား၊ မဘမား၊ ဆရာမား၊ အလပသငတနးေပးသမားႏင အလပရငမား အတြက သတငးအခကအလကမား ပါ၀ငပါသည။

34

ဥေရာပ သမဂၢ၏ “ေကာငးတစေကာငးလး” နညးလမး

ဥေရာပ သမဂၢ (EU) တြင OSH ပညာေရးက အေထြေထြပညာေရးတြင ထညသြငးရန ႀကးပမးလကရသည။ ဥပမာ - ဥေရာပ အသငးအ၀ငး OSH 2002-2006 မဟာဗဟာတြင ေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးႏငစပလဥးသည ပမာေရး က ထညသြငးထားသလ ၂၀၀၇-၂၀၁၂ မဟာဗဟာတြငလညး ထညသြငးထားသည။ ၂၀၁၄-၂၀၂၀ အတြက EU OSH မဟာဗဟာမေဘာင တြင OSH အေၾကာငးအသပညာေပးျခငးက စာသငေကာငးတြင စတငသငၾကားေၾကာငးေဖာျပထားသည။

အလပခြင၌ေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရး ဥေရာပေအဂငစ (EU- OSHA) တြင လပငနးခြငေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးက ပညာေရးတြင အဓကဘာသာရပအျဖစသငၾကားေရး- စာသငေကာငးႏင အသကေမြး၀မးေကာငး ပညာေရးတ႔တြင ေကာငးမြနေသာအေလအထ(၂၀၀၄) ေခါငးစဥျဖငထတျပနသညအစရငခစာတြင ဥေရာပတစခြငမ ေကာငးမြနေသာအေလအထဥပမာ မားက ဘကစျပနလညသးသပျပထားကာ OSH ပညာေရးက ဥေရာပအဆင ပညာေရး တြငထညသြငးသငၾကားရနရညရြယလက စနစကေသာမဟာဗဟာအျဖစေဖာေဆာငႏငမည အဆငမားက ေဖာျပထားသည။ EU-OSHA ၏ လပငနးခြငေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးႏင ပညာေရး - ေကာငးတစေကာငးလး နညးလမး (၂၀၁၃) ဟေခါငးစဥေပးထားေသာ အစရငခစာတြင ဤနညးလမးက ေဖာျပထားၿပး ျဖစရပမနေလလာမႈမားစြာ ပါ၀ငသည။ OSH သ႔ “ေကာငးတစေကာငးလး” နညးလမးျဖငခဥးကပျခငးသည -

• တပညေရာ ၀နထမးမားအတြကပါ အႏရာယအလားအလာႏင ေကာငးမား၌ ေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးစမခန႔ခြမႈတ႔က ေပါငးစပျခငးျဖစသည။

• အႏရာယအလားအလာ၊ ကနးမာေရးပညာေပး၊ ေဘးကငးလၿခေရးစခခန႔ခြေရးႏင ကနးမာေသာစာသငေကာငး အယအဆ တ႔က ေပါငးစပေပးသည။

• ေကာငးေဘးကငးလၿခေရးစမခန႔ခြမႈတြင ၀နထမးမားႏင တပညမား၏ တကၾကြစြာ ပါ၀ငမႈရသည။

• ၎တ႔၏ေကာငးမားတြင OSH စမခန႔ခြမႈကဆရာမားအား သငၾကားေပးျခငးႏင ပါ၀ငေစျခငးျဖင OSH အေၾကာငး နားလညမႈပမျမငမားလာကာ လကေတြ႕စြမးရည ဖြ႕ၿဖးတးတကေစပါသည။ ယငးက ဆရာမားအား တပညမားက အႏရာယျဖစႏငေခအလားအလာႏင ပတသကေသာပညာက ပမေကာငးမြနစြာ သငၾကားေပးႏငပါလမမည။

• နမနာမားက အသးျပျခငးျဖင ေကာငးသားမား OSH ႏငယငး၏အေရးပါမႈက နားလညမႈ ပမဖြ႕ၿဖးတးတက ေစႏငပါသည။

• တပညမားအား ေဘးအႏရာယရာေဖြျခငးႏင ေျဖရငးနညးကတငျပေစျခငးအားျဖင ၎တ႔၏ကၽြမးကငမႈက ဖြ႕ၿဖးေစ ကာ ၎တ႔၏ေဘးကငးလၿခေရးစညးကမးခကမားႏင စပလဥး၍ ပငရငျဖစမႈခစားခကက ၎တ႔အား ေပးႏငပါသည။

• အႏရာယျဖစႏငေခပညာေပးျခငးႏင ေကာငးေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးက ေကာငး၏ လႈပရားမႈႏင စနစ အားလးတ႔သ႔ ေပါငးစပေစျခငးျဖင ၎တ႔သည အပသငၾကားမႈတစခမဟတဘ ေကာငးဘ၀၏ တစစတတစေဒသ ျဖစလာေစပါသည။

EU-OSHA ႏင Napo Consortium တ႔သည ဆရာမားအတြကနပ ဟေခါငးစဥေပးထားသည OSH ပညာေပး ကရယာစပါေသာအတ အတြလက က ဆရာမားအတြကထတလပရန ပးေပါငးေဆာငရြကခပါသည။ ထကရယာစ ပါေသာအတမားသည မလတနးေကာငးသားမားအား ကနးမာေရးႏငေဘးကငးလၿခေရးေခါငးစဥမားက ပညာေပးျခငးက နပ၏ ရပရငဇာတလမတမား၊ တထြငဆနးသစသည လႈပရားမႈမားအားျဖင ေပာရြငဖြယ၊ စဥးစားသးသပသညနညးလမးျဖင သငၾကားေပးရနရညရြယပါသည။

The လပငနးခြငေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးဆငရာ ဥေရာပကြနယကပညာေရးႏငသငတနး ( The European Network Education and Training in Occupational Safety and Health- ENETOSH) သည OSH အားသငၾကားျခငး ႏင သငတနးပ႔ချခငးတ႔ႏငစပလဥးသည ျပနာမားအား ဗဟသတေ၀မျခငးအတြက အြနလငးအေျခခက သတမတ ေပးရန ျဖစပါသည။ ယငး၏ရညရြယခကမာ OSH က ပညာေရးႏငသငတနးတ႔တြင ပငမဘာသာရပအျဖစ ထညသြငး သငၾကားရန ျဖစပါသည။ ေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးတ႔သည တစသကတာသငယေနရမည ဘာသာရပျဖစ သညဟေသာ အေတြးအေခၚက မတည၍ ENETOSH ၏ လပေဆာငခကမားတြင ပညာေရးအားလး ( သငယတနးမ အထကတနးအထ၊ ကမဥးအသကေမြး၀မးေကာငးပညာႏငသငတနး၊ အဆငျမငပညာ၊ ႏင ဆကလကသငၾကားရမည အသကေမြးသငတနးေကာငး) တ႔ပါ၀ငသည။ ENETOSH သည အဖြ႕၀ငမားႏင ပးေပါငးကာ OSH ပညာေရးႏင သငတနးအတြက ေကာငးေသာအေလအထႏင နညးလမးမား၏ နမနာမားက ေကာကယ၊ အကျဖတလကရရာ (good practice examples and tools တြငၾကညပါ) ယငးႏငပတသကသည သတငးအခကအလကမားက ၎၏ ၀ကဘဆဒ စာမကႏာတြင ဖတရႈႏငပါသည။ ယငးတြင ေခါငးစဥက လက၍ ထတေ၀ေသာ ႏစစဥထတ သတငးစာေစာင ရပါသည။15

၂၀၁၅ ခႏစတြင ERAMUS + ဥေရာပသမဂၢ အစအစဥက ( ENETOSH ႏင EU- OSHA တ႔ေပါငး၍) စတေဘးကငးလၿခေရး - ေဘးကငးလၿခေရးအေရးႀကးသည ! စမကနး က OSH အတြက ပးေပါငး၍ အားလးပါ၀ငသည သငယေရးနညးလမးျဖင ပပးေပးႏငရနအတြက စတငခပါသည။ ထစမကနးသည ဆရာမားႏင ဆယေကာသကမား အား OSH ကၽြမးကငမႈႏင ဗဟသတဖြ႕ၿဖးေစရနအတြက ရညရြယပါသည။ ယငးတြင အြနလငးအေျခခ၊ အသးျပသလမးညႊနႏင အျခားကနၾကမးမား ပါ၀ငပါသည။ ႏငင ငါးခတ႔မ မတဘကအဖြ႔အစညးမား (ခကသမၼတႏငင၊ နယသာလန၊ ေပၚတက၊ ရေမးနးယားႏင စပန) သညဤစမကနးတြင ပါ၀ငၾကပါသည။

15 ဖငလနႏငငတြင OSH ျပနာမားက “အလပလပေနသာဘ၀ႏင မတဆကျခငး” ဟအမညရေသာ အလပခြငသငတနးအစအစဥႏင ေပါငးစပထားသည (Tyoelämään tutustuminen, TET)။ ဤအစအစဥသည သငတနးသားမားအား လပငနးခြငေဘးအႏရာယမား၊ အလပခန႔ထားေသာစာခပစာတမးမား၊ အလပခနႏင ခြငအေၾကာငးအသေပးပနညးလမးမား အေၾကာငးသငၾကားေပးပါသည။ www.oph.fi/english။ တြငထပမသရလသညမားက၀ငေရာကၾကညရႈႏငပါသည။ ရေမးနးယား ပညာေရးစနစတြင OSH သငရးမားက ထညသြငးထားပါသည။ အဓကအားျဖင ဘြ႕လြနအဆငတြငျဖစပါသည။ သ႔ေသာ မၾကာမက ေဘးကငးလၿခေသာအမအကငက အသကငယစဥမစတငသငၾကားရနႏင ေကာငးမားတြင OSH သငၾကားေရးက ပမနအေနနင တးျမငေဆာငရြကရန ကြနယကတစခက တညေဆာကခပါသည။ ၂၀၁၄-၂၀၁၅ ခႏစတြင အမးသား OSH ၿပငပြမားက အလပသမားစစေဆးေရးအဖြ႕က ကငးပခရာ ဆရာမားေရာ၊ တပညမားပါ ပါ၀ငၾကသည အေကာငးဆးေကာငးအသငးမားက ဆမားခးျမငႏငခပါသည။

။

35

လငယအလပသမားမားႏငစပလဥး၍ OSH သေတသနျပျခငး၊ ျဖန႔ေ၀ျခငးတ႔က ဆကလကအေထာကအပေပးရနမာ အေရးႀကးပါသည။ တးပြားလာေသာ OSH ေအဂငစမားႏင အဖြ႕အစညးမားသည လငယအလပသမားမားအေၾကာငး ေလလာလကရပါသည။ ၂၀၁၇ ခႏစ ILO၏ OSH ေအဂငစမား၊ သေတသနဗဟဌာနႏင တကသလ ေပါငး ၇၈ ခ တ႔တြက ျပလပခေသာ ေလလာဆနးစစခကအရ ၆၂.၈ ရာခငႏႈနးသည လငယအလပသမားမားသည OSH သေတသနအတြက သကဆငေသာနယပယ

OSH ေဘးအႏရာယႏင အႏရာယအလားအလာမား လငယအလပသမားမား အေပၚ ထခကလြယမႈအား

ေထာကခမႈ၊ အသပညာေပးျခငးႏင သေတသနျပျခငးတ႔က ပမအားေကာငးေအာငေဆာငရြကျခငး

အျဖစသတမတျခငးခရေၾကာငး ေဖာျပထားသည။ ၂၀ ရာခငႏႈနးေကာတ႔က OSH သေတသန အတြက ျမငမားေသာဥးစားေပးစာရငးတြင လငယအလပသမားမားက ထညသြငးစဥးစားထားသ ( မၾကာမထတျပနမည ILO အစရငခစာ) ။ ကနးမာေရးသေတသနလပငနးမားသည ဆယေကာသကမားထက ငယရြယေသာကေလးမား၊ ဖြ႕ၿဖးဆႏငငမားအစား ဖြ႕ၿဖးၿပးႏငငမား၊ လပငနးခြငထက စာသငေကာငးမားႏင လမႈဘ၀မားအား ပမ အေလးထား လာၾကသည။

အနာဂတသေတသနလပငနးမားအတြက အႀကျပလေသာ ေခါငးစဥမား

အကးအေျပာငးကာလအတြငး လငယအလပသမားမားႏင OSH အႏရာယအလားအလာမား - တးျမငလာေသာ OSH အႏရာယအလားအလာမားႏင “လငယျဖစျခငး” တ႔အၾကား ပတသကဆကႏြယမႈက ေလလာဆနးစစရာတြင လငယအမားစတ႔သည စာသငေကာငးမ လပငနးခြငသ႔၊ လငယဘ၀မ လႀကးဘ၀သ႔ ကးေျပာငးမႈက ထညသြငးစဥးစား ပါသည။

ရႈေထာငစလငေသာ ဘကစခဥးကပပ နညးလမး - လငယအလပသမားမား၏ စရကလကၡဏာကသာ အေလးဂရျပသည သမားရးက၊ ရႈေထာငတစဘကတညးမခဥးကပသညနညးလမးက ေကာလႊားရန နညးလမးမားရာေဖြလက လငယ အလပသမားမားအေပၚတး၍သကေရာကလာသည OSH ျဖစႏငေခရေသာ အခကမားစြာရသညဟေသာ နညးလမးမားအား ထညသြငးစဥးစားျခငး ျဖစပါသည။ ဥပမာ- လငယအေလးထားေသာ စရကလကၡဏာမား၊ လပငနးခြင အေျခအေနမား၊ အလပအကငအဖြ႕အစညးမားႏင လပငနးခြင ၀ေသသလကၡဏာမားအား စစေဆးျခငး ျဖစပါသည။

လမႈေရး၊ စတခစားခကႏင အရငးခအေၾကာငးဆငရာ ျပနာမား - လမႈေရး၊ စတခစားခကႏင အရငးခအေၾကာငး မားသည လငယအလပသမားမား၏ အမအကငႏင OSH ျပနာမားအေပၚ ထတေဖာေျပာဆရန ဆႏၵရမႈတ႔အေပၚ သသာထငရားစြာ လႊမးမးမႈရေသာ တစစတစရာေသာအလပခြငအေျခအေနတြင ယငးတ႔က ဆနးစစျခငး ျဖစပါသည။ ထကသ႔ေသာ ျပနာမားတြင ဘ၀တအလပသမားမား၏ အေထာကအက၊ လပငနးခြင စခနစညႊနးမားႏငတနဘးမား၊ OSH ယဥေကးမႈ ႏင စမအပခပမႈပစ တ႔ပါ၀ငပါမည။ အသကႏငေဘးကငးလၿခေရးယဥေကးမႈအၾကား ဆကႏြယမႈ၊ လပငနးခြငေဘးကငးလၿခေရးႏင လငယအလပသမားမား၏ကနးမာေရးအတြက အကးဆကမားအေပၚ ပမနားလည ႏငစြမးအတြက ေလလာမႈမား ထပမျပလပရန လအပပါသည။

OSH သငတနးႏင ႀကးၾကပမႈ - (က)OSH အားမတဆကသညနညးလမးမား၊ (ခ) လငယအလပသမားမား၏ OSH သငတနးႏငႀကးၾကပမႈ၊ (ဂ) အထးသျဖင စခနမမေသာအလပခန႔ထားမႈပစမားတြင OSH သငတနးႏငႀကးၾကပမႈမားလပ ေဆာငႏငရန မဟာဗဟာမား … စသညတ႔၏ အရညအေသြးျမငမားနႈႏငထေရာကမႈအကးဆကမားအား စစမးစစေဆးျခငး ျဖစပါသည။

OSH စမခန႔ခြမႈစနစမားအား လငယအလပသမားမားႏငလကေလာညေထြရေစေရး - OSH စမခန႔ခြမႈစနစမားႏင အႏရာယျဖစႏငေျခအလားအလာတြင လငယအလပသမားမားရငဆငေနရေသာ တစစတစခေသာအႏရာယ အလားအလာရေစေသာ အေၾကာငးအရာက ထညသြငးျခငးျဖင ယငးစနစကျမငတငႏငေစမညနညးလမးမားက စမးသပ စစေဆးျခငး ျဖစပါသည။

36

OSH အသပညာေပး လႈ႕ေဆာမႈ ႏင လငယအလပသမားမားအား OSH အေၾကာငး သငၾကားစဥ ျပငပေလာကတြင အမနတကယျဖစပြားသညအေတြ႕အႀကက အသးျပသငၾကားျခငးသည အလပသမားမား၊ မဘမား၊ အလပရငမား၊ စာသငေကာငးမား ႏင လထအား လငယအလပသမားမား၏ အခြငအေရးမားႏင ထခကလြယမႈမားအေၾကာငး မသမျဖစသညသတငးအခကအလကမားအား ျဖန႔ေ၀ေပးရန၊ သတေပးရန ထေရာကေသာ နညးလမးမား ျဖစၾကပါသည။ ထလႈ႕ေဆာစညးရးမႈမားက အစးရမား သ႔မဟတ အမးသားအဆငဌာနမား၊ အလပရငအဖြ႕အစညးမား၊ အလပသမာ သမဂၢမား၊ လငယအဖြ႕အစညးမား၊ အစးရမဟတေသာအဖြ႕အစညးမားႏင အျခားေသာ အရပဖကလမႈအဖြ႕အစညးမားက စစဥေပးႏငပါသည။

ေဟာငေကာငရ ဆယေကာသကမားအတြက OSH လႈ႕ေဆာေရး

ေဟာငေကာငရ လပငနးခြငေဘးကငးလၿခေရးႏငကနးမာေရးေကာငစသည ဆယေကာသကမား အခနပငးအလပ သ႔မဟတ ေႏြရာသအလပအကငမား ၀ငေရာကလပကငသညအခါ ၎တ႔အၾကား OSH အေၾကာငးပညာေပးရနအတြက လငယအလပခြငေဘးကငးလၿခေရးႏင ကနးမာေရးျမငတငေရးစညးရလႈ႕ေဆာမႈ ကစတငခသည။ ထစညးရး လႈ႕ေဆာမႈတြင OSH သတငးအခကအလကအတမားျဖန႔ေ၀ေပးျခငး၊ ႏးေႏာဖလယပြမားစစဥကငးပေပးျခငး၊ လငယအလပသမားမား အတြက OSH အေရးႀကးပကအေလးထားသည ေရဒယအစအစဥမား ထတလႊငျခငး ကသ႔ ေသာ လႈပရားမႈမားစြာ ပါ၀ငပါသည။စညးရးလႈ႕ေဆာမႈတစစတတစေဒသအေနႏင လငယမားအားဂရဏာသကေစမည OSH သတငးစကားကျဖန႔ေ၀ေပးရန အတြက ေကာငးသားမားပါ၀ငသည “ဆယေကာသကစြမးအား ၂၀၁၇-၁၈ GIF ဒဇငးၿပငပြ” က ကငးပခပါသည (Hong Kong OSHC, 2017)။

အလပသမား သမဂၢအတြငးရ လငယအလပသမားမား

ႏငငတကာအလပသမားသမဂၢအဖြ႕ခပ (ITUC) သည အလပသမားသမဂၢ၏ လႈပရားမႈမားတြင လငယအလပသမားမား အား စညးရးျခငးႏင စြမးရညျမငတငေရးသည အေရးပါေၾကာငး အသအမတျပထားပါသည။ ITUC သည ၎၏မ၀ါဒမားႏင လႈပရားမႈမားတြင လငယအလပသမားမား၏ လအပခကမားႏင ေမာလငခကမားက ပမေကာငးစြာ ထငဟပေစရန ႀကးစားလကရရာ ယခရညရြယခကအတြက ယငးသည လငယအလပသမားမားအတြက စးပြားေရးႏင ႏငငေရး အစအစဥ က ၂၀၁၇ ခႏစက ကငသးခပါသည။ ထအစအစဥ၏ တစစတတစပငးအေနႏင လငယအလပသမား သမဂၢအဖြ႕၀ငမားသည လငယအလပသမားမားအတြကအထးျပနာမားက ေျဖရငးေပးမည စညးရးလႈ႕ေဆာမႈမား ပါ၀ငသည လႈပရားမႈအမးမးတ႔က ကငးပရန သႏၷဌာန ခထားခၾကပါသည (ITUC, 2017) ။

ဩစေၾတးလားႏငင ဗစတးရးယနး ကနသြယေရးေကာငစ သည မၾကာခငက လငယအလပသမားမားအား စညးရးကာ ေဘးကငးလၿခေသာ အလပအကငမားရရေရးအတြက တကခကယရန လအပေသာ ဗဟသတႏင ကၽြမးကငမႈမားက ျမငတငေပးရန ရညရြယလက လငယအလပသမားဗဟဌာန ကဖနတးတညေထာငခပါသည။ လငယအလပသမားမား ဗဟဌာနသညလညး လငယမားအား အလပခြငတြင ျပနာျဖစေစႏငေသာအေျခအေန အေတြ႕အႀကရေသာ အျခားသမားႏင ဆကသြယရန ေနရာတစခက ေဖာျပထားေပးပါသည။

OSH ပညာေရးစညးရးလႈ႕ေဆာမႈအား သတငးမဒယာႏင လမႈမဒယာ မားတြငပါ၀ငျခငးႏင ၎တ႔၏ အေထာကအက ယျခငး အားျဖင လြနစြာျမငတင၊ ခ႕ထြငေဆာငရြကႏငပါသည။ သတငးေထာကမားအား OSH ႏင လငယအလပသမားမား ႏငသကဆငေသာ ျပနာမားအား အသေပးကာ ထျပနာမားအေၾကာငး သတငးထတျပနေပးရနလအပေသာ သတငးအခကအလကမားႏင စြမးရညမားက ေထာကပေပးရန လအပပါသည။ OSH ႏင လငယအလပသမားမား အေၾကာငးသတငးမားအား အခနႏငတစေျပးညထတျပနျခငးအားျဖင လပငနးခြငေဘးကငးလၿခေရးႏငကနးမာေရး ပမေကာငးမြနေစရန ဗဟသတျဖန႔ေ၀ေပးျခငး၊ ပညာေပးျခငးႏင ျပညသလထ၏ ေတာငးဆမႈမား တးျမငလာေစေရးအတြက အေထာကအက ျဖစေစပါသည။

37

ႀကတငကာကြယသည ယဥေကးမႈရလငအဆငအားလး၌ ေဘးကငးလၿခ၍ ကနးမာေသာအလပခြင၀နးကငျဖစေစေရး အခြငအေရးကေလးစားလကနာျခငးရမညျဖစၿပး သတမတထားသည အခြငအေရးမား၊ တာ၀န၀တရားမားႏင တာ၀နမားပါရသညစနစတစရပအားျဖင ေဘးကငးလၿခ၍ ကနးမာေသာအလပခြင ပတ၀နးကငရရေရးအတြက အစးရမား၊ အလပရငမားႏင အလပသမားမားသညတကၾကြစြာ ပါ၀ငလာၾကမညျဖစပါသည။ ႀကတငကာကြယေရး မ၀ါဒအား လြနစႊာ ဥးစားေပးထားပါသည။ OSH ႏငပတသက၍ ေရရညတညတေသာ ႀကတငကာကြယေရးယဥေကးမႈက တညေဆာက ရာတြင ေဘးအႏရာယရေသာက႑မားႏင စကရမား၊ ထခကႏငေျခမားေသာ အလပခြငမားတြင ခန႔ထားျခငးခရသည လငယအလပသမားမား ကသ႔ေသာ ထခကနစနာလြယေသာ အလပသမားမားအား အထးဂရစကမႈ ျပရမည ျဖစပါသည။

OSH ႀကတငကာကြယေရး ယဥေကးမႈႏငတစရပ

ဖနတးေရးအတြင လငယမား ပါ၀ငျခငး

38

Safe Youth @ Work လပငနး အစအစဥ

၂၀၁၇ ခႏစ စကတငဘာလတြင ILO သည လပငနးခြငတြငေဘးကငးေသာလငယမား ညလာခ (SafeYouth@Work Congress) က စကၤာပႏငငလစြမးအား၀နႀကးဌာနႏင ပးေပါငးစစဥကငးပခသည။ ယငးသည ILO ၏ လပငနးခြငတြငေဘးကငးေသာလငယမား စမကနး (ILO’s SafeYouth@Work Project) ၏ တစစတတစပငးျဖစၿပး စကၤာပႏငငတြငကငးပခေသာ ေဘးကငးလၿခေရးႏငကနးမာေရးဆငရာ ၂၁ ႀကမေျမာကကမာၻ႕ညလာခကငးပစဥ ကငးပချခငးျဖစပါသည။ SafeYouth@Work Congress သ႔ လငယအလပသမားမား၊ အလပရငမား၊ သမဂၢ၀ငမားႏင ေကာငးသားေကာငးသ ၁၂၅ ဥးတကေရာကခၾကၿပး OSH လငယခပယမားကမာၻ႔ကြနယကက ဖနတးခၾကသည။ လငယအလပသမားမား ရငဆငေနရသည ေဘးအႏရာယႏငကနးမာေရးအခကအခမားအေၾကာငး ၎တ႔၏အျမငမားက ေ၀မရနႏင လပငနးခြင တြင ေဘးအႏရာယကငးရငးေရးႏငကနးမာေရးတးတကေကာငးမြနေအာင ကယပငအေျဖရာ၍တငျပၾကေစရန လငယမားအား ဖတၾကားခပါသည။ ၎တ႔သည ထျပနာမားကေဆြးေႏြးခြငရရခၾကၿပး ႏငငတကာ OSH ကၽြမးကင ပညာရငမား၊ အစးရကယစားလယမား၊ အလပရင၊အလပသမား အဖြ႕အစညးမား၊ အစးရမဟတေသာ အဖြ႕အစညးမား၊ အျခားအရပဖကလမႈအဖြ႕အစညးမားႏင အျပနအလနေဆြးေႏြးခြင ရရခၾကသည။ ထသ႔အျမငခငးဖလယျခငးအားျဖင ေနာကႏစအနညးငယအတြက အေကာငအထညေဖာေရးမေဘာငတစရပက ခမတခၾကၿပး SafeYouth@Work Action Plan ၏အေျခခက ခမတႏငခသည။

ကမာၻ႔ညလာခအၿပးတြင ထလပငနးအစအစဥက ေဆြးေႏြးရနႏင အတညျဖစေစရနအတြကဖရမမားဆကတက ကငးပခသည။ ထဖရမမားသည A+A ILO အျပညျပညဆငရာညလာခ (Dusseldort, October 2017) ၊ ကေလးအလပသမားမားေရရညပေပာကေရး ၄ႀကမေျမာက ကမာၻ႔ညလာခ VI Global conference on the Sustained Eradicaion of Child Labour – Burnos Aires, Novem-ber 2017 ၊ ႏင လပငနးခြငတြငေဘးကငးေသာလငယမား လပငနးအစအမ SafeYouth@Work Action Plan – Jakar-ta, January 2018) တ႔ကငးပေနစဥအတြငး ကငးပခၾကျခငး ျဖစပါသည။

ရရလာေသာအႀကဉာဏမားက စေပါငးအေကာငအထညေဖာရနႏင SafeY-outh@Work Action Plan အား အဆးသတရန အတြက OSH ကၽြမးကငပညာရငမား၊ အလပရင၊ အလပသမားကယစားလယမားႏင လငယခပယ ၅ ဥးတ႔ ပါ၀ငေသာ မၾကမးေရးဆြေရးေကာမတတစရပက ဖြ႕စညးခကာ အစညးအေ၀းက ၂၀၁၈ ခႏစ ေဖေဖာ၀ါရလက ကငးပခပါသည။ မၾကမးေရးဆြေရးေကာမတက

SafeYouth@work Action Plan က ILO အဖြ႕၀ငႏငငမားႏငမဆႏၵရင မား လငယအလပသမားမား၏ေဘးကငးလၿခေရးႏငကနးမာေရးတးတကေကာငးမြနေစရန ႀကးပမးအားထတၾကရာ၌ လမးညႊနမႈေပးရနရညရြယ ေရးသားခသည။ ထလပငနးအစအစဥသည အစးရမား၊ အလပရင၊ အလပသမားအဖြ႕အစညး မား၊ လငယမားႏင၎တ႔၏ အဖြ႕အစညးမား၊ OSH ပမတးတကေကာငးမြနေရး သႏၷဌာနခထားေသာ အရပဖကလမႈ အဖြ႕အစညးမား အပါအ၀င လပငနးခြငမေတာတဆထခကမႈႏငေရာဂါမား၏ ဆးကးခစားရေသာ လငယအလပသမား အေရအတြကက ေရရညေလာခရန အေရးႀကးေသာ ပဂၢလမားအာ သတမတေဖာထတသည။ ဤလပငနးအစအစဥတြင သေတသန၊ ပညာေပး၊ စညးကမးႀကးၾကပမႈ၊ ေထာကခမႈႏင ကြနယကမား စသညအေရးႀကးေသာနယပယ ငါးရပတြင လငယမားအတြက OSH တြငေျပာငးလမႈမားျဖစေပၚလာေစေရးအတြက ေဆာငရြကရမညအဆငမားက သတမတ ေဖာျပထားပါသည။ ထနယပယတစရပခငးစအတြက လပငနးအစအစဥသည ဥးစားေပးကစၥရပမားအား လမးညႊနျခငး ႏင တထြငဆနးသစျခငးက ပမလပေဆာငရန နညးလမးေဖာျပထားပါသည။ ထႀကးပမးမႈမားသည လငယမားအား ပမကယျပန႔ေသာ OSH အသငးအ၀ငးႏင ခတဆကေပးရန ရညရြယပါသည။ ထ႔အျပင အဓကကေသာပဂၢလအားလး လငယအလပသမားမားအတြက ပမေဘးကငးလၿခ၍ကနးမာေသာအနာဂတက ေဖာေဆာငေပးႏငေရး သႏၷဌာနခထား သညအထလညးေကာငး၊ ၎တ႔ေဘးကငးလၿခ၍ကနးမာေသာ အလပသမားမးဆကသစမားဖနတးႏငေရး ကညေပး ႏငရနလညး ရညရြယပါသည။

ILO ၏ SafeYouth@Work Project သည SafeYouth@Work Action Plan က၂၀၁၈ခႏစ ကမာၻ႔လပငနးခြင ေဘးကငးလၿခ၍ကနးမာေသာေန႔ စညးရးလႈ႕ေဆာမႈ၏ တစစတတစေဒသအျဖစ စတငေဆာငရြကလက ရပါသည။

လငယအလပသမားမားႏင ၎တ႔၏အဖြ႕အစညးမားအား ႀကတငကာကြယေရးေဆာငရြကခကမားခမတအေကာင အထညေဖာေရးတြင တကရကပါ၀ငေစျခငးသည အေရးႀကးပါသည။ ေဘးကငးလၿခ၍ ကနးမာေသာအလပသမားမးဆက မားမညသ႔ဖနတးမညက ေဆြးေႏြးစဥအတြငး ၎တ႔၏ျပနာမားက ေျဖရငးႏငမညျဖစေသာေၾကာင ျဖစပါသည။ အရပဖကလမႈအဖြ႕အစညးမားႏင မရးဖလာ OSH အဖြ႕အစညးမားသည ၎တ႔၏ လမႈေရးမတဖကေဆာငရြကသမား သည လငယမား၏ကယစား ကနးမာေရးက ထေရာကစြာေထာကခေျပာဆေပးႏငရန ဗဟသတႏငနညးလမးမား မၾကာခဏ လအပလကရသည။ ထ႔အျပင လငယအလပသမားအမားစသည စခနမမေသာအလပခန႔ထားမႈမားႏင တရာမ၀ငေသာအလပမားတြင ၀ငေရာကလပကငလကရရာ ၎တ႔သည “မျမငႏငေသာ” သမားျဖစကာ ညႏႈငးႏငစြမးႏင ထေရာကစြာကယစားျပႏငစြမးမား ျပည၀စြာမရၾကပါ။ ၎တ႔၏ စြမးအားႏင ဖြငဟေျပာဆမႈမရျခငးသည လငယအလပသမားမားအတြက ကအေၾကာငးမလေသာအေျခအေနကျဖစေစၿပး ၎တ႔အပစလကအား OSH တရား၀ငႏင မ၀ါဒမေဘာငတြင ၎တ႔မပါ၀ငဘ OSH သငတနးႏငအသပညာေပးစညးရးလႈ႕ေဆာမႈတ႔က ပစဆြစဥတြငလညး ေကာငး၊ ဥးစားေပးသေတသနနယပယမားအားဆးျဖတရာတြငလညးေကာငး ပါ၀ငႏငျခငး မရျဖစေစသည။ အစးရဌာနမားသည လငယမား ၎တ႔၏အနာဂတကဆးျဖတရနႀကးပမးမႈအား တကၾကြစြာပါ၀ငႏငေရးအတြက အရငးအျမစမားႏင အခြငအေရးမား ေထာကပေပးျခငးျဖင အေထာကအကျပႏငရန အသငျပငထားရပါမည။

39

Centers for Disease Control and Prevention, CDC. (2010). “Occupational Injuries and Deaths Among Younger Workers: United States, 1998--2007” in Morbidity and Mortality Weekly Report (MMWR), vol. 59, no. 15, pp. 449-455, April 2010.

Comunidad Andina. (2004). Decision 584. Instrumento Andino de Seguridad y Salud en el Trabajo.

Confederacion de Empresarios de Navarra, CEN. (2015). Guía: Gestión de la prevención de riesgos laborales de los trabajadores más jóvenes. CEN.

European Agency for Safety and Health at Work, EU-OSHA. (2004). Mainstreaming occupational safety and health into education: good practice in school and vocational education. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities.(2007). OSH in figures: Young workers - Facts and figures. European risk observatory report. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities.(2013a). Cultural diversity in OSH Leadership and Worker Participation. Luxem-bourg: Office for Official Publications of the European Communities.(2013b). Occupational safety and health and education: a whole-school approach. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities.Cedefop; Eurofound; & EIGE. (2017). Joint report on Towards age-friendly work in Europe: a life-course perspective on work and ageing from EU Agencies. Luxem-bourg: Publications Office of the European Union.

European Parliament, Directorate General for Internal Policies. (2011). Occupational health and safety risks for the most vulnerable workers. Bruxelles.

Fair Work Ombudsman. (2013). Best Practice Guide. An employer’s guide to employing young workers. Commonwealth of Australia.(2017). Best Practice Guide. A guide for young workers. Commonwealth of Australia.

Forastieri, V. (2002). Children at work: Health and safety risks (2nd edition). Geneva: International Labour Office.

Gerry, E. (2005). „An Introduction to the Topic“ in GOHNET Newsletter. Topic: Child labor & adolescent workers, Issue 9, Summer 2005.

Gyekye, S. A.; & Salminen, S. (2009, January). „Educational status and organizational safety climate: Does educational attainment influence workers’ perceptions of workplace safety?“ in Safety Science, vol. 47, no. 1, pp. 20-28, January 2009.

Hämäläinen, P.; Takala, J.; & Boon Kiat, T. (2017). Global Estimates of Occupational Accidents and Work-related Illnesses 2017. XXI World Congress on Safety and Health at Work. Singapore: Workplace Safety and Health Institute.

Hong Kong Occupational Safety & Health Council, OSHC. (2017). „Youth Occupational Safety and Health Promotional Campaign“ [Online]. Available at: http://www.oshc.org.hk/eng/main/awards_campaigns/ [Accessed 06 February 2018].

Institut National de Recherche et de Sécurité, INRS. (2018). „Synthèse étude INRS Ac-cidentologie des jeunes travailleurs. Recevoir un enseignement en santé et sécurité au travail réduit le risque d’accidents du travail chez les moins de 25 ans.“ INRS.

Instituto Nacional de Seguridad e Higiene en el Trabajo, INSHT. (2015). Estrategia Española de Seguridad y Salud en el Trabajo 2015-2020. Madrid: Servicio de Ediciones y Publicaciones del INSHT.

International Labour Organization, ILO. (2001). Guidelines on occupational safety and health management systems (ILO-OSH 2001). Geneva: International Labour Office.(2004). Toward a fair deal for migrant workers in the global economy, Report VI, Sixth item on the agenda. Geneva: International Labour Office.(2011). Employers’ and workers’ handbook on hazardous child labour. Geneva: International Labour Offce, Bureau for Employers’ Activities, Bureau for Workers’ Activities.(2013). 10 Keys for Gender Sensitive OSH Practice – Guidelines for Gender Main-streaming in Occupational Safety and Health. Geneva: International Labour Office.

ကမးကးစာရငး

40

(2016a). Workplace stress: A collective challenge. Geneva: International Labour Office.(2016b). World Employment and Social Outlook 2016: Trends for youth. Geneva: International Labour Office.(2017a). Global Employment Trends for Youth 2017: Paths to a better working future. Geneva: International Labour Office.(2017b). Global estimates of child labour: Results and trends, 2012-2016. Geneva: International Labour Office.(2017c). „Safety and health at work“ [Online]. Available at: http://www.ilo.org/global/topics/safety-and-health-at-work/lang--en/index.htm. [Accessed 06 February 2018].(2018). World Employment Social Outlook: Trends 2018. Executive Summary. Geneva: International Labour Office.(forthcoming). Technical Report on OSH Knowledge Agencies, Institutions and Organizations. Geneva: International Labour Office.

International Programme on the Elimination of Child Labour, IPEC. (2009). Safe Work for Youth kit. Geneva: International Labour Office.(2011). Children in hazardous work: What we know, what we need to do. Geneva: International Labour Office.(2013). Ending child labour in domestic work and protecting young workers from abusive working conditions. Geneva: International Labour Office.& General Agricultural Workers Union of Ghana, GAWU. (2014). Eliminating hazardous child labour and Occupational Safety, Health and Environmental risks - A Manual for agents of change in cocoa communities in Ghana. Geneva: International Labour Office.InFocus Programme on Safety and Health at Work and the Environment, SafeWork; & International Association of Labour Inspection, IALI. (2002). Combating child labour. A handbook for labour inspectors. Geneva: International Labour Office.

International Trade Union Confederation, ITUC. (2017). Our Economic and Political Agenda for Young Workers.

Johnson, S.B.; Blum, R.W.; & Giedd, J.N. (2009). „Policy, Adolescent Maturity and the Brain: The Promise and Pitfalls of Neuroscience Research in Adolescent Health“ in J Adolesc Health, vol. 45, no. 2, pp. 216-221, September 2009.

Kines, P.; Framke, E.; Salmi, A.; & Bengtsen, E. (2013). Young workers’ occupational safety and health risks in the Nordic countries. Copenhagen: Nordic Council of Ministers.

Learning and Skills Council, LSC; & Trade Union Congress, TUC. (2005). Apprentice-ships: A short guide for union safety representatives. Coventry: LSC.

O’Higgins, N. (2017). Rising to the youth employment challenge: New evidence on key policy issues. Geneva: International Labour Office.

Ontario Ministry of Labour. (2016). “Results: New and Young Workers Blitz 2016” [Online]. Available at: https://www.labour.gov.on.ca/english/hs/sawo/blitzes/blitz_report79.php. [Accessed 06 February 2018].

Shehu, E.; & Nilsson, B. (2014). Informal employment among youth: Evidence from 20 school-to-work transition surveys. Geneva: International Labour Office.

Smith, P.; & Breslin, C. (2013). „A Review of the Research on How Work-Based Injury Risks are Distributed Across Youth‘s jobs in Canada“ in Health and Safety of Young Workers Proceedings of a U.S. and Canadian Series of Symposia. NIOSH.

Tucker, S.; Diekrager, D.; Turner, N.; & Kelloway, E. (2014). „Work-related injury under-reporting among young workers: prevalence, gender differences, and explanations for underreporting“ in Journal of Safety Research, vol. 50, pp. 67-73, September 2014.

United Nations Children’s Fund, UNICEF. (2013). The State of the World’s Children: Children with Disabilities. New York: UNICEF.

United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division, UNDESA . (2015). Trends in international migrant stock: The 2015 Revision. New York.

41

42

Labour Administration, Labour Inspection and Occupational Safety and Health Branch (LABADMIN/OSH)Governance and Tripartism DepartmentInternational Labour OfficeRoute des Morillons 4CH-1211 Geneva 22Switzerland

Tel: +41 22 799 67 15 Fax: +41 22 799 68 78 Email: labadmin-osh@ilo.org www.ilo.org/labadmin-osh