17
ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن وﻓﺎداري ﺑﺮ اﻋﺘﻤﺎد و ﺑﺨﺶ ﻟﺬت ﺧﺪﻣﺎت ﺗﺎﺛﻴﺮ* واﻧﺎﻧﻲ ﭘﻨﺎﻫﻲ ﻣﺎﻧﺪاﻧﺎ** ﺷﻌﺒﺎﻧﻲ رﺿﺎ درﻳﺎﻓﺖ: 03 / 08 / 92 ﭘﺬﻳﺮش: 22 / 02 / 93 ﭼﻜﻴﺪه ﺑﺮاي رﻗﺎﺑﺖ اﻣﺮوزه وﻓﺎدار ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن داﺷﺘﻦ ﻋﻨﻮان ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﻠ راﻫﺒﺮدي ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻴﺪي ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮاي ﻫﺎ ﻳﻲ ﻓﻌﺎﻟ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺨﺶ در ﻛﻪ ﻴﺖ ﻛﻨﻨﺪ، اﺳﺖ ﺷﺪه ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ. ﺑﺎﻧﻚ راﺳﺘﺎ اﻳﻦ در ﻛﺮده ﺗﻼش ﻫﺎ اﻧﺪ ﺑﺨﺸ ﺑﻬﺒﻮد را ﺧﻮد ﺧﺪﻣﺎت ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻨﺪ. ﻫﺪف اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﻴﺎﻣﺪ ﺑﺎﻧﻜﺪاري درﺻﻨﻌﺖ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن اﻋﺘﻤﺎد و ﺑﺨﺶ ﻟﺬت ﺧﺪﻣﺎت ﻫﺎي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. روش ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﺎﺿﺮ از ﺣﻴﺚ ﻫﺪف ﻛﺎرﺑﺮدي و از ﺣﻴﺚ روش ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ از ﻧﻮع ﭘﻴﻤﺎﻳﺸﻲ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻋﻠﺖ رواﺑﻂ ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﻴﻦ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲ ﮔﺮدد از ﻧﻮع ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ اﺳﺖ. آ ﺟﻤﻊ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻃﺮﻳﻖ از ﻧﻴﺎز ﻣﻮرد اﻃﻼﻋﺎت و اﺳﺖ، ﺷﺪه ري ﺑﺮاي ﺿﻤﻨﺎ داده ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻧﺮ و ﺳﺎﺧﺘﺎري ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﻜﻨﻴﻚ از ﻫﺎ م اﺳﺖ ﺷﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﻟﻴﺰرل اﻓﺰار. ﻣﻨ ﻳﻦ ﻈﻮر ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﻌﺪاد384 ﺑﺮآورد ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﺮاي ﻛﻪ ﺷﺪ400 ﺑﺎﻧﻚ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺑﻴﻦ در ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﭘﺎﻳﺎن در ﻛﻪ ﮔﺮدﻳﺪ ﺗﻮزﻳﻊ اراك ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻫﺎي ﺗﻌﺪاد386 ﮔﺮﻓﺖ ﻗﺮار ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻣﻮرد و ﺷﺪ داده ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ. ا در ﭘﮋوﻫﺶ ﻓﺮﺿﻴﺎت ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺗﺎ ﻣﻮرد ﻳﻴ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻗﺮار. ﻧﺘﺎ ﺣﺎﺻﻞ از ﭘﮋوﻫﺶ ﺎﻧﮕﺮ ا اﺳﺖ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺨﺶ ﻟﺬت ﺧﺪﻣﺎت ﻛﻪ دارد ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن اﻋﺘﻤﺎد ﺑﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻲ و ﻣﺜﺒﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ. زﻣﺎﻧﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺮ در را وي اﻋﺘﻤﺎد ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺨﺶ ﻟﺬت ﻣﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﺧﺪﻣﺎت ﻛﻪ* اﺳﻼﻣﻲ آزاد داﻧﺸﮕﺎه واﺣﺪ، اﻳﺮان اراك، ﺟﻮان، ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﺑﺎﺷﮕﺎه اراك،) ([email protected] ** اﺳﻼﻣﻲ آزاد داﻧﺸﮕﺎه واﺣﺪ، اﻳﺮان اراك، ﺟﻮان، ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﺑﺎﺷﮕﺎه اراك، ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل ﻃﺮف ﻣﻜﺎﺗﺒﻪ: واﻧﺎﻧﻲ ﭘﻨﺎﻫﻲ ﻣﺎﻧﺪاﻧﺎ

دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقاتjomm.srbiau.ac.ir/article_5674_5ede8720051d7a056af...و ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ يزﺎﺳ هﺮﻴﺧذ ﻞﺑﺎﻗ

  • Upload
    others

  • View
    6

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقاتjomm.srbiau.ac.ir/article_5674_5ede8720051d7a056af...و ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ يزﺎﺳ هﺮﻴﺧذ ﻞﺑﺎﻗ

67      

 

                                                                                                                      

   

  تاثير خدمات لذت بخش و اعتماد بر وفاداري مشتريان بررسي

ماندانا پناهي واناني * رضا شعباني **

 

22/02/93: پذيرش 03/08/92: دريافت

   

چكيده

يتكه در بخش خدمات فعال ييهابراي سازمان يديمسئله راهبردي كل يكبه عنوان داشتن مشتريان وفادار امروزه رقابت براي اين اصلي هدف. ندكيفيت خدمات خود را بهبود بخشاند ها تالش كردهدر اين راستا بانك .شناخته شده است كنند،يم

.باشدمي هاي خدمات لذت بخش و اعتماد مشتريان درصنعت بانكداريپيامد بررسي پژوهش، بين همزمان بررسي روابط علت به و است پيمايشي نوع از توصيفي روش حيث از و كاربردي هدف حيث از حاضر تحقيق روش

ضمنا براي ري شده است،واطالعات مورد نياز از طريق پرسشنامه جمع آ. است همبستگي نوع از گرددمي بررسي متغير چندينبرآورد 384تعداد نمونه ظور ين مندب .افزار ليزرل استفاده شده استم ها از تكنيك معادالت ساختاري و نرتجزيه و تحليل داده

هاي خصوصي شهرستان اراك توزيع گرديد كه در پايان پرسشنامه در بين مشتريان بانك 400شد كه براي اطمينان بيشتر .پرسشنامه بازگشت داده شد و مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت 386تعداد كه خدمات لذت بخش مسئله است نيا انگريپژوهش ب ازحاصل جينتا. قرار گرفتند دييمورد تا تمامي فرضياتپژوهش نيدر ا

كه خدمات براي مشتري لذت بخش باشد اعتماد وي را در بر خواهد زماني. تاثير مثبت و مستقيمي بر اعتماد مشتريان دارد [email protected]) (               اراك، باشگاه پژوهشگران جوان، اراك، ايران ، واحددانشگاه آزاد اسالمي *

                       اراك، باشگاه پژوهشگران جوان، اراك، ايران ، واحددانشگاه آزاد اسالمي ** ماندانا پناهي واناني :مكاتبه طرف اي مسئول نويسنده

Page 2: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقاتjomm.srbiau.ac.ir/article_5674_5ede8720051d7a056af...و ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ يزﺎﺳ هﺮﻴﺧذ ﻞﺑﺎﻗ

1393 مستانز/ 25 شماره/ يابيبازار تيريمد مجله   68  

ته باشد نسبت به سازمان متعهد داشت در نتيجه مشتري كه از خدمات لذت ببرد و نسبت به ارائه دهنده خدمات اعتماد داش

شنهاديپ تيدر نها. مشتريان متعهد رضايت بيشتري از سازمان داشته و نهايتا نسبت به سازمان وفادار خواهند شد. گرددمياي جهت رسيدگي به شكايات مشتريان و اخذ نظرات و چون تخصيص باجه ييهابرنامهها با اتخاذ بانك رانيشود مديم

شكل ارائه نيخدمات خود را به بهتر هاي مشتريان نمايند وخدمات بر مبناي نيازها و خواسته پيشنهادات آنان اقدام به بهبود .شود تيتقو انيرده و حس لذت در مشتردر نحوه ارائه خدمات را درك ك تيفيك انيدهند تا مشتر

.باشدتفاوت بوده و در نوع خود بديع ميمدل استفاده شده در اين تحقيق تركيبي از چندين مدل م

 :كليدي واژگان خدمات لذت بخش، رضايت، اعتماد، تعهد، وفاداري

Page 3: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقاتjomm.srbiau.ac.ir/article_5674_5ede8720051d7a056af...و ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ يزﺎﺳ هﺮﻴﺧذ ﻞﺑﺎﻗ

 69 بررسي تاثير خدمات لذت بخش و اعتماد بر وفاداري مشتريان   

مقدمه هر از بيش ها سازما امروزي، پر چالش و رقابتي محيط در

كيدات مشتريان با سودآور و روابط پايدار ايجاد بر چيز، جذب بر عمل، همواره و تئوري در سنتي بازاريابي .كنندمي

اما است؛ كرده مي كيدات فروش افزايش و جديد مشتريان پيش جديدي هايواقعيت و يافته تغيير ديدگاه امروزه، اين

جمعيتي تركيب. است گشوده شده هاشركت بازاريابان روي .است گرديده بارزي تغييرات دچار مختلف، ابعاد در جوامع

پيشرفته كشورهاي اقتصادي توسعه و رشد سوي ديگر، از بسيار رقيب هايرفتار شركت. رودمي پيش كندي با

مازاد روبرو ظرفيت با صنايع از زيادي تعداد و شده پيچيده گذشته همچون توانندنمي ديگر هاهستند، بنابراين شركت

فضايي، چنين در .بپردازند مشتريان جديد جلب به كسب براي تالش بر عالوه را هاشركت نوين؛ بازاريابي

با  و كنوني مشتريان نگهداري و حفظ به مشتريان جديد،حميدي زاده و ( سازدمي رهنمون دايمي رابطة ايجاد

مشتريانتقويت وفاداري موضوع حفظ و ). 1388همكاران، هايي كه دغدغه حفظ و توسعه جايگاه رقابتي براي شركت

خويش را در بازار دارند، به عنوان يك چالش استراتژيك هاي بسياري را نيز براي درك و ه و هزينهمطرح بود

هاي كاربرديكارشناخت اين مفهوم و دست يابي به راه اينترنتيدر عصر شفافيت . نمايندبراي تقويت آن صرف مي هات سياستتوانند پشها ديگر نميو انتخاب جهاني، سازمان

قدر هوشمند هايشان پنهان شوند، مشتريان آنو قيمتهستند كه بدانند حق انتخاب دارند و اگر از خدمات ارائه

اشته باشند از اين حق استفاده شده سازمان تجربه بدي دكه روند، به همين دليل است كنند و به سوي رقبا ميمي اندهاي قدرت از سازمان به مشتريان منتقل گرديدهاهرم

).1389و ديگران، نمين زاده تاج(ني ارتباط با مشتري و جلب رضايت وي از اصول انكار نشد

كه بازاريابان طوريه روند بدر بازاريابي نوين به شمار ميفعال در بخش خدمات، ارزش بالقوه مرتبط با توسعه روابط

انددهندگان خدمت و مشتريان را روشن كردهبين ارائه بانكداري و خدمات مالي بخش). 1390مرادي و ديگران، (

دهند و با توجه به مهمي از صنعت خدمات را تشكيل مي در سرعت به جهان در مالي انداز خدمات كه چشم اين

فناوري  و ساختاري تعديلي، تغييرات است، تغيير حال بانكداري محيط يك سوي به حركت راستاي در بسيارياست  داده روي بانكداري دنيا صنعت در تريكپارچه جهاني

خدمات و متنوع مزاياي ارائه با هاكه در اين ميان بانك از استفاده سوي به ساختار خدماتشان تجديد و رقابتي

حال در نيازهاي كردن برآورده جهت در و سريع تكنولوژي مرزها ميان از يافتن گسترش حال در تغيير مشتريان،

و خدمات بانكداري ماهيت اقدامات، اين دليل هستند، به از سوي. است شده تغييرات دستخوش مشتريان با ارتباط كه تغييري در حال سرعت به و رقابتي بسيار محيط ديگر سوي به را هاآن هستند آن در فعاليت به مجبور هابانك

و مشتري رضايت سوي نگرششان به در نظر تجديدحسيني و ( دهدمي سوق خدمات كيفيت سازي بهينه

صي سازي منجر به اجراي اصل خصو). 1389ديگران، هاي دولتي به خصوصي و افزايش تعدادتبديل اكثر بانك

تنگاتنگ هاي خصوصي گرديد كه به دنبال آن رقابتنكبا هاليكن بانك است، آمده وجود ايراني به هايبانك ميان در

رويكرد بقا در اين محيط رقابتي ملزم به داشتن براي برآورده و خود مشتريان درك و شناخت براي مدوني به مشتريان گرايش از و جلوگيري نيازها بهتر نمودن كردن فراهم با هاحقيقت بانك در .هستند ديگر هايبانك

را بانك جابجايي هايهزينه مشتريان، وفادارسازي عواملدهدشتي شاهرخ و ( دهندمي افزايش براي مشتريان

انتظارات كه واقعيت اين لحاظ به). 1389ديگران، ملزم هابانك است، مستمر حال افزايش در نيز مشتريان رود، فراتر مشتريان اوليه به نياز پاسخگويي از كه هستند

مشتريان به بر پاسخگويي و كنند مينات را هاآن انتظارات ارتباطي طريق ايجاد از اعتماد و وفاداري ايجاد قصد به

طرف متمركز دو هر براي سودآور و جانبه دو مدت، بلند ).1391انصاري و ديگران، ( شوند

اي مسئلههاي توليدي و خدماتي تشديد رقابت در حوزهنيست كه خاص كشورمان ايران يا كشورهاي در حال

در سراسر دنيا نسبت به توسعه باشد بلكه اين مسئله افزايش يافته و حفظ مشتريان و افزايش وفاداري گذشته

محققان . استكرده تر مشكلنسبت به سازمان را ها آن

Page 4: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقاتjomm.srbiau.ac.ir/article_5674_5ede8720051d7a056af...و ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ يزﺎﺳ هﺮﻴﺧذ ﻞﺑﺎﻗ

1393 مستانز/ 25 شماره/ يابيبازار تيريمد مجله   70  

از هاييضايت و وفاداري را به عنوان شاخصبازاريابي رهاي اخير در سالاند و مزيت رقابتي سازمان نام برده

شناخت فاكتورهايي كه در برايتحقيقات صورت گرفته ، باشد گسترش يافته استن موثر ميداري مشتريازمينه وفا

وفاداري خدمت به دليل اثر نهايي آن بر خريد مجدد ها در بازاريابي خدمات و ترين سازهمشتريان يكي از مهم

در اصل . رودو اساس هر كسب و كاري به شمار ميپايه ها عامل دوام رضايت مشتريان و ايجاد وفاداري در آن

خدماتي و مولفه اصلي موفقيت هايفعاليت شركت با اين ديدگاه پژوهش حاضر به بررسي تاثير. هاستسازمان

خدمات لذت بخش و اعتماد بر وفاداري مشتريان در .صنعت بانكداري پرداخته است

اهداف و سواالت تحقيق

تاثير اعتماد و  تعيين از است عبارت اين تحقيق كلي هدفمشتريان صنعت بانكداري خدمات لذت بخش در وفاداري

:و اهداف فرعي اين تحقيق عبارتند ازتعيين تاثير خدمات لذت بخش در شكل گيري اعتماد . 1

مشتريانتعيين تاثير خدمات لذت بخش در شكل گيري تعهد . 2

مشتريان تعيين تاثير اعتماد مشتريان در شكل گيري تعهد آنان. 3 رضايت آنانتعيين تاثير تعهد مشتريان در جلب . 4 تعيين تاثير رضايت مشتريان در وفادار سازي آنان. 5

:سواالت تحقيق نيز عبارتند از

تاثير خدمات لذت بخش در شكل گيري اعتماد . 1 مشتريان چگونه است؟

تاثير خدمات لذت بخش در شكل گيري تعهد مشتريان . 2 چگونه است؟

چگونه تاثير اعتماد مشتريان در شكل گيري تعهد آنان . 3 است؟

تاثير تعهد مشتريان در جلب رضايت آنان چگونه است؟. 4تاثير رضايت مشتريان در وفادار سازي آنان به سازمان . 5

چگونه است؟

مروري بر ادبيات تحقيق خدمات

دشوار كاري همواره هاآن تعريف خدمات، تنوع دليل به واقعيت اين كندمي ترپيچيده را امر اين چه آن .است بوده ها،ستاده و هاداده اكثر بودن نامحسوس دليل به كه است آسان خدمات عرضه و انجام هايتشخيص راه و درك غالبا

و  دارد وسيعي معاني تنوع و وسعت خدمت كلمه .نيست مديريتي متون در آن مفهوم در زيادي ابهام به ويژگي اين

تعامالت در كه است فرآيندي خدمت،. است شده منتهي يا و كاالها فيزيكي، منابع كاركنان، و مشتريان بين

حلي راه تا دهد مي روي خدمت، كننده ارائه هاي سيستم). 1389حسيني و قادري، ( باشد مشتريان مسائل براي

است كه ياقتصاد يهاتيخدمات شامل آن دسته از فعال كنديارزش م ديتول انيمشتري برا نيدر زمان و مكان مع

خدمات يرندهيمثبت و مطلوب را به گ يريتعب جهيو در نتخدمت، . )1387 ،يمقدم و شاهد زادهيهاد( دهديانتقال م

به طرف ديگر عرضه فعاليت يا منفعتي است كه يك طرف نامحسوس است و مالكيت چيزي را در كند كه اساسامي

آن ممكن است محصول فيزيكي يا هبر ندارد و نتيج انيمشتر) 1389وادين و ديگران، سيد ج( مادي باشدغير يآورند؛ محصوالت خدماتينم خدمات را به دست تيمالك

خدمات ديتول نديدر فرا انينامحسوس و ناملموسند؛ مشترو ستندين يساز رهيدارند؛ خدمات قابل ذخ مشاركت

يدر ارائه . ندارد اموال وجود يفهرست و صورت موجودكه نيا تيدارد و در نها ياساس يخدمات عامل زمان نقش

يهاتواند هم شامل كاناليخدمات م ليتحوي هاستميسمقدم زادهيهاد( باشند يكيزيف يهاو هم كانال يكيالكترونت از به عبارت ديگر خدمت عبارت اس. )1387 ،يو شاهد

از مزايا را يه مشتريان ايانجام دادن اموري كه مجموعهه بانكداري، خدمات ممكن است بدر نظام . كندعرضه مي

، فرد يا تركيبي از اين )بانكداري الكترونيك( وسيله دستگاه ).1379اسماعيل پور، ( دو عرضه شود

Page 5: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقاتjomm.srbiau.ac.ir/article_5674_5ede8720051d7a056af...و ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ يزﺎﺳ هﺮﻴﺧذ ﻞﺑﺎﻗ

 71 بررسي تاثير خدمات لذت بخش و اعتماد بر وفاداري مشتريان   

1بخشلذت  خدماتبه يكه زمان نديمثبت و خوشا يعبارتست از احساس لذتاز خدمات يافتيدهد كه خدمات در يدست م يمشتر

لذت ، )Al-Hawari, 2011( باشد شتريب يمورد انتظار وبه نسبت به خدمات تيمستلزم فراتر رفتن از رضا يمشتر

حاصل ارائه يمشتر تيباشد در واقع رضايارائه شده ملذت كه ياست در حال يخدمات مطابق با انتظارات مشتر

انيماحصل ارائه خدمات فراتر از انتظارات مشتر يمشتر .)Torres & Kline, 2006( باشديم

اعتماد ها، كاركنان و مشتريان خود را در اولويتزماني كه سازمان

مشتريان به سازمان اعتماد كرده، دهند، كاركنان وقرار ميا استمرار هوفادار شده و سودآوري افزايش و موفقيت آن

اي از تاريخ كسب و كار، يكي از اعتماد در هر دوره. يابدمي مالت و مبادالت بوده استمفاهيم زيربنايي براي انجام معا

اعتماد به طرف معامله). 1388جوانمرد و سلطانزاده، ( يوقت قت،يدر حق. شود يمطلوب جيتواند منجر به نتايم

را تيحس امن يكند نوعيخود اعتماد م كيسازمان به شر دينمايم تيكند كه احساس امنيم جاديخود ا كيدر شر را به بار خواهد آورد يمثبت جيرابطه نتا نيكه ا

)Hau & Ngo, 2012(. و فروشنده مسئله اصلي در دارياعتماد ايجاد شده بين خر

ايجاد طرفه است كه باعث ايجاد يك رابطه سودمند دوجامع و فياز تعار يك، يشودرضايت و وفاداري مشتري مي

رمون و وشده از اعتماد تعريفي است كه م رفتهيپذاعتماد را به هااند آنارائه كرده 1992همكاران در سال

گريبه اتكا به طرف د ليمات": كننداين شكل تعريف مي "دارد نانيمبادله كه فرد به او اطم

)Lymperopoulos et al., 2010( عهد ت

در حوزه بازاريابي رابطه مند، تعهد از سوي محققين از عنوان يكيه متعددي مورد مطالعه قرار گرفت و اينك ب

هاي اصلي در تعيين پيامدهاي بازاريابي رابطه مند لفهوم

                                                            1 - Delight

تعهد يكي ،)(Salciuviene et al., 2011 شودمي مطرحچنين .هاي مهم براي درك بازاريابي استاز متغير

ترين متغير وابسته است استدالل شده است كه تعهد عامي فروشنده و خريدار در تحقيقات مربوط به رابطهكه

.)1389 ،سهرابيو اميني(ه مي شود استفاد

تيرضا ياصورت گستردهه ب يمشتر تيرضا يابيبازار دگاهياز د

كه ي زمان. خدمات است ايوابسته به تجربه محصوالت و دهند در اصل يقرار م يابيرا مورد ارز امدهايپ انيمشتر

مورد انتظار جيدست آمده خودشان را با نتاه تجربه ب جينتا سهيمقا ورداند ممنابع به دست آورده ريكه از سا يجيو نتا

گريد يبه عبارت، )Lee & chung, 2009( دهنديقرار منسبت ياز احساس مثبت مشتر يادرجه ،يمشتر تيرضا

طبق). Deng et al., 2010( به ارائه دهنده خدمت است يابيپاسخ به تحقق كام يمشتر تيرضا": وريال فيتعر

ايآ كه نياست در مورد ا يمصرف كننده است، قضاوتخدمت، ايخود محصول ايخدمت ايمحصول كي يژگيو مربوط به يابيسطح لذت بخش از تحقق كام كي

كاظمي و ( "ريخ ايمصرف كننده را فراهم كرده است كه ستها نشان داده ايبررس نيا جينتا .)1388مهاجر،

با هم سهيمقازمينه رضايت مشتري، در در فيتعار شتريبهستند، با مرور نقطه نظرات محققان در يهم پوش يدارا

شود كه سه عامل يمالحظه م يمند تيرضا فيمورد تعارعوامل نيوجود دارد كه مجموعه ا فيدر همه تعار ياصلرا به يمند تيجامع از رضا فيتعر كي يتواند مبنايم

تيكه رضا ز اين هستندحاكي اعوامل نيا. دست دهداز درك ي، حالت)يعاطف( ياحساس يعكس العمل انيمشتر

.)Pratten, 2004( است يشناخت يحالت ايمتقابل و

 وفاداري مشتري

: است كرده تعريف صورت اين به را وفاداري اوليور، ريچارديا وفاداري به يك تعهد قوي براي خريد مجدد محصول

همان مارك يا شود، تا خدمت برتر در آينده اطالق مي هاي بازاريابي بالقوه رقبا و تاثيراتمحصول علي رغم تالش

Page 6: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقاتjomm.srbiau.ac.ir/article_5674_5ede8720051d7a056af...و ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ يزﺎﺳ هﺮﻴﺧذ ﻞﺑﺎﻗ

1393 مستانز/ 25 شماره/ يابيبازار تيريمد مجله   72  

) 1388حميدي زاده و غمخواري، (ها، خريداري گردد آنافتد كه مشتريان قويا احساس وفاداري زماني اتفاق مي

تواند كنند سازمان مورد نظر به بهترين وجه ممكن ميهاي طرف كند، به طوري كه سازمان ها را برنيازهاي آن

ها رقيب از مجموعه مالحظات مشتريان خارج شده و آن نماينداز سازمان مورد نظر خود اقدام ميمنحصرا به خريد

رايج، هايتعريف پايه بر). 1389و ديگران، نمين زاده تاج( و محصوالت به كاركنان، مشتريان محسوس دلبستگي

هايويژگي .گويندمي بانكي وفاداري را بانك اتخدم پي براي در پي: است شده بيان زير شرح به وفادار مشتريو كاالها از كند،مي مراجعه نظر مورد خدمات از استفاده) خدمات گستره از( فراگير صورت به نظر مورد خدمات

هاآن ارجاع و ديگران توجه جلب جهت كنداستفاده مي در كوشد،مي نظر مورد خدمات و از كاالها استفاده براي

اندكي حساسيت از رقيبان و خدمات كاالها از استفاده و خدمات زمينه در هايي جديدايده است، برخوردار

وي خدمت هزينه ارائه كند،مي طرح آن ارائه فرآيندهايانصاري و ديگران، ( است پايين مشتريان ديگر به نسبت1391.(

نظري چارچوب

. باشنديم اتاز صنعت خدم يبخش مهم يخدمات مال در انيمشتر تمندييبا رضا يكيخدمات رابطه نزد تيفيك

هدانند كه ارائيها مصنعت بانكداري دارد، اكنون بانك ضروري تيبراي موفق انيبه مشتر تيفيخدمات با ك

بانكداري يو جهان يرقابت طيباشد و رمز بقا در محيمخدمات احتمال تيفيبا بهبود ك كه يبه طوراست، امروز شيافزا. دياييم شيافزا زين انيمشتر تمندييرضابه ليرفتاري مانند م جيمنجر به نتا انيمشتر تمندييرضا

انيم هيدوسو وندييپ جادي، ا)نگهداري مشتري(ماندن تحمل مشتري شيخدمت و مشتري، افزا هارائه دهند

دهان به غاتيخدمات و تبل هنسبت به اشكاالت در ارائ ).1389حسيني و ديگران، ( گردد يدهان مثبت م

يابيمؤلفه مهم در مطالعه روابط بازار كيبه عنوان اعتمادشرط اعتماد، پيش زمينه و پيش. مطرح شده است

تواند عدم باشد، زيرا ميبسياري از معامالت تجاري مي

آيد وجود ميه اطميناني را كه توسط وابستگي به ديگران باعتماد، عامل حياتي و مهمي در بسياري از . را كاهش دهد

ويژه هنگامي كه طرف ه باشد، بهاي تجاري ميفعاليتاعتماد شونده وابسته است و كنترل طرفاعتماد كننده به 2011در سال ، )Ho & Oh, 2009( كمي بر وي دارد

پيش تريان به عنوان يكي از نشان داد كه لذت مش يالهوارترونيكي در هاي ساخت اعتماد و تعهد در محيط الكزمينه

از . )Al-Hawari, 2011( كندصنعت بانكداري عمل مي سويي ديگر اعتماد ارتباط بسيار نزديكي با تعهد دارد،

تعهد مهم هاي كننده ينيب شيپ ي ازكيبه عنوان اعتماد،در 2011سالسوين و همكارن در سال . رودبه شمار مي

اد به طور مثبت بر تعهد تاثير وهشي نشان دادند كه اعتمپژ، همچين جلي )Salciuviene et al., 2011( گذاردمي

در پژوهش خود تاثير 2011سائورا و همكاران در سال مثبت اعتماد بر روي متغير تعهد را به اثبات رساندند

)Gil-Saura, 2011( . تعهد . است داريرابطه محكم و پا كياز يتعهد جزء ضرور

سبب استفاده مجدد از محصوالت و خدمات همان شركت، يتيموقع راتيو تاث نيگزيجا يهانهيبا وجود داشتن گز

د مشتريان يكي از آثار تعه )Al-Hawari, 2011( استاهميت بخش همچنين . باشدرضايت مندي مشتريان مي

طي ها باعث شده است كه در خدمات در اقتصاد كشوري خدمات به مشتري گذشته اثر بخشي ارائهچند سال

، ديانتيو امين بيدختي ( مورد توجه بيشتري قرار گيرددر پژوهش خود 2010چنت و همكاران در سال ). 1388

ها را به نشان دادند كه تعهد مشتريان رضايت مندي آنهمچنين و مايسن و ،)Chenet et al., 2010( دنبال دارد

وجود تاثير مثبت تعهد مشتريان 2011همكاران در سال بر روي رضايت مندي را به اثبات رساندند

)Mysen et al., 2011.(

 هاو شركت نيست كافي مشتريان رضايتمندي ديگر امروزه خوش دل مشتريانشان رضايتمندي به نبايد هابانك و

رضايتمندشان، مشتريان كه شوند مطمئن بايد هاآن .كنند روابط برقراري هدف پارادايم اين در .هستند هم وفادار همه از ترمهم ذينفع و هايگروه با متقابل و مدت بلند

و حفظ را بيشتري مشتريان كه است ايگونه به مشتريان

Page 7: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقاتjomm.srbiau.ac.ir/article_5674_5ede8720051d7a056af...و ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ يزﺎﺳ هﺮﻴﺧذ ﻞﺑﺎﻗ

 73 بررسي تاثير خدمات لذت بخش و اعتماد بر وفاداري مشتريان   

طالقاني و سموئي، ( .دهند دست از را كمتري مشتريانبسياري از پژوهشگران نظير گامروس و همكارانش ). 1388

مثبت رضايت بر وفاداري را به اثبات تاثير 2004در سال ، همچنين كاروآنا در )Gummerus et al., 2004( رساندند

در تحقيق خود نشان داد رضايت مشتريان در 2002سال ها بر جاي نآ بخش خدماتي تاثير مثبتي بر وفادار سازي

كاندامپولي و سوهارتانتو نيز . )Caruana, 2002( گذاردميدر پژوهش خود تاثير رضايت بر وفاداري را 2000در سال

.)Kandampuly & suhartanto, 2000( ارزيابي كردنددر پژوهش خود 2011همچنين چانگ و وانگ در سال

ها را تاثير مثبت رضايتمندي مشتريان بر وفادار سازي آن

در پژوهش . )Chang & Wang, 2011( به اثبات رساندندبار ديگر تاثير 2013ديگر گاالرزا و همكارانش در سال

اثبات ر محيط خدماتي بهمثبت رضايت بر وفاداري را د .)Gallarza et al., 2013( رساندند

مدل مفهومي

مدل مفهومي پژوهش حاضر تلفيقي از چندين مدل ، مايسن و همكاران، 2011برگرفته از پژوهش الهواري

) 1(باشد كه در شكل مي 2011، چانگ و وانگ 2011 .نمايش داده شده است

),Al-Hawari 2011, Mysen et al, 2011) Chang & Wang 2011: منبع

مدل مفهومي پژوهش :1شكل

فرضيات تحقيق ثير اتاعتماد مشتري بر خدمات لذت بخش : فرضيه اول .مثبت داردثير اتتعهد مشتري بر خدمات لذت بخش : فرضيه دوم .مثبت دارد

ثير مثبت اتتعهد مشتري بر اعتماد مشتري : فرضيه سوم .دارد

ثير مثبت اترضايت مشتري بر تعهد مشتري : هارمفرضيه چ .دارد

ثير ات وفاداري مشتريبر رضايت مشتري : فرضيه پنجم .مثبت دارد

روش تحقيق

هاي معتبر اي از قواعد، ابزار و راه روش تحقيق مجموعه

ها، كشف يافته براي بررسي واقعيت نظامو ) قابل اطمينان(خاكي، ( حل مشكالت است مجهوالت و دستيابي به راه

حيث از و كاربردي هدف حيث از تحقيق ، اين)1386بررسي  علت به و است پيمايشي نوع از توصيفي روش نوع از گرددمي بررسي متغير چندين بين همزمان روابط

از نظر زماني اين پژوهش در دوره زماني . است همبستگيجامعه صورت گرفته است، 1392شش ماهه اول سال

يخصوص يهااين تحقيق كليه مشتريان بانكآماري در ياز آن جا كه جمع آور كنيل. باشنداراك مي ستانشهر

ممكن ريغ عمال يآمار يافراد جامعه يهياطالعات از كلهم باشد هم از لحاظ زمان، رياگر امكان پذ يحت( بوداز يا، نمونه)مقدور نبود ازيامكانات مورد ن ريو سا نهيهز

روش طريق از هاپرسشنامه. انتخاب شد يآمار يجامعه با .گرديد توزيع ،)دسترس در( غيرتصادفي گيري نمونه

 تعهد وفاداري

اعتماد

رضايت

شخدمات لذت بخ

Page 8: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقاتjomm.srbiau.ac.ir/article_5674_5ede8720051d7a056af...و ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ يزﺎﺳ هﺮﻴﺧذ ﻞﺑﺎﻗ

1393 مستانز/ 25 شماره/ يابيبازار تيريمد مجله   74  

توجه به نامحدود بودن جامعه براي تعيين نمونه مورد نظره جامعه نامحدود كوكران استفاده از فرمول آماري مربوط ب

).1381 آذر و مومني،( گرديد

2

2

2

)1(

ppZ

n

 

به ترتيب دقت برآورد و عدد   و كه در اين فرمول به ترتيب P-1و P،  بحراني توزيع نرمال در سطح

. نيز حداقل حجم نمونه است  nموفقيت و عدم موفقيت و% 5و دقت برآوردي % 95 در اين تحقيق سطح اطمينان

 :لحاظ گرديده است لذا داريم

n1/96 0/05 0/05

0/05384

با توجه به گستردگي قيتحق نيدر ا ينمونه آمار تعداد

ينفر است كه برا 384جامعه، با استفاده از فرمول يپرسشنامه پخش و جمع آور 400تعداد شتريب نانياطم

ده مورد تجزيه و پرسشنامه قابل استفا 386شد كه تعداد .تحليل قرار گرفت

شده يآور جمع يدانيها به روش م پژوهش داده نيا درطرق نياز متداولتر يكيپرسشنامه ،يدانياست، در روش م

اطالعات و يآور جهت جمع. اطالعات است يآور جمعشامل ي ناماز پرسشنامه ب قيتحق نيبه اهداف ا يابيدست .ديگرد ليتكم انيسوال استفاده شد، كه توسط مشتر 18

يها يژگيدر جهت شناخت و ياالتوس سشنامهپر يدر ابتدااالت پرسشنامه وس. مطرح شده است يجامعه آمار يفرد

كه كرتيل يا پنج درجه فيو ط يبيترت اسيبر اساس مق اديز اريو بس اديكم، كم، متوسط، ز اريبس فيط 5شامل

شده و بر اساس يبند و به صورت طبقه دهيگرد ميتنظ يبرا. اند شده يق طراحيتحق چهارگانه اتيموضوع فرض

استاندارد يهااز پرسشنامه قياستخراج پرسشنامه تحقو دييامورد ت عتاياست و طب دهياستفاده گرد يالملل نيب

و يابيگران مطرح بازاراستفاده صاحبنظران و پژوهشپرسشنامه ن،ياست، بنابرا يالملل نيدر سطح ب تيريمد

نياطالعات ا يآورمورد استفاده به عنوان ابزار جمع . روا است يبه عبارت اياعتبار مناسب بوده و يپژوهش، دارا

اريپرسشنامه در اخت ،يياز روا نانيجهت اطم نيهمچن ،يبازرگان تيريرشته مد دياسات ليامر از قب نيمتخصص

رار گرفت كه نظر آنان بانك ها ق رانيمد نيآمار و همچنپژوهش به منظور نيدر ا. پرسشنامه بود ييروا ديوم

كرونباخ استفاده يآلفا بيسنجش اعتبار پرسشنامه از ضراس يو نرم افزار اس پ وتريبا استفاده از كامپ. شده است

يكه مقدار آلفا ديكرونباخ محاسبه گرد يآلفا بياس ضر نينشان دهنده ااست كه 947/0 كرونباخ بدست آمده

. برخوردار استخوبي پرسشنامه از اعتبار نياست كه اابعاد پرسشنامه يدست آمده براه كرونباخ ب يآلفا دارمق

نمايش )1(در جدول و تعداد سواالت هر متغير قيتحق .داده شده است

و تعداد سواالت هر متغير اي هر يك از ابعاد پرسشنامه تحقيقدست آمده بره مقدار آلفاي كرونباخ ب :1جدول

آلفاي كرونباخ تعداد سواالت متغير مورد سوال رديف

 845/0 4 خدمات لذت بخش 1

 838/0 5 اعتماد 2

 824/0 3 تعهد 3

821/0 3 رضايت 4

842/0 3 وفاداري 5

 947/0 18 كل پرسشنامه 7

Page 9: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقاتjomm.srbiau.ac.ir/article_5674_5ede8720051d7a056af...و ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ يزﺎﺳ هﺮﻴﺧذ ﻞﺑﺎﻗ

 75 بررسي تاثير خدمات لذت بخش و اعتماد بر وفاداري مشتريان   

برازندگي مدل پژوهشيهاي شاخص: 2جدول

برازندگي مدل پژوهش

يكل يابتدا برازندگ ديپژوهش با يهاهيقبل از آزمون فرضنكته قابل توجه در برازش . رديقرار گ يمدل مورد بررسكه برازش مدل ياست كه در حال نيداده با مدل ا

كند كه يكند، هرگز ثابت نميم دييآن مدل را تا يساختار .مدل معتبر است گانهيآن مدل، را نشان يمطلوب تيمدل وضع يبرازش كل يهاشاخص

كلي گونه به گيبرازند هايشاخص ميان از. دهديمRMSEA و مطلوب شاخص يك عنوان به CFI عنوان به

CFI شاخص مقدار .شودمي گرفته نظر در شاخص بهترين ،يو اسد يانيآشت يغفار( باشد بيشتر درصد 90 از بايستيرا 80/0در حالي برخي از پژوهشگران نقطه برش ،)1390

RMSEA مقدار ، همچنين)1384هومن، ( برند به كار مي مدل كلي برازش هايشاخص لذا. باشد كمتر 1/0 از بايد

)2(جدول .دهدمي نشان را مطلوبي وضعيت

هاتجزيه و تحليل داده در اين تحقيق براي بررسي روابط بين اجزاي مدل از

ضمن در. مدل يابي معادالت ساختاري استفاده شده استمحقق از مدل يابي معادالت ساختاري در جهت تحليل

اين روش كه به واقع بسط . ييدي بهره برده استاعاملي ت SEMهاي مهم ل عاملي معمولي است، يكي از جنبهتحلي

ه ساختار بارهاي هاي معيني درباراست، كه در آن فرضيههاي متقابل بين متغيرها مورد آزمون عاملي و همبستگي

.مي گيردقرار

آزمون فرضياتبا  و نمونه از حاصل هايداده به توجه با بخش اين در

پس از رسم مدل بر  ساختاري، معادالت مدل از استفادهافزار اندازه پارامترهاي مدل با استفاده از نرم ،ها اساس داده

ضرايب از استفاده با بنابراين. ليزرل به دست آمده است آزمون به )3( و )2( شكل به استناد و تي آماره و گاما

:است شده پرداخته فرضيات

هاي برازندگيشاخص ارزش

130 Degrees of Freedom

96/296 Chi-Square

058/0 RMSEA

98/0 NFI

99/0 NNFI

99/0 CFI

030/0 RMR

Page 10: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقاتjomm.srbiau.ac.ir/article_5674_5ede8720051d7a056af...و ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ يزﺎﺳ هﺮﻴﺧذ ﻞﺑﺎﻗ

1393 مستانز/ 25 شماره/ يابيبازار تيريمد مجله   76  

مدل تخمين استاندارد: 2شكل

ضرايب معناداري مدل: 3شكل

  

  

Page 11: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقاتjomm.srbiau.ac.ir/article_5674_5ede8720051d7a056af...و ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ يزﺎﺳ هﺮﻴﺧذ ﻞﺑﺎﻗ

 77 بررسي تاثير خدمات لذت بخش و اعتماد بر وفاداري مشتريان   

1آزمون فرضيه .داردثير مثبت اتاعتماد مشتري بر خدمات لذت بخش

ضريب مسير متغير )3(و )2(با توجه به اطالعات شكل برابر t، با ارزش 85/0اعتماد برابر بر خدمات لذت بخش

آماره 95/0با اطمينان 05/0در سطح خطاي 26/13با است در نتيجه فرضيه تحقيق مورد مورد نظر معنادار فرضيه اول با پژوهش نتيجه حاصل از. حمايت قرار گرفت

.مطابقت دارد 2011الهواري در سال 2آزمون فرضيه

.دارد مثبت ثيرات مشتري تعهد بر بخش لذت خدمات ضريب مسير متغير )3(و )2(با توجه به اطالعات شكل

برابر با t، با ارزش 53/0برابر تعهد بر بخش لذت خدماتآماره مورد 95/0با اطمينان 05/0در سطح خطاي 63/6

در نتيجه فرضيه تحقيق مورد حمايت نظر معنادار است فرضيه اول با پژوهش الهواري نتيجه حاصل از. قرار گرفت

.مطابقت دارد 2011در سال 3آزمون فرضيه

.دارد مثبت ثيرات مشتري تعهد بر مشتري اعتمادمتغير ضريب مسير )3(و )2(با توجه به اطالعات شكل

در 76/5برابر با t، با ارزش 48/0برابر تعهد بر اعتمادآماره مورد نظر 95/0با اطمينان 05/0سطح خطاي

معنادار است در نتيجه فرضيه تحقيق مورد حمايت قرار نتيجه حاصل از فرضيه سوم با نتايج تحقيقات .گرفت

و همكارانو جلي سائورا ) 2011( سالسوين و همكاران .همخواني دارد) 2011( 4آزمون فرضيه

.دارد مثبت ثيرات مشتري رضايت بر مشتري تعهدمتغير ضريب مسير )3(و )2(با توجه به اطالعات شكل

در 71/13برابر با t، با ارزش 95/0برابر رضايت بر تعهدآماره مورد نظر 95/0با اطمينان 05/0سطح خطاي

نتيجه فرضيه تحقيق مورد حمايت قرار معنادار است در نتيجه حاصل از فرضيه چهارم با نتايج تحقيقات . گرفت

) 2011( و مايسن و همكاران) 2010( چنت و همكاران .باشدهمسو مي

5 آزمون فرضيه

.دارد مثبت ثيرات مشتري وفاداري بر مشتري رضايتمتغير ضريب مسير )3(و )2(با توجه به اطالعات شكل

در 31/13برابر با t، با ارزش 83/0برابر وفاداري بر رضايتآماره مورد نظر 95/0با اطمينان 05/0سطح خطاي

معنادار نيست در نتيجه فرضيه تحقيق مورد حمايت قرار هاي رضيه فوق با نتيجه حاصل از پژوهشنتيجه ف. گرفت

) 2013(الرزا و همكارانش و گا) 2011(چانگ و وانگ .باشدهمسو مي

هايهفرض جينتاخالصه .گردد يارائه م )3(جدول در هايهآزمون فرض جينتاخالصه

 

نتايج فرضيات :3جدول

نتيجه آماره جدول tآماره ضريب مسير فرضيات

 تاييد 96/1 26/13 85/0 .ثير مثبت دارداتاعتماد مشتري بر خدمات لذت بخش . 1

 تاييد 96/1 63/6 53/0 .ثير مثبت دارداتتعهد مشتري بر خدمات لذت بخش . 2

 تاييد 96/1 76/5 48/0 .ثير مثبت دارداتتعهد مشتري بر اعتماد مشتري . 3

 تاييد 96/1 71/13 95/0 .ثير مثبت دارداترضايت مشتري بر تعهد مشتري . 4

 تاييد 96/1 31/13 83/0 .مثبت داردثير اتوفاداري مشتري بر رضايت مشتري . 5

Page 12: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقاتjomm.srbiau.ac.ir/article_5674_5ede8720051d7a056af...و ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ يزﺎﺳ هﺮﻴﺧذ ﻞﺑﺎﻗ

1393 مستانز/ 25 شماره/ يابيبازار تيريمد مجله   78  

نتيجه گيري و پيشنهادات يهاامدياز انجام پژوهش حاضر مشخص كردن پ هدف

انيمشتر و ايجاد اعتماد درلذت بخش ارائه خدمات تحقيق نشان داد كه تمامي حاصل از جينتا. ها بودبانك

عدم رد فرضيه اول و . فرضيات مورد حمايت قرار گرفتندرا در يكه لذت كاف يانيمشتردوم بدان معناست كه

به آن دارند كه شياند گرابرده بانك رااستفاده از خدمات عالوه بر اعتماد، و به بانك خود اعتماد الزم را داشته باشند

عدم گردند،يجام امور متعهد منسبت به بانك خود در انكه متغير بدان معناست هاي سوم و چهارم نيزفرضيهرد

باشد و عوامل زمينه ساز تعهد مشتريان مياعتماد يكي از دمات همچنين مشتريان متعهد نيز رضايت بيشتري از خ

عدم رد فرضيه پنجم نيز. باشنددريافتي از بانك را دارا ميكه زماني كه خدمات دريافتي از بانك بدان معناست

ارائه دهنده خدمات رضايت بخش باشد؛ مشتريان به بانك بانكي شوند و به كرات نيز براي انجام خدماتوفادار مي

كنند با در نظر گرفتن نتايجخود به آن بانك مراجعه ميها و موسسات مالي حاصل از تحقيق در ادامه به بانك

.گرددپيشنهادهايي ارائه مي ارائه خدمات لذت بخش ريبا در نظر گرفتن نقش چشم گ

شنهاديپ يها و موسسات مال، به بانكانيمشتر در اعتمادامن و به دور از يطيدر محرا گردد، خدمات خود يم

يامور بانك يريگ يامكان پ نيمخاطره ارائه دهند، همچنفراهم كپارچهي صورتانجام شده را از طرق مختلف به

را نانياطم نيخود ا انيبه مشتر قيطر نيند و از اآوراقدام يخاطر نسبت به انجام امور بانك يدهند كه با آسودگ

يگردد خدمات خود را به نحويم شنهاديپهمچنين .كنندباشد و زيها متمابانك ريبا سا سهيكه در مقا نديارائه نما

از يافتيكه خدمات در دينما جاديا يحس را در مشتر نياهمچنين پيشنهاد . بوده است يبانك فراتر از انتظارات و

هاي نظر سنجي به اخذ نظرات و گردد با توزيع فرمميتا از پيشنهادات مشتريان در خصوص خدماتشان بپردازند

هاي مشتريان اين طريق با شناسايي نيازها و خواستهخدمات خود را به نحوي ايجاد و عرضه كنند تا عالوه بر

رضايت مشتري، در مراجعات بعدي به بانك از جلبهايشان است اتي كه منطبق با نيازها و خواستهخدم

برخورد كاركنان با نحوه رفتار و. احساس لذت نمايندمشتريان به نحوي باشد كه مشتريان هنگام مقايسه رفتار كاركنان با ساير مشتريان احساس تبعيض ننمايند كه اين

احساس لذت اعتماد آنان به بانك را امر عالوه بر ايجاد .دهدافزايش مي

دريافت در صورت انينكته كه مشتر نيبا توجه به ا؛ شوندينسبت به بانك متعهد م خدمات لذت بخش

ها تالش كنند تا با ارائه خدمات به شود بانكپيشنهاد ميشكلي با كيفيت و برآورده نمودن انتظارات مشتري

پيشنهاد. مشتري را فراهم آورندموجبات رضايت خاطر هايي به پيگيري انجام ها با اتخاذ استراتژيبانك شودمي

امور مشتريان تا مرحله نهايي پرداخته تا به مشتريان نشان دهند كه در قبال وي متعهد هستند كه اين امر نهايتا

تعهد متقابل بين مشتري و بانك منجر شكل گيري يك ها را به دنبال نيز رضايت آن و تعهد مشتريان گرددمي ها با تخصيصبانك شودچنين پيشنهاد ميهم. دارداي جهت رسيدگي به شكايات و انتقادات مشتريان با باجه

بررسي نظرات مشتريان ناراضي و ارائه بازخورد به مشتريان يند كه بانك براي مذكور اين باور را در آنان ايجاد نما

هميت و ارزش قائل است كه هاي آنان انظرات و خواستهكه حسي با توجه به جو حاكم بر جامعه ما عالوه بر اين

كند تعهد ميخوشايند و لذت بخش در مشتري ايجاد مشتري و افزايش كيفيت خدمات را نيز در بر خواهد

انجام اقدامات الزم در خصوص رفع مشكالت . داشتبه ترين زمان ممكن و پاسخگويي خدمات بانكي در سريع

گردد ساعته منجر مي 24ه صورت مشكالت آنان بها لذت برده و يان از اين نحوه خدمت رساني بانكمشتر

همچنين جلوگيري از فاش . نسبت به بانك متعهد گردندشدن اطالعات مالي و سرمايه گذاري مشتريان توسط بانك

تريان نسبت به بانك را اعتماد و به تبع آن تعهد مش ايگونه به خود را ها بايد خدماتبانك. دهدافزايش مي

امور انجام كه برسند باور اين به مشتريان كه نمايند ارائه برخوردار كافي اين بانك از امنيت خدمات طريق از بانكيتا از اين طريق اعتماد مشتريان نسبت به اين گونه است،

تعهد موجبات نهايتا اعتماد اين خدمات جلب شود كه .آورد مي فراهم را مشتريان

Page 13: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقاتjomm.srbiau.ac.ir/article_5674_5ede8720051d7a056af...و ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ يزﺎﺳ هﺮﻴﺧذ ﻞﺑﺎﻗ

 79 بررسي تاثير خدمات لذت بخش و اعتماد بر وفاداري مشتريان   

با توجه به نقش پر رنگ رضايت مندي مشتريان در وفادار ها خدمات خود را به بانك شود،پيشنهاد ميسازي آنان،

اي ارائه دهند كه انتظارات مشتري را به نحو احسن گونه. ا فراهم آوردبرآورده كرده و موجبات رضايت خاطر وي ر

شناسايي نقاط ضعف ها با شود بانكهمچنين پيشنهاد ميو قوت رقباي خود در ارائه خدمات، خدمات خود را به شكلي ارائه دهند كه مشتري تفاوت در كيفيت خدمات

كه بانك مورد ارائه شده را به وضوح درك نمايد و از ايننظر را براي انجام امور خود انتخاب كرده خرسند و راضي

حس باشد كه اين امر منجر به رضايت و شكل گيريشود مي خوشايند و مثبتي در مشتري شده و نهايتا باعث

همچنين زماني كه . تا مشتري نسبت به بانك وفادار گرددمشتريان به سطح مطلوبي از رضايت برسند در آينده به

و مورد اعتماد دفعات براي انجام امور خود بانك قديميي كه اين امر نشانگر قصد وفادار. كنندخود را انتخاب مي

همچنين برقراري . باشدبانك مود نظر مي ها نسبت بهآنيك شبكه تبادل نظرات مشتريان در درون شعبه و ارزيابي

ها و مستمر نظرات مشتريان در خصوص ميزان رضايت آني مراجعين و تفاده از نظرات انتقادي و سازندهسعي در اس

تواند در باال بردن سطح رضايت مشتريان بانكي مي كارها براي جلبكه از جمله راه. يان موثر واقع شودمشتر

توان به سرعت در ارائه خدمات به رضايت مشتري ميمشتري و كاهش مدت زمان انتظار مشتريان جهت انجام خدمات حضوري، تخصيص باجه جهت پاسخگويي به

مات بانك با محوريت مسائل و مشكالت پيرامون خدخدمات بر اساس حضوري، بهبود كيفيتبانكداري غير

هاي آنان اشاره و خواستهنظرات مشتريان و مطابق با نيازها هاي مشتريان بررسي وضعيت اطالعات مالي و حساب. كرد

و تفكيك آنان با توجه به فاكتورهايي چون خوش حسابي، حجم مبادالت مالي، ميزان سپرده، عدم داشتن چك

اينقره ه مشتريان طاليي،برگشتي و تقسيم بندي آنان بت كارمزد، منظور ارائه خدماتي چون عدم دريافه ب . . .و

هايي چون سالروز تولد، سالگرد اهدا هدايا در مناسبتصورت خارج از نوبت ه ، انجام امورات بانكي ب . . .ازدواج و

چه بيشتر مشتريان را فراهم موجبات رضايت و وفاداري هر .خواهد آورد

Page 14: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقاتjomm.srbiau.ac.ir/article_5674_5ede8720051d7a056af...و ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ يزﺎﺳ هﺮﻴﺧذ ﻞﺑﺎﻗ

1393 مستانز/ 25 شماره/ يابيبازار تيريمد مجله   80  

منابع و مĤخذ

.جلد دوم چاپ ششم، ،تهران ، انتشارات سمت،"آمار و كاربرد آن در مديريت"). 1381( .و مؤمني، م .آذر، ع

بررسي تاثير جنسيت بر ميزان وفاداري مشتريان با استفاده از رويكرد بازاريابي" ).1389( .و سهرابي، ش .ت. اميني، م .83- 73 .صص ،4شماره ،ريت توسعه و تحولمجله مدي ،"رابطه مند

.صص، 14، شماره ، نشريه بانك و اقتصاد"بحثي درباره بازاريابي خدمات بانكي: بانك و مشتري "). 1379( .، ماسماعيل پور

22 - 27.

وفاداري بر كاركنان ايحرفه اخالق اصول رعايت ثيرات " ).1391( .و سيفي، س .يوشانلوئي، ح رحماني ،.حسيني، ا ،.انصاري، م .21- 1 .صص، 3هفتم، شماره  سال فناوري، و علوم در اخالق ، فصلنامه"هامشتريان بانك

شهر تجارت بانك :موردي مطالعه( مشتريان وفاداري بررسي" ).1389( .، آنمين زاده و تاج .، سياري اله، .، انمين زاده تاج

.22- 1 .صص، پژوهشگر پاييز، ")تهران

ن بر اعتماد و وفاداري آ ها و تاثيرهاي برند اينترنتي و وب سايتبررسي ويژگي"). 1388( .ا. و سلطان زاده، ع .ا. جوانمرد، ح ،53شماره ، فصلنامه پژوهش نامه بازرگاني،")فرهنگي از طريق اينترنتخريد محصوالت : مطالعه موردي( مشتريان

.256- 225 .صص

،3، شماره بازرگاني چشم انداز مديريت، "مل موثر بر كيفيت خدمات بانكيامدل عو"). 1389( .و قادري، س .ح .، محسيني .115- 89 .صص ،پاييز

بررسي و سنجش كيفيت خدمات و راتباط آن با رضايتمندي " ).1389( .و قادري، س .احمدي نژاد، م ،.ح .م حسيني،

.97- 88 .صص ،، مرداد و شهريور42، شماره هاي بازرگاني، بررسي"مشتريان؛ مطالعه موردي بانك تجارت

مجله ، "ECSI مدل از استفاده با مشتريان وفاداري بر موثر عوامل بندي اولوي" ).1390( .اكبري، م و .كفاش، م حقيقي .118 - 95 .صص، 10مديريت بازاريابي، شماره

مدل تبيين و طراحي" ).1388( .م .س ب،نس و طباطبايي. ع .م زگليكي، بابايي ،.ع .ع كريمي، حاجي ،.ر .زاده، م حميدي

پاييز دوم، شماره اول، سال بازرگاني، مديريت هايكاوش ، نشريه"خصوصي هايبانك: پژوهي مشتريان؛ مورد وفاداري فرآيندي

.170 - 133 .صص، زمستان و

هاي سازمان مدل اساس بر مشتريان وفاداري بر موثر عوامل شناسايي" ).1388( .م .، سو غمخواري .ر .م ،زاده حميدي .210- 187 .صص ،پاييز ، 52 شماره بازرگاني، پژوهشنامه فصلنامه ،"سريع پاسخگوي

Page 15: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقاتjomm.srbiau.ac.ir/article_5674_5ede8720051d7a056af...و ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ يزﺎﺳ هﺮﻴﺧذ ﻞﺑﺎﻗ

 81 بررسي تاثير خدمات لذت بخش و اعتماد بر وفاداري مشتريان   

.چاپ اول ، انتشارات بازتاب،"تحقيق با رويكردي بر پايان نامه نويسيروش " ).1386. (ر. خاكي، غ

داري مشتريان، با استفاده ازثر بر وفاوشناسايي و رتبه بندي مهم ترين عوامل م" ).1388( .ج. ، مو كاردگر .ح .، غخورشيدي

.191- 177 .صص ،، زمستان33شماره انداز مديريت،چشم ، ")بانك مسكن: مطالعه موردي(هاي تصميم گيري چند معياره روش

ها بر تعهد ثير قابليت اعتماد برند بانكامدلي براي سنجش ت" ).1389( .و رستمي، ن .ت. ، متقوي فرد ،.، زدهدشتي شاهرخ .88 - 69 .صص، 20، فصلنامه علوم مديريت ايران، سال پنجم، شماره "وفاداري مشتريان

بازاريابي دروني، گامي در جهت بهبود رفتارهاي " ).1389( .ر .، حع و يزداني. آقا ميري، س ،.رايج، ح ،.ر. سيد جوادين، س

، 14هاي مديريت در ايران، دوره پژوهش ،"تحقيقي پيرامون شركت گاز تهران بزرگ: شهروندي سازماني و كيفيت خدمات .97- 67 .صص، ، تابستان2شماره

بررسي تاثير اطالعات در غلبه بر مقاومت مصرف كنندگان به پذيرش موبايل بانك " ).1390. (و اسدي، ف .غفاري آشتياني، پ

.15- 1. صص، آذر ماه، دوره كنفرانس بين المللي مديريت نهمين ،"ملي ايران

دمات شعب بانك اقتصاد نوين رتبه بندي عوامل موثر بر رضايت مشتريان از كيفيت خ" ).1388( .و مهاجر، ش .كاظمي، م ، 10واحد سنندج، سال چهارم، شماره ، فصلنامه مديريت صنعتي دانشكده علوم انساني دانشگاه آزاد اسالمي "مشهد

.103- 91. صص

يك شركت: مورد مطالعه( مدل وفاداري مشتري در صنعت بيمه"). 1390( .، معلي مرداني و .، مموسوي نژاد ،.مرادي، م .51- 31 .صص، ، بهار101، مسلسل 1، سال بيست و ششم، شماره ) صنعت بيمه سابق (پژوهشنامه بيمه ، ") ايبيمه

ي، پژوهشنامه"بررسي تطبيقي كيفيت خدمات بانكداري دولتي و بانكداري خصوصي" ).1387( .شاهدي، كو .ا ،هاديزاده مقدم

.146 -125 .ص، ص، زمستان) 31پياپي ( 4ي مارهسال هشتم، شعلوم انساني و اجتماعي مديريت،

.، انتشارات سمت، تهران"مدل يابي معادالت ساختاري با استفاده از نرم افزار ليزرل" ).1384(. ع .هومن، ح

Al-Hawari, M. A. (2011). “Automated service quality as a predictor of customers' commitment: A practical study within the UAE retail banking context”, Asia Pacific Journal of Marketing and Logistics, 23 (3), pp. 346- 366. Caruana, A. (2002). “Service loyalty the effects of service quality and the mediating role of customer satisfaction”, European Journal of marketing, 36 (7/8), pp. 811- 828. Chang, H. H. & Wang, H-W. (2011). “The moderating effect of customer perceived value on online shopping behaviour”, Online Information Review, 35 (3), pp. 333-359. Chenet, P., Dagger, T. S. & O’Sullivan, D. (2010). “Service quality, trust, commitment and service differentiation in business relationships”, Journal of Services Marketing, 24 (5), pp. 336–346.

Page 16: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقاتjomm.srbiau.ac.ir/article_5674_5ede8720051d7a056af...و ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ يزﺎﺳ هﺮﻴﺧذ ﻞﺑﺎﻗ

1393 مستانز/ 25 شماره/ يابيبازار تيريمد مجله   82  

Deng, Z., Lu, Y., Kee, W. K. & Zhang, J. (2010). “Understanding customer satisfaction and loyalty: An empirical study of mobile instant messages in China”, International Journal of Information Management, 30 (4), pp. 289-300. Gallarza, M. G., Gil Saura, I. & Arteaga Moreno, F. (2013). “The quality-value-satisfaction-loyalty chain: relationships and impacts”, Tourism Review , 68 (1), pp. 3-20. Gummerus, J., Liljander, V., Pura, M. & van Riel, A. (2004). “Customer loyalty to content-based Web sites: the case of an online health-care service”, Journal of Services Marketing, 18 (3), pp. 175-186. Gil-Saura, I., Ruiz-Molina, M-E. & Arteaga-Moreno, F. (2011). “Value, supplier dependence and long-term orientation”, Industrial Management and Data Systems, 111 (5), pp. 791-808. Hau, L. N. & Ngo, L. V. (2012). “Relationship marketing in Vietnam: A empirical study”, Asia Pacific Journal of Marketing and Logistics, 24 (2), pp. 222-235. Ho, B.C-T. & Oh, K-B. (2009). “An empirical study of the use of e-security seals in e-commerce”, Online Information Review, 33 (4), pp. 655–671. Kandampuly, J. & suhartanto, D. (2000). “Customer loyalty in the hotel industry: The role of customer satisfaction and image”, International Journal of contemporary Hospitality Management, 12 (6), pp. 346-351. Lee, K. C. & Chung, N. (2009). “Understanding factors affecting trust in and satisfaction with mobile banking in Korea: A modified DeLone and McLean’s model perspective”, Interacting with Computers, 21(5/6), pp. 385-392. Lymperopoulos, C., Chaniotakis, I. E. & Rigopoulou, I. D. (2010). “Acceptance of detergent-retail brands: The role of consumer confidence and trust”, International Journal of Retail and Distribution Management, 38 (9), pp. 719-736. Mysen, T., Svensson, G. & Payan. J. M. (2011). “Causes and outcomes of satisfaction in business relationships”, Marketing Intelligence and Planning, 29 (2), pp. 123-140. Pratten, J. D. (2004). “Customer satisfaction and waiting staff”, International of Contemporary Hospitality Management, 16 (6), pp. 385-388. Salciuviene, L, Reardon, L. J. & Auruskeviciene, V. (2011). “Antecedents of performance of multi-level channels in transitional economies”, Baltic Journal of Management, 6 (1), pp. 89-104. Torres, E. N. & Kline, S. (2006). “From satisfaction to delight: A model for the hotel industry”, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 18 (4), pp. 290–301.

Page 17: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقاتjomm.srbiau.ac.ir/article_5674_5ede8720051d7a056af...و ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ يزﺎﺳ هﺮﻴﺧذ ﻞﺑﺎﻗ

ABSTRACT OF ENGLISH ARTICLES 4  

The Survey of Effect of Delight Services and Trust on Loyalty

* M. Panahi Vanani

R. Sha′abani  

  

Abstract Purpose: Nowadays competition for having loyal customers is known as a key strategic issue for organizations operating in service sector. In doing so, banks have tried to improve quality of their services. The main purpose of this research is to investigate the outcomes of the delight services and the customers’ trust in banking industry. Methodology: Looking goal-oriented this research can be categorized as applied and from a method-oriented view it can be categorized as a descriptive and survey research. Since the subject is to study the relationship between variables this research can be categorized as a correlation one. The required information is gathered using questionnaire. Also, in order to analyze data the structural equations technique and LISREL software are used. Therefore, the sample size is about 384 that in order to make sure, 400 questionnaires were distributed among the costumers of private banks in city of Arak that at the end 386 questionnaires were returned and then analyzed, accordingly. Findings: In the research all hypotheses were proved. The research results indicate that the delight services have positive and direct effect on the customer’s trust. When services is delightful for the customer, he or she will trust in; as a result, when a customer is satisfied with the services and trusts in the services provider, then he or she will be committed to the organization. The committed customers will be highly satisfied with the organization and finally they will be loyal to the organization. At the end, it is recommended that banks’ managers should follow some strategies such as establishment of a particular section for customer’s complaints and receiving their viewpoints and suggestions so as to they be able to improve the services on the basis of their customers’ needs and requirements and providing the best services to their customers so that customers will understand the quality in the way of offering services and the delight sense be improved Originality/value: The model used in this research is a combination of a number of different models and is original in its type.   Keywords: Delight services, Satisfaction, Trust, Commitment, Loyalty

* Corresponding Author: [email protected]