23

انتشارات سری عمومی Pasokh/fasl 3.pdf · 83 px() qx() ( 4 ) - 1 " !" ( ) x = 2 x = 0 xx yxx y y y y yxx xx xx + = ÷ + = 2 322 2 3 23 11 220 0

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: انتشارات سری عمومی Pasokh/fasl 3.pdf · 83 px() qx() ( 4 ) - 1 " !" ( ) x = 2 x = 0 xx yxx y y y y yxx xx xx + = ÷ + = 2 322 2 3 23 11 220 0
Page 2: انتشارات سری عمومی Pasokh/fasl 3.pdf · 83 px() qx() ( 4 ) - 1 " !" ( ) x = 2 x = 0 xx yxx y y y y yxx xx xx + = ÷ + = 2 322 2 3 23 11 220 0

83

سومهاي فصل تستتشريحي پاسخ

( )p x ( )q x

1- )4(

xابتدا معادله را به فرم استاندارد نوشته و سپس دو نقطة x و 0= = را جداگانـه بررسـي ) ها با توجه به گزينه (2

): شود توجه كنيد كه غير عادي يا تكين بودن هر دو نقطه آشكارا ديده مي( كنيم مي

( )( ) ( )

( ) ( )

x x

x x y x x y y y y yx x x x

÷ −

′′ ′ ′′ ′− − − + = ⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ − + =− −

2 322 3 2

2 3

1 12 2 0 0

2 2

xبررسي نقطة =0

x . غيرعادي منظم است0=

( )( )

( )( ) ( )

x x x

x x x

x

p x p xx x x

xq x q x

x x x

lim lim lim

lim lim lim

→ → →

→ → →

⎫= = − = − = ⎪− − ⎪

⇒⎬⎪= = = = −⎪− − ⎭

0 0 0

0 0 0

0

2

2

0 2 2 3

1 1

2 2 2

1 1

82 2

xبررسي نقطة = 2:

( ) ( )( )x x x

x

p x p xx x x

lim lim lim→ → →

= − = − = − = −

−2 2 2

0

2 1 12

2 2

. وجود ندارد ( )

( ) ( )( ) ( )x x x

x

q x q x

x x x x

lim lim lim→ → →

= − = = =

− −2 2 2

2

2

0 2 3 2

2 12

2 2

xبنابراين = . است، غيرعادي نامنظم 2

2 - )2(

xيعني(ابتدا معادله را به فرم استاندارد نوشته و سپس نقطة موردنظر =0

: كنيم را بررسي مي) 1

( )x x

x y y x x y y y yxx

÷ −′′ ′ ′′ ′+ + − = ⎯⎯⎯⎯⎯→ + + =

22 2

2

2 12 0 0

)از آنجا كه توابع )p x

x

=

2

2) و )

x

q xx

=

1x هر دو در =

0 تعريف شـده و تحليلـي هـستند، بنـابراين ايـن 1

. ، يك نقطة عادي استهنقط

3 - )4(

xابتدا معادله را به فرم استاندارد نوشته و سپس نقطةها، با توجه به گزينه : كنيم را بررسي مي0=

( )x sin x

x y sin x y y y y yx x

÷

′′ ′ ′′ ′+ − = ⎯⎯⎯⎯⎯→ + − =

22

2 2

3 23 2 0 0

)ضح است كه توابع وا )p x و ( )q x در نقطه x xانـد، بنـابراين ناپيوسته و در نتيجه غير تحليلـي 0= يـك 0=

: كنيم را بررسي ميمنظم يا نامنظم بودن اين نقطه در ادامه . معادله است) يا منفرد(نقطة غيرعادي

( )x x x

x sin x sin xp x p x

xxlim lim lim→ → →

= = =

0 0 0

0 2

3 33

فرم استاندارد

( )p x( )q x

فرم استاندارد

( )p x( )q x

ارزي هم

Page 3: انتشارات سری عمومی Pasokh/fasl 3.pdf · 83 px() qx() ( 4 ) - 1 " !" ( ) x = 2 x = 0 xx yxx y y y y yxx xx xx + = ÷ + = 2 322 2 3 23 11 220 0

معادلات ديفرانسيل 84

( )x x

x

q x q x

x

lim lim→ →

= = = −

0 0

2

2

0 2

22

xچون هر دو حد فوق موجود و متناهي شدند، پس درنهايت، با تشكيل معادلة . يك نقطة منفرد منظم است 0=

: آوريم دست مي هاي آن را به ة معادله، فرم كلي جوابصمشخ

( ) ( )m m p m q m m m− + + = ⇒ − + − =0 0

1 0 1 3 2 معادلة مشخصه : 0

,m m m m m

− ±⇒ + − = ⎯⎯⎯⎯→ = ⇒ = − + = − −

2

1 2

2 122 2 0 1 3 1 3

2

)چون معادلة مشخصه دو ريشة متمـايز بـا اخـتلاف غيرصـحيح )m m− = ∉1 2

2 3 هـاي دارد، پـس جـواب �

: اي معادله برابرند با پايه

,

n n

n n

n n

m y x a x m y x b x∞ ∞

− + − −

= =

= − + ⇒ = = − − ⇒ =∑ ∑1 3 1 3

1 1 2 2

0 0

1 3 1 3

4 - )4(

aاز آنجاكه فقط مقدار4

xضريب (را خواسته، از رابطة) 4

( )( )

!

n

n

ya

n=

0

: كنيم استفاده مي

(*)( ) ( )( ) ( )

! !

n

n

n

y ya a

n

=

= ⎯⎯⎯→ =

44

4

0 0

4

y xy y y xy y y′′ ′ ′′′ ′′ ′ ′− + = ⎯⎯→ − − + =2 0 2 معادلة داده شده : 0

( )y xy y y xy y y′′′ ′′ ′ ′′′ ′′ ′′⇒ − + = ⎯⎯→ − − + =

40 0

( ) ( ) ( )( ) ( ) ( )y xy y y y′′′ ′′′⇒ − = ⎯⎯⎯⎯⎯→ − × = ⇒ =4 4 4

0 0 0 0 0 0 0

!

a⎯⎯→ = =4

0

0

4

5- )1(

xها، بايد جواب معادله را به صورت يك سري حول نقطة با توجه به گزينه دست آوريم، براي همين منظور به0=

xابتدا معادله را به فرم استاندارد نوشته و نوع نقطة : كنيم را بررسي مي 0=

( )x x

x y xy x y y y yx x

÷ −

′′ ′ ′′ ′− + − = ⎯⎯⎯⎯⎯→ − + =

22

2

1 11 0 0

x ) ريشة مخرج توابع0= )p xو ( )q x در ادامه داريم. استبراي معادله و در نتيجه يك نقطة غيرعادي :

x .نقطة غيرعادي منظم است0=

( )

( )( )

x x

x x

x

p x p xx

x xq x q x

x

lim lim

lim lim

→ →

→ →

⎫= = − = − ⎪

⎪⇒⎬

− ⎪= = =⎪⎭

0 0

0 0

0

2

2

0 2

1

11

: بنابراين داريم

,

( )p q

m m p m q m m m=− =

− + + = ⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ − − + =0 0

1 1 2

0 01 0 1 معادلة مشخصه : 0

ش دلتارو

مشتق

مشتق

xجايگذاري =0

(*)

( )p x ( )q x

Page 4: انتشارات سری عمومی Pasokh/fasl 3.pdf · 83 px() qx() ( 4 ) - 1 " !" ( ) x = 2 x = 0 xx yxx y y y y yxx xx xx + = ÷ + = 2 322 2 3 23 11 220 0

85

سومهاي فصل تستتشريحي پاسخ

)ريشة مضاعف )m m m m m⇒ − + = ⇒ − = ⇒ = =2 2

1 22 1 0 1 0 1

صـورت هاي پايـة معادلـه بـه دست آمدند، پس يكي از جواب صورت مضاعف به هاي معادلة مشخصه به چون ريشه

ها، كافي اسـت كـه جـواب فروبنيوسـي ا توجه به گزينه بدر اينجا . صورت لگاريتمي است فروبنيوسي و ديگري به

yيعني (معادله1

: را به دست آوريم)

( )mm n n n

n n n

n n n

y x a x a x y n a x

∞ ∞ ∞

= +

= = =

′= ⎯⎯→ = +∑ ∑ ∑111 1

1 1

0 0 0

1

( )

( ) n

n

x y xy x yn

y n n a x

′′ ′− + − ==

′′⎯⎯→ = + ⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→∑ 2

1

11 0

1

1

( ) ( )n n n n

n n n n

n n n n

x n n a x x n a x a x x a x

∞ ∞ ∞ ∞

− + +

= = = =

+ − + + − =∑ ∑ ∑ ∑2 1 1 1

1 0 0 0

1 1 0

( ) ( )n n n n

n n n n

n n n n

n n a x n a x a x a x

∞ ∞ ∞ ∞

+ + + +

= = = =

⇒ + − + + − =∑ ∑ ∑ ∑1 1 1 2

1 0 0 0

1 1 0

(( ) ( ) ) n n

n n n n

n n

n na n a a x a x a x a x

∞ ∞

+ +

= =

⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ + − + + − + − =∑ ∑1 1

0 0 1

1 1

1 1 0

(*)( ( ) ) n n

n n n n n

n

a

n n n a a x n a a a

n

+ −

− −

=

⇒ + − − + − = ⇒ − = ⇒ =∑2 1 2 1

1 1 2

1

1 1 0 0

( !)

n a a

a a=

⎯⎯⎯→ = = =1 0 0

1 0 21 1

(*)

( !)

n a a a

a=

⎯⎯⎯→ = = =1 1 0 0

2 24 4 2

(*)

( !)

n a a a

a=

⎯⎯⎯→ = = =×

1 2 0 0

3 29 4 9 3

(*)

( ) ( !)

n n

n

a a a

a

n n n n

− −

= = = =

1 2 0

2 2 2 21

: بنابراين داريم

( !) ( !)

n

n n

n

n n

a xy a x x y

n n

∞ ∞ +

+ +

= =

= = ⎯⎯⎯⎯⎯→ = ∑∑ ∑1

1 10

1 12 2

0 0

6 - )2(

را بـا انـديس زوج چنـد جملـة اول پـس انـد، هـاي زوج مطـرح فقط انـديس توان ديد كه ميها با توجه به گزينه

: پي ببريم ضرايباز اين دسته نويسيم تا به رابطة كلي مي

مشتق

مشتق

جايگذاري در معادله

xسازي توان يكسان

ها و انديس پايين در سري

aبا فرض =0

1

n2

Page 5: انتشارات سری عمومی Pasokh/fasl 3.pdf · 83 px() qx() ( 4 ) - 1 " !" ( ) x = 2 x = 0 xx yxx y y y y yxx xx xx + = ÷ + = 2 322 2 3 23 11 220 0

معادلات ديفرانسيل 86

n

nn

n

n

a

a

aa a

a a

n

a a

a

=

=

+

=

⎧⎯⎯⎯→ =⎪

⎪⎪

= ⇒ ⎯⎯⎯→ = =⎨+ ×⎪

⎪⎯⎯⎯→ = =⎪ × ×⎩

00

2

2 2 0

2 4

4 4 0

6

1

1 3 1 3

5 1 3 5

: ايد زير شدهكلي احتمالاً شما هم متوجه روند دست آمده، با توجه به نتايج به

... ( )n

a

a

n

=

× × × −

0

21 3 2 1

7 - )3(

: كنيم ه را در معادله جايگذاري كرده و رابطة بازگشتي موردنظر را محاسبه ميجواب داده شد

( )n n n

n n n

n n n

y a x y na x y n n a x

∞ ∞ ∞

− −

= = =

′ ′′= ⇒ = ⇒ = −∑ ∑ ∑1 2

0 1 2

1

( )

( ) ( )n n n

n n n

x

y p y n n n

n n a x p a x a x

∞ ∞ ∞

− +

′′+ + − = = = =

⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ − + + − =∑ ∑ ∑2

2 2

10 2 0 0

2 4

1 11 0

2 4

( )( ) ( )n n n

n n n

n n n

n n a x p a x a x

∞ ∞ ∞

+ −

= = =

⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ + + + + − =∑ ∑ ∑2 2

0 0 2

1 12 1 0

2 4

( )( ) ( )n n

n n

n n

n n a x a a x p a x

∞ ∞

+

= =

⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ + + + + + + +∑ ∑2 2 3

2 2

12 1 2 6

2

( )( ) n

n

n

p a a x a x

=

+ + − =∑0 1 2

2

1 10

2 4

(( )( ) ( ) ) ( )( )n

n n n

n

n n a p a a x a a x p a a x

+ −

=

⇒ + + + + − + + + + + =∑ 2 2 2 3 0 1

2

1 1 12 1 2 6 0

2 4 2

( )( ) ( )n n n

n n a p a a+ −

⎯⎯⎯⎯⎯→ + + + + − =2 2

1 12 1 0

2 4

8- )3(

كنيم تا رابطـة بازگـشتي بـين ضـرايب را و تلاش مي كنيم جواب مورد نظر را در معادلة داده شده جايگذاري مي

: دست آوريم به

( )n n n

n n n

n n n

y a x y na x y n na x

∞ ∞ ∞

− −

= = =

′ ′′= ⇒ = ⇒ = −∑ ∑ ∑1 2

0 1 2

1

( ) n n

n ny xy

n n

n na x a x

∞ ∞

− +

′′− =

= =

⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ − − =∑ ∑2 1

0

2 0

1 0

جايگذاري در معادله

ها توانسازي يكسان

ها سازي انديس يكسان

رابطة بازگشتي

جايگذاري در معادله

Page 6: انتشارات سری عمومی Pasokh/fasl 3.pdf · 83 px() qx() ( 4 ) - 1 " !" ( ) x = 2 x = 0 xx yxx y y y y yxx xx xx + = ÷ + = 2 322 2 3 23 11 220 0

87

سومهاي فصل تستتشريحي پاسخ

( )( ) n n

n n

n n

n n a x a x

∞ ∞

+ −

= =

⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ + + − =∑ ∑2 1

0 1

1 2 0

( )( ) n n

n n

n n

n n a x a a x

∞∞

+ −

= =

⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ + + + − =∑ ∑2 2 1

1 1

1 2 2 0

(( )( ) ) n

n n

n

n n a a x a

+ −

=

⇒ + + − + =∑ 2 1 2

1

1 2 2 0

( )( )( )( )

n

n n n

a

n n a a a

n n

+ − +⎯⎯⎯⎯→ + + − = ⇒ =

+ +

1

2 1 21 2 0

1 2

( )( ) ( )( )

n n n n nn

n n

aa

a a

n n n n

→ + → + +

+ +⎯⎯⎯⎯→ = ⎯⎯⎯⎯→ =

+ + + +

1 1 1

3 42 3 3 4

هـا روابطـي براسـاس هـا نبـود، چـون در گزينـه دست آمده در گزينه توجه كنيد كه وقتي رابطة اولية به na

+3 و

ياna

+4 . را افزايش داديمnداشت، بنابراين براي رسيدن به گزينة صحيح نيز وجود

9 - )2(

: آوريم دست مي ابتدا معادله را به فرم استاندارد نوشته و سپس نقاط منفرد منظم آن را به

( )( ) ( )

( )( )

x x

x xy xy x y y y yx xx

÷ −

′′ ′ ′′ ′− + + − = ⎯⎯⎯⎯⎯→ + + =−−

22 22

2

3 12 2 3 2 0 0

2 22 2

xتوان ديد كه نقاط به سادگي مي x و0= = )هاي مخرج توابع ريشه (2 )p xو ( )q x( نقاط غيرعـادي معادلـه ،

: كنيم در ادامه منظم يا نامنظم بودن آنها را بررسي مي. هستند

x . يك نقطة غيرعادي منظم است0=

( )( )

( )( )

x x

x x

x

p x p x

xx

xq x q x

x

lim lim

lim lim

→ →

→ →

⎧= = =⎪

−⎪= ⇒ ⇒⎨

⎪ = = =⎪ −⎩

0 0

0 0

0 2

2

0

30

2 20

02 2

).د نداردوجو ) ( )( )x x

x p x p xx

lim lim→ →

= ⇒ = − = =−2 2

0

32 2

2 2

xبنابراين = هـاي معادلـة مشخـصة درنهايت، بنا به خواسـتة مـسئله، ريـشه . يك نقطة غيرعادي نامنظم است 2

xمتناظر با : كنيم را محاسبه مي) نقطة غيرعادي منظم (0=

( ) ( ) ,p q

m m p m q m m m m= =

− + + = ⎯⎯⎯⎯→ − = ⇒ = =0 0

0

0 0 1 21 0 1 0 1 معادله مشخصه : 0

10 - )2(

: نويسيم را به فرم استاندارد مية داده شدهابتدا معادل

ها سازي توان يكسان

ها سازي انديس يكسان

رابطة بازگشتي

( )p x( )q x

فرم استاندارد

را nها نداريم، پس در گزينه

. دهيم يك واحد افزايش مي

را nها نداريم، پس در گزينه

. دهيم افزايش ميديگر يك واحد

Page 7: انتشارات سری عمومی Pasokh/fasl 3.pdf · 83 px() qx() ( 4 ) - 1 " !" ( ) x = 2 x = 0 xx yxx y y y y yxx xx xx + = ÷ + = 2 322 2 3 23 11 220 0

معادلات ديفرانسيل 88

x

xy y y y y yx x

÷

′′ ′ ′′ ′+ + = ⎯⎯⎯→ + + =4 1 1

4 2 0 02 4

xواضح است كه تنها نقطة غيرعادي معادله، نقطة : كنيم پس منظم يا نامنظم بودن آن را بررسي مي است، 0=

( )x x

x

p x p xx

lim lim→ →

= = =

0 0

0

1

2 2

( )x x

x

q x q xx

lim lim→ →

= = =

0 0

2

2

00

4

: آوريم دست مي هاي آن را به و ريشهة متناظر با اين نقطهدر ادامه معادلة مشخص

( ) ( )m m p m q m m m− + + = ⇒ − + + =0 0

11 0 1 0 0

2 معادلة مشخصه :

( ) ,m m m m m m⇒ − = ⇒ − = ⇒ = =2

1 2

1 1 10 0 0

2 2 2

11 - )1(

: نويسيم مشابه تست قبل، ابتدا معادله را به فرم استاندارد مي

( )x x

x y xy x y y y yx x

÷ +′′ ′ ′′ ′− + + = ⎯⎯⎯⎯⎯→ − + =

222

2

1 12 1 0 0

2 2

xبينيم كه به سادگي مي ) ريشة مخرج توابع 0= )p x و ( )q x است و در نتيجه يـك نقطـة غيرعـادي معادلـه

: كنيم حال منظم يا نامنظم بودن آن را بررسي مي. است

( )x x

x

p x p xx

lim lim→ →

= = − = −

0 0

0

1

2 2

( )

( )x x

x x

q x q x

x

lim lim→ →

+= = =

0 0

2

2

0 2

1 1

22

: كنيم هاي آن را محاسبه مي در ادامه، معادلة مشخصه و ريشه

,

( )p q

m m p m q m m m

=− =

− + + = ⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ − − + =0 0

1 1

22 2

0 0

1 11 0 0

2 2 معادلة مشخصه :

( )( ) ,m m m m m m⇒ − + = ⇒ − − = ⇒ = =2

1 2

3 1 1 10 1 0 1

2 2 2 2

12- )1(

pمشابه تست قبل، ابتدا با استانداردسازي معادله، مقادير0

q و0

xدر نقطة : كنيم را محاسبه مي 0=

( )x x

x y x x y y y y yx x

÷ −

′′ ′ ′′ ′+ − + = ⎯⎯⎯⎯⎯→ + + =

222 2

2

2 1 12 2 0 0

2 2

( )x x

xp x p xlim lim

→ →

= = = −

0 0

0

2 1 1

2 2

( )p x ( )q x

( )p x ( )q x

فرم استاندارد

استانداردسازي

( )p x ( )q x

Page 8: انتشارات سری عمومی Pasokh/fasl 3.pdf · 83 px() qx() ( 4 ) - 1 " !" ( ) x = 2 x = 0 xx yxx y y y y yxx xx xx + = ÷ + = 2 322 2 3 23 11 220 0

89

سومهاي فصل تستتشريحي پاسخ

( )p x ( )q x

( )p x ( )q x

( )x x

x

q x q x

x

lim lim→ →

= = =

0 0

2

2

0 2

1

22

: كنيم هاي آن را محاسبه مي در ادامه، معادلة مشخصه و ريشه

,

( ) ( )p q

m m p m q m m m

=− =

− + + = ⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ − − + =0 0

1 1

2 2

0 0

1 11 0 1 0

2 2 ة مشخصهمعادل :

( )( ) ,m m m m m m⇒ − + = ⇒ − − = ⇒ = =2

1 2

3 1 1 10 1 0 1

2 2 2 2

13 - )2(

xصورت يك سري حول بينيم كه جواب داده شده به به سادگي مي ايـن نقطـه يـك نقطـة از طرفـي . اسـت 0=

: غيرعادي منظم معادله است

( )( )

x x

x x y xy y y y yx x x

÷ −

′′ ′ ′′ ′− − + = ⎯⎯⎯⎯⎯→ − + =− −

22

2

1 10 0

1 معادلة داده شده :

xنقاط x و 0= x تنهـا نقطـة ،، نقاط غيرعادي معادله هستند، ولي با توجه به صورت سـؤال 1= را بررسـي 0=

بنـابراين . مشخصه اسـت ةهاي معادل همان ريشه ) rمقدار يعني (توجه كنيد كه در واقع خواستة مسئله . كنيم مي

pابتدا مقادير0

q و0

:آوريم دست مي هاي آن را به را محاسبه و سپس با تشكيل معادلة مشخصه، ريشه

( )x x

x

p x p xx

lim lim→ →

= = − =

−0 0

0

0

1

( )x x x

x x

q x q xxx x

lim lim lim→ → →

= = = =

0 0 0

2

2

0 20

1

( ) ( ) ,p q

m m p m q m m m m= =

⎯⎯⎯⎯⎯→ − + + = ⎯⎯⎯⎯→ − = ⇒ = =0 0

0

0 0 1 21 0 1 0 1 0

14- )3(

pمقاديرسپس و ابتدا معادله را به فرم استاندارد نوشته 0

q و0

x نقطة را در : كنيم محاسبه مي0=

( ) ( )x x x

x y x x y x y y y yx x

÷ − +′′ ′ ′′ ′+ − − + = ⎯⎯⎯⎯→ + − =

222 2

2

3 2 12 3 2 1 0 0

2 2

: پس داريم

( )x x

x

p x p xlim lim→ →

= = =

0 0

0

3 2 3

2 2

( )x x

x

q x q xlim lim→ →

+= = − = −

0 0

2

0

1 1

2 2

,

( )p q

m m p m q m m m

= =−

⎯⎯⎯⎯⎯→ − + + = ⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ − + − =0 0

3 1

22 2

0 0

3 11 0 0

2 2

( )( ) ,m m m m m m⇒ + − = ⇒ − + = ⇒ = = −2

1 2

1 1 1 10 1 0 1

2 2 2 2

معادله مشخصه

فرم استاندارد

معادله مشخصه

فرم استاندارد

Page 9: انتشارات سری عمومی Pasokh/fasl 3.pdf · 83 px() qx() ( 4 ) - 1 " !" ( ) x = 2 x = 0 xx yxx y y y y yxx xx xx + = ÷ + = 2 322 2 3 23 11 220 0

معادلات ديفرانسيل 90

15 - )2(

: كنيم ابتدا معادله را به فرم استاندارد تبديل مي

( )( ) ( )

( ) ( )

x x x

x x y x y y y y yx x x x

÷ −

′′ ′ ′′ ′− + − + = ⎯⎯⎯⎯→ + + =− −

1 3 1 11 3 1 0 0

1 1

pكنيم تا با محاسبة در ادامه تلاش مي 0

q و 0

x در نقطة هـاي آن را در ايـن نقطـه مشخصه و ريشه ، معادلة 0=

: دست آوريم به

( )x x

x

p x p xx

lim lim→ →

= = =

−0 0

0

3 11

1

( )x x

x

q x q xx

lim lim→ →

= = =

0 0

2

0

0

1

,

( )p q

m m p m q= =

⎯⎯⎯⎯→ − + + = ⎯⎯⎯⎯⎯→0 0

1 0

0 0

1 0

( )m m m m m m m m m− + + = ⇒ − + = ⇒ = ⇒ = =2 2

1 21 0 0 0 0 0

. بنابراين، معادلة مشخصه، ريشة مضاعف صفر دارد

16- )2(

: كنيم استاندارد تبديل ميقبل، ابتدا معادله را به فرم مشابه تست

( )( )

x x

x x y xy y y y yx x x

÷ −

′′ ′ ′′ ′− − + = ⎯⎯⎯⎯⎯→ − + =− −

22

2

1 10 0

1

pدر ادامه موارد0

q و0

xهاي آن را در نقطة ، معادله مشخصه و ريشه : آوريم دست مي به0=

( )x x

x

p x p xx

lim lim→ →

= = − =

−0 0

0

0

1

( )x x

x

q x q xx

lim lim→ →

= = =

0 0

2

0

0

1

( ) ( ) ,p q

m m p m q m m m m= =

⎯⎯⎯⎯⎯→ − + + = ⎯⎯⎯⎯→ − + + = ⇒ = =0 0

0

0 0 1 21 0 1 0 0 0 1 0

17 - )1(

xصورت يك سري تواني حول ها به همة گزينه هـاي پايـة معادلـة داده هستند، بنابراين كافي است كه جواب0=

xصورت يك سري حول شده را به كنيم تا معادلة مشخـصه و ا تلاش ميابتدبراي اين منظور، . دست آوريم به0=

xدر نقطههاي آن ريشه : را محاسبه كنيم0=

( )x x

x y xy x y y y yx x

÷ +′′ ′ ′′ ′+ − + = ⎯⎯⎯⎯⎯→ + − =

222

2

1 12 1 0 0

2 2

معادلة داده شده :

xبينيم كه به سادگي مي : در ادامه داريم. يك نقطة غيرعادي است0=

( )p x ( )q x

معادله مشخصه

( )p x ( )q x

صهمعادله مشخ

فرم استاندارد

فرم استاندارد

( )p x ( )q x

فرم استاندارد

Page 10: انتشارات سری عمومی Pasokh/fasl 3.pdf · 83 px() qx() ( 4 ) - 1 " !" ( ) x = 2 x = 0 xx yxx y y y y yxx xx xx + = ÷ + = 2 322 2 3 23 11 220 0

91

سومهاي فصل تستتشريحي پاسخ

( )x x

x

p x p xx

lim lim→ →

= = =

0 0

0

1

2 2

( )x x

x

q x q xlim lim→ →

+= = − = −

0 0

2

0

1 1

2 2

,

( )p q

m m p m q m m m

= =−

⎯⎯⎯⎯⎯→ − + + = ⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ − + − =0 0

1 1

22 2

0 0

1 11 0 0

2 2

( )( ) ,m m m m m m⇒ − − = ⇒ − + = ⇒ = = −2

1 2

1 1 1 10 1 0 1

2 2 2 2

)چون دو ريشة متمايز با اختلاف غيرصحيح )m m− =1 2

3

2 : هاي پاية معادله برابرند با دست آمد، جواب به

,

m mn n n n

n n n n

n n n n

y x a x x a x y x b x x b x∞ ∞ ∞ ∞

= = = =

= = = =∑ ∑ ∑ ∑1 2

1

21 2

0 0 0 0

18 - )3(

xدر نقطـه بتدا معادله را بـه فـرم اسـتاندارد نوشـته و معادلـة مشخـصة آن مشابه تست قبل، ا دسـت را بـه 0=

:آوريم مي

x

xy y y y y yx x

÷

′′ ′ ′′ ′+ + = ⎯⎯⎯⎯→ + + =4 3 3

4 3 3 0 04 4

: بنابراين داريم

( )x x

x

p x p xx

lim lim→ →

= = =

0 0

0

3 3

4 4

( )x x

x

q x q xx

lim lim→ →

= = =

0 0

2

2

0

30

4

,

( )p q

m m p m q

= =

⎯⎯⎯⎯⎯→ − + + = ⎯⎯⎯⎯⎯→0 0

30

4

0 01 0

( ) ,m m m m m m m− + + = ⇒ − = ⇒ = =2

1 2

3 1 10 0 0 0

4 4 4

: هاي پايه برابرند با ، پس جواب دارددو ريشه با اختلاف غيرصحيحمعادلة مشخصه

,

m mn n n n n

n n n n n

n n n n n

y x a x x a x y x b x x b x b x∞ ∞ ∞ ∞ ∞

= = = = =

= = = = =∑ ∑ ∑ ∑ ∑1 2

1

041 2

0 0 0 0 0

19- )3(

: كنيم مشابه تست قبل، ابتدا معادله را به فرم استاندارد تبديل مي

x

x y xy x y y y yx

÷

′′ ′ ′′ ′+ + = ⎯⎯⎯⎯⎯→ + + =

22 2 2 1

3 2 0 03 3

pدر ادامه با محاسبة0

q و0

: آوريم دست مي هاي آن را به ، معادلة مشخصه و ريشه

معادلة مشخصه

فرم استاندارد

( )p x ( )q x

معادلة مشخصه

( )p x ( )q x

فرم استاندارد

Page 11: انتشارات سری عمومی Pasokh/fasl 3.pdf · 83 px() qx() ( 4 ) - 1 " !" ( ) x = 2 x = 0 xx yxx y y y y yxx xx xx + = ÷ + = 2 322 2 3 23 11 220 0

معادلات ديفرانسيل 92

( )x x

x

p x p xx

lim lim→ →

= = =

0 0

0

2 2

3 3

( )x x

x

q x q xlim lim→ →

= = =

0 0

2

2

0

0

3

,

( )p q

m m p m q m m m

= =

⎯⎯⎯⎯⎯→ − + + = ⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ − + + =0 0

20

23

0 0

21 0 0 0

3

( ) ,m m m m⇒ − = ⇒ = =1 2

1 10 0

3 3

: هاي پاية معادله برابرند با بدست آمد، پس جوا دو ريشه با اختلاف غير صحيح به

m

m n n

n n

n n

mm n n n

n n n

n n n

y x a x x a x

y x b x x b x b x

∞ ∞=

= =

∞ ∞ ∞=

= = =

=

= =

∑ ∑

∑ ∑ ∑

1

1

22

11

33

1

0 0

00

2

0 0 0

20- )1(

: نويسيم مشابه تست قبل، ابتدا معادله را به فرم استاندارد مي

x

xy y xy y y yx

÷

′′ ′ ′′ ′+ + = ⎯⎯⎯⎯⎯→ + + =2 1 1

2 0 02 2

pدر ادامه با محاسبة مقادير0

q و0

: آوريم دست مي هاي آن را به يشه، معادلة مشخصه و ر

( )x x

xp x p x

xlim lim→ →

= = =

0 0

0

1

2 2

( )x x

xq x q xlim lim

→ →

= = =

0 0

2

2

00

2

,

( ) ( )p q

m m p m q m m m

= =

⎯⎯⎯⎯⎯→ − + + = ⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ − + + =0 0

10

2

0 0

11 0 1 0 0

2

( ) ,m m m m m m m⇒ − + = ⇒ − = ⇒ = =2

1 2

1 1 10 0 0

2 2 2

: هاي پاية معادله برابرند با دست آمد، پس جواب دو ريشه با اختلاف غيرصحيح به

m

m n n

n n

n n

y x a x x a x

∞ ∞=

= =

= ∑ ∑1

1

11

22

1

0 0

m

m n n n

n n n

n n n

y x b x x b x b x

∞ ∞ ∞=

= = =

= =∑ ∑ ∑2

20

0

2

0 0 0

معادلة مشخصه

فرم استاندارد

( )p x ( )q x

معادلة مشخصه

Page 12: انتشارات سری عمومی Pasokh/fasl 3.pdf · 83 px() qx() ( 4 ) - 1 " !" ( ) x = 2 x = 0 xx yxx y y y y yxx xx xx + = ÷ + = 2 322 2 3 23 11 220 0

93

سومهاي فصل تستتشريحي پاسخ

21- )2(

xصورت يك سري تواني حول ها به همة گزينه اي معادلـة داده شـده را هاي پايـه هستند، بنابراين بايد جواب0=

xحول نقطة : نويسيم يابتدا معادله را به فرم استاندارد مبراي اين منظور، . دست آوريم به0=

( )x x

x y xy x y y y yx x

÷ −

′′ ′ ′′ ′+ + − = ⎯⎯⎯⎯⎯→ + + =

2 2

2 2

2

1 11 0 0

: بنابراين داريم

( )x x

x

p x p xx

lim lim→ →

= = =

0 0

0

1

( ) ( )x x

q x q x xlim lim→ →

= = − = −

0 0

2 2

0

1 1

,

( ) ( )p q

m m p m q m m m= =−

⎯⎯⎯⎯⎯→ − + + = ⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ − + − =0 0

1 1

0 01 0 1 1 0

,m m m m m m⇒ − + − = ⇒ = ⇒ = = −2 2

1 21 0 1 1 1

)دو ريشة متمايز با اختلاف صحيح )m m− = ∈1 2

2 : اي برابرند با پايهيها به دست آمده پس جواب�

mm n n

n n

n n

y x a x a x

∞ ∞=

+

= =

= ∑ ∑11

1 1

1

0 0

( )m

m n n

n n

n n

y y ln x x b x y ln x b xλ λ

∞ ∞=−

= =

= + +∑ ∑2

21

1

2 1 1

0 0

yاز آنجاكه 1

تـوانيم اينگونـه در نظـر بگيـريم كـه مـي براي رسيدن به گزينـة صـحيح، ها وجود ندارد، در گزينه

λاگر n باشد، آنگاه0=

n

n

y b x∞

=

= ∑1

0

. تواند جوابي از معادله باشد مي

)؟( - 22

rدانيم كه اگر با توجه به درسنامه، مي 1

r و 2

xدر نقطه با اختلاف صحيح معادلة مشخصه دو ريشه متمايز x=0

rبا فرض اينكه(ند با هاي پاية معادله برابر باشند، جواب1

): ريشة بزرگتر است

( ) ( )r n

n

n

y x x a x x∞

=

= − −∑11 0 0

0

))جواب مورد نظر( ) ( ) ( )r n

n

n

y y ln x x x x b x xλ

=

= − + − −∑22 1 0 0 0

0

λبينيم كه اگر به سادگي مي y باشد، جواب 0≠2

λدهد و اگر ، هر دو جواب را مي y باشد، خود 0=2

همچنـان

yيك جواب از معادله است، ولي ديگر 1

توانيم چنين بگوييم كه جواب متناظر بـا ريـشة بنابراين مي . دهد را نمي

بينـيم كـه همـة هـا مـي با نگاهي به گزينه . دده يك جواب را مي حداقل يا و دهد كوچكتر، يا هر دو جواب را مي

. گزينه نادرستند

( )p x ( )q x

معادلة مشخصه

فرم استاندارد

Page 13: انتشارات سری عمومی Pasokh/fasl 3.pdf · 83 px() qx() ( 4 ) - 1 " !" ( ) x = 2 x = 0 xx yxx y y y y yxx xx xx + = ÷ + = 2 322 2 3 23 11 220 0

معادلات ديفرانسيل 94

23 - )4(

xاي معادله را حول نقطة هاي پايه توان دريافت كه بايد جواب ها مي با توجه به گزينه براي اين . دست آورد به 0=

: نويسيم ابتدا معادله را به فرم استاندارد ميمنظور،

( )x x

x y xy x y y y yx x

÷ +′′ ′ ′′ ′+ − + = ⎯⎯⎯→ + − =

282

2

10 18 10 1 0 0

8 8

: بنابراين داريم

( )x x

x

p x p xx

lim lim→ →

= = =

0 0

0

10 5

8 4

( )x x

x

q x q xlim lim→ →

+= = − = −

0 0

2

0

1 1

8 8

,

( )p q

m m p m q m m m

= =−

⎯⎯⎯⎯⎯→ − + + = ⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ − + − =0 0

5 1

24 8

0 0

5 11 0 0

4 8

( )( ) ,m m m m m m⇒ + − = ⇒ − + = ⇒ = = −2

1 2

1 1 1 1 1 10 0

4 8 4 2 4 2

: هاي پاية معادله برابرند با دو ريشه با اختلاف غيرصحيح به دست آمد، پس جواب

m

m n n

n n

n n

y x a x x a x

∞ ∞=

= =

= ∑ ∑1

1

1 1

4 41

0 0

m

m n n

n n

n n

y x b x x b x∞ ∞

=− −

= =

= ∑ ∑2

2

1 1

2 22

0 0

24 - )1(

xحولمعادلة داده شده اي هاي پايه براي تعيين جواب مشابه تست قبل را به فرم استاندارد تبـديل آن ابتدا ، 0=

: كنيم مي

( )( ) ( )

( ) ( )

x x x

x x y x y xy y y yx x x

÷ + +′′ ′ ′′ ′+ + + − = ⎯⎯⎯⎯⎯→ + − =

+ +

2 1 3 12 1 3 0 0

2 1 2 1

xبه سادگي مي بينيم كه نقاط x و 0= = همـانطور كـه ابتـداي حـل ، نقاط غيرعادي معادله هـستند، ولـي 1−

xحولاي هاي پايه ها، بايد جواب گفتيم، با توجه به گزينه : براي اين منظور داريم. دست آوريم را به0=

( )( )x x

x

p x p xx

lim lim→ →

+= = =

+0 0

0

3 3

2 1 2

( )( )x x

x

q x q xx

lim lim→ →

= = =+

0 0

2

2

0

0

2 1

,

( )p q

m m p m q m m m

= =

⎯⎯⎯⎯⎯→ − + + = ⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ − + + =0 0

30

22

0 0

31 0 0 0

2

( )p x ( )q x

معادلة مشخصه

( )p x ( )q x

فرم استاندارد

معادلة مشخصه

فرم استاندارد

Page 14: انتشارات سری عمومی Pasokh/fasl 3.pdf · 83 px() qx() ( 4 ) - 1 " !" ( ) x = 2 x = 0 xx yxx y y y y yxx xx xx + = ÷ + = 2 322 2 3 23 11 220 0

95

سومهاي فصل تستتشريحي پاسخ

( ) ,m m m m⇒ + = ⇒ = = −1 2

1 10 0

2 2

: هاي پاية معادله برابرند با بنابراين جواب،دو ريشه با اختلاف غيرصحيح به دست آمده

mm n n

n n

n n

y x a x a x

∞ ∞

=

= =

= ∑ ∑11

0

1

0 0

m

m n n

n n

n n

y x b x x b x∞ ∞

=− −

= =

= ∑ ∑2

2

1 1

2 22

0 0

25- )2(

xتوجه كنيد كه nمعادلة داده شده است، پس كافيست كه جـواب براي عادي يك نقطة 0=

n

n

y a x

=

= ∑0

را

در معادله جايگذاري و ضرايبnaرا محاسبه كنيم :

( )n n n

n n n

n n n

y a x y na x y n n a x

∞ ∞ ∞

− −

= = =

′ ′′= ⎯⎯→ = ⎯⎯→ = −∑ ∑ ∑1 2

0 1 2

1

( ) n n n

n n ny xy y

n n n

n n a x x na x a x

∞ ∞ ∞

− −

′′ ′− − =

= = =

⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ − − − =∑ ∑ ∑2 1

0

2 1 0

1 0

( )( ) n n n

n n n

n n n

n n a x na x a x

∞ ∞ ∞

+

= = =

⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ + + − − =∑ ∑ ∑2

0 1 0

2 1 0

(( )( ) ) n

n n n

n

a n n a na a x a

+

=

⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ + + + − − − =∑2 2 0

1

2 2 1 0

, ( )( ) ( )( )( )n n n n

n

a a n n a n a a a

n n+ +

+⇒ − = + + − + = ⇒ =

+ +2 0 2 2

12 0 2 1 1 0

1 2

...

n

n

n

n n

n

a a

a a a

a a a a a

n

a a

n

=

=

=

+

⎧⎯⎯⎯→ =⎪

⎪⎪ ⎯⎯⎯→ = =

×⎪⎪⎨⇒ = ⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ ⎯⎯⎯→ = =⎪+ × ×⎪⎪⎪

=⎪ × × × ×⎩

0

2 0

2

4 2 0

4

2 6 2 0

2 0

1

2

1 1

4 2 4

1 1 1

2 6 2 4 6

1

2 4 6 2

( ... ) !n n

n n

a a a a

n n

⇒ = ⇒ =

× × × ×

2 0 2 0

1 1

2 1 2 3 2

مشتق مشتق

جايگذاري در معادله

ها سازي توان يكسان

ها سازي انديس يكسان

هاي nها، فقط با توجه به گزينه

. كنيم زوج را بررسي مي

Page 15: انتشارات سری عمومی Pasokh/fasl 3.pdf · 83 px() qx() ( 4 ) - 1 " !" ( ) x = 2 x = 0 xx yxx y y y y yxx xx xx + = ÷ + = 2 322 2 3 23 11 220 0

معادلات ديفرانسيل 96

: برابر است با) هاي زوج جواب متناظر با توان(هاي معادله بنابراين يكي از جواب

!

!

nn

a an

nn

n a n

n n

x

y a x y

n

=

∞ ∞

=

= =

= ⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ =∑ ∑2 0

0

1

222

1 2 11

0 02

26 - )1(

پـس . تقسيم شـده اسـت x است كه بر 19لة داده شده همان معادلة تست توان فهميد كه معاد با كمي دقت مي

. را ببينيد19كافي است يك بار ديگر حل تست

27 - )4(

: آوريم ابتدا معادله را به فرم استاندارد نوشته و نقاط غيرعادي آن را به دست مي

( )( ) ( ) ( )

x x

x x y x y x y÷ −

′′ ′− + − + − = ⎯⎯⎯⎯⎯→

212

1 4 3 0

( ) ( )

x x

y y y

x x x x

− −

′′ ′+ + =

− −2 2

4 30

1 1

xكه نقاط واضح است x و 0= xبنابراين چون . نقاط غيرعادي معادله هستند 1= = نقطة عادي معادله است، 3

: را نيز بررسي كنيم3 و 2، نبايد عجله كنيم و بايد دو گزينة )4(صحيح است، ولي به دليل گزينة ) 1(گزينة

( ) ( )

( )( )( ) ( )

x x

x x

x

p x p x

x

x xq x q x

x

lim lim

lim lim

→ →

→ →

−⎧= − = =⎪⎪ −

⇒ ⎨− −⎪ = − = =

⎪ −⎩

1 1

1 1

0 2

2

0 2

41 3

3 11 0

xنقطة =1

xچون هر دو حد، موجود و متناهي هستند، پس تواند جوابي به يك نقطة غيرعادي منظم است و معادله مي1=

)فرم ) ( )r n

n

n

y x a x

=

= − −∑0

1 تـوان ن جـا مـي همـي (نيز صحيح اسـت ) 2( داشته باشد و در نتيجه گزينة 1

xدر نهايت نقطة). است) 4(نتيجه گرفت كه جواب تست گزينة . كنيم را بررسي مي0=

).وجود ندارد )( )x x

x

x p x p xx x

lim lim→ →

= ⇒ = = =−

0 0

0

40

1

xبنابراين nتواند داراي جوابي به فرم يك نقطة غيرعادي نامنظم است و معادله نمي 0=

n

n

y a x

=

=∑0

باشـد و

. است) 4(نيز صحيح است، پس پاسخ تست گزينة ) 3(درنتيجه گزينة

28- )1(

از رابطةخواهد، بهتر است كه از آنجاكه تنها پنج جمله از سري جواب را مي( )( )

!

n

n

ya

n

=

0

: استفاده كنيم

(*)( )x y xy y′′ ′+ + + =2

1 ده شدهمعادلة دا : 0

( ) , ( )y y a′= − =0 1 شرايط اوليه : 0

( )p x( )q x

Page 16: انتشارات سری عمومی Pasokh/fasl 3.pdf · 83 px() qx() ( 4 ) - 1 " !" ( ) x = 2 x = 0 xx yxx y y y y yxx xx xx + = ÷ + = 2 322 2 3 23 11 220 0

97

سومهاي فصل تستتشريحي پاسخ

: بنابراين داريم

( )( ) ( ) ( ) ( )

( ) , , , ,! ! ! !

y y y ya y a a a a a

′ ′′ ′′′

= = − = = = = =

4

0 1 2 3 4

0 0 0 0

0 11 2 3 4

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )!

x

y y y y y a=

′′ ′ ′′⎯⎯⎯→ + + × + = ⇒ = − = ⇒ =0

2

11 0 0 0 0 0 0 0 0 1

2(*)

( )xy x y y xy y′′ ′′′ ′ ′′ ′⎯⎯⎯→ + + + + + =2

2 1 0(*)

( ) ( ) ( )x

x y xy y y y a=

′′′ ′′ ′ ′′′ ′⇒ + + + = ⎯⎯⎯→ = − = −02

1 3 2 0 0 2 0 2

. تواند صحيح باشد مي) 1(تنها گزينة !

a aa

−⇒ = = − ⇒

3

2

3 3

( )( ) ( )x

x y xy y x y xy y=

′′′ ′′ ′ ′′′ ′′⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ + + + = ⎯⎯→ + + + = ⎯⎯⎯→02 2 4

1 3 2 0 1 5 5 0

( )( ) ( )!

y y a′′= − = − ⇒ = −4

4

50 5 0 5

4

: بنابراين داريم

...

!

a

y a a x a x a x a x ax x x x= + + + + + = − + + − −2 3 4 2 3 4

0 1 2 3 4

1 51

2 3 4

29 - )4(

با توجه به رابطه( )( )

!

n

n

ya

n

=

0

: داريم

( )( ) ( )

! !

n

n

n

y ya a

n

=′′′

= ⎯⎯⎯→ =3

3

0 0

3

) كهپس كافي است )y ′′′ : را محاسبه كنيم0

( ) ( ) ( )x

y y y y y y=

′′ ′ ′′ ′⇒ − + = ⎯⎯⎯→ − + =0

2 5 6 0 2 0 5 0 6 0 معادلة داده شده0

( ) , ( )( ) ( )

y yy y

′= =′′ ′′⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ − × + × = ⇒ =

0 1 0 42 0 5 4 6 1 0 0 7

: به همين ترتيب داريم

( ) ( ) ( )x

y y y y y y=

′′′ ′′ ′ ′′′ ′′ ′⎯⎯⎯→ − + = ⎯⎯⎯→ − + =0

2 5 6 0 2 0 5 0 6 0 معادلة داده شده0

( ) , ( )( ) ( )

y yy y

′ ′′= =′′′ ′′′⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ − × + × = ⇒ =

0 4 0 7 112 0 5 7 6 4 0 0

2

: آيد دست مي بنابراين به

( )( )

!

yy

a

′′′ =′′′

= =×

110

2

3

0 11 11

3 2 6 12

30- )1(

) تاكنيم مشابه تست قبل، تلاش مي )y ′′′ : را محاسبه كنيم0

( ) ( )xyy cos xy e I′ = معادلة داده شده : −

( )y =0 شرط اوليه : 1

مشتق

مشتق

مشتق

ارائه جواب كامل

Page 17: انتشارات سری عمومی Pasokh/fasl 3.pdf · 83 px() qx() ( 4 ) - 1 " !" ( ) x = 2 x = 0 xx yxx y y y y yxx xx xx + = ÷ + = 2 322 2 3 23 11 220 0

معادلات ديفرانسيل 98

( )( ) ( ) ( ( )) ( ) ( )yI y cos y e cos e y

×′ ′⎯⎯⎯⎯⎯→ = × − = − = ⇒ =

0 0 0

0 0 0 0 0 0 0

( ) ( ) ( ) ( ) xyI y y xy sin xy y xy e′′ ′ ′⎯⎯→ = − + − +

( )( ( ) ) ( )xyy y xy sin xy e II′′ ′⇒ = − + +

( )( ) ( ) ( ( ) ( ))( ( ( )) ) ( )( )yII y y y sin y e e

×′′ ′⎯⎯⎯⎯⎯→ = − + × × + = − + +

0 0 0

0 0 0 0 0 0 1 0 0

( )y ′′⇒ = −0 1

( ) ( )( ( ) ) ( ) ( ( ) )xy xyII y y xy sin xy e y xy cos xy e′′′ ′ ′′ ′⎯⎯→ = − + + − + +

22

( ) ( ( ) )( ) ( ( ) ) ( ( ) )y y e y cos e′′′ ′⎯⎯⎯⎯⎯→ = − + + − + +0 2 0

0 2 0 0 0 0 0 0

( )

!( )

ya

y a

′′′=

′′′⇒ = − ⎯⎯⎯⎯⎯→ = = −3

0

3

3

2 10 2

6 3

)توجه كنيد كه براي محاسبة )y ′′′ )، نيازي به دانستن0 )y ′′ . توانستيم آن را محاسبه نكنيم نبود و مي0

31 - )4(

)بايد ) ( )y4

: را محاسبه كنيم، براي اين منظور داريم0

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )y cos x y sin x y y y sin x y y cos x y′ ′′ ′ ′= + + + ⎯⎯→ = − + + + + +1 1

( )( ( ) ( )) ( )y y cos x y sin x y I′′ ′⇒ = + + − +1

( )( ( ) ( )) ( ) ( ( ) ( ) )y y cos x y sin x y y sin x y cos x y′′′ ′′ ′⎯⎯⎯→ = + + − + − + + + +2

0 1

( ( ) ( )) ( ) ( )y y cos x y sin x y y y II′′′ ′′ ′ ′⇒ = + − + − +2

1

( ) ( ( ) ( )) ( )( ( ) ( ) )y y cos x y sin x y y y sin x y cos x y′′′ ′′ ′⎯⎯⎯→ = + − + − + + + +4

1

( ) ( )( )y y y y y′′ ′ ′ ′′ ′− + − × +2

1 2 1

( ) ( ( ) ( )) ( ) ( ) ( ) ( )y y cos x y sin x y y y y y y y y y III′′′ ′′ ′ ′ ′′ ′ ′′ ′ ′⇒ = + − + − + − + − +4 2

1 1 2 1

)حال، ابتدا )y ′ : آوريم دست مي را به0

( )

( ) ( ) ( ) ( )y

y cos sin y=

′ ′⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ = + = ⇒ =0 0

0 0 0 1 0 معادلة داده شده1

) ادامه،رد )y ′′ : برابر است با0

( ) , ( )

( ) ( ) ( )( ( ) ( )) ( )y y

I y cos sin y′= =

′′ ′′⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ = + − = ⇒ =0 0 0 1

0 1 1 0 0 2 0 2

)حال، )y ′′′ : كنيم مي را محاسبه0

( ) , ( ) , ( )

( ) ( ) ( ( ) ( )) ( )y y y

II y cos sin′ ′′= = =

′′′⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ = − − + = − = −2

0 0 0 1 0 2

0 2 0 0 1 1 1 2 4 2

( )y ′′′⇒ = −0 2

)در نهايت )( )y4

: آوريم را به دست مي0

( ) , ( ) , ( )

( )y y y

III′ ′′ ′′′= = =−

⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→0 1 0 2 0 2

( ) ( ) ( ( ) ( )) ( ) ( ) ( )y cos sin= − − − × + − + − × × +4 2

0 2 0 0 2 1 1 1 2 1 1 2 2 1 1 1

( )( ) ( ) ( )

( ) ( )!

yy y a

− −

⇒ = − − − − ⇒ = − ⇒ = = =

4

4 4

4

0 22 110 2 4 8 8 0 22

4 24 12

xجايگذاري =0

مشتق

xجايگذاري =0

مشتق

xجايگذاري =0

0 1 1 11

مشتق

مشتق

y ′

مشتق

y ′

xجايگذاري =0

xجايگذاري =0

xجايگذاري =0

xاريجايگذ =0

Page 18: انتشارات سری عمومی Pasokh/fasl 3.pdf · 83 px() qx() ( 4 ) - 1 " !" ( ) x = 2 x = 0 xx yxx y y y y yxx xx xx + = ÷ + = 2 322 2 3 23 11 220 0

99

سومهاي فصل تستتشريحي پاسخ

0 1

32 - )4(

)بايد مواردها، با توجه به گزينه )y ′′ ) و0 )y ′′′ ): ها در اين دو ضريب است تفاوت گزينه (دست آوريم را به0

, ( ) , ( )x

y y e y y y′′ ′ ′⇒ + = = =2 3

0 1 0 معادلة داده شده2

( ) , ( )( ) ( ( )) ( )

y yy y e y

′= =′′ ′⎯⎯⎯⎯⎯→ + = ⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→

0 1 0 22 0 30 0 0

( ) ( ) ( ) ( ) ( )y y I′′ ′′+ = × ⇒ = −2 2

0 2 1 1 0 3

( ) , ( ) , ( )

x x

y y yy y y e y e y y

′ ′′= = =−

′′′ ′ ′′ ′⎯⎯→ + = + ⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→3 2

0 1 0 2 0 32 معادلة داده شده3

( ) ( )( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )y e e y y II′′′ ′′′ ′′′+ − = + ⇒ − = + ⇒ =0 3 0 2

0 2 2 3 1 3 1 2 0 12 1 6 0 19

بنابراين با توجه به رابطة( )( )

!

n

n

ya

n

=

0

( )y a= ⇒ =0

0 1 1

( )y a′ = ⇒ =1

0 2 2

( )!

y a−

′′ = − ⇒ = = −2

3 30 3

2 2

( )!

y a′′′ = ⇒ = =3

19 190 19

3 6

:آيد دست مي پس به

...y x x x= + − + +2 33 19

1 22 6

33- )1(

ه به رابطةبا توج( ) ( )

!

ya =

3

3

0

3)بايد، )y ′′′ : براي اين منظور داريم. را محاسبه كنيم0

, ( ) ( )x

y y sin x e y y y′′ ′ ′⇒ + + = = =0 0 0 معادلة داده شده1

( ) ( )

( ) ( ) ( )y y

y sin e y′= =

′′ ′′⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ + × + × = ⇒ = −0

0 0 10 1 0 1 0 0 1

( ) ( ) , ( )

x x

y y yy y sin x y cos x e y e y

′ ′′= = =−

′′′ ′′ ′ ′⎯⎯→ + + + + = ⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→0 0 1 0 1

معادلة داده شده0

( ) ( ) ( ) ( )y sin cos e e y′′′ ′′′+ × + × + × + × = ⇒ = −0 0

0 1 0 1 0 1 1 0 0 3

: بنابراين داريم

( ) ( )

! !

ya

⇒ = = = −

3

3

0 3 1

3 3 2

xجايگذاري =0

xجايگذاري =0

xجايگذاري =0

xجايگذاري مشتق =0

0 1 1 1

مشتق

Page 19: انتشارات سری عمومی Pasokh/fasl 3.pdf · 83 px() qx() ( 4 ) - 1 " !" ( ) x = 2 x = 0 xx yxx y y y y yxx xx xx + = ÷ + = 2 322 2 3 23 11 220 0

معادلات ديفرانسيل 100

34 - )1(

)توان دريافت كه ها مي با توجه به گزينه ) ( )y y′′ ′′′= =0 0 كافي است و ديگر نيازي به محاسبة آنها نيست و تنها 0

)است كه ) ( )y4

) و0 ) ( )y5

: كنيم را محاسبه 0

, ( ) ( )y k x y y y′′ ′⇒ + = = =2 2

0 0 0 معادلة داده شده1

( )y k xy x y′′′ ′⎯⎯⎯→ + + = ⎯⎯⎯→2 22 معادلة داده شده0

(*)( ) ( )( ) ( )y k y xy xy x y y k y xy x y′ ′ ′′ ′ ′′+ + + + = ⇒ + + + =4 2 2 4 2 2

2 2 2 0 2 4 0

( )( ) ( ) , ( )

( ) ( )y y y

y k′ ′′= = =

⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ + × + × × + × =4 2

0 0 1 0 00 2 1 4 0 1 0 0 0

( )( ) ( )

( )!

ky ky k a a

⇒ = − ⇒ = = ⇒ = −

24 2

4 2

4 4

20

0 24 24 12

aدر ادامه،5

: كنيم را محاسبه مي

( ) ( )y k y y xy xy x y′ ′ ′′ ′′ ′′′⎯⎯⎯→ + + + + + =5 2 2

2 4 4 2 0(*)

( )( ) ( ) , ( ) ( )

( ) ( )y y y y

y k′ ′′ ′′′= = = =

⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ + × + × + × × + × × + × =5 2

0 0 1 0 0 00 2 1 4 1 4 0 0 2 0 0 0 0 0

( )

( ) ( )( )

!

ky ky k a

⇒ = − ⇒ = = = −

25 2

5 2

5

600 6

5 120 20

: بنابراين داريم

...k k

y x x x⇒ = + − − +

2 2

4 51

12 20

35- )1(

)بايد )y ′′′ : براي اين منظور داريم. را محاسبه كنيم0

, ( ) , ( )x

y y e y y y′′ ′ ′⇒ + + = = =5 6 0 0 1 0 معادلة داده شده4

( ) , ( )

( ) ( )y y

y e y′= =

′′ ′′⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ + × + × × = ⇒ = −0

0 1 0 40 5 4 6 1 0 0 26

( ) , ( ) , ( )

( )x

y y yy y e y y

′ ′′= = =−′′′ ′′ ′⎯⎯⎯→ + + + = ⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→

0 1 0 4 0 265 6 معادلة داده شده0

( )

( ) ( ) ( ) ( )!

yy e y a

′′′

′′′ ′′′+ × − + × × + = ⇒ = ⇒ = = =0

3

0 100 500 5 26 6 1 4 0 0 100

3 6 3

مشتق مشتق

xجايگذاري =0

مشتق

xجايگذاري =0

xجايگذاري =0

مشتق

xجايگذاري =0

Page 20: انتشارات سری عمومی Pasokh/fasl 3.pdf · 83 px() qx() ( 4 ) - 1 " !" ( ) x = 2 x = 0 xx yxx y y y y yxx xx xx + = ÷ + = 2 322 2 3 23 11 220 0

101

سومهاي فصل تستتشريحي پاسخ

36 - )4(

)جاي حل معادله، كافيست مقادير به )y ′ ) و 0 )y ′′ )از آنجاكه . دست آوريم را به 0 )y x′ نزديكي مبـدأ كرانـدار در

xاست، براي خوش تعريف بـودن معادلـة داده شـده در )، بايـد مقـدار 0= )y ′ چـرا كـه . برابـر بـا صـفر باشـد 0

)اگر )y ′ ≠0 x باشد، آنگاه با جايگذاري 0 )ه، به عبارت تعريف نشدة در معادلة داده شد 0= )y ′ 0

0

. خـوريم بر مـي

)در ادامه براي محاسبة )y ′′ : گيريم حد ميمعادلة داده شده ، از دو طرف 0

( )( )

x x x

sin x sin xy y xy y x

x x x xlim lim lim→ → →

′ ′

′′ ′′⇒ + = ⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ + =

0 0 0

( )( )

x x

cos xy xy lim lim

→ →

′′

′′⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ + =

0 0

0

1 1

( )( ) ( ) ( )

! ( !)

yy y y a

′′

′′ ′′ ′′⇒ + = ⇒ = ⇒ = =2

1 0 10 0 1 0

2 2 2 2

: به محاسبات بيشتر نيستي و ديگر نيازتوان گزينة صحيح را تشخيص داد ميهمين جا در

.... تواند صحيح باشد مي) 4(تنها گزينة ( !)

y x⇒ = + + ⇒21

12 2

37- )2(

y : كنيم جايگذاري مية داده شده را محاسبه و در معادل′′

y ux y u x ux−

′ ′= ⎯⎯→ = + ⎯⎯⎯→

1 1 1

2 2 21

2

y u x u x u x ux y u x u x ux− − − − −

′′ ′′ ′ ′ ′′ ′′ ′= + + − ⇒ = + −

1 1 1 3 1 1 3

2 2 2 2 2 2 21 1 1 1

2 2 4 4

( )

( ) ( )x y x y

x u x u x ux x ux

− −

′′+ + =

′′ ′⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ + − + + =2 2

1 1 3 1

2 22 2 2 2

10

4

1 10

4 4

u x u x ux ux ux′′ ′⇒ + − + + =

5 3 1 5 1

2 2 2 2 21 1

0

4 4

( )x

x u xu x u x u xu x u

×

′′ ′ ′′ ′⎯⎯⎯⎯→ + + = ⇒ + + − =

1

22 2 2 2 2

0 0 0

→⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯.دست آمده، معادلة بسل از مرتبة صفر است معادلة به

38- )3(

yابتدا موارد y و′ : كنيم را محاسبه و در معادلة داده شده جايگذاري مي′′

u xu u u uy y

x xx x

′ ′−

′= ⎯⎯⎯→ = = − ⎯⎯⎯→2 2

xحد گيريم مي0→

=مبهم

0

0

حدوددر محاسبة y

x

وsin x

x از

. كنيم قاعدة هوپيتال استفاده مي

مشتق

مشتق

جايگذاري در معادلة داده شده

)معادلة بسل )x y xy x v y′′ ′+ + − =2 2 2

0

مشتق مشتق

Page 21: انتشارات سری عمومی Pasokh/fasl 3.pdf · 83 px() qx() ( 4 ) - 1 " !" ( ) x = 2 x = 0 xx yxx y y y y yxx xx xx + = ÷ + = 2 322 2 3 23 11 220 0

معادلات ديفرانسيل 102

xy y xy

x u xu u uxu u uy

xx x x x′′ ′+ + =

′ ′′′ ′ ′′−−

′′ = − = − + ⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→

2

2 4 2 3 3 0

2 2 2

( ) ( ) ( )u u u u uu u u u u

x x u u

x x x x xx x x x x

′ ′′′ ′ ′

′′− + + − + = ⇒ − + + − + =2 3 2 2 2

2 2 2 2 33 0 3 0

( )xu u

u u x u xu x u

xx

×′

′′ ′′ ′⇒ + − + = ⎯⎯⎯→ + + − =

22 2

20 1 0

: است، پس جواب آن برابر است با1دست آمده، يك معادلة بسل از مرتبة معادلة به

( ) ( ) ( ) ( )

uy x u

xu c J x c Y x y c x J x c x Y x

= =

− −

= + ⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ = +

1

1 1

1 1 2 1 1 1 2 1

39 - )1(

: ها را جداگانه بررسي مي كنيم گزينه

): 1(گزينة

( ( )) ?m

P cos t sin t dtπ

=∫2

0

, ,

x cos t

x cos t dx sin t dt

t xπ=

= ⇒ = −⎧⎪⎨

= ⎯⎯⎯⎯→ = −⎪⎩ 0 1 1

تغييرمتغير :

: بنابراين داريم

( ( )) ( ( )) ( )m m

P cos t sin t dt P x dxπ −

−∫ ∫1

2 2

0 1

( ( ))mP x dx

m− +∫1

2

1

2

2 1

. صحيح است) 1(بنابراين گزينة

ها را ديد، ولي براي اطمينـان بيـشتر، از توان غلط بودن ساير گزينه دست آمده به سادگي مي با توجه به نتيجة به

: كنيم مثال نقض استفاده مي

): 2(گزينة

, ( )( ( ))

( )

m P x

mP cos t sin t dt sin t dt cos t= =

− −

⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ = − = ≠ =+∫ ∫0

11 1

0 12

1 11

20 2

2 0 1

sinدر اين گزينه اگر ضريب): 3(گزينة tت است ولي به شكل فعلي نادرست است به انتگرال اضافه شود درس .

) : 4(گزينة

( ) , ( )

( ) ( ) ( )m n

m np x p x x

p cos t p cos t dt cos t dt sin t sin= ≠ =

− −= =−

= = ≠∫ ∫0 1

10 11 1

1 111

2 1 0

يگذاري در معادلة داده شدهجا

خاصيت انتگرال معين تغييرمتغير

اي لژاندر خاصيت تعامد چند جمله

Page 22: انتشارات سری عمومی Pasokh/fasl 3.pdf · 83 px() qx() ( 4 ) - 1 " !" ( ) x = 2 x = 0 xx yxx y y y y yxx xx xx + = ÷ + = 2 322 2 3 23 11 220 0

103

سومهاي فصل تستتشريحي پاسخ

40- )4(

)با توجه به اينكه )P x x=1

: ، داريم

( )

( ) ( ) ( )

( )

P x x

n n

n

x P x dx P x P x dxn

=

− −

≠⎧⎪⎨

= =⎪ +⎩∫ ∫

11 1

11 1

0 1

2 21

2 1 1 3

: صورت زير است هاي لژاندر به اي خاصيت تعامد در چند جمله:يادآوري

( ) ( )n m

m n

P x P x dxm n

m−

≠⎧⎪

= ⎨=⎪ +⎩

∫1

1

0

2

2 1

41- )2(

: استnبينيم كه معادلة داده شده، يك معادلة بسل از مرتبة به سادگي مي

( )x y xy x n y′′ ′+ + − =2 2 2

معادلة داده شده : 0

)هـاي پايـة معادلـه، ، عددي صـحيح اسـت، پـس جـواب �∋nاز آنجاكه )n

J x و ( )n

Y x دانـيم مـي . هـستند

)كه )n

J x در صفر كراندار و ( )n

Y x نادرسـت و 4 و 3هـاي بنابراين گزينـه . است) يا نامحدود (كران در صفر بي

نـدار نهايت، كرا در بي ) بسل نوع اول و نوع دوم توابع (دانيم كه هر دو جواب همچنين مي . صحيح است ) 2(گزينة

براي درك بهتر، نمودارهاي توابع بسل نـوع اول و نـوع دوم (نيز نادرست است ) 1(و محدودند و در نتيجه گزينة

). بار ديگر ببينيد در درسنامه را يك 290صفحة در

42 - )2(

xاگرچه نقطة ن فهميد كه كافي اسـت كـه توا ها، مي ، يك نقطة غيرعادي معادله است، ولي با توجه به گزينه 0=

nجواب

n

n

y a x

=

= ∑0

را در معادله جايگذاري كرده و ضرايبnaرا تعيين كنيم :

( )n n n

n n n

n n n

y a x y na x y n n a x

∞ ∞ ∞

− −

= = =

′ ′′= ⎯⎯⎯→ = ⎯⎯⎯→ = −∑ ∑ ∑1 2

0 1 2

1

( ) n n n

n n nxy y xy

n n n

x n n a x n a x x a x

∞ ∞ ∞

− −

′′ ′+ + == = =

⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ − + + =∑ ∑ ∑2 1

02 1 0

1 0

( ) n n n

n n n

n n n

n n a x na x a x

∞ ∞ ∞

− − +

= = =

⇒ − + + =∑ ∑ ∑1 1 1

2 1 0

1 0

( ) ( )n n n

n n n

n n n

n na x n a x a x

∞ ∞ ∞

+ + −

= = =

⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ + + + + =∑ ∑ ∑1 1 1

1 0 1

1 1 0

(( ) ( ) ) n

n n n

n

n na n a a x a

+ + −

=

⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ + + + + + =∑ 1 1 1 1

1

1 1 0

خاصيت تعامد

مشتق مشتق

جايگذاري در معادله

ها سازي توان يكسان

سازي انديس پايين يكسان

Page 23: انتشارات سری عمومی Pasokh/fasl 3.pdf · 83 px() qx() ( 4 ) - 1 " !" ( ) x = 2 x = 0 xx yxx y y y y yxx xx xx + = ÷ + = 2 322 2 3 23 11 220 0

معادلات ديفرانسيل 104

( ( ) ( ) ) ,n n

n n n a a a+ −

⇒ + + + + = =1 1 1

1 1 0 0

(*)( ) ( )

n n

n n n na a a a

n n

→ +

+ − +

− −

⇒ = ⎯⎯⎯⎯→ =

+ +

1

1 1 22 2

1 1

1 2

.... ، همگي صفرندxهاي فرد ضرايب توان ...

ka a a a+

= ⎯⎯→ = = = = =1 3 5 2 1

0 0

كنيم تا فرمول تلاش مي(*) در ادامه به كمك رابطة na دست آوريم را به و در نتيجه جواب معادله .

n

a a=

⎯⎯⎯→ =0

2 02

1

2

(*)

n

a a a= −

⎯⎯⎯→ = =

×

2

4 2 02 2 2

1 1

4 2 4

(*)

n

a a a= − −

⎯⎯⎯→ = =

× ×

4

6 4 02 2 2 2

1 1

6 2 4 6

(*)

: صورت زير است توان فهميد كه رابطة كلي به همين ترتيب، مي به

( )

( ) ( )...... ( )

n

n

na a a

nn

= = −

× × ×× × ×

2

2 0 02 2 2

1 11

2 4 22 4 2

( )

( ) ( ) ( ) ( )( ... ) ! ( !)

n

n n

nn n n

a a a a

n n n

= − = − ⇒ =

× × × ×

2 2

0 0 2 02

1 1 11 1

2 1 2 2 4

aضدر نهايت با فر =0

: ، جواب معادله برابر است با1

( )

( !)

n

n n

nn

n n

y a x x

n

∞ ∞

= =

= ∑ ∑2

2

0 0

1

4

43 - )4(

}هـاي اي كنيم كه مجموعة چند جملـه يادآوري مي ( ), ( ),...}A a x a x=1 2

) متعامـد بـا تـابع وزنـي )xω روي

]بازة , ]a bرابطة زير برقرار باشد هستند، هرگاه :

( ) ( ) ( )( )

b

m na

m n

a x a x x dxn m n

ω

α

≠⎧= ⎨

≠ =⎩∫

0

0

: هاي لژاندر داريم اي ند جمله، با توجه به خاصيت تعامد در چاز طرفي

( ) ( ) ( ) ( )m n m n

m n

P x P x dx P x P x dxm n

n− −

≠⎧⎪

× × = = ⎨=⎪ +⎩

∫ ∫1 1

1 1

0

1 2

2 1

]ها روي بازة اي بينيم كه اين چند جمله مي , ]−1 ) با تابع وزني1 )r x . متعامد هستند1=

( )n +2

1

هاي فرد همگي صفرند ضريب توان

تابع وزني

تابع وزني

(*)