38
ق حقي تيلول الرا تر ت هثارز ستا تشرد ي سنکل حثيةر ت دکت زاد بضيد زضيبفت: ت2 / 4 / 1386 تبضيد پصيطـ:20 / 5 / 1386 : چکيذبلحه مهق ثكطزوؾتبنه حقون يطوضت اؾت ثي ايابم هابي ننؿاببت ااح و م زوؾتبنه و کبهف زضز و ضناذ هسف اظ آاطوضي ثاهطيي ي هابيبت مربنات هنگاب قبنوطيق مؿلحبنه اظابمليابت نت مناس کاطزقاربلب ا ثانؿابنبض ا و ضفتا زؾتگيطقسه اؾت. وق ثينبذه اظ حق اين قلتل ال تنهببت مؿالحبنه مربنات زض ظمب ثينتلل اليط و ي ثينتلل ال ثه مطحله ارطا زض م آيس. پؽ اظبزحة ح11 ؾپتبمجط، سه و القببلجب بيب که ا زولت آمطيکب ثب اين از« يطمكطو ي مجبضظا» هؿتنس، زؾاتگيط کاط تطوضيؿا اتهب افطازي ضا که ثهوز اظ زه ثا ثكطزوؾتبنه ذبضد کطزينتول قوان ق. ثاب و مقبمابت آمطيکابيويؿنسگب اظ ن ثطذهبض اين ا کهحسي اظ ذكونت زض ؾ رسي نو ثينتلل ال گطوه توؾ و فطامل هبيه اؾت ضواد يبفتطوضيؿت ت، طارال ا قبثا ضا زض مجبضظه ثب تطوضيؿق ثكطزوؾتبنه حقو ثبظن اظ لعو نسانؿته و حتبز ثاينؾان گطي زض اه ؾارنق ثكطزوؾاتبن حقاوتللا ال ضانسنس. اه زولات آمطيکابؾات ک ايان زض حابل اظ پطوتکال هناو ثاهلحابقبي ا هاوانؿيو کنه اؾت غنو ضا نپصيطفت هبي. ؾانبز ا تاب ثاب ثطضؾا آناي زض اين مقبله زض پ ثينتلل الوق ثكط حق زهي نكب زوؾتبنهبضي ا نياع را زض مجبضظه ثب تطوضيؿ ؾات ويح نيؿته نح ظمينل آمطيکب زض اين اؾتس. ذيژگاى کليا تطوضيؿ، ق ثكط زوؾتبنه حقو، غنووانؿيو کن ( نبزقوق زانكگبه امب و حقمبضف اؾ اؾتبزيبض زانكکسه م) habibzadeh@isu. ac. ir

ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

سنيتشردستا هثارز تا تررالولل تييحقق

2/4/1386تبضيد زضيبفت: زاد دکتر تکل حثية

20/5/1386تبضيد پصيطـ:

چکيذ:

و مالحابت انؿاب هابي نابم اي اؾت ثين يطوضت حقوق ثكطزوؾتبنه مهبلحههنگاب مربناتبت هابي ييطياطوضي ثاه هسف اظ آ کبهف زضز و ضناذ زوؾتبنه و

و ضفتابض انؿابن ثاب اقاربل مناس کاطز تليابت نابم مؿلحبنه اظ طيق قبنو زض ظمب مربناتبت مؿالحبنه تنهب التلل اين قبذه اظ حقوق ثين. اؾتزؾتگيطقسه

. آيس ثه مطحله ارطا زض م التلل ثينو ييط التلل ثين

زولت آمطيکب ثب اين ازب که ابي بلجب و القبسه ، ؾپتبمجط 11حبزحة پؽ اظ زه ثاوز اظ افطازي ضا که ثه اتهب تطوضيؿا زؾاتگيط کاط ، هؿتنس « مجبضظا ييطمكطو»

ثطذ اظ نويؿنسگب و مقبمابت آمطيکابي ثاب . قتول قوانين ثكطزوؾتبنه ذبضد کطزهبي و فطامل توؾ گطوه التلل ثيننو رسيسي اظ ذكونت زض ؾح که اهبض اين

حقوق ثكطزوؾتبنه ضا زض مجبضظه ثب تطوضيؿ قبثال اراطا ، تطوضيؿت ضواد يبفته اؾتالتللا حقاوق ثكطزوؾاتبنه ؾارن گطي زض اؾانبز ثاين نسانؿته و حت اظ لعو ثبظن

هابي الحابق ثاه هناوظ پطوتکال ايان زض حابل اؾات کاه زولات آمطيکاب . ضانسنسزض اين مقبله زض پ آناي تاب ثاب ثطضؾا اؾانبز . هبي غنو ضا نپصيطفته اؾت کنوانؿيو

ؾات و زض مجبضظه ثب تطوضيؿ نياع رابضي ا زوؾتبنه نكب زهي حقوق ثكط التلل ثين . اؾتسالل آمطيکب زض اين ظمينه نحيح نيؿت

اژگاى کليذي

کنوانؿيو غنو، حقوق ثكط زوؾتبنه، تطوضيؿ

habibzadeh@isu. ac. ir (اؾتبزيبض زانكکسه مبضف اؾالم و حقوق زانكگبه امب نبزق)

Page 2: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

زاد دکتر تکل حثية 26

هقذه

رنگ اظ قجل اظ الؤقلؿ يتطوض سهيپس، زوض يبه گصقته ؿتينطف نط اظ حوازث تطوضزض . تثوزه اؾا التلل ثينزض ضواث هب ذهومتو هب يطيزضگ اظ يبضيثؿ منكإاول رهبنثاط ضوناس تحاوالت ، اؾات زاقته زض پ که يا تجبت گؿتطزه لياظ مواضز ثه زل يبضيثؿ

وو يزض ؾابضا 1914زض ؾابل ف يهاس اتاط يتاطوض ول . ط گصاقته اؾتيتإحالتلل ثينضواث زض نقاه ا 2001ؾاپتبمجط 11حبزحة اول ضا ثط افطوذت و رنگ رهبن يبه قله

ن حاوازث يا ثاه ا نگابه ارتابل . گاطزز م محؿوة ل قط حبيطياوا بؾيتحوالت ؾمربناتة ک يا اظ ثركا ؿتياتبل تطوضمواضز زض ثطذزهس که م بنك ؿتيتطوض

و م ن اهاساف ناب يى ثا يثاسو تجا و ثاب آ ماطتج اؾات ثه نوب يثوزه مؿلحبنهمجابضظا ، ياؾاتتبضظزا يهاب زض زهه. زهس م سف قطاض ه ضا موضز يافطاز بز، طنبميي

کا يچط يبها رناگ ثاه ناوضت م نب يهب ثه ذكونت ثرف مل يآظاز يبه نهتن گوناه يا امويو . نتوزنس م مجبزضت مربنتبت مؿلحبنه حقوق ذبضد اظ چبض چوة

التللا ثين ةتيکت قطاض گطفت و التلل ثين يهب مبزض زؾتوضکبض ؾبظ م نب يبه ذكونت اظ ؾابل ضا کيپلتابت ي حقوق ثكطزوؾتبنه کن طانؽ زطزسف ضوظ آمس که ثب ؾطخ نليتغناو يونهبيه کنوانؿا ثا زو پطوتکل الحبقيه و تنيز که تهطگعاض نتوث 1977تب 1974 . ضوز م آ ثه قتبض ياظ زؾتأوضزهب، 1977غوئن 8مهوة ، 1949

ه يا لرناگ »ثه افغبنؿتب ثب قابض آمطيکب حتلة نبم و 2001ؾپتبمجط 11حبزحة ه يا رناگ ل ». ماط کاطز التلال ثينضواث ةزض نحن ن مويو ضا مزسزايا «ؿ يتطوضل يب زض قلتطو آناب تجاس يگط يز يه کكوضهبيتوؾل ثه ظوض ل يثطا يا نههبثه ث «ؿ يتطوضضت نتوزه و زمجب «ؿ يه تطوضيرنگ ل»ذوز ثه مل يفطاتط اظ مطظهب آمطيکبزولت . قس

. ط کطزيگط زؾتگيز يضا زض قلتطو کكوضهب ؿتيبت تطوضيض تلافطاز مته ثه مكبضکت زمتربنا يقسه اؾات کاه کكاوضهب ثين پيفع يثكطزوؾتبنه نالتلل ثينالجته زض حقوق

ضا ذبضد اظ قلتطو ذاوز يافطاز م ب مربنتبت مؿلحبنه و اقغبل نبيتواننس زض رط م ت ذبنا يا اظ اهت چاه آ اماب . (21، 12، 4ماواز ، و ؾاو غناو يکنوانؿ)نسيط نتبيزؾتگ

ط يا مجابضظا ي »ن ازب که افطاز ثبظزاقات قاسه يثب ا آمطيکبزولت که اين، ثطذوضزاض اؾتمقاطض زض حقاوق حقاوق اؾبؾا يبه نيو تتهب تيضا اظ حتبهب آ ، ؿتنسه «مكطو

Page 3: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

26 الولل تشردستا هثارز تا ترريسن حقق تيي

ه يا غانو 11، ضامؿا لس کن طانؽ مجوابت )ثكطزوؾتبنه و حقوق ثكط محطو کطزه اؾت2002) . اظ يطيو رلاوگ ؿا يتطوض مقبثلاه ثاب يثاطا التلل ثينربمه ، ازثوحن يااظ فيپ

متاوال عينهب کكوض. نتوز م مجبزضت يمتسز يبه و ي کنوانؿيه و تنيته ثه، وقو آ ضا ؾاطکوة و ؿات يتطوض يهاب گاطوه ذوز ثب توؾال ثاه ظوض مل يمحسوزه مطظهبزض

هاب زولات طگع ه . کطزنس م ذوضز ؿ ثطيز ثب بمال تطوضذو مل ي طيحقوق ک مبثق ثباگاط حتا کطزناس نتا م گط مساذله ناب يز يؿ زض کكوضهبيمجبضظه ثب تطوض ثه منوض

. گطفت م كه يضهب ؿ اظ قلتطو آ کكوضيتطوضمربناتة زض ماوضز يمتسز ؾؤاالتک يؿت و ياول قط ث ةزض زه، تيتطت ثه اينک يا ن افطاز که ثب يب ايآ. ؿ مط قسه اؾتيمته ثه تطوض يبه هاز و گطوثب افط مؿلحبنه

و نابمن کا يچط يبها وه رناگ يب ثه قي انس تهقطاض گطف مربنتة مؿلحبنهزولت طف کاه ب زض نوضتيقونس؟ آ م مجبضظا مكطو تلق، ظننس م ؿتيبت تطوضيزؾت ثه تل

ب اناوال يا ؿاتنس؟ و آ ه ثط ذاوضزاض نگطا ريت اؾياظ وي، نسيثه اؾبضت زضآن افطاز يااظ کا ياؾات هيثاس ناب نهابز؟ مربناتة مؿالحبنه ؿا ضا يتوا مجابضظه ثاب تطوض م

طقبثل اراطا يي يثكطزوؾتبنه ثب آ مواره قسه اؾت ازبالتلل ثينکه حقوق ي به چبلف (para. 2(a) , Bush, Memorandum,7 fev,2002)اؾت «ؿ يه تطوضيرنگ ل»ثوز آ زض

حقاوق قابذه اظ ن ياتجبض و اضظـ ا، نقى آ ف اظ مواضز احتتبليکه ثه مطاتت ث . ثطز م ال ؤط ؾيضا ظ

سنيحقق قاتل اجرا در هثارز تا ترر. 1

سنيف ترريتعر. 1-1

س يو قاب اي اظ تطوضيؿ وراوز ناساضز پصيطفته قسهتطيف ربم و التلل ثينزض حقوق وؾاته زض يد ثه وقو پيسه ضا که زض ول تبضين پسيانوا مرتلف ا ةته که يتط اؾبؾباظ آ مت ابوت يبها ذوز ثطزاقت يبه بؾتيثب توره ثه ؾهب زولت. ؿط نجبقسيم، طزيگثط

. قاوز ما ب ينتب ثرف مل يزضثبضه مجبضظات آظازهب زولتن اذتالف نط يثبضظتط. زاضنسگاطا و زض ثطاثاط اقاغبل مقبومات ملا يبه نهت يابهب زولت ثطذ که حبل زض

Page 4: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

زاد دکتر تکل حثية 26

تؿا يضا تطوض ب گاط آنا يز ثطذ، زاننس م و اؾتقالل ياؾتتبضگطا ضا مجبضظا ضاه آظاز . کننس م مطف

و مجابضظه يطيو مطثو ثه رلاوگ يکنوانؿثب نبضت ربمه ملل 1937الجته زض ؾبل ؿا يتطوض و يکنوانؿن يازض . سينطؾهب زولتت يطگع ثه تهوه امب، قس هيته ؿ يثب تطوض ؾت اظ:ا جبضت

زبز وحكت ياسف آ ه بيت يکه مبه يوضک زولت ثه يه يل ي اتبل رنب» ثاه نقال اظ: )«اؾت يب مطز بزياظ اقربل گطوه، نين اقربل ميزض ث

Guillaume, 1989, pp. 302-303) . ؿا و يق تطوضيثاه مهابز ؿ تاستب يموروز زضثبضه تطوض التلل ثين مبهساتزض

ثاب اؾات بزه اظ ؿات يتطوض يؾوءقهاسهب ، ي تبضثبيواپه نسنمب ذبن طقبنونياقسامبت يوا يا ز ة اؾبؾانبم يه و تنينگب تهه ثه چنين ه . قسه اؾت هپطزاذت. . . طه وزمواز من

، ؿا يف تطوضيا زض تطهاب ل اذتالف نط کكاوض يثه زل، 1998زض ؾبل التلل ثين ي طيککاه يزض ؾانس تب ينهب. وا گنزبنسه نكسيت زي تحت نالحيسه زض فهطؾت رطاين پسيا

ثاه ثركا ، منتكاط نتاوز 2004 ؾابل زض ذوزس ؾبذتبض يسززضثبضه ت متحس مللؾبظمب ذوز اظ 2005ط کل ؾبظمب ملل زض گعاضـ ؾبل يت و زثبفيؿ اذتهبل يف تطوضيتط : ت کطزه اؾتيف حتبين تطيا

ط ه ، موروز متنو قسه اؾت يبه و يکه قجال زض کنوانؿ يمواضز الوه ثط. ز»ب يا ( civil)يثه افطاز بز س ثسنيقس يبه زبز ظذ يب ايت مطگ يکه ثب ن تل بيااو ب رتاابتياازاابز ذااوف و تااطؼ زض مااطز يسف اهاا و ثااب م طناابيي

، ثبقاس ب تاط فلا يا ثاه انزاب التلل ثينک ؾبظمب يب يک زولت يارجبض -Report of Secretaryو25ل ، 1384، اميطاضرتنااس)«. ؿاا نااب زاضز يضتطو

General, 2005, p. 35 .)

سنيراجع ت هثارز تا ترر الوللي تيياساد . 1-6

مجابزضت التلل ثينمبهسات ةيؿ ثه تهيمجبضظه ثب تطوض يزض تالـ ثطا التلل ثين ةربم و اناس هه قاس يا ته التللا ثين يهب مبزض چبضچوة ؾبظ مبهساتن يكتط ايث. نتوزه اؾت

Page 5: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

26 الولل تشردستا هثارز تا ترريسن حقق تيي

ؿا الظ يمجابضظه ثاب تطوض گط ضا ثه نوا محاوض انال يکسيثب هب زولتمؤحط يتکبضهتوؾاه و يثاطا التلل ثين يمطکع تالقهب، قجلهب مستاظ متحس مللؾبظمب . قتبضنس م ل يا اماب ثاه زل .ؿا ثاوزه اؾات يثه منوض مقبثله ثاب تطوض هب زولتب يم يتکبضه تيتقو

، سهيا ن پسيا مجابضظه ثاب ا ف و چگاونگ يا زضثبضه تطهب زولتب يم اذتالف نط اؾبؾرو حبک ثط ؾابظمب ملال ثهجاوز ، ب رنگ ؾطزيثب پب. سياتربش نتب نتوانؿت اقسا تل

ؿا کابض يمجبضظه ثب تطوض يمكتط ثطا طح ين ؾبظمب توانؿت فبالنه ضويبفت و ايه يا االم»ضا ثاب ناوا ؾنس ربم، ثب ارتب م مزت تو، 1994جط زض نه زؾبم. کنس

ن يا ا. ت نتاوز يناه تهاو ين ظميزض ا « التلل نيؿ ثيتطوض يامحب يثطا ضار ثه اقسامبت ضا کاه يا اتابل مزطمبناه »ثه زؾت زازه و ؿتياظ اقسا تطوض ه ثطزاقت مكتطکياالم

ب اقربني، اظ اقربل گطوه، ب مطز يم زبز ضت و وحكتياهب آ عه يب انگيسف ه پتاطوؼ )«زاناس م هيطقبثل توريي، يط قطاه تحت، ثبقس بؾيؾ يذبل ثه منوضهب

ه و يا ؿا ته يذابل تطوض يبها زضثبضه رنجاه يات متسزمبهس. (330ل، 1382، يبل قوز: م سه اؾت که چنس موضز مه آ شکط قت يتهو

. 1963، تبيواپه زض گط اضتکبثياتبل ز ثطذ و يرطا و مطثو ثهيکنوانؿ. 1 . تبيواپه ط قبنونيف ييضار ثه مجبضظه ثب يج و توق 1970و الهه يکنوانؿ. 2 تيا ه امنيل ط قبنونياظ اقسامبت ي يطيثه رلوگ ضار 1971و مونتطال يکنوانؿ. 3

. يکكوض ي تبيواپهه اقاربل ماوضز يا ليراطا و مزبظات يطيمطثو ثه رلوگ 1973و يکنوانؿ. 4 . کيپلتبتيموضا زإاظ رتله م، التلل ثينت يحتب

. يطيگ ت گطوگب يمتنو ثبضه زض 1979و يکنوانؿ. 5 . يبنوضزيت زضيه امنيل ط قبنونياظ اقسامبت ي يطيرلوگ 1988و يکنوانؿ. 6اظ ثب اؾات بزه ؿتيتطوض ياظ ؾوء قهسهب يطيرلوگ مطثو ثه 1997و يکنوانؿ. 7 . طهزمواز من يبها تيفبل ن منبث مبليمإاظ ت يطيزض موضز رلوگ 1999 التلل ثينو يکنوانؿ. 8 . ؿتيتطوض

Page 6: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

زاد دکتر تکل حثية 22

ک يا ه يا موض تهإضا ما يػه ايا تاه و يؾابظمب ملال کت م مزت تاو 1996زض ؾبل Res. 51/210, 17 December)نتاوز «التللا ثاين ؿا يض ماوضز تطوض و ربم زيکنوانؿ»

ـ چنب ه ( که1996 Measures to)زهاس ما ازاماه ناه ين ظميا زض اذاوز يبها ثاه تاال

Eliminate International Terrorism, 2001) . التلاال ثااينمبهااسات مطثااو ثااه حقااوقکه انس هضا متنو نتوز « ؿتياقسامبت تطوض»، ؿ ياظ تطوض يثكطزوؾتبنه ثسو اضائه تط

. ال ثحج ذواهس قسيش

سن ي هثارز تا ترر حقق تشردستا. 6

انزاب ي اط ين کيقاوان يارطا زض قبلتو مجبضظه ثب آ ي طيسه کيک پسيؿ اؾبؾب يتطوضت يا موفق ضمع ؿتيتطوض فطامل يبه قجکه ه ثبزض مقبثلهب زولتمؤحط يتکبضه و قوز م

چابضچوة ي اط يحقوق ثكط و حقاوق ک ين قطايزض چن. اؾت التلل ثين يهب تالـ «ؿا يه تطوضيا رنگ ل» ةيامب طاحب و طفساضا نط. ضوز م ثه قتبض منبؾت حقوق

يهاب ه گاطوه يا ل م اتربش اقسامبت نب، ؿتيمتقسنس که گؿتطه و قست حتالت تطوضثاب م زض مجبضظه نب حت، مربنتة مؿلحبنهطگونه ه زضامب . کنس م زبة يضا ا ؿتيتطوض . ثبقس يس موضز توره رسيثبوؾتبنه زثكط حقوقاظ بقالعامبت ن، ؿتيتطوض يبه گطوه

سنير قاتل اجرا تدى حقق تشر دستا در هثارز تا ترريغ. 6-1

ؿا چاه زض ؾاح يؿاتنس کاه تطوض ه سهيا ن قيا ثاط ا التلل ثينؿنسگب حقوق ياکخط نواظ يا مزتواه . گطفات ما ف ناوضت يپا هاب اظ قاط و چه زض ؾح زاذل التلل ثينن يع قاوان يا و ن ؿتياظ اقسامبت تطوض زض مجبضظه ثب انوا ذبن التلل ثين يبه و يوانؿکن

ين پسيثه اهب کكوض زاذل ن يا ا. سه اؾات يثركا ي اط يرنجاه ک بؾا يو ؾ سه ارتتاباهاساف واقا زض فطاملا يبها زابز قاجکه يثب ا ؿتيتطوض يهب ت که امطوظه گطوهيواق اتابل ي اط يت اؾبؾاب ک يا مبه، زهناس ما طاض سف قا ها ضا ماوضز مل يمطظهب يفطاؾوؿا يمقبثله ثاب تطوض يثطاهب که کكوض اظ اقسامبت يبضيزهس و ثؿ نت ط ييضا تغ ؿتيتطوضثاه آ نجوزه و قجبهت مربنتة مؿلحبنهک يزض م بت نبيلتمبزل ، نسيبنت م اتربش اؾاتطزاز ، ي و قاب ؿا يپل يتکابض ه ، ؿتيغبت يس تطوضي تجلوتچه يطيتساث. نسضنسا

Page 7: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

26 الولل تشردستا هثارز تا ترريسن حقق تيي

يتاالـ ثاطا ، ؿا يماته ثاه تطوض يهب گطوه ي ف زاضاييج و توق، مزبظات، نيمزطمطه قابمل توؾال ثاه ظوض نجاوزه يا و ي کكتبض رت يهب بذتن گؿتطـ ؾال ؾمتوقف . (18ل ، 2003، ؾطخ نليت التلل ثين ةتيکت)اؾت

ؿ قواس حقوق ثكاط و يوضثب تط مجبضظه زضحقوق قبثل ارطا ، کطزين ضويا مبثق ثب ن ملا ين قسه زض قوانيحقوق تتن مجبضظه ثه يس زض ايثبهب کكوضو ثوزه ي طيحقوق ک

ه ثا افاطاز ماته بؾيؾ يبه عهيس و ثسو توره ثه انگثبقن ثكط ملتع التلل ثينحقوق و ت و يا خياحتاطا ثاه ح ، بزالناه تچاو زازضؾا ه نيانول و مواظ، ؿتياقسامبت تطوض

. نسينتبت يضبضا ضفتبض انؿبن يبضهبيقل مؤثه نوا حس ت انؿبنکطامف يؿا ثا يطقبثل ارطا ثوز حقوق ثكطزوؾتبنه زض مجبضظه ثب تطوضيي، گطياظ طف ز

حبنال »طا حقاوق ثكطزوؾاتبنه يا ظ. قاوز بظ تلقيک امتيس يثب، ک مبن ثبقسيکه اظ آ و يگاط م امابت و وارجابت ناب ن العيثا كاگ يته و ئتا که ثه وض زا اؾت ؾبظق

اگاط . (30ل ، 1369، ضوؾو)«س وروز زاقته ثبقسيثب و واف انؿبن ياقتبئبت ثكطو مزطو کك آز ي طيثكط و حقوق کالتلل ثينحقوق ، حقوق زاذل، زض ظمب نلح

ق ثكطزوؾتبنه ثه نوا حقاوق ذابل که حقو م نگبه، انس کطزهگطا ضا متنو يکطز زاتبل ذكونت و توؾل ثاه و حت سهيقل ضؾؤثه حسهب تين متنويا، سيآ م ا زضثه ارط

وقتا . (Rona, 2003, p. 63)گاطزز م ن ثكطزوؾتبنه قبنونيمواظت انول و يظوض ثب ضب اظ قاطاض گطفتاه و مربناتة مؿالحبنه اطف ؿتيک گطوه تطوضي يبکه ا ت يويامزابظات م ل قاطکت زض منبقكاه ناب يضا ثه زل توا آنب نت ، سثطذوضزاض قون «ضظمنسه»

. قونس م ة ومحؿ ط رنگياؾ يطيزض نوضت زؾتگ ن افطازيا. نتوزن اؾت که حقاوق ثكطزوؾاتبنه يحقوق ثكطزوؾتبنه ا يگط ثط س ارطاياؾتسالل ز

التللا مربنتة مؿالحبنة ثاين ک يزض . زض ظمب مربنتبت مؿلحبنه قبثل ارطاؾتتنهب ثه ؿتيکه اقسامبت تطوض ن تب ظمبنيؿتنس و ثنبثطاه منبقكه نبم طفلت العامب زو زو

ضخ م ناب يطيا زو زولات زضگ م ناب يطوهاب ين نيک زولت قبثل انتؿبة نجبقس و ثا ي ةک مربنات يا زض . سيا آ نتا ثاه مطحلاه اراطا زض التلل ثينحقوق ثكطزوؾتبنه ، نسهسو م ک گطوه ناب يک زولت و يتواننس م كه منبق يبه طف عين التلل ثين طيي ةمؿلحبن

س يا ثب منبقكاه يبها ن اؾات کاه اطف يا ا امب قاط اؾبؾا . ثبقنس م ب چنس گطوه نبي

Page 8: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

زاد دکتر تکل حثية 26

و ثركا ک ثبقانس يم و ت کيگط قبثل تكريکسيمكرهبت ذبل ذوز ضا زاقته و اظ ه مابز ، الحابق زو پطوتکل )ثو ضا زض تهطف و کنتطل زاقته ثبقنسطن کكوض مياظ ؾطظم

. ؿتنسيم نيثه نوا طف منبقكه قبثل تكر ؿتيتطوض يهب گطوه که حبل زض (1

«سني ترريجگ عل»قاتل اجرا تدى حقق تشردستا در . 6-6

ف يثا بؾا يک قابض ؾ يا کاه «ؿا يه تطوضيا رنگ ل»، 2001ؾپتبمجط 11حبزحة پؽ اظ 11حبزحاة ه متقسناس کاه ين نطيطاحب ا. سيالتلل گطز نيحقوق ثبت يواضز ازث، ؿتين

يبها کاه قاجکه منا ثه ايناؾت؛ يسيرس ةسياظ هوض پس ؾپتبمجط و تجبت آ حبکزوض يهاب زولات ه اهساف واق زض يع ليزؾت ثه اقسامبت ذكونت آم ؿتيتطوض فطاملتاوا م اؾت که ين حتالت ثه قسضيظننس و قست و گؿتطه ثبل ل و ثبلقوه ا م زؾت ل تاساز يا کننس که ثاه زل م ؿنسگب ايبفه ين نويا. نتوز تلق« اقسامبت رنگ»ضا هب آ ضا ثاه ي اط يک سگين ضؾا ياي توا مقاطضات و آ نت ؿتيبز افطاز مته ثه اتبل تطوضيظ يمقطضات قطاضزاز يارطا، الوه ثطآ . ت نتوزين افطاز ضبيا ةنگب ثبظزاقت و محبکته

که ايلت و حقوق يازاض، بؾيل مكکالت ؾيثه زل ي بقت يب تقيمطثو ثه اؾتطزاز ، ؾاطخ ناليت التللا ثينته يکت)ؿتيمنبؾت ن، سيآ م ثه وروز هب زولتب يزض ضواث م

س حقاوق يا س اظ ذكاونت ثب ين نو رسيمقبثله ثب ا ين ثطايثنبثطا. (19-18نم ، 2003مجابضظا » ا ثه نوا ض ؿتيتطوض يوههبگط يمربنتبت مؿلحبنه ضا ارطا نتوزه و اب

ب يا تاب پب آناب ضا ، اؾابضت و يطيقطاضزاز و زض نوضت زؾتگ حتلة نبم موضز «زقتن . زض ثبظزاقت نگه زاقت م فبل نب يهب يطيزضگ

ف يا قبمل تط «ؿ يمجبضظه ثب تطوض»اگط ، قوف يبه توره ثه اؾتسالل ثسو حتالجته ، ثکابض ضفتاه يهاب نو ؾاال ، تالتو قست ح رنگ ثبقس و ثه لحب گؿتطزگ يزمب

حقوق ثكطزوؾتبنه اتابل ، ات بق افتس ثبقس که تال رنگ يا سف آ ثگونهه مويو وکنس کاه قاست م ءاقتب م نب يطيط زضگه الجته. (27ل ، 1384، طاضرتنسي)امقوز م اطف » ةواغ. م ثبقانس يمنبقكه قبثل تكر يبه اظ ذكونت وروز زاقته و طف ذبناظ عانا يم يزاضا اؾات کاه م ه ناب وب گاط يا زولت متوال ثه من «مؿلحبنه ةتنمرب

Page 9: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

26 الولل تشردستا هثارز تا ترريسن حقق تيي

اتاابل حقااوق ي ت و تواناابيااطفثطذااوضزاض اظ و و ؾاابذتبض فطمبنااسه ؾاابظمبنسه . (43مبزه ، پطوتکل اول الحبق)اؾت التلل ثينثكطزوؾتبنه

يت اهاساف کاه بي منبقكه و مكطوه ثسو توره ثه موقيت طف، اظ ؾوي زيگطمتربناتب زض حقاوق ثكطزوؾاتبنه ايزابة «انال ثطاثاطي »، نسرنگ م ثطاي تحقق آ

ذاوز ضا انزاب م ط طف ثط جق انول و مواظين ثكطزوؾتبنه تليبت نبه کنس که م اراطاي . مبثق ثب قوااس موراوز ضفتابض نتبياس م زازه و ثب افطاز زؾتگيط قسه و ييطنب

منا ذواهاس ثاوز کاه ثاه ايان «تطوضيؿا هيرنگ ل»مؿلحبنه زض منق مربنتبتتاب حقاوق و تکابليف نبقا اظ حقاوق ثكطزوؾاتبنه ه هابي تطوضيؿات ثبياس اظ گطوه

کتيتاه )اظ آ ثطذوضزاضناس ، کنناس ما مجابضظه هب آ ي که ثب هب زولتثطذوضزاض ثبقنس که . (20ل ، 2003، ؾطخ نليت التلل ثين

کاه زض م بي نبه اذيط زض زنيب ضخ زازه و واکنف ةکه زض زو زهحتالت تطوضيؿت ، ناس کن م يبز «رنگ ليه تطوضيؿ »تل آمسه اؾت که ثطذ اظ آ ثه ه ثهب آ ثب مقبثله بي نوضت گطفتاه ه تالت و واکنفگونه حضا ثب مويو تونيف اين التلل ثينربمه

ط ها و زض گيطز م ي مرتلف نوضت هب حتالت تطوضيؿت ثه قکل. مواره ؾبذته اؾت موضز متکن اؾت قواس و مقطضات ذبن قبثل ارطا ثبقنس:

تطوضيؿ کالؾيک اؾت که زض آ گطوه اظ افاطاز زض قلتاطو ياک ، اولين حبلت . وضظناس م ثه حتالت تطوضيؿت مجبزضت -کكوض متجو يب محل اقبمت آ افطاز -کكوض

زض چناين . بي گصقاته اظ ايان ناو ثاوزه اؾات ه هثؿيبضي اظ حتالت تطوضيؿت زض زهتلقا نكاسه و زولات مربنتة مؿالحبنه و ان زبضي م اين نو حتالت نب، قطاي کناس؛ مبنناس ما ثب ارطاي قوانين کي طي زاذل ثب بمال آ ثطذوضز ، و حبزحهقمحل و

، و اؾاپبنيب زض فطانؿاه «اتاب »، حتالت تطوضيؿت اضتف ؾاطخ ايطلناس زض ايطلناس قاتبل . . . . ؾبظمب مزبهسين زض ايطا

و نيع پطوتکل زو الحبق ، بي غنوه مكتط کنوانؿيو 3اين زيسگبه ثط اؾبؼ مبزه اگط . اؾت قبثل زفب التلل ثين تبت مؿلحبنه ييطضار ثه مربن التلل ثين ضوية قبي

ضا تطياف «التللا ثاين يياط مربنتة مؿلحبنه»بي غنو ه مكتط کنوانؿيو 3 ةچه مبزميابضي ضا ثاطاي اضظيابث ياک ؾاطخ نليت التلل ثينکتيته ؾت امب ت ؿيط ض، کنس نت

Page 10: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

زاد دکتر تکل حثية 67

تواناس حقوقاسانب ضا م هبي که اظ ضوـ، ثط اؾبؼ ت ؿيط کتيته. زهس م مربنته اضائه زولات زض واکانف و ثطذاوضز ثاب »اين اؾت که آيب ، زض اضظيبث يک وييت کتک کنس

و ياب آياب «من اؾت م ؾبظمب يبفته مزجوض ثه ثکبضگيطي نيطوهبي نب م بيک گطوه نبي متربنا ثاه ضؾاتيت قانبذته ها ضا ثاه ناوا گاطوه قا بي قوضها هزولت گاطو »

ثسيه اؾت کاه حتاالت ماوضزي تطوضيؿات العامابت (Pictet,1952, pp. 49-50)«اؾتبي غناو ها مكاتط کنوانؿايو 3منسضد زض ت ؿيط کتيته ضا که ثطاي ارطاي قس مابزه

. زضثطنساضنس، ؿتنسه يطوضيمقطضات اين پطوتکال ظمبن ، زو الحبق پطوتکل 1 ةمبز 1ثه مورت ثنس ، الوهه ث

زض ؾاطظمين ياک زولات اي مربناتة مؿالحبنه قونس که م بي زاذل ارطا ه زض رنگايان پطوتکال لاصا . هاس ييطقبنون ضخ ز م هبي نب هوگطآ و م و ثين نيطوهبي نب

کاه ايان ثاطاي ظيطا مابثق ثاب آ . کنس م مكتط اضائه 3ميبض ثبالتطي ضا نؿجت ثه مبزه تحات ماوضز ناط م هبي ناب هطوگالظ اؾت ، ثكطزوؾتبنه ارطا قوزالتلل ثينحقوق

فطمبنسه مؿئول ثوزه و ثط ثرك اظ ؾطظمين ؾله و کنتاطل زاقاته ثبقانس تاب ثتوانناس اگاط . ضا تساض زيسه و پطوتکل زو الحبق ضا اراطا کنناس ئت من و زا م نب تليبتاماب ثياس ، ثطذاوضزاض ثبقانس متکن اؾت اظ انؿزب زضون و ؾبظمبن هب تطوضيؿچه ت

، تثنبثطاين تليابت تطوضيؿا . انزب زهنس ئت منؿز و زا م نباؾت ثتواننس تليبت ثاط ثركا اظ ياک توانناس نتا نياع هاب س و تطوضيؿتنقو نت تلق مربنتة مؿلحبنه

ةمابز 2قلتطو ارطاي پطوتکل زو زض ثناس . (Quenivet, p. 3)ؾطظمين کنتطل زاقته ثبقنسـ ، ثه مورات آ مكرم قسه اؾت که 1 ماوضزي حتاالت و زاذلا بيها زض قاوض

قوااس ، راطا قواس حقاوق قبثال ا تنهب زض اين قطاي . قوز نت ارطا ...ذكونت آميع و . حقوق ثكطي اؾتکاه ازابي هابي ب گاطوه يا توؾ افطاز م ؾت اظ حتالت نبا جبضتحبلت زو

اتبل حق تيين ؾطنوقت زاقته و اظ حاق ذاوز ثاط اؾاتقالل و تكاکيل ياک زولات ياک تطوضيؿات »ط اؾت که زض اين ثبضه آ رتله مطوف قبثل شک. کننس م مؿتقل زفب

ثركا اظ ماطز ، زض ثحطا چچن، ثطاي مخبل. «ذواه طف زيگط اؾت آظازي مجبضظ، ن ط تاطين منبؾات ضز اماو گوناه زض ايان . نسثوزاظ ضوؾيه زض پ کؿت اؾتقالل اين ؾطظمين

Page 11: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

61 الولل تشردستا هثارز تا ترريسن حقق تيي

ظياطا ثاط اؾابؼ ميابض پايف . مكتط و پطوتکل الحبق زو اؾت 3 ةمبز، قبنو حبک چچان م زض موضز نيطوهابي ناب مكتط 3قطاي الظ ثطاي قبثل ارطا ثوز مبزه ، گ ته

يياط م بي چچن ضا زضگيطي ناب ه ثيكتط کبضقنبؾب حقوق زضگيطي. تحقق يبفته اؾتايان ناعا . اناس کاطزه مكتط و پطوتکل الحبق زو اضظيبث 3ثه م هو مبزه التلل ثين

. (Quenivet,p. 3)ت تطوضيؿت کالؾيکحتاليک رنگ چطيک اؾت تب ثيكتط مؿلحبنه اؾت که قلتطو ارطايا قوااس 1977پطوتکل الحبق اول 1 ةمبز، قبثل توره زيگط ةبزم

بي تؿطي زازه اؾت کاه زض آ ه ضا ثه وييت التلل ثين ةمطثو ثه مربنتبت مؿلحبنزض اتبل حاق تياين و اقغبل ذبضر و ضغي نػازپطؾت ، اؾتتبضي ةمطز ليه ؾل»

جبضظات آظازي ثراف ماطز فلؿاين ضا ثبياس ثاب ايان م. «کننس م ؾطنوقت ذوز مجبضظه . ضويکطز تحليل نتوز

وييت اؾت که زض آ کبضگعاضا ياک زولات زض اقاسامبت ذاوز ثاه ، موضز ؾو ثاه زولات زيگاطي -تطوضيؿات -نوا مإموضا زولت ثطاي انزب تليبت ييطقابنون

يکا اظ . قاوز ما يابز «تا تطوضيؿا زول »وييت که اظ آ ثب ناوا ، قونس م اعا الجته زض ايان . قيه الکطث اؾتالتلل ثينبي چنين وييت زض ازثيبت حقوق ه نتونه

ثلکاه ، ثكطزوؾتبنه نحجت نکطزنسالتلل ثينقيه نويؿنسگب اظ قبثل ارطا ثوز حقوق زولات و مكاطويت و چگاونگ اراطاي التللا ثاين ته مجبحج پيطامو مؿائوليت ه

کي اطي ثاطاي التللا ثاين اظ ناط زياوا . بي قوضاي امنيت متتطکع قسه ثاوز ه قنبمهقبثل ارطا التلل ثكطزوؾتبنه حقوق ثين که اينثطاي ، «تبزيچ» ةونسطيوگؿالوي ؾبثق زض پ

مربناتة ، يک تل ماوضزي و ات ابق . «اؾتتطاض يبثس« م نب ةالظ اؾت مربنتثبقس ياک اظ قابت زياوا و حقوقاسانب اظ يچها ، ث الکط ةزض قي. قوز نت تلق مؿلحبنه

و انگلؿااتب ؾاارن ثااه ميااب آمطيکاابثااين ليجاا و ةمؿاالحبن ةوقااو مربناات . (Quenivet, p. 5)انس هنيبوضز

کاه ثاب م اظ ابي يک گطوه قجه نبهب يؿتضموضز آ اؾت که تطو تطين پيچيسهتابزيچ کاه زض آ ةمبنناس قاي ، زؾتوض ثگيطنس، ؿتنسه يک زولت مطتج م نيطوهبي نب

زض . نطثؿاتب ثوزناس م يف تحت کنتاطل نيطوهابي ناب ثنيطوهبي نطة ثوؾن ک و ااال کاطز کاه کي طي ثطاي يوگؿالوي ؾابثق التلل ثينقجه تزسيس نط زيوا ، واق

Page 12: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

زاد دکتر تکل حثية 66

ثركاس کاه ما التلل ويػگ ثين ثه يک مربنته، التلل حوض يک بمل ثين م نگبههبي تطوضيؿت و يک زولت ذبضر کاه زض مربناته حبثت کطز ثين افطاز يب گطوهثتوا

التللا زياوا ثاين که حبل زض . روز زاضزلتوؾ اضتجب ضوقن و م، انل زضگيط نيؿتناوا ميابض انتؿابة زض نااط ه ضا ثا «حطؤکنتاطل ما »نيکبضاگوئاه ةزازگؿاتطي زض قاي

التلل کي اطي يوگؿاالوي تاطريح زاز يوا ثينز (، ICJ, Rep. ,1986, para. 109)گطفتزض اضظيابث مبهيات حقاوق ، ازگبهزاين اظ نط . اتبل کنسضا «ته ربنجهه کنتطل»ميبض

ثلکاه ، کابف نيؿات زولات اظ ؾوي ياک حتبيت مبل و لزؿتيک تنهب يک مربنته م ثاه ثطنبماه ضياعي کلا تليابت ناب »ثبيس حبثت قوز که زولات ذابضر چنين ه ,ICTY,15 July 1999)«تبهنگ نتوزه اؾته ضاهب آ کتک کطزه يب م هبي قجه نب گطوه

para. 131) . بي قاجه ها زؾتوضهبي مؿتقي ثطاي احجبت اضتجب مؿتقي ثين زولت و گطوهنسوض

ةثاه ياک مربنات مربنته، ت قوزيطوضت نساضز و اگط کنتطل کبمل زولت حبث م نبهابي کاه زيوا زض موضز افطاز ياب گاطوه ، ثب اين حبل. زوق م بنه تجسيل التلل مؿلح ثين. ضويکطز زيگطي ضا زض پايف گطفات ، انس سه نكسهؾبظمبن م بثق ثب ؾلؿله مطاتت نبم

الي اؾاات و ثااه موراات آ الظ اؾاات مياابض مااوضز نااط زيااوا مياابض محکاا و ثاابآ اتبل ، زض يب پؽ اظ اضتکبةزؾتوضهبي ذبن زضثبضه اضتکبة اقسامبت مكرم نب»

زض اکخط مواضزي کاه افاطازي مطتکات اقاسامبت . «ييس زولت ثبقسإموضز ت ؾت ثه وض ض ةنيؿتنس و زضگياطي رنجا يک ؾبظمب يب زولتتحت فطمب مؿتقي ، قونس م تطوضيؿت

. (Quenivet, p. 6)گيطز نت التلل ثه ذوز ثيناظ هاب ثكطزوؾتبنه زض مواضزي که تطوضيؿات لل الت ثينواقيت اين اؾت که حقوق

اراطا ، گيطناس م زؾتوض ، گطوه تطوضيؿت زيگطي که زض يک کكوض ذبضر مؿتقط اؾتافطاز ياب »ظيطا ، اضتجب مؿتقي ثب زولت الظ اؾت، تبزيچ ضوية قبي مبثق ثب . قوز نت . (Quenivet, p. 6)«سنقسه نساض ؾبظمبنسه و م بي نبه ؾبذتبضي تطوضيؿت به گطوه. ت تطوضيؿت زضگيط نجبقاس حتالمتکن اؾت يک زولت انال زض ، اظ ؾوي زيگط

حت اظ وروز ياک گاطوه تطوضيؿات زض قلتاطو ذاوز ملا هب زولتزض ثطذ مواضز ت ثه پبي ؿطحبل نسوض زؾتوض مؿتقي و ذبل الظ اؾت تب اقسامبت تطويه ثه. نيؿتنس

Page 13: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

66 الولل تشردستا هثارز تا ترريسن حقق تيي

، تال آوضز ه لجته اگط زولت اظ اقسامبت تطوضيؿات حتبيات ثا ا. يک زولت نوقته قوز . قوز م امکب انتؿبة آ ثه زولت معثوض فطاه

يک زولت ذبضر ضا ثاه حتبيات اظ تطوضيؿا ، هب زولتزض مواضزي نيع ث اظ تين ثهبنه ثه ه و اؾطاييل ثب آمطيکب. انس مجبزضت وضظيسه م مته و ليه آ ثه حتالت نب

اؾاطاييل ةحتلموضزي يب گؿتطزه ثط ليه يک زولت زؾت ظزه انس: حتلة نبم سين چنو انهاسا 1986ثه ليجا زض ؾابل آمطيکب ةحتل، 1982زض تونؽ زض ؾبل «ؾبف»ثه مقط

بي ها ثاه پبيگابه آمطيکاب حتاالت ، 1988يک کبضذبنه زاضوؾابظي زض ؾاوزا زض ؾابل و 2003انهسا يک پبيگبه زض ؾوضيه زض ؾبل و 1998زض افغبنؿتب زض ؾبل هب تطوضيؿت

2 ةثااه موراات ماابز، زض نااوضت کااه زو زولاات ااطف مربنااته ثبقاانس . . . . ييااطهالتلل ثكطزوؾتبنه قبثل ارطا ذواهس ثوز و تساو ياب اس حقوق ثين، بي غنوه کنوانؿو

. تساو آ چنسا اهتيت نرواهس زاقتحقوق مؿلحبنه ثوزه و ةض حس مربنتؿ زيضمجبضظه ثب تطوکه زض نوضت، نيثنبثطا

بت يا ب تليا زض رط حتا « ؿتياقسامبت تطوض»ت يمتنو، ثكطزوؾتبنه قبثل ارطا ثبقس . اظ انول مؿل حقوق ثكطزوؾتبنه اؾت م نب

«يستياقذاهات ترر»ت يحقق تشردستا هوع. 6-6

کاه چناب ه ، بنه اؾتت مربنتبت مؿلحيمبه ءظوض رع يطيکبضگه اتبل ذكونت و ثاماب حقاوق ثكطزوؾاتبنه . ؿ اتبل ذكونت اؾتيتطوض يبه ػگيو وهب اظ مؤل ه کي

ه يا اتابل ذكاونت ل ، بت نابم يا متربنتب زض انزاب تل يضا ثطا ي به تيمحسوزحاق ، گطزنس م که مجبضظ محؿوة يافطازتنهب اوال . ت اموال قبئل اؾتياقربل و ترطحاق نساضناس زض مربناته انوال م طنبيضا زاضنس و افطاز ي م بت نبيمكبضکت زض تل

يطوهاب ين يط ااب يؾاطثبظا و ؾاب . (44مابزه 3ثنس ، 1977)پطوتکل اول قطکت کننس م ثاه ناوا اهاساف ناب م بت نبيل مكبضکت فبل ذوز زض تليانوال ثه زل م نبو قواس اؾبؾا ثطذ، ن وروزيثب ا. طنسيگ م زقتن موضز حتله قطاض يمكطو اظ ؾو هاب وهيق ثطذ يطيکبضگه و ضظمنسه ضا زض ثطاثط ث م ن حقوق ثكطزوؾتبنه افطاز نبيبزيثن

يبها حاق اطف » ک قبسه اؾبؾا يثه نوا . زهس م ت قطاض يموضز حتب و اثعاض رنگ

Page 14: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

زاد دکتر تکل حثية 66

محاسوز ناب يا مربناتة مؿالحبنه چ يها زض ل رنگيو وؾبهب وهيمربنته زض انتربة قو هاب ؾاال يطيکابضگ هثا ، گاط يز ياظ ؾاو . (1977پطوتکل اول 1ثنس ، 35مبزه )«ؿتين يطيطوضيف اظ حس و زضز و ضنذ ييکه منزط ثه واضز آوضز نسمبت ث رنگ يبه وهيقضا اظ اهاساف م ط ناب يتوا اهساف ي نت هب آ يطيکبضگ ثهکه زض ي هب ب ؾال ي، قوز م طناگ يثب توؾل ثاه ن م ط کطز افطاز نبيب اؾيع قتل و مزطو يو ن، ک نتوزيت ک م نب

و 1ثناس ، 37، 2ثنس ، 35مواز )ط ضظمنسه ثوز متنو اؾتيو ي م ط نبيمبننس تبهط ثه ي توانناس نتا گط يکه ز ت ب ظذيتبض و يث م نب يطوهبين ياب. (1977پطوتکل اول 48

افاطاز ، ط قاونس يکاه توؾا زقاتن زؾاتگ زض ناوضت ، ننسقطکت ک م بت نبيزض تل. ؿتنسه اول و زو غنو يبه و يکنوانؿ يبه تيطضظمنسه محؿوة گكته و مكتول حتبييت يا احوال موضز احتاطا و حتب ةته س زضيثب» تين افطاز ثه نوا اقربل موضز حتبيا

ب يا قاکنزه ، يتاس قتل»اول و زو غنو( و يوهبيمكتط کنوانؿ 12)مبزه «طنسيقطاض گ يزاه راطا يغناو و زض نت يهب و يترلف فبحف اظ کنوانؿهب آ ثب «تيضفتبض ذالف انؿبن

. و زو (يکنوانؿ 51و اول و يکنوانؿ 50مواز .)گطزز م قلتساز رنگو چهبض غناو يکنوانؿ. زض حقوق ثكطزوؾتبنه متنو اؾت ؿتيب اقسامبت تطوضيحبن 2و ثناس 33ت زض مواز يضا ثه تطت « ؿتياتبل تطوض» 1977 قالحباول و پطوتکل 1949 « طنابم يي ةت اظ ؾکنيحتب»ثب نوا 51پطوتکل اول زض مبزه . انس کطزهمتنو 51مبزه

زض ثطاثاط ذاطات م طناب يي و افاطاز ؾکنه ت اظيثه حتب تهس متربنتب ثه وض کلمابزه اتابل ذكاونت ثاه ن يتا ه 2زض ثنس و. قوز م بزآوض يضا م بت نبياظ تل نبق

س:ينتب م ضا متنو اال م ط نبين ؾکنه ييزبز تطؼ و وحكت زض ثيمنوض ا

س آمابد حتلاه قاطاض يا نجب م ناب طيا ع افاطاز ي ين ؿه و ن ف م طنبيي ةؾکن»زبز وحكات ياظ آ ا ع که منوض انليذكونت آم يسهبياتبل تهس. طنسيگ

. «متنو اؾت، ثبقس م نب طين ؾکنه ييزض ثسف ها کيه يکه ل حتالت. کنس م ضا متنو «حتالت کوضکوضانه» 51 ةمبز 4ثنس

قاوز ما انزب ل رنگيو وؾبهب اؾت بزه اظ ضوـ بب ثيطز يگ نت ذبل نوضت م نب. طزناس گ م تلقکوضکوضانه ، ذبل محسوز کطز م سف نبه کيضا ثه هب آ توا نت که ، ؿاتنس ه ن مابزه يمقطض زض ا يبه تيمكتول متنو « ؿتياتبل تطوض»ؿت که ين يسيتطز

Page 15: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

66 الولل تشردستا هثارز تا ترريسن حقق تيي

2ثناس )ثبقاس م « طنبميي ةن ؾکنيزبز وحكت زض ثيا»، ن اتبلياظ ا لنسف اه طايظثاه افاطاز مورت نسمه ربن ثه وض ات بق» ؿتياقسامبت تطوض. پطوتکل اول( 51مبزه يا ب مزتواه ي م طنبيو واضز آوضز ذؿبضت ثه اموال يهب آ مزطو قس ، طنبميي 51مبزه ، ة()5ثنس )قونس م ن رعو حتالت کوضکوضانه تلقيگطزز و ثنبثطا م «هب آ اظ

ه يا ع ليا ط گوناه اقاسا ذكاونت آم ها و چهبض غنويکنوانؿ 33 ةزض مبز. پطوتکل اول( متنو اال قسه اؾت: ؿتيل تطوضط گونه ته بي م طنبياظ افطاز ي گطوه

کاه قرهاب مطتکات ذالفا يتوا ثاطا نت ت ضا يچ قرم موضز حتبيه»ف يطگونه تل تروه چنين ه و هبت زؾته رتيتنج. ه کطزيتنج، نكسه ثبقس

«. . . ؿ متنو اؾتيب تطوضيسف ها کيا متربنا ثاه يبها اگاط اطف نگب مربناتبت مؿالحبنه حتا ه ثهآ ، ثبقاس يب مطز ابز يزبز ضت و وحكت زض ميسف اظ آ اه امب، حتله کننس م نب

زاضز: م مقطض ن ثبضهيزض ا 1977زو الحبقپطوتکل 13 ةمبز. تل متنو اؾتاتابل . سف واق قونسه س موضزيب مزتتب نجبيمن طزا م طنبيت ييرت. 2»

گؿتطـ تاطوض و ذكاونت هب آ ةيسف اوله که يعيسات ذكونت آميو تهس «متنو اؾت، ثبقس م طنبيت ييب رتيزض م

آز کكا »ثاه ناوضت ؿتياتبل تطوض، و چهبض غنويکنوانؿ 147مبثق ثب مبزه ب يا يس ثاه اوض تاس يقاس يطاز زضزهبيا. . . ، تيب ضفتبض ذالف انؿبنيقکنزه ، يتس

ترل ابت فابحف محؿاوة م طناب ياقربل ي « ب ثه ؾالمتي ؿت ت ريلته ثه تتبمزوضا زض ب يا نگب مربنتبت مؿالحبنه ه غنو ثه يبه و يفبحف کنوانؿ نقىقونس و م

. سقون م تلق رنگيرطا م اقغبل نب

سنيهثارز تا ترر ةگر ت تايد يت افغاستاى کشرا آهريکا هيظا ةحقق تشردستا حول. 6

ةمربنتة مؿالحبن ب ين چنس کكوض و يث التلل نتة مؿلحبنة ثينمربک ينگب وقو ه ثهن چناس گاطوه يب ثا يا بفتاه و يؾبظمب ک گطوه قوضقيک زولت و ين يث التلل نيطثيي

قبثال گطيکاس ياظ هب آ بتيمتربن و قلتطو تل يبه که طف يثه وض، بفتهيؾبظمب ةپاؽ اظ حبزحا . سيا آ ما زض ارطا ةحقوق ثكطزوؾتبنه ثه مطحل، ک ثبقسيم و ت کيتكر

Page 16: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

زاد دکتر تکل حثية 62

مجابضظه ثاب ةثاه افغبنؿاتب ثاه ثهبنا آمطيکاب حتلة نبم و 2001ؾپتبمجط 11 ؿتيتطوض م قبثل ارطا ثوز حقوق ثكطزوؾتبنه زض موضز حتالت نب ةثبضزض ي سهبيتطز، ؿ يتطوض

يا وه و ث ؿتيتطوض يهب هه گطويل آمطيکب ت افاطاز ثبظزاقات قاسه ماته ثاه يػه ويا . ؿ اثطاظ قسه اؾتيتطوض

ت افغاستاى آهريکا حولة ظاهيقاتل اجرا تدى حقق تشردستا در هرد . 6-1

ائاتالف نؿاجت ثاه قبثال اراطا ثاوز حقاوق و يهب زولته افغبنؿتب يزض رنگ لزولت انگلؿاتب قبثال اراطا ثاوز . اتربش نتوزنس ثكطزوؾتبنه مواي مت بوتالتلل ثين

نؿاجت ملإموي قبثال تا آمطيکبامب ، نسازقطاض س يغنو ضا انال موضز تطز يبه و يکنوانؿ م تهبر ناب ، 2001ؾپتبمجط 11زض واکنف ثه حتالت آمطيکبزولت . ن امط زاقتيثه ارناگ » بؾا يثاه لحاب ؾ . نوا نتوز «ؿ يه تطوضيرنگ ل»اظ ثه افغبنؿتب ضا ثرك

م هاو و ، التلال نياظ مناط حقاوق ثا و ؿات يف نيث بؾيک قبض ؾي «ؿ يه تطوضيل مربنتة مؿلحبنهک يالتلل ثينزض حقوق . (Gasser, 2002, p. 553)نساضز اضظـ حقوقثاه و اناس هقس ي قنبؾب التلل ثينطز که زض ؾح يگ م نوضت ي ب واحسهبييطوضتب م

ضيا لا . (Cassesse, 2001, p. 993)ف نتاوز يا ضا تطهاب آ تاوا م ي بيلحب رغطافمربناتة ک يا ؿات کاه ين يسيا تطز، ت رنگ زض افغبنؿاتب ياذتالف نط زض موضز مبه

التلال ثكطزوؾاتبنه زض نيوؾت و حقاوق ثا يزض افغبنؿتب ثه وقو پ التلل مؿلحبنة ثينااال نتاوز کاه 2002ه يفوض 7زض يا هيبنيع ثب نسوض ثين آمطيکب. موضز آ قبثل ارطا ثوز

اگطچه اب ثبظزاقت قاسه ، بلجب قبثل ارطاؾت يطوهبيزض موضز نغنو يبه و يکنوانؿ . (Rumsfeld, 8 Feb. 2002)کنس نت محؿوة ط رنگيبلجب ضا اؾ

ثوز که تؿيبت تطوضيتل ةيکل «ؿ يه تطوضيرنگ ل»اظ آمطيکبمنوض زولت الجته زاقاته و زض فطا مل تيبت مبهين تليكتط ايث. ثوزثه ثس انزب گطفته 2001بمجط اظ ؾپت

توانناس نتا چ وراه يها ثههب بتين تليا. اؾت وؾتهيثه وقو پگط يز يقلتطو کكوضهبقاونس ما محؿوة ؿيبت ؾطکوثگطانه و پليثلکه تل، نسگطز تلق مربنتة مؿلحبنه

اظ الجته ثطذا . (Borelli, 2005, p. 46)ثكط حبک اؾتالتلل ثينحقوق هب آ که زض موضز حوازث و تحاوالت مبناط که حقوق ثكطزوؾتبنه اظ ثطذ انس تهزاق ؿنسگب اهبضينو

Page 17: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

66 الولل تشردستا هثارز تا ترريسن حقق تيي

گاط يز طز و ثطذا يا قاطاض گ و انال ياؾت و يطوضت زاضز موضز ثبظنگط مبنسه قت نكاسه يه و تنا يته ؿتيغنو زض موضز حوازث تطوض يبه و يکه کنوانؿ انس هنوا نتوز

. (Wedgewood, 2002,p. 50)اؾتع ثه اهاساف مكارم زض يذوز ثه افغبنؿتب و ن حتلة نبم زض ي آمطيکبمقبمبت

التللا ثاين مقطض زض حقوق ثكطزوؾاتبنه يبه تيتن محسوزيگط اظ رتله يز يکكوضهبت يا ط قاسه زض مربناته ضا ضب يو ضفتبض ثب افطاز زؾتگ م بت نبيانزب تل ةنحو ةزضثبض

و افاطاز ، ثاوزه طقابنون يع ييا ذكاونت آم ؿا اقاسا يه کاه تطوض يا ن توريننتوزه و ثب ا يا مجابضظا ي »ثبظزاقت قاسه ن قاسه زض يضا اظ حقاوق تات هاب آ ، ؿاتنس ه « ط مكاطو

سف کابهف آال و ها اماب حقاوق ثكاط زوؾاتبنه ثاب . غنو محطو نتوزنس يبه و يکنوانؿ ين و توؾه يزض ظمب رنگ تسو يطيطوضيي يهب ضنذ ت يبفته و ثسو توره ثاه مكاطو

. قوز م ارطا هب آ ثبضه زضکؿب يثه وض ، ن متربن يطف يثه ظوض اظ ؾوتوؾل حقااوق 2ضاظ حقااوق توؾاال ثااه ظو و اؾااتقالل آ 1ثكطزوؾااتبنه قحقااو. 3-2

ذكاونت يطيکابضگ ه ثمنس نتوزه و ثكطزوؾتبنه ضفتبض متربنتب ضا زض ظمب رنگ قبنو ، ياطوضت زاضز م ق اهساف ناب تحق يکه ثطا يثه مواضزتنهب زض مربنتبت مؿلحبنه ضا

ن قواس و مقطضات کبهف ضنذ و آال نبقيسف اظ اتبل اه اظ آنزب که. کنس م محسوز افاطاز ت اظ يا ػه حتبيا وه زض مربناته و ثا طانؿبنيي ياظ ضفتبضهب يطيرلوگ، اظ رنگ

راه ثسو تو. ثوز رنگ منو گطزز ت آ ثه قبنونيارطا و ضب سينجب، اؾت م نبطيي يانال ثطاثاط ، ک اطف مربناته ثاه ضاه انساذتاه اؾات يا هک ثوز رنگ ثه قبنون

طفتااه قااسه يحقااوق مويااوه پص ن ويزکتااط متربنااتب زض حقااوق ثكطزوؾااتبنه زض ، 1369، قابضل ضوؾاو )ؿاس ينو ما ن ذهاول يا س قبضل ضوؾو زض ايپطوفؿوض فق. اؾت :(36-35نم

محبک ةيچه ضو، يزازقطاضحقوق چه ، حقوق زاذل چه - حقوق مويوه»ى يح ثط اس تجا يكه ثه وض نطيته ، التلل ثين محبک ةيضوو چه زاذل

ثاط انل فاوق الاصکط کاه مجتنا . . . س زاقته اؾتيکإتمتربنتب زض حقوق ع زضثاط ين ي به تياؾت متکن اؾت محسوز التلل نيث م ت و ن تويمسنن اظ زو رهات قبثال يمتربنات انل ضفتبض ثطاثاط نؿاجت ثاه . . . ته ثبقساقز

Page 18: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

زاد دکتر تکل حثية 66

ه اظ اطف يا قاوه قهط يطيگکابض ه ثطاثاط اظ ناط ثا ياؾت: اوال ضفتبض ثطضؾنؿاجت ثاه چناين ه ب( انل ضفتبض ثطاثطيحبن. . .)وروز زاضز متحس مللؾبظمب

. «نبزق اؾت طقبنونيزولت متزبوظ و مؿئول رنگ يک يا زض ، هاب زولتن يث ثتوؾل ثه ظوض زض ضوا ثوز متنول يثه زلگط ياظ طف ز

کاطزه ضا نقاى التلل ثينمربنته حقوق يبه اظ طف کيقل ؤحس التلل ثين ةمربنتالتلال ثاين س و حقوق نافت م مربنتبت مؿلحبنه ات بق ، تين متنوياضي ل 3. اؾتمناس کاطز محاسوز و قابنو يتاالـ ثاطا . سيا مقبثلاه نتب التلل نيت ثين واقيس ثب ايثب

مقبثلاه ثاب تل يهبکبضاظ ضاه کي م نب يهب يطيب زضگيمتربنتب زض رط يضفتبضهبگط ضا ثاه نقاى يکاس يكاه يته متربن يبه طف، الوهه ث. اؾت سه ارتتبين پسيا

ذاوز ضا ثاب ناوا زفاب مكاطو م انل س توؾل ثه ظوض مته کطزه و اقسامبت نبط زو ها يس ثطايحقوق ثكطزوؾتبنه ثب و انؿبن بؾيؾ، ل تليثه زال. سنينتب م ه يتورحقاوق ثكطزوؾاتبنه ثاب موياو ياگط اراطا . کؿب ارطا قوزيف مربنته ثه وض ط

گط که ماته ثاه نقاى انال يوازاض کطز طف ز، ت توؾل ثه ظوض گطه ثروضزيمكطوه ثا . ط نرواهس ثوزيت حقوق ثكطزوؾتبنه امکب پصيثه ضب، س توؾل ثه ظوض قسه اؾت

انال ب مربنتبت مؿلحبنه که مؿائول نقاى احتتابل يقطثبن م ع تتبين لحب انؿبنثطذاوضزاض کؿابن يت يا س اظ حتبيثب، ؿتنسين مربنته نيس توؾل ثه ظوض توؾ طف

ض زى يالتلال اظ انال اس تجا نيؿنسگب حقوق ثياکخط نو. (Sassoli,2001, p. 4)ثبقنس . کننس م اتبل حقوق ثكطزوؾتبنه زفب

زض اراالؼ ع يا ن التلال ثاين تو حقاوق يانل ضفتبض ثطاثط ثب متربنتب توؾا انؿات ک مربناته ثاب يکه زض متحس مللؾبظمب يطوهبيزض موضز ن حت 1971ظاگطة زض ؾبل

, .Ann. I. D. I)س قاطاض گطفات يا س و تإکييا موضز تإ، ط قسه ثبقنسيک زولت متزبوظ زضگي

1971, p. 450) .ت يا ناب امن ؾبظمب ملل زض چبضچوة يطوهبين حتن انل يثطاؾبؼ االتلال نيؿاتنس جاق اناول و قوااس حقاوق ثا ه ملع ت منكوض ه فهل زؾته رت

ت توؾل ين مربنته زض موضز مكطويطف يبه ن اؾتسالليثنبثطا. ثكطزوؾتبنه تل کننسب اظ اهاساف زفا يک طف مربنته که ثطايه کنس که ين امط ضا توريتوانس ا نت ثه ظوضنؿجت ثاه زقاتنبنف ثطذاوضزاض يكتط و تهسات کتتطياظ حقوق ث، رنگس م مكطو

Page 19: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

66 الولل تشردستا هثارز تا ترريسن حقق تيي

ضوياة ، ب توؾل ثه ظوض و حقوق مربنتبت مؿلحبنه زض حقوق مويوهيع ميتتب. ثبقس 4. طفته قسه اؾتين پصيو زکتط قبي ب قسه اؾت: يط ثيثه نوضت ظ الحبق ن مويو زض مقسمه پطوتکل اوليا

س زضيو پطوتکل حبيط ثب 1949اوت 12غنو موضخ يبه و يمقطضات کنوانؿ» طگوناه ه ن اؾنبز ثاسو يت ايه اقربل موضز حتبي و نؿجت ثه کليط قطاهب يا ل ماوضز قجاول يا ب زاليا مربنتة مؿلحبنهت و منكإ يثط مبه ى مجتنيتج

. «مربنته ثه نوضت کبمل ارطا گطزز يبه منتؿت ثه طف زاضز: م ع مقطض يچهبضگبنه غنو ن يبه و يکنوانؿ مكتط 1 ةمبز

يط قاطا ه ن قطاضزاز ضا زضينس که اينتب م تهس ، مته متبهس يهب زولت» . «محتط قتبضنس و اتجب ذوز ضا ثه احتطا آ وا زاضنس

ؾاطخ زض تينال التلل نيث ةتيتوؾ کت Pictetکه ثب نبضت پطوفؿوض يطيزض ت ؿ ط يط ت ؿا يا ن مبزه ثه نوضت ظيا، غنو منتكط قسه اؾت يبه و يکنوانؿ ةثبضزض 1952ؾبل

ػگا يت و ويا و ثه مبهيکنوانؿ ياؾت که ارطا من ثه اين «يط قطاه زض»قسه اؾت: ب مقبومات زض ي م تزبوظ نب، «طبزالنهيي»ب ي «بزالنه»رنگ چه . نساضز مربنته ثؿتگ يطيتبضا تإحيب و ثياظ ظذتهب و مطاقجتهب تيط حتبن امط ثيا، ثبقس م مقبثل تزبوظ نب . (Commentary of the additional Protocols, 1987, p. 37, §48)«نرواهس گصاقت

سنيحقق تشردستا رفتار تا افراد تازداشت شذ هتن ت ترر. 6-6

الظ اؾات مقاطضات و ، ثب افطاز ثبظزاقت قسه زض گوانتبنبمو آمطيکبضفتبض ف اظ ثطضؾيپو ضفتبض ثب آنب زض زوضا اؾابضت طا رنگيحقوق اؾ ثبضه زضقواس حقوق ثكطزوؾتبنه

. ب قوزيثه ارتبل ث

1666 يى سم ژ پرتکل ال الحاقيدر کاس يراى جگيحقق اس. 6-6-1

اؾابضت ثه مربنتة مؿلحبنهک ي که زض زض نوضت م نب يطوهبيافطاز ضظمنسه وو نو ؾاو غناو يکنوانؿا يبها تيا و اظ حتب كاته گ محؿاوة ط رنگا ياؾا ، گطفته قونس

Page 20: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

زاد دکتر تکل حثية 67

ط يکه زض نوضت زؾاتگ و اقربنين کنوانؿيا 4مبزه ثنس الف زض . قونس م ثطذوضزاض مكرم قسه اؾت:، قونس م قتطزه ط رنگيقس اؾ

زاولات يبها ک و زؾتهيچط ياب چنين ه مؿلح و يطوهبين ياب. 1» يبها اظ رتله نهت م نب يهب ط گطوهيؾب ياب. 2مؿلح؛ يطوهبيعو نر

تحات کاه ايان ک زولات متربنا مكاطو ثاط يمقبومت متكکل متلق ثه م اظ يک فطمبنسه ثوزه و المت مكرهاه قبثال تكار يت يو مؿئول يضهجط

ذاوز مابثق م بت ناب يا آقکبضا ؾال حتال نتاوزه و زض تل ، زوض ثبقنسمؿالح متلاق ثاه يطوهاب ين يااب . 3 ؛ناس يو رنگ ضفتبض نتبن و ضؾيقوان

ت قانبذته نكاسه يط کننسه ثه ضؾات يکه اظ طف زولت زؾتگ م ب مقبيزولت طيا ي يکنناس مبنناس ااب م تطاهه مؿلح ضا يطوهبيکه ن يافطاز. 4 ؛اؾتاقاغبل اضايا اهابل . 5و ذسمه اضتاف؛ رنگ يتبهبيواپه کبضکنب م نب

مكاطو ثاط انس تهک قس زقتن اؾلحه ثه زؾت گطفينگب نعزه که ثهنكسه ن و ضؾاو يبت ذوز مبثق قوانيؾال ذوز ضا آقکبضا حتل و زض تل که اين

«. رنگ تل کننسب يا کاه زض رط يافاطاز م تتاب ، نابم يطوهبين يط ابيالوه ثط ؾطثبظا و ؾب

حقاوق ثكطزوؾاتبنه يبها تيا اظ حتب، قونس م ط يثه زؾت زقتن اؾ مربنتة مؿلحبنه م طناب يثاه ناوا ي ، طضظمناسه ثبقانس يقاسه ي طياگط افطاز زؾاتگ . سگطزن م ثطذوضزاض

ن افاطاز يا کاه ا الجته زض نوضت. و چهبض غنو ذواهنس ثوزيکنوانؿ يبه تيمكتول حتب يبها تيا زض ظماب مربناته حتب ، مكبضکت کطزه ثبقانس مربنتة مؿلحبنهتب زض يمؿتقياتن بضتاؾا امب زض نوضت ، زهنس م و چهبض ضا اظ زؾت يقسه زض کنوانؿ ثين فپي

زض اضتکابث يمتکن اؾت ثه ذبط رطا، و چهبض يکنوانؿ يبه تياظ حتب يثطذوضزاض يو ثناسهب 51مابزه 3ثنس ، )پطوتکل اول الحبقمحبکته قونس مربنتة مؿلحبنهب يرط، غناو يبها و ياظ کنوانؿا ؾت ط ضيزض ت ؿ ؾطخ تنلي التلل نيث ةتيکت. (75مبزه 4و 3ب يا مربناتة مؿالحبنه ب يط ذالنه نتوزه اؾت: زض رطيضا ثه نوضت ظ ک انل کلي

اظ، ط قاوز يکه ثه زؾات زقاتن اؾا يهط فطز» (Borelli, 2005, pp. 48-49) م اقغبل نبت يا و تحات حتب ط رنگا يک اؾا يا ب يا ثطذوضزاض اؾت: التلل ثينزض حقوق گبهيرب

Page 21: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

61 الولل تشردستا هثارز تا ترريسن حقق تيي

و چهابض يکنوانؿ يبه تيو تحت پوقف حتب م ط نبيک ييب يو ؾو اؾت؛ يکنوانؿ يبها تيا مؿالح اؾات کاه مكاتول حتب يطوهاب ين ک پطؾنل پعقکيب يو ، غنو اؾتط قاسه ثاه يچ فطز زؾتگيه وروز نساضز؛ « نينبثيث تيوي»چ يه . ثبقس م و اول يکنوانؿ

. «ثبقس نونت قبيتوانس ثسو حتب نت زؾت زقتنت يط ظمب ثب انؿابن ه زض رنگ ا طيس ثب اؾيثب، 1949و ؾو غنو يثه مورت کنوانؿ

ب ؾاالمت يگطزز طرنگيک اؾيکه مورت فوت يعيط تل ذكونت آمه ضفتبض قوز و. و ؾو غنو(يکنوانؿ 13مبزه .)ؾتذط انساظز ملقب متنو ا ثهاو ضا و ضوان رؿتبن

توا نت و اظ رتله ، ذبل ثط ذوضزاضنس ي بي اؾبضت اظ حقوق و معان افطاز زض زوضاياثاطاي الجته موضز ؾئوال قاطاضزاز اؾايطا رنگا . االبت وازاض نتوز ةضا ثه اضائهب آ قکنزه ثاسن گونه هيچ» امب، يب اؾتطاتػيک مزبظ اؾت زؾت آوضز االبت تبکتيک هثط ها اظ س تب اظ آناب االابت يآواضز طا رنگيؾس ثه اينجب يفكبض گونه هيچ و ب ضوحيب زقنب يس يموضز تهس سيکننس نجب يکه اظ زاز االبت ذوزاض طانياؾ. ل کؿت گطززيقج

ةبزم، 4پبضاگطاف)«ل واق گطزنسيط قجه ب اظيو ؾلت معا ب زض مطو نبضاحتيطنس يقطاض گثه نوا طا رنگياؾت بزه اظ اؾ ، طنبميمبننس اقربل يه ث. و ؾو غنو(يکنوانؿ 17

زولات ثابظ و حتا . و ؾو غنو(يکنوانؿ 23 ةمبز، 1پبضاگطاف )متنو اؾت ؾپطانؿبنضفتابض هب آ مبثق ثب احتطامبت مطثو ثه زضره و ؾن طا رنگيس ثب اؾيزاقت کننسه ثب

ه ثس اظ وضوز ته کيکخط ؤحق زاضنس حسهب آ . و ؾو غنو(يکنوانؿ 45و 44مواز )کنسط ها بيا له پؿات يثاه وؾا نس و حتيتب ثب ذبنوازه ذوز مکبتجه نتبيگبه مؿتق ثه ثبظزاقت

نقى فبحف . و ؾو غنو(يکنوانؿ 72 ال 70)مواز بفت زاضنسيامبنبت زض يگطيز ةليوؾمحؿاوة ت رنگا يا و ؾو غناو و رنب يتسه اظ کنوانؿترلف ن قواس و مقطضاتيا

. (غنو و ؾو ينوانؿک 130 ةمبز)قوز م

عراق افراد تازداشت شذ در گاتااه يت حققيضع. 6-6-6

اظ يو افاطاز افغابن يبزيا تاساز ظ ، و اطاق ثه افغبنؿاتب آمطيکب حتلة نبم اظ آيبظ م گابه ناب يثاه پب هاب آ اظ ن طهب نسو طيزؾتگ آمطيکبتوؾ اضتف مرتلف يبه تيمل ين افطاز اظ ابيازب کطز که ا آمطيکبط زفب يضامؿ لس وظ يآقب. سنسگوانتبنبمو منتقل ق

Page 22: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

زاد دکتر تکل حثية 66

يمجبضظا ي»هب آ ثلکه ، گطزنس نت قلتساز رنگ طيسه ثوزه و اؾبلجب و القب « طمكاطو يآقاب -آمطيکاب ؽ رتهاوض يضئا . (2002ه يغانو 11، ضامؿ لس کن طانؽ مجوبت)ؿتنسه

يبها و يطفت که کنوانؿا يپص التلل نيث يتحت فكبضهبتب ينهب که اينضي ع لين -ثوـ ط رنگا يط قسه بلجاب ضا اؾا يحبيط نكس اب زؾتگ، قونس م بلجب ارطا ةغنو زضثبضت يطگونه حتبه ثسو چنب ه ن افطازياظ ا يبضيثؿ. (Donald Smith, Feb. 2006)ثكنبؾسک يا طگاع زض ثطاثاط ه هاب آ . سثطن م ؾطه زض ثبظزاقت ث ک ذالء قبنونيو زض حقوق

,Amnesty)اناس کاطزه ل نساقته و ذبنوازه ذوز ضا مالقابت ن يوک، انس زازگبه محبکته نكسه

guantanamo bay) .حاجؽ يب و قاطا يضفتبض ثب ظنسان ةزض موضز نحوهب گصقته اظ نگطان ئاه قاسه اضا ي ثابظرو يثاطا ذابضر ين افطاز ثه کكاوضهب ياظ انتقبل ا گعاضقبت، هب آ

مبنناس ، اناس قاسه ثه آنزاب منتقال ي ثبظرو ين افطاز ثطايکه ا ي اظ کكوضهب ث. اؾتن يكاتط يث. ت حقوق ثكط زاضناس يزض موضز ضب بهيؾ يبه پطونسه، اضز و طثؿتب ، مهطزض زؾات هاب آ اظ يو ذجاط انس هس قسياؾت که نبپس يزض موضز ؾطنوقت افطاز نگطان

. (. 50Borelli, 2005, p)ؿتين

اي ضوظنبماه هبي ثه رع ثطذ اظ تهبويط و گعاضـاظ آيبظ فبليت ظنسا گوانتبنبمو زض . وراوز نساقات هاب آ زض ماوضز ؾات االبت زقيق و ض، ويت ظنسانيب ه وضزمزض

اولاين گاعاضـ ضارا ثاه ظناسانيب گوانتبنابمو ضا منتكاط آمطيکاب زولات ، 2005غانويه زض اين گعاضـ ثطاي اولين ثبض االابت . ( .Combatant Status…,1987, p. 37, § 48)کطز

و ازله مطثو ثه لات ثبظزاقات هب چگونگ زؾتگيطي و ازب، ويت ظنسانيب ه زض موضز :انس قسهظنسانيب ثه چنس گطوه تقؿي اضائه وهب آ

تال هاب آ بثات نكاسه اؾات کاه حيچ وراه ها % اظ ظناسانيب ثاه 55زض موضز . 1 . و متحسا آ انزب زازه ثبقنس آمطيکباي ليه بنهذهت، ظناسانيب ةاظ ثقيا . قونس م القبسه محؿوة رنگزويب قجکة ظنسانيب %8. تنهب 3 تا ح% 18و انس تهکه القبسه نساقجتجب مكره ثب قضگونه ا يچه %40، زضنس 92ين

. ه بلجب و نه ثه گطو انس تهؿتگ نه ثه القبسه زاقثوا گونه هيچ کاه ناب اناس هثبظزاقت قاس بي ه ثيكتط ظنسانيب نطفب ثه زليل واثؿتگ ثه گطوه. 3

. زضد نكاسه اؾات آمطيکاب يؿت وظاضت امنيت زاذل ضبي تطوه زض فهطؾت گطوههب آ

Page 23: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

66 الولل تشردستا هثارز تا ترريسن حقق تيي

کبمال تطوضيؿت موضز نطي هب مبو ؾبظهب ثب گطوههب آ ب و واثؿتگ جاضت الوه ثط آ ضفات ما که تهاوض انس ه% ظنسانيب ثه اين زليل زؾتگيط و ثبظزاقت قس8: مت بوت اؾت

اين زليل کاه ثاه % نطفب ثه60و «و»% ثه نوا 30. ؿتنسه هب آ گطوه «ب رنگزوي»، کنااس ماا قلتااساز ضا تطوضيؿااتهااب آ آمطيکاابهاابي کااه زولاات ياک گااطوه يااب گااطوه

تگ ثاه ياک گاطوه نياع حبثات ثؿتين واه ت ح هب آ % اظ 2و زض موضز . 5«ؿتنسه واثؿته» . نكسه اؾت

. . (Denbeaux, pp. 2-3)قونس نت قلتساز «مجبضظا زقتن»نهبيتب افطازي که . 4

% ثقياه 86. اناس قاسه زؾاتگيط آمطيکاب م ب% اظ ظنسانيب توؾ نيطوهبي ن7. تنهب 5ثاطاي زؾاتگيطي آمطيکاب ه کا ظمبن ه آ ، نبتو م توؾ اضتف پبکؿتب يب نيطوهبي نب

ي آمطيکاابزؾااتگيط و تحوياال نيطوهاابي ، تااه ثااوزرااوايع ذااوث زض نااط گطف هااب آ . (Denbeaux, pp. 14-15)انس قسه

هابي ؿتنس که ثب گطوه يب گاطوه ه % ظنسانيب افطازي60قوز م که مالحه چنب ه رنگزاو و »هب آ % اظ 8هب تنو ، مطتج، کنس م طوضيؿت تلق ضا تهب آ آمطيکبکه زولت

گاطوه تطوضيؿات تطياف ثب يک «اضتجب»تن قه زاکاين زض حبل اؾت . انس ثوزه «مجبضظضيا لا . ناساضز زض گطوه بلجب يب القبسه نيع تطيف مكره ويت». نكسه اؾت

انااس ساقااتهن ثااب القبااسه اضتجااب قل % اظ ظنااسانيب حتاا حااسؤ 60، چنااين اثهبماابت (Denbeaux, p. 9) .

اظ . يابز قاسه اؾات هاب آ اظ «و»ثب نوا ، انس زاقتهقل اضتجب کؿبن که حسؤ آمطيکاب اي ليه يچ تل ذهتبنهه هب آ % 72، انس ثوزه «مطتج»ي که ثب القبسه افطاز% 57

هبي ثه انال تطوضيؿت ظنسانيبن که ثب گطوه يب گطوه. (Denbeaux, p. 13)انس انزب نساهثاه چناس زؾاته تقؿاي ، اناس ثاوزه و متحسا آ مطتج آمطيکببت ذهتبنه ليه تليض ز

:انس قسهاظ طثؿاتب ثاه افغبنؿاتب مؿاابفطت 2001ظناسانيبن کاه زاولجبناه زض ناوامجط . 1 ؛اناس ثاوزه تال زض ياک اتابق ه زه و زض ؾ ط ثوه ظنسانيبن که ثب يک افغبن . 2 ؛انس کطزه ؛اؾااتااو زولاات بلجااب ثااوزه ، ن ثااب او ؾاا ط کااطزه اؾااتافغاابن کااه ظنااسا. 3

Page 24: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

زاد دکتر تکل حثية 66

زض مااطظ پبکؿااتب و افغبنؿااتب ثبظزاقاات 2001زؾاابمجط 10کااه زض بن ظنااساني. 4 . (Denbeaux, pp. 17-18)انس هقس

زو ؾبظمب ضا مكرم کطزه ثوز که اضتجب ثب يک و تبزه آمطيکبزولت ، زض يتن آمطيکاب وظاضت امنيات زاذلا ، اظ طف زيگاط . ثبقستوانؿت زليل ثط اتهب م هب آ اظ

ه زض غانويا ، قاونس ما تطوضيؿت تلقا هب آ و چهبض ؾبظمبن ضا که اظ نط تبزه اؾبم % ايان 22تنهاب قوز کاه م اين زو فهطؾت مكرم ثب مقبيؿة. منتكط کطزه اؾت 2004

امنيات زاذلا وظاضت ي تطوضيؿات هاب مب ؾابظ م زو ؾبظمب زض فهطؾت اؾب و تبزه . (Denbeaux, p. 18)موروز اؾت آمطيکب

شذ هيهحسب ير جگير شذ طالثاى اسياعضا دستگ. 6-6-6-1

زض . بلجاب اترابش کاطز يضفتبض ثب ااب ةموضز نحو زض ملإتموي قبثل آمطيکبزولت ائاتالف و يبطوهيب نيته منغنو ضا زض مرب يبه و يکنوانؿ ي آمطيکبامط مقبمبت ياثتسا

ضا زض يگطيط قسه بلجب موي زيبلجب قبثل ارطا زانؿتنس امب زض ثطذوضز ثب افطاز زؾتگاااال نتااوز کااه اگطچااه 2002ه ياافوض 7زض آمطيکاابؽ رتهااوض يضئاا. گطفتنااس فيپاا

مجابضظا »ن افاطاز يا اماب ا ، ؿاتنس ه بلجب قبثل اراطا يغنو زض موضز اب يبه و يکنوانؿ نيو ثنابثطا ، و ؾو غناو ضا نساضناس يکنوانؿ 4 منسضد زض مبزه يو قطاثوزه «طمكطويي . (Rumsfeld, Feb. 2002)گطزنس نت محؿوة ط رنگياؾ

، آمسناس ه افغبنؿتب ثه اؾابضت زض يبلجب که زض رنگ ل ياب، ن ازبيضي ا ل 4 قاسه زض قؿاتت ؾاو ثناس الاف مابزه ثين پيف طرنگيق اؾيس اظ مهبزيثسو تطزمؿلح من کاه ذاوز ضا يطوهبين ياب»، گطيثه جبضت ز. ؿتنسه غنو و ؾو يکنوانؿ

ت يکنناسه ثاه ضؾات طينس که اظ طف زولت زؾاتگ ينتب مطف م ب مقبيواثؿته ثه زولت مناسضد زض يذوز ضا ثط اؾبؼ قطا يازب ي آمطيکببهطا مقبمبت . «قنبذته نكسه ثبقس

که ذاوز ضا اظ ماطز انس هبلجب ضا مته کطزو اؾتواض ؾبذته 4ثنس الف مبزه زو قؿتت ن و يذاوز ضا مابثق قاوان م بت نبيتل، الوهه ث. ع نکطزه ثوزنسيکبمال متتب م طنبيي

آ ضا م ناب يطوهاب ياظ ن القبسه ثرك يطوهبين»زض واق و انس هضؾو رنگ انزب نساز مناسضد زض يالعامابت و قاطا ثب مبثق امب حت. (Rumsfeld, Feb. 2002)«زاز م ل يتكک

Page 25: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

66 الولل تشردستا هثارز تا ترريسن حقق تيي

طيقاسه بلجاب زض افغبنؿاتب اؾا طيزؾتگ يو ؾو ابيکنوانؿ 4 ةمبز اظقؿتت ن يااظ تكاکل و يبلجاب ثاب ثطذاوضزاض م ناب يطوهاب يطا نيا ظ، گطزنس م محؿوة رنگ

كاتط يؿاته ثوزناس ث منبؾات توان م نب و فطمبنسه بتيتل يبه ط ، الظ ؾبظمبنسهع ييا ب قبثل تتيطنبمياظ ي کبفانساظه قلتطو افغبنؿتب ضا تحت کنتطل ذوز زضآوضنس و ثه

. ثوزنس ميو تكر يبها تاه اطف ه ، بت نابم ين و ضؾو رنگ زض تليت قوانيزض موضز قط ضب

ثاب . اظ مقطضات حقوق ثكطزوؾتبنه ضا نقى کاطزه ثوزناس مربنته اظ رتله بلجب ثطذ يبها تيا بلجاب اظ حتب يو کطز ااب طمح يثطا ي آمطيکبمقبمبت حت، ن وروزيا

طايا ظ، اناس کاطزه ن مقطضات توؾا بلجاب اقابضه ن يثه مواضز نقى ا، حقوق ثكطزوؾتبنه 60ماابزه 5ثنااس )نااساضز گاابهيمتقبثاال زضحقااوق ثكطزوؾااتبنه رب ال قااط ضفتاابضواناا

زض . (1949غنو يبه و يمكتط کنوانؿ 1و مبزه حقوق مبهسات 1969ن يو ويکنوانؿنگاب ه ثاه طا رنگا يػه حقوق اؾيو هثكطزوؾتبنه ثالتلل ثينحقوق ع ينهب زولتة يضو

متربن يهب زولت م نب يطوهبيطچنس نه، نتبنسه اؾت اظ ارطا ثبظمربنتبت مؿلحبنه زض رناگ رهابن آمطيکاب زولت . انس جوزهجنس نين قواس و مقطضات پبيت ايچنسا ثه ضب

ماابثق هااب آ قلتااساز نتااوزه و ثااب رنگاا طيضا اؾاا طقااسه آلتاابنيزو ؾااطثبظا زؾتگ ب ضفتبض زضؾات ينبمطين ؾطثبظا نؿجت ثه ييا که اينثب ، و ؾو غنو ضفتبض کطزيکنوانؿ . (Sassoli, 2001, p. 14)نساقتنسزض قؿاتت زو ضا زض موضز اتبل قاطو مناسضد آمطيکباگط اؾتسالل زولت حت

اوال ضظمناسگب ، يطيبلجب ثپاص يو ؾو غنو ضا زض موضز ابيکنوانؿ 4ة ثنس الف مبزثاوز مجابضظ ةها يال ذهوان»، واس و قطو مصکوض ضا نقى کننساگط ق طمن حتيي

طياؾا کاه ايان حق ، زؾت زقتن گطفتبض قونسه زهنس و فطيب اگط ث نت ذوز ضا اظ زؾت پطوتکال اول( و آناب اظ 44مابزه 2ثناس )قوز نت نس اظ آنب ؾلتمحؿوة قو رنگ

، )يايبي ثيگاسل «پطوتکال اول( 44ة مابز 4ثنس )بي مكبثه اؾيطا ثطذوضزاضنسه حتبيت، قاسه ثبقانس ذوز مطتکت ترل ابت يطيکه قجل اظ زؾتگ يافطازحبنيب . (118ل ، 1373زولات ثبظزاقات کنناسه محبکتاه يبها نيين و آيمبثق ثب قوان نبلح يهب گبهزض زازثبيس کاب زفاب اظ ذاوز ضا مس ايا ه ثبيل مس»و و ؾو غنو( يکنوانؿ 84و 82مواز )گطزنس

Page 26: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

زاد دکتر تکل حثية 62

ل ، 1369، ضوؾاو )«سيت ثه او مبونت نتبيک ن ط مساف نبحت نالحيزاقته ثبقس و هاط ». طزيگ م و قبوت قطاض ط فطز رساگبنه موضز ثطضؾه تيويط حبل ه و زض( 113

طگونه قاکنزه و ه وض کله ( و ث. . . )ياتبل ان طاز يثطا گونه مزبظات زؾته رتثاط مجنا آمطيکاب ين تهات يثنبثطا. و ؾو غنو(يکنوانؿ 87)مبزه «قؿبوت متنو اؾت

يااب ، زاقاته اؾات يتکابض ه -لقبسها - ؿتيک گطوه تطوضيچو بلجب ثب که اين 4 ةاظ مابز ط نبزضؾات يت ؿا ، ؿاتنس يثطذوضزاض ن نگطريت اؾياظ ويثبظزاقت قسه آ

. و ؾو اؾتيکنوانؿ

گردذ هيهحسب «تياشخاص هرد حوا»اعضا القاعذ . 6-6-6-6

مقاطض زض يبه تيمكتول حتبالقبسه يابکه ؿتنس ه ه وثوز مس ي آمطيکبمقبمبت ؿات يک ؾابظمب تطوض ي ثلکه، جوزهک زولت نيطا القبسه يظ، نسؿتيغنو ن يبه و يکنوانؿمجابضظا »ثلکاه ، قاونس نت تلق طرنگيقسه القبسه اؾ طيزؾتگ ين ابيثنبثطا. اؾتثطذااوضزاض اظ حقااوق ذبنااغنااو يبهاا و يثااوزه و ثااه موراات کنوانؿاا «طمكااطويي . (Geneva Convention Applies to…, 7 Feb. 2002)نسؿتين

القبسه کاه زض رناگ افغبنؿاتب م نب يطوهبينضؾس م نط هث، ن ازبيضي ا لاظ کا يتواننس م ، مكبضکت زاقتنس مربنتة مؿلحبنهبلجب زض م نب يطوهبيزض کنبض ن 4لاف مابزه اقسه زض قؿتت زو ثنس ثين پيف «زاولت م نب قجه يهب گطوه»ق يمهبزط يت اؾا ياظ وي يثطذوضزاض ين نوضت ثطايزض ا. نسيو ؾو غنو ثه حؿبة آيکنوانؿس يثب، 4ثنس الف مبزه الجته. ن مبزه ضا زاقته ثبقنسيته منسضد زضيؿت قطايثب م رنگ

بت يا تل رطياب زض م ناب قاجه يهب گطوه ياگط اب ني. ط قوزيق ت ؿيثه وض ماي التللا حقوقاسانب زض نبماه کتيؿايو ثاين . اؾات کبف، نسقم ثبيقبثل تكر م نب

ةاهبض زاقت که ايان قاطاي ثبياس مابثق ثاب ضويا آمطيکبوظيط اموضذبضره ذبة ثه، مزبضؾاتب ، کكوضهبي مبنناس آضغانتاين م بي نبه زؾتوضالتل ت ؿيط گطزز وهب زولتفطزي ثه ن يک زولات طه که ايناؾپبنيب وؾوئيؽ ضا زض موضز ، ضوؾيه، نسه ، ايتبليب، کنيب

، ثه اويت آ زض نيطوهابي مؿالح مان ياب يياطمن ثسو توره ، متربن ثزنگس

Page 27: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

66 الولل تشردستا هثارز تا ترريسن حقق تيي

ااال هاب زولات م تاو ةثه نوا زليل ثاط ضفتابض و ضويا ، قوز م ضظمنسه محؿوة . (International Commission of Jurists, 2002)نتوز

ثط اؾبؼ ، ثب اين وروز. وروز زاضزهب طوين نيت ايزض موضز وي ي سهبيتطز اگطچهکاه تال وراوز زاقاته ثبقاس کاه اقربنا يسياگط تطز»و ؾو غنو ينؿکنوا 5 ةمبز

ک اظ جقابت يا متلق ثه کاسا انس هع مطتکت قسه و ثه زؾت زقتن افتبزيمربنتت آملح ملاو باقربل معثوض تاب ويكاب توؾا زازگابه نا ، ثبقنس م 4مصکوض زض مبزه ک يا س يا ثبتنهب نه ، مبزهن ياثق بم. «ن قطاضزاز ثطذوضزاض ذواهنس ثوزيت اينگطزز اظ حتب

س يا ثلکاه ثب ، طقسه القبسه اهابضنط ثکناس يزؾتگ يابت يزازگبه نبلح زض موضز وي يموضز ثه موضز و ثه نوضت ان طاز ن افاطاز مكارم قاوز و يا ک اظ ايا ط ها تيويا

. نبزض نتوزهب آ زض موضز ک حک کليتوا نت ثب القباسه آمطيکبرنگ ، ليه ضامؿ لس Hamdanزض قيه آمطيکبزيوا بل فسضال

رب کاه ايان مربناته زض قلتاطو اضظيبث نتوز و اظ آ «التلل ثين مربنته ييط»ضا يک 3 ةزازگبه متقس ثوز که مبز، بي غنو رطيب زاقته ؾطظمين يک کكوض و کنوانؿيو

زو مكرهاه يياط پاؽ ثاب . توانس موضز اؾتنبز قطاض گياطز م بي غنو ه کنوانؿيو مكتط مكاتط قبثال 3 ةمابز ، التلل ثوز مربنته و وقو آ زض قلتطو يک زولت و ثين

مزتواه ، بي الحابق قبثال اراطا نجبقانس ها حت اگط پطوتکل، مبزهاين 7و6. ارطا اؾتي ثاه اتهاب آمطيکاب ي هاب ا قواسي ضا زض ثط زاضز که زض موضز ثبظزاقت قسگب زض ظنس

زض قايه 2006غوئان 29زض ضؤي آمطيکاب زيوا بل فاسضال . قونس م تطوضيؿ ارطا -القباسه -ضا زض رنگ ثاب ياک ثابظيگط ييطزولتا مكتط 3ة سا ليه ضامؿ لس مبزته

زيوا بل پؽ اظ ايان . مؿتقط ثوز (افغبنؿتب )اتبل کطز که زض قلتطو يک کكوض وثبياس ، اضتکبة رنبيت رنگا و يياطه طگونه مزبظات ثه زليل ه اضظيبث اهبض زاقت که

تتينبت »زازگبه که ثه زضؾت تكکيل قسه و اتبل قوز؛ «زازگبه نبلح»يک توؾ پاؽ اظ ناسوض . (Welsh, pp. 1-2)ضا اضائه زهس «زاننس م قبي که ملل متتس يطوضي

ضا مكاتط 3ة اال کطز که مبز زض ؾه نوثت آمطيکب( وظاضت زفب Hamdan)سا ته ضؤي کنس: م ظنسانيب ارطا م زض موضز تتب

Page 28: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

زاد دکتر تکل حثية 66

بي غناو زض ها مكتط کنوانؿايو 3 ةارطاي مبز»يبززاقت وظاضت زفب ثب نوا . 1رسياس ةثركانبم . 2؛ 2006غوئياه 7ثاه تابضيد «موضز ثبظزاقت قسگب زض وظاضت زفب

ت وظاضت زفاب ضارا ثاه ثبظزاقا ةزض ماوضز ثطنبما E01/2310وظاضت زفب ثه قاتبضه زؾتوضالتل رسيس اضتاف زض ماوضز تليابت رتا آوضي . 3؛ 2006ؾپتبمجط 6، قسگب

هاب مكتط زض ذهول ثبظروي 3 ةکه مقطضات مبز، 2006ؾپتبميط 6، االبت انؿبن (Welsh,2006, pp. 2-3)گيطز م ضا زض ثط

ض ييطنبميب و افاطاز کكاوضي ز حتبيت اظ ضار ثه (1949)کنوانؿيو چهبض غنوايان کنوانؿايو زض . ؾتقبثل ارطانيع هب زض موضز تطوضيؿت م ظمب رنگ و اقغبل نب

، قسه ثاه ناوا ربؾاوؼ که زض ؾطظمين اقغبل م زاضز که افطاز ييطنب م مقطض 5 ةمبزبي ماط ثاه ها ان طاضزا موضز ؾوء ن اظ حيج انزب فبليات که اينذطاثکبض يب ثه لت اظ ثطذ حقوق و امتيابظات نبقا اظ کنوانؿايو ، گط زؾتگيط قونس امنيت زولت اقغبل

ثب اقاربل ، قطايامب حت زض اين . چهبض مبننس زاقتن حق اضتجب محطو ذواهنس قسنحاوي کاه زض ه ثب انؿبنيت ضفتبض ذواهس قس و اظ حق زازضؾ بزالنه و من ث»مصکوض

ايان کنوانؿايو 4 مبزة چنين ه . «سقسه محطو نرواهنس گطزي ثين پيفاين کنوانؿيو ط قکل زض موق رنگ يب اقغبل ثه زؾات ه ط موق و ثهه اقربن که زض»زاضز: م مقطض

تحات ، افتناس ما زولت زاذل زض رنگ يب زولت اقغبل کننسه ييط اظ زولت متجو ذاوز . «ؿتنسه حتبيت اين قطاضزاز

ي چه بچنامب او ثاه ناوا ، نساقاته ثبقاس ضا رنگا طيت اؾا يک فطز مجبضظ ويا. و چهابض غناو ذواهاس ثاوز يکنوانؿا يبها تيا مكاتول حتب «تيقرم موضز حتب»

اظ . ؿتنسه ثهطه اظ آ ث طا رنگيکه اؾ ثطذوضزاضنس ت اظ حقوقياقربل موضز حتبمابثق . ن اقغبل قسه اقبضه نتوزياظ ؾطظمهب آ ت ملق انتقبل يتوا ثه متنو م رتله و چهبض غنو: يکنوانؿ 49 ةمبز

ت يا و نقل مکب اقربل ماوضز حتب يب ان طازي ته رتؾز يانتقبل ارجبض» ط زولات ها ب ثاه ذاب يا اقغبل قسه ثه ذب زولت اقغبل کنناسه اظ اضاي

و . «متناو اؾات ط لتا ه ب نكسه ثبقس ثهياقغبل قسه که اينا اظ يگطيز

Page 29: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

66 الولل تشردستا هثارز تا ترريسن حقق تيي

147 ةمبز)گطزز م بض تلقو چهينقى فبحف کنوانؿ، تين متنوينقى ا . و چهبض (يکنوانؿکاه زض افغبنؿاتب ؿتيتطوض يهب ط گطوهيب ؾبيالقبسه ياب ت ثطذيالجته وي

ک زولات يا ت يو تبث، ؿتنسيثطذوضزاض ن طرنگيت اؾيط قسه و اظ وييب طاق زؾتگيمكابضکت مبت ناب يا ضا زاضنس که ثب زولت ثبظزاقات کنناسه زض تل ب زولتيطف ث

ثه مورات پابضاگطاف . ؿتيچنسا ضوقن ن، ک زاضزيپلتبتيز ي ضواث بزآزاقته و ثب ک زولات يا طف که زض ذب ک زولت ثياتجب »...، غنوچهبض و يکنوانؿ 4 ةزو مبز

نف زض رنگ مبزا که زولت متجاو آناب ه ک زولتيزاذل زض رنگ ثبقنس و اتجب ن قطاضزاز يت ايحتب ز زولت ثبظزاقت کننسه آنب زاضز مكتولنع يبز بؾيؾ نسگينتب

. «قتطزه نرواهس قسالوه ثاط . فطو قوز ت قبنونيتوانس ثسو حتب نت يا چ فطز ثبظزاقت قسهيه امبک اظ يا پلتبتيت زيا توانس ثه مورت حتب م ط فطز ه که زولت متجو يا ثبلقوه يبه تيحتبت يل تبثيکه ثه زل مربنتة مؿلحبنهک يب يقسه زض رط طيافطاز زؾتگ، تل آوضزه آ ث

و اناول هب بضيقل مؤثب حس، چهبض غنو نجبقنس يبه و يکنوانؿ يبه تيذوز مكتول حتبقاونس و اظ ما ت يا غناو حتب يبها و يمكاتط کنوانؿا 3منسضد زض مبزه ضفتبض انؿبن

ثاه . گطزنس م طذوضزاض ث پطوتکل اول الحبق 75و 1منسضد زض مواز اؾبؾ يبه نيتت :پطوتکل اول 1 ةمبز 2مورت ثنس ب يا که تحت قتول پطوتکل حبياط يب و ضظمنسگب زض مواضزيط نبمي( ي2»ت و اقتاساض يا چنب مكتول حتبه ، نجبقنس التلل ثين يبه ط موافقت نبمهيؾب

ذواهنس ثوز که اظ طف مؿل و انول انؿب زوؾتبنه التلل ثينانول حقوق . «قوز م نبق م ورسا تو ينساو

ضارا ثاه ، 1907اکتجاط 18هسنبمه چهبض الهاه ماوضخ ةمقسماظ ثرك چنين ه :زاضز م مقطض « مبضتنؽ»ب ثنس يثه نب قط نيرنگ ظم يبه ن و طفيقوان

کاه يط ماوضز ها زهنس کاه زض م م يم متبهس منبؾت تكر يهب زولت»ت يا ن تحات حتب يماطز و متربنات ، ؿات ينهب آ زاذل زض مقطضات مهوثه

Page 30: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

زاد دکتر تکل حثية 67

و ين ثكاط يقاوان ، تلال متتاس ال نيثا طف مقطضاظ نبقانول حقوق ثكط . (30ل ، 1369، ضوؾو)«طنسيگقطاض م ورسا تو بتيمقت

ثبظزاقات ، ثكطزوؾاتبنه التلال ثاين ثطجق حقاوق هب آ ت حقوقيالوه ثط ويط انؿب ثاه مورات حقاوق ه که اؾبؾ يبه نيتتس اظ حقوق و يقسگب گوانتبنبمو ثب

و حقاوق ماسن التللا نيخبق ثا يم. سنمنس ثبق ثهطه، ثكط اظ آ ثطذوضزاض اؾتالتلل ثينو ياظ آظاز يحق ثطذاوضزاض ذوز 9 ةمبز 1زض ثنس ، و آ اؾت نيع آمطيکبکه بؾيؾضا مقاطض نتاوزه اظ رتله حق ثطس ثبظزاقت و ظنسان قس ذوزؾطانه ت اقربل يامن

نگاب ه ثاه س يا ط قارم ثبظزاقات قاسه ثب ها تب مبزهه 4 تب 2 يمبثق ثب ثنسهب. اؾتمحبکته قوز و حاق زاقاته ي ک زازگبه قبيفوضا زض ثطاثط ، اتهب قوزيثبظزاقت ت ه وضزما 8بثؽ کاوضپؽ ها ثوز ثبظزاقت ذوز ضا ثه مورت قبسه طفا ثبقس که قبنون . (International Commission of Jurists, 2002)ؾؤال قطاض زهس

عراق ضعيت حققي افراد تازداشت شذ در. 6-6-6

ن ط زض طاق ثه زاليل ناطفب امنيتا ظناسان قاسه 14000ثيف اظ 2005تب پبيب نوامجط نيطوهبي چنس مليت ثب نسوض زؾتوضالتل و ثاه زاليال ناطفب امنيتا ظناسانيب . ثوزنس

ثكاط و التلال ثاين قاوق انؿابن ثاه ضؾاتيت قانبذته قاسه زض حقاوق طاق ضا اظ حزض ماوضز 2006زض ؾابل التلال ثاين جاق گاعاضـ او . اناس ثكطزوؾتبنه محطو کطزه

يچ ها ايان افاطاز ثاسو ، وييت ثبظزاقت قسگب زض طاق توؾ نيطوهبي چنس مليت وحكتنبک زض ظناسا ظنسان قسه و مست ضا زض قطاي اي محبکتهگونه اتهب ذبن يب

که اظ اتهاب ذاوز ملا قوز نت حت اين حق ثه ظنسانيب زازه. کننس م ؾپطي کطزه يب ثيف اظ زو ؾبل اؾت کاه زض هب آ ثطذ اظ . قسه و يب زض ثطاثط زازگبه اظ ذوز زفب کننس

ثابضه زضتويايح ، کاه محبکتاه قاونس آ ثطنس و ثطذ نيع ثا م چنين قطاي ثه ؾط ,Amnesty,2006)اناس هآظاز قاس ، صض ذاواه قاوز هب آ ثبظزاقت ذوز ثكنونس و يب اظ

p.(10 . متحاسين مطتکات ماواضز نقاى م نيطوهابي ناب 2004تب فوضيه 2003اظ اوتاي وحكاتنب وقبي اثويطيات ثاه گوناه . حقوق ظنسانيب اثويطيت قسنس «ؾبظمب يبفته»

Page 31: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

61 الولل تشردستا هثارز تا ترريسن حقق تيي

کناس کاه زض اثويطيات ما زض گعاضـ ذاوز اشاب آمطيکبتحقيق اضتف ةثوزه که کتيت (Amnesty,2006, p. 8)نوضت گطفته اؾت «نقى فبحف حقوق ثين التلل»

ثاط ويايت موراوز زض اطاق 1949 بي غناو ه کنوانؿيو ، اقغبل نبم ةزض زوضثبظزاقات ياب اقبمات ارجابضي »، کنوانؿيو چهبض غناو 42 ةحبک ثوز که ثه مورت مبز

تبيت متکن نيؿت مگط آ که امنيت زولت که اقاربل معثاوض ضا زض اقربل موضز ح . «اذتيبض زاضز اين تل ضا قب يطوضي ؾبذته ثبقس

زاضز: م اين کنوانؿيو مقطض 43 ةمبز چنين ه حق ، هط قرم موضز حتبيت که ثبظزاقت يب مزجوض ثه اقبمت ارجبضي قوز»

که توؾا زولات ثبظزاقات ضيازا هيإت ذواهس زاقت اظ يک زازگبه يب يکيت تقبيب نتبيس که زض اؾط وقت نؿجت ثاه تهات ، ؾيؽ قسه ثبقسکننسه تإ

. «. . . تزسيسنط کنس انس تهاـ گطف ثبضه زضکه وييت حابک زض اطاق ، 2004امب پؽ اظ انتقبل قسضت ثه مقبمبت طاق زض ؾبل

التللا ثاين يياطثين ةياک مربنات ةاظ لحب حقوق تغييط يبفت و اين کكوض ثه نحنبي قوضقا اظ ؾاوي ها و گاطوه ، نيطوهبي چنس مليت و نيطوي امنيت طاق اظ يک ؾو

3 ةزضگياط ثبياس ثاه مقاطضات مابز بي ها تاه اطف ه چنين قطاي زض . زيگط تجسيل قسپبيجناس يحقوق ثكطمقطضات و التلل ثينقواس طف حبک ثط مربنتبت ييط، مكتط اگطچاه ، ثب ثبظزاقت قسگب ثبيس ثب انؿبنيت ضفتبض قاوز ، مكتط 3 ةثط اؾبؼ مبز. ثبقنس

. کنس نت اين مبزه رعئيبت چنين ضفتبضي ضا اال افعاياس کاه آياين ثبظزاقات و اقبمات ما زض گاعاضـ ذاوز التلل ثينؾبظمب و

ين آيا ، کنناس م ارجبضي ثه زاليل امنيت که نيطوهبي چنس مليت زض طاق تسوين و اتبل ,Amnesty,2006)کناس ما حقوق ثكط ضا نقى انول تطين اي اؾت که اثتساي ذوزؾطانه

p. 13) .ميخابق 9 ةبزما افاطاز ثبظزاقات قاسه زض اطاق تحات حتبيات مقاطضات م تتبتاوا نتا کاؽ ضا يچها التلل حقوق مسن و ؾيبؾ قطاض زاضنس که ثاه مورات آ ثين

ه ياب ثبظزاقات قاس هاط فاطز : »اين مبزه 4اؾبؼ ثنس ثط . (1ثنس )ذوزؾطانه ثبظزاقت کطزقابنون ثاوز ثبظزاقات وي ثابضه زض ضا زاضز تاب زازگابه نابلح مطاره ثه حق ظنسان

فاوضا زؾاتوض آظازي وي ضا ، ثبظزاقت او ييطقبنون ثوزه ثبقاس چه بتهتي ثگيطز و چن

Page 32: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

زاد دکتر تکل حثية 66

زض کاه ايان مجنا ثاط قاسه اؾات ثينا پيفميخبق اؾتخنبي 4 ةالجته زض مبز «. نبزض کنسي هاب زولات ( مربنتة مؿالحبنه )حبلت ايطاض يب بزهفوق ال م نوضت ثطوظ ذط تو

ثاب ناسوض ، ثطاي مبفيت اظ ارطاي ثطذ تهسات نبق اظ ميخابق تواننس م و ميخبق ال ظمابن ايان کابض او ميخبقامب اظ نط . يت ايطاضي اال نتبينسيو ؾت اي ض االميهحبنياب حتا زض چناين . «ؿت ملت زض ماطو تهسياس ثبقاس ه حيبت و»اؾت که مقسوض

اظ رتله ؾلت ذوزؾطانه آظازي ، التلل ثينمطتکت نقى قواس آمطه »توا نت قطاي ضا اظ تهتي ذوز مجن ثط حقوق ثكط کتيته ت ثبيس ثه وض ضؾهب زولتحبلخب . قس «افطاز

کاه حابل زض . (9مابزه 4ثناس )د زض ميخبق مل نتبيناس س ارطاي ثطذ تهسات منسضملاا يت اظ چنااين تهااتضا و انگلؿااتب کتيتااه آمطيکاابي هااب زولااتيااک اظ يچهاا

. (Amnesty,2006, p. 13)انس هنکطز

يريگ جيت

و مالحابت انؿاب م ناب يبها ن ياطوضت ياؾات ثا يا زوؾتبنه مهبلحهحقوق ثكطنگب مربنتبت مؿالحبنه ه ثه يطيطوضيي بيه ضنذ ضز وز کبهف سف اظ آ ه و زوؾتبنه. طقاسه اؾات يثب اقاربل زؾتگ و ضفتبض انؿبن م نب تبيمنس کطز تل ق قبنو ياظ ط

ط يا و ي التللا ثاين زض ظماب مربناتبت مؿالحبنه تنهاب التلال ثينن قبذه اظ حقوق يا . سيآ م ثه مطحله ارطا زض التلل ثين

سن منبقكاه زض حا يع طفيو ذكونت آم م اگط اقسامبت نب ،ؿ يزض مجبضظه ثب تطوضزض . حقوق ثكطزوؾتبنه انوال منبؾت و قبثل ارطا نرواهس ثوز، نجبقس مربنتة مؿلحبنه

، قاونس ما ثبظزاقت هب زولتتوؾ ؿتيکه ثه اتهب اقسامبت تطوض ين نوضت افطازيا قواس حقوق ثكاط . گطزنس م محبکته و مزبظات ي طيمبثق ثب انول و قواس حقوق ک

ت يا خيح ا کطامات و ح ، محبکته زض زازگبه نابلح ، اتهب يت ه، بزالنه زازضؾ مبننس س ثاه يا ؿتنس کاه ثب ه نيانول و مواظ ليط کننسه و تطشيتحق ضفتبضهبيت يمتنو، انؿبن

. طزيؿ موضز احتطا قطاض گيبت ؾطکوثگطانه و مجبضظه ثب تطوضينگب تله و م و قست اقسامبت نب ؿ ثه لحب گؿتطزگيکه مجبضظه ثب تطوض نوضت امب زض

ضا التللا ثينطيا ب ييا التللا مربنتة مؿالحبنة ثاين ک ي يبه ػگيو نيع طفين منبقكه

Page 33: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

66 الولل تشردستا هثارز تا ترريسن حقق تيي

ثه ، ثه افغبنؿتب حتلة نبم زض موضز ؾپتبمجط 11حبزحة که پؽ اظ ثه وضي زاقته ثبقس ، سيا ط گطزيا تج «ؿا يه تطوضيرنگ ل»اظ آ ثه بؾيو ؾ تغبيتجل يبه عهياقتجبه و ثب انگ

ط يؿتنس ثاب افاطاز زؾاتگ ه مربنته ملع يبه حقوق ثكطزوؾتبنه قبثل ارطا ثوزه و طفالجتاه حتا . ناس يثكطزوؾتبنه ضفتبض نتبحقوق ب مبثق ثب انول و قواس يطنبميقسه و ي

. قونس م ل ارطا تلق قبث چنب ه زض چنين وييت انول ثنيبزين حقوق ثكطازب کاه اابي بلجاب و القباسه ثب اين آمطيکبزولت ، ؾپتبمجط 11حبزحة پؽ اظ

قل ؤ تطوضيؿ زؾتگيط کطزه ثوز اظ حسافطازي ضا که ثه اتهب، ؿتنسه « مجبضظا ييطمكطو»ي گوانتبنابمو نگهاساض م کاه زض پبيگابه ناب اين افطاز . حقوق ثنيبزين ثكطي محطو کطز

ثكاط التلال ثاين حقاوق يبه قونس و نه اظ تتين م محؿوةنه اؾيطرنگ ، قونس م ، اظ ؾاوي زيگاط . ثطناس ما ثلکه زض يک وييت اؾ جبض و ذالء قبنون ثؿط . منسنس ثهطه

ناو رسياسي اظ ذكاونت زض کاه ايني ثب اهبض آمطيکبثطذ اظ نويؿنسگب و مقبمبت حقاوق ، هابي تطوضيؿات ضواد يبفتاه اؾات گاطوه و فطاملا توؾا التللا ثينؾح

اظ لاعو ثابظنگطي زض ثكطزوؾتبنه ضا زض مجبضظه ثب تطوضيؿ قبثل اراطا نسانؿاته و حتا آمطيکاب اين زض حبل اؾت که زولات . التلل حقوق ثكطزوؾتبنه ؾرن ضانسنس اؾنبز ثين

. بي غنو ضا نپصيطفته اؾته بي الحبق ثه کنوانؿيو ه نوظ پطوتکله حقاوق ثكطزوؾاتبنه اوال ثه چنس زليل ييطقبثل قجول اؾت: آمطيکببي ه امب اؾتسالل

قاوز و ما قبنون ثوز موي طفين مربنته زض توؾل ثاه ظوض اراطا ثسو توره ثه حبنياب . کناس ما اي يک اظ طفين انل س توؾل ثه ظوض ضا نقاى ط مربنتهه الثس زض

ثابظنگطي زض ثطذا ، التللا ضواث ثاين رسيس زض اگطچه متکن اؾت زض پطتو تحوالتاماب ثاسيه اؾات تاب ظمابن کاه ايان ، قواس حقوق ثكطزوؾتبنه يطوضت زاقته ثبقاس

بي ها بي غناو و پطوتکال ها ثبظنگطي نوضت نگطفته و اکخط کكوضهبي و کنوانؿايو ا حقاوق موراوز ثبياس ماوضز احتاط ، ضا نپصيطفته انس آمطيکبالحبق انالحبت موضز نط

. گاطزز نتا حبلخب ضبيت حقوق ثكطزوؾتبنه مبن زض مجبضظه ثب تطوضيؿ تلق . قطاضگيطز، اگط افطاز مته ثه اقسامبت تطوضيؿت قواس و مقطضات ثكطزوؾتبنه ضا نقى کطزه ثبقانس

ضاثب حت اگاط . گطزنس م و مزبظات تين قواس زض يک زازگبه نبلح محبکتهه مبثق ثب، تطزيسهبي زض موضز قبثل ارطا ثوز حقوق ثكطزوؾتبنه وروز زاقته ثبقاس زض وييت

Page 34: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

زاد دکتر تکل حثية 66

مبننس ظيطا ايان اناول نت يچ وييت اظ ارطا ثبظ ه حقوق ثكط زض ةانول ثنيبزين و آمط . ترلف نبپصيطنس

ا: يادداشت

1. Jus in bello

2. Jus ad bellum

اين . متنويت توؾل ثه ظوض زض ضواث ثين التلل ثه يک قبسه آمطه تجسيل قسه اؾت. 3منكوض ملل 51ثب زو اؾتخنب ترهيم ذوضزه اؾت: زفب مكطو ثه مورت مبزه تنهبانل

متحس و توؾل ثه ظوض توؾ قوضاي امنيت ثه نوا نهبز حبف نلح و امنيت ثين . منكوض 42التلل زض چبضچوة مبزه

ثه:. اظ منبث متسز زض اين مويو ض . 4 Greenwood C. , “The Relationship Between jus ad bellum and jus in bello”,

Review of International Studies, vol. 9, 1983, pp. 221-234; Kolb R. , “Sur

l’origine du couple terminologique jus ad bellum/jus in bello”, Revue

Internationale de la Croix-Rouge, n° 824, 1997.

5. associated

زاضز: م کنوانؿيو هبي غنو مقطض مكتط 3مبزة . 6چه نعا مؿلحبنه رنجة ثين التلل نساقته و زض ذب يک اظ زول مته چنب »

انس الؤقل مقطضات ظيط متبهس ضوي زهس هط يک اظ زول زاذل زض رنگ مکلف . ضا ارطا نتبينس

ثب کؿبن که مؿتقيتب زض رنگ قطکت نساضنس ثه انتب افطاز نيطوهبي . 1ؿلح که اؾلحه ثه ظمين گصاقته ثبقنس يب کؿبن که ثه لت ثيتبضي يب ظذ م

يب ثبظزاقت و يب هط لت زيگطي قبزض ثه رنگ نجبقنس ثبيس زض هته احوال ثسو انل و نؿت يب ، رنؽ، قيسه، مصهت، ضنگ، گونه تجيى نبق اظ نػاز هيچ

. حطوت يب هط لت مكبثه آ ثب انول انؿبنيت ضفتبض قوزاتبل شيل زض موضز اقربل مصکوض ثبال زض هط ظمب و زض هط مکب متنو

اؾت و ذواهس ثوز:ظذ ، لته ثه حيبت و تتبميت ثسن من رتله قتل ثه تتب اقکبل آ . الف . قکنزه و آظاض، ضفتبض ث ضحتبنه، ظز

اذص گطوگب . ة

Page 35: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

66 الولل تشردستا هثارز تا ترريسن حقق تيي

. لته ثه حيخيت اقربل من رتله تحقيط و تر يف. دت و اسا ثسو حک قجل زازگبه که نحيحب تكکيل قسه و محکومي. ز

. ثبقس، زاننس م ربم تتينبت قبي که ملل متتس يطوضي . ثيتبضا و ظذتساضا رت آوضي و تحت مبلزه قطاض ذواهنس گطفت. 2

يک زؾتگبه نو پطوضي ث طف مبننس کتيته ثين التلل نليت ؾطخ . متربنتين طيه زاضزتوانس ذسمبت ذوز ضا ثه م

گصقته اظ مطاتت فوق زول متربن ؾ ذواهنس کطز تتب يب قؿتت اظ هبي اذتهبن ثه موق ارطا ؾبيط مقطضات اين قطاضزاز ضا اظ طيق موافقت نبمه

. گصاضنس

«. ارطاي مقطضات فوق احطي زض وي حقوق متربنتين نرواهس زاقت7. Habeas corpus

اه کتاب

ي فارسيقاالت کتاتاه. الف

ةمزل. تطوضيؿ و تحوالت حقوق ثكطزوؾتبنه ثين التلل . (1384)اميط اضرتنس اضزقيط .1ويػه نبمه مزتوه مقبالت هتبيف ضؾبلت ضؾبنه هبي ، پػوهف حقوق و ؾيبؾت . و چبلف هبي ثكطزوؾتبنههب گطوه زض ايطا : زيسگبه

بم حقوق ثطاي مجبضظه ثب تطوضيؿ ثين زمؾبظمب ملل و اقسامبت . (1382)يبل پتطوؼ .2ربمه ، تطوضيؿ : تبضيد. . . ، زض: ريتع زضزيب و، زکتط ؾيس قبؾ ظمبن ةتطرت. التلل . تهطا : نكط ن ، ليطيب يت)گطزآوضي و ويطايف(، حقوق، گ تتب ، قنبؾ

، د اول، زکتط ؾيس ل هنزن ةتطرت. حقوق مربنتبت مؿلحبنه. (1369)ضوؾو قبضل .3 . تهطا : زفتط ذسمبت حقوق ثين التلل

حقوق ثين التلل ثكطزوؾتبنه و مؿبيل . (2003کتيته ثين التلل نليت ؾطخ)زؾبمجط .4گعاضـ ثيؿت و هكتتين کن طانؽ ثين . مطوحه ثه مورت مربنتبت مؿلحبنه مبنط

. غنو، التلل نليت ؾطخ و هالل احتط

Page 36: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

زاد دکتر تکل حثية 62

هاتع التيي

1. Amnesty International)2006(, « Au delà d‟Abou Ghraib : la détention et la

torture en Irak », Document Public, Index Al : MDE 14/001/2006 EFAI,

Londre, mars, at : http://www. amnesty. org/fr/alfresco_asset/771604fe-a49b-

11dc-bac9-0158df32ab50/mde 140012006fr. pdf

2. Annuaire de l‟Institut de Droit International)1971(, Session de Zagreb, t. 54,

II.

3. Borelli Silvia,)2005.( “Casting Light on the Legal Black Hole: International

Law and detentions Abroad in the „War on Terror‟”, International Review of

the Red Cross, vol. 87,

4. Cassesse Antonio,)2001( “Terrorism is also Disturbing Some Crucial Legal

Categories of International Law” E. J. I. L. ,vol. 12.

Commentary of the Additional Protocols of 8 June 1977 to the Geneva Conventions of 19 August 1949, International Committee of the Red Cross,

Geneva, 1987 5. Denbeaux Mark and Denbeaux Joshua, “Report on Guantanamo Detainees: A

Prifile of 517 Detainees through Analysis of Department of Defense Data”,

available at: http://law. shu.

edu/news/guantanamo_report_final_2_08_06. pdf

6. Gasser, Hans-Peter)2002) Acts of Terror,Terrorism‟ and International

Humanitarian Law”, International Review of the Red Cross, vol. 84.

7. Guillaume Gilbert(1989)“Terrorisme et Droit International” RCADI, Tome III

8. International Commission of Jurists, Letter to secretary of State M. Colin L.

Powell, 7 Feb. 2002, http:/www. icj. org/news.

php3?id_article=2621&lang=en

9. Measures to Eliminate International Terrorism, Report of the working group,

A/C. 6/56/L. 9, 29 October 2001.

10. Pictet, J.(1949) Commentary on the Geneva Conventions of 12 August(I

Geneva Convention for the Amelioration of the Condition of the Wounded and

Sick in Armed Forces in the Field), International Committee of the Red Cross,

Geneva, 1952.

11. Quenivet, Noelle, “The War Against Terror and International Humanitarian

Law”, available at:

12. www. ruhr-uni-bochum. de/ifhv/news/Tashkent_Speech%20Quenivet. pdf

Page 37: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

66 الولل تشردستا هثارز تا ترريسن حقق تيي

13. Report of Secretary-General, “In Large Freedom: Towards

Development, Security and Human Rights, for All”(2005)United Nations, New

York.

14. Rona, Gabor,(2003) “Interesting Times for International Humanitarian Law:

Challenges from the “War on Terror”, The Fletcher Forum of World Affairs,

Vol. 27.

15. Sassoli M.(2001) « La „guerre contre le terrorisme‟, le droit international

humanitaire et le statut de prisonier de guerre » The Canadian Yearbook of

International Law, vol. 39.

16. UNGA Res. 51/210, 17 December 1996.

US Department of Defense, Combatant Status Review Board Letters, Release date January 2005, February 2005, March 2005, April 2005

17. and the Final Release available at the Ston Hall Law School Library,

Newark, NJ.

18. Wedgewood R.(30 Jan. 2002) “Personal view: Prisoners of a different war;

The Geneva Convention applies to conventional soldiers, not to the terrorists

being held at Camp X-Ray”, Financial Times,.

19. Welsh Steven C.(2006) “Terrorism Detainees: Geneva Convention Common

Article 3”, September 12 at:

http://www. cdi. org/program/document. cfm?

سايتاي ايترتي. ب

، 2002غانويه 12و 11، مطيکبآکن طانؽ مجوبت وظيط زفب .1

2. US. Department of Defense(www. defenselink. mil/new/jan

2002/t01222002_t0122 sd. html).

3. Bush G. W. ) 2002) Memorandum on “Human Treatment of Talibam and Al-

Qaeda Detainees”, 7 fev, para. 2(a), at: http://pegc. no-ip.

Info/archive/white_house/bush_memo_20020207_ed. pdf

4. Donald smith S. , “Guantanamo Detainees Being Held Legally”, American

Forces Press Service, www. defenselink. mil/news/Feb 2006/20060215_4217.

html.

5. “Geneva convention Applies to Taliban, not to Al-Qaeda”, in American Forces

Information Services, News Articles, 7 February 200, US. Department of

defense, available at:

6. www. defenselink. mil/news/Feb 2002.

Page 38: ونغ ويؿناونک ،هنبتؾوز طكث قوقح ، ؿيضوطتilr.journals.isu.ac.ir/article_1285_e7ee3e2d7f1250e27f... · 2020-05-01 · 26 نسيرٍت ات ُ راثه

زاد دکتر تکل حثية 66

7. “Rumsfeld explains Detainee Status”, in American Forces Information

Services, News Articles, 8 February 200, US. Department of defense, at:

8. www. defenselink. mil/news/Feb 2002.

9. http://web. amnesty. org/pages/guantanamobay_index_fra.

قضايي ةري. ج

1. ICJ, Case concerning military and paramilitary activities in and against

Nicaragua, Nicaragua v. United States of America, ICJ Rep. 27 June 1986.

2. ICTY, Procecutor v. Tadic, Case No IT-94-1, Judgement, ICTY Appeals Chamber, 15 July 1999.