Upload
others
View
8
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Τα περιεχόμενα σε συντομία
ΠΡΏΤΟ ΜΕΡΟΣ Έισαγωγή
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Τι είναι η Όικονομική; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. Το οικονομικό πρόβλημα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. Ζήτηση και προσφορά . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
ΔΕΎΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣΠαρακολουθώντας τη μακροοικονομική απόδοση
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Παρακολουθώντας την αξία της παραγωγής: ΑΈΠ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. Παρακολούθηση των θέσεων εργασίας και του πληθωρισμού . . . . . . . . . . . . 161
ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣΜακροοικονομικές τάσεις
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. Όικονομική ανάπτυξη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .185ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. Χρηματοοικονομικά, αποταμίευση και επένδυση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8. Χρήμα, επίπεδο τιμών και πληθωρισμός . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9. Η συναλλαγματική ισοτιμία και το ισοζύγιο πληρωμών . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265
ΤΕΤΑΡΤΟ ΜΕΡΟΣΜακροοικονομικές διακυμάνσεις
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10. Συναθροιστική προσφορά και συναθροιστική ζήτηση . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11. Πολλαπλασιαστές δαπανών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .323ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12. Ό επιχειρηματικός κύκλος, o πληθωρισμός
και o αντιπληθωρισμός . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .391
ΠΕΜΠΤΟ ΜΕΡΟΣΜακροοικονομική πολιτική
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13. Δημοσιονομική πολιτική, ελλείμματα και χρέος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14. Χρήμα, Τραπεζικό Σύστημα και Χρηματοπιστωτικά
Ίδρύματα, Έπιτόκια και Νομισματική Πολιτική . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .415ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15. Πολιτική Διεθνούς Έμπορίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 461
2019_21x29_final.indd 10 9/1/2020 2:39:28 µµ
11
Πρώτο Μέρος
Έισαγωγή
Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 1
Τι είναι η Όικονομική Έπιστήμη;
Ορισμός της Οικονομικής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30Δύο μεγάλα οικονομικά ερωτήματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
Τι, πώς και για ποιον;. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31Οι επιλογές που γίνονται επιδιώκοντας το ατομικό μας συμφέρον
προάγουν επίσης το κοινωνικό συμφέρον; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Ο οικονομικός τρόπος σκέψης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Η επιλογή είναι πράξη ανταλλαγής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Πραγματοποίηση μιας λογικής επιλογής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Όφελος: Τι κερδίζεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Κόστος: Αυτό που πρέπει να θυσιάσετε. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39Ποια ποσότητα; Επιλογή στο όριο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39Οι επιλογές ανταποκρίνονται στα κίνητρα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
Η Οικονομική Επιστήμη ως κοινωνική επιστήμη και εργαλείο πολιτικής . . . . . . . . . . . . . . . 41Ο οικονομολόγος ως κοινωνικός επιστήμονας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41Ο οικονομολόγος ως σύμβουλος πολιτικής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
Οι οικονομολόγοι στην οικονομία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42Θέσεις εργασίας για πτυχιούχους Οικονομικών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42Θα αυξηθεί ο αριθμός θέσεων για τους πτυχιούχους Οικονομικών . . . . . . . . . . . . . . . . . 43Αποδοχές πτυχιούχων Οικονομικών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44Δεξιότητες που απαιτούνται για τις θέσεις εργασίας
οικονομικού περιεχομένου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
Περίληψη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46Παράρτημα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48Μαθηματικό σημείωμα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64Περίληψη παραρτήματος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
Αναλυτικός πίνακας περιεχομένων
2019_21x29_final.indd 11 9/1/2020 2:39:29 µµ
12
Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 2
Το οικονομικό πρόβλημα
Δυνατότητες παραγωγής και κόστος ευκαιρίας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72Καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73Αποτελεσματικότητα της παραγωγής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73Ανταλλαγή κατά μήκος της PPF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73Κόστος ευκαιρίας. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
Αποτελεσματική χρήση πόρων. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75Η PPF και το οριακό κόστος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75Προτιμήσεις και οριακό όφελος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77Αποτελεσματικότητα κατανομής. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
Τα οφέλη του εμπορίου. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80Συγκριτικό και απόλυτο πλεονέκτημα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80Πώς προκύπτουν οφέλη από το εμπόριο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82Η οικονομία της Λιζ και του Τζο και η PPF αυτής της οικονομίας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
Οικονομική ανάπτυξη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87Το κόστος της οικονομικής ανάπτυξης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88Η οικονομική ανάπτυξη μιας χώρας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90Αλλαγές σε αυτά που παράγουμε . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
Οικονομικός συντονισμός. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92Οι επιχειρήσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92Οι αγορές . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92Τα δικαιώματα ιδιοκτησίας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93Το χρήμα. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93Κυκλικές ροές μέσα από τις αγορές . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93Αποφάσεις συντονισμού. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
Περίληψη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 3
Ζήτηση και προσφορά
Αγορές και τιμές . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100Ζήτηση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
Ο νόμος της ζήτησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102Καμπύλη ζήτησης και πίνακας ζήτησης. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102Μεταβολή της ζήτησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103Μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας έναντι μιας μεταβολής της ζήτησης . . . . . . . . 107
ΑΝΑΛΎΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΏΝ
2019_21x29_final.indd 12 9/1/2020 2:39:31 µµ
13
Προσφορά . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108Ο νόμος της προσφοράς. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109Καμπύλη προσφοράς και πίνακας προσφοράς. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109Μεταβολή στην προσφορά . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111Μεταβολή στην προσφερόμενη ποσότητα έναντι μιας μεταβολής
στην προσφορά. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .112Ισορροπία της αγοράς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114Η τιμή ως ρυθμιστικός παράγοντας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .115Προσαρμογές της τιμής. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .115Πρόβλεψη των μεταβολών στην τιμή και στην ποσότητα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
Αύξηση της ζήτησης. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118Μείωση της ζήτησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118Αύξηση της προσφοράς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118Μείωση της προσφοράς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .121Μεταβολές σε ζήτηση και προσφορά ταυτόχρονα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .121
Μαθηματικό σημείωμα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125Λυμένο πρόβλημα. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127Περίληψη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
Συνοπτική παρουσίαση του 1ου ΜέρουςΚατανοώντας το πεδίο των Οικονομικών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .131
Η οικονομική επανάστασή σας. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .131Συζήτηση με την Esther Duflo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
Δεύτερο Μέρος
Παρακολουθώντας τη μακροοικονομική απόδοση
Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 4
Παρακολουθώντας την αξία της παραγωγής: το ΑΈΠ
Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136Ορισμός του ΑΕΠ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136Το ΑΕΠ και η κυκλική ροή της δαπάνης και του εισοδήματος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137Γιατί «εγχώριο» και γιατί «ακαθάριστο»; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
Μετρώντας το ΑΕΠ των ΗΠΑ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140Η προσέγγιση της δαπάνης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140Η προσέγγιση του εισοδήματος. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
Ονομαστικό ΑΕΠ και πραγματικό ΑΕΠ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143Ύπολογισμός του πραγματικού ΑΕΠ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144Οι χρήσεις και τα «μειονεκτήματα» του πραγματικού ΑΕΠ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
Το βιοτικό επίπεδο διαχρονικά. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
ΑΝΑΛΎΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΏΝ
2019_21x29_final.indd 13 9/1/2020 2:39:31 µµ
14
Το βιοτικό επίπεδο σε διάφορες χώρες . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148Τα «μειονεκτήματα» του πραγματικού ΑΕΠ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
Παράρτημα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152Μαθηματικό σημείωμα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155Λυμένο πρόβλημα. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158Περίληψη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 5
Παρακολούθηση των θέσεων εργασίας και του πληθωρισμού
Απασχόληση και ανεργία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162Γιατί είναι πρόβλημα η ανεργία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162Έρευνα τρέχοντος πληθυσμού . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162Τρεις δείκτες της αγοράς εργασίας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164Άλλοι ορισμοί της ανεργίας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166Ανεργία με το υψηλότερο κόστος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166Εναλλακτικά μέτρα της ανεργίας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
Ανεργία και πλήρης απασχόληση. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168Ανεργία τριβής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168Διαρθρωτική ανεργία. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168Κυκλική ανεργία. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169«Φυσιολογική» ανεργία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169Πραγματικό ΑΕΠ και ανεργία στη διάρκεια του κύκλου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
Το επίπεδο τιμών, ο πληθωρισμός και ο αντιπληθωρισμός . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172Γιατί ο πληθωρισμός και ο αντιπληθωρισμός είναι πρόβλημα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172Ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173Διαβάζοντας τους αριθμούς του CPI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173Καταρτίζοντας τον δείκτη CPI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173Μέτρηση του ποσοστού πληθωρισμού. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176Διακρίνοντας τον υψηλό πληθωρισμό από ένα υψηλό επίπεδο τιμών. . . . . . . . . . . . . . 176Ο «μεροληπτικός» CPI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177Συνέπειες και μέγεθος του σφάλματος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177Εναλλακτικοί δείκτες τιμών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179Βασικός πληθωρισμός και πληθωρισμός «δυσκίνητων» τιμών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180Οι πραγματικές μεταβλητές στη Μακροοικονομική . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
Λυμένο πρόβλημα. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182Περίληψη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
ΑΝΑΛΎΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΏΝ
2019_21x29_final.indd 14 9/1/2020 2:39:32 µµ
15
Τρίτο Μέρος
Μακροοικονομικές τάσεις
Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 6
Όικονομική ανάπτυξη
Βασικές έννοιες στην οικονομική ανάπτυξη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186Ύπολογίζοντας το ποσοστό ανάπτυξης. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186Οικονομική ανάπτυξη και επέκταση του επιχειρηματικού κύκλου . . . . . . . . . . . . . . . . . 187Η μαγεία της βιώσιμης ανάπτυξης. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188Εφαρμογή του κανόνα του 70 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188
Τάσεις μακροχρόνιας ανάπτυξης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190Η μακροχρόνια ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190Αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ στην παγκόσμια οικονομία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191
Πώς αυξάνεται το δυνητικό ΑΕΠ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193Τι καθορίζει το δυνητικό ΑΕΠ;. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193Τι προκαλεί την αύξηση του δυνητικού ΑΕΠ;. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
Γιατί αυξάνεται η παραγωγικότητα της εργασίας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201Προϋποθέσεις αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202Αύξηση του φυσικού κεφαλαίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202Αύξηση του ανθρώπινου κεφαλαίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202Τεχνολογική πρόοδος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
Είναι βιώσιμη η οικονομική ανάπτυξη; Θεωρίες, αποδείξεις και πολιτικές . . . . . . . . . . . . . 204Κλασική θεωρία της ανάπτυξης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204Νεοκλασική θεωρία της ανάπτυξης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204Νέα θεωρία της ανάπτυξης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206Σύγκριση της νέας θεωρίας της ανάπτυξης και της θεωρίας
του Malthus. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207Τακτοποίηση των θεωριών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207Τα εμπειρικά αποδεικτικά στοιχεία για τις αιτίες της οικονομικής
ανάπτυξης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209Πολιτικές για επίτευξη οικονομικής ανάπτυξης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
Λυμένο πρόβλημα. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212Περίληψη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
ΑΝΑΛΎΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΏΝ
2019_21x29_final.indd 15 9/1/2020 2:39:32 µµ
16
Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 7
Χρηματοοικονομικά, αποταμίευση και επένδυση
Χρηματοοικονομικές αγορές και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216Χρηματοδότηση και χρήμα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216Κεφάλαιο και χρηματοοικονομικό κεφάλαιο. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216Κεφάλαιο και επένδυση. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216Πλούτος και αποταμίευση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217Χρηματοοικονομικές αγορές. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218Χρηματοπιστωτικά ιδρύματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219Κεφάλαια που χρηματοδοτούν επενδύσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220
Χρηματοοικονομικές αποφάσεις και κίνδυνοι. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222Η χρονική αξία του χρήματος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222Καθαρή παρούσα αξία. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223Ο κανόνας των αποφάσεων. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223Χρηματοοικονομικός κίνδυνος: Αφερεγγυότητα και έλλειψη ρευστότητας. . . . . . . . . 223Κίνδυνος της αγοράς: Επιτόκια και τιμές περιουσιακών στοιχείων . . . . . . . . . . . . . . . . . 224Πραγματικά μεγέθη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224
Η αγορά δανειακών κεφαλαίων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225Η ζήτηση δανειακών κεφαλαίων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225Η προσφορά δανειακών κεφαλαίων. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227Ισορροπία στην αγορά δανειακών κεφαλαίων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228Μεταβολές στην προσφορά και τη ζήτηση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
Η κυβέρνηση στην αγορά δανειακών κεφαλαίων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231Πλεόνασμα του κυβερνητικού προϋπολογισμού. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231Ένα έλλειμμα του κυβερνητικού προϋπολογισμού . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232
Λυμένο πρόβλημα. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235Περίληψη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236
Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 8
Χρήμα, επίπεδο τιμών και πληθωρισμός
Τι είναι χρήμα; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240Μέσο ανταλλαγής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240Μονάδα υπολογισμού . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240Μέσο αποθήκευσης της αξίας. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241Το χρήμα στις ΗΠΑ σήμερα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
Καταθετικά ιδρύματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
ΑΝΑΛΎΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΏΝ
2019_21x29_final.indd 16 9/1/2020 2:39:33 µµ
17
Είδη καταθετικών ιδρυμάτων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244Τι κάνουν τα καταθετικά ιδρύματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245Οικονομικά οφέλη που παρέχουν τα καταθετικά ιδρύματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245Πώς ελέγχονται τα καταθετικά ιδρύματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247Χρηματοοικονομικές καινοτομίες . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
Πώς δημιουργούν οι τράπεζες χρήμα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248Δημιουργία καταθέσεων με τη χορήγηση δανείων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248Η διαδικασία δημιουργίας χρήματος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249Ο πολλαπλασιαστής του χρήματος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250
Η αγορά χρήματος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251Οι επιρροές στην παρακράτηση χρήματος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251Η ζήτηση χρήματος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252Μετατοπίσεις της καμπύλης ζήτησης χρήματος. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253Ισορροπία στην αγορά χρήματος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
Η ποσοτική θεωρία του χρήματος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
Μαθηματικό σημείωμα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259Λυμένο πρόβλημα. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262Περίληψη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263
Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 9
Η συναλλαγματική ισοτιμία και το ισοζύγιο πληρωμών
Η αγορά ξένου συναλλάγματος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266Εμπόριο νομισμάτων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266Συναλλαγματικές ισοτιμίες. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266Ερωτήσεις σχετικά με τη συναλλαγματική ισοτιμία του αμερικανικού
δολαρίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267Η συναλλαγματική ισοτιμία είναι μία τιμή. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267Η ζήτηση ενός χρήματος είναι η προσφορά ενός άλλου χρήματος . . . . . . . . . . . . . . . . 267Ζήτηση στην αγορά ξένου συναλλάγματος. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267Η καμπύλη ζήτησης αμερικανικών δολαρίων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269Προσφορά στην αγορά ξένου συναλλάγματος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269Καμπύλη προσφοράς αμερικανικών δολαρίων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271Ισορροπία της αγοράς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271Μεταβολές της ζήτησης αμερικανικών δολαρίων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272Μεταβολές στην προσφορά αμερικανικών δολαρίων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273Μεταβολές στη συναλλαγματική ισοτιμία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274
Αρμπιτράζ, κερδοσκοπία και θεμελιώδη στοιχεία της αγοράς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275Αρμπιτράζ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275Κερδοσκοπία. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277Θεμελιώδη στοιχεία της αγοράς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278
Πολιτική για τη συναλλαγματική ισοτιμία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279
ΑΝΑΛΎΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΏΝ
2019_21x29_final.indd 17 9/1/2020 2:39:33 µµ
18
Η ευέλικτη συναλλαγματική ισοτιμία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279Η σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279Η διολισθαίνουσα ισοτιμία. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281
Χρηματοδότηση του διεθνούς εμπορίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282Λογαριασμοί ισοζυγίου πληρωμών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282Δανειολήπτες και δανειστές. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284Η παγκόσμια αγορά δανειακών κεφαλαίων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284Χρεώστες και πιστωτές . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286Τα δάνεια που παίρνουν οι ΗΠΑ είναι για κατανάλωση; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286Ύπόλοιπο λογαριασμού τρεχουσών συναλλαγών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287Καθαρές εξαγωγές. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288Πού είναι η συναλλαγματική ισοτιμία; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288
Λυμένο πρόβλημα. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290Περίληψη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291
Συνοπτική παρουσίαση του 3ου ΜέρουςΚατανόηση των μακροοικονομικών τάσεων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293
Επεκτείνοντας τα όρια . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293Συζήτηση με τον Xavier Sala-I-Martin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294
Τέταρτο Μέρος
Μακροοικονομικές διακυμάνσεις
Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 1 0
Συναθροιστική προσφορά και συναθροιστική ζήτηση
Συναθροιστική προσφορά . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298Προσφερόμενη ποσότητα και προσφορά . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298Μακροχρόνια συναθροιστική προσφορά. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298Βραχυχρόνια συναθροιστική προσφορά . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299
Συναθροιστική ζήτηση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303Η καμπύλη συναθροιστικής ζήτησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304Μεταβολές στη συναθροιστική ζήτηση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306
Εξηγώντας τις μακροοικονομικές τάσεις και τις διακυμάνσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308Βραχυχρόνια μακροοικονομική ισορροπία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308Μακροχρόνια μακροοικονομική ισορροπία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309Οικονομική ανάπτυξη και πληθωρισμός στο μοντέλο AS-AD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 310Ο επιχειρηματικός κύκλος στο μοντέλο AS-AD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .311Διακυμάνσεις της συναθροιστικής ζήτησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 313Διακυμάνσεις της συναθροιστικής προσφοράς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315
Μακροοικονομικές σχολές σκέψης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316
ΑΝΑΛΎΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΏΝ
2019_21x29_final.indd 18 9/1/2020 2:39:34 µµ
19
Η κλασική άποψη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316Η κεϋνσιανή άποψη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317Η μονεταριστική άποψη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318Ο δρόμος που οδηγεί στο μέλλον . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318
Λυμένο πρόβλημα. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320Περίληψη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321
Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 1 1
Πολλαπλασιαστές δαπανών
Σταθερές τιμές και σχέδια δαπανών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324Σχέδια δαπανών. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324Καταναλωτικά και αποταμιευτικά σχέδια . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324Οριακή ροπή προς κατανάλωση και προς αποταμίευση. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325Κλίσεις και οριακές ροπές. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 327Η κατανάλωση ως συνάρτηση του πραγματικού ΑΕΠ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328Συνάρτηση εισαγωγών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328
Πραγματικό ΑΕΠ με σταθερό επίπεδο τιμών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328Συνθροιστική σχεδιαζόμενη δαπάνη. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329Πραγματική δαπάνη, σχεδιαζόμενη δαπάνη και πραγματικό ΑΕΠ . . . . . . . . . . . . . . . . . 331Δαπάνη ισορροπίας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331Σύγκλιση προς την ισορροπία. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
Ο πολλαπλασιαστής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334Η βασική ιδέα του πολλαπλασιαστή. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334Το αποτέλεσμα του πολλαπλασιαστή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 335Γιατί ο πολλαπλασιαστής είναι μεγαλύτερος από 1;. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336Το μέγεθος του πολλαπλασιαστή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336Ο πολλαπλασιαστής και η κλίση της καμπύλης ΑΕ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336Εισαγωγές και φόροι εισοδήματος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337Η διαδικασία του πολλαπλασιαστή. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338Σημεία καμπής του επιχειρηματικού κύκλου. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339
Ο πολλαπλασιαστής και το επίπεδο τιμών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340Προσαρμόζοντας ποσότητες και τιμές . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340Συναθροιστική δαπάνη και συναθροιστική ζήτηση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340Πώς προκύπτει η συναθροιστική καμπύλη ζήτησης. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340Μεταβολές στη συναθροιστική δαπάνη και στη συναθροιστική ζήτηση . . . . . . . . . . . 341Πραγματικό ΑΕΠ ισορροπίας και επίπεδο τιμών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
Mαθηματικό σημείωμα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362Λυμένο πρόβλημα. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362Περίληψη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364
ΑΝΑΛΎΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΏΝ
2019_21x29_final.indd 19 9/1/2020 2:39:34 µµ
20
Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 1 2
Ό επιχειρηματικός κύκλος, ο πληθωρισμός και ο αντιπληθωρισμός
Ο επιχειρηματικός κύκλος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362Η επικρατέστερη θεωρία του επιχειρηματικού κύκλου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362Πραγματική θεωρία του επιχειρηματικού κύκλου. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364
Κύκλοι πληθωρισμού . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368Πληθωρισμός ζήτησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368Πληθωρισμός κόστους . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .371Προσδοκώμενος πληθωρισμός . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374Πρόβλεψη του πληθωρισμού . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376Πληθωρισμός και ο επιχειρηματικός κύκλος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376
Αντιπληθωρισμός . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376Τι προκαλεί τον αντιπληθωρισμό; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 376Ποιες είναι οι συνέπειες του αντιπληθωρισμού; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 378Πώς μπορούμε να τερματίσουμε τον αντιπληθωρισμό; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 378
Η καμπύλη Phillips. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379Η βραχυχρόνια καμπύλη Phillips . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379Η μακροχρόνια καμπύλη Phillips . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 380
Λυμένο πρόβλημα. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 383Περίληψη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 384
Συνοπτική παρουσίαση του 4ου Μέρους Οικονομική άνθηση και οικονομική συρρίκνωση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 387
Συζήτηση με τον Ricardo J. Cabalero . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 388
Πέμπτο Μέρος
Μακροοικονομική πολιτική
Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 1 3
Δημοσιονομική πολιτική, ελλείμματα και χρέος
Δημοσιονομική πολιτική και το υπόδειγμα ΑD-AS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 392Επεκτατική δημοσιονομική πολιτική . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 392Συσταλτική δημοσιονομική πολιτική . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 394
ΑΝΑΛΎΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΏΝ
2019_21x29_final.indd 20 9/1/2020 2:39:36 µµ
21
Αυτόματη σταθεροποίηση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395Αυτόματοι ή ενσωματωμένοι σταθεροποιητές. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396Οικονομική σημασία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396
Αξιολόγηση της δημοσιονομικής πολιτικής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397Περιορισμοί στην άσκηση σταθεροποιητικής δημοσιονομικής πολιτικής
σε μια νομισματική ένωση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .400Προβλήματα, επικρίσεις και επιπλοκές . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .400
Πολιτικές παράμετροι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 401Μελλοντική ανατροπή πολιτικής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 401Η επίδραση της εκτόπισης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 402Τρέχουσες σκέψεις για τη δημοσιονομική πολιτική . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403
Το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403Η κυριότητα του χρέους . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .404Χρέος και ΑΕΠ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405Διεθνείς συγκρίσεις. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .406Επιβαρύνσεις τόκων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .406
Αβάσιμες οι ανησυχίες για το χρέος; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .406Πτώχευση. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .406Η επιβάρυνση των μελλοντικών γενεών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407
Ουσιαστικά ζητήματα. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .408Διανομή του εισοδήματος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .408Κίνητρα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .408Εξωτερικό δημόσιο χρέος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .408Επανεξέταση της επίδρασης της εκτόπισης. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .408
Περίληψη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 411
Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 1 4
Χρήμα, Τραπεζικό Σύστημα και Χρηματοπιστωτικά ΊδρύματαΈπιτόκια και Νομισματική Πολιτική
Οι λειτουργίες του χρήματος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 416Τα στοιχεία της προσφοράς χρήματος. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417
Η ποσότητα του χρήματος με τη στενή έννοια: M1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 418Η ποσότητα του χρήματος με την κύρια έννοια: M2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 420Η ποσότητα του χρήματος με την ευρεία έννοια: M3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421
Πώς διασφαλίζεται η ποσότητα του χρήματος μιας οικονομίας; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 422Η αξία του χρήματος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 423
Οι πιστωτικές κάρτες αποτελούν χρήμα;. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 423Χρήμα και τιμές . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 424
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και ο ελληνικός τραπεζικός κλάδος . . . . . . . . . . . . . . . . . . 425Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426Διοικητικό Συμβούλιο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426
ΑΝΑΛΎΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΏΝ
2019_21x29_final.indd 21 9/1/2020 2:39:37 µµ
22
Εκτελεστική Επιτροπή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426Τράπεζα της Ελλάδος. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426ΕΚΤ και Ευρωσύστημα – Βασικές αρμοδιότητες . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426Ανεξαρτησία των οργάνων του Ευρωσυστήματος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427Εμπορικές Τράπεζες . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427
Η χρηματοπιστωτική κρίση της περιόδου 2007-2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428Εξέλιξη του ελληνικού τραπεζικού κλάδου στη διάρκεια της κρίσης . . . . . . . . . . . . . . . 430
Το σύστημα αναλογικών διαθεσίμων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 431Οι χρυσοχόοι. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 431
Η εμπορική τράπεζα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 432Τραπεζικό σύστημα: Πολλαπλή επέκταση των καταθέσεων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .440
Η δυνατότητα χορήγησης δανείων του τραπεζικού συστήματος . . . . . . . . . . . . . . . . . .440Ο πολλαπλασιαστής χρήματος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 442Αντιστρεψιμότητα: Πολλαπλή μείωση της ποσότητας του χρήματος. . . . . . . . . . . . . . . 443
Επιτόκια και νομισματική πολιτική . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 443Η ζήτηση χρήματος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 443Το επιτόκιο ισορροπίας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 445
Αυτό ονομάζεται τόκος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .446Εργαλεία νομισματικής πολιτικής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .446Το ποσοστό των υποχρεωτικών αποθεματικών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .448Το προεξοφλητικό επιτόκιο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .449Επεκτατική και περιοριστική νομισματική πολιτική . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 450
Νομισματική πολιτική, πραγματικό ΑΕΠ και επίπεδο τιμών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 450Μια αλληλουχία αιτίας-αποτελέσματος. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 451Επιπτώσεις της επεκτατικής νομισματικής πολιτικής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452Επιπτώσεις της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 452Νομισματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κατά
τη διάρκεια της κρί σης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454Περίληψη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 457
Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 1 5
Πολιτική διεθνούς εμπορίου
Πώς λειτουργούν οι παγκόσμιες αγορές . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 462Το διεθνές εμπόριο σήμερα. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 462Τι υποκινεί το διεθνές εμπόριο;. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 462Γιατί οι ΗΠΑ εισάγουν T-shirts . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 465Γιατί οι ΗΠΑ εξάγουν αεροσκάφη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 465
Κερδισμένοι, χαμένοι και καθαρό όφελος από το εμπόριο. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .466Οφέλη και ζημίες από τις εισαγωγές . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .466Οφέλη και ζημίες από τις εξαγωγές. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .466Οφέλη για όλους . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 467
Διεθνείς εμπορικοί περιορισμοί . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 467
ΑΝΑΛΎΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΏΝ
2019_21x29_final.indd 22 9/1/2020 2:39:37 µµ
23
Οι εισαγωγικοί δασμοί . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 467Ποσοστώσεις εισαγωγών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 470Άλλα εμπόδια εισαγωγών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 472Επιδοτήσεις εξαγωγών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 473
Οι αντιρρήσεις για την προστασία. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 473Βοηθούν στην ανάπτυξη ενός νηπιακού κλάδου. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 474Αντιστάθμιση του ντάμπινγκ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 474Εξοικονομούν εγχώριες θέσεις εργασίας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 474Δίνουν τη δυνατότητα ανταγωνισμού των φτηνών εργατικών χεριών
του εξωτερικού . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475Τιμωρούν τα «χαλαρά» περιβαλλοντικά πρότυπα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475Εμποδίζουν τις πλούσιες χώρες να εκμεταλλευτούν τις
αναπτυσσόμενες χώρες . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475Μειώνουν την προμήθεια πόρων μέσω εξωχώριων καναλιών γεγονός
που οδηγεί καλές θέσεις εργασίας των ΗΠΑ σε άλλες χώρες . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 476Κερδισμένοι και χαμένοι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 476Αποφυγή των εμπορικών πολέμων. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 477Γιατί υπάρχουν περιορισμοί στο διεθνές εμπόριο; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 477Αποζημίωση των ζημιωμένων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 478
Λυμένο πρόβλημα. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 479Περίληψη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .480
Συνοπτική παρουσίαση του 5ου ΜέρουςΣυμψηφισμοί και δωρεάν γεύματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 483Συζήτηση με τη Stephanie Scmitt-Grohe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .484
Γλωσσάριο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 487
Προσάρτημα.Απαντήσεις στις ερωτήσεις των Κεφαλαίων. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497
ΑΝΑΛΎΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΏΝ
2019_21x29_final.indd 23 9/1/2020 2:39:37 µµ