Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
GRY
WARSZAWA 2011
ZESTAW 3 + CD
Materiały dla trenerów
ANDY Kirby
SZKOLENIOWE
krzysiek_kochanowskiprofinfo poziomy
5
Spis treści
Zestawienie gier według celów szkoleniowych ...................................9Podziękowania ..................................................................................22O autorze ..........................................................................................22Przedmowa .......................................................................................23Cele szkoleniowe gier ........................................................................25
Ale park! ...........................................................................................31Asertywność a komunikacja niewerbalna ...........................................33Autoreklama ......................................................................................37
Bądź choć raz asertywny ....................................................................39
Co by było, gdyby... ..........................................................................45Co było wcześniej ..............................................................................49Co nas stresuje w grupie ....................................................................51Co to za ludzie? .................................................................................55Czas coś zmienić ...............................................................................61Czy z nami wszystko w porządku? .....................................................63Czyje to świadectwa? .........................................................................65
Dobra czy zła wiadomość?.................................................................73Dwa filmy w jednym .........................................................................75
Echa ..................................................................................................77Emocje w pigułce ..............................................................................79
Goście ...............................................................................................83
Herb .................................................................................................87
6
Jak cię widzą, tak cię piszą .................................................................91Jak dobrze mieć sąsiada .....................................................................97Jak pisać raporty .............................................................................101Jak wam się podobało? ....................................................................111Jaki ten świat mały! .........................................................................115
Karol i Karolina ..............................................................................117Kilka słów o asertywności ...............................................................123Kolejne wcielenie ............................................................................131
Linie życia .......................................................................................133List do pani Kowalskiej ...................................................................135List do samego siebie .......................................................................139
Mapy ciała 1 ...................................................................................145Mapy ciała 2 ...................................................................................149Moje idealne „ja” ............................................................................151
Nagrobki .........................................................................................159Naj, naj, naj... .................................................................................161Napisz i przekonaj ...........................................................................165Narysuj to sam ................................................................................169Nocna przeprawa ............................................................................173
O czym piszą gazety ........................................................................175Osądzą nas potomni ........................................................................179Osobowość a stres ...........................................................................181
Partnerzy .........................................................................................189Piramidy ..........................................................................................191Pismo to my ....................................................................................193Płyty na bezludną wyspę ..................................................................199Poprzednie wcielenie .......................................................................201Pozdrowienia z naszych czasów .......................................................203Problemy etyczne ............................................................................207Problemy w firmie Electropoint .......................................................211Prośba o urlop .................................................................................215
Rozumiemy się bez słów ..................................................................219Rysujemy plany szczegółowe ...........................................................223
7
Samokontrola ..................................................................................225Społeczny kolaż ...............................................................................227Sprawdźmy, na co nas stać ...............................................................229Starzejemy się ..................................................................................233Sto słów ..........................................................................................237„Stresonariusz” ................................................................................239Szachowe wariacje ...........................................................................251Szachy i czekoladki ..........................................................................253
Śpiewaj razem z nami ......................................................................261
Tablice pamiątkowe ........................................................................263To, co najważniejsze ........................................................................265Trzy minuty przed zagładą ...............................................................269
W co my właściwie gramy?..............................................................271Węzłowy problem ...........................................................................273Wizytówki .......................................................................................275Wypromujmy się .............................................................................281Wystąpienie publiczne .....................................................................285
Z czym wam się to NIE kojarzy? .....................................................289Z podziałem na role ........................................................................291Zamieńmy się rolami .......................................................................295Zdajemy egzamin ............................................................................297Zdaniem mamy i taty ......................................................................299Zeznania naocznego świadka ...........................................................301Zmieniamy zawód ...........................................................................307Zwierzęta na zamówienie ................................................................309
9
Zestawienie gier według celów szkoleniowych
Cel szkoleniowy Tytuł gry Część Strona Czas trwania (w min.)
Badanie oczekiwań Wielkie oczekiwaniaZadowoleni i niezadowoleniZebranie z prawdziwego zdarzenia
122
193245253
301020
Budowanie zaufania KłyKto jest ktoLustraMasaż karkuMoje największe zaletyPomocna dłońPo omackuWszystko o mnieWygodny układZadajmy sobie kilka pytań
1112222222
105125117141151173177233235237
10155
15202530301590
Budowanie zespołu Ale park!AutoreklamaBardzo ważne osobyBrakujące ogniwoCo nas stresuje w grupieCytryna czy limonkaCzas coś zmienićDrakula powstał z grobuEtykietkiFotki na bazie fotkiFunt na licytacjiGdyby jajka potrafiły lataćGdybym był na twoim miejscuGościeGra o wszystkoHerbHierarchiaJa i mój ideałJak cię widzą, tak cię pisząJak miło ponarzekaćJak rozwiązać problemy
332232321212232321321
31373741515561637975838187839187999791
11193
70152020302045
15015
18015702590454515256020
180
10
Cel szkoleniowy Tytuł gry Część Strona Czas trwania (w min.)
Jest czy wydaje sięKalkulacje w occieKamień by się poruszył KieszonkowcyKolejne wcielenieKonsensusKrótka solówkaKtoś musi umrzeć, by żyć mógł ktośLiczbyLinie czasuLepienie łańcuchów hierarchiiŁatkiMiasto bez tajemnicMieszkankoMilczenieMoje miejsce w szereguMoje największe zaletyNa jakim wózku jedziemy?Nasza subkulturaOchotnicyOn czy onaPiramidyPogaduszki do poduszkiPoprzednie wcieleniePrezentacjaPrzeciąganie niewidzialnej liniiRób to po swojemuRysujemy plany szczegółoweRzeźba grupowaSkanowanie mózguSprawdźmy, na co nas staćSzachy i czekoladkiTo nie fair!Tylko dwie minutyTrzy minuty przed zagładąUkładankaWalka płciW co my właściwie gramy?Wieża BabelWszystko o mnieWymiana doświadczeńZ cudzej perspektywyZ podziałem na roleZadajmy sobie kilka pytańZdalnie sterowaniZebranie z prawdziwego zdarzeniaZmieniamy zawódZwierzęta na zamówienie
122131221121221222212323212311332232232212322233
99119121103131107133135121123139129143147135149151157159139167191171201183161191223167171229253217223269225229271231233199249291237251253307309
302530451560456020202030
3003090152025602030253015601045151520456060205
30454545306020609030201520
Ćwiczenia pobudzające ArcheolodzyBrzydkie siostryCiało mówi: witaj
211
296163
301010
11
Cel szkoleniowy Tytuł gry Część Strona Czas trwania (w min.)
Co było wcześniejCo to za tonCo ty właściwie robisz?Coś na ACzy mogę przyjść na przyjęcie?Czy z nami wszystko w porządku?Czyje to świadectwa?Dobra czy zła wiadomość?Dwa filmy w jednymGłuchy telefonHerbIloraz kreatywnościIntegrujący aerobikInterwałJak w teleturniejuJaka to ulicaJaki ten świat mały!Jakie słowo mam na myśliKarciana sztafetaKłyKolejne wcielenieKonwójKrąg ślepcówLap-top – lip-topLiczbyMoje miejsce w szereguNocna przeprawaOwoce egzotyczneOwocowa sztafeta PartnerzyPłyty na bezludną wyspęPoprzednie wcieleniePosągiPowiedz coś o sobiePozdrowienia z naszych czasówPrzeciąganie niewidzialnej linyPrzyznaję sięRekin!Rysujemy plany szczegółoweSałatka owocowaShiatsu od stóp do główSłowny łańcuszekSzachowe wariacje„Szarasunki”Szukam pracyŚpiewaj razem z namiTablice pamiątkoweTakt tykaTasowanie wizytówekTylko minutęWęzłowy problemWęzły
3122233332321121312131111231133312311232223113321131
4765534761636573758987
1018789
11795
11597
123105131111113119121149173143145189199201155179203161163189223201203205251173177261263215181185273189
51510101010155
10104515102
1010205
1010155
107
201555
1067
1512103010105
155
101025152010201015305
10
12
Cel szkoleniowy Tytuł gry Część Strona Czas trwania (w min.)
Wirujące elektronyWypisane na twarzyWywiadyZamieńmy parę słówZ czym wam się to NIE kojarzy?Zdalnie sterowaniZnajdź różnicęZmieniamy zawódZwierzenia spawacza puzonów
111232232
197201203247289251259307263
52040303
307
1515
Ćwiczenia przełączające uwagę
Brzydkie siostryCo było wcześniejCo to za tonCo ty właściwie robisz?Coś na ACzy często tu bywasz?Czy mogę przyjść na przyjęcie?Czy z nami wszystko w porządkuCzyje to świadectwa?Dobra czy zła wiadomośćDotknij ustDwa filmy w jednymGłuchy telefonHerbIloraz kreatywnościIntegracyjny aerobikInterwałJak w teleturniejuJakie słowo mam na myśliKarciana sztafetaKłyKonwójKrąg ślepcówLap-top – lip-topLiczbyNocna przeprawaOwoce egzotyczneOwocowa sztafetaPłyty na bezludną wyspęPoezja gestówPo omackuPosągiPotyczka słownaPozdrowienia z naszych czasówPrzeciąganie niewidzialnej linyRekin!Sałatka owocowaSkanowanie mózguSłowny łańcuszek„Szarasunki”Śpiewaj razem z namiTablice pamiątkowe
131222233313232112121111131132211312212133
6149655347576163657375758987
1018789
11797
123105111113119121173143145199169177155159203161189201171205173261263
105
151010201010155
1010104515102
105
10105
107
2055
107
20301220301055
2010151020
13
Cel szkoleniowy Tytuł gry Część Strona Czas trwania (w min.)
Takt tykaTasowanie wizytówekTu i terazTylko minutęWęzłowy problemWirujące elektronyZ czym wam się to NIE kojarzy?Znajdź różnicęZwierzęta na zamówienie
211131323
215181183185273197289259309
10157
305537
20
Dbałość o zdrowie i formę
Mapy ciała 1Mapy ciała 2
33
145149
4545
Dokonywanie oceny Co o mnie myślicie?Jak wam się podobało?Krótka solówkaPrzyznaję sięTylko minutęZadowoleni i niezadowoleniZebranie z prawdziwego zdarzenia
2321122
45111133163185245253
30104510301020
Dokonywanie samo-oceny
Gdybym był na twoim miejscuHierarchiaJa i mój ideałLinie czasuMoje miejsce w szereguMoje największe zaletyOstatnia wolaPierwsze wrażeniaŚwiętej pamięci...Walka płciWielki smutekZ cudzej perspektywy
221122112212
879991
123149151141147209229191249
251525201520403015453020
„Lodołamacze” List do samego siebieNaj, naj, naj...Narysuj to samPartnerzyPismo to myWizytówki
333333
139161169189193275
2020156
3020
Określanie cech ArcheolodzyA to ci historia!Co to za ludzie?Co to znaczyCytryna czy limonkaCzy często tu bywaszEtykietkiJak cię widzą, tak cię pisząKarol i KarolinaKtoś musi umrzeć, by żyć mógł ktośMieszkanko
22312213322
2931556755577991
117135147
3045306020201560206030
14
Cel szkoleniowy Tytuł gry Część Strona Czas trwania (w min.)
Naj, naj, naj...On czy onaPierwsze wrażeniaPismo to mySkanowanie mózguSzukam pracyTabela dyskryminacjiTajemniczy członek rodzinyUprzedzeniaWalka płciWypisane na twarzy
32131121121
161167147193171177211179187229201
2030303020203060604520
Otwarcie się Bardzo ważne osobyJa i mój ideałJak miło ponarzekaćJak się zachowasz?Jest czy wydaje sięKamień by się poruszyłKłamstwa! Kłamstwa!Kolejne wcielenieŁatkiMarzeniaMoje największe zaletyNagrobkiOsądzą nas potomniOstatnia wolaPierwsze wrażeniaPłyty na bezludną wyspęPodświadome nastawieniaPowiedz coś o sobiePowtórzmy to razemPrzyznaję sięRzeźba grupowaSzczere odpowiedziŚwiętej pamięci...Tasowanie wizytówekTrzy minuty przed zagładąWszystko o mnieWywiadyZadajmy sobie kilka pytańZadowoleni i niezadowoleniZdaniem mamy i tatyZmieniamy zawód
2122122311233113122112213212233
3791
11111399
121125131129133151159179141147199153179181163167207209181269233203237245299307
2025204030303015303020152040307
60105
10151515155
304090102015
Uwaga: Tego zagadnienia dotyczy również większość ćwiczeń zaliczonych do grupy „Zapoznawanie się” (patrz str. 19).
Planowanie działań (zmian)
Co by było, gdyby...Gdyby jajka potrafiły lataćJa i mój ideałPrzyznaję sięTo, co najważniejszeZebranie z prawdziwego zdarzenia
321132
438191
163265253
607025104020
15
Cel szkoleniowy Tytuł gry Część Strona Czas trwania (w min.)
Podejmowanie decyzji Brakujące ogniwoCzas coś zmienićFunt na licytacjiGra o wszystkoKalkulacje w occieKonsensus Ktoś musi umrzeć, by żyć mógł ktośPogaduszki do poduszkiProblemy etyczne
231221223
41618391
119107135171207
204515452560603045
Poznanie źródeł motywacji
Dyplomatyczne „nie”HierarchiaOchotnicy
121
7799
139
201520
Przekazywanie informacji zwrotnej
AmnezjaGdybym był na twoim miejscuEtykietkiZadowoleni i niezadowoleniZebranie z prawdziwego zdarzeniaZrób to sam
121222
578779
245253261
152515102020
Przybliżenie problematykietyki biznesu
Emocje w pigułceProblemy etyczne
33
79207
4545
Przybliżenie problematykirównych szans
Co to za ludzie?Jak cię widzą, tak cię pisząKarol i KarolinaNaj, naj, naj...Pismo to mySpołeczny kolaż
333333
5591
117161193227
306020203030
Radzenie sobie ze stresem
Co nas stresuje w grupieEchaMasaż karkuOsobowość a stresPoezja gestówPomocna dłońRozumiemy się bez słówShiatsu od stóp do głów„Stresonariusz”Wygodny układ
3323223232
5177
145181169173219203239235
30301560202530104015
Rozwiązywanie problemów
Drakula powstał z grobuGdyby jajka potrafiły lataćJak rozwiązać problemyKieszonkowcyKreatywność w trzech odsłonachKtoś musi umrzeć, by żyć mógł ktośMiasto bez tajemnicWymiana doświadczeń
22112221
638193
103131135143199
15070
180452060
30060
Rozwijanie kreatywności Ale park!Archeolodzy
32
3129
7030
16
Cel szkoleniowy Tytuł gry Część Strona Czas trwania (w min.)
Dobra czy zła wiadomość?Gdyby jajka potrafiły lataćIloraz kreatywnościJak rozwiązać problemyKieszonkowcyNa jakim wózku jedziemy?Odkrywanie AmerykiPozdrowienia z naszych czasówRób to po swojemu„Szarasunki”Tablice pamiątkoweW co my właściwie gramy?WizytówkiWypromujmy sięZasady gryZwierzenia spawacza puzonówZwierzęta na zamówienie
32211223213333123
7381
10193
103157163203191173263271275281207263309
57015
18045254530451520452060901520
Rozwijanie osobowości Co by było, gdyby...EchaJak cię widzą, tak cię pisząLinie życiaList do samego siebieMapy ciała 1Mapy ciała 2Moje idealne „ja”NagrobkiOsądzą nas potomniPismo to myPozdrowienia z naszych czasówRozumiemy się bez słówSamokontrolaStarzejemy sięTo, co najważniejszeWizytówkiZdaniem mamy i taty
333333333333333333
457791
133139145149151159179193203219225233265275299
603060202045452515203030303045402020
Rozwijanie umiejętnościdoradzania
Jak dobrze mieć sąsiadaRozumiemy się bez słów
33
97219
4530
Rozwijanie umiejętności kierowania zespołem
Drakula powstał z grobuFotki na bazie fotkiGdyby jajka potrafiły lataćMiasto bez tajemnicO czym piszą gazetyRób to po swojemuSzachy i czekoladkiZdalnie sterowaniZebranie z prawdziwego zdarzenia
222232322
637581
143175191253251253
15018070
3004545603020
Rozwijanie umiejętności negocjacji
Asertywność a komunikacjaniewerbalna 3 33 45
17
Cel szkoleniowy Tytuł gry Część Strona Czas trwania (w min.)
Drakula powstał z grobuGra o wszystkoJak dobrze mieć sąsiadaMieszkankoRozumiemy się bez słówTo nie fair!UkładankaZdalnie sterowani
22323222
639197
147219217225251
15045453030603030
Rozwijanie umiejętnościpisania raportów (sprawozdań)
Jak pisać raportyNapisz i przekonaj
33
101165
15030
Rozwijanie umiejętnościpracy w grupie
Emocje w pigułceGościeO czym piszą gazetySzachy i czekoladki
3333
7983
175253
45904560
Rozwijanie umiejętności prezentacji
Dobra czy zła wiadomość?Kłamstwa! Kłamstwa!Krótka solówkaMiasto bez tajemnicPrezentacjaTylko dwie minutyZwierzenia spawacza puzonów
3222222
73125133143183223263
53045
300602015
Rozwijanie umiejętnościprzeprowadzania wywiadów
Jak dobrze mieć sąsiadaProblemy w firmie ElectropointRozumiemy się bez słów
333
97211219
456030
Rozwijanie umiejętności słuchania
A to ci historia!Czy często tu bywasz?Czy siedzisz wygodnieFunt na licytacjiIdentyfikatoryKłamstwa! Kłamstwa!Pogaduszki do poduszkiProszę o chwilę uwagiSłowny łańcuszekSzeptyZamieńmy parę słów
22111222212
3157698385
125171185205175247
4520301520303015103030
Rozwijanie umiejętnościzarządzania pracownikami
Problemy w firmie Electropoint 3 211 60
Rozwijanie umiejętnościzdawania egzaminów
Zamieńmy się rolamiZdajemy egzamin
33
295297
6030-40
Sabotaż Sabotaż 1 112 20
Szkolenie trenerów KieszonkowcyKrótka solówkaPodejmij wyzwanie
121
103133151
454560
18
Cel szkoleniowy Tytuł gry Część Strona Czas trwania (w min.)
Trening asertywności Asertywność a komunikacja niewerbalnaBądź choć raz asertywny Dyplomatyczne „nie”EchaFunt na licytacjiGdybym był na twoim miejscuGra o wszystkoHierarchiaJak się zachowasz?Jest czy wydaje sięKilka słów o asertywnościKonsensusKrzesłaKtoś musi umrzeć, by żyć mógł ktośMieszkankoMoje największe zaletyMówca i dyrygentOchotnicyPięściPiramidyPodejmij wyzwaniePogaduszki do poduszkiProblemy w firmie ElectropointProśba o urlopRekin!SabotażSamokontrolaSzczere odpowiedziTylko dwie minutyWieża BabelZadowoleni i niezadowoleniZ cudzej perspektywyZebranie z prawdziwego zdarzenia
331312222131122221131233213222222
3339777783879199
11399
123107115135147151153139149191151171211215189169225207223231245249253
4515203015254515403030603060302030201025603060505
2030152045102020
Trening komunikacji Jaki ten świat mały!Szachowe wariacjeZeznania naocznego świadka
333
111251301
202525
Trening komunikacji niewerbalnej
Asertywność a komunikacja niewerbalnaCo to za tonCzy mogę przyjść na przyjęcie?Dotknij ustDyplomatyczne „nie”EtykietkiFigury woskoweFunt na licytacjiGdybym był na twoim miejscuJak dobrze mieć sąsiadaJak rozwiązać problemyJaka to ulica
312111112311
336561757779818387979395
45151010201520152545
18010
19
Cel szkoleniowy Tytuł gry Część Strona Czas trwania (w min.)
Kłamstwa! Kłamstwa!Krótka solówkaKrzesłaLiczbyŁańcuszek mimówMasaż karkuMilczenieMówca i dyrygentMówiące posągiPięściPomocna dłońPosłuszne ciałoPotyczka słownaProszę o chwilę uwagiPrzycinanie krzaka różyRozumiemy się bez słów„Szarasunki”UkładankaWypisane na twarzyZamieńmy parę słówZnajdź różnicęZrób to sam
2211121221211223121222
125133115121127141135153155149173157159185187219173225201247259261
30453020301590303010252020152530153020307
20
Trening komunikacji pisemnej (patrz też„Pisanie raportów”)
A to ci historia!Brakujące ogniwoCo to jest?Co to za tonCo to znaczyGazetowa papkaJak w teleturniejuList do pani KowalskiejList do samego siebieMarsjanieR.S.V.P.Sto słówŚwiętej pamięci...Wystąpienie publiczneZebranie z prawdziwego zdarzenia
222112233113232
314149656777
117135139131165237209285253
452040156025104520201520154520
Trening komunikacji werbalnej
AmnezjaCo to za tonJak w teleturniejuOn czy onaProśba o urlopSzukam pracyWęzłyWystąpienie publiczneZ czym wam się to NIE kojarzy
112231133
5765
117167215177189285289
15151030502010453
Zapoznawanie się Ambitny AndrzejAutoreklamaBankiet
231
273759
51540
20
Cel szkoleniowy Tytuł gry Część Strona Czas trwania (w min.)
Ciało mówi: witajCytryna czy limonkaDetektywiGłuchy telefonIdentyfikatoryJaki ten świat mały!Kłamstwa! Kłamstwa!Kolejne wcielenieMimowieNagrobkiNaj, naj, naj...Poprzednie wcieleniePowiedz coś o sobiePowtórzmy to razemSto słówSzczere odpowiedziTasowanie wizytówekWszystko o mnieWywiadyWzajemne prezentacjeZmieniamy zawódZwierzenia spawacza puzonów
1212132313332232121132
6355738985
115125131137159161201179181237207181233203205307263
102040102020301515152015105
2015153040201515
Książkę poświęcam pamięci mojego Ojca – Jamesa Kirby’ego (1 XII 1928 – 5 IX 1993)
22
Podziękowania
Dziękuję Johnowi Harroldowi za przygotowanie ilustracji do ni-niejszego zbioru oraz Simonowi Ballowi za grę Nocna przeprawa. Dyskusje z kolegami z Birkbeck College Extra-Mural Centre oraz Environment Training Services bardzo pomogły mi w określeniu możliwych zastosowań gier. Chciałbym również podziękować za cierpliwość mojemu partnerowi Mickowi Harrisonowi, który spędził ze mną wiele wieczorów przy klawiaturze.
AK
O autorze
Andy Kirby zaczął się zajmować grami szkoleniowymi, gdy jeszcze jako student prowadził warsztaty. Później wykorzystywał je na kur-sach dla menedżerów i pracowników biurowych, kursach wieczoro-wych oraz szkoleniach z zakresu doradztwa i prezentacji organizo-wanych przez znane organizacje charytatywne. Obecnie opracowuje i prowadzi kursy szkoleniowe oraz pełni funkcję doradcy w takich instytucjach, jak Environment Training Services, Birkbeck College Extra-Mural Centre i Terrence Higgins Trust. Jest członkiem Brytyj-skiego Towarzystwa Psychologicznego oraz Instytutu Treningu i Roz-woju (Institute of Training and Development). Jego sztuka teatralna Compromised Immunity (Narażona odporność), wystawiana na wielu scenach, została wydana przez wydawnictwo Methuen w 1989 r.
23
Przedmowa
Niniejszy zestaw, będący kontynuacją 1 i 2 zbioru Gier szkoleniowych, zawiera kolejnych 75 ćwiczeń, które można wykorzystać na różnego rodzaju szkoleniach. Każda z gier została przedstawiona według stan-dardowego schematu znanego z poprzednich zbiorów (tytuł, stresz-czenie, cele, materiały, czas trwania, procedura, uwagi o charakterze praktycznym oraz modyfikacje). W książce znajduje się również suma-ryczny indeks gier zamieszczonych we wszystkich trzech częściach. Nie uznałem jednak za konieczne powtarzania przedstawionych w pierw-szym zbiorze wskazówek dotyczących efektywnego wykorzystania gier.
Od czasu, gdy kilka lat temu przygotowałem dwa pierwsze zbio-ry Gier szkoleniowych, w programach szkoleń pojawiły się nowe tendencje. Z tego też powodu zdecydowałem się na przygotowanie tomu trzeciego. Tematy i cele niektórych ćwiczeń są takie same jak w pierwszym i drugim zbiorze, zamieściłem tu jednak więcej gier dotyczących asertywności i radzenia sobie ze stresem. Gry te są zwią-zane z nowymi metodami szkoleń i odnoszą się do problemów osób szukających pracy oraz tych, które w czasach wychodzenia z recesji właśnie znalazły sobie zajęcie. Trzeci tom zawiera również więcej ćwiczeń dotyczących wąsko wyspecjalizowanych dziedzin. Starałem się jednak, aby gry te były jak najbardziej zróżnicowane i interesują-ce. Dzięki temu żaden czytelnik nie odniesie wrażenia, że zbiór ma charakter zbyt specjalistyczny.
Czytelnikom, którzy chcieliby dowiedzieć się czegoś więcej na te-mat możliwości wykorzystania gier podczas szkoleń oraz związanych z tym korzyści i ryzyka, zalecam przeczytanie wstępu do 1 zbioru Gier szkoleniowych. Znajdują się tam ponadto informacje ułatwiają-ce trenerom samodzielne opracowywanie gier. Chciałbym również podkreślić, że chętnie zapoznam się z propozycjami nowych ćwiczeń lub modyfikacji gier zaprezentowanych w niniejszym zbiorze, aby ewentualnie wykorzystać je w kolejnych wydaniach.
Andy Kirby
25
Cztery czynniki techniczne
• Budowanie zespołu. Zachęcenie zespołu do efektywniejszej współ-pracy jest celem wielu ćwiczeń. Większość gier zaprezentowanych w tej książce umożliwia jego osiągnięcie. Do zbliżonej kategorii Rozwijanie umiejętności pracy w grupie zaliczyłem natomiast ćwi-czenia, które dotyczą ogólnych koncepcji zwiększania efektywności pracy zespołowej.
• Ćwiczenia pobudzające. W niektórych momentach szkolenia (kla-sycznym przykładem jest „pudding session” rozpoczynająca się po lunchu lub początek ostatniego dnia zajęć) uczestnicy odczuwają brak energii i mają trudności z koncentracją. Najgorszą rzeczą, jaką trener może w takiej chwili zrobić, jest wyświetlenie filmu wideo. Ćwiczenia pobudzające mają na celu wyłącznie pobudzenie krą-żenia i „rozruszanie” grupy. Mogą one być oparte na aktywności ruchowej, umysłowej lub na połączeniu obydwu. Większość ćwi-czeń pobudzających przedstawionych w niniejszym zbiorze pełni jednocześnie inne funkcje szkoleniowe. Warto również poprosić uczestników, aby zaproponowali własne ćwiczenia pobudzające.
• Ćwiczenia przełączające uwagę. Niektóre ćwiczenia wymagają od uczestników silnego zaangażowania emocjonalnego i umysłowego. Po ich przeprowadzeniu warto zaproponować krótką grę, która ułatwi odwrócenie uwagi słuchaczy od poprzedniego tematu i przy-gotowanie ich do następnej części zajęć. Ćwiczenia należące do ka-tegorii przełączanie uwagi nadają się do tego doskonale. Większość z nich ma również działanie pobudzające, chociaż nie wszystkie gry pobudzające są jednocześnie grami przełączającymi uwagę.
• Dbałość o zdrowie i formę. Do tej grupy zaliczyłem ćwiczenia, które pomagają w kontrolowaniu i poprawie formy oraz stanu zdrowia. Można wyodrębnić wśród nich cztery kategorie: medycyna, opieka pielęgniarska, masaż i sport.
Cele szkoleniowe gier
26
• Dokonywanie oceny. Ćwiczenia z tej grupy pomagają trenerom w ocenie efektów poszczególnych zajęć i całego szkolenia.
• „Lodołamacze”. Do tej grupy zaliczyłem ćwiczenia pobudzające, które są szczególnie przydatne na początku szkolenia. Niektóre z nich dotyczą zawierania znajomości, ale ponieważ większość ćwiczeń należących do kategorii Zapoznawanie się nie ma funkcji pobudzających, zdecydowałem się wyodrębnić tę grupę.
• Określanie cech. Podczas szkoleń dotyczących problematyki rów-nych szans często jest poruszany problem cech, jakie stereotypowo przypisuje się ludziom należącym do określonych grup czy katego-rii. Na zajęciach staram się również ujawnić cechy przypisywane sobie wzajemnie przez członków grupy, co może być pomocne w szkoleniach z zakresu budowania zespołu.
• Otwarcie się. Ćwiczenia te przynoszą duże korzyści, chociaż wiele osób zupełnie niesłusznie twierdzi, że są one „niebezpieczne”, gdyż za bardzo przypominają sesje psychoterapeutyczne. Jeżeli celem szkolenia jest budowanie zespołu lub rozwijanie osobowości, gry tego typu warto przeprowadzić już na samym początku. Wyma-gają one również przypomnienia uczestnikom warunków umowy o poufności. Więcej informacji na ten temat znajduje się w akapicie Kontrakt w pierwszym tomie Gier szkoleniowych.
• Planowanie działań (zmian). Ćwiczenia te dotyczą planowania zmian w karierze zawodowej lub innych dziedzinach życia (w wy-padku starszych pracowników może to być np. przejście na eme-ryturę; w wypadku młodszych – zwolnienie z pracy lub zmiana kwalifikacji).
• Podejmowanie decyzji. Większość ćwiczeń należących do tej grupy pomaga usprawnić proces podejmowania decyzji w zespołach.
• Przybliżenie problematyki etyki biznesu. Przedsiębiorstwa prywatne i instytucje sektora publicznego przywiązują coraz większą wagę do etycznych aspektów swojej działalności i stawiają pracownikom coraz wyższe wymagania pod tym względem. Ćwiczenia należące do tej grupy dotyczą problemów etycznych w firmach różnego typu.
• Przybliżenie problematyki równych szans. Ćwiczenia te przybliżają uczestnikom problematykę równych szans i wszelkiego rodzaju uprzedzeń. Niektóre gry odnoszą się do konkretnych sytuacji, inne mają charakter ogólny i dotyczą sposobu, w jaki z góry oceniamy innych ludzi. Podczas dyskusji trener powinien być przygotowany na różne reakcje uczestników (niektórzy z nich mogą mieć poglądy dalekie od tolerancji).
27
• Radzenie sobie ze stresem. Temat ten zajmuje ostatnio coraz więcej miejsca w programach szkoleniowych. Pracodawcy zdają sobie sprawę, że wymagania stawiane obecnie pracownikom są przy-czyną wielu napięć. Coraz więcej osób szuka więc sposobów ograniczenia negatywnych skutków stresu. Niektóre ćwiczenia zaliczone do tej grupy polegają na wypełnianiu kwestionariuszy o charakterze diagnostycznym, inne dotyczą sposobów pokony-wania stresu.
• Rozwijanie kreatywności. Szkolenie w tym zakresie dotyczy roz-wijania pomysłowości oraz zdolności do tworzenia nowych idei, nie zaś – umiejętności rozwiązywania problemów praktycznych. Często jednak te same ćwiczenia pomagają w osiągnięciu obu tych celów.
• Rozwijanie osobowości. Wiele uwag dotyczących kategorii Otwar-tość odnosi się również do tej grupy gier. Rozwijanie osobowości należy do podstawowych celów wielu szkoleń. Przedstawione tu ćwiczenia polegają głównie na poznawaniu i porównywaniu ludz-kich zachowań i mają zastosowanie np. podczas zajęć dotyczących asertywności lub radzenia sobie ze stresem.
• Rozwijanie umiejętności doradzania. Osoby zajmujące się doradz-twem muszą opanować wiele technik komunikacji. W wypadku tych ćwiczeń skoncentrowałem się jednak na szczególnych umie-jętnościach, które są potrzebne profesjonalnym doradcom.
• Rozwijanie umiejętności kierowania zespołem. W książce znajduje się wiele ćwiczeń dotyczących różnych funkcji i stanowisk. Niektóre zostały opracowane specjalnie dla osób, które zajmują stanowiska kierownicze i w związku z tym powinny lepiej poznać swoją rolę oraz zrozumieć konieczność dostosowywania metod kierowania do charakteru zespołu i typu podejmowanych zadań.
• Rozwijanie umiejętności pisania raportów (sprawozdań). Ćwiczenia należące do tej kategorii dotyczą dość wąskiej dziedziny. Zdecy-dowałem się jednak na umieszczenie ich w niniejszym zbiorze, ponieważ ostatnio wielokrotnie proszono mnie o przeprowadzenie szkolenia w tym zakresie. Umiejętność pisania raportów wśród pracowników zwykle pozostawia wiele do życzenia, a firmy coraz częściej starają się zmienić tę sytuację.
• Rozwijanie umiejętności pracy w grupie. Ćwiczenia te ułatwia-ją zrozumienie dynamiki grupy, jej rozwoju i funkcjonowania. W większości wypadków można tu wykorzystać nagrane wcześ-niej filmy wideo. Potraktowałem te gry jako odrębną kategorię, ponieważ – w odróżnieniu od ćwiczeń z grupy Budowanie zespołu
28
– nie dotyczą one konkretnych aspektów współpracy, lecz ogólnych koncepcji zwiększania efektywności pracy zespołowej.
• Rozwijanie umiejętności prezentacji. Trudno mi uwierzyć, że kie-dyś i ja, podobnie jak niektórzy doświadczeni pracownicy biorący udział w kursie, bałem się wystąpień publicznych. Wielu moich kolegów – trenerów podziela te spostrzeżenia. Umiejętność pre-zentacji jest jednak obecnie bardzo ważna. Oprócz zamieszczonych tu ćwiczeń można przeprowadzić zajęcia, podczas których uczest-nicy zaprezentują krótko swoją wiedzę na dany temat i podzielą się doświadczeniami. Jest to szczególnie cenne, gdy wszyscy są pracownikami tej samej firmy.
• Rozwijanie umiejętności przeprowadzania wywiadów. Umiejętność ta jest przydatna na wielu stanowiskach związanych z zarządza-niem, doradztwem i pracą w biurze. Ćwiczenia zaliczane do tej grupy mają najczęściej charakter gier z podziałem na role.
• Rozwijanie umiejętności zarządzania pracownikami. Do tej kategorii należy tylko jedno ćwiczenie zamieszczone w niniejszym zbiorze. Umiejętności związane z zarządzaniem są jednak tematem wielu innych gier.
• Rozwijanie umiejętności zdawania egzaminów. Kilka gier dotyczy umiejętności przygotowywania się do egzaminów i ich zdawania. Zostały one zamieszczone w tym zbiorze, ponieważ niektóre firmy albo same egzaminują swoich pracowników, albo wysyłają ich na różnego rodzaju kursy kończące się egzaminami. Ćwiczenia na-leżące do tej kategorii są również przydatne podczas szkoleń dla trenerów.
• Trening asertywności. Trening asertywności jest elementem wielu szkoleń z zakresu komunikacji, zarządzania, umiejętności kiero-wania zespołem i pokonywania stresu. Asertywność może być również głównym przedmiotem kursu. Ćwiczenia należące do tej grupy dotyczą różnych aspektów teorii asertywności oraz ich praktycznego wykorzystania, zwłaszcza w komunikacji.
• Trening komunikacji. Ćwiczenia zaliczane do tej grupy dotyczą wszystkich aspektów komunikacji (komunikacji werbalnej, komu-nikacji pisemnej oraz umiejętności prezentacji). Gry odnoszące się do każdej z tych kategorii zostały zaklasyfikowane odrębnie.
• Trening komunikacji niewerbalnej. Wiele gier zawartych w tym zbiorze może być wykorzystanych w pracy nad zwiększeniem wrażliwości na bodźce niewerbalne. Gry należące do tej kategorii przydają się szczególnie na szkoleniach dotyczących obsługi klienta lub komunikacji interpersonalnej.
29
• Trening komunikacji pisemnej. Ćwiczenia te rozwijają umiejętność komunikacji pisemnej (niektóre z nich zostały również zaliczone do kategorii Umiejętność pisania raportów).
• Trening komunikacji werbalnej. Ćwiczenia zaliczane do tej grupy rozwijają umiejętność komunikacji ustnej.
• Zapoznawanie się. Tego typu ćwiczenia są najbardziej przydatne na początku pierwszych zajęć oraz w sytuacjach, gdy do grupy do-łączają nowi uczestnicy. Polecam również przeprowadzanie takich gier na zakończenie pierwszego dnia zajęć. Uczestnicy mogą sobie wtedy przypomnieć imiona swoich kolegów oraz dowiedzieć się o nich czegoś więcej.
31
© Copyright by Andy Kirby 1994. Authorized translation from the English language edition published by Gower Publishing Limited© Copyright for the Polish edition by Oficyna Ekonomiczna, Oddział Polskich Wydawnictw Profesjonalnych Sp. z o.o. 2003© Copyright for the Polish edition by Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o. 2011
Streszczenie
Cele
Materiały
Czas trwania
Procedura
Ale park!
Uczestnicy projektują park będący metaforą ich firmy. Budowanie zespołu.Rozwijanie kreatywności.
Papier (najlepiej kratkowany).Długopisy i kolorowe kredki.Karton.Nożyczki.Klej.Linijki. 70 minut. 1. Wyjaśnij, że sposób funkcjonowania firmy lub instytucji
można przedstawić w sposób metaforyczny, porównując ją do czegoś.
2. Zadanie polega na zaprojektowaniu parku, który ilustrowałby istotne cechy firmy. Uczestnicy mają różne możliwości – mogą skoncentrować się na wybranym aspekcie działalności firmy, podzielić się na zespoły odpowiedzialne za projektowanie poszczególnych części parku lub przygotować jego reklamę. Najważniejsze, aby przekazali istotne informacje o firmie i nie zajmowali się zbędnymi szczegółami. Daj grupie 50 minut na wykonanie zadania.
3. Po upływie tego czasu poproś uczestników o przedstawienie projektu w taki sposób, w jaki zaprezentowaliby go inwestorom.
32
© Copyright by Andy Kirby 1994. Authorized translation from the English language edition published by Gower Publishing Limited© Copyright for the Polish edition by Oficyna Ekonomiczna, Oddział Polskich Wydawnictw Profesjonalnych Sp. z o.o. 2003© Copyright for the Polish edition by Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o. 2011
Najbardziej charakterystyczne cechy parku mówią zwykle najwięcej o firmie i sposobie jej funkcjonowania. Jeżeli park przypomina Disneyland, firma jest prawdopodobnie podzielona na „fasadę” i „zaplecze” – inaczej prezentuje się na zewnątrz, a inaczej wygląda od środka. W parku typu „rezerwat przyrody” zwierzęta oznaczają prawdopodobnie członków organizacji odgrywających w niej różne role – najgroźniejsze są oczywiście drapieżniki!
Ćwiczenie to, w nieco zmienionej wersji, można wykorzystać do analizy różnych aspektów życia. Wystarczy zastąpić park placem zabaw, wesołym miasteczkiem lub grą planszową.
Uwagi
Modyfikacje
33
© Copyright by Andy Kirby 1994. Authorized translation from the English language edition published by Gower Publishing Limited© Copyright for the Polish edition by Oficyna Ekonomiczna, Oddział Polskich Wydawnictw Profesjonalnych Sp. z o.o. 2003© Copyright for the Polish edition by Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o. 2011
Asertywność a komunikacja niewerbalna
Streszczenie
Cele
Materiały
Czas trwania
Procedura
Omówienie niewerbalnych aspektów asertywności.
Trening asertywności.Trening komunikacji niewerbalnej.
Kopie arkusza Asertywność a komunikacja niewerbalna.
45 minut.
1. Wyjaśnij, że tematem ćwiczenia są zachowania asertywne o charakterze niewerbalnym. W razie potrzeby przypomnij zasady gry z podziałem na role (uczestnicy nie powinni udawać innych osób, lecz zachowywać się tak, jak sami zareagowaliby w danej sytuacji).
2. Poproś wszystkich, by ustawili się w kole i przypisz każdemu po kolei litery A, B i C. W ten sposób powstaną trzyosobowe zespoły, w których osoby A będą „rowerzystami”, osoby B – „lokatorami”, a osoby C – „obserwatorami”. „Lokator” zajmuje mieszkanie na parterze przy eleganckiej ulicy. „Rowerzysta”, który przyjechał w odwiedziny do przyjaciela mieszkającego po drugiej stronie ulicy, przymocowuje rower do ogrodzenia przed drzwiami „lokatora”. Mógł wykorzystać do tego celu inne ogrodzenia lub słupy, ale wybrał właśnie to miejsce, ponieważ rower będzie tu najlepiej widoczny z okien mieszkania przyjaciela.
3. Rozdaj arkusze Asertywność a komunikacja niewerbal-na. Wyjaśnij, że zadanie „lokatora” polega na sformułowaniu prośby do „rowerzysty”, aby nie zostawiał roweru