Embed Size (px)
Citation preview
ตวอยาง
ส.พมสวรรณ ขอมล จตพาชน มสกานนท ภาพประกอบ
แตงกวา
ตวอยาง
ชด เกษตรกรรมลองท�าด: แตงกวา
รตนา โพธรชต เรยบเรยง
สทศน ปาละมะ ภาพประกอบ
เมทน สคนธรกษ, ดร.โชคชย เอกทศนาวรรณ และ ฤทย จงสฤษด บรรณาธการทปรกษา
ผศ.ดร.จานลกษณ ขนบด บรรณาธการตนฉบบ
พมพครงท 1 พฤษภาคม 2558
ราคา 195 บาท
© ลขสทธ 2558: ส�านกพมพนานมบคสพบลเคชนส
ขอมลทางบรรณานกรมของหอสมดแหงชาต รตนา โพธรชต. แตงกวา. -- (ชด เกษตรกรรมลองท�าด). -- กรงเทพฯ: นานมบคสพบลเคชนส, 2558. 52 หนา.
1. แตงกวา. I. สทศน ปาละมะ, ผวาดภาพประกอบ. II. ชอเรอง. 635.63 ISBN 978-616-04-1658-5
กรรมการผจดการ สวด จงสถตยวฒนา ผชวยกรรมการผจดการ ราตร สงสกฤษ ผจดการส�านกพมพ สชาดา งามวฒนจนดา บรรณาธการบรหาร สภารตน ภไตรรตน หวหนากองบรรณาธการ อญมณ ทองเลศ บรรณาธการเลม มณรตน สกลนมตร หวหนากองพสจนอกษรและตรวจสอบ ดวงพร วญญธรรมรตน พสจนอกษรและตรวจสอบ รณชย ทมรตน ผจดการฝายศลปกรรม เบญจสงห สมบญ ผจดการกองศลปกรรม กฤษดา เสงสงค ผชวยผจดการกองศลปกรรม สนนท เพชรวาว คอมพวเตอรกราฟก จตตมา ศรตนทพย หวหนากองประสานงานการผลต จรสศร พรหมเทพ ประสานงานการผลต ฉตรทพย กสสทธ ส�านกงาน บรษท นานมบคสพบลเคชนส จ�ากด เลขท 11 ซอยสขมวท 31 (สวสด) ถนนสขมวท แขวงคลองเตยเหนอ เขตวฒนา กรงเทพฯ 10110 โทร. 0-2670-9800, 0-2662-3000 โทรสาร 0-2662-0919 e-mail: [email protected]
เพลตท กรงกมล สแกน โทร. 0-2803-2544 พมพท ท เอส อนเตอรพรนท โทร. 0-2174-6055จดจ�าหนายทวประเทศ บรษท นานมบคส จ�ากด เลขท 11 ซอยสขมวท 31 (สวสด) ถนนสขมวท แขวงคลองเตยเหนอ เขตวฒนา กรงเทพฯ 10110 www.nanmeebooks.com
กระดาษทใชพมพหนงสอเลมนผลตมาจากไมในปาปลก โดยไมท�าลายปาไมธรรมชาตและใชหมกธรรมชาตจากน�ามนถวเหลอง จงปลอดภยตอมนษยและเปนมตรตอสงแวดลอม
หากหนงสอเลมนผลตไมไดมาตรฐาน อาท หนากระดาษสลบกน หนาซ�า หนาขาดหายส�านกพมพยนดรบผดชอบเปลยนใหมให โปรดสงไปเปลยนตามทอยดานบน
หรอตดตอ Nanmeebooks Call Center โทร. 0-2662-3000 กด 1
ตวอยาง
“แตงกวา” เปนพชกนผลทคนไทยคนเคย จะกนสดแกลมน�าพรกแบบไทย ๆ หรอน�ามาปรงอาหารกอรอยไดหลากหลาย ไมนาเชอวาผกชนดนมมานานกวา 5,000 ป
จากพชในปาน�าเขามาปลกรมรวเกบผลกน เหลอกนกแบงขาย ปจจบนแตงกวาจง
กลายเปนหนงในพชเศรษฐกจทมพนทปลกในประเทศมากกวา 150,000 ไร สงขายทง
ในและนอกประเทศ สรางรายไดมหาศาล ภาคอตสาหกรรมกนยมดองบรรจกระปอง
และเปนสวนผสมเครองส�าอาง แตงกวาสดมคณคาทางโภชนาการ กนดมฤทธเปนยาเยน
แกกระหายและปรบสมดลในรางกาย แตงกวาจงเปนพชสารพดประโยชนทเราควรรจก
นานมบ คสขอพาทานผ อ านไปร จกแตงกวา ในหนงสอชด เกษตรกรรม ลองทÓด: แตงกวา ไปดวาตนแตงกวามลกษณะอยางไร แตงกวามกพนธ อะไรบาง มวธปลกและดแลอยางไร เราน�าแตงกวามาปรงอาหารอะไรไดบาง มาใชหนงสอเลมน
แนะแนวทางเรยนรการท�าเกษตรดวยตนเอง
นานมบคสหวงเปนอยางยงวา หนงสอเลมนจะเปนประโยชนตอผอานและสงเสรม
ใหคนไทยเหนคณคาของเกษตรกรรม
นานมบคสพบลเคชนส
ค�ำน�ำส�ำนกพมพ
ตวอยาง
สงด ๆ ในแตงกวาแตงกวามน�าเปนสวนประกอบหลก การกนแตงกวาสด ๆ จงชวยใหรางกาย
สดชนราวกบไดดมน�า ทงยงชวยก�าจดของเสยตกคางในรางกายดวย
คณคาทางโภชนาการ(แตงกวาสด 100 กรม ใหพลงงาน 13 แคลอร)
• โปรตน 0.8 กรม• ไขมน 0.1 กรม• คารโบไฮเดรต 2.3 กรม• แคลเซยม 5.0 มลลกรม• ฟอสฟอรส 11.0 มลลกรม• เหลก 0.4 มลลกรม• บตาแคโรทน 8.60 ไมโครกรม• เสนใย 1.30 กรม• วตามนบ 1 0.30 มลลกรม• วตามนบ 2 0.05 มลลกรม• วตามนซ 5.00 มลลกรม
แตงกวามากประโยชนเรานยมกนแตงกวาเคยงกบอาหารจานเดยวหรอจมน�าพรก ไมใชแครสชาตด กนแกเลยน
หรอเปนผกประดบจาน แตแตงกวาผลเลกๆ นเปนทงผกและสมนไพรทมประโยชนตอรางกาย มสรรพคณทางยาตงแตผลถงราก แถมยงขนชอวาเปนผกแหงความงามอกดวย
ผลมน�าเปนสวนประกอบมากถง 90 เปอรเซนต
จงมฤทธเยน รสหวาน กนแกกระหายน�า แกรอน
ใน ชวยขบปสสาวะ เปนยาระบายออน ๆ บ�ารงธาต
ผลใชต�าพอกรกษาแผลแมลงกดตอย ไฟลวก แก
อกเสบจากแดดเผา
เมลดแก รสมน มฤทธเยน กนเปน
ยาขบพยาธหรอยาขบปสสาวะ
ผลแก ควานเอาไสผลออก แลวใส
ผงสารสมแทน น�าไปเผาไฟพอสก
คนเอาน�ามาดมแกขดเบาและขบนว
ใบ
มรสเฝอน ใชแกทองเสย
ทองเฟอ และบด รวมถงแก
ความดนโลหตสง
ราก มฤทธเยน ชวยขบ
ปสสาวะ
แตงกวามฤทธฆาเชอ ชวยยบยงแบคทเรย มสาร
ฟนอลทชวยตอตานอนมลอสระ ลดความเสยงทจะเปน
มะเรง ยงกนแตงกวาทงเปลอก จะไดเสนใยและแรธาต
ครบถวน ทงซลกา โพแทสเซยม โมลบดนม แมงกานส
และแมกนเซยม
นอกจากนแตงกวายงมเอนไซมหลายชนดทใชยอย
โปรตนได มกรดกาเฟอกและวตามนซทปองกนการสะสม
น�าเกนจ�าเปนในรางกายและชวยบ�ารงผวพรรณ แตงกวา
จงเปนผกทนยมน�าไปใชในธรกจความงาม
ขอควรระวงเมอกใส ๆ ของแตงกวามกรดยรก ถากนแตงกวา
สด ๆ ทกวน รางกายอาจสะสมกรดยรกเอาไว และถา
ก�าจดออกไมหมดจะมผลตอกระบวนการสรางกระดก
และความแขงแรงของเมดเลอด อนเปนสาเหตของ
โรคเกาต
42 43
เดก ๆ เคยกนแตงกวาพนธไหนบางจะ
พนธส�ำหรบดองเปลอกสเขยวเขมตลอดผล มปมหนามชดเจน มทงผลสนและเรยวยาว
มเนอหนา ไสผลเลก บางพนธไมมไส เมอน�าไปดองจะยงคงรปรางเดม
บางพนธกกนสดได รสหวาน กรอบด
แตงรำน ความยาวผลมากกวา 18 เซนตเมตร ความ
กวางผล 2.5 เซนตเมตร นยมน�าไปท�าย�าหรอสมต�า
แตงทอน ความยาวผล 13-16 เซนตเมตร ความกวางผล
2.5 เซนตเมตร นยมกนสด ผดไข และแกงจด
แตงกวำ ความยาวผล 6-12 เซนตเมตร ความกวางผล
มากกวา 2.5 เซนตเมตร นยมกนสดแกลมน�าพรก
เพราะผลเลก กรอบ และฉ�าน�า
พนธส�ำหรบกนสดเปลอกสเขยวออนถงเขยวเขม เนอบาง ไสผลใหญ
และมน�ามาก ผลออนมปมหนาม เมอโตเตมทปมหนาม
จะหลดออกเอง แบงตามความยาวผลได ดงน
แตงกวำนำนำพนธประเทศไทยอยในเขตรอนชนจงปลกแตงกวาไดดแทบทกภาค แตงกวาทมขายใน
ตลาดมหลากหลายพนธ แบงเปน 2 ประเภท คอ แตงกวาพนธส�าหรบกนสด และแตงกวาพนธส�าหรบดอง
แตงกวำผลยำวผลยาวทรงกระบอก ผวเรยบ อาจมปมหนามเพยงเลกนอย ผลสเขยวออนถง
เขยวเขม เนอและเปลอกหนา ไสผลแคบ มตนก�าเนดและนยมมากในญปนและจน
แตงกวาในกลมน เชน แตงกวาญปน
แตงกวำผลสนผลสน เนอหนา ผวขรขระ ผลสเขยวออนถงเขยวเขม
มกมกลน นยมมากในสหรฐอเมรกาและยโรป แตงกวาใน
กลมน เชน ยโรเปยนพกลง อเมรกนพกลง และดตชไทป
พนธปรบปรงใหมแตงกวาพนธ ลกผสม (burpless cucumber) เปนพนธ
ทมรสหวาน ผวบาง เมลดนอยมาก นยมทงกนสดและดอง กนแลว
ไมเกดแกส ยอยงาย มทงพนธจากสหรฐอเมรกา ยโรป และเอเชย
กนแตงกวาทกวนชวยบ�ารงผวพรรณ ดบกระหายคลายรอน
ไดดวยนะ
12 13
เตรยมอปกรณ ใหครบแลว
ลงมอท�ำกนเลย
อรอยดแถมมประโยชนดวย
1 ลางแตงกวาใหสะอาด
เทใสแกว ตกแตงดวยแตงกวาหนแวน
กดมไดชนใจทนท5
น�ำแตงกวำปนเครองดมเยนชนใจทมประโยชนตอสขภาพ ไดทงกากใยและวตามนบ�ารงผวพรรณ
ท�างายๆ แคปอกเปลอกแลวกปนปนนาน 1 นาท
หรอจนกวาจะ
ละเอยด
4
ใสแตงกวาในโถปน เตม
น�าตมสก น�าตาลทราย
เกลอ และน�าแขง อาจ
ใสน�ามะนาวหรอน�าผง
ปรงรสชาตตามชอบ
3
วธทำ น�ำแตงกวำ น�ำผกชนยอด
น�าแตงกวามประโยชนอยางนาทง ดมแลวสดชน
แกกระหายน�า แกเจบคอ ชวยขบปสสาวะ
และสารพษในรางกาย ลดอาการนอนไมหลบ
ลดกรดในกระเพาะอาหาร บ�ารงผวใหชมชน
มเลอดฝาด ดมเปนประจ�า
จะชวยบ�ารงเสนผม เลบ
และผวหนงใหมสขภาพด
อกทงชวยชะลอความแก
ดออนกวาวย
สวนผสมและอปกรณ
• แตงกวำ 4 ผล • น�ำตมสก 480 มลลลตร
• น�ำตำลทรำย 2 ชอนโตะ
• เกลอ 1/4 ชอนชำ • น�ำแขง 1 แกว • เครองปน
ปอกเปลอก ผาครงตามแนวยาว ตกไสทง
แลวหนเปนชนเลก ๆ2
38 39
เรมตนดวยกำรอำน
หนงสอชด เกษตรกรรมลองท�าด จดท�าขนโดยมวตถประสงคเพอใหเดกและเยาวชนไดรจกผกผลไม ดอกไม และสตว ซงเปนสนคาเกษตรทมความส�าคญตอเศรษฐกจของประเทศไทย เนอหาในเลม
ประกอบดวย 3 สวน ซงน�าไปสการเรยนรเรองเกษตรกรรม โดยใหเดกอานและลงมอท�าดวยตนเอง
สวนท 1 ควำมรทวไป
รจกเรองราวของแตงกวา
ตงแตลกษณะทวไป ลกษณะ
พเศษ แหลงก�าเนด และพนธ
เนอหาในสวนนจะชวย
ปพนฐานใหเข าใจธรรมชาต
ของแตงกวา ซงประยกตใชใน
การเพาะปลกได
สวนท 2 ลองท�ำด
คมอการปลกแตงกวาทเรมตงแตการเลอกพนท พนธ วธปลก
และดแล โรคและศตร การเกบเกยว จนถงการแปรรปและท�าอาหาร
เนอหาสวนนมกรอบวสดอปกรณและเครองปรงทตองเตรยม
อธบายวธการท�าเปนขนตอนพรอมภาพประกอบ จงใชเปนแนวทาง
การปฏบตไดด
ถงครและผปกครอง
สอดแทรกภาพจรงตวอยาง
สงด ๆ ในแตงกวาแตงกวามน�าเปนสวนประกอบหลก การกนแตงกวาสด ๆ จงชวยใหรางกาย
สดชนราวกบไดดมน�า ทงยงชวยก�าจดของเสยตกคางในรางกายดวย
คณคาทางโภชนาการ(แตงกวาสด 100 กรม ใหพลงงาน 13 แคลอร)
• โปรตน 0.8 กรม• ไขมน 0.1 กรม• คารโบไฮเดรต 2.3 กรม• แคลเซยม 5.0 มลลกรม• ฟอสฟอรส 11.0 มลลกรม• เหลก 0.4 มลลกรม• บตาแคโรทน 8.60 ไมโครกรม• เสนใย 1.30 กรม• วตามนบ 1 0.30 มลลกรม• วตามนบ 2 0.05 มลลกรม• วตามนซ 5.00 มลลกรม
แตงกวามากประโยชนเรานยมกนแตงกวาเคยงกบอาหารจานเดยวหรอจมน�าพรก ไมใชแครสชาตด กนแกเลยน
หรอเปนผกประดบจาน แตแตงกวาผลเลกๆ นเปนทงผกและสมนไพรทมประโยชนตอรางกาย มสรรพคณทางยาตงแตผลถงราก แถมยงขนชอวาเปนผกแหงความงามอกดวย
ผลมน�าเปนสวนประกอบมากถง 90 เปอรเซนต
จงมฤทธเยน รสหวาน กนแกกระหายน�า แกรอน
ใน ชวยขบปสสาวะ เปนยาระบายออน ๆ บ�ารงธาต
ผลใชต�าพอกรกษาแผลแมลงกดตอย ไฟลวก แก
อกเสบจากแดดเผา
เมลดแก รสมน มฤทธเยน กนเปน
ยาขบพยาธหรอยาขบปสสาวะ
ผลแก ควานเอาไสผลออก แลวใส
ผงสารสมแทน น�าไปเผาไฟพอสก
คนเอาน�ามาดมแกขดเบาและขบนว
ใบ
มรสเฝอน ใชแกทองเสย
ทองเฟอ และบด รวมถงแก
ความดนโลหตสง
ราก มฤทธเยน ชวยขบ
ปสสาวะ
แตงกวามฤทธฆาเชอ ชวยยบยงแบคทเรย มสาร
ฟนอลทชวยตอตานอนมลอสระ ลดความเสยงทจะเปน
มะเรง ยงกนแตงกวาทงเปลอก จะไดเสนใยและแรธาต
ครบถวน ทงซลกา โพแทสเซยม โมลบดนม แมงกานส
และแมกนเซยม
นอกจากนแตงกวายงมเอนไซมหลายชนดทใชยอย
โปรตนได มกรดกาเฟอกและวตามนซทปองกนการสะสม
น�าเกนจ�าเปนในรางกายและชวยบ�ารงผวพรรณ แตงกวา
จงเปนผกทนยมน�าไปใชในธรกจความงาม
ขอควรระวงเมอกใส ๆ ของแตงกวามกรดยรก ถากนแตงกวา
สด ๆ ทกวน รางกายอาจสะสมกรดยรกเอาไว และถา
ก�าจดออกไมหมดจะมผลตอกระบวนการสรางกระดก
และความแขงแรงของเมดเลอด อนเปนสาเหตของ
โรคเกาต
42 43
เตรยมอปกรณ ใหครบแลว
ลงมอท�ำกนเลย
อรอยดแถมมประโยชนดวย
1 ลางแตงกวาใหสะอาด
เทใสแกว ตกแตงดวยแตงกวาหนแวน
กดมไดชนใจทนท5
น�ำแตงกวำปนเครองดมเยนชนใจทมประโยชนตอสขภาพ ไดทงกากใยและวตามนบ�ารงผวพรรณ
ท�างายๆ แคปอกเปลอกแลวกปนปนนาน 1 นาท
หรอจนกวาจะ
ละเอยด
4
ใสแตงกวาในโถปน เตม
น�าตมสก น�าตาลทราย
เกลอ และน�าแขง อาจ
ใสน�ามะนาวหรอน�าผง
ปรงรสชาตตามชอบ
3
วธทำ น�ำแตงกวำ น�ำผกชนยอด
น�าแตงกวามประโยชนอยางนาทง ดมแลวสดชน
แกกระหายน�า แกเจบคอ ชวยขบปสสาวะ
และสารพษในรางกาย ลดอาการนอนไมหลบ
ลดกรดในกระเพาะอาหาร บ�ารงผวใหชมชน
มเลอดฝาด ดมเปนประจ�า
จะชวยบ�ารงเสนผม เลบ
และผวหนงใหมสขภาพด
อกทงชวยชะลอความแก
ดออนกวาวย
สวนผสมและอปกรณ
• แตงกวำ 4 ผล • น�ำตมสก 480 มลลลตร
• น�ำตำลทรำย 2 ชอนโตะ
• เกลอ 1/4 ชอนชำ • น�ำแขง 1 แกว • เครองปน
ปอกเปลอก ผาครงตามแนวยาว ตกไสทง
แลวหนเปนชนเลก ๆ2
38 39
สวนท 3 เกรดควำมรเสรม
สอดแทรกขอมลทเปนประโยชน เชน
คณคาทางโภชนาการ วธการเลอกซอ ชวยให
เดกเหนความส�าคญของการปลกแตงกวา
และน�าไปใชในชวตประจ�าวนได
สำนตอดวยกำรลงมอปฏบต
ครและผปกครองควรอานหนงสอเลมนรวมกบเดก เมออานจบ
ควรชกชวนและสนบสนนใหเดกไดลงมอปลกแตงกวาดวยตนเอง
เนอหาในหนงสอเลมนมวธปลกแตงกวาในกระถาง จงปรบใช
กบบานหรอโรงเรยนทมพนทจ�ากดได
แตงกวาใชเวลาเจรญเตบโตหลายเดอน ระหวางนควรกระตน
ใหเดกสงเกตและจดบนทกการเจรญเตบโตของแตงกวา หากมปญหา
หรอโรคระบาดจะไดแกไขทน
ควรน�าแตงกวามาใหเดกแปรรปหรอท�าอาหาร เพอสรางความ
ภมใจและเหนคณคาของการท�าเกษตรกรรม ซงจะกระตนใหเดกรก
และสนใจอาชพเกษตรกรรมตอไป
เนอหาสน ๆอานเพลน
อธบายวธปฏบตเปนขนตอน
ตวอยาง
ควำมรทวไป
ลองท�ำด: ปลกเตรยมแปลงดนใหแตงกวา....................18 โตเรวบนคางปลก.................................20 ตนแตงกวาโตขนทกวน.........................22ชวยกนดแลแตงกวา.............................24 ระวงแตงกวาเปนโรค............................26 ถงเวลาเกบแตงกวาแลว.......................28 แตงกวาโตในกระถาง...........................30 ปฏทนการปลกแตงกวา........................32
ตนแตงกวาเถายาว..................................8บานเกดแตงกวา....................................10แตงกวานานาพนธ.................................12แบบนสเหมาะจะปลกแตงกวา...............14มาปลกแตงกวากนเถอะ.........................16
สำรบญ
ตวอยาง
ลองท�าด: ท�าอาหารแกงจดแตงกวายดไสหมสบ......................34 ซชแตงกวา..............................................36
น�าแตงกวาปน........................................38
ลองท�ำด: แปรรปสบเหลวแตงกวาน�าผง.....................40
แตงกวามากประโยชน............................42ผกประทนโฉม.......................................44 ซอแตงกวาสดกรอบ...............................46 ปลกแตงกวาญปน....................................48 แตงกวาจากทวโลก................................50บรรณานกรม............................................51
เกรดควำมรเสรมตวอยาง
![e g b b i j h ] j Z f f u g Z 2016-2017 ] h ^ u · Õ þ ü û ø ô û ï í ú ú ò û î û ô ú í ò ú õ õ ü ý ò ñ þ ÿ í ï ø ò ú õ ò ù í ÿ ò ý õ í ø](https://img.dokumen.tips/doc/110x75/5eb4a17a7011b96b01347b4c/e-g-b-b-i-j-h-j-z-f-f-u-g-z-2016-2017-h-u-.jpg)
![N] @ 9 =æ Ñè¿ fį à> Å F> Å wB æ @ @ãI Õ ú] y ) ) ) ) ® N ...€¦ · iuuq xxx knb ofu hp kq uplzp tvc@joefy ljlpvifolb Õ ú m> Å f Õ ú] Õ ú¢ 6 z + ô ô 5&-](https://img.dokumen.tips/doc/110x75/60328d6e96594364866c526c/n-9-f-f-wb-i-y-n-.jpg)
![óXóVóWó C Cr &V.«ê`êTêJêH A ' m 5¥/4...P5 ã Ú ¿ Õ î Ë Í Ú] .[ODM z y©z ¸ Ú ® ÷ ¿ Õ î Ë Í Ú] .[ODM z y ¿ Õ î Ë Í Ú*3, ªIí] .[ þOD ´ ÷ F S ] 0](https://img.dokumen.tips/doc/110x75/5e7a054d839f6e2a043f7de1/xvw-c-cr-vtjh-a-m-54-p5-.jpg)
![õ ] ¢ B6 Ú C333R(]0]Q]:]+] ~ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾](https://img.dokumen.tips/doc/110x75/611c7debf287c935f0294187/-b6-c-333r0q-.jpg)
![õ õ õ õ õ õ ã ] F y  F...õ õ ã ] F y ¸ ® 5 ú Û#Ã Ý y ¡ ] y l H#Æ P ³ m ø ð y 5 J M P ú ¸ ® y ú Û L [  Р4 ' - i#á 4 Ð ÿ y Ð 4 &# w t Ñ k ð L r](https://img.dokumen.tips/doc/110x75/6032a7e0c8963903120435d1/-f-y-f-f-y-5-f-y-y.jpg)
