Embed Size (px)
Citation preview
ТРЕТА КАРТА СО ОЦЕНКА НА ЗАЕДНИЦАТА
ЗА ЗДРАВСТВЕНА ЗАШТИТА ВО ТЕКОТ НА БРЕМЕНОСТА МЕЃУ РОМКИТЕВО ОПШТИНА ШУТО ОРИЗАРИ
Х.Е.Р.А. – Асоцијација за здравствена едукација и истражување, во Скопје, 2015
www.hera.org.mk
Картата со оценка на заедницата претставува истражување за состојбите на здравствената заштита и правата кај жените Ромки во Шуто
Оризари во текот на бременоста и по породувањето. Таа претставува една од алатките за мониторинг од заедницата и имаше за цел жените
Ромки од општината активно да се вклучат во следење и оценување на пристапот и квалитетот на услугите во текот на бременоста и по
породувањето. Истражувањето е концепирано преку две стратегии, односно зајакнување на жените преку нивна мобилизација во
активностите на истражувањето и следење на квалитетот и достапноста на услугите. Ова истражување беше спроведено во соработка со
Ромските невладини организации Ромски ресурсен центар и Амбрела со поддршка од Фондација отворено општество- Македонија.
CIP - Каталогизација во публикација
Национална и универзитетска библиотека "Св. Климент Охридски", Скопје
364-787.9(=214.58:497.711)(047)
614.2:618.2(=214.58:497.711)(047)
ТРЕТА карта со оценка на заедницата за здравствена заштита во
текот на бременоста на Ромките во општина Шуто Оризари / [уредник
Елизабета Божиноска]. - Скопје : X.Е.Р.А. - Асоцијација за
здравствена едукација и истражување, 2015.
- 16 стр. : илустр. ; 30 см
ISBN 978-608-4598-34-3
а) Жени Ромки - Перинатална заштита - Шуто Оризари - Истражувања
COBISS.MK-ID 98603786
ТРЕТА КАРТА СО ОЦЕНКА НА ЗАЕДНИЦАТА
ЦЕЛ: Целта на истражувањето е Ромките што живеат во општина Шуто Оризари да ги оценат и да ја следат достапноста и пристапот до здравствени услуги во текот на бременоста и во периодот по породувањето.
МЕТОДОЛОГИЈА: Изработена е карта со оценка за достапноста и за пристапот до услуги во текот на бременоста преку наоди од спроведени полуструктурирани интервјуа со Ромки (76), матични гинеколози (7) и патронажни сестри (2) кои обезбедуваат услуги за Ромките во самата заедница или во најблискиот регион на Шуто Оризари. За изработка на картата се користат боите на семафорот, при што црвената боја означува позитивни одговори до 50%, жолтата боја го изразува процентот од 50 до 75, додека зелената боја се однесува на позитивни одговори над 75%.
РЕЗУЛТАТИ ОД ТРЕТА КАРТА СО ОЦЕНКА ОД ЗАЕДНИЦАТА: Ромкитe од Шуто Оризари, матичните гинеколози и патронажните сестри ги даваат следниве оценки за достапноста и пристапот до здравствените услугите во текот и по бременоста:
ОПФАТ СО МАТИЧЕН ЛЕКАР
ИНФОРМИРАНОСТ НА РОМКИТЕ ЗА ТРОШОЦИТЕ И ЗА ЗДРАВСТВЕНИТЕ УСЛУГИ ВО ТЕКОТ НА БРЕМЕНОСТА
90%
ПРАКТИКИ НА РОМКИТЕ ЗА ЗДРАВСТВЕНА ЗАШТИТА ВО ТЕКОТ НА БРЕМЕНОСТА
СОРАБОТКА НА ПАТРОНАЖНА СЛУЖБА СО РОДИЛИШТА И СО МАТИЧНИ ГИНЕКОЛОЗИ
ТРОШОЦИ НА УСЛУГИ ВО ТЕКОТ НА БРЕМЕНОСТА
ОБЕМ НА УСЛУГИ ВО ТЕКОТ НА БРЕМЕНОСТА КАЈ МАТИЧЕН ГИНЕКОЛОГ
КОМУНИКАЦИЈА НА ЗДРАВСТВЕН ПЕРСОНАЛ СО РОМКИ ВО КАБИНЕТОТ НА МАТИЧНИОТ ГИНЕКОЛОГ
ПОСЕТИ ОД ПАТРОНАЖНА СЕСТРА
ОБЕМ И КВАЛИТЕТ НА УСЛУГИ ОД ПАТРОНАЖНА СЕСТРА
50,3%
73%
69,4%
47,2%
50%
58,3%
46%
42%
ИСКОРИСТЕНОСТ НА МЕРКИТЕ ОД ПРОГРАМАТА ЗА АКТИВНА ЗАШТИТА НА МАЈКИТЕ И ДЕЦАТА ВО РМ
11%
ПОРОДУВАЊЕ 100%
ЗАКЛУЧОК: Ромките во Шуто Оризари трета година по ред даваат црвено светло на покриеноста со посети од страна на патронажната служба во текот на бременоста и по породувањето коишто во практика не се спроведуваат во согласност со политиките на Министерството за здравство. Трошоците кои ги плаќаат Ромките во текот на бременоста во ординациите на матичните гинеколози се оценети со црвена б о ј а , и н а п о в е ќ е т о о д Р о м к и т е с è у ш т е незаконски им се наплаќаат дополнителни средства за услуги кои им следуваат бесплатно со здравс твеното осиг урување. О с тануваат препораките дека се потребни посебни мерки и политики за зголемување на опфатот на Ромките во Шуто Оризари со патронажна с л у ж б а в о т е к о т н а б р е м е н о с т а с о ц е л зголемување на нивната информираност за здравствените услуги во текот на бременоста. Д о п о л н и те л н о , п о т р е б н и с е с и с т е м с к и решенија коишто на долг рок ќе овозможат елиминирање на финансиските пречки во пристапот до услугите во текот на бременоста и со кои ќе се унапреди здравствена заштита на Ромките како социјално-ранлива група граѓани во Република Македонија.
03
ОПФАТ СО МАТИЧЕН ЛЕКАР
ИНФОРМИРАНОСТ НА РОМКИТЕ ЗА ТРОШОЦИТЕ И ЗА ЗДРАВСТВЕНИТЕ УСЛУГИ ВО ТЕКОТ НА БРЕМЕНОСТА
85,7%
ПРАКТИКИ НА РОМКИТЕ ЗА ЗДРАВСТВЕНА ЗАШТИТА ВО ТЕКОТ НА БРЕМЕНОСТА
СОРАБОТКА НА ПАТРОНАЖНА СЛУЖБА СО РОДИЛИШТА И СО МАТИЧНИ ГИНЕКОЛОЗИ
ТРОШОЦИ НА УСЛУГИ ВО ТЕКОТ НА БРЕМЕНОСТА
ОБЕМ НА УСЛУГИ ВО ТЕКОТ НА БРЕМЕНОСТА КАЈ МАТИЧЕН ГИНЕКОЛОГ
КОМУНИКАЦИЈА НА ЗДРАВСТВЕН ПЕРСОНАЛ СО РОМКИ ВО КАБИНЕТОТ НА МАТИЧНИОТ ГИНЕКОЛОГ
ПОСЕТИ ОД ПАТРОНАЖНА СЕСТРА
ОБЕМ И КВАЛИТЕТ НА УСЛУГИ ОД ПАТРОНАЖНА СЕСТРА
48,4%
76,3%
44,4%
45,6%
66,2%
66,1%
44,5%
65,4%
ИСКОРИСТЕНОСТ НА МЕРКИТЕ ОД ПРОГРАМАТА ЗА АКТИВНА ЗАШТИТА НА МАЈКИТЕ И ДЕЦАТА ВО РМ
/
ПОРОДУВАЊЕ /
89,1%
39,3%
78,9%
69,4%
51,1%
66,3%
66,3%
47,2%
63,2%
/
/
90%
50,3%
73%
69,4%
47,2%
50%
58,3%
46%
42%
11%
100%
ОБЛАСТ
СПОРЕДБА НА НАОДИ ОД СПРОВЕДЕНИ КАРТИ СО ОЦЕНКА НА ЗАЕДНИЦАТА:
Прва карта (јуни 2013)
Втора карта (март 2014)
Трета карта (ноември 2014)
p 0,9%
q 5,9%
p 11%
q 3,9%
q 16,3%
q 8%
q 1,2%
q 21,2%
/
/
/
ПРОМЕНИ
04
Во општината Шуто Оризари трета година по ред се с п р о в е д у в а и н и ц и ј а т и в а та - М о н и т о р и н г о д заедницата на здравствената заштита во текот на бременоста, преку којашто самата заедница одблиску го следи спроведувањето на законите и политиките со коишто државата треба да им ги гарантира правата од областа на репродуктивното здравје.
Како дел од оваа иницијатива, на крајот на 2014 година беше изработена Третата карта со оценка од заедницата која е направена од страна на Ромките од Шуто Оризари со техничка поддршка од страна на здруженијата ХЕРА – Асоцијација за здравствена едукација и истражување, РРЦ – Ромски ресурсен центар и Амбрела.
Беа спроведени вкупно 76 интервјуа со Ромки кои живеат во општината Шуто Оризари (Ромки кои се бремени и кои се наоѓаат од седми до деветти месец од својата бременост или пак жени кои се породиле во последните шест месеца). Интервјуата беа направени од страна на обучени лица од самата заедница или од локалните здруженија на граѓани кои работат на територија на Шуто Оризари и кои добро го познаваат т е р е н о т. И н т е р в ј у а т а б е а с п р о в е д е н и п р е к у спроведување на домашни посети на жените Ромки кои живеат во оваа општина.
За изработка на Картата со оценка на заедницата беа направени интервјуа со седум матични гинеколози кои и м а а т г и н е к о л о ш к и о р д и н а ц и и л о ц и р а н и в о Поликлиника Железара, Поликлиника Чаир и општина Центар. Дополнително беа направени интервјуа со д в а ј ц а г и н е к о л о з и к о и ш т о н у д а т у с л у г и в о н о в о о т в о р е н е т а г и н е к о л о ш к а о р д и н а ц и ј а в о здравствениот дом Шуто Оризари, како и интервјуа со две патронажни сестри од Поликлиниката - Бит пазар,
ТРЕТА КАРТА СО ОЦЕНКА НА ЗАЕДНИЦАТА ЗА ЗДРАВСТВЕНАТА ЗАШТИТА ВО ТЕКОТ НА БРЕМЕНОСТА МЕЃУ РОМКИТЕ ОД ОПШТИНА ШУТО ОРИЗАРИ
ко и н уд ат те р е н с к и ус л у ги н а те р и то р иј ата н а општината Шуто Оризари.
ДЕМОГРАФСКИ ПОДАТОЦИ И
СОЦИОЕКОНОМСКИ СТАТУС НА РОМКИТЕ ШТО СЕ ОПФАТЕНИ
СО ИСТРАЖУВАЊЕТО:
91%од Ромките што беа опфатени со истражувањето се невработени;
40%од семејствата на опфатените жени се приматели на социјална парична помош;
според возрасната група, доминираат жените на возраст од 21 до 25 години (49% проценти), 15% се на возраст од 26 до 30 години и 10 % од опфатените жени се на возраст од 15 до 17 години.
49%21-25 години
15%26-30 години
10%15-17 години
05
1. ОПФАТ СО МАТИЧЕН ЛЕКАР Резултатот во оваа област е подобрен за еден процент во однос на претходното истражување и опфатот со матичен гинеколог заедницата повторно го оценува со зелена боја. Жените коишто немаат избрано матичен гинеколог како главна причина за тоа го наведуваат податокот дека немаат здравствено осигурување. 13% од сите испитаници пријавиле дека најмалку еднаш биле одбиени да изберат матичен гинеколог.
ОПФАТ СО МАТИЧЕН ГИНЕКОЛОГ
86%89% 90%
2. ИНФОРМИРАНОСТ НА РОМКИТЕ ЗА ТРОШОЦИТЕ И ЗА ЗДРАВСТВЕНИТЕ УСЛУГИ ВО ТЕКОТ НА БРЕМЕНОСТА Информираноста на Ромките за трошоците и за здравствените услуги во текот на бременоста во споредба со претходната карта бележи најголем пораст во споредба со останатите области (зголемување за 11%) и од црвена боја преминува во жолта боја. Сите испитанички знаат дека треба да направат Ехо-прегледи во текот на бременоста и 72% од испитаничките знаат дека Ехо-прегледите се бесплатни кај нивниот матичен лекар.
„Јас знам дека гинеколошките услуги се бесплатни, но од искуство кажувам дека плаќам по 200 денари за Ехо-преглед.“ – изјава на Ромка
УСЛУГИ ОД ПАТРО-НАЖНА СЕСТРА
13%8%
26%
32%
25%
40%
18%22%
32%
15%12%
21% 20% 21%34%
11%7%
25%
59%54%
67%
33%
15%
25%
97% 99% 100%
73%
79%
89%
МЕРЕЊЕ НА КРВЕН ПРИТИСОК
МЕРЕЊЕ НА ТЕЛЕСНА ТЕЖИНА
КРВНА ГРУПА РХ -ФАКТОР
ПАП ТЕСТ
СОВЕТИ ЗА ЗДРАВА ИСХРАНА И ЗДРАВИ СТИЛОВИ НА ЖИВОТ
МИКРО-БИОЛОШКИ ТЕСТОВИ
ТЕСТОВИ ЗА АНОМАЛИИ
ЕХО ПРЕГЛЕД
ПРЕГЛЕД НА КРВ И УРИНА
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
10
20
30
40
50
60
70
80
90
ПРВА КАРТА
ВТОРА КАРТА
ТРЕТА КАРТА
ПРВА КАРТА
ВТОРА КАРТА
ТРЕТА КАРТА
2.1. ИНФОРМИРАНОСТ ЗА ЗДРАВСТВЕНИТЕ УСЛУГИ ВО ТЕКОТ НА БРЕМЕНОСТА
06
3. ПРАКТИКИ НА РОМКИТЕ ЗА ЗДРАВСТВЕНА ЗАШТИТА ВО ТЕКОТ НА БРЕМЕНОСТАРезултатот во оваа област е намален за околу 6% во однос на претходното истражување и практиките на Ромките повторно се оценети со жолта боја. Истражувањето покажа дека Ромките редовно ги посетуваат матичните гинеколози во текот на бременоста. Во споредба со практиката на посета на матичниот гинеколог во текот на бременоста, низок е процентот на посети по породувањето (само 15% од Ромките ја посетиле ординацијата на матичниот гинеколог по породувањето).
Наодите од заедницата, во најголем дел, се совпаѓаат со изјавите на матичните гинеколози во однос на практиките на Ромките за здравствената заштита во текот на бременоста.
ПОСЕТА НА ГИНЕКОЛОГ ВО ТЕК НА БРЕМЕНОСТ
96% 96%99%
94%98%
95%
31%33%
15%
ПРВА ПОСЕТА ВО ПРВО ТРОМЕ-СЕЧЈЕ
ПОСЕТА НА ГИНЕКОЛОГ ПО ПОРОДУВАЊЕ
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
ПРВА КАРТА
ВТОРА КАРТА
ТРЕТА КАРТА
ПРАКТИКИ НА РОМКИТЕ ЗА ЗДРАВСТВЕНАТА ЗАШТИТА ВО ТЕКОТ НА БРЕМЕНОСТА
ЕХО ПРЕГЛЕД
40%
59%
72%
7% 8%
30%
11%13%
29%
18%21%
33%
11%8%
21%
13%12%
24%
КРВНА СЛИКА И УРИНА
МИКРО-БИОЛОШКИ ТЕСТОВИ
ПАП ТЕСТ КРВНА ГРУПА И РХ -ФАКТОР
ТЕСТОВИ ЗА АНОМАЛИИ
10
20
30
40
50
60
70
80
ПРВА КАРТА
ВТОРА КАРТА
ТРЕТА КАРТА
2.2. ИНФОРМИРАНОСТ НА РОМКИТЕ ЗА ТРОШОЦИТЕ ЗА ЗДРАВСТВЕНИТЕ УСЛУГИ ВО ТЕКОТ НА БРЕМЕНОСТА
07
4. СОРАБОТКА НА ПАТРОНАЖНИ СЛУЖБИ СО РОДИЛИШТА И СО МАТИЧНИ ГИНЕКОЛОЗИРезултатот во оваа не бележи промена во процентот и бојата останува жолта. Третата карта покажува дека само 33% од матичните гинеколози изјавиле дека доставуваат информации за пациентките кои се бремени до патронажната сестра, и овој процент е намален за 23% во споредба со претходната карта. Од друга страна, соработката помеѓу патронажната сестра и родилиштата е оценета со 100%.
МАТИЧЕН ГИНЕКОЛОГ – ПАТРОНАЖНА СЕСТРА
0%
67%
33%
50%
58%
75%83% 83%
100%
ПАТРОНАЖНА СЕСТРА – МАТИЧЕН ГИНЕКОЛОГ
ПАТРОНАЖНА СЕСТРА - РОДИЛИШТА
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
ПРВА КАРТА
ВТОРА КАРТА
ТРЕТА КАРТА
СОРАБОТКА НА ПАТРОНАЖНИТЕ СЛУЖБИ СО РОДИЛИШТАТА И МАТИЧНИТЕ ГИНЕКОЛОЗИ
5. ТРОШОЦИ ЗА УСЛУГИ ВО ТЕКОТ НА БРЕМЕНОСТРезултатот во оваа област е намален за околу 4 % во однос на претходното истражување и за разлика од претходната карта овојпат се оценува со црвена боја. Иако постојните законски и подзаконски акти предвидуваат секоја бремена жена да добива целосно бесплатни услуги кај избраниот матичен гинеколог, Ромките даваат црвено светло за трошоците во текот на бременоста. Теренското истражување покажа дека 41% од Ромките од Шуто Оризари платиле од 150-500 денари, додека 36% платиле од 500-800 денари при секој преглед кај матичниот гинеколог во текот на бременоста.
МЕРЕЊЕ НА ПРИТИСОК
89%92%
80%
37%
50%
11%
100%98%
88%
ЕХО ПРЕГЛЕД
СОВЕТИ ЗА ИСХРАНА
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
ПРВА КАРТА
ВТОРА КАРТА
ТРЕТА КАРТА
ТРОШОЦИ ЗА УСЛУГИ ВО ТЕКОТ НА БРЕМЕНОСТА
МЕРЕЊЕ НА ТЕЖИНА
ПРОВЕРКА НА КРВ И УРИНА
4% 3%
18%
35%39%
67%
ПАП ТЕСТ МИКРО-БИОЛОШКИ ТЕСТОВИ
15%13%
45%
13%
24%
44%
ТЕСТОВИ ЗА АНОМАЛИИ
ПРЕПРАЌАЊЕ ЗА КРВ И УРИНА
100%98%
86%
31% 35%
49%
08
6. ОБЕМОТ НА УСЛУГИ ШТО ГИ ДОБИВААТ РОМКИТЕ ВО ТЕКОТ НА БРЕМЕНОСТА ОД СТРАНА НА МАТИЧНИОТ ГИНЕКОЛОГ.Резултатот во оваа област е намален за 16 % во однос на претходното истражување и за разлика од претходната карта овојпат се оценува со црвено. Само на 17% од Ромките им била измерена телесната тежина и само на 26% од испитаничките им бил направен ПАП тест во текот на бременоста од страна на матичниот гинеколог. Наодите од заедницата, во најголем дел, не се совпаѓаат со изјавите на матичните гинеколози за услугите што ги нудат на бремените Ромки.
МЕРЕЊЕ НА КРВЕН ПРИТИСОК
47%
55%
27%
42%
50%
17%
86%
92%91%
МЕРЕЊЕ НА ТЕЖИНА
ПРЕПРА-ЌАЊЕ ЗА ПРОВЕРКА НА УРИНА
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
ОБЕМ НА УСЛУГИ ВО ТЕКОТ НА БРЕМЕНОСТА
ПРЕПРА-ЌАЊЕ ЗА КРВНА СЛИКА
МИКРО-БИОЛОШКИ ТЕСТОВИ
73%70%
47%50%
54%
26%
ПАП ТЕСТ ЕХО ПРЕГЛЕД
100%
90%
100%
63%64%
53%
ПРЕПИ-ШУВАЊЕ НА ФОЛНА КИСЕЛИНА
ТЕСТОВИ ЗА АНОМАЛИИ
85%
92%91%
60%
41%
21%
ИНФОРМАЦИИ ЗА ИСХРАНА, СЕКСУАЛНААКТИВНОСТ, ФИЗИЧКА АКТИВНОСТ
59%
38%40%
ПРВА КАРТА
ВТОРА КАРТА
ТРЕТА КАРТА
7. КОМУНИКАЦИЈА НА ЗДРАВСТВЕНИОТ ПЕРСОНАЛ СО РОМКИТЕ ВО КАБИНЕТОТ НА МАТИЧНИОТ ГИНЕКОЛОГ Во оваа област е резултатот е намален за 8% во споредба со претходното истражување и комуникацијата и односот на здравствениот персонал кон Ромките во ординацијата на матичниот гинеколог заедницата повторно го оценува со жолта боја. Шеесет проценти од испитаничките се задоволни од начинот на којшто ги добиваат услугите од страна на матичниот гинеколог и сестрата.
Комуникацијата и односот на здравствениот персонал кон Ромките во кабинетот на матичниот гинеколог
НАЧИНОТ НА КОЈ ЖЕНИТЕ ГИ ДОБИВААТ СОВЕТИТЕ И УСЛУГИТЕ ОД СТРАНА НА МАТИЧНИОТ ГИНЕКОЛОГ/ МЕДИЦИНСКА СЕСТРА
70%
64%60%
66%70%
59%63%
64%
55%
ОДНОСОТ НА МАТИЧНИОТ ГИНЕКОЛОГ/ МЕДИЦИНСКАТА СЕСТРА КОН РОМИТЕ
ВРЕМЕТО ШТО МАТИЧНИОТ ГИНЕКОЛОГ ГО ОТСТАПУВА НА ПОСТАВУВАЊЕ НА ПРАШАЊА И ЗА ДИСКУСИЈА СО ПАЦИЕНТИТЕ
10
20
30
40
50
60
70
КОМУНИКАЦИЈА НА ЗДРАВСТВЕНИОТ ПЕРСОНАЛ СО РОМКИТЕ ВО КАБИНЕТОТ НА МАТИЧНИОТ ГИНЕКОЛОГ
ПРВА КАРТА
ВТОРА КАРТА
ТРЕТА КАРТА
09
8. ПОСЕТИ ОД ПАТРОНАЖНА СЕСТРА Резултатот во оваа област бележи незначителен пораст (околу 1%) во однос на претходното истражување и посетите од патронажната сестра заедницата повторно ги оценува со црвена боја. И покрај тоа што Програмата за активна заштита на мајки и деца за 2014 година, која ја спроведува Министерството за здравство, предвидува Ромките да бидат посетени повеќе од 2 пати во годината од патронажата служба, истражувањето покажа дека само 14% од бремените жени Ромки од Шуто Оризари биле посетени еднаш во текот на бременоста од патронажната служба.
ПОСЕТИ ВО ТЕК НА БРЕМЕНОСТ
13%7%
14%
75%
83%
77%
ПОСЕТИ ПОСЛЕ ПОРОДУВАЊЕТО
10
20
30
40
50
60
70
80
90
ПОСЕТИ ОД ПАТРОНАЖНА СЕСТРА
ПРВА КАРТА
ВТОРА КАРТА
ТРЕТА КАРТА
9. ОБЕМ И КВАЛИТЕТ НА УСЛУГИ ОД ПАТРОНАЖНА СЕСТРА Резултатот во оваа област бележи најголем пад (намален за 21%) во споредба со претходното истражување и заедницата овој пат обемот и квалитетот на услугите од патронажната сестра ги оценува со црвена боја. Ниту една од жените не добила информации за законските прописи и правото на бесплатно породување од страна на патронажната сестра, а само 10% од Ромките ги добиле следните услуги : Предупредувачки знаци за предвремено породување; советување за грижа на новороденче и доење; и советување за спречување на несакана бременост. Висок процент од жените (80%) изјавиле дека информациите кои ги добиле од патронажата сестра се разбирливи и јасни, и 75% од Ромките се задоволни од односот на патронажната сестра при нудењето на услугите.
СОВЕТУВАЊЕ ЗА ЗДРАВ ЖИВОТЕН СТИЛ
87%
100%100%
38%
50%
20%
25%
50%
10%
СОВЕТУ-ВАЊЕ ЗА ТЕГОБИ ВО ТЕК НА БРЕМЕНОСТ
ПРЕДУПРЕ-ДУВАЧКИ ЗНАЦИ ЗА ПРЕДВРЕМЕНО ПОРОДУВАЊЕ
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
9.1. УСЛУГИ ШТО СЕ ДОБИЕНИ ОД ПАТРОНАЖНАТА СЕСТРА
СОВЕТ ЗА РЕДОВНИ КОНТРОЛИ КАЈ МАТИЧЕН ГИНЕКОЛОГ
ИНФОР-МАЦИИ ЗА ЗАКОНСКИТЕ ПРОПИСИ И БЕСПЛАТНО ПОРОДУВАЊЕ
0% 0% 0% 0%
50%
30%
ИНФОР-МАЦИИ ЗА ПОСЕТА НА ГИНЕКОЛОГ ПОСЛЕ ПОРОДУВАЊЕ
СОВЕТ ЗА ГРИЖА ЗА НОВОРО-ДЕНЧЕ И ДОЕЊЕ
25%
0%
10%
0%
50%
10%
СОВЕТ ЗА ПРЕВЕН-ЦИЈА НА НЕПЛАНИ-РАНА БРЕ-МЕНОСТ
75%50% 50%
ПРВА КАРТА
ВТОРА КАРТА
ТРЕТА КАРТА
10
ЗАДОВОЛСТВО ОД ОДНОСОТ НА ПАТРОНАЖНАТА СЕСТРА
94%
88%
80%
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
9.2. ЗАДОВОЛСТВО ОД ОДНОСОТ НА ПАТРОНАЖНАТА СЕСТРА
ПРВА КАРТА
ВТОРА КАРТА
ТРЕТА КАРТА
РАЗБИРЛИВОСТ И ЈАСНОСТ НА ИНФОРМАЦИИТЕ ДАДЕНИ ОД ПАТРОНАЖНАТА СЕСТРА
88%
75% 75%
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
9.3. РАЗБИРЛИВОСТ И ЈАСНОСТ НА ИНФОРМАЦИИТЕ ДАДЕНИ ОД ПАТРОНАЖНАТА СЕСТРА
ПРВА КАРТА
ВТОРА КАРТА
ТРЕТА КАРТА
11
10. ИСКОРИСТЕНОСТ НА МЕРКИТЕ ОД ПРОГРАМАТА ЗА АКТИВНА ЗАШТИТА НА МАЈКИТЕ И ДЕЦАТА ВО РМ ЗА 2014 ГОДИНАОваа област се оценува за прв пат со ова истражување и заедницата дава црвен сигнал на мерките од Програмата за активна заштита на мајките и децата во РМ за 2014 година, кои во практика не одговараат на потреби на заедницата. Иако во рамките на Програмата се предвидени бесплатни микробиолошки тестови во текот на бременоста, ниту една жена не изјавила дека оваа мерка и била понудена или, пак, дека ја искористела во текот на бременоста.
„Кај новиот гинеколог кој доаѓа еднаш неделно во Шуто Оризари, досега двапати сум била ама не успеав да го најдам." - изјава на Ромка
ИНФОРМИРАНОСТ НА РОМКИТЕ ЗА ПОСТОЕЊЕТО НА АМБУЛАНТА ВО ШУТО ОРИЗАРИ ВО КОЈАШТО ЕДНАШ НЕДЕЛНО СЕ НУДАТ ГИНЕКОЛОШКИ ПРЕГЛЕДИ
43%
0%
ДОБИЕНА ИНФОРМАЦИЈА ОД СТРАНА НА МАТИЧЕН ГИНЕКОЛОГ ЗА КОРИСТЕЊЕ НА ПРАВОТО НА БЕСПЛАТЕН МИКРОБИОЛОШКИ БРИС НАМЕНЕТ ЗА ТРУДНИЦИ-ПРИМАТЕЛИ НА СОЦИЈАЛНА ПОМОШ И БРЕМЕНИ ЖЕНИ ОД СЕМЕЈСТВА СО МИНИМАЛНИ МЕСЕЧНИ ПРИМАЊА ИЛИ НЕВРАБОТЕНИ
ИСКОРИСТЕНОСТ НА ПРАВОТО НА БЕСПЛАТЕН МИКРОБИОЛОШКИ БРИС НАМЕНЕТ ЗА ТРУДНИЦИ-ПРИМАТЕЛИ НА СОЦИЈАЛНА ПОМОШ И ЗА БРЕМЕНИ ЖЕНИ ОД СЕМЕЈСТВА СО МИНИМАЛНИ МЕСЕЧНИ ПРИМАЊА ИЛИ НЕВРАБОТЕНИ
10
20
30
40
50
60
ИСКОРИСТЕНОСТ НА МЕРКИТЕ ОД ПРОГРАМАТА ЗА АКТИВНА ЗАШТИТА НА МАЈКИТЕ И ДЕЦАТА ВО РМ ЗА 2014 ГОДИНА
ИНФОРМИРАНОСТ ЗА ПРИСУСТВО НА ЕДУКАЦИЈА ЗА УНАПРЕДУВАЊЕ НА ЗДРАВЈЕТО И РАЗВОЈОТ КАЈ ДЕЦАТА, ВАКЦИНАЦИИ, БЕЗБЕДНО МАЈЧИНСТВО И АДОЛЕСЦЕНТНО ЗДРАВЈЕ НАПРАВЕНА ОД СТРАНА НА РЗМ И ПАТРОНАЖНА СЛУЖБА
ПРВА КАРТА
ВТОРА КАРТА
ТРЕТА КАРТА
0% 0%
*ПОСЕТА НА НОВООТВОРЕНАТА АМБУЛАНТА ВО ШУТО ОРИЗАРИ ВО КОЈАШТО ЕДНАШ НЕДЕЛНО СЕ НУДАТ ГИНЕКОЛОШКИ ПРЕГЛЕДИ
6.5%
* Процентот е изведен од вкупниот број на жени кои се информирани за постоењето на амбулантата во Шуто Оризари во којашто еднаш неделно се нудат гинеколошки услуги.
11. ПОРОДУВАЊЕПородувањето се оценува за првпат со ова истражување и заедницата дава зелено светло на оваа област. Сите жени или 100% од Ромките кои учествуваа во истражувањето и кои се породиле во текот на последните 6 месеца, породувањето го направиле во болнички услови со поддршка на медицински тимови.
100%
20
30
40
50
60
70
80
90
100
ПОРОДУВАЊЕ
ПРВА КАРТА
ВТОРА КАРТА
ТРЕТА КАРТА
ПОРОДУВАЊЕ ВО БОЛНИЧКИ УСЛОВИ
10
12
ГИНЕКОЛОШКА ОРДИНАЦИЈА ВО ШУТО ОРИЗАРИ
Во Програмата за активна заштита на мајки и деца на Министерството за здравство за 2014 година беше предвидена мерка за нудење на гинеколошки услуги во Шуто Оризари еднаш во текот на неделата во периодот јануари- декември 2014 година.
¢ Гинеколошката амбуланта започна со работа во јули 2014 година, 6 месеци по предвидениот рок за започнување.
¢ Во гинеколошката амбуланта во Шуто Оризари, гинеколошките услуги ги нудат 4 различни гинеколози од Гинеколошко акушерската болница од Чаир.
¢ Гинеколошката амбуланта работи еднаш неделно од 9:00 – 14:00 часот (5 часа по смена)
¢ За период од 5 месеца, гинеколошката амбуланта ја посетиле 300 пациенти
Во оваа ординација Ромките може да добијат бесплатно советување, Ехо-преглед и вагинален преглед и мерење на крвен притисок, но не можат да н а п р а в а т м и к р о б и о л о ш к и испитувања и ПАП тест, ниту може да и м б и д е п р е п и ш а н р е ц е п т з а л е к у в а њ е , д а д о б и ј а т у п а т з а п о н а т а м о ш н и л а б о р а т о р и с к и испитувања или болнички прегледи.
Вагинален преглед
ЕХО преглед
Издава упат за преглед на крв и урина
Издава упат за уринокултура
Мерење на крвен притисок
Мерење на телесна тежина
Совети за исхрана во текот на бременоста
ПАП тест
Mикробиолошки брисеви
3-Д ЕХО преглед
Препраќање на преглед за откривање аномалии (вродени дефекти) на ембрионот
ТИП НА УСЛУГА Да Не
!!!
„...Во Шуто Оризари потребно е да има матичен гинеколог кој ќе биде
присутен секој ден и ќе следи бременост, ќе издава упати, ќе прави ПАП тестови сл.“ – изјава на гинеколог којшто нуди услуги во гинеколошката
ординација во Шуто Оризари
13
ПРЕПОРАКИ НА ЗАЕДНИЦАТА ЗА ПОДОБРУВАЊЕ НА ЗДРАВСТВЕНАТА ЗАШТИТА ВО ТЕКОТ НА БРЕМЕНОСТА
Ромките што беа опфатени со истражувањето ги рангираа следниве препораки како најприоритетни за подобрување на здравствената заштита во текот на бременоста/по породувањето:
¢ Да се отвори гинеколошка ординација во општина Шуто Оризари 87%
¢ Матичните гинеколози да не наплаќаат за ЕХО прегледите и за вагинални прегледи 74%
¢ Бремените жени воопшто да не плаќаат за здравствените услуги во текот на бременостa (вклучително и партиципација) 64%
14
ЈАВЕН НАСТАН ЗА СПОДЕЛУВАЊЕ НА РЕЗУЛТАТИТЕ ОД ТРЕТАТА КАРТА СО ОЦЕНКА ОД ЗАЕДНИЦАТА, 16 ДЕКЕМВРИ 2014 ГОДИНА - ХОТЕЛ АРКА, СКОПЈЕ
Ре з у л т а т и т е о д Тр е т а т а к а р т а с о о ц е н к а о д заедницата за услугите за антенатална заштита беа презентирани на јавен на настан кој се одржа на 16. декември 2014 година во хотел Арка, Скопје. Настанот имаше за цел да се претстават наодите од Т р е т а т а к а р т а с о о ц е н к а н а з а е д н и ц а т а предматичните гинеколози и патронажните сестри чии услуги се оценети преку ова истражување, какo и да се отвори дискусија помеѓу претставниците од заедницата, давателите на услуги и претставниците н а к л у ч н и т е з д р а в с т в е н и и н с т и т у ц и и з а можностите за подобрување наантенаталната заштита помеѓу Ромките коишто живеат во општина Шуто Оризари.
О д д и с к у с и ј а т а н а ј а в н и о т н а с т а н п о м е ѓ у п р е т с т а в н и ц и т е о д з а е д н и ц а т а , Ф о н д о т з а з д р а в с т в е н о о с и г у р у в а њ е , Н а р о д н и о т правобранител, Институтот за јавно здравје, З д р у ж е н и е т о н а п р и в а т н и г и н е к о л о з и , патронажните сестри, матичните гинеколози и граѓанските организации беа донесени следните препораки:
¢ Третата Третата карта со оценка на заедницата п о к а ж у в а д е к а н е м а у н а п р е д у в а њ е н а антенаталната заштита помеѓу Ромките коишто живеат во Шу то Оризари во периодот помеѓ у објавувањето на двете карти со оценка на заедницата, од април до декември 2014 година;
¢ Потребно е Министерството за здравство и Фондот за здравствено осигурување да изнајдат модел за долгорочно решавање за обезбедување на матичен гинеколог во општина Шуто Оризари.
Е д е н од п р е д л о г м од е л и те е о б е з б е д у в а њ е н а с т и м у л а т и в н и м е р к и з а с у б в е н ц и о н и р а њ е н а ординација на матичен гинеколог којшто ќе отвори амбуланта во оваа општина;
¢ Да се зголеми соработката помеѓу матичните гинеколози и патронажната служба заради редовно доставување на податоци од бремени жени коишто треба да бидат опфатени од патронажната служба во текот на бременоста;
¢ Да се изготви основниот пакет на услуги во текот и вон бременос та кои се нудат кајматичните гинеколози, којшто беше планиран со „Акциониот план за намалување наматернална, перинатална и доенечка смртност за 2013-2014 година”, со кој прецизно ќе седефинира обемот на овие услуги и ќе се овозможи поголема контрола на трошоците;
¢ Потребно е Министерството за здравство и здравствените институции да преземат меркиза зголемување на бројот на патронажни сестри и обезбедување на теренски возила за патронажната служба со што ќе се обезбеди опфат на сите бремени жени од страна патронажата служба во Шуто Оризари, во со гл а с н о с т со п о л ити к ите н а М и н и с те р с тв ото заздравство;
¢ Граѓанските организации и Ромките активистки да п р е з е м а т а к ц и и з а з г о л е м у в а њ е н а с в е с т а и мотивираноста на Ромките од Шуто Оризари да пријават прекршувањата на нивните репродуктивни права, преку испраќање на индивидуални претставки до Народниот правобранител.
ЗАКЛУЧОЦИ ОД ЈАВЕН НАСТАН ЗА СПОДЕЛУВАЊЕ НА РЕЗУЛТАТИ ОД ТРЕТА КАРТА СО ОЦЕНКА ОД ЗАЕДНИЦАТА
15
АмбрелаЦентар за интеграција
2015
