Διπλωματική Εργασία - ΕΚΔΔΑ › ekdda › files › ergasies_esta › T1 › ... · Διπλωματική Εργασία «Ανάλυση Οικονομικών

ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ &

ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Διπλωματική Εργασία

«Ανάλυση Οικονομικών Καταστάσεων Ομάδων Ο.Τ.Α, για τις

3 τελευταίες χρήσεις 2003-2005»

Όνομα σπουδαστή: Αλαμπάνος Νίκος

Επιβλέπων Καθηγητής: Καραγιλάνης Στυλιανός

Ταύρος

Σεπτέμβριος 2007

Διπλωματική Εργασία Ε.Σ.Τ.Α.…………………….………………..……………..…………….……Αλαμπάνος Νίκος

Περιεχόμενα

Ευρετήριο Πινάκων ................................................................................................................................. 4

Περίληψη ................................................................................................................................................ 6

Abstract ................................................................................................................................................... 7

1. Εισαγωγή ......................................................................................................................................... 8

1.1. Γενικά ...................................................................................................................................... 8

1.2. Μεθοδολογία .......................................................................................................................... 9

2. Περιεχόμενα Οικονομικών Καταστάσεων Τέλους Χρήσης ........................................................... 12

2.1. Γενικά .................................................................................................................................... 12

2.2. Ισολογισμός ........................................................................................................................... 13

2.3. Αποτελέσματα Χρήσης .......................................................................................................... 15

2.4. Πίνακας Διάθεσης Αποτελεσμάτων ...................................................................................... 16

2.5. Προσάρτημα Ισολογισμού .................................................................................................... 16

3. Χρηματοοικονομική Ανάλυση Λογιστικών Καταστάσεων ............................................................ 17

3.1. Αριθμοδείκτες (Ratio Analysis).............................................................................................. 18

3.2. Αριθμοδείκτες Ρευστότητας ................................................................................................. 19

3.2.1. Αριθμοδείκτης Γενικής Ρευστότητας ............................................................................ 20

3.2.2. Αριθμοδείκτης Ειδικής (άμεσης) Ρευστότητας ............................................................. 21

3.2.3. Αριθμοδείκτης Βασικού Διαστήματος Βιωσιμότητας ................................................... 21

3.3. Αριθμοδείκτες Δραστηριότητας – Κυκλοφοριακής Ταχύτητας ............................................ 22

3.3.1. Αριθμοδείκτης Ταχύτητας Εισπράξεων Απαιτήσεων ................................................... 22

3.3.2. Αριθμοδείκτης Ταχύτητας Κυκλοφορίας Αποθεμάτων ................................................ 23

3.3.3. Αριθμοδείκτης Ταχύτητας Καθαρού Κεφαλαίου .......................................................... 23

3.3.4. Αριθμοδείκτης Ταχύτητας Κυκλοφορίας Ενεργητικού ................................................. 24

3.3.5. Αριθμοδείκτης Ταχύτητας Κυκλοφορίας Παγίων ......................................................... 24

3.3.6. Αριθμοδείκτης Ταχύτητας Κυκλοφορίας Ιδίων Κεφαλαίων ......................................... 25

3.4. Αριθμοδείκτες Διαρθρώσεων Κεφαλαίων & Βιωσιμότητας ................................................. 25

3.4.1. Αριθμοδείκτης Ιδίων προς Συνολικά Κεφάλαια ........................................................... 26

3.4.2. Αριθμοδείκτης Ίδια Κεφάλαια προς Ξένα ..................................................................... 27

3.4.3. Αριθμοδείκτης Ίδια Κεφάλαια προς Πάγια ................................................................... 27

3.4.4. Αριθμοδείκτης Παγίων προς Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις .................................... 28

3.5. Αριθμοδείκτες Αποδοτικότητας ............................................................................................ 28


Σελίδα 3 από 113

3.5.1. Αριθμοδείκτης Μεικτού Περιθωρίου Κέρδους ............................................................. 29

3.5.2. Αριθμοδείκτης Καθαρού Περιθωρίου Κέρδους ............................................................ 29

3.5.3. Αριθμοδείκτης Αποδοτικότητας Απασχολούμενων Κεφαλαίων .................................. 30

3.5.4. Αριθμοδείκτης Αποδοτικότητας Ενεργητικού .............................................................. 30

3.5.5. Συνδυασμένος Αριθμοδείκτης Αποδοτικότητας Ενεργητικού ...................................... 31

3.5.6. Αριθμοδείκτης Αποδοτικότητας Ιδίων Κεφαλαίων ...................................................... 32

3.5.7. Αριθμοδείκτης Οικονομικής Μόχλευσης ...................................................................... 32

3.6. Πίνακας Πηγών Χρήσεων Κεφαλαίου ................................................................................... 33

3.7. Κεφάλαιο Κίνησης (Working Capital) .................................................................................... 34

3.8. Κατάσταση Ταμειακής Ροής(Cash flow statement) .............................................................. 35

4. Χρηματοοικονομική Αξιολόγηση –Μελέτη Δείγματος Δήμων (Case Study) ................................ 37

4.1. Ανάλυση βάσει Κατηγοριοποίησης Μεγέθους ..................................................................... 37

4.1.1. Αγροτικοί Δήμοι ............................................................................................................ 37

4.1.2. Ημιαστικοί Δήμοι .......................................................................................................... 46

4.1.3. Αστικοί Δήμοι ................................................................................................................ 54

4.2. Ανάλυση βάσει Μεγέθους Δήμου ........................................................................................ 63

4.2.1. Μεγάλοι Δήμοι .............................................................................................................. 63

4.2.2. Μεσαίοι Δήμοι .............................................................................................................. 73

4.2.3. Μικροί Δήμοι ................................................................................................................. 82

5. Συμπεράσματα .............................................................................................................................. 90

Παράρτημα ............................................................................................................................................ 93

Ευρετήριο Πινάκων Παραρτήματος ...................................................................................................... 94

Βιβλιογραφία ...................................................................................................................................... 113



Ευρετήριο Πινάκων

ΠΙΝΑΚΑΣ 1: ΕΠΙΛΕΓΕΝΤΕΣ ΔΗΜΟΙ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ........................................................................................................... 10

ΠΙΝΑΚΑΣ 2: ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ .......................................................................................................................... 15

ΠΙΝΑΚΑΣ 3: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ .................................................................................. 37

ΠΙΝΑΚΑΣ 4: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ............................................................. 38

ΠΙΝΑΚΑΣ 5: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ............................................................... 39

ΠΙΝΑΚΑΣ 6: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ............................................................................ 40

ΠΙΝΑΚΑΣ 7: ΤΑΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ .............................................................................. 41

ΠΙΝΑΚΑΣ 8: ΤΑΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ......................................................... 41

ΠΙΝΑΚΑΣ 9: ΤΑΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ........................................................... 41

ΠΙΝΑΚΑΣ 10: ΤΑΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ...................................................................... 42

ΠΙΝΑΚΑΣ 11: ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΑΣΕΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ................................................... 43

ΠΙΝΑΚΑΣ 12: Η ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΙΝΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 2003-2005 ............................... 44

ΠΙΝΑΚΑΣ 13: ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΗΓΩΝ – ΧΡΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ΤΩΝ ΕΤΩΝ 2003-2004 ............................. 44

ΠΙΝΑΚΑΣ 14: ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΗΓΩΝ – ΧΡΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ΤΩΝ ΕΤΩΝ 2004-2005 ............................. 45

ΠΙΝΑΚΑΣ 15: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΗΜΙΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ............................................................................. 46

ΠΙΝΑΚΑΣ 16: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΗΜΙΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ......................................................... 47

ΠΙΝΑΚΑΣ 17: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΗΜΙΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ........................................................... 48

ΠΙΝΑΚΑΣ 18: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΗΜΙΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ........................................................................ 49

ΠΙΝΑΚΑΣ 19: ΤΑΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΗΜΙΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ .................................................................... 49

ΠΙΝΑΚΑΣ 20: ΤΑΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΗΜΙΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ............................................... 50

ΠΙΝΑΚΑΣ 21: ΤΑΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΗΜΙΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ................................................. 50

ΠΙΝΑΚΑΣ 22: ΤΑΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΗΜΙΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ............................................................. 50

ΠΙΝΑΚΑΣ 23: ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΑΣΕΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ ΤΩΝ ΗΜΙΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ .................................................. 52

ΠΙΝΑΚΑΣ 24: Η ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΙΝΗΣΗΣ ΤΩΝ ΗΜΙΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 2003-2005 ............................ 52

ΠΙΝΑΚΑΣ 25: ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΗΓΩΝ – ΧΡΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΩΝ ΗΜΙΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ΤΩΝ ΕΤΩΝ 2003-2004 ........................... 53

ΠΙΝΑΚΑΣ 26: ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΗΓΩΝ – ΧΡΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΩΝ ΗΜΙΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ΤΩΝ ΕΤΩΝ 2004-2005 ........................... 54

ΠΙΝΑΚΑΣ 27: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ................................................................................... 55

ΠΙΝΑΚΑΣ 28: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ .............................................................. 55

ΠΙΝΑΚΑΣ 29: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ................................................................ 56

ΠΙΝΑΚΑΣ 30: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ............................................................................. 57

ΠΙΝΑΚΑΣ 31: ΤΑΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ......................................................................... 58

ΠΙΝΑΚΑΣ 32: ΤΑΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ .................................................... 58

ΠΙΝΑΚΑΣ 33: ΤΑΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ...................................................... 59

ΠΙΝΑΚΑΣ 34: ΤΑΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ................................................................... 59

ΠΙΝΑΚΑΣ 35: ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΑΣΕΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ ...................................................... 60

ΠΙΝΑΚΑΣ 36: ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΙΝΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ 2003-2005 .............................................................. 61

ΠΙΝΑΚΑΣ 37: ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΗΓΩΝ-ΧΡΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ 2003-2004 ................................................. 62

ΠΙΝΑΚΑΣ 38: ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΗΓΩΝ-ΧΡΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ 2004-2005 ................................................. 63

ΠΙΝΑΚΑΣ 39: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΗΜΩΝ ................................................................................. 64

ΠΙΝΑΚΑΣ 40: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΗΜΩΝ ............................................................. 65

ΠΙΝΑΚΑΣ 41: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΗΜΩΝ ............................................................... 66

ΠΙΝΑΚΑΣ 42: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΗΜΩΝ ........................................................................... 67



ΠΙΝΑΚΑΣ 43: ΤΑΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΗΜΩΝ ...................................................................... 67

ΠΙΝΑΚΑΣ 44: ΤΑΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΗΜΩΝ .................................................. 68

ΠΙΝΑΚΑΣ 45: ΤΑΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΗΜΩΝ .................................................... 68

ΠΙΝΑΚΑΣ 46: ΤΑΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΗΜΩΝ ................................................................ 69

ΠΙΝΑΚΑΣ 47: ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΑΣΕΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΗΜΩΝ ..................................................... 70

ΠΙΝΑΚΑΣ 48: ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΙΝΗΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΗΜΩΝ 2003-2005............................................................ 71

ΠΙΝΑΚΑΣ 49: ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΗΓΩΝ-ΧΡΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΗΜΩΝ 2003-2004 ............................................... 72

ΠΙΝΑΚΑΣ 50: ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΗΓΩΝ-ΧΡΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΗΜΩΝ 2004-2005 ............................................... 72

ΠΙΝΑΚΑΣ 51: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΜΕΣΑΙΩΝ ΔΗΜΩΝ .................................................................................. 73

ΠΙΝΑΚΑΣ 52: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΜΕΣΑΙΩΝ ΔΗΜΩΝ ............................................................. 74

ΠΙΝΑΚΑΣ 53: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΣΑΙΩΝ ΔΗΜΩΝ ................................................................ 75

ΠΙΝΑΚΑΣ 54: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΜΕΣΑΙΩΝ ΔΗΜΩΝ ............................................................................ 76

ΠΙΝΑΚΑΣ 55: ΤΑΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΜΕΣΑΙΩΝ ΔΗΜΩΝ ....................................................................... 77

ΠΙΝΑΚΑΣ 56: ΤΑΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΜΕΣΑΙΩΝ ΔΗΜΩΝ ................................................... 77

ΠΙΝΑΚΑΣ 57: ΤΑΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΣΑΙΩΝ ΔΗΜΩΝ ..................................................... 78

ΠΙΝΑΚΑΣ 58: ΤΑΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΜΕΣΑΙΩΝ ΔΗΜΩΝ ................................................................. 78

ΠΙΝΑΚΑΣ 59: ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΑΣΕΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ ΜΕΣΑΙΩΝ ΔΗΜΩΝ ............................................................ 79

ΠΙΝΑΚΑΣ 60: ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΙΝΗΣΗΣ ΣΤΟΥΣ ΜΕΣΑΙΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ 2003-2005 ........................................................ 80

ΠΙΝΑΚΑΣ 61: ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΗΓΩΝ-ΧΡΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΩΝ ΜΕΣΑΙΩΝ ΔΗΜΩΝ 2003-2004 ................................................ 81

ΠΙΝΑΚΑΣ 62: ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΗΓΩΝ-ΧΡΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΩΝ ΜΕΣΑΙΩΝ ΔΗΜΩΝ 2004-2005 ................................................ 81

ΠΙΝΑΚΑΣ 63: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΔΗΜΩΝ .................................................................................... 82

ΠΙΝΑΚΑΣ 64: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΔΗΜΩΝ ............................................................... 83

ΠΙΝΑΚΑΣ 65: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΔΗΜΩΝ ................................................................. 84

ΠΙΝΑΚΑΣ 66: ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΔΗΜΩΝ .............................................................................. 85

ΠΙΝΑΚΑΣ 67: ΤΑΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΜΙΚΡΩΝ ΔΗΜΩΝ ............................................................................... 85

ΠΙΝΑΚΑΣ 68: ΤΑΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΜΙΚΡΩΝ ΔΗΜΩΝ ........................................................... 86

ΠΙΝΑΚΑΣ 69: ΤΑΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΜΙΚΡΩΝ ΔΗΜΩΝ ............................................................. 86

ΠΙΝΑΚΑΣ 70: ΤΑΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΜΙΚΡΩΝ ΔΗΜΩΝ ......................................................................... 87

ΠΙΝΑΚΑΣ 71: ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΑΣΕΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΔΗΜΩΝ ....................................................... 88

ΠΙΝΑΚΑΣ 72: ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΙΝΗΣΗΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΔΗΜΩΝ 2003-2005 .............................................................. 88

ΠΙΝΑΚΑΣ 73: ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΗΓΩΝ-ΧΡΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΔΗΜΩΝ 2003-2004 .................................................. 89

ΠΙΝΑΚΑΣ 74: ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΗΓΩΝ-ΧΡΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΔΗΜΩΝ 2003-2004 .................................................. 90



Περίληψη

Η χρηµατοοικονοµική αξιολόγηση των οικονοµικών καταστάσεων µιας οικονοµικής

µονάδας, αποτελούσε µέχρι και σήµερα, προνόµιο του ιδιωτικού τοµέα. Η εφαρµογή των

αρχών της χρηµατοοικονοµικής επιστήµης και της λογιστικής πρακτικής, περιοριζόταν σε

βασικές λογιστικές εργασίες & καταγραφές, ιδιαίτερα στους Οργανισµούς Τοπικής

Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α).

Η εργασία που ακολουθεί βασίστηκε σε µια προσπάθεια ενσωµάτωσης σύγχρονων µεθόδων

της χρηµατοοικονοµικής, στην ανάλυση των οικονοµικών καταστάσεων των Ο.Τ.Α. Μέσα

από µια περιγραφή της µεθόδου χρηµατοοικονοµικής ανάλυσης και των βασικών στόχων της,

καταγράφονται επίσης τα κυριότερα εργαλεία της και επεξηγείται ο ρόλος αυτών στην

οικονοµική έρευνα. Γίνεται επίσης προσπάθεια να προσαρµοστεί η εφαρµογή των µεθόδων

οικονοµικής ανάλυσης στα δεδοµένα Οργανισµών, όπως οι Ο.Τ.Α Α΄ βαθµού.

Εν συνεχεία µέσα από την ανάλυση ενός ∆είγµατος οικονοµικών καταστάσεων

οµαδοποιηµένων ∆ήµων από όλη τη Χώρα (28 συγκεκριµένα), εξάγουµε σηµαντικά

συµπεράσµατα για την κεφαλαιακή διάρθρωση, τη ρευστότητα, τη λειτουργία και την

αποδοτική αξιοποίηση των πόρων αυτών. Σηµαντικό στοιχείο της εργασίας είναι οι δύο

διαφορετικές κατηγοριοποιήσεις των ∆ήµων ανάλογα µε το µέγεθος και την οικονοµική και

πολεοδοµική συγκρότηση αυτών, γεγονός που βοήθησε ιδιαίτερα στην σύνθεση

διαφορετικών και χρήσιµων συµπερασµάτων.

Ελπίζουµε η προσπάθεια αυτή να αποτελέσει ένα εφαλτήριο για µια πιο ενδελεχή

αξιοποίηση της χρηµατοοικονοµικής λογιστικής στα οικονοµικά των Ο.Τ.Α, γεγονός

επιτακτικό µετά την εφαρµογή του διπλογραφικού συστήµατος και της διεύρυνσης του

πεδίου αρµοδιοτήτων τους.



Abstract

The field of financial and accounting analysis was the privilege of the private sector up to a

couple of years ago, especially in Greece. In the public sector, the application of financial

assessment methods was restricted to the higher levels of Public Administration. Local

Administration authorities are reluctantly applying the financial and accounting analysis

methods, following the adoption of a different accounting system and especially after facing

up to the imperative need for economic reconciliation.

This thesis examines the financial and accounting analysis of the financial statements of a

sample of 28 Municipalities through Greece and reaches conclusions regarding their capital

structure, their liquidity, their function and their efficiency. In order to define the

particularities that Local Administration Authorities face and to reach useful conclusions, we

have categorised our sample in two different ways. Firstly according to their size and

secondly, according to their economic and urban planning characteristics. Additionally, we

consider the function of financial statements and the basic financial tools that are being used

during the assessment process.

Although still at a very early stage, the private financial methods are being adopted by the

public sector, in order to support the decision-making and financial planning processes. We

hope that these new methods will soon become common practice for public administration.



1. Εισαγωγή

1.1. Γενικά

Η οικονοµική αυτοτέλεια των Ο.Τ.Α Α΄ βαθµού, όπως έχει πλέον Συνταγµατικά και

Θεσµικά κατοχυρωθεί, αποτέλεσε το εφαλτήριο για την ανάπτυξη µιας διαφορετικής

οικονοµικής και διαχειριστικής κουλτούρας στους κόλπους της αυτοδιοίκησης. Στα πλαίσια

της ωρίµανσης του διοικητικού θεσµού και συνεπώς και της διαχείρισης των οικονοµικών,

εισήχθησαν νέα χρηµατοοικονοµικά και λογιστικά εργαλεία, προκειµένου οι οικονοµικές

πληροφορίες να ολοκληρωθούν, να γίνουν έγκυρες και σαφείς. Η εισαγωγή του

διπλογραφικού συστήµατος υποχρεωτικά στους Ο.Τ.Α Α΄ βαθµού, συνοδεύτηκε από την

υποχρέωση για κατάρτιση και δηµοσίευση οικονοµικών καταστάσεων τέλους χρήσης από

τους ∆ήµους.

Συγκεκριµένα, µε το Π.∆ 3151, αποφασίστηκε η εφαρµογή του ∆ιπλογραφικού Λογιστικού

Συστήµατος παρακολούθησης των οικονοµικών των Ο.Τ.Α. Με το Π.∆ αυτό καθορίστηκε το

λογιστικό σχέδιο και ο τρόπος τήρησής του από τα Ν.Π.∆.∆ και τους ∆ήµους, οι οποίοι: α)

προαιρετικά µπορούσαν να το τηρήσουν από την δηµοσίευσή του και β) υποχρεωτικά από

01/01/2000. Το Κλαδικό Λογιστικό Σχέδιο του άρθρου 1 του 315 Π.∆. εφαρµόζεται από τους

∆ήµους και τις Κοινότητες της Πρωτοβάθµιας Αυτοδιοίκησης που έχουν, είτε πληθυσµό άνω

των 5.000 κατοίκων σύµφωνα µε την τελευταία γενική απογραφή πληθυσµού, είτε έσοδα άνω

των 500 εκατοµµυρίων δρχ. ετησίως υποχρεωτικά από της 1ης Ιανουαρίου 20002.

Το Π.∆ 315/99, για το κλαδικό λογιστικό σχέδιο των Ο.Τ.Α, έχει σαν βάση το κλαδικό

λογιστικό σχέδιο των Ν.Π.∆.∆, που καθιερώθηκε µε το Π.∆ 205/98 προσαρµοσµένο στις

ιδιαιτερότητες και τις απαιτήσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, µε σκοπό την απαλοιφή των

µειονεκτηµάτων και αδυναµιών που παρουσίαζε το απλογραφικό σύστηµα. Η υλοποίηση

αυτού του στόχου, άλλαξε ουσιαστικά τη λειτουργία των οικονοµικών υπηρεσιών των

1 Π.∆. 315/30-12-99 (ΦΕΚ-302 Α') : ΄΄ Περί ορισµού του περιεχοµένου και του χρόνου ενάρξεως της εφαρµογής

του Κλαδικού Λογιστικού Σχεδίου ∆ήµων και Κοινοτήτων (Ο.Τ.Α. Α' Βαθµού) ΄΄

2 Καραγιλάνης (2002)



∆ήµων και ήταν µια δύσκολη διαδικασία, που αναστάτωσε τις οικονοµικές υπηρεσίες του

∆ήµου.

Η αποδοχή του ∆ιπλογραφικού Λογιστικού Συστήµατος επέφερε σηµαντικές αλλαγές στη

σύνταξη και την απεικόνιση των στοιχείων των Οικονοµικών Καταστάσεων (Ισολογισµοί και

Αποτελέσµατα Χρήσεως) των ∆ήµων. Συγκεκριµένα η σύνταξη και δηµοσίευση των

οικονοµικών καταστάσεων πλέον επιτρέπει την απεικόνιση της πραγµατικής οικονοµικής

κατάστασης του κάθε ∆ήµου και δίνει την δυνατότητα σύγκρισης δηµοσιευµένων στοιχείων.

Ταυτόχρονα γίνεται πλέον εφικτός ο καλύτερος δυνατόν οικονοµικός, διαχειριστικός και

διοικητικός έλεγχος των Ο.Τ.Α. εκ µέρους των οργάνων τους.

Σκοπός της εργασίας είναι η διεξοδική χρηµατοοικονοµική µελέτη των Οικονοµικών

Καταστάσεων 28 ∆ήµων όλης της Ελλάδος για την τριετία 2003-2005, προκειµένου να

εξάγουµε χρήσιµα συµπεράσµατα για τη δοµή, το ρόλο και τις αδυναµίες των σηµερινών

Ο.Τ.Α Α΄ βαθµού της χώρας µας. Στόχος µας είναι µέσα από την δειγµατοληπτική έρευνα να

οδηγηθούµε σε ασφαλή συµπεράσµατα, για την χρηµατοοικονοµική δοµή των σηµερινών

σύγχρονων ∆ήµων, γεγονός που θα αποτελέσει πολύτιµο υλικό για την επισήµανση των

τρωτών σηµείων, καθώς και για την υιοθέτηση µέτρων εξ αυτών, προκειµένου να βελτιωθεί η

χρηµατοοικονοµική τους διάρθρωση.

1.2. Μεθοδολογία

Η µεθοδολογία της εργασίας στηρίχθηκε, όσον αφορά την ανάλυση της

χρηµατοοικονοµικής δοµής των ∆ήµων, στη χρησιµοποίηση ποσοτικών στοιχείων από τις

καταστάσεις τέλους χρήσης αυτών και συγκεκριµένα, στοιχεία των Ισολογισµών και των

Αποτελεσµάτων Χρήσεως.

Αναφορικά µε τον προσδιορισµό του δείγµατος της µελέτης3, δυστυχώς δεν υπήρξε η

δυνατότητα της επιλογής βάσει µιας αντικειµενικής και αµερόληπτης τεχνικής

δειγµατοληψίας. Βασική αιτία ήταν η ανεπάρκεια των στοιχείων, όσο και η αδυναµία

εξεύρεσης οικονοµικών καταστάσεων για τα απαιτούµενα οικονοµικά έτη. Συνεπώς η

επιλογή του δείγµατος των ∆ήµων έγινε µε υποκειµενικά αξιολογικά κριτήρια, βάσει των

3 Για τη συλλογή των οικονοµικών καταστάσεων (Ισολογισµοί-Αποτελέσµατα Χρήσεως) απευθυνθήκαµε στην

Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ε.Ε.Τ.Α)



διαθέσιµων στοιχείων. Παρόλα αυτά έγινε προσπάθεια να τηρηθούν όσο ήταν δυνατό, οι εξής

υποθέσεις κατά την επιλογή του δείγµατος:

• Αντιπροσώπευση ∆ήµων από όλες τις Περιφέρειες της Χώρας

• Αντιπροσώπευση ∆ήµων όλων των Πληθυσµιακών Μεγεθών

• Αντιπροσώπευση ∆ήµων µε διαφορετικά Οικονοµικά & Χωροταξικά χαρακτηριστικά

(Αγροτικοί, Ηµιαστικοί και Αστικοί ∆ήµοι)

Το δείγµα των προς µελέτη ∆ήµων όπως τελικά διαµορφώθηκε περιλαµβάνεται στον πίνακα

1 που ακολουθεί:

Πίνακας 1: Επιλεγέντες Δήμοι του Δείγματος

ΔΗΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ

(κάτοικοι)

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

(μέγεθος)

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ –

ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΑ

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

ΔΗΜΟΥ

ΒΥΡΩΝΑ 61.102 ΜΕΓΑΛΟΣ

ΔΗΜΟΣ

ΑΤΤΙΚΗΣ ΑΣΤΙΚΟΣ

ΚΡΩΠΙΑΣ 25.325 ΜΕΣΑΙΟΣ

ΔΗΜΟΣ

ΑΤΤΙΚΗΣ ΗΜΙΑΣΤΙΚΟΣ

ΧΟΛΑΡΓΟΥ 32.166 ΜΕΓΑΛΟΣ

ΔΗΜΟΣ


ΣΚΙΑΘΟΥ 6.160 ΜΙΚΡΟΣ ΔΗΜΟΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ

ΦΙΛΙΠΠΙΑΔΑΣ 8.429 ΜΙΚΡΟΣ ΔΗΜΟΣ ΗΠΕΙΡΟΥ ΗΜΙΑΣΤΙΚΟΣ

ΓΕΡΑΚΑ 13.921 ΜΕΣΑΙΟΣ

ΔΗΜΟΣ

ΑΤΤΙΚΗΣ ΗΜΙΑΣΤΙΚΟΣ

ΠΛΑΤΕΟΣ

(ΗΜΑΘΙΑΣ)

11.128 ΜΕΣΑΙΟΣ

ΔΗΜΟΣ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ &

ΘΡΑΚΗΣ

ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ

ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ 8.580 ΜΙΚΡΟΣ ΔΗΜΟΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ

ΜΕΛΙΤΕΙΩΝ

(ΚΕΡΚΥΡΑ)

6.690 ΜΙΚΡΟΣ ΔΗΜΟΣ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ

ΑΧΙΛΛΕΙΩΝ

(ΚΕΡΚΥΡΑ)


ΔΗΜΟΣ

ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ

ΩΡΑΙΟΚΑΣΤΡΟΥ 11.896 ΜΕΣΑΙΟΣ

ΔΗΜΟΣ


ΘΡΑΚΗΣ

ΑΣΤΙΚΟΣ

ΠΑΡΑΜΥΘΙΑΣ

(ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ)

7.859 ΜΙΚΡΟΣ ΔΗΜΟΣ ΗΠΕΙΡΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ

ΧΙΟΥ 23.779 ΜΕΣΑΙΟΣ

ΔΗΜΟΣ

ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΑΣΤΙΚΟΣ

ΛΑΚΚΑΣ-ΣΟΥΛΙΟΥ 3.552 ΜΙΚΡΟΣ ΔΗΜΟΣ ΗΠΕΙΡΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ

ΠΑΡΑΛΙΑΣ 6.449 ΜΙΚΡΟΣ ΔΗΜΟΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ &

ΘΡΑΚΗΣ

ΗΜΙΑΣΤΙΚΟΣ

ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ 75.904 ΜΕΓΑΛΟΣ

ΔΗΜΟΣ


ΝΕΑΠΟΛΗΣ 30.279 ΜΕΓΑΛΟΣ

ΔΗΜΟΣ




ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ

(ΚΡΗΤΗΣ)

137.711 ΜΕΓΑΛΟΣ

ΔΗΜΟΣ

ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΑΣΤΙΚΟΣ

ΜΕΝΕΜΕΝΗΣ 14.910 ΜΕΣΑΙΟΣ

ΔΗΜΟΣ


ΘΡΑΚΗΣ

ΗΜΙΑΣΤΙΚΟΣ

ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ 87.255 ΜΕΓΑΛΟΣ

ΔΗΜΟΣ


ΘΡΑΚΗΣ

ΑΣΤΙΚΟΣ

ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ

(ΠΙΕΡΙΑΣ)

7.011 ΜΙΚΡΟΣ ΔΗΜΟΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ &

ΘΡΑΚΗΣ

ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ

ΑΡΙΔΑΙΑΣ

(ΠΕΛΛΑ)


ΔΗΜΟΣ


ΘΡΑΚΗΣ

ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ

Ν.ΙΩΝΙΑΣ 66.017 ΜΕΓΑΛΟΣ

ΔΗΜΟΣ


ΑΘΗΝΑΙΩΝ 745.514 ΜΕΓΑΛΟΣ

ΔΗΜΟΣ


ΖΕΦΥΡΙΟΥ 8.860 ΜΙΚΡΟΣ ΔΗΜΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΗΜΙΑΣΤΙΚΟΣ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ 52.720 ΜΕΓΑΛΟΣ

ΔΗΜΟΣ

ΑΝ.


ΘΡΑΚΗΣ

ΑΣΤΙΚΟΣ

ΧΑΛΚΙΔΑΣ 53.584 ΜΕΓΑΛΟΣ

ΔΗΜΟΣ

ΣΤΕΡΕΑΣ

ΕΛΛΑΔΟΣ

ΑΣΤΙΚΟΣ

ΛΑΡΙΣΑΣ 126.076 ΜΕΓΑΛΟΣ

ΔΗΜΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΑΣΤΙΚΟΣ

Πηγή: ΥΠΕΣΔΔΑ

Εν συνεχεία, προκειµένου να προκύψουν χρήσιµα συµπεράσµατα, δηµιουργήσαµε δύο

ειδών οµαδοποιήσεις του ∆είγµατος, για να τις µελετήσουµε χωριστά. Συγκεκριµένα:

• Οµαδοποίηση Σύµφωνα µε το Μέγεθος του ∆ήµου. Η οµαδοποίηση αυτή λαµβάνει

υπόψη της το πληθυσµιακό κριτήριο για την κατάταξη του ∆ήµου σε κάποια κατηγορία.

∆ήµοι µε πληθυσµό µικρότερο των 10.000 κατοίκων θεωρούνται Μικροί ∆ήµοι, αυτοί

µεταξύ 10.000 και 40.000 κατοίκων θεωρούνται Μεσαίοι και τέλος ∆ήµοι µε πληθυσµό

µεγαλύτερο των 40.000 κατοίκων εκλαµβάνονται ως Μεγάλοι ∆ήµοι. ∆ηλαδή:

o Μικροί ∆ήµοι (∆ήµοι µε πληθυσµό µικρότερο των 10.000 κατοίκων)

o Μεσαίοι ∆ήµοι (∆ήµοι µε πληθυσµό µεταξύ 10.000 και 40.000 κάτοικοι)

o Μεγάλοι ∆ήµοι (∆ήµοι µε πληθυσµό µεγαλύτερο των 40.0000 κατοίκων)

Βάσει του δείγµατός µας, 9 ∆ήµοι κατατάσσονται στους µικρούς, 8 στους µεσαίους και 11

στους µεγάλους (βλ. πίνακα 1)

• Οµαδοποίηση σύµφωνα µε τον Οικονοµικό και Χωροταξικό χαρακτήρα των

∆ήµων. Η οµαδοποίηση αυτή γίνεται κυρίως µε κριτήρια την πηγή των εισοδηµάτων του

πληθυσµού στους ∆ήµους αυτούς, όσο επίσης και την πολεοδοµική και χωροταξική

διάρθρωση αυτών. Η κατηγορία λοιπόν Αγροτικοί ∆ήµοι, περιλαµβάνει ∆ήµους, όπου η

κύρια πηγή εισοδήµατος των ∆ηµοτών προέρχεται από την αγροτική οικονοµία και επίσης ο



πολεοδοµικός χαρακτήρας των ∆ήµων δεν ευνοεί µεγάλες & πυκνές οικιστικές καλύψεις. Οι

Ηµιαστικοί ∆ήµοι περιλαµβάνουν τους ∆ήµους αυτούς, όπου τα εισοδήµατα των πολιτών

προέρχονται ισόρροπα από τον πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή τοµέα, ενώ επίσης ο

πολεοδοµικός χαρακτήρας των ∆ήµων περιλαµβάνει πυκνότερα οικιστικά συγκροτήµατα.

Τέλος, η κατηγορία Μεγάλοι ∆ήµοι περιλαµβάνει κυρίως ∆ήµους, όπου η κύρια πηγή

εισοδήµατος εντοπίζεται στον τριτογενή τοµέα, ενώ επίσης η οικιστική ανάπτυξη αυτών είναι

ιδιαίτερα πυκνή, µε υψηλούς συντελεστές οικιστικής κάλυψης.

Βάσει του δείγµατός µας, 9 ∆ήµοι κατατάσσονται στους αγροτικούς, 6 στους ηµιαστικούς

και 13 στους αστικούς (βλ. Πίνακα 1).

Εν συνεχεία για κάθε οµαδοποίηση και επί µέρους κατηγορία, εισάγοντας πρωτογενή

στοιχεία των οικονοµικών καταστάσεων τέλους χρήσης των ∆ήµων του δείγµατος και µε τη

χρήση ειδικού λογισµικού4, δηµιουργήσαµε αντιπροσωπευτικές οικονοµικές καταστάσεις

τέλους χρήσης για κάθε κατηγορία χωριστά (ένα είδος µέσου όρου ενός αντιπροσωπευτικού

∆ήµου). Εν συνεχεία, η χρηµατοοικονοµική ανάλυση βασίστηκε στην επεξεργασία αυτών

των οικονοµικών καταστάσεων, µε την εκπόνηση δεικτών και οικονοµικών καταστάσεων

(αριθµοδείκτες, τάσεις αριθµοδεικτών, πίνακες ταµειακών ροών, πίνακες κεφαλαίου κίνησης,

καταστάσεις πηγών-χρήσεων κεφαλαίου κ.α).

Στο πρώτο κεφάλαιο αναφερόµαστε στη δοµή και τα περιεχόµενα των οικονοµικών

καταστάσεων τέλους χρήσης, καθώς επίσης και στον τρόπο αξιοποίησης αυτών στα πλαίσια

κυρίως της τοπικής αυτοδιοίκησης. Στο δεύτερο κεφάλαιο γίνεται µια εκτενής αναφορά και

παρουσίαση των κυρίων χρηµατοοικονοµικών εργαλείων που χρησιµοποιούνται για την

εκτίµηση της οικονοµικής και χρηµατοοικονοµικής θέσης ενός οικονοµικού οργανισµού. Στο

τρίτο κεφάλαιο γίνεται η παρουσίαση της µελέτης - ανάλυσης (case study) για το δείγµα των

∆ήµων που προαναφέρθηκε. Τέλος στο τέταρτο κεφάλαιο παρουσιάζουµε τα συµπεράσµατα

της οικονοµικής µας ανάλυσης.

2. Περιεχόμενα Οικονομικών Καταστάσεων Τέλους Χρήσης

2.1. Γενικά

4 Λογισµικό οικονοµικής ανάλυσης Ισολογισµών, Finan της Specisoft A.E

(http://www.specisoft.gr/firstpage.exe/finan)



Οι οικονοµικές καταστάσεις αποτελούν πίνακες, στους οποίους εµφανίζονται τα στοιχεία

του ισολογισµού καθώς και ορισµένων άλλων λογαριασµών των οικονοµικών µονάδων

κεφαλαιώδους σηµασίας. Επειδή οι οικονοµικές καταστάσεις δηµοσιεύονται πρώτιστα στους

χρηµατοδότες της οικονοµικής µονάδας (µετόχους και πιστωτές), καλούνται και

χρηµατοοικονοµικές καταστάσεις (financial statements) και η λογιστική που ασχολείται µε

την κατάρτισή τους χρηµατοοικονοµική λογιστική. Εκτός των παραπάνω οι

χρηµατοοικονοµικές καταστάσεις ενδιαφέρουν εξίσου και τους εντός της επιχείρησης

(µετόχους, προσωπικό κτλ).

Ο σκοπός της σύνταξης των οικονοµικών καταστάσεων των ΟΤΑ Α΄ βαθµού, όπως και

γενικότερα των άλλων ∆ηµοσίων Οργανισµών, είναι η πληροφόρηση κάθε έµµεσα ή άµεσα

ενδιαφεροµένου για την ετήσια οικονοµική δραστηριότητα του Οργανισµού και την

οικονοµική του κατάσταση. Εξάλλου η διεύρυνση του ρόλου των ΟΤΑ σήµερα και ο

ουσιαστικός τους ρόλος στη διαχείριση των τοπικών ζητηµάτων έχει διαφοροποιήσει

σηµαντικά και την οικονοµική τους δραστηριοποίηση (π.χ. επιχορηγήσεις από ∆ιεθνείς

Οργανισµούς και δανεισµό από Πιστωτικά Ιδρύµατα του εξωτερικού κ.α.).

Οι οικονοµικές καταστάσεις, αποτελούνται από τους εξής πίνακες:

• Τον Ισολογισµό

• Το Λογαριασµό Γενικής Εκµετάλλευσης

• Τον Πίνακα ∆ιάθεσης Αποτελεσµάτων

• Το Προσάρτηµα του Ισολογισµού

2.2. Ισολογισμός

Ο Ισολογισµός αποτελεί µια λογιστική κατάσταση, η οποία εµφανίζει την οικονοµική

λειτουργία µιας οικονοµικής µονάδος σε µια δεδοµένη χρονική στιγµή. Συναφής επίσης

ορισµός του Ισολογισµού είναι αυτός της λογιστικής κατάστασης, η οποία παρουσιάζει την

περιουσιακή συγκρότηση ενός οικονοµικού οργανισµού (περιουσιακά στοιχεία - πηγές

χρηµατοδότησής τους) σε ενιαίο νόµισµα και σε ορισµένη χρονική στιγµή5. Η εµφάνιση των

στοιχείων γίνεται συνοπτικά κατά είδος και αξία.

5 Ναούµ (1994)



Ο ισολογισµός περιλαµβάνει όλα αυτά τα στοιχεία, τα οποία αποτελούν την οικονοµική

κατάσταση ενός οικονοµικού φορέα. ∆ηλαδή:

• Τα µέσα δράσης ενός Οργανισµού: Όλα τα υλικά και άυλα αγαθά που έχει στη

∆ιάθεσή του ο Οργανισµός (π.χ. χρηµατικά διαθέσιµα, χρεόγραφα, απαιτήσεις κ.α.)

• Τις υποχρεώσεις ενός Οργανισµού προς Τρίτους: Όλες οι οφειλές του Οργανισµού

προς τρίτα πρόσωπα (π.χ. οφειλές προς προµηθευτές, πιστωτικά ιδρύµατα κ.α)

• Τις υποχρεώσεις της ίδιας της Οικονοµικής µονάδας στον Φορέα: Εκφράζει το

σύνολο των Υποχρεώσεων µιας οικονοµικής µονάδας προς τους φορείς της.

Οι λογαριασµοί που περιλαµβάνονται και ο τρόπος εµφάνισής τους αναφέρονται στο Π∆

205/98 και το υπόδειγµα του ίδιου. Τα κύρια στοιχεία που συνθέτουν τον Ισολογισµό είναι τα

εξής6:

• Σύνολο ενεργητικού: Είναι το σύνολο των άυλων και υλικών αγαθών, που

βρίσκονται στην κατοχή του οργανισµού και των οποίων η τιµή προσδιορίζεται µε

αντικειµενικό τρόπο.

• Πάγιο ενεργητικό: αποτελείται από στοιχεία του ενεργητικού, τα οποία δεν

ρευστοποιούνται εντός ενός οικονοµικού έτους, είτε µέσα στα πλαίσια του κυκλώµατος της

οικονοµικής µονάδας, είτε έξω. Είναι το άθροισµα όλων των κωδικών των κατηγοριών Γ(Ι)

«ασώµατες ακινητοποιήσεις», Γ(ΙΙ) «ενσώµατες ακινητοποιήσεις» και Γ(ΙΙΙ) «συµµετοχές και

άλλες χρηµατοοικονοµικές απαιτήσεις» του ενεργητικού του ισολογισµού.

• Κυκλοφορούν ενεργητικό: Αποτελείται από στοιχεία του ενεργητικού, τα οποία

µπορούν να ρευστοποιηθούν εντός ενός οικονοµικού έτους, είτε µέσα στα πλαίσια του

κυκλώµατος της οικονοµικής µονάδας, είτε έξω από αυτό. Συντίθεται από το άθροισµα των

κονδυλίων ∆(Ι) «αποθέµατα», ∆(ΙΙ) «απαιτήσεις» (εκτός από το ποσό της κατηγορίας ∆(ΙΙ)(4)

«κεφάλαιο εισπρακτέο στην επόµενη χρήση»), ∆(ΙΙΙ) «χρεόγραφα», ∆(ΙV) «διαθέσιµα» και Ε

«µεταβατικοί λογαριασµοί του ενεργητικού του ισολογισµού.

• Σύνολο παθητικού: Οι υποχρεώσεις της οικονοµικής µονάδας προς τρίτους.

• Ίδια κεφάλαια: Το σύνολο των Υποχρεώσεων µιας οικονοµικής µονάδας προς τους

φορείς της είναι το άθροισµα των κονδυλίων Α(Ι) «ίδια κεφάλαια», Α(ΙΙ) «διαφορά από

έκδοση µετοχών υπέρ το άρτιο», Α(ΙΙΙ) «διαφορές αναπροσαρµογής», Α(IV) «αποθεµατικά

κεφάλαια» και Α(V) «αποτελέσµατα σε νέο» του παθητικού του ισολογισµού.

6 Ναούµ (1994)



• Σύνολο υποχρεώσεων Είναι το άθροισµα των κονδυλίων Γ(Ι) «µακροπρόθεσµες

υποχρεώσεις», κονδυλίων Γ(ΙΙ) «βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις» του παθητικού του

ισολογισµού.

• Βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις: Στην οµάδα αυτή εµπεριέχονται οι υποχρεώσεις της

οικονοµικής µονάδας, οι οποίες ρευστοποιούνται εντός ενός οικονοµικού έτους. Αποτελούν

το άθροισµα των κονδυλίων Γ(ΙΙ) «βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις» και ∆ «µεταβατικοί

λογαριασµοί παθητικού» του ισολογισµού.

Ένα τυπικό υπόδειγµα του Ισολογισµού παρουσιάζει ο παρακάτω πίνακας (πίνακας 2):

Πίνακας 2: Διάρθρωση Ισολογισμού

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟ

Β.ΕΞΟΔΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Α.ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ

Γ.ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Κεφάλαιο Α(Ι)

Ασώματες ακινητοποιήσεις Γ (Ι) Διαφορές αναπρ/γής Α(ΙΙ)

Ενσώματες ακινητοποιήσεις Γ(ΙΙ)

Συμμετοχές και άλλες

χρηματοοικονομικές απαιτήσεις

Γ(ΙΙΙ) Αποθεματικά κεφάλαια Α(ΙV)

Δ.ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Αποτελέσματα σε νέο Α(V)

Αποθέματα Δ(Ι) Ποσά προορισμένα για αύξηση

κεφαλαίου

A(VI)

Απαιτήσεις Δ(ΙΙ) Β.ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ

Χρεόγραφα Δ(ΙΙΙ) Γ.ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ

Διαθέσιμα Δ(IV) Μακροπρόθεσμες Γ(Ι)

Βραχυπρόθεσμες Γ(ΙΙ)

Ε.ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΙ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ Δ.ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ

ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ

Χρεωστικοί λογαριασμοί τάξεως Πιστωτικοί λογαριασμοί τάξεως

Πηγή: Καραγιλάνης Σ., Σαββαίδου Κ., (2007)

2.3. Αποτελέσματα Χρήσης



Είναι ο πίνακας που εµφανίζει τα αποτελέσµατα της χρήσης και τον τρόπο που

διαµορφώθηκαν. Αποτελεί µια παραστατική απεικόνιση του λογαριασµού 86 του κλαδικού

λογιστικού σχεδίου και ο τρόπος διαµόρφωσής του, καθώς και το υπόδειγµα αναφέρονται στο

Π∆ 205/98.

Στην κατάσταση λογαριασµού αποτελεσµάτων χρήσης απεικονίζονται σε δύο στήλες τα: α)

Στοιχεία της κλειόµενης χρήσης. β) Στοιχεία της προηγούµενης χρήσης. Η κατάσταση του

λογαριασµού αποτελεσµάτων χρήσης παρουσιάζει ουσιαστικά την αποδοτικότητα της

λειτουργίας σε κάθε οικονοµικό έτος. Αν ο ισολογισµός απεικονίζει την περιουσιακή κατάσταση

της οικονοµικής µονάδας στο τέλος της χρήσης, η κατάσταση αποτελεσµάτων χρήσης δείχνει την

πορεία της οικονοµικής µονάδας κατά την διάρκεια αυτής. Τέλος συνοψίζει τα αποτελέσµατα

εκµετάλλευσης της χρήσης, που στον ισολογισµό απεικονίζονται στην καθαρή θέση7.

2.4. Πίνακας Διάθεσης Αποτελεσμάτων

Ο πίνακας διάθεσης αποτελεσµάτων καταρτίζεται υποχρεωτικά στο τέλος κάθε χρήσης, µε

βάση το πλεόνασµα ή το έλλειµµα που προκύπτει από την δραστηριότητα του οργανισµού,

όπως αυτός διαµορφώνεται κατά τις εγγραφές κλεισίµατος ισολογισµού. Εν συνεχεία

καταχωρείται στο βιβλίο απογραφών και ισολογισµών αµέσως µετά την καταχώρηση του

ισολογισµού και του λογαριασµού γενικής εκµετάλλευσης. Στην κατάρτιση του πίνακα

διάθεσης αποτελεσµάτων περιλαµβάνονται υποχρεωτικά τουλάχιστον τα στοιχεία του

υποδείγµατος (εφόσον τα στοιχεία υπάρχουν στο ∆ήµο) διαφορετικά αναγράφονται µόνο,

όσα από τα στοιχεία του υποδείγµατος υπάρχουν8.

2.5. Προσάρτημα Ισολογισμού

Το προσάρτηµα του ισολογισµού και των αποτελεσµάτων χρήσης περιέχει στοιχεία που

είναι συµπληρωµατικά µε τις προαναφερθείσες οικονοµικές καταστάσεις, δίνοντας έτσι

χρήσιµες πληροφορίες για την δηµιουργία ολοκληρωµένης εικόνας, όσον αφορά την

χρηµατοοικονοµική θέση ενός οργανισµού. Τέτοιες πληροφορίες είναι:

7 Καραγιλάνης Σ., Σαββαίδου Κ., (2007)

8 Νιάρχος (1997)



• Οι µέθοδοι που εφαρµόστηκαν για την αποτίµηση των στοιχείων των οικονοµικών

καταστάσεων, για τον υπολογισµό των διορθώσεων αξιών στοιχείων του ενεργητικού και για

τον υπολογισµό των αναπροσαρµοσµένων αξιών στοιχείων ενεργητικού.

• Οι αποσβέσεις των πάγιων στοιχείων.

• Οι διαφορές που προκύπτουν από υποτίµηση κυκλοφορούντων στοιχείων.

• Οι συναλλαγµατικές διαφορές.

• Πίνακας κατεχοµένων τίτλων & χρεογράφων (πχ. Μετοχές σε επιχειρήσεις,

Οµόλογα).

• Οι µακροπρόθεσµες υποχρεώσεις, καθώς και οι υποχρεώσεις που καλύπτονται µε

εµπράγµατες ασφάλειες.

• Στοιχεία που αφορούν την απασχολησιµότητα.

• Πληροφορίες για έκτακτα και ανόργανα έξοδα και έσοδα του Οργανισµού.

• Πληροφορίες για τους µεταβατικούς λογαριασµούς.

• Τα ποσά των οικονοµικών δεσµεύσεων του Οργανισµού.

• Πληροφορίες για την δοµή του ισολογισµού και τυχόν πρόσθετους κωδικούς.

• Πληροφορίες για τις συνδεδεµένες επιχειρήσεις.

3. Χρηματοοικονομική Ανάλυση Λογιστικών Καταστάσεων

Ως χρηµατοοικονοµική ανάλυση λογιστικών καταστάσεων (analysis of financial statement)

ορίζεται η ποσοτική και ποιοτική αξιολόγηση της πληροφόρησης που περιέχεται σε αυτές,

αποσκοπώντας ουσιαστικά τον προσδιορισµό των σχέσεων ανάµεσα στα οικονοµικά

στοιχεία.

Η χρηµατοοικονοµική ανάλυση περιλαµβάνει τρία στάδια9. Συγκεκριµένα:

• 1ο στάδιο: Υπολογισµός των σχέσεων ανάµεσα στα στοιχεία που περιέχονται στις

λογιστικές καταστάσεις. Ειδικότερα, στο στάδιο αυτό γίνεται ο υπολογισµός των

αριθµοδεικτών, της τάσης των οικονοµικών στοιχείων και των αριθµοδεικτών σε διαχρονική

κλίµακα, όπως επίσης και η οποιαδήποτε µεταβολή της περιουσιακής κατάστασης της

οικονοµικής µονάδας ή του οργανισµού.

9 Νιάρχος (1997)



• 2ο στάδιο: Περιλαµβάνει την ιεράρχηση των στοιχείων µε τέτοιο τρόπο, έτσι ώστε να

εξάγονται σηµαντικές σχέσεις ανάµεσα στα δεδοµένα του ισολογισµού και των

αποτελεσµάτων χρήσεως.

• 3ο στάδιο: Ουσιαστικά στο επίπεδο αυτό γίνεται µια προσπάθεια κοινής σύνθεσης

των παραπάνω πληροφοριών, προκειµένου να αξιολογηθούν και να ερµηνευθούν οι σχέσεις

που έχουν προκύψει από την ανάλυση.

Σκοπός της χρηµατοοικονοµικής ανάλυσης, είναι:

• Η µέτρηση της προηγούµενης επίδοσης της οικονοµικής µονάδας

• Η µέτρηση της παρούσας κατάστασης της οικονοµικής µονάδας

• Η πρόβλεψη των µελλοντικών δυνατοτήτων της οικονοµικής µονάδας για τη

διατήρηση της κατάλληλης ισορροπίας

Για την διενέργεια της χρηµατοοικονοµικής ανάλυσης έχουν αναπτυχθεί διάφοροι µέθοδοι,

οι κυριότεροι από τις οποίες είναι10

:

• Συγκριτική ή ∆ιαχρονική µέθοδος ανάλυσης (horizontal analysis): Με την µέθοδο

αυτή οι χρηµατοοικονοµικές καταστάσεις συντάσσονται µε τη µορφή που απεικονίζουν τα

χρηµατοοικονοµικά δεδοµένα για δύο ή περισσότερες λογιστικές χρήσεις. Η ανάλυση των

χρηµατοοικονοµικών καταστάσεων γίνεται συγκρίνοντας τους ισολογισµούς και τις

καταστάσεις αποτελεσµάτων χρήσης και αξιολογώντας τις µεταβολές από έτος σε έτος και

συνολικά για µια περίοδο ετών. Οι µεταβολές αυτές µπορεί να απεικονιστούν ως εξής: α)

απόλυτη µεταβολή, β) σχετική µεταβολή, γ) λόγος (δείκτης). Η αξιολόγηση των µεταβολών

επιτρέπει την ανάλυση των τάσεων που διαµορφώνονται στα χρηµατοοικονοµικά στοιχεία

µια οικονοµικής µονάδας.

• Μέθοδος ανάλυσης χρονολογικών σειρών µε δείκτες τάσεις (Trend Analysis):

Όταν υπάρχουν συγκριτικά στοιχεία για περισσότερες από δύο οικονοµικές χρήσεις, η µελέτη

των µεταβολών είναι θεµιτό να γίνεται µέσα στα πλαίσια της παρουσίασης όλων των

συγκρίσεων σε σχέση µε ένα κοινό έτος, το οποίο καλείται έτος βάσης. Τα ποσά των άλλων

ετών της χρονικής περιόδου που καλύπτει η ανάλυση, εκφράζονται ως ποσοστά των ποσών

του έτους βάσης.

3.1. Αριθμοδείκτες (Ratio Analysis)

10

Νιάρχος (1997)



Οι αριθµοδείκτες είναι σχέσεις µεταξύ διαφορετικών µεγεθών, οι οποίες απεικονίζονται

συνήθως µε τη µορφή ποσοστών. Η χρήση των αριθµοδεικτών βοηθά την παρακολούθηση µε

συνοπτικό τρόπο βασικών οικονοµικών µεγεθών και τάσεων. Οι αριθµοδείκτες καταρτίζονται

µε σκοπό τον προσδιορισµό της πραγµατικής θέσης ή της αποδοτικότητας της οικονοµικής

µονάδας ή και της πραγµατικής κατάστασης ολόκληρης της οικονοµικής µονάδας.

Υπάρχει πλήθος αριθµοδεικτών που χρησιµοποιούνται τόσο από µεγάλες ιδιωτικές

µονάδες, όσο και από εξειδικευµένους πιστοληπτικούς οργανισµούς. Οι δείκτες αυτοί µε την

ορθή χρησιµοποίηση τους αποτελούν ένα αποτελεσµατικό εργαλείο για την αξιολόγηση της

οικονοµικής κατάστασης της µονάδας τη δεδοµένη χρονική περίοδο, όπως επίσης και σε

βάθος χρόνου.

Η χρήση αριθµοδεικτών στους ΟΤΑ απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή, λόγω των ιδιαίτερων

συνθηκών µέσα στις οποίες λειτουργούν αυτοί, όπως επίσης και λόγω της διαφορετικής

στοχοθεσίας από τον ιδιωτικό τοµέα. Ο υπολογισµός της τιµής ενός αριθµοδείκτη

µεµονωµένα έχει µικρή σηµασία. Αποκτά νόηµα όµως στα πλαίσια του προσδιορισµού της

χρηµατοοικονοµικής κατάστασης του ΟΤΑ, όταν µετά τον υπολογισµό ακολουθήσει

σύγκριση µε κάποιο πρότυπο. Για να είναι παραγωγική η σύγκριση πρέπει να παίρνει τη

µορφή διαχρονικής ανάλυσης.

3.2. Αριθμοδείκτες Ρευστότητας

Οι αριθµοδείκτες ρευστότητας χρησιµοποιούνται προκειµένου να διερευνηθεί η

βραχυχρόνια οικονοµική θέση µιας οικονοµικής µονάδας, καθώς επίσης και η δυνατότητά

της να ανταποκριθεί µε επιτυχία στις βραχυχρόνιες υποχρεώσεις της11

.

Η ύπαρξη χρηµατοοικονοµικής ρευστότητας δίνει τη δυνατότητα στην εκάστοτε οικονοµική

µονάδα να αντεπεξέρχεται στις υποχρεώσεις της µε επιτυχία. Το γεγονός αυτό σηµαίνει ότι η

οικονοµική µονάδα έχει τη δυνατότητα να µετατρέπει έγκαιρα τα αποθέµατά της σε πωλήσεις

και εν συνεχεία να εισπράττει, σε εύλογο χρονικό διάστηµα, τις απαιτήσεις της σε χρηµατικά

διαθέσιµα.

11

Αλεξάκης Χ., Ξανθάκης Μ., (2006)



Προκειµένου για τον προσδιορισµό των κερδών ή των πλεονασµάτων µιας οικονοµικής

µονάδας, είναι ιδιαίτερα σηµαντική η δυνατότητα να µετατρέπει τις υποχρεώσεις της σε

ταµειακά διαθέσιµα. Η ύπαρξη αδυναµίας στην είσπραξη των απαιτήσεων έχει ως

αποτέλεσµα τη µειωµένη εκπλήρωση των υποχρεώσεων της, γεγονός που επιφέρει τη

δυσµένεια των συναλλασσοµένων. Για τον λόγο αυτό οι περισσότερες οικονοµικές µονάδες

επιζητούν µόνιµα την διατήρηση των πλεονασµάτων τους σε κυκλοφοριακά στοιχεία, ώστε

να είναι σε θέση να εξοφλούν κανονικά τις βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις τους.

3.2.1. Αριθμοδείκτης Γενικής Ρευστότητας

Μας δείχνει το βαθµό της ρευστότητας µια επιχείρησης, αλλά και το περιθώριο ασφαλείας

που έχει θέσει η διοίκηση, έτσι ώστε όταν απαιτηθεί να είναι σε θέση να αντιµετωπίσει

κάποια ανεπιθύµητη εξέλιξη που µπορεί να προκύψει από αύξηση των βραχυπρόθεσµων

απαιτήσεων έναντι της οικονοµικής µονάδας12

.

Επίσης δείχνει την ικανότητα της οικονοµικής µονάδας να εξυπηρετήσει τις

βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις της µε οµαλό τρόπο. Αποτελεί ακόµα µέτρο για το περιθώριο

ασφαλείας που είναι διαθέσιµο για την αντιµετώπιση δυσµενών εξελίξεων. Η εύλογη τιµή

του δείκτη αυτού εξαρτάται από τη συνέχεια της ροής και την αντιστοιχία εισερχοµένων

κεφαλαίων και εξοφλουµένων υποχρεώσεων, το είδος της επιχείρησης, την ποιότητα των

κυκλοφοριακών στοιχείων της κλπ. Συνήθως θεωρείται ικανοποιητική τιµή, εάν είναι γύρω

στο 1,5.

Ένας µεγάλος αριθµοδείκτης γενικής ρευστότητας σηµαίνει µια καλύτερη θέση

ρευστότητας της οικονοµικής µονάδας και σαφώς καλύτερη ανταπόκριση στις τρέχουσες

υποχρεώσεις. Βέβαια το µέγεθος του αριθµοδείκτη εξαρτάται από την παραγωγική

δραστηριοποίηση της επιχείρησης. Ο δείκτης προκύπτει ως εξής:

12




3.2.2. Αριθμοδείκτης Ειδικής (άμεσης) Ρευστότητας

Ο αριθµοδείκτης ειδικής (άµεσης) ρευστότητας ενσωµατώνει τα περιουσιακά αυτά στοιχεία

της επιχείρησης τα οποία µετατρέπονται πολύ πιο εύκολα σε ρευστά διαθέσιµα και

ταυτόχρονα δεν συνυπολογίζονται. Μας δίνει την εικόνα της επιχείρησης σε σχέση µε την

επάρκεια των ταµειακών της διαθεσίµων, δηλαδή την ικανότητα της οικονοµικής µονάδας να

εξοφλήσει τις ληξιπρόθεσµες υποχρεώσεις της µε τα ταµειακά της διαθέσιµα.

Ο αριθµοδείκτης αυτός, όταν είναι κοντά στο 1, δείχνει ότι η οικονοµική µονάδα είναι σε

θέση να εξοφλήσει τις υποχρεώσεις της µε σχετική άνεση, µε την προϋπόθεση ότι δεν

υπάρχουν επισφαλείς απαιτήσεις. Μια µεγάλη διαφορά µεταξύ των αριθµοδεικτών γενικής

και ειδικής ρευστότητας µαρτυρεί την ύπαρξη υψηλών αποθεµάτων.

Ο αριθµοδείκτης άµεσης ρευστότητας, προκύπτει ως το πηλίκο της διαίρεσης του συνόλου

του διαθεσίµου ενεργητικού (δηλ. µετρητά, καταθέσεις όψεως, επιταγές, µετοχές εισηγµένων

κ.α) και των απαιτήσεων, µε το σύνολο των ληξιπρόθεσµων βραχυπρόθεσµων υποχρεώσεων.

Το αποτέλεσµα του δείκτη εκφράζει την υπερκάλυψη ή µη των διαθέσιµων περιουσιακών

στοιχείων και των απαιτήσεων, έναντι των ληξιπρόθεσµων υποχρεώσεων της οικονοµικής

µονάδας.

3.2.3. Αριθμοδείκτης Βασικού Διαστήματος Βιωσιμότητας

Παρουσιάζει τον ενδεικτικό χρόνο µέσα στον οποίο η οικονοµική µονάδα µπορεί να

λειτουργήσει χωρίς να παρουσιάζει έσοδα. Προκύπτει ως το πηλίκο της διαφοράς µεταξύ του

Κυκλοφορούντος Ενεργητικού και των Αποθεµάτων της οικονοµικής µονάδας, ως προς τα

ηµερήσια έξοδα λειτουργίας αυτής13

. Συγκεκριµένα:

13

Καλιαντάσης Γ., Καραγιλάνης Σ., Σαπουνάκης Α. (2006)



3.3. Αριθμοδείκτες Δραστηριότητας – Κυκλοφοριακής Ταχύτητας

Οι αριθµοδείκτες ∆ραστηριότητας (Κυκλοφοριακής Ταχύτητας) µετρούν την

παραγωγικότητα µε την οποία απασχολούνται τα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης.

Παρόµοιο συµπέρασµα είναι ο βαθµός στον οποίο ορισµένα διαθέσιµα περιουσιακά στοιχεία

µετατρέπονται σε ρευστά.

Αποτελεί µια µέθοδο για την µέτρηση του ποσοστού αποθεµάτων στα κυκλοφοριακά

στοιχεία της οικονοµικής µονάδας και της ταχύτητας µε την οποία αυτά µετατρέπονται σε

χρηµατικά διαθέσιµα.

3.3.1. Αριθμοδείκτης Ταχύτητας Εισπράξεων Απαιτήσεων

Ο αριθµοδείκτης αυτός χρησιµοποιείται προκειµένου να προσδιοριστεί στη διάρκεια µιας

λογιστικής περιόδου, πόσες φορές κατά µέσο όρο εισπράττονται οι απαιτήσεις της

οικονοµικής µονάδας. Αποτελεί µια σαφή ένδειξη του βαθµού ρευστότητας των απαιτήσεων,

καθώς και της αποτελεσµατικότητας της διοίκησης να εισπράξει τις απαιτήσεις αυτές14

.

Μια µεγάλη ταχύτητα είσπραξης των απαιτήσεων, έχει ως συνέπεια η οικονοµική µονάδα

να δεσµεύει τα διαθέσιµα κεφάλαιά της για λιγότερο χρονικό διάστηµα, καθώς επίσης και

µια µεγαλύτερη πρόσβαση στην αγορά δανειακών κεφαλαίων. Επιπρόσθετα ένας υψηλός

δείκτης σηµαίνει µικρότερες επισφάλειες και πιθανότητα ζηµιών από πελάτες. Ο δείκτης

προκύπτει ως εξής:

14




3.3.2. Αριθμοδείκτης Ταχύτητας Κυκλοφορίας Αποθεμάτων

Ο αριθµοδείκτης αυτός µας παρέχει πληροφορίες σχετικά µε την ικανότητα της οικονοµικής

µονάδας να πωλεί τα αποθέµατά της γρήγορα ή το πόσες φορές ανανεώθηκαν τα αποθέµατα

της επιχείρησης σε σχέση µε τις πωλήσεις της µέσα στην ίδια τη λογιστική χρήση.

Όσο µεγαλύτερος ο αριθµοδείκτης αυτός, τόσο πιο αποτελεσµατικά λειτουργεί η

επιχείρηση, ενώ αντίθετα µια χαµηλή τιµή του δείκτη σηµαίνει υψηλή αποθεµατοποίηση των

προϊόντων. Συγκεκριµένα:

3.3.3. Αριθμοδείκτης Ταχύτητας Καθαρού Κεφαλαίου

Ο αριθµοδείκτης αυτός καταδεικνύει την σχέση που υπάρχει ανάµεσα στις πωλήσεις της

οικονοµικής µονάδας και των απαραίτητων κεφαλαίων κίνησης, καθότι η αύξηση των

πωλήσεων προϋποθέτει αύξηση των κεφαλαίων κίνησης. Προκειµένου να ελεγχθεί η

επάρκεια της χρησιµοποίησης κεφαλαίων κίνησης, για την τροφοδοσία των αποθεµάτων και

την κάλυψη των πιστώσεων προς τους πελάτες, διαιρούµε το σύνολο των καθαρών

πωλήσεων µε το καθαρό κεφάλαιο κίνησης.

Ο αριθµοδείκτης αυτός δείχνει τις καθαρές πωλήσεις που επιτυγχάνει µια οικονοµική

µονάδα, ως προς κάθε µονάδα καθαρού κεφαλαίου κίνησης. Μια υψηλή τιµή του δείκτη

αποτελεί ένδειξη αδυναµίας τροφοδοσίας των αποθεµάτων της επιχείρησης από τα

υπάρχοντα κεφάλαια κίνησης. Αντίθετα µια χαµηλή ταχύτητα του δείκτη, µπορεί να

υφίσταται λόγω αυξηµένων κεφαλαίων κίνησης ή και χαµηλής ταχύτητας κυκλοφορίας

αποθεµάτων15

.

15




3.3.4. Αριθμοδείκτης Ταχύτητας Κυκλοφορίας Ενεργητικού

Ο αριθµοδείκτης αυτός εκφράζει το βαθµό χρησιµοποίησης του ενεργητικού, ως προς τις

πωλήσεις (προσφερόµενες υπηρεσίες) που επιτυγχάνει η οικονοµική µονάδα. Προκύπτει από

το πηλίκο της διαίρεσης των καθαρών πωλήσεων που επιτυγχάνει η οικονοµική µονάδα, ως

προς το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων αυτής.

Η βασική πληροφοριακή του χρησιµότητα έγκειται στην ύπαρξη ή µη υπερεπένδυσης

κεφαλαίων στην οικονοµική µονάδα. Ένα υψηλός δείκτης σηµαίνει ότι η οικονοµική µονάδα

χρησιµοποιεί µε εντατικό τρόπο τα περιουσιακά της στοιχεία, ενώ αντίθετα µια χαµηλή τιµή

του αριθµοδείκτη ερµηνεύεται ως µιας ένδειξη µη εντατικής αξιοποίησης των στοιχείων του

ενεργητικού και συνεπώς των παραγωγικών συντελεστών (υπάρχει κεφάλαιο σε λανθάνουσα

κατάσταση).

3.3.5. Αριθμοδείκτης Ταχύτητας Κυκλοφορίας Παγίων

Ο αριθµοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων χρησιµοποιείται προκειµένου να

καταδειχθεί ο βαθµός αξιοποίησης των παγίων περιουσιακών στοιχείων, σε σχέση πάντα µε

τις καθαρές πωλήσεις της οικονοµικής µονάδας.

Όσο µεγαλύτερη είναι η τιµή του αριθµοδείκτη τόσο πιο εντατική είναι η χρησιµοποίηση

των παγίων περιουσιακών στοιχείων της οικονοµικής µονάδας, ενώ αντίθετα µια µείωση

αυτού αποτελεί ένδειξη µιας πιθανής υποαπασχόλησης των πάγιων περιουσιακών στοιχείων.

∆ιαχρονικά πάντως µια µείωση του δείκτη µπορεί να συνδέεται και µε µια υπερεπένδυση σε

πάγια περιουσιακά στοιχεία, ενώ αντίθετα µια αύξηση του δείκτη µπορεί να συνδέεται και µε

πολιτική µείωσης των παγίων περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης.

Ο δείκτης προκύπτει ως το πηλίκο της διαίρεσης των καθαρών πωλήσεων της οικονοµικής

µονάδας µε το σύνολο του καθαρού παγίου ενεργητικού:



3.3.6. Αριθμοδείκτης Ταχύτητας Κυκλοφορίας Ιδίων Κεφαλαίων

Ο αριθµοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ιδίων κεφαλαίων αποτελεί µια ένδειξη

αποτελεσµατικής χρησιµοποίησης των ιδίων κεφαλαίων της οικονοµικής µονάδας. ∆είχνει µε

άλλα λόγια, τον βαθµό αξιοποίησης των ιδίων κεφαλαίων της επιχείρησης συγκριτικά µε τις

πωλήσεις της ή επίσης τις πωλήσεις που πραγµατοποιήθηκαν µε κάθε µονάδα ιδίων

κεφαλαίων.

Μια υψηλή τιµή του δείκτη σηµαίνει ότι η οικονοµική µονάδα επιτυγχάνει αυξηµένες

πωλήσεις µε ένα σχετικά µικρό ύψος ιδίων κεφαλαίων, γεγονός που σηµαίνει την αποδοτική

χρήση της ιδίας περιουσίας αυτής. Αντίθετα µια µικρή τιµή του δείκτη σηµαίνει µια µη

αποδοτική αξιοποίηση των ιδίων κεφαλαίων, καθώς επίσης και αδυναµία της οικονοµικής

µονάδας να απορροφήσει βραχυχρόνιες ζηµίες, λόγω µιας µείωσης του κύκλου των εργασιών

της.

Ο αριθµοδείκτης προκύπτει ως το πηλίκο της διαίρεσης των καθαρών πωλήσεων, µε το

σύνολο των ιδίων κεφαλαίων:

3.4. Αριθμοδείκτες Διαρθρώσεων Κεφαλαίων & Βιωσιμότητας

Οι αριθµοδείκτες διαρθρώσεως κεφαλαίου χρησιµοποιούνται για να προσδιοριστεί η σχέση

που υπάρχει σε µια οικονοµική µονάδα, ανάµεσα στα Ίδια και Ξένα Κεφάλαια. Ο λόγος για

τον οποίο είναι σηµαντικός ο καθορισµός της σχέσης ανάµεσά τους, πηγάζει από την εξής

διαφοροποίηση. Τα Ίδια Κεφάλαια δεν έχουν ορισµένο χρόνο επιστροφής στου δικαιούχους,

ούτε επίσης προσυµφωνηµένη και εγγυηµένη απόδοση. Αντίθετα τα Ξένα Κεφάλαια πρέπει



να εξοφληθούν εντός συγκεκριµένου χρονικού πλαισίου και µάλιστα προσαυξηµένα µε τους

τόκους (τοκοχρεολύσιο)16

.

Η σχέση αναλογίας ανάµεσα στα Ίδια και Ξένα Κεφάλαια, εµφανίζει την αναλογία των

Ιδίων Κεφαλαίων στα Συνολικά Κεφάλαια και συνεπώς τη χρηµατοοικονοµική θέση της

επιχείρησης, όπως επίσης και τις ∆ανειακές της υποχρεώσεις. Όσο περισσότερα Ξένα

Κεφάλαια έχει µια οικονοµική µονάδα, τόσο µεγαλύτερες οι υποχρεώσεις της και ο

∆ανεισµός της και το αντίθετο. Παρακάτω παραθέτουµε τους πιο σηµαντικούς αριθµοδείκτες

δανειακής επιβάρυνσης.

3.4.1. Αριθμοδείκτης Ιδίων προς Συνολικά Κεφάλαια

Ο αριθµοδείκτης αυτός καταδεικνύει το ποσοστό του συνόλου των περιουσιακών στοιχείων

της οικονοµικής µονάδας, το οποίο έχει χρηµατοδοτηθεί από τους συµµετέχοντες φορείς.

Όσο µεγαλύτερη είναι η συµµετοχή των ιδίων κεφαλαίων στην χρηµατοδότηση της

οικονοµικής µονάδας, τόσο µεγαλύτερη είναι η προστασία που παρέχεται στους δανειστές

της.

Η σηµασία του αριθµοδείκτη αυτού είναι τεράστια, καθότι µακροχρόνια αντανακλά την

οικονοµική δύναµη της οικονοµικής µονάδας, όπως επίσης και τη µακροχρόνια οικονοµική

της ρευστότητα (όπως αντίστοιχα συµβαίνει βραχυχρόνια µε τον δείκτη ρευστότητας). Ένας

υψηλός δείκτης δείχνει µια οικονοµική ευρωστία και ταυτόχρονα µικρή πιθανότητα

οικονοµικής δυσκολίας για την εξόφληση οικονοµικών εκκρεµοτήτων της επιχείρησης.

Αντίθετα ένας χαµηλός αριθµοδείκτης αποτελεί ένδειξη αυξηµένης επισφάλειας για τους

δανειστές της οικονοµικής µονάδας .

Ο αριθµοδείκτης προκύπτει από τη διαίρεση του συνόλου των Ιδίων Κεφαλαίων της

οικονοµικής µονάδας, ως προς το σύνολο των κεφαλαίων (Ίδια και Ξένα),

πολλαπλασιαζόµενο επί 100.

16




3.4.2. Αριθμοδείκτης Ίδια Κεφάλαια προς Ξένα

Ο αριθµοδείκτης αυτός χρησιµοποιείται µε µεγάλη συχνότητα, διότι πληροφορεί την

διοίκηση και τους ενδιαφερόµενους για την ύπαρξη ή µη υπερδανεισµού από την οικονοµική

µονάδα. Επιτελεί σηµαντική πληροφοριακή λειτουργία, καθότι είναι µια ένδειξη ασφάλειας

της οικονοµικής µονάδας έναντι των δανειστών της.

Εάν ο αριθµοδείκτης είναι µεγαλύτερος της µονάδας, αυτό συνεπάγεται ότι οι

συµµετέχοντες στην οικονοµική µονάδα έχουν συνεισφέρει περισσότερα κεφάλαια από ότι οι

δανειστές της. Ένα συνεχώς µεγαλύτερο µέγεθος του δείκτη συνιστά µεγαλύτερη ασφάλεια

για τους δανειστές της οικονοµικής µονάδας. Αντίθετα µια τιµή του αριθµοδείκτη κάτω από

τη µονάδα, δείχνει µια µειωµένη εξασφάλιση των πιστωτών της οικονοµικής µονάδας.

Ο αριθµοδείκτης προκύπτει από τη διαίρεση του συνόλου των Ιδίων Κεφαλαίων, µε το

σύνολο των Ξένων Κεφαλαίων (βραχυπρόθεσµα και µακροπρόθεσµα κεφάλαια), δηλ:

3.4.3. Αριθμοδείκτης Ίδια Κεφάλαια προς Πάγια

Ο σκοπός υπολογισµού του αριθµοδείκτη Ιδίων Κεφαλαίων προς Πάγια, είναι η διερεύνηση

του τρόπου χρηµατοδότησης των παγίων επενδύσεων της οικονοµικής µονάδας. Μια τιµή του

αριθµοδείκτη µεγαλύτερη της µονάδας σηµαίνει ότι τα ίδια κεφάλαια µπορούν να καλύψουν

τις πάγιες επενδύσεις και ταυτόχρονα να συνεισφέρουν στο Κεφάλαιο Κίνησης της

οικονοµικής µονάδας. Στην αντίθετη περίπτωση για την χρηµατοδότηση των παγίων, είναι

απαραίτητο να αντληθούν ξένα κεφάλαια.

Μια µακροχρόνια µεταβολή του αριθµοδείκτη µπορεί να οφείλεται σε πολλούς λόγους,

όπως π.χ. αγορά νέων περιουσιακών στοιχείων, αύξηση µετοχικού κεφαλαίου, διενέργεια

αποσβέσεων κ.α.

Ο αριθµοδείκτης προκύπτει από την διαίρεση των ιδίων κεφαλαίων προς τα συνολικά

κεφάλαια που απασχολούνται στην επιχείρηση. ∆ηλ:



3.4.4. Αριθμοδείκτης Παγίων προς Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις

Ο αριθµοδείκτης αυτός χρησιµοποιείται προκειµένου να προσδιοριστεί ο βαθµός ασφάλειας

των δανειστών µακροπρόθεσµων κεφαλαίων έναντι της επιχείρησης, όπως επίσης και για τον

προσδιορισµό της δυνατότητας περαιτέρω δανεισµού µακροχρόνιων κεφαλαίων µε την

εγγραφή υποθήκης (εµπράγµατης ασφάλειας).

Μια διαχρονική αύξηση αποτελεί διεύρυνση του βαθµού ασφαλείας που απολαµβάνουν οι

µακροχρόνιοι δανειστές, όπως επίσης ότι δεν υπήρξε δανειακή επιβάρυνση για την επέκταση

των πάγιων περιουσιακών στοιχείων. Αντίθετα µια µείωση του αριθµοδείκτη µπορεί να

συνδεθεί µε αύξηση της επισφάλειας των µακροχρόνιων πιστωτών, όπως επίσης και ότι µια

τυχούσα αύξηση των παγίων κεφαλαίων, χρηµατοδοτήθηκε µε ξένα, µακροπρόθεσµα

κεφάλαια.

Ο αριθµοδείκτης προκύπτει από το πηλίκο της διαίρεσης των καθαρών παγίων της

οικονοµικής µονάδας µε τις µακροπρόθεσµες υποχρεώσεις αυτής

3.5. Αριθμοδείκτες Αποδοτικότητας

Οι αριθµοδείκτες αποδοτικότητας αποτελούν το σηµαντικότερο τεχνικό εργαλείο,

προκειµένου οι υπεύθυνοι µιας οικονοµικής µονάδας να εκτιµήσουν την αποδοτικότητα της

παραγωγικής τους µονάδας, τα κέρδη ή τα πλεονάσµατα (σε δηµόσιους οργανισµούς και

νοµικά πρόσωπα), τις µελλοντικές προοπτικές κτλ Οι αριθµοδείκτες αποδοτικότητας λοιπόν

αποσκοπούν στην ανίχνευση των σχέσεων που υπάρχουν ανάµεσα στα κέρδη µιας



οικονοµικής µονάδας και των απασχολούµενων κεφαλαίων σε αυτή17

. Παρακάτω αναλύουµε

τους κυριότερους αριθµοδείκτες αποδοτικότητας, που θα χρησιµοποιηθούν στην µελέτη µας.

3.5.1. Αριθμοδείκτης Μεικτού Περιθωρίου Κέρδους

Ο υπολογισµός του αριθµοδείκτη µεικτού περιθωρίου κέρδους είναι πολύ σηµαντικός,

προκειµένου να αξιολογηθεί η λειτουργική αποδοτικότητα της οικονοµικής µονάδας.

Αποτελεί µια σαφή ένδειξη της ικανότητάς της να καλύπτει αποτελεσµατικά τα λειτουργικά

και µη έξοδά της και ταυτόχρονα να της αποδίδει ένα ικανοποιητικό καθαρό κέρδος.

Όσο πιο µεγάλη η τιµή του αριθµοδείκτη, τόσο καλύτερη είναι η κατάσταση της

οικονοµικής µονάδας από άποψη κερδών και τόσο µεγαλύτερα τα περιθώρια προσαρµογής

της τιµολογιακής της πολιτικής. Αντίθετα µια χαµηλή τιµή του αριθµοδείκτη µικτού κέρδους

συνδέεται προφανώς µε χαµηλό περιθώριο κέρδους, λανθασµένη πολιτική διοίκησης και

τιµολόγησης. Βέβαια θα µπορούσε να πει κανείς, ότι µια χαµηλή τιµή του δείκτη συνδέεται

επίσης και µε λανθασµένες επενδυτικές αποφάσεις, που έχουν ως αποτέλεσµα αυξηµένο

κόστος παραγωγής.

Βέβαια µια οικονοµική µονάδα, όπως ένας ∆ήµος, µπορεί σκόπιµα να διατηρεί µια χαµηλή

τιµή του αριθµοδείκτη εξαιτίας του κοινωνικού του ρόλου και όχι της επιδίωξής του για

µεγιστοποίηση των κερδών. Ο αριθµοδείκτης υπολογίζεται ως το πηλίκο των µικτών κερδών

εκµετάλλευσης της οικονοµικής µονάδας προς τις καθαρές πωλήσεις επί 100. ∆ηλ:

3.5.2. Αριθμοδείκτης Καθαρού Περιθωρίου Κέρδους

Η χρήση του αριθµοδείκτη αυτού έγκειται στον προσδιορισµό του ποσοστού καθαρού

κέρδους που επιτυγχάνει η επιχείρηση µέσα από τον κύκλο των εργασιών της. Ουσιαστικά ο

δείκτης αυτός δείχνει το ποσοστό του καθαρού κέρδους που µένει στην επιχείρηση µετά την

αφαίρεση του κόστους των πωλήσεων και των λοιπών εξόδων.

17

Αλεξάκης Χ., Ξανθάκης Μ., (2006)



Μια µεγάλη τιµή του αριθµοδείκτη συνδέεται σαφώς µε υψηλότερη κερδοφορία της

επιχείρησης, ενώ αντίθετα µια µικρή τιµή αυτού συνάδει µε µια ανεµική κερδοφόρο πορεία

της επιχείρησης. Ο αριθµοδείκτης αυτός χρησιµοποιείται πάντα σε συνδυασµό µε αυτόν του

µικτού περιθωρίου κέρδους προκειµένου τα συµπεράσµατα και οι αναλύσεις που θα

προκύψουν να είναι χρήσιµα. Ο αριθµοδείκτης προκύπτει από την διαίρεση των Καθαρών

Κερδών Εκµετάλλευσης προς τις Καθαρές Πωλήσεις επί 100, δηλ:

3.5.3. Αριθμοδείκτης Αποδοτικότητας Απασχολούμενων Κεφαλαίων

Ο αριθµοδείκτης αυτός χρησιµοποιείται προκειµένου να καταδειχθεί η αποδοτικότητα των

κεφαλαίων που χρησιµοποιεί η οικονοµική µονάδα, όπως επίσης η ικανότητά της να επιτύχει

κερδοφορία και να χρησιµοποιήσει µε επιτυχία τα ίδια και ξένα κεφάλαιά της.

Ο αριθµοδείκτης αυτός προκύπτει ως το πηλίκο της πρόσθεσης των καθαρών κερδών

εκµετάλλευσης και των χρηµατοοικονοµικών εξόδων, ως προς τα συνολικά απασχολούµενα

κεφάλαια.

3.5.4. Αριθμοδείκτης Αποδοτικότητας Ενεργητικού

Ο αριθµοδείκτης αυτός χρησιµοποιείται προκειµένου να αξιολογήσουµε την απόδοση των

περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης, όπως επίσης και να αξιολογήσει κανείς την

ποιότητα της διοίκησης της οικονοµικής µονάδας,



Με τη χρήση του αριθµοδείκτη αυτού οι ιθύνοντες της µονάδας είναι σε θέση να

συγκρίνουν την αποδοτικότητα του φορέα µε αυτή άλλων µορφών επενδύσεων, καθώς και µε

την αποδοτικότητα άλλων οικονοµικών µονάδων µε οµοειδές παραγωγικό αντικείµενο, όχι

µόνο στο υπάρχον οικονοµικό έτος, αλλά και διαχρονικά.

Ο αριθµοδείκτης προκύπτει ως το πηλίκο της πρόσθεσης των καθαρών κερδών

εκµετάλλευσης και των χρηµατοοικονοµικών εξόδων προς το σύνολο του ενεργητικού:

3.5.5. Συνδυασμένος Αριθμοδείκτης Αποδοτικότητας Ενεργητικού

Ο συνδυασµένος αριθµοδείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού χρησιµοποιείται προκειµένου

η οικονοµική µονάδα να διαγνώσει την ταχύτητα κυκλοφορίας του ενεργητικού, όπως επίσης

και το ύψος του καθαρού κέρδους. Με τον τρόπο αυτό οι ιθύνοντες µπορούν να προβούν σε

ενέργειες για την αύξηση των λειτουργικών κερδών ή πλεονασµάτων της οικονοµικής

µονάδας, σε σχέση µε το ύψος των απασχολούµενων περιουσιακών στοιχείων στην

επιχείρηση18

.

Η δηµιουργία του αριθµοδείκτη στηρίζεται στο συνδυασµό των αριθµοδεικτών καθαρού

περιθωρίου κέρδους και ταχύτητας ενεργητικού. Ο συνδυασµός των δύο αυτών

αριθµοδεικτών, ουσιαστικά ορίζει και τους τρόπους της αύξησης της αποδοτικότητας του

ενεργητικού.

Ο αριθµοδείκτης αυτός υπολογίζεται ως το γινόµενο του αριθµοδείκτη καθαρού περιθωρίου

κέρδους επί τον αριθµοδείκτη ταχύτητας ενεργητικού ή το πηλίκο της πρόσθεσης των

Καθαρών Κερδών και των Χρηµ/κων Εξόδων προς το σύνολο του Ενεργητικού επί 100.

18




3.5.6. Αριθμοδείκτης Αποδοτικότητας Ιδίων Κεφαλαίων

Ο αριθµοδείκτης αυτός µετρά την αποτελεσµατικότητα µε την οποία τα κεφάλαια που έχουν

τοποθετήσει οι µέτοχοι µιας οικονοµικής µονάδας απασχολούνται σε αυτή. Επιπρόσθετα

είναι ένας δείκτης κερδοφορίας και δυναµικότητας της οικονοµικής µονάδας.

Μια χαµηλή τιµή του αριθµοδείκτη αποτελεί ένδειξη ότι η οικονοµική µονάδα θα πρέπει να

προβεί άµεσα σε ενέργειες που θα βελτιώσουν την ποιότητα της διοίκησης, θα αυξήσουν την

παραγωγικότητα, θα µειώσουν την υπερεπένδυση σε κεφάλαια κ.α. Αντίθετα µια υψηλή τιµή

του δείκτη συνάδει µε µια περίοδο ευηµερίας της οικονοµικής µονάδας που σχετίζεται κυρίως

µε µια επιτυχηµένη διοίκηση και χρηµατοοικονοµικό έλεγχο, ευνοϊκές οικονοµικές συνθήκες

και αποτελεσµατική χρησιµοποίηση των ιδίων κεφαλαίων.

Για τον υπολογισµό του αριθµοδείκτη διαιρούµε τα καθαρά κέρδη εκµετάλλευσης µε το

σύνολο των ιδίων κεφαλαίων επί 100. Στις περιπτώσεις βέβαια που τα ίδια κεφάλαια

διαφέρουν από την αρχή του οικονοµικού έτους, τότε υπολογίζουµε τον µέσο όρο των

κεφαλαίων στην αρχή και το τέλος του έτους.

3.5.7. Αριθμοδείκτης Οικονομικής Μόχλευσης

Ο δείκτης αυτός προκύπτει από τον συνδυασµό τον αριθµοδεικτών αποδοτικότητας ιδίων

και αυτής των συνολικών κεφαλαίων. Η χρήση του αριθµοδείκτη έγκειται στην αξιολόγηση

της επίδρασης των δανειακών κεφαλαίων στην κερδοφορία της επιχείρησης. Προκειµένου να

είναι επωφελής η χρήση των δανειακών κεφαλαίων, θα πρέπει η αποδοτικότητα των ιδίων

κεφαλαίων να είναι µεγαλύτερη από αυτή των συνολικών κεφαλαίων. Η διαφορά στην

απόδοση εκφράζει την θετική επίδραση που ασκούν τα δανειακά κεφάλαια στην

αποδοτικότητα των ιδίων.



Όταν ο αριθµοδείκτης της οικονοµικής µόχλευσης είναι µεγαλύτερος της µονάδας, τότε η

οικονοµική µονάδα έχει κέρδος από την χρήση των ξένων κεφαλαίων και ο δανεισµός

αποβαίνει επωφελής. Αντίθετα όταν ο αριθµοδείκτης είναι µικρότερος της µονάδας, αυτό

σηµαίνει ότι ο δανεισµός είναι επιζήµιος για την οικονοµική µονάδα, όπως επίσης ότι ο

δανεισµός αυτός γίνεται µε δυσµενείς όρους.

Ο αριθµοδείκτης προκύπτει ως το πηλίκο της διαίρεσης της αποδοτικότητας των ιδίων

κεφαλαίων προς την αποδοτικότητα των συνολικών.

3.6. Πίνακας Πηγών Χρήσεων Κεφαλαίου

Η κατάσταση πηγών – χρήσεων Κεφαλαίου δίνει τη δυνατότητα να εκτιµηθεί η προέλευση

των µεταβολών της περιουσιακής κατάστασης ενός οργανισµού, όπως επίσης να εκτιµηθεί η

πηγή χρηµατοδότησης της µεταβολής του παγίου ενεργητικού της οικονοµικής µονάδας ή

οποιαδήποτε άλλη µεταβολή της περιουσίας αυτής. Ο πίνακας πηγών – χρήσεων κεφαλαίων,

µπορεί να χρησιµοποιηθεί στις παρακάτω περιπτώσεις λήψης αποφάσεων:

• Ανάλυση και εκτίµηση των αλλαγών της χρηµατοοικονοµικής διάρθρωσης της

οικονοµικής µονάδας: Η αναλυτική κατάσταση πηγών και χρήσεων κεφαλαίων συνοψίζει

τις αλλαγές που έχουν επέλθει στη χρηµατοοικονοµική κατάσταση της µονάδας

καταδεικνύοντας την πηγή κτήσης κεφαλαίων κατά την παρελθούσα περίοδο και την χρήση

αυτών. Η λειτουργική αυτή αξιοποίηση έχει µεγάλη σηµασία για τον εσωτερικό έλεγχο,

διότι απαντά στο βασικό ερώτηµα του πως αξιοποιήθηκαν οι πόροι που ήρθαν στην κατοχή

της οικονοµικής µονάδας.

• Εκτίµηση των αλλαγών στη ρευστότητα της µονάδας: Το σπουδαιότερο που δεν

εµφανίζεται ίσως στις βασικές χρηµατοοικονοµικές καταστάσεις ενός οργανισµού είναι το

πώς µια δραστηριότητα επηρέασε την ρευστότητα µιας οικονοµικής µονάδας εντός µιας

χρήσεως. Είναι ιδιαίτερα δύσκολο να αντιληφτεί κανείς, µέσα από τα αποτελέσµατα

χρήσεως, τις επιρροές που τυχόν έχει µια µεταβολή του πλεονάσµατος στη ρευστότητα µιας

µονάδας. Οι καταστάσεις πηγών – χρήσεων δίνουν τη δυνατότητα στους ενδιαφερόµενους



να εντοπίσουν τους λόγους της µεταβολής της ρευστότητας και ειδικότερα των χρηµατικών

διαθεσίµων και του Κεφαλαίου Κίνησης.

3.7. Κεφάλαιο Κίνησης (Working Capital)

Η χρηµατοοικονοµική αξιολόγηση ενός οργανισµού συµπεριλαµβάνει στα ενδιαφέροντα

της και τη µελέτη του κεφαλαίου κίνησης µιας οικονοµικής µονάδας, καθότι η κάλυψη των

λειτουργικών αναγκών αυτής εξαρτάται άµεσα από τη ρευστότητα που διασφαλίζει το

κεφάλαιο κίνησης.

Υπάρχουν δύο ορισµοί στη διεθνή βιβλιογραφία αναφορικά µε το Κεφάλαιο Κίνησης19

. Ο

πρώτος ορίζει το Κεφάλαιο Κίνησης ως το πλεόνασµα των κυκλοφοριακών στοιχείων µιας

επιχείρησης σε σχέση µε τις βραχυχρόνιες υποχρεώσεις της και συντίθεται από στοιχεία του

κυκλοφορούντος ενεργητικού, τα οποία επέρχονται στην κατοχή της οικονοµικής µονάδας,

µετά από συνεισφορά των φορέων της ή από τους µακροχρόνιους πιστωτές της. Σύµφωνα µε

το δεύτερο ορισµό και σε ποσοτικό επίπεδο το Κεφάλαιο Κίνησης ορίζεται, ως το σύνολο

των κυκλοφοριακών στοιχείων του ενεργητικού (κυκλοφορούν + διαθέσιµο).

Το κεφάλαιο κίνησης αποτελείται από δύο µέρη:

1. Το µόνιµο κεφάλαιο κίνησης: το οποίο αποτελείται από το ελάχιστο ύψος

κυκλοφοριακών στοιχείων που χρειάζεται µια επιχείρηση, προκειµένου να ασκήσει τη

δραστηριότητά της.

2. Το προσωρινό κεφάλαιο κίνησης: το οποίο αποτελείται από ρευστά διαθέσιµα,

απαιτήσεις έναντι πελατών και αποθέµατα και το οποίο εξαρτάται από τη φύση και τις

ανάγκες της λειτουργικής µονάδας.

Η διαθεσιµότητα Κεφαλαίου Κίνησης σε µια επιχείρηση εξαρτάται από πολλούς

παράγοντες οι κυριότεροι από τους οποίους είναι:

• Το είδος της οικονοµικής µονάδας. Ο ρυθµός µετατροπής των αποθεµάτων και των

απαιτήσεων σε ρευστά διαθέσιµα και οι ανάγκες για την χρηµατοδότηση των πωλήσεων

είναι διαφορετικός.

19

Αλεξάκης Χ., Ξανθάκης Μ. (2006)



• Η ταχύτητα µε την οποία εισπράττονται οι απαιτήσεις. Μια µεγάλη ταχύτητα είσπραξης

απαιτήσεων, έχει ως συνέπεια να ζητούνται πολύ λιγότερα κεφάλαια κίνησης.

• Η ταχύτητα κυκλοφορίας αποθεµάτων. Μία συνεχής κίνηση των αποθεµάτων απαιτεί

µικρότερο ύψος κεφαλαίων κίνησης.

• Ο βαθµός κινδύνου της αξίας των κυκλοφοριακών στοιχείων, δηλαδή η µείωση της

πραγµατικής αξίας περιουσιακών στοιχείων που ανήκει στο κυκλοφορούν ενεργητικό,

έχει ως συνέπεια την µείωση του Κεφαλαίου Κίνησης.

Η επάρκεια του Κεφαλαίου Κίνησης είναι ιδιαίτερα σηµαντική για την οµαλή διεξαγωγή

της επιχειρηµατικής δραστηριότητας της οικονοµικής µονάδας, κυρίως για την επιτυχή

αντιµετώπιση κινδύνων που έχουν σχέση µε βραχυχρόνια έλλειψη ρευστότητας. Η

οικονοµική µονάδα µε επάρκεια κεφαλαίου κίνησης είναι σε θέση να:

• Εξοφλήσει άµεσα όλες τις τρέχουσες υποχρεώσεις της

• ∆ιατηρεί µια αξιόλογη πιστοληπτική ικανότητα

• Επιτρέπει στην επιχείρηση να διακρατά υψηλή ρευστότητα αντιµετωπίζοντας πιο

εύκολα περιόδους ύφεσης

• ∆ιατηρεί ένα αποδεκτό επίπεδο αποθεµάτων, έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στη

ζήτηση

3.8. Κατάσταση Ταμειακής Ροής(Cash flow statement)

Η κατάσταση ταµειακής ροής αποτελεί µια από τις σηµαντικότερες λογιστικές καταστάσεις

προκειµένου να εκτιµηθεί η χρηµατοοικονοµική κατάσταση µιας οικονοµικής µονάδας20

. Η

λειτουργική της αξιοποίηση έγκειται στην παροχή πληροφοριών στους ενδιαφερόµενους

σχετικά µε τις ταµειακές εισπράξεις και δαπάνες εντός µιας συγκεκριµένης οικονοµικής

περιόδου, όπως επίσης αναφορικά µε τις ταµειακές ροές που οφείλονται στις καθηµερινές

(λειτουργικές) εργασίες και στις χρηµατοοικονοµικές και επενδυτικές δραστηριότητες της

οικονοµικής µονάδας.

Αν και τα στοιχεία τα οποία περιέχονται στην κατάσταση ταµειακών ροών βασίζονται σε

αυτά που περιέχονται στον ισολογισµό και στην κατάσταση αποτελεσµάτων χρήσεως, ο

ρόλος της επαφίεται στην όσο το δυνατόν πληρέστερη πληροφόρηση των ενδιαφεροµένων

20

Αλεξάκης Χ., Ξανθάκης Μ. (2006)



για τις χρηµατοοικονοµικές και επενδυτικές δραστηριότητες της οικονοµικής µονάδας. Οι

σηµαντικότεροι λόγοι για τους οποίους η κατάσταση ταµειακών ροών αποδεικνύεται

χρήσιµη, είναι21

:

• Παραθέτει εκτενώς τις ταµειακές ροές και τις οικονοµικές συναλλαγές µιας

οικονοµικής µονάδας, εξηγώντας τις µεταβολές που επέρχονται κατά το πέρας οικονοµικής

χρήσης.

• Παρουσιάζει όλες τις εισροές και τις εκροές της οικονοµικής µονάδας σε µια

συγκεκριµένη περίοδο, δηλ. ένα σύνολο εισροών όπως αύξηση κεφαλαίων, λήψη δανείων

κ.α, καθώς και ένα σύνολο εκροών, όπως εξοφλήσεις δανείων, πληρωµή µερισµάτων, φόρων

κ.ο.κ.

• Επιτρέπει την εξαγωγή ασφαλέστερων συµπερασµάτων, σχετικά µε την ποιότητα του

επιτευχθέντος οικονοµικού αποτελέσµατος, καθότι οι εισροές και οι εκροές βασίζονται σε

συγκεκριµένα στοιχεία.

• Παρέχει τη δυνατότητα της αξιολόγησης του βαθµού ευελιξίας της οικονοµικής

µονάδας, διότι συγκρίνοντας διαχρονικά τις ταµειακές ροές (και ιδιαίτερα αυτές που

προέρχονται από δραστηριότητες της µονάδας) προκύπτουν σηµαντικά συµπεράσµατα για

την προσαρµογή της σε έκτακτα γεγονότα (π.χ. ευκαιρίες ή ανάγκες).

• Παρέχει πληροφορίες σχετικά µε τις χρηµατοοικονοµικές και επενδυτικές

δραστηριότητες της οικονοµικής µονάδας. Ιδιαίτερα στον τοµέα αυτό τα δεδοµένα που

παρέχονται δύνανται να πληροφορήσουν τους ενδιαφερόµενους για τυχόν επενδυτικά

προγράµµατα που είναι σε εξέλιξη, τον τρόπο εκµετάλλευσης των κερδών ή του

πλεονάσµατος, τον τρόπο χρηµατοδότησης των επενδυτικών σχεδίων, τους λόγους δανεισµού

της οικονοµικής µονάδας, τον τρόπο χρηµατοδότησης των κεφαλαίων κίνησης της

οικονοµικής µονάδας κ.ο.κ.

• Παρέχει ενδείξεις για την ικανότητα της οικονοµικής µονάδας να δηµιουργεί θετικές

ροές κεφαλαίων στο µέλλον.

• Αποτελεί µέσο παρακολούθησης της φερεγγυότητας, καθώς καταγράφει την

ικανότητα της να εξοφλεί έγκαιρα τις υποχρεώσεις της.

Η κατάσταση αυτή περιλαµβάνει τις ταµειακές ροές που προέρχονται κυρίως από τις

λειτουργικές δραστηριότητες της οικονοµικής µονάδας, καθώς και από τις

χρηµατοοικονοµικές και τις επενδυτικές της δραστηριότητες. Οι ταµειακές ροές που

21

Νιάρχος, (1997)



συνδέονται µε τις λειτουργικές δραστηριότητες µιας οικονοµικής µονάδας περιλαµβάνουν

ταµειακές εισπράξεις από παροχή υπηρεσιών ή πωλήσεις, αγορά πρώτων υλών κ.α. Αντίθετα

οι ταµειακές ροές για επενδυτικές χρηµατοοικονοµικές δραστηριότητες περιλαµβάνουν

εισροές, όπως π.χ. ρευστοποίηση περιουσιακών στοιχείων, είσπραξη δανείων, έκδοση

οµολογιακού δανείου κ.ο.κ., όπως επίσης και εκροές π.χ. για αγορά παγίων στοιχείων,

εξόφληση δανείων κ.α.

4. Χρηματοοικονομική Αξιολόγηση –Μελέτη Δείγματος Δήμων (Case

Study)

4.1. Ανάλυση βάσει Κατηγοριοποίησης Μεγέθους

4.1.1. Αγροτικοί Δήμοι

Ο πίνακας 3 απεικονίζει τους κυριότερους αριθµοδείκτες ρευστότητας του

αντιπροσωπευτικού ισολογισµού των Αγροτικών ∆ήµων. Ο δείκτης άµεσης ρευστότητας

κινείται σε ικανοποιητικά σχετικά επίπεδα, λαµβανοµένου υπόψη του ρόλου των ΟΤΑ, αν

και το 2005 παρουσιάζει µια ελαφριά πτώση. Αντίστοιχα σε ικανοποιητικά επίπεδα κινείται ο

αριθµοδείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας (2,68 το 2004 και 2,17 το 2005), γεγονός που

αποτελεί σαφή ένδειξη της ικανότητας των ∆ήµων να εξοφλούν άµεσα τις τρέχουσες

υποχρεώσεις τους. Επίσης σχετικά ικανοποιητικό είναι το βασικό διάστηµα βιωσιµότητας του

αντιπροσωπευτικού Αγροτικού ∆ήµου, καθότι ο χρόνος λειτουργίας χωρίς έσοδα αυξήθηκε

διαχρονικά (από 116,62 ηµέρες το 2003 σε 131,31 ηµέρες το 2005).

Πίνακας 3: Αριθμοδείκτες Ρευστότητας των Αγροτικών Δήμων

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΡΙΘΜΟ∆ΕΙΚΤΩΝ (1) ΤΕΛΙ.2003 ΤΕΛΙ.2004 ΤΕΛΙ.2005

∆ΕΙΚΤΕΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ

ΒΑΣΙΚΟ ∆ΙΑΣΤΗΜΑ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ 116,62 118,82 131,31

(Κυκλοφορούν - Απόθεµα) / ηµερήσια

έξοδα λειτ.

∆ΕΙΚΤΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ 1,61 1,92 1,65

∆ιαθέσιµα / Βραχυπρ. Υποχρ.

∆ΕΙΚΤΗΣ ∆ΙΑΡΚΕΙΑΣ ΕΞΟΦΛΗΣΕΩΣ

ΕΠΕΝ∆ΥΣΕΩΝ

27,3 57,88 49,56

Καθαρά πάγια / Ταµιακή ροή

∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ

ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ

2,38 2,68 2,17

Κυκλοφορούν ενεργ. / βραχυπρόθεσµες

υποχρ.

∆ΕΙΚΤΗΣ ΠΟΣΟΣΤΟΥ 28,85 15,83 16,22



ΑΥΤΟΧΡΗΜΑΤΟ∆ΟΤΗΣΕΩΣ

Ταµιακή ροή / Πωλήσεις (%)

∆ΕΙΚΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ


2,38 2,68 2,17

(Κυκλοφορούν ενεργ. - Απόθεµα) /

Βραχυπρ. υποχρ.

Αναφορικά µε τους αριθµοδείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας (πίνακας 4), αξίζει να

επισηµανθεί ότι ο δείκτης κυκλοφορίας απαιτήσεων είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικός καθώς

κυµαίνεται σε υψηλά επίπεδα (8,15 φορές το 2005), ενώ η µέση αναµονή των Αγροτικών

∆ήµων για την είσπραξη των απαιτήσεων τους θεωρείται σχετικά µικρή (43,9 ηµέρες το

2005). Αναφορικά µε το ενεργητικό και τα πάγια, οι αντίστοιχοι αριθµοδείκτες κυκλοφορίας

ενεργητικού και παγίων είναι ιδιαίτερα χαµηλοί, γεγονός που καταδεικνύει την τεράστια

υποδοµή που απαιτούν οι Αγροτικοί ∆ήµοι, κυρίως λόγω του µικρού τους µεγέθους, σε

σχέση µε τις προσφερόµενες υπηρεσίες.

Πίνακας 4: Αριθμοδείκτες Κυκλοφοριακής Ταχύτητας των Αγροτικών Δήμων


∆ΕΙΚΤΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ

ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ

∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ 8,36 7,19 8,15

Ετήσιες Πωλήσεις / Απαιτήσεις

∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 0,12 0,1 0,12

Πωλήσεις / Σύνολο Ενεργητικού

∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Ι∆ΙΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ

0,13 0,11 0,13

Καθαρές Πωλήσεις / Ίδια Κεφάλαια

∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

ΚΙΝΗΣΗΣ

4,67 3,27 3,63

Καθαρές Πωλήσεις / Καθαρό Κεφάλαιο

Κίνησης

∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΠΑΓΙΩΝ 0,13 0,11 0,13

Πωλήσεις / Καθαρά Πάγια

ΜΕΣΗ ΠΕΡΙΟ∆Ο ΕΙΣΠΡΑΞΕΩΣ

ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ

43,68 50,29 43,89

(Απαιτήσεις * Ηµέρες) / Ετήσιες Πωλήσεις

Η δανειακή επιβάρυνση των Αγροτικών ∆ήµων βρίσκεται διαχρονικά σε ιδιαίτερα χαµηλά

επίπεδα (πίνακας 5), όπως φαίνεται από τον ∆είκτη δανειακής επιβάρυνσης (οι δανειακές

υποχρεώσεις το 2005 είναι 5,4% του ενεργητικού), γεγονός που δεν δηµιουργεί ανησυχία και

επισφάλεια στους ∆ανειστές.



Επίσης η δανειακή µόχλευση (βασιζόµενη σε δανειακά κεφάλαια µακροχρόνιου

χαρακτήρα) βρίσκεται σε χαµηλά επίπεδα, όπως καταδεικνύει ο δείκτης µακροπρόθεσµου

δανεισµού (2,77 φορές το 2005 και 2,99 το 2004). Επιπλέον ο δανεισµός δεν ενέχει πιστωτικό

κίνδυνο, καθότι τα πάγια υπερκαλύπτουν τις µακροπρόθεσµες υποχρεώσεις (35,74 φορές το

2005 και 33,21 το 2004). Αυτό σηµαίνει ότι ο µακροχρόνιος δανεισµός τροφοδοτεί τις

επενδύσεις σε πάγια. Τέλος αξίζει να παρατηρήσουµε περιορισµένη οικονοµική εξάρτηση

των Αγροτικών ∆ήµων, όπως καταδεικνύει ο δείκτης ιδίων προς ξένων κεφαλαίων (5,67% το

2005 και 4,95% το 2004).

Πίνακας 5: Αριθμοδείκτες Κεφαλαιακής Διάρθρωσης των Αγροτικών Δήμων


∆ΕΙΚΤΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗΣ

∆ΙΑΡΘΡΩΣΗΣ

∆ΕΙΚΤΗΣ ∆ΑΝΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗΣ 4,57 4,72 5,37

∆ανειακές Υποχρεώσεις / Σύνολο

Ενεργητικού (%)

∆ΕΙΚΤΗΣ ΜΑΚΡ/ΣΜΟΥ ∆ΑΝΕΙΣΜΟΥ

ΠΡΟΣ Ι∆ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ

2,84 2,99 2,77

Μακροπρόθεσµες Υποχρεώσεις / Ίδια

Κεφάλαια (%)

∆ΕΙΚΤΗΣ ΞΕΝΩΝ ΠΡΟΣ Ι∆ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 4,8 4,95 5,67

Ξένα / Ίδια Κεφάλαια (%)

Ι∆ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΡΟΣ ΣΥΝΟΛΟ

ΠΑΓΙΩΝ

1 1,01 1,01

Ίδια Κεφάλαια / Σύνολο Παγίων

Ι∆ΙΑ ΠΡΟΣ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 95,21 95,27 94,6

Ίδια Κεφάλαια / συνολικά Κεφάλαια (%)

ΠΑΓΙΑ ΠΡΟΣ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ

ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ

35,12 33,21 35,74

Πάγια / Μακροπρόθεσµες Υποχρεώσεις

Σηµαντικά επίσης είναι τα συµπεράσµατα που µπορούν να εξαχθούν αξιολογώντας τους

αριθµοδείκτες αποδοτικότητας (πίνακας 6). Παρόλα αυτά πρέπει να επισηµανθεί ότι τα

συµπεράσµατα για την αποδοτικότητα των ∆ήµων πρέπει να αξιολογηθούν µε κάθε

επιφύλαξη, λαµβανοµένου υπόψη του ειδικού ρόλου των οργανισµών αυτών. Αναφορικά

κυρίως µε τους αριθµοδείκτες µικτού και καθαρού περιθωρίου κέρδους, αξίζει να

επισηµάνουµε την ύπαρξη µιας διαχρονικής πτωτικής τάσης και των δύο, ακόµα και σε

αρνητικό έδαφος (περιθώριο καθαρού κέρδους -14,85% και µικτού 2,18% για το 2005).

Προφανώς πρέπει να ληφθούν µέτρα για τον περιορισµό των λειτουργικών εξόδων και του

κόστους παροχής υπηρεσιών.

Παρατηρείται επίσης, ότι τόσο ο δείκτης απόδοσης ιδίων κεφαλαίων, όσο και του

ενεργητικού κινούνται αρνητικά (-1,57 ο πρώτος και -1,73 ο δεύτερος για το έτος 2005).



Αυτό µε τη σειρά του καταδεικνύει µια αδυναµία των Αγροτικών ∆ήµων να δηµιουργήσουν

πλεονάσµατα. Ο δείκτης κόστους πωληθέντων ως προς τις πωλήσεις καταδεικνύει κι αυτός

την σηµαντική επιβάρυνση του κόστους παροχής υπηρεσιών που βιώνουν οι Αγροτικοί

∆ήµοι, µε την δηµιουργία µιας σηµαντικής υποδοµής για την προσφορά υπηρεσιών

περιορισµένης κλίµακας (97,82% το 2005). Τέλος ο αριθµοδείκτης οικονοµικής µόχλευσης

δείχνει αύξηση της παραγωγικής εκµετάλλευσης των ξένων κεφαλαίων, γεγονός που µπορεί

να οφείλεται και σε ένα χαµηλότερο κόστος δανεισµού.

Πίνακας 6: Αριθμοδείκτες Αποδοτικότητας των Αγροτικών Δήμων


∆ΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟ∆ΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

∆ΕΙΚΤΗΣ ΑΠΟ∆ΟΣΕΩΣ

ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ

0,64 -1,02 -1,57

(καθ. Κέρδη + Χρηµ. έξοδα) / (Ίδια + Υποχρ.)

(%)

∆ΕΙΚΤΗΣ ΑΠΟ∆ΟΣΕΩΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 0,42 -1,2 -1,73

Κέρδη µετά από φόρους / Σύνολο Ενεργητικού

(%)

∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΑΘΑΡΩΝ ΑΠΟΤ/ΤΩΝ ΠΡΟΣ Ι∆ΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΑ

0,44 -1,28 -1,86

Καθαρά αποτελ. προ φόρων / Ίδια Κεφάλαια

(%)

∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΑΛΥΨΗΣ ΧΡΗΜΑΤ/ΚΩΝ ΕΞΟ∆ΩΝ 2,31 -9,04 -15,11

Κέρδη προ χρηµατ. εξόδων / Χρηµατ. έξοδα

∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ ΠΡΟΣ

ΠΩΛΗΣΕΙΣ

76,29 103,76 97,82

Κόστος Πωληθέντων / Πωλήσεις (%)

∆ΕΙΚΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΜΟΧΛΕΥΣΕΩΣ 0,69 1,26 1,19

Αποδοτικότητα Ιδίων / Απασχολ. Κεφαλαίων

(%)

∆ΕΙΚΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΚΑΛΥΨΗΣ ΤΟΚΩΝ 2,31 -9,04 -16,32

Κέρδη πριν από τόκους και φόρους / Τόκοι

ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΚΑΘΑΡΟΥ ΚΕΡ∆ΟΥΣ 3,49 -11,66 -14,85

Κέρδη µετά από φόρους / Πωλήσεις (%)

ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΜΕΙΚΤΟΥ ΚΕΡ∆ΟΥΣ 23,71 -3,76 2,18

(Πωλήσεις - Κόστος Πωληθέντων) / Πωλήσεις

(%)

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΑΠΟ∆ΟΣΕΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ 0,51 -1,82 -3,08

Κέρδη προ τόκων & φόρων / Σύνολο


Στη συνέχεια στους πίνακες που ακολουθούν παραθέτουµε τις τάσεις του συνόλου των

αριθµοδεικτών για τον αντιπροσωπευτικό ισολογισµό του δείγµατος των Αγροτικών ∆ήµων

που χρησιµοποιήθηκαν (Πίνακες 7 - 10).



Πίνακας 7: Τάσεις αριθμοδεικτών Ρευστότητας Αγροτικών Δήμων

∆ΕΙΚΤΕΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΤΕΛΙ.2003 ΤΕΛΙ.2004 ΤΕΛΙ.2005

ΒΑΣΙΚΟ ∆ΙΑΣΤΗΜΑ

ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ

100 101,88 112,59



∆ΕΙΚΤΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ 100 119,04 102,22


∆ΕΙΚΤΗΣ ∆ΙΑΡΚΕΙΑΣ

ΕΞΟΦΛΗΣΕΩΣ ΕΠΕΝ∆ΥΣΕΩΝ

100 212,02 181,56




100 112,6 90,89


υποχρ.

∆ΕΙΚΤΗΣ ΠΟΣΟΣΤΟΥ


100 54,88 56,21




100 112,6 90,89



Πίνακας 8: Τάσεις αριθμοδεικτών Κυκλοφοριακής Ταχύτητας Αγροτικών Δήμων


ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ

ΤΕΛΙ.2003 ΤΕΛΙ.2004 ΤΕΛΙ.2005

∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ


100 85,98 97,47



ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ

0 0 0

Κόστος Πωληθέντων / Αποθέµατα µέσα


ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

100 86,65 98,84



ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ

100 86,62 99,14



ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΙΝΗΣΗΣ

100 70,08 77,79


Κίνησης

∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΠΑΓΙΩΝ 100 86,82 99,77




100 115,16 100,48

(Απαιτήσεις * Ηµέρες) / Ετήσιες

Πωλήσεις

Πίνακας 9: Τάσεις αριθμοδεικτών Κεφαλαιακής Διάρθρωσης Αγροτικών Δήμων




∆ΕΙΚΤΗΣ ∆ΑΝΕΙΑΚΗΣ

ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗΣ

100 103,31 117,43



∆ΕΙΚΤΗΣ ΜΑΚΡ/ΣΜΟΥ

∆ΑΝΕΙΣΜΟΥ ΠΡΟΣ Ι∆ΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΑ

100 105,27 97,48

Μακροπρόθεσµες Υποχρεώσεις /

Ίδια Κεφάλαια (%)



∆ΕΙΚΤΗΣ ΞΕΝΩΝ ΠΡΟΣ Ι∆ΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΑ

100 103,24 118,19


Ι∆ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΡΟΣ

ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΓΙΩΝ

100 100,44 100,82


Ι∆ΙΑ ΠΡΟΣ ΣΥΝΟΛΙΚΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΑ

100 100,07 99,35

Ίδια Κεφάλαια / συνολικά


ΠΑΓΙΑ ΠΡΟΣ

ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ


100 94,57 101,76

Πάγια / Μακροπρόθεσµες

Υποχρεώσεις

Πίνακας 10: Τάσεις αριθμοδεικτών Αποδοτικότητας Αγροτικών Δήμων

∆ΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟ∆ΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΕΛΙ.2003 ΤΕΛΙ.2004 ΤΕΛΙ.2005



100 -158,44 -243,93

(καθ. Κέρδη + Χρηµ. έξοδα) / (Ίδια + Υποχρ.) (%)

∆ΕΙΚΤΗΣ ΑΠΟ∆ΟΣΕΩΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 100 -285,83 -410,75


(%)


ΚΕΦΑΛΑΙΑ

100 -289,2 -421,71

Καθαρά αποτελ. προ φόρων / Ίδια Κεφάλαια (%)

∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΑΛΥΨΗΣ ΧΡΗΜΑΤ/ΚΩΝ

ΕΞΟ∆ΩΝ

100 -391,05 -653,88



ΠΩΛΗΣΕΙΣ

100 135,99 128,22


∆ΕΙΚΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΜΟΧΛΕΥΣΕΩΣ 100 182,52 172,88

Αποδοτικότητα Ιδίων / Απασχολ. Κεφαλαίων (%)

∆ΕΙΚΤΗΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ ΖΗΜΙΩΝ 0 0 0

Προβλέψεις Ζηµιών / Σύνολο Απαιτήσεων (%)

∆ΕΙΚΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΚΑΛΥΨΗΣ ΤΟΚΩΝ 100 -391,05 -706,12


ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΚΑΘΑΡΟΥ ΚΕΡ∆ΟΥΣ 100 -333,86 -425,38


ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΜΕΙΚΤΟΥ ΚΕΡ∆ΟΥΣ 100 -15,85 9,18


(%)

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΑΠΟ∆ΟΣΕΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ 100 -358,95 -607,53

Κέρδη προ τόκων & φόρων / Σύνολο Ενεργητικού

(%)

Από την µελέτη των συγκριτικών πινάκων εξέλιξης των ισολογισµών για τις χρήσεις των

τριών οικονοµικών ετών 2003-2005, προκύπτουν κάποια σηµαντικά συµπεράσµατα (πίνακας

11). Συγκεκριµένα, τα προ αποσβέσεων πάγια σηµείωσαν µια οριακή αύξηση της τάξης του

5,77% µέσα στην τριετία. Επίσης, αν και υπάρχει µια µεγάλη ποσοστιαία αύξηση στα

χρηµατικά διαθέσιµα, σε ονοµαστικά µεγέθη η συµβολή τους στο ενεργητικό είναι πολύ



µικρή. Η ίδια σταθερότητα παρατηρείται αναφορικά µε τα στοιχεία του παθητικού, όπου

διακρίνει κανείς µια στασιµότητα κυρίως στην εξέλιξη των ιδίων κεφαλαίων και των

µακροπρόθεσµων υποχρεώσεων, ενώ αντίθετα σηµαντική αύξηση παρουσιάζεται στην

εξέλιξη των βραχυπρόθεσµων υποχρεώσεων (αύξηση 58,16% στην τριετία 2003-2005).

Αναφορικά µε τις τάσεις που σηµειώνει η εξέλιξη των αποτελεσµάτων χρήσης µπορούµε να

αξιολογήσουµε ως πιο σηµαντική την αύξηση του κόστους παροχής των υπηρεσιών κατά

32,9%, ενώ αντίθετα ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε µόνο κατά 3,7% στη διάρκεια της

χρονικής περιόδου που αναφερόµαστε. Τέλος διακρίνουµε µια συνεχή επιδείνωση των

αποτελεσµάτων εκµετάλλευσης (από -711% στα -1198%), καθώς και αύξηση των ετησίων

ελλειµµάτων (από -292,9% σε -441,2% το 2005), γεγονός που αποτελεί µια ανησυχητική

ένδειξη.

Πίνακας 11: Εξέλιξη Τάσεων βασικών Οικονομικών μεγεθών των Αγροτικών Δήμων

ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΑΣΕΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ ΤΑΣΕΙΣ ΜΕΓΕΘΩΝ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΕΛΙ. 2003 ΤΕΛΙ. 2004 ΤΕΛΙ. 2005

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

Πάγια 100 102,02 105,77

Αποθέµατα 0 0 0

Απαιτήσεις 100 96,19 100,82

∆ιαθέσιµα 100 122,41 161,67

ΠΑΘΗΤΙΚΟ

Ίδια Κεφάλαια 100 102,52 106,71

Μακροπρόθεσµες Υποχρεώσεις 100 107,92 104,02

Βραχυπρόθεσµες Υποχρεώσεις 100 102,83 158,16

ΤΑΣΕΙΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΕΛΙ. 2003 ΤΕΛΙ. 2004 ΤΕΛΙ. 2005

Κύκλος εργασιών (πωλήσεις) 100 87,71 103,71

Κόστος πωλήσεων 100 119,29 132,98

Λειτουργικά έξοδα 100 102,68 117,31

Χρηµατοοικονοµικά έξοδα 100 92,92 97,49

Ολικά αποτελέσµατα εκµεταλλεύσεως 100 -711,49 -1198,27

Καθαρά Κέρδη Χρήσης (προ φόρων) 100 -292,84 -441,18

Κέρδη προς διάθεση 100 -292,84 -441,18

Ο παρακάτω πίνακας µας δίνει το συνολικό και το καθαρό κεφάλαιο κίνησης του µέσου

όρου των Αγροτικών ∆ήµων (πίνακας 12). Συγκεκριµένα διακρίνουµε µια συνεχή αύξηση

του συνολικού κεφαλαίου κίνησης (κατά 14,2% το 2004 και 24.88% το 2005), µε

αποτέλεσµα να κυµαίνεται σε ικανοποιητικά επίπεδα το 2005 (1.023.428,9€). Σε θετικό

επίπεδο κινείται επίσης το καθαρό κεφάλαιο κίνησης, αν και το συνολικό ποσό είναι σχετικά

µικρό, γεγονός που επιτρέπει σε µικρό βαθµό στους Αγροτικούς ∆ήµους τη δυνατότητα



χρηµατοδότησης των βραχυπρόθεσµων υποχρεώσεών τους χωρίς την προσφυγή σε δανεισµό

(34.620,9€ το 2005).

Πίνακας 12: Η μεταβολή του Κεφαλαίου Κίνησης των Αγροτικών Δήμων την περίοδο 2003-2005

ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΙΝΗΣΕΩΣ ΤΙΤΛΟΙ

ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

ΤΕΛΙ. 2003 ΤΕΛΙ. 2004 ΜΕΤΑΒ.

2003-2004

% ΤΕΛΙ. 2005 ΜΕΤΑΒ.

2004-2005

%

ΣΥΝΟΛΙΚΟ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΚΙΝΗΣΗΣ

717706,59 819562,14 101855,55 14,19 1023428,88 203866,74 24,88

Μείον

Βραχυπρόθεσµες

υποχρεώσεις

305926,4 314592,91 8666,51 2,83 483838,69 169245,78 53,8

ΚΑΘΑΡΟ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΚΙΝΗΣΗΣ

411780,19 504969,23 93189,04 22,63 539590,19 34620,96 6,86

Οι πίνακες που ακολουθούν (πίνακες 13 και 14) αναφέρονται στις πηγές και τις χρήσεις των

κεφαλαίων του µέσου όρου των Αγροτικών ∆ήµων. Αναφορικά µε τη χρήση των κεφαλαίων,

µπορούµε να παρατηρήσουµε ότι το µεγαλύτερο µέρος αυτών κατευθύνεται σε επενδύσεις

παγίων (44,9% το 2004 και 51,24% το 2005), όπως επίσης κατά δεύτερο λόγο σε χρηµατικά

διαθέσιµα (16,6% το 2004 και 17,05% το 2005). Παράλληλα σηµειώνεται µια σηµαντική

αύξηση στις επενδύσεις παγίων, κατά 19,4% το 2004 και κατά 3,7% το 2005.

Αναφορικά µε τις πηγές των κεφαλαίων, διακρίνουµε ότι το µεγαλύτερο ποσοστό αυτών

προέρχεται από τα ίδια κεφάλαια καθώς και από τις επιχορηγήσεις επενδύσεων (π.χ.

αναπτυξιακά προγράµµατα, κρατικές επιχορηγήσεις, επιχορηγήσεις από τα Ε.Π. του Κ.Π.Σ.

κ.α). Αξίζει να επισηµανθεί ότι τυχόν µεταβολή του µετοχικού κεφαλαίου, προέρχεται από τις

διορθώσεις της απογραφής. Τέλος αξίζει να επισηµάνουµε τη συνεχή και αλµατώδη αύξηση

των επιχορηγήσεων στους αγροτικούς δήµους (αύξηση 541.259,1€ το 2004 και 959.568,9€ το

2005).

Πίνακας 13: Κατάσταση Πηγών – Χρήσεων Κεφαλαίων των Αγροτικών Δήμων των ετών 2003-2004

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΗΓΩΝ - ΧΡΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΧΡΗΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΕΛΙ. 2003 ΤΕΛΙ. 2004 ΧΡΗΣΗ 2003-2004 %

Ι. ΓΙΑ ΑΥΞΗΣΗ

Εξόδων Εγκαταστάσεως 90.664,62 92.293,89 1.629,27 0,25

Ενσώµατων Ακινητοποιήσεων 15.346.748,07 15.644.803,40 298.055,33 44,92

Συµµ/χών & άλλων χρηµ/κών

απαιτήσεων

216.850,52 232.912,30 16.061,78 2,42

∆ιαθεσίµων 492.785,66 603.207,80 110.422,14 16,64

IΙ. ΓΙΑ ΜΕΙΩΣΗ

Αποτελεσµάτων εις νέο 125.704,65 -76.429,75 202.134,40 30,46



Μεταβατικών Λογαριασµών 36.304,64 1.020,57 35.284,07 5,32

ΣΥΝΟΛΟ ΧΡΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 663.586,99 100

ΠΗΓΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΕΛΙ. 2003 ΤΕΛΙ. 2004 ΠΗΓΗ 2003-2004 %

Ι. ΑΠΟ ΑΥΞΗΣΗ

Μετοχικού Κεφαλαίου 14.041.448,29 14.095.659,28 54.210,99 8,17

∆ιαφοράς αναπρ/γής-Επιχ/σεις

επενδύσεων

1.445.814,29 1.987.073,40 541.259,11 81,57

Μακροπρόθεσµων Υποχρεώσεων 443.350,91 478.476,51 35.125,60 5,29

Βραχυπρόθεσµων Υποχρεώσεων 305.926,40 314.592,91 8.666,51 1,31

IΙ. ΑΠΟ ΜΕΙΩΣΗ

Απαιτήσεων 224.920,93 216.354,34 8.566,59 1,29


ΣΥΝΟΛΟ ΠΗΓΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 663.586,99 100

Πίνακας 14: Κατάσταση Πηγών – Χρήσεων Κεφαλαίων των Αγροτικών Δήμων των ετών 2004-2005

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΗΓΩΝ - ΧΡΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ

ΧΡΗΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΕΛΙ. 2004 ΤΕΛΙ. 2005 ΧΡΗΣΗ 2004-2005 %


Εξόδων Εγκαταστάσεως 92.293,89 113.354,85 21.060,96 1,86

Ενσώµατων Ακινητοποιήσεων 15.644.803,40

16.226.258,23

581.454,83 51,2

4

Συµµ/χών & άλλων χρηµ/κών απαιτήσεων 232.912,30 235.618,78 2.706,48 0,24

Απαιτήσεων 216.354,34 226.756,83 10.402,49 0,92

∆ιαθεσίµων 603.207,80 796.672,05 193.464,25 17,0

5



Αποτελεσµάτων εις νέο -76.429,75 -380.955,95 304.526,20 26,84

Μακροπρόθεσµων Υποχρεώσεων 478.476,51 461.179,07 17.297,44 1,52

ΣΥΝΟΛΟ ΧΡΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 1.134.748,44

100



Μετοχικού Κεφαλαίου 14.095.659,28

14.095.659,29

0,01 0

∆ιαφοράς αναπρ/γής-Επιχ/σεις επενδύσεων 1.987.073,40 2.946.642,30 959.568,90 84,5

6

Βραχυπρόθεσµων Υποχρεώσεων 314.592,91 483.838,69 169.245,78 14,91





ΣΥΝΟΛΟ ΠΗΓΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 1.134.748,44 100

4.1.2. Ημιαστικοί Δήμοι

Ο πίνακας που ακολουθεί (πίνακας 15) περιλαµβάνει τους κυριότερους αριθµοδείκτες

ρευστότητας του µέσου όρου των Ηµιαστικών ∆ήµων. Ο δείκτης άµεσης ρευστότητας

κινείται σε ιδιαίτερα χαµηλά επίπεδα (0,8 το 2004 και 0,91 το 2005), γεγονός που µπορεί να

δηµιουργήσει πρόβληµα στην εξυπηρέτηση των βραχυπρόθεσµων υποχρεώσεων. Επίσης σε

οριακά επίπεδα κινείται ο αριθµοδείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας (1,28 το 2004 και 1,99 το

2005), καθώς και αυτός της πραγµατικής ρευστότητας, γεγονός που αποτελεί σαφή ένδειξη

της αδυναµίας των ΟΤΑ να εξοφλήσουν άµεσα τις τρέχουσες υποχρεώσεις του. Παρόλα αυτά

ιδιαιτέρως ικανοποιητικό είναι το βασικό διάστηµα βιωσιµότητας του µέσου όρου των

Ηµιαστικών ∆ήµων, όπου ο χρόνος λειτουργίας χωρίς έσοδα αυξήθηκε διαχρονικά (από

110,3 ηµέρες το 2003 σε 140,98 ηµέρες το 2005). Η αύξηση αυτή συνδέεται προφανώς µε

την συγκράτηση των ηµερησίων εξόδων λειτουργίας σε χαµηλά πλαίσια.

Πίνακας 15: Αριθμοδείκτες Ρευστότητας των Ημιαστικών Δήμων




(Κυκλοφορούν - Απόθεµα) / ηµερήσια έξοδα λειτ.





52,52 28,14 28,98




1,28 1,59 1,99

Κυκλοφορούν ενεργ. / βραχυπρόθεσµες υποχρ.



7,64 13,71 12,35


∆ΕΙΚΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ 1,28 1,59 1,99

(Κυκλοφορούν ενεργ. - Απόθεµα) / Βραχυπρ.

υποχρ.

Σχετικά µε τους αριθµοδείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας (πίνακας 16), πρέπει να

επισηµάνουµε ότι η πορεία του δείκτη κυκλοφορίας απαιτήσεων είναι ανησυχητική, καθώς

σηµειώνει µια έντονη πτωτική τάση (6,74 φορές το 2003 σε 3,62 φορές το 2005).



Ταυτόχρονα η µέση αναµονή των Ηµιαστικών ∆ήµων για την είσπραξη των απαιτήσεών τους

βαίνει επιδεινούµενη (54,15 ηµέρες το 2004 σε 77,27 ηµέρες το 2005), γεγονός που µπορεί

να δηµιουργήσει πρόβληµα στην εξυπηρέτηση των υποχρεώσεων τους. Σχετικά µε το

ενεργητικό, όσο και µε τα πάγια, οι αντίστοιχοι αριθµοδείκτες κυκλοφορίας ενεργητικού και

παγίων βρίσκονται σε ιδιαίτερα χαµηλό επίπεδο, αποτέλεσµα κι αυτό της ανάγκης για

µεγάλες πάγιες επενδύσεις.

Πίνακας 16: Αριθμοδείκτες Κυκλοφοριακής Ταχύτητας των Ημιαστικών Δήμων



ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ





∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Ι∆ΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 0,26 0,27 0,29


∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΙΝΗΣΗΣ 14,19 7,9 3,94

Καθαρές Πωλήσεις / Καθαρό Κεφάλαιο Κίνησης



ΜΕΣΗ ΠΕΡΙΟ∆Ο ΕΙΣΠΡΑΞΕΩΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ 54,15 54,95 77,27


Η δανειακή επιβάρυνση των Ηµιαστικών ∆ήµων κινείται µακροπρόθεσµα σε χαµηλά

επίπεδα αν και µε αυξητική τάση (πίνακας 17). Παρατηρώντας κανείς το δείκτη δανειακής

επιβάρυνσης (οι δανειακές υποχρεώσεις το 2005 είναι 13,3 % του ενεργητικού, ενώ το 2003

ήταν 10,51% του ενεργητικού), αντιλαµβάνεται ότι δεν δηµιουργείται ανησυχία αναφορικά

µε την ικανότητα των Ηµιαστικών ∆ήµων να ανταποκριθούν κυρίως στις µακροπρόθεσµες

υποχρεώσεις τους, οι οποίες κυµαίνονται σε ιδιαίτερα χαµηλά επίπεδα, όπως φαίνεται από

τον δείκτη µακροπρόθεσµου δανεισµού προς ίδια κεφάλαια (8,29% το 2005 έναντι 5,21% το

2003).

Η ασφάλεια των µακροπρόθεσµων δανειστών προκύπτει επίσης από την ανάλυση των

αριθµοδεικτών παγίων προς υποχρεώσεις, καθότι τα πάγια υπερκαλύπτουν τις

µακροπρόθεσµες υποχρεώσεις (12,03 φορές το 2005 και 19,69 το 2004). Τέλος αξίζει να

επισηµάνουµε την µικρή οικονοµική εξάρτηση των Ηµιαστικών ∆ήµων, όπως καταδεικνύει ο

δείκτης ιδίων προς ξένων κεφαλαίων (15,4% το 2005 και 11,75% το 2004).



Πίνακας 17: Αριθμοδείκτες Κεφαλαιακής Διάρθρωσης των Ημιαστικών Δήμων





∆ανειακές Υποχρεώσεις / Σύνολο Ενεργητικού (%)

∆ΕΙΚΤΗΣ ΜΑΚΡ/ΣΜΟΥ ∆ΑΝΕΙΣΜΟΥ ΠΡΟΣ Ι∆ΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΑ

5,21 5,25 8,29

Μακροπρόθεσµες Υποχρεώσεις / Ίδια Κεφάλαια (%)



Ι∆ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΡΟΣ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΓΙΩΝ 0,97 0,99 1






19,69 19,22 12,03


Ο πίνακας που ακολουθεί (πίνακας 18) περιλαµβάνει τους αριθµοδείκτες αποδοτικότητας

του αντιπροσωπευτικού Ηµιαστικού ∆ήµου. Παρατηρείται λοιπόν ότι τόσο ο δείκτης

απόδοσης ενεργητικού, όσο και ο δείκτης απόδοσης απασχολούµενων κεφαλαίων είναι

θετικοί και συνεχώς αυξανόµενοι (ο µεν πρώτος αυξήθηκε από 0,04% σε 1,01% από το 2003

σε 2005, ενώ ο δεύτερος από 0.44% το 2003 σε 1,44% το 2005). Η ερµηνεία των δεικτών

συγκλίνει στη εξήγηση ότι βάσει και του ρόλου των ΟΤΑ, δηµιουργείται ένα οριακό

πλεόνασµα σε ετήσια βάση.

Η ίδια αυτή τάση επιβεβαιώνεται και από την µεταβολή του αριθµοδείκτη καθαρού

περιθωρίου κέρδους (4,22% το 2005). Αντίθετα µέσα στην τριετία 2003-2005 ο

αριθµοδείκτης µεικτού περιθωρίου κέρδους µεταβλήθηκε αρνητικά (από 10,63% το 2004 σε -

2,8% το 2005). Η εξέλιξη αυτή συνδέεται περισσότερο µε την αύξηση του κόστους

διαθέσεως των υπηρεσιών παρά µε την µείωση του κύκλου εργασιών.

Ο δείκτης κόστους πωληθέντων ως προς τις πωλήσεις αποτελεί επιβεβαίωση των

παραπάνω, καταδεικνύοντας κι αυτός την σηµαντική επιβάρυνση του κόστους παροχής

υπηρεσιών των Ηµιαστικών ∆ήµων (από 83,71% το 2003 αυξήθηκε σε 102,81% το 2005).

Τέλος ο αριθµοδείκτης οικονοµικής µόχλευσης αυξήθηκε ελαφρά (από 0,1% το 2003 σε

0,84% το 2005), γεγονός που οδηγεί στο συµπέρασµα της πιστωτικής επέκτασης µε

ευνοϊκότερους όρους δανεισµού.



Πίνακας 18: Αριθμοδείκτες Αποδοτικότητας των Ημιαστικών Δήμων



∆ΕΙΚΤΗΣ ΑΠΟ∆ΟΣΕΩΣ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ

0,44 1,43 1,44


∆ΕΙΚΤΗΣ ΑΠΟ∆ΟΣΕΩΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 0,04 1 1,01

Κέρδη µετά από φόρους / Σύνολο Ενεργητικού (%)


ΚΕΦΑΛΑΙΑ

0,04 1,16 1,22


∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΑΛΥΨΗΣ ΧΡΗΜΑΤ/ΚΩΝ ΕΞΟ∆ΩΝ -0,21 -3,21 -17,48



ΠΩΛΗΣΕΙΣ

83,71 89,37 102,81




∆ΕΙΚΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΚΑΛΥΨΗΣ ΤΟΚΩΝ -0,21 -3,21 -17,82


ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΚΑΘΑΡΟΥ ΚΕΡ∆ΟΥΣ 0,17 4,23 4,22


ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΜΕΙΚΤΟΥ ΚΕΡ∆ΟΥΣ 16,29 10,63 -2,81

(Πωλήσεις - Κόστος Πωληθέντων) / Πωλήσεις (%)

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΑΠΟ∆ΟΣΕΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ -0,08 -1,25 -6,44


(%)

Στη συνέχεια παραθέτουµε τους πίνακες µε τις τάσεις κίνησης των αριθµοδεικτών κατά τη

διάρκεια της τριετίας 2003-2005 (πίνακες 19-22).

Πίνακας 19: Τάσεις αριθμοδεικτών Ρευστότητας των Ημιαστικών Δήμων

ΤΑΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟ∆ΕΙΚΤΩΝ


ΒΑΣΙΚΟ ∆ΙΑΣΤΗΜΑ

ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ

100 98,94 127,81

(Κυκλοφορούν - Απόθεµα) /

ηµερήσια έξοδα λειτ.

∆ΕΙΚΤΗΣ ΑΜΕΣΗΣ


100 115,34 131,45


∆ΕΙΚΤΗΣ ∆ΙΑΡΚΕΙΑΣ

ΕΞΟΦΛΗΣΕΩΣ ΕΠΕΝ∆ΥΣΕΩΝ

100 53,58 55,19




100 124,83 156,26

Κυκλοφορούν ενεργ. /

βραχυπρόθεσµες υποχρ.



100 179,58 161,77




100 124,83 156,26





Πίνακας 20: Τάσεις αριθμοδεικτών Κυκλοφοριακής Ταχύτητας των Ημιαστικών Δήμων


ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ




100 87,83 53,74




100 107,32 111,12



ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ

100 106,88 112,7




100 55,69 27,75


Κίνησης





100 101,49 142,7

(Απαιτήσεις * Ηµέρες) / Ετήσιες

Πωλήσεις

Πίνακας 21: Τάσεις αριθμοδεικτών Κεφαλαιακής Διάρθρωσης των Ημιαστικών Δήμων






100 92,83 126,71





100 100,63 158,98




ΚΕΦΑΛΑΙΑ

100 92,12 131,08



ΠΑΓΙΩΝ

100 101,85 103,01


Ι∆ΙΑ ΠΡΟΣ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 100 100,78 96,67




100 97,57 61,06


Πίνακας 22: Τάσεις αριθμοδεικτών Αποδοτικότητας των Ημιαστικών Δήμων




100 323,73 326,77


∆ΕΙΚΤΗΣ ΑΠΟ∆ΟΣΕΩΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 100 2597,7 2647,45


(%)

∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΑΘΑΡΩΝ ΑΠΟΤ/ΤΩΝ ΠΡΟΣ Ι∆ΙΑ 100 2699,78 2838,65



ΚΕΦΑΛΑΙΑ


∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΑΛΥΨΗΣ ΧΡΗΜΑΤ/ΚΩΝ ΕΞΟ∆ΩΝ 100 1533,43 8345,11



ΠΩΛΗΣΕΙΣ

100 106,77 122,82




∆ΕΙΚΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΚΑΛΥΨΗΣ ΤΟΚΩΝ 100 1533,43 8508,29


ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΚΑΘΑΡΟΥ ΚΕΡ∆ΟΥΣ 100 2525,88 2518,82


ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΜΕΙΚΤΟΥ ΚΕΡ∆ΟΥΣ 100 65,24 -17,27


ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΑΠΟ∆ΟΣΕΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ 100 1483,76 7625,59


(%)

Σηµαντικά συµπεράσµατα µπορούν να προκύψουν επίσης αναλύοντας την εξέλιξη των

βασικών οικονοµικών µεγεθών (πίνακας 23). Συγκεκριµένα τα προ αποσβέσεων πάγια

σηµειώνουν µια αύξηση της τάξης του 14,97% µέσα στην τριετία, γεγονός που οδηγεί στο

συµπέρασµα ότι υπάρχει µια συνεπής πολιτική αύξησης του παγίου κεφαλαίου. Επίσης

σηµαντική αύξηση κατά 69,16% σηµειώνεται στα χρηµατικά διαθέσιµα των Ηµιαστικών

∆ήµων. Αναφορικά µε τα στοιχεία του παθητικού, διακρίνεται µια σηµαντική αύξηση των

µακροπρόθεσµων υποχρεώσεων (κατά 88,02% το 2003-2005), όπως επίσης των ιδίων

κεφαλαίων και βραχυπρόθεσµων υποχρεώσεων (18,27% των πρώτων και 28,69% των

δεύτερων).

Σε σχέση µε τις τάσεις που σηµειώνει η εξέλιξη των αποτελεσµάτων χρήσεως,

επισηµαίνουµε την αύξηση του κύκλου εργασιών των Ηµιαστικών ∆ήµων (κατά 28,59% την

τριετία), καθώς και µια µεγαλύτερη αύξηση του κόστους πωληθέντων (κατά 57,94% την ίδια

περίοδο). Σηµαντική επίσης αύξηση σηµειώνεται στα λειτουργικά έξοδα των Ηµιαστικών

∆ήµων, προφανώς λόγω της επέκτασης των δραστηριοτήτων και του ρόλου τους. Τέλος,

διακρίνουµε µια εντυπωσιακή θετική µεταβολή των ολικών αποτελεσµάτων εκµετάλλευσης

(από 352,31% το 2004 στα 1.615,77% το 2005), καθώς και αύξηση των ετησίων

πλεονασµάτων (από 2.833,97% το 2004 στα 3.239% το 2005).



Πίνακας 23: Εξέλιξη τάσεων βασικών οικονομικών μεγεθών των Ημιαστικών Δήμων



Πάγια 100 108,1 114,97


Απαιτήσεις 100 127,74 238,19

∆ιαθέσιµα 100 108,2 169,16

ΠΑΘΗΤΙΚΟ

Ίδια Κεφάλαια 100 109,94 118,27








Ολικά αποτελέσµατα εκµεταλλεύσεως 100 352,31 1615,77

Καθαρά Κέρδη Χρήσης (προ φόρων) 100 2833,97 3239

Κέρδη προς διάθεση 100 2833,97 3239

Ο παρακάτω πίνακας µας δίνει το συνολικό και το καθαρό κεφάλαιο κίνησης του µέσου

όρου των Ηµιαστικών ∆ήµων (πίνακας 24). Από την ανάλυση µπορούµε να διακρίνουµε µια

συνεχή ποσοστιαία αύξηση του συνολικού κεφαλαίου κίνησης (κατά 17,1% το 2004 και

71,31% το 2005), ενώ ταυτόχρονα σε πραγµατικά µεγέθη κυµαίνεται επίσης σε

ικανοποιητικά επίπεδα (1.111.096,98€ το 2005 ). Σε θετικό επίπεδο διαµορφώνεται επίσης το

καθαρό κεφάλαιο κίνησης, αυξανόµενο συνεχώς µε µεγάλους ρυθµούς ποσοστιαία (101,46%

το 2004 και 128,86% το 2005), όσο και σε πραγµατικά µεγέθη (747.353.96€ το 2005),

γεγονός που δίνει τη δυνατότητα στους Ηµιαστικούς ∆ήµους να χρηµατοδοτήσουν τις

βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις τους χωρίς την προσφυγή σε δανεισµό.

Πίνακας 24: Η μεταβολή του Κεφαλαίου Κίνησης των Ημιαστικών Δήμων την περίοδο 2003-2005


ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ


2003-2004

% ΤΕΛΙ.

2005

ΜΕΤΑΒ.

2004-2005

%

ΣΥΝΟΛΙΚΟ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΚΙΝΗΣΗΣ

1330638,62 1558175,86 227537,24 17,1 2669272,84 1111096,98 71,31

Μείον



1042743,93 978193,57 -64550,36 -6,19 1341936,59 363743,02 37,19

ΚΑΘΑΡΟ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΚΙΝΗΣΗΣ

287894,69 579982,29 292087,6 101,46 1327336,25 747353,96 128,86



Στους παρακάτω πίνακες περιγράφονται οι πηγές και οι χρήσεις των κεφαλαίων του µέσου

όρου των Ηµιαστικών ∆ήµων (πίνακες 25 & 26). Σε σχέση µε τη χρήση των κεφαλαίων,

παρατηρούµε ότι το µεγαλύτερο µέρος των κεφαλαίων κατευθύνεται σε επενδύσεις παγίων

(το 70,24% των κεφαλαίων το 2004 και το 47,25% το 2005). Εκτός αυτού η σηµαντική

µείωση της συµβολής των παγίων στη χρήση των κεφαλαίων, που επέρχεται ανάµεσα στα

οικονοµικά έτη 2004-2005, οφείλεται κυρίως στην µείωση ρευστότητας (λόγω της αύξησης

των απαιτήσεων), καθώς επίσης στην αύξηση των συνολικών εξόδων (µεταβατικοί

λογαριασµοί).

Παράλληλα σηµειώνεται µια σηµαντική αύξηση των απαιτήσεων των Ηµιαστικών ∆ήµων

κατά 86,47% το 2005 (1.443.533,51€), των χρηµατικών επίσης διαθεσίµων κατά 56,34%,

όπως επίσης και των επενδύσεων παγίων, κατά 7,53% το 2004 και κατά 6,6% το 2005. Αξίζει

πάντως να σηµειωθεί η µικρή διοχέτευση κεφαλαίων για την µείωση των βραχυπρόθεσµων

υποχρεώσεων (3,82% του συνόλου). Αναφορικά µε τις πηγές των κεφαλαίων διακρίνουµε ότι

όπως και στους Αγροτικούς ∆ήµους, έτσι και στους Ηµιαστικούς το µεγαλύτερο ποσοστό

αυτών προέρχεται από τις επιχορηγήσεις επενδύσεων (µόνο για το 2005 σηµείωσαν αύξηση

1.092.82,19).

Πίνακας 25: Κατάσταση Πηγών – Χρήσεων Κεφαλαίων των Ημιαστικών Δήμων των ετών 2003-2004



Εξόδων Εγκαταστάσεως 20215,05 92979,49 72764,44 4,31

Ενσώµατων Ακινητοποιήσεων 15747177,3 16932645,78 1185468,48 70,24

Συµµ/χών & άλλων χρηµ/κών απαιτήσεων 571766,52 707806,54 136040,02 8,06

Απαιτήσεων 606037,34 774143,86 168106,52 9,96

∆ιαθεσίµων 724601,28 784032 59430,72 3,52

Μεταβατικών Λογαριασµών 173802,4 175187,91 1385,51 0,08


Βραχυπρόθεσµων Υποχρεώσεων 1042743,93 978193,57 64550,36 3,82

ΣΥΝΟΛΟ ΧΡΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 1687746,05 100



Μετοχικού Κεφαλαίου 13217051,27 13792940,91 575889,64 34,12

∆ιαφοράς αναπρ/γής-Επιχ/σεις επενδύσεων 2584391,42 3400422,7 816031,28 48,35

Αποθεµατικών Κεφαλαίων 114,29 114,29 0,01

Αποτελεσµάτων εις νέο 150121,5 343859,67 193738,17 11,48

Προβλέψεων για κινδύνους και έξοδα 164,78 164,78 0,01

Μακροπρόθεσµων Υποχρεώσεων 831868,72 920356,3 88487,58 5,24





Ασώµατων Ακινητοποιήσεων 223,71 223,71 0,01

ΣΥΝΟΛΟ ΠΗΓΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 1687746,05 100

Πίνακας 26: Κατάσταση Πηγών – Χρήσεων Κεφαλαίων των Ημιαστικών Δήμων των ετών 2004-2005







707806,54 712321,15 4514,61 0,19

Απαιτήσεων 774143,86 1443533,51 669389,65 28,31

∆ιαθεσίµων 784032 1225739,33 441707,33 18,68



Αποθεµατικών Κεφαλαίων 114,29 114,29 0







3400422,7 4492504,88 1092082,18 46,19


Προβλέψεων για κινδύνους και έξοδα 164,78 249,2 84,42 0

Μακροπρόθεσµων Υποχρεώσεων 920356,3 1564065,3 643709 27,23





4.1.3. Αστικοί Δήμοι

Ο πίνακας που ακολουθεί (πίνακας 27) απεικονίζει τους κυριότερους αριθµοδείκτες

ρευστότητας του αντιπροσωπευτικού ισολογισµού των Αστικών ∆ήµων. Ο δείκτης άµεσης

ρευστότητας κινείται σε ιδιαίτερα χαµηλά επίπεδα, εµφανίζοντας στην διάρκεια της τριετίας

µια τάση συνεχούς πτώσης (από 1,7 φορές το 2003 σε 0,52 φορές το 2005), γεγονός που

δηµιουργεί πρόβληµα στην άµεση αντιµετώπιση των βραχυπρόθεσµων υποχρεώσεων. Σε ένα

πιο ικανοποιητικό επίπεδο κινείται ο αριθµοδείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας (2,19 το 2004

και 2,43 το 2005). Ο λόγος της διαφοροποίησης των αποτελεσµάτων των δύο αριθµοδεικτών

έγκειται στη µείωση των χρηµατικών διαθεσίµων και την αύξηση των απαιτήσεων του



κυκλοφορούντος ενεργητικού. Επιπροσθέτως ιδιαίτερα ικανοποιητικό κρίνεται το βασικό

διάστηµα βιωσιµότητας των Αστικών ∆ήµων, καθότι ο χρόνος λειτουργίας χωρίς έσοδα αν

και µειώνεται διαχρονικά (από 247,31 ηµέρες το 2003 σε 160,69 ηµέρες το 2005),

εξακολουθεί να βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα.

Πίνακας 27: Αριθμοδείκτες Ρευστότητας των Αστικών Δήμων










42,12 33,17 19,31




3,61 2,19 2,43


υποχρ.



7,03 9 14,28




3,5 2,1 2,33



Αναφορικά µε τους αριθµοδείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας (πίνακας 28), αξίζει να

επισηµανθεί η σχετικά µικρή τιµή του δείκτη κυκλοφορίας απαιτήσεων (2,77 φορές το 2004

και 2,75 φορές το 2005). Ταυτόχρονα η µέση αναµονή των Αστικών ∆ήµων για την είσπραξη

των απαιτήσεων βρίσκεται σε υψηλό επίπεδο (126,95 ηµέρες το 2004 σε 126,49 ηµέρες το

2005), γεγονός που δηµιουργεί ερωτηµατικά αναφορικά µε την αποτελεσµατικότητά τους σε

εισπρακτικό επίπεδο. Παρόλα αυτά υπάρχει µια µεγάλη ταχύτητα κυκλοφορίας των

αποθεµάτων, γεγονός που συνάδει µε έναν αυξηµένο κύκλο εργασιών (39,08 φορές το 2004

και 35,29 φορές το 2005). Ακόµα ο δείκτης κυκλοφορίας ενεργητικού, όσο και ο αντίστοιχος

των παγίων κινούνται σε ιδιαίτερα χαµηλά επίπεδά (0,31 και 0,37 αντίστοιχα για το 2005),

εξαιτίας της φύσης των οργανισµών που απαιτούν επενδύσεις σε µη αποδοτικό πάγιο

κεφάλαιο.

Πίνακας 28: Αριθμοδείκτες Κυκλοφοριακής Ταχύτητας των Αστικών Δήμων



ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ



2,76 2,77 2,75






33,67 39,08 35,29




0,27 0,29 0,31



ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ

0,41 0,43 0,45




1,87 3,29 3,34


Κίνησης





132,24 126,95 126,49


Η δανειακή επιβάρυνση των Αστικών ∆ήµων κινείται τη περίοδο που εξετάζουµε σε

χαµηλά επίπεδα (πίνακας 29), αν κρίνουµε µελετώντας κυρίως τον δείκτη δανειακής

επιβάρυνσης (οι δανειακές υποχρεώσεις το 2005 βρίσκονται 18,41 % του ενεργητικού, ενώ

το 2003 ήταν 20,06% του ενεργητικού), γεγονός που εγγυάται την ασφάλεια της

αποπληρωµής των µακροπρόθεσµων υποχρεώσεων τους, οι οποίες δεν είναι ιδιαίτερα

αυξηµένες όπως φαίνεται και από τον δείκτη µακροπρόθεσµου δανεισµού προς ίδια κεφάλαια

(16,98 % το 2005 έναντι 19,56% το 2003).

Όσον αφορά την ανάλυση των αριθµοδεικτών παγίων προς υποχρεώσεις προκύπτει η

υπερκάλυψη των µακροπρόθεσµων υποχρεώσεων από τα πάγια στοιχεία του ενεργητικού,

καθότι τα πάγια υπερκαλύπτουν τις µακροπρόθεσµες υποχρεώσεις (7,08 φορές το 2005 και

6,35 το 2004). Επίσης αξίζει να σηµειωθεί, ότι οι Αστικοί ∆ήµοι στηρίζονται περισσότερο

στην χρηµατοδότηση από ίδια κεφάλαια, παρά από ξένα όπως καταδεικνύει ο δείκτης ξένων

προς ίδια κεφάλαια (26,06% το 2005 και 30,18% το 2004).

Πίνακας 29: Αριθμοδείκτες Κεφαλαιακής Διάρθρωσης των Αστικών Δήμων


05

∆ΕΙΚΤΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗΣ ∆ΙΑΡΘΡΩΣΗΣ




ΚΕΦΑΛΑΙΑ

21,47 19,56 16,98




Ι∆ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΡΟΣ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΓΙΩΝ 0,83 0,8 0,83








5,61 6,35 7,08


Σηµαντικά επίσης είναι τα συµπεράσµατα που µπορούν να εξαχθούν αξιολογώντας τους

αριθµοδείκτες αποδοτικότητας (πίνακας 30). Αναλύοντας το δείκτη απόδοσης

απασχολούµενων κεφαλαίων, όσο και αυτόν του δείκτη απόδοσης ενεργητικού (-2,45% ο

πρώτος και 1,87 ο δεύτερος για το έτος 2005), µπορούµε να συνάγουµε το συµπέρασµα, ότι

υπάρχει µια αποδοτική αξιοποίηση των στοιχείων του ενεργητικού και των κεφαλαίων που

απασχολεί η οικονοµική µονάδα, πάντα στα πλαίσια του ρόλου της. Η αποδοτικότητα της

χρήσης των ιδίων κεφαλαίων κυµαίνεται σε ιδιαίτερα χαµηλά επίπεδα αν και µε αυξητική

τάση (2,71% το 2005, έναντι 1,05% το 2004), λόγω κυρίως της µειωµένης αποδοτικότητας

από την επένδυση των ιδίων κεφαλαίων (κοινωνικός ρόλος ΟΤΑ).

Ο δείκτης κόστους πωληθέντων ως προς τις πωλήσεις παρουσιάζει µια τάση

αποκλιµάκωσης του κόστους διαχρονικά (από 84,59% το 2004 στο 75,91% το 2005), γεγονός

που µάλλον οφείλεται στη µεγαλύτερη άνοδο του κύκλου εργασιών σε σχέση µε το κόστος

παροχής των υπηρεσιών στους Αστικούς ∆ήµους. Επίσης ο αριθµοδείκτης οικονοµικής

µόχλευσης παρουσιάζει διαχρονική αύξηση (από 0,62% το 2003 σε 1,11% το 2005), εξαιτίας

ίσως των ευνοϊκότερων συνθηκών δανεισµού.

Τέλος αναφορικά µε τους αριθµοδείκτες καθαρού και µικτού περιθωρίου κέρδους και οι δύο

παρουσιάζουν µια εικόνα αύξησης των πλεονασµάτων (αναφορικά µε το µεικτό περιθώριο

κέρδους αυτό αυξήθηκε από 15,41% το 2004 σε 24,09 το 2005, ενώ επίσης και το καθαρό

περιθώριο κέρδους αυξήθηκε από 2,46% το 2004 σε 6,07% το 2005).

Πίνακας 30: Αριθμοδείκτες Αποδοτικότητας των Αστικών Δήμων




ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ

0,93 1,21 2,45


∆ΕΙΚΤΗΣ ΑΠΟ∆ΟΣΕΩΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 0,39 0,7 1,87



ΚΕΦΑΛΑΙΑ

0,58 1,05 2,71







ΠΩΛΗΣΕΙΣ

76,57 84,59 75,91




∆ΕΙΚΤΗΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ ΖΗΜΙΩΝ 114,9 103,43 91,57






ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΜΕΙΚΤΟΥ ΚΕΡ∆ΟΥΣ 23,43 15,41 24,09



Κέρδη προ τόκων & φόρων / Σύνολο Ενεργητικού (%)

Στη συνέχεια στους πίνακες που ακολουθούν παραθέτουµε τις τάσεις για το σύνολο των

αριθµοδεικτών του αντιπροσωπευτικού Αστικού ∆ήµου, (Πίνακες 31-34).

Πίνακας 31: Τάσεις Αριθμοδεικτών Ρευστότητας των Αστικών Δήμων

∆ΕΙΚΤΕΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΤΕΛΙ.2003 ΤΕΛΙ.20

04

ΤΕΛΙ.2005

ΒΑΣΙΚΟ ∆ΙΑΣΤΗΜΑ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ 100 70,34 64,97






100 78,75 45,84


∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ 100 60,69 67,45




100 127,96 203,14


∆ΕΙΚΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ 100 60,11 66,49

(Κυκλοφορούν ενεργ. - Απόθεµα) / Βραχυπρ. υποχρ.

Πίνακας 32: Τάσεις Αριθμοδεικτών Κυκλοφοριακής Ταχύτητας των Αστικών Δήμων


ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ




100 100,2 99,64




100 116,06 104,79


∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ 100 105,89 112,92






ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ

100 105,34 109,68



ΚΙΝΗΣΗΣ

100 175,7 178,36


Κίνησης





100 96 95,65


Πίνακας 33: Τάσεις Αριθμοδεικτών Κεφαλαιακής Διάρθρωσης των Αστικών Δήμων




∆ΕΙΚΤΗΣ ∆ΑΝΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗΣ 100 102,38 91,77





100 91,13 79,09




ΚΕΦΑΛΑΙΑ

100 101,35 87,51



ΠΑΓΙΩΝ

100 96,92 100,24






100 113,21 126,14


Πίνακας 34: Τάσεις Αριθμοδεικτών Αποδοτικότητας των Αστικών Δήμων



ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ

100 129,48 261,84





ΚΕΦΑΛΑΙΑ

100 182,67 468,94


∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΑΛΥΨΗΣ ΧΡΗΜΑΤ/ΚΩΝ ΕΞΟ∆ΩΝ 100 9060,68 16712,48



ΠΩΛΗΣΕΙΣ

100 110,47 99,15






∆ΕΙΚΤΗΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ ΖΗΜΙΩΝ 100 90,01 79,69






ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΜΕΙΚΤΟΥ ΚΕΡ∆ΟΥΣ 100 65,78 102,77




Ιδιαίτερα σηµαντικά στοιχεία µπορούν να προκύψουν και από την ανάλυση της τάσης των

βασικών οικονοµικών µεγεθών των Αστικών ∆ήµων (πίνακας 35). Κατ’ αρχήν, τα πάγια

στοιχεία του ενεργητικού παρουσιάζουν µια αύξηση µεγέθους, της τάξης του 10,6% την

περίοδο που µελετάµε. Σηµαντική επίσης αύξηση κατά 26,33% για την ίδια περίοδο

σηµειώνουν οι απαιτήσεις έναντι χρεωστών. Αντίθετα ιδιαίτερα σηµαντική µείωση έχει

επέλθει στα χρηµατικά διαθέσιµα των ∆ήµων, της τάξης του 62.74%.

Αναφορικά µε τα στοιχεία του παθητικού διακρίνεται µια σηµαντική µείωση των

µακροπρόθεσµων υποχρεώσεων (κατά 12,13% το 2003-2005), όπως επίσης και µια αύξηση

των ιδίων κεφαλαίων και βραχυπρόθεσµων υποχρεώσεων (11,1% των πρώτων και 21,38%

των δεύτερων).

Τέλος σε σχέση µε την εξέλιξη των αποτελεσµάτων χρήσεως αξίζει να επικεντρώσουµε την

προσοχή µας στην αύξηση του κύκλου δραστηριοτήτων των ∆ήµων (κατά 19,02% την

τριετία), καθώς και σε µια παραπλήσια αύξηση του κόστους πωληθέντων (κατά 18,01% την

ίδια περίοδο). Ιδιαίτερα σηµαντική αύξηση σηµειώθηκε στα λειτουργικά έξοδα των Αστικών

∆ήµων, γεγονός που πρέπει να συνδέεται µε την αύξηση των δραστηριοτήτων τους και την

πρόσληψη προσωπικού. Ιδιαίτερα εντυπωσιακή είναι η θετική µεταβολή των αποτελεσµάτων

εκµετάλλευσης (137,53% αύξηση την περίοδο 2003-2005), καθώς και η αύξηση των ετησίων

πλεονασµάτων (αντίστοιχα κατά 408,88%).

Πίνακας 35: Εξέλιξη τάσεων βασικών Οικονομικών Μεγεθών των Αστικών Δήμων

ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΑΣΕΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ ΤΑΣΕΙΣ ΜΕΓΕΘΩΝ

ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ

ΤΕΛΙ. 2003 ΤΕΛΙ. 2004 ΤΕΛΙ. 2005


Πάγια 100 109,33 110,6

Αποθέµατα 100 106,5 118,74

Απαιτήσεις 100 113 126,33



∆ιαθέσιµα 100 50,65 37,26

ΠΑΘΗΤΙΚΟ

Ίδια Κεφάλαια 100 105,93 111,1








Ολικά αποτελέσµατα

εκµεταλλεύσεως

100 186,12 237,53

Καθαρά Κέρδη Χρήσης (προ φόρων) 100 188,09 508,88

Κέρδη προς διάθεση 100 188,09 508,88

Ο παρακάτω πίνακας αναλύει την εξέλιξη του καθαρού κεφαλαίου κίνησης του

αντιπροσωπευτικού Αστικού ∆ήµου (πίνακας 36). Από την παράθεση των στοιχείων

µπορούµε να σηµειώσουµε µια τάση συνεχούς µείωσης του συνολικού κεφαλαίου κίνησης

(κατά 21,8% το 2004 και -2,49% το 2005). Σε θετικό επίπεδο διαµορφώνεται επίσης το

καθαρό κεφάλαιο κίνησης. Παρόλα αυτά όµως σηµείωσε µια έντονη µείωση το 2004 (της

τάξης του 50,92%), ενώ το 2005 ανέκαµψε µε µια άνοδο της τάξης του 8,5%.

Πίνακας 36: Μεταβολή Κεφαλαίου Κίνησης των Αστικών Δήμων 2003-2005

ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΙΝΗΣΕΩΣ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΕΛΙ. 2003 ΤΕΛΙ. 2004 ΜΕΤΑΒ.

2003-2004


2004-2005

%

ΣΥΝΟΛΙΚΟ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΙΝΗΣΗΣ

18840123,76 14733267,74 -4106856,02 -21,8 14366610,8 -366656,94 -2,49

Μείον



6362206,49 8609099,78 2246893,29 35,32 7722180,98 -886918,8 -10,3

ΚΑΘΑΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΚΙΝΗΣΗΣ

12477917,27 6124167,96 -6353749,31 -50,92 6644429,82 520261,86 8,5

Σηµαντικές πληροφορίες αντλούνται και από τους παρακάτω πίνακες, όσον αφορά τις πηγές

και τις χρήσεις των κεφαλαίων του µέσου όρου των Αστικών ∆ήµων (πίνακες 37 & 38). Σε

σχέση µε τη χρήση των κεφαλαίων παρατηρούµε ότι το µεγαλύτερο µέρος των κεφαλαίων

κατευθύνεται σε επενδύσεις παγίων. Παρ’ όλα αυτά η συµµετοχή των παγίων στις χρήσεις

των κεφαλαίων σηµείωσε µια ιδιαίτερα σηµαντική πτώση (το 71,17 % των κεφαλαίων το

2004,σε 29,65% των χρησιµοποιηθέντων κεφαλαίων). Προφανώς διότι αυτά

χρησιµοποιήθηκαν για την κάλυψη βραχυπρόθεσµων και µακροπρόθεσµων χρεών (23,63%

και 14,71% αντίστοιχα στη χρήση των κεφαλαίων το 2005).



Παράλληλα σηµειώνεται µια σηµαντική αύξηση της συµβολής των απαιτήσεων αναφορικά

µε τις χρήσεις των κεφαλαίων των Αστικών ∆ήµων (από 7,51% το 2004 σε 15,81% το 2005),

γεγονός πού θα πρέπει να κινητοποιήσει τους ενδιαφερόµενους Ο.Τ.Α για την είσπραξη των

οφειλοµένων. Μεγάλη επίσης είναι η αύξηση των χρηµατικών διαθεσίµων κατά 56,34%,

όπως επίσης και στις επενδύσεις παγίων, κατά 7,53% το 2004 και κατά 6,6% το 2005.

∆ιπλασιάζεται επίσης η συµµετοχή των εξόδων εγκαταστάσεως των ∆ήµων (από 2,55%

συµµετοχή το 2004 σε 5,99% το 2005), όπως επίσης και των κονδυλίων προβλέψεων

κινδύνων και εξόδων, γεγονός που συνάδει µε µια πολιτική ελέγχου και πρόληψης εκτάκτων

γεγονότων.

Αναφορικά µε τις πηγές των κεφαλαίων, διακρίνουµε ότι το µεγαλύτερο ποσοστό αυτών

προέρχεται από τις επιχορηγήσεις επενδύσεων (το 37,11 των κεφαλαίων το 2005), γεγονός

που δείχνει την εξάρτηση των Αστικών ∆ήµων από εξωγενείς πηγές κεφαλαίων (π.χ.

εθνικούς και κοινοτικούς πόρους κ.α). Θετική επίσης εξέλιξη είναι η αύξηση του µετοχικού

κεφαλαίου που προέρχεται από τα αποτελέσµατα εκµετάλλευσης και τα οποία ενισχύουν τις

πηγές κεφαλαίων (συµµετοχή 1,71% των πηγών κεφαλαίων το 2004 και 23,61% τα 2005).

Πίνακας 37: Κατάσταση Πηγών-Χρήσεων Κεφαλαίων των Αστικών Δήμων 2003-2004





Αποθεµάτων 707366,48 753314,64 45948,16 0,37

Απαιτήσεων 7148275,33 8077291,41 929016,08 7,51

Χρεογράφων 154538,68 417615,2 263076,52 2,13



Προβλέψεων για κινδύνους και έξοδα 12951513,88 12619656,46 331857,42 2,68


Μεταβατικών Λογαριασµών 1340084,12 983176 356908,12 2,88







13721452,19 17990899,25 4269447,06 34,51

Αποθεµατικών Κεφαλαίων 16328,71 17373,25 1044,54 0,01






Ασώµατων Ακινητοποιήσεων 85768,18 0,14 85768,04 0,69



5137774,28 4983403,61 154370,67 1,25

∆ιαθεσίµων 10829943,27 5485046,49 5344896,78 43,2


Πίνακας 38: Κατάσταση Πηγών-Χρήσεων Κεφαλαίων των Αστικών Δήμων 2004-2005






Αποθεµάτων 753314,64 839934,56 86619,92 1,44

Απαιτήσεων 8077291,41 9030177,27 952885,86 15,81

Χρεογράφων 417615,2 460970,59 43355,39 0,72






Μεταβατικών Λογαριασµών 983176 857930,78 125245,22 2,08







17990899,25 20228270,56 2237371,31 37,11






4983403,61 4356046,34 627357,27 10,41

∆ιαθεσίµων 5485046,49 4035528,38 1449518,11 24,04


4.2. Ανάλυση βάσει Μεγέθους Δήμου

4.2.1. Μεγάλοι Δήμοι

Στον πίνακα που ακολουθεί περιλαµβάνονται οι κυριότεροι αριθµοδείκτες ρευστότητας για

τους Μεγάλους ∆ήµους (πίνακας 39). Συγκεκριµένα ο δείκτης άµεσης ρευστότητας



παρουσιάζει µια τάση συνεχούς µείωσης, (από 1,7 φορές το 2003 σε 0,48 φορές το 2005),

γεγονός που επηρεάζει την βραχυπρόθεσµη και µεσοπρόθεσµη ρευστότητα των Μεγάλων

∆ήµων. Πτωτικές τάσεις παρουσιάζει και ο αριθµοδείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας (2,18

το 2004 και 2,48 το 2005), ο οποίος όµως συνεχίζει να εγγυάται τη δυνατότητα εξόφλησης

των άµεσων υποχρεώσεων. Η διαφορά στη συµπεριφορά των αριθµοδεικτών οφείλεται

µάλλον στη µείωση των χρηµατικών διαθεσίµων των ∆ήµων έναντι των απαιτήσεων.

Αναφορικά µε το βασικό διάστηµα βιωσιµότητας των Μεγάλων ∆ήµων, αξιοσηµείωτη είναι

η τάση για συνεχή µείωση διαχρονικά του χρόνου λειτουργίας των οργανισµών χωρίς έσοδα

(από 250,44 ηµέρες το 2003 σε 160,54 ηµέρες το 2005), γεγονός που σε συνδυασµό µε τις

εξελίξεις των αριθµοδεικτών που προαναφέρθηκαν, θα πρέπει να κινητοποιήσουν τις

οικονοµικές υπηρεσίες των ∆ήµων για είσπραξη των απαιτήσεων και περιορισµό των εξόδων

λειτουργίας, όπου αυτό είναι εφικτό. Η αδυναµία άντλησης εσόδων αποδεικνύεται και από

την πενιχρή συµβολή των ταµειακών εσόδων στον κύκλο εργασιών (δείκτης ποσοστού

αυτοχρηµατοδότησης 13,61% για το 2005).

Πίνακας 39: Αριθμοδείκτες Ρευστότητας των Μεγάλων Δήμων









44,04 36,18 19,82


∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ 3,66 2,18 2,48




6,55 8,06 13,61


∆ΕΙΚΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ 3,54 2,09 2,37


Χρήσιµες πληροφορίες αντλούνται επίσης από τον πίνακα µε τους αριθµοδείκτες

κυκλοφοριακής ταχύτητας που ακολουθεί (πίνακας 40). Συγκεκριµένα, επισηµαίνουµε

ιδιαίτερα τις σχετικά µικρές τιµές του δείκτη κυκλοφορίας απαιτήσεων διαχρονικά (2,71

φορές το 2004 και 2,67 φορές το 2005), γεγονός που καταδεικνύει το δυσανάλογο ύψος των

απαιτήσεων ως προς τον κύκλο εργασιών. Επίσης η µέση αναµονή των Μεγάλων ∆ήµων για

την είσπραξη των απαιτήσεων τους βρίσκεται σε µη ικανοποιητικό επίπεδο, επηρεάζοντας



αρνητικά τη δυνατότητά τους να τροφοδοτήσουν τα χρηµατικά τους διαθέσιµα και

δηµιουργούν ερωτηµατικά για την εισπρακτική τους πολιτική (129,75 ηµέρες το 2004 και

130,1 ηµέρες το 2005).

Παρόλα αυτά ο δείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας των αποθεµάτων βαίνει µακροχρόνια σε

ικανοποιητικά πλαίσια, γεγονός που προσιδιάζει σε έναν αυξηµένο κύκλο εργασιών ή ακόµα

και µε µια ορθολογική διαχείριση των αποθεµάτων (37,63 φορές το 2004 και 33,68 φορές το

2005). Τέλος οι δείκτες κυκλοφορίας ενεργητικού και παγίων παρουσιάζουν µια ιδιαίτερα

χαµηλή επίδοση των οικονοµικών µονάδων (0,32 φορές ο δείκτης ενεργητικού και 0,46

φορές ο δείκτης ιδίων κεφαλαίων για το 2005 αντίστοιχα), γεγονός που συνδέεται µε τις

υπερεπενδύσεις σε πάγια στοιχεία µε µειωµένες αποδόσεις.

Πίνακας 40: Αριθμοδείκτες Κυκλοφοριακής Ταχύτητας των Μεγάλων Δήμων



ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ



∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ 32,6 37,63 33,68





ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ

0,42 0,45 0,46



ΚΙΝΗΣΗΣ

1,84 3,3 3,28


Κίνησης





135,14 129,75 130,1


Αναφορικά µε την κεφαλαιακή διάρθρωση των Μεγάλων ∆ήµων αξίζει να µελετήσουµε

τον πίνακα που ακολουθεί (πίνακας 41). Ο δείκτης δανειακής επιβάρυνσης κινείται σε

ιδιαίτερα λογικά επίπεδα (οι δανειακές υποχρεώσεις το 2005 βρίσκονται 18,79 % του

ενεργητικού, ενώ το 2003 ήταν 20,77% του ενεργητικού), αποτελώντας µια σαφή ένδειξη

φερεγγυότητας και πιστωτικής ασφάλειας έναντι των δανειστών. Παράλληλα και ο

µακροπρόθεσµος δανεισµός κινείται σε χαµηλά επίπεδα και βαίνει συνεχώς µειούµενος, όπως

φαίνεται και από τον δείκτη µακροπρόθεσµου δανεισµού προς ίδια κεφάλαια (17,75 % το

2005 έναντι 22,82% το 2003).



Επιπρόσθετα αξιοποιήσιµα στοιχεία προκύπτουν από την ανάλυση του αριθµοδείκτη πάγια

προς υποχρεώσεις, καθότι προκύπτει η υπερκάλυψη των µακροπρόθεσµων υποχρεώσεων από

τα πάγια στοιχεία του ενεργητικού (6,87 φορές το 2005 και 6,14 το 2004). Ακόµα αξίζει να

επισηµάνουµε, ότι ο βασικός χρηµατοοικονοµικός πυλώνας των Μεγάλων ∆ήµων

αποτελείται από τα ίδια κεφάλαια και όχι από αυτά που προέρχονται από δανεισµό (27,02%

το 2005 και 31,76% το 2004).

Πίνακας 41: Αριθμοδείκτες Κεφαλαιακής Διάρθρωσης των Μεγάλων Δήμων




∆ανειακές Υποχρεώσεις / Σύνολο Ενεργητικού

(%)



22,82 20,58 17,75











5,36 6,14 6,87


Επιπρόσθετα συµπεράσµατα προκύπτουν επίσης αξιολογώντας τους αριθµοδείκτες

αποδοτικότητας (πίνακας 42). Συγκεκριµένα ο δείκτης απόδοσης απασχολούµενων

κεφαλαίων (2,35% για το 2005), όσο και ο δείκτης απόδοσης ενεργητικού (1,78%

αντίστοιχα), παρέχουν ενδείξεις για την αποδοτική αξιοποίηση των στοιχείων του

ενεργητικού που χρησιµοποιούνται από τους Μεγάλους ∆ήµους. Η αποδοτικότητα της

χρήσης των ιδίων κεφαλαίων κυµαίνεται σε ιδιαίτερα χαµηλά επίπεδα αν και παρουσιάζει

αυξητική τάση, όπως προκύπτει από τον αριθµοδείκτη καθαρών αποτελεσµάτων προς ίδια

κεφάλαια (2,62% το 2005, έναντι 0,85% το 2004).

Ο δείκτης κόστους πωληθέντων ως προς τις πωλήσεις παρουσιάζει µια κάµψη τα δύο

τελευταία χρόνια (από 84,61% το 2004 στο 75,64% το 2005), όχι τόσο λόγω της αύξησης του

κύκλου εργασιών, αλλά πιθανόν για άλλους λόγους (π.χ. µειωµένο κόστος δανεισµού κ.α). Ο

αριθµοδείκτης οικονοµικής µόχλευσης παρουσιάζει διαχρονική επίσης αύξηση (από 0,48%

το 2003 σε 1,11% το 2005), προφανώς λόγω των ευνοϊκότερων συνθηκών δανεισµού.



Τέλος αξίζει να επισηµάνουµε, ότι µελετώντας τόσο τους αριθµοδείκτες καθαρού όσο και

αυτούς του µικτού περιθωρίου κέρδους, παρουσιάζεται µια αύξηση των πλεονασµάτων, η

οποία σε πρωτογενές επίπεδο είναι ιδιαίτερα σηµαντική (από 15,36% το 2004 σε 24,36 το

2005). Επίσης σηµαντικό είναι το πλεόνασµα που αποµένει στους Μεγάλους ∆ήµους µετά

φόρων και τόκων (από 1,9% το 2004 σε 5,66% το 2005). Αυτό αποτελεί µια σαφή ένδειξη

ικανοποιητικής διαχειριστικής ικανότητας των Μεγάλων ∆ήµων, καθώς και µιας

προσπάθειας εξυγίανσης της οικονοµικής τους διαχείρισης.

Πίνακας 42: Αριθμοδείκτες Αποδοτικότητας των Μεγάλων Δήμων




ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ

0,79 1,05 2,35





ΚΕΦΑΛΑΙΑ

0,38 0,85 2,62





ΠΩΛΗΣΕΙΣ

76,98 84,61 75,64




∆ΕΙΚΤΗΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ ΖΗΜΙΩΝ 116,79 105,06 92,78










Στη συνέχεια στους πίνακες που ακολουθούν παραθέτουµε τις τάσεις για το σύνολο

αριθµοδεικτών του αντιπροσωπευτικού Μεγάλου ∆ήµου, (Πίνακες 43-46).

Πίνακας 43: Τάσεις Αριθμοδεικτών Ρευστότητας των Μεγάλων Δήμων

ΚΛΑ∆ΟΣ ΜΕΓΑΛΩΝ ∆ΗΜΩΝ 2005





(Κυκλοφορούν - Απόθεµα) / ηµερήσια έξοδα

λειτ.





100 82,14 44,99




100 59,49 67,91




100 123,13 207,89




100 58,89 66,87


υποχρ.

Πίνακας 44: Τάσεις Αριθμοδεικτών Κυκλοφοριακής Ταχύτητας των Μεγάλων Δήμων

∆ΕΙΚΤΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΤΕΛΙ.2003 ΤΕΛΙ.2004 ΤΕΛΙ.2005

∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ 100 100,17 98,89


∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ 100 115,46 103,34


∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 100 105,93 112,74



ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ

100 105,27 109,06



ΚΙΝΗΣΗΣ

100 179,5 178,73






100 96,01 96,27


Πίνακας 45: Τάσεις Αριθμοδεικτών Κεφαλαιακής Διάρθρωσης των Μεγάλων Δήμων









100 90,18 77,76




ΚΕΦΑΛΑΙΑ

100 100,81 85,76



ΠΑΓΙΩΝ

100 96,7 100,33








100 114,67 128,18


Πίνακας 46: Τάσεις Αριθμοδεικτών Αποδοτικότητας των Μεγάλων Δήμων




100 133,85 298,75

(καθ. Κέρδη + Χρηµ. έξοδα) / (Ίδια + Υποχρ.)

(%)


Κέρδη µετά από φόρους / Σύνολο


∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΑΘΑΡΩΝ ΑΠΟΤ/ΤΩΝ ΠΡΟΣ

Ι∆ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ

100 224,02 691,76

Καθαρά αποτελ. προ φόρων / Ίδια Κεφάλαια

(%)


ΕΞΟ∆ΩΝ

100 637,92 1306,61


∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ

ΠΡΟΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ

100 109,91 98,25


∆ΕΙΚΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ

ΜΟΧΛΕΥΣΕΩΣ

100 167,36 231,55

Αποδοτικότητα Ιδίων / Απασχολ.

Κεφαλαίων (%)


Προβλέψεις Ζηµιών / Σύνολο Απαιτήσεων

(%)

∆ΕΙΚΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΚΑΛΥΨΗΣ

ΤΟΚΩΝ

100 637,59 1417,57





(Πωλήσεις - Κόστος Πωληθέντων) /

Πωλήσεις (%)

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΑΠΟ∆ΟΣΕΩΣ

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

100 526,9 870,01

Κέρδη προ τόκων & φόρων / Σύνολο


Σηµαντικά συµπεράσµατα προκύπτουν επίσης και από την ανάλυση της εξέλιξης των

βασικών οικονοµικών µεγεθών των Μεγάλων ∆ήµων (πίνακας 47). Συγκεκριµένα τα πάγια

στοιχεία του ενεργητικού παρουσίασαν διαχρονική αύξηση του µεγέθους 10,56% µέσα στην

τριετία 2003-2005, σε αντιστοιχία επίσης µε την αύξηση των αποθεµάτων κατά 18,74%.

Ταυτόχρονα σηµαντική αύξηση σηµειώθηκε κατά 27,05% στις απαιτήσεις των Μεγάλων

∆ήµων έναντι των οφειλετών. Σε µια αντίθετη εξέλιξη µπορούµε να επισηµάνουµε µια

σηµαντική µείωση των χρηµατικών διαθεσίµων κατά 66.59%.



Αναφορικά µε τα στοιχεία του παθητικού αξίζει να σηµειωθεί µια σηµαντική µείωση των

µακροπρόθεσµων υποχρεώσεων (κατά 13,57% το 2003-2005), σε αντίθεση µε την αύξηση

των βραχυπρόθεσµων υποχρεώσεων (κατά 18,68% την ίδια περίοδο).

Σε σχέση µε την εξέλιξη των αποτελεσµάτων χρήσεως αξίζει να επισηµάνουµε την αύξηση

του κύκλου εργασιών των ∆ήµων (κατά 18,045% την τριετία), σε συνάρτηση επίσης και µε

µια παραπλήσια αύξηση του κόστους παροχής υπηρεσιών (κατά 16,38% την ίδια περίοδο).

Μεγάλη είναι η εκτίναξη στα λειτουργικά έξοδα των Μεγάλων ∆ήµων, µε µια άνοδο των

εξόδων κατά 43,63%. Τέλος εντυπωσιακή είναι η µεταβολή που έχει συντελεστεί στα

αποτελέσµατα εκµετάλλευσης και στα καθαρά αποτελέσµατα (πλεονάσµατα), τα οποία

αυξήθηκαν κατά 124,26% τα πρώτα και 651,35% τα δεύτερα.

Πίνακας 47: Εξέλιξη τάσεων βασικών οικονομικών μεγεθών των Μεγάλων Δήμων



Πάγια 100 109,74 110,56

Αποθέµατα 100 106,5 118,74

Απαιτήσεις 100 113,18 127,05

∆ιαθέσιµα 100 48,16 33,41

ΠΑΘΗΤΙΚΟ

Ίδια Κεφάλαια 100 106,07 111,15











Στον πίνακα που ακολουθεί θα εξετάσουµε την εξέλιξη του κεφαλαίου κίνησης των

Μεγάλων ∆ήµων (πίνακας 48). Από τα στοιχεία παρατηρούµε µια διαχρονική τάση µείωσης

του συνολικού κεφαλαίου κίνησης (κατά 22,9% το 2004 και 3,2% το 2005). Αντίθετα οι

βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις αυξήθηκαν το δεδοµένο χρονικό διάστηµα, περιορίζοντας το

καθαρό κεφάλαιο κίνησης. Συγκεκριµένα το καθαρό κεφάλαιο κίνησης παρουσίασε µια

έντονη πτώση το 2004 κατά 52,9%, ενώ το 2005 αυξήθηκε κατά 11,25%. Παρόλα αυτά η



µείωση κατά 47,68% σε σχέση µε το 2003 του κεφαλαίου κίνησης, απαιτεί άµεσες κινήσεις

αύξησης της ρευστότητας των ∆ήµων.

Πίνακας 48: Μεταβολή Κεφαλαίου Κίνησης των Μεγάλων Δήμων 2003-2005


ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ


2003-2004


2004-2005

%

ΣΥΝΟΛΙΚΟ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΚΙΝΗΣΗΣ

24982639,36 19238730,71 -5743908,65 -22,99 18622906,88 -615823,83 -3,2

Μείον



8366244,38 11423993,64 3057749,26 36,55 9929383,72 -1494609,92 -13,08

ΚΑΘΑΡΟ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΚΙΝΗΣΗΣ

16616394,98 7814737,07 -8801657,91 -52,97 8693523,16 878786,09 11,25

Σηµαντικές πληροφορίες αποκοµίζουµε επίσης και από τους πίνακες πηγών και χρήσεων

κεφαλαίων που ακολουθούν (πίνακες 49 και 50). Όσον αφορά τη χρήση των κεφαλαίων

επισηµαίνουµε ότι, ενώ ένα µεγάλο µέρος αυτών µέχρι και το 2004 κατευθυνόταν σε

επενδύσεις παγίων (το 70,6% των κεφαλαίων), από το 2005 υπάρχει µια δραµατική µείωση

(µόνο το 22,93%), καθότι και στην περίπτωση των Μεγάλων ∆ήµων το 44,6% των

κεφαλαίων χρησιµοποιείται για την κάλυψη βραχυπρόθεσµων και µακροπρόθεσµων χρεών.

Παράλληλα σηµαντική είναι η αύξηση της συµβολής των απαιτήσεων στη χρήση των

κεφαλαίων Μεγάλων ∆ήµων (από 7,51% το 2004 σε 16,68% το 2005), ένδειξη ίσως του

γεγονότος ότι µε την αύξηση του κύκλου εργασιών, επεκτείνεται και το χρεωστικό υπόλοιπο.

Μεγάλη αύξηση σηµειώνουν τα έξοδα εγκαταστάσεως των ∆ήµων (από 2,57% συµµετοχή το

2004 σε 6,22% το 2005) απόρροια ίσως της πολιτικής για επενδύσεις σε ακίνητα. Σηµαντική

µείωση σε πραγµατικό µέγεθος σηµειώνουν οι µακροπρόθεσµες και οι βραχυπρόθεσµες

υποχρεώσεις, όπως επίσης και τα κονδύλια προβλέψεων κινδύνων.

Σε σχέση µε τις πηγές των κεφαλαίων, παρατηρούµε ότι το µεγαλύτερο ποσοστό αυτών

προέρχεται από τις επιχορηγήσεις επενδύσεων και µάλιστα µε αυξητική τάση (το 34,69% των

κεφαλαίων το 2004 σε σχέση µε το 36,36% των κεφαλαίων το 2005). Χαρακτηριστική θετική

εξέλιξη πρέπει να θεωρηθεί η αύξηση του των αποτελεσµάτων εκµετάλλευσης, τόσο ως προς

την ποσοστιαία συµµετοχή τους στις πηγές κεφαλαίων, όσο και σε πραγµατικά µεγέθη (από

5.165.952,6€ το 2003 σε 6.775.506,2€ το 2005).



Πίνακας 49: Κατάσταση Πηγών-Χρήσεων Κεφαλαίων των Μεγάλων Δήμων 2003-2004

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΗΓΩΝ - ΧΡΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΧΡΗΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΕΛΙ. 2003 ΤΕΛΙ. 2004 ΧΡΗΣΗ 2003-

2004

%




Αποθεµάτων 964590,66 1027247,23 62656,57 0,38

Απαιτήσεων 9498990,18 10750551,97 1251561,79 7,51

Χρεογράφων 210734,56 569475,26 358740,7 2,15








ΣΥΝΟΛΟ ΧΡΗΣΕΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ

16675296,12 100

ΠΗΓΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΤΕΛΙ. 2003 ΤΕΛΙ. 2004 ΠΗΓΗ 2003-

2004

%





17904812,68 23688898,18 5784085,5 34,69






6977285,84 6751655,38 225630,46 1,35

∆ιαθεσίµων 14308323,96 6891456,25 7416867,71 44,48


Πίνακας 50: Κατάσταση Πηγών-Χρήσεων Κεφαλαίων των Μεγάλων Δήμων 2004-2005






Αποθεµάτων 1027247,23 1145365,31 118118,08 1,5

Απαιτήσεων 10750551,97 12068118,9 1317566,93 16,68

Χρεογράφων 569475,26 628596,25 59120,99 0,75














23688898,18 26552926,23 2864028,05 36,26






6751655,38 5897852,19 853803,19 10,81

∆ιαθεσίµων 6891456,25 4780826,42 2110629,83 26,72



4.2.2. Μεσαίοι Δήμοι

Στον επόµενο πίνακα παρουσιάζονται οι αριθµοδείκτες ρευστότητας του ισολογισµού των

Μεσαίων ∆ήµων (πίνακας 51). Ο δείκτης άµεσης ρευστότητας βρίσκεται σε πολύ χαµηλά

επίπεδα (1,28 το 2003 και 1,2 το 2005), όπως επίσης και ο αριθµοδείκτης κυκλοφοριακής

ταχύτητας (1,87 το 2004 και 2,05 το 2005). Προφανώς οι χαµηλές τιµές των αριθµοδεικτών

σχετίζονται µε το χαµηλό ύψος του κυκλοφορούντος ενεργητικού, καθώς επίσης και µε αυτό

των χρηµατικών διαθεσίµων, γεγονός που σαφώς δηµιουργεί πρόβληµα στη ρευστότητα των

Μεσαίων ∆ήµων και στη διεκπεραίωση των βραχυπρόθεσµων υποχρεώσεών τους.

Παρόλα αυτά ικανοποιητικό µπορεί να χαρακτηριστεί το βασικό διάστηµα βιωσιµότητας

των Μεσαίων ∆ήµων, εµφανίζοντας τάση αύξησης (από 133,81 ηµέρες το 2003 σε 143,94

ηµέρες το 2005), δίνοντας τη δυνατότητα στο ∆ήµο να αντιµετωπίσει επιτυχώς τις

υποχρεώσεις του, ακόµα και στην ακραία περίπτωση που δεν έχει να λάβει έσοδα για αρκετό

καιρό. Τέλος, αναλύοντας το δείκτη διάρκειας εξοφλήσεως παγίων, εντοπίζουµε µια τάση

υπερεπένδυσης των Μεσαίων ∆ήµων σε πάγια περιουσιακά στοιχεία (19,96 φορές το 2004

και 17,61 φορές το 2005). Αυτό απογυµνώνει το κυκλοφορούν ενεργητικό και δηµιουργεί

προβλήµατα βραχυχρόνιας ρευστότητας.

Πίνακας 51: Αριθμοδείκτες Ρευστότητας των Μεσαίων Δήμων












29,39 19,96 17,61




1,87 2,01 2,05


υποχρ.



12,23 17,72 18,22




1,87 2,01 2,05



Αναφορικά µε τους αριθµοδείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας (πίνακας 52), διακρίνουµε µια

ικανοποιητική τιµή του δείκτη κυκλοφορίας απαιτήσεων (7,54 φορές το 2004 και 5,09 φορές

το 2005). Η µέση επίσης περίοδος αναµονής των Μεσαίων ∆ήµων για την είσπραξη των

απαιτήσεων τους βρίσκεται σε χαµηλά επίπεδα, γεγονός που διευκολύνει σαφώς την

ταµειακή τους ρευστότητα (από 47,34 ηµέρες το 2004 σε 56,17 ηµέρες το 2005).

Επιπρόσθετα οι δείκτες κυκλοφορίας ενεργητικού, όσο και οι αντίστοιχοι των παγίων,

κινούνται σε σχετικά χαµηλά επίπεδα (0,28 και 0,32 αντίστοιχα για το 2005).

Συµπερασµατικά θεωρούµε θετική τη δυνατότητα άµεσης είσπραξης των απαιτήσεων και τον

αυξηµένο όγκο συναλλαγών σε σχέση µε τις απαιτήσεις.

Πίνακας 52: Αριθμοδείκτες Κυκλοφοριακής Ταχύτητας των Μεσαίων Δήμων

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΡΙΘΜΟ∆ΕΙΚΤΩΝ (2) ΤΕΛΙ.200

3

ΤΕΛΙ.2004 ΤΕΛΙ.2005

∆ΕΙΚΤΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ





∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Ι∆ΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 0,28 0,29 0,32


∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΙΝΗΣΗΣ 5,93 5,43 4,12








Αναφορικά µε την κεφαλαιακή διάρθρωση των Μεσαίων ∆ήµων (πίνακας 53) µπορούµε να

επισηµάνουµε τα παρακάτω. Παρακολουθώντας το δείκτη δανειακής επιβάρυνσης (οι

δανειακές υποχρεώσεις το 2005 καλύπτουν το 13,88 % του ενεργητικού, ενώ το 2003 το

9,46% αυτού), µπορούµε να εξάγουµε το συµπέρασµα της ύπαρξης επαρκών εξασφαλίσεων

έναντι του συνόλου των πιστωτών. Συναφή συµπεράσµατα µε τα προηγούµενα προκύπτουν

µελετώντας το δείκτη µακροπρόθεσµου δανεισµού (5,14% το 2003 και 9,12% το 2005), ο

οποίος αν και ανέρχεται διαχρονικά βρίσκεται σε ένα ιδιαίτερα χαµηλό επίπεδο, παρέχοντας

ασφάλεια στους δανειστές των Μεσαίων ∆ήµων.

Εκτός αυτού άλλωστε, η διασφάλιση των µακροπρόθεσµων υποχρεώσεων από τα πάγια

στοιχεία του ενεργητικού, όπως προκύπτει από την ανάλυση των αριθµοδεικτών παγίων προς

υποχρεώσεις, υπερκαλύπτει τις µακροπρόθεσµες υποχρεώσεις (10,78 φορές το 2005 έναντι

14,85 το 2004). Τέλος αξίζει ίσως να επισηµάνουµε, ότι οι Μεσαίοι ∆ήµοι βασίζονται

αναφορικά µε τη διάρθρωση των κεφαλαίων τους περισσότερο στα ίδια κεφάλαια (µετοχικό

κεφάλαιο και επιχορηγήσεις) παρά στα ξένα. Αυτό φανερώνει ο αριθµοδείκτης ίδια προς

συνολικά κεφάλαια (85,76% των συνολικών κεφαλαίων είναι ίδια).

Πίνακας 53: Αριθμοδείκτες Κεφαλαιακής Διάρθρωσης των Μεσαίων Δήμων






ΚΕΦΑΛΑΙΑ

5,14 6,66 9,12










19,25 14,85 10,78


Στον πίνακα που ακολουθεί περιλαµβάνονται οι αριθµοδείκτες αποδοτικότητας του

αντιπροσωπευτικού Μεσαίου ∆ήµου (πίνακας 54). Ειδικότερα τόσο οι δείκτες απόδοσης

απασχολούµενων κεφαλαίων (2,64% το 2004 και 3,04% το 2005) όσο και αυτοί του δείκτη

απόδοσης ενεργητικού (2,21% το 2004 και 2,43 το έτος 2005), οδηγούν στο συµπέρασµα της



ύπαρξης µιας αποδοτικής για τα µέτρα των ΟΤΑ αξιοποίησης των κεφαλαίων (ιδίων και

συνολικών).

Σύµφωνα µε το δείκτη κόστους πωληθέντων ως προς τις πωλήσεις, µακροχρόνια

παρουσιάζεται έντονη τάση αύξησης του κόστους (από 72,86% το 2003 στο 97,71% το

2005), γεγονός που οφείλει να προβληµατίσει τους Μεσαίους ∆ήµους, όσον αφορά την πηγή

αυτού. Ο αριθµοδείκτης οικονοµικής µόχλευσης παρουσιάζει διαχρονική στασιµότητα σε ένα

οριακά σταθερό επίπεδο (από 0,62% το 2003 σε 1,11% το 2005), γεγονός που πρέπει να

αντιµετωπιστεί µε µέτρα που θα πρέπει να ληφθούν, έτσι ώστε τα ίδια κεφάλαια να

απασχολούνται πιο παραγωγικά και ταυτόχρονα η πρόσβαση στα ξένα κεφάλαια να γίνεται

µε ευνοϊκότερους όρους. Τέλος σε σχέση µε τους αριθµοδείκτες µεικτού και καθαρού

περιθωρίου κέρδους, διακρίνουµε µια τάση θεαµατικής επιδείνωσης των µεικτών κερδών

µακροχρόνια, εξαιτίας προφανώς της δυσανάλογης αύξησης του κόστους παροχής υπηρεσιών

(από 27,14% το 2004 σε 2,3% το 2005). Αντίθετα το καθαρό κέρδος αυξάνεται συνεχώς

(9,26% το 2005), προφανώς λόγω της συµβολής µη λειτουργικών εσόδων στα έσοδα των

Μεσαίων ∆ήµων.

Πίνακας 54: Αριθμοδείκτες Αποδοτικότητας των Μεσαίων Δήμων




ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ

2,4 2,64 3,04





ΚΕΦΑΛΑΙΑ

2,23 2,55 2,95


∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΑΛΥΨΗΣ ΧΡΗΜΑΤ/ΚΩΝ ΕΞΟ∆ΩΝ 4,5 -1,25 -8,14



ΠΩΛΗΣΕΙΣ

72,86 88,61 97,7






∆ΕΙΚΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΚΑΛΥΨΗΣ ΤΟΚΩΝ 4,52 -1,25 -8,43








ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΑΠΟ∆ΟΣΕΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ 1,74 -0,44 -3,69


Οι πίνακες που ακολουθούν παρουσιάζουν τις τάσεις για το σύνολο αριθµοδεικτών του

αντιπροσωπευτικού Μεσαίου ∆ήµου (Πίνακες 55-58).

Πίνακας 55: Τάσεις Αριθμοδεικτών Ρευστότητας των Μεσαίων Δήμων

ΚΛΑ∆ΟΣ ΜΕΣΑΙΩΝ ∆ΗΜΩΝ 2005-2003








100 67,91 59,9


∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ 100 107,37 109,86




100 144,94 149,03




Πίνακας 56: Τάσεις Αριθμοδεικτών Κυκλοφοριακής Ταχύτητας των Μεσαίων Δήμων


ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ


5



100 102,7 69,4




0 0 0




100 103,8 112,18



ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ

100 104,43 115,89



ΚΙΝΗΣΗΣ

100 91,43 69,48


Κίνησης





100 95,18 112,95




Πίνακας 57: Τάσεις Αριθμοδεικτών Κεφαλαιακής Διάρθρωσης των Μεσαίων Δήμων


ΤΕΛΙ.2003

ΤΕΛΙ.2004 ΤΕΛΙ.2005



(%)



100 129,53 177,5



∆ΕΙΚΤΗΣ ΞΕΝΩΝ ΠΡΟΣ Ι∆ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 100 112,37 154,42


Ι∆ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΡΟΣ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΓΙΩΝ 100 100,09 100,62


Ι∆ΙΑ ΠΡΟΣ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 100 98,83 95




100 77,14 55,99


Πίνακας 58: Τάσεις Αριθμοδεικτών Αποδοτικότητας των Μεσαίων Δήμων



ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ

100 110 126,62

(καθ. Κέρδη + Χρηµ.έξοδα) / (Ίδια + Υποχρ.) (%)




ΚΕΦΑΛΑΙΑ

100 114,19 132,47


∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΑΛΥΨΗΣ ΧΡΗΜΑΤ/ΚΩΝ ΕΞΟ∆ΩΝ 100 -27,78 -180,74



ΠΩΛΗΣΕΙΣ

100 121,62 134,09




∆ΕΙΚΤΗΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ ΖΗΜΙΩΝ 0 0 0


∆ΕΙΚΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΚΑΛΥΨΗΣ ΤΟΚΩΝ 100 -27,76 -186,47






ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΑΠΟ∆ΟΣΕΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ 100 -25,46 -212,86




Παρακάτω παραθέτουµε τον πίνακα εξέλιξης τάσεων του αντιπροσωπευτικού ισολογισµού

των Μεσαίων ∆ήµων (πίνακας 59). Σε σχέση µε τα πάγια στοιχεία του ενεργητικού

παρουσιάζεται µια µικρή αύξηση της τάξης του 14,13% στην περίοδο αναφοράς. Σηµαντική

επίσης είναι η αύξηση που σηµειώνεται στα χρηµατικά διαθέσιµα του ∆ήµου κατά 56,45%

την ίδια περίοδο, αν και σε πραγµατικά µεγέθη η βελτίωση είναι οριακή. Τέλος αξίζει να

αναφέρουµε την αλµατώδη αύξηση των απαιτήσεων των οφειλετών του ∆ήµου στη διάρκεια

της τριετίας κατά 84,5%.

Σε σχέση µε τα στοιχεία του παθητικού επισηµαίνουµε µια ιδιαίτερα έντονη αύξηση των

µακροπρόθεσµων υποχρεώσεων (κατά 104,07% την τριετία 2003-2005), γεγονός που

επιβεβαιώνει µια έντονη προσφυγή σε δανειακά κεφάλαια από τους ΟΤΑ του δείγµατος.

Ταυτόχρονα και οι βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις αυξήθηκαν την ίδια περίοδο σε σηµαντικό

βαθµό (51,98% την τριετία 2003-2005). Αντίθετα η αύξηση των ιδίων κεφαλαίων ήταν πολύ

µικρότερη φτάνοντας το 14,97%.

Αξίζει να αναφέρουµε επίσης την αύξηση της τάξης του 28%, που επετεύχθη στον κύκλο

εργασιών των ∆ήµων στη διάρκεια της τριετίας. Παρ’ όλα αυτά όµως η εξέλιξη αυτή

υποσκελίζεται από τη δραµατική αύξηση του κόστους παροχής των υπηρεσιών, που ξεπερνά

το 71,6%. Τέλος σε σχέση µε τις τάσεις που σηµειώνει η εξέλιξη των αποτελεσµάτων

χρήσεως, αξίζει να επισηµάνουµε τη µείωση των αποτελεσµάτων εκµετάλλευσης (κατά

350,54% όπως είδαµε και πιο πάνω), ενώ θετική µεταβολή συντελέστηκε στα ετήσια

πλεονάσµατα (κέρδη εκµετάλλευσης) τα οποία αυξήθηκαν κατά 46,31%.

Πίνακας 59: Εξέλιξη τάσεων βασικών οικονομικών μεγεθών Μεσαίων Δήμων



Πάγια 100 105,76 114,13

Απαιτήσεις 100 103,31 183,05

∆ιαθέσιµα 100 111,59 156,45

ΠΑΘΗΤΙΚΟ

Ίδια Κεφάλαια 100 105,93 114,97




Κύκλος εργασιών (πωλήσεις) 100 107,53 128






Ολικά αποτελέσµατα εκµεταλλεύσεως 100 -60,98 -350,54



Σε σχέση µε την εξέλιξη του καθαρού κεφαλαίου κίνησης (πίνακας 60) του

αντιπροσωπευτικού Μεσαίου ∆ήµου του δείγµατος, παρατηρούµε µια διαχρονική τάση

συνεχούς αύξησης του συνολικού κεφαλαίου κίνησης (κατά 8,58% το 2004 και 53,33% το

2005). Παρόλα αυτά µια αντίστοιχη αύξηση σηµειώνεται και στις βραχυπρόθεσµες

υποχρεώσεις (αύξηση κατά 49,7% στην τριετία), γεγονός που επεξηγεί τους λόγους ύπαρξης

χαµηλών αριθµοδεικτών ρευστότητας. Με αυξητικό ρυθµό µεταβάλλεται επίσης και το

καθαρό κεφάλαιο κίνησης, αυξηµένο το 2005 κατά 57,01% σε σχέση µε το 2003.

Πίνακας 60: Μεταβολή Κεφαλαίου Κίνησης στους Μεσαίους Δήμους 2003-2005



2003-2004

% ΤΕΛΙ.

2005

ΜΕΤΑΒ.

2004-2005

%

ΣΥΝΟΛΙΚΟ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΙΝΗΣΗΣ

1834798,34 1990826,38 156028,04 8,5 3052588,16 1061761,78 53,33

Μείον



986297,28 1001360,43 15063,15 1,53 1499015,14 497654,71 49,7

ΚΑΘΑΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΚΙΝΗΣΗΣ

848501,06 989465,95 140964,89 16,61 1553573,02 564107,07 57,01

Όσον αφορά τις πηγές και τις χρήσεις των κεφαλαίων στον αντιπροσωπευτικό ισολογισµό

των Μεσαίων ∆ήµων, εξάγουµε επίσης σηµαντικά συµπεράσµατα (πίνακες 61 και 62). Σε

σχέση µε τη χρήση των κεφαλαίων παρατηρούµε µια πτώση της συµµετοχής των παγίων στις

χρήσεις των κεφαλαίων (από 69,32% το 2004 σε 53,47% το 2005), λόγω ίσως της

κατακόρυφης αύξησης των απαιτήσεων (από 1,54% το 2004 σε 19,12% το 2005), οι οποίες

στερούν κεφάλαια από άλλες χρήσεις (επενδύσεις, διαθέσιµα κ.α). Σηµαντική θεωρείται

επίσης, η µείωση της ποσοστιαίας συµβολής των εξόδων εγκατάστασης και των µεταβατικών

λογαριασµών (σε 1,32% και 7,33% αντίστοιχα).

Τέλος σε σχέση µε τις πηγές των κεφαλαίων διακρίνουµε, ότι το µεγαλύτερο ποσοστό

αυτών προέρχεται από τις επιχορηγήσεις επενδύσεων (το 38,07 των κεφαλαίων το 2005).

Ταυτόχρονα αυξάνονται ραγδαία τα κεφάλαια που προέρχονται από βραχυπρόθεσµο και

µακροπρόθεσµο δανεισµό (σε 22,25% και 17,44% των πηγών κεφαλαίου το 2005

αντίστοιχα).



Πίνακας 61: Κατάσταση Πηγών-Χρήσεων Κεφαλαίων των Μεσαίων Δήμων 2003-2004







241984,23 270425,49 28441,26 1,93

Απαιτήσεων 684308,04 706939,09 22631,05 1,54

∆ιαθεσίµων 1150490,3 1283887,29 133396,99 9,06










2678733,84 3184376 505642,16 34,32







Ασώµατων Ακινητοποιήσεων 195,75 195,75 0,01


Πίνακας 62: Κατάσταση Πηγών-Χρήσεων Κεφαλαίων των Μεσαίων Δήμων 2004-2005





Απαιτήσεων 706939,09 1252608,96 545669,87 19,12

∆ιαθεσίµων 1283887,29 1799979,2 516091,91 18,08












3184376 4270907,02 1086531,02 38,07


Προβλέψεων για κινδύνους και έξοδα 8253,5 8362,17 108,67 0







270425,49 268133,94 2291,55 0,08


4.2.3. Μικροί Δήμοι

Ο πίνακας που ακολουθεί περιλαµβάνει τους κυριότερους αριθµοδείκτες ρευστότητας του

αντιπροσωπευτικού ισολογισµού των Μικρών ∆ήµων (πίνακας 63). Ξεκινώντας από το

δείκτη άµεσης ρευστότητας παρατηρούµε µια παλινδροµική τάση γύρω από την µονάδα στη

διάρκεια της τριετίας (από 0,84 φορές το 2003, σε 1,26 το 2004 και ακριβώς 1 το 2005). Αυτό

δηµιουργεί σίγουρα εντονότατο πρόβληµα στη διεκπεραίωση των άµεσων υποχρεώσεων των

Μικρών ∆ήµων. Παρ’ όλα αυτά ο αριθµοδείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας κινείται οριακά

σε πιο ικανοποιητικά πλαίσια (2,21 το 2004 και 1,6 το 2005).

Το βασικό διάστηµα βιωσιµότητας των Μικρών ∆ήµων µπορούµε να το χαρακτηρίσουµε

ικανοποιητικό (από 112,75 ηµέρες το 2003 σε 148,23 ηµέρες το 2005), προφανώς λόγω

µείωσης των αποθεµάτων, είτε των εξόδων λειτουργίας των Μικρών ∆ήµων. Η πενιχρή

ρευστότητα των Μικρών ∆ήµων φαίνεται επίσης και από την ελάχιστη τιµή του αριθµοδείκτη

ποσοστού αυτοχρηµατοδότησης (19,48% το 2005), γεγονός που συνδέεται µε την ταµειακή

τους αδυναµία να χρηµατοδοτήσουν τις παρεχόµενες υπηρεσίες τους.

Πίνακας 63: Αριθμοδείκτες Ρευστότητας των Μικρών Δήμων




(Κυκλοφορούν - Απόθεµα) / ηµερήσια έξοδα

λειτ.

∆ΕΙΚΤΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ 0,84 1,26 1




36,83 33,79 40,5




1,45 2,21 1,6




23,47 25,86 19,48






1,45 2,21 1,6


υποχρ.

Εν συνεχεία παραθέτουµε τους αριθµοδείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας (πίνακας 64).

Αναφορικά µε τον αριθµοδείκτη κυκλοφορίας απαιτήσεων, οι τιµές του παρουσιάζουν ένα

σχετικά ικανοποιητικό κύκλο εργασιών σε σχέση µε τις απαιτήσεις των ∆ήµων (4,44 φορές

το 2004 και 4,88 φορές το 2005), αν και η τάση διαχρονικά είναι πτωτική.

Ταυτόχρονα η µέση αναµονή των Μικρών ∆ήµων για την είσπραξη των απαιτήσεων

βρίσκεται σε ένα επίπεδο, που χωρά βελτίωση µε την κινητοποίηση των εισπρακτικών

υπηρεσιών (70,73 ηµέρες το 2004 και 73,1 ηµέρες το 2005). Σε σχέση µε το δείκτη

κυκλοφορίας ενεργητικού, όσο και µε τον αντίστοιχο των παγίων, αξίζει να αναφέρουµε ότι

κινούνται σε ιδιαίτερα χαµηλό επίπεδο (0,31 και για τους δύο το έτος 2005), γεγονός που

επιβεβαιώνει τη δηµιουργία αναντίστοιχα µεγάλων υποδοµών, σε σχέση µε τον κύκλο

εργασιών.

Πίνακας 64: Αριθμοδείκτες Κυκλοφοριακής Ταχύτητας των Μικρών Δήμων


∆ΕΙΚΤΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ






ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ

0,12 0,12 0,13



ΚΙΝΗΣΗΣ

8,22 3,47 4,89






Η δανειακή επιβάρυνση των Μικρών ∆ήµων παρουσιάζεται µε τους αριθµοδείκτες

παρακάτω (πίνακας 65). Συγκεκριµένα εξετάζοντας το δείκτη δανειακής επιβάρυνσης (7,29%

το 2005 έναντι 5,84% το 2004) προκύπτει το συµπέρασµα της ύπαρξης ιδιαίτερα χαµηλού

ποσοστού δανεισµού σε σχέση µε το ενεργητικό, γεγονός που διασφαλίζει την οµαλή

αποπληρωµή των δανειακών υποχρεώσεων των Μικρών ∆ήµων. Σε ακόµα πιο χαµηλά



επίπεδα κυµαίνεται και ο µακροπρόθεσµος δανεισµός (3,49% το 2004 και 3,54% το 2005),

γεγονός που µας οδηγεί στο συµπέρασµα, ότι οι Μικροί ∆ήµοι δε βασίζονται ιδιαίτερα στη

µόχλευση που προσφέρουν τα µακροπρόθεσµα ξένα κεφάλαια.

Μέσα επίσης από την ανάλυση των αριθµοδεικτών παγίων προς υποχρεώσεις καταλήγουµε

στο συµπέρασµα της υπερκάλυψης των µακροπρόθεσµων υποχρεώσεων από τα πάγια

στοιχεία του ενεργητικού (συγκεκριµένα 28,39 φορές το 2005 και 28,67 το 2004). Τέλος

βάσει και του δείκτη ιδίων προς συνολικά κεφάλαια επιβεβαιώνεται χρηµατοδότηση των

Μικρών ∆ήµων από ίδια κεφάλαια παρά από προσφυγή σε δανεισµό (94,01% το 2004 και

92,54% το 2005).

Πίνακας 65: Αριθμοδείκτες Κεφαλαιακής Διάρθρωσης των Μικρών Δήμων






6,45 5,84 7,29



∆ΕΙΚΤΗΣ ΜΑΚΡ/ΣΜΟΥ

∆ΑΝΕΙΣΜΟΥ ΠΡΟΣ Ι∆ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ

3,7 3,49 3,54




ΚΕΦΑΛΑΙΑ

6,9 6,21 7,88



ΠΑΓΙΩΝ

0,98 1 1



Ίδια Κεφάλαια / συνολικά Κεφάλαια

(%)



27,54 28,67 28,39


Αναφορικά µε τους αριθµοδείκτες αποδοτικότητας (πίνακας 66), σηµαντικά είναι τα

συµπεράσµατα που προκύπτουν από αυτούς του περιθωρίου κέρδους. Συγκεκριµένα είναι

εµφανής η ύπαρξη µιας διαχρονικής κάµψης του αριθµοδείκτη καθαρού περιθωρίου κέρδους

(από -1,25% το 2003 σε -7,36% το 2005), ενώ αυτός του µικρού περιθωρίου κέρδους κινείται

ελαφρά πτωτικά (από 13,84% το 2003 σε 10,62% το 2005). Προφανώς αυτό δικαιολογείται

από µια δυσανάλογη αύξηση του κόστους λειτουργίας σε σχέση µε τον κύκλο εργασιών. Η

αποδοτικότητα της χρήσης των απασχολούµενων κεφαλαίων κυµαίνεται επίσης σε οριακά

αρνητικά επίπεδα (-0,1% το 2004 και -0,67% το 2005).



Ο δείκτης κόστους πωληθέντων ως προς τις πωλήσεις παρουσιάζει µια τάση σχετικής

κλιµάκωσης διαχρονικά (από 86,16% το 2003 στο 89,38% το 2005), γεγονός που αποτελεί

µια επιπλέον ένδειξη αύξησης των εξόδων. Τέλος ο αριθµοδείκτης οικονοµικής µόχλευσης

παρουσιάζει µια διακύµανση σε ιδιαίτερα χαµηλά επίπεδα (1,42% το 2005), ένδειξη ίσως της

οριακής αποτελεσµατικής αξιοποίησης των ιδίων κεφαλαίων.

Πίνακας 66: Αριθμοδείκτες Αποδοτικότητας των Μικρών Δήμων




ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ

0,14 -0,1 -0,67


∆ΕΙΚΤΗΣ ΑΠΟ∆ΟΣΕΩΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ -0,14 -0,32 -0,87



ΚΕΦΑΛΑΙΑ

-0,15 -0,35 -0,95





ΠΩΛΗΣΕΙΣ

86,16 93,96 89,38


∆ΕΙΚΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΜΟΧΛΕΥΣΕΩΣ -1,03 3,62 1,42




ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΚΑΘΑΡΟΥ ΚΕΡ∆ΟΥΣ -1,25 -2,95 -7,36






(%)

Στη συνέχεια στους πίνακες που ακολουθούν παραθέτουµε τις τάσεις του συνόλου των

αριθµοδεικτών του µέσου όρου των Μικρών ∆ήµων (Πίνακες 67-70).

Πίνακας 67: Τάσεις Αριθμοδεικτών Ρευστότητας Μικρών Δήμων








100 91,74 109,95






100 152,48 110,33




100 110,19 83




υποχρ.

Πίνακας 68: Τάσεις Αριθμοδεικτών Κυκλοφοριακής Ταχύτητας Μικρών Δήμων

∆ΕΙΚΤΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΤΕΛΙ.2003 ΤΕΛΙ.2004 ΤΕΛΙ.2005

∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ 100 73,77 81,19


∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ 0 0 0


∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 100 99,99 109,54


∆ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Ι∆ΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 100 99,65 109,71



ΚΙΝΗΣΗΣ

100 42,16 59,52




ΜΕΣΗ ΠΕΡΙΟ∆Ο ΕΙΣΠΡΑΞΕΩΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ 100 116,55 120,45


Πίνακας 69: Τάσεις Αριθμοδεικτών Κεφαλαιακής Διάρθρωσης Μικρών Δήμων

∆ΕΙΚΤΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗΣ ∆ΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΤΕΛΙ.2003 ΤΕΛΙ.2004 ΤΕΛΙ.2005



(%)

∆ΕΙΚΤΗΣ ΜΑΚΡ/ΣΜΟΥ ∆ΑΝΕΙΣΜΟΥ ΠΡΟΣ

Ι∆ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ

100 94,11 95,5

Μακροπρόθεσµες Υποχρεώσεις / Ίδια Κεφάλαια

(%)

∆ΕΙΚΤΗΣ ΞΕΝΩΝ ΠΡΟΣ Ι∆ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 100 90,05 114,22


Ι∆ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΡΟΣ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΓΙΩΝ 100 102,05 101,59






100 104,12 103,08




Πίνακας 70: Τάσεις Αριθμοδεικτών Αποδοτικότητας Μικρών Δήμων




100 -66,88 -469,37




(%)


ΚΕΦΑΛΑΙΑ

100 234,38 643,99



ΕΞΟ∆ΩΝ

100 235,53 440,61



ΠΩΛΗΣΕΙΣ

100 109,05 103,73


∆ΕΙΚΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΜΟΧΛΕΥΣΕΩΣ 100 -350,46 -137,2








(%)



(%)

Αναφορικά µε τις τάσεις των βασικών οικονοµικών µεγεθών παρατίθεται ο παρακάτω

πίνακας (πίνακας 71). Σηµαντική εξέλιξη αποτελεί η αύξηση των απαιτήσεων έναντι

χρεωστών κατά 45,4% την περίοδο που µελετάµε. Αξιοσηµείωτη επίσης είναι η αύξηση κατά

77,83% των χρηµατικών διαθεσίµων, αν και σε πραγµατικά µεγέθη η σηµασία της είναι

σχετικά µικρή. Τέλος σχετικά µικρή είναι η αύξηση των παγίων περιουσιακών στοιχείων

κατά 7,77% στο σύνολο της τριετίας.

Εν συνεχεία σε σχέση µε τα στοιχεία του παθητικού, διακρίνουµε µια σηµαντική αύξηση

των βραχυπρόθεσµων υποχρεώσεων (κατά 48,73% το 2003-2005) όπως επίσης και µια µικρή

σχετικά αύξηση των ιδίων κεφαλαίων και µακροπρόθεσµων υποχρεώσεων (9,44% των ιδίων

κεφαλαίων και 4,52% των µακροπρόθεσµων υποχρεώσεων).

Σε σχέση επίσης µε τα αποτελέσµατα χρήσης, αξίζει να αναφέρουµε τη µεγαλύτερη αύξηση

του κόστους παροχής υπηρεσιών από την επέκταση του κύκλου εργασιών (22,46% το κόστος

των υπηρεσιών και 18,05% ο κύκλος εργασιών). Σηµαντική βελτίωση επίσης σηµείωσαν τα

αποτελέσµατα εκµετάλλευσης (αύξηση 178,83% την περίοδο 2003-2005), καθώς επίσης και



τα ετήσια πλεονάσµατα (αντίστοιχα κατά 593% την ίδια περίοδο), αν και σε πραγµατικά

µεγέθη αυτό αντικατοπτρίζεται µε µείωση των ζηµιών.

Πίνακας 71: Εξέλιξη τάσεων βασικών οικονομικών μεγεθών των Μικρών Δήμων



Πάγια 100 103,7 107,77


Απαιτήσεις 100 139 145,4

∆ιαθέσιµα 100 136,66 177,83

ΠΑΘΗΤΙΚΟ

Ίδια Κεφάλαια 100 105,78 109,44









Καθαρά Κέρδη Χρήσης (προ φόρων) 100 241,15 693

Κέρδη προς διάθεση 100 241,15 693

Ο παρακάτω πίνακας παραθέτει στοιχεία για την εξέλιξη του καθαρού κεφαλαίου κίνησης

των Μικρών ∆ήµων (πίνακας 72). Μπορούµε από την ανάλυση να διαπιστώσουµε µια τάση

συνεχούς αύξησης του συνολικού κεφαλαίου κίνησης (κατά 37,65% το 2004 και 19,21% το

2005). Με ένα παραπλήσιο όµως ρυθµό µεταβάλλονται και οι βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις

των Μικρών ∆ήµων (αυξανόµενες την τριετία κατά 48,72%). Τέλος εντυπωσιακή άνοδο

σηµείωσε µακροχρόνια και το καθαρό κεφάλαιο κίνησης µε µια άνοδο της τάξης του 98,33%,

αµβλύνοντας το πρόβληµα ρευστότητας των Μικρών ∆ήµων.

Πίνακας 72: Μεταβολή Κεφαλαίου Κίνησης των Μικρών Δήμων 2003-2005


2003-2004


2004-2005

%

ΣΥΝΟΛΙΚΟ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΚΙΝΗΣΗΣ

748349,64 1030107,87 281758,23 37,65 1227996,05 197888,18 19,21

Μείον



516533,02 466288,44 -50244,58 -9,73 768217,89 301929,45 64,75

ΚΑΘΑΡΟ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΚΙΝΗΣΗΣ

231816,62 563819,43 332002,81 143,22 459778,16 -104041,27 -18,45



Σε σχέση µε τη χρήση των κεφαλαίων (πίνακες 73-74), παρατηρούµε ότι όλο και

µεγαλύτερο µέρος αυτών κατευθύνεται σε επενδύσεις παγίων (από 49,84 % των κεφαλαίων

το 2004, σε 60,9% των κεφαλαίων το 2005). Αντίθετα σηµαντική µείωση στο σύνολο των

χρησιµοποιηθέντων κεφαλαίων σηµειώνουν οι απαιτήσεις (από 12,5% το 2004 σε 1,86% το

2005), γεγονός που ίσως συνδέεται µε την καλύτερη διαχείριση των απαιτήσεων έναντι των

χρεωστών. Μια ένδειξη επίσης της ζηµιογόνου πορείας των Μικρών ∆ήµων αποτελεί η

χρήση των κεφαλαίων για την κάλυψη των ετήσιων ελλειµµάτων.

Αναφορικά µε τις πηγές των κεφαλαίων διακρίνουµε µια σηµαντική ενίσχυση του ρόλου

των επιχορηγήσεων σε βάρος κυρίως της αύξησης του µετοχικού κεφαλαίου των Μικρών

∆ήµων (από 59,19% το 2004 σε 68,72% το 2005). Τέλος παρατηρούµε µια σηµαντική

ενίσχυση των βραχυπρόθεσµων υποχρεώσεων κατά 27,6% του συνόλου των πηγών,

προφανώς για την ενίσχυση της ρευστότητας των οργανισµών.

Πίνακας 73: Κατάσταση Πηγών-Χρήσεων Κεφαλαίου των Μικρών Δήμων 2003-2004






409340,56 519062,29 109721,73 10,96

Απαιτήσεων 316951,2 440546,64 123595,44 12,35

∆ιαθεσίµων 431398,44 589561,23 158162,79 15,8


Αποτελεσµάτων εις νέο -274975,5 -332580,54 57605,04 5,76



Μεταβατικών Λογαριασµών 26043,3 26029,31 13,99 0







1578288,7 2170666,67 592377,97 59,19








Πίνακας 74: Κατάσταση Πηγών-Χρήσεων Κεφαλαίου των Μικρών Δήμων 2003-2004







519062,29 524356,7 5294,41 0,48

Απαιτήσεων 440546,64 460861,71 20315,07 1,86

∆ιαθεσίµων 589561,23 767134,34 177573,11 16,23



Αποτελεσµάτων εις νέο -332580,54 -498124,43 165543,89 15,13







2170666,67 2922444,62 751777,95 68,72







5. Συμπεράσματα

Λαµβανοµένου υπόψη των ιδιοµορφιών που υπάρχουν, κυρίως στην εφαρµογή των

ιδιωτικοοικονοµικών κριτηρίων αξιολόγησης στο πεδίο της τοπικής και γενικότερα της

δηµόσιας διοίκησης, είναι δυνατόν να συνάγουµε χρήσιµα συµπεράσµατα για την οικονοµική

διαχείριση και την λειτουργία των Ο.Τ.Α Α΄ βαθµού. Αναλυτικά και σε σχέση πάντα µε τις

κατηγοριοποιήσεις και οµαδοποιήσεις που εφαρµόστηκαν στην εργασία µπορούµε να

καταλήξουµε στα παρακάτω συµπεράσµατα.

Για την κατηγοριοποίηση που αναφέρεται στα Οικονοµικά και ∆ηµογραφικά

Χαρακτηριστικά των ∆ήµων µπορούµε να εκθέσουµε τα εξής:

• Οι Αγροτικοί ∆ήµοι παρουσιάζουν µια ιδιαίτερα ικανοποιητική συµπεριφορά στους

τοµείς ρευστότητας και δανειακής επιβάρυνσης. Αντίθετα πρέπει να ληφθούν µέτρα για την



αύξηση της αποδοτικότητας των ιδίων και ξένων κεφαλαίων, κυρίως µέσω της επέκτασης του

κύκλου εργασιών και της µείωσης του λειτουργικού κόστους, όπως επίσης και µέτρα για την

µείωση των ελλειµµάτων. Αυτό εξάλλου φαίνεται και από τις τεράστιες, σε σχέση µε το

µέγεθος των ∆ήµων, πάγιες επενδύσεις που απορροφούν ένα µεγάλο µέρος του κεφαλαίου

χωρίς να αυξάνουν τις αποδόσεις του. Προφανώς λοιπόν η αύξηση της αποδοτικότητας

συνδέεται και µε την αύξηση τον αρµοδιοτήτων και των παρεχόµενων υπηρεσιών σε ένα

διευρυµένο χωρικό και πληθυσµιακό πλαίσιο.

• Οι Ηµιαστικοί ∆ήµοι παρουσιάζουν συγκεκριµένα προβλήµατα ρευστότητας (άµεση

ρευστότητα), γεγονός που δηµιουργεί καθυστερήσεις στην υλοποίηση των αποφάσεων και

την αποπληρωµή των βραχυπρόθεσµων υποχρεώσεων, όπως επίσης και προσφυγή στο

βραχυπρόθεσµο δανεισµό. Μεγάλο επίσης είναι το πρόβληµα της είσπραξης των απαιτήσεων,

γεγονός που θα πρέπει να κινητοποιήσει τους εισπρακτικούς µηχανισµούς. Σηµαντική

φαίνεται να είναι επίσης η αύξηση του κόστους παροχής υπηρεσιών, σε σχέση µε την

επέκταση του κύκλου εργασιών στους ∆ήµους αυτούς. Παρόλα αυτά αξίζει να επισηµάνουµε

τα συνεχώς αυξανόµενα πλεονάσµατα των αποτελεσµάτων εκµετάλλευσης.

• Τέλος, οι Αστικοί ∆ήµοι παρουσιάζουν κι εκείνοι σηµαντικές αρρυθµίες, που

συνδέονται κυρίως µε την επιβάρυνση της ρευστότητας εξαιτίας της αύξησης του βαθµού

απαιτήσεων και του χρόνου είσπραξης αυτών. ∆ιαχρονικά όµως παρουσιάζεται η τάση της

αύξησης της αποδοτικότητας στη χρήση των ιδίων και ξένων κεφαλαίων, κυρίως λόγω της

συγκράτησης του κόστους παροχής υπηρεσιών και της επέκτασης του κύκλου εργασιών,

όπως επίσης και την επίτευξη πλεονασµάτων στα τέλη της χρήσης.

Αναφορικά µε την κατηγοριοποίηση που έχει ως κριτήριο το Μέγεθος των ∆ήµων

µπορούµε να παρατηρήσουµε τα εξής:

• Οι Μεγάλοι ∆ήµοι χαρακτηρίζονται από τάση µείωσης της άµεσης ρευστότητας,

όπως επίσης και από την αδυναµία είσπραξης των απαιτήσεών τους, η οποία σε συνδυασµό

µε τις τεράστιες επενδύσεις σε πάγια περιουσιακά στοιχεία µη ανταποδοτικού χαρακτήρα,

επιβαρύνουν τα λειτουργικά και πάγια κόστη των ∆ήµων. Παρόλα αυτά η απόδοση από την

εκµετάλλευση των κεφαλαίων είναι θετική, όπως επίσης συνεχής είναι η αύξηση των

πλεονασµάτων χρήσης. Προφανώς και στη περίπτωση αυτή πρέπει να υπάρξουν κινήσεις για

τη βελτίωση της ρευστότητας των ∆ήµων µέσα από την αύξηση της είσπραξης των

απαιτήσεων.



• Οι Μεσαίοι ∆ήµοι χαρακτηρίζονται από µια ικανοποιητική επάρκεια στην

αντιµετώπιση των βραχυπρόθεσµων αναγκών, όπως επίσης και µια ικανοποιητική

κυκλοφορία αποθεµάτων και είσπραξη των απαιτήσεων. Επίσης οι αποδόσεις των κεφαλαίων

κινούνται σε ικανοποιητικά επίπεδα, ενώ θετικά είναι και τα συµπεράσµατα σχετικά µε τα

αποτελέσµατα των χρήσεων.

• Τέλος οι Μικροί ∆ήµοι χαρακτηρίζονται από ρευστότητα που κινείται σε οριακά

ικανοποιητικά επίπεδα, γεγονός που περιορίζει την αυτοχρηµατοδότησή τους και αυξάνει το

βραχυπρόθεσµο δανεισµό. Επίσης αρνητικά είναι τα αποτελέσµατα χρήσης για κάποια έτη,

γεγονός που έχει ως συνέπεια αρνητικές αποδόσεις κεφαλαίων, ενώ λόγω του περιορισµένου

κύκλου εργασιών αυξηµένο είναι το κόστος διάθεσης υπηρεσιών. Προφανώς οι

παρατηρήσεις για την διεύρυνση του χωρικού και πληθυσµιακού πλαισίου, που έγιναν πιο

πάνω στους Αγροτικούς ∆ήµους, ισχύουν και στην περίπτωση αυτή.

Πέρα όµως από το αυστηρό πλαίσιο των συµπερασµάτων σε χρηµατοοικονοµικό επίπεδο,

οφείλουµε να επισηµάνουµε την ανάγκη ύπαρξης ενός σύγχρονου πλαισίου εσωτερικού και

εξωτερικού λογιστικού και χρηµατοοικονοµικού ελέγχου τον Ο.Τ.Α Α΄ βαθµού. Είναι πλέον

επιτακτική η ανάγκη να υιοθετήσει το ΥΠΕΣ∆∆Α µια ιδιωτικοοικονοµική αντίληψη στην

αξιολόγηση των Οργανισµών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, καθότι ήδη µε την εφαρµογή του

Ε.Σ.Π.Α 2007-2013 όλοι οι Ο.Τ.Α., προκειµένου να είναι τελικοί δικαιούχοι προγραµµάτων,

πρέπει να αξιολογηθούν και να πιστοποιηθούν και στο επίπεδο της οικονοµικής διαχείρισης.

Συνεπώς µια πολιτική που εισάγει ένα καινοτόµο πλαίσιο χρηµατοοικονοµικής αξιολόγησης,

µόνο θετικά µπορεί να λειτουργήσει προς τη σωστή κατεύθυνση.

Στο παράρτηµα που ακολουθεί περιλαµβάνονται οι πίνακες µε τους αντιπροσωπευτικούς

Ισολογισµούς που προέκυψαν από τις κατηγοριοποιήσεις και τις οµαδοποιήσεις των ∆ήµων,

όπως επίσης τα Αποτελέσµατα Εκµετάλλευσης και οι Ταµειακές Ροές.

Διπλωματική Εργασία Ε.Σ.Τ.Α………….……………………….…………………………………..…………Παράρτημα


Παράρτημα

Διπλωματική Εργασία Ε.Σ.Τ.Α…………………………………………………………………………………Παράρτημα


Ευρετήριο Πινάκων Παραρτήματος

ΠΙΝΑΚΑΣ 1: ΕΞΕΛΙΞΗ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΔΗΜΟΥ (2003-2005)

ΠΙΝΑΚΑΣ 2: ΕΞΕΛΙΞΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΔΗΜΟΥ (2003-2005)

ΠΙΝΑΚΑΣ 3: ΕΞΕΛΙΞΗ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΟΥ ΗΜΙΑΣΤΙΚΟΥ ΔΗΜΟΥ (2003-2005)

ΠΙΝΑΚΑΣ 4: ΕΞΕΛΙΞΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΟΥ ΗΜΙΑΣΤΙΚΟΥ ΔΗΜΟΥ (2003-2005)

ΠΙΝΑΚΑΣ 5: ΕΞΕΛΙΞΗ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΗΜΟΥ (2003-2005)

ΠΙΝΑΚΑΣ 6: ΕΞΕΛΙΞΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΗΜΟΥ (2003-2005)

ΠΙΝΑΚΑΣ 7: ΕΞΕΛΙΞΗ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΔΗΜΟΥ (2003-2005)

ΠΙΝΑΚΑΣ 8: ΕΞΕΛΙΞΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΔΗΜΟΥ (2003-2005)

ΠΙΝΑΚΑΣ 9: ΕΞΕΛΙΞΗ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΟΥ ΜΕΣΑΙΟΥ ΔΗΜΟΥ (2003-2005)

ΠΙΝΑΚΑΣ 10: ΕΞΕΛΙΞΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΟΥ ΜΕΣΑΙΟΥ ΔΗΜΟΥ (2003-2005)

ΠΙΝΑΚΑΣ 11: ΕΞΕΛΙΞΗ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΟΥ ΜΙΚΡΟΥ ΔΗΜΟΥ (2003-2005)

ΠΙΝΑΚΑΣ 12: ΕΞΕΛΙΞΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΟΥ ΜΕΣΑΙΟΥ ΔΗΜΟΥ (2003-2005)

ΠΙΝΑΚΑΣ 13: ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ (2004-2005)

ΠΙΝΑΚΑΣ 14 ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ ΗΜΙΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ (2004-2005)

ΠΙΝΑΚΑΣ 15 ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΔΗΜΩΝ (2004-2005)

ΠΙΝΑΚΑΣ 16 ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΗΜΩΝ (2004-2005)

ΠΙΝΑΚΑΣ 17: ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ ΜΕΣΑΙΩΝ ΔΗΜΩΝ (2004-2005)

ΠΙΝΑΚΑΣ 18 ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ ΜΙΚΡΩΝ ΔΗΜΩΝ (2004-2005)

Διπλωματική Εργασία Ε.Σ.Τ.Α…………………………………………………………………………………………….…………..……….…………………………………..…………Παράρτημα


Πίνακας_ 1: Εξέλιξη Ισολογισμού του αντιπροσωπευτικού Αγροτικού Δήμου (2003-2005)

ΑΓΡΟΤΙΚΟΙ ∆ΗΜΟΙ 2003-2005

ΕΞΕΛΙΞΗ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΤΕΛΙ. 2003 ΤΕΛΙ. 2004 ΜΕΤ. 2003-2004 % ΤΕΛΙ. 2005 ΜΕΤ. 2004-2005 %

Α. ΟΦΕΙΛΟΜΕΝΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Β. ΕΞΟ∆Α ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ 90664,62 92293,89 1629,27 1,8 113354,85 21060,96 22,82

Γ. ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

I. Ασώµατες ακινητοποιήσεις

II . Ενσώµατες ακινητοποιήσεις 15346748,07 15644803,4 298055,33 1,94 16226258,23 581454,83 3,72

III. Συµµετοχές και άλλες µακροπρό-

θεσµες χρηµατοοικονοµικές απαιτήσεις 216850,52 232912,3 16061,78 7,41 235618,78 2706,48 1,16

Σύνολο Γ. 15563598,59 15877715,7 314117,11 2,02 16461877,01 584161,31 3,68

∆.ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

I. Αποθέµατα

II . Απαιτήσεις 224920,93 216354,34 -8566,59 -3,81 226756,83 10402,49 4,81

III. Χρεόγραφα

IV. ∆ιαθέσιµα 492785,66 603207,8 110422,14 22,41 796672,05 193464,25 32,07

Σύνολο ∆. 717706,59 819562,14 101855,55 14,19 1023428,88 203866,74 24,88

Ε.ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΙ ΛΟΓ/ΣΜΟΙ ΕΝ/ΚΟΥ 26579,38 10821,19 -15758,19 -59,29 14656,98 3835,79 35,45

ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 16398549,18 16800392,92 401843,74 2,45 17613317,72 812924,8 4,84

ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΤΕΛΙ. 2003 ΤΕΛΙ. 2004 ΜΕΤ. 2004-2003 % ΤΕΛΙ. 2005 ΜΕΤ. 2005-2004 %

Α. Ι∆ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ

I. Κεφάλαιο (µετοχικό κτλ.) 14041448,29 14095659,28 54210,99 0,39 14095659,29 0,01 0

II. ∆ιαφορά από έκδοση µετοχών

υπέρ το άρτιο

II I. ∆ιαφορές αναπροσαρµογής - Επιχο-

ρηγήσεις επενδύσεων 1445814,29 1987073,4 541259,11 37,44 2946642,3 959568,9 48,29

IV. Αποθεµατικά κεφάλαια

V. Αποτελέσµατα εις νέο 125704,65 -76429,75 -202134,4 -160,8 -380955,95 -304526,2 398,44

VI.Ποσά προορισµένα για αύξηση κεφ.

Σύνολο Α. 15612967,23 16006302,93 393335,7 2,52 16661345,64 655042,71 4,09

Β. ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΚΙΝ∆ΥΝΟΥΣ

ΚΑΙ ΕΞΟ∆Α

Γ. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ

I. Μακροπρόθεσµες υποχρεώσεις 443350,91 478476,51 35125,6 7,92 461179,07 -17297,44 -3,62

II. Βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις 305926,4 314592,91 8666,51 2,83 483838,69 169245,78 53,8

Σύνολο Γ. 749277,31 793069,42 43792,11 5,84 945017,76 151948,34 19,16

∆. ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΙ ΛΟΓ/ΣΜΟΙ ΠΑΘ/ΚΟΥ 36304,64 1020,57 -35284,07 -97,19 6954,32 5933,75 581,42

ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ 16398549,18 16800392,92 401843,74 2,45 17613317,72 812924,8 4,84

Διπλωματική Εργασία Ε.Σ.Τ.Α…………………………………………………………………………………………………………………………………..……………………………Παράρτημα


Πίνακας_ 2: Εξέλιξη Αποτελεσμάτων Χρήσεως του αντιπροσωπευτικού Αγροτικού Δήμου (2003-2005)

ΑΓΡΟΤΙΚΟΙ ∆ΗΜΟΙ 2003-2005

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΗΣ

ΤΙΤΛΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΤΕΛΙ. 2003 ΤΕΛΙ. 2004 ΜΕΤΑΒ.2003-2004 % ΤΕΛΙ. 2005 ΜΕΤΑΒ.2004-2005

I. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΣ

Κύκλος εργασιών (πωλήσεις) 1977200,89 1734270,72 -242930,17 -12,29 2050644,25 316373,53

Κόστος πωλήσεων 1508503,17 1799427,03 290923,86 19,29 2006015 206587,97

Μικτά αποτελέσµατα Εκµεταλλεύσεως 468697,72 -65156,31 -533854,03 -113,9 44629,25 109785,56

Αλλα έσοδα εκµεταλλεύσεως 382415,7 550895,55 168479,85 44,06 324548,43 -226347,12

Σύνολο 851113,42 485739,24 -365374,18 -42,93 369177,68 -116561,56

Γενικά και έξοδα διοικητικής λειτουργίας 774224,16 794950,82 20726,66 2,68 908252,87 113302,05

Μερικά αποτελέσµατα εκµεταλλεύσεως 76889,26 -309211,58 -386100,84 -502,15 -539075,19 -229863,61

Έσοδα συµµετοχών, χρεωγράφων,

πιστωτικών τόκων 6341,21 6795,12 453,91 7,16 8505,14 1710,02

Eξοδα συµµετοχών, χρεωγράφων,

χρεωστικών τόκων 36021,65 33470,11 -2551,54 -7,08 35117,6 1647,49

Ολικά αποτελέσµατα εκµεταλλεύσεως 47208,82 -335886,57 -383095,39 -811,49 -565687,65 -229801,08

ΙΙ. ΕΚΤΑΚΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Έκτακτα έσοδα 103751,29 242076,49 138325,2 133,32 333609,63 91533,14

Έκτακτα έξοδα 81934,35 108324,32 26389,97 32,21 72448,2 -35876,12

Οργανικά και έκτακτα αποτελέσµατα 69025,76 -202134,4 -271160,16 -392,84 -304526,22 -102391,82

Αποσβέσεις παγίων στοιχείων µείον

οι ενσωµατωµένες στο λειτουργικό κόστος

ΚΑΘΑΡΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΕΩΣ 69025,76 -202134,4 -271160,16 -392,84 -304526,22 -102391,82

(προ φόρων)



Πίνακας_ 3: Εξέλιξη Ισολογισμού του αντιπροσωπευτικού Ημιαστικού Δήμου (2003-2005)

ΗΜΙΑ ΣΤΙΚΟΙ ∆ΗΜΟΙ 2003-2005

Ε ΞΕΛ ΙΞΗ ΙΣΟ ΛΟΓΙΣΜΟ Υ

ΕΝΕΡ ΓΗΤΙΚΟ ΤΕ ΛΙ. 2003 ΤΕΛ Ι. 2004 ΜΕ Τ. 2003-2004 % ΤΕ ΛΙ. 2005 ΜΕ Τ. 2004-2005 %

Α . ΟΦ ΕΙΛ ΟΜΕΝΟ Κ ΕΦΑ ΛΑ ΙΟ

Β . Ε ΞΟ∆Α ΕΓΚΑ ΤΑΣΤΑΣΕ ΩΣ 20215 ,05 92979, 49 72764,44 359 ,95 134461,57 41482,08 44,61

Γ . ΠΑΓ ΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

I. Ασώ µατες ακινητοποιήσεις 223 ,71 -223,71 -100

II . Ε νσώµατες ακινητοπ οιήσεις 15747177,3 16932645, 78 1185468,48 7 ,53 18049732,59 1117086,81 6,6

II I. Συµµετοχ ές και άλλες µακροπρό-

θεσµες χ ρηµατοοικονοµικές απαιτήσε ις 571766 ,52 707806, 54 136040,02 23 ,79 712321,15 4514,61 0,64

Σύνολο Γ. 16319167 ,53 17640452, 32 1321284,79 8,1 18762053,74 1121601,42 6,36

∆ .ΚΥ ΚΛΟ ΦΟΡ ΟΥΝ Ε ΝΕ ΡΓΗΤΙΚΟ


II . Α παιτήσε ις 606037 ,34 774143, 86 168106,52 27 ,74 1443533,51 669389,65 86,47

II I. Χρεόγραφα

IV . ∆ ιαθέσιµα 724601 ,28 784032 59430,72 8,2 1225739,33 441707,33 56,34

Σύνολο ∆. 1330638 ,62 1558175, 86 227537,24 17,1 2669272,84 1111096,98 71,31

Ε .ΜΕ ΤΑΒ ΑΤΙΚ ΟΙ Λ ΟΓ/ΣΜΟΙ ΕΝ/Κ ΟΥ 173802,4 175187, 91 1385,51 0,8 265063,64 89875,73 51,3

ΓΕ ΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡ ΓΗΤΙΚ ΟΥ 17843823,6 19466795, 58 1622971,98 9,1 21830851,79 2364056,21 12,14

ΠΑΘΗΤΙΚ Ο ΤΕ ΛΙ. 2003 ΤΕΛ Ι. 2004 ΜΕ Τ. 2004-2003 % ΤΕ ΛΙ. 2005 ΜΕ Τ. 2005-2004 %

Α . Ι∆ ΙΑ ΚΕ ΦΑΛ ΑΙΑ

I. Κεφάλαιο (µετοχικό κτ λ.) 13217051 ,27 13792940, 91 575889,64 4 ,36 13807446,94 14506,03 0,11

II . ∆ ιαφορά από έκδοση µετοχώ ν


II I. ∆ιαφ ορές αναπροσαρµογής - Επ ιχο-

ρηγήσεις επενδύσεων 2584391 ,42 3400422 ,7 816031,28 31 ,58 4492504,88 1092082,18 32,12

IV . Α ποθεµατικά κεφάλαια 114, 29 114,29 -114,29 -100

V . Α ποτ ελέσµατα ε ις νέο 150121,5 343859, 67 193738,17 129 ,05 565286,82 221427,15 64,39

V I.Ποσά προορισµένα για αύξηση κεφ.

Σύνολο Α. 15951564 ,19 17537337, 57 1585773,38 9 ,94 18865238,64 1327901,07 7,57

Β . ΠΡΟΒ ΛΕ ΨΕ ΙΣ ΓΙΑ ΚΙΝ∆Υ ΝΟΥΣ

Κ ΑΙ ΕΞΟ∆ Α 164, 78 164,78 249,2 84,42 51,23

Γ . Υ ΠΟ ΧΡΕΩΣΕ ΙΣ

I. Μακροπρόθεσµες υποχρεώσεις 831868 ,72 920356 ,3 88487,58 10 ,64 1564065,3 643709 69,94

II . Β ραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις 1042743 ,93 978193, 57 -64550,36 -6 ,19 1341936,59 363743,02 37,19

Σύνολο Γ. 1874612 ,65 1898549, 87 23937,22 1 ,28 2906001,89 1007452,02 53,06

∆ . ΜΕΤΑΒ ΑΤΙΚ ΟΙ ΛΟΓ /ΣΜΟ Ι ΠΑΘ /ΚΟΥ 17646 ,76 30743, 36 13096,6 74 ,22 59362,06 28618 ,7 93,09

ΓΕΝΙΚ Ο ΣΥΝΟΛ Ο ΠΑΘ ΗΤΙΚΟΥ 17843823,6 19466795, 58 1622971,98 9,1 21830851,79 2364056,21 12,14



Πίνακας_ 4: Εξέλιξη Αποτελεσμάτων Χρήσεως του αντιπροσωπευτικού Ημιαστικού Δήμου (2003-2005)

ΗΜΙΑΣΤΙΚΟΙ ∆ΗΜΟΙ 2003-2005




Κύκλος εργασιών (πωλήσεις) 4085224,66 4583520 498295,34 12,2 5253268,02 669748,02

Κόστος πωλήσεων 3419736,74 4096434,63 676697,89 19,79 5401025,36 1304590,73

Μικτά αποτελέσµατα Εκµεταλλεύσεως 665487,92 487085,37 -178402,55 -26,81 -147757,34 -634842,71


Σύνολο 919210,21 842410,75 -76799,46 -8,35 184677,74 -657733,01


Μερικά αποτελέσµατα εκµεταλλεύσεως -64114,81 -272538,81 -208424 325,08 -1341848,15 -1069309,34


πιστωτικών τόκων 49046,81 38797,79 -10249,02 -20,9 12200,53 -26597,26


χρεωστικών τόκων 71931,26 72766,6 835,34 1,16 76061,82 3295,22

Ολικά αποτελέσµατα εκµεταλλεύσεως -86999,26 -306507,62 -219508,36 252,31 -1405709,44 -1099201,82

ΙΙ . ΕΚΤΑΚΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Έκτακτα έσοδα 390147,86 665885,09 275737,23 70,68 1774218,21 1108333,12

Έκτακτα έξοδα 296312,32 165639,3 -130673,02 -44,1 147081,62 -18557,68

Οργανικά και έκτακτα αποτελέσµατα 6836,28 193738,17 186901,89 2733,97 221427,15 27688,98



ΚΑΘΑΡΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΕΩΣ 6836,28 193738,17 186901,89 2733,97 221427,15 27688,98

(προ φόρων)



Πίνακας_ 5: Εξέλιξη Ισολογισμού του αντιπροσωπευτικού Αστικού Δήμου (2003-2005)

ΑΣΤΙΚΟΙ ∆ΗΜΟΙ 2003 2005


ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΤΕΛΙ. 2003 ΤΕΛΙ. 2004 ΜΕΤ. 2003-2004 % ΤΕΛΙ. 2005 ΜΕΤ. 2004-2005


Β. ΕΞΟ∆Α ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ 203355,32 518373,97 315018,65 154,91 879268,32 360894,35


I. Ασώµατες ακινητοποιήσεις 85768,18 0,14 -85768,04 -100 4951,03 4950,89

II . Ενσώµατες ακινητοποιήσεις 86573298,23 95377861,81 8804563,58 10,17 97165550,5 1787688,69

II I. Συµµετοχές και άλλες µακροπρό-

θεσµες χρηµατοοικονοµικές απαιτήσεις 5137774,28 4983403,61 -154370,67 -3 4356046,34 -627357,27

Σύνολο Γ. 91796840,69 100361265,6 8564424,87 9,33 101526547,9 1165282,31


I. Αποθέµατα 707366,48 753314,64 45948,16 6,5 839934,56 86619,92

II . Απαιτήσεις 7148275,33 8077291,41 929016,08 13 9030177,27 952885,86

II I. Χρεόγραφα 154538,68 417615,2 263076,52 170,23 460970,59 43355,39

IV. ∆ιαθέσιµα 10829943,27 5485046,49 -5344896,78 -49,35 4035528,38 -1449518,11

Σύνολο ∆. 18840123,76 14733267,74 -4106856,02 -21,8 14366610,8 -366656,94

Ε.ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΙ ΛΟΓ/ΣΜΟΙ ΕΝ/ΚΟΥ 2750574,71 3507311,08 756736,37 27,51 3571724,42 64413,34

ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 113590894,5 119120218,4 5529323,87 4,87 120344151,4 1223933,06

ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΤΕΛΙ. 2003 ΤΕΛΙ. 2004 ΜΕΤ. 2004-2003 % ΤΕΛΙ. 2005 ΜΕΤ. 2005-2004


I. Κεφάλαιο (µετοχικό κτλ.) 58855866,67 58913266,19 57399,52 0,1 58966490,79 53224,6

II . ∆ιαφορά από έκδοση µετοχών



ρηγήσεις επενδύσεων 13721452,19 17990899,25 4269447,06 31,12 20228270,56 2237371,31

IV. Αποθεµατικά κεφάλαια 16328,71 17373,25 1044,54 6,4 255099,63 237726,38

V. Αποτελέσµατα εις νέο 3919393,57 4131123,58 211730,01 5,4 5554507,19 1423383,61


Σύνολο Α. 76513041,14 81052662,27 4539621,13 5,93 85004368,17 3951705,9


ΚΑΙ ΕΞΟ∆Α 12951513,88 12619656,46 -331857,42 -2,56 12328652,69 -291003,77


I. Μακροπρόθεσµες υποχρεώσεις 16424048,85 15855623,84 -568425,01 -3,46 14431018,79 -1424605,05

II . Βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις 6362206,49 8609099,78 2246893,29 35,32 7722180,98 -886918,8

Σύνολο Γ. 22786255,34 24464723,62 1678468,28 7,37 22153199,77 -2311523,85

∆. ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΙ ΛΟΓ/ΣΜΟΙ ΠΑΘ/ΚΟΥ 1340084,12 983176 -356908,12 -26,63 857930,78 -125245,22

ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ 113590894,5 119120218,4 5529323,87 4,87 120344151,4 1223933,06



Πίνακας_ 6: Εξέλιξη Αποτελεσμάτων Χρήσεως του αντιπροσωπευτικού Αστικού Δήμου (2003-2005)





Κύκλος εργασιών (πωλήσεις) 31110266,55 33743128,27 2632861,72 8,46 37028775,28 3285647,01

Κόστος πωλήσεων 23819638,83 28541734,79 4722095,96 19,82 28110354,24 -431380,55

Μικτά αποτελέσµατα Εκµεταλλεύσεως 7290627,72 5201393,48 -2089234,24 -28,66 8918421,04 3717027,56


Σύνολο 8900414,59 8558462,4 -341952,19 -3,84 11634476,7 3076014,3


Μερικά αποτελέσµατα εκµεταλλεύσεως -127103,9 -886451,75 -759347,85 597,42 -1052557,88 -166106,13


πιστωτικών τόκων 120413,38 377145,83 256732,45 213,21 236132,56 -141013,27


χρεωστικών τόκων 486615,69 408831,27 -77784,42 -15,98 355305,32 -53525,95



Έκτακτα έσοδα 3169758,78 3220056,89 50298,11 1,59 4338152,8 1118095,91

Έκτακτα έξοδα 2210847,06 1447041,65 -763805,41 -34,55 894591,06 -552450,59



οι ενσωµατωµένες στο λειτουργικό κόστος 23935,25 24123,9 188,65 0,79 24279,86 155,96


(προ φόρων)



Πίνακας_ 7: Εξέλιξη Ισολογισμού του αντιπροσωπευτικού Μεγάλου Δήμου (2003-2005)



ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΤΕΛΙ . 2003 ΤΕΛΙ. 2004 ΜΕΤ. 2003-2004 % ΤΕΛΙ. 2005 ΜΕΤ. 2004-2005


Β. ΕΞΟ∆Α ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ 227738,75 656287,39 428548,64 188,18 1147992,19 491704,8


I. Ασώµατες ακινητοποιήσεις 116956,6 0,19 -116956,41 -100 6751,41 6751,22

II . Ενσώµατες ακινητοποιήσεις 110235641,8 122008048,8 11772406,91 10,68 123818932,8 1810884,05


θεσµες χρηµατοοικονοµικές απαιτήσεις 6977285,84 6751655,38 -225630,46 -3,23 5897852,19 -853803,19

Σύνολο Γ. 117329884,3 128759704,3 11429820,04 9,74 129723536,4 963832,08


I. Αποθέµατα 964590,66 1027247,23 62656,57 6,5 1145365,31 118118,08

II . Απαιτήσεις 9498990,18 10750551,97 1251561,79 13,18 12068118,9 1317566,93

II I. Χρεόγραφα 210734,56 569475,26 358740,7 170,23 628596,25 59120,99

IV. ∆ιαθέσιµα 14308323,96 6891456,25 -7416867,71 -51,84 4780826,42 -2110629,83

Σύνολο ∆. 24982639,36 19238730,71 -5743908,65 -22,99 18622906,88 -615823,83

Ε.ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΙ ΛΟΓ/ΣΜΟΙ ΕΝ/ΚΟΥ 3620731,95 4508315,77 887583,82 24,51 4466003,49 -42312,28

ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 146160994,3 153163038,2 7002043,85 4,79 153960439 797400,77

ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΤΕΛΙ . 2003 ΤΕΛΙ. 2004 ΜΕΤ. 2004-2003 % ΤΕΛΙ. 2005 ΜΕΤ. 2005-2004


I. Κεφάλαιο (µετοχικό κτλ.) 73256186,06 73330192,84 74006,78 0,1 73418446,76 88253,92

II . ∆ ιαφορά από έκδοση µετοχών



ρηγήσεις επενδύσεων 17904812,68 23688898,18 5784085,5 32,3 26552926,23 2864028,05

IV. Αποθεµατικά κεφάλαια 22266,42 20741,47 -1524,95 -6,85 347863,13 327121,66

V. Αποτελέσµατα εις νέο 5165952,66 5162593,76 -3358,9 -0,07 6775506,19 1612912,43


Σύνολο Α. 96349217,82 102202426,3 5853208,43 6,07 107094742,3 4892316,06


ΚΑΙ ΕΞΟ∆Α 17661155,3 17202619,9 -458535,4 -2,6 16805717,55 -396902,35


I. Μακροπρόθεσµες υποχρεώσεις 21987360,03 21032891,6 -954468,43 -4,34 19004288,71 -2028602,89

II . Βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις 8366244,38 11423993,64 3057749,26 36,55 9929383,72 -1494609,92

Σύνολο Γ. 30353604,41 32456885,24 2103280,83 6,93 28933672,43 -3523212,81

∆. ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΙ ΛΟΓ/ΣΜΟΙ ΠΑΘ/ΚΟΥ 1797016,81 1301106,8 -495910,01 -27,6 1126306,67 -174800,13

ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ 146160994,3 153163038,2 7002043,85 4,79 153960439 797400,77



Πίνακας_ 8: Εξέλιξη Αποτελεσμάτων Χρήσεως του αντιπροσωπευτικού Μεγάλου Δήμου






Κόστος πωλήσεων 31441032,98 37481261,38 6040228,4 19,21 36591572,11 -889689,27

Μικτά αποτελέσµατα Εκµεταλλεύσεως 9401011,09 6817472,82 -2583538,27 -27,48 11787063,32 4969590,5


Σύνολο 11456923,88 11157580,51 -299343,37 -2,61 15285341,06 4127760,55


Μερικά αποτελέσµατα εκµεταλλεύσεως -301292,19 -1267826,39 -966534,2 320,8 -1603159,92 -335333,53


πιστωτικών τόκων 159950,1 505253,55 345303,45 215,88 311211,98 -194041,57


χρεωστικών τόκων 631856,17 534396,76 -97459,41 -15,42 442024,4 -92372,36



Έκτακτα έσοδα 4156881,47 4058829,8 -98051,67 -2,36 5693203,14 1634373,34

Έκτακτα έξοδα 2986794,69 1888199,03 -1098595,66 -36,78 1189344,54 -698854,49



οι ενσωµατωµένες στο λειτουργικό κόστος 32638,97 32896,19 257,22 0,79 33108,9 212,71


(προ φόρων)



Πίνακας_ 9: Εξέλιξη Ισολογισμού του αντιπροσωπευτικού Μεσαίου Δήμου (2003-2005)

ΚΛΑ∆ΟΣ ΜΕΣΑ ΙΩΝ ∆ΗΜΩΝ 2005-2 003

ΕΞΕΛ ΙΞΗ ΙΣΟ ΛΟΓΙΣΜΟ Υ

ΕΝΕΡ ΓΗΤΙΚΟ ΤΕ ΛΙ. 2003 ΤΕΛ Ι. 2004 ΜΕ Τ. 2003-200 4 % ΤΕΛ Ι. 2005 ΜΕ Τ. 2004-2005 %

Α . ΟΦ ΕΙΛΟΜΕΝΟ Κ ΕΦΑ ΛΑ ΙΟ

Β . ΕΞΟ∆Α ΕΓΚΑ ΤΑΣΤΑΣΕΩΣ 84587,84 159560,83 74 972,99 88,63 197204,37 37 64 3,5 4 23,59

Γ . ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ

I. Ασώ µατες ακινη τοποιήσεις 195,75 -195,75 -100

II . Ε νσώµατες ακινη τοποιή σεις 17974249,87 18995423,42 10 21 173,55 5,68 20521369,79 1 525 94 6,3 7 8,03

II I. Συ µµετοχ ές και άλλες µακροπρό -

θεσµες χ ρη µατο οικονοµικές απαιτήσεις 241984,23 270425,49 28 441,26 11,75 268133,94 -2 29 1,5 5 -0 ,85

Σύ νολο Γ. 18216429,85 19265848,91 10 49 419,06 5,76 20789503,73 1 523 65 4,8 2 7,91

∆ .ΚΥ ΚΛΟ ΦΟΡ ΟΥΝ Ε ΝΕ ΡΓΗΤΙ ΚΟ


II . Α παιτήσεις 684308,04 706939,09 22 631,05 3,31 1252608,96 545 66 9,8 7 77 ,19


IV . ∆ ιαθέσιµα 1150490,3 1283887,29 1 33 396,99 11,59 1799979,2 516 09 1,9 1 40,2

Σύ νολο ∆. 1834798,34 1990826,38 1 56 028,04 8,5 3052588,16 1 061 76 1,7 8 53,33

Ε .ΜΕ ΤΑΒΑΤΙΚ ΟΙ Λ ΟΓ/ΣΜΟΙ ΕΝ/Κ ΟΥ 330898,26 521124,58 1 90 226,32 57,49 730230,76 209 10 6,1 8 40,13

ΓΕ ΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚ ΟΥ 20466714,29 21937360,7 14 70 646,41 7,19 24769527,02 2 832 16 6,3 2 12,91

ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΤΕ ΛΙ. 2003 ΤΕΛ Ι. 2004 ΜΕ Τ. 2004-200 3 % ΤΕΛ Ι. 2005 ΜΕ Τ. 2005-2004 %

Α . Ι∆ ΙΑ ΚΕ ΦΑΛ ΑΙΑ

I. Κεφάλαιο (µετοχικό κτλ.) 15016136,58 15118218,04 1 02 081,46 0,68 15102779,55 -15 43 8,4 9 -0,1

II . ∆ ιαφορά από έκδοση µετοχώ ν


II I. ∆ιαφ ορές αναπροσαρµογής - Επ ιχο-

ρηγήσεις επενδύσεων 2678733,84 3184376 5 05 642,16 18,88 4270907,02 1 086 53 1,0 2 34,12

IV . Α ποθεµατικά κεφάλαια 4155,33 4 155,33 -4 15 5,3 3 -100

V . Αποτ ελέσµατα ε ις νέο 780660,29 1264998,31 4 84 338,02 62,04 1867678,96 602 68 0,6 5 47,64

V I.Ποσά προ ορ ισµένα για αύξηση κεφ.

Σύ νολο Α. 18475530,71 19571747,68 10 96 216,97 5,93 21241365,53 1 669 61 7,8 5 8,53

Β . ΠΡΟΒ ΛΕ ΨΕ ΙΣ Γ ΙΑ ΚΙΝ∆Υ ΝΟΥΣ

Κ ΑΙ ΕΞΟ∆Α 8253,5 8253,5 8362,17 10 8,6 7 1,32

Γ . Υ ΠΟ ΧΡΕΩΣΕ ΙΣ

I. Μακροπρόθεσµες υ ποχρεώσεις 949756,03 1303183,06 3 53 427,03 37,21 1938169,6 634 98 6,5 4 48,73

II . Β ραχυπρόθεσµες υπο χρεώσεις 986297,28 1001360,43 15 063,15 1,53 1499015,14 497 65 4,7 1 49,7

Σύ νολο Γ. 1936053,31 2304543,49 3 68 490,18 19,03 3437184,74 1 132 64 1,2 5 49,15

∆ . ΜΕΤΑΒΑΤΙΚ ΟΙ ΛΟΓ/ΣΜΟ Ι ΠΑΘ /ΚΟΥ 55130,27 52816,03 -2 314,24 -4,2 82614,58 29 79 8,5 5 56,42

ΓΕΝΙΚ Ο ΣΥΝΟΛ Ο ΠΑΘ ΗΤΙΚΟΥ 20466714,29 21937360,7 14 70 646,41 7,19 24769527,02 2 832 16 6,3 2 12,91



Πίνακας_ 10: Εξέλιξη Αποτελεσμάτων Χρήσεως του αντιπροσωπευτικού Μεσαίου Δήμου (2003-2005)






Κόστος πωλήσεων 3706254,9 4846920,27 1140665,37 30,78 6361106,23 1514185,96

Μικτά αποτελέσµατα Εκµεταλλεύσεως 1380538,32 623048,19 -757490,13 -54,87 150011,68 -473036,51


Σύνολο 1665216,16 1124654,12 -540562,04 -32,46 559804,48 -564849,64

Γενικά και έξοδα διοικητικής λειτουργίας 1322621,05 1236461,5 -86159,55 -6,51 1444361 207899,5

Μερικά αποτελέσµατα εκµεταλλεύσεως 342595,11 -111807,38 -454402,49 -132,64 -884556,52 -772749,14


πιστωτικών τόκων 12524,09 18159,22 5635,13 44,99 22018,22 3859


χρεωστικών τόκων 78835,46 74829,82 -4005,64 -5,08 105942,77 31112,95

Ολικά αποτελέσµατα εκµεταλλεύσεως 276283,74 -168477,98 -444761,72 -160,98 -968481,07 -800003,09


Έκτακτα έσοδα 447846,12 916021,31 468175,19 104,54 1728183,54 812162,23

Έκτακτα έξοδα 312216,1 263205,32 -49010,78 -15,7 157021,83 -106183,49





(προ φόρων)



Πίνακας_ 11: Εξέλιξη Ισολογισμού του αντιπροσωπευτικού Μικρού Δήμου (2003-2005)

ΚΛΑ∆ΟΣ ΜΙΚΡΩΝ ∆ΗΜΩΝ 2003-2005


ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΤΕΛΙ. 2003 ΤΕΛΙ. 2004 ΜΕΤ. 2003-2004 % ΤΕΛΙ. 2005 ΜΕΤ. 2004-2005 %


Β. ΕΞΟ∆Α ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ 61554,87 53842,36 -7712,51 -12,53 67204,02 13361,66 24,82


I. Ασώµατες ακινητοποιήσεις

II . Ενσώµατες ακινητοποιήσεις 16058238,21 16557038,33 498800,12 3,11 17223301,73 666263,4 4,02


θεσµες χρηµατοοικονοµικές απαιτήσεις 409340,56 519062,29 109721,73 26,8 524356,7 5294,41 1,02

Σύνολο Γ. 16467578,77 17076100,62 608521,85 3,7 17747658,43 671557,81 3,93



II . Απαιτήσεις 316951,2 440546,64 123595,44 39 460861,71 20315,07 4,61


IV. ∆ιαθέσιµα 431398,44 589561,23 158162,79 36,66 767134,34 177573,11 30,12

Σύνολο ∆. 748349,64 1030107,87 281758,23 37,65 1227996,05 197888,18 19,21

Ε.ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΙ ΛΟΓ/ΣΜΟΙ ΕΝ/ΚΟΥ 17719,58 15604,28 -2115,3 -11,94 61263,25 45658,97 292,61

ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 17295202,86 18175655,13 880452,27 5,09 19104121,75 928466,62 5,11

ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΤΕΛΙ. 2003 ΤΕΛΙ. 2004 ΜΕΤ. 2004-2003 % ΤΕΛΙ. 2005 ΜΕΤ. 2005-2004 %


I. Κεφάλαιο (µετοχικό κτλ.) 14850989,93 15249518,79 398528,86 2,68 15255366,21 5847,42 0,04

II . ∆ιαφορά από έκδοση µετοχών



ρηγήσεις επενδύσεων 1578288,7 2170666,67 592377,97 37,53 2922444,62 751777,95 34,63

IV. Αποθεµατικά κεφάλαια

V. Αποτελέσµατα εις νέο -274975,5 -332580,54 -57605,04 20,95 -498124,43 -165543,89 49,78


Σύνολο Α. 16154303,13 17087604,92 933301,79 5,78 17679686,4 592081,48 3,46


ΚΑΙ ΕΞΟ∆Α 128,16 128,16 193,82 65,66 51,23


I. Μακροπρόθεσµες υποχρεώσεις 598323,41 595604,3 -2719,11 -0,45 625364,53 29760,23 5

II . Βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις 516533,02 466288,44 -50244,58 -9,73 768217,89 301929,45 64,75

Σύνολο Γ. 1114856,43 1061892,74 -52963,69 -4,75 1393582,42 331689,68 31,24

∆. ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΙ ΛΟΓ/ΣΜΟΙ ΠΑΘ/ΚΟΥ 26043,3 26029,31 -13,99 -0,05 30659,11 4629,8 17,79

ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ 17295202,86 18175655,13 880452,27 5,09 19104121,75 928466,62 5,11



Πίνακας_ 12: Εξέλιξη Αποτελεσμάτων Χρήσεως του αντιπροσωπευτικού Μικρού Δήμου (2003-2005)



ΤΙΤΛΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΤΕΛΙ. 2003 ΤΕΛΙ. 2004 ΜΕΤΑΒ.2003-2004 % ΤΕΛΙ. 2005 ΜΕΤΑΒ.2004-2005 %


Κύκλος εργασιών (πωλήσεις) 1906327,3 1954596,06 48268,76 2,53 2250493,09 295897,03 15,14

Κόστος πωλήσεων 1642484,07 1836487,68 194003,61 11,81 2011382,01 174894,33 9,52

Μικτά αποτελέσµατα Εκµεταλλεύσεως 263843,23 118108,38 -145734,85 -55,24 239111,08 121002,7 102,45

Αλλα έσοδα εκµεταλλεύσεως 369432,2 488294,74 118862,54 32,17 361752,59 -126542,15 -25,92

Σύνολο 633275,43 606403,12 -26872,31 -4,24 600863,67 -5539,45 -0,91

Γενικά και έξοδα διοικητικής λειτουργίας 780005,82 852988,46 72982,64 9,36 1012479,82 159491,36 18,7

Μερικά αποτελέσµατα εκµεταλλεύσεως -146730,39 -246585,34 -99854,95 68,05 -411616,15 -165030,81 66,93


πιστωτικών τόκων 36436,85 29608,87 -6827,98 -18,74 8771,71 -20837,16 -70,37


χρεωστικών τόκων 48642,51 40628,11 -8014,4 -16,48 40323,06 -305,05 -0,75

Ολικά αποτελέσµατα εκµεταλλεύσεως -158936,05 -257604,58 -98668,53 62,08 -443167,5 -185562,92 72,03


Έκτακτα έσοδα 176828,82 271023,32 94194,5 53,27 338086,05 67062,73 24,74

Έκτακτα έξοδα 41780,87 71023,79 29242,92 69,99 60462,42 -10561,37 -14,87

Οργανικά και έκτακτα αποτελέσµατα -23888,1 -57605,05 -33716,95 141,15 -165543,87 -107938,82 187,38


οι ενσωµατωµένες στο λειτουργικό κόστος 0,03 0,03 -0,03 -100

ΚΑΘΑΡΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΕΩΣ -23888,1 -57605,08 -33716,98 141,15 -165543,87 -107938,79 187,38

(προ φόρων)

Διπλωματική Εργασία Ε.Σ.Τ.Α…………………………….………………….…………………………………..…………Παράρτημα


Πίνακας_ 13: Ταμειακές Ροές Αγροτικών Δήμων (2004-2005)

ΑΓΡΟΤΙΚΟΙ ∆ΗΜ ΟΙ 2003-20 05

ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ (C ASH FLOW)

ΤΑΜ ΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ ΤΕΛΙ. 2004 ΤΕΛΙ. 2005

Ταµειακή Ρο ή από παραγωγικές δραστη ριότητες

1. Καθαρά Κέρ δη (µετά από φόρους κ αι µερίσµατα) -20 2134 ,4 -30 4526 ,22

Πλ έον:

2. Αποσβέσεις 476 709,11 63 7065 ,91

3. Μείωση λογαριασµών εισπρακ τέων 24 324,78

4. Μείωση Αποθεµάτων

5. Αύξηση λoγαριασµών πλ ηρω τέων 17 5179 ,53

6. Αύξηση προβλέψεω ν

Μείον:

7. Αύξηση λογαριασµών εισπρακτέων 1 4238 ,28

8. Αύξηση Αποθ εµάτων

9. Μείωση λoγαριασµών πληρωτέων 26 617,56

10 . Μ είωση προβλέψεων

11. Καθαρή Λειτο υργική Τ αµ ειακή Ροή 272 281,93 49 3480 ,94

Ταµειακή Ρο ή από επενδυτικές δραστηριότητες

Πλ έον:

12 . Μ είωση χρεογράφων

13 . Μ είωση παγίων

14 . Μ είωση συµµετοχών σε επιχειρήσεις

15 . Μ είωση άλλων χρηµατοοικο νοµικ ών παγίων

16 . Αύξηση υπο χρ εώσεων σε συνδ. Επιχ.

Μείον:

17 . Αύξηση χρεογράφω ν

18 . Αύξηση παγίων 776 393,71 12 3958 1,7

19 . Αύξηση συ µµετοχών σε επ ιχειρήσεις 16 061,78 2706 ,48

20. Αύξηση άλλων χρηµατοοικο νοµικών παγίων

21 . Μ είωση υ ποχρεώσεων σε συνδ. Επ ιχ.

22. Καθαρή Ταµειακή Ροή από επενδυτικές δραστηριό τητες -792 455,49 -124 2288 ,18

Ταµειακή Ρο ή από χρη µατοοικονοµικές δραστηριό τητες

Πλ έον:

23 . Αύξηση µακροπρ όθεσµων δανείων 3 5125 ,6

24 . Αύξηση βραχυπρόθεσµων δανείων

25 . Αύξηση κεφ αλ αίου 59 5470 ,1 95 9568 ,93

Μείον:

26 . Μ είωση µακρο πρόθεσµων δανείων 1 7297 ,44

27. Μ είωση βραχυπρ όθεσµων δανείων

28 . Μ είωση ιδίων κεφαλαίων

29. Καθαρή Ταµειακή Ροή από χρηµ ατοοικ/κές δραστηριότητες 63 0595 ,7 94 2271 ,49

30. Καθαρή µεταβολ ή χρηµατο ροής 110 422,14 19 3464 ,25

31. Ταµείο και Xρηµατικά ∆ιαθέσιµα αρχής χρήσης 492 785,66 6 0320 7,8

32. Ταµείο και Χρηµατικά ∆ιαθέσιµα τέλους χρήσης 60 3207 ,8 79 6672 ,05

Διπλωματική Εργασία Ε.Σ.Τ.Α………………………………………………………………..……………………………Παράρτημα


Πίνακας_ 14: Ταμειακές Ροές Ημιαστικών Δήμων (2004-2005)

ΗΜΙΑΣΤΙΚΟΙ ∆ΗΜΟΙ 2003-2005

ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ (CASH FLOW)

ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ ΤΕΛΙ. 2004 ΤΕΛΙ. 2005

Ταµειακή Ροή από παραγωγικές δραστηριότητες

1. Καθαρά Κέρδη (µετά από φόρους και µερίσµατα) 193738,17 221427,15

Πλέον:

2. Αποσβέσεις 434797,05 427523,53

3. Μείωση λογαριασµών εισπρακτέων


5. Αύξηση λoγαριασµών πληρωτέων 392361,72

6. Αύξηση προβλέψεων 164,78 84,42

Μείον:

7. Αύξηση λογαριασµών εισπρακτέων 169492,03 759265,38

8. Αύξηση Αποθεµάτων

9. Μείωση λoγαριασµών πληρωτέων 51453,76

10. Μείωση προβλέψεων

11. Καθαρή Λειτουργική Ταµειακή Ροή 407754,21 282131,44

Ταµειακή Ροή από επενδυτικές δραστηριότητες

Πλέον:

12. Μείωση χρεογράφων

13. Μείωση παγίων

14. Μείωση συµµετοχών σε επιχειρήσεις

15. Μείωση άλλων χρηµατοοικονοµικών παγίων

16. Αύξηση υποχρεώσεων σε συνδ. Επιχ.

Μείον:

17. Αύξηση χρεογράφων

18. Αύξηση παγίων 1692806,26 1586092,42

19. Αύξηση συµµετοχών σε επιχειρήσεις 136040,02 1192,04

20. Αύξηση άλλων χρηµατοοικονοµικών παγίων 3322,57

21. Μείωση υποχρεώσεων σε συνδ. Επιχ.

22. Καθαρή Ταµειακή Ροή από επενδυτικές δραστηριότητες -1828846,28 -1590607,03

Ταµειακή Ροή από χρηµατοοικονοµικές δραστηριότητες

Πλέον:

23. Αύξηση µακροπρόθεσµων δανείων 88487,58 643709

24. Αύξηση βραχυπρόθεσµων δανείων

25. Αύξηση κεφαλαίου 1392035,21 1106473,92

Μείον:

26. Μείωση µακροπρόθεσµων δανείων

27. Μείωση βραχυπρόθεσµων δανείων

28. Μείωση ιδίων κεφαλαίων

29. Καθαρή Ταµειακή Ροή από χρηµατοοικ/κές δραστηριότητες 1480522,79 1750182,92

30. Καθαρή µεταβολή χρηµατοροής 59430,72 441707,33

31. Ταµείο και Xρηµατικά ∆ιαθέσιµα αρχής χρήσης 724601,28 784032

32. Ταµείο και Χρηµατικά ∆ιαθέσιµα τέλους χρήσης 784032 1225739,33



Πίνακας_ 15: Ταμειακές Ροές Αστικών Δήμων (2004-2005)

Πίνακας_ 1: Ταμειακές Ροές Αστικών Δήμων (2004-2005)






Πλέον:

2. Αποσβέσεις 2205245,36 3041395,52




6. Αύξηση προβλέψεων

Μείον:


8. Αύξηση Αποθεµάτων 45948,16 86619,92


10. Μείωση προβλέψεων 331857,42 291003,77



Πλέον:



14. Μείωση συµµετοχών σε επιχειρήσεις 84307,8

15. Μείωση άλλων χρηµατοοικονοµικών παγίων 287580,22 543049,47

16. Αύξηση υποχρεώσεων σε συνδ. Επιχ. 4225,97

Μείον:

17. Αύξηση χρεογράφων 263076,52 43355,39

18. Αύξηση παγίων 11239059,55 5194929,45

19. Αύξηση συµµετοχών σε επιχειρήσεις 133209,55

20. Αύξηση άλλων χρηµατοοικονοµικών παγίων




Πλέον:

23. Αύξηση µακροπρόθεσµων δανείων

24. Αύξηση βραχυπρόθεσµων δανείων 12981,84


Μείον:

26. Μείωση µακροπρόθεσµων δανείων 568425,01 1428831,02

27. Μείωση βραχυπρόθεσµων δανείων 208673,24



30. Καθαρή µεταβολή χρηµατοροής -5344896,78 -1449518,11

31. Ταµείο και Xρηµατικά ∆ιαθέσιµα αρχής χρήσης 10829943,27 5485046,49

32. Ταµείο και Χρηµατικά ∆ιαθέσιµα τέλους χρήσης 5485046,49 4035528,38



Πίνακας_ 16: Ταμειακές Ροές Μεγάλων Δήμων (2004-2005)






Πλέον:

2. Αποσβέσεις 2730510,87 3848344,14




6. Αύξηση προβλέψεων

Μείον:


8. Αύξηση Αποθεµάτων 62656,57 118118,08


10. Μείωση προβλέψεων 458535,4 396902,35



Πλέον:




15. Μείωση άλλων χρηµατοοικονοµικών παγίων 392154,84 740522,01

16. Αύξηση υποχρεώσεων σε συνδ. Επιχ. 5762,69

Μείον:

17. Αύξηση χρεογράφων 358740,7 59120,99

18. Αύξηση παγίων 14814510,01 6157684,21






Πλέον:

23. Αύξηση µακροπρόθεσµων δανείων

24. Αύξηση βραχυπρόθεσµων δανείων 17702,5


Μείον:

26. Μείωση µακροπρόθεσµων δανείων 954468,43 2034365,58

27. Μείωση βραχυπρόθεσµων δανείων 284554,42


29. Καθαρή Ταµειακή Ροή από χρηµατοοικ/κές δραστηριότητες 4075677,52 -163381,3

30. Καθαρή µεταβολή χρηµατοροής -7416867,71 -2110629,83





Πίνακας_ 17: Ταμειακές Ροές Μεσαίων Δήμων (2004-2005)






Πλέον:

2. Αποσβέσεις 484964,14 583672,5



5. Αύξηση λoγαριασµών πληρωτέων 12748,91 527453,26


Μείον:



9. Μείωση λoγαριασµών πληρωτέων




Πλέον:






Μείον:


18. Αύξηση παγίων 1580914,93 2147262,41






Πλέον:

23. Αύξηση µακροπρόθεσµων δανείων 353427,03 634986,54



Μείον:

26. Μείωση µακροπρόθεσµων δανείων









Πίνακας_ 18: Ταμειακές Ροές Μικρών Δήμων (2004-2005)





1. Καθαρά Κέρδη (µετά από φόρους και µερίσµατα) -57605,08 -165543,87

Πλέον:

2. Αποσβέσεις 563020,18 603869,71





Μείον:







Πλέον:



14. Μείωση συµµετοχών σε επιχειρήσεις



Μείον:


18. Αύξηση παγίων 1054107,79 1283494,77

19. Αύξηση συµµετοχών σε επιχειρήσεις 109721,73 2710,19

20. Αύξηση άλλων χρηµατοοικονοµικών παγίων 2584,22




Πλέον:

23. Αύξηση µακροπρόθεσµων δανείων 29760,23



Μείον:

26. Μείωση µακροπρόθεσµων δανείων 2719,11







Διπλωματική Εργασία Ε.Σ.Τ.Α…………………….……………………...…………….……Αλαμπάνος Νίκος


Βιβλιογραφία

• Αλεξάκης Χ., Ξανθάκης Μ. (2006), ΄΄Χρηµατοοικονοµική Ανάλυση

Επιχειρήσεων΄΄, Αθήνα, Εκδόσεις Σταµούλη Α.Ε.

• Εγχειρίδιο Λογισµικού ΄΄FINAN΄΄, Έκδοση της εταιρείας Λογισµικού Specisoft

A.E

• Ιστοσελίδα του ΥΠΕΣ∆∆Α (www.ypes.gr)

• Καλιαντάσης Γ., Καραγιλάνης Σ., Σαπουνάκης Α. (2006), ΄΄Εργαστήριο για τα

Οικονοµικά των Ο.Τ.Α΄΄, Εγχειρίδιο Σπουδαστών της Εθνικής Σχολής Τοπικής

Αυτοδιοίκησης, Ταύρος

• Καραγιλάνης Σ. (2002),΄΄ Το Οικονοµικό ∆ιαχειριστικό Λογιστικό Σύστηµα των

∆ήµων΄΄, Αθήνα, Εκδόσεις Καραναστάση

• Καραγιλάνης Σ. (2006), ΄΄ Η Οικονοµική ∆ιαχείριση των Ν.Π.∆.∆. - Εφαρµογή της

∆ιπλογραφικής Λογιστικής Μεθόδου΄΄, Αθήνα, Εκδόσεις Καραναστάση

• Καραγιλάνης Σ., Σαββαίδου Κ., (2007), ΄΄Οικονοµική ∆ιοίκηση και Λογιστικό΄΄,

Εγχειρίδιο Σπουδαστών της Εθνικής Σχολής Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Ταύρος

• Ναούµ Χ., (1994), ΄΄Εισαγωγή στη Χρηµατοοικονοµική Λογιστική΄΄, Αθήνα,

Εκδόσεις Ν. Μαυροµµάτης & ΣΙΑ Ε.Π.Ε

• Νιάρχος Ν.,(1997), ΄΄Χρηµατοοικονοµική Ανάλυση Λογιστικών Καταστάσεων΄΄,

Αθήνα, Εκδόσεις Σταµούλη Α.Ε.

• Π.∆. 186/92 (ΦΕΚ Α' 84 - ∆ιορθ. Σφαλµ. στο ΦΕΚ 67 Α/94) : ΄΄Κώδικας βιβλίων

και Στοιχείων΄΄

• Π.∆. 315/30-12-99 (ΦΕΚ-302 Α') : ΄΄Περί ορισµού του περιεχοµένου και του

χρόνου ενάρξεως της εφαρµογής του Κλαδικού Λογιστικού Σχεδίου ∆ήµων και

Κοινοτήτων (Ο.Τ.Α. Α' Βαθµού)΄΄

Documents

Διπλωματική Εργασία - ΕΚΔΔΑ › ekdda › files › ergasies_esta › T1 › ... · Διπλωματική Εργασία «Ανάλυση Οικονομικών