การแบ่�งเซลล� (Cell division.)

เราเก ดมาได�อย่�างไร

การแบ่�งเซลล� (cell division) คื�อ กระบ่วนการซ��งเซลล�เพิ่ �มจำ�านวนจำากหน��งเซลล�เป็ นหลาย่เซลล�

สิ่ �งม"ชี"ว ตต�องม"การแบ่�งเซลล� เพิ่��อ  1. เพิ่ �มจำ�านวนเซลล�เม��อม"การเจำร ญเต บ่โต  ม"การเพิ่ �ม ป็ร มาณ   2. ทดแทนเซลล�เก�าท"�ตาย่ไป็      3. เม��อม"การสิ่ร�างเซลล�สิ่�บ่พิ่*นธุ์,�

การน*บ่ชี,ดโคืรโมโซม(จำ�านวน n)

การน*บ่จำ�านวนโคืรโมโซม ให�น*บ่บ่ร เวณท"�เป็ นรอย่คือด หร�อเซนโทรเม"ย่ร�

1 โคืรโมโซม ม" 2 โคืรมาท ด 1 โคืรโมโซม ม" 1 โคืรมาท ด

โฮโมโลก*สิ่ โคืรโมโซม (homologous chromosome)   คื/�ของโคืรโมโซมคื/�เหม�อนมาเข�าคื/�ก*น ซ��งจำะม"ย่"นท"�เหม�อนก*น หร�อคืล�าย่ก*นมากม"ขนาดเท�าก*น จำะคืวบ่คื,มล*กษณะเด"ย่วก*น ร�วมก*นท�างาน

การน*บ่ชี,ดโคืรโมโซม(จำ�านวน n ) ให�ด/จำาก homologous chromosome ว�าแต�ละ homologous chromosome เข�าคื/�ก*นท"ละก"�โคืรโมโซม

จำากภาพิ่ homologous chromosomeเข�าคื/�ก*นท"�ละ 2 เข"ย่นจำ�านวนได�คื�อ 2 n = 46

ม" 9 โคืรโมโซม homologous chromosome เข�าก*นท"ละ 3 โคืรโมโซม จำะได�ว�า 3 n = 9

ม" 1 โคืรโมโซมhomologous ไม�เข�าคื/�ก*นเลย่ จำ�งม" 1 nจำะได�ว�า n = 3

องคื�ป็ระกอบ่ต�างๆ ท"�คืวรร/�

เย่��อห,�มเซลล�น วเคืร"ย่สิ่

เสิ่�นใย่สิ่ป็4นเดอร�

โคืรโมโซม

การแบ่�งเซลล�  จำะแบ่�งเป็ น 2 ชี�วงด�วย่ก*นคื�อ ชี�วงท"� 1  การแบ่�งน วเคืล"ย่สิ่ (Karyokinesis) ม" 2 แบ่บ่คื�อ

1. การแบ่�งน วเคืล"ย่สิ่แบ่บ่ไมโตซ สิ่ (Mitosis)2. การแบ่�งน วเคืล"ย่สิ่แบ่บ่ไมโอซ สิ่ (Meiosis)

ชี�วงท"� 2 การแบ่�งไซโตพิ่ลาสิ่ซ�ม (Cytokinesis) เม��อจำบ่การแบ่�งน วเคืล"ย่สิ่  มาเข�าสิ่/�การแบ่�งไซโตพิ่ลาสิ่ซ�มเม��อการแบ่�งเร"ย่บ่ร�อย่แล�ว  ถ้�าเป็ นการแบ่�งน วเคืล"ย่สิ่แบ่บ่ไมโตซ สิ่ก6จำะได�เซลล�ล/ก 2 เซลล�  ถ้�าเป็ นการแบ่�งน วเคืล"ย่สิ่แบ่บ่ไมโอซ สิ่ จำะได�เซลล�ล/ก 4 เซลล�

ข*7นตอนโดย่รวมของการแบ่�งเซลล�

การแบ่�งเซลล� = การแบ่�งน วเคืร"ย่สิ่ + การแบ่�งไซโตพิ่ลาซ�มCell division (karyokinesis) (cytokinesis)

แบ่บ่ไมโทซ สิ่  (mitosis)

แบ่บ่ไมโอซ สิ่  (meiosis)

การเก ดร�องแบ่�ง(furrow type)

การเก ดผน*งก*7นเซลล�Cell playe type

การแบ่�งน วเคืล"ย่สิ่ (karyokinesis)   แบ่�งออกได�เป็ น 2 แบ่บ่  คื�อ  1.  การแบ่�งน วเคืล"ย่สิ่แบ่บ่ไมโทซ สิ่  (mitosis)  2.  การแบ่�งน วเคืล"ย่สิ่แบ่บ่ไมโอซ สิ่  (meiosis)

การแบ่�งเซลล�แบ่บ่ไมโทซ สิ่ เก ดท"�ร�างกาย่เพิ่��อการเจำร ญเต บ่โต โดย่- เพิ่ �มจำ�านวนเซลล�ร�างกาย่จำาก 1 เซลล�เป็ น 2 เซลล�- จำ�านวนชี,ดของโคืรโมโซมเท�าเด ม คื�อ 2n 2n- พิ่บ่ท"�เน�7อเย่��อเจำร ญป็ลาย่ย่อด , ป็ลาย่ราก , แคืมเบ่"ย่ม ของพิ่�ชีหร�อเน�7อเย่��อบ่,ผ ว ไขกระด/กในสิ่*ตว� , การสิ่ร�างสิ่เป็4ร�ม และไข�ของพิ่�ชี - ม" 5 ระย่ะ คื�อ อ นเตอร�เฟสิ่ ( interphase), โพิ่รเฟสิ่ ( prophase), เมทาเฟสิ่ (metaphase), แอนาเฟสิ่ ( anaphase) และเทโลเฟสิ่ ( telophase)

ว*ฏจำ*กรของเซลล� ( cell cycle)

ระย่ะน"7เป็ นระย่ะเตร"ย่มต*ว ท"�จำะแบ่�งเซลล�ในว*ฏจำ*กรของเซลล� แบ่�งออกเป็ น 3 ระย่ะย่�อย่ คื�อ ระย่ะ G1 เป็ นระย่ะก�อนการสิ่ร�าง DNA ซ��งเซลล�ม"การเจำร ญ

เต บ่โตเต6มท"� ระย่ะน"7 จำะม"การสิ่ร�างสิ่ารบ่างอย่�าง เพิ่��อใชี�สิ่ร�าง DNA ในระย่ะต�อไป็

  • ระย่ะ S เป็ นระย่ะสิ่ร�าง DNA (DNA replication) โดย่เซลล�ม"การเจำร ญเต บ่โต และม"การสิ่*งเคืราะห� DNA อ"ก 1 ต*ว หร�อม"การจำ�าลองโคืรโมโซม อ"ก 1 เท�าต*ว แต�โคืรโมโซมท"�จำ�าลองข�7น ย่*งต ดก*บ่ท�อนเก�า ท"�ป็มเซนโทรเม"ย่ร� ( centromere) หร�อไคืเนโตคือร� ( kinetochore) ระย่ะน"7ใชี�เวลานานท"�สิ่,ด

  • ระย่ะ G2 เป็ นระย่ะหล*งสิ่ร�าง DNA ซ��งเซลล�ม"การเจำร ญเต บ่โต และเตร"ย่มพิ่ร�อม ท"�จำะแบ่�งโคืรโมโซม และไซโทพิ่ลาสิ่ซ�มต�อไป็

2. ระย่ะ M (M-phase) ระย่ะ M (M-phase) เป็ นระย่ะท"�ม"การแบ่�งน วเคืล"ย่สิ่ และแบ่�งไซโทพิ่ลาสิ่ซ�ม ซ��งโคืรโมโซม จำะม"การเป็ล"�ย่นแป็ลงหลาย่ข*7นตอน ก�อนท"�จำะถ้/กแบ่�งแย่กออกจำากก*น ป็ระกอบ่ด�วย่ 4 ระย่ะย่�อย่ คื�อ โพิ่รเฟสิ่ เมทาเฟสิ่ แอนาเฟสิ่ และเทโลเฟสิ่ ว*ฏจำ*กร

เซลล�

ข*7นตอนต�างๆของโมโทซ สิ่

ไมโทซ สิ่

การแบ่�งเซลล�แบ่บ่ไมโอซ สิ่ เก ดท"�อว*ย่วะสิ่ร�างเซลล�สิ่�บ่พิ่*นธุ์,�- เพิ่��อสิ่ร�างเซลล�สิ่�บ่พิ่*นธุ์,� จำาก 1 เซลล� เป็ น 4 เซลล�- เก ดในว*ย่เจำร ญพิ่*นธุ์,� ของสิ่ �งม"ชี"ว ต โดย่พิ่บ่ในอ*ณฑะ ( testes), ร*งไข� ( ovary), และเป็ นการแบ่�ง เพิ่��อสิ่ร�างสิ่ป็อร� ( spore) ในพิ่�ชี ซ��งพิ่บ่ในอ*บ่ละอองเรณ/ ( pollen sac) และอ*บ่สิ่ป็อร� ( sporangium) หร�อโคืน ( cone) หร�อในออว,ล ( ovule) - แต�จำ�านวนชี,ดของโคืรโมโซมลดลงคืร��งหน��ง คื�อ 1 n n

ข*7นตอนการแบ่�งเซลล�แบ่บ่ไมโอซ สิ่

ไมโอซ สิ่

เม��อกระบ่วนการแบ่�งน วเคืล"ย่สิ่ของระย่ะแบ่�งเซลล�สิ่ 7นสิ่,ดลง แล�วจำะเร �มม"กระบ่วนการแบ่�งไซโทพิ่ลาซ�ม เก ดข�7นท*นท"�ซ��งม"คืวามแตกต�างก*น ระหว�างเซลล�สิ่*ตว�ก*บ่เซลล�พิ่�ชีด*งน"7 คื�อ ในเซลล�สิ่*ตว�จำะเร �มจำากไซโทพิ่ลาซ�มตรงกลางของเซลล�จำะคือดเข�าด�านใน มากข�7นเร��อย่ๆ จำนในท"�สิ่,ดขาดออกจำากก*น เป็ นสิ่องเซลล�แต�ละเซลล�ม"น วเคืล"ย่สิ่ 1 อ*น ในเซลล�พิ่�ชีพิ่บ่ว�าม"การสิ่ร�างแผ�นก*นเซลล�ข�7น ตรงก��งกลางของเซลล� ก*7นระหว�างโคืรโมโซม 2 กล,�ม และแย่กออกเป็ นสิ่องเซลล�ในท"�สิ่,ด ต�อมาแผ�นก*7นเซลล�ได�ร*บ่สิ่ารพิ่วกเซลล/โลสิ่เพิ่คืต น และสิ่ารอ��นๆ จำากไซโทพิ่ลาซ�มก6กลาย่เป็ นชี*7นของผน*งเซลล�ต�อไป็ 

  ระยะเทโลเฟส I ของการแบ่�งเซลล�แบ่บ่ไม โอซ�ส I