yusufmansuroglu.com.tryusufmansuroglu.com.tr/egitim/Yusuf_Mansuroglu_Sac_Levha...Kriter… · Author: Yusuf Mansuroglu Created Date: 1/23/2015 11:45:34 AM

Sac Levha Tasarm Kriterleri

YUSUF MANSUROLU

Mhendislik Hizmetleri Mdr Yardmcs

14.01.2015/21.01.2014

ABKANT LE BKME

Kritik Boyutlar

Kabartma ve Ofsetler

Bkm Radyusu

Bkm Kabartmas

Bkme Yakn Delikler

Bkm Ykseklii /Kalnlk Oran

Kenar Deformasyonu


LAZER KESME

Toleranslar

Malzeme Kstlamalar

Lazer Kesime Uygun Malzemeler

Lazer Kesime Uygun Olmayan Malzemeler

Blgesel Sertleme

Minimum Delik ap


PUN PRES

Toleranslar

zel Formlar

Deliklerin Kenara Olan Mesafesi

Konik Delikler

Delik ap

Unsur Yerletirme Kstlamalar

Havalar


ABKANT LE BKME

Abkantn ekillendirme arac olarak kullanlmasnn temel avantaj esnekliidir. Standart V kalplar kullanlarak, dk adetlerdeki siparilerde ve prototiplerde hzl ve ekonomik tezgah ayar ve programlama sayesinde maliyet tasarrufu salanr. Bu avantaja ilave olarak aadaki ynergelere uyulduunda abkant presler iin imal edilebilir tasarmlar yaplmas mmkn olacaktr.

Eer mmknse para lleri tek bir dorultuda verilmelidir. nk abkantta bkme ileminin doas gerei lsel deiiklik her bkmde ilave edilir. Tek bir dorultuda llendirme bkme ilemine paralel gider ve tezgah ayarna yardmc olur.


ABKANT LE BKME

Paradaki her bir bkm iin mmkn olduunca ayn bkm radyusunu verin, bu takm deitirme ve tezgah ayarlarn minimize eder.

Genellikle llendirme unsur ile kenar arasnda yaplr. Unsurdan unsura llendirmeden kann. Bkm sonras unsurdan unsura llendirmeleri kontrol edebilmek iin zel lm fikstrleri gerektirebilir.


Sac Levha Bkmlerinde Kritik ller Nelerdir?

Eer i ller kritik deilse teknik resimlerde mutlaka bkm lleri dtan verilmelidir


Kabartma ve Ofset

Eer son ykseklik kritik deil lse kapartma ve ofset lleri malzeme ile ayn ynde verilmelidir


Kabartma ve Ofset

Sadece kritik ller vurgulanm olmaldr. Gereksiz ve ar llendirme, yksek tolerans deerleri gereksiz kritik llendirmeler maliyeti arttrabilir.


Bkm Radyusu

Genel olarak kural, i bkm radyusunun sac kalnlna eit olmasdr. Eer radyus deeri tavsiye edilenden az verilirse bu snek (yumuak) malzemelerde akma (uzama) problemine rijit (sert) malzemelerde atlamaya neden olacaktr


Bkm Kabartmas (Bend Relief)

Bkmn kenara ok yakn olduu durumlarda modellemede bkm kabartmas verilmez ise malzemede yrtlma grlebilir. (ekil " A ")

ekil "B" yeterli bkm mesafesi verilmi bir kulak bkmne sahip paray gstermektedir. Bu deer bkm radyusundan daha kk olmamaldr.

ekil "C" bkm kabartmas verilmi bir paray gstermektedir. Bkm kabartmasnn derinlii bkm radyusundan daha byk olmaldr. Bkm kabartmasnn genilii ise sac kalnl kadar veya daha byk olmaldr.


Bkme Yakn Delikler

Bkm blgesine ok yakn delik verildiinde, bkm sonras deliin deforme olmas muhtemeldir. ekil " A " bu nedenden dolay bkmden sonra gz ya damlas eklini alm bir delii gstermektedir. Bkme yakn deliklerin minimum mesafesi iin aadaki forml kullanlabilir.

Delik ap < 25mm iin minimum l D = 2T + R (ekil "B")

Slot veya Delik ap > 25mm iin minimum l D = 2.5T + R (ekil "C")


Bkm Ykseklii / Kalnlk Oran

Sac levhalar iin minimum bkm yksekliini belirlemek iin aadaki forml kullanlabilir

D = 2.5T + R


Kenar Deformasyonu

Malzeme kalnlnn yksek, bkm radyusunun az olduu durumlarda kenar deformasyonunu meydana gelir (ekil A). Bu kntlar malzeme kalnlnn yars kadardr. Eer bu kntlar kabul edilebilir deerden ok fazla olursa paraya ekil B deki gibi bkm rahatlatmalar yaplmas gerekir


LAZER KESME

ok dk tezgah kurulum zaman ve takm gerektirmemesi nedenleri ile lazer prototip ve seri retimde tercih edilir. Karmak detaylar ve dzensiz kontrler iin uygundur. Dikkatli bir sac yerleim (nesting) ile ekstra maliyet tasarrufu da salanabilir . (Birbirinin iinde (firesinden) kan ve birbiri iine girebilen paralarda)


Toleranslar

Lazer tezgahlarndaki tolerans deeri genelde 0.1mm olarak belirtililir, ancak uygulamada bu deer ok daha dktr. Mmkn olan en kk kesim genilik deeri 0.2mmdir


Malzeme Kaynakl Kstlamalar

Bir parann lazerde kesilebilmesi iin 3 kritere baklr.

Yanstma, Kalnlk ve Alev Alma.

Yanstma lazer kesme nnn dalmasna neden olur.

Kaln mazemeler de ayn soruna neden olur. Eriyen metal para tam anlam ile kesilene kadar lazer kesme nnn dalmasna neden olur.


Lazer Kesime Uygun Malzemeler

elik (Paslanmaz, CRS, HRS)

Aluminyum (Kenarda apaklar oluur)

Plastik Trevleri (Isnma ve Alev alma derecesi kontrol edilmelidir)

Ahap (zel Aparat ile Isnma ve Alev alma derecesi kontrol edilmelidir)

Galvanizli Sac


Lazer Kesime Uygun Olmayan Malzemeler

Bakr (Yksek Yanstcdr)

Karton ve trevleri (Alev alma geciktirici zellii yoksa)

Gm (ok Yanstcdr)


Blgesel Sertleme

Lazer kesmedeki yksek s girdisi nedeni ile sac kenarlarnda sertletirme olabilir. Buraya Is Tesiri Altndaki Blge (ITAB)/ Heat Affected Zone (HAZ) denir. Sac kenarlarnda yaplacak ikinci bir operasyon (raybalama, hava ama gibi) iin nem arz etmektedir. Kaln malzemelerde ITAB daha fazladr.


Minimum Delik ap

Minumun delik ap sac kalnlndan %20 orannda daha kk olabilir.


PUN PRES

CNC Pun Presler dk ve ortalama adetteki sipariler iin ekonomik bir imalat yntemidir.

Pun Presler iin tolerans deeri 0.1mmdir. Deliklerde bu tolerans deeri 0.05mmdir. Pun iin llendirmeler belirli bir referans noktasna gre yaplmaldr. Ke ve kenardan l verilmekten kanlmaldr.

Keler al veya kak olabilir. Ayrca belirli bir referans noktaya gre llendirme puntan kan paradaki llerin kontrol iin de kolaylk salar.


zel Takmlar

Pun presler, imal edilebilir zel takmlar sayesinden sac levha tasarmlar iin ok deiken zmler salarlar. Bunlardan bazlar hava, kabartma, svama, derin ekme , panjur, markalama, perfore delikler

Herhangi bir formun derinlii 8mmden daha byk olmamaldr ve 89mmlik bir dairenin iine smaldr.

Pun presler iin progresiv takmlar da yaptrlabilir. Progresiv takmlar sayesinde sac levhaya ayn anda kesme ve bkme ilemleri ok daha ucuza yaptrlabilir


Deliklerin Sac Kenarna Olan Mesafesi

Delikler kenardan en az malzeme kalnl kadar uzak tutmak gerekir. Eer delik sacn kenarna ok yakn konumlandrlrsa bu ksmda ekildeki gibi hafif bir knt oluacaktr. Eer delik iki malzemeyi birbirine tutturmak iin kulanlacak ise gerilimden kaynakl sac yrtlmalarnn nne gemek iin deliin kenara olan mesafesi malzeme kalnlndan daha fala tutulmaldr.


Konik Delik

Eer pun pres ile bir delik deliniyor ise delik ap kalnlk boyunca ayn deerde olmayacaktr. Resimde pun pres ile yaplm bir deliin kesitini grmektesiniz. Deliin alt ksmndaki koniklik kalp boluu ile orantldr. Kalp boluu pun takm ap (zmba) ile kalp ap arasndaki farktr. Bu deer genelde sac kalnlnn %10u kadardr. Kalnlk boyunca istenilen delik apnn elde edilebilmesi iin matkap ile delme yaplmaldr. Tabi bu da maliyeti artracaktr.


Delik ap/Kalnlk Oran

Birok malzeme iin delik ap sac kalnlndan daha dk olmamaldr. ekme mukavemeti arttka zmba apn da arttrmak gerekir. (Kk apl zmbalar sert malzemelerde krlr)


Unsur Yerletirme Kstlamalar

Birbirine yakn iki form unsuru arasnda mutlaka mesafe braklmaldr. Form verme amac ile kullanlan zmbann takm taretindeki yan istasyonunda baka bir zmba var ise bu ekil verdiiniz bir nceki formu dzletirecektir. ekilde uygun ve uygun olmayan unsur yerleimi grlmektedir.


Haval Delik

Sac levha zerinde havalama pun preslerde hem ileme ve/veya zmbalama ile yaplabilinir. Yntemlerin kesitleri resimlerdeki gibidir

Form Verme Arac ile : Dk maliyetlidir (1,2mm ve daha ince saclar iin uygundur)

Zmba le :Dk maliyetlidir (1,2mmden daha kaln saclar iin en ok kullanlan yntemdir0)

Zmbalama ve leme: Orta maliyetlidir (Zmba ile ekil verilemeyen sert malzemeler iin uygundur)

leme le Yksek Maliyetlidir . Pek sk tercih edilmez sadece yksek tolerens istenildiinde veya sac, pun ile ilemeye msait olayacak kadar ince ise


Base Flange/Tab

Insert Bends

Convert to Sheet Metal

Unfold

Closed Corner

Welded Corner

Break-Corner/Corner-Trim

Corner-Trim

Forming Tool Sketched Bend

Lofted-Bend

Jog

Edge Flange

Miter Flange

No Bends

Rip

Flatten

Fold

Cross-Break

Hem

SOLIDWORKS Sheet Metal

Base Flange/Tab


Tab


Edge Flange


Miter Flange


Sketched Bend


Lofted-Bend


Vent


Closed Corner


Corner Relief


Hem


Saclara Unsur Ekleme / Doru Yntem


Saclara Unsur Ekleme / Hatal Yntem

Form Verme Arac Form Verme Aracnn Kullanm

Unsur modelleme komutlar kullanlarak hazrlanan form verme aralar ktphaneye kayt edilebilir ve ihtiya duyulduunda sadece srkle/brak yntemi ile sac paralara eklenebilir

Form Verme Arac Form Verme Aracnn Kullanm

Form Verme Arac

Sketctin Pozisyonlanmas

Kesilecek Malzeme

Durma Yz (Krmz Yzey)

Kavisin minimum radyusu

Form Verme Takm Oluturma

1. Takmdan daha byk llerde zemin iziniz.

2. Takmn kesitini iziniz.

3. Panjur takmn modellemeye balayn.

4. Takmda olmasn istediiniz zellikleri ekleyin.

5. Malzeme ile ayn veya daha byk deerde radyus ekleyin.

6. Oluturulan takmdan zemini kesin.

7. Takm zeminine sketctin pozisyonunu ekleyin.

8. Tm kesme yzeylerini ve durma yzn krmzya boyayn. RGB(202,209,238)

Dikkate Deer Sac Levha Komut zellikleri

Sac Levha Konfigrasyonlar

Sac Levhadaki konfigrasyon zellikleri dier para modellemedeki konfigrasyon zellikleri ile ayndr. Sac Levhaya ait teknik resim oluturulurken dz oaltma eklediinizde Solidworks otomatik olarak bu grnm para modeline konfigrasyon olarak eklemektedir. Oluturulan konfigrasyonun ismi Konfigrasyonun smi & SM-FLAT-PATTERN eklindedir.

Sac Levha Teorisi

Tanmlar:

Bend Allowance/Bkm zni Ntr eksenindeki bkm alannn yay uzunluudur.

Bend Angle/Bkm As Bkme ilemi sonucu oluan yayn asdr.

Bend Compensation/Bkm Telafisi Bkme ilemi sonucu malzemenin uzama veya ksalma miktardr

Bend Lines/Bkm izgileri Levha snr ile bkm alannn birletii izgidir.

Inside Bend Radius/ Bkm Radyusu Bkm alannn ite kalan ksmndaki yayn radyus deeridir.

K-factor Ntr eksenin konumunu tanmlar. (Ntr eksenin malzemenin i ksmna olan uzaklnn, malzeme kalnlna blnmesi ile elde edilen deerdir.

Mold Lines/Kalp izgileri 180den kk bkmler iin,levha snr yzeylerinin bkm alan ile kesitii dz izgilerdir.

Neutral Axis/Ntr Eksen Bkme kesitten bakldnda bkm ekseni, malzemenin uzama veya ksalma yapmad teorik konumudur.

Set Back - 180den kk bkmler iin bkm izgisinden kalp izgisine kadar olan mesafedir.

Sac Levha Teorisi

Formller:

Bkm zni (Bend Allowance )= A* (PI / 180) * (Radyus + K-faktr *Kalnlk)

Bkm Kesintisi (Bend Deduction) = Bkm zni (Bend Allowance ) (2 * Set Back)

Set Back = tan (A / 2) * Radyus

D Set Back = tan (A / 2) * (Radyus + Kalnlk)

rnekler

Sample Files/special_corner_sample.SLDPRT

rnekler

Sample Files/Sheet Metal Plane 2K9 v2.SLDPRT

rnekler

Documents

yusufmansuroglu.com.tryusufmansuroglu.com.tr/egitim/Yusuf_Mansuroglu_Sac_Levha...Kriter… · Author: Yusuf Mansuroglu Created Date: 1/23/2015 11:45:34 AM