19
سبک شنبسینی خطبهی و واژگبیه آوای 222 غه نهج الب حؼ ي ي يػف ي آهل ي* / هصطف يوالج و** / هش ي نش اط ي ي ا*** اريخ دريافت: ت15 / 4 / 55 تاريخ پذيزش:12 / 12 / 55 چک ي ده ػثه ي اػي ؿ اص ؿيىي، ي ايس ادتیي تی تشسػي آثااي ؿیواس هیيد. دس س ي ي تؽ هتي س اي، تا تمؼين ؿذياي يی تشسػي هطالؼییاي آى، تی هي هتي پشداخت تشسػي اط ا اد. آ ؿاي ت هیتي اص دس يه ؿذ واس گشفت ي ي آى تی اي ؿیي ن دس فصاحتاي ه ؿیواس هیي داساي الثغهیی . د س يی تشسػیي يوا ا ليغ اػت و ت ا ؿي وغهي ػثه ادتي ػیثىيیاي ب اي وتاد دس ايج هذ هي سصؿوي صيثیاي فتی ا ينص هفیایذ ا ا تیاي تشداسد. خطثۀد دس آى پشدج ه222 تيیاى اخغلي تیسيت تا هح الثغه شحزس داؿتي تیاى اص آ ػثیشا ل هشدگیاى اى، احزؿتگا حال گ اص هفلت، ؿشح هيی ت ؿیيي تی طگا ا ي اي يۀ آ تشسػي دصد. همالۀ حاضش ت پشدافي ی ي ا اؿي اص تىشاس آا گ آ ميػي اػت. هس پشداخت لي دس خطثۀ هزو تحليد هیتي افیضي ايي هحت تش صيثايي اي يۀ آ دسد دس خطثجاع ه ج ػجغ اط اصػتفاد ا اػتیي ػي تضاػي ى اطگا ا مي اص تلفي هتضاد ي هتشادفا ن ي تؼیاهذ تییيوی ي خطثی تا هضیاهي ػ، اصیش وتیشا٘ي جویغ هىؼ اظگي ي ي اػت. طگا ا يۀ اي تاسص دس دي واژگبن کلي ػثهي اػي ؿي، خطثطگاا ي ،ياي آي ، اي 222 . * . .ذسابص بــیبس دا دا[email protected] ** . .ذسابص بـ اػتبدیبس دا[email protected] *** . ؾ داخت آذسابص بـبػی اسؿذ دا وبسؿ)ؼئ ذیؼ( . [email protected] ه علمي ـ فصلنام پضوهشي پژوهشغهي نهج الب ها ػبضد ؿب/ بس ث1396 بس / ؿ52 AQuarterly Research Journal Research of Nahjolbalagheh Vol. 16, Spring 2017, No. 52

تفسير موضوعي قرآن · هغلابلاجهن222هبطخینبگژاووییاوآهیلایسبنشکبس ***ايً يشْطا نيشه / **َجلاوو يفطصه / *يلهآ

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: تفسير موضوعي قرآن · هغلابلاجهن222هبطخینبگژاووییاوآهیلایسبنشکبس ***ايً يشْطا نيشه / **َجلاوو يفطصه / *يلهآ

‌نهج‌البالغه‌222الیه‌آوایی‌و‌واژگبنی‌خطبه‌شنبسی‌‌سبک

***اي ياطش نيهش/ **ووالج يهصطف/ *يآهل يػفي ييحؼ

12/12/55 تاريخ پذيزش: 15/4/55تاريخ دريافت:

‌دهيچک اي، يىي اص ؿي ؿاػي الي ػثه سد. دس ؿیواس هیي اي تشسػي آثاس ادتیي تی

ايي تمؼين ؿذ، تا ايي سؽ هتي ت الي یاي آى، تی هطالؼی تشسػي اليی

واس گشفت ؿذ دس يه هیتي اص اي ت ؿد. آاا اط تشسػي هتي پشداخت هي

الي سد. ی الثغهی داساي ؿیواس هیي اي هن دس فصاحت ؿیيايي آى تی

یاي ػیثىي ػثه ادتي وغهي ؿيا تليغ اػت و اواي تشسػیي اليی

یاي تایذ اص هفیاين اال فتی صيثیايي سصؿوذ هيهجد دس ايي وتاب ا

الثغه تا هحسيت اخغلي تی تيیاى 222هجد دس آى پشد تشداسد. خطثۀ

اص هفلت، ؿشح حال گزؿتگاى، احال هشدگیاى ػثیشا اص آیاى تشحزس داؿتي

يفي ی پشداصد. همالۀ حاضش ت تشسػي د اليۀ آايي اطگاي تی ؿیي ت ی هي

تحليلي دس خطثۀ هزوس پشداخت اػت. هػيمي آگ اؿي اص تىشاس آاا

ػجغ جاع هجد دس خطث دس اليۀ آايي تش صيثايي هحتايي هیتي افیضد

اي هتشادف هتضاد تلفيمي اص اطگاى اتضاػي ػيیي اػت اػتفاد اص اط

االي جویغ هىؼیش وتیشا، اص ػ تا هضیاهيي خطثی وییيي تؼیاهذ تی ن

اي تاسص دس اليۀ اطگاي اػت. يظگي

‌واژگبن‌کليدي

.222 اي، الي آايي، الي اطگاي، خطث ؿاػي الي ػثه

[email protected] داـیبس داـب بصذسا.. *

[email protected] اػتبدیبس داـب بصذسا.. **

[email protected] . )یؼذ ؼئ( وبسؿبػی اسؿذ داـب بصذسا آخت داؾ. ***

پضوهشيفصلنامه علمي ـ

هاي نهج البالغهپژوهش

52/ ؿبس 1396ثبس / ؿبضدػب

AQuarterly Research Journal

Research of Nahjolbalagheh

Vol. 16, Spring 2017, No. 52

Page 2: تفسير موضوعي قرآن · هغلابلاجهن222هبطخینبگژاووییاوآهیلایسبنشکبس ***ايً يشْطا نيشه / **َجلاوو يفطصه / *يلهآ

‌مقدمه

یؿبػبی فب . ػبجه اػتاس سد تخ پظـشا ثد یی د یت ادث ی ثشسػ یتح

، ؿبػبی ػبجه ىشدبب یاص س یىب ی، پبشداصد بت بی خبد دس بب یظی یاػت و ث ثشسػ

یثالغب ، ح، یاطب، ییآا یت سا ث پح ال، یادث یاػت و خت تحا یؿبػی ال ػجه

ػبجه ییذایب برش دس پ ب یظیب ثشخؼت ؿبخل ی ث ثشسػ وذ ی یتمؼ هیذئطی ا

بػت سا فشا ب اىب وبسثشد سؽ ی دس ش ال پشداصد زوس یب یاص ال هیدس ش فشد

وبس ب ث آاب اط، ت ییای دس فلبحت ؿب ی. اص خ الػبصد ی آ دس ؿبذ شفتب

.سػبذ ی سا ثد آ یادث ضای، ب اػتفبد اص آاب اط چی و اػت

ب ثبشا ی ػج فلبحت ثالغت اػت و ثتش یادثب وتبةتشی اص یىیاجالغ ح

بب یب دس ال یب خبك ؽشافت یػجه ادث داسا سد ی ؿبس خد دس ت آ ثب یال یثشسػ

ب یچشا و ػجى ؛خد اػت خبد بب یال یشسػ ث تحی اػت. ثد آبب وبس شفت، ث و ا

.ػبصد آ سا ـخق یب یخد دس الب ییجبی صب یظیؿذ وتبة اسص یدس ا

یىب ی و پشداصد ث ضؿ شي ی یاخالل تیثب حس 221 خغج یاص ؼببئ ب دس صبذ

یوبت خالت خد دس آ زاستأریشخغج فشاصب تیاؼب اػت. دس ا ثبغ وب

:ذی اجالغ دسثبس آ ی حاص ؿبسحب احذیذ اثی اث

،وذ هي اديا ػگذ ا ت اهت توام و وؼي واى ت خسم ػگذ هي هي

آى ش صهاى ام اص ضاس تاس خاذ ؾيت تاوى لثل ػال سا اص پجا خطث ييا

شديگ يجد هشا دس تشه توام يميػو يذاسي ت حـت خف، خان سا هي

ييا سد حاىي فص ثاىي خط چمذس اػظاى گزاسد هي ؿگفت ياثش هي دس للة

،ام گشفت طس هىشس لشاس ت آاى دس تشاتش ػخاى چمذس هياذ گفت خصف

.ام ذيذ، گزاسد هي هي سح دس دل وغم ييا سا و يتإثيش وذام چياها دس

(221/ 22: 2222الحذيذ، اتي اتي)

دس بزاس تأریشآبب ثبد ػبجت قبیی ثبس ثب ب تبػت آاب اطثب اتخبة ػجه اب

ؿد. ی خبعت

Page 3: تفسير موضوعي قرآن · هغلابلاجهن222هبطخینبگژاووییاوآهیلایسبنشکبس ***ايً يشْطا نيشه / **َجلاوو يفطصه / *يلهآ

‌مسئله‌بنيب

دس اكب اص (ریب ػبجه : 1371، ی)قب .اػت ی ؿ سؽ، عشص قب ث یدس صثب فبسػ ػجه

(ری ػجه: 1388، یػفی) .ثبؿذ ی، ختیدس لبت س، ؿى داد: ػجه بد فبب قبب ػبجه ثب

بیب )ارش ؾ ؾیح خ یاك قیؿ ادسان دس خب و خلب هی یفجبست اػت اص تحمك ادث

اص كبحت آ ػجه یخبك شیتل یش ػجى (ری ػجه: 1328، )دخذا .ػبصد سا ـخق ی( ثس

دس الـ ػبجه بب ،اػت بیا ؼجت ث اؿ شی تفؼ ذبید یچ، ـیسؽ اذ بشیاػت و ث

فجببست اػبت اص بتیب ػجه دس اكغالح ادث (66: 1982، ؼذ) .اػت یدس ؼت( فؼف خد )ازات

هیب . ػجه ثب شیوبت اتخبة افبػ عشص تقج تیتشو یػ افىبس ث بی ث انسؽ خبف ادس

ث ضی آ وذ امب ی بخبف خد سا اص حبػ كست ق خ یارش ادث اثؼبت ثب ؾیثب خب

(1: 1349، )ثبس اػت. متیدسثبس حم ؼذی بی ذیعشص تفىش

داس فبذ پبشاصد خبد دس بت بی ب یظی یاػت و ث ثشسػ یف ؿبػی ػجه تبب

سد اػتمجب داـذا ادثبب لبشاس شیب اخ و دس ػبؿد ی اػت و ث ػجه شثط اسد

یث ثشسػ، یادث یتح ىشدیثب سا یؿبػی ال ػجه (56: 1426، واص) .شفت اػت بب ؿبخلب

بذ یسؽ استجببط پ یب دس ا ،پشداصد خد دس ت یب یدس ال ػجه فشد ییذایثشخؼت دس پ

ی ثشسػب قیلبثب تـبخ یت ثب حتا ض وال ثب آػبب ب ؽبش فبكش ـخل

یػغح ختف صثب یذیت دس یػتیپ یدس ػب یت ادث هیحذت اؼدب اػت؛ چشا و

وبال فبكبش ػببصذ ػغح اص سبزس خذاػببص یاص ا هیش خذاب یبثی اسص شدی ؿى ی

بذ سؽ یب ثب تح تیب و دس ب ذیآ خد ی ارش ؼتم ث هی ىشیمؾ ارشزاس آب دس پ ییتق

ثش پبا یؿبػی ال ػجه متیدس حم ؿد. ی دش یت ادث هی ػجه ؿبػبی فتبب ػبجه یب

ی. ثببثشا یب ادثب ت یفتب دس ثشسػ یب تح فجبست اػت اص وبسثشد سؽ»و اػتاػتاس

فشاتبش اص تب صثب سا دس لش ػبصد ی لبدس سا ؿبع اػت و ػجه یفتب ا یتح ىشدیس ذیفب

سا فی تكب یبی و ث تج فتب اتمبد یدس تح (237: 1390، ی)فتح .«وذ یخ ثشسػ ثغب

، یاطبب ، یبی آا یت دس پح ال، پشداصد ت ی شیت ثب ث حتا یؿببخت وببسثشد ، حب

یث ثشسػب یؿبػی فتب ػجهتبرش اص ا یؿبػی ال . ػجهشدی لشاس ی سد اوب ذئطیا

یثالغب ید ال یؿبػی ادث ؿذ پشداخت ث خت مبكذ ػجهبدی ب پحب یدس ال یت ادث

.وبذ ی ی وبسثشدؿبػ ؿبػیبق یال یضیسا خب ذئطیهی ا ، یبی دس فلبش آا (239: )بب

ب، تشاو غ مبؿیا ب، ثبص آ یرات آی فت اػت. آاب یؿفت یبی ث شیاىببت تقج

Page 4: تفسير موضوعي قرآن · هغلابلاجهن222هبطخینبگژاووییاوآهیلایسبنشکبس ***ايً يشْطا نيشه / **َجلاوو يفطصه / *يلهآ

یداسذ و ا ظی شیتقج یبیلذست ث یاػتشاس، تىشاس فبك، لبذست، ببدا دالبت ی وب

یث بیو دس تضبد بثذیوبسوشد یدس اطب آاب یفبعف ثبس آبب ؼبتذ شیب تقج ییثب تابب تخب

یب ا، آابب ثبؿبذ شیب افبػ دس تبػت ثبب لبذست تقج و بی اب، اػت پب ثبم كست ث

.سػبذ ؽس بی تیخد خشج وشد ث فق بثبم اص خبػت ییتاب بب اط (27: 1998، )فضب

بؿ یب ضی ؼتذ. ؿبخت ؾبب اط ضوذیب تب حب ـب، ب ذی ا بثش اتمب ق افض

ثبب بؿ یتبػت خبكب یاطب فیاػت ش ع یؿبخت ضشست ػجه هی، ب ؼظ ثش ت اط

(266: 1390، ی)فتح .داسد ه ػج ـیاذ

كمݧݧݧݧان» ا د ػس تىبرش یپغ اص تالت آ اجالغ سا اب ح 221 خغج

ؿب سا ػشش عجی تفبخش افض ؛ترݧانمقا تمݧرݧز ݧݧݧݧݧݧݧݧݧݧݧݧݧحت* ثرݧانتكا

ؿشح حب ، ثشحزسداؿت اص غفت آ ی. ضبفشد شادای «ذیسب سفت ذاسیث د و یتب لت ػبخت

یخد دس ا اال ی فب یشدب فجشت اص زؿتب اػت. ضب ااح بیث، زؿتب

بیی اطدس لبت افبػ یفب ی ا ػبصد ی ذاسی ث دذ لشاس یتأریش سا تحت یخغج ش اؼب

آ پشد ثش ب ی ثشخؼتب ییجبیب اص ص ب اط آا ؾیچ یچ یوبس سفت اػت و تح ث

زوس خغج ی اطب ییآاب یال یث ثشسػ ،پظؾ حبضش ثش آ اػت اص ای س ،داسد ی

یدس ا ی اطب ییآاب یب ال فتشی ، پشػؾ پبػخ داد ؿد و یثپشداصد تب ث ا

خغج وذاذ؟

ییاؼب اص آدبب یاحا شدب دس صذ بیضؿ شي ث تیتخ ث ا ثب جبب وب

اص ؾبش یاػت تبو پظؾ ؼتم یلشآ وش بتیآ یثش پب 221 دس خغج یػخ اب ف

خبد ی اطبب ییآاب یال ی ثشسػ اوب اػت دس آ كست شفتا یؿبػی ال ػجه

اص تش كی دلتش كیف بفتیتب دسن دسؿد ی خد دس خغجب ییجبیػجت ؿبخت ص، دس ت

.ذیخد دس آ فشا آ ی ضب یفب

‌ییآوا‌یهال.‌2

شحب بت سا ثب حببػ اثبضاس یب دس ا شایص ؛فت ضیت ییمبیػغح ػ تا ی ییث ػغح آا

ـ یب اص لج یفؾ ـیثذ ـیكب یػ ت ث یدس یمی. ػوذ ی یثشسػ آفشی یمیػ اباؿ ػبد

،حشفبی ااؿ تىشاس )( ... اؿتمبق، ااؿ خبع )بلق( غشف اص ،تاص ، )ػدـ تاص

یمیو فلبش ػب ؼتی ذیپؿ یثش وؼ (153: 1378، ؼبی)ؿ .ذیآ خد ی ( ث... كذایی

Page 5: تفسير موضوعي قرآن · هغلابلاجهن222هبطخینبگژاووییاوآهیلایسبنشکبس ***ايً يشْطا نيشه / **َجلاوو يفطصه / *يلهآ

ث تبؿ یافقبالت دس یاػت ؼذی ی دس یب سح كت ـبش افقبالت اوؾ

اسصؽ وببسثشد ، ییؿبػی آا ػجه (149: 2005، ی)سافق ؿد. ی ... دش ی، ذ، غ، دس كت

ب ییجبیص ثخؾ فذ، وذ غبق ی، مؾ آب سا دس ػجه ػخ ؿبػی ییجبیص اتتأریشآاب

بب ػببخت ثبش اباذ صثب تقك ث ثش ییآا شاتییتغ، ػجه اػت ییآا یحبك ال، ییمبیػ

(248: 1390، ی)فتح .زاسذ یتأریش ضی ییقب

یبی آا یسا دس ال یآ ؿذ مؾ ؿذ یػجت آ 221 دس خغج و اسدتشی

ػدـ خبع.، تىشاس: وشد اػت فجبستذ اص فبیخغج ا

تکراريك.

خبف خبد سا داسد ب یظیؿشدب ، ذیث فاعف ؿذ ذثخـی تیفی داد ـب صثب ثشا

ثقبذ تابذ تىشاس بی ، ییآا یدس ال (21: 1374، بسوبی بیذی)ح اػت.تىشاس ، ؿشدب یا خاص

ا اص یبف دببد یثبفب ا سوبذ. تىبشا تیب داؿت ثبؿذ اص فغ ثبع ؿخق حىب ضیؿبػب س تب

(277: 2000)الئىب، . اجت پب دس فجبست خبد اػبت یؿد و ث عس رات دس وال ی یب

،ؿبد بی ذیب بت د هیب وب دس ییػغح حشف اػت. تىشاس آابب تىشاس دس، اسد تىشاس اص یىی

ؿد. ثؼبذ تىشاس حشف دس خغج وال ؿذ یثبؿذ ػجت آ یخبك یامبوذ فب تاذ ی

:ؿد پشداخت یثب قب آ اص آب استجبطا ی تح یو ث ثشسػ اػت شیث ؿشح ص 221

بسامد مصوت صامت حزف

217 * ا

203 * راء

188 * میم

186 * الم

150 * تا

146 * نون

اص خغج آذ اػت: فشاص دس

ففضع إلى ها واى ػد الإطثاء هي تؼىيي الحاس تالماس تحشيه الثاسد تالحاس فلن

توواصج لتله تذلحشاس لا حشن تحاس إلا ي تشد لا اػ يطفئ تثاسد إلا ثس

Page 6: تفسير موضوعي قرآن · هغلابلاجهن222هبطخینبگژاووییاوآهیلایسبنشکبس ***ايً يشْطا نيشه / **َجلاوو يفطصه / *يلهآ

. ... الطثائغ إلا ؤهذ ها ول راا داء

اص لثيل ػغج ،پغ شاػاى س آسد ت آى چ اطثاء ا سا ت آى ػادا داد تدذ

يواسى گشهى سا ت ػشد داسى گشهى، پغ ت ػشدى ؿذى گشهى ت ػشدى تشطشف

داسى گشم تيواسى ػشدى سا تثدى ذاد افضد خاهؽ ؼاخت، تلى ت آى هي

اخغط طثائغ تا و هاػة داسى تا ود، هگش آى سا ت يجاى آسد ػخت هى

.وشد ووه سا دسدى ش طثائغ آى و آى هگش گـت هؼتذل هضاج آهيخت دس

شتجب تىبشاس ؿبذ 12 «س» شتجب كببت 16 «» كبت، شتج 21 «ا» فشاص لت یا سد

بذ ا اص كبات تش یعال یؼتذ اص حبػ وـؾ صب ب ثذ چ اص حشف ذ اػت. لت

(52: 1991، )ثحشا .ؿذ ی ذید ثشاثش آب وـ ضب وؼبش ، ذ ب اؿجبؿ وبشد فتحب

(38: 1993)صسلب، .ثبؿذ صب تفؼ آ ی ی ؿذآ عال صب غك آ اػت فت بزاسافضد

حشوبت شییتغ، ب وتب كات لت و یدس حبؿد ی حبت رجت دبدیاتذاد ثبف ا یا

(34: 2007، فش ی. )صاسفوذ سا امب ی

ثب «... ،کان / انأطثاء / انحار / انقار / تاردإن / ما / » بذ یدس وبت «ا» تىشاس لت

ب ا سا دسد بذی ذیدس ؿخق پذ یتبػت حذ افتذا داسب سغ یف خغج و ف

یتشػ ییجبیشي سا ث ص فضب، بثب اػتفبد اص تىشاس آا وشد ب اػت. اب یعال

دالت یػتیثش اتلبق پ «ال» حشف .ذیفشب بیخبعت ث ثشا یثخ كح سا ث یتب ا وذ ی

ذ اػتزوس ب یظی اتلبق یػتیپ بشیكبت ث ی( تىشاس ا72: 1998)فجبع، .داسد ا . خ

.وذ یتش خغج، ـتبق یثد فب یدسپ یخبعش پ سا ث

ی پ شیب تفؼ ثش تىشث خبعش شصؽ وبس صثب ث ب «ساء» حشف دالبت داسد یػبت ، )صسلب

هیب تحش ثب ػبشد شی ػبخت فشاص ثب ض آ و دسثبس آسا ی تىشاس آ دس ا( 95: 1993

ثبب بب یظب ی یب چشا و ا ؛ب اػت، ػتا ذااب یشب قتذ ؼبخت ا یػ ث ػشد

ثبش فخببت «یب » «ساء»ب ـبذد ثبد د حبشف یاص عشف ،شا اػت یػتی پ تىشاس

فؼ قب افضد اػت. تیا

تاسثا الحـ تىوت ػليا الشتع الصوا فاوحت هحاػي ؤجؼیادا

. تىشا هؼاسف سا طالت في هؼاوي الحـ إلاهتا

شلثی ػیختى اص هیا سفتگیاى حـت تشع سا اسث تشدين )آی سا وی پیيؾ

یاى خیاهؽ تی سى هیا يیشاى گشديیذ وـيذذ تش ها يض اسد آهیذ( هیضل

Page 7: تفسير موضوعي قرآن · هغلابلاجهن222هبطخینبگژاووییاوآهیلایسبنشکبس ***ايً يشْطا نيشه / **َجلاوو يفطصه / *يلهآ

)لثشاهاى پاؿيذ ؿذ( اذام يىى ها اتد ساى خؽ آب سگ ها صؿت

اى تشػان، دساص گـت. هاذى ها دس هضل

آ اص تب د آا ،بػبت اػبت تخـ دسدبذ ، ب و ثشا یدبیاػت یكت «»

بیػ و صب خؽ ذ سا ی تأریشثشخبػت آؾ ثش حشف داس ب ثبادة ثش خبب

.دالبت داسد یػتپی ث یثش ش «ی» حشف (167: 1998، )فجبع .ذ احؼبػبت شد ی

ییآا «ی» دبست آ دس وبس حشف «»شتج حشف 9تىشاس (71: )ب خبد ؼد ثب

د یب ثب تخ ثب كبفبت ا یمیػ دبدیثش ا افضب ب لت كبت ؾیچ ح اػت آسد

.وذ ی یحـت تشع سح سا تذاف، حشف

ػبشصثب چؼبجذ صثب ث ث ی اثتذا و یاػت. ب افدبس اص خ حشف ػ «تبء»

ػبپغ د فضب اص ، ؿبد ث ا اخبص خبسج ؿذ اص دب داد ی شدی ب ثبال لشاس ی دذا ثش

ابب (83: 1998، )صسل .ذیآ ثخد ی «تبء»كت ، یكت خذا ؿذ ثب فذ استقبؽ تبسب

ػب ثبب كبت یشتج ا 11 تىشاس وبس ثشد كبت سا ث یضؿ دس وال خد ا یثب ف ث ا

ثبب اب یافضد اػت. دس حبت و ضیوال ییمبیثش ثبس ػ، رشتش ش امبث افضو حـت

فشبد بیب خبد سا ث یفب، دس وال یمیػ دبدیفال ثش ا ییآا یاص تىشاس دس ال شی ثش

د.ث خبعت داس بیپ ارش امب ذیدس تـذ مؾ ثبسص، اكات یتىشاس ا

سجع .دو

،دذ ی ییآا یدس ال و اص اسد شدی یىی ػبت وب مبؾ ا بب فجببست بیب ػبدـ خبد

.وذ ی فبیت ا یمیسا دس ػا ثشخؼت

یػدـ دس ثش بذ لبف :ذی ی یحشف دس ثش اػت ػىبو هید فبك ثش یب، ػدـ

افببػ دس خبذت جبب یو وببت آ ص ػتا ىی یػدـ صب (563: 1420، ییلض) .دس ؿقش اػت

) .ثبؿبذ یذیب چی دس اص تىف پ یقب (419: 1427، یبؿب یشااب ثبب خبد ف وبال ابب

.اػبت هیب ضد یدس ثب عجبـ ػشؿببس ا ثؼب یب تمبعـ ص ؼدـ اص تلـ ثؼب خ

یػبجى ، یوالب بب ییجبیاص ااؿ ػدـ ص شی ثب ثش ػجه ػخ اب (26: 1926، )خشداق

، ؿبذ یدـب یمػی اص ؽ ییآا ؾیػجت آفش ىیثش ا افضسا ثذ تىف اػت و

اص وبذ و دس سح خبعبت فبر بی ثبؿذ وال ب ی ى قب ؼت ثب حتا

ؿد. ی تیوال تم ییآا یال، ؼد ب آا كیعش

Page 8: تفسير موضوعي قرآن · هغلابلاجهن222هبطخینبگژاووییاوآهیلایسبنشکبس ***ايً يشْطا نيشه / **َجلاوو يفطصه / *يلهآ

سدب ب ی یا دػتب : غبشف، یدس ا ،دذ پظؾ ـ اؿ ختبف آ ب اص 1خغج ػدـ دس ا 2 تب

اص ذ ثبالتش ی ذید 3ت اص ؿد و ػدـ غشف اص ثؼب اص ثشخسداس اػت. ؼجت ث ػدـ ت ت

:اػت شیآ ث ؿى صا ؼیمب داس

فخشفشؿب ؼجت ث یتقدت خد سا اص فخشفشؿ و اب ب خغج دس اثتذا ، فا ث

آذ اػت: ب وذ ی بیشدب ث

ؤ فثوصاسع آتائن يفخشى ؤم تؼذيذ اللىى يتىاثشى يشتجؼى هن ؤجؼادا

. لإى يىا ػثشا ؤحك هي ؤى يىا هفتخشا خا حشواا ػىت

ـاى ت خان افتاد، فخش هييآيا ت جاا تش ؿذگاى يا ت ؿواس تثاوذ ى و پذسا

اى اص جثؾ هاذ حشوت جاى ياص جؼذاى افتاد ت وايذ هي اصؽ يىذيگش

ػادتا تذى اساد حك تؼالى هحال و تي)دس س طلثذ آا تاصگـت )ت ديا( هي

ا ػضااستشذ تا آى ػثة افتخاس تاؿذ. اػت( ش آي هشدگاى ت ػثشا

ؼبتذ ػدـ غشف ب داسا یـخق ؿذ دس ص اختالف داسذ دس لبف وبت

وثبذ یتیب وتب، س دس فبك یب تا وبت ؼدـ لشاسشفت ػدـ آایی اص سزس

داسد، و ؼجت ث فخشفشؿبب اؽببس بی تقدت اب یؿفت خد آذ اػت و ثب فضب ث

اػت. ب

(294 . ػدـ غشف: آ اػت و د فبك آ ص یؼتذ. )تفتبصای، 1 (418 :1425 ،یبؿ) ىؼب ثبؿذ.ی خد دس ص حشف س ثب تب یبیآ اػت و فؼ پب: ػدـ تاص. 2 (19/ 3: 1914، اختالف داؿت ثبؿذ. )ف ثبؿذ اب دس س ص ػدـ تاص: آ اػت و د فبك فمظ . 3

سجع مطزف

0/052 سجع متواسی

0/032

سجع متواسن

0/016

بسامد انواع سجع

Page 9: تفسير موضوعي قرآن · هغلابلاجهن222هبطخینبگژاووییاوآهیلایسبنشکبس ***ايً يشْطا نيشه / **َجلاوو يفطصه / *يلهآ

انا»: ادا آذ اػت دس م ج ثتم في أعقات ر ثا في انأرض ضهانا ایـب ـذ ثذ : ر

ضهاال » .«ذسی ی خجشى ؿب دجب آب اص سى بداى ثی( )بثد ـتذ سفتذـب صیش صی

اال دس مبث «ضهاال». لشاس شفت اذ تاص ـػد داسا ىؼبیدس ص حشف آخش «ج

اال» ییآااتذاد ، دبدوشدیا ػدـ تاص كیو دس وال اص عشا ثشخؼت یمیثش ػ افض «ج

د اػت. تیآ سا تم یا ضی( )اف

.لإى يثطا تن جاب رل ؤحجى هي ؤى يمها تن همام ػض

سا آیا ايى اص تش اػت ت ديذاس آا تاضغ فشتى اختياس وايذ خشدهذا

.دذ لشاس اسجوذى فخش ػيل

اص : داسا«/ عسي رن» حشف آخشؿب ثد ىؼبیوبت ای ثد ص ؼتذ ػدـ ت

اط «رن» ذیخاذ ثقذ اص ؿ بیقب ؿذ، یثبف ثشخؼت ،آب خد داسد یو ث ییتمبث قب

آذ اػت. خد ث ییجبیص ق ی استجبط فؾ وذ ی یسا دس ر خد تذاف «فض»

.الج الاضش خا الإجؼام الاػن ولحت

یاى یشم اى ؿگفت ؿاداب تؼياس گشفت صؿت ؿذ، آى تیذى آى چش

دافتا تى جاى اصن

اعم» اضر انى اذ. ػدـ تاص فمظ ص ؼتذ داسا «انى

چبشا وب دس ػبدـ ؛ػبدـ داسد بش یؼجت ث ااؿ د ثؼبذ وتش، تاصػدـ ، آبس ذیاص د

اسصؽ ؿ ػدـ داسا یا، جد حشف آخش ىؼبی ید ث ىؼبذیب تب دس ص فبك، تاص

آبب استجببط ثشلبشاس بیب یساحت س اػت اب ؽ ث آب و ییآا یاػت ال وتش ییمبیػ

تبأریش و لذست دذ وبس لشاس یا وبت ؼدـ سا ث شذا اب رق وذ ی

حبكب اص ییمبیػ فضب ییآا یب، . دس ػشاػش خغجػبصد فر وال خد سا د چذا ی

ـتشیث تخزاثی ؾش سد ف ؿذ ػجت ثشخؼت، ػدـ ذیب خبعبت شد شآ ثب تبأریش وبال

وشد یوتبذ و ض تذاف، ؼدـب ی اوثش لش یاص عشف ،اػت اتمبب ، یآب شیتلبب

.شدی ی تش كست آػب قب

. جناسسه

ییجبب یآچب ثبش ص (445: 1416، یتفتبصا) .ػتا ثب اختالف آب دس قب( )تفؼ تـبث د فؼ دس فتبس

Page 10: تفسير موضوعي قرآن · هغلابلاجهن222هبطخینبگژاووییاوآهیلایسبنشکبس ***ايً يشْطا نيشه / **َجلاوو يفطصه / *يلهآ

وبذ یبی خبع مؾ تق ییجبیدس ص ییتب ؿد فؼ ث ی فشا یثب وه قب ذیافضا خبع ی

ی( اسصؽ اكب 8: 1361، ی)خشخبب .بذاسد اػبت وب ؿببقش سا ببحبشف د و خؼبی خبببع دس ب

اؼبدب یب ا دببد ی تبػت تىبشاس اكبات دس ا وذ یتش آی تش ثش سا ؼدتش ییمبیػ

آ وبال سا ثخـذ سا ؿذت ی یمیػ یا ذیخد ثـ ش دس خبرش اػت. خبع ا بسیثؼ یمیػ

ثب كقت خببع، وال اب ؾی( آسا36: 1358، ی وذویقی)ؿف دذ. دس ؾش ؿذ تزر خ ی

.ؼتذی ذیچی پ تیاذ دس ب خاذ غش قب، ػبد ثد كیف یثذ تىف اػت افبػ دس ف

اػت وب ثب روبش 3اؿتمبق 2 الحك 1،خبع ضبسؿ، زوس خغج دس وبسسفت ااؿ خبع ث اص

:ؿد اص آب اؿبس ی ؿاذ

.يفضػن سد الإال لا يحضن تىش الإحال لا

.ػاصد ا آا سا اذگيي وى تذحالي تشػاذ ا ايـاى سا وي ل

ال» اط د ال/ انأ حبشف اص د بش ( ءحبب ءبب ) حشف د اذ خبع ضبسؿ داسا «انأح

یی اص آدب ؿذ خشج تفؼ ی هی اص اذ حمی احبا یو ػخ اص تبشع بشاع دشب

ؿد. ی یتشع دس ر ؿذ تذاف اػت فضب

.إلى ها واى ػد الإطثاء هي تؼىيي الحاس تالماس ففضع

پغ شاػاى س آسد ت آى چ اطثاء ا سا ت آى ػادا داد تدذ اص لثيل ػغج

.ت ػشدى گشهى

یمیػب ، ابف كبتی اتبذاد ابذ، خبع ضبسؿ داسا «انحاار / انقاار » د اط ىیثش ا افض

ثب یداسبذ وب لببت بػبج ( )ساء وشد اػت ش د اط حشف ضبفف ـبث دبدیسا ا ییدـ

ؿد. ی ب داد خت اتزار ؿذ اط

.ل اػتطما ػن ػش اا تله الذياس الخاي الشتع الخالي

اى خالى هاذ تپشػذ. ؿشاى فشاخ يشاى ؿذ خا اگش )ػشگزؿت( ايـاى سا اص

ي / انخاني» اط د د یا بیثش خبع خد افضخبع الحك ؼتذ و داسا «انخا

اختالف داسذ حب ای اختالف ،خبػی اػت و د سو آ دس د حشفی و ثقیذ اخشج یؼتذ: خبع ضبسؿ. 1 (413 :1425 بؿی،اػت یب ػظ یب دس حشف آخش. ) اختالف یب دس حشف ا

(556: 1420 لضیی،تف آب لشیت اخشج جبؿذ. )خبػی اػت و د حشف خ: خبع الحك. 2اجتب ثشخبی (412 :1425 بؿی،غ اص یه چیض ـتك ؿذ ثبؿذ. )آ اػت و د فؼ تدب: خبع اؿتمبق. 3

(291: 1411، اذ. )تفتبصای آ سا دلیمب خبع ذاؼت ثى حك ث خبع داؼت

Page 11: تفسير موضوعي قرآن · هغلابلاجهن222هبطخینبگژاووییاوآهیلایسبنشکبس ***ايً يشْطا نيشه / **َجلاوو يفطصه / *يلهآ

.وذ ی یاسا یخبع سا ث ح غث ؼتذ و اسصؽ ش یض ییتبػت قب داسا، اط

ػجت خت تخب ؿبذ یمیػ یو ؿذ ی یدـ یمیتدبغ ػجت ػب فؼ

ؿد. ی ػخ حبك شادیاص ا ؾس ملد اب دیؿذ دس ت

. ... / إر ػشض ل ػاسض... يمل فمائل

اب، وبت ـخق ؿذ دس سا دس ییاج شبب ، ثب آسد خبع اؿتمبق دس دبست ب

یوشد اػت ثب آذ خبع اؿتمبق تىبشاس حبشف س بیث یوال خد ثب حفؼ قب وببت ا ـب

خبعت ذـی ؿذ و ثش د ی دبدیا ی آ خبكتش ؾی اؼدب وال ث یػتیپ، تدبغ

.ذیب ی تیدجب د خغج تشغ سا ث

‌یواژگبن‌یهال.‌2

چـ ثبش اطبب ضیاص ش چ ؾیب ث وبس ؿبخت ػجه دس داذ ی یضی ػجه سا ش اط بسیثؼ

داستبش اط ؿبػب شایص ؛اػت یصثبب یال شیاص دتش ؾیػجه ث اطبی د اجت. اذ دخت

(249: 1390، ی)فتح .ػتا بیصذ پ، ب صثب اػت چب اؼب ػبص شدی اص

بدیص تیث خبعت ا بیدس سػبذ اتمب پاتخبة اطب داسد. دس الـ آػبب بیب ثبد

ؼذی فىشد ث ت ثد ـى شیوببس دس اتخببة اطبب غببت ثب یآبب چب

یب وب ا شدد یثش شیىذیاػتفبد اص آب دس وبس اتخببة اطبب دس خغجب فبی بب ابب

اسد.د یختفب جخ

اطبب تبشادف تضببد : فجبستبذ اص شدیب لشاس ی یسد ثشسػ یاطب یدس ال و اسد

:اػت شیث ؿشح ص 221اطب دس خغج یو وبسثشد ا ... ی اتضاف ییاطب ف

واژگان مترادف و متضاد .يك

قبب هید اط دس یاػت. ب تیا اط داساب یظیؿبخت ، اط ث قب ذیسػ ثشا

آ اص اط بیب اػت ثتش هیداسد ث قب ضدتش كیدالت دل شیاص د یىیاب ؼتذ، ـتشن

(257: 1426، واص) .اػتتش ل شید

آذ اػت: ب وذ دسثبس ؿشح حب سفتب كحجت ی و ابب اص خغج فشاص دس

لا يحفلى تالشاجف لا يإرى للما ف هيثا لا يتظشى ؿدا لا

.يحضشى

Page 12: تفسير موضوعي قرآن · هغلابلاجهن222هبطخینبگژاووییاوآهیلایسبنشکبس ***ايً يشْطا نيشه / **َجلاوو يفطصه / *يلهآ

، دذ وي ا اضطشاب گشاى ذاسذ ت تاگ سػذاى ػخت گؽ اص صلضل

هائة پاى ؼتذ و وؼى هتظش تاصگـت ايـاى يؼت دس ظاش

.ؿذ وى لى دس هجالغ حاضش( اذ )دس گسذ جاى دس شفت حاضشذ

اط اص حضشتاػت اب «انسالزل» اط ،«انراجف»اط تشادف ثب یىتشیضد

د اط یچ اؿذ و اش د اط ػجت یا یث ییاػتفبد د اػت ؽشافت قب «انراجف»

اػت ذیثضسي شصؽ ؿذ صض قب ث: «انرجف»: ـ، خ«انراجف»اب ، ب اػت صض قب ث

اط (249: 1433، فؼىش) .ؿذ اػت ذیب «سخف»آ یؾت ثضسف خبعش ث بتیسص ل صض

ػخ اص صض شایص ؛اػت «انسالزل»، اصتش كیدل، ػخ التضب ثشا ییاص ؾش قب «انراجف»

ید ث «الزلانس» دس ثشاثش «انراجف» اتخبة اط یاػت. اص عشف بتی تشػبن سص ل یفؾ

.ثخـذ ث وال ی یید اط آ دـ یاػت ػدـ ا یمیػدـ ػ تیسفب

دا » فشاص د اط یثش آ دس ا افض شا ییو دس تمبث قب بیی سا تضبد ؼتذ. اط «غيثا

ضیب چ (495: 1420، یب یلض) .بذ تضبد ی، شذی لشاس ی شیىذیثب حضبشت ثب آ تخب وب

قبال بیب دس د تیو غب شایص ؛ؼتی بی حضس ػبوب لجس بذ ا د جتغی و اػت آاذ داد

، ؿبذ اػت حضس داسد بی و دس د ی وؼ سد ثبصـتؾ ی ذیا اب خفتب دس بس ثبب آ

،ثششدبذ تاذ چ ی ؼتذ پب ب ؾش اص آب فع اساح، حبضشذ ب ضد اخؼبدؿب و

، ثی )اث .و حضس ذاسذ یسد ؿبذا و اتؾبس حضسؿب ی یجبیغب: ذی ث آب ی شیبض

وبال برش اػبت وب ییجبب ی ص یدس یمیػ ؾیوبت دس آفش بیتضبد خد (840: 1375

ؿد. ی ػجه ییجبیص دی دس ت ق یزت دبدیػجت ا

ادا آذ اػت: دس

فىلن حيذ ن جويغ تجاة ... ثاء لا يتضاسىجيشاى لا يتإؼى ؤح

.الجش ن ؤخلاء لا يتؼاسفى لليل ثاحا لا لاس هؼاء

گشيىذي ذىيو ت د ي دػتا شذگي يوؼتذ و تا ن اغ يگايوؼا

دػتاذ اص ن ىيتا ا، ذيتا، گشدآهذذ جا هي ىيتا ا ي... وگ سذ يو

.ؿاػذ يؿة و، سص ياد تشاتاهذ، ؿة يدسذ. تشا

خثی اطب تضبد، ث یفب یا یتضبد ؼتذ خـ ث شیىذیـخق ؿذ ثب وبت

ؿد ی ػبدی قال ث «جيران نا يتأوسن». دس ػبصد ی بیشدب سا بب یظیكفبت

Page 13: تفسير موضوعي قرآن · هغلابلاجهن222هبطخینبگژاووییاوآهیلایسبنشکبس ***ايً يشْطا نيشه / **َجلاوو يفطصه / *يلهآ

رنأحثاء نا يت»دس بی ،ثبؿذ ثب اغ ذاؿت ثبؿذ یو ؼب شفتیپز ذاسیدػت ثبؿذ ث د «سا

شذ.

ثى اص ؽشائف وال اب ؼتی ذفبی ثی تب ، لشاسشفت خت دس وبس دش، ثش آ افض

«دس خبت دشا اػت یفال ؛جاوة انجر يفالن ف»: ذی ی( فشة) ب. چشا و آسد ؿبس ی ث

خبتدس ؛خبت اك یف» ذی ی «اص شد اػت ذیدس خبت ثش ؛قیخبت امغ یف»

دس اك ثشا «خت» فؼ شایص «دس خبت كح ػبصؽ اػت ؛خبت البفب یف» «كب اػت

و یدسحب «دس یؼب ؛ادبس ادت»: اػت بق یضـ ؿذ اػت ػخ فشة دس ا دس

: ػتا قب هی. ث «خجت اشخ اخجت»: ؿد ی . فتجیتػت اص ش غش یا ؼب

«خت»دسثبس پغ اػتقب ا صثب( 159/ 11: 1340، احذیذ اثی اث) .«ذیض ا دس صا»

ثقذ ضـ ؿذ اػت بغس و دس ثشا «خت»اػت و اص اثتذا اط یا بشیـتمبت آ ث

وب دس خب وبال ث، یاطب تیتشو یوبسثشد ا اص ای س. «ثدبت ادش»: ذفشبی ی اب

چشا ؛ػجه اب سا دچذا وشد اػت ییجبیص، اسد دس وبس یا ی فلبحت اػت. تب تثالغ

رشذ. ضی ی فؾ ییآا یدس ال، ییتمبث قب دبدیض ا، تضبدب و اط

.هصيث ضلت ت ضا تغضاس ػيـ ؿحاح تل لؼث إى

خد سا ، گـت هتج لزا خؿى ؿذ يچى هصيثت اذى ت ا اسد ه

.ود اص اذ هصشف هي

اط ث یىتشضدی و «ثخ» سفت وبس ث «ضه شحاح» اطب تشادف، فشاص یا دس

ییضبی ثخ دس سد چ سد وبس ی ث یتیفبس ضبیدس سد چ «ض»اػت. بذی، آبػت

عشات و ییاص آدب (332: 1433، فؼىش ؽبش ثبؿذ. )كست و داسا شدد اػتفبد ی

اػتفبد ؿذ اػت. «ض»اػت اص تش یؿج یتیفبس ضبیث چ یصذ

بـ ؿبذ اص حبك اػبت قب ث «ثخ»اػت شخی اص دؿ بـ صد حشف قب ث «ؿح»

ب295)ب: .اػت «ثخ»اص ذتشیؿذ «ؿح»فت ؿذ اط دس ثشاثبش یب ا كیدل ثب ف ث قب ( ا

اػتفبد وشد اػت. «ثخ» خب ث «ؿحبح»اػت اص یىی شیث خ ذی قت و بـ سػ

إلى ها واى ػد الإطثاء هي تؼىيي الحاس تالماس تحشيه الثاسد تالحیاس ففضع

.فلن يطفئ تثاسد إلا ثس حشاس لا حشن تحاس إلا ي تشد

، یحشاست ش یظیاص شایص ؛آذ اػت «هیتحش» ػشد ثشا «یتؼى» یش ثشا

Page 14: تفسير موضوعي قرآن · هغلابلاجهن222هبطخینبگژاووییاوآهیلایسبنشکبس ***ايً يشْطا نيشه / **َجلاوو يفطصه / *يلهآ

وبس ثشد اػت اص آ سا ث «یتؼى» اط یثش آ ثب خى یشیآسد اػت دس چ دبی ث ختیثشا

دبد ػبخت ػؼت، ػشد یظی خبیی و اط یثش آ ثب داغ ؿذ شچی دس اػت ا «هیتحش» اص

داسد ثب ػشد بی غ دبی حبت، یش یی و( اص آدب132: 1421، احذیذ اثی )اث .ثش شفت اػت

ب آسذ ی دبی ث سا آ یو حبت خد داسد ثب ش ػشد وذ ی ػبو سا آ خثی ث ا

تىشاس «حراري / تردي ؛ انحار / انقار / انثارد ؛تسکيه / تحريک »اطب تضبد بذ شوبسی ثب ث

ت سا دچذا وشد اػت ثب وبس لشاسداد آب دس وب زاس تأریش ییجبیص «انحار» اط

.وذ ف سا ث خبعت تم ی، ییىی

:اػت شیخغج ث ؿشح ص یاطب تشادف تضبد دس ا داس

ییاص آدب ،ؿد ی ذیاص اطب تضبد د بدیب ص 221 دس خغج یعس و ث حبس وب

شي اػت غبجب اؼبب دس بب حؾب یشي ػخت دسثبس، زوس دس خغج وال اب

دس خد اتخبة اطب یا ،ثشد بید یاص ا ذی ثب یداسد اص عشف بیعشف د ث د هیشي اص

دس یدسب تضببدب بش ید بیب سفبت ثب د بید یث ا یاؼب دس تب یخغج ثب دب

فس اطب تضبد ثب تخ ث حتا اص ای سؼبئ غجك اػت. یثشخسد ثب ا یقب یعج، خغجب

ش زاستأریش ضایاطب ؿبخت وب ییض تؼظ وب ث ثبسقب اب ذآی ؾش ی ث

وب ثبب ثبفبت وبال وبذ چب بشا دس وال خد اطب سا اتخببة بی ، اص آب ثش خبعت هی

قب ؿذ اػت. یب اػت ثبف ثشخؼت

واصگان

متزادف

0/024

واصگان

متضاد

0/076

واژگان مترادف و متضاد

Page 15: تفسير موضوعي قرآن · هغلابلاجهن222هبطخینبگژاووییاوآهیلایسبنشکبس ***ايً يشْطا نيشه / **َجلاوو يفطصه / *يلهآ

ينيو ع ي. واژگان انتزاعدو

بءیثش اؿ و ییب اطاذ یاتضاف، دالت داسذ یر ی فب یقب، بتیفیو، ذیثش فمب و یاطب

، انسرر»بذ یاطب (251: 1390، ی)فتحاذ. ی حؼ ییف، حؼع دالت داسذ یالق

»فشاص ای دس «نعة ، ضه، شحاح، نثحسن، انسهي، مصي يتعهم تانسرر في ساع حسو

ي إن مصيث وسنت ..... يفسع إن انسه نعث ي شحاح ته ضىا تغضاري عيش ب اذ : ت

صذبیؾ حشف ث وبسبى ثید ىیى ث خت ثخ سصیذ ث ی یذشای ث ؿبدى ی

اذ اص سا خد ؿذ خؿى زت تخ، ـت چ لیجت اذى ث ا اسد ى، ثبصیچ

دالت یر یب ثش فب اط یا شایص ؛شذی ی خب یاطب اتضاف دس حص« ... د ی لشف

ثخـذ ث ت ی ییتخ خج یاص اطب اتضاف بد. اػتفؼتذی یداسذ شثط ث اس حؼ

ی تشوض ر تیث فقب ـتشیث بصیدسن تدؼ آ ثشا یاطب یخاذ دس اخ ثب چ

آ دس ر خاذ خاذ ؿذ ی بد یفب ـتشیػجت اتمب ش چ ث، یخاذ داؿت

ؿذ.

آذ اػت:، وذ احا شدب كحجت ی دسثبس اص خغج و اب فشاص دس

تالتشاب فخؼفت لذ استؼخت ؤػواػن تالام فاػتىت اوتحلت ؤتصاسن

الملب في ذسن تؼذ اتمطؼت الإلؼ في ؤفان تؼذ رلالتا وذ

يمظتا ػاث في ول جاسح هن جذيذ تلى ػوجا ػل طشق الأف إليا

.لن ىواا فلا ؤيذ تذفغ لا للب تجضع لشؤيت ؤؿجاى للب ؤلزاء ػيهؼتؼل

گـت اص جاساى صيشصهيى مصاى يافت وش ـاىيا ؽگ و دسحالي

ا تؼذ اص تذ تيضى ت خان ػشه وـيذ ؿذ فش سفت صتاى ـاىيا چـن

اؿاى هشد اص حشوت ا تؼذ اص تيذاسى دس ػي پاس دل ا پاس دس داى

فؼاد ػاصد هي صؿت سا اى و آى افتاد دس ش ػض ايـاى پػيذگى تاص

و اذاهـاى آػية سػيذى ت آى آػاى گشديذ دس حاليبى سا تثاى وشد

ايى و وايذ دلايى يؼت و آا سا دفغ دس تشاتش آػية تؼلين دػت

ا سا خاى ديذ. ا خاؿان چـن ال فشياد وذ. اذ دل

اذ یی ف یاطب حؼ «ن عيذ، ايانقهب، اتصار، االنسى، افاي، اسماع» بذ یاطب

خجش داد آب سا ؿذ و اخؼبد شدب ث آ دچبس ی یفشاص اص خغج اص ػشؿت یدس ا اب

شا اػت تب یی ف یاخؼبد شدب ثب اطب حؼ فیاػت و تك یقی عج ذیب ی فیتك

Page 16: تفسير موضوعي قرآن · هغلابلاجهن222هبطخینبگژاووییاوآهیلایسبنشکبس ***ايً يشْطا نيشه / **َجلاوو يفطصه / *يلهآ

حؼع ؿفبف دس ر خاذ خك ؿد. شیتل

:اػت شیزوس ث ؿشح ص ب دس خغج اط یا ثؼبذ

یبب اتضافب اص اط یمب تفی، خغج دس خد اطب و اػت اص آ یادب ؿذ حبو یثشسػ

و ییاػت. اص آدب یحؼ ذثخـبی تیب یف ثبشا ػخ اص شي احا شدب اػبت ابب

افتمبد یاخالل فبی تش د ع خد دس خغجب حی دس وب خبب یاطبب اتضافب غب

قغف ثب تباذ د داػتفب ییاص اطب ف، ثش خبعت ؾیوال خ زاستأریش خت شذی ی

.ذیب بسی یاتضاف یا سا دس دسن فب، لبث دػتشع حؼی اس ث خبعت تخ د

. جمع مکسرسه

اسد ی اصىی اط ،داسد بدیخغج د ص یدس ا یاطب یدس ال و كست خـ ىؼش اػبت. ب ث فس

اػت: شیزوس ث ؿشح ص و داس آ دس خغج 1ةکثرخـ ةقلخـ ىؼش ثش د ؿ اػت: خـ

بیبت ب ثبی خقی اػت و ثش ثیـتش اص د چیض تب : ةکثرتب د چیض دالت وذ خـ خقی و ثش ػ: ةقلخـ . 1 (452 / 2 :1422، فمی دالت وذ. )اث

واصگان

عيني

0/050

واصگان

انتشاعي

0/050

واژگان عيني و انتزاعي

Page 17: تفسير موضوعي قرآن · هغلابلاجهن222هبطخینبگژاووییاوآهیلایسبنشکبس ***ايً يشْطا نيشه / **َجلاوو يفطصه / *يلهآ

اص ثؼبذ وذ وثشت دالت ی و ثش زوس، خـ ىؼش ؿد دس خغج الحؾ ی عس و ب

ال / تاک / وائح / فراط / مهک / تطن / احثاء / »بذ: یاطب ،ثشخسداس اػت ییثبال ضهال / ج

ؼتذ و ثش وثشت دالت ب ىؼش اص خـ «... انرتع / انىاضر / انىاعم / صذر / قهب

.وذ ی

: 1422، فمی )اث .اػت «فعال» ص وذ و ثش وثشت دالت ی اصا خـ ىؼش اص یىی

ثا في »: اص خغج آذ اػت دس فشاص ثشا (461/ 2 م ر ثتم في أعقات ر انأرض ضهانا

انا ؿب دجب آب اص سى بداى ( )بثد ـتذ ایـب ـذ ثذ ـب صیش صی سفتذ: ج

انا» اط.« سیذ خجشى ی ثی ید اط ثش ا یثب آسد ا ثش ص فقب اػت اب «ضهانا / ج

ییب ثب اػتفبد اص اط اب بیپشداخت اػت. خجش ی ث بثد ث قب ـتشیث ذیب تبوث، ص

ب سا ـب خد دس اط یقب ذیؿذت تبو ثش خـ ىؼش ثش وثشت دالت داسذ للذ داؿت و

.ذیب بیخد دس آب سا ث یقب ـتشیدذ ثب جبغ لذست ث

‌جهينت

:ذیحبك شد شیص حیتب 221 خغج ی اطب ییآاب یال یثشسػ ثب

ت سا ثببال ییمبیػغح ػ، ثؼبذ تىشاس آاب ػدـ خبع خد دس خغج ییآا یدس ال ب

ییجبیدس و خغج ؿذ اؼدب ص شی چـ یثشد ػجت بس سا دچبذا وبال ابب

آ وب یی قب یف تیا، خد دس خغج ثب قب استجبط آاب، ىیػبخت اػت. ض ا

آ ثش خبعبت تأریش وال ـتشیث تخزاثی سدؾش ف ؿذ ػجت ثشخؼت ػبصد سا آؿىبس ی

اػت. ذیشد

جمع قلة جمع 0/036

کثرة0/064

جمع مکسر

Page 18: تفسير موضوعي قرآن · هغلابلاجهن222هبطخینبگژاووییاوآهیلایسبنشکبس ***ايً يشْطا نيشه / **َجلاوو يفطصه / *يلهآ

ػجت ثشخؼت ؿبذ ، اص اطب تضبد بدیص اػتفبد سفت وبس ػجه اطب ث، یاطب یدس الب

ب ؿ اط یتقذاد ا ی تاص ث یی ف یاطب اتضاف كیت ؿذ اػت تف یػ ثبب ضبب

تبب دبذ اػبتفبد یاص اطبب حؼب ، یرب فبی تش د ع ثشا خغج اػت اب

ثش وثشت و اص خـ ىؼش 064/0استجبط ثشلشاس وذ. اػتفبد یثب فب ـتشیخبعت ثب ػت ث

خبد دس اط ی جبغ دس قب ذیـب اص تبو وذ دالت ی یػبجى بب داسد ابب وببس سا ثب

لشاس و ثب ذفؾ ب اػت دس وبس شدی ی آابب بشفت اطبب ، خبد دس خغجب

وال سا دچذا وشد اػت. زاستأریش ضای ذ ؿشف ثش خبعت ی تأریش

‌و‌مآخذ‌منببع

Page 19: تفسير موضوعي قرآن · هغلابلاجهن222هبطخینبگژاووییاوآهیلایسبنشکبس ***ايً يشْطا نيشه / **َجلاوو يفطصه / *يلهآ

داـب بصذسا. ثبثؼش،، ، 1388، یحؼ(، ی)آ یػفی