หนวยที่ 8

ชื่อเร่ือง เครื่องอัดขึ้นรูป (Presses) หัวขอเร่ืองยอย

8.1 ชนิดของเครื่องอัด (Type of Press) 8.2 ระบบกลไกการขับแกนของเครื่องอัด (Drive Mechanism for press) 8.3 เครื่องมือสําหรับงานอัด (Press tool)

จุดประสงคเชิงพฤติกรรม 1. อธิบายชนิดของเครื่องอัดได 2. อธิบายระบบกลไกการขับแกนของเครื่องอัดได 3. อธิบายเครื่องมือสําหรับงานอัดได 4. นักเรียนทําความสะอาดหองเรียนหลังเลิกเรียนทุกครั้ง

กิจกรรมหลัก 1. ครูนําเขาสูบทเรียน 2. นักเรียนทําแบบทดสอบกอนเรียน 3. นักเรียนศึกษาเนื้อหาจากเอกสารประกอบการสอน - แบงกลุมนักเรียนกลุมละ 4-5 คน - ศึกษาเนื้อหาสาระการเรียน - อภิปรายหนาช้ันเรียน - ศึกษาดู วีชีดี ขบวนการการอัดขึ้นรูป - ครูสรุปเนื้อหาสาระการเรียนประจําหนวย 4. นักเรียนทําแบบทดสอบหลังเรียน 5. ครูและนักเรียนตรวจแบบทดสอบ

เคร่ืองอัดขึ้นรูป (Presses)

งานอัดขึ้นรูป (Press work) สวนมากจะนิยมทําการอัดขึ้นรูปในสภาพเย็น โดยใชเครื่องอัด

ทําการอัดโลหะลงบนแมพิมพจะไดช้ินงานท่ีเหมือนกับแมพิมพ ซ่ึงมีสวนประกอบการทํางาน 4 สวนดวยกัน คือ 1. เครื่องอัด 2. แมพิมพตวัผู (Punch) 3. แมพิมพตัวเมีย (Die) 4. วัสดุขึ้นรูป ตัวอยางช้ินงาน เชน กระปอง แหวน ภาชนะเครื่องครัว เปนตน 8.1 ชนิดของเคร่ืองอัดขึ้นรูป (Type of press) เครื่องอัดสามารถแบงออกไดหลายชนิด แลวแตวาจะยึดหลักเกณฑอะไรมากําหนด เชน การแบงชนิดตามการสงกําลังของเครื่องอัด ตัวอยาง การสงกําลังดวยมือ การสงกําลังดวยเกลียว การสงกําลังดวยมอเตอรไฟฟา หรือแบงตามการเคล่ือนท่ีของแกนอัด หรือตามโครงสรางของเครื่องอัด เปนตน 8.1.1 เครื่องอัดแบบเอียง (Inchined press) เปนเครือ่งจักรท่ีสามารถปรับเอียงตัวเครื่องได ซ่ึงในการทํางานจะทําใหการปอนช้ินงานไดสะดวกรวดเร็ว เปนเครื่องอัดท่ีเหมาะกับลักษณะงาน การตัดหรืออัดช้ินงานขนาดเล็ก งานตัดเจาะ งานตัดขอบ งานตัดงอ เปนตน

รูปท่ี 8.1 เครื่องอัดแบบเอียง

แทนเลื่อน

โตะงาน

136

โครง

8.1.2 เครื่องอัดแบบชองวาง (Gap press) เปนเครื่องจักรท่ีมีลักษณะโครงสรางเหมือนตัวซี(C ) โดยมีชองวางสําหรับติดตั้งแมพิมพขนาดใหญ เครื่องจักรประเภทนี้เหมาะกับงานขึ้นรูปท่ีมีขนาดกวางหรือยาวมาก

รูปท่ี 8.2 เครื่องอัดแบบชองวาง

8.1.3 เครื่องอัดแบบโคง (Arch press) เปนเครื่องจักรท่ีมีสวนลางของโครงสรางใกลแทนกวาง เหมาะกับช้ินงานกวางๆในขณะท่ีแกนอัดจะแคบลง เหมาะกับการทํางานท่ีไมตองใชแรงตัดมาก เชน การปมรู การตัดโคง การตัดขอบ เปนตน

รูปท่ี 8.3 เครื่องอัดแบบโคง

8.1.4 เครื่องอัดแบบดานขางตรง (Straight–side press) เปนเครื่องจักรท่ีมีโครงสรางแข็งแรงมาก และสามารถใหกําลังอัดไดสูงถึง 1,250 ตัน สวนกําลังสงแกนอัดอาจจะใชไดหลายระบบ เชน ระบบไฮดรอลิกสําหรับงานท่ีใชกําลังสงมาก หรือระบบขอเหวี่ยงสําหรับงานท่ัวไป เครื่องอัดแบบนี้เหมาะกับงานท่ีมีความกวางมากและขนาดใหญ เชน งานอัดนูน งานตีขึ้นรูป

รูปท่ี 8.4 เครื่องอัดแบบดานขางตรง

137

8.1.5 เครื่องอัดแบบฮอน (Horn press) เปนเครื่องจักรท่ีมีแกนอัดท่ีแข็งแรงและใหญ ทําใหสามารถใชกับแมพิมพขนาดใหญได เพราะแกนอัดยื่นออกมาจากเสาเครื่องและขนานกับโตะงานจึงไมมีสวนใดกีดขวางขณะทํางาน เหมาะกับงานย้ําหมุด งานพับขอบงาน งานเขาตะเข็บ งานขึ้นรูปทรงกระบอก งานขึ้นลอน

รูปท่ี 8.5 เครื่องอัดแบบฮอน

8.1.6 เครื่องอัดแบบขอตอ (Knuckle–joint press) เปนเครื่องจักรท่ีมีระบบกลไกขอตอ ขับเคล่ือนแกนอัดซ่ึงมีระยะเคล่ือนท่ีสูงมาก จึงทําใหสามารถสงแรงกระแทกไดสูงตามไปดวย ใชกับงานขึ้นรูปหรืองานตัดขาดท่ีตองการใชแรงตัดสูง เชน เหรียญตรา กรอบนาฬิกา ภาชนะเงิน แบบลูกกุญแจ

รูปท่ี 8.6 เครื่องอัดแบบขอตอ

138

ที่มา:ทวี,กรรมวิธีการผลิต,หนา 339

8.1.7 เครื่องอัดแบบหามลอ (Press brake) เปนเครื่องจักรขนาดใหญซ่ึงมีระยะชวงชักส้ันๆ ทํางานดวยระบบการขับแบบเยื้องศูนย เม่ือทําการเหยียบเบรกแกนอัดก็จะเล่ือนลงมาอัดช้ินงานอยางรวดเร็ว เชน การอัดขึน้รูป การพับตะเข็บ การอัดนูน การตัด การตัดเจาะ และการดดั เครื่องอัดแบบนี้สามารถทํางานท่ีมีขนาดกวางไดถึง 6 เมตรและหนาถึง 16 มิลลิเมตร

รูปท่ี 8.7 เครื่องอัดแบบหามลอ

8.1.8 เครื่องตัดฉาก (Squaring shear) เปนเครื่องจักรท่ีใชในการตัดโลหะตลอดแผน สามารถตัดโลหะแผนไดกวางถึง 3 เมตร เครื่องตัดฉากมีท้ังแบบใชมือกดและเทาเหยียบตัดสําหรับโลหะแผนบาง สําหรับโลหะแผนหนาจะใชแบบระบบไฮดรอลิก ซ่ึงมีกระบอกสูงขนาด 300 มม. ซ่ึงจะทําใหมีกําลังตัดเฉือนสูงมาก ลักษณะการทํางานจะเล่ือนแผนโลหะเขาไปในแทนรองช้ินงานและใหเสนท่ีจะตัดตรงจุดแนวใบมีดตัด

รูปท่ี 8.8 เครื่องตัดฉากแบบเทาเหยียบ

แมพิมพบน

แขนรอง

ตัวกันหลัง

โครงสราง

โลหะแผน

ใบมีดตัด ตัวกดช้ินงาน แถบสเกลวัด

แผนเทาเหยียบ

139

ที่มา:ธนรัตน,มณฑล,กรรมวิธีการผลิต,หนา 173

8.1.9 เครื่องอัดแบบหัวหมุน (Turret press) เปนเครื่องจักรท่ีใชสําหรับการผลิตช้ินงานโลหะแผนท่ีมีการเจาะรูขนาดตาง เๆปนจํานวนมาก โดยหัวหมุนจะจับแทงเจาะหลายๆขนาดตามท่ีตองการเจาะในแตละครั้ง จากนั้นก็หมุนแทงเจาะมาตําแหนงท่ีตองการเจาะแลวก็เปดเครื่องทําการเจาะ ดังนั้นการเจาะแตละครั้งจะไดรูหลายรูหลายขนาดตามท่ีตองการ เครื่องอัดแบบหัวหมุนสามารถจับแผนโลหะกวางยาวขนาด 1,200x1,830 มม. ความหนา 9.4 มม. และยังเจาะรูไดขนาดเสนผาศูนยกลางถึง 120 มม.

รูปท่ี 8.9 เครื่องอัดแบบหัวหมุน 8.1.10 เครื่องอัดไฮดรอลิก (Hydraulic press) เปนเครื่องจักรท่ีเคล่ือนท่ีดวยระบบไฮดรอลิก และมีระยะชักท่ียาวทําใหเกิดแรงดันเต็มท่ีสมํ่าเสมอตลอดระยะชัก และสามารถปรับระยะการเคล่ือนท่ีได เครื่องอัดแบบนี้จะใชสําหรับงานอัดผงโลหะขึ้นรูป การอัดไหล การทําแบบหลอพลาสติก การอัดงานเปนช้ัน การตีขึ้นรูป เปนตน

รูปท่ี 8.10 เครื่องอัดไฮดรอลิก

งาน

หัวเจาะ

140

ตัวกด

แกนเลื่อน

ฐาน

มอเตอร

8.1.11 เครื่องอัดแบบสงถาย (Transfer press) เปนเครื่องจักรท่ีมีลักษณะการทํางานเปนแบบอัตโนมัติท้ังหมด เริ่มตั้งแตการปอนวัตถุดิบเขาเครื่องจักรจนไดช้ินงานสําเร็จ เชน ช้ินสวนของ เตาเปลือกดรัมเบรก ถาดใสน้ําแข็ง ฝาตูเย็น เปนตน

รูปท่ี 8.11 เครื่องอัดแบบสงถาย

8.1.12 เครื่องอัดแบบเล่ือน (Four slide) เปนเครื่องจักรท่ีมีขั้นตอนการเล่ือน 4 ทิศทาง จึงทําใหการควบคุมการทํางานเปนไปอยางตอเนื่องกันจนไดช้ินงานสําเร็จ เหมาะสําหรับงานอัดขึ้นรูปช้ินงานขนาดเล็กท่ีทําจากโลหะแผน นอกจากนั้นเครื่องอัดแบบนี้ยังสามารถติดตั้งอุปกรณอัดขึ้นรูป เครื่องมือตัดเจาะ ดังตัวอยางงานขางลางนีก้ารทําช้ินงานอุปกรณคลิปสปริง (Spring clip)

รูปท่ี 8.12 การทํางานเครื่องอัดแบบเล่ือน

141

ที่มา:ทวี,กรรมวิธีการผลิต,หนา 339

8.2 ระบบกลไกการขับแกนของเคร่ืองอัด (Drive mechanism for press) เครื่องอัดเปนเครื่องจักรกลท่ีมีระบบกลไกท่ีใชในการขับเคล่ือนแกนอัดอัดช้ินงาน มีดวยกันหลายระบบดังนี ้ 8.2.1 ขอเหวี่ยงเดี่ยว (Single crank) ในจังหวะแกนอัดเล่ือนลงตําแหนงดานลาง ความเร็ว จะกดเรงขึ้นจนกระท่ังถึงจุดกึ่งกลางของชวงชักจะเปนความเร็วสูงสุด จากนั้นความเร็วของแกนอัด ก็จะชาลง 8.2.2 แบบเยื้องศูนย (Eccentric drive) จะมีลักษณะการเคล่ือนท่ีเชนเดียวกับขอเหวี่ยงเดี่ยว และจะใชเม่ือตองการการเคล่ือนท่ีระยะส้ันๆ เพราะจะมีความแข็งแรงและมีการโกงงอนอยกวาแบบ ขอเหวี่ยงเดี่ยว 8.2.3 แบบเฟองสะพาน (Rack and gear) จะใชในงานท่ีตองการเคล่ือนท่ีท่ีมีความยาวมาก การเคล่ือนท่ีของแกนอัดจะเคล่ือนท่ีชากวาแบบขอเหวี่ยงแตจะมีความสมํ่าเสมอ และสามารถควบคุมการหยุดไดทุกตําแหนง ขอดีการถอยกลับจุดเริ่มตนจะกลับไดอยางเร็ว เครื่องอัดแบบ เฟองสะพาน เชน เครื่องอัดดวยมือ 8.2.4 ระบบไฮดรอลิก (Hydraulic) เปนการขับเคล่ือนท่ีนิยมใชในเครื่องอัด เพราะใหกําลัง อัดสูงปรับความเร็วได เหมาะกับงานการขึ้นรูป การกดอัด การดึง

รูปท่ี 8.13 ระบบกลไกการขับแกนเครื่องอัด

8.2.5 แบบสกรู (Screw) เปนการขับเคล่ือนท่ีของแกนอัดโดยใชลอฝด (friction disk) หมุน ลอสกรู โดยการใชสกรูท่ีเปนเกลียวหลายปากจึงทําใหการเคล่ือนท่ีไดอยางรวดเร็ว กําลังสงท่ีได จะมีปริมาณใกลเคียงกับการใชคอนทุบ (drop hammer) 8.2.6 แบบขอตอ (Knuckle joint) เปนการขับเคล่ือนโดยอาศัยแขนกลไกอีกแบบหนึ่งซ่ึงจะใหแรงอัดสูงในตอนปลายของการเคล่ือนท่ี เหมาะกับงานอัดขึ้นรูปเหรียญ

ไฮดรอลิก เฟองสะพาน เยื้องศูนย ขอเหวี่ยงเด่ียว

142

ที่มา:ประเวศ,กรรมวิธีการผลิต,หนา 136

8.2.7 แบบขอตอหลายตอน (Toggle mechanism) การขับเคล่ือนในลักษณะนี้จะมีแขนกลไก 2 ชุด โดยกําลังขับอาจจะมาจากแบบลูกเบ้ียวหรือแบบเยื้องศูนยก็ได แกนอัดท่ีอยูในทอใหญจะมีคุณภาพในการอัดสูงมาก

รูปท่ี 8.14 ระบบกลไกการขับแกนเครื่องอัด 8.3 เคร่ืองมือสําหรับงานอดั (Press tool) เครื่องมือท่ีใชสําหรับงานอัดขึ้นรูปหรือตัดโลหะจะมีอยูสองสวน เรียกวา แมพิมพ สวนแรก จะอยูดานลางเรียกวา ดาย (Die) สวนท่ีสองจะอยูดานบนยึดตดิกับแกนอัดของเครื่องเรียกวา พ้ันช (Punch) จะมีรูปรางเหมือนกับช้ินงานท่ีจะทําการผลิต 8.3.1 เครื่องมือสําหรับตัด (Shearing) การตัดโลหะเปนการทําใหช้ินงานเกิดความเคนสูงสุด ท่ีขอบงาน จนทําใหช้ินงานเกิดการฉกีขาดออกจากกัน โดยใชแมพิมพตัด (blanking die) ในสวนของพ้ันชจะคอยๆ ออกแรงกดลงบนช้ินงานจากนั้นจะเพ่ิมแรงกดสูงขึ้นเรื่อยๆ จนกระท่ังเลยแรงเคนสูงสุดของช้ินงาน ช้ินงานก็จะขาดออกจากกัน

รูปท่ี 8.15 เครื่องอัดและแมพิมพตดั

ขอตอ ขอตอหลายตอน สกรู

1. เคร่ืองอัด 2. แมพิมพตัด

แมพิมพบน (Punch)

แมพิมพลาง แมพิมพ (Die)

ช้ินงาน(ใบมีดโกน)

143

ที่มา:ประเวศ,กรรมวิธีการผลิต,หนา 138

การตัดช้ินงานจะมีอยูดวยกัน 4 แบบ คือ 1) การตัดแบงก (Blanking) เปนการทํางานตัดเพียงครั้งเดียวจะไดช้ินงานออกมา อาจจะเปนแผนส่ีเหล่ียม กลม หรือรูปทรงตางๆก็ได สําหรับแผนโลหะท่ีเหลือเรียกวา เศษโลหะ (Scrap) จะท้ิงไป 2) การตัดหรือการเจาะ (Punching or piercing) เปนการทํางานตัดเพียงครั้งเดียวจะไดแผนโลหะท่ีถูกตัดเจาะเปนรูปส่ีเหล่ียม กลม หรือรูปทรงท่ีตองการ แผนโลหะท่ีถูกตัดเจาะจะถูกนําไป ใชงาน สวนเศษท่ีถูกตัดเจาะจะท้ิงไป 3) การตัดขอบ (Trimming) เปนการทํางานตกแตงขอบงานใหเรียบรอย เพ่ือจะนําไปใช งานตอไป 4) การตัดพับ (Slitting) เปนการทํางานท่ีตองการตัดไมใหขาดจากกัน จากนั้นก็นําช้ินงานไปพับอีกท่ีหนึ่ง นอกจากนั้นยังมีการตัดอีกอยางหนึ่งซ่ึงเรียกวา การผา (Lancing) เปนการทํางานท่ีตองการตัดไมใหขาดจากกัน จากนั้นก็พับงอขึ้นไปเล็กนอยเพ่ือใชสําหรับไปเกี่ยวกับช้ินงานอ่ืนตอไป

รูปท่ี 8.16 งานท่ีไดจากการตัด

8.3.2 การดัดหรือการพับขึ้นรูป (Bending) เปนการทํางานของแมพิมพกดอัด โดยการกดอัดช้ินงานดวยแรงกดท่ีสูงกวาจุดคราก (yield point) เพ่ือจะทําใหช้ินงานท่ีถูกกดอัดไมสามารถดีดกลับหรือคืนรูปทรงเดิม

รูปท่ี 8.17 การดัดหรือการพับขึ้นรูป

เศษเจาะ ช้ินงาน ช้ินงาน

การตัด การตัดแบงก การตัดพับ การผา

พั้นช งานข้ันสุดทาย

วัตถุดิบ หลังจากงานดีดกลับ

144

8.3.3 การอัดขึ้นรูปงาน (Forming) เปนการทํางานโดยการใชแมพิมพอัดขึ้นรูป (forming die) ใหไดช้ินงานท่ีมีรูปทรงตางๆ เชน กระปอง ถวย ภาชนะ แมพิมพอัดขึ้นรูปจะตองออกแรงอัดช้ินงานใหเลยจุดคราก (yield point) เพ่ือท่ีช้ินงานจะไมดีดกลับคืนสภาพเดิม

รูปท่ี 8.18 แมพิมพขึ้นรูปถวย 8.3.4 การอัดดึงขึ้นรูป (Drawing) เปนการทํางานท่ีเหมาะสมกับลักษณะช้ินงานท่ีตองการ กนลึก เชน กระบอก ภาชนะกนลึก โดยการใชแมพิมพอัดดึงขึ้นรูป (drawing die) ช้ินงานจะถูกบีบดวยแผนกดตอ จากนั้นพ้ันชก็จะเล่ือนลงมากดอัดช้ินงานดวยแรงท่ีสูงกวาจุดครากของช้ินงานแลว อัดผานดายจนถึงกนดาย

รูปท่ี 8.19 แมพิมพอัดดงึขึ้นรูป

พั้นช

วัสดุ ดาย งาน

เลื่อน

แผนงานกลม

ฐาน

สลักดันช้ินงาน

ท่ีรองแผนงาน

แผนรองพั้นช งาน

แผนกันกระแทก

วงแหวนกดแบงก

1. การอัดข้ึนรูปแบบดายอยูดานบน

วงแหวนกดแบงก

2. การอัดข้ึนรูปแบบพั้นชอยูดานบน วงแหวนข้ึนรูป

145

ที่มา:ประเวศ,กรรมวิธีการผลิต,หนา 140

8.3.5 แมพิมพแบบผสม (Compound punch and die) เปนการทํางานเพียงครั้งเดียวก็จะไดช้ินงานตัดเจาะหรือขึ้นรูปช้ินงานท่ีสําเร็จ โดยการท่ีพ้ันชตัวเล็กจะทําการเจาะรูกอน จากนัน้ดายตัดตัวใหญก็จะตัดช้ินงานออกมา ก็จะไดช้ินงานสําหรับเปนแผนใหญซ่ึงมีรูเจาะอยูตรงกลาง

รูปท่ี 8.20 แมพิมพแบบผสม 8.3.6 แมพิมพแบบกาวหนา (Progressive punch and die) เปนการทํางานโดยการใชพ้ันชตัด 2 ตัวตัดเจาะพรอมกนั โดยเริ่มทําการตัดเจาะรูส่ีเหล่ียมกอน จากนั้นก็จะเล่ือนแผนช้ินงานไปยังตําแหนงท่ีตองการ โดยใชแกนนําสวมเขาไปในรูส่ีเหล่ียม เพ่ือท่ีจะใหพ้ันชตัวท่ีสองตัดขาด

รูปท่ี 8.21 แมพิมพกาวหนา

สลักดันช้ินงาน

ดายตัดและเจาะช้ินงาน

งานสําเร็จ

พั้นช

เศษวัสดุ

แผนกดงาน

แทนจับพั้นช

แผนกดงาน

เศษวัสดุ

งานสําเร็จ

แผนยึดดาย

ภาพหนาตัดดายและแผนกด

ไพล็อต

ดาย

พั้นช

146

ที่มา:ประเวศ,กรรมวิธีการผลิต,หนา 141

8.3.7 กระบวนการขึ้นรูปดวยยางรองรับ (Rubber-pad processing) แมพิมพแบบนี้เรียกวาแมพิมพยาง พ้ันชหรือดายจะทํามาจากยางท่ีเรียกวา ยางยูริเทน (Urethane rubber) ทําใหสามารถ ขึ้นรูปแผนโลหะได ขอดีของกระบวนการนีค้ือประหยัดคาใชจายเหมาะกับงานผลิตชวงส้ันๆ

รูปท่ี 8.22 การขึ้นรูปโลหะดวยแมพิมพยาง การขึ้นรูปลึกเปนอีกวิธีหนึ่งท่ีใชแรงดันจากของเหลวมาอัดขึ้นรูปซ่ึงเรียกกรรมวิธีแบบนี้วา ไฮโดรฟอรม (Hydro-form) ของเหลว เชน น้ํามันไฮโดรลิก จะถูกบรรจุอยูภายในถุงยาง จะกดช้ินงานท่ีตองการอัดใหอยูในตําแหนงท่ีตองการ ตอจากนั้นจะเล่ือนพ้ันชขึ้นมาอัดช้ินงานดวยระบบไฮดรอลิก

รูปท่ี 8.23 การขึ้นรูปวิธีไฮโดรฟอรม

วัสดุ ดายข้ึนรูป

ตําแหนงกด

ข้ึนรูปสําเร็จ 1. การข้ึนรูปโดยใชยางและดายช้ินเดียว

สวนข้ึนรูป แผนรองวัสดุ

แผนปองกัน

2. การข้ึนรูปโดยกรรมวิธีมารฟอรม

พั้นชอยูกับท่ี สลัก

แหวน

แผนเลื่อน

แผนกันสึกหรอ

หนาดาย

แหวนรองงาน

หองบรรจุของเหลว

แผนงาน

พั้นช

สวนยืดหยุน

147

ที่มา:ประเวศ,กรรมวิธีการผลิต,หนา 142

8.3.8 แมพิมพแบบไมบรรทัด (Steel rule die) เปนแมพิมพตัดท่ีทําดวยไม รอบแบบไมจะนําโลหะแผนตัด (Steel rule) มาติดตั้งไว ทําใหประหยัดคาใชจายในการทําแมพิมพเหมาะกับงานตัดโลหะแผนท่ีไมตองการความละเอียด และสามารถตัดช้ินงานท่ีเปนเหล็กไดหนาประมาณ 1.5 มม. หรือตัดอลูมิเนียมไดหนาถึง 10 มม.

รูปท่ี 8.24 แมพิมพแบบไมบรรทัด

แผนรองดายลาง

แผนไม

แผนยึดดายบน แผนเหล็กใชตัด

แผนรอง

1. ภาพหนาตัด

บรรทัดเหล็กสําหรับตัด

แผนพั้นช

พั้นชเจาะ แผนยางกด

แผนยึดดายลาง

แทงขนาน

2. ภาพประกอบ

ที่มา:ประเวศ,กรรมวิธีการผลิต,หนา 143

148

แบบทดสอบกอนเรียน-หลังเรียน ประจําหนวยที่ 8 เร่ือง เคร่ืองอัดขึ้นรูป

ตอนที่1 จงทําเคร่ืองหมาย √ ลงในคําตอบที่ถูกที่สุดเพียงคําตอบเดียว 1. งานอัดขึ้นรูปสวนมากจะนิยมทําการอัดขึ้นรูปเม่ือช้ินงานอยูในสภาพใด ก. อยูในสภาพรอน ข. อยูในสภาพเย็น ค. อยูในลักษณะนิ่ม ง. อยูในสภาพของเหลว 2. งานอัดขึ้นรูปจะมีสวนประกอบในขบวนการผลิตอยู 4 สวน คือขอใด ก. เครื่องอัด – แมพิมพตัวผู – แมพิมพตัวเมีย – วัสด ุ ข. เครื่องอัด – แมพิมพ – วัสดุ – คน ค. เครื่องอัด – แมพิมพ – วัสดุ – ทุน ง. เครื่องอัด – แมพิมพตัวผู – แมพิมพตวัเมีย – คน 3. เครื่องอัดขึ้นรูปขอใดท่ีเหมาะกับลักษณะงานการตัดหรืออัดช้ินงานขนาดเล็ก งานตัดเจาะ งานตัดขอบ งานตัดงอ ก. เครื่องอัดแบบเอียง ข. เครื่องอัดแบบชองวาง ค. เครื่องอัดแบบโคง ง. เครื่องอัดแบบขอตอ 4. เครื่องอัดขึ้นรูปขอใดท่ีเหมาะกับงานอัดขึ้นรูป เหรียญตรา กรอบนาฬิกา ภาชนะเงิน ก. เครื่องอัดแบบฮอน ข. เครื่องอัดแบบหามลอ ค. เครื่องอัดแบบหัวหมุน ง. เครื่องอัดแบบขอตอ 5. เครื่องอัดขึ้นรูปขอใดท่ีสามารถตัดโลหะไดตลอดแผน ก. เครื่องอัดแบบเอียง ข. เครื่องอัดแบบชองวาง ค. เครื่องตัดฉาก ง. เครื่องอัดแบบโคง 6. เครื่องอัดขึ้นรูปในขอใดท่ีขณะทํางานใหแรงดันเต็มท่ีสมํ่าเสมอตลอดระยะชัก และยังสามารถปรับระยะการเคล่ือนท่ีไดดวย ก. เครื่องอัดแบบฮอน ข. เครื่องอัดแบบหัวหมุน ค. เครื่องอัดไฮดรอลิก ง. เครื่องอัดแบบหามลอ 7. เครื่องอัดดวยมือมีระบบกลไกท่ีใชในการขับเคล่ือนแกนอัดแบบไหน ก. แบบลูกสูบ ข. แบบลูกเบ้ียว ค. แบบเฟองสะพาน ง. แบบเฟองเฉียง

150

8. เครื่องมือท่ีใชสําหรับงานอัดขึ้นรูปหรือตัดโลหะ เรียกวา ก. มีดตัด ข. พ้ันช (Punch) ค. ดาย (die) ง. แมพิมพ 9. แมพิมพอัดขึ้นรูปจะตองออกแรงอัดช้ินงานใหเลยจุดคราก (Yield point) เพ่ือประโยชนอะไร ก. ช้ินงานไมดีดกลับคืนสภาพเดิม ข. ช้ินงานดีดกลับคืนสภาพเดิม ค. ช้ินงานมีขนาดยาวเทาเดิม ง. ช้ินงานมีขนาดส้ันกวาเดิม 10. กระบวนการขึ้นรูปดวยยางรองรับ แมพิมพจะทําดวยยางอะไร ก. ยางธรรมชาต ิ ข. ยางสังเคราะห ค. ยางยูริเทน ง. ยางพารา ตอนที่ 2 จงตอบคําถามตอไปนี้โดยการอธิบายส้ันๆพอเขาใจ 1. เครื่องอัดขึ้นรูป คืออะไร ............................................................................................................ 2. เครื่องอัดมีการแบงชนิดของเครื่องอัดไดหลายชนิด ไดแก .......................................................... 3. จงอธิบายเครื่องอัดแบบชองวางมาแบบยอ .................................................................................. 4. เครื่องอัดชนิดใดท่ีสามารถใหกําลังอัดไดสูงถึง 1,250 ตัน .......................................................... 5. เครื่องอัดแบบหามลอ เปนเครื่องจกัรขนาดใหญซ่ึงมีระยะชวงชักส้ันๆ ทํางานดวยระบบการขับแกนอัดแบบอะไร ............................................................................................................................ 6. ระบบกลไกการขับแกนของเครื่องอัด คือ ..................................................................................... 7. จงบอกช่ือระบบกลไกการขับแกนของเครื่องอัดมา 3 ช่ือ .......................................................... 8. จงอธิบายคําวา พ้ันช (Punch) และ ดาย (Die) มาพอสังเขป .......................................................... ............................................................................................................................................................. 9. การตัดช้ินงานจะมีอยูดวยกัน 4 แบบ จงบอกช่ือมา 2 แบบ ........................................................ 10. จงบอกช่ือเครื่องมือท่ีใชในการอัดขึ้นรูปหรือตัดมา 3 ช่ือ............................................................

151