7/21/2019 Η Πάολα Ρεβενιώτη για την Πρωτοχρονιά

http://slidepdf.com/reader/full/-56d6c0301a28ab30169950b7 1/1

Φαίνεται πως στην αρχαία Ελλάδα δεν γιορταζόταν η Πρωτοχρονιά καθώς για

τότε μεγαλύτερη σημασία είχε η αρχή κάθε μήνα που ονομαζόταν νουμηνία

!την "θήνα# ωστόσο# μια επιγρα$ική μαρτυρία μας πληρο$ορεί για μια

θρησκευτική τελετή που γινόταν στην αρχή του ν%ου %τους ή σωστότερα την

τελευταία ημ%ρα του απερχομ%νου# α$ορούσε όμως περιορισμ%νο αριθμό ατόμων

Επρόκειτο για μια θυσία των απερχόμενων α&ιωματούχων στον 'ία !ωτήρα καιτην "θηνά !ωτείρα και απ%(λεπε στην ε&ασ$άλιση της εύνοιας των θεών αυτών

για τη ν%α χρονιά

)όλις στα ρωμα*κά χρόνια και κάτω από την επίδραση της ίδιας της +ώμης

άρχισε ο εορτασμός της Πρωτοχρονιάς# ο οποίος επεκτάθηκε σε όλη την

επικράτεια της ρωμα*κής αυτοκρατορίας# επομ%νως και στον ελληνικό χώρο

 ,ταν ο -ούλιος .αίσαρας που το /0 π1 καθι%ρωσε την 2η -ανουαρίου ως αρχή

του %τους# κάτι που %κτοτε γνώρισε ευρεία διάδοση στη 'ύση με λιγοστ%ς και

περιορισμ%νες τοπικά και χρονικά ε&αιρ%σεις# όπως πχ στην εποχή του .αρόλου

του )εγάλου 3ο τελευταίος επειδή συν%(η να ανε(εί στον θρόνο τα 1ριστούγεννα

του 455 μ1 όρισε για την επικράτειά του ως αρχή του χρόνου τις 67

'εκεμ(ρίου8 !τον -ούλιο .αίσαρα και στις γνώσεις του περί$ημου αστρονόμου

από την "λε&άνδρεια !ωσιγ%νη# τη συνδρομή του οποίου είχε ζητήσει# ο$είλουμε

και την προσαρμογή του %τους στη διάρκεια της περιστρο$ής της 9ης γύρω από

τον ,λιο : σειρά των μηνών που ισχύουν σήμερα# η διάρκεια και οι ονομασίες

τους ο$είλονται εν πολλοίς στη διορατικότητα του ρωμαίου στρατηλάτη και

πολιτικού

!την αρχαία Ελλάδα το %τος το αποτελούσαν δώδεκα σεληνιακοί μήνες# οι οποίοι

είχαν συνήθως 6; και <5 ημ%ρες εναλλά& 3πρόκειται για τους =κοίλους> και

=πλήρεις> μήνες# αντίστοιχα# των "ρχαίων8 ?α όρια κάθε μήνα τα

σηματοδοτούσε η εμ$άνιση δύο ν%ων $εγγαριών# επομ%νως η διάρκειά του ήταν

περίπου 6; @ ημ%ρες Aστόσο η καθι%ρωση ενός %τους <7/ ημερών δημιουργούσε

πρό(λημα και# αν δεν λαμ(άνονταν μ%τρα# συνεχώς θα διογκωνόταν# α$ού %να

ηλιακό %τος %χει <07 ημ%ρες 9ια να εκμηδενίσουν τη δια$ορά αυτή πρόσθεταν

κατά διαστήματα# συνήθως ανά διετία# %ναν εμ(όλιμο μήνα διάρκειας περίπου

66B6< ημερών Πιθανότατα οι Cλληνες χρησιμοποίησαν ημερολογιακό %τος 26

μηνών περίπου τον 4ο αι π1# α$ού μνεία της ύπαρ&ής του εντοπίζεται στον

:σίοδο# αν και ορισμ%νοι αμ$ισ(ητούν την α&ία της μαρτυρίας αυτής

!ύμ$ωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύει DEFEGHEGEIJK# η σχ%ση ανάμεσα στο

ημερολογιακό %τος και στις γιορτ%ς ήταν για τους Cλληνες στενή# όπως

αποδεικνύεται από το ότι τα ονόματα των περισσοτ%ρων μηνών τους

προ%ρχονταν από ονομασίες γιορτών που τελούνταν κατά τους μήνες αυτούς Lι

γιορτ%ς αυτ%ς σπάνια σχετίζονται με επεισόδια από τη ζωή των ίδιων των θεών

3παράδειγμα ο μήνας 9αμηλιώνας 3-ανουάριος8# κατά τον οποίο γιορταζόταν ο

ιερός γάμος του 'ία και της ,ρας# οι ανθρώπινοι γάμοι θεωρούνταν επανάληMη

του γάμου αυτού8 και συνήθως %χουν να κάνουν με τις αγροτικ%ς ασχολίες που

ελάμ(αναν χώρα κατά το αντίστοιχο χρονικό διάστημα και με τις οποίες ο

άνθρωπος ε&ασ$άλιζε τη σοδειά του συνεπώς και την ύπαρ&η και διαιώνισή του

 ?ο ότι σε αρκετά μ%ρη του αρχαίου ελληνικού κόσμου τα ονόματα των μηνών δεν

σχετίζονται με τις γιορτ%ς των σημαντικότερων θεών τους αλλά συνήθως με

αυτ%ς του "πόλλωνα σημαίνει ότι στην καθι%ρωσή τους πρ%πει να %χει συμ(άλει

απο$ασιστικά %να ιερό του θεού αυτού με πανελλήνια αποδοχή# όπως

αποδεδειγμ%να ήταν αυτό στους 'ελ$ούς