เชื้อเพลิง เอทานอล

คมอผ

เ

การพผลตพล

เช

เอท

ฒนาแลงงานชดท

ชอเพ

ทาน

และกานทดแท 7

พลง

นอ

ารลงททน

อล

ทน

คมอการพฒนาและการลงทนผลตเอทานอลเพอเปนเชอเพลง ก

คานา

เนองจากประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรม และมผลผลตทางการเกษตรรวมถงผลผลตเหลอใชทางการเกษตรทมศกยภาพสามารถใชเปนพลงงานได เชน ออย มนสาปะหลง ปาลมนามน ขาว ขาวโพด เปนตน โดยการแปรรป กากออย ใยและกะลาปาลม แกลบ และซงขาวโพด เปนเชอเพลงผลตไฟฟาและพลงงานความรอนสาหรบใชในกระบวนการผลตอตสาหกรรม สวนกากนาตาล นาออย และมนสาปะหลงใชผลตเอทานอล และนามนปาลม และสเตรนใชผลตไบโอดเซล เปนตน กระทรวงพลงงานจงมยทธศาสตรการพฒนาพลงงานทดแทนจากพชพลงงานเหลาน เพอจะไดเปนตลาดทางเลอกสาหรบผลตผลการเกษตรไทย ซงจะสามารถชวยดดซบผลผลตทางการเกษตรและชวยทาใหราคาผลผลตการเกษตรมเสถยรภาพ และภาครฐไมตองจดสรรงบประมาณมาประกนราคาพชผลผลตดงกลาว ประกอบกบเทคโนโลยพลงงานทดแทนจากพชพลงงานเปนเทคโนโลยทไดมการพฒนาอยางตอเนองและมความคมทนทางเศรษฐกจหรอเกอบคมทนหากไดรบการสนบสนนเลกนอยจากภาครฐบาลนอกจากนประเทศไทยยงมแหลงพลงงานจากธรรมชาตทจดเปนพลงงานหมนเวยน เชน ไฟฟาพลงนาขนาดเลก พลงลม และพลงงานแสงอาทตยทจะสามารถใชผลตพลงงานทดแทนได

กระทรวงพลงงาน (พน.) ไดกาหนดแผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป โดยมอบหมายใหกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน (พพ.) ซงเปนหนวยงานหลกประสานงานกบสวนผเกยวของอนๆ ใหดาเนนการจดทาแผนปฏบตการตามกรอบแผนพฒนาพลงงานทดแทน เพอใหสามารถดาเนนการพฒนาพลงงานทดแทนดานตางๆ ใหสามารถผลตไฟฟารวมสะสมถงป 2565 จานวน 5,604 เมกะวตต ประกอบดวยพลงงานแสงอาทตย 500 เมกะวตต พลงงานลม 800 เมกะวตต พลงนา 324 เมกะวตต พลงงานชวมวล 3,700 เมกะวตต กาซชวภาพ 120 เมกะวตต ขยะ 160 เมกะวตต นอกจากนนยงใหมการพฒนาเชอเพลงชวภาพ ไดแก เอทานอลและไบโอดเซล รวมทงพลงงานความรอนและกาซ NGV ซงกอใหเกดสดสวนการใชพลงงานทดแทนได 20% ของปรมาณการใชบรโภคของประเทศในป 2565 การตงเปาหมายสความสาเรจของการผลตพลงงานทดแทนใหไดปรมาณดงกลาว จาเปนตองสรางแนวทางแผนพฒนาในแตละเทคโนโลยโดยเฉพาะกบภาคเอกชน ซงเปนแนวทางหลกทสาคญในการขบเคลอนสความสาเรจได ตองมความเดนชดในนโยบายเพอใหปรากฏตอการลงทนจากภาคเอกชนและสรางผลประโยชนตอการดาเนนการ

สาหรบคมอการพฒนาและการลงทนผลตพลงงานทดแทนทไดจดทาขนนจะเปนคมอทจะชวยใหผสนใจทราบถงเปาหมายของแผนพฒนาพลงงานทดแทน รวมทงมความเขาใจในแนวทางการพฒนาพลงงานทดแทน มาใชทดแทนเชอเพลงฟอสซล อาท การพจารณาถงศกยภาพ โอกาสและความสามารถในการจดหาแหลงพลงงานหรอวตถดบ ลกษณะการทางานทางเทคนค และการประยกตใชเทคโนโลยทมอยโดยทวไป ขอดและขอเสยเฉพาะของแตละเทคโนโลยการจดหาแหลงเงนทน กฎระเบยบและมาตรการ

คมอการพฒนาและการลงทนผลตเอทานอลเพอเปนเชอเพลง ข

สงเสรมสนบสนนตางๆ ของภาครฐ ขนตอนปฏบตในการตดตอหนวยงานตางๆซงจะเปนเอกสารทจะชวยสรางความเขาใจในลกษณะเฉพาะของเทคโนโลยพลงงานหมนเวยนชนดตางๆ ทงการผลตไฟฟา ความรอน และเชอเพลงชวภาพ เพอเผยแพรประชาสมพนธไปยงกลมเปาหมายตามความตองการของกระทรวงพลงงานตอไป

คมอการพฒนาและการลงทนผลตพลงงานทดแทนทจดทาขนน จะแบงออกเปน 8 ชด ไดแก แสงอาทตย ลม นา ชวมวล กาซชวภาพ ขยะ เอทานอล ไบโอดเซลโดยฉบบนจะเปน ชดท 7 เรองคมอการพฒนาและการลงทนผลตเอทานอล เพอเปนเชอเพลง ซง พพ. หวงเปนอยางยงวาจะชวยใหผสนใจมความเขาใจในแนวทางการพฒนาพลงงานทดแทนมาใชเพมมากขน ซงจะชวยลดการพงพาการนาเขาพลงงานจากตางประเทศ สรางความมนคงดานพลงงานของประเทศ รวมทงลดการปลดปลอยกาซเรอนกระจกซงจะสงผลดตอประเทศชาตโดยรวม อยางยงยนตอไป

เอทานอล

การศกษาความเปนไปไดของการผลตเอทานอลจากมนสาปะหลงประจำป 2552, สวนบรหารจดการขอมลและปรกษาแนะนำสำนกบรหาร

ยทธศาสตรกรมสงเสรมอตสาหกรรม

คมอการพฒนาและการลงทนผลตเอทานอลเพอเปนเชอเพลง หนา 1

1

บทท 1

บทนา

เอทานอลเปนแอลกอฮอลชนดหนงซงเกดจากการ

หมกพชเพอเปลยนแปงจากพชเปนนำตาลแลวเปลยนจาก

นำตาลเปนแอลกอฮอลเมอทำใหเปนแอลกอฮอลบรสทธ

95% โดยการกลนจะเรยกวา เอทานอล (Ethanol)

เอทานอลทนำไปผสมในนำมนเพอใชเตมเครองยนตเปน

แอลกอฮอลทมความบรสทธตงแต 99.5% โดยปรมาตร

ซงสามารถใชเปนเชอเพลงได

ความเปนมาของแกสโซฮอลในประเทศไทยเกดข นจากแนวพระราชดำรในพระบาทสมเดจ

พระเจาอยหว เมอป 2528 ททรงเลงเหนวาประเทศไทยอาจประสบกบปญหาการขาดแคลนนำมนและ

ปญหาพชผลทางการเกษตร มราคาตกตำ จงทรงมพระราชดำรใหโครงการสวนพระองคสวนจตรลดา

ศกษาการนำออยมาแปรรปเปนเอทานอล โดยการนำเอทานอลทผลตไดนมาผสมกบนำมนเบนซนเพอ

ผลตเปนนำมนแกสโซฮอล และใชเปนพลงงานทดแทน ซงในป 2529 ทางโครงการสวนพระองค

ไดเรมดำเนนการผลตเอทานอลจากออย จากนนจงไดมหนวยงานรฐและเอกชนใหความรวมมอในการ

พฒนาเอทานอลทใชเตมรถยนตอยางตอเนอง โดยในป 2539 การปโตรเลยมแหงประเทศไทย (ปตท.)

รวมมอกบสถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย(วท.) และโครงการสวนพระองคได

รวมกนปรบปรงคณภาพ เอทานอลทใชเตมรถยนต โดยการนำเอทานอลทโครงการสวนพระองคผลต

ไดทมความบรสทธ 95% ไปกลนซำเพอเพมความบรสทธเปนเอทาอลบรสทธ 99.5% แลวจงนำมา

ผสมกบนำมนเบนซนออกเทน 91 ในอตราสวนของเอทานอลรอยละ 10 และนำมนเบนซนอกรอยละ

90 เปนนำมน “แกสโซฮอล” ทดลองเตมใหกบรถเครองยนตเบนซนของโครงการสวนพระองค

อตสาหกรรมเอทานอลเปนอตสาหกรรมทสำคญในการสรางแหลงพลงงานของประเทศเพอ

ทดแทนพลงงานสวนหนงทตองนำเขาซงจากขอมลการใชพลงงานของประเทศจากกระทรวงพลงงาน

แสดงใหเหนวา การใชพลงงานในภาคขนสงปจจบนคดเปนสดสวนรอยละ 37 ของการใชพลงงาน

ทงหมดโดยมมลคารวมเทากบ 380,000 ลานบาทซงสวนใหญเปนคาใชจายดานนำมนเชอเพลงท

ต องนำเข าจากตางประเทศนอกจากน นการผลตเอทานอลจากวตถ ด บทางการเกษตรของ

ประเทศไทยเชนออยและมนสำปะหลงยงนบวาเปนการสรางเสถยรภาพของราคาผลตผลทาง

1


� การนาเอทานอลมาใชผสมกบนามนเชอเพลงเบนซนเพอทดแทนสาร MTBE ทชวยเพมคาออก

เทนใหกบนามนซงจะชวยประหยดเงนตราตางประเทศในการนาเขา MTBE และนามนได � ลดปญหามลพษทางอากาศและการปนเปอนในแหลงนาจากการทดแทนสาร MTBE ทกอใหเกด

ปญหามลภาวะเนองจากมการรายงานวาการใชสารเอทานอลผสมในนามนทดแทนสาร MTBE นจะชวยทาใหนามนดงกลาวมปรมาณกาซคารบอนมอนอกไซดจากการเผาไหมของเครองยนตลดลงรอยละ 20 และ

ปรมาณไฮโดรคารบอนลดลงรอยละ 10 เมอเทยบกบการใชนามนเบนซนปกต � แกปญหาผลผลตทางการเกษตรลนตลาดอาทออยมนสาปะหลงโดยจาหนายไดในราคาทดยงขน

ซงสงผลดตอประเทศชาตโดยรวมแมวาอตราสนเปลองของแกสโซฮอลจะสงกวานามนเบนซนปกตเลกนอยแตเมอเทยบกบราคาทถกกวา 4.0 บาทแลวกนบวายงคมคากวา

� การสรางความมนคงดานพลงงานจากการใชวตถดบทผลตไดภายในประเทศ

ดงนนเพอสรางความมนคงดานพลงงานของประเทศและชมชนอยางยงยน เพอสรางศกยภาพของชมชนใหเปนแหลงผลตพลงงาน และเพอสนบสนนการพฒนาอตสาหกรรมเคมชวภาพในประเทศ

คณะรฐมนตรจงมมตเหนชอบยทธศาสตรการสงเสรมแกสโซฮอล เมอวนท 9 ธนวาคม 2546 โดยกาหนดใหมการใชเอทานอลวนละ 1 ลานลตร ในป 2549 ทดแทนสาร Methyl Tertiary Butyl Ether (MTBE) ใน

นามนเบนซนออกเทน 95 และเพมการใชเอทานอลเปน 2.96 ลานลตร ในป 2554 เพอใชแทนสาร MTBE

ในนามนเบนซนออกเทน 95 และทดแทนเนอนามนในนามนเบนซน 91

ตอมา กระทรวงพลงงานไดประเมนสถานการณการใชนามนเชอเพลงและอตราการเตบโตทางเศรษฐกจ จงไดปรบเปาหมายการใชเอทานอลเปนวนละ 2.4 ลานลตร เพอทดแทน MTBE ในนามนเบนซน 95 และทดแทนเนอนามนในนามนเบนซน 91 ภายในป 2554และจากแผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป (พ.ศ. 2551-2565) ไดกาหนดเปาหมายการสงเสรมการใชเอทานอลปรมาณ 9 ลานลตรตอวน ภายในป 2565 โดยภาครฐไดมนโยบายและมาตรการสงเสรมสนบสนนทชดเจนมการกาหนดภารกจทสาคญโดยการสรางตลาดเอทานอลอยางยงยน การรณรงคใหความรและสรางความเชอมนใหผบรโภคอยางจรงจง การสงเสรมอตสาหกรรมเอทานอลแบบครบวงจรและเปนมตรตอสงแวดลอม รวมไปถงการพฒนาระบบโลจสตกสเพอลดตนทนการวจยและพฒนาพชพลงงานใหมๆ เพอลดการพงพานามนและสรางความมนคงดานพลงงานอยางยงยนตอไป

การเกษตรของประเทศดวยซงจะมสวนชวยเสรมสรางความมนคงทางเศรษฐกจใหกบเกษตรกรอกดวย

โดยสรปสำหรบการใชเอทานอลเปนพลงงานทดแทนนนจะไดรบประโยชนอาท


1.1. ประเภทของเอทานอล เอทานอล (Ethanol) หรอ เอทลแอลกอฮอล (Ethyl alcohol) เปน

สารประกอบไฮโดรคารบอนจาพวกแอลกอฮอลชนดหนง เอทานอลเปนสารประกอบอนทรยทประกอบดวยคารบอน ไฮโดรเจน และออกซเจน สามารถละลายทงในนาและสารละลายอนทรยอนๆ เปน แอลกอฮอลทสามารถนามาบรโภค นอกจากนยงสามารถนามาใชเปนเชอเพลง ในรป เอทานอลไรนา (Anhydrous ethanol) ทมความบรสทธสง (เขมขนรอยละ 99.5 โดยปรมาตร) หรอ อาจใชเปนเอทานอลทมนา (hydrous ethanol) การนาเอาเอทานอลไปใชนนสามารถนาไปใชไดหลายทางดงน

1. แอลกอฮอล ทใชรบประทานไดโดยตรง (Portable Alcohol)สวนใหญจะถกนาไปใชในอตสาหกรรมสรา เครองสาอางค และยา

2. แอลกอฮอล ทไมใชรบประทานโดยตรง (Industrial Alcohol)ตวอยางเชน กรดอะซตรก หรอ กรดนาสม กรดมะนาว ทสามารถนาไปใชตอในอตสาหกรรมอาหารและเครองดม อตสาหกรรมทางการแพทย และนอกจากนยงมการนาไปใช ในอตสาหกรรมเสนใย และโลหะ

3. แอลกอฮอล ทใชเปนเชอเพลงมความบรสทธ สง 95% หรอ 99.5-99.6%แอลกอฮอล ทมความบรสทธ แตกตางกนน สามารถนามาใชทาเปนเชอเพลงได 3 แบบดงตอไปน

3.1 แอลกอฮอล บรสทธ 95% ใชเปนเชอเพลงโดยตรงทดแทนนามน เบนซน หรอ ดเซล ใชกบเครองยนต ทมอตราสวนการอดสง

3.2 แอลกอฮอล 99.5% - 99.6% เมอผสมกบนามนเบนซน จะเรยกกนวา แกซโซฮอลโดยท

แกซโซฮอล 95 หมายถงการผสมนามนเบนซน 95 กบเอทานอล ในสดสวน 9:1 โดยทยงรกษาคา

ออกเทนไวไดในระดบเดม สดสวนการผสมเอทานอล กบนามนนน มใชกนอย หลายประเภท ในหลาก

หลายประเทศ E85 เปนชอทเรยก เชอเพลงทไดจากการผสม นามนกบเอทานอล โดยมสดสวนของ

เอทานอล สงถง 85% และมคาออกเทนสง มใชกนในประเทศในแถบ บราซล อเมรกา และยโรป

อยางไรกด นามนชนดนไมสามารถใชไดกบรถยนต รนสวนใหญทใชอยในประเทศไทย เนองจากตอง

เปนรถยนตทมเครองยนต ททนตอการกดกรอนสงกวาปกต ดงนนในการใชนามนชนดน จงจำเปน

ตองใชเวลาในการเตรยมความพรอมทงในดานของผใชรถยนต และรวมถงผจำหนายนามนทตองคำนง

ถงกระบวนการผลตและขนตอนการจดจำหนาย (Electricity and Industry Magazine)

3.3 เปนสารเคมทชวยเพมคาออกเทน ในนามนโดยการเปลยนรป เอทานอล เปน ETBE (Ethyl Tertiary Butyl Ether) สามารถใชทดแทนสาร MTBE (Methyl Tertiary Butyl Ether) ซง MTBE เปนสารเตมแตงในนามนเบนซนทหลายประเทศประกาศหามใชเนองจากกอใหเกดมลภาวะในอากาศทสงกวาสารเตมแตงอนๆ


1.2. เทคโนโลยและกระบวนการผลตเอทานอลเพอใชเปนเชอเพลง

เชอเพลงเอทานอล หรอ Ethyl Alcohol คอแอลกอฮอลทแปรรปมาจากพชจาพวกแปงและนาตาล รวมทงเซลลโลสและเฮมเซลลโลส โดยผานกระบวนหมก (Fermentation) วตถดบทสามารถนามาใชผลตเอทานอลมอยดวยกนหลายชนด อาท ออย ขาว ขาวฟาง ขาวโพด มนสาปะหลง เปนตน นามนแกสโซฮอล (Gasohol) เปนพลงงานทดแทนนามนเบนซน เกดจากการผสมของนามนเบนซนกบเอทานอลทมความบรสทธรอยละ 99.5 หรอเอทลแอลกอฮอล ซงเปนแอลกอฮอลบรสทธ การผสมแอลกอฮอลลงในนามนเบนซนในขางตน เปนในลกษณะของสารเตมแตง ปรบปรงคา Oxygenates และออกเทน (Octane) ของนามนเบนซน ซงสามารถใชทดแทนสารเตมแตง คอ Methyl-Tertiary- Butyl-Ether (MTBE)

กระบวนการผลตเอทานอล ประกอบดวย กระบวนการเตรยมวตถดบสาหรบผลตเอทานอล กระบวนการหมก และการแยกผลตภณฑเอทานอลและการทาใหบรสทธ ซงในขนตอนการเตรยมวตถดบนน ถาเปนประเภทแปงหรอเซลลโลส เชนมนสาปะหลงและธญพช จะตองนาไปผานกระบวนการยอยแปงหรอเซลลโลสใหเปนนาตาลกอน ดวยการใชกรดหรอเอนไซม สวนวตถดบประเภทนาตาล เชนกากนาตาลหรอนาออย เมอปรบความเขมขนใหเหมาะสมแลวสามารถนาไปหมกได

ในกระบวนการหมกจะเปลยนนาตาลใหเปนแอลกอฮอลโดยใชเชอจลนทรย ซงสวนใหญจะใชยสต การเลอกใชชนดของเชอจลนทรยทเหมาะสมกบวตถดบทนามาหมก จะชวยเพมประสทธภาพในการหมก ผลตภณฑทไดจากการหมกคอ เอธลแอลกอฮอลหรอเอทานอลทมความเขมขนประมาณรอยละ 8-12 โดยปรมาตร

นาหมกทไดจากกระบวนการหมก จะนามาแยกเอทานอลออกโดยใชกระบวนการกลนลาดบสวน ซงสามารถแยกเอทานอลใหไดความบรสทธประมาณรอยละ 95 โดยปรมาตร จากนนจงเขาสกรรมวธในการแยกนาโดยการใชโมเลคลาซพ (molecular sieve separation) เอทานอลทความบรสทธรอยละ 95 จะ

ผานเขาไปในหอดดซบทบรรจตวดดซบประเภทซโอไลต โมเลกลของเอทานอลจะไหลผานชองวางของซโอไลตออกไปได แตโมเลกลของนาจะถกดดซบไว ทาใหเอทานอลทไหลออกไปมความบรสทธรอยละ 99.5 สวนซโอไลตทดดซบนาไวจะถกรเจนเนอเรตโดยการไลนาออก เอทานอลความบรสทธรอยละ 99.5 สามารถนามาใชเปนนามนเชอเพลงได 3 รปแบบ ไดแก (1) ใชเปนนามนเชอเพลงโดยตรงเพอทดแทนนามนเบนซนและนามนดเซล (2) ใชผสมกบนามนเบนซน เรยกวา แกสโซฮอล (Gasohol) หรอผสมกบนามนดเซล เรยกวา ดโซฮอล (Diesohol) (3) ใชเปนสารเพมคาออกเทน ของนามนใหกบเครองยนต โดยการเปลยนรปเอทานอลมาเปนสาร ETBE (Ethyl Tertiary Butyl Ether) สามารถทดแทนสาร MTBE (Methyl Tertiary Butyl Ether)

�


ปจจบนการผลตเอทานอลในประเทศไทย จะใชวตถดบทงประเภทแปง เชน มนสาปะหลงและประเภทนาตาล เชน กากนาตาลซงเปนผลพลอยไดจากโรงงานผลตนาตาลจากออย เปนวตถดบหลกทใชในกระบวนการผลต ขนตอนการผลตหลกๆ แบงออกเปน 4 ขนตอน ไดแก

o ขนตอนการเตรยมวตถดบ o ขนตอนการเตรยมหวเชอและการหมก o ขนตอนการแยกผลตภณฑเอทานอลและทาใหบรสทธ o ขนตอนการใชประโยชนผลตภณฑรองหรอผลพลอยไดจากของเสยโรงงานเอทานอล ดงทแสดงในรปแผนผงแสดงขนการผลตเอทานอลจากมนสาปะหลงและออยในโรงงานตนแบบของ

วว.ซงมรายละเอยดดงน 1.2.1 การเตรยมวตถดบกอนการหมก การเตรยมวตถดบกอนการหมกจะขนกบชนดของวตถดบทใช ถาเปนวตถดบทเชอจลนทรยสามารถ

ใช/ยอยไดงาย การจดเตรยมกทาไดงาย เชน กากนาตาล เพยงเจอจางวตถดบดวยนาเพอปรบความเขมขนใหเหมาะสมตอการทางานของยสต (กรณการหมกแบบครงคราว จะอยระหวาง 18-25 องศาบรกซ) แลวกสามารถนาไปหมกได แตในทางตรงกนขามถาเปนวตถดบทใช/ยอยไดยาก เชน หวมนสาปะหลงซงเปนวตถดบประเภทแปง หรอชานออยซงเ ปนวตถดบประเภทเสนใย เซลล โลส จะตองนา วตถ ดบไปผานกระบวนการลดขนาดเชงกลดวยการหน ตด หรอบด ดวยเครองจกร และอาจมการใชความรอนรวมดวย เพอเปลยนสภาพวตถดบใหเหมาะตอการนาไปยอยใหเปนนาตาลดวยการใชกรดหรอเอนไซม (นายอย) แลวเขาสกระบวนการการหมกตอไป

กระบวนการทางเคมและชวเคม เพอเปลยนแปงใหอยในรปนาตาลโมเลกลเดยว หรอกลโคสทนยมใชสวนใหญ ประกอบดวย 2 วธการ คอ

o วธการ 1: Acid hydrolysis ซงเปนวธการใชกรดยอยแปง o วธการ 2: Enzymatic hydrolysis เปนวธการใชเอนไซมในการยอยแปง วธการใชเอนไซมในการยอยแปงจะเปนทนยมมากกวา เนองจากเปนวธการทสะดวกและประหยดใน

เรองของตนทน รวมทงไมทาลายสงแวดลอม เชน การใชหวมนสาปะหลงเปนวตถดบ จะใชเอนไซม 2 ชนดไดแก

αβ

ออย


รปแผนผงแสดงขนตอนการผลตเอทานอลจากมนสาปะหลงและออยในโรงงานตนแบบของ วว.

ทมา: การศกษาเปรยบเทยบเทคโนโลยการผลตเอทานอลของสหรฐอเมรกาและไทย, สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (วว.)ศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต (ศว.)กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลยกระทรวงพลงงานกมภาพนธ 2551

1.2.2 การเตรยมหวเชอ (Inoculum) และการหมก (Fermentation) 1.2.2.1 การเตรยมหวเชอ (Inoculum) ขนตอนการเตรยมหวเชอ เพอใหไดเชอจลนทรยทแขงแรงและมปรมาณมากเพยงพอสาหรบใน

การหมก รวมทงตองปราศจากการปนเปอนของเชอจลนทรยอนทไมตองการ เมอเตรยมหวเชอเรยบรอยแลวจงถายลงในถงหมกผสมกบวตถดบ จากนนทาการปรบและควบคมสภาวะของการหมก เชน อตราการใหอากาศ (aeration rate) อตราการกวน (agitation rate) คาความเปนกรด/เบส (pH)


และอณหภมในระหวางการหมก ทงนขนกบชนดของการหมก ชนดของผลตภณฑ และชนดของจ ล นท ร ย ท ใ ช เ ช อ ย ส ต ท น ามา ใ ช จ ะ เ ป น ย ส ต ส ายพ น ธ ท ผ า นการ ค ด เล อกแ ล ว เ ช น Saccharomy cescerevisiae ซงใชในการหมกหวมนสาปะหลง เปนตน เมอใชวตถดบตางประเภทกน

ปกตจะใชเชอจลนทรยทแตกตางกนดวย อยางไรกตามขนตอนการเตรยมหวเชอไมจาเปนตองมหากมการนาเอาเชอยสตแหง (dried yeast หรอ powder yeast) มาใชแทน โดยการนาเชอยสตแหงในปรมาณทตองการผสมกบวตถดบ (นาตาล) ในถงหมกไดเลยเมอเตรยมวตถดบพรอมแลว นามาถายลงในถงหมก (fermentor) วตถดบจาเปนตองผานหรอไมผานขนตอนการฆาเชอหรอไม ขนอยกบชนดของการหมกและวตถดบทใช เชน กากนาตาลสามารถนาไปหมกเปนแอลกอฮอลไดโดยไมตองทาการฆาเชอกอน เปนตน

1.2.2.2 การหมก (Fermentation) ขนตอนการหมกเปนกระบวนการเปลยนแปลงทางชวเคมทเกด

จากการทางานของเชอยสตในการเปลยนนาตาลกลโคส ภายใตสภาพทปราศจากออกซเจนหรอมออกซเจนเพยงเลกนอยใหเปนแอลกอฮอล โดยทวๆ ไป การหมกแบบครงคราว (batch fermentation) จะใชเวลาประมาณ 2-3 วนเพอใหไดแอลกอฮอลทมความเขมขนประมาณรอยละ 8-12 โดยปรมาตร ซงตามทฤษฎยสตจะเปลยนนาตาลกลโคสเปนแอลกอฮอลไดรอยละ 51.1 และกาซคารบอนได ออกไซด รอยละ 48.9 โดยนาหนก และมความรอน

เกดขนดวย ดงสมการเคมในรปแสดงขนตอนการเปลยนแปงเปนเอทานอลขางลางน

รปแสดงการเปลยนแปงเปนเอทานอล

ในทางปฏบต นำตาลเพยงรอยละ 95 เทานน ทจะเปลยนไปเปนแอลกอฮอลไดนอกจากนน

ยสตจะใชนำตาลสำหรบการเจรญเตบโตของตวมนเองและเปลยนเปนผลพลอยไดอนๆ ไดแก อะซตล

ดไฮดรอยละ 0-0.03 กรดนำสมรอยละ 0.05-0.25 กลเซอรนรอยละ 2.5-3.6 กรดแลคตกรอยละ 0-0.2

กรดซตซนครอยละ 0.5-0.77 นำมนฟวเซลหรอฟวเซลออยลรอยละ 0.25-0.5 และฟวเฟอรล

จำนวนเลกนอย โดยการหมกแอลกอฮอลนน สามารถแบงออกเปน 3 ชนด ไดแก


1. การหมกแบบครงคราว (batch fermentation) เปนกระบวนการหมกผลตภณฑโดยอาศยการเตมวตถดบ สารอาหาร และหวเชอ ลงไปในถงหมกเพยงครงเดยวตลอดการหมก

2. การหมกแบบเฟสแบท (fed batch fermentation) เปนกระบวนการหมกทมการเตมวตถดบและสารอาหารลงไปในถงหมกมากกวา 1 ครง ขนไปเพอใหเชอจลนทรยสามารถใชวตถดบและสารอาหารไดในปรมาณสงขน

3. การหมกแบบตอเนอง (continuous fermentation) เปนกระบวนการหมกทมการเตมวตถดบและสารอาหารเขาไปในถงหมกตลอดเวลา ขณะเดยวกนกมการแยกเอาผลตภณฑออกมาตลอดเวลาเชนกน ทาใหสามารถผลตผลตภณฑไดสงสดในระยะเวลาเทากนเมอเทยบกบการหมกทงสองชนดทกลาวมา

รปแสดงถงหมกแบบ (Batch)

(MW 342) (MW 18) (MW 360) 100 Ibs Sucrose + 5.26 Ibs Water 105.26 Ibs Glucose and Fructose

สมการการยอยสลายนาตาลซโครสเปนนาตาลกลโคสและฟรกโตส


รปแสดงขนตอนการผลตเอทานอลโดยกระบวนการหมกจากวตถดบทางการเกษตร

Pretreatment

วตถดบประเภทน5าตาล ไดแก ออย,ขาวฟางหวาน ฯลฯ

วตถดบประเภทแปง ไดแก มนสาปะหลง, มนเทศ, ขาวโพด ฯลฯ

วตถดบประเภทเซลลโลส ไดแก ฟางขาว, กากออย, ซงขาวโพด ฯลฯ

ยอยแปงคร5งแรก (Liquefaction)

ยอยแปงคร5งสดทาย (Saccharification)

การยอยดวยเอนไซม (Enzyme hydrolysis)

กากน5าตาลเจอจาง

น5 าตาล

การสกดและ ทาน5 าหวานใหใส

ยสต CO2

เอทานอล 99.5%

กระบวนการหมก

กระบวนการกล Zน (Distillation)

กระบวนการแยกน5า

ฟลเซลออยล (Fusel Oil)

น5 ากากสา (Slop) - ยสต - กากมนสาปะหลง - น5 าเสย


1.3.2 การผลตเอทานอลจากวตถดบประเภทแปง(Starch) ไดแกมนสาปะหลง(รวมทงมนเสน) ธญพช และมนฝรง เปนตน โดยแปงจะเปนพอลเมอร

ของนาตาลกลโคส เมอนามาผานกระบวนการยอยจะไดนาตาลกลโคสทสามารถเขาสการหมก

ในกระบวนการผลตเอทานอลนน แปงในวตถดบจะตองถกยอยใหไดนาตาลกลโคสซงเปนนาตาลโมเลกลเดยวกอน ยสตจงจะสามารถเปลยนนาตาลเปนเอทานอลได ซงการยอยแปงประกอบดวย 2 ขนตอนคอ

1) การยอยครงแรกหรอการทาใหเหลว (Liquefaction) ขนตอนนจะใชกรดหรอเอนไซมกลม

แอลฟาอะมเลส(alpha-amylase) ยอยแปงทอณภมประมาณ 100-105°C ใหไดโมเลกลขนาดเลกลงและมความหนดลดลง ของเหลวทไดจะมคาสมมลเดกโทรส (Dextrose equivalent ; DE) อยในชวง 10-15% เรยกวา มอลโตเดกซทรน (Maltodextrin)

2) การยอยครงสดทายหรอการทาใหหวาน (Saccharification) สารละลายนาตาลทไดจากการยอยแปงควรมสมมลเดกซโทรส (Dextrose equivalent ; DE) สง ยสตจงจะทางานไดด ขนตอนนจะใชเอนไซมกลโคอะมเลส (glucoamylase) เขาไปยอยใหไดนาตาลโมเลกลเดยว โดยจะใชเวลาใน

การยอยระหวาง 60-72 ชวโมง ทอณหภม 60°C เมอสนสดการยอยจะใหความรอนเพอหยดกจกรรมเอนไซมและฆาเชอทอาจปนเปอนกอนทจะเขากระบวนการหมกยสตจะเปลยนนาตาลเปนเอทานอลเมออยในสภาพปราศจากอากาศ (หรอมอากาศจากด)

1.3.3 การผลตเอทานอลจากวตถดบประเภทลกโนเซลลโลส (Lignocellulose) สวนมากวตถดบกลมนจะเปนผลตผลพลอยไดจากการเกษตรและอตสาหกรรมเกษตร ไดแก ฟางขาว กากออย ซงขาวโพด และของเสยจากอตสาหกรรมเยอและกระดาษ เปนตน ซงวตถดบประเภทลกโนเซลลโลสประกอบดวยสวนประกอบสาคญ 3 ชนดคอ เซลลโลส (cellulose), เฮมเซลลโลส(hemicellulose), ลกนน (lignin) และสารประกอบอนๆ เซลลโลสเปนพอลเมอรของนาตาลกลโคสตอกนเปนสายยาวและอยในรปผลก มลกษณะเปน เสนใยเหนยวและไมละลายนา เฮมเซลลโลสเปนพอลเมอรของนาตาลเพนโตส (pentose) หลายชนด เชน ไซโลส (xylose), แมนโนส (mannose) และอะราบโนส (arabinose) เปนตน ไมละลายนาและเสถยรนอยกวาเซลลโลสมาก ลกนนเปนพอลเมอรของ Phenylpropane ทนตอการยอยสลายอยางมาก ดงนนในการผลตเอทานอลจากลกโนเซลลโลสจงประกอบดวยขนตอนหลกๆ 3 ขนตอน ดงน

ทมา : http://www.ethanolproducer.com


1) ขนตอนการทา Pretreatment เปนการแตกพนธะทเซลลโลสจบกบสารประกอบอนๆ ออกเพอใหเอนไซมเซลลเลส (cellulose) สามารถเขาถงและยอยเซลลโลสไดงายขน วธการทา Pretreatment มหลายวธ ทงวธทางเคมไดแก การยอยดวยกรดเจอจาง , ยอยดวยกรดเขมขน และยอยดวยดาง เปนตน วธทางกายภาพ ไดแก การระเบดดวยไอนา (steam explosion) เปนตน หรออาจใชทง 2 วธรวมกนไดทงนขนอยกบชนดของวตถดบเปนสาคญ

2) ขนตอนการยอย (Hydrolysis) ม 2 วธ คอ การยอยดวยกรดและการยอยดวยเอนไซม การยอยดวยกรดจะม 2 ขนตอน ขนตอนแรกจะเปนการยอยเฮมเซลลโลสใหไดนาตาลเพนโตส จากนนขนตอนทสองจะเปนการยอยเซลลโลสใหไดนาตาลกลโคส สวนการยอยดวยเอนไซมเทคโนโลยทใชปจจบนคอ Simultaneous Saccharification and Fermentation (SSF) เปนการรวมการยอยและการหมกในถงหมกเดยวกน

3) ขนตอนการหมกนาตาลทไดใหเปนเอทานอล โดยเชอจลนทรยทสามารถใชนาตาลชนดนนๆ ได กระบวนการการผลตเอทานอลโดยกระบวนการหมกจากวตถดบทางการเกษตรทง 3 ชนดไดแก วตถดบประเภทนาตาล วตถดบประเภทแปง และวตถดบประเภทลกโนเซลลโลส ปจจบนการผลตเอทานอลในประเทศ จะใชวตถดบทงประเภทแปง เชน มนสาปะหลงและประเภท

นาตาล เชน กากนาตาลซงเปนผลพลอยไดจากโรงงานผลตนาตาลจากออย เปนวตถดบหลกทใชในกระบวนการผลต ซงสามารถเปรยบเทยบขอมลการผลตเอทานอล 1 ลตร ของวตถดบแตละประเภทไดดงแสดงดงตารางท 1-2 ตารางท 1-2 เปรยบเทยบชนดและปรมาณของวตถดบทใชในการผลตเอทานอล 1 ลตร

ชนดของวตถดบ ปรมาณวตถดบ (ก.ก./เอทานอล 1 ลตร)* ออย (sugar cane) 12.7 - 14.3 กากนาตาล (molasses) 4 - 6 ขาวฟางหวาน (sweet sorghum) 14 หวบท (sugar beet) 10.3 มนสาปะหลง (cassava) 5.45 - 6.50 มนฝรง (potatoes) 8.50 ขาวโพดโดยกระบวนการโมเปยก (wet milling) 3.68 ขาวโพดโดยกระบวนการโมแหง (dry milling) 2.58 ขาวสาล (wheat) 2.60 ขาวฟาง (millet) 2.30 ขาวเปลอก (paddy rice) 2.25 ไม (wood) 3.85

* ทงนขนอยกบปรมาณของแปงหรอนาตาลทมในวตถดบ


1.4. เทคโนโลยการผลตในปจจบน สาหรบเทคโนโลยการผลตเอทานอลจากวตถดบจาพวกแปงและนาตาลไดรบการวจยและพฒนา

จนกระทงจาหนายเปน Know-how มากมายทวโลก ทใชกนอยางแพรหลายมรายละเอยดดงน

(1) “BIOSTIL” เปนเทคโนโลยการผลตทพฒนาโดย Alfa-Laval AB. ประเทศสวเดน จดเดนของเทคโนโลยนคอใชยสตสายพนธพเศษ Schizosaccharomyces pombe ซงสามารถใชกากนาตาลทความเขมขนสง 40-45OBrix ได ซงความเขมขนนาตาลสงจะทาใหเกดการปนเปอนของเชออนไดนอย ซงภายหลงการหมกสนสด สารละลายทไดจะผานเขาเครองเหวยงความเรวสง แยกครมยสตออกมาหมนเวยนกลบเขาถงหมกใหม ซงยสตมการเจรญเตบโตเตมทแลวจงไมตองเตมสารอาหารเขาในระบบและยงไดผลผลต (yield) สง ประสทธภาพในการเปลยนนาตาลเปนเอทานอลและการกลนมคารอยละ 92 และรอยละ 99 ตามลาดบ นอกจากนระบบใชถงหมกเพยงพงเดยว ทาใหใชพนทนอย ระบบควบคมอตโนมต ทาใหงายตอการควบคม ใชเครองมอนอยทาใหตนทนคงทตา แตความเขมขนของเอทานอลเพยง 5 - 7% โดยปรมาตร เทานน ทาใหตองใชพลงงานมากในการกลน

(2) “HIFERM-GR” หรอ “CASCADE” เปนระบบทพฒนาโดยบรษท Vogelbusch Ges.m.b.H. ประเทศออสเตรย โรงงานทใชเทคโนโลยกระจายอยในทวปยโรป อนโดนเซย สหรฐอเมรกา และแคนาดา เปนตน จดเดนของเทคโนโลยนคอ ประสทธภาพในการหมกสงรอยละ 90 ไดเอทานอลทมความเขมขนสงรอยละ 8.5-9.5 โดยนาหนก ทาใหใชพลงงานในการกลนตา ตนทนการผลตตา ทนตอเกลอแคลเซยมทความเขมขนสง และเวลาทใชในการหมกตา

(3) “HOECHST-UHDE” จดเดนของเทคโนโลยนคอ ยสตทใชเปนชนดลอยตวขน (flocculating yeast) และถงหมกเปนชนด loop reactor ซงทาใหการหมกสนสดรวมเรวและรกษาความเขมขนของยสตใหสงสดตลอดการหมกจะไดความเขมขนของเอทานอลรอยละ 7.5-80 โดยปรมาตร โรงงานทใชเทคโนโลยนคอ โรงกลน Diana ซงเปนโรงกลนขนาดใหญทประเทศบลาซลผลตได 75,000 ลตรตอวน ขอดและขอเสยของระบบนเหมอนระบบ BIOSTIL

(4) “LURGI” พฒนาโดย Messrs. LURGI เปนระบบตอเนองทใชถงหมก 6 ถงเรยงกน ซงภายในมยสตทตรงไวบน sodium- หรอ calcium-alginate (immobilized yeast) วตถดบจะไหลเขาถงหมกท 1 ความเขมขนของเอทานอลจะสงขนอยางตอเนองและนาหมกทออกจากถงหมกท 6 จะเขากระบวนการกลนตอไป ยสตในแตละถงจะมการปรบตวใหเขากบความเขมขนของเอทานอล อยางไรกตามขอจากดของ


เทคโนโลยนคอ จะตองมการเตมสารอาหารใหยสตในแตละถงเจรญเตบโต เนองจากสารอาหารบางสวนจะออกมาพรอมกบนาหมกและตองไมใหมซโครสหรอนาตาลอนเวรทออกมาดวย เนองจากจะทาใหผลผลต (yield) ทไดลดลง

(5) “STARCOSA” เปนระบบการหมกตอเนอง 2 ขนตอนทพฒนาโดย STARCOSA ประเทศเยอรมน มการนา micro-filtration membrane มาใชแทนการฆาเชอวตถดบกอนเขาถงหมกและปองกนไมใหยสตออกจากถงหมก ขนตอนแรกจะเปนถงหมกทใชเพอเพมปรมาณเซลลยสต จะมความเขมขนของยสตสง ขนตอนท 2 จะเปนการหมกใหไดเอทานอล ยสตจะมการหมนเวยนระหวางถงหมกทง 2 ถง ความเขมขนของเอทานอลทไดประมาณรอยละ 6.5-80 โดยปรมาตร สวนขอจากดของเทคโนโลยนคอตนทนสง

ปจจบนโรงงานทสรางใหมเกอบทกโรงงานจะใช Molecular Sieve Technology ทดแทนการกลนซงมขอดคอ ลดการใชพลงงานและนา ระบบควบคมอตโนมตและเปนหนวยอสระทสามารถแยกสวนออกจากระบบเพอนาไปใชในงานอนได หรอใชเทคโนโลย Memdrane Pervaporator ซงจะใชหลกการทางานของเมมเบรน (permeate membrane) รวมกบการระเหย(Evaporation) ทาใหตนทนและความยงยากในการทาเอทานอลบรสทธลดลง

สาหรบโรงงานผลตเอทานอลของไทยนน สวนใหญใ ชเทคโนโลยการผลตจากประเทศอนเดย ฝรงเศล และจน เนองจากบรษทเหลานมประสบการณในการสรางโรงงานและสรางระบบผลตเอทานอล อกทงใชตนทนในการสรางทถกกวา ซงบรษทจากประเทศอนเดย ไดแก บรษท Praj และบรษท Alfa Laval, บรษทจากประเทศฝรงเศล ไดแก บรษท Maguin Interis สวนบรษทจาก ประเทศจน ไดแก Shandong Machinery & Equipment Import & Export Group Corporation (SDMECO) และบรษท China Light Industrial Corporation for Foreign Economic and Technical Co-Operation เปนตน

ตารางท 1-3 เปนการเปรยบเทยบเทคโนโลยการผลตเอทานอลจากวตถดบแปงและนาตาลแสดงในและ ตารางท 1-4 เปนกระบวนการผลตเอทานอลโดยทวไปจะเปนกระบวนการหมกโดยใชจลนทรย เทคโนโลยการผลตเอทานอลทนยมใชในประเทศไทย มลกษณะเดนทคลายคลงกน


ทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน (http://www.dede.go.th)

รปแสดงวธการผลตเอทานอลโดยกระบวนการหมกจากวตถดบทางการเกษตร ตารางท 1-3 เปรยบเทยบเทคโนโลยการผลตเอทานอลจากวตถดบแปงและนาตาล

ปจจย Batch Cascade BIOSTIL UHDE LURGI STARCOSA ความเขมขนยสต (กรม/ลตร)

3 - 8 6 - 10 40 - 55 50 35 - 45 120 - 150

ผลผลตทได (% yield)

88 - 92 90 - 92 90 - 92 90 - 95 85 - 95 94

ความเขมขนเอทานอล(% โดยปรมาตร)

7 - 9 8 - 10 5 - 7 6.5 - 7.5 8 - 9 7 - 8

Productivity (1 Eth./m3-hr)

1.5 - 7 3 - 30 7 15 - 17 12 - 15 21


ตารางท 1-4 ลกษณะเดนของเทคโนโลยการผลตเอทานอลในประเทศไทยทนยมใช

ผผลตเทคโนโลย ประเทศ ลกษณะเดน

กากนาตาล มนสาปะหลง 1. AIFA LAVAL อนเดย o หมกแบบตอเนองแบบถงเดยว

(Single Fermentor Continuous)

o กลนแบบ 2 คอลมนแบบ Multi pressure

o หมกแบบ Batch แบบ SSF o กลนแบบหลายคอลมนแบบ Multi

pressure

2. KATZEN สหรฐ อเมรกา

o หมกแบบ Fed-Batch แบบ SSF o กลนแบบหลายคอลมนแบบ

Multi pressure

o หมกแบบ SSF o กลนแบบ 2 คอลมนแบบ Multi

pressure 3. MAGUIN ฝรงเศส o หมกแบบหลายถงตอเนอง

(Cascade Continuous) o กลนแบบ 2 คอลมน

o หมกแบบหลายถงตอเนอง (Cascade Continuous)

o กลนแบบ 2 คอลมน 4. PRAJ อนเดย o หมกแบบตอเนอง (Continuous)

o กลนแบบ 2 คอลมนแบบ Multi pressure

o หมกแบบ Continuous แบบ SSF o กลนแบบ 2 คอลมนแบบ Multi

pressure 5. SHANDONG จน o หมกแบบหลายถงตอเนอง

(Cascade Continuous) o กลนแบบ 2 คอลมนแบบ Multi

pressure

o หมกแบบตอเนอง (Continuous) o กลนแบบ 2 คอลมนแบบ Multi

pressure

หมายเหต SSF : Simultaneous Saccharification and Fermentation เปนการรวมขนตอนการยอยครงสดทาย (Saccharification) เขาไวในขนตอนเดยวกบการหมก (Fermentation)

1.5. ผลพลอยไดจากการผลตเอทานอล

ในกระบวนการผลตเอทานอล นอกจากไดเอทานอลเปนผลตภณฑหลกแลว ยงเกดผลตภณฑรองหรอผลพลอยไดอกหลายๆ ผลตภณฑ ไดแก กาซคารบอนไดออกไซด ฟวเซลออยล และอนๆ นอกจากนยงมของเสยทออกมาจากกระบวนการผลตดวย เชน นาเสยจากกระบวนการกลน กากทออกจากขนตอนการหมกและขนตอนการเตรยมวตถดบ เปนตน ซงสวนตางๆ เหลาน หากปลอยไปสสงแวดลอมจะกอใหเกดมลภาวะ เพอเปนการชวยรกษาสงแวดลอมและลด


ตนทนการผลตลดลง ปจจบนไดมการพฒนาเทคโนโลยการใชประโยชนจากผลตภณฑรองและของเสยขน อาท

• กระบวนการกาจดนากากสา โดยการแปรรปไปเปนปยชวภาพ อาหารสตว หรอกาซชวภาพ

• กระบวนการกาจดกาซคารบอนไดออกไซด โดยการทาใหบรสทธและแปรรปไปใชในอตสาหกรรมเครองทาความเยน นาอดลม นาโซดา นาแขงแหง เครองมอดบเพลง เปนตน

• กระบวนการกาจดฟวเซลออยล โดยการแปรรปไปใชในอตสากรรมผลตแลกเกอรผสมทากาว นาหอมบางชนด ยาฆาแมลง ยาฆาวชพช และอนๆ

ตารางท 1-5 แสดงการประเมนผลไดจากการจดการผลพลอยไดของกระบวนการผลตเอทานอลจากมนสาปะหลงในรปมนเสนและกากนาตาลทอตราการผลตเอทานอล 150,000 ลตร/วน ปจจย มนเสน(Canvas Chips) กากนาตาล (Molasses)

ปรมาณ คณภาพ ปรมาณ คณภาพ 1. กาซคารบอนไดออกไซด

(CO2) (ตนตอวน) 100-200 99.5% 100-200 99.5%

2. ฟวเซลออยล (Fuel Oil) (ลตรตอวน)

300-600 - 300-600 -

3. DDGS (ตน) 30-40 โปรตน 10% - - เยอใย 10% 4. ยสต

4.1 เซลลยสต (ตนตอวน) 7.0 โปรตน 30-45%* 5.0 โปรตน 30-40%* 4.2 Yeast extract (ตนตอวน)

2.0 โปรตน 45-55%* 1.0 โปรตน 25-35%*

4.3 Yeast cell wall (ตนตอวน)

4.0 3.0

5. ปยนา (ลบ.ม.ตอวน)

600 ของแขงทละลายได 30 บรกซ

6. กาซชวภาพ (ลบ.ม.ตอวน)

7,000-17,000

CH4 65% 20,000-30,000

CH4 65%

หมายเหต : *ปรมาณกรดอะมโนทาการวเคราะหดวยเครองโครมาโตกราฟสาหรบปรมาณโปรตนทงหมดคานวณจากการหาปรมาณไนโตรเจนดวยวธ Kjedhal

ทมา: กลาณรงค ศรรอด , การนาของเสยจากการผลตเอทานอลมาใชประโยชนเพอเพมมลคา 2550


รปแสดงประโยชนของมนสาปะหลง

รปแสดงประโยชนของออย


2.1.1 วตถดบทใชในการผลตเอทานอล

ทวทกภาคโดยเฉพาะในภาคตะวนออกและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มการประกอบอาชพเกษตรกรรม ดงนนปจจยทใชในการผลตเอทานอลไมวาจะเปนมนสาปะหลงหรอออย มปรมาณมากพอสาหรบใชในการผลต จากขอมลของสานกงานเศรษฐกจการเกษตรทแสดงในตารางท 2-1 – 2-2 จะเหนไดวาเนอทเพาะปลกและผลผลตตอไรของมนสาปะหลงและออยมแนวโนมวาจะเพมขนและจากขอมลการประมาณการอปสงคและอปทานมนสาปะหลงและออยเพอการผลตเอทานอลของสานกงานเศรษฐกจการเกษตรดงตารางท 2-3 แสดงใหเหนปรมาณมนสาปะหลงและออยคาดวามเกนความตองการ

รปแสดงแผนทเพาะปลกมนสาปะหลงของประเทศไทย


รปแสดงแผนทเพาะปลกออยของประเทศไทย

ตารางท 2-1 เนอทเพาะปลก ผลผลต และผลผลตตอไรของมนสาปะหลงในประเทศไทย ป 2546-2551

ป เนอทเพาะปลก

(ลานไร) ผลผลต

(ลานตน) ผลผลตตอไร

(ตน) 2546 6.4 19.7 3.1 2547 6.7 21.4 3.2 2548 6.5 16.9 2.7 2549 6.9 22.5 3.4 2550 7.6 26.9 3.7 2551 7.8 25.6 3.5

ทมา : สานกงานเศรษฐกจการเกษตร

29

คมอการพฒนาและการลงทนผลตเอทานอลเพอเปนเชอเพลง หนา

2.2 การวเคราะหความเหมาะสมของการลงทน ความสาเรจของการพฒนาโครงการพลงงานในเชงพาณชยจะเกดขนไดเมอการลงทนพฒนาโครงการ

นนๆ มผลตอบแทนตอการลงทนในอตราทสงเพยงพอทจะสรางแรงจงใจแกนกลงทน ตลอดจนสรางความเชอมนแกสถาบนการเงนในการใหการสนบสนนดานสนเชอ ดงนนในบทนจงจะเปนการนาประเดนสาคญตางๆ ในดานการเงนและการลงทนมาสรปเบองตนอยางงายๆ ไวเพอใหนกลงทนทไมใชผเชยวชาญดานการเงนไดทราบและนามาพจารณาประกอบการตดสนใจลงทน ดงน

โดยทวไปผลตอบแทนการลงทน ม 2 รปแบบ คอ ผลตอบแทนทางเศรษฐศาสตร และผลตอบแทนทางการเงน ซงโดยทวไปภาคเอกชนจะใชเกณฑผลการตอบแทนดานการเงนเปนหลกในการตดสนใจลงทน เนองจากเปนการประกอบธรกจเชงพาณชย สวนภาครฐจะใชทงผลตอบแทนทางเศรษฐศาสตรและการเงนประกอบกน เนองจากบางโครงการทรฐลงทนผลตอบแทนทางการเงนอาจไมสงในระดบจงใจ แตผลตอบแทนทางเศรษฐศาสตรของโครงการทนาเอาผลประโยชนทางออมทมใชเปนเมดเงนโดยตรงมาประเมนรวมดวย จะทาใหโครงการนนมความคมคาตอการลงทนตามพนธะกจของภาครฐทมใชเชงพาณชย โดยทผลงทนพฒนาอาจเปนไปไดทงภาคเอกชนทมงหวงผลประโยชนเชงพาณชยและภาครฐหรอหนวยงานทไมแสวงหาผลกาไร ดงนนจงจะนาเสนอทง 2 รปแบบเพอใหเหนภาพทงหมด

2.2.1 การวเคราะหผลการตอบแทนการลงทน การวเคราะหดานเศรษฐกจและการเงน ทงนเพอศกษาคดเลอกแนวทางการพฒนาโครงการทมความ

เหมาะสมทางดานเศรษฐกจ โดยประเมนหาตวชวดทางเศรษฐกจ ซงไดแกมลคาปจจบนสทธ (Net Present Value, NPV) อตราผลตอบแทนทางเศรษฐกจ (Economic Internal Rate of Return, EIRR) อตราสวนผลประโยชนตอตนทน (Benefit Cost Ratio, B/C) เพอนาผลการศกษาเหลานพจารณารวมกบผลการศกษาดานวศวกรรม สงคมและสงแวดลอม เพอจดทาแบบพฒนาโครงการตอไป ในการวเคราะหดานเศรษฐกจของโครงการเพอประเมนผลตอบแทนตอการลงทน จะดคามลคาปจจบนสทธ ดคาอตราสวนของผลประโยชนตอตนทน อตราผลตอบแทนทางเศรษฐกจ ตนทนพลงงานไฟฟา จากนนจะมาวเคราะหตนทนโครงการ (Project Costs) และวเคราะหผลประโยชนของโครงการ (Project Benefits) กลาวคอ

การวเคราะหผลตอบแทนการลงทนจะเปนการเปรยบเทยบระหวางรายไดและรายจายวา รายไดสงกวารายจายหรอไม หากรายไดสงกวารายจาย แสดงวาการลงทนนนคมคา และหากมอตราตอบแทนในระดบสงกวาอตราดอกเบยของการนาเงนลงทนนนไปลงทนอยางอน หรอสงกวาดอกเบยเงนกกจะหมายความวา การลงทนนนใหผลตอบแทนในอตราทจงใจตวชวดในประเดนทกลาวขางตนทใชกนทวไปมดงน

2.2.1.1 มลคาปจจบนสทธ (Net Present Value, NPV) มลคาปจจบนสทธของโครงการคอมลคาปจจบนของกระแสเงนสดของโครงการ ซงสามารถ

คานวณไดจากการทาสวนลดกระแสผลตอบแทนสทธตลอดอายโครงการใหเปนมลคาปจจบน ซงการวเคราะหมลคาปจจบนสทธคอหากคามลคาปจจบนสทธ ≥0 แสดงวาเปนโครงการทสมควรจะดาเนนการเนองจากมผลตอบแทนเมอเปรยบเทยบ ณ ปจจบนมากกวาคาใชจายแตในทางตรงกนขามหากมลคาปจจบนสทธมคานอยกวาศนยแสดงวาเปนโครงการทไมนาจะลงทนเนองจากมผลตอบแทนเมอเปรยบเทยบ ณ ปจจบนนอยกวาคาใชจาย

2.2.1.2 อตราผลตอบแทนของโครงการ (Internal Rate of Return, IRR) อตราผลตอบแทนของโครงการคออตราดอกเบยเงนกททาใหคา NPV มคาเทากบศนยดงนน

อตราผลตอบแทนของโครงการจงไดแกอตราดอกเบยหรอ i ททาให NPV=0 ซงหากวาอตราดอกเบยเงนก ณ สถานการณปจจบนสงกวาคาอตราผลตอบแทนของโครงการทคานวณไดกไมสมควรทจะลงทนโครงการดงกลาวในทางตรงกนขามหากอตราดอกเบยเงนก ณ สถานการณปจจบนยงตากวาคาอตราผลตอบแทนของโครงการทคานวณไดมากเทาไรแสดงเปนโครงการทใหผลตอบแทนมากขนตามลาดบ

2.2.1.3 ผลประโยชนตอเงนลงทน (Benefit-Cost Ratio, B/C) ผลประโยชนตอเงนลงทนคออตราสวนระหวางมลคาปจจบนของกระแสผลตอบแทนหรอมลคา

ผลตอบแทนของโครงการเทยบกบมลคาปจจบนของกระแสตนทนหรอตนทนรวมของโครงการซงรวมทง คาโรงงานผลตเอทานอล คาทดน คาตดตง คาดาเนนการ คาซอมบารงรกษา ถาอตราสวนทไดมากกวา 1 แสดงวาควรตดสนใจเลอกโครงการนน แตถาอตราสวนทไดนอยกวา 1 แสดงวาโครงการนนไมนาสนใจลงทน แตถาเทากบ 1 แสดงวาโครงการคมทน

2.2.1.4 ระยะเวลาการลงทน (Pay Back Period) คอระยะเวลาทรายไดหลงจากหกคาใชจายในการดาเนนการสามารถนาไปชาระเงนทใชลงทน

พฒนาโครงการไดครบถวน โดยสวนใหญใชนบเปนจานวนป โครงการทมระยะเวลาคนทนสนจะเปนโครงการทดกวาโครงการทมระยะคนทนยาว โดยทฤษฎระยะเวลาคนทนจะตองไมนานกวาอายการใชงานของโครงการ แตในภาคปฏบตระยะเวลาคนทนของโครงการขนาดใหญจะยอมรบกนท 7-10 ป

2.2.1.5 งบกระแสเงนสด (Cash Flow) เปนการวเคราะหเปรยบเทยบคาใชจายและรายไดทเกดขนในแตละปในชวงอายทโครงการ

ยงกอใหเกดรายไดวา รายไดทไดรบจะเพยงพอตอคาใชจายทเกดขนในปนนๆ หรอไม ทงน เพอใหนกลงทนจะไดตระหนกและหาทางแกไขลวงหนาเพอมใหเกดสถานการณเงนขาดมอในชวงใดชวงหนง ซงจะสงผลใหโครงการสะดด ซงในกรณการกเงน สถาบนการเงนจะใหความสาคญกบงบกระแสเงนสดมาก


2.2.2 ปจจยสาคญทมผลตอการวเคราะหความเหมาะสมการลงทนทถกตอง มดงน 2.2.2.1 รายจาย(Cost) ประกอบดวย ตนทน การลงทน และคาใชจายในการดาเนนการ o ตนทน ไดแก เงนทใชลงทนในการพฒนาโครงการ เชน การซอทดน เครองจกรอปกรณ

ตางๆ คาจดตงโรงงาน ฯลฯ ตลอดจนคาตดตงดาเนนการทดสอบ o คาใชจาย ไดแก คาดาเนนการในการเดนเครองหลงจากการพฒนาโครงการแลวเสรจ

เชน คาจางพนกงาน คาซอมแซม ดอกเบยเงนก คาใชจายอนๆ ภาษ ฯลฯ แตละเทคโนโลยจะมคาใชจายเหลานอาจไมเหมอนกนขนอยกบเทคโนโลยและขนาด และมาตรการสงเสรมการลงทนของรฐ

2.2.2.2 ประโยชนหรอรายรบ(Benefit) รายรบทไดรบจากโครงการ แยกออกเปน 2 รปแบบ คอ ประโยชนโดยตรงทางการเงน อนไดแก รายไดจากการขายพลงงานในกรณทขายใหแกภายนอก หรอการลดคาใชจายพลงงานทใชอยเดม การขายวสดทเหลอจากการผลตพลงงาน รายไดจาก CDM กบประโยชนทางออมทมใชเปนเมดเงนโดยตรงแตสามารถประเมนเปนรปเงนได เชน การลดการกาจ ดผลกระทบตอส งแวดลอม ฯลฯ ซ งในการประเมนผลตอบแทนทางเศรษฐศาสตร จะใชประโยชนทเกดจากทงทางตรงและทางออม ผประกอบการจะตองหาขอมลใหถกตองและถถวนถงราคาพลงงานทจะขายไดหรอสามารถทดแทนไดตลอดจนมาตรการสนบสนนของรฐทมผลตอรายรบในดานราคาของพลงงานทขาย

2.3 ตวอยางการวเคราะหความเปนไปไดทางดานการเงนของโรงงานผลตเอทานอล ตวอยางการศกษาความเปนไปไดทางดานการเงนของ

โรงงานผลตเอทานอล โดยกาหนดสมมตฐานเพอใชในการวเคราะหความเปนไปไดทางการเงนของโรงงานผลตเอทานอล ประกอบดวยขอมลตางๆ เพอเปนตวอยาง ดงน

1) ขอมลทวไป เชน • อายโครงการ 15 ป

• วนทางานโดยเฉลย 300 วน/ป • กาลงผลตขนาดตดตง 150,000 ลตร/วน

ปท 1 ผลตจรง 120,000 ลตร/วน (80% ของกาลงการผลตตดตง) ปท 2 - ปท 15 ผลตจรง 150,000 ลตร/วน

2) ขอมลเครองมอทางการเงน เชน • หนสน/สวนของเจาของ (Debt/Equity) = 2 เทา

• อตราคดลด (Discount Rate) เทากบ 10.50%ตอป โดยอตราผลตอบแทนทผลงทนใน


อตสาหกรรมผลตเอทานอลคาดวาจะไดรบ เทากบ 15% ตอป, อตราผลตอบแทนของธนาคารในลกคาชนด เทากบ 8.25% ตอป , ดงนน ตนทนเงนทนถวเฉลย (WACC) เทากบรอยละ 10.50 (แสดงการคานวณดงภาคผนวก)

• การคดคาเสอมราคาใชวธการแบบเสนตรง (Straight line) มคาเทากบ 48,333,333 บาทตอป (แสดงการคานวณดงภาคผนวก)

• มลคาทดน ณ วนเรมตนโครงการ เทากบ มลคาทดน ณ วนหมดอายโครงการ • มลคาตลาดของซากสนทรพยอนๆ เมอหมดอายการใชงานมคาเทากบศนย

3) ขอมลเงนลงทน คาใชจายดาเนนการ สมมตใหขอมลตนทนและคาใชจายดาเนนการตางๆ ของโรงงานผลตเอทานอล ขนาด 150,000

ลตรตอวน โดยใชกากนาตาลเปนวตถดบในการผลตเอทานอล รายละเอยดของคาใชจาย ไดแก เงนลงทนของโรงงานผลตเอทานอล คาใชจายดาเนนการคาใชจายทเกดขนตลอดระยะเวลาโครงการ

ตารางท 2-11 เงนลงทนของโรงงานผลตเอทานอล รายการ คาใชจาย )บาท(

ทดน 11,000,000 ออกแบบและกอสรางโรงงาน 45,000,000 เครองจกร 680,000,000

รวม 736,000,000

ตารางท 2-12 คาใชจายดาเนนการของโรงงานผลตเอทานอล รายการ คาใชจาย (บาท/ป)

คาใชจายคงท

- คาจางแรงงาน 45,000,000

- คาสาธารณปโภค 60,750,000

- คาใชจายในการขาย 22,500,000

- คางานดาเนนการและบารงรกษา 11 ,250,000

- คาประกนภย 6,750,000

คาใชจายผนแปร

- คาวตถดบ (กากนาตาล) 376,016,300

- คาสารเคม 9,000,000

- คานาดบ 1 ,800,000

- คาบาบดนาเสย 23,400,000 หมายเหต คาใชจายดาเนนการเปนคาใชจายในปท 1 ทเรมดาเนนการผลตเอทานอล ณ กาลงผลต 80%


4) รายรบ ประกอบดวย รายรบจากการขายเอทานอลเทากบ 605,520,000 บาทตอป (เปนรายรบในปท 1 ทเรมดาเนนการผลตเอทานอล ณ กาลงผลต 80%)

ผลวเคราะหความเปนไปไดของโรงงานผลตเอทานอล จากการวเคราะหความเปนไปไดในการประเมนเชงเศรษฐศาสตรเบองตนของการผลตเอทานอล จะ

เหนไดวาราคาเอทานอล ราคาวตถดบ และมลคาเงนลงทนสรางโรงงาน เปนสามปจจยหลกทมผลกระทบตออตราผลตอบแทนการลงทนมากทสด เมอพจารณาทเงอนไขทางดานการเงน จะสามารถหาความสมพนธระหวางปจจยทงสามนททาใหไดอตราผลตอบแทนการลงทนทเหมาะสม

ผลจากการวเคราะหการลงทนของโรงงานผลตเอทานอลจากวตถดบตางๆ โดยสถาบนคนควาและพฒนาผลตผลทางการเกษตรและอตสาหกรรมการเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร แสดงในตารางท 2-13 โดยเปรยบเทยบระหวางการผลตเอทานอลโดยใชมนสาปะหลงและออย (หรอกากนาตาล) เปนวตถดบ

พบวาจะมอตราผลตอบแทนการลงทนในอตราทแตกตางกน ทงนเนองมาจากปจจยดานราคาวตถดบเปนสาคญ อยางไรกตามหากโรงงานมการพจารณาดานการจดการผลพลอยไดควบคไปกบการผลตเอทานอลดวย จะชวยลดภาระดานการลงทนของโรงงานไดบางสวน ขนอยกบผลตภณฑทผลตดวย

ตารางท 2-13 การวเคราะหการลงทน ของโรงงานผลตเอทานอลจากวตถดบตางๆ สมมตฐาน/คาทประเมน ชนดของวตถดบ

กากนาตาล มนสาปะหลง กาลงการผลตเอทานอล )ลตรตอวน( 150,000 150,000 อายโครงการ )ป( 15 15 ดอกเบยของเงนลงทน (%) 8 8 มลคาการลงทนรวม (บาท) 1,146,700,000 1,217,400,000 ราคาวตถดบ (บาท/ตน) 4,000 3,800 ราคาขายเอทานอล (บาท/ลตร) 25 25 มลคาโครงการปจจบน (Net Present Value ; บาท) 822,318,136 1,842,077,989 อตราผลตอบแทนการลงทน (Internal Rate of Return, IRR; %) 16.6 21.9 ระยะเวลาคนทน (Payback Period; ป) 5 4

ทมา : สถาบนคนควาและพฒนาผลตผลทางการเกษตรและอตสาหกรรมการเกษตรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร

ขอเสนอแนะ ขอมลขางตนเปนการใหความรพนฐานเบองตนแกผประกอบการ เพอความเขาใจและนาไปใช

ประกอบการพจารณาประเมนผลเบองตน แตแนะนาวาหากจะไดผลอยางสมบรณทใหความเชอมนอยางแทจรงแกผประกอบการและสถาบนการเงน ควรใหผเชยวชาญดานการเงนเปนผดาเนนการวเคราะห


บทท 3 การสนบสนนจากภาครฐ

ปจจบนแมวาสภาวการณบรหารจดการอตสาหกรรมการเอทานอลยงมความผนผวนอยกตาม

เนองจากอปทานมมากกวาอปสงค และราคานามนสาเรจรปทลดลงอยางมาก แตคาดการวาในอนาคตอนใกลน ราคานามนจะมการปรบตวสงขนมากตามสภาวะเศรษฐกจของโลก และความตองการใชนามนจะเพมสงขน รวมทงปจจยดานตางๆ ทจะสนบสนนใหอตสาหกรรมอยรอดในระยะยาว อาท การสงเสรมใหรถยนตใชแกสโซฮอล หรอการยกเลกการจาหนายนามนเบนซน91 และ 95 รวมทงสงเสรมใหมเทคโนโลยใหมทจะชวยเพมผลผลตและมลคา รวมทงลดตนทนในการผลตใหกบอตสาหกรรมการผลตเอทานอลทงระบบตามแผนปฏบตการพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป

3.1 นโยบายและการสงเสรมเอทานอล เปาหมายและยทธศาสตร ในแผนพลงงานทดแทน 15 ป เพอลดการพงพานามน ไดกาหนดภารกจทสาคญไว โดยการสราง

ตลาดเอทานอลอยางยงยน รณรงคใหความรและสรางความเชอมนใหผบรโภคอยางจรงจง สงเสรมอตสาหกรรมเอทานอลแบบครบวงจรและเปนมตรตอสงแวดลอม รวมไปถงการพฒนาระบบโลจสตกสเพอลดตนทน การวจยและพฒนาพชพลงงานใหมๆ เพอประเทศชาตและประชาชน โดยไดกาหนดเปาหมายการสงเสรมการใชเอทานอลปรมาณ 9 ลานลตรตอวน ภายในป 2565 โดยมเปาหมายระยะสนภายในป 2554 ปรมาณ 3.0 ลานลตรตอวน ปรมาณการใชปจจบน ณ ป 2554 ปรมาณการใชอยท 1.32 ลานลตรตอวน

ยทธศาสตรการสงเสรมการใชแกสโซฮอล


แผนปฏบตการการพฒนาและสงเสรมการใชเอทานอล (2551-2565)

3.2 มาตรการตางๆ ทภาครฐไดนามาใชเพอสงเสรมการผลตและการใชเอทานอล ไดจาแนกเปนดานตางๆ 3 ดาน คอ

3.2.1 มาตรการการสงเสรมการผลตเอทานอล ไดแก - ผผลตเอทานอลสามารถยนขอรบการสงเสรมการลงทน เพอยกเวนอากรขาเขาเครองจกร

และภาษเงนไดนตบคคล 8 ป จาก BOI - ยกเวนภาษสรรพสามต และภาษเทศบาลสาหรบเอทานอลทผสมในนามนแกสโซฮอล

อกทงมการจดเกบภาษกองทนนามนในอตราทตากวาเพอเปนกลไกในการกาหนดราคา

ขายปลกนามนแกสโซฮอลใหตากวานามนเบนซน

- เปดเสรการผลตเอทานอล เพอใชเปนเชอเพลงและสามารถสงออกเอทานอลได ซงจากเดมทกาหนดใหองคการสราหรอบรษทไดรบอนญาตจากคณะกรรมการเอทานอลแหงชาต หรอคณะกรรมการพฒนาและสงเสรมเชอเพลงชวภาพเทานนทสามารถตงโรงงานเอทานอลเพอใชเปนเชอเพลง


3.2.2 มาตรการการสงเสรมการใชเอทานอล ไดแก - นโยบายสงเสรมการตลาดโดยใหราคาขายปลกแกสโซฮอลถกกวานามนเบนซนไมนอยกวา

1.50 บาท/ลตร ซงเปนมตการประชมคณะกรรมการบรหารนโยบายพลงงานเมอวนท 5 กมภาพนธ 2550

- การทกระทรวงพลงงานไดมหนงสอถงทกกระทรวงใหการสนบสนนการใชแกสโซฮอลในรถยนตของราชการและรฐวสาหกจและใหทกหนวยงานรายงานผลการใชแกสโซฮอลเปนประจารายเดอนใหทราบ

- การทกระทรวงพลงงานไดมหนงสอถงคณะกรรมการพสดแหงชาต สานกนายกรฐมนตรและสานกงบประมาณ ใหกาหนดคณสมบตของรถยนตทจะจดซอในปงบประมาณ 2548 ใหตองสามารถใชแกสโซฮอลเปนเชอเพลงได

- การประชาสมพนธโดยสรางความเชอมนแกประชาชนในการใชแกสโซฮอล - การทกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน ไดมการศกษาและทดสอบการใช

นามนแกสโซฮอล 95 กบรถยนตคารบวเรเตอรและจกรยานยนต - การทกรมธรกจพลงงานสนบสนนงบประมาณลางถงนามนปมอสระ เพอจาหนายแกส

โซฮอล - การทกรมธรกจพลงงาน จดการทดสอบสมรรถนะรถยนต (Blind test) เพอสรางความ

เชอมนการใชนามนแกสโซฮอล - การสงเสรมการใชเอทานอลในสดสวนทสงขน เชน กาหนดราคา E20 ใหตากวาเบนซน 95

อกทงมาตรการ การลดภาษรถยนตทสามารถใช E20 ไดอก 5% ทาใหราคารถยนตทใช E20 ไดมราคาถกลง

- สงเสรมการใชนามน E85 ตามทกระทรวงพลงงานเสนอ โดยใหกระทรวงการคลงกาหนดมาตรการจงใจดานภาษแกรถยนต E85 ซงมรายละเอยด ดงน � ภาษสรรพสามต เกบภาษสรรพสามตรถยนต E85 ลดลงในอตรารอยละ 3 จาก

โครงสรางภาษปจจบน ดงน � รถยนตทมความจกระบอกสบตงแต 1,780 ซ.ซ. แตไมเกน 2,000 ซ.ซ. เดมเกบ

ภาษสรรพสามตในอตรารอยละ 25 เปน เกบภาษสรรพสามตในอตรารอยละ 22 � รถยนตทมความจกระบอกสบเกน 2,000 ซ.ซ. เดมเกบภาษสรรพสามตในอตรา

รอยละ 30 เปน เกบภาษสรรพสามตในอตรารอยละ 27 � รถยนตทมความจกระบอกสบเกน 2,500 ซ.ซ. แตไมเกน 3,000 ซ.ซ. เดมเกบ

ภาษสรรพสามตในอตรารอยละ 35 เปนเกบภาษสรรพสามตในอตรารอยละ 32



� สตรราคาเอทานอล สาหรบหลกเกณฑการกาหนดราคาเอทานอลทผลตและจาหนายในประเทศ ซงสะทอนราคาตลาดโลก เปนดงน

ราคาเอทานอลตลาดบราซล => อางองราคาเอทานอล FOB ตลาด Brazilian Commodity

Exchange SaoPaulo ประเทศบราซล จาก Reuters, Alcohol Fuel-Front Month Continuation ทมการซอขายในชวงวนท 1-80 ในไตรมาสกอน นามาเฉลยสาหรบกาหนดราคาในไตรมาสถดไป

Freight => 1) คาขนสงเอทานอลภายในประเทศบราซลจาก Sao Paulo ไป Santosคดราคาตามทเกดขนจรง (ราคา FOB Santos จาก JJ&A–FOB SaoPaulo) โดยใชขอมลในชวงวนท 1-80 ในไตรมาสกอน นามาเฉลยสาหรบกาหนดราคาในไตรมาสถดไป

2) คาขนสงเอทานอลทางเรอจากประเทศบราซลมาไทยคดทขนาดบรรทก 30,000 ตน ใชขอมลจาก Ship brokers จานวน 3 รายโดยใชขอมลของไตรมาสกอน นามาเฉลยสาหรบกาหนดราคาในไตรมาสถดไป

Insurance => คาประกนภย 0.0134% ของมลคา CFR Loss => คา loss 0.20% ของมลคา CIF Survey/Shipping/Testing => 0.008 บาท/ลตร (คงท) อตราแลกเปลยน => อตราแลกเปลยน Selling rate จาก

1) dollar real => US dollar เปนรายวน ในชวงวนท 1-80 ในไตรมาสกอน

2) US dollar => Baht เปนรายวน ในชวงวนท 1-80 ในไตรมาสกอน อางองธนาคารแหงประเทศไทยนามาเฉลยสาหรบกาหนดอตราแลกเปลยนไตรมาสถดไป

ราคาเอทานอล = ราคาเอทานอลตลาดบราซล + Freight + Insurance + Loss + Survey

- เมอวนท 12 มนาคม 2552 คณะอนกรรมการศกษาหลกเกณฑการกาหนดโครงสรางราคานามนเชอเพลงไดมมตเหนควรปรบปรงหลกเกณฑการกาหนดราคาเอทานอล เพอใชอางองในการซอ-ขายในประเทศจากระบบการใชราคาอางอง (Import Parity) มาเปนระบบการคานวณตนทนการผลต (Cost Plus) เนองจากการใชราคาอางองจากบราซลไมสะทอนตนทนการผลตทแทจรง โดยราคาตนทนการผลตของบราซลตากวาตนทนการผลตของไทย ทงจากปจจยทางดานขนาดการผลตของบราซลใหญกวาของไทย และรฐบาลบราซลอดหนนราคานามนเชอเพลงสาหรบเกษตรกร รวมทงการกาหนดคณภาพเอทานอลของบราซล (95%) อยในระดบตากวาคณภาพเอทานอลของไทย (99.5%) ตอมาเมอวนท 24 เมษายน 2552 คณะอนกรรมการฯ ไดมมตเหนชอบตนทนการผลตเอทานอลจากกากนาตาล และมนสาปะหลง โดยมหลกเกณฑการกาหนดราคาเอทานอล ดงน

� หลกเกณฑเพอคานวณตนทนราคาเอทานอล

PEth =(PMol×QMol)�(PCas× QCas)

QTotal (1)

โดย PEth คอ ราคาเอทานอลอางอง (บาท/ลตร) ประกาศราคาเปนรายเดอนทกเดอน

PMol คอ ราคาเอทานอลทผลตจากกากนาตาล (บาท/ลตร) PCas คอ ราคาเอทานอลทผลตจากมนสาปะหลง (บาท/ลตร) QMol คอ ปรมาณการผลตจากกากนาตาล (ลานลตร/วน) ใชปรมาณการ

ผลตยอนหลง 1 เดอน เชน ใชปรมาณการผลตเดอนท 3 นาไปคานวณราคาในเดอนท 5

QCas คอ ปรมาณการผลตจากมนสาปะหลง (ลานลตร/วน) ใชปรมาณการผลตยอนหลง 1 เดอน เชน ใชปรมาณการผลตเดอนท 3 นาไปคานวณราคาในเดอนท 5

QTotal คอ ปรมาณการผลตทงหมด (ลานลตร/วน) ใชปรมาณการผลตยอนหลง 1 เดอน เชน ใชปรมาณการผลตเดอนท 3 นาไปคานวณราคาในเดอนท 5


PMol = RMol + CMol (2)

โดย RMol คอ ตนทนกากนาตาลทใชในการผลตเอทานอล (บาท/ลตร) CMol คอ ตนทนการผลตเอทานอลจากกากนาตาล (บาท/ลตร) เทากบ

6.125 บาท/ลตร หมายเหต : 1) ราคากากนาตาล เปนราคาสงออกตามประกาศเผยแพรโดยกรมศลกากร

โดยใชราคาเฉลย 3 เดอนยอนหลง (บาท/กโลกรม) เชน ราคาเฉลยเดอนท 1, 2 และ 3 นาไปคานวณราคาในเดอนท 5

2) ราคากากนาตาล 4.17 กก. ทคาความหวาน 50% เทากบเอทานอล 1 ลตร อางองรายงานจากสถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (วว.)

PCas = RCas + CCas (3)

โดย RCas คอ ตนทนมนสาปะหลงทใชในการผลตเอทานอล (บาท/ลตร) CCas คอ ตนทนการผลตเอทานอลจากมนสาปะหลง (บาท/ลตร) เทากบ

7.107 บาท/ลตร

หมายเหต : 1) ราคามนสด เชอแปง 25% ตามประกาศเผยแพรโดยกรมการคาภายใน เฉลย 1 เดอนยอนหลง (บาท/กโลกรม) เชน ราคามนสดเฉลยวนท 16 เดอน 3 ถง วนท 15 เดอน 4 นาไปคานวณราคาในเดอนท 5

2) มนสด 2.63 กโลกรม เปอรเซนตแปงไมนอยกวา 65 เทากบเอทานอล 1 ลตร อางองรายงานจากสถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (วว.)

3) หวมนสด 2.38 กโลกรม ท เ ชอแปง 25% แปรสภาพเปนมนเสน 1 กโลกรม ตามประกาศกระทรวงพาณชย

4) คาใชจายในการแปลงสภาพจากหวมนสดเปนมนเสน 300 บาท/ตนมนเสน ตามประกาศกระทรวงพาณชย

5) ตนทนการผลตเอทานอลจากกากนาตาล และมนสาปะหลงเปน ดงน

ตนทน (หนวย : บาท/ลตร) กากนาตาล

(CMol) มนสาปะหลง

(CCas) Total Initial Investment Cost (คาลงทนเบองตน : คาเครองจกร คาทดน คาระบบบาบด คาใชจายและเงนทนแรกเรม และคาอาคาร)1)

2.029 1.975

Chemicals and process Water (คาสารเคมและนาดบ)1) 0.219 1.041 Utilities (คาพลงงาน / สาธารณปโภค)2) 1.546 1.779 Maintenances (คาซอมบารง)1) 0.381 0.380


Admin

Typewritten Text


รปแสดงขนตอนการยนขอรบการสงเสรมจากสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI)

3.4 โครงการสงเสรมเทคโนโลยกาซชวภาพสาหรบโรงงานอตสาหกรรม สา นกนโยบายและแผนพลงงาน

(สนพ . ) ไ ด ด า เ นน โครงการส ง เ ส ร มเทคโนโลยกาซชวภาพสาหรบโรงงานอตสาหกรรม ป พ.ศ. 2551 โดยเชญชวนใหผประกอบการทมศกยภาพและพรอมทจะลงทนจดสรางระบบผลตกาซชวภาพ ยนข อ เ ส น อ ข อ ร บ เ ง น ส น บ ส น น ซ งประกอบดวยเงนสนบสนนคาทปรกษาออกแบบระบบ และเงนสนบสนนการลงทนระบบ โดยกาหนดใหอตราสนบสนนเปนสดสวนไมเกนรอยละ 20 ของคาใชจายรวมระหวางเงนลงทนระบบผลตกาซชวภาพและคาทปรกษาออกแบบระบบ และไมเกนวงเงนสนบสนนสงสดทกาหนดไวสาหรบผประกอบการแตละประเภท

ผมสทธยนขอเสนอ จะตองเปนผประกอบการโรงงานอตสาหกรรม และ/หรอ บรษท จดการพลงงาน (Energy Service Company: ESCO) ทเปนผลงทนกอสรางระบบผลตกาซชวภาพ และระบบการนากาซชวภาพไปใชประโยชนในรปพลงงานทดแทนใหแกโรงงาน โดยโรงงานอตสาหกรรม 1 แหง มสทธยนขอเสนอไดจานวน 1 ขอเสนอโดยกลมอตสาหกรรมเปาหมายแบงเปน 6 กลมหลก ดงน

1) โรงงานผลตผลตภณฑจากแปง เชน แปงมนสาปะหลง แปงขาวเจา ผลตภณฑเสนหม หรอแปงชนดอนๆ

2) โรงงานสกดนามนพชหรอผลตนามนพชบรสทธ เชน นามนปาลม เปนตน 3) โรงงานเอทานอล 4) โรงงานนายางขน 5) โรงงานแปรรปอาหาร 6) โรงงานอตสาหกรรมอนๆ ทไมสามารถจดกลมไดตาม 1) - 5) ประเภทขอเสนอทสามารถขอรบการสนบสนน ขอเสนอทสามารถยนขอรบการสนบสนนจากกองทนฯ

จะตองเขาขายดาเนนการตามลกษณะหนงลกษณะใด ดงตอไปน ลกษณะท1 โรงงานหรอ ESCO ทตองการกอสรางระบบผลตกาซชวภาพใหมและหรอปรบปรง ระบบ

ผลตกาซชวภาพเพอนานาเสยหรอของเสยทเกดขนจากกระบวนการผลตมาจดการดวยเทคโนโลยกาซชวภาพและใชเปนพลงงานทดแทน

ลกษณะท 2 โรงงานหรอ ESCO ทอยระหวางกอสรางระบบผลตกาซชวภาพ แตยงไมไดเรมตนเดนระบบกาซชวภาพ (Start up) เพอนานาเสยหรอของเสยทเกดขนจากกระบวนการผลตมาจดการดวยเทคโนโลยกาซชวภาพและใชเปนพลงงานทดแทน


ทงนผยนขอเสนอทยงไมมระบบผลตกาซชวภาพและตองการกอสรางระบบผลตกาซชวภาพใหม จะตองยงไมไดเรมตนงานฐานรากของระบบผลตกาซชวภาพ ณ วนทยนขอเสนอ หรอผยนขอเสนอทตองการปรบปรงระบบกาซชวภาพทไมสามารถใชงานไดและหยดการใชงานระบบดงกลาวไมตากวา 12 เดอน

ขอเสนอทสามารถยนขอรบการสนบสนนตองผานเกณฑคณสมบตขนตา ดงน 1. เปนระบบผลตกาซชวภาพจากนาเสยหรอของเสยทมความสามารถในการผลตกาซชวภาพไดตงแต

400 ลบ.ม.มาตรฐาน (Nm3)/วน ขนไป ยกเวนอตสาหกรรมผลตผลตภณฑจากแปง อตสาหกรรมสกดนามนพชหรอผลตนามนพชบรสทธ และอตสาหกรรมเอทานอล ตองมความสามารถในการผลตกาซชวภาพตงแต 1,000 ลบ.ม.มาตรฐาน (Nm3)/วน ขนไป โดยอางองปรมาณพลงงานตามสดสวน %CH4 ในกาซชวภาพท 60% (โดยปรมาตร)

2. มระบบการนากาซชวภาพทผลตไดไปใชประโยชนในรปพลงงานทดแทน ตงแต 80% โดยปรมาตรขนไป โดยอาจผลตเปนพลงงานความรอนทดแทนการใชเชอเพลงอน การผลตเปนพลงงานไฟฟาเพอใชเองภายในโรงงานหรอจาหนายเขาระบบของการไฟฟา การใชเปนแหลงพลงงานความรอนเพอผลตนาเยนดวย Absorption Chiller หรอการผลตพลงงานความรอนรวมในรปแบบ Cogeneration เปนตน

3. มการออกแบบและตดตงระบบบาบดนาทงขนหลง เพอบาบดนาทงทออกจากระบบผลตกาซชวภาพใหผานเกณฑมาตรฐานคณลกษณะนาทงทระบายออกจากโรงงาน ตามประกาศกระทรวงอตสาหกรรม หรอเกณฑมาตรฐานสงแวดลอมอนทเกยวของ ในกรณตองการนานาทงทผานการบาบดจากระบบผลตกาซชวภาพไปใชประโยชนทางการเกษตร เชน ใชเปนสารปรบปรงดน ผยนขอเสนอตองนาเสนอแนวทางและวธการทชดเจน ในการนานาทงดงกลาวไปใชประโยชน

หมายเหต : ลบ.ม.มาตรฐาน (Nm3) หมายถงปรมาตรของกาซ ณ สภาวะมาตรฐานความดน 1 บรรยากาศ (1.01 bara, 14.72 psia) อณหภม 0 องศาเซลเซยส

อตราการสนบสนน การสนบสนนแบงออกเปน 2 สวน คอ การสนบสนนในสวนคาทปรกษาออกแบบระบบและการ

สนบสนนเงนลงทนระบบ โดยกาหนดสดสวนเงนสนบสนนรวม (%) และวงเงนสนบสนนสงสดแยกตามกลมประเภทโรงงานอตสาหกรรม ดงแสดงในตารางท 1 ผยนขอเสนอจะตองระบสดสวนเงนสนบสนนคาทปรกษาออกแบบระบบและสดสวนเงนสนบสนนคาลงทนระบบ ตามการตกลงระหวางกนของผยนขอเสนอและทปรกษาออกแบบระบบแตละราย

ผสนใจสามารถสอบถามรายละเอยดเพมเตมและขอรบเอกสารเชญชวนดวยวธการดงตอไปน 1) สามารถ Download ไดท Web Site ของ สนพ. (www.eppo.go.th) และ Web Site ของโครงการ

(www.thaibiogas.com/promotion) 2) ขอรบเอกสารเชญชวน ไดทสวนอนรกษพลงงานและพลงงานหมนเวยนชน 3 สานกงานนโยบายและแผน

พลงงาน กระทรวงพลงงาน เลขท 121/1-2 ถนนเพชรบร แขวงทงพญาไท เขตราชเทว กทม 10400


คมอก

ารพฒ

นาแล

ะการ

ลงทน

ผลตเ

อทาน

อลเพ

อเปน

เชอเ

พลง

หนา

ตารา

งท 3

-1 อ

ตราเ

งนสน

บสนน

สงสด

สาหร

บผปร

ะกอบ

การแ

ตละป

ระเภ

ท

ประเ

ภทโร

งงาน

อตสา

หกรร

ม

เปาห

มายแ

ละวง

เงนสน

บสนน

รายป

สด

สวนก

ารสน

บสนน

* (%

)

วงเงน

สนบส

นนสง

สดตอ

แหง

(ลาน

บาท)

ป

51

ป 52

ป

53

ป 54

ป

55

แหง

ลานบ

าท

แหง

ลานบ

าท

แหง

ลานบ

าท

แหง

ลานบ

าท

แหง

ลานบ

าท

1. โ

รงงา

นผลต

ผลตภ

ณฑจ

ากแป

ง

15

150

13

130

20

200

10

100.

0 30

30

0

1.1

. นาเส

ย

20

%

10

1.2. เ

ศษวส

ดเหล

อใชจ

ากโร

งงาน

เชน

กากม

น เป

นตน

50%

10

2. โ

รงสก

ดนาม

นพชห

รอผล

ตนาม

นพชบ

รสทธ

11

11

0 11

11

0 20

20

0 20

20

0 50

50

0

2.1

. นาเส

ย

20

%

10

2.2. เ

ศษวส

ดเหล

อใชจ

ากโรง

งาน

เชน

กากต

ะกอน

เปนต

น

50

%

10

3. โ

รงงา

นเอท

านอล

(นาเ

สย)

5 10

0 4

80

4 80

4

80

4 80

20

%

20

4. โ

รงงา

นนาย

างขน

)

นาเส

ย(

5

30

4 24

10

60

10

60

-

- 50

%

6 5. โ

รงงา

นแปร

รปอา

หาร

(นาเ

สย /

กากข

องเส

ย)

20

120

-

20

20

20

120

- -

5.1. อ

าหาร

ทะเล

50

%

6 5.2

. เซล

ลโลส

50

%

6 5.3

. อนๆ

6 6. โ

รงงา

นอนๆ

-

- 37

10

-

- -

- -

-

6.1

. เศษ

วสดเ

หลอใ

ชจาก

โรงงา

น/วส

ดทาง

การเก

ษตร ฯ

ลฯ

6

50%

10

6.2

. อนๆ

6

50

%

6 รว

ม 56

51

0 69

56

6 74

56

0 64

56

0 84

88

0

* หม

ายเห

ต สด

สวน

% เง

นสนบ

สนน

คานว

ณจา

กคาใ

ชจาย

รวมร

ะหวา

งเงนล

งทนข

องระ

บบผล

ตกาซ

ชวภา

พและ

คาท

ปรกษ

าออก

แบบร

ะบบ

47


ตารางท 3-2 ตารางแสดงอตราเงนสนบสนนสงสดสาหรบผประกอบการแตละประเภท ประเภทโรงงานอตสาหกรรม เปาหมาย

(แหง) สดสวนการสนบสนน2

(%)

วงเงนสนบสนนสงสดตอแหง

)ลานบาท( 1. โรงงานผลตผลตภณฑจากแปง 13

1.1. นาเสย 20% 10.0 1.2. เศษวสดเหลอใชจากโรงงาน เชน กากมน เปนตน 50% 10.0

2. โรงสกดนามนพชหรอผลตนามนพชบรสทธ 11 2.1. นาเสย 20% 10.0 2.2. เศษวสดเหลอใชจากโรงงาน เชน กากตะกอน เปนตน 50% 10.0

3. โรงงานเอทานอล )นาเสย( 4 20% 20.0 4. โรงงานนายางขน )นาเสย( 4 50% 6.0 5. โรงงานแปรรปอาหาร (นาเสย / กากของเสย) 37

5.1. อาหารทะเล 4 50% 6.0 5.2. เซลลโลส 4 50% 6.0 5.3. อนๆ 29 6.0

6. โรงงานอนๆ - 6.1. เศษวสดเหลอใชจากโรงงาน/วสดทางการเกษตร ฯลฯ 50% 10.0 6.2. อนๆ 50% 6.0

รวม 69 566 ลานบาท2

หมายเหต 1. สดสวน % เงนสนบสนน คานวณจากคาใชจายรวมระหวางเงนลงทนของระบบผลตกาซชวภาพและคาท ปรกษาออกแบบระบบ

2. สงวนสทธทจะไมสนบสนนในสวนของ "คาทปรกษาออกแบบ "สาหรบผยนขอเสนอทไดรบการสนบสนนคาทปรกษาออกแบบระบบผลตกาซชวภาพจากหนวยงานรฐบาล

8

บทท 4 การยนขออนญาตประกอบกจการโรงงานผลตเอทานอล

เพอใชเปนเชอเพลง

ผประกอบการทสนใจจะขอตงโรงงานผลตและจาหนายเอทานอลเพอใชเปนเชอเพลง จะตอง

ดาเนนการยนเรอง สงเอกสาร ตอหนวยราชการตางๆ ซงกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานไดหารอ รวมกบหนวยงานนนๆ และสรปขนตอนตามขอมลตอไปน ทงน ผประกอบการทสนใจโปรดตรวจสอบกบหนวยงานทเกยวของโดยตรงดวย

1. กรมสรรพสามต : ผประกอบการยนหนงสอขอจดตงโรงงานผลตเอทานอลเพอใชเปนเชอเพลงตอกรมสรรพสามตหรอ สานกงานสรรพสามตจงหวดในพนททโรงงานตงอย โดยขอเสนอโครงการขอจดตงโรงงานผลตและจาหนายเอทานอลเพอใชเปนเชอเพลงตามรายละเอยดของประกาศกระทรวงการคลง เรองวธการบรหารงานสรากลนชนดสราสามทบ (เอทานอล) เพอใชเปนเชอเพลง พ.ศ. 2550

สานกงานสรรพสามตพนทจะสงเอกสารหลกฐานขางตน พรอมกบบนทกผลการตรวจสถานทตงโรงงานสราและความเหนใหกรมสรรพสามตภายใน 10 วน นบแตวนทไดรบเรอง เมอกรมสรรพสามตพจารณาอนญาตแลวจะออกหนงสอการอนญาตใหตงโรงงานผลตแอลกอฮอลเพอใชเปนเชอเพลง ใหแก ผประกอบการเพอยนตอกรมโรงงานตอไป

ทงนผประกอบการจะตองปฏบตตามประกาศกรมสรรพสามต เรองวธการงดเวนไมเรยกเกบภาษสราสาหรบสรากลนชนดสราสามทบ (เอทานอล) ทนาไปใชผสมกบนามนเชอเพลงเพอใชเปนเชอเพลง ลงวนท 25 กมภาพนธ2548 ซงจะตองตดตงอปกรณมาตรวดจดทาระบบฐานขอมลและการทาบญชประจาวนและบญชงบเดอนตามทกาหนด และใหรายงานความกาวหนาในการกอสรางโรงงานสราใหกรมสรรพสามตทราบทก 3 เดอน และเมอทาการกอสรางโรงงานสราเสรจแลวกอนทาสราผรบอนญาตตองยนเรองขอใบอนญาตทาสรา ใบอนญาตใหทาเชอสราสาหรบใชในโรงงานสรา ใบอนญาตขายสราประเภทท 2 (ขายสราครงหนงตงแตสบลตรขนไป) ตอกรมสรรพสามตหรอสานกงานสรรพสามตจงหวดในพนททโรงงานตงอย ทราบลวงหนาอยางนอย 15 วนทาการ เพอใหเจาพนกงานสรรพสามตไปตรวจสอบความถกตองและความพรอมในการผลตเอทานอลเพอใชเปนเชอเพลง ตลอดจนสถานทตงททาการของเจาพนกงานสรรพสามตผควบคมโรงงาน เมอกรมสรรพสามตเหนวาถกตองแลว ผรบอนญาตตองทาสญญาการทาและขายสงเอทานอลเพอใชเปนเชอเพลงกบกรมสรรพสามตกอน รวมทงไดปฏบตตามการตดตงมาตรวดตางๆ เรยบรอยแลว กรมสรรพสามตจงจะออกใบอนญาตให

2. กรมโรงงานอตสาหกรรม : ผประกอบการยนขออนญาตประกอบกจการโรงงานตามกฎหมายวาดวยโรงงาน ซงสามารถซอแบบคาขออนญาต (รง.3) จานวน 3 ฉบบไดทกรมโรงงานอตสาหกรรมหรอท


สานกงานอตสาหกรรมจงหวด และยนคาขอฯ ทสานกงานอตสาหกรรมจงหวดทองททเปนทตงของโรงงาน ตามขนตอนการขออนญาตของโรงงานทจะตงขนใหม พรอมทงจดทารายงานเกยวกบการศกษาและมาตรการปองกนและแกไขผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมและความปลอดภย ตามประกาศกรมโรงงานอตสาหกรรม เรองการกาหนดหลกเกณฑสาหรบการยนคาขออนญาตประกอบกจการโรงงานผลตเอทานอลเพอใชเปนเชอเพลง ลงวนท 24 ธนวาคม 2547 โดยมเอกสารประกอบการยนคาขออนญาต (รง.3) ดงน

� สาเนาหนงสอรบรองการจดทะเบยนนตบคคล ทระบชอผมอานาจลงนามผกพนนตบคคล ทตงสานกงาน วตถประสงคของนตบคคล

� แผนผงแสดงสงปลกสรางภายในบรเวณโรงงานขนาดเหมาะสมและถกตองตามมาตราสวน

� แผนผงแสดงการตดตงเครองจกรขนาดเหมาะสมและถกตองตามมาตรสวนพรอมดวยรายละเอยด

� แบบแปลนอาคารโรงงานขนาดเหมาะสมและถกตองตามมาตราสวน

� แบบแปลน แผนผงและคาอธบายโดยละเอยดระบบบาบดนาเสยพรอมรายการคานวณ

� แผนการจดการดานสงแวดลอม

� แผนการจดการดานความปลอดภย โดยแสดงรายละเอยดขางตนภายใตแบบและเทคโนโลยการผลตทคดเลอก พรอมทงมคารบรองของผ

ประกอบวชาชพวศวกรรมควบคมหรอบคคลอนทกระทรวงอตสาหกรรมกาหนด ทงนใหผประกอบการสงสาเนาคาขออนญาต (รง.3) ใหแกกรมสรรพสามต 1 ชด ในกรณทมความ

จาเปนตองสงเอกสารหรอหลกฐานใดๆ เพมเตม เพอประกอบการพจารณาตามกฎหมายวาดวยโรงงานจะตองสงสาเนาเอกสารหรอหลกฐานเพมเตมนน ใหแกกรมสรรพสามต 1 ชดดวย

กรมโรงงานอตสาหกรรมจะใชระยะเวลาพจารณาการขออนญาต 30 วน เมอไดรบใบอนญาตประกอบกจการโรงงาน (รง. 4) จากกรมโรงงานอตสาหกรรมแลว ใหดาเนนการกอสรางและปฏบตตามเงอนไขแนบทายใบอนญาตอยางเครงครด และเมอประสงคจะประกอบกจการโรงงานสวนใดสวนหนง ใหแจงตามแบบแจงการประกอบกจการโรงงานจาพวกท 3 ใหพนกงานเจาหนาททราบไมนอยกวา 15 วน กอนวนเรมประกอบกจการ

ผประกอบการตองทาการบาบดนาเสยทออกจากโรงงานผลตเอทานอลใหอยในคามาตรฐานคณภาพนาทงจากโรงงานอตสาหกรรม ตามประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 2 (พ.ศ. 2539) ออกตามความในพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2535 เรองกาหนดคณลกษณะของนาทงทระบายออกจากโรงงานและประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรองกาหนดคณลกษณะของนาทงทระบายออกนอกโรงงานใหมคาแตกตางจากทกาหนดไวในประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 2 (พ.ศ. 2539) เรองกาหนดคณลกษณะของนาทงทระบายออกจากโรงงาน

3. อบต : สานกงานอตสาหกรรมจงหวดจะตรวจสอบสถานทตงโรงงานตามหลกเกณฑของกฎหมายโรงงานแลวจะสงเรองขอตงโรงงานผลตและจาหนายเอทานอลเพอใชเปนเชอเพลงใหแก อบต. ทโรงงานเอทา


นอลตงอย ผประกอบการดาเนนการจดทาเอกสารแนะนาโครงการ แผนพบโฆษณา โปสเตอร และนาเสนอรายละเอยดโครงการ รวมทงชแจงแผนการดานการจดการสงแวดลอม ผลประโยชนและการพฒนาชมชนตอ อบต. และชมชนในพนททโรงงานตงอยเพอให อบต. ใหความเหนชอบตอโครงการดงกลาว

เมอสานกงานอตสาหกรรมจงหวดไดรบเอกสาร มตของ อบต. เหนชอบการกอสรางโรงงานในพนทแลว จะสงเรองใหกรมโรงงานอตสาหกรรมออกใบอนญาตประกอบกจการโรงงาน (รง.4)

4. สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI) : ผประกอบการยนคาขอรบการสงเสรมตอสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI) เพอขอรบการสงเสรมการลงทน ซงผไดรบการสงเสรมจะไดรบสทธประโยชนยกเวนอากรขาเขาเครองจกร และยกเวนภาษเงนไดนตบคคล 8 ป (ไมกาหนดดวงเงน) และสทธประโยชนอนตามเกณฑ โดยกรอบแบบฟอรมคาขอรบการสงเสรม (กกท. 01) เมอกรอกคาขอในแบบฟอรมแลวใหยนคาขอจานวน 2 ชด ทสานกคณะกรรมการสงเสรมการลงทน หรอศนยเศรษฐกจการลงทนภมภาค ตามวธปฏบตในการขอรบการสงเสรมและการใชสทธและประโยชน และทาสาเนาคาขออก 1 ชดเพอผยนคาขอเกบไวเปนสาเนา โดยผยนคาขอจะตองเขาชแจงโครงการตอเจาหนาทภายใน 15 วนนบแตไดรบแจงจากสานกงาน

กรณทคาขอรบการสงเสรมมขนาดการลงทนมากกวา 500 ลานบาท จะตองยนรายงานการศกษาความเปนไปไดของโครงการ (Feasibility Study) สาหรบคาขอรบการสงเสรมมขนาดการลงทนตงแต 750 ลานบาทขนไปทผลตเพอการจาหนายภายในประเทศเปนสวนใหญจะใชเวลาในการพจารณาคาขอ 90 วนทาการ

5. สถานบนการเงน : ผประกอบการยนขอสนเชอจากสถาบนการเงนโดยยนเอกสารการศกษาความเปนไปไดของโครงการผลตเอทานอลเพอใชเปนเชอเพลง พรอมทงยนสาเนาหนงสอรบรองการจดทะเบยนนตบคคลงบการเงนยอนหลง (ถาท) ประวตผถอหน และเอกสารทเกยวของอนๆ

6. กรมชลประทาน : หากผประกอบการมความประสงคทจะใชนาจากระบบชลประทานจะตองยนคารองตามแบบ ผย. 33 ตอกรมชลประทานหรอสานกชลประทานพนท ตามกระบวนการพจารณาขออนญาตใชนาจากทางนาชลประทาน

7. กรมทรพยากรนาบาดาล : หากผประกอบการมความประสงคทจะใชนาบาดาลเพอการผลตเอทานอลในโรงงานจะตองปฏบตตามคมอการขออนญาตเจาะใชนาบาดาล กรมทรพยาการนาบาดาล โดยยนคาขอรบใบอนญาตเจาะนาบาดาล พรอมเอกสารประกอบคาขอ และคาธรรมเนยมคาขอยนตอพนกงานนาบาดาลประจาทองทในเขตนาบาดาล ไดแก สานกควบคมกจการนาบาดาล กรมทรพยากรนาบาดาล ในเขตนาบาดาลกรงเทพมหานคร หรอ ฝายทรพยากรนาบาดาล สานกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จงหวดทกจงหวด กอนทจะนานาบาดาลขนมาใชผประกอบกจการตองขออนญาตใชนาบาดาลกอน โดยยนคาขอรบใบ อนญาตใชนาบาดาล ตอพนกงานนาบาดาลประจาทองทพรอมตวอยางนาบาดาลจากบอทขออนญาต จานวนไมนอยกวา 1.5 ลตร เพอวเคราะหลกษณะทางกายภาพและเคม พรอมชาระคาธรรมเนยม และคาวเคราะหตวอยางนาบาดาล


8. กรมทรพยากรนา : หากผประกอบการมความประสงคใชนาผวดนใหผประกอบการเสนอแผนการใชนาของกจการตอคณะอนกรรมการลมนา ตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการบรหารทรพยากรนาแหงชาต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 พจารณาใหความเหนชอบกอนการดาเนนการ

9. กรมธรกจพลงงาน : ผประกอบการผลตเอทานอลทมปรมาณคาเกน 30,000 เมตรกตนตอป (ประมาณ 36 ลานลตร) แตไมเกน 100,000 เมตรกตนตอป (ประมาณ 120 ลานลตร) หรอเปนผประกอบการทมขนาดของถงทสามารถเกบเอทานอลหรอนามนเชอเพลงรวมกนไดเกน 200,000 ลตร ตองขนทะเบยนเปนผคานามน ตามมาตรา 10 กบกรมธรกจพลงงาน โดยยนคาขอจดทะเบยนเปนผคานามนตามมาตรา 10 แหงพระราชบญญตการคานามนเชอเพลง พ.ศ. 2543 (แบบ นพ.102)

ในกรณทผประกอบการผลตเอทานอลทมปรมาณคาเกน 100,000 เมตรกตนตอป (ประมาณ 120 ลานลตร) ตองขอรบใบอนญาตเปนผคานามนตามมาตรา 7 จากรฐมนตรวาการกระทรวงพลงงาน โดยยนคาขอรบใบอนญาตเปนผคานามนตามมาตรา 7 แหงพระราชบญญตการคานามนเชอเพลง พ.ศ.2543 กบกรมธรกจพลงงาน ทงนคณภาพของเอทานอลทผผลตจะจาหนายตองเปนไปตามประกาศกรมธรกจพลงงาน เรองกาหนดลกษณะและคณภาพของเอทานอลแปลงสภาพ พ.ศ. 2548 นกลงทนผทสนใจสามารถตดตอหนวยงานทเกยวของดงกลาวไดตามหมายเลขโทรศพทและเวบไซตดงแสดงในตารางและสรปขนตอนตามขอมลแสดงในแผนผงการขอจดตงโรงงานผลตและจาหนาย เอทานอลเพอใชเปนเชอเพลง หมายเลขโทรศพทหนวยงานทเกยวของ

ลาดบ หนวยงาน โทรศพท เวบไซด 1 กรมสรรพสามตสานกมาตรฐานภาษ 0-2241 5600 www.excise.go.th 2 กรมโรงงานอตสาหกรรมสานก

โรงงานอตสาหกรรมรายสาขาท 1 0-2202 3992 0-2202 3995

www2.diw.go.th/cluster/cluster1.asp

3 สานกงานคณะกรรมการ สงเสรมการลงทน (BOI)

0-2537 8111 www.boi.go.th

4 กรมชลประทาน 0-2241 0020 www.rid.go.th 5 กรมทรพยากรนา 0-2241 0020 202.129.59.150/prapathai/spt/index.html 6 กรมทรพยากรนาบาดาล 0-2299 3924-6 www.dgr.go.th/ 7 กรมธรกจพลงงาน สานกการคาและ

การสารองนามนเชอเพลง 0-2511 5961-5 ตอ 1802, 1808

www.doed.go.th/law/law_main_%20merchant.html



ภาคผนวก ตวอยาง วธการคานวณตนทนเงนทนถวเฉลย (Weight Average Cost of Capital : WACC) ของ

โรงงานผลตเอทานอล 1) อตราผลตอบแทนทผลงทนคาดวาจะไดรบ = 15% ตอป 2) อตราผลตอบแทนของธนาคารในลกคาชนด (MLR+1) = 8.25% 3) เงนลงทน = 736,000,000 บาท 4) หนสน / สวนของเจาของ = 2

WACC = 10.50%

ตวอยาง วธคานวณคาเสอมราคาแบบเสนตรง (Straight line) ของโรงงานผลตเอทานอล 1) คาออกแบบและกอสรางโรงงาน = 45,000,0000 บาท 2) คาเครองจกร = 680,000,000 บาท 3) อายโครงการ = 15 ป 4) คาเสอมราคา

= 48,333,333 บาทตอป

× × × ×((15 % 736,000,000) (1/(1+2)) + (8.25% 736,000,000 (2 /(1+2))WACC=

736,000,000

680, 000, 000 + 45, 000, 000 =

15


เอกสารอางอง

1. การศกษาความเปนไปไดของการผลตเอานอล ประจาป 2552, สวนบรหารจดการขอมลและปรกษาแนะนา, สานกบรหารยทธศษสตร, กรมสงเสรมอตสาหกรรม, 2552

2. รายงานฉบบสมบรณ โครงการศกษาการเพมประสทธภาพการขนสงเอทานอล การผสม และการขนสงแกสโซฮอล, กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กระทรวงพลงงาน, มลนธเพอสถาบนปโตรเลยมแหงประเทศไทย, เมษายน 2552

3. การศกษาเปรยบเทยบเทคโนโลยการผลตเอทานอลของสหรฐอเมรกาและไทย, สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย(วว.), ศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต (ศว.), กระทรวงวทยาศษสตรและเทคโนโลย, กระทรวงพลงงาน, กมภาพนธ 2551

4. รายงานฉบบสมบรณ โครงการวเคราะหและเสนอแนะมาตรการดานเชอเพลงชวภาพ, กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กระทรวงพลงงาน, มลนธสถาบนประสทธภาพพลงงาน (ประเทศไทย), เมษายน 2551

5. รายงานฉบบสมบรณ โครงการประเมนศกยภาพของชวมวลเพอผลตเอทานอล, บณฑตวทยาลยรวมดานพลงงานและสงแวดลอมมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร, มหาวทยาลยเกาตรศาสตร, พฤศจกายน2549

6. รายงานฉบบสมบรณ โครงการประเมนเทคโนโลย การผลตเอทานอลจากผลผลตทางการเกษตร, บณฑตวทยาลยรวมดานพลงงานและสงแวดลอมมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร, สถาบนพฒนาและฝกอบรมโรงงานตนแบบ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร, พฤศจกายน 2549

7. รายงานฉบบสมบรณ การผลตและการใชเชอเพลงเอทานอล, กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กระทรวงพลงงาน, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร,กนยายน 2548

8. รายงานบทสรปผบรหาร การนาของเสยจากการผลตเอทานอลมาใชประโยชนเพอเพมมลคา, กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กระทรวงพลงงาน, สถาบนคนควาและพฒนาผลตผลทางการเกษตรและอตสาหกรรมเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, ตลาคม 2549

9. เอกสารนาเสนอ มาตรการสงเสรมการใชนามน E85, กระทรวงพลงงาน, วนท 19 เมษายน 2553 10. กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, กระทรวงพลงงาน, http://www.dede.go.th 11. สานกงานนโยบายและแผนพลงงาน กระทรวงพลงงาน,http://www.eppo.go.th 12. ระบบฐานขอมลพลงงานดานเชอเพลงชวภาพ, http://www.biofueldede.com 13. กรมธรกจพลงงาน กระทรวงพลงงาน, http://www.doeb.go.th 14. กรมโรงงานอตสาหกรรม,http://www.diw.go.th 15. สานกงานเศรษฐกจการเกษตร, http://www.oae.go.th


16. กรมสรรพสามต, http://www.excise.go.th 17. กระทรวงพลงงาน ,http://www.energy.go.th 18. http://www.sugarzone.in.th 19. http://www.thaisugarmillers.com


บนทก


บนทก


Documents

เชื้อเพลิง เอทานอล