Embed Size (px)
DESCRIPTION
จุลสารมูลนิธิสัมมาชีพ ประจำเดือนมีนาคม 55
Citation preview
ÅÊÒÃÊÑÁÁÒªÕ¾ RIGHT LIVELIHOODS FOUNDATION
มนาคม 2555
“สมมาชพคอการเปลยนคนในอาชพตางๆ ใหมธรรมะในหวใจ
เพราะถาไมมธรรมะในหวใจตอใหรวย และมอำานาจมากแคไหนกไมมความสข”
ถายทอดเรองราวโดย คณประชา หตานวตร
contents4
7
11
บอกเลาเรองราวสมมาชพโดย คณประชา หตานวตร รองประธานกรรมการและ
ประธานกรรมการบรหารมลนธสมมาชพ ผกอตงสถาบน
ยวโพธชน
บทความ ครบนดอยณ บานแมกลางหลวง อำาเภอจอมทอง จงหวดเชยงใหม
ขาวสาร- ออมทรพย ออมความด เฉลมพระเกยรต 84 พรรษา- เปดหอวฒนธรรมลาวเวยง ศนยการเรยนรชมชนตำาบล
บานเลอก- เทศบาลตำาบลสรรพยาไดฤกษเปดหองสมดมชวต
บอกเลาสมมาชพ
เปดมมสมมาชพพรอมเรองราวและแนวทางการดำาเนนกจกรรมและโครงการ เพอสงคมถายทอด
เรองราวสมมาชพ โดย คณประชา หตานวตร รองประธานกรรมการและประธานกรรมการบรหารมลนธ
สมมาชพ ผกอตงสถาบนยวโพธชน ทมงเนนการนำาธรรมะเขาหาเยาวชนอยางทนสมย ในรปแบบใหมสราง
ความสนกสนานในการเรยนรธรรมะใหแกเยาวชนคนรนใหม
คณประชา หตานวตร ในฐานะรองประธานกรรมการมลนธ
สมมาชพ กลาวถงกจกรรมทกำาลงดำาเนนการอยในขณะนวา
โครงการอบรม Ecovillage Design Education เปนอกหนง
กจกรรมทนำาเอาแกนธรรมะเขามาสอนผานหลายหมวดหลาย
วชา เปนการจดการศกษาใหคนทตองการแกไขปญหาตามกระแส
หลกของสงคมคอตองการชวยสรางชมชนใหมจากเดมปรบใหเปน
ชมชนทองถนทนาอย ไมทำาลายสงคมและสงแวดลอม การอบรม
Ecovillage Design Education ทำามา 4–5 ปแลว เปนโครงการ
ทเชอมโยงกบหลายประเทศมเครอขายทวโลก ผเขารวมการอบรม
ลวนมาจากหลากหลายประเทศ สมครเขามาผานทางเวบไซต โดย
มจดประสงคเดยวกน คอตองการทำางานเพอสงคม สงแวดลอม
เพราะโลกปจจบนกำาลงเปลยนกระบวนทศน คอเปลยนวธคดขน
พนฐาน หลายคนกำาลงแสวงหาคำาตอบวาถาโลกมการเปลยนแปลง
แลวจะเปนยงไง วกฤตทางสงแวดลอม สงคม และเศรษฐกจทำาให
หลายคนมองวาถายงมความคดแบบเดมๆ คงไปไมรอด
อยางไรกตาม คณประชา มมมมองเกยวกบการศกษาตามกระบวนทศนใหมวา ในเมองไทยวนนเราไดม
การจดการศกษาตามกระบวนทศนใหม ซงปจจบนเราไดเรมดำาเนนการใหกบทางเทศบาลจงหวดขอนแกน ทง
ขาราชการ คร รวมทงพยายามหาแนวทางทจะปรบเปลยนปฏรปการศกษาจากในระบบเดมออกมา นอกจาก
นยงวางแผนทจะจดการศกษาตามกระบวนทศนแบบใหมใหกบมลนธ สถาบน รวมถงองคกรตางๆ ทตองการให
เราเขาไปชวย อยางเชนมลนธเดกทเราทำาใหอย
สำาหรบโครงการและกจกรรมทวางแผนไว คณประชากลาววา ในอนาคตวางแผนไววาจะทำามหาวทยาลยใน
ระดบภมภาค เพราะโดยสวนตวทำางานเกยวของกบงานในระดบภมภาคมานาน ขณะนกำาลงหาวธและแนวทาง
ทจะจดการเรยนการสอนในระดบปรญญาตรและปรญญาโทใหกบคนกลมน ซงตอนนไดมมหาวทยาลยทไดจด
ทะเบยนกบภาครฐตองการรวมมอกบเรา
4
นอกจากนคณประชา ยงให
เหตผลทฟงแลวนาชนชมสำาหรบแนวคด
ในการจดทำามหาวทยาลยระดบภมภาค
วา เหตผลทคดจะทำามหาวทยาลยระดบ
ภมภาคกเพราะการไดแลกเปลยนความคด
เหนกบผเขาอบรมในโครงการตางๆ ทำาให
เกดมมมองจากคนรอบขาง เชน “ถาเรา
คดถงอนาคตในสบวนขางหนา ปหนาเรา
ปลกผกกน ถาคดถงอนาคตในสบปขาง
หนา เราตองปลกตนไมใหญ แตถาเรา
คดถงอกรอยปขางหนา เราตองสรางคน ตองทำาการศกษา” เพราะเชอวาสงคมโลกสงคมแบบใหมตองการ
คนทคดเปนคดอกแบบหนง ตองการคนทเขาใจปญหาและพรอมแกไขปญหาทซบซอนแลวหาทางออกได วน
นททำาเพราะอยากเหนการศกษาสรางผนำารนใหม สรางคนทมความคดเปนผนำาในการนำาโลกออกไปจากวกฤต
ได สรางอนาคตใหรนลกรนหลานตอไป
ทงน คณประชา ไดกลาวถงคายการเรยนรสองคายใหญททางสถาบนยวโพธชนจดขนวา คายสองคายท
จดขนทภเวยง คอ คายสอนจากดานใน และ คายอานเขยนเปลยนชวต มวตถประสงคเพอจดการเรยนรชวง
ฤดรอนใหเยาวชนในชมชนทองถน ฝกการเรยนรทไมไดสอนในหองเรยนใหเยาวชนไดรสกเปลยน คอ เปลยน
ใหรจกเคารพตนเอง ใหรสกวาตนเองมคณคามความหมายซงเปนหวใจหลก สงทจะทำาใหคนเหลานสามารถ
กาวตอไปไดอยางมนคงตองมภาวนา มศล มสมาธ และปญญา คายเรยนรทงสองเราพยายามจะนำาธรรมะ
เขามาอยางมความหมาย เชน การเดนธดงค มการเรยนรในทองถนซงเปนของจรงในชวต โดยหวงวาจาก
เยาวชนจะนำาไปสการเปลยนแปลงในชมชน เพราะชมชนปจจบนตกเปนเหยอของเมองทนนยม
5
จากการเรยนรภายในคายทำาใหเกดการเปลยนแปลงวถชวตของเดกๆ คอ จากเดกทตดการพนน ไมมความรบ
ผดชอบ กปรบเปลยนเปนผใหญ มความรบผดชอบมากขน ชวยพอแมทำางาน รจกตนเองมากขน สวนเดก
ทผานการเรยนรมานาน บางคนสรางการศกษาทอยในหมบาน คอ จบ ม. 6 แลวกไมไปเรยนตอทไหนแต
สรางการศกษาเรยนรในหมบานชมชนของตนเองแทนทจะออกไปขางนอก ซงขณะนเรากำาลงศกษาหาวธจด
อดมศกษาแบบไหนทไมตองดงคนออกจากรากเงาของตนเอง
ปดทายดวยนยามงายๆ สน ๆ แตไดใจความของคำาวา “สมมาชพ” ในแนวคดของ คณประชา หตานวตร
วา สมมาชพ เดมเปนสวนหนงของศาสนาอยในอรยมรรคแปด คอ การมอาชพการงานทเหมาะสมเปนเรอง
ทสำาคญ เพราะจะทำาใหชวตเราจากคนธรรมดาเปนอรยชนได จรงๆ แลว สมมาชพกคอ การมองโลกใหถก
ตองเพราะในโลกปจจบนเราแยกอาชพออกมาจากธรรมะ คอ เราจะโลภหรอเหนแกตวยงไงกได เปนความคด
ทไดรบอทธพลมาจากตะวนตก สมมาชพตองมองโลกในทางทถก คอ เงน อำานาจ ชอเสยง ไมใชเปาหมายท
สำาคญทสดในชวต ปจจบนเราเหนการมเงน การมอำานาจเปนสงทสำาคญมากในทางศาสนาเรยกมจฉาฐตซง
เปนสงทไมถกตอง จรงๆ แลวเปาหมายชวตทถกตองคอตองเอาชนะความทกขใหได สามารถพฒนาปญญา
ทำาตวเราเองใหมคาอยางสมบรณใหมากทสด เพราะฉะนน “สมมาชพคอการเปลยนคนในอาชพตางๆ ใหม
ธรรมะในหวใจ เพราะถาไมมธรรมะในหวใจตอใหรวย และมอำานาจมากแคไหนกไมมความสข”
ทำาอาชพอะไรกไดทมธรรมะเปนหลก มสมมาฐตเปนตวนำา คนทำามาหากนตองรจกศล สมาธ ปญญา
เพราะเปนสวนหนงของการทำามาหากน ซงเปนเรองททานพทธทาสกลาวไว
6
บทความ
ไดมโอกาสเยอนเมองเหนอ
ขนดอยบานแมกลางหลวง
เขาเยยมคณคร และ นองๆ
จากศนยพฒนาเดกเลกสมเดจพระญาณวโรดม บานแมกลางหลวง อำาเภอจอมทอง จงหวดเชยงใหม จงได
พบกบเพชรเมดงามทหลนอยใจกลางดอยแหงน ครหลา ครโหนง และ ครโอ ทเปนทงเพอน พ และครให
นองๆ หรอบางครงเปนทงพอและแมใหเดกๆ เสยงสวสดคะ สวสดครบดงออกมาเปนระยะเมอทมงานพบ
เจอนองๆ แมจะดแตกตางกนดวยหลายอยางเมอเทยบกบเดกในเมอง แตนองๆ ทนยงคงความใสซอบรสทธ
ศนยพฒนาเดกเลกแหงนตงอยบนดอยแมกลางหลวง มจำานวนนองๆ 40 ชวต เปนเดกเลก 30 คน และ
ระดบประถมอก 10 คน มครทงสน 3 คน
เราเจอเพชรเมดแรกของศนยพฒนาเดกเลกแหงน ครหลา นางจรนนท สวางวฒนกล ปจจบนสอน
ชนอนบาล 1-3 สอนทนมา 4 ป เธอใหเหตผลในการเปนครไดอยางงดงามและนานบถอเปนอยางมาก เหต
ผลสนๆ งายๆ ซอๆ วา เธอไมไดทำาเพอใคร แตทำาเพอคนในหมบานตนเอง เดก ๆ เปรยบเสมอนลกหลาน
ของตนเอง เรองเงนเดอนถงแมจะไมไดสงแตเธอรวาเธอทำาเพอบานของเธอ และชาวบานทกคน นนคอความ
ภาคภมใจของครบนดอยเชนเธอ
ครบนดอย
7
ตอดวยชายหนมหนงเดยวของศนยพฒนาเดกเลก คร
โหนง นายพสน ตาไฝ ครประถมจากศนยการศกษานอก
โรงเรยน (กศน.) สอนวชาคณตศาสตร วทยาศาสตร และ
ความรทวไป เทาทครคนหนงจะสามารถถายทอดความรให
แกนกเรยนของตนได โดยกลาววา การมาเปนครสอนท
นไดเพมคณคาในชวตของตวเอง แมจะไมไดมความรมาก
มายแตกจะนำาประสบการณจากทเคยเปนเดกมากอนนำาวธ
การเรยนรของตนเองมาปรบใชเพอนำามาพฒนาเดกอกท
และ ครโอ นางสาวสจนดา เจรญไพรพนา ครกจกรรม สอนดนตร รวมถงงานฝมอตางๆ ดวยวย
และหนาตาทดออนแตความคดของเธอกบดเปนผใหญเธอใหเหตผลวา ทมาเปนครทนเพราะรกเดก อยากให
เดกทนมโอกาสเหมอนคนอนและสงสำาคญทสด คอ เพราะทนเปนบานเกดของเธอ ๆ อยากทำาอะไรใหบาน
เกดของเธอ
ศนยพฒนาเดกเลกแหงน ครหลา
กลาววา จากแตกอนไมมศนยพฒนา
เดกเลกมแตระดบประถม ผปกครอง
ทมลกหลานอาย 2 – 6 ขวบ กยง
ไมสงลกหลานมาเรยนพอศนยพฒนา
เดกเลกมาเปดมหนวยงานทรบผดชอบ
มากขน ชาวบานเหนวามนคงกสงบตร
หลานมาเรยนเพมขน เนองจากปจจบน
พอแมสวนใหญจะใหความสำาคญกบ
การศกษามากกวาสมยกอน สำาหรบ
แผนการเรยนการสอนทางศนยพฒนาเดกเลกยดหลกของกรมการปกครองสวนทองถน แมเดกทนจะมความ
ตางทภาษาและวฒนธรรม แตปจจบนไดรบการปลกฝงจากครทงสามทงเรอง ชาต ศาสนา พระมหากษตรย
รวมถง ภาษา ศลปะ วฒนธรรมตางๆ ทครทงสามจะสามารถถายทอดใหแกลกศษยของพวกเขาได ทำาใหวน
นศนยพฒนาเดกเลกทามกลางยอดเขาสงตระหงานแมอปกรณการเรยนการสอนจะไมพรอมเหมอนในเมอง
แตการศกษากทำาใหทนถกหลอมรวมเปนหนงได
ทงน คณครทงสามยงกลาวถงสงททางศนยพฒนาเดกเลกแหงนตองการเพอพฒนาการเรยนการสอนวา
ปจจบนยงขาดแคลนครเนองจากตอนนเรามครสามทาน ตอเดก 40 คน ซงไมเพยงพอตอการเรยนการสอน
8
รวมถงการดแลเดกๆ เนองจากปจจบนมการแยกการสอนออกเปนระดบ รวมทงครกไมไดจบตรงกบสายทสอน
จงอยากฝากใหทางภาครฐสนบสนนโดยสงบคลากรทมความรลงมาชวยถายทอดใหแกพวกเธอดวย นอกจาก
นยงขาดอปกรณการเรยนการสอนแมวาอปกรณบางอยางจะทนสมยแตกมจำานวนจำากดไมเพยงพอใหเดกทก
คนใชอยางทวถง เชน คอมพวเตอร และอปกรณทางดานวทยาศาสตร เครองดนตร ของเลน แปรงสฟน
ผาเชดหนา เปนตน
อยางไรกตามปญหาเรองงบประมาณคาอาหารกลางวนของศนยพฒนาเดกเลก ยงคงนอยเกนไปไดวน
ละ 13 ตอวนตอคน ครโหนงบอกวาเนองจากปจจบนขาวของหลายอยางแพงขน บางครงไมพอกตองจายเอง
บาง ทงนยงฝากไปถงหนวยงานทเกยวของชวยพจารณาเรองคาอาหารกลางวนใหแกศนยพฒนาเดกเลกดวย
และเมอเราไดมโอกาสพบกบ
นายกอช เพชรไพรพนาวลย นายก
เทศมนตรตำาบลบานหลวง จงได
สอบถามถงแนวทางและวธการแกไข
ปญหาของทางเทศบาล ซ งได ร บ
คำาตอบจากนายกกอช วา ในสวนของ
เทศบาลไดเขามาดแลในเรองคาอาหาร
ของเดกนกเรยน และคาจางคร สำาหรบ
อปกรณการเรยนการสอนทางเทศบาล
ชวยดแลสวนหนง อกสวนหนงมาจาก
ผบรจาค แตกยงไมเพยงพอตอความตองการ สวนปญหาเรองการขาดแคลนบคลากรนนทางเทศบาลไมได
นงนอนใจไดทำาเรองขอเปดเปนสาขาโรงเรยนประถมเพอทจะดงครเขามาชวย เนองจากตอนนยงเปนแคศนย
พฒนาเดกเลก เดกหลายคนทจะขน ป. 1 กไมมทเรยน เพราะตองเดนทางไปเรยนทอนซงอยหางไกลจาก
พนท คาใชจายผปกครองกรบไมไหว แตถาไดครมากมปญหาเรองอาคารสถานทอก จงจำาเปนตองเรงหา
งบประมาณเพอสรางอาคารเรยนเพมขน ซงทางเทศบาลยงขาดแคลนเรองงบประมาณจงตองขอความ
รวมมอจากหนวยงานอน ๆ รวมถงผมจตศรทธาทกทานใหการสนบสนนในการสรางอาคาร
เมอสอบถามถงเรองคาอาหารกลางวน นายกกอช ไดกลาวเพมเตมในสวนนวา สำาหรบคาอาหารกลาง
วน เปนเรองของระเบยบทกำาหนดมาหวละ 13 บาท ซงเหนอความรบผดชอบของทางเทศบาล แตทงนทาง
เทศบาลกไดทำาหนงสอขอปรบเพม ซงในขณะทรอการปรบขนคาอาหารกลางวนทางเทศบาลกไดชวยเหลอไป
บางบางสวนเทาทจะชวยได โดยใชวธการตงกลองรบบรจาคตามสถานทตางๆ รวมถงการจดผาปาซงทำาเปน
9
ประจำาทกป ปจจบนมศนยพฒนาเดกเลกทอยในความดแลของเทศบาลทงหมด 13 ศนย ซงแตละศนยกได
อตราคาอาหารกลางวนเทากนคอ 13 บาท
สดทาย นายกอช ไดฝากถงหนวยงานทรบผดชอบและผใจบญทงหลายวา ฝากภาครฐ เอกชนและผ
ใจบญรวมสนบสนนศนยพฒนาเดกเลกใหกลายเปนโรงเรยนระดบประถมเพอใหเดกไดมการศกษาทด คน
ทยากจนจะไดมโอกาสในศกษา อยากใหภาครฐเขามาชวยสนบสนนเรองการศกษาใหมากทสด ไมวาจะเปน
เรองคาอาหารกลางวน อาคารเรยน บคลากร อปกรณการเรยน เนองจากชนบทยงขาดโอกาสในเรองของการ
ศกษาเปนจำานวนมาก และการทจะพฒนาประเทศใหสำาเรจลลวงนน ควรสงเสรมการศกษาเปนอนดบแรกให
มากทสดเพราะการศกษาเปนบนไดขนพนฐานทดของเดกๆ โตขนพวกเขาจะไดเปนบคลากรทดมคณภาพ ม
ความรความสามารถ เปนคนดของสงคมทมและเปนกำาลงของชาตสบไป
บนยอดดอยสงมอะไรใหนาคนหามากกวาทคณคด รวมสงเสรมการศกษาใหเยาวชนในพนททหาง
ไกล รวมเดนทางเปนสะพานตอยอดใหพวกเขาไดขามเดน รวมสรางสรรคสงคมใหนาอย ดวยการสราง
สมมาชพ เพราะเชอวาบานเมองจะรมเยนเปนสขกตอเมอเรามสมมาชพเตมพนท ทางออกของสงคมไทย
อยไมไกลจากมอคณ
ผมจตศรทธารวมบรจาคสอการเรยนการสอนและสงของไดทมลนธสมมาชพ เลขท 573/8 ซอย
รามคำาแหง 39 (แยกศรวรา) แขวงพลบพลา เขตวงทองหลาง กรงเทพฯ 10310
10
ชมนมสหกรณออมทรพยแหงประเทศไทย จำากด (ชสอ.) และ สหกรณออมทรพยทวประเทศ จดงาน
วนออมแหงชาต เมอวนท 24 กมภาพนธ ทผานมา ณ หองประชมแซฟไฟร ศนยแสดงสนคาและการประ
ชมอมแพคเมองทองธาน โดย นายกก ดอนสำาราญ ประธานกรรมการ ชสอ. กลาวเปดงานพรอมรายงาน
วตถประสงคของการจดงานในครงนวา การออมมความสำาคญตอระบบเศรษฐกจระดบชาตและความเปนอย
ของประชาชน ชมนมสหกรณออมทรพยฯ เปนชมนมสหกรณระดบประเทศมระบบการสรางความเขมแขง
ของชมนมสหกรณออมทรพยและสหกรณออมทรพย 8 ระบบประกอบดวย ระบบการบรหารจดการ ระบบ
สวสดการ ระบบการพฒนาบคลากร ระบบการมสวนรวมและเครอขาย ระบบการออม ระบบสนเชอ ระบบ
การลงทน และ ระบบไอท ปจจบนม 955 สหกรณ มสมาชกกวา 2 ลานคน สนทรพยรวมทงสน 52,273
ลานบาท ทงน นายกก ดอนสำาราญ ยงไดกลาวเชญชวนใหสมาชกสหกรณ และผรวมงานเลอกทจะออม
ความด ผานกระบวนการ 8 คณธรรมพนฐาน 8 คำา ดงน ขยน ประหยด ซอสตย มวนย สภาพ สะอาด
สามคค และ มนำาใจ
ออมทรพย ออมความด เฉลมพระเกยรต 84 พรรษา
11
ขาวสาร
สำาหรบไฮไลทของการจดงานในครงนอยท
วทยากรพเศษ ดร.สมคด จาตศรพทกษ อดตรอง
นายกรฐมนตร และ รองประธานคณะกรรมการท
ปรกษามลนธสมมาชพ ใหเกยรตบรรยายพเศษใน
หวขอ “ภาคประชาชนกบการพฒนาประเทศ”
โดย ดร.สมคด กลาวถงหวขอทยกมาพดวาภาคประชาชน
เปนอะไรทถกละเลย จากนนไดยกตวอยางประเทศ
เกาหลใตทไดไปศกษาดงานมาวา นบตงแตมการ
เปลยนแปลงทางการเมองเกาหลใตทกวนนเจรญขน
มากเมอเทยบจาก 50 ปทแลวยากจนแทบไมมอะไร
กน แตปจจบนคาครองชพสงกวาไทย จากทเคย
เปนประเทศทตองอาศยตางประเทศ แตวนนเปลยน
บทบาทเปนประเทศทคอยใหความชวยเหลอประเทศ
เพอนบาน เปนผนำาดานเทคโนโลยของโลก กลมธรกจ
ของเกาหลใตกลายเปนหนงในกลมของ G20 ซงเปน
กลมหวกะทมหนาทกำาหนดทศทางและจดระเบยบโลก
ใหม เกาหลใตไมมอะไรทเหนอไปกวาประเทศไทยแม
กระทงทรพยากรธรรมชาต แตสงหนงทมความเขมแขงมากกวาไทย นนคอ ภาคประชาชน คนเกาหลถกปลก
ฝงดวยการศกษา ถกลอมใหโตขนมาเปนมนษยพนธพเศษ คอ มการศกษาทด มความรในเรองเทคโนโลย
มความคดสรางสรรค ถกบมเพาะใหมความอดทน บากบน มจดมงมน รจกอดออม รกในประเทศ และภมใจ
ในวฒนธรรม นนคอพนฐานสำาคญของการพฒนาประเทศ
ดร.สมคด ใหแงคดเกยวกบหลกการพฒนาประเทศวา ประเทศไหนจะเจรญไดตองมความเขมแขง
3 ภาค คอ ภาครฐบาล ภาคเอกชน และภาคประชาชน แตเรามกจะไดยนการกลาวขวญถงบทบาทของภาค
รฐบาลวาเปนผชนำา และสงเสรมถงทำาใหประเทศพฒนา หรอการประสานงานระหวางภาครฐกบเอกชน แต
ไมคอยมใครไดพดถงภาคประชาชน ภาคประชาชนถกมองวาเปนผคอยรบอานสงสจากความสามารถของภาค
รฐและเอกชน แตผมกลบมองตรงกนขาม เพราะตลอดระยะเวลาทผานภาคประชาชนเปนปญหาใหญททำาให
ประเทศเดนตอไปขางหนาไมได ภาคประชาชนเปนจดทหลายฝายละเลย แตในอนาคตภาคประชาชนกำาลง
จะเปนจดสำาคญทจะทำาใหทวโลกหนมาใหความสำาคญ วนนเศรษฐกจโลกกำาลงมปญหา กลมอยทางตะวนตก
กำาลงมปญหาอยในสภาพใกลลมละลาย ประเทศไทยเตบโตไดตองพงพาการสงออก แตเมอวนนการสงออก
เปนอยางนตองหนกลบมามองเศรษฐกจในประเทศ ประเทศไทยอยในกรอบการลงทนในประเทศจงเปนจด
12
สนใจของการแกไขความเขมแขงใหกบชมชน ทงการลงทน การใหโอกาสดานการศกษา สวสดการและความ
เปลยนแปลงของประชาชน จะทำาอยางไรทจะทำาใหภาคประชาชนแขงแรงขน ผนจากความยากจนมรายได
มากขน ภาคประชาชนไมสามารถเปนตวขบเคลอนททรงพลงได เนองจากคนสวนใหญจนมาก ประมาณรอย
ละ 70 ของประชากรไทยไมมปญญาสงลกเรยนหนงสอ ประมาณรอยละ 70 ของคนวยชราไมมเงนใชจายใน
การรกษาสขภาพของตวเอง ในสภาพเชนนจะทำาอยางไรใหภาคประชาชนมความเขมแขงพนจากความยากจน
เสนทางการพฒนาหลายสงยงไมถกตอง ประเทศทเจรญไดอำานาจจะตองถกกระจายไปสภมภาคเพอให
ทรพยากรทงประเทศกระจายไปสความตองการทแทจรงของสวนภมภาค แตความเปนจรงประเทศไทยกระจาย
อำานาจไปอยทสวนกลางไมกระจายไปสทองถนจงจำาเปนตองมยทธศาสตรสวนทองถนแตละภมภาคกมแนวทาง
ทพฒนาแตกตางกน การมยทธศาสตรของภมภาคทำาใหเกดความเขมแขงในทองถน ปญหาทเราไมสามารถ
ดงคนใหพนจากความยากจนไดจรงๆ คอ ประชาชนหวงพงรฐบาลมากเกนไปมองวารฐบาลคอผมหนาทชวย
ใหพนจากความยากจน แทจรงแลวรฐบาลเปนเพยงเครองมอหนงเทานนเอง แตคนทจะทำาใหพนจากความ
ยากจนไดจรงๆคอ ประชาชนเอง
ดร.สมคด จาตศรพทกษ ยกตวอยางธนาคารเพอคนจนในบงกลาเทศเพอเปนแนวทางในการแกไขปญหา
ความยากจนวา ธนาคารกรามนในบงกลาเทศเปนธนาคารทไมไดเกดจากภาครฐ แตเกดจาก มฮมหมด ยนส
ผรเรมและพฒนาแนวคดไมโครเครดต โดยใชวธออกเรยงรายเงนผทมเงนออมจากคนจนดวยกน แลวทดลอง
ดวยการใหกยมแบบคนจนโดยมความเชอวาคนจนจะไมเบยวเมอเทยมกบคนรวย เพราะคนจนมความละอาย
มความรบผดชอบตอเงนทกมาแมจะเปนเงนเพยงนอยนดกตาม ธนาคารกรามนหรอธนาคารเพอคนจน เปน
แหลงเงนกรวมลงทนกบผประกอบการขนาดใหญจนไดรบรางวลโนเบลสาขาสนตภาพและกลายเปนโมเดล
ตวอยางทหลายประเทศนำาไปใชในการแกไขความยากจนของประชาชนดวยประชาชนเพอประชาชน ไมได
รอวาเมอไรรฐบาลจะเขามาชวยเหลอ อนนเปนตวอยางการแกไขปญหาความยากจนทด
13
จากนน ดร.สมคด จาตศรพทกษ กลาวถงสหกรณในประเทศไทยวา สหกรณ คอ กลไกเพอเกอกลประชาชน
ชวยเหลอทงทางเศรษฐกจ สงคม แตบทบาทของสหกรณในเมองไทยยงนอยเกนไป ในขณะทสหกรณทญปน
มพลงและเขมแขงมาก ทำาไมเคาถงทำาได เพราะวาประเทศไทยขาดความเขาใจในเรองบทบาทของสหกรณ
มองสหกรณเปนทรวมของการกเงน ฝากเงน ซงจรง ๆ แลวสหกรณตองเปนตวตอรองอำานาจสนคา สามารถ
เอาเงนออมทรพยไปลงทนการผลต ในทองถนชาวบานควรเดนเขาไปในรานสหกรณไดสนคาทด มคณภาพ
ราคาถก แตทกวนนชาวบานเลอกทจะซอของทหางสรรพสนคา ถงวนนตองปลกใหสมาชกสหกรณตนใหรวา
จตวญญาณของสหกรณคออะไร ใชสหกรณเปนตวประสานกบภาครฐ เพราะผแทนสหกรณกคอตวแทนของ
ผนำาทองถน เหมอนมเพชรอยแลวแตรอเจยระไน
ทงน ดร.สมคด จาตศรพทกษ ไดกลาวถงมลนธทจดตงขนวา มลนธสมมาชพเกดขนมาจากบคลากรหลาก
หลาย โดยม ศ.นพ.ประเวศ วะส เปนประธานคณะกรรมการทปรกษา รวมตวกนสรางความเปลยนแปลงให
เกดขนของกลมคนในชมชนรากหญาใหสามารถเขาใจวธการบรหารจดการ รวมถงการสรางความเขมแขงให
คนในชมชนสามารถชวยเหลอตนเองได สหกรณกเหมอนกนเปรยบเหมอนตวหลกใหชมชน ถาเราทำาไดเงน
กมากขนแตไมไดหมายความวา คนจนจะหายไป แตจะทำาใหชมชนเขมแขงขน ความ
ยากจนจะหายไปขนอยกบ ตวของเคาเองทงพฤตกรรม และสงคม
ถาไมรจกออกชวตกไมม อะไรเหลอ เคยมการสอบถามเรองการออม
วา ทานวางแผนการ ออมเพออนาคตเมอยามแกหรอไม เพราะ
เมอไมมเงนออมความ ยากจนกเกดขนและไมใชแคตวเองแตรวมไป
ถงครอบครว ปจจบนน ธรกจดานเครดต สนเชอ เพมสงขนเพราะการ
ใชจายในสงทไมจำาเปน เงนออมของแตละคนรวมกนแลวกเปนเงนออม
ของชาต เงนออม 100 บาททงประเทศ เปนออมของภาครฐ 60 อก
40 เปนของภาคเอกชนและ ประชาชน การออมของภาคครวเรอนเปนหลกของ
ประเทศ แตปจจบนเงน ออมของประเทศนอยลง 10 ปทผานมา
ลดลงเฉลย เหลอ 1-2% ถาตองการใหเพยงพอ
ต อ ก า ร ลงทนตองม 6 % ถาไมม
กตอง กยม หนสาธารณะก
เพมมากขนประเทศก
ออนแอ
14
ปดทายวนออมแหงชาตดวยมมมองนาคดจาก ดร.สมคด จาตศรพทกษ วา วนนเปนออมแหงชาตอยาก
ใชโอกาสนปลกสมาชกสหกรณใหตนใหรวาสหกรณตองทำาอะไร ผมอยากเหนสหกรณเปนตวประสานเรอง
การผลต การเลอกวตถดบ การจำาหนาย การแปรรป ฉะนนสหกรณสามารถเปนตวกลางทดและเปนเครอ
ขายใหคนจนชวยเหลอคนจนดวยกนเอง ปนเราเฉลมฉลอง 84 พรรษาใหในหลวง ถาอยากจะทำาความดควร
เรมจากตรงนทำาสหกรณใหด ถาหวงเพยงรอใหภาครฐเขามาชวยคงทำาไมได การแกไขปญหาความยากจนไม
ใชการใหเงนชวยเหลอเพราะมนเปนแคเพยงการบรรเทา แตถาทกคนรจกออมกไมตองนงรอความชวยเหลอ
จากใคร คนจนถาไมชวยคนจนกอยาหวงจะใหใครมาชวยเราเลย
ออมวนละนด เพอชวตทดวนขางหนา รวมสรางสรรคสงคมไทยใหนาอยกบมลนธสมมาชพ เพราะ
สมมาชพ คอ วถชวตและสงคมทดงาม และ วถชวตและสงคมทดงาม เปน จตสำานกใหมของการพฒนา
เพอความสมดลทเจรญขนทงเศรษฐกจ สงคม และ สงแวดลอม บานเมองจะรมเยนเปนสขกตอเมอเราม
สมมาชพเตมพนท
15
เมอวนท 26 กมภาพนธ ทผานมา ชมชนคนลาวเวยงแหเอาฤกษชยในพธเปดศนยการเรยนรชมชนตำาบล
บานเลอกแหลงเรยนรคชมชนของคนบานเลอก ณ หอวฒนธรรมลาวเวยง วดโบสถ ต.บานเลอก อ.โพธาราม
จ.ราชบร โดยรวมใจกนแตงกายดวยชดประจำาพนบานของคนลาวเวยง ซงจะเหนไดในงานหรอพธทสำาคญ
เทานน พธเปดเรมดวย นายธวชชย วสมล นายอำาเภอโพธาราม กลาวเปดงานอยางภาคภมใจพรอมปลกให
คนบานเลอกรวมอนรกษวฒนธรรมลาวเวยงและรกษาศนยการเรยนรแหงนทคนในชมชนรวมสรางมาใหคงอย
คคนบานเลอกตอไป นอกจากนตวแทนจาก 3 องคกรทผสานความรวมมอใหการสนบสนนโครงการแหลง
เรยนรใกลบานคชมชนตางกมารวมแสดงความยนด อาท ดร.ทศนย วงศพเศษกล ผอำานวยการสำานกงาน
อทยานการเรยนร (TK PARK) คณยงจราย อปเสน หวหนาทมพฒนาศกยภาพขบวนองคกรชมชน (พอช.)
และ คณผดงศกด พนแสน รองผอำานวยการมลนธสมมาชพ (มสช.) รวมเปนเกยรตในพธ
บรรยากาศภายในงานนบวาเปนโอกาสดทไดยลโฉมการแตงกายประจำาทองถนของคนลาวเวยง พรอม
ดวยการแสดงพนบานรำาลาวเวยงจากกลมแมบานในชมชน ตอดวยการแสดงจากนองๆ เยาวชนคนบานเลอก
ทำาใหไดเหนวฒนธรรมทตางถนของคนลาวเวยงทยงคงรกษาขนบธรรมเนยมประเพณของตนไวไดอยางงดงาม
ไมวาจะเปนภาษาลาวเวยงรวมถงการแตงกายทบงบอกถงลกษณะเฉพาะของคนลาวเวยงสรางความประทบใจ
ใหแกผเขารวมงานเปนอยางมาก
กจกรรม
เปดหอวฒนธรรมลาวเวยง
ศนยการเรยนรชมชนตำาบลบานเลอก
16
ศนยการเรยนรชมชนตำาบลบานเลอก เปนพนทอกหนงพนททโครงการแหลงเรยนรใกลบานรวมพฒนา
สนบสนน และสงเสรมใหมแหลงเรยนรคชมชน เพราะหอวฒนธรรมลาวเวยงเปนพนททสมผสานระหวาง
วฒนธรรมลาวเวยง โรงเรยน และวถชวตของชาวบานทอยรวมกนในพนทเดยวกนไดอยางลงตวถอเปน
เอกลกษณของหอวฒนธรรมลาวเวยง หองสมดทถกสรางขนดวยแนวคดและความรวมมอของคนในชมชนจง
กลายเปนของขวญและความภมใจของคนในชมชนเปนอยางมาก ไมวาจะเปนผใหญใจดทงหลายทคอยใหการ
สนบสนน รวมถงนองๆ ตางพลอยดใจทวนนพวกเขามหองสมดทอยใกลบาน แมจะไมสวยงามเหมอนในเมอง
แตพวกเขากจะพฒนาและคอยดแลรกษาใหดขนตามทคนบานเลอกจะทำาได นนคอคำาพดจากนองๆ ทรวมกน
สานฝนสรางหองสมดนขนมา
หองสมดหรอศนยการเรยนรชมชนตำาบลบานเลอกตงอยในอาณาบรเวณของวดโบสถใชสถานทของหอ
วฒนธรรมลาวเวยงเปนทตงจากชมชนเลกๆ ทกระจดกระจายตามวถชวตของชาวบาน วนนบานเลอกพลก
ฟนจากชมชนเรยบงายกลายเปนแหลงเรยนรทรวบรวมเรองราวความรมากมาย ไมวาจะเปนวฒนธรรมลาว
เวยงทสบทอดตอกนมา ขนบธรรมเนยมประเพณ ศลปะการแตงกาย ภาษา ถกหลอมเปนหนงและรวมไวใน
ศนยการเรยนรชมชมตำาบลบานเลอกแหงน สงหนงทถอเปนหวใจหลกททำาใหคนบานเลอกรวมตวกนสรรค
สรางศนยการเรยนรเปาหมายของพวกเขา คอ การอนรกษวฒนธรรมลาวเวยงซงเปนสงทมอยในใจคนลาว
เวยงใหคงอยคลกหลานสบไป
รวมสรางสมมาชพใหเตมพนทกบมลนธสมมาชพ เพราะเชอวาบานเมองจะรมเยนเปนสข กตอเมอเราม
สมมาชพ เพราะสมมาชพ คอ วถชวตและสงคมทดงาม และ วถชวตและสงคมทดงาม เปน จตสำานกใหม
ของการพฒนา เพอความสมดลทเจรญขนทงเศรษฐกจ สงคม และ สงแวดลอม รวมเปนสวนหนงในการ
สรางสรรคสงคมไทยใหนาอยกบมลนธสมมาชพ เพราะสมมาชพคอทางออกของสงคมไทย
ผสนใจหรอผมจตศรทธาหรอองคกรใดทตองการแบงบนนำาใจหรอสนบสนนพนทใหมลนธฯ เพอ
ประชาสมพนธกจกรรมและโครงการตางๆ ของมลนธ สามารถแจงความประสงคไดท สวนประชาสมพนธ
และกจกรรมฯ มลนธสมมาชพ โทร. 02-9366613 ตอ 107 หรอ 086-7897808 หรอ e-mail : sam-
[email protected] พรอมตดตามความเคลอนไหวกจกรรมตาง ๆ ไดท Facebook สมมาชพ และ
www.right-livelihoods.org , www.sammachivonline.com เครอขายความรสอาชพ
17
กจกรรม
เปดแหลงเรยนรใกลบาน หองสมดมชวต
เทศบาลตำาบลสรรพยา
เมอวนท 1 มนาคม ทผานมา เทศบาลตำาบลสรรพยาไดฤกษเปดหองสมดมชวต ณ ศนยเดกเลกเทศบาล
ตำาบลสรรพยา อำาเภอสรรพยา จงหวดชยนาท โดย นายจกรพนธ ตนตเสรรตน นายกเทศมนตรตำาบล
สรรพยา ใหเกยรตเปนประธานในพธ พรอมดวย นางประณอม พงษรก รองนายกเทศมนตรตำาบลสรรพยา
ดร.ทศนย วงศพเศษกล ผอำานวยการสำานกงานอทยานการเรยนร (TK PARK) และ คณผดงศกด พนแสน
รองผอำานวยการมลนธสมมาชพ รวมแสดงความยนด
บรรยากาศภายในงานเตมไปดวยนองๆ เยาวชนจากหลากหลายโรงเรยนในเขตพนทอำาเภอสรรพยาตาง
มารวมแสดงความยนดพรอมจดกจกรรมนทรรศการ “หองสมดมชวต ความคดของฉน” อาท ซมหองสมดม
ชวต ซมผลงานการประกวดคำาขวญ และวาดภาพ ซมเลานทาน ซมกจกรรมสนทนาการ รวมถงการแสดง
จากชมรมดนตรละนาฏศลป “รำาอเมซงสรรพยา” โดยไดรบความสนใจจากนองๆ และ ผรวมงานเปนอยาง
มาก
18
จากศนยเดกเลกเทศบาลตำาบลสรรพยา
ทซงนองๆ ใชชวตประจำาวนในการเดนทางมา
ศกษาเลาเรยน แตวนนศนยเดกเลกแหงนเปรยบ
เสมอนคลงความรทรวบรวมความรกอใหเกด
ประโยชนทางปญญา เพราะแหลงเรยนรแหงน
ไมไดเปนเพยงหองสมดทใชคนหาเทานน แตยง
เปนแหลงรวมรวบองคความรทงสาระและความ
บนเทงเขาไวดวยกนอยางลงตว ไมวาจะเปน มม
นทาน มมไอท มมกจกรรมทจดขนเปนประจำาทก
เดอนขนอยกบเทศกาลนนๆ หองสมดของคนสรรพยาแมจะไมใหญโตเหมอนคนเมอง แตคนสรรพยากพรอมใจ
กนสรางขนมา เพอใหเปนแหลงมวสมทางปญญาใหแกเยาวชนในชมชน เพราะเชอวาถาเกดแหลงเรยนรท
ครบวงจรอยในพนทชมชนใกลบานแลว เยาวชนทมวสมในทตางๆ จะหลงไหลมารวมตวกนในทแหงน โดย
ความสำาเรจครงนสรางความปลาบปลมใหแก คร นกเรยน ผปกครอง ผใหญใจด รวมถงผมสวนเกยวของ
ทงหลาย โดยเฉพาะนองๆ ตางบอกเปนเสยงเดยวกนวา “รสกดใจทเรามหองสมดมชวต เพราะกวาจะมวน
นเราลำาบากกนมาเยอะ แตยงไงเรากจะพฒนาตอไปเรอยๆ จะทำาใหดขน” เสยงสะทอนของความดใจเหลาน
คงจะทำาใหชาวสรรพยามพลงและพรอมสรางสรรคสงดๆใหคงเกดกบหองสมดของพวกเขาตอไป
รวมสรางสมมาชพใหเตมพนทกบมลนธสมมาชพ เพราะเชอวาบานเมองจะรมเยนเปนสข กตอเมอเราม
สมมาชพ เพราะสมมาชพ คอ วถชวตและสงคมทดงาม และ วถชวตและสงคมทดงาม เปน จตสำานกใหม
ของการพฒนา เพอความสมดลทเจรญขนทงเศรษฐกจ สงคม และ สงแวดลอม รวมเปนสวนหนงในการ
สรางสรรคสงคมไทยใหนาอยกบมลนธสมมาชพ เพราะสมมาชพคอทางออกของสงคมไทย
ผสนใจหรอผมจตศรทธาหรอองคกรใดทตองการแบงบนนำาใจหรอสนบสนนพนทใหมลนธฯ เพอ
ประชาสมพนธกจกรรมและโครงการตางๆ ของมลนธ สามารถแจงความประสงคไดท สวนประชาสมพนธ
และกจกรรมฯ มลนธสมมาชพ โทร. 02-9366613 ตอ 107 หรอ 086-7897808 หรอ e-mail : sam-
[email protected] พรอมตดตามความเคลอนไหวกจกรรมตาง ๆ ไดท Facebook สมมาชพ และ
www.right-livelihoods.org , www.sammachivonline.com เครอขายความรสอาชพ
19
