آينده انديشي يا مطالعات آيندهآينده نگري، آينده پژوهي،

آينده شناسي(future studies از واژه هاي

futurology، futures research،

prospective research، foresight)

آينده را نمي توان پيش بيني .كرد بايد آن را آماده ساخت

«ميشل گوده»

جايگاه امروز سازمانها نتيجه جهتگيريهاي ديروز آنها است و

شيوه مديريت امروز آنها معماري فرداي

”آلن آنها است. مامفورد“

روندهاي كالن فناوري اطالعات

سال آينده:10 تا 5درباره . سريع تر، نيرومندتر و ارزان تر1

. كوچك تر و تحرك ناپذير2.سازگاري، يكپارچگي و 3

استانداردسازي هرچه بيشتر. هوشمندتر و كاربردي تر4. افزايش استفاده از هوش 5

مصنوعي

. افزايش استفاده از فناوري نانو و 6فناوريهاي ميناتوري

. دسترسي گسترده تر به رسانه ها7. افزايش اعتماد غرب به فناوري 8

اطالعات و ارتباطات در امور نظامي )به خصوص اياالت متحده(

. استفاده وسيع تر از فناوريهاي 9نظامي نامتقارن در كشورهاي در حال

توسعه به ويژه توسط گروههاي شبه نظامي

. استفاده از موVاد فوق العاده بهبود 10يافته، مستحكم و تجديدناپذير

. تداوم برتري اياالت متحده در 11نوآوريهاي فناورانه

براي مديريت آينده با پرسشهايي از اين دست

روبرو هستيم:( به نظر مي رسد كه آينده 1

چطور خواهد بود؛) انواع آينده هاي ممكن و قابل اجرا(

( چه مسيرهاي بديلي براي 2آينده به نظر

مي رسد؛) انواع احتماالت آينده(

( به نظر مي رسد كه آينده، 3چطور بايد باشد يا نباشد،

) گزينه هاي تصميم گيري براي آينده مطلوب

آيا آينده انديشي يك علم، در معناي جديد اين واژه در فلسفه

علم به شمار مي آيد؟ آيا يافته هاي اين حوزه مجموعه اي از حدسها و ابطالهاست كه به

قصد شناخت واقعيت عيني ساخته و پرداخته مي شود و به همين اعتبار در برخورد با اين واقعيت، بالقوه قابل ابطال

شدن است؟

در مورد آينده، سه نگرش وجود دارد )انفعال، سازگاري

و اراده گرايي(؛ ليكن در عمل، اين سه، پيوسته با هم

تداخل مي كنند و در هم مي آميزند.

را به صورت شفاف رؤيت نمود«»تالش نمود كه ماوراي چشم اندازهاي آينده و »براي نقاط ابهام آينده بايد طراحي كرد« »براي تغييرات آينده بايد مهيا شد« همچون تاريخ بخواني« »در آينده زندگي كن، به گونه اي كه آن را شعارهاي اصلي آينده گراها

درهرزمان خاصي شماري از آيندهاي ممكن وجود دارد وآينده واقعي حاصل تعامل

ميان بازيگران گوناگون دريك مقاصد وضعيت خاص و

. هريك ازآنان خواهد بودميشل گوده

آينده انديشي عبارت است از كوششي منظم و

فرآيندوار)نه تكنيكي( براي بررسي درازمدت آينده علم، فناوري، اقتصاد و جامعه با هدف شناسايي حوزه هاي

تحقيقات استراتژيك و فناوريهاي عام نوظهور كه به

منظور استحصال بيشترين منافع اقتصادي و اجتماعي

انجام مي گيرد.

آينده انديشي عبارت است از توانايي ايجاد و حفظ يك چشم انداز جامع و عملي از آينده و

استفاده از اين چشم انداز براي اتخاذ برنامه هاي مفيد در حوزه

هاي مورد نظر، براي مثال درـ شناسايي موقعيتهاي ناسازگار

ـ تدوين سياستهاـ شكل دهي راهبردها

ـ مطالعه و بررسي بازارها، محصوالت و خدمات جديد

از برخاسته آينده چهارعنصر ــل تعامـ

اســــــــــــــــــــــــت:روندهـــا ــــ

رويدادهـــا، ــــ ــورات، ــ تص ــ ــ ـ

ـ اقدامات

سناريو نويسي، مدل سازي، Decisiدرختهاي تصميم گيري)

Tress ،)(،Simulationشبيه سازي)

Trendبررسي روندها)Exploration،)

(،Forecastingروش دلفي) Morphologicalتحليل شكلي)

Analysis) Situationalمنطق موقعيت)Logic)

سناريوها تصوير روشني از آينده اند كه برنامه ريزي به كمك آنها مي تواند

مسائل، چالش ها و فرصت هاي محيط را به روشني ببيند و بشناسد. يك سناريوV، تنها پيش يني يك آينده خاص نيست، بلكه توصيف همه احتماالت است. در واقع، سناريو تصويري از آينده ممكن و محتمل

است.

آن كه پايان ديد احمVVد بود كاوديد دوزخ را همVVين جا تو بتو

ديد عرش و كرسVVي و جنات را بر دريده پVVVVVرده غVVفVVVالت را گر همي خواهي سالمت را ضررچشم ز اول بند و پايان را نگر