به نام خدا

معرفی نرم افزارARC TOOLBOX

1389آذر ماه

مرتضی حیدریان نجفی

دکتر علیرضا وفایی نژاد

ARC TOOLBOX پردازش مکانی

Geoprocessing

بر داده های مکانی عملگرفرایندی است که در آن یک)یا چند(

)خروجی( اثر نموده و آن را به اطالعات )ورودی(موجود

تبدیل می کند.

است که آن را از جعبه سیاهی در واقع همان GISاین بخش از

و ... متمایز می کند.CAD ، DataBaseسایر فن آوری ها مانند

ایجاد ، مدیریت ، تبدیل و تحلیل اطالعات ، Geoprocessingهدف از

جهت یافتن راه حل مناسب برای مسائل مکانی است.مکانی

ARC TOOLBOX هدف پردازش مکانی

Spatial analysis

Spatial analysis

ConversionConversionProjectionsProjections

Data management

Data management

Database

CAD GDB

در بسیاری از موارد می توان فرایند حل یک مسئله را به شکل زیر ساده نمود :

ARC TOOLBOX فرایند حل مسئله

در پردازش های مکانی نیز اغلب نیازمند تفکیک مسئله و راه حل آن به اجزاء کوچکتر هستیم. بنابر این:

، شکل گرفته و با ترکیبی از پردازش های مکانی راه حل در قالب طی مراحلی منجر به ایجاد اطالعات مکانی می شود.

اما جهت تعیین ترتیب اجزاء راه حل )توالی پردازش های مکانی( از ساختار روش های مختلفی می توان استفاده نمود ، که در این میان

ساده و کارآمد است.سلسله مراتبی و آبشاری

مراحل متوالی در این ساختار پردازش الزم برای کسب نتیجه به تقسیم شده و هر مرحله براساس نتایج مراحل قبلی انجام می شود.

بدین شکل ورودی هر مرحله خروجی مرحله قبل خواهد بود.

ARC TOOLBOX فرایند پردازش مکانی

( ، براساس MAP)برای اولین بار در بسته نرم افزاری تحلیل نقشه اصول کلی نحو زبان انگلیسی ، ساختاری برای اجرای در

خواست کاربران جهت پردازش اطالعات مکانی شکل گرفت که مبتنی بر اصول زیر بود :

فرمان = فعل•الیه های اطالعاتی )ورودی یا خروجی( = اسم )مفرد( •پارامترهای الزم جهت کنترل نحوه اجرای فرمان = متمم •

)صفت ، حرف اضافه و ...(فعل + اسم )ورودی( + متمم + ترتیب دستور )نحو جمله( = •

اسم )خروجی(

برای )ایجاد الیه 2 )را( به )الیه( معبر 1مثال : اضافه کن )الیه( معبرخروجی با نام ( معبر

Add Road1 To Road2 For Road

ARC TOOLBOX فرمانهای پردازشی

ساختار فرمان های پردازشی ≈ ورودی + فرمان + خروجینتایج :

امکان استفاده از خروجی یک فرمان برای اجرای فرمان بعدیورودی یک فرمان = خروجی فرمان قبلی

مدل کارتوگرافیکفرمان های متوالی = مزایا :

انجام پردازش های پیچیده با استفاده از توالی تعداد محدودی فرمان موجود

تعریف فرایند پردازش پیش از اجرای مراحل مختلف آنتصحیح فرایند پردازش و اجرای مجدد آن

تهیه نمودار گردشی پردازشثبت روش شناسی

ضعف ها :فرض صحیح بودن نتیجه هر فرمان

فرض عدم انتشار خطا در مراحل مختلف پردازش

ARC TOOLBOX مدل سازی کارتوگرافی

هر فرمان به ابزاری تشبیه شده است که به ARC GISدر

وسیله آن می توان در مواد اولیه موجود )داده ها( تغییری

ایجاد نمود تا نهایتا به کاالی مورد نظر )اطالعات( رسید .

برای رسیدن به نتیجه نهایی باید با ترتیب صحیح از ابزار های

مختلف استفاده نمود . بنابر این توالی آبشاری با امکان

تعیین تقدم و تاخر اجرای فرمان ها پیش بینی شده

است .

ساختار فرمان های پردازشی دستور متنی = فرمان +

ورودی + پارامترها + خروجی

ساختار فرمان های پردازشی به صورت گرافیکی و در مدل

ها = ورودی + فرمان + خروجی

ARC TOOLBOX فرمان های پردازشی و مدل سازی کارتوگرافی در ARC GIS

ARCبخش اعظم فرمان های پردازشی در قالب ARC GISدر

ToolBox .در اختیار کاربر قرار داده شده است

ARC Toolbox را می توان کتاب مقدسی دانست که ESRI

، تنظیم ARC GISبرای حل مشکالت کاربران نرم افزار

نموده است.

در منابع مختلف ، متفاوت ARC ToolBoxتعداد ابزار های

750 تا بیش از 450گزارش شده است . که دامنه ای از

نیز در ESRIابزار را شامل می شود . در حالی که سایت

این خصوص اطالعاتی ارائه نکرده است ، بر اساس

موجود 9.3.1 ابزار در نسخه 596شمارش انجام گرفته

است .

ARC TOOLBOX ARC ToolBox

ARC TOOLBOX ARC ToolBoxساختار کلی

Tool Box (System/Custom)

Tool SetTool Set Tool Model Script

( و جعبه ابزارها Toolsets) ابزارها در قالب مجموعه ابزارها

(Toolboxes به صورت سلسله مراتبی ، طبقه بندی )

شده اند .

ARC TOOLBOX ARC GISاجرای ابزارها در

Command lineCommand line

ModelsModels

ScriptsScripts

Dialog Box

Dialog Box

1

4

3

2

شکل می توان استفاده 4 به ARC ToolBoxاز ابزارهای

کرد :

اجرای یک ابزار با استفاده از کادر محاوره ای مربوط به آن :

محیط مناسب کاربر جدید

همراه با راهنمای گرافیکی و توضیحات مناسب

ARC GISدسترسی از محیط های مختلف نرم افزار

اجرا پس از دریافت پارامتر های الزم از کاربر.

ARC TOOLBOX Dialog Box

(Command Line)اجرای یک دستور در خط فرمان

بر اساس اصول فرمانهای پردازشی

نوشتن دستور به صورت متن در قالب نام دستور و پارامترهای

مختلف آن

راهنمایی مختصر

اجرای سریع

معرفی پارامترها از لیست های باز شونده

مستلزم آشنایی کافی با جزییات تابع مورد نظر

ARC TOOLBOX Command Line

(Model Builderساختن یک مدل و اجرا کردن آن )در

بر اساس اصول مدل سازی کارتوگرافیک

اجرای توابع متعدد به صورت پیاپی و به هم وابسته

قابلیت استفاده از مدل ساخته شده به عنوان یک ابزار مستقل

نمایش گرافیکی و امکان کار با مدل پروژه و تصحیح و اجرای مجدد

آن

مناسب برای انجام اموری که دارای مراحل متعدد هستند

ARC TOOLBOX Model Builder

ساختن و اجرای یک اسکریپت که حاوی یک فرایند تحلیل مکانی باشد :

مستلزم آشنایی با برنامه نویسی برای ایجاد توابع تحلیلی جدید در

ARC Macro یا Pyton , Jscript , Vbscriptمحیط های

Language (AML)

قابلیت تبدیل مدل به اسکریپت

مزیت نسبت به مدل : عدم وابستگی به داده و امکان ایجاد حلقه و

سایر قابلیت های برنامه نویسی

ARC TOOLBOX اسکریپت

Cartography , conversion , arc , management , geocoding , lr , sa , stat , 3d

ARC TOOLBOX تکرار ابزار ها

Clips a raster

Clips a raster

Clips a coverageClips a

coverage

Clips a feature class

Clips a feature class

با توجه به مشابهت مفاهیم در بخش های مختلف ، بعضی از ابزار ها دارای اسامی مشابه هستند که جهت تفکیک آنه از یکدیگر از پسوند های تعریف شده استفاده می شود .

اجرای یک فرمان از طریق کادر

محاوره ای

ARC TOOLBOX اجرای یک فرمان از طریق کادر محاوره ای

پی ای بارو ؛ سیستم اطالعات جغرافیایی ؛ حسن •

طاهرکیا ، انتشارات سمت

•ESRI Library PDFs

•www.ESRI.com

•http://nrm.salrm.uaf.edu

•http://.pnu.ac.ir

•ARC GIS.HELP

ARC TOOLBOX منابع