ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ

ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΙΟ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ

ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣΨΗΦΙΑΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ

Federated Digital Rights Federated Digital Rights ManagementManagement:: Shibboleth Shibboleth

ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΗΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΗ



ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

Μετατόπιση ενδιαφέροντος από τον Μετατόπιση ενδιαφέροντος από τον τρόπο ψηφιοποίησης & αποθήκευσης τρόπο ψηφιοποίησης & αποθήκευσης στη διαχείριση των δικαιωμάτων σε στη διαχείριση των δικαιωμάτων σε σχέση με το υλικό – Τρόπος διάθεσης σχέση με το υλικό – Τρόπος διάθεσης υλικούυλικού

Ανεπτυγμένες τεχνολογίες ελέγχου Ανεπτυγμένες τεχνολογίες ελέγχου πρόσβασης θα ωφελήσουν τις Ψ.Β.πρόσβασης θα ωφελήσουν τις Ψ.Β.

Παροχή περισσότερων πόρων πιο Παροχή περισσότερων πόρων πιο εύκολα σε απομακρυσμένους χρήστεςεύκολα σε απομακρυσμένους χρήστες



DRM – Digital Rights DRM – Digital Rights ManagementManagement

Διαχείριση Ψηφιακών ΔικαιωμάτωνΔιαχείριση Ψηφιακών Δικαιωμάτων Δεν υπάρχει σαφής ορισμόςΔεν υπάρχει σαφής ορισμός «Ο σκοπός της τεχνολογίας των «Ο σκοπός της τεχνολογίας των DRM DRM είναι να είναι να

ελέγξει την πρόσβαση σε περιορισμένες χρήσεις ελέγξει την πρόσβαση σε περιορισμένες χρήσεις ψηφιακώνψηφιακών εργασιώνεργασιών»» ((The American Library Association)The American Library Association)

«Τα «Τα DRM DRM είναι οι τεχνολογίες, τα εργαλεία & οι είναι οι τεχνολογίες, τα εργαλεία & οι διαδικασίες που προστατεύουν την πνευματική διαδικασίες που προστατεύουν την πνευματική ιδιοκτησία κατά την εμπορευματικοποίηση του ιδιοκτησία κατά την εμπορευματικοποίηση του ψηφιακού περιεχομένου»ψηφιακού περιεχομένου» ((--Publishers’ Requirements for DRM, --Publishers’ Requirements for DRM, W3C Workshop Report on DRM for the Web)W3C Workshop Report on DRM for the Web)

Στο χώρο των Βιβ/κών & της εκπαίδευσης το Στο χώρο των Βιβ/κών & της εκπαίδευσης το DRM DRM ερμηνεύεται περισσότερο ως περιβάλλον & όχι ως ερμηνεύεται περισσότερο ως περιβάλλον & όχι ως περιορισμός της πρόσβασης σε περιεχόμενοπεριορισμός της πρόσβασης σε περιεχόμενο



Στόχος των Στόχος των DRMDRM

Υποστήριξη βιβλιοθηκών & ανώτερης Υποστήριξη βιβλιοθηκών & ανώτερης εκπαίδευσης εκπαίδευσης

Δυνατότητα τεκμηρίωσης δικαιωμάτωνΔυνατότητα τεκμηρίωσης δικαιωμάτων Υποστήριξη σωστής χρήσηςΥποστήριξη σωστής χρήσης Εφαρμογές & χρήσεις του ψηφιακού Εφαρμογές & χρήσεις του ψηφιακού

περιεχομένου, π.χ. ψηφιακές περιεχομένου, π.χ. ψηφιακές βιβλιοθήκες, ηλεκτρονική εκπαίδευσηβιβλιοθήκες, ηλεκτρονική εκπαίδευση



FDRM – Federated Digital FDRM – Federated Digital Rights ManagementRights Management

«Ομόσπονδη» διαχείριση ψηφιακών «Ομόσπονδη» διαχείριση ψηφιακών δικαιωμάτωνδικαιωμάτων

ΣτόχοςΣτόχος…… Δικαιώματα χρήστη & διαχειριστή Δικαιώματα χρήστη & διαχειριστή

πόρουπόρου



ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΧΩΡΟΥΠΡΟΒΛΗΜΑ ΧΩΡΟΥ

Ακαδημαϊκές Βιβλιοθήκες, Ακαδημαϊκές Βιβλιοθήκες, Πανεπιστήμια, ΕπιχειρήσειςΠανεπιστήμια, Επιχειρήσεις

IP addressIP address Διαχειριστής συστήματοςΔιαχειριστής συστήματος Ξεχωριστοί κωδικοί για κάθε χρήστη;Ξεχωριστοί κωδικοί για κάθε χρήστη; Μία μοναδική ταυτότητα και κωδικός;Μία μοναδική ταυτότητα και κωδικός;



Χρήστες χωριστά Χρήστες χωριστά εγγεγραμμένοιεγγεγραμμένοι



Μοναδικός κωδικός για όλους Μοναδικός κωδικός για όλους τους χρήστεςτους χρήστες



PKI – Public Key InfrastructurePKI – Public Key Infrastructure

Δομή δημοσίου κλειδιούΔομή δημοσίου κλειδιού Πρόβλημα διανομής καταλόγων από Πρόβλημα διανομής καταλόγων από

το πανεπιστήμιο στον παροχέα του το πανεπιστήμιο στον παροχέα του πόρουπόρου

ΚόστοςΚόστος Συνεχείς ενημερώσεις για Συνεχείς ενημερώσεις για

συμμετοχές & αποχωρήσειςσυμμετοχές & αποχωρήσεις



Προσωπικά δεδομένα – Προσωπικά δεδομένα – Έλεγχος πρόσβασηςΈλεγχος πρόσβασης

PKI PKI – κωδικός – κωδικός Προβλήματα στη διαχείρισηΠροβλήματα στη διαχείριση Επιθυμία χρηστών για διαφύλαξη Επιθυμία χρηστών για διαφύλαξη

προσωπικών δεδομένωνπροσωπικών δεδομένων Δεν εξυπηρετείται η Ακαδημαϊκή Δεν εξυπηρετείται η Ακαδημαϊκή

βιβλιοθήκηβιβλιοθήκη

Είδος ταυτότητας



ΛύσηΛύση

Ενιαία διοίκησηΕνιαία διοίκηση Τυπικά γνωρίσματα, π.χ. μέλος Τυπικά γνωρίσματα, π.χ. μέλος

πανεπιστημιακής κοινότητας, πανεπιστημιακής κοινότητας, φοιτητής κτλφοιτητής κτλ

Εγγραφή μόνο στον αρχικό δικτυακό Εγγραφή μόνο στον αρχικό δικτυακό τόπο από τον οποίο τόπο από τον οποίο πραγματοποιείται η πρόσβασηπραγματοποιείται η πρόσβαση



SHIBBOLETHSHIBBOLETH

Project Project με την υποστήριξη της με την υποστήριξη της IBMIBM Αρχιτεκτονική – δομές – τεχνολογίες Αρχιτεκτονική – δομές – τεχνολογίες

για υποστήριξη ανταλλαγής πόρων για υποστήριξη ανταλλαγής πόρων μεταξύ ιδρυμάτωνμεταξύ ιδρυμάτων

Έλεγχος πρόσβασηςΈλεγχος πρόσβασης Έμφαση σε προσωπικά δεδομένα του Έμφαση σε προσωπικά δεδομένα του

χρήστηχρήστη



……SHIBBOLETHSHIBBOLETH

Σύστημα λογισμικού για ασφαλή μεταφορά Σύστημα λογισμικού για ασφαλή μεταφορά γνωρισμάτων των χρηστώνγνωρισμάτων των χρηστών

Διαφύλαξη προσωπικών δεδομένωνΔιαφύλαξη προσωπικών δεδομένων Attribute Authority (AAAttribute Authority (AA)): δίνει τα : δίνει τα

γνωρίσματα ενός χρήστη στον παροχέα γνωρίσματα ενός χρήστη στον παροχέα του πόρουτου πόρου

ΠαράδειγμαΠαράδειγμα…… SHAR (SHibboleth Attribute RequesterSHAR (SHibboleth Attribute Requester)): :

αίτηση γνωρισμάτωναίτηση γνωρισμάτων



……SHIBBOLETHSHIBBOLETH

AQM (Attribute Query MessageAQM (Attribute Query Message)): αίτημα : αίτημα για αποστολή γνωρισμάτων από το για αποστολή γνωρισμάτων από το SHAR SHAR στην στην AAAA

ARM (Attribute Response MessageARM (Attribute Response Message)): : απάντηση γνωρισμάτων χρήστηαπάντηση γνωρισμάτων χρήστη

Παραλαβή γνωρισμάτων και αποστολή Παραλαβή γνωρισμάτων και αποστολή από το από το SHAR SHAR στον διαχειριστή πόρου (στον διαχειριστή πόρου (RM RM – Resource Manager)– Resource Manager)

Απόφαση πρόσβασης με βάση τα Απόφαση πρόσβασης με βάση τα χαρακτηριστικά: χαρακτηριστικά: αποδοχήαποδοχή ή ή απόρριψηαπόρριψη



Το Το SHAR SHAR ζητά τα γνωρίσματα ζητά τα γνωρίσματα του χρήστη από την ΑΑτου χρήστη από την ΑΑ



Πιθανά λάθη!Πιθανά λάθη!

Λάθος του χρήστηΛάθος του χρήστη Λανθασμένη εκτίμηση του Λανθασμένη εκτίμηση του SHARSHAR



Ανάλυση ΑρχιτεκτονικήςΑνάλυση Αρχιτεκτονικής

Πώς μπορεί το Πώς μπορεί το SHAR SHAR να αναζητήσει τα να αναζητήσει τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του χρήστη χαρακτηριστικά γνωρίσματα του χρήστη όταν, τυπικά, δεν έχει το όνομα του χρήστη;όταν, τυπικά, δεν έχει το όνομα του χρήστη;

Handle Handle – – προσδιοριστικό, αναγνωριστικόπροσδιοριστικό, αναγνωριστικό Άμεση πρόσβαση στο Άμεση πρόσβαση στο site site προορισμούπροορισμού SHIRE (SHibboleth Indexical ReferenceSHIRE (SHibboleth Indexical Reference

EstablisherEstablisher)): απόκτηση αναγνωριστικού : απόκτηση αναγνωριστικού handle handle

Indexical ReferenceIndexical Reference: ευρετηριακή : ευρετηριακή παραπομπή, δηλ. παραπομπή σε έναν παραπομπή, δηλ. παραπομπή σε έναν μοναδικό χρήστη κάθε φοράμοναδικό χρήστη κάθε φορά



Απόκτηση Απόκτηση handlehandle

Όταν ένας χρήστης χρησιμοποιεί για πρώτη Όταν ένας χρήστης χρησιμοποιεί για πρώτη φορά δικτυακό τόπο που προστατεύεται από φορά δικτυακό τόπο που προστατεύεται από το το ShibbolethShibboleth, αναλαμβάνει το , αναλαμβάνει το SHIRESHIRE

HS – Handle ServiceHS – Handle Service: αποστολή : αποστολή αναγνωριστικού για ανάκτηση γνωρισμάτων αναγνωριστικού για ανάκτηση γνωρισμάτων του χρήστητου χρήστη

WAYF (Where Are You From)WAYF (Where Are You From): υπηρεσία που : υπηρεσία που γνωρίζει όνομα & τοποθεσία της γνωρίζει όνομα & τοποθεσία της HS HS για κάθε για κάθε δικτυακό τόπο που συμμετέχει στο δικτυακό τόπο που συμμετέχει στο ShibbolethShibboleth. Ζητά από την . Ζητά από την HS HS του χρήστη να του χρήστη να στείλει αναγνωριστικό στο στείλει αναγνωριστικό στο SHIRESHIRE



WAYFWAYF

Αλληλεπίδραση της Αλληλεπίδραση της WAYF WAYF με τον με τον χρήστηχρήστη

Ο χρήστης δίνει όνομα ιδρύματοςΟ χρήστης δίνει όνομα ιδρύματος Αίτηση στην Αίτηση στην HS HS για δημιουργία για δημιουργία

αναγνωριστικού (αναγνωριστικού (handle) handle) για χρήστη για χρήστη & αποστολή του στο & αποστολή του στο SHIRESHIRE

Η Η Handle Service Handle Service δημιουργεί το δημιουργεί το αναγνωριστικό, αλλά μόνο η αναγνωριστικό, αλλά μόνο η AA AA το το χρησιμοποιεί χρησιμοποιεί



Απόκτηση αναγνωριστικού Απόκτηση αναγνωριστικού handlehandle



Πολυπλοκότητα για τον Πολυπλοκότητα για τον χρήστη;;χρήστη;;

Πολύπλοκες διαδικασίεςΠολύπλοκες διαδικασίες Προσπάθεια επιβεβαίωσης Προσπάθεια επιβεβαίωσης

χαρακτηριστικών γνωρισμάτωνχαρακτηριστικών γνωρισμάτων Ο χρήστης δεν αντιλαμβάνεται αυτή Ο χρήστης δεν αντιλαμβάνεται αυτή

την πολυπλοκότητα, γιατί η όλη την πολυπλοκότητα, γιατί η όλη διαδικασία πραγματοποιείται σε διαδικασία πραγματοποιείται σε ελάχιστο χρόνοελάχιστο χρόνο



Χαρακτηριστικά γνωρίσματα & Χαρακτηριστικά γνωρίσματα & ΠολιτικέςΠολιτικές

Στόχος του Στόχος του ShibbolethShibboleth: ασφαλής : ασφαλής μεταφορά χαρακτηριστικών γνωρισμάτων μεταφορά χαρακτηριστικών γνωρισμάτων του χρήστητου χρήστη

ΑΛΛΑΑΛΛΑ: αρχικός & τελικός δικτυακός τόπος : αρχικός & τελικός δικτυακός τόπος πρέπει να συμφωνούν για τα γνωρίσματα πρέπει να συμφωνούν για τα γνωρίσματα που θα δέχονται & θα ανταλλάσσουν που θα δέχονται & θα ανταλλάσσουν

Δυνατότητα επιλογής από τους χρήστες Δυνατότητα επιλογής από τους χρήστες για τα γνωρίσματα που θα επιλέγουν να για τα γνωρίσματα που θα επιλέγουν να δίνουνδίνουν



ARP – Attribute Release ARP – Attribute Release PolicyPolicy

Πολιτική διάχυσης γνωρισμάτωνΠολιτική διάχυσης γνωρισμάτων Κανόνες που ακολουθεί μια Κανόνες που ακολουθεί μια AA AA για για

να αποφασίσει για τα γνωρίσματανα αποφασίσει για τα γνωρίσματα Το Το ARPARP αποτελείται από: αποτελείται από:

1)1) ένα ένα SHAR SHAR όνομα προορισμούόνομα προορισμού2)2) προαιρετικά ένα προαιρετικά ένα URL URL 3)3) έναν κατάλογο γνωρισμάτωνέναν κατάλογο γνωρισμάτων

Προστασία του χρήστηΠροστασία του χρήστη



AAP – Attribute Acceptance AAP – Attribute Acceptance PolicyPolicy

Πολιτική αποδοχής γνωρισμάτωνΠολιτική αποδοχής γνωρισμάτων Προστασία του παροχέα του πόρουΠροστασία του παροχέα του πόρου Έλεγχοι γνησιότηταςΈλεγχοι γνησιότητας Παράδειγμα…Παράδειγμα…



Ροή διαδικασίας Ροή διαδικασίας ShibbolethShibboleth



Χρήση του Χρήση του ShibbolethShibboleth

Χρήση & συντονισμός από το Χρήση & συντονισμός από το Πανεπιστήμιο Πανεπιστήμιο Brown, Brown, το Πανεπιστήμιο το Πανεπιστήμιο του του MemphisMemphis & το Πανεπιστήμιο & το Πανεπιστήμιο DukeDuke

Πειραματική δοκιμή το 2002Πειραματική δοκιμή το 2002 Αποτελεσματικότητα σε εφαρμογήΑποτελεσματικότητα σε εφαρμογή Δύο οργανισμοί αναπτύσσουν, για Δύο οργανισμοί αναπτύσσουν, για

εμπορική χρήση, τεχνολογίες που θα εμπορική χρήση, τεχνολογίες που θα βασίζονται στο βασίζονται στο ShibbolethShibboleth



……ΧρήσηΧρήση

Οι πολιτικές που ακολουθούνται ορίζονται Οι πολιτικές που ακολουθούνται ορίζονται μετά από συμφωνία μεταξύ αρχικού & μετά από συμφωνία μεταξύ αρχικού & τελικού δικτυακού τόπουτελικού δικτυακού τόπου

Δίνει στους χρήστες τον έλεγχο για τα Δίνει στους χρήστες τον έλεγχο για τα χαρακτηριστικά που επιθυμούν να δώσουνχαρακτηριστικά που επιθυμούν να δώσουν

Ανακούφιση από τον μεγάλο αριθμό Ανακούφιση από τον μεγάλο αριθμό κωδικών πρόσβασης & βελτιωμένες κωδικών πρόσβασης & βελτιωμένες τεχνικές ασφαλείαςτεχνικές ασφαλείας

Προστασία από διάχυση προσωπικών Προστασία από διάχυση προσωπικών δεδομένωνδεδομένων



Απόφοιτος ΠανεπιστημίουΑπόφοιτος ΠανεπιστημίουΔραστηριότητα Τι γίνεται σήμερα Προβλήματα Τι κάνει το

Shibboleth

Πρόσβαση σε πόρουςΨηφιακής βιβλιοθήκης από χώρο εκτός Πανεπιστημίου

-Μοιρασμένοι κωδικοίπρόσβασης

-Ή δεν παρέχεται καθόλου πρόσβαση

-Δεν υπάρχει πρόσβαση από το σπίτι

-Συμβιβασμοί ως προς τους περιορισμούς των κωδικών

-Προσωπικά δικαιώματα μπορεί να παραβιαστούν

-Απαιτεί εξακρίβωση ταυτότητας του ιδρύματος & όχι τα στοιχεία του χρήστη

-Μπορεί να χρησιμοποιείται από βιβλιοθήκες για νέες εφαρμογές που αφορούν την άδεια πρόσβασης στο περιεχόμενο



ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ

Υπηρεσίες στο ΔιαδίκτυοΥπηρεσίες στο Διαδίκτυο «Ομοσπονδίες εμπιστοσύνης»«Ομοσπονδίες εμπιστοσύνης» Άμεση πρόσβασηΆμεση πρόσβαση Προσωπικές αναγνωριστικές Προσωπικές αναγνωριστικές

πληροφορίες μόνο σε ένα ίδρυμα πληροφορίες μόνο σε ένα ίδρυμα Εξελιγμένα τεχνολογικά συστήματα Εξελιγμένα τεχνολογικά συστήματα

– υψηλό κόστος– υψηλό κόστος



ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ

Εφαρμογή του Εφαρμογή του Shibboleth?Shibboleth?



ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Federated Digital Rights ManagementFederated Digital Rights Managementhttp://dlib.org/dlib/july02/martin/07martin.htmlhttp://dlib.org/dlib/july02/martin/07martin.html

[SHIB] The Internet2 Shibboleth Project (Home Page). [SHIB] The Internet2 Shibboleth Project (Home Page). Accessed May 2002Accessed May 2002

http://middleware.internet2.edu/shibbolethhttp://middleware.internet2.edu/shibboleth

http://shibboleth.internet2.edu/shib-uses.htmlhttp://shibboleth.internet2.edu/shib-uses.html

Duke UniversityDuke Universityhttp://www.dukenews.duke.edu/news/shibboleth_0904.htmlhttp://www.dukenews.duke.edu/news/shibboleth_0904.html

http://dlib.org/dlib/july02/martin/07martin.html

http://middleware.internet2.edu/shibboleth

http://shibboleth.internet2.edu/shib-uses.html

http://www.dukenews.duke.edu/news/shibboleth_0904.html

Documents

ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ