1

3Ο ΓΕΛ ΛΑΡΙΣΑΣ

2012 -2013

ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΤΟΥΣ

ΔΙΚΟΥΣ ΜΑΣ ΗΡΩΕΣ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Β ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ Β

ΛΥΚΕΙΟΥ, Ε.Ε. 2

Υ Π Ε Υ Θ Υ Ν Η Κ Α Θ Η Γ Η Τ Ρ Ι Α Β Ι Κ Τ Ω Ρ Ι Α Δ Η Μ Η Τ Ρ Ι Ο Υ , Φ Ι Λ Ο Λ Ο Γ Ο Σ

Αφόρµηση

Στο α τετράµηνο η οµάδα µας, η Ε.Ε. 2 της Β Λυκείου, είχε ως θέµα την

παρουσίαση και το σχολιασµό της δράσης ηρώων από την αρχαιότητα

(Αρχαία Ελλάδα) και το σήµερα (β µισό 20ου αιώνα). Έτσι ήρθαµε σε επαφή

µε διάφορα «κειµενικά» είδη : το µύθο και το παραµύθι, την εικονογράφηση,

το κόµικς και τις ταινίες animation και fiction. Αυτή η επαφή µας έκανε φανερό

ότι υπάρχουν διάφοροι τρόποι να αφηγηθεί κανείς µια ιστορία. Ο καθένας από

αυτούς µεταφέρει τα µηνύµατα χρησιµοποιώντας διαφορετικά µέσα και έχει

επίσης την «ιστορία» του, τις συµβάσεις του, τους ιδιαίτερους στόχους του και

το κοινό στο οποίο απευθύνεται. Εµείς για το β τετράµηνο αποφασίσαµε:

1ον να επινοήσουµε τις δικές µας ιστορίες µε πρωταγωνιστές «ήρωες»

της φαντασίας µας, που να αντιπροσωπεύουν τη δική µας πραγµατικότητα, τη

δική µας µατιά και τους δικούς µας προβληµατισµούς και

2ον να επιλέξουµε ως µέσο την εικόνα σε συνδυασµό µε το λόγο για να

τις παρουσιάσουµε.

Στην εργασία µας δίνουµε αρχικά κάποια στοιχεία για την τεχνική της

αφήγησης και στη συνέχεια παρουσιάζονται οι εργασίες των οµάδων, τόσο οι

θεωρητικές όσο και τα έργα µας.

Εισαγωγή - η τέχνη της αφήγησης

Αφήγηση είναι µια πράξη επικοινωνίας µε την οποία παρουσιάζεται

προφορικά, ή γραπτά µια σειρά πραγµατικών ή πλασµατικών (επινοηµένων)

γεγονότων. Εποµένως κάθε αφήγηση, ως πράξη επικοινωνίας, προϋποθέτει

τουλάχιστον, δύο πρόσωπα: ένα ποµπό -τον αφηγητή- και κάποιον στον

οποίο απευθύνεται ο αφηγητής -τον αποδέκτη- της αφήγησης. Ο αφηγητής

φροντίζει να δώσει στον αποδέκτη τις απαραίτητες πληροφορίες για τον τόπο,

το χρόνο, τα πρόσωπα και τα πιθανά αίτια ενός συµβάντος. Η έκταση της

αφήγησης ποικίλλει: µπορεί η αφήγηση να είναι πολύ εκτεταµένη ή να

περιορίζεται σε µια µόνο φράση. Ένα τέτοιο παράδειγµα αποτελεί η ρήση του

Καίσαρα "νeni, vιdi, vici" («ήρθα, είδα, νίκησα») που θεωρείται η συντοµότερη

αφήγηση (Έκφραση Έκθεση Α΄ Λυκείου).

Όµως µε τον όρο αφήγηση δεν εννοούµε µόνο την πράξη της

επικοινωνίας ή το περιεχόµενό της αλλά επίσης και την τέχνη της διήγησης

ιστοριών σε ένα κοινό-ακροατήριο.

Η πρώτη εµφάνιση της τεχνικής αυτής χρονολογείται µαζί µε την αρχή

της ανθρωπότητας και ιστορικά αποτελεί την πρώτη απόπειρα προφορικής

διατύπωσης µιας ιστορίας. Σύµφωνα µε τον Joseph Campell, πρώτη µορφή

αφήγησης αποτελούν οι µύθοι, ιστορίες που διηγούνταν οι πρόγονοι µας

προκειµένου να καταγράψουν και να µεταβιβάσουν σηµαντικά γεγονότα και

δρώµενα της εποχής στις νεότερες γενιές.

Συνήθως, το περιεχόµενο των µύθων είχε στόχο να δοξάσει κάποιον

ήρωα, να µεταδώσει σηµαντικά γεγονότα ή να αναδείξει πρότυπα της

ανθρώπινης συµπεριφοράς. Για πολλούς πολιτισµούς της ανθρωπότητας,

που αναπτύχθηκαν σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, η αφήγηση

αποτέλεσε µορφή επικοινωνίας και µέσο διδασκαλίας των νεότερων γενεών.

Ωστόσο, πέρα από την µεταβίβαση γνώσεων, πολιτισµικών αξιών, στάσεων

και αξιών, η αφήγηση χρησιµοποιείται από τους ανθρώπους στην

προσπάθειά τους να εναρµονιστούν µε το περιβάλλον και να κατανοήσουν

την ανθρώπινη ύπαρξη. Ταυτόχρονα είναι και ψυχαγωγικό µέσο που κεντρίζει

το ενδιαφέρον, ευχαριστεί και δραστηριοποιεί οπτικοακουστικά τον ακροατή.

Η αφήγηση πρωτοεµφανίστηκε µε τη µορφή προφορικού λόγου,

εµπλουτισµένου µε εκφράσεις του σώµατος και χειρονοµίες. Ωστόσο, ένα από

τα πρώτα στάδια της αφήγησης µπορούµε να το συναντήσουµε και µε τη

µορφή σχεδίων χαραγµένων σε τοιχώµατα σπηλιών. Αργότερα, και µε

την εµφάνιση του γραπτού λόγου, οι ιστορίες άρχισαν να καταγράφονται και

να µεταδίδονται γραπτά από γενιά σε γενιά.

Με το πέρασµα των χρόνων, αλλά και την ανθρώπινη πρόοδο, οι

ιστορίες άρχισαν να αποκτούν ολοένα περισσότερο οπτικοποιηµένη µορφή.

(πηγή: Οικονόµου, Χρ. http://economu.wordpress.com/)

Επειδή η εποχή µας χαρακτηρίζεται ως εποχή της εικόνας επιλέξαµε κι

εµείς την εικόνα ως µέσο καλλιτεχνικής έκφρασης για τη δουλειά µας.

Ανάλογα µε το είδος της εικόνας που χρησιµοποιείται και ανάλογα µε

τον συνδυασµό εικόνας και λόγου έχουµε σήµερα πολλά είδη αφήγησης µε

εικόνες: από τον κλασσικό τρόπο η εικόνα να συνοδεύει και να σχολιάζει την

αφήγηση, στην εικόνα που σχολιάζεται από το λόγο και στην έβδοµη και την

ένατη τέχνη (τον κινηµατογράφο και το κόµικς αντίστοιχα). Έτσι η οµάδα

17άρηδες επέλεξε τη γελοιογραφία, η οµάδα Στάθης-Τάκης το κόµικς, η

οµάδα fairytale τη διασκευή ενός κλασσικού παραµυθιού και την απόδοσή

του σε κόµικς και η οµάδα Πύραυλος την κινηµατογραφική απόδοση. Πριν

ξεκινήσουµε το δηµιουργικό µέρος της δουλειάς µας βρήκαµε και µελετήσαµε

σχετικά κείµενα για το κάθε είδος: την ιστορία του, τα µέσα και τις τεχνικές του

καθώς και τις συµβάσεις του.

Θεολόγος Καπαρέλης

Οµάδα 1. 0ι 17άρηδες

Η οµάδα µας επέλεξε να δηµιουργήσει γελοιογραφίες, αν και δεν

καταλέγονται στα αφηγηµατικά είδη, γιατί θεωρούµε πως το χιούµορ έχει

καταλυτική δύναµη και µπορεί να περάσει µηνύµατα που µε διαφορετικό

τρόπο θα θύµωναν τους ανθρώπους. Μεγάλο πλεονέκτηµα επίσης µιας

γελοιογραφίας είναι ότι απαιτεί ελάχιστο χρόνο για να µεταδώσει το µήνυµά

της και δεν έχει µυθοπλαστικές ή µεγάλες σχεδιαστικές απαιτήσεις. Είναι

εποµένως ο πιο σύντοµος τρόπος για να σχολιάσει κανείς από την αστεία

πλευρά την καθηµερινότητά του.

1. Ορισµός γελοιογραφίας

Ως γελοιογραφία χαρακτηρίζεται κάθε ζωγραφική παράσταση της

οποίας τα κύρια γνωρίσµατα προσώπων ή πραγµάτων αποδίδονται κωµικά

παραλλαγµένα (Βικιπαίδεια).

Η γελοιογραφία είναι ένας σύντοµος εκφραστικός τρόπος που µε

όχηµα την εικόνα ασκεί κοινωνική κριτική και µέσω αυτής, σατιρίζοντας,

διακωµωδώντας, γελοιοποιώντας πρόσωπα και καταστάσεις, καυτηριάζοντας,

ενοχλώντας πολλές φορές, έχει σκοπό να τροποποιήσει και να

µετασχηµατίσει την τρέχουσα πραγµατικότητα, να βελτιώσει το χαρακτήρα και

τη συµπεριφορά προσώπων, να αλλάξει τη νοοτροπία των ανθρώπων και τη

στάση απέναντι στα πράγµατα και τη ζωή. Η µορφή αυτή της κοινωνικής

κριτικής είναι συνήθως αρκετά αποτελεσµατική, µια και εµπεριέχει το στοιχείο

του χιούµορ που γίνεται εύκολα αποδεκτό, πολλές φορές και από τα

διακωµωδούµενα πρόσωπα. Η σηµασία δε της γελοιογραφίας συνήθως

υποδηλώνεται µε σχετικό υπότιτλο ή στιχοµυθία αν πρόκειται για

γελοιογραφικό σύµπλεγµα (Παναγιώτης Χαλούλος ).

Οι γελοιογραφίες µπορούν να διακριθούν σε πολιτικές, καρικατούρες

και χιουµοριστικές – κοινωνικές, αν και τα όρια δεν είναι και τόσο σαφή.

Σήµερα κάθε εφηµερίδα έχει το γελοιογράφο της που είτε σχολιάζει µε την

εικόνα της ηµέρας το κεντρικό πολιτικό γεγονός, είτε συνοδεύει τα άρθρα

δίνοντας µια άλλη παράλληλη σατιρική νότα, είτε αποτελεί µια ξεχωριστή

στήλη αφιερωµένη στο χιούµορ.

Οι γελοιογράφοι είναι ένα υβρίδιο µεταξύ καλλιτέχνη και

δηµοσιογράφου. Για αυτό πολλοί γελοιογράφοι επίσης εκδίδουν σε θεµατικά

άλµπουµ την δουλειά τους και διαβάζονται αυτόνοµα. Ο σχεδιαστής-

γελοιογράφος σκιτσάρει ολόκληρες ιστορίες µε αποτέλεσµα τις

εικονογραφηµένες σειρές των κόµικς.

2. Σύντοµη ιστορία της γελοιογραφίας

Η γελοιογραφία ήταν γνωστή από τους αρχαίους χρόνους. Κατά τον

Πελοποννησιακό πόλεµο, στις αρχές του 4ου π. Χ. αιώνα στην Αθήνα ζούσε ο

ζωγράφος Παύσων που κατά τον Αριστοτέλη παρίστανε τους ανθρώπους,

όπως οι κωµικοί ποιητές, πολύ χειρότερους, σε µια ρεαλιστική τάση παρωδίας

και διακωµώδησης. Άλλος γνωστός γελοιογράφος ήταν ο Αντίφιλος της

Αιγύπτου (β' ήµισυ 4ου π. Χ. αιώνα) που λέγεται πως αυτός εισήγαγε τη

γελοιογραφία ως είδος της ζωγραφικής και του οποίου τα έργα επειδή σατίριζε

κάποιον Γρύλλο ονοµάσθηκαν «Γρύλλοι».

Στα ερυθρόµορφα αγγεία της Μεγάλης Ελλάδος (Νότια Ιταλία) τα

καλούµενα «φλυακογραφίες» υπήρχαν παραστάσεις από κωµικά λαϊκά

δράµατα τα οποία ειδικά στον Τάραντα λέγονταν «φλύακες». Σε αυτά

παρωδούνταν µύθοι θεών και Οµηρικών επεισοδίων. Γνωστός εκεί ως

γελοιογράφος ήταν και ο ζωγράφος Αστέας.

Στην Ελληνιστική περίοδο η Αλεξάνδρεια εκπροσωπεί κάθε σκωπτικό

και γελοιογραφικό είδος στη Τέχνη. Αλεξανδρινός ήταν πιθανώς και ο

Γαλάτων που ζωγράφισε τον Όµηρο «ἐµοῦντα» και τους άλλους ποιητές

«ἀρυοµένους τὰ ἐµηµεσµένα», καυτηριάζοντας έτσι τους ποιητές ότι δεν

φτιάχνουν τίποτε νέο, αλλά διατηρούν ως πηγή έµπνευσης τον Όµηρο. Άλλοι

γελοιογράφοι της εποχής εκείνης ήταν ο Γραφικός, ο Καλάτις κ.ά.

Στο Μεσαίωνα η γελοιογραφία αποτελεί όπλο της Εκκλησίας για να

σατιρίσει τους άπιστους και αιρετικούς αλλά και την όποια εκδήλωση Τέχνης

πέραν της θρησκευτικής. Αντίθετα η κοσµική Τέχνη χρησιµοποιεί τη

γελοιογραφία προς διακωµώδηση έκλυτου βίου µοναχών και σατυρικής

αναπαράστασης έµµετρων µεσαιωνικών µύθων.

Κατά τον 16ο αιώνα µε την διάδοση της τυπογραφίας συντελείται και η

ανάπτυξη της γελοιογραφίας µε θέµατα από τον καθηµερινό βίο. Παρότι τότε

η κοινωνική και πολιτική ζωή παρείχαν άφθονο υλικό τα Μοναρχικά

καθεστώτα καταδίωκαν κάθε σάτιρα κατά των ισχυρών και των καθεστώτων

έστω και αν εύρισκαν διέξοδο δι΄ αυτής στη σάτιρα των αντιπάλων. Έτσι η

γελοιογραφία άρχισε να αναπτύσσεται επί Λουδοβίκου Ι∆' στη Γαλλία, Αγγλία

και λοιπή Ευρώπη µέχρι τη Γαλλική Επανάσταση (1789) όπου και έφθασε στη

µεγαλύτερη ακµή της γενόµενη πλέον και προπαγανδιστικό µέσον µε

ιδιαίτερες εκδόσεις γελοιογραφικών περιοδικών

(πηγή: Βικιπαίδεια).

3. Χαρακτηριστικά της Γελοιογραφίας

επικαιρότητα

Εµπνευσµένο χιούµορ

οξυδερκής κοινωνική και πολιτική µατιά.

4. Οι δικές µας γελοιογραφίες

Η οµάδα µας θέλοντας να διακωµωδήσει τον σύγχρονο Έλληνα, που

ακόµα και στις συνθήκες της οικονοµικής κρίσης δεν αντιδρά καθόλου,

δηµιούργησε έναν ήρωα, ή καλύτερα αντιήρωα, τον Αριστείδη Κοτζάµπαση.

Ποιος είναι ο Αριστείδης: είναι ένας «αποτυχηµένος» της επαρχιακής

Ελλάδας της πόλης, στα 34 του χωρίς το πτυχίο του Τ.Ε.Ι., που µένει στο

πατρικό του και βοηθάει τη µάνα του στο περίπτερο, χωρίς να το θεωρεί όµως

δουλειά του. Είναι Παοκτζής και λατρεύει τις µπύρες. Ως εκ τούτου βαριέται να

κάνει βάρη όπως παλιά και έχει χάσει τη φόρµα του. Γουστάρει την Κούλα

που µένει από κάτω και έχει χασάπικο αλλά είναι παντρεµένη. Έχει και µια

αδερφή, τελείως αντίθετη µ’ αυτόν, που σπουδάζει δασκάλα στο Παιδαγωγικό

της Θεσσαλονίκης .

Αφού του δώσαµε το backround, τον σκιτσάραµε, προσπαθώντας να

αποδώσουµε την ήδη καρικατουρίστικη εκδοχή του. Αφού τον ολοκληρώσαµε,

τον τοποθετήσαµε στα µέρη που κινείται: καναπές σαλονιού, περίπτερο,

προποτζίδικο και χασάπικο, µια και πλησιάζει Πάσχα. Φτιάξαµε τα αντίστοιχα

σκίτσα των χώρων και τον τοποθετήσαµε µέσα σ’ αυτούς. Τα υπόλοιπα

πρόσωπα που σχεδιάσαµε είναι βοηθητικά για να φανεί µέσω της στιχοµυθίας

η τοποθέτηση του ήρωα µας απέναντι στη ζωή. Φτιάξαµε 4 σκίτσα και 4

στιχοµυθίες. Όταν τα κολλήσαµε πάνω στο χαρτόνι της παρουσίασης

αποτέλεσαν, αν και χωρίς ιστορία, µια ενότητα και αυτό µας άρεσε. Το

αποτέλεσµα το βλέπετε εδώ:

Γιάννης Λεωνίδας, Νίκος Καπνιτζής, Αντώνης

Καραµεσίνης, Ηλίας Κουτσαυτίκης, Γιώργος

Κυρατζούλης, Γιώργος Νταφόπουλος.

Οµάδα 2. Στάθης - Τάκης

Τα κόµικς είναι η µεγάλη µας αγάπη. Ξεκινήσαµε µε τον Μίκυ Μάους

και τον Ντόναλντ Ντακ, συνεχίσαµε µε τα κινούµενα σχέδια στην τηλεόραση,

είδαµε τις ταινίες του Σούπερµαν και του Μπάτµαν, έπεσαν στα χέρια µας

µερικά τεύχη της Βαβέλ, ελληνικού περιοδικού κόµικ και αρχίσαµε να

διαβάζουµε ότι βρίσκαµε στην ελληνική αγορά, αν και είναι πανάκριβα.

1. Ορισµός του κόµικς

Ως κόµικς µπορούµε να ορίσουµε την τέχνη της αφήγησης ιστοριών µε

διαδοχή σχεδιασµένων εικόνων στην τυπογραφική επιφάνεια. Ο όρος

αποτελεί αντιδάνειο, καθώς ο αγγλικός όρος comics που αποδίδουµε ως

κόµικς, βασίζεται στην ελληνική λέξη κωµικός – κωµωδία. Για την ελληνική

απόδοση του όρου έχει προταθεί η λέξη εικονογραφήγηµα, που υποδεικνύει

τις δύο τέχνες από τη σύνθεση των οποίων προέρχεται η τέχνη των κόµικς,

δηλαδή η λογοτεχνία και η ζωγραφική. Τα κόµικς διαφοροποιούνται τόσο από

τα λογοτεχνικά είδη, καθώς τα τελευταία δε χρησιµοποιούν εικόνες, όσο και

από τα ζωγραφικά, στα οποία δε γίνεται χρήση του λόγου (ή τουλάχιστον

στην έκταση που γίνεται στα κόµικς). ∆ιαφοροποιούνται επίσης από τα πιο

συγγενικά τους είδη, όπως οι γελοιογραφίες (λόγω της στασιµότητας της

αφήγησης που εµπεριέχεται σε αυτές), τα φωτοροµάντζα (όπου δεσπόζει η

χρήση φωτογραφιών) ή, τέλος, τα κινούµενα σχέδια (όπου υπεισέρχεται και η

κινηµατογραφική τέχνη). (Βενετία Αποστολίδου & Ελένη Χοντολίδου, 2007)

2. Σύντοµη ιστορία του κόµικς

Τα κόµικς είναι ένα σύγχρονο µέσο έκφρασης, που συνδυάζει

µυθοπλασία, χωρίς να είναι λογοτεχνία, εικαστική προσέγγιση χωρίς να είναι

ζωγραφική, κίνηση χωρίς να είναι κινηµατογραφική ταινία. Αναπτύχθηκε

παράλληλα µε τη µαζική κουλτούρα σαν προϊόν µαζικής ψυχαγωγίας για τους

ενήλικους αρχικά και µετά τη δεκαετία του ΄40 για τα παιδιά, όπως ήταν τα

αµερικάνικα κόµικς για παιδιά και τα κλασσικά εικονογραφηµένα

(εικονογραφηµένη διασκευή έργων της κλασσικής λογοτεχνίας). Σήµερα

απευθύνεται ξανά και σε µεγαλύτερο ηλικιακά κοινό, µε ποικιλία θεµάτων και

ειδών και για κάθε δηµιουργό αποτελούν µια πολύπλευρη και απολύτως

προσωπική έκφραση.

Αναλόγως το πώς ορίζει κανείς τα κόµικς, οι ρίζες τους µπορούν να

αναζητηθούν στο 15ο αιώνα ή ακόµα και στα Αιγυπτιακά ιερογλυφικά.

Παρόλα αυτά, η σηµερινή µορφή τους (µε καρέ και κείµενο σε συννεφάκια ή

λεζάντες) εµφανίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα. Πρωτοπόροι λοιπόν του

είδους θεωρούνται για την µεν Ευρώπη το περιοδικό Ally Sloper's Half

Holiday που κυκλοφόρησε στην Αγγλία το 1884 για τις δε ΗΠΑ, το Hogan's

Alley του Ρίτσαρντ Άουτκολτ (Richard Outcault), του οποίου κύριος

χαρακτήρας ήταν το Κίτρινο Παιδί και ξεκίνησε να δηµοσιεύεται σαν ένθετο

στριπ σε εφηµερίδες το 1895. (Βικιπαίδεια)

Τα κόµικς γνώρισαν µεγάλη ανάπτυξη στις πρώτες δεκαετίες του

εικοστού αιώνα στην Αµερική και λιγότερο στην Ευρώπη. Οι επόµενες

δεκαετίες είχαν αρκετά σκαµπανεβάσµατα για τα comics.

Στα µέσα της δεκαετίας του ’40, ξαφνικά, οι εκδότες των

εικονογραφηµένων ιστοριών, οι οποίες, µέχρι τότε, απευθύνονταν σε ενήλικες

και κυρίως στην εργατική και µεσαία τάξη, µε στόχο το σχολιασµό της

κοινωνικοπολιτικής πραγµατικότητας, ανακαλύπτουν ένα νέο κοινό: αυτό των

παιδιών. Οι εταιρείες της εποχής αντιλαµβάνονται ότι τα παιδιά µπορούν να

αποτελέσουν κινητήρια δύναµη για τις πωλήσεις. Εκείνη την περίοδο,

παρατηρείται έξαρση νέων εκδόσεων, µε ιστορίες που απευθύνονται ακριβώς

σε αυτό το κοινό. Ο Dr. Fredric Wertham, µε το βιβλίο του Seduction of the

Innocent, δηµιουργεί ένα αρνητικό κλίµα γύρω από τη σχέση comics και

παιδιών, αναπτύσσοντας τη θεωρία ότι τα comics ευθύνονται για τη ραγδαία

αύξηση της παιδικής εγκληµατικότητας.

Η δεκαετία του ’60 είναι η χρυσή εποχή των υπερηρώων, ενώ τις

επόµενες δεκαετίες, κάνει την εµφάνιση της η ανεξάρτητη σκηνή των comics.

Όλα αυτά τα χρόνια, δηµιουργοί και θεωρητικοί των comics, παλεύουν να

τοποθετήσουν το αφηγηµατικό αυτό Μέσο στη θέση που του αξίζει,

υποστηρίζοντας ότι δεν πρόκειται µόνο για απλές, αστείες ιστορίες, αλλά για

ιστορίες που µπορούν να ακουµπήσουν “ενήλικα” και πιο σοβαρά θέµατα…

Το 1986, τρία βιβλία άλλαξαν τον τρόπο µε τον οποίο η κοινή γνώµη

αντιµετώπιζε τα comics:

το Watchmen των Alan Moore και Dave Gibbons,

το The Dark Knight Returns του Frank Miller, και

το Maus του Art Spiegelman.

Ξαφνικά, τα περιοδικά γέµισαν µε ιστορίες για “τα comics που

ωριµάζουν” και ο όρος “graphic novel” έκανε την εµφάνισή του, στα

λογοτεχνικά λεξικά. Ο Art Spiegelman άνοιξε το δρόµο στους επόµενους

καλλιτέχνες, µε το Maus, το οποίο έφερε µια τοµή στην Τέχνη των comics,

µέχρι τότε. Η απήχηση που είχε στο κοινό και η βράβευσή του µε Pulitzer,

κατέστησαν κοινά αποδεκτό ότι τα comics έχουν τη δυνατότητα να χειριστούν

και σηµαντικά ζητήµατα.

Στα µέσα της δεκαετίας του ’90, ο πρώτος τόµος του Palestine, του Joe

Sacco, στο οποίο ο δηµιουργός εξιστορεί τα γεγονότα κατά τη διάρκεια του

πολέµου στη Μέση Ανατολή, έγινε δεκτός µε ενθουσιασµό και καταγράφηκε

ως ένα από τα πιο πρωτοποριακά έργα στην Ιστορία του Μέσου. Το Palestine

έθεσε νέα δεδοµένα για τη χρήση των comics ως Μέσα που καταγράφουν την

επικαιρότητα, ενώ όλο και περισσότεροι δηµιουργοί άρχισαν να δουλεύουν

για εφηµερίδες και περιοδικά. Η δεκαετία του ’90 µας προσέφερε ένα ακόµη

πολύ σηµαντικό βιβλίο στο χώρο των comics. Ο Scott McCloud, στο

Understanding Comics, επιχείρησε να δώσει το θεωρητικό υπόβραθρο και να

εξηγήσει, µε πιο “επιστηµονικό” τρόπο, τη γλώσσα του Μέσου. Κύριος άξονας

των απόψεων του McCloud, είναι η επικοινωνιακή ικανότητα των comics. Ο

McCloud αντιµετωπίζει τα comics, σε όλη τη διάρκεια της έρευνάς του, ως

Μέσα Επικοινωνίας και µάλιστα τους προσδίδει και µια ιδιαίτερη θέση, λόγω

συγκεκριµένων χαρακτηριστικών τους.

Από τότε µέχρι σήµερα, τα κόµικς έχουν πλέον αρχίσει να

καθιερώνονται, όχι πια σαν παιδικά αναγνώσµατα (µόνο), αλλά ως ένα µέσο

αφήγησης που µπορεί να πει τα πάντα. Τα τελευταία χρόνια, πολλά κόµικς

βρίσκονται στις πρώτες θέσεις λογοτεχνικών καταλόγων, σε βιβλιοθήκες, σε

σχολεία και πανεπιστήµια. Γκαλερί και Μουσεία φιλοξενούν εκθέσεις κόµικς,

µεγάλες πόλεις φιλοξενούν φεστιβάλ αφιερωµένα στην 9η Τέχνη, ενώ οι

εκπαιδευτικοί τα τοποθετούν ανάµεσα στα πιο αποτελεσµατικά και

διασκεδαστικά εργαλεία µάθησης. Η παραγωγή µεγαλώνει και καθηµερινά

ανακαλύπτουµε τον πλούτο και τη δυναµική αυτής της µοναδικής γλώσσας.

(Σύντομη Ιστορία των comics, http://junior.comicdom-

press.gr/%CF%83%CF%8D%CE%BD%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%B7-

%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CF%89%CE%BD-

comics/ )

3. Η κατασκευή ενός κόµικς

Αν και τα περισσότερα από τα κείµενα που βρήκαµε είχαν

πληροφορίες που τις ξέραµε εµπειρικά από την πολύχρονη ενασχόλησή µας

µε τα κόµικς ήταν χρήσιµες για µπορέσουµε να τις χρησιµοποιήσουµε όχι πια

ως αναγνώστες αλλά ως δηµιουργοί. Σας τις παραθέτουµε παρακάτω:

Τα χαρακτηριστικά των κόµικς:

• Κόµικς είναι ένα διήγηµα µε αρχή, µέση και τέλος

(συγκροτηµένη ιστορία).

• Η διήγηση γίνεται µε εικόνες.

• Υπάρχει µια ακολουθία µικρών τετραγώνων (βινιέτες ή καρέ).

• Τα τετραγωνάκια αυτά περιέχουν την ιστορία και

περιλαµβάνονται είτε σε µια ολόκληρη σελίδα είτε σε περισσότερες

σελίδες.

• Τα λόγια των χαρακτήρων εµφανίζονται µέσα σε µπαλόνια.

Ωστόσο µπορεί να µην υπάρχουν και καθόλου λόγια.

• Τα λόγια του αφηγητή εµφανίζονται µέσα σε ορθογώνια πλαίσια (λεζάντες)

(Αλιβίζος Σ. (2009). Παιδαγωγικές διαστάσεις των νέων µέσων. Αθήνα: Εκδόσεις Γρηγόρη

Πώς φτιάχνεται µια καλή ιστορία µε εικόνες

Το σενάριο µαζί µε την ιδέα, την υπόθεση και την σκαλέτα αποτελούν

το lavorno di tavolino δηλ. την εργασία του τραπεζιού. Είναι το λεπτοµερές

σχέδιο της δοµής του έργου µας. Για να γραφτεί δεν

χρειάζεται λογοτεχνική ικανότητα αλλά

δηµιουργική φαντασία και

εικονοπλαστική ικανότητα.

Πρέπει να µετατρέψουµε σε εικόνα αυτό που φανταζόµαστε

εκµεταλλευόµενοι τους κοινωνικούς και οπτικούς κώδικες της

καθηµερινότητας.

Τι χρειάζεται ένα σενάριο;

Ισχυρή ιδέα που διατρέχει τον κορµό του σεναρίου από την

αρχή έως το τέλος.

Ο χωροχρόνος που µέσα του διαδραµατίζεται η ιστορία µας.

Ισχυρούς χαρακτήρες καθαρά διατυπωµένους και σε άµεση

σχέση µε τις δράσεις τους.

Τη σύγκρουση µέσα από την αντίθεση των

χαρακτήρων, ώστε να έχουµε ανάγλυφη πλοκή και ιδιαίτερο

ενδιαφέρον από µέρους του αναγνώστη.

Σασπένς: Αυτό που περιµένουµε αλλά δεν έρχεται και ξαφνικά

παρουσιάζεται εµπρός µας. Αλλά και πάλι µπορεί να είναι

µεταµφιεσµένο και να εξελιχθεί σε κάτι άλλο.

Κρίσιµη σκηνή: Είναι αυτό που θυµόµαστε συνήθως από µια

ολόκληρη ταινία. Η σκηνή της τελικής µάχης, το ξεσκέπασµα του

δολοφόνου, η δηµόσια αποκάλυψη της συνωµοσίας.

Παράλληλες ιστορίες που εξελίσσουν την πλοκή και την

υπόθεση

και τέλος η Λύση ή Κάθαρση:

Ένα καλό τέλος, το ίδιο εντυπωσιακό και ισοβαρές µε την

Κρίσιµη σκηνή, αφήνει µια ικανοποίηση στον αναγνώστη και,

το κυριότερο, την αίσθηση ότι δεν έχασε την ώρα του

διαβάζοντας την ιστορία σας. (από το διδακτικό υλικό

Μαθήµατα κόµικς

- http://comixing.blogspot.gr/p/skype.html)

ΣΤΑ∆ΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΚΟΜΙΚΣ

1. Επινοώ την ιστορία

2. Ορίζω τους χαρακτήρες

Στα κόµικς συνήθως υπάρχει ένας πρωταγωνιστής και ίσως κάποιος/οι

συµπρωταγωνιστής/ές. Ο πρωταγωνιστής είναι ο ήρωας, ο οποίος είναι

χαρισµατικός και πάντα θέλει το καλό. Ο συµπρωταγωνιστής µπορεί να έχει

κάποιες ατέλειες ή κάποιες ικανότητες παρόµοιες µε αυτές του

πρωταγωνιστή. ∆ευτερεύοντες χαρακτήρες µπορεί να είναι οι φίλοι, η

οικογένεια, οι δάσκαλοι, οι συµµαθητές, αλλά και οι ανταγωνιστές του ήρωα.

Χάρη σε αυτούς προβάλλεται ο πρωταγωνιστής. Τα πρόσωπα στα κόµικς

πρέπει να απεικονίζονται έτσι ώστε να είναι ευδιάκριτος ο χαρακτήρας τους. Η

επιλογή του στυλ των µαλλιών και του ντυσίµατος, όπως και η έκφραση του

προσώπου τους, για παράδειγµα, µπορούν να εκφράσουν βασικά στοιχεία

του χαρακτήρα τους.

3. Γράφω τη σύνοψη (δηλαδή αναφέρω περιληπτικά την κατάσταση

στην οποία βρίσκονται τα πρόσωπα, την πλοκή και την έκβαση της ιστορίας)

4. Αναπτύσσω το σενάριο και τους χαρακτήρες. Σενάριο είναι η

διήγηση των γεγονότων. Συνήθως το σενάριο έχει ως εξής: «Στη ζωή του

ήρωα συµβαίνει ένα γεγονός το οποίο αναστατώσει τις συνήθειες του ίδιου ή

του κοινωνικού περίγυρου στον οποίο ζει. Ο ήρωας ενεργεί έτσι ώστε να

αντιµετωπίσει τις νέες συνθήκες που δηµιούργησε το γεγονός. Τελικά η τάξη

επαναφέρεται και όλα είναι όπως πριν».

5. Φτιάχνω το ντεκουπάζ του σεναρίου (Για κάθε καρέ περιγράφω

ακριβώς τι περιέχει. ∆ίνω οδηγίες και υποδείξεις:

• Πώς θέλω να φαίνεται το σκηνικό, τι θα περιλαµβάνει, ποια πρόσωπα

θα περιέχει, ποια θα είναι η στάση του σώµατός τους, ποια θα είναι η

έκφραση του προσώπου τους, τι ρούχα θα φορούν κ.λ.π.

• Υπάρχει λεζάντα και τι γράφει; (εδώ δίνω χρήσιµες πληροφορίες για

τον τόπο ή το χρόνο ή άλλες συµπληρωµατικές πληροφορίες για την πλοκή)

• Γράφω τα λόγια του κάθε προσώπου, καθώς και τους ήχους που

τυχόν ακούγονται.

6. Σχεδιάζω το κόµικς

Επιλέγω τη διάταξη των καρέ (π.χ. όλα ίσου µεγέθους, µικρά ή µεγάλα,

συνδυασµός διαφόρων σχηµάτων και µεγεθών). Στη συνέχεια σχεδιάζω κάθε

καρέ µε βάση τις οδηγίες του ντεκουπάζ. (Αλιβίζος Σ. (2009). Παιδαγωγικές

διαστάσεις των νέων µέσων. Αθήνα: Εκδόσεις Γρηγόρη)

ΒΑΣΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΤΩΝ ΚΟΜΙΚΣ

• Για να αποδώσουµε ήχους, χρησιµοποιούµε 'λέξεις' όπως ντριννν για

το τηλέφωνο, µπανγκ για την έκρηξη, ζζζζζ για τον ύπνο, τικ-τακ για το ρολόι.

• ∆ίνουµε βάση στην έκφραση του προσώπου και τη στάση του

σώµατος για να δηλώσουµε την ψυχολογική κατάσταση (συναισθήµατα) του

προσώπου.

• Η επιλογή της γραµµατοσειράς, το µέγεθος και το στυλ των

γραµµάτων πρέπει να αποτυπώνουν την ένταση, τα συναισθήµατα και τη

διάθεση των χαρακτήρων. Για παράδειγµα µικρότερα γράµµατα δηλώνουν

ψιθύρισµα και µεγαλύτερα βροντερή φωνή.

• Χρησιµοποιούµε σύµβολα για να εκφράσουµε καταστάσεις και

συναισθήµατα. Για παράδειγµα, καρδιές δηλώνουν την αγάπη ή θετικά

συναισθήµατα, αστεράκια δηλώνουν πόνο, τα σηµεία στίξης δηλώνουν

έκπληξη ή σύγχυση.

• Το πλάνο το οποίο δείχνει τα πρόσωπα µπορεί να είναι µακρινό ή

κοντινό. Η ποικιλία των πλάνων αποτρέπει τη µονοτονία. Ένα γενικό, µακρινό

πλάνο εντάσσει στη σκηνή µια οµάδα ανθρώπων σε κάποιο συγκεκριµένο

περιβάλλον. Η σχέση της οµάδας αυτής µε τον αναγνώστη παραµένει

µακρινή. Αντίθετα, ένα κοντινό πλάνο που δείχνει τον κορµό ή το πρόσωπο

ενός χαρακτήρα, συνεπάγεται µια πιο διαπροσωπική σχέση µε τον

αναγνώστη. (Αλιβίζος Σ., 2009)

Όλα αυτά τα στοιχεία είναι γνωστά στους αναγνώστες αν και µάλλον

χωρίς συνειδητό τρόπο. Μας βοήθησαν όµως να φτιάξουµε µια καλή ιστορία

µε σασπένς. Μετά ο Στάθης έφτιαξε το κόµικς σε ένα µπλοκ και ο Τάκης το

πέρασε στον υπολογιστή και έβαλε τις λεζάντες και τα µπαλόνια. Το

τυπώσαµε και το δώσαµε στην κυκλοφορία! Μπορείτε κι εσείς να το

διαβάσετε!!!

Στάθης Μελαχρόπουλος, Τάκης Χύτας

Οµάδα 3. Fairytale

« Καθρέφτη, καθρεφτάκι µου, ποιος πήρε τη Χιονάτη ; »

Εµείς, η τρίτη οµάδα, συνεχίσαµε την ενασχόλησή µας µε

παραδοσιακές µορφές αφήγησης και παραδοσιακούς ήρωες µέσα από τα

παραµύθια αυτή τη φορά.

Ως είδος, το παραµύθι ανήκει στην προφορική ή λαϊκή λογοτεχνία µε

καταβολές σε όλες τις επικράτειες του κόσµου. Το παραµύθι είναι µία

φανταστική προφορική διήγηση, που συνήθως αποτελείται από πολλά και

διαδοχικά επεισόδια, τα λεγόµενα µοτίβα (το µοτίβο είναι µικρότερη

αφηγηµατική πρόταση που το συγκρατεί). ∆ιαφέρει από το µύθο, γιατί αυτός

είναι µια αλληγορική διήγηση, που έχει στόχο την ηθική διδασκαλία. ∆ιαφέρει

και από την παράδοση καθώς αυτή αναφέρεται σε ένα συγκεκριµένο γεγονός

ή πρόσωπο, ή τόπο, και ο λαός την πιστεύει ως αληθινή (Βικιπαίδεια).

Έχουν προταθεί πολλές θεωρίες για την καταγωγή και την ερµηνεία

των παραµυθιών. Όπως και να έχει, το παραµύθι συγκινεί και ψυχαγωγεί

όλους τους λαούς της γης από τα πανάρχαια χρόνια. Η υπόθεσή του δε

δεσµεύεται από τόπο και χρόνο και τα πρόσωπά του είναι φανταστικά. Στα

παραµύθια συναντάµε πλήθος από απίθανα και απίστευτα γεγονότα.

Ως αφηγηµατικό είδος το παραµύθι ακολουθεί τρεις γενικές αρχές,

προκειµένου να αναφερθεί στον χρόνο, στον τόπο και στα πρόσωπα, που

αφορούν το περιεχόµενό του. Συγκεκριµένα:

• Στο παραµύθι ο χρόνος είναι αόριστος.

• Επίσης αόριστος είναι και ο τόπος της δράσης.

• Η δράση εκτυλίσσεται σχεδόν εξολοκλήρου µέσα από την ανωνυµία

των προσώπων (Βικιπαίδεια).

Το παραµύθι βασίζεται στην προφορική µεταβίβαση της παράδοσης

από γενιά σε γενιά. Σηµαντικός λοιπόν είναι ο ρόλος του αφηγητή, που

ζωντανεύει τον κόσµο του παραµυθιού. Οι παραµυθάδες, σύµφωνα µε τις

ανάγκες και το ταλέντο τους, δίνουν µορφή σε ένα αφηγηµατικό σχήµα. Έτσι

αυτό που διαθέτουµε δεν είναι το αρχέτυπο ενός παραµυθιού αλλά

πολυάριθµες εκδοχές του. Οι µετασχηµατισµοί των παραµυθιών και η

δηµιουργία συγκεκριµένων αφηγηµατικών τύπων οφείλονται στους αφηγητές.

Το πολιτισµικό βάρος και η διάδοση ενός παραµυθιού εξαρτάται κάθε φορά

από την αφηγηµατική δύναµη ενός παραµυθά, αλλά και από τα γούστα, τις

προτιµήσεις και τους παιδαγωγικούς ή άλλους στόχους του ακροατηρίου του

µέσα σε µια τοπική κοινωνία. Με αυτόν τον τρόπο η διαδικασία της αφήγησης

και της διάδοσης ενός παραµυθιού υπόκειται στο συσχετισµό τριών

παραγόντων: της προϋπάρχουσας παράδοσης, του εκάστοτε αφηγητή και της

κοινότητας των ακροατών του.

Εµείς επιλέξαµε ένα αγαπηµένο παραµύθι των κοριτσιών, τη Χιονάτη.

Το παραµύθι της Χιονάτης αφορά την ιστορία ενός αθώου και όµορφου

κοριτσιού που εγκαταλείπεται από τον πατέρα της και καθίσταται ο στόχος της

ζήλειας της µητριάς της. Το κορίτσι διώχνεται από το σπίτι του, εγκαταλείπεται

µόνο στο δάσος όπου δέχεται την υποστήριξη µυθικών όντων, των νάνων,

ενώ εξακολουθεί να απειλείται η ζωή της. Εξαπατάται τρεις φορές από τη

µεταµφιεσµένη σε γριά ζητιάνα µητριά της. Κι ενώ στις δύο πρώτες απόπειρες

εξόντωσής της από τη µητριά της διασώζεται από τους νάνους, µετά την τρίτη

απόπειρα, δαγκώνοντας το δηλητηριασµένο µήλο, η Χιονάτη πέφτει σε βαθύ

ύπνο. Οι νάνοι δεν µπορούν πια να τη βοηθήσουν. Ενώ είναι τοποθετηµένη

σε γυάλινο φέρετρο, την επισκέπτεται ένας πρίγκιπας που θαυµάζει την

οµορφιά της και θέλει να την πάρει µαζί του. Στην επιµονή του πρίγκιπα, οι

νάνοι υποχωρούν και του παραχωρούν τη Χιονάτη. Καθώς όµως οι υπηρέτες

του µεταφέρουν το φέρετρο, από ένα τυχαίο τράνταγµα, το δηλητηριασµένο

µήλο βγαίνει από το στόµα της Χιονάτης, ενώ η ίδια απελευθερώνεται από τα

µάγια. Ο πρίγκιπας παντρεύεται τη Χιονάτη καθιστώντας την βασίλισσα, ενώ

η µητριά τιµωρείται υποχρεούµενη να χορέψει φορώντας καυτά κόκκινα

παπούτσια, µέχρι που εξαντληµένη πεθαίνει.

Θεωρώντας ότι το παραµύθι της Χιονάτης, αν και µας γοητεύει ακόµα,

δεν µας αντιπροσωπεύει πια στην ηλικία και την εποχή που βρισκόµαστε, το

διασκευάσαµε ως εξής:

Για µας η σχέση µητριάς Χιονάτης δεν είναι πια ανταγωνιστική

και εχθρική αλλά συµπληρωµατική

Η µητριά νοιάζεται γι αυτήν και θέλει να την προφυλάξει από τις

λανθασµένες επιλογές σε έναν εχθρικό κόσµο που

αντιπροσωπεύεται από τους 7 νάνους

Ο κυνηγός δεν είναι πια το όργανο του κακού αλλά αποτελεί µε

τη δυναµικότητά του τη σωτηρία της Χιονάτης, που τον

παντρεύεται στο τέλος.

Ο ρόλος της εικονογράφησης

Από τότε που πρωτοεκδόθηκαν τα παραµύθια σε γραπτή µορφή,

συνοδεύτηκαν από εικονογράφηση, η οποία µπορούσε να ζωντανέψει τις

µορφές µε κάποιον τρόπο και να υποκαταστήσει τα χαρακτηριστικά της

προφορικότητας (τον τόνο της φωνής, τις εκφράσεις του προσώπου και τις

χειρονοµίες του αφηγητή).

Η εικονογράφηση επιτρέπει την ανάδυση πολλών παράλληλων

στοιχείων του κειµένου, ερεθίζει τη φαντασία των παιδιών, τους επιτρέπει να

«διαβάσουν» ένα παραµύθι προτού µάθουν να διαβάζουν και να το

αναδιηγούνται µε βάση τις εικόνες. Εµείς επιλέξαµε

• να χρησιµοποιήσουµε εικονογράφηση µε βάση τα σχέδια της

αντίστοιχης ταινίας από την Disney γιατί είναι άµεσα

αναγνωρίσιµα από όλους και

• να αποδώσουµε το παραµύθι σε µορφή κόµικς.

Ακολουθήσαµε λοιπόν τα στάδια παραγωγής του κόµικς. Από την

αρχική ιστορία φτιάξαµε το σενάριο, µετά το ντεκουπάζ και µετά το

σχεδιάσαµε. Χωρίσαµε τις δουλειές της οµάδας σε σχέδιο, χρωµάτισµα,

διαλόγους και αφηγητή. Εποµένως κάθε σελίδα έκανε το γύρο όλων µας.

∆ήµητρα Μηλίτση, Κωνσταντίνα Μουρτζούδη, Μαργαρίτα Μπούλµπου,

Κωνσταντή Ιωάννα

Το αποτέλεσµα µπορείτε να το δείτε εδώ:

Οµάδα 4. Οµάδα Πύραυλος

Ο κινηµατογράφος ξεκίνησε ως πείραµα των επιστηµόνων του 19ου

αιώνα, για να αναδειχθεί σύντοµα ως το δηµοφιλέστερο µέσον ψυχαγωγίας

αλλά και ως η τέχνη του 20ού αιώνα. Οι καινοτοµίες χαρακτήρισαν την πορεία

του µετά την επίτευξη της κινούµενης εικόνας. Τα αρχικά µονόλεπτα φιλµάκια

µε αξιοπερίεργα ή κωµικά θέµατα εξελίχθηκαν σε µεγάλου µήκους ταινίες.

Οι κινηµατογραφιστές εκµεταλλεύτηκαν πρόσφορες κατακτήσεις των

άλλων τεχνών: ιστορικά, θεατρικά και µυθιστορηµατικά κείµενα

χρησιµοποιήθηκαν ως πηγές για τα σενάρια, η µουσική συνόδευε τις

προβολές κάνοντας το θέαµα πιο ελκυστικό, η ζωγραφική επηρέασε τη

σύνθεση των πλάνων.

Η νέα τέχνη, η έβδοµη τέχνη όπως ονοµάστηκε, φτηνή και προσιτή

στο κοινό κάθε µορφωτικού και οικονοµικού επιπέδου, αναπτύχθηκε σε

ποικιλία ειδών και διαδόθηκε παγκοσµίως. Μέσα σε µια τριακονταετία ο

βωβός κινηµατογράφος έγινε οµιλών, το Χόλυγουντ κατέλαβε την πρώτη θέση

στην παγκόσµια παραγωγή και επέβαλε τις αρχές της κλασικής

κινηµατογραφικής αφήγησης.

Τα είδη (δράµα, κωµωδία, ταινίες εποχής, τρόµου, γουέστερν κλπ.)

αποτέλεσαν την έκφραση της «βιοµηχανικής τάσης», ενώ οι πειραµατισµοί, µε

πιο αναγνωρισµένο εκπρόσωπο τον Σεργκέι Αϊζενστάιν, συνδέθηκαν µε την

«καλλιτεχνική τάση». Οι εθνικές κινηµατογραφίες κινήθηκαν η καθεµιά µε τους

δικούς της ρυθµούς µέσα στις τοπικές ιστορικές ιδιαιτερότητες.

Ο κινηµατογράφος διασταυρώθηκε από νωρίς µε την κριτική, που

επίµονα τον υποστήριξε, όσο και τον κατηγόρησε, ως µορφή τέχνης, και

αποτέλεσε, από τη δεκαετία του 1970 και µετά, αγαπηµένο αντικείµενο της

θεωρίας. (Τµήµα θεωρίας και ιστορίας της Τέχνης, Α.Σ.Κ.Τ.

http://www.aht.asfa.gr/index.php)

Η ∆ΙΚΗ ΜΑΣ ∆ΟΥΛΕΙΑ

Η οµάδα µας αποφάσισε να πειραµατιστεί µε την κινούµενη εικόνα και

έθεσε ως στόχο την υλοποίηση µιας ταινίας µικρής διάρκειας. Το πιο προσιτό

σε µας εργαλείο εποµένως ήταν η βιντεοκάµερα.

Το σχέδιο αυτό απαίτησε από µας να βρούµε την ισχυρή ιδέα (ποιο θα

ήταν το θέµα της ταινίας και τι θέλαµε να πούµε εµείς γι αυτό) να επινοήσουµε

την ιστορία και τα γεγονότα που θα την αφηγούνται και να δώσουµε

υπόσταση στους χαρακτήρες της ταινίας µας.

Αφού λοιπόν γράψαµε την ιστορία και βρήκαµε τα πρόσωπα,

δουλέψαµε πάνω στις σκηνές ορίζοντας τον τόπο και τα συµµετέχοντα

πρόσωπα, φτιάχνοντας διαλόγους και γράφοντας σκηνικές οδηγίες.

Αφού τελειώσαµε, ψάξαµε για ηθοποιούς, πράγµα καθόλου εύκολο

γιατί συνεχώς κάποιος άλλαζε γνώµη για τη συµµετοχή του ή έλειπε από τα

γυρίσµατα. Ευτυχώς για µας η Πέµπτη οµάδα του project διαλύθηκε λόγω

έλλειψης σκιτσογράφου και τα µέλη της ήρθαν στη δική µας οµάδα και έγιναν

οι ηθοποιοί µας.

Τα γυρίσµατα ήταν επίσης δύσκολα γιατί ο σκηνοθέτης έπρεπε να

ξεκαθαρίσει τι θέλει, πράγµα που γινόταν στην πράξη γυρνώντας ξανά και

ξανά την ίδια σκηνή. Και επίσης, επειδή ήταν όλοι πολύ ενθουσιασµένοι που

θα τους τραβούσαν ταινία έκαναν διάφορες πλάκες και βλακείες.

Αφού γυρίστηκε η ταινία στην αυλή του σχολείου και σε άλλα κοντινά

σ’ αυτό µέρη , ακολούθησε το µοντάζ, η επένδυση µε τη µουσική, οι τίτλοι

αρχής και τέλους. Αυτά τα κάναµε στο σπίτι γιατί απαιτούσαν ειδικά

προγράµµατα στον υπολογιστή.

Η ταινία µας, που έχει τίτλο «σε ζωγράφισα», σχολιάζει το θέµα της

νεανικής βίας και επιθετικότητας όπως εκδηλώνεται στην προσπάθεια

αναζήτησης ταυτότητας από τα νεαρά αγόρια της µεσαίας τάξης και προτείνει

µια υπέρβαση µέσω της αγάπης. Αυτό το ζήτηµα µας απασχολεί λόγω και του

ότι υπάρχει µια έξαρση του ρατσιστικού λόγου και των ρατσιστικών πράξεων

που προτείνονται ως λύσεις και ασκούν έλξη σε πολλά παιδιά της ηλικίας µας.

Το φαινόµενο αυτό δηµιουργεί ένα κλίµα φόβου, διακρίσεων και

αποκλεισµών, ακόµα και µέσα στα σχολεία. Εποµένως η ταινία µας θέλει να

µεταδώσει ένα αισιόδοξο µήνυµα: ότι δηλαδή υπάρχουν και άλλοι διέξοδοι

για την επίλυση των ατοµικών και συλλογικών συγκρούσεων.

Φώτης ∆εσπόπουλος, Χρήστος Τάσσιος, Γιάννης Κουνιατσιώτης,

Βαγγέλης Αγγέλης, Ανδρέας Αρζουµανίδης, Γιώργος Γάτσιος.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Αλιβίζος Σ. (2009). Παιδαγωγικές διαστάσεις των νέων µέσων,

Αθήνα: Εκδόσεις Γρηγόρη

Βικιπαίδεια

Βενετία Αποστολίδου & Ελένη Χοντολίδου, ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗΣ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΠΑΙ∆ΩΝ 2002–2004, ∆ΡΑΣΗ 2.5 Δημιουργία «εναλλακτικού»

εκπαιδευτικού υλικού για το μάθημα της λογοτεχνίας Α΄ και Β΄ Γυμνασίου, Θεσσαλονίκη, 2007

Έκφραση- Έκθεση Α΄ Λυκείου, ΟΕ∆Β

http://junior.comicdom-

press.gr/%CF%83%CF%8D%CE%BD%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%B7-

%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CF%89%CE%BD-

comics/ , Σύντομη ιστορία του κόμικς

Οικονόµου, Χρ. Η τεχνολογία στην εκπαίδευση, http://economu.wordpress.com/

Παναγιώτης Χαλούλος, Ασκήσεις αν’αγνωσης πολιτικής γελοιογραφίας, http://users.sch.gr/pchaloul/geloiografies.htm

http://www.aht.asfa.gr/index.php, Τµήµα θεωρίας και ιστορίας της Τέχνης, Α.Σ.Κ.Τ.