561

Click here to load reader

Энциклопедия Традиционных Видов Борьбы Народов Мира

  • Upload
    -

  • View
    406

  • Download
    86

Embed Size (px)

Citation preview

  • .., ..

    , 2010

  • . . .

    .., .. / .. , ... , 2010. 562 ., 538 .

    , 500 . , -, , . .

    , , , , .

    3000 , 26 .

    .. , 2010. .. , 2010.

  • , , - , . - , .

    , , :Rokovor Vihienuo (, ), Andrew Heavens (-), CalMerege (-), Mohammad Rakibul Hasan (), Thierry Labrouze(-), (), (), (), () .

    This e-Book is a non-commercial illustrated project focused on the promoting andpopularizing traditional culture, national games and indigenous sports of many ethniccommunities around the globe. The present Edition could be disseminated in the Internet on acompletely free basis provided the authors copyright to be preserved.

    The authors would like to express their sincere acknowledgements to all researchers andphotographers who have generously provided their artworks from personal archives, in particularto: Rokovor Vihienuo (Nagaland, India), Andrew Heavens (UK- Ethiopia), Cal Merege (USA-Brazil), Mohammad Rakibul Hasan (Bangladesh), Thierry Labrouze (France-Sudan), SergeiRomanenko (Russia), Andyu Petryan (Russia), Taras Kalyandruk (Ukraine), GennadyAdamovich (Belarus) among many others.

    , :[email protected]

    Please, send all your comments and suggestions to the following address:[email protected]

    : (, 1930- ).Front cover: The statuette of two paiwan wrestlers (Taiwan, 1930-th).

  • 6

    , . -, ( , , .), Homo Sapiens. , , - , . , , XIX .

    , . - , . , , , . , - , - , 1.

    , , . . , , , , .

    2, , , - . , ( ) ; ( , ); (., ), (, , ..) ; (, , ,.) , , , ..

    : (/

    1 / . .. , .. . .: , 1981. . 162.2 : .. - ( ). ... . . . , 1965; .. . ..... . . ., 1970; .. ( ). . . . . , 1992; . . , 1968; (,, ). .: , 1968; .. . .. 2 . , 1956; .

    .., ..

  • 7), , .. ( ), .. , : 1) ( , , , .); 2) ( , , , tsxwatsxwataut - sope'up, .); 3) ( , , .); 4) ( ) (-); 5) ( , , .); 6) , (, .); 7) , , ( ).

    , . : ( ) , . , , .

    : . , , , , , , 3.

    . , ( . natio , ) , - - , . , . , ( ) . , , (). , , , , ,, , , .

    , , , , , , . , . , , , , .

    , , . ,

    3 . / . .. , .. . .:, 2001. . 40.

    .., ..

  • 8 - , . , , . , , , .

    , . , , , , , , , .

    , . , ( , , , .), (-, , ) ( , ---, ..).

    . . , ( ), , , . , : , , , , , , .

    , . - , . , 17 , ,, , , , , , . . , , , , , , . , , - .

    , , , , , (, - .). , . , 1080 , .

    . , 135-200 ; , ; ,

    .., ..

  • 9; ; , ; -, .

    - . , 4. , , , .

    , , 16 2008 .

    4 , , , , : .. 8 , . ., 1916; . . : , 1982; (, , ). .: ,1968; Altrock H. Ringen. Berlin, 1928; Kent G. A ictorial istory of Wrestling. London, 1968; Lehmusto H.Painin historia. Helsingiss: Kustannusosakeyhti Otava, 1939.

    , . Thierry Labrouze.

    .., ..

  • 10

    (aba grei) . . , , . : () ().

    - ( ), () . , , , , . - (), - .

    , , (.: ).

    , . . , , 5.

    l ( ) l, , ( ,) ( , , ). , , , .

    , l, -, ; . , . , , 6. , , , , . , , . , , , , ,

    5 H. Murat ahin, Nobel Yayn Datm. Aba grei. Ankara: Karton Kapak, 2003. 199 s.6 .. ( .). , 1986. . 79.

    .

    .., ..

  • 11

    . , , .

    , , l , . , , . , (ll ). , ., , , , , : . 7.

    : , , , . - : , . , , . , , , 8.

    l l ll . - : , , , , .

    , , , , -l( ), ll l(, , ), ( ). , l (, ), l (), l ( , , ), . , : l! (, , )9.

    , -, . , 10.

    , , l . , , . .

    , , , , , ,

    7 . . 80.8 .., .. .. . , 1990.9 .. ( .). , 1986. . 80.10 .., .., .. . , 1989. . 34 35.

    .., ..

  • 12

    ( -, l-, -):

    ., , ,

    , , , , , . , : - (, , , ,, .), (, , ). , , , , . , -, , , , . , , .

    , , . ( -) : , , 50-60- , , , , ,

    (1913 - 1961) - , -. , . (1938 1954), (1940, 1942) - . (, 1946; , 1947;, 1949) - (,1947). (, 1951) (1952) . 1955 . . - .

    .., ..

  • 13

    ( -) XV ., - -11.

    ,, (l l), - (l ), . , . , , 7-8 . .. : . , . , , 12.

    , ( , ) , .

    .. , , : . . . , , , , () . , , ( ).

    (), 13.

    , , , , (, ), .

    , : , , .

    (ipenkuit) , ( , Gavio Kyikatj), . , ( ). . - . , .

    , . , .

    11 .. // : , ( ). , 1993.12 .. // ( ). . VIII. , 1991. . 138.13 .. . , 1958.

    .., ..

  • 14

    - , . , , .

    ( -), l ( -) , . , l, (ll), ,, , . : , ().

    , , , . : l .

    l (). , . (, ), , .

    ( ako , ) ( tantali , ) 14. . . ' . : , 15 . .

    (mundje, lufta) , , , . , - , ( , , , , , ..).

    .

    14 - , , .15 . . ., 1974.

    .., ..

  • 15

    (lufta n rreth). - . , - , , . , .

    (mundje) krahash ose belash mundje e lire. , , , : , terrokurit belas - , , , ( ), ,

    . ,

    - (t vent e kemds). , , .

    . . , . . , , . - - , , (, ), , ..

    ( V . 1912 .) , , guresh. guresh (. ), - - .

    , , . , , cili e rrxom shaqin, , , , , . .

    te rrokurit belas. 1940- .

    cili errxom shaqin. 1940- .

    .., ..

  • 16

    ( ), . . , ; ; , . 1970- . , (-, ) 16 . , 1972 . - (-) , , 1986 ., . .. , , , 17. , . (1980 .). , , .

    , . : , , , , , , , ,

    16 . . . -, 1980.17 . // . ., 1983. 9. . 4.

    . . , , .

    .., ..

  • 17

    , , ..18.

    , . - . . , .

    , : . 19. , . , , .

    , - . . , :

    , , , , , , .

    . . . , . , , .

    . - . , : 20.

    (Aluche , ), (aluche cantabro ) (lucha cntabra ), (engarruche) . - - .

    , , , . - , , . . , - . , .

    18 . . . -, 1980.19 . , . -, 1990. . 240.20 . . 240.

    . ,, .

    .., ..

  • 18

    , , .

    . . . (Asociacin Campurriana de Aluche). .

    (,) , , . . , - , (amabwi) (libwi). , , : (kmbw), (chmbwi), (luubwi).

    ., , . , - . ,

    , , , , , . , , , .

    () , (, -) . , . , , , . .

    , . , , , - , 21 .

    21 Caseres P.G. Historia de la Educacion Fisica en el Peru. Lima. 1957. . 58.

    .., ..

  • 19

    , 16 , . 22.

    , , .. : - , . , , , - . , , , , , , 23.

    , , , , (, ). , , , .

    , . : , , , 24.

    22 .. . .: . 1985. . 69.23 .. . .: . 1970. . 206.24 . . ., 1974.

    , . Jean-Francois.

    .., ..

  • 20

    (, ), , .

    , , (), - (). : , . . . , , , , , - , (, , ), , (). . , .

    , . , - (). , . . , , .. 1910 . ., , , , 25. , , : (.. ), , , , 26.

    ,, , . , . . ( ).

    (apiapa , ) - , - -.

    , - , . , ( ): - , .

    25 .. . . 1.: . . 1. . , 1923. . 15.26 . . 14.

    .., ..

  • 21

    (zawlbuk), , , , . , , , , 27.

    , . ,

    : , . 28. .

    , . --(Masia-a-cha ), . . - , . . . , .

    , , , . , , .

    (ariama , ) (akiama) (, ), , ( .) . . . . .

    , . , , . . .

    27 Parry N.E. The Lakhers. London: Macmillan And Company Limited, 1932. P. 190.28 Parry N.E. The Lakhers. London: Macmillan And Company Limited, 1932. P. 190.

    . XX .

    .., ..

  • 22

    . -, -. . , , .

    ( , ; ) ( ). , 10-15 . , , , . . , . . , . - , . , , 29.

    29 , // . . 1. .: , 1961. .342.

    .

    .., ..

  • 23

    , , , . , , , .

    , : , . ., - 1930- ., : , , (15-20 ) , , , () 30. - , , .

    , - . , . , , .

    30 . . -, 1938. . 8 9.

    1930- .

    .., ..

  • 24

    , , , , , , , . . XIX . : , , 31.

    , , . , , . : , , 32. , , XVIII . :

    , , , , . , , , . , , , .

    , , 33.

    , , , , , , .

    , . , , , : , 34 . , . XVIII . : , 35 . : , 36.

    , , . , - - .

    , - (, .) , , . , , - . ,

    31 . . 2-. ., 1866. . 313.32 . . 312.33 . : . . .: , 1986. . 78.34 .35 . . 78 79.36 . . 78.

    .., ..

  • 25

    , - :

    , , , . , , . 35 1,2 . .

    , . : . . , , , , .

    , , . , , , . , 37.

    , . , , , , , , . , .

    - . , , . , : , , . , - . - , , . , , , . , , , 38.

    (atentam) . . , , . . . .

    37 . . // . . : , , 2000. . 346.38 . .191 192.

    .., ..

  • 26

    ( ) , - - ( ) .. . , . , , : ,

    (ajeru, zr ), (boli ), (zmbra ,), (p), (br) .

    . , -, - . . , .

    - . . . , ('jr'kr, njr'gnd, jr'kl, krndbr, p ..), - . .

    (. , , );, ( - 1945 . , 39) ( ). , , (18411906.) - (; ), .

    39 .. . -: , 1945. . 153.

    , . , -. XX .

    .., ..

  • 27

    , , . . , .

    , , , : ) ( ); ) ( ); ) ; ) () 40 . , . . , , . , . .

    , . , , , .:

    40 . . ( . ). -: , 1978. . 42-43.

    . 1930- . . . (-, 1938.)

    .., ..

  • 28

    , 500 .

    , , . .

    , , 41.

    , , . , .

    . , , . , - . , , . , : , ! ?.

    41 . . -, 1938. . 20.

    . . . (-, 1938.)

    .., ..

  • 29

    . . , . , , , . .

    . , , .

    (, , ) . , , . , , 42. , , , .

    , , , ; , , .

    , , (, ), , .

    (, ) . , , , , , . . .

    , : , 43.

    , : , , , , , , , , 44.

    42 .. // . , 1980. . 149.43 . . 1. . : . -, 1987. . 516.44 .. // . ., 1971. 5. . 50.

    .., ..

  • 30

    (Auf die Knie zwingen ) -, . , .

    . , , , . , , . . .

    (affulo , ), (fulo ) . ( ). . . . .

    . , , . , 1521 ., . .., - , 45.

    , , . . , . ( ).

    ., (taotaomona, taotao mona) . XX . , - (gaitaotao), . . .

    -

    - (humadsin sua-sua) , , . .. - - . .

    45 Lawrence J. Cunningham. Ancient Chamorro society. Honolulu: Bess Press, 1992. P. 72.

    . Gustav Ritschard.

    .., ..

  • 31

    . , . - .

    , . . , . . .

    -. , 1910 . , ,

    , , .

    , , ., , . . 15191521 . . , .

    , . , ( ) ( ). .

    .., ..

  • 32

    : , , , , , , 46.

    , , () - : ( ). , , , . , ,

    . .. : , , , , , -, , -, . , , , , (.cuexpalchicacpal). . , , (. telpochtliyagui tlamani). . , . , , (. cuextlan). , , . . , (. temillotl ). , ( .mexicatl tolnaucacatl)47.

    , , , - , .

    .

    46 . . .: , 1982. . 136-137.47 .. : , , - ( ). .: , 1998. . 278- 279.

    .

    .

    .., ..

  • 33

    () ( ) ( , ), . .. , : : 48.

    : , . , ; 49.

    , , , , (.,).

    , ( ) ( .). .

    , , . , . , , , . . , , . .

    , . , , ( ). :

    , , .

    , . . (, ) , ! , . - , , - .

    48 .. ( XV XVI .) // . ., 2002. 2. . 30.49 . // . : ,1996. . 71.

    .., ..

  • 34

    , , . . .

    , . 120 . , .

    , , .

    - , , . - , . - , , 50.

    , , ( ):

    -, . , . . ! .

    ! , . . , , . .

    51.

    , , -, - , , . - . . , , . , .

    , . , , , , .. , .

    , . , , .

    50 . . // . . : , , 2000. . 348-349.51 . . 347-348.

    .., ..

  • 35

    : , , , - . , -.

    . , , - . , . , - .

    - , , . , . , . , , - .

    ( ), ( ), , () . , - . ( , ), . , , , , . , , .

    . , 1906 .

    .., ..

  • 36

    . .. XIX .: , ( . .) : , , , , , , , ( , , , , , , , , , , , , ). , , (). : , , , - , . , , -. . . , . . , , , , , , . , . , , , . , , . , , . , , , ( ).

    , , , , . , , , . ,

    . . .. , 1929 .

    .., ..

  • 37

    , , . . 52.

    , , , ( , 1-1,5 ). (). () , . () , , . , . . , , , , ,

    . .. , , . , , . () , , (. ), , .., .

    , -, (. ). , , . : , , . , .. . , , . : , , .

    ( ). , , (. ). , . , , -, . . . , .

    52 .. XIX .- . .: , 1984. . 65-66.

    . . ,

    , .

    .., ..

  • 38

    .. , , , . . - , . , ( ). . , , ( ). , , 53.

    , , (-) (-). . ( ), , ().

    , . , , . 54.

    . 1928 . , , . I . , .

    , , ( . baltar,valtar , ) (. lucha baltu ), (. lluchaasturiana ) . , , . . , .

    53 . . 68.54 . . 172-173.

    .

    , XX .

    .., ..

  • 39

    , . (lucha a petrina) , . (llucha cuerpu acuerpu) , - . . .

    6 . , . , , : , 15 , . , rey demozos ( ) mozo mayor (). , , , - .

    , , ( ) ( ). , (audeja) . , - . , ,, , . .

    . , .

    , -. . . -

    , .

    .

    . .

    .., ..

  • 40

    , .

    . . . : ,, , , , , .

    -: kupe unyaka , dadjaka , ..

    . . - . . . . .

    , unyaka , . , .. , . , . - , , .

    (Bassula) . . , , , . ,, .

    , . , . . . .

    , , . ,

    . XX .

    .., ..

  • 41

    , 55.

    (. ). , . , . , , : , , , , . , , . , 56.

    - , ( ). . - . .

    , (). , . . - : , , : , . , , , , , , .

    57.

    . :

    55 Matthias Rhrig Assuno. Capoeira: a history of an Afro-Brazilian martial art. New-York: Routledge, 2005. P. 58.56 . . . -, 1980.57 . () // . 1981. 1.

    . XX .

    .., ..

  • 42

    , , - .

    , , boonatoo (boona , too ) . , - , , 58.

    , , , . , , , (ke ban ; gola ). ( kedo dei ).

    , , , . - . , , . .. .. .. , , , , 59.

    , - , .

    , . , , ,, , , 60.

    58 .., .. // AFRICANA. . . XIII. ., 1982.59 .60 .. , (). . ., 1979.

    . XX .

    .., ..

  • 43

    , - . , . , . .

    , : - , .. .., , : ( . .) . . : , ? ? , ? , . . . , ?.

    , , , , : , . , , . : . .

    , , . , . . , 61.

    . , -, . - , , , , . , 62.

    ( ) -, - , , , . - , , , . , , .

    61 .. . .: , 1987. . 188; 193.62 . . . , 1903. . 373.

    .., ..

  • 44

    , . 1,5 1,5 . , , , . , , , , . , . , . , . , , . , . , , , . , , .

    . , , 16, , . , . , 63.

    (birkozas ) (harc ; ) (Magyar npi birkzsok). - ., , , : . : , , , .

    birkozas , , , XVI . . , , , .

    ( ; , - ; , , ), ,, , , .

    , ,

    63 . . // . . : , , 2000. . 339-340.

    XV . I (1046 1095).

    .., ..

  • 45

    , . , , .

    , - , .

    .

    , (lrebirkzs), , , . - ,. - .

    , , , . (grundbirkzs). .

    , . , , - , ., ,

    , : , , , , .

    , , , , , , - , 64.

    , .

    , - -'.

    64 . . .6. : . .: , 1969. .208- 209.

    (1879 1945),

    1908 . -.

    .., ..

  • 46

    : -, , . - , . : - - , ( ). , . , , .

    ,, . - , . , , , - -. - - - , , . . , .

    (boli , ; khela ) , . , XVI ., , . - , - , . ( , . aksabata ), , ().

    . . 1909 . . .

    . (-), , , (-). , , , .. . , . .

    . .

    .

    .., ..

  • 47

    . , . .

    . Mohammad Rakibul Hasan, , , 2010 .

    (bomwane) , - , . -: , (nakara) , (ruabo) (rawarawanimon) , (Tekai n Tabiang) . (tabakai), (kaunrab'ata) .

    , . , . . , .

    . , . , , .

    () . (), ,

    .., ..

  • 48

    . , , : ( , , ) 65.

    , - . . . .

    . . . .

    , ( ; . pehlivan , ;. pehlivanlk () ), - . , , . - , , .

    , .

    . , - , :

    , ,, , - , , , , . ,, 66.

    , - XV . 1878 ., - (), . - , , - , . , . .

    65 // j . . 2. (-). , [..]66 . . .: , 1983.

    .

    .

    .., ..

  • 49

    ( ) , . , . , .

    . ( 1 2 ) , . : .

    , (, , XIV .). , , () .

    , c- -, ( , , .) : , , , , , , 67, . .

    , . ,, : , , ( ) . 68.

    , (, .). , : , .. , ., . , . .

    : , , . , , , . , , . , , 69.

    ,

    67 Nevermann H. Ringkampfe der Indianer // Die Leibesbungen. 1929. 5. . 119.68 . . ., 1964. . 14.69 Nevermann H. Ringkampfe der Indianer // Die Leibesbungen. 1929. 5. . 119.

    .., ..

  • 50

    . , , : , , 70 . XX . :

    . . , , . , , 71.

    , : .

    70 . . ., 1935.71 A. Henry Savage-Landor. Across Unknown South America. VOL. I. London, New-York, Toronto, 1913. P.216.

    . Cale Merege, .

    .., ..

  • 51

    (. - ) (, , , , .). . ,, , . , , , . , . , , , . , , .

    , , , , , , . , ( ).

    , , , , , , ( ) . . :

    , -, . . . . (). , . 10-15 . , -. . , . , : ! !

    ,, , . , , . : ! ! !

    - . . . : , ! !, : , , , ! : , , ; . , . , - . : ! ! !

    .., ..

  • 52

    . . - : ! , 72. , , - , , - . , . :

    , ( ) () () , . , . , . - , , . , , . , . , 73. , - . , , , . . , - , .

    , . .

    ( ) ( ) ,, . . - , , . , .

    , , , , . .. 1927 .: - ,

    72 . : 3 ., 6 . .2. .3; .4. .. : , 1994. .142-143.73 .. // (.). 1996. 4. . 21.

    .., ..

  • 53

    . ,, 74.

    .. , (18961941), -, 75.

    , , , . . : - - . , , . , . . , - . , , , . , , . . -. : . , , , . . , . . . . , : . , , . ,

    74 .., .. - . . ., 1927. . 11.75 .. . : , 1994. . 43.

    , 2004 ., , . .

    .., ..

  • 54

    . , . . .

    , , :

    : , ! , , , . , , ,, . : , , . . !76.

    -, -

    76 . . . . ., 1989.

    . .

    .., ..

  • 55

    . , . .. , .. , : - . , , , . . , , . , . . , . , , . - . . , , 77.

    . , - , . ( -; -).

    . . 2004 . - .

    77 .. .: , 1990. . 222-223.

    . , . , - , 2007 . .

    .., ..

  • 56

    , . 1917 , . , . , . : , . !

    . , . .. , : . . . , , . - . , 78.

    , , . , , , , ( .. )79.

    , , l. , . , , ,

    ( ). , : ( . .) , , 80 . , . , .. , , 3 .

    81.

    78 .. : . :- , 1992. . 73.79 . . , 1968.80 .. XIX XX . ., 1988. . 54.81 .. ( 1924 1978 .). ., 1982. . 119.

    .

    .., ..

  • 57

    ( ); ( ); ( ) . , I . .. , ( ). , ( ), - , -, , , - . , .

    XI-XIII . , - . , (; )

    , 82 , 1240 ., : - . -- (1247?1318.), - , , (XIV .) , , , . , , , .

    , , XII- XIII . 83 XVI- XVII . . (), XX . 700, - () -, . . , (; ) , , . -, ., , , .

    , , , . .

    82 .83 .

    .

    .., ..

  • 58

    --. , , , , . , . . , ,, . , , , , .

    , . , , , (. ) , , , (. ) , .

    : , , . , . (, , )

    . . . ,-.

    .., ..

  • 59

    , , , 20-25 . , , - , , , , , . , , - .

    , , . ( ; ), .

    , - 1024. , - , .

    , , - . , , , ,

    , . .

    9 , , .. , . , , , . , , 1024, 512, 256, . , . . , -: . , .

    , , ( ), , , , , (), , . () () , . , () , ().

    .

    .., ..

  • 60

    ( ), , , , (). , 3, 5 7- , , , .

    (), . : , . , , , . , , . .( -). , . , , , - : , , , ....

    , . : . . , :

    , ! ! ! . , ,

    , , , , -, -,

    , 1913 . Beatrix Bulstrode .

    .., ..

  • 61

    , , ! , .

    ! . .

    , , , , , 84.

    ( ) , , , , . . , . , , . , . () . : , .

    , . , , , , , . , , . , , , . , .

    ( ). . , () (). : ( ), ( ). , , ( ). , . ,

    84 . . -, 1964.

    , 1913 . Beatrix Bulstrode

    .., ..

  • 62

    (). , 12 !

    (), (), (). (), ( ) (). . : , - .

    -, (). : , -(, , , , ), , , (, ), . , , , - ( ). - (), , .

    , , , . , . ,, (), , , . ., , . , , , .

    - - . 1975 . . , - . . (. ) . - . , 60- . . ,, , . , 600 , . , (. ).

    .

    .., ..

  • 63

    (. Brancaille) , , . -. ( - ). 40- . XX . . (Fdration des Luttes Traditionnelles Provenales).

    . , , . , , , , .

    (). . , , . . , .

    , (, ), , - , , - . . .

    . - . - . . , , .

    . - : , , .

    (bultung), (bultong) (dopap) (, ), .. . , ,

    .., ..

  • 64

    - 85. . . , .

    . , . , - , . , . ,, . , :

    , , . . . , . , , . 86.

    85 Cornlis De Witt Willcox. The Head Hunters of Northern Luzon. From Ifugao to Kalinga A Ride Through theMountains of Northern Luzon. With an Appendix on the Independence of the Philippines. Kansas City, Mo.,U.S.A. Franklin Hudson Publishing Co., 1912. P. 120-121.86 Barton R.F. Ifugao law. Berkeley: University of California Press, 1919. P. 97- 99.

    .

    .., ..

  • 65

    , . .

    . : (bangngunan) ; (hanggul) ; (hanggor) ; (hinnuggitan) , , ( ), .

    , , , . 87 (- .) : , , .88. - , . , (dumog), (balsakan), (lampungan), (pantok) .89.

    (,) . , , - ,, . - ( , ..) , , ,- , .

    - , . - ,

    , . , , -, , , 90.

    , : , , , . : . , ,

    87 6 200 .88 90 .89 : (dama) , (Amack) , (kapulubod) ..90 .: M.L.Lopez. A Study of Philippine Games. Quezon City: University of Philippine Press, 1980.

    .

    .., ..

  • 66

    . 91. , , .

    . . ( 10 ) . , , , , . , . , .

    C , . , . 20 , . , () . .

    , ( , ). . , . , , . (), , , . ( ,, , , ..), , (, ), .

    , (. ) . , , . .. , , , , : ( ) , . , . . , , -, . , 92.

    91 Sumo-no jinruigaku // Sogawa Tsuneo (hencho). Tokyo: Daishukan shoten, 1995. P.151. ( ..)( // . . . : , 1995. . 151).92 .. XIX .- . .: , 1984. . 101.

    .., ..

  • 67

    ( ) (. ) , - (, , , ), ( ). , , , (. ) ..

    , (. ), . , . , , : (), (), () .

    . , , , ( ), , , .

    , . , (; ), , , , (), . (), , , () . , . , , , -93.

    , ( , .). ., : , , . , . . , , 94.

    . , .. , - , , .

    , , , , , . , , 95.

    93 // . , 1987. 11. . 44-45.94 // . ., 1961.95 . . , 1998. . 147. (..)

    .., ..

  • 68

    , , . , : , . , . , , . (), , , ..

    .

    .., ..

  • 69

    ( ; ) , , , (, , , .) . , (. ). .. , ,: . , . , - 96.

    . ., : , . , , , , , . - , , . . ( ) . - , .

    , , . , , , .

    96 .. . . . ., 1969. . 96.

    .

    .., ..

  • 70

    , , , () , , . , , . , , , . , , , , . , , , . , .

    , . , . , 97.

    , , , . , : , ( ).

    . , , - : , , , , . , ,

    97 . // . , 1990. 6. . 15-16.

    , , , 1909 . Purdom William.

    .., ..

  • 71

    . , . , , , . . . : , , . 98 . .

    98 . .16.

    , 1921 . Adam Warwick.

    .., ..

  • 72

    (), ( ) . . , , . . : , , ( ..), 99.

    : ( , ). , . , , . , 100.

    , , , , .. .. , : () . . , , . (. , ..) - , .

    99 .. . -, 1972.100 .. // . ., 1961. .65.

    . . XX .

    .., ..

  • 73

    : . .

    , , . : , , , , .

    . , , , .

    . . , ,

    , . . , , , . , , , , .

    , , , 101.

    .. , , ., , , , .

    (), (), -

    101 .. . -, 1989. . 35-36.

    . XX . , , .

    .., ..

  • 74

    ( ), , : , . 102. , . , . 1964 . - . , , 103. , , (h) , (. ), , .

    , , . : , , : , .. , , , , , , 104. .

    . , , , .

    , , , , . () - , . . ( ) , . (, , , .) ( ) ., . , () () ().

    , . , , , . .

    102 . . 47.103 . // . 1989. 177 (2 ). . 4.104 .. // . . . 2. , 1924. . 110-111.

    .

    .., ..

  • 75

    , , ( ), . , , . , , , , (), . , . : , . , , 105. , .

    --

    -- (. ) (. ), .

    : , . , ( ). . , , . , , .

    105 .. . -, 1989. . 35.

    . 1446 . ()

    .., ..

  • 76

    ( ), (), . , , . , , , , , . . , . , .

    (), (), (), . , - , . , , , .

    , . , , , . - , , .. .. .

    : -, , . , : , , , , , , , . , 106.

    . , , , , :

    , , : , , , , , , , , , , .

    106 .. . . .: , 1991. .134.

    . XX .

    .., ..

  • 77

    , , , .

    : ,, , . , , , , , , . , . : , , , , , . - , . .

    , , - . , , , , , , ; , . , , - , , - , , ,. , , , , , , ,, , . , , : . , , .

    , , . , , , , , , , - , . , , ,

    .

    .

    .., ..

  • 78

    , : , , , . , , , , , , , 107.

    , ,, , , 108. , . .

    107 . . , 1852. . 144-153.108 .. ( .). , 1985.

    . 1870-. ,-.

    .., ..

  • 79

    l 109 , . .

    , , . , , . , , . , . ( ) (- .), 110. . , . , . , ., . , 111. .. : , , , . , 112.

    . , . , , ., ., ( - , ), 113.

    109 . . . , 1975. . 101.110 . . , 1968.111 .112 .113 .

    . , , . XXII ., , .

    .., ..

  • 80

    . , , . ., , 1927 . ( ), 1012 . , ( ) 1 2 , 3 114. , . .

    (. ) () , ., . 15 25 , 115. 40 . .., , : , , , , , . , , , , , . . (), 4 , , 116 . , , : -, . , , , , , . . ( ) . , 117.

    . . , , - . - , - 118.

    - , , . , l , l , . , . l, ( , 119):

    114 .. . - // - . .. -. . . VIII. .-., 1949. . 149.115 . . 174.116 . . 177.117 .. // . , 1987. . 81.118 : . . . , 1975. . 86-91.119 .. // , - , . . 1982-1983. , 1984. . 10.

    .., ..

  • 81

    - , , , : . , , . , . , , , , . , , , 120.

    (-: , , , , , , , , , ,) . , -: . - , - , 121.

    , , , , , , . , , , . .. , , : , , . . . (, ), , ., , . , , , . , , , , .

    ( , ). , , . , 122.

    , , . , . - , . , , , .

    120 .. ( . .) // . , 1987.121 .. . ., 2000.122 .. .: , 1990. . 39-40.

    .., ..

  • 82

    . . , , 1897 .

    .., ..

  • 83

    .., :

    . , .. , . , , , , . . :

    , - - . ,

    123.

    (, ) , . - , - . XX . . - - . - .

    123 .. ( .) // . ., 1994. 4. . 96.

    .

    .., ..

  • 84

    , -. , . , . - :

    : . . , , , , 124.

    , . , . , , . , - .

    (Wabao Fan Salaio), (Achugwi PhanSohlaimung) (Achugoi phan Solaimani) (Thwngmung), () . . , - , . . , .

    , (Wah Sotonmung), , . .

    (, , , ) , . , . ,, , , , . .

    , - , , . .. ,. . :

    , . . , ., , .

    124 -. . . . . . . .: , 1961. . 253.

    .., ..

  • 85

    . . , , . , , , , -. , , 3 4 , , , . 125.

    (), , . . , , . , .

    , . , ,, , .

    , , . (ymafael) . . Ymaflyd codwm cefn (. ymaflyd , ,, codwm , , cefn ) codwm cefn. , 126 (.: ). . , . ,, . Ymaflyd codwm cefn , (.: ). . :

    , , . . , , . , , . , - . . . 15 , - 12 . 3 , 6 .., . , , . , , .

    125 .. // . . 8. 1. , 1887. . 98.126 Collins T., Martin J., Vamplew W. Encyclopedia of traditional British rural sports. Routledge, 2005. P. 94.

    .., ..

  • 86

    Ymaflyd braich (. ymaflyd , , braich ) Cwdwm braich . . , . , (.: ). , (.: ). , .

    1970- . , - (Llap-Goch). -. , , . 1973 . , . , , . -.

    (wana ), paana, sawana ( -), , () ( -). . . , ., - , , - batdutua.

    - , , . , - ., : , .

    (, ) , - , ( .), , . , , .

    , , (naha) . , , ,

    . 1870- .

    .., ..

  • 87

    . , . . , , , . - , .

    isahi, hisahi nahakara. - : . 127.

    3-4 . . , , , , . , .

    . , , . , , , . , .

    127 . : .. , 1916. . 87.

    . XIX .

    .., ..

  • 88

    . , .

    (Vt ; ) (mn vt) . . , ,

    - - . - XVII ., . , . - ( ), , 128. ,

    , . , : , , , 129.

    128 . // . , 1988. 1. . 18-19.129 . // . , 1987. 7. . 8- 9.

    . , . XIX .

    . .

    .., ..

  • 89

    , , , . , , : , , , , .

    , - -, . , ( ) , . , , 130 . : . . 131. .

    5 . , . , , . , . , , , . . .

    ,, ( ), .. . , 12 16

    130 . // . 1957. 132, 1 . . 7.131 . // . , 1987. 2. . 21.

    , . , 1910 .

    .., ..

  • 90

    ( 1736 .), .

    (mn vt dn tc) (mn v giu), - (mn vt c in) (mn vt tu do). , () , .

    (Vathakuthoa jehun) , . . , .

    , , -- (Eid-ulAd'h'aa), 10- - (Zul Hijja) . .

    , . - . . , , , , . , , , .

    , . ,

    .

    .., ..

  • 91

    : . , , , 132.

    , (. ): , , , . 133 . , . , , .

    (. ), (), , . ., , ; , ..

    , .. . :

    , , , ,

    , - (, , , - .). , . , , . , () . , . .

    ; , - . ; .

    , , , , .., , . .

    132 . . , 1980. . 15.133 . . ., 1966.

    .., ..

  • 92

    , , , , - . . . , , : , , , . , ..134.

    - , , , . , , (. ) 135 . , - , , -. .

    , , : . , . , , - 136.

    (veibo) , , . , . , , .. , , , : , 137.

    , . , . , , , . ., XIX . : 138. , , (veibo liga) .

    134 .. : . :- , 1992. . 76-77.135 . . 75.136 .137 . . 1776 1780 . ., 1971.138 Cooper S. Islands of the Pacific. Their peoples and their products. London, 1888. P. 108.

    , .

    .., ..

  • 93

    , .

    (wesuwa139) , . , . , .

    (fee-nda) . , , . , .

    - .

    , , , , . , . ,, 1891 . - Ghango Molonde.

    ,

    jii-mbi molumba. (mosoko) . . , (ngumu) , . , , :

    waa ngowa foni oo!wafe, vasi-ja lowe-mbana mosoko mo kaa-ye,noma ve-mba-na Mwa-ngase, vama,a kpweli esuwa, ae-ya,nanu ndi ese eveli, wenga, kaaka ndi mwe-ma140.

    , , , . , , :

    Namenge au-wa ndi o-Vausa,Namenge,Namenge a leemi ee !Namange au-wa ndi o-Vausa,Namenge.

    139 esuwa = .140 Mbua Ndoko. Bakweri Wrestling Songs // -: www.mbuandoko.com/. : . , , , ( ).

    . 1890- .

    .., ..

  • 94

    : 141. 142.

    , . .

    , , (brydekamp brydning ; brining, bryting, brytekamp ; brottning ). , . , - . - . , . vlog , .

    , , (. Donar; . Tanaros), , . ( ) , . , . , (fang,fangbrogd, famntag), , .

    141 , , , - . .142 Mbua Ndoko. Bakweri Wrestling Songs // -: www.mbuandoko.com

    .

    .., ..

  • 95

    , , , - (. ).

    , , , :

    . , .

    - . , . - , , , . , , , , , . 143.

    , , , , , . - , , , . , :

    : , , , .

    , , . , .

    , . , - , .

    , . , , , .

    , , , , , , 144.

    143 . .: , 2002. . 62.144 . : -, 2002. . 408-409.

    .., ..

  • 96

    , , : , .. , , , ; , , .

    , , . , , : , , , 145.

    , , , . , :

    , , . , , , . .

    . . : , collar and elbow wrestling. . , . Leikfang. . ( , .1130.) .

    (. gripa om), . , , . . , . , , , , .

    , Dra armkrok , , . , beltespenning (belte , ,

    145 .

    Axlatok .

    .., ..

  • 97

    , spenne , ), . beltespenning . glima beltag.

    , , , . , , , , .

    , , , , . . (. 1878 .), (.

    . 1880 .) . (. 1887). . , , . 1892 . - . , . , , . 15 . , . 1892. . 50 . .

    , .. , , , . , 146.

    , , -. , -, , ! , , 1900 . ,

    146 . // . 1980. 7. . 22-23.

    Leikfang .

    .., ..

  • 98

    147. , . () .

    , . , ... , : ( ), . . . , , . . . , ( , ) . , .. . . , , , . , , . .. , . . ( ) ( ). , 148.

    . : , , 149 , , . . , , , (, ..).

    - (. - ). , , . , (. ), , , , , . , ---, , .

    147 .: Lehmusto H. Painin historia. Helsingiss: Kustannusosakeyhti Otava, 1939. 487 p. ( ..)148 .. . :. . .-. , 2002.149 . .

    .., ..

  • 99

    , (. ), .

    . (. atch wrestling; . lecatch) -, , --- (catch-as-catch-can) --, .. . ()150 - ---, , --- luttelibre, .. , .

    XIX XX . , . , , , . , , . 16- (1809-1865) , 1787 ., (1706-1790) (1799 .) ,

    150 , - . 1912 .

    , . , , 1907 .

    .., ..

  • 100

    , .

    XIX XX . ( folkstyles) ( wrestling). , , , , , , , , . (collegiate wrestling). , , , ,

    . , , ., .

    , , , . , , . . . , , ---, , . , , . , ---, 151, - . ,

    151 , 1967 . , , , , .

    .., ..

  • 101

    ( .), () .

    --- 1888 . . - ---. . , --- 1914 . .

    , (. ), 1870 . (Mixed Style), , , , ---. , - , - , (harness wrestling)152, .

    1879 ., 1881 . 1988 . , (. ). --- 153 (Frank Gotch, 18781917), . , . , 3 1908 .

    152 scuffling, , .153 (Frank Goetz).

    , , . .. 1913 .

    .., ..

  • 102

    ( 10000 ), , . . --- .

    1904 . , , --- III .-( ). , . --- 1908 ., : (1 ), ( ; 135!) 1908 . ---. , . , 1912 . , .

    : 1904 . . 1940- . - . , , , , ( , , ). 1928 ., 1951 . 1956 . (-) .

    ,

    . XX .

    .., ..

  • 103

    154 , XIX XX . , --- . , , - (. - ).

    , - , , . . ., . XVII . . ( ). , 1673 . : : , , . , 155.

    , . .

    : , , , . 156. , . , , ..

    , (-): . , 1925 . , , , . . .. , 1900 . . , , , . . - 157.

    , . , , .. , - , , .

    154 2 .155 . // , . . LXVI. . . . ., 1890.156 .. .. // : . .: , 1977. C. 137.157 . . . ., 1930.

    .., ..

  • 104

    . (1672 .) , : - , , , . . , , , . . , . , . 158.

    () . , . , , .

    , , .

    .. , : . : , , , . . , .. , . . () , , , , , , , . , ,, , .. , 159.

    . , , . , 160.

    : , , . . , () ( , ).

    158 , , , 1838 1844 . // . . IV. , 1858. . 223.159 .. . , 1993. .104 - 105.160 . // . . , 1987. . 96.

    .., ..

  • 105

    . , , () . . , , , , 161.

    , , , . , , , . . , ( ) .

    , . , , : : , . . , , . . , 162.

    ( ), . .. , , , ,

    161 .. . , 1993. .83.162 .. . , 1993. . 83.

    . .. .

    .., ..

  • 106

    , . : . ( ) , ; . , , . , , . , , 163 . , , , .

    , , . .

    , ( ), : , ( . .) , , . . , 164.

    (gabbo) (gubal)165 (,), (- , , , .). . , - . . - . , , .

    , (sanggol ti ima ), (sanggol tisaka ) (agtursi ).

    . , . , 166. , , . , , - .

    . ,

    163 . . 43.164 . . - . .: - - , 1933. . 15.165 Carl R. Galvez Rubino. Ilocano dictionary and grammar: Ilocano-English, English-Ilocano: Dictionary andPhrasebook. Hippocrene Books, 1998. P. 263.166 Martha Beckwith. Hawaiian Mythology. 1940. P. 101-103; 327-328.

    .., ..

  • 107

    . , , , ,, .., XIX . , , .

    , ., , , , . , , , . :

    " ". , . - , 167.

    , ka-hu-a mo-ko-mo-ko (, , ) .. .

    . , , , 168.

    . hakoko, haakookoowale , . , , 169. : , , , . - , . , 170. kulakulai. , -

    mokomoko pe-le-pe-le. , , , .

    lua ku'i-a-lua, , . - -. lua

    167 . . ., 1978. . 256-260.168 . ---. : , 1987.169 Stewart Culin. Hawaiian Games // American Anthropologist, New Series. April 1899. Vol. I, No. 2. P. 208.170 David Malo. Hawaiian antiquities (Moolelo Hawaii). Honolulu, 1898. P. 305.

    - .

    .., ..

  • 108

    hakoko, kulakulai, mokomoko ku'i. peku ( ), aalolo ( ) hakihaki ( ).

    , . , , , uma, umauma kano. . . honuhonu , loulou .

    u-lu-mi i-lo-ko o-ke kai, , .

    haka moa . , . , . , . haka moa kahau. , . , kahau, .

    (galico) , - . . , , . . 171.

    (Galhofa , ), (Jogo da Galhofa) (luta). , (. Bragana), Grijo, Freixedelo,Coelhoso, Parada Parada Carocedo.

    . , . . . , . , , , .

    . , , - , VI . .. . :

    171 Badji A., Nlong N., Rubio F. Manuel de lutte Africaine. Tome 1. Dakar, 1990. P. 46.

    .., ..

  • 109

    , , , 172.

    , . , (. ; .Santo Estvo) , . , .

    , , . , , . , . . .

    , . , . (Jose Bragada), (IPB). . , , .

    172 . 17 . .: , 1994. . 150-151.

    - .

    .., ..

  • 110

    (Gando Makal Pala) (Gando Makal) - , , , . 12 :Atongs, Ganchings, Chibok, Duals, Matchiduals, Matchis . , . , , .

    . 8-10 , (Nokpante) . , . , .

    , Grengdik Ba'A, Wangala ( ) . Jakol-Kala'a , , . (Wa-pong-kol'a). , , wapong sika wa-bong-sik , , .

    . XX .

    .., ..

  • 111

    , - (): , , , , , , . , . :Maruburubu, Maruborubo, Mapiipii .

    , , , . . , (pakitun). . .

    , - .

    , , . , 19041905 173.

    , . , 19101913 ., : , Takuvakuvan . (Mapiipii). , ,

    173 Watanabe, M. Identity Seen in the Acculturation of Sumo Done by Indigenous Peoples of Taiwan, ChihpenPuyuma // International Journal of Sport and Health Science, 2006. Vol. 4. P. 110-124.

    . XX .

    .., ..

  • 112

    . , , , Mapiipii174.

    , , . : . , , . 175.

    . . - , , 2 176.

    174 Watanabe, M. Identity Seen in the Acculturation of Sumo Done by Indigenous Peoples of Taiwan, ChihpenPuyuma // International Journal of Sport and Health Science, 2006. Vol. 4. P. 115.175 Narita T. Taiwanese Aborigines Photo Book. Narita Photo-engraving Company. Taipei, 1911. P. 108-109.176 // . 1986. 11.

    . 1910 . Collections at Lafayette.

    .., ..

  • 113

    -

    - (Gach-chokik) , . , . - . , . . . , , , . .

    (gba se s) , -. . : , , , , . : , .. . , .

    , , (p spk). 177 . , Gb p.

    -. . , , .

    , . , . . . : , , , , 178. , , , , .

    177 Badji A., Nlong N., Rubio F. Manuel de lutte Africaine. Tome 1. Dakar, 1990. P. 32.178 . . , 1968.

    .., ..

  • 114

    , 179.

    ( , .) ( ). . . (, , .. ) .

    () , , . , - . , , , . , .

    .. , , :, , . , . . , , . XIX ., 180.

    XIX , ( ) -: ., : , ; - , - . 40 . , , . , , , , . , . - . , . , ., 12 . , . , ( ), 10 . ( ). 10 . .

    , - , ,

    179 .180 .. . - . , 1995. . 189-190.

    .., ..

  • 115

    , , - , . . , , , . , - . , , . , . , . , , 181.

    -

    - (geudeu-geudeu) - (meugeudeu-geudeu) (, , ) , . ( ). , , , . , . , . 182. , , .

    ureung tueng (, ), ureung pok (, ). , .

    - - . . , .

    181 .182 Dr. Cvsnouck Hurgronje. The Achehnese. V. 2. Leyden, 1906. P. 198.

    -.

    .., ..

  • 116

    (Gibeng Humnam) (,), ( ), . , - . .

    . , , (Dapo Bagnam) 23 . . . . .

    , (Letung Derung Dugnam). . . . .

    (Gidigbo Gidigbo-gidigbo ), (ijakadi ) (eke) . (Gnls) , - , , -

    . , ,

    . -, 2009 . TillingTamang

    .., ..

  • 117

    , . . .

    (dani) . .

    , , - , , , (, ) . . , .

    -

    - (. ), . - - , . - (. ) . , ( ), .

    , , , , , .

    , . . (), (), . , . .

    . 1910 .

    .., ..

  • 118

    , . , (). , , - , , , . , , , . - 183 , . , . , (). () , . .

    (Glam nyurri) , - , - .

    , , , com-com-pa an184. , ., ( ) , , , , - . . .

    , . , .

    IX-X ., . ,

    . - , , (. ): , - fang hryggspenna, 185.

    183 .184 Kamalesh Das Gupta. An introduction to Central Monpa. - North-East Frontier Agency, 1971. P. 133.185 Walter Marcinkowski. Glima (Der Rationalsport Islands) // Die Leibesbungen. 1930. Nr.9. S. 246.

    .

    .., ..

  • 119

    Glima186 . , Glimt ,, Insglimt . , . , , . . , : , , , . glimufaerri187.

    , (Jnsbk) , - 1281 ., , . , , .

    , : 188 , 930 , ., , . . , -, , . . , , , . , , . , , 189.

    . - : - leikfang190 ,

    186 - , : glm|a I f -u, -ur ; (. ); ;fara glmu ; glminn a , .187 Lehmusto H. Painin historia. Helsingiss: Kustannusosakeyhti Otava, 1939. S. 128. ( ..)188 .189 Walter Marcinkowski. Glima (Der Rationalsport Islands) // Die Leibesbungen. 1930. Nr.9. S. 246.190 leikfang, fang () leik , -. ; . ( , ), , .

    Ginfaxi , , .

    .., ..

  • 120. 1950- .

    .., ..

  • 121

    . leikfang , , : - , . , leikfang - - . , , , 191 , . : bryxtagsglima,livtagsglima friatagsglima, ( - ), , .

    1907 . , . , ( ). . , . , 1925 . 25 . 1934 . ., - .

    , 1908 . , 1912 . , - . XX . , , : , . (1952-1968 .). , .

    1905 . (glimuft) (glmumaur). , , ,

    191 , .

    .., ..

  • 122

    . (glmubrag),

    50 . , , , , , . . .

    , 1916 ., (glmupallur glmureitur) 5x5( 8x8) 192. , , . : 1) 193 ; 2) (Stigandi) 194 ; 3) ;4) 195.

    , - , . . . . , , , , , . , , , . ( ), . , , -.

    baendaglima ( ) . , , 1905 . .

    192 , . Glimuholl .193 , , : , , . .194 .195 , , , , , , .

    19 . 20 .

    , .

    .., ..

  • 123

    - (. ), (. ).

    (, ) ll . , , . . (, , , ..) . . . , . , . 196. . : , , 197. . , . ( , ) .- .

    , . , . , .. , 198. , . , - , , , ( , ..) 199 . (. .) , , - .

    . , , . .. : , 20 200.

    . : , , , .

    : . 201. (l ll .; . ), ( ). , .

    196 . . , 1968.197 -. . , 1972.198 .. (- ). , 1994.199 . . , 1968.200 .201 . . , 1973.

    .., ..

  • 124

    : , , , ( , , , - ) 202 . , 203. . .. , , 204. , , . , , , , . 205.

    , , . , . ( ..), :

    II, III I.

    , , ().

    , , . , . , . , , , : , ( ..) . ( ), - , , . , . , , , 2-3, 206.

    202 . . . ., 1988.203 .. (- ). , 1994.204 .. . , 1927. . 50.205 .. . , 1971. .71.206 .. IX XX . .: , 1985. . 245-246.

    .., ..

  • 125

    ( worsteling, wrakseling ) , , , , , , , . , , , . (1539 .), (1674 .). , , (1867 .), . :

    - , . , , . , :

    baes ( ..) , . . , .

    ... , , , , . . , , . , , ! , , 207.

    , ,, , , , . , , , . , . , . , .

    , . , .

    , - , . , .. . : , ,

    207 . . ., 1967. . 296-297.

    (1674 .).

    .., ..

  • 126

    . , . . , . .

    , - , , . , .

    (1674 .).

    .., ..

  • 127

    -

    - (. ) . - . (. ) (. ).

    - , 708 . .. XVIII . 648 . XXXIII . , , , . , , . , . , .

    . , .

    (- ) XVIII XIX . , (. ) . - , , , . , , . - XIX ., , 40- . XIX

    XIX-XX . .

    .., ..

  • 128

    , -.

    , , ; , . , : , . -, . , , , , . , -

    . 1896 .

    -, . , , , . . , 1900 . 1904 . (-), - . 1898 . ( , ), 1921 . - , , , , , , , . . 1948 1991 . , 1991 .

    . XX .

    .., ..

  • 129

    -. , , , , 1940- . - . (. ). - (), 1912 . (), 180 .

    - , . , , . 2 . , , ( 3 ).

    -, : (. toucher) , 10 ; 10 . , , : ( , ), ( ), ( 90) . , , ( . par

    . .

    .., ..

  • 130

    terre ( )) . .

    , - , . , , . , , . - , . , , ( ), ( ). - , . , - (),

    1930- . , - (.).

    6 ( 3) 30 . - . , , , , . , .

    - , - 4-6 1212 . : - 9 , () 1 . , - ,

    . , 8- . 9- (

    .

    .., ..

  • 131

    ). .

    , , . , 1896 . . , -, . 1 2002 . : 55 , 60 , 66 , 74 , 84 , 96 120 ( ). : , .

    - , .

    , . . , , , ( , ), . , (shiira). . , ( ). .

    . , . , .. . .

    . 1910 ., Casas-Rodrguez Collection.

    .., ..

  • 132

    . .

    , 208.

    ( ) ( ; ; ) - () , .

    . , (). , . . (, ), ( ), ( ), ( ), ( ), ( ), (, ), ( , ) .209

    208 Ministerio del Poder Popular para la Educacin, Liceos Bolivarianos. Caracas, Septiembre de 2007. - P. 37.209 Armable Nolejuru. Studien zur Rolle der Leibesbungen in der traditionellen gesellschaft Rwandas. Butare,Rwanda; Kln, 1983. S. 187-191.

    .

    .., ..

  • 133

    - - (, ) , . , ( . .), . , , ( , ), , , . , , , , (). , . , , .

    , , , , , , , . (; ; ), , . : , , 210. , .

    , , . , , ., , , . . ., , , . : . : , , , , 211. (), ( ) - ()212.

    , , . , . . , ( ..), -, . , (1931-1959) - . , IV (1853-1895) - . , . 213.

    210 . . 189.211 . .190.212 .213 . . 191.

    .., ..

  • 134

    . , , , IV. .

    (gulat ); (adi , , ; gulat ); , . .

    , . , ,, (benjang; benyeng ), , - , - .. . . : cas ( ), cas cus( ) .. , ( ).

    , . (marsiranggut) , - - . (.: ), (.: ) . ., , . (.: ), ( ).

    ( , .) ( ) ( - ). - -,

    .

    .

    .., ..

  • 135

    , , . .

    , : (gulat gaja belas), - (gulat Yunani-Romawi), (judo) .

    () , - , . .

    , , ( ). () . . , . (1869-1923) :

    , , 214.

    (, ), . , , - . , -, , . , : ., .

    . , , , , .

    (gouren ) , - - . , . XIII . , , . , , I 1520 . VIII , . .

    , (Auguste Brizeux 1803-1858) 215 ,

    214 . . .:, 1980. . 165-166.215 Jean Roland. Comment lutter au cacht as catch can. Paris, 1913.

    .., ..

  • 136

    (Pardon des lutteurs), . , . ,

    (lice). , . - , . , -, . . . - Courage!(!). ,

    . , . .

    . , . . , , . ! .

    , , . : , , . , -, . , . 10, 5 . , 216.

    - . , ,

    216 Czeslaw Borejsza. Z bada nad geneza nowoczesnego sportu atletycznego we Francji i Woszech // Zeczytnaukowy. Warszawa, 1974. 8. S.7.

    . 1794 .

    . 1837.

    .., ..

  • 137

    -, , , . - .

    , , - , , 217. , (Bertrand du Guesclin) (1315-1380) ( 1515 1547 .) I Camp du DrapdOr 218 , Tour de Bretaigne( ).

    , , . , , , ( ), - ( ) . , . , . - , . , (), . , ,

    217 Luis Ballery. La lutte libre et le catch. Encyklopddie des Sports. Paris: Larousse, 1961. S.312-322.218 Camp du Drap dOr : o , , Drap dOr.

    . 1837 .

    .., ..

  • 138

    . , , .

    , . - . (1875-1957) , . 1789 .

    lickets219, , , . , . , , , . , . . , .

    , . : , , . , , 220

    XIX . . . ,

    219 Click () , . .220 Luis Ballery. La lutte libre et le catch. Encyklopddie des Sports. Paris: Larousse, 1961. S.318.

    . XX .

    .., ..

  • 139

    , , . 1928 . ( 6000 !), . , - , . , , , . -, .

    ( ) . , -. , , , .. , (lamm) , . , . , , .

    (Skoliou Gouren), 7 . . 1958 . . (FILC), 11 : , ,, , , , , , , .

    , . Leleux Adolphe Pierre, 1864 .

    .., ..

  • 140

    , , ( ) , . , . . , .

    . () . . . .

    , - (-) . ( ) : .

    . XII-XIII ., . .. .

    .., ..

  • 141

    . , - , .

    , , (, ..): , (). 221. , , () ( - ) , : , . : 14 20 ; 21 40 ; 222.

    , , . .., :

    ; - , .

    . () () , . , , ; 20 ; 223.

    , ( , ,) . (. ) . : , . , , .

    , , , . , , , , . (. ?) . , . , , . , , .

    221 ., . . , 1975.222 . // 1982 1983. . 1. ,1984. . 154-156.223 .. . ., 1964. . 6. (VII ).

    .., ..

  • 142

    ( ), . . . , , , . , , , . , , ( ). : , , . , , 224.

    . . , , , .

    , . : , , , . . . .. , , , : , , , , 225.

    224 .. . , 1981. .34.225 .. . // . . V. . 1. , 1918. .145.

    . ( ) . .. , 1926 .

    .., ..

  • 143

    ( , ), () ( ), . - (. -), , - . -226, ..

    , -

    . , , . . : - , . , , 227.

    .. : , -, , . , . . , , , ( ) , . ,

    , 228., ( ; ), ,

    , . (; ; ) . . , , . - .. , : (), 229.

    , , . , ., : , (

    226 .. - // . .1. ., 1954.227 . . ., 1965.228 .. // . 2. .: ,1963. .116-117.229 .. // III - . : , 1971. .89.

    .

    .., ..

  • 144

    - ), . , 1942 . . : , . : , ( - ..), , 230.

    , , , . , (-: ) . , - , : 15 20 , 20-30 , , 30 . , .

    (, , , - ), ( -).

    , .., , . , , 18 40 . , , . , (). - , , , : ()231.

    - - , . , - (,, 232) . ( , ..) , , , , 233.

    230 . , ( ). : , 1983. .67-68.231 .. . : , 1976. .169.232 ..233 . . :, 1991. .264.

    .

    .., ..

  • 145

    () (. ), -, , ( ), ( ). . , :

    ( , ..) . ( ..) , , , . 200-300 . : - , - . , , , , . , , - , .

    , . ; , . , ; .

    : , !.

    , , , , .

    - , . . . . , , . , -

    . - .

    .., ..

  • 146

    -: .

    ; , , . , , . , , , , , . : , . . , , . . , , . .

    . : , . , 15 20 , . . , .

    , , . -, .

    , , - , . . . , XIX . , , ; .

    . . , ,, . , - , , ( ).

    . , , , , , , .

    . , ,

    .

    .., ..

  • 147

    . , , - . .

    . , , , . , . , - , , . . - , , . , , .

    , - ; . . , . , -. . , - - , , , :, , -, () (-), .

    . : , 3 4

    : , , , , . , , .

    , , . 234.

    234 . . . ., 1956. .35-38.

    . -() .

    .., ..

  • 148

    , , , , ( ), , (), ( ) . . , , .

    , , (.. , ,). , . ., , , , .

    , . . , , . , , .

    : ( ), ( ), , (, ), (), ( ), ( ), ( ), ( ), ( ), ( ), ( ), ( ), ( ), ( ) . .

    1938 . , , , , , . , , , , .

    , , (. ) . .. : , . , , 235.

    , . ,

    235 .. ( ). . . . . , 1992. .10.

    .., ..

  • 149

    , ( , , ).

    , . , : . . () . . , , . , . . , .

    , 236.

    , . , 1940 . : . . , , 237.

    236 .. . .: , 1944. .54 -55.237 .

    , .

    .., ..

  • 150

    , , ( ) . ( ) . , , , . , , . , , (, , 1950 .). , .. , : , , 238.

    . , , , . , , . , , , , ( ), , .

    , () , . . , . , , . (, ; ; ) ( ), .

    238 . .56.

    . .

    . .

    .., ..

  • 151

    ( ), () , (). . , , , . . . , , , () .

    , () . , . . . : 239. - , . , : , .

    , ( ), () . , , , , ,, , . , , .

    239 . . , 1852. .144.

    . XX .

    .., ..

  • 152

    , . , , , . - .

    l-

    l- () , - . .

    , .

    - . , . -, -,

    16021603 . .

    .., ..

  • 153

    , -, , . , . .

    ( ), ( ), . , . .. :

    , , , ( ) , , . . , , . . , , . , . , , . . , , 240.

    , . : ( ) , , , 241.

    ( , .; : ) . : - XIX . , , 242 . , , (. ), , .

    , : . . ( , ) .

    240 .. . : . .: , 2007. . 262.241 .. // XIX . , 1986.242 . // . . . , 1894. . 144.

    .., ..

  • 154

    . , . , , 243.

    , . . , -, .

    , . , , (, .. ). , , , . , ( )

    . , , . ( ), ( ), ""(), ( ), ( ), , . , . . , , ., -

    243 .. // . . ., 1993. . 140.

    - () ().

    .., ..

  • 155

    . , . .. : , , , 244.

    , , , : ( ..) () , . , , , , - , ., , 245. ( ),

    - . , , () . XV-XVII . : ,, , , , . , , 1893 . ( ) , , .

    , - ( ). , . , , - . , - , .

    , :

    1) . , , .., . 120 ;

    2)

    244 .. ( , ) // . . . 5. .: , 1950.245 . // . . . , 1894.

    .

    .

    .., ..

  • 156

    ;3)

    , 1 40 . , , , , ... , . , , ;

    4) ( ), . , ;

    5) , . , 15 45 , , , ;

    6) . , , ;

    7) . , , . : , . , , .

    , , , .

    . : , ( ..), . - , . , 1846 . , -. , , , , , , .

    , , , 20 , , ,

    .

    .., ..

  • 157

    . , - , , , , , ; , , - ; - ; , , , , , .

    . . , . , , , , , 246.

    , ., -: , .

    ()

    (, ) , , - . : ( , , ) .

    ( ) , , . . (, ). ( ), ( ), .. .

    , .., . , : , , , , , , , .

    , , , . , 247.

    , , . , (. ). , , , .

    246 . . . 1: . . 2.: . , 1871. . 376-377.247 .. . . . - // . 3. 1902.

    .., ..

  • 158

    , . , . . , , : , , , . . , (Hederlez ay Yorgi, ay Grgi . ..) . , .

    . . . : kaistan () gures () ( ). . (, ) , . ., 248.

    , , (, ) . .., , 249.

    ()

    () - -. , (,) () . .

    , . , . , , (. ). - .

    .. .. : , . . , , - . - . () ,

    248 . // ( 1 2001 .).249 .. . . . - // . 3. 1902.

    .., ..

  • 159

    . ( ) 250.

    - , , : , , ..251. ,, , , - , , , . : , , , , , 252.

    ( ) (, , , , , ). . , , . , , , (. ), , , : 253 . - .

    , . (, , , , ,, (, 254 )) , , , , , - . .

    . ,

    250 .., .. - ( ) // . ., 1989.251 . // . . 34. , 1904. . 136.252 . // . , 1988. 12. .109.253 . 5- . // .1. : , 1982. . 130.254 .. // : . : , 2001. . 192.

    .. . 1519 .

    .., ..

  • 160

    . () . , .. , 255.

    .. , .. - (1877 ..) : , 256.

    , , , . , . ,

    , , . .. : (, ) 257.

    ( : , , ), -. ( , .. ), , , (l). . , , ( ). , ( ). , , , .., - . . , , 258.

    255 .. .: , 1990. . 31.256 .. . . ... . , 1970. . 134-135.257 .. . .