6
Η διδασκαλία του Ολοκαυτώματος μέσα από τον κινηματογράφο Της Παναγιώτας Μήνη(*). Οι γνώσεις που αποκομίζουν οι μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για το Ολοκαύτωμα είναι ελάχιστες. Στο βιβλίο Ιστορίας της Γ΄ Γυμνασίου, που καλύπτει από το Διαφωτισμό μέχρι τα τέλη του 20ου αιώνα, το Ολοκαύτωμα ενσωματώνεται αρκετά αποσπασματικά στο κεφάλαιο για το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, κεφάλαιο που εξετάζεται βιαστικά προς το τέλος της σχολικής χρονιάς. Και ενώ το βιβλίο Ιστορίας της Γ΄ Λυκείου περιλαμβάνει μία ξεχωριστή ενότητα με τίτλο «Τα εγκλήματα πολέμου κατά της ανθρωπότητας – Το Ολοκαύτωμα», η εστίαση των μαθητών της Γ΄ Λυκείου στην προετοιμασία για τις εισαγωγικές εξετάσεις εμποδίζει για άλλη μια φορά την ουσιαστική γνωριμία με το θέμα. Έτσι, ίσως η καλύτερη ευκαιρία για τους εκπαιδευτικούς να μιλήσουν για το Ολοκαύτωμα να είναι οι επετειακές μέρες που διανύουμε. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να αξιοποιήσουν τις πηγές από τα ίδια τα σχολικά βιβλία ιστορίας (προσωπικές μαρτυρίες, στοχασμούς διανοούμενων και φωτογραφίες), να βρουν υλικό στο διαδίκτυο και να προβάλουν ταινίες, επιλογή που γίνεται όλο και δημοφιλέστερη, καθώς οι κινηματογραφικές αφηγήσεις, με την αμεσότητα που τις διακρίνει και τη δύναμή τους να δημιουργούν συναισθήματα, τείνουν κάποτε να υποκαταστήσουν τα βιβλία. Στο σημείο αυτό, τίθεται ένα ερώτημα, που τουλάχιστον στον αγγλοσαξονικό χώρο έχει βρει τη θέση του σε μονογραφίες και επιστημονικά άρθρα. Ποιες κινηματογραφικές εικόνες συνίσταται να δείξουν οι δάσκαλοι στους μαθητές για το Ολοκαύτωμα; Η απάντηση σε αυτό εξαρτάται κυρίως από το πώς αντιλαμβανόμαστε την εφηβική ηλικία και τι προσδοκάμε να προσκομίσουν οι νεαροί θεατές από μία σχετική κινηματογραφική προβολή. Θα πρέπει, λοιπόν, να διευκρινίσω εξ αρχής ότι θεωρώ την ηλικία των 14 με 18 χρόνων απόλυτα κατάλληλη περίοδο να έρθει κανείς σε επαφή με σκληρές εικόνες από την πραγματικότητα του Ολοκαυτώματος. Αντί να λυπηθούν, να ταυτιστούν ή να κλάψουν, ας δώσουμε στους μαθητές μία ευκαιρία να ταραχτούν. Και ίσως έτσι συλλάβουν κάτι από την τραγωδία του Ολοκαυτώματος. Με βάση τα παραπάνω, πιστεύω πως οι δύο γνωστότερες κινηματογραφικές αναπαραστάσεις στρατοπέδων συγκέντρωσης, Η λίστα του Σίντλερ (Schindler’s List, 1993) του Στήβεν Σπήλμπεργκ και H ζωή είναι ωραία (La vita è bella, 1997) του Ρομπέρτο Μπενίνι δεν ενδείκνυνται για χρήση στην εκπαίδευση. Δεν ενδείκνυνται τόσο για εκείνα που παρουσιάζουν όσο και για εκείνα που παραλείπουν να τονίσουν. Για να ξεκινήσω από τα δεύτερα. Και στις δυο ταινίες, το Ολοκαύτωμα δεν ενσωματώνεται στην πορεία των ιστορικών εξελίξεων του Β΄ Παγκόσμιου Πόλεμου. Οι πλοκές αποφεύγουν να παρακολουθήσουν τον τρόπο με τον οποίο οι εξελίξεις εκτός των στρατοπέδων συγκέντρωσης συνδέονται με εκείνες μέσα σε αυτά. Ως αποτέλεσμα, οι ταινίες προσπερνούν το ευαίσθητο ζήτημα της συνεργασίας πολλών κατακτημένων με τον κατακτητή στον εντοπισμό Εβραίων˙ αδυνατούν να υπενθυμίσουν τις ευθύνες ενός ευρύτερου (πέραν του

Η Διδασκαλία Του Ολοκαυτώματος Μέσα Από Τον Κινηματογράφο

  • Upload
    ksts

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

DESCRIPTION

article

Citation preview

(*). . , 20 , , . , . , . ( , ), , , , , . , , . ; . , , 14 18 . , , . . , , (Schindlers List, 1993) H (La vita bella, 1997) . . . , . . , ( ) , , . : , : , , , . . . , , . 1939 , . , , , . , , . . . , . . . . , . , , . , , .., 1943 . , . . ( ) . , , . , . . , . , . : , . , , . , , . , (Judgment at Nuremberg, 1961, ). ( ), ( ) . . . . , . ( ) : . , , (). , , , (). . . . , , , , . , (). ; ; ; . ; ; . (). , , (). (). , : . , . . . , : , , . , . (The Pianist, 2002) , .., ( ) , , . , , . (Music Box, 1989) . , , , . (Grey Zone, 2001) , , . (The Boy in the Striped Pyjamas, 2008, ), , , . , , , : , . , , . , , , , : (Nuit et Brouillard, 1955). . , , , , . . . . , , ; , , , / : ; ; , , , , . . , . , . , . .(*) .1. : 18/2/2014 , . , , . ]. 2: Thomas D. Fallace, The Emergence of Holocaust Education in American Schools, Palgrave Macmillan, 2008. Lucy Russell, Teaching the Holocaust in School History: Teachers or Preachers?, , Continuum, 2006. David H. Lindquist, Instructional Approaches in Teaching the Holocaust, American Secondary Education, 39:3 ( 2011), 117-128. Gila Safran Naveh, Glimmerings of the Gallows: Representing the Holocaust in Film and Fiction, Thomas Jefferson Law Review, 28:1 ( 2005), 29-42 ( : http://www.tjeffersonlrev.org/print/28/1/glimmerings-gallows-representing-holocaust-film-and-fiction). Kathleen C. Martin, Teaching the Shoah: Four Approaches That Draw Students In, The History Teacher, 40:4 ( 2007), 493-502. Rabbi Dr. Bernhard H. Rosenberg, The Holocaust as Seen Through Film with Bibliography, : http://holocausthaggadah.com/uploads/The_holocaust_as_seen_through_film_WITH_BIB.pdf)