Монгол Улсын Боловсролын Их Сургууль МАСС

Шалгасан:..................................../Х.Батхуяг/

Гүйцэтгэсэн:........................./Х.Долголжав/

2014.05.13

Бие даалт

Рефракци

Бэлтгэх зүйл: 1. Аяга (2 ширхэг)

2. Зоос (2 ширхэг)

3. Ус

Туршилт хийх арга

1. Нэг аягандаа ус хийнэ. 2. Ус хийсэн, ус хийгээгүй хоёр аягандаа зоосоо нэг нэгээр

нь хийнэ. 3. Хоёр аяганд байгаа зоосоо холоос харьцуулан ажиглана.

Үр дүн 1. Эгц дээрээс нь харахад

2

3

4

5

Онол

Хоёр өөр орчны зааг дээр гэрэл хугардаг. Хоёр өөр орчны зааг дээр гэрлийн цацраг чиглэлээ өөрчлөн хоёр дахь орчинд нэвтэрхийг гэрэл хугарал гэж ярьдаг. Толин ойлтын үед бие хоёр болж харагддаг бол гэрлийн хугарлын улмаас биеийн хэлбэр дүрс гажиж харагддаг. Тухайлбал усанд дүрсэн шугам хугарчихсан юм шиг, аяганы ёроолд байгаа зоос ус хийх тусам ил байгаа мэт харагдах. Хэрэв ус байхгүй бол шугам хэвийн, зоос харагдахгүй байх байсан.

Зуны аагим халуун өдөр манай говь нутагт хэдхэн метрийн цаана цэнхэртэн цэлэлзсэн нуур тэнгис харагдаж, цаана нь байгаа мал сүрэг, мод тэнгэр баганадам өндөр болж, алсын уулс тэнгэрээс дүүжилсэн хонх мэт үзэгдэж хэдхэн арван метрийн зайд байгаа тракторын хачирхал төрүүлдэг.

Нарны гэрлээр газар хүчтэй халж ойр орчмынхоо агаарыг халаадаг. Иймд халуун ба хүйтэн агаарын давхаргуудын зааг дээр гэрэл ойх, хугарах зэргээс шалтгаалан хол байгаа биес тасралтгүй жирвэлзэж харагддаг байна.

Бага даралттай буцлалт

Буцлах гэхээр чи юуг төсөөлөх вэ? Буцлах нь зөвхөн халууныг нэмэх төдийд үүсэх үзэгдэл биш.

Бэлтгэх зүйл: 1. Зүүгүй тариур

2. Ус

3. Бөглөх зүйл (баллуур гэх мэт)

Туршилт хийх арга

1. Тариурт ус хийнэ (тал)

2. Бөглөнө (хийгүй бөглөнө)

3. Тариураа татна

Үр дүн

Онол

Шахахад хийн эзэлхүүн багасна, шингэний эзэлхүүн өөрчлөгдөхгүй. Энэ нь хий маш сийрэг учраас эзэлхүүнийг нь багасгахад хэцүү биш байдагтай холбоотой.

Битүү саванд агуулагдсан хий ханандаа ямагт даралт учруулж байдаг. Энэ нь хийн бөөм үргэлжийн хөдөлгөөнд оршиж ханандаа үйлчлэл учруулж байдагтай холбоотой. Хийг халаавал энэ үйлчлэл улам ихэснэ.

Хийн бөөм нь тасалгааны температурт барагцаалбал 500м/c орчим хурдтайгаар ийш тийшээ үсчин хөдөлж, савныхаа ханыг зогсоо зайгүй мөргөж байдаг.

Хийн эзэлхүүн багасахад бөөмсийн хоорондох зай багасч, ханыг мөргөх мөргөлтийн тоо нэмэгдэх тул хананд үйлчлэх хүч ихэснэ.

Сорогдоно

Бэлтгэх зүйл: 1. Труба

2. Хоёр ширхэг үлээдэг бөмбөг

Туршилт хийх арга

1. Трубаны хоёр талд хэмжээгээрээ ялгаатай бөмбөг углана

2. Бөмбөлөгнийхөө амыг зэрэг тавихад том бөмбөлөгөнд жижиг бөмбөлөгний агаар шилжин орно.

Үр дүн

Онол

Агаарньатоммолекулаастогтсоннэгэнтөрлийнхийнбиеучраас

тодорхойхэмжээнийжинтэйбайна

.Агаарынэнэжингагаарындаралтгэнэ.

Агаарындаралтньтемператураасхамаардаг

.Агаархалахаддаралтбуурна.Агаарынтемпературбуурвалдар

алтнэмэгддэгбайна.

Агаарындаралтбайнгахувьсанөөрчлөгдөжбайдагбөгөөдихда

ралттайгазраасбагадаралттайгазарлуубайнгашилжижбайдаг

.Чухамэнэхүүүйлявцаарсалхигэдэгцагагаарынүзэгдэлүүсдэг

юм.

Даралтынзөрүүихбайхтутамсалхиныхурдтөдийчинээихбайн

а.Тухайлбал,

цагагаарынзурагдээрзурагдсандаралтынизобарыншигүү,

ойрхонзурагдсанхэсэгньсалхиныхурдих,

холзурагдсанхэсэгтсалхиныхурдбагабайгаагүзүүлнэ.

Ном зүй

1. ФизикII (Ерөнхий боловсролын сургуулийн 9 дүгээр анги)

2.ФизикII(Ерөнхий боловсролын сургуулийн 8 дүгээр анги)

3. ФизикII(Ерөнхий боловсролын сургуулийн 7 дүгээр анги)

4. Google.mn сайт