اهل لائفض بيت

عنهم الله رضينانآ واالي منزلت و

سنت اهل ديدگاه از

:قلم هبالبدر العباد حمد بن عبدالمحسن

مترجمحيدري عبدالله

شمسي1383 پاييز

مطالب فهرست مقدمه..........................................مؤلف

................ ....

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل2

مترجم........ اشتدديا:اول فصل

؟ندسته كسانى هچ بيت اهل بيت اهل شامل تعريف

.................................... الله صلى امبريپ عموهاي پسر و

....: سلم و آله و عليه و عليه الله صلى امبريپ همسران و

...........: سلم و آله يك دفع

.................................اشكال....

اشكال يك دفع..............................ديگر يك....................................مثال

.............. مطهرات ازواج دخول بر دالئلي

.. بيت اهل درعنهن( الله )رضي

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل3

دليلي....................................ديگر

...............:دوم فصل جماعت و سنت اهل ةعقيد ةخالص

...بيت اهل ةدربار در اعتدال

..................................عقيده...... قاعدة يك

مهم..........................................

شرح..................................حديث

............. شعر يك

..................................جالب!.......

:سوم فصلكريم قرآن در بيت اهل فضائل

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل4

مادران براي ديگر فضائلي....................مؤمنان تفسير در صحيح قول

...............................آيه عنهما الله رضي عباس ابن نظر

............................... عليه الله رحمة كثير ابن نظر

...................................... تفسير...............................نادرست

..............:چهارم فصل در عنهم( الله رضي) بيت اهل فضائل

...مطهر سنت عنها( الله )رضي صديقه عايشه حديث

......بيت اهل فضيلت در الله رضي وقاص ابي بن سعد حديث

....بيت اهل فضيلت در عنه در عنه الله رضي ارقم بن زيد حديث

......بيت اهل فضيلت

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل5

اشاره بايد نكته چند به اينجا٭م: يكن

يك................................مقايسه

...................... و علي ردخت با عمر ازدواج زهيانگ

...... عنهم: الله رضي فاطمه مادران بر درود

منان................................ؤم...... توضيح يك....................................الزم

............ عليه الله رحمة قيم ابن از تحليلي

.................................

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل6

:پنجم فصل صحابه ديدگاه از بيت اهل شامخ مقام

عنهم: الله رضي تابعين و :عنه الله رضي صديق ابوبكر ديدگاه ٭

سند اولينافتخار:................................

............. سند دومين

افتخار:...............................................

سند سومين افتخار:................................

............. ذي عثمان و فاروق عمر ديدگاه٭

ما.....عنه الله رضي النورين

توسل...................................جايز:

..............

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل7

منظور؟:..............................ستيچ

................ پاسخ و پرسش يک

آن:................................. و محبت است اين

ارادت:.............................. بيت أهل حب و فاروقي عدالت

.......: عنهم الله رضي بيت اهل اكرام و حب از ريگدي نمونة

...:عنه الله رضي هم باز

افتخار:.....................................................

به عثمان و عمر ةالعاد فوق احترام..عنهم: الله رضي بيت اهل عليه الله رحمة عبدالعزيز بن عمر ديدگاه٭

قدر ..............................شناسي:

.....................

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل8

عليه الله رحمة شيبه ابن ابوبكر ديدگاه٭

گوهر:...............................شناسي

...................... الله رحمة تيميه ابن االسالم شيخ ديدگاه٭ عليه

آله و عليه الله صلى: يامبرپ سفارش

..................................سلم و اهل ديدگاه

:..................................سنت............ لاه حقوق

....................................:بيت...........

. عليه الله رحمة قيم ابن امام ديدگاه ٭

عليه الله رحمة كثير ابن حافظ ديدگاه٭

اهل حب در برداري الگو:............................بيت

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل9

... عليه الله رحمة حجر ابن حافظ ديدگاه٭ زرگر زر، قدر

:............................................شناسد...............

عبدالوهاب بن محمد االسالم شيخ ديدگاه٭ عليه الله رحمة

سپاس و شکر:....................................الله

......ششم: فصل

بيت اهل صحابه اي عده از ستايش.................

عنه الله رضي عبدالمطلب ابن عباس٭

عنه الله رضي عبدالمطلب ابن حمزه٭

..................................................: عنه الله رضي طالب ابي ابن علي٭

الله رضي علي به عايشه احترام

..................... عنهما

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل10

الله رضي علي مستند فضايل

: .........................عنه عنه الله رضي علي شناخت

...................................: ترتيب به

:...............................فضيلت.............

علي حب در تفريط و افراط:............ عنه الله رضي الله رضي علي اسالم دار چمپر

: ........................عنه علي به عمر و ابوبكر احترام

: ...........عنهم الله رضي عمر و ابوبكر به علي احترام

: .............عنهم الله رضي علي به نسبت سنت اهل گاهديد: ........عنه الله رضي

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل11

عنه الله رضي علي فرزندان

...................................... ::عنه الله رضي علي ابن حسن٭

الله رضي حسن امت مصلح

: .................................عنه عليه الله ىصل)پيامبر خوشبوي گل

:عنه الله رضي حسن ( سلم و آله و الله رضي حسن امت دلسوز

: ...................................عنه الله رضي حسن از ستايش

: ....................................عنه.

حسن به عمر و ابوبکر احترام: ...................عنه الله رضي

الله رضي حسن عثمان حاميعنه:............................

:عنه الله رضي علي بن حسين٭

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل12

عابديخداجو:.................................

.................... افتخار

شهادت:....................................................

حسين از ستايش........................................:

...... به راشدين خلفاي احترام

: ..........عنه الله رضي حسين:عنه الله رضي عباس بن عبدالله٭

الله رضي عباس ابن از عمر تجلsيل

.......................:عنه الله رضي عباس ابن از ستايش

.............................:عنه بي عالمي

.........................................:نظير.........................

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل13

مفسر:..................................قرآن

.........................:عنه الله رضي طالب ابي بن جعفر٭

الله رضي جعفر نوازي مهمان:..........................................................عنه

الله رضي جعفر فضيلت

...........................................................:عنه............

تاج عنه الله رضي جعفر:.............................................!مجاهدين

........

پدر عنه الله رضي جعفر................................................:نيمساک...........

در عنه الله رضي جعفر پروازبهشت!............................

رضي جعفر به عمر ابن احترام..........................................عنه الله

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل14

عليه جبرئيل با عنه الله رضي جعفر اسالم

:عنهما الله رضي جعفر پسر عبدالله٭ و عليه الله يصل خدا رسول آغوش در

.....................سلم و آله الله رضي جعفر پسر از ستايش

.............................عنهما sسرپ ةنمازجناز پيش اموي ابانsبيت.......... اهل جعفر

و عليه الله صلى الله رسول ةصحاب ديگر٭...... سلم و آله

هفتم: فصل الله رضي بيت اهل ازصحابيات ستايش

عنهم:

: عنها الله رضي زهراء فاطمه٭ رضي فاطمه از عايشه ستايش

................................ عنهما الله

الله رضي فاطمه شخصيت:....................................عنها

فاطمه فرد به منحصر القاب.........:عنها الله رضي

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل15

عنها: الله رضي خديجه المؤمنين ما٭

مادر دو بين اي مقايسه:..............................مؤمنان

الله رضي صديقه عائشه المؤمنين ما٭عنها:

رضي عايشه جهان زن ترين عالم

........................:!عنها الله اعالن را صداقتش آنقر كه زني..................کرد!

عايشه فرد به منحصر خصايص:......................عنها الله رضي

٭ عنها: الله رضي سوده المؤمنين ما

زني................................:فداكار

............................... الله رضي سوده ويژگي

..................................................:عنها..........

عنها: الله رضي حفصه المؤمنين ام٭

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل16

الله صلى پيامبر محبت در رقابت

...........:سلم و آله و عليه

عنها: الله رضي سلمه ام المؤمنين ام٭

و فقيه زني:.............................انديشمند........... و عليه الله صلى الله رسول مشاور

..............................:سلم و آله

عنها: الله رضي زينب المؤمنين ام٭

مادر:..............................مساکين

....................... عنها: الله رضي هجويري المؤمنين ما٭

با زنيبرکت:.................................

.......................عنها: الله رضي صفيه المؤمنين ام٭

عليهم پيامبران تبار از زني:.........................................السالم

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل17

الله رضي صفيه ويژگي:..................................................عنها

...

عنها: الله رضي هبيحب ام المؤمنين ام٭ الله رضي حبيبه ام جايگاه

............................................:عنها

عنها: الله رضي هميمون المؤمنين ام٭

گارترين پرهيز!:....................................زن

.......عنها: الله رضي زينب المؤمنين ام٭

خداوند وکيلش که زني!:...............................بود:عنها الله رضي عبدالمطلب بنت صفيه٭

صلى خدا رسول حواري زبير مادر

.......:سلم و آله و عليه الله

عنهم: الله رضي بيت اهل صحابيات ديگر٭

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل18

:هشتم فصل رضي بيت اهل از اي ازعده ستايش

عنهم: ....... الله

: عليه الله رحمة حنفيه بن محمد ـ1٭

شخصيتي..................................فاضل

........... راوي

معتمد.....................................................

عالميپرهيزگار..............................

.................:عليه الله رحمة حسين بن علي ـ2٭

العابدين( زين مام)ا شخصيتي

واال.................................................

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل19

عالميفرهيخته...............................

............... عابدي

محبوب...................................................

)امام: عليه الله رحمة علي بن محمد ـ3٭باقر(

و علم شيفتهدانش:.................................

..... کننده پاره

علم!:.............................................

شخصيتيجامع:..................................

........... )امام:عليه الله رحمة محمد بن جعفر ـ4٭

صادق(

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل20

الله رحمة صادق بزرگواري

:..............................عليه استاد

علماء:.................................................

فقيهمدينه:..................................

................. رحمة عباس بن عبدالله بن علي ـ5٭

:عليه الله جوان ترين زيبا

قريش:................................ با يعالم

:...................................عمل.............

:نهم فصل با سنت اهل عقيده بين مقايسه

ديگران

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل21

اهلسنت:..................................

......................ديگران:.............................

............................... و غلو از اي نمونه:.................................افراط

.... كتاب باب چند عناوين

..............................كافي: علماي افراط و غلو

معاصر:.................................

:دهم فصلدروغ به را خود كسي اينكه بودن حرام

.دهد نسبت عنهم الله رضي بيت اهل به مثال يک

جالب!.................................. .............

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل22

دروغگوي!...............................دوزخي

............. بزرگترين

!..................................دروغ............

يکپرسش؟...............................

................... پاسخ

آن.......................................................

سخنآخر.....................................

..............پايان.................................

............................

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل23

الرحيم الرحمن الله بسم مقدمه

و نســتغفره، و نســتعينه و نحمده ،هلل الحمدــوذ ــه نع ــرور من بالل ــنا ش ــيئات من و أنفس س

يضــلل من و له مضل فال الله يهده من أعمالنا،ــه اال إله ال أن أشهد و له، هادي فال ال وحــده الل

h أن أشهد و له، شريك رســوله، و عبــده محمــدا و آلــه علي و عليــه بــارك و ســلم و اللــه صــلى

ــه واهتدي سبيله، سلك من و أصحابه، الي بهديبعد: اماالدين. يوم

ــامبر«بيت اهــل مــنزلت» آنجائيكــه از پي و صــحابه ديــدگاه از وسلم وآله عليه الله صلى

العاده فوق اهميت آنان صادق نپيروا و تابعين پيش ســال شــانزده ،هســت و بوده دارا را اي منوره ةمدين اسالمي دانشگاه عمومي تاالر در

كــرده ايراد اي سخنراني موضوع اين پيرامون ةكتابچ باره اين در ديدم مناسب اينك كه بودم،

ــبيت هلأ )فضل آنرا كه بنگارم مختصري ال

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل24

ــ هـــلأ عنـــد مكـــانتهم وعلـــو و نةالسـ ناميدم.(ةالجماع

است. فصل ده بر مشتمل كتابچه اينكيست؟ بيت اول: اهل فصل اهــل ةدربــار ســنت اهــل دوم: عقيده فصل

بيت. كريم قرآن در بيت اهل فضائل سوم: فصل

. ســنت در بيت اهــل چهــارم: فضــائل فصــل

مطهر.ــل ــنزلت فص ــل پنجم: م ــدگاه از بيت اه دي

آنان. صادق پيروان و وتابعين صحابه از ءعلمــا از جمعي ســتايش ششــم: فصــل

بيت. اهل ةصحاب اي عده از علمـــاء از جمعي هفتم: ســـتايش فصـــل

بيت. اهل صحابيات اي عده از علمــاء از جمعي هشــتم: ســتايش صــلفبيت. اهل ديگر و تابعين اي عده

بــا ســنت اهــل ةعقيــد نهم: مقايســه فصــلبيت. اهل پيرامون ديگران دروغ هبـ كسي اينكه بودن دهم: حرام فصلدهد. نسبت بيت اهل به را خودش

هـ1422 الثاني ربيع كمي

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل25

مؤلف

مترجم داشت ياد

شما محبت (سلم و وآله عليه الله صلى)الله رسول اهلبيت اي نازل قرآن در كه خداوند از است فرضي فرموده

كه است كافي شما براي بزرگ افتخار همين درست نمازش نفرستد درود شما بر كسهر

نيست( 106)ص رح شافعي امام ديوان

و شــما بــراي ســالم، عــرض ضــمن گــرامي ةخواننــد دائم خوشــبختي و ســعادت آرزوي جهان مسلمين ساير

و كوشــا حقيقت تالش در همواره آنكه اميد به كنم، ميباشيد. جدي

بيت اهل واقعي اندوستدارــراي ــاني ب ــه كس ــق پي در ك ــد حقيقت تالش و ح ان

اهل دشمن تنها نه سنت اهل كه است روز از تر روشن نثــاران جــان و مــدافعان كــه نيستند و نبوده پيامبر بيت

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل26

اند اجمعين- بوده عليهم الله - رضوان بيت اهل واقعيبود. خواهند و

ــه ــت ممكن چگون ــي اس ــلمان كس ــد مس ــه باش بلك و وآلــه عليــه اللــه صــلى پيــامبر ســنت پيرو و دوستدار

خــداي باشد! يا بد اش گرامي بيت اهل با اما باشد سلم كســي چــنين اگــر حاشا، و كال باشد!، داشته كينه نكرده

بــه ســنت اهل كرد، شك بايد اش مسلماني در شود پيدا مــدافعان و دوســتداران اولين مهربــان خداونــد لطــف

امــر اين و بــود، خواهنــد و انــد بــوده بيت اهــل حقيقيــان و اثبات به نيازي كه است آن از تر روشن بسيار برهباشد. داشته

تاريخ گواهی مــدافعان اولين از يكي كــه كــنيم اشاره است كافي ســلم و آلــه و عليــه اللــه صلى پيامبر بيت اهل حقيقي

عليه الله مةرح نسائي شعيب بن احمد عبدالله أبو امام كتـاب شــش از يكي نسـائي ســنن ( صـاحب هـ303 )ت

است. سنت اهل بزرگ حديث اهل عليه خوارج و نواصب كهگاميهن خيرالقرون در اين ميكردنــد يــاد بدي به آنان از و چيدند مي توطئة بيت مســتند كتــاب و برداشــت قلم سنت اهل بزرگوار امام

بقــدري دمشــق در آن بخاطر و نگاشت را علي خصائص نوشــيد. شــهادت جام بيت اهل از دفاع در كه خورد كتك اهــل از دفــاع بخاطر كسي كه اين از باالتر افتخاري چه

ســلم- قربــاني و آلــه و عليــه الله یپيامبرش- صل بيتگردد؟. تعصب و جهل

بدانند مسلمانان بدانند ما مسلمان خواهران و برادران است شايسته

و عقيــدتي كتابهــاي بــويژه ســنت اهــل كتــاب هيچ كــه خــالي عنهم اللــه رضــي بيت اهــل فضــائل از ما حديثي فضائلي آنقدر شيعه علماي خود اعتراف به بلكه نيست

در دارد وجــود ســنت اهــل دركتب بيت اهــل دربــارة كــه و دههـا سنت اهل علماي هم امروز و نيست شيعه كتب

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل27

و انــد، گاشــتهن زمينــه اين در مستقل كتاب صدها شايدداشت. خواهد ادامه هم قيامت تا انشاءالله

ســليمان دكــتر مهم كتــاب كــه بود آن بر تصميم اول مدينــه اســالمي دانشــگاه از وي دكــتراي تز كه سحيميــوره ــود من ــدة ب ــبيت أهــل في )العقي و اإلفــراط بين ال

جــرئت وقت كمبــود بــدليل امــا كنم ترجمه ( راالتفريط عبدالمحســن شيخ مختصر رساله لذا كنم، شروع نكردم

و كــردم شــروع خداونــد لطف به را البدر العباد حمد بن.دارم مي تقديم عزيز خوانندگان شما خدمت اينك كــه دهــد قــرار اي وســيله آنــرا خداونــد اميــدوارم

رفتــه رفته و گردد، تر كمرنگ اسالمي امت بين اختالف وحــدت حقيقي مخلصــان و داعيــان مستمر تالشهاي با

از هميشــه بــراي اختالف تخم انشــاءالله اســالمي امت متحــد امت كــه باشد تا گردد، قطع آن ريشه و برود بين

بــا اســالم دشــمنان برابــر در مــان اســالمي يكپارچــه و كــوري بــه و كنــد علم قــد بتواند بيشتر چه هر توانمندي

ــا توانــد مي كــه كند ثابت اسالم، بدخواهان همه چشم ب توطئــه شكار و گيرد پيش را خودش راه بينش، و دانشنگردد. آنان هاي

کتاب اين دربارة خــدمت بايــد کتــاب اين بــا رابطــه در مطلب چنــد

:برسانم عرض به عزيز خوانندگان نوشـتن در محـترم مؤلف نگارش سبک اينکه اول:

معمول، سبک نه و است خودشان خاص سبک کتاب اينکنيم!. استفاده پاورقي از ما که ندادند اجازه لذا

بايــد بحث اين کــه داشــت عقيــده مــترجم دوم: به بيشتري منابع از استفاده با و گيرد انجام تر گسترده

مطـــالبي و کـــرد هم را کـــار اين و شـــود پرداختـــه آن آن تکميــل بــراي جائيکــه آن از امــا نمــود تهيــه بيشتري

داشــتند اصــرار محــترم مؤلف و بود الزم بيشتري زمان

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل28

را مطــالب آن نتوانســتيم لــذا شود چاپ زودتر کتاب که در اميــدواريم اللــه شــاء ان کــه کــنيم اضــافه کتــاب بــه

گيرد. انجام کار اين مناسب فرصت

و فصــلها يعــنی کتــاب بــزرگ عنــاوين جــز: سوم ای ســتاره گذاشــتن بــا مترجم که ديگری عناوين بعضی

ــمت در ــت س ــا راس ــه آنه ــل در چ ــاب داخ ــه و کت در چ از کتــاب تيترهــای بقيــه کــرده متمــايز را آنها فهرست،

ــتن از منظور که است ذکر قابل است مترجم اين گذاشــد از تا است خواننده به کمک واقع در تيترها نســبتا رون

ذهن در بهــتر مطــالب و نشــود خســته مطــالب طوالنی قرار هم به نزديک تيترها موارد بعضی در لذا گيرد، جای

ــه ــه گرفت ــرای اســت ممکن ک ــده ب ــز خوانن ؤالســ عزي

ــيزبران ــد گ ــذر باش ــان ع ــت هم ــه اس ــرض ک ــرديم. ع ک

(. مقبول الناس کرام عند والعذر) آن نــام از همچنانکــه واقــع در کتــاب : اينچهارم

اهــل بــه نسبت سنت اهل ديدگاه بيان از عالوه پيداست از وعالوه اجمعين، عنهم الله رضی نبوت خاندان يا بيت

منحصــر بيت اهــل کــه روشن حقيقت اين به توجه جلبنيست: نفر چهارده يا دوازده به

بــا ســنت اهــل گويا که است اتهام يا شبهه يک دفع � اگر لذا هستند، دشمن بالله نعوذ بيت اهل اشــارة احيانا

� شده ديگری هاي فرقه يا فرقه به گذرايي باب از صرفا بـه تـوهين قصـد هرگـز محـترم مؤلـف و است مقايسه

است. نداشته را کسي

ضـــمن مطـــالب اين برگـــردان در مـــترجم: پنجم کــه کنـد اســتفاده تعبيراتی از کرده سعي امانت رعايت

بــه ديــدگاهها کــردن نزديــک و اســالمي امت وحــدت بــه اگــر تـا کنـد، کمــک تفاهمات سوء بردن بين از و يکديگر

پرتــو در حقيقي وحــدت بــه مــدت کوتــاه در نتوانســتيم و اختالفــات بتــوانيم شــاءالله ان برســيم، سنت و کتابدهيم. کاهش ممکن اقل حد به را تفاهمات سوء

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل29

نيــازی بنابر کتاب متن با رابطه در مترجمششم: کــرده تهيــه توضــيحاتی و مطــالب کرد مي احساس که امــا گنجانــد،ب كتــاب مقدمــه در آنرا داشت متصمي و بود

در دصــ كــه موضوع ئياتجز از اينکه بدون محترم لفؤم اطالع بـود ايشـان ديـدگاههاي بـا موافـق و همگـام صد

امـر اين بـا کنـد حاصـل اطالع بخواهـد يـا باشـد داشـته مخــالفت انگــيزه کــه اســت تذکر به الزم نمود، مخالفت

مــترجم پيش ســال چند زيرا است، احتياط فقط ايشان خالف بر مطالبی ديگر، زبانی به ايشان کتابهای از يکی مؤلف ناراحتی باعث که بود کرده چاپ و درج کتاب متن

ــه ظاهرا و است محتاط ايشان لذا بود، گرديده محترم بندارد. اعتماد کس هيچ

جــز و گذاشــتيم احــترام ايشان ديدگاه به ما بنابراينکرديم. حذف را مطالب بقيه مهم يادداشت چند

نگهدار خدا حيدری عبدالله

شمسی1383 فطر عيد

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل30

اول فصل

كيست؟ بيت اهل٭٭٭٭٭٭٭

شامل: تعريف هســتند كســاني بيت اهل صحيح قول بنابر از عبارتنــد كــه اســت، حــرام آنان بر صدقه كه

مســلماني مــرد و زن هر و فرزندان همسران، هاشــم بني باشد. مثل عبدالمطلب نسل از كه.عبدمناف ابن

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل31

(14)ص العــرب أنساب ةجمهر در حزم ابنفرمايد: مي شــيبه نــام به فرزندي عبدعناف ابن هاشم»

محــور و اســت عبــدالمطلب همـان كـه داشت جــز هاشم براي و است بهيش همين او خاندان

ــرف از ــدالمطلب ط ــل عب ــري نس ــاقي ديگ ب.«است نماندهــدان جزئيات بيشتر يحتوض ــدالمطلب خان عب

فرمائيد. مالحظه توانيد مي ذيل كتابهاي در را و14 ص حــزم ابن از العــرب انساب جمهره

ابن از القرشـــيين انســـاب في التبـــيين و15 تيميـــه ابن از الســـنه ومنهــاج76 ص قدامـــهو7/78حجــر ابن از الباري فتح و305و7/304

79.امبريپ عموهاي پسرسلم و آله و عليه الله صلى

رســول حضــرت عموهــاي پســر اينكــه دليل ايشان بيت اهل در سلم و آله و عليه الله صلى اســت مســلم صــحيح روايت اين هســتند داخل

ابن هربيع ابن عبدالمطلب كه( 1072 )شمارهفرمايد: مي عبدالمطلب ابن الحارث

خــدا رســول خــدمت عباس ابن فضل و او» ايشــان از و رفتنــد سلم و آله و عليه الله صلى

اســتخدام المــال بيت در را آنهــا كــه خواســتند

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل32

راه اين از كه حقوقي از بتوانند اينكه تا فرمايدــد مي بدســت ــد، ازداوج آورن ــدا رســول كنن خ

فرمودند: سلم و آله و عليه الله صلى إنمــا محمــد آلل تنبغي ال الصــدقه نإ) صــدقه محمد آل ( »برايالناس وساخأ هي

مــردم مال چرك صدقه كه زيرا نيست مناسب«. است

و كننــد ازدواج آنهــا كــه دادنــد دســتور آنگــاه«پرداختند. خمس سهم از را شانمهر

امــام و شــافعي امــام جمله از علماء بعضي تحــريم در را منــاف عبــد بن مطلب بني احمد، دليـل هبـ ،انـد كرده ملحق هاشم بني به صدقهــه ــرفتن در اينك ــا الخمس خمس ســهم گ هم ب در بخاري امام كه يحديث در زيرا بودند، شريك

ــير ( از3140ه)شــمار صحيحش مطعم ابن جب:كه است آمده كند مي روايت

بــني بــه سلم و آله و عليه الله صلى پيامبر» بــرادران بــه و دادنــد سهم مطلب بني و هاشم

ســهم نوفــل و شمس عبد بني مانند ديگرشان بــني و هاشم بني كه است اين معنايش ،ندادند

«بودند. حكم يك در مطلب

امبريپ همسران

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل33

سلم و آله و عليه الله صلى

اللــه رضــي امبريــپ همســران اينكــه ةدربــارــان بيت آل در نعنه ــ ــد ايش ــ اين دليلش داخلن

:است خداوندي ارشادن� ر� ن� و�ال ب�ي�وتsك�ن� فsي و�ق� ج� ج� ت�ب�ر� لsي�ةs ت�ب�ر� sاه الج�

ن� األ�ول�ى أ�قsم� الة� و� ــ� آتsين� الصـ اة� و� ــ� كـ أ�طsع�ن� الز� و�ه� ــ� ول�ه� الل ــ� س ا و�ر� ــ� sن�م ــد� إ ه� ي�رsي ــ� ذ�هsب� الل ــ� ع�ن�ك�م� لsي

ج�س� ل� الر� ك�م� الب�ي�تs أ�ه� ر� ي�ط�ه� � و� يرا sن� ت�ط�ه ر� ــ� اذ�ك و�ا ن� ب�ي�وتsك�ن� فsي ي�ت�ل�ى م� sم sآي�ات sالل�ه sة ك�مــ� sن� و�الحsإ

� ك�ان� الل�ه� � ل�طsيفا بsيرا .32-34األحزاب: خ� زينت چــون و بمانيــد خــود هــاي خانــه در »وــد زينت پيشــين )عصر( جاهليت نمايي و ننمايي خداونــد از و بپردازيد زكات و داريد پاي بر نماز

اين جــز!بيت اهل بريد. اي فرمان رسولش و شــما از را پليــدي خواهد مي خداوند كه نيست

ــاكيز را شما بايد چنانكه و كند دور ــد هپ و گردانــد هــاي آيه از كه را آنچه هر در حكمت و خداون

ــاد شــود مي خوانــده هايتــان خانــه بي كنيــد، ياست.« آگاه بين� باريك خداوند گمانــه اين ــه آي ــور ب ــد مي داللت حتم ط ــه كن ك

ــات ــنين امه ــد، بيت اهــل در المؤم ــرا داخلن زي آنهــا بــه خطــاب آيــه اين از بعــد و قبــل ســياق.است

اشكال يك دفع

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل34

در كـه روايـتي بـا اين كـه داشـت توجـه بايد ام از نقــل ( بــه2424 )شــماره مســلم صحيح

ــات آمده عنها الله رضي عايشه المؤمنين مناف.ندارد

الله رضي عايشه فرمائيد: حضرت مالحظهفرمايد: مي عنهاــام ســلم و آله و عليه الله صلى پيامبر» هنگ

بود شده بافته سياه موي از كه كسايي چاشت ابن حسن رفتند، بيرون خانه از و داشتند تن بر

كردنــد، داخــل كســاء زبــر باخود را او آمد علي ســپس شــد، داخل ايشان با آمد حسين سپس آمــد علي ســپس كردند داخل را او آمد فاطمه

فرمودند: آنگاه كردند، داخل هم را او أهــل الــرجس عنكم ليــذهب اللــه يريد )إنما

تطهيرا( يطهركم و البيت را پليــدي خواهد مي خداوند!بيت اهل » اي

پــاكيزه را شــما بايــد چنانكــه و كند دور شما از.گرداند« امهــات كه دارد آشكار داللت كريمه ةآي زيرا

خطاب چونكه داخلند فضيلت اين در المؤمنين و علي و اســت، آنهــا متوجــه مــذكوره آيات در

بـا عنهم اللـه رضـي حسـين و حسـن و فاطمه شــده ذكــر حــديث اين در كــه ســنت داللت

.گردند مي تليفض اين مشمول

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل35

ديگر اشكال يك دفع اين سلم و آله و عليه الله صلى پيامبر اينكه

در خصوص بطور را عنهم الله رضي نفر چهارــد ذكر حديث اين نيســت اين مســتلزم فرمودن را بقيه و باشد همينها به منحصر بيتش اهل كه

اســت اين حــديث داللت اكثر حد ،نشود شاملــه ــا ك ــرين خصوصــي از آنه ــراد ت بيت اهــل اف

هستند. ايشانمثال يك

ــال ــه اين داللت مث ــر آي ــول ب ــران دخ همس اهــل در ســلم و آلــه و عليــه اللــه صــلى پيامبر رضــي عائشــه حضــرت حــديث داللت و بيتش

و فاطمه و علي دخول بر گذشت كه عنها الله بيتش اهــل در عنهم الله رضي حسين و حسن

:است خداوندي ارشاد اين داللت مثلد� sج س� ل�م�ســ� ســ�

و�ى ع�ل�ى أ� ن� الت�قــ� sم sو�لم� أ� و� يــ�

(.108)التوبة: فيه تقوم أن أحق بــر نخســت زرو از كه مسجدي راستي » به

اســت تــر سزاوار است شده نهاده بنيان تقويبايستي«. آن در كه

ــا مســجد آن از مراد كه داللت و.اســت ءقب صــحيحش در مســلم امــام كه حديثي در سنت

:كه كند مي ( نقل1397)شماره

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل36

شــده بنــا تقــوي بــر كــه يمســجد از مراد» و آلـه و عليـه اللـه صـلى حضـرت خود مسجد

.«است سلم رحمــة تيميــه ابن االســالم شــيخ را مثال اين

و لــبيتا اهــل »فضــل اش لهارس در عليه اللهاست. كرده ( ذكر21-20 حقوقهم« )ص

و آلــه و عليــه اللــه صلى حضرتش همسران :فرماينــد مي زيــرا داخلند«لآ» لفظ در سلم

(محمد آلل ال و لمحمد تحل ال ةالصدق إن) صــدقه محمــد آل و محمــد بــراي ترديد »بي

نيست«. حالل بــه خمس از كــه اينجاســت از حــديث داللت

�مهات شد. مي داده سهم المؤمنين ا مصنفش در شيبه ابي ابن روايت همچنين و

مليكه ابي ابن از صحيح اسناد با (كه3/214ج):كه كند مي نقل ةببقــر عائشــه ليإ بعث ســعيد بن خالد ن إ) محمــد بيت آل قالت: إنا و فردتها ةالصدق من

ــلى ــه ص ــه الل ــه و علي ــلم و آل ــل ال س ــا تح لن(ةالصدق

عائشــه حضــرت خــدمت ســعيد بن » خالــد ام فرستاد، گاوي صدقه مال از عنها الله رضي

ــل ما» فرمود: براي و كرد رد آنرا المؤمنين اه

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل37

ــه صــلى«محمــد بيت ــه الل ــه و علي ســلم و آلنيست«. حالل صدقه

بيت اهل در مطهرات ازواج ل دخو بر دالئلي األفهام جالء كتابش در هعلي الله ةرحم قيم نبا دخــول بــه كــه كساني يديتأ ( در332-331)ص

صــلى حضــرتش بيت اهــل در مطهــرات ازواجــر دالئلي هستند قائل سلم و آله و عليه الله ذكگويند: مي آنها:فرمايد مي جمله از كند مي

شخص بيت اهل جزو همسر عموما » اينكهــمار ــوصب رود، مي بش ــران خص ــامبر همس پي

اسـت اين علتش سـلم و آلـه و عليه الله صلى رابطــه چــون كننــد مي تشــبيه نسب به آنرا كه قطــع سلم و آله و عليه الله صلى پيامبر با آنها

و حيــات در چــه آنهــا اينكه دليل به است نشده آله و عليه الله صلى حضرتش وفات از بعد چه

همــه مــادر چون حرامند، ايشان غير بر سلم و در چــه و دنيــا در چــه آنهــا لــذا ،هستند مؤمنان و عليــه اللــه صــلى پيامبر خود همسران آخرت

پيــامبر بــا آنها كه سببي پس هستند، سلم و آله نكاح، يعني هستند سلم و آله و عليه الله صلى اللــه صــلى پيــامبر لــذا.است نسب مقام قائم درود آنهـا هبـ كـه اند فرموده سلم و آله و عليه

ــا كه است جهت همين به شود، هدفرستا بــر بن

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل38

اللـه رحمـة احمـد امـام چنانكـه-صـحيح، قول حرام آنها بر صدقه-است باور اين بر نيز عليه

و اســت، مــردم مــال چــرك صــدقه زيرا است -يئاستثنا شخصيت ناي منزلت و شان خداوند

ايشان بيت اهل و-سلم و آله و عليه الله صلىاست. داشته محفوظ مردم مال چرك از را

ــه کنم مي تعجبقيم( )ابنمن ــ ــه ك ــ چگون حضـــرت فرمـــوده اين در ايشـــان همســـران

اين در وقوتــا( محمــد آل رزق اجعــل )اللهم عن هــذا اللهم) قربــاني دربــاره شــان فرموده

عائشه حضرت فرموده در و(محمد وآل محمد اللــه رســول آل شــبع )مــا كــه عنهــا الله رضيــبز من سلم و آله و عليه الله صلى ــر( خ در وب

و محمــد علي صــلى )اللهم گــذار نمــاز دعــايــد( آل علي ــدمحم ــوده اين در ولي داخلن فرم

لآل ال و لمحمــد تحــل ال ةالصــدق إن) حضــرت مــال چـرك صدقه اينكه با نيستند داخل(محمدــلى الله رسول همسران قطعا ،است مردم ص

از كــه ترنــد اولي بقيه از سلم و آله و عليه اللهباشند. دور و پاك آن

حــرام آنــان بــر صــدقه کــه دشو گفته اگر آزاد كنــيزان و غالمــان يعــني يالمــو بــر اســت وقــتي چنانكــه باشــد حــرام بايد نيز شان شده

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل39

شــان مــوالي بر شد حرام هاشم بني بر صدقه اســت ثــابت صــحيح روايت به گرديد، حرام نيز حضــرت المؤمــنين ام مــوالي كــه هبريــد بر كه

؟ندانست حرام بود عنها الله رضي عائشه كســاني ةشــبه اســت، درست :گوئيم مي

و عليــه الله صلى پيامبر همسران براي آنرا كه.است همين اند دانسته حرام سلم و آله

ــخ ــت اين پاس ــه اس ــريم ك ــدقه تح ــر ص ب بــر مبــني بلكــه نيســت، �اصالتا پيامبر همسران

ــه الله صلى الله رسول خود بر آن تحريم و علي بــا آنــان رابطــه از قبــل زيــرا است، سلم و آله

پس ،اســت بــوده حالل آنــان بــر صدقه پيامبر بــر تحــريم و هســتند فــرع تحــريم اين در آنهــا

كــه آنجــايي از ،است سيد بر تحريم فرع مولي شــان موالي بر بود، اصل هاشم بني بر تحريم

ــر تحريم چونكه و گرديد، حرام آنان تبع به نيز ب و آلــه و عليــه اللــه صــلى حضــرتش همســران

بــر مــوالي تحــريم كه نبود ممكن بود تابع سلمشود. نمي بنا فرع بر فرع كه زيرا شود بنا آنان(عزيز خوانندگان عموم از پوزش عرض )با

فرموده: متعال خداوند ،اند گفته

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل40

اء� ي�ا ن� الن�بsي� نsس� ن�ك�ن� ي�أ�تs م� sه م احsش� ب�ي�نه بsف� م�اع�ف� ا ي�ض� ذ�اب� ل�ه� ي�نs العــ� ع�ف� sان� ضــ ك� و�كــ� sع�ل�ى ذ�لــ

sالل�ه � يرا sي�س :30األحزابــان »اي ــامبر، زن ــر پي ــما از كس ه ــار ش ك

حــق� در عــذاب دهــد، انجام آشكاري ناشايستــد بر اين شود. و مي افزوده دوچندان او خدوان

است.« آسانن� اذ�ك�ر� ا و� ن� ب�ي�وتsك�ن� فsي ي�ت�ل�ى م� sم sات ــ� هs آي ــ� الل

sة ك�م� sالح � ك�ان� الل�ه� إsن� و� � ل�طsيفا يرا sبـ )األحـزاب: خ�34)

ــر »و ــه را آنچــه ه ــه از ك ــاي آي ــد ه و خداون يــاد شــود، مي خوانــده هايتــان خانه در حكمت

.است« آگاه بين� باريك خداوند گمان بي كنيد،فرمايد: مي سپس

داخــل بيت اهل در پيامبر همسران اين بنابر آنــان ذكــر ســياق در خطــاب اين زيــرا ندهســت از آنان كه نيست درست عنوان هيچ به و است

ــده خارج خطاب اين از بخشي .«دنشــو گرداني.عليه هالل ةرحم قيم ابن سخنان پايان

ديگر دليلي مــوالي بــر صــدقه تحريم بر كه ديگري دليل

ــنن در داود ابو روايت دارد داللت هاشم بني س ( و657)شــماره ترمــذي ( و1650 )شــماره

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل41

صحيح سند با كه است(2611)شماره نسائي.است داود أبو از ذيل لفظ البته ،شده ثابت صـلى پيــامبر كـه شــده روايت رافـع ابو از»ــرفتن براي را شخصي سلم و آله و عليه الله گ

فرمودند، مكلف مخزوم بني زكات- از- صدقهــا بيا، من با هم تو گفت رافع أبو به شخص آن ت

برســد، چــيزي دريــافتي، مزد از هم تو به اينكه سلم و آله و عليه الله صلى پيامبر از بايد گفت

القــوم يمــولفرمودند: ) پرسيد قتيو بپرسم، »مــوالي(ةالصــدق لنا تحل ال وانا انفسهم من بــراي و آيــد مي بحساب آنان خود از قومي هرنيست«. حالل صدقه ما

دوم فصل

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل42

جماعت و سنت اهل ةعقيد ةخالصبيت اهل ةدربار

٭٭٭٭٭٭٭

عقيده در اعتدالــد ــل ةعقي ــنت اه ــاعت و س ــامي در جم تم

و افــراط بين معتــدل ةعقيــد اعتقــادي مسائل اهل ةدربار شان عقيده جمله از است، تفريط

.سلم و آله و عليه الله صلى الله رسول بيت از كــه را مســلماني مــرد و زن هر آنان زيرا

.دارند مي دوست باشد عبدالمطلب نسل اللـه صـلى پيـامبر همسـران تمـام همچنين

بــه و دارنــد مي دوســت را ســلم و آلــه و عليه و ،انصــاف و باعــدل و ميگذارنــد، احــترام همه كسي هر تندروي و پرستي هوا هرگونه از بدور

ــد مي قرار منزلتي و مقام همان در را ــه دهن ك.است آن مستحق

به خداوند كه كساني به سنت اهل اينكه كماــان ــار هم آن ــان افتخ ــار هم و ايم ــب افتخ نس

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل43

سـلم و آلـه و عليـه الله صلى حضرتش قرابت.گذارند مي احترام فرموده عنايت را الله رسول بيت اهل از كه اي صحابي پس

او يكــرو از باشــد، ســلم و آله و عليه الله صلىــه را ــا صــحبتش و تقــوا و ايمــان خــاطر ب آن ب

از و ،ســلم و آلــه و عليــه اللــه صــلى حضــرت رســول بــا قرابتش و افتخار بخاطر ديگر سوي

مي دوســت ســلم و آلــه و عليــه الله صلى اللهدارند.

صــحابي امــا باشــد بيت اهــل از كــه كسي و نــزديكي و تقــوا و ايمــان خــاطر به را او نباشد

و آلــه و عليــه اللــه صــلى گرامي رسول با اش.دارند مي دوست سلم

مهم قاعدة يك تابع نسب افتخار كه معتقدند سنت اهل پس بــا را او خداونــد كــه كسي است، ايمان افتخار

ــر ــان نعمت دو ه ــار نســب و )ايم ــع( افتخ رفي افتخــار مــدال دو كــه براســتي باشــد بخشــيده

نعمت توفيــق كــه كســي و اســت، بــرده يكجا رفيــع و شــريف نســب باشــد نيافتــه را ايمــانــه نفعي ــد او ب ــه رســاند، نخواه ــد چنانك خداونفرمايد: مي متعال

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل44

ن�sك�م� إ م� ن�د� أ�ك�ر� sع sه اك�م� اللــ� �ت�قــ� » بدرســتيكه أ پرهيزگــارترين خــدا نــزد در شــما تــرين مكــرم

شماست«. سلم و آله و عليه الله صلى گرامي رسول و آنــرا مسلم امام كه اي طوالني حديث پايان در كــرده نقــل درصــحيحش هريــره أبــو روايت به

فرمايد: مي (2699)شمارهــأ من) ــه بط ــه ب ــرع لم عمل ــه يس ــبه ب (نس

ــدازد عقب را او عملش كه »كسي نســبش بينبيندازد«. جلو تواند نمي را او

حديث شرحــه الله ةرحم رجب ابن حافظ اين شــرح در عليــديث ــاب در ح ــمند كت ــامع شارزش ــوم ج العلفرمايد: مي308 ص والحكم

به را انسان ،عمل كه است اين معنايش و»ــذا رســاند مي آخرت در بهشت عالي درجات لفرمايد: مي متعال خداوند

¢ك�لsل ات� و� ج� ا د�ر� م� sل�وا م sع�م از را كســي هــر و بود«. خواهد درجاتي كرده عمل آنچه

به خداوند نزد در را او عملش كه كسي پس توانســت نخواهــد نسبش نرساند عالي درجات

كسـب را درجـات آن اينكــه تا بيندازد جلو را او

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل45

مي پــاداش عمــل مقابــل در خداونــد زيرا كند،فرمايد: مي چنانكه نسب، نه دهدذ�اsإ ــ� خ� فـ sي ن�فsف sور ــ� اب� ف�ال الصـ ــ� م� أ�ن�سـ ب�ي�ن�ه�

ئsذ� م� اء�ل�ون� و�ال ي�و� ي�ت�س� 101مؤمنون:

شــود. آن مي دميــده صــور در چــون »آنگاه نباشــد خويشاوندي هاي پيوند ميانشان در روز

.نپرسند« همديگر از و بـه عمـل با كه فرموده امر همواره وخداوند

چنانکــه بشــتابيم، او مغفــرت و آمــرزش سويميفرمايد:

ين�sــذ ون� ال ــ� ق sي ي�ن�فsف sاء ر� ــ� اءs الس ر� ــ� ا و�الض و�اظsمsين� ظ� ل�كــ� افsين� الغ�يــ� العــ� اسs ع�نs و� ه� النــ� اللــ� و�

ب� sين� ي�حsن sس الم�ح�134 عمران: ال

مي انفــاق ســختي و آســايش در كــه »آنــانــد ــد مي فــرو )خــود( را خشــم و كنن از و خورن

ــردم ــ ــير( م ــ ــد. و )تقص ــ ــد درميگذرن ــ خداون.دارد« مي دوست را نيكوكاران

فرمايد: مي همچنين ون�sين� إsم� الـذ ن� ه� sي�ه م شـ� م� خ� sب�ه ون� ر� ق� sف م�شـ�

الذsين� اتs ه�م و� ــ� م� بsآي sب�ه ون� ر� ــ� ن sم ــذsين� ي�ؤ� ال ه�م و�م� sب�ه ر� sــ رsك�ون� ال� ب ــذsين� ي�شــ� ال ون� و� ــ� ت ا ي�ؤ� وا مــ� ــ� آت

م� وب�ه� لـــ� ة� و�ق� لـــ� sم� و�ج �ن�ه� م� الى أ sب�ه ون� ر� عـــ� sاج ر�

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل46

ك� sع�ون� أ�ول�ئـــsار اتs فsي ي�ســـ� ر� يـــ� م� الخ� ا و�ه� ل�هـــ�ون� ابsق� س�

.61- 57مؤمنون: هراســانند پروردگاشــان تــرس از كــه »آنان مي ايمـان پروردگارشـان آيـات به كه وكساني

نمي شرك پروردگارشان به كه كساني و آورند خــدا( راه� )در بايــد را آنچــه كه كساني و ورزند ســوي بــه كهاين از دلهايشان و دهند مي بدهند،

اســت بيمنــاك گشت خواهند باز پروردگارشانــد ــه اينانن ــا )راه�( در ك ــد مي تالش نيكيه و كنن

.پيشتازند« آن انجام در اينان اعمــال بــه كــه كرده ذكر را نصوصي سپس

دوســتي و واليت اينكــه و كنــد مي تشويق نيك با فقط سلم و آله و عليه الله صلى الله رسول

ــد مي بدست نيك عمل و تقوا مطلب آنگــاه ،آي حضــرت القــدر جليــل صــحابه از حــديثي بــه را

صــحيح در كــه عنــه الله رضي العاص بن عمروــاري ــماره بخـ ــحيح ( و5990 )شـ ــلم صـ مسـ بـرد مي پايـان بـه گرديـده ( نقل215)شماره

كه: شرح بدين حضــرت حــديث كرديم عرض آنچه بر شاهد

صــحيحين در عنــه اللــه رضي عاصال بن عمرو

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل47

ســلم و آله و عليه الله صلى پيامبر از که است:ندفرمود مي كه است شنيده

ــوا فالن أبي آل إن) ــاء لي ليس ــا و باولي إنمالمومنين(. صالح و الله ولي

من دوســت نيســتند من دوستان فالني »آلنيكوكارند«. مؤمنان و خداوند

واليت و دوســـتي كـــه فرمايـــد مي إشـــارهــد هــر آيد نمي بدست خويشاوندي با ايشان چن

و ايمــان بــا بلكــه باشــد، نزديــك خويشــاوند كه از كــه كســي پس شــود مي حاصــل نيــك عمل دوستي نظر از باشد كاملتر عمل و ايمان نظر

قرابت چه حاال است نزديكتر ايشان با واليت و آله و عليه الله صلى حضرتش با خويشاوندي و.باشد نداشته چه و باشد داشته سلم و

جالب! شعر يكسرايد: مي چنين خصوص اين در شاعري

بدينه اال االنسان ما لعمرك اتكاال التقوي تترك فال

النسب عليفارس سلمان االسالم رفع لقد

ــد ــع وقـ ــرك وضـ الشـبـاباله النسيب

نيست او دين با جز انسان ارزش كه بدان

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل48

تقوي خويشاوندي اميد به پس رگذان فرو را

رفيــع شخصــيت فارســي سلمان به اسالم بخشيد

به را خويشاوند �لهب أبو شرك، اما .«كشيد پستي

*******.عليه الله رحمة رجب ابن سخنان پايان

سوم فصل

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل49

كريم قرآن در بيت اهل فضائل٭٭٭٭٭٭٭

فرمايد: مي متعال خداوند ا ي�ا �ي�ه� ل� الن�بsي� أ ك� ق� sو�اجــ �ز� sن� ألsد�ن� ك�ن�ت�ن� إsر تــ�

اة� ــ� ــ ي ــد�ن�ي�ا الح� ــ ا ال ــ� ــ الي�ن� و�زsين�ت�ه ــ� ــ ت�ع ت�ع�ك�ن� ف� م� أ�

ك�ن� ح� ر� س�أ� � و� احا ر� � ســ� يال sم رsد�ن� ك�نت�ن� و�إsن ج� ه� تــ� اللــ�

ول�ه� ــ� سـ ــد�ار� و�ر� الـ ة� و� ر� sــ إsن� االخـ ــ� ه� فـ ــ� د� اللـ ــ� أ�عـsن�ات sس نك�ن� لsل�م�ح� sا م ر� ا أ�جــ� ا ع�ظsيمــ� اء يــ� الن�بsي� نsســ�

أ�تs م�ن ــ� نك�ن� ي sة� م ــ� ش sاح ة� بsف� ــ� ب�ي�ن اع�ف� م� ــ� ا ي�ض ــ� ل�هذ�اب� ي�نs العـ� ع�ف� sان� ضـ ك� و�كـ� sع�ل�ى ذ�لـ sه ا اللـ� ير� sي�سـ

ن�ت� و�م�ن نك�ن� ي�ق� sم sه ولsهs لsلـ� سـ� ل� و�ر� ت�ع�مــ� ا و� الح� صـ�ا تsه� ا ن�ؤ� ه� ر� ت�ي�نs أ�ج� ر� أ�ع�ت�د�ن�ا م� ا و� ا ل�ه� قـ� ا رsز� ا ك�رsيمـ� يـ�اء ت�ن� الن�بsي� نsس� د� ل�س� ن� ك�أ�حــ� اء م� ي�ت�ن� إsنs الن�ســ� ات�ق�

ال� ع�ن� ف� ضــ� و�لs ت�خ� الق� sع� بــ ي�ط�مــ� هs فsي الــذsي ف� sل�بــ ق�

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل50

ض� ر� ل�ن� م� ال� و�ق� و� ا قـ� وفـ� ع�ر� ن� م� ر� وتsك�ن� فsي و�قـ� ب�يـ�ن� و�ال� ج� ر� ــ� ــ ج� ت�ب ر� ــ� ــ ةs ت�ب ــ� ــ لsي sاه ن� األ�ول�ى الج� أ�قsم� و�

ة� ال� آتsين� الص� ك�اة� و� أ�طsع�ن� الز� ول�ه� الل�ه� و� س� ا و�ر� ــ� sن�م إــد� ه� ي�رsي ــ� ذ�هsب� الل ــ� ج�س� ع�نك�م� لsي ــر� ل� ال ــ� الب�ي�تs أ�ه

ك�م� ر� ي�ط�ه� ير� و� sن� ت�ط�ه اذ�ك�ر� ا و� وتsك�ن� فsي ي�ت�ل�ى م� ب�يــ�اتs مsن� ــ� هs آي ــ� ةs الل ك�مــ� sالح ه� إsن� و� ــ� ان� الل � كــ� ل�طsيفــا

بsيرا� .34- 28األحزاب: خ� دنيــا زندگاني بگو: اگر زنانت به!پيامبر »اي

ل و ــبياي پس باشــيد، خواســته را آن تجمــ� ــا دي ت نيــك كــردني رهــا بــه و كنم منــد بهــره را شــما

ــانيرها ــر و ســازم ت ــد اگ و او رســول و خداون )بدانيدكــه( باشــيد، خواســته را آخــرت ســراي

ــد ــراي خداون ــان ب ــي نيكوكارانت ــزرگ پاداش بــركس!پيامبر زنان اي.است ديده فراهم از ه

عــذاب دهد، انجام آشكاري �تناشايس ارك شماــدان او حــق� در اين شــود. و مي افــزوده دوچن

شما از كس هر و است آسان خداوند )كار( بر كار و نهد گردن پيامبرش و خداوند برابر در كه

ــاره را پاداشش دهد، انجام يشايست ــه دوب او ب مي فراهم ارزشمند روزي برايش دهيم. و مي

از يــك هيچ ماننــد شــما!پيامبر زنان اي سازيم در پس داريــد تقـوا اگـر نيسـتيد، )ساير( زنــان

كــه كســي آن مبــادا تا نكنيد نرمي گفتن سخن فتــد. وبي طمــع بــه دارد بيمــاري خــويش دل در

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل51

خــود هــاي خانــه در و بگوييــد شايســته ينســخــد ــون بماني ــاهليت زينت وچ ــر(ج )عص ــايي� نم زكات و داريد برپاي نماز و ننماييد زينت پيشين

بريــد. فرمــان رســولش و خداوند از و بپردازيد مي خداونــد كـه نيسـت اين جـز!بيت اهـل اي

بايــد چنانكه و كند دور شما، از را پليدي خواهد آيــه از كــه را آنچــه هــر و گرداند پاكيزه را شما خوانــده هايتــان خانــه در حكمت و خداوند هاي بين� باريــك خداوند گمان بي كنيد، ياد شود مي.است« آگاه

خداوندي: ارشاد اين پس ا sن�م� ذ�هsب� الل�ه� ي�رsيد� إ ج�س� ع�ن�ك�م� لsيــ� ل� الــر� أ�هــ�

sك�م� الب�ي�ت ر� ي�ط�ه� � و� يرا sت�ط�ه :( .33)األحزاب اللــه رســول خويشــاوندي فضيلت بر داللت

بيت آل و كنـد مي سـلم و آله و عليه الله صلى صدقه كه هستند كساني ايشان خويشاوندان و

و همســران بخصــوص اســت، حــرام آنــان بــر.گذشت چنانكه ايشان، نوادگان

مؤمنان مادران براي ديگر فضائلي بــراي نــيز را ديگــري فضــائل مــذكوره آيات

جمله: از دارد بر در ايشان همسران و دنيا كه شد داده اختيار آنان به : اينكهاول

و رســولش و خــدا يــا خواهنــد مي را دنيا زينت

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل52

و خــدا رســول و خدا آنان كه ؟را آخرت سرايــه رضي) .برگزيدند را آخرت سراي و عنهن الل

ــاد خوشنود آنان از خداوند» (أرضاهن ــان و ب آن.«گرداندب خوشنود را

ارشــاد آنــان فضــائل ديگر از همچنين دوم:ــد كــه اســت(أمهاتهم وأزواجه) گرامي خداون

است. خوانده مؤمنان مادران را آنانل�: همبارك آيه اما و الك�م� ال ق� س�

هs أ� ــ� � ع�ل�ي را ــ� أ�جد�ة� اال و� ب�ى فsي الم� ر� الق�

23:يشور

در شـما از مـزدي )رسـاندن( آن »بگـو: بـر ميـــــان در بايـــــد ولي كنم، نمي خواســـــت.كنيد« پيشه دوستي خويشاوندان

آيه تفسير در صحيح قول كــه اســت اين آيــه تفســير در صــحيح قــول قــريشبــا( مرتبــط قبايــل )يعنيبطون منظور

بخـــاري صـــحيح در آن بيـــان چنانكـــه اســـت،ــماره ــل4818 )ش ــده ( نق ــت، گردي ــام اس ام

ذكرســند( مي از )بعــد عليــه الله ةرحم بخاريفرمايد:

عباس ابن نظر عنهمــا اللــه رضــي عبــاس ابن عبداللــه از»

في المــودة االآيــه) بــارة در كــه اســت روايت

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل53

ــير ابن ســعيد شد، ( سؤالالقربي :فرمــود جب ســلم( و آلـه و عليه الله صلى محمد آل )قربي

كــردي عجلــهفرمــود: عبــاس ابن است، مراد اينكــه مگــر نبــود قريش قبايل از اي قبيله هيچ

آنــان بــا ســلم و آلــه و عليــه اللــه صــلى پيامبر و بيــني مــا تصــلوا نأ الإ ):داشت خويشاوندي

ــ من بينكم كـــه: اســـت اين منظـــور (؟ةقرابـ قــرار بــر من بــا را خــود خويشــاوندي روابــط»

«باشيد داشته

كثير ابن نظرفرمايد: مي آيه اين تفسير در كثير ابن

كفــار از مشــركين بــه محمد اي بگو » يعنيقريش:

ماال لكم النصح و البالغ هذا علي لكمأسأ ال) شــركم تكفــوا أن منكم طلبأ نماإ و تعطونيه،

ــني ــذروني و عـ ــغأ تـ ــاالت بلـ لم إن ربي رسـ من بينكم و بيــني بمــا تــؤذوني فال تنصــروني،

(ةالقراب از شــما، نصــيحت و تبليغ اين قبال در » من

از آنچــه بدهيد، من به كه طلبم نمي مالي شما را گزندتان و شر كه است اين خواهم مي شما

را پروردگــارم رســالت اينكه تا داريد باز من از و من بين كــه قرابــتي آن بــه را شما كنم، ابالغ

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل54

و آزار پس كنيــد نمي يــاري مــرا اگــر شماستنرسانيد«. اذيتم

h كــه را عبــاس ابن اثــر كثــير ابن ســپس قبال.كند مي ذكر آورديم

درست نا تفسير )القــربي( را پرســتان هوا بعضي اينكه اما و و عنهمــا اللــه رضــي علي و فاطمــه بــه آيه در

و نيســت درســت دهند مي اختصاص آنان اوالد مكي كريمــه آيــه زيــرا ،اســت دليل بي يادعاي

ــت، ــا علي ج ا ازدو و اس ــه ب ــي فاطم ــه رض الل . است گرفته انجام مدينه در عنهمافرمايد: مي عليه الله رحمة كثير ابن

ــاق مدينه در كه جرياني به را آيه » نزول اتف كــه زيرا است واقعيت از دور دادن ربط افتاده

اوالدي فاطمــه زمــان آن در و اســت، مكي آيه ازدواج علي بــا ايشــان آنزمــان تــا زيرا نداشته در بــدر غــزوه از بعــد آنهــا ازدواج بوده، نكرده حقيقت ،تاســ افتــاده اتفــاق هجري دوم سال

و امت دندانشم كه همانست كريمه آيه تفسير اللــه رضــي عبــاس ابن عبداللــه قــرآن مفســر رحمــة بخــاري امام چنانكه فرموده بيان عنهما

.كند« مي روايت عليه الله

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل55

اللــه رســول ســنت از زيــادي روايات سپس و ابوبكر از آثاري و سلم و آله و عليه الله صلى بيت اهــل فضــيلت در مــاعنه اللــه رضــي عمــر مي ذكــر ســلم و آلــه و عليــه اللــه صلى پيامبر

كند.

چهارم فصل

مطهر سنت در بيت اهل فضائل

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل56

٭٭٭٭٭٭٭

( از2276 )شماره صحيحش در مسلم امام كنـد مي روايت عنـه اللـه رضي اسقع بن واثله

ــه و عليه الله صلى الله رسول از:فرمود كه آل:ندفرمود كه شنيدم سلم و

قريش و اسماعيل نسل از را كنانه خداوند» از مــرا و قــريش از را هاشــم بني و كنانه از را

«.برگزيد هاشم بنيبيت اهل فضيلت در صديقه عايشه حديث )شـماره صـحيحش در مسـلم امام همچنين

رضــي صــديقه عايشــه المؤمنين ام ( از2424فرمود: كه كند مي روايت عنها الله در ســلم و آلــه و عليــه اللــه صــلى پيــامبر»

شــده بافتــه ســياه موي از كه كسايي كه حالي خانــه از چاشــت هنگــام داشــتند خــود بــر بــود

بــاخود را او آمــد علي ابن حســن رفتند، بيرون داخل ايشان با آمد حسين سپس كردند، داخل ،كردنــد داخــل را او آمــد فاطمــه ســپس شــد،

آنگــاه كردنــد، داخــل هم را او آمــد علي سپسفرمودند: تالوت را آيه اين

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل57

ا sن�م� ذ�هsب� الل�ه� ي�رsيد� إ ج�س� ع�ن�ك�م� لsيــ� ل� الــر� أ�هــ�sك�م� الب�ي�ت ر� ي�ط�ه� يرا و� sت�ط�ه�

33حزاب:ا

خداونـد كـه نيسـت اين ! جـزبيت اهـل »ايــد دور شما از را پليدي خواهد مي ــه و كن چنانك.گرداند« پاكيزه را شما بايد

بيت اهل فضيلت در وقاص ابي بن سعد حديث )شـماره صـحيحش در مسـلم امام همچنين

عنــه اللــه رضي وقاص ابي بن سعد ( از2404 آيــه كــه فرمــود: هنگــامي كــه كنــد مي روايتل� كريمه ق� ا ف� �ب�ن�اء� ن�د�ع� ت�ع�الو� �ب�ن�اء�ك�م� ن�ا أ أ و�

61عمران: ال

فرا نتانافرزند و فرزندانمان تا »بگو: بياييد اللـه صـلى اللـه رسـول گرديـد نـازل«خوانيم و حسـن و فاطمـه و علي ،ســلم و آلـه و عليــه

ــين ــرا را حس ــد ف ــد و خواندن اللهم ):فرمودن من بيت اهل اينها! پروردگارا(بيتي أهل هؤالء

هستند.

بيت اهل فضيلت در ارقم بن زيد حديثــند ( با2408) صحيحش در مسلم امام و س

كــه كنــد مي روايت حيــان بن يزيــد از خــودشگفت:

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل58

مســلم بن عمــر و ســبره بن حصــين و من» حصــين نشستيم وقتي ،رفتيم ارقم بن زيد نزدــه ــد! او ب ــوگفت: زي ــ ت ــياري ريخ ــت بس بدس

را ســلم و آلــه و عليــه الله صلى پيامبر آوردي، ايشــان بــا و شــنيدي را ايشــان حــديث و ديدي خوانــدي، نماز ايشان سر پشت و كردي، جهاد

آوردي، بدســت بســياري ريخــ تــو كــه براســتي و عليــه اللــه صـلى اللــه رسول از آنچه زيد! از

فرمود: كن بيان برايمان اي شنيده سلم و آله زمــان آن از و ،شده زياد من! عمرم برادرزاده

ــادي مــدت از كــه آنچــه از بعضــي گذشــته، زي بيــاد ســلم و آلــه و عليــه الله صلى الله رسول برايتــان چــه هــر پس ام كرده وشمفرا داشتم نتوانســتم چــه هــر و ،كنيــد قبــول كــردم بيــان

فرمود: سپس نكنيد، وادارم و آلــه و عليــه اللــه صــلى اللــه رسول روزي

مدينــه و مكــه بين كــه اي چشــمه سر در سلم مــا ميــان در شــود مي ناميده خم� و است واقع

پروردگــار ثناي و حمد ،پرداختند خطبه ايراد به دادنــد، پنــد و كــرده موعظــه و فرموده بيان را

فرمودند: سپس يوشــك بشــر أنــا نماإ! ف الناس يهاأ بعد ماأ)

فيكم تــارك أنــا و فــأجيب ربي رسول يأتي نأ

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل59

والنــور الهــدي فيــه اللــه كتــاب ولهمــاأ ثقلينــه استمســكوا و الله بكتاب فخدوا علي فحث ب بيــتي وأهــل قــال ثم فيــه رغب و اللــه كتــاب

في اللــه ذكــركمأ بيــتي أهــل في الله ذكركمأــتي، هلأ في الله ذكركمأ بيتي، هلأ ــال بي فق

نســاءه ليسأ زيــد؟ يا بيته هلأ من و حصين له ولكن بيتــه هــلأ من نســاءه قــال بيته هلأ من

من و قــال بعــده الصــدقه حــرم من بيتــه هــلأ و جعفر لآ و عقيل لآ و علي لآ هم قال هم؟

قــال ؟الصــدقه حــرم هــؤال كل قال عباس، لآ(نعم!

ــه نيست اين مردم! جز بعد: اي » اما من كــد ــريب هســتم، بشــري شــما مانن قاصــد عنق

خواهم را دعوتش من و آمد خواهد پروردگارم درروم- مي دارم كـــه اينـــك .- پسپـــذيرفت

كه الله كتاب يكي گذارم مي چيز دو شما ميان را اللــه كتــاب پس اســت، نــور و هدايت آن در

دربــاره آنگــاه بزنيــد، چنــگ آن بــه و فراگيريــد ســپس ،نمودنــد تشــويق و تــرغيب كريم قرآن

بيتم اهــل درباره شما به بيتم، اهل فرمودند: و بيتم اهــل دربــاره شــما بــه كنم، مي ســفارش بيتم اهــل دربــاره شــما بــه كنم، مي ســفارش بيت زيد! اهل پرسيد حصين كنم، مي سفارش

اهــل از همســرانش مگــر كيســت؟ حضــرتش بيتش اهل از همسرانش:فرمود نيستند بيتش

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل60

كــه هســتند كساني بيتش اهل ليكن و هستند كمــا اســت حــرام آنــان بر صدقه ايشان از بعد

،اسـت بـوده حـرام حضـرتش حيـات در اينكـه آل و علي آل :فرمــود كيســتند؟ آنهـا پرســيد

ــل ــپس ،عبــاس آل و جعفــر آل و عقي ســود است حرام صدقه اينها ةهم بر پرسيد :فرم

گفــتيم كــه اســت آمــده ديگري روايت در و بله خــير، فرمود ؟همسرانش كيست؟ بيتش اهل طالقش وقتي كند مي زندگي مرد با مدتي زنــردد، مي بر اقوامش و پدر نزد به او دهد مي گ از بعــد كــه هســتند نســلش و اصل بيتش اهل

است«. حرام آنان بر صدقه هم ايشان

م:يكن اشاره بايد نكته چند به اينجا٭٭٭٭٭٭٭

ــه و علي ذكر : اينكهاول ــد دو و فاطم فرزنــاء حديث در اجمعين عنهم الله رضي شان كس

بيت اهل انحصار بر داللت گذشت كه مباهله وــه است اين رساند مي كند. آنچه نمي آنها به ك

درجــه بيت اهــل و ،افــراد تــرين صيخصو آنان كســاني اولين اينهــا اينكــه و هستند، ايشان يك

مي شــامل را آنهــا بيت اهــل لفــظ كــه هســتندم.يكرد اشاره هم قبال چنانكه شود

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل61

ــهدوم ــر : اينك ــل لآ ذك لآ و علي لآ و عقي بــر داللت گذشــته حــديث در عباس لآ و جعفر

حــرام اينهــا بــر فقــط صــدقه كــه كند نمي اين نســل از مســلمان مرد و زن هر بر بلكه است،

عبدالمطلب حديث و است، حرام عبدالمطلبــ بن ــدالمطلب بن الحــارث بن هربيع در کــه عب

ــان و فرزندان همه گذشت مسلم صحيح نوادگــر در را عبدالمطلب بن الحارث بن ربيعه مي بگيرد.

مــورد در ســنت و كتــاب از : استداللسوم و آلــه و عليــه اللــه صلى پيامبر همسران اينكه آنهــا بــر صــدقه لذا و هستند بيتش اهل از سلم.گذشت است حرام آنــان اول روايت بــر بنا كه آمد زيد حديث در

داخــل دوم روايت بــر بنــا و داخــل بيت اهل در است، اول روايت معتبر كه:گفت بايد نيستند،

آل در همســران آن اساس بر كه دوم روايت و ديگــر همســران بــر شــوند نمي داخــل بيت

حضـرت خـود همسـران بـر نـه و دارد انطبـاق.سلم و آله و عليه الله صلى رسول

ــه رضــي ايشــان همســران حــالت عنهن الل بــه حضــرتش اب آنها رابطه زيرا دارند استثنايي

ايشــان با آنها رابطه چونكه دارد شباهت نسب

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل62

دارد، ادامــه هم مــرگ از پس و شود نمي قطعــد حضــرت همسران دنيا در همچنانكه نهاآ بودن

بــود، خواهنــد ايشــان همســران نــيز آخــرت در رحمــة قيم ابن ســخنان در آن توضــيح چنانكــه

گذشت. عليه الله وصــيت جماعت و سنت اهل : اينكهچهارم

كــه را ســلم و آله و عليه الله صلى الله رسول مي اجــراء كامل نحو به گذشت فوق حديث در

زيــرا هســتند، مؤفق بسيار زمينه اين در و كنند بــا و دارنــد، مي دوســت را بيت اهــل همــه آنها

و عــدالت بــا و دارنــد ومودت محبت شان همه شــان خـود شايسـته جايگــاه در را آنان انصاف

.گذارند ميمقايسه يك

ــة تيميه ابن االسالم شيخ چنانكه ديگران رحم

ــه ــ ــه الل ــ ــوع در علي ــاوي) مجمـ ( مي4/49الفتـفرمايد:

ةالرافضــ ةالوصــي هــذه عن النــاس دوأبعــ) يعــادون بــل ذريتــه و العبــاس يعــادون فــانهم(عليهم الكفار عينوني و البيت هلأ جمهور

نبوي وصيت اين اجراي در مردم » دورترين آنــان زيرا غالي( هستند، شيعيان يعني) رافضه

رب بلكه كنند، مي دشمني او خاندان و عباس با

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل63

و دارنــد، مي روا دشــمني بيت اهــل جمهــوركنند«. مي ياري آنان عليه را كافران

ــوم عطــمنق ونســب ســبب كــل) وحــديث ي نسبي و سبب ( »هرونسبي سببي اإل القيامه

و ســبب مگــر گردد، مي طعقمن قيامت روز درمن«. نسب

در را حــديث اين عليــه اللــه رحمــة بانيال شيخ اســت ( آورده2036) صحيحه احاديث سلسله

ابن و فــاروق عمــر و عبــاس ابن:راويانش كهــر ــورم و عم ــه بن س ــي مخرم ــه رض عنهم الل

نقــل آنــان از را حــديث كــه كســاني و هســتند،فرمايد: مي و كند مي ذكر نيز را اند كرده

ــا حــديث اينكــه خالصــه طــرقش مجمــوع ب.معلأ والله .است صحيح

فاطمه و علي ردخت با عمر ازدواج زهيانگ كــه اســت آمــده حــديث اين طرق بعضي در الله رضي فاروق عمر كه شد باعث امر همين

ــرامي دخت كلثوم ام با ازدواج به عنه و علي گشود. عالقمند اجميعن عنهم الله رضي فاطمه

منانؤم مادران بر درود ( از5/374) مســــندش در احمــــد امــــام بكــر ابي از طاووس ابن از معمر از عبدالرزاق

ــد بن ــرو بن محمـ ــز بن عمـ ــردي از محـ از مـ ســلم و آلــه و عليــه اللــه صــلى پيامبر اصحاب

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل64

و عليه الله صلى الله رسول كه كند مي روايت:ندفرمود مي سلم و آله

و بيتــه هــل أ ىعل و محمــد ىعل صل اللهم) بــراهيمإ ىعل تيصــل كمــا وذريته زواجه أ ى عل

هــلأ ىعل و محمد ىعل بارك و مجيد حميد نكإ ىعل بــاركت كمــا ذريتــه و زواجــهأ ىعل و بيته

مجيد( حميد نكإ براهيمإ درود چنين نيز فرمايد: پدرم مي طاوس ابن

فرستاد. مي ســنن اصــحاب و مســلم امام و بخاري امامــه ــل اســناد رجــال همــه از اربع صــحابي از قب کتــاب در بــانيال شــيخ اند، كرده روايت حديث ســلم و آلــه و عليه الله صلى پيامبر نماز روش

ــد: ) مي ــد رواهفرماي ــاويالط و احم ــند ح بس(صحيح

الزم توضيح يك در ذريــه و ازواج بــر ســالم و درود ذكر اما و

رضي ساعدي حميد ابي حديث از نيز صحيحين كه كند نمي داللت اين اما. است ثابت عنه الله بلكــه ندباشــ ذريــه و ازواج بــه منحصــر بيت آل

در اكيــد بطــور آنهــا كــه دارد امــر اين به داللت دائـره اين از عنـوان هيچ به داخلند. و بيت اهل

بيت اهل بر ذريه و ازواج عطف و نيستند خارج

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل65

بر خاص عطف باب از گذشته حديث در ايشاناست. عام

قيم ابن از تحليلي اهــل آن در كه حديثي وردنآ از پس قيم ابن

مي اند شده برده نام يكجا ذريه و ازواج و بيتفرمايد: دارد جـود و سـخن جاي سندش در البته )كه

) را بيت اهل و ذريه و ازواج كه اينجا در»

متعين را آنان نص با گويا كرده ذكر جمعا در كه آنند شايسته آنها كه دارد بيان تا فرموده

لاه دائره از عنوان هيچ به و باشند، داخل أهل و ترين مستحق آنها بلكه نيستند خارج بيت

وزج توانند مي كه اند كساني ترين شايسته بر خاص عطف باب از اين و ،باشند بيت اهل

آنانرا شرافت اينكه تا است، بالعكس و عام ميان از صيتخص اين با و كرده گوشزد

باشد كرده بيان آنانرا شايستگي همنوعانشان نوع اين افراد ترين شايسته و ترين اليق آنها و

«.باشند داخل افتخار اين در بايد كه اند338ص االفهامجالء

ــه و عليه الله صلى گرامي رسول ســلم و آلد:نفرماي مي

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل66

هي إنمــا محمــد آلل تنبغي ال الصــدقه إن) محمـــد آل بـــراي »صـــدقه(النـــاس وســـاخأ

مردم مال چرك صدقه كه زيرا نيست شايسته.است« حــــديث از مســــلم صــــحيح روايت بــــه

h ( كـــه1072) ربيعـــه بن عبـــدالمطلب هم قبال. گذشت

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل67

پنجم فصل

بيت اهل شامخ مقام

تابعين و صحابه ديدگاه از٭٭٭٭٭٭٭

صديق ابوبكر ديدگاه٭٭٭٭٭٭٭

افتخار: سند اولين

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل68

ــه رحمــة بخــاري امام ــه الل ) صــحيحش در عليفرمايد: (مي3712فرمود: عنه الله رضي بكر أبو

صلى الله رسول لقرابة بيده نفسي لذياو) من صـلأ أن ي إل أحب سـلم و آلـه و عليـه الله

(قرابتي اوسـت دسـت در جـانم كـه ذاتي بـه »قسم

و آله و عليه الله صلى الله رسول خويشاونديh من نزد در سلم خويشــاوندي يــه نســبت قطعا

داشته مراودت آنان با كه است محبوبتر خودمباشم«.

ــنين ــام همچ ــاري ام در عليــه اللــه رحمــة بخ از ايشــان و عمــر ابن ( از3713) صــحيحش

ــوبكر ــي اب ــه رض ــه الل ــد مي روايت عن ــه كن كفرمود:

افتخار: سند دومين ســلم و آلــه و عليه الله صلى امحمد ا)أرقبو

بيته( أهل في در را سـلم و آلـه و عليـه الله صلى » محمد

ــر در همواره ايشان بيت هلا با تان معامله نظباشيد«. داشته

اين شرح در عليــه اللــه رحمــة حجر ابن حافظفرمايد: مي حديث

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل69

و كند مي مخاطب را مردم صديق، ) ابوبكرــراقبت كند، مي سفارش باره اين در آنان به مفرمايد: مي و آن، از حفاظت يعني چيزي از

اتســيئو ال و تــؤذوهم فال فيهم هاحفظــو) آنــان بــه پس كنيــد، حفــاظت آنــان ( »ازليهمإ

نكنيد«. بدي آنان به و نرسانيد اذيت و آزار عقبة از( 3542) بخاري صحيح در همچنين

ــه رضــي حــارث بن ــه الل كــه اســت روايت عنفرمود:

افتخار: سند سومينــد را عصر نماز عنه الله رضي » أبوبكر خوان

ــيرون مســجد از ســپس و ــراه و آمــد ب ــاد ب افت را او كنــد مي بــازي هــا بچــه با كه ديد را حسن

فرمود: و گرفت بردوش و برداشت ( »پــدرمبعلي شــبيه ال بــالنبي شــبيه بأبي)

بــه نــه هســتي شبيه پيامبر به كه تو ،باد فدايت اللـــه رضـــي) يلع ( وكحضـــي وعليعلي«. )

خنديد«. مي(عنه صديق فرموده اين شرح در حجر ابن حافظ

فرمايد: ( ميبأبي) عنه الله رضي اي كلمــه عربي زبان دستور طبق اينجا در»ــ ــت، وفذمخـ ــه اسـ ــود مي اين اش جملـ شـ

مي همچـنين بـاد فـدايش بـأبي( پـدرم ) أفديه

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل70

ــد: اين ــديث فرماي ــوبكر فضــيلت ح صــديق اب ايشــان اينكــه و رســاند مي را عنــه اللــه رضي و آله و عليه الله صلى پيامبر بيت اهل با چقدر.«داشتند محبت سلم

فاروق عمر ديدگاهماعنه الله رضي النورين ذي عثمان و

٭٭٭٭٭٭٭جايز: توسل

) ( و1010) صـــحيحش در بخـــاري امـــامــد مي روايت عنه الله رضي انس ( از3710 كن

:كه نمي بــاران و شــد مي ســالي قحــط هرگــاه

ــراي عنه الله رضي عمر حضرت باريد دعــاي ب عنـه اللـه رضـي عبـاس حضـرت خدمت باران

:فرمايد مي لذا رفت ميــه صــلى نبيناب ليكإ نتوسل كنا ناإ اللهم) الل

ليــكإ نتوســل نــاإ و يناقستف سلم و آله و عليه(فيسقون قال فاسقنا نبينا بعم

ــلى امبرمانيپ ،گذشته در »پروردگارا! ما ص دعـا )بـراي تـو نـزد را سـلم و آلـه و عليـه الله

ــاران مــا به كه گرفتيم مي كردن( وسيله مي بــراي تو نزد را پيامبرمان عموي اكنون دادي، )ب

ــا به پس آوريم مي كردن( وسيله دعا ــاران م ب

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل71

حضــرت دعــاي )از پس ،گويــد مي راوي ،بــدهباريد«. مي عنه( باران الله رضي عباس

؟:ستيچ منظور عنــه الله رضي فاروق عمر توسل زا منظور

بــه توســل عنــه اللــه رضــي عبــاس حضرت به در آن توضيح و بيان چنانكه است ايشان دعاي

نيز حجر ابن حافظ است، آمده ديگري روايات صــحيح شــرح الباري فتح در استسقاء كتاب در

است. كرده ذكر را روايات آن بخاريآن: پاسخ پرسش يک

يبــرا عنــه اللــه رضــي عمــر حضــرت چــرا را عنـه اللـه رضـي عبـاس دعـايش، بـه توسل

؟كرد انتخابــا ايشــان كه است قرابتي جهت به رســول بــذا داشت سلم و آله و عليه الله صلى الله در ل

را پيامبرمــان عمــوي ما فرمود: اكنون دعايش بده, و باران ما به پس آوريم مي وسيله تو نزد

آوريم. مي وسيله را عباس نفرمود از عنــه اللــه رضــي علي كــه اســت آشــکار

رسول قرابت نظر از ولي است، افضل عباســه ــه صــلى الل ــه الل ــه و علي ــلم و آل ــاس س عب

و عليه الله صلى پيامبر از اگر و است، نزديكتر عبــاس شــد، مي برده ارث به مالي سلم و آله

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل72

و عليه الله صلى پيامبر زيرا بود، مقدم علي براند: فرموده سلم و آله

أبقت فمـــا بأهلهـــا الفـــرائض االحقـــو)ذكر( رجل وليأفل الفرائض

عليه. متفق

آنچه پس كنيد ملحق آن اهل به را » فرائضــد نزديكتر مرد به پس گذاشت باقي فرائض باي

داد«. اللــه رضــي هريرة ابو حديث از صحيحين درــه و عليه الله صلى پيامبر كه است آمده عنه آل

فــاروق عمــر بــه عمويشان با رابطه در سلم وفرمودند:

»آيــا(بيــهأ صــنو لجــالر عم نأ علمت مــاا)ــل شخصــي عمــوي كــه دانســتي نمي ــدر مث پ

اوست«.ارادت: و محبت است اين ذيــل در عليــه اللــه ةرحم كثير ابن تفسير در عبـاس بـه عمـر كـه اسـت آمـده شـوري آيات

فرمود: ماعنه الله رضي يإل بحأ كــان ســلمتأ يوم إلسالمك والله) كــان ســالمكإ نأل أسلم لو الخطاب سالمإ من

و آلــه و عليــه اللــه صــلى الله رسول إلي أحب(الخطاب سالمإ من سلم

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل73

ــات در ــيز ســعد ابن طبق نص همين شــبيه ن.30-4/22 است آمده

شـدي مسـلمان كه هنگامي سوگند خدا »به شدن مسلمان از من نزد در تو نشد مسلمان

محبوبــتر شــد مي مســلمان اگــر خطــاب پدرم اللــه رسول نزد در تو شدن مسلمان زيرا بود،

شــدن مسلمان از سلم و آله و عليه الله صلىبود«. ترمحبوب خطاببيت: أهل حب و فاروقي عدالتــ در في المســتقيم الصــراط اقتضــاء ابكت

شــيخ از(1/446) جحيمال اصــحاب مخالفــةكه: است آمده عليه الله رحمة االسالم

عنــه اللــه رضــي فــاروق عمــر كه هنگامي» به كسي هر براي نمود تأسيس را عطاء ديوان

نزديكـــترين از داد، ســـهم نســـبش ةنـــداز ا آلــه و عليــه الله صلى الله رسول خويشاوندان

ايشــان بــه كــه كس هــر و كــرد شــروع سلم و عربها وقتي ،داشت بيشتري سهم دبو نزديكتر

در ديــوان .رســيد عجمهــا بــه نوبت شدند تمام ســاير و عنهم اللــه رضي راشدين خلفاي عصر همين بــه عبــاس بــني و اميه بني از اعم خلفاء

.«كرد تغيير بعدها اينكه تا بود صورتبيت: اهل اكرام و حب از ريگدي نمونة

(1/453فرمايد: ) مي همچنين

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل74

كــه وقــتي نيــدبيب را عنــه اللــه رضــي عمــر» امــير كــه گفتنــد مــردم نمود، تأسيس را ديوان

:فرمـود ؟كنيـد مي شـروع خـود از!المؤمـنين خداوند كه دهيد قرار جايگاهي در را عمر خير، رســول بيت اهــل از بنــابراين است، داده قرار ســپس و ســلم و آلــه و عليــه اللــه صــلى اللــه

كــرد شروع است نزديكتر ايشان به كه كساني بني و آمد، عدي بني در خودشان نوبت اينكه تا

.«ترند عقب قريش خاندانهاي بيشتر از عديــديث ــل) ح ــبب ك ــب س ــع ونس ــوم منقط ي

فضــائل بــاب ( درنســبي و ســببي إال هالقيامــــه و گذشت مطهر سنت از بيت اهل همين اينك ام از عمــر حضــرت خواســتگاري انگــيزه امــر

سلسـله در بــانيال شــيخ شد، علي دختر كلثوم عمــر از را حــديث اين ( طــرق2036) صحيحه

كند. مي نقل عنه الله رضيافتخار: هم باز

خليفـه چهـار هـر كـه اســت روشــن امر اينــه صلى الله رسول با عنهم الله رضي راشد الل ســببي خويشــاوندي نســبت ســلم و آله و عليه

دارند: را افتخار اين ماعنه الله رضي عمر و أبوبكر

و آلــه و عليــه اللــه صــلى اللــه رسول كه دارند

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل75

الله رضي حفصه و عائشه آنان دختران با سلمــا ــرده ازدواج عنهم ــت، ك ــان و اس علي و عثم بــا كــه دارنــد را افتخــار اين عنهمــا اللــه رضــي

ســلم و آله و عليه الله صلى حضرتش دختران اللــه رضــي عثمــان حضــرت انــد، كرده ازدواج

خــواهرش با ايشان وفات از پس و رقيه با عنه بــه لــذا كــرد، ازدواج عنهــا الله رضي كلثوم ام

(النــورين ذي) عنــه اللــه رضــي عثمان حضرت حضــرت و«نور دو داراي يعني»شود مي گفتهكرد. ازدواج اعنه الله رضي فاطمه با علي

بيت: اهل به عثمان و عمر ةالعاد فوق احترام

تهــذيب و ذهــبي امــام النبالء اعالم ســير درــاس حضرت بيوگرافي در حجر ابن التهذيب عب

كه: است آمدهــا عمر حضرت كنار از ايشان وقتي عثمــان ي

باسـ از بودنـد، مي سـوار آنهـا و گذشـت مي عبــور عبــاس حضــرت اينكــه تا شدند مي پياده

عموي احترام و اجالل خاطر به را كار كند. اينكردند. مي سلم و آله و عليه الله صلى پيامبر

عبدالعزيز بن عمر ديدگاه٭٭٭٭٭٭٭

شناسي: قدر

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل76

ــات در ــعد ابن طبق -5/387) ( و5/333) ســودش متصـــــل ســـــند ( بـــــا388 ــ تـــــا خـ

حسين- حضرت گرامي فاطمه)صغري(- دختركند: مي نقل اعنه الله رضي

ــر ــدالعزيز بن عم ــة عب ــه رحم ــه الل ــه علي بفرمود: صغري فاطمه

است( به علي جدش علي!)چون دختر اي»ــدا ــوگند خ ــام در س ــزد در زمين روي تم من ن

نيســت، شــما خــانواده از محبــوتر اي خــانواده من نـــزد در نـــيز من خـــود خـــانواده از شـــما

.«هستيد محبوبترشيبه ابن ابوبكر ديدگاه

٭٭٭٭٭٭٭شناسي: گوهر

علي بيــوگرافي در مــزي الكمــال درتهــذيب شيبه ابي ابن ابوبكر كه است آمده حسين ابن

فرمود: عليه الله رحمةــح) ــانيد أص ــري األس ــا: الزه عن كله

» (علي عن أبيــه عن الحســين ابن علي اســت آن سند ترين صحيح سندها همه ميان ازــدرش از حسين ابن علي از زهري كه علي از پ

.«كند روايت

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل77

تيميه ابن االسالم شيخ ديدگاه٭٭٭٭٭٭٭

و ةعقيــد در عليــه اللــه رحمــة تيميــه ابنفرمايد: مي اسطيه

ــه رسول بيت اهل جماعت و سنت هل»أ الل مي دوســت را ســلم و آلــه و عليــه اللــه صــلى رســول وصــيت و دارنــد، محبت آنهــا با و دارند غدير در كه را سلم و آله و عليه الله صلى اللهآورند. مي بجاي فرمود آنان درباره خم

سلم و آله و عليه الله صلى :يامبرپ سفارش

في اللــه ذكــركمأ)فرمودند: آنجا در حضرت عمويشــان دربــاره همچــنين ( وبيــتي أهــل

بعضــي كـه نمـود شــكايت كـه عباس)هنگــاميــيها ــا قريش ــني ب ــم ب ــختي هاش ــد( مي س كننفرمودند:

يحبوكم حتي يؤمنون ال بيده نفسي والذي)ــه ــتي و لل ــه قســم»( لقراب مــؤمن كــه خــدا ب

بــه و خــدا بخــاطر را شــما كــه زماني تا نيستند.«بدارند دوست من قرابت خاطر

فرمودند: و كنانــة اســماعيل بــني من اصطفي الله إن)

ــا ــطفي و قريش ــريش من اص ــني ق ــم ب هاشــه »خداوند( هاشم بني من واصطفاني را كنان

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل78

بــني و كنانــه از را قــريش و اســماعيل نسل از بــر هاشــم بــني از مــرا و قــريش از را هاشــم.است« گزيده:سنت اهل ديدگاه المؤمـــنين امهـــات ســـنت اهـــل چـــنينهم

و آلــه و عليــه اللــه صــلى الله رسول همسران آنها كه دارند ايمان و دارند مي دوست را سلم

اللــه صــلى حضــرت نآ همسران نيز آخرت در.هستند سلم و آله و عليه مــادر اعنهــ اللــه رضــي خديجــه خصــوص به

بــه كــه كســي اولين و ايشــان فرزنــدان بيشتر يــاري و كمــك را ايشــان و آورد ايمــان ايشــان

ــيار حضرتش نزد در او شخصيت نمود، واال بس.بود ومحترم

صــديق ابــوبکر بنت عايشه طاهره صديقه و اللــه صـلى حضــرتش كه كسي عنها الله رضيفرمودند: اش درباره سلم و آله و عليه الثريـد كفضـل النسـاء علي عائشـة فضـل)

ــه برتري و فضيلت»( عامالط سائر علي عايش رســاي بــر ثريــد فضــيلت ماننــد ديگــر زنــان بــر

.«غذاهاستــيعيان روش از و ــه روافض)ش ــالي( ك ــ غ اب

مي دشــنام را وآنــان ورزنــد مي بغض صــحابه

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل79

روش از اينكــه كمــا جوينــد مي بــيزاري دهنــد، آزار بيت اهــل به كه جويند مي بيزاري نواصب

ــد قولي آزار اين چه ،رسانند مي اذيت و و باش.«عملي چه

بيت: لاه حقوقــنين ــية در همچ ــبري الوص ــوع در و الك مجم

فرمايد: ( مي408-3/407) شده نقل الفتاوي اللــه صــلى اللــه رســول بيت لاه همچنين» آن رعــايت كــه دارند حقوقي سلم و آله و عليه

براي فئ و خمس در خداوند زيرا است، واجب هــر كه فرموده امر ما به و شده قائل حق آنان ســلم و آله و عليه الله صلى الله رسول به گاه

ــيز آنــان بــر فرســتيم مي ســالم و درود درود ن عليه الله صلى گرامي رسول چنانكه بفرستيم

بگوئيد::فرمودند سلم و آله و كمـا محمد آل علي و محمد علي صل اللهم)

ــراهيم علي صــلىت ــد انــك اب ــد حمي اللهم مجي بــاركت كمــا محمــد آل علي و محمد علي بارك(مجيد حميد انك ابراهيم علي رحمت محمــد آل و محمــد ! بــر پروردگارا»

رحمت ابراهيم لآ و ابراهيم بر چنانكه فرست شـــده ســـتوده تـــو بدرســـتيكه فرســـتادي ده بــركت محمــد آل و محمــد بــر و بزرگواري،

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل80

دادي، بــركت ابــراهيم لآ و ابــراهيم بــر چنانكه.«بزرگواري شده ستوده تو براستيكه

ديگــر و حنبــل بن احمــد امام و شافعي امام:فرمايند مي عليهم الله رحمة علماء آنــان بــر صــدقه كه ستنده كساني محمد آل و آلــه و عليــه الله صلى پيامبر زيرا است حرام:دنفرماي مي سلم (محمــد آلل ال و لمحمــد تحل ال الصدقه نإ)

«نيست حالل محمد آل و محمد براي صدقه» مي عزيـــزش كتـــاب در متعـــال خداونـــد و

فرمايد: ا sن�م� ذ�هsب� الل�ه� ي�رsيد� إ ج�س� ع�ن�ك�م� لsيــ� ل� الــر� أ�هــ�

sك�م� الب�ي�ت ر� ي�ط�ه� � و� يرا sت�ط�ه 33حزاب:ا

را پليــدي خواهد مي خداوند!بيت اهل » اي پــاكيزه را شــما بايــد چنانكه و كند دور شما، از

.گرداند« گردانيــده حــرام آنــان بــر را صدقه خداوند و

.است مردم مال چرك صدقه زيرا است، ( مي28/491) فتـاوايش مجمـوع در همچنينفرمايد:

اهــل حقوق ورعايت واالتم و محبت نيز و» ســلم و آلــه و عليــه اللــه صلى الله رسول بيت

.«است واجب

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل81

قيم ابن امام ديدگاه٭٭٭٭٭٭٭

مي فاسد تأويل قبول اسباب بيان در قيم ابنفرمايد:

ــل ســوم: اينكــه ســبب» ــده تأوي ــل كنن تاويــدش ــه را فاس ــيتهاي ب ــل شخص ــدر جلي و الق

ــاهي نســبت خوشــنامي ــد. گ ــه ده ــاء ب و علم اللــه صلى پيامبر بيت أهل به گاهي دانشمدان،

ــا ،ســلم و آلــه و عليــه ــرا بدينوســله ت دل در آن مــردم عمــوم زيــرا دهــد، جلوه شيرين جاهالن

ــان ــت اين عادتش ــه اس ــي ك ــه كس ــدر ك و قــه باشــد، دلشــان در مــنزلتش ــيز او ســخن ب ن

ممكن جائيكــه تــا شوند مي قائل ارزش بيشتر بــه مــا از او كــه استدالل اين با ها بعضي است و خــدا كالم بــر را او ســخن اســت دانــاتر خــدا

بدارند!. مقدم رسولش و«اســماعليه» و«باطنيــه» و«رافضــه» و

ــه«نصــيريه» ــق همين ب را اعتقاداتشــان طري فروش به را باطلشان تأويالت و ميكنند، ترويج

مي كـــه ييآنجـــا از آنـــان زيـــرا ،رســـانند مي تعظيم و محبت بــر مســلمين همــه كه دانستند

ســلم و آلــه و عليــه اللــه صلى پيامبر بيت اهل

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل82

و آنــان از پــيروي ادعــاي لــذا ،دارند نظر اتفاق را آنهــا منــاقب و فضــائل بيــان و محبت اظهار بـاور اسـت نزديك انسان كه اي بگونه!نمودند

h كه كند !هســتند بيت اهل دوستداران آنها واقعاــد كردن منسوب با يعني بدينوسيله شــان عقاي

اعتقــادات و افکــار توانســتند بيت اهــل بــه.كنند ترويج را باطلشان بدعت چقدر كه كنيد فكر است! شما تعجب

جهــان در تيب اهــل پاک نام به الحاد و زندقه وــدعتها اين از آنهــا که شده منتشر ــد ب ،؟!بيزارن

ويــلأت اســباب مهمترين از که سبب اين به اگر نــام از اســتفاده ســوء يعــني اســت فاســد

دقت خــوب جامعــه احــترام مــورد شخصيتهاي انحــرافي هاي انديشه اكثر بر كه بينيد مي كنيد

ــ و اســت، غالب انديشــه و گروههــا اين روانيپ حسن» جــز ديگــري وســيله هيچ باطــل هــاي محترمي شخصيت يا گوينده به نسبت« ظن!

شود مي ابزاري استفاده او جايگاه و نام از که خــدا ســوي از اينكه بدون ،بس و همين ،ندارند

باشــند داشــته دليلي و برهــان پيامبر و قرآن و يـــا روش اين و ،كنـــد ييراهنمـــا را آنـــان كـــه

از هكــ اســت ارثي بزرگان نام از سوء استفاده آنــان بــه گذشــته ستيزان پيامبر و ستيزان دين

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل83

ــورد اين در آنان و رسيده ميراث ــدران از م و پ و شــأن اين و انــد، كرده پيروي شان گانگذشت در قيــامت روز تــا كــه اســت مقلــدي هر حالت

او از و کــرده تعظيم را کســي حق با مخالفت در عــربي مغلــق هــاي جمله احيانا)«.كند مي پيروي

(.است شده باز باشد مفهوم که حدي تا ترجمه.1/90 هالمرسل قعالصوا مختصر

كثير ابن حافظ ديدگاه٭٭٭٭٭٭٭

ــه الله رحمة كثير ابن پس تفســيرش در علي مي بيــان را شــوري آيــه درست تفسير آنكه از

«القــربي» از منظور كه دهد مي توضيح و كند تفســير و ،هســتند قــريش قبائــل کريمه آيه در

ــذكور آيه درباره عنه الله رضي عباس ابن را م مؤيــد عنــوان بــه آمــده بخاري صحيح در که نيزفرمايد: مي ميكند نقل ديدگاه اين صــلى پيــامبر ســفارش و وصــيت منكــر ما» به امر و بيت اهل درباره سلم و آله و عليه الله

و اكــرام و آنــان بــه نسبت كاري نيكو و احسان ذريـــه» از آنـــان زيـــرا نيســـتيم، احترامشـــان

شــرافتمندترين و تــرين پــاك هستند،« طاهرهــرافت ،دارد وجود زمين روي بر كه خانداني ش

عزت در شرافت نسب، در شرافت حسب، در

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل84

صحيح سنت پيرو آنان اگر اينكه بويژه افتخار وــاس مانند اسالفشان كه طوري باشند نبوي عب

ــدانش و ــل و علي و فرزن ــه و بيت اه اش ذري.« بودند اجمعين عنهم الله رضي

بيت: اهل حب در برداري الگوــر دو آنكه از پس كثير ابن آنگاه ــوبكرا از أث ب فــاروق عمــر از اثر يك و عنه الله رضي صديق شان و بيت اهل احترام بيان در عنه الله رضي

فرمايد: مي كند مي نقل آنان رفيع منزلت و اســت عنهما الله رضي شيخين حالت اين»

كــه اســت واجب امت افــراد از فــردي هر بر وــنيآنان كه است دليل همين به باشد، چنين )يع

مــا(عنه الله رضي فاروق عمر و صديق بوبكرا افضل مؤمنين تمام از مرسلين و انبياء از پس

ــتند، ــد هس ــان از خداون ــاير از و آن ــحاب س اص.«باد خوشنود و راضي پيامبر

حجر ابن حافظ ديدگاه٭٭٭٭٭٭٭

شناسد: زرگر زر قدر) البــاري فتح در عليــه اللــه رحمــة حجر ابن بن علي ســـندش در كـــه حـــديثي ( در3/11

ــدين( از )زين حسين از علي، ابن حســين العاب

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل85

ــالب ابي ابن علي ــي ط ــه رض ــده عنهم الل آمفرمايد: مي است

ــذا) ــانيد أصـــح من وهـ أشـــرف من و األســـده عن أبيه عن روي فيمن ةلواردا التراجم (ج

ــحيح اين و» تــرين شــريف از ســند تــرين صــدرش، از كه است آمده كسي درباره خاندان پ

.«است كرده روايت جدش از پدرش و

عبدالوهاب بن محمد االسالم شيخ ديدگاه٭٭٭٭٭٭٭

ــه رحمة عبدالوهاب بن محمد االسالم شيخ الل

اســم كــه داشــته دخــتر يــك و پســر شش عليهــه، پســرانش ،حســين ،حســن ،علي عبدالل

فاطمــه دخــترش اسم و عبدالعزيز و ابراهيم از عبــدالعزيز جــز شــان ةهمــ كــه اســت بــودهاست. بيت اهل ايهاسم

صلى حضرت خود پسران ابراهيم و عبدالله و علي بقيــه و.بــوده ســلم و آلــه و عليــه اللــه

دخــتر دامــاد، ايهاسم حسين و وحسن فاطمه ســلم- و آله و عليه الله - صلى ايشان نوه دو و

االســالم شيخ سوي از نامها اين انتخاب.است داللت فرزنــدانش بــراي عبــدالوهاب بن محمد

نســبت ايشــان العــادة فوق احترام و محبت بر

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل86

ســلم و آله و عليه الله صلى پيامبر بيت اهل بهــدان در نيز امروز تا نامها اين و كند، مي شخان

دارد. ادامهالله: سپاس و شکر جــانب دارم)اين دوســت فصــل اين پايان در

به خداوند كه برسانم عرض كتاب( به نويسنده تاي چهار جمله از كه داده پسر و دختر چند منــام فاطمه و ،حسين ،حسن ،علي را آنان ن

امهات نامهاي به را دخترم هفت و ام، گذاشته هم و صــحابه هم كه ام كرده مسمي المؤمنين

ند.تهس بيت اهل بيت اهــل و صــحابه محبت كه سپاس را خدا من بــه را ســلم و آلــه و عليــه الله صلى پيامبر اين كــه خــواهم مي خداونــد از و فرمود عنايت از را قلبم و بــدارد قائم و دائم من رب را نعمت

هـر تلفـظ از را زبــانم و حسـد و كينــه گونه هر آنــان واالي مــنزلت و مقــام شايســته كــه آنچه

بدارد. محفوظ و پاك نيستا ــ� ب�ن ر� ر� sــ ا اغ�ف ــ� ا ل�ن ــ� انsن و� sخ� sين� و�إلsــذ ون�ا ال ب�ق� ســ�

sان ع�ل� و�ال بsاألsيم� ل�وبsن�ا فsي ت�ج� � ق� ال  sين� غsذ ــ� وا لsل ــ� ن آم�ب�ن�ا sن�ك� ر� ؤ�وف� إ يم� ر� sح ر�

10حشر:

ــه را برادرانمان آن و را ما!» پرودگارا در كــامرز پيشي ما از آوردن ايمان در و ،گرفتند. بي

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل87

ايمــان كه كساني حق در اي كينه هيچ ما دلهاي كــه تــويي!مــده. پروردگــارا قــرار انــد، آورده

.مهرباني« بخشندة

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل88

ششم فصل

اي عده از علماء بعضي ستايشصحابه

بيت اهل

عبدالمطلب ابن عباسالله رسول عموي عنه الله رضي

سلم و آله و عليه الله صلي

٭٭٭٭٭٭٭

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل89

(80-2/79) النبالء المعا ســير در ذهــبي امــامفرمايد: مي و زيبــا چهــره و بلنــد قد مردان، ميان در او»

ــرد شدت به داشت يرساي صداي و درخشان ب.« الخ.... و بود بار

فرمايد: مي بكار بن زبيرــان بسيار هاشم بني به نسبت عباس» مهرب مي غــذا و پوشــاند مي لباس را نادارشان بود، همســايه به كرد، مي كنترل را جاهلشان و داد، مي جخــر مــال ســخاوت بــه رســاند، نمي آزار.«کرد مي رسيدگي زدگان مصيبت به و نمود

عبدالمطلب ابن حمزهپيامبر عموي عنه الله رضي

سلم و آله عليه الله صلي

٭٭٭٭٭٭٭ که چاپي1/270) االستيعاب در عبدالبر ابن

:فرمايد ( ميشده چاپ اإلصابة حاشيه درــدالمطلب ابن حمزه» عمــوي هاشــم بن عب

ــود، ســلم و آله و عليه الله صلى پيامبر ــه ب او ب و خــدا »شــير يعــني«رسوله أسد و سدالله»أ

و عماره أبو اش كنيه شد، مي گفتهرسولش«.بود يعلي أبو گاهي مي عنــه اللــه رضــي حمــزه درباره ذهبي امام

فرمايد:

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل90

ــو خدا، شير قهرمان، امام» ــو و عمــاره أب اب شهيد، بدري مدني مكي هاشمي قريشي يعلي

ســلم و آله و عليه الله صلى الله رسول عموي(1/172رسي) .«است ايشان ضاعير برادر و

طالب ابي ابن عليپيامبر عنه الله رضي المؤمنين امير

سلم و آله عليه الله صلي

٭٭٭٭٭٭٭:علي به عايشه احترام

ســند ( بــا276) صــحيحش در مســلم امــامــد مي روايت هانئ بن شيريح از خودش ــه كن ك:فرمود

علي المســـح عن لهاأســـأ ةعائشـــ أتيت) لهئفســ طــالب بيأ بــابن عليك فقالت الخفين

عليه الله صلى الله رسول مع يسافر كان فانه الله رسول جعل:فقال ،هلناأفس سلم و آله و

ــه صــلى ــه الل ــه و علي ــة ســلم و آل ــام ثالث و أي� و للمسافر لياليهن (للمقيم ةليل و يوما

از و آمــدم عنهــا اللــه رضي عايشه خدمت»:فرمود پرسيدم موزه بر مسح درباره ايشان

بپرس عنه الله رضي طالب ابي ابن علي از و آلــه و عليه الله صلى پيامبر با هميشه او زيرا پرســيدم، ايشــان از وقتي كرد، مي سفر سلم

ســلم و آله و عليه الله صلى خدا رسول فرمود

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل91

يــك مقيم بــراي و روز شــبانه سه مسافر براي.«فرمودند ينيتع روز شبانه

المؤمنين ام كه است آمده ديگري روايت در وفرمود:

عليــا فــأتيت مني بذلك أعلم فانه عليا ائت) ســلم و آلــه و عليــه اللــه صلى النبي عن فذكرــه زيرا برو علي نزد»( بمثله اين در من از او ك

از او آمــدم، علي نــزد پس اســت داناتر مسئله حــديث مثل سلم و آله و عليه الله صلى پيامبر.«كرد ذكر سابق:علي مستند فضايلــدالبر ابن ــة عب ــه رحم ــه الل االســتيعاب در عليفرمايد: مي هاالصاب حاشيه3/51ــد» ــل بن احم ــماعيل و حنب ــحاق بن اس اس

فرمودند: القاضي فضــائل در كــه اي اندازه به درست سند باــارة آمده طالب ابي ابن علي صــحابي هيچ درب

بن احمــد امــام است، نيامده فضائل اينقدر اي نــيز عليــه اللــه رحمــة نســائي علي بن شعيب.«است فرموده را همين

:علي شناخت (47/ 3 )فرمايد: مي همچنين

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل92

ــري الحســن ابي ابن حســن از ــار در بص ةب پرســيده عنــه اللــه رضـي طــالب ابي ابن علي فرمود:,شد خــدا دشــمنان بر خدا تيرهاي از يريت علي» امت اين رباني علي خورد، مي هدف به كه بود

صــاحب و ســبقت صــاحب و فضيلت صاحب و و آلـه و عليـه اللـه صـلى اللـه رسول با قرابت

ــه ييجا كه نبود كسي است. علي سلم حكم كــبرد خــواب را او باشــد خــدا ــا, ب خــدا دين در ي

بــدزدد. او را خــدا مــال يــا بپــذيرد مالمــتي ســر بست. كه بكار را قرآن اوامر دشوارترين

اســت اين شــد، رســتگار برين بهشت به انجام صــلى رپيــامب عمويپســر طــالب ابي ابن علي.«سلم و آله و عليه الله

:فضيلت ترتيب به(3/52فرمايد: ) مي همچنين

ــدوري عباس از اصم» معين ابن يحــيي از ال فرمــود: كــه كنــد مي نقــل عليــه اللــه رحمــة

أبـــوبكر پيامبرمـــان از بعـــد امت اين بهـــترين ,اســت علي ســپس عثمــان سپس عمر سپس

.«ما ائمه قول و ما مذهب است اين:علي حب در تفريط و افراط

(3/65فرمايد: ) مي همچنين

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل93

بن مالــك از ديگــران و الزبــيري احمــد ابــو» كــه انــد كــرده نقــل شــعبي از يــلكا از مغــولفرمود:

ــا من به علقمه ــداني گفت: آي ــال مي علي مث گفتم است؟ چگونه امت اين در طالب ابي ابن

:فرمود است؟ چگونه گـروهي كـه اسـت مـريم ابن عيسـي ماننـد

دوســتي در آنقــدر اما داشتند دوست را ايشان شداشــتن دوســت بخاطر كه كردند افراط اش

ورزيدنــد بغض ايشان با گروهي و شدند، هالك كــه كردنــد تنــدروي ورزي بغض اين در آنقدر و

.«شدند هالك شبغض بخاطر:علي اسالم دار چمپر

(3/33فرمايد: ) مي همچنين و علي( بــه )حضــرت كــه انــد كــرده اجمــاع»

كــرده، جرته و خوانده نماز قبله دو هر سوي كرده شركت زواتغ ساير و حديبيه و بدر در و و بدر در و مــورد شــديدا خيــبر و خنــدق و حــدا

در اينكــه و اســت، گرفته قرار آزمايش و ابتالءــزوات آن ــا غ ــوبي نامتح ــام و داده پس خ مق

صــلى اللــه رسول پرچم و كرده، كسب يواالي در جاهــا بســياري در ســلم و آلــه و عليــه اللــه

بــا نــيز بــدر غــزوه در است، بوده ايشان دست

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل94

ــود نظر اختالف اندكي اينكه ــرچم دارد وج در پــت ــان دس ــوده ايش ــت ب ــزوه در و اس ــدا غ ح هب عنه الله رضي عمير ابن مصعب كه هنگامي

ــرچم و رســيد شــهادت ــ را پ داشــت دســت هب پــرچم ســلم و آله و عليه الله صلى الله رسول

.«دادند علي بدست راعلي: به عمر و ابوبكر احترام) الســنه منهــاج در عليــه اللــه رحمــة تيميه ابن

فرمايد: ( مي6/178 علي توانستند مي تا همواره عمر و ابوبكر»

بلكــه و ايشان و نمودند، مي احترام و اكرام راــد، مي ترجيح عطايا در را هاشم بني ساير دادن

ســتايش و مــواالت و محبت و احترام نظر از و مي مقــدم بقيــه بــر را ايشان همواره تعظيم و

)ازايشان مثل كسانيكه ديگر با چنانكه ،داشتندــد، مي عمل بودندبيت( اهل كــه ييجــا و كردن

ــد ــال خداون ــر را علي متع ــانيكه ب ــل كس او مثــد ــود بخشــيده فضــيلت نبودن ــان ب ــيز آن را او ن آنــان از زشــتي كلمــه هرگز دادند، مي فضيلت

نــه و نشــده شنيده عنه الله رضي علي ةبار رد«.هاشم بني از فردي هيچ ةبار در حتي

:عمر و ابوبكر به علي احترامفرمايد: مي همچنن

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل95

ثــابت عنــه اللــه رضي علي از تواتر به نيز» امــعنه اللــه رضــي عمــر و ابــوبكر بــا كــه شده

ــتي و محبت ــته دوس ــه و داش ــان ب ــواره آن هم امت ســاير بــر را آنــان و گذاشــته مي احــترام نشــده ثــابت او از هرگز است، داده مي ترجيح

نــه و باشــد گفتــه آنــان ةبار در زشتي كلمه كه امــرخالفت در آنهــا از او کــه کــرده ادعــا هرگز

است. تر مستحقــابت روايات كه كساني نزد در موضوع اين ث

و شناسند مي عامه و خاصه نزد در را متواتر و نقــل معتمد و ثقه راويان ةبوسيل كه رواياتي به

.«است روشن و معلوم دارند ئيآشنا شدهعلي: به نسبت سنت اهل گاهديد

(6/18فرمايد: ) مي همچنينــت را عنه، الله رضي علي سنت اهل» دوس

دارنــد، مــودت و محبت ايشــان بــا و داشــته راشدين خلفاي از ايشان كه دهند مي وگواهي

.«است مهديين ائمه و مي تقــريب در عليــه اللــه رحمــة حجر ابن و

فرمايد:ــم بن عبدالمطلب بن طالب ابن علي» هاش

پسـر ابوالحسـنين، و تـراب أبـو حيـدر هاشمي سلم و آله و عليه الله صلى پيامبر داماد و عمو

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل96

ــد داده ترجيح اي عده بلكه اولين، سابقين از ان او پس شد، مسلمان كه بود كسي اولين او كه ةمبشــر عشــره از يكي و اســت، جلو عربها از

ــيد شهادت به چهل سال رمضان در است، رس اهــل اجمــاع بــه رســيد شهادت به كه روز آن و

زمين روي در كــه كســاني همــه ميــان از سنت شصــت جحرا قول بر بنا و بود، بهتر بودند زنده

.«داشت سال سه وعلي: فرزندانــانزده عنه الله رضي طالب ابن علي پســر پ

در العــامري را قول اين داشتند، دختر دهجوهيــ في ةالمســتطاب الريــاض) في روي من ةجمل

كرده ذكر( 180 ص) (ةالصحاب من الصحيحن را مادرانشان واسماي اسمايشان آنگاه است،:فرمايد مي سپس كند، مي ذكر مفصل

ــل» ــالب ابي ابن علي نسـ پنج از فقـــط طـــدش و محمــد و حســين و حســنيعــنی: فرزن

.«است مانده بجا عباس و عمر

علي ابن حسنپيامبر نوه عنه الله رضي

سلم و آله و عليه الله یصل

٭٭٭٭٭٭٭حسن: امت مصلح

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل97

) االســتيعاب در عليــه اللــه رحمــة عبدالبر ابنفرمايد: مي (ةاالصاب شيه حا1/369

ــه و عليه الله صلى پيامبر از صحيحه آثار» آل ةبــار در ايشــان كــه رســيده تــواتر بــه ســلم و

فرمودند: علي بن حسن يبقيــه نأ اللــه عســي و ســيد هــذا ابني إن)

من مـــتينيعظ فئـــتين بين بـــه يصـــلح حـــتيــا» (المسلمين لغت در- ســيد پســرم اين يقين

را او كــه اميــدوارم خداونــد از ســردار- اســت گــروه دو بين او بوســيله اينكــه تــا گــذارد باقي.«گرداند برقرار صلح مسلمانان از بزرگ

حسن: پيامبر خوشبوي گل كرده روايت صحابه از اي عده را حديث اين

آمــده هبكــر ابي روايت در مــورد همين در اند، گــل او» . الــدنيا( من ريحــانتي نهإ )و كه است

.«است دنيا از من خوشبويحسن: امت دلسوز

آله و عليه الله صلى الله رسول كه را كسي از توانــد نمي كس هيچ:نــددفرمو ســيد سلم و بردبــار، عليــه اللــه رحمــة او و باشد سيدتر او

بزرگــواري و تقــوا و بــود، بزرگــوار و پرهيزگار نـزد در آنچـه خـاطر بـه كه كرد وادار را او اش با كند- لذا رها را حكومت و دنيا رداد وجود خدا

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل98

كــرد- و صــلح عنــه اللــه رضــي معاويه حضرتفرمود:

ــذ – احببت والله! ما) ــاينفعني علمت من و مني- أن ر  ــه الله صلى محمد أمة أمر ألي ي�ض� علي

مــةمحج ذلــك في راقهــي أن علي سلم و آله و(دم

ــدا» ه روزي از قســم بخ ــ¤ ــده و ضــرر ك فاي امت امــر كــه ام نپسنديده ام شناخته را خودم

ــه صــلى محمــد ــه الل ــه و علي من را ســلم و آل خــون لــهاپي يــك آن ازاي در و گــيرم بــدوش

.«بريزد از عالقــهو عشق با كه بود كساني از ايشانــان ــي عثم ــه رض ــه الل ــدافعان و عن ــان م ايشكرد. مي حمايتحسن: از ستايش ةبــار ( در242-3/245) ســير در ذهبي امامفرمايد: مي ايشان

نــوه خوشــبو( و )گــل ريحــان ســيد امــام» و ســلم و آلــه و عليــه اللــه صــلى اللــه رســولــان ســردار ــو بهشــت جوان ــد اب قريشــي محم.«شهيد مدني هاشمي(3/253فرمايد: ) مي همچنين

ــام اين» ــيد ام ــوش و س ــيما، خ ــل س و عاق خـير داشـتني، دوسـت و سـخاوتمند پاكـدامن،

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل99

بزرگــوار و باحيــا و پرهيزگــار و دينــدار، و خواه«بود

حسن: به عمر و ابوبکر احترامــال در كثـــير ابن -11/192) ةنهايـــالو ةبدايـفرمايد: مي ايشان ةبار ( در193 ايشــان بــه نســبت همــواره صــديق ابوبكر»

اكرام را ايشان و شد مي قائل واحترام اجالل و بــاد فدايت جانم همچون كلماتي با و كرد مي مي پــذيرايي ايشــان از بــاد فدايت ومادرم پدر

«.بود چنين او با نيز فاروق كرد. عمرحسن: عثمان حاميفرمايد: مي ادامه درــنين» ــرت همچ ــان حض ــان بن عثم ــيز عف ن

دوستشان و نمود مي اكرام را حسين و حسنــوربن ذي عثمان كه داشت, هنگامي مي در الن

و بــود ايشــان نزد علي ابن حسن بود محاصرهــود كرده حمايل را شمشيرش كه حالي در از ب

عثمــان حضرت نمود، مي دفاع عثمان حضرت نگــراني اظهــار حسن حضرت سالمتي ةبار در

شـان خانـه بـه كـه داد قسـم را ايشـان و كـردــردد ــرا برگ ــيد مي زي ــه ترس ــادا ك ــه مب ــل ب گ ضــمن در و برســد گزنــدي الله رسول خشبوي

.«كند شاد را علي دل خواست ميعلي بن حسين

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل100

الله رسول سبط عنه الله رضيسلم و آله و عليه الله یصل

٭٭٭٭٭٭٭خداجو: عابدي) االســتيعاب در عليــه اللــه رحمــة عبدالبر ابن

فرمايد: ( ميهالصابا حاشيه1/377 مي روزه خيلي بود، ديندار و فاضل حسين»

.«کرد مي حج و خواند مي نماز و گرفتشهادت: افتخارــاوايش مجمــوع در تيميــه ابن (4/511) الفت

فرمايد: مي در متعــال خداونــد عنــه اللــه رضي حسين»

ايشــان عاشــورا- بــه روز ـــ بــزرگي روز چــنينــه كساني بدينوسيله و بخشيد شهادت افتخار ك كــرده همكــاري يا رسانده شهادت به را ايشان

، نمــود رســوا و خوار را اند بوده راضي آن به ياــد، نيكي الگــوي برايش او از پيش شهداي بودن

جوانــان ســردار حسن برادرشان و ايشان زيرا و عــزت اوج در کــه آنجــايي از و هستند بهشت و بودنــد، شــده بــزرگ و متولــد اســالم پيروزي

اللــه رســول بيت اهــل بقيه اندازه به نتواستند خــدا راه در تكاليف بر صبر و جهاد و هجرت در

افتخــار بــه را آنــان خداونــد لــذا بگيرنــد ســهمــل شــهادت ــد)تكميال نائ ــهتلكرام گرداني ــام ا( ت

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل101

و تكميل بدينوسيله را كرامتشان و عزت اينكهباشد. كرده بلند را جاتشانرد

ــا ــود، اين ب ــهادت وج ــان ش ــراي ايش ــا ب م بــراي خداونــد و ، بــود بزرگي مصيبت مسلمين

و للــه إنــا) كــه فرموده مشروع مصيبت هنگام از مــا همه يعني شود ( خواندهراجعون إليه إنا

مي چنانكــه ميگرد مي باز خدا بسوي و خداييمفرمايد:

sر ب�ش� ابsرsين� و� اب�ت�ه�م إsذ�ا الذsين� الص� صـ�يب�ة� أ� sم�صـ

الوا� sن�ا ق� ا لsل هs إ sنـ� إ عون� الي�هs و� sاج ر�156 : بقرةال

آزمــون( مــژده اين )بــر بردبــاران بــه »و برســد، آنــان بــه مصــيبتي چون كه بده،كساني

sن�اگويند: » sن�ا لsل�هs إ إ ع�ون� الي�هs و� sاج .«ر�حسين: از ستايشــار در عليــه الله رحمة ذهبي امام ايشــان ةب

فرمايد: ( مي3/280 ) سير در اللــه صــلى پيــامبر كامــل, نــوه امام, سيد» أبو ايشان محبوب و ريحانه و سلم و آله و عليه

أبوالحســن أميرالمومــنين بن حســين عبداللــهــم بن عبدالمطلب بن طالب أبي إبن علي هاش

هاشمي«. قريش قصي بن مناف عبد بنحسين: به راشدين خلفاي احترام

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل102

ــير إبن و ــة کث ــه رحم ــه الل ــة در علي و البدايفرمايد: ( مي11/476) النهاية

اللــه رسول با حسين كه است اين مقصود» در و بــوده عصــر هم ســلم و عليــه اللــه صــلى

صــلى حضــرتش اينكــه تــا بــوده ايشان صحبت كه كردند وفات حالي در سلم و آله و عليه الله

ســپس بــود، كوچــك او امــا بودنــد، راضي او از مي احــترام و اكــرام را ايشــان صديق حضرت

هم پـدرش بـا عثمـان، و عمـر همچـنين و كرد، كــرده، روايت حــديث ايشــان از و بوده صحبت

ــوده همراه وي با جنگهايش تمام در ــه از ب جمل شخصــيت همــواره ايشان و,صفين و جمل در

«.بود بزرگواري و محترم

عباس بن عبداللهالله رسول عموي پسر عنه الله رضي

سلم و آله و عليه الله یصل

٭٭٭٭٭٭٭عباس: ابن از عمر تجل�يل

ــام ــاري ام ابن ( از4970) صــحيحش در بخــاس ــي عب ــه رض ــه الل ــد مي روايت عن ــه كن كفرمود:

مي ييپــذيرا بــدر اهــل با مرا هميشه عمر» بــود، رســيده چــيزي دلشان به بعضي گويا كرد

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل103

مي مــا جمــع در را پســر اين چــرا گفت يكي داريم؟ پسـر او مانند نيز ما كه حالي در نشاني

مــرا روزي چــرا؟ دانيــد مي شــما فرمــود عمر منظور كه فهميدم من نشاند آنها با و كرد صدا

ــان ــ ــان ،ش ــ ــه من دادن نش ــ ــا ب ــ ــت، آنه ــ اساء� إsذ�ا ةبار در پرسيد مؤمنينالامير ر� ج� هs ن�ص� اللــ�

ت�ح� مــا بــه گفتنــد بعضــي گوئيــد؟ مي چــه و�الف�ــاه كــه شــده داده دســتور ــيروزي و فتح هرگ پ

ــيبمان ــد نص ــدا ش ــپاس را خ ــوئيم س او از و گ چــيزي و ماندند ساكت بعضي بطلبيم، آمرزش:فرمود و كرد من به روي نگفتند گفتم ي؟يگو مي چنين هم تو عباس! آيا ابن خداوند گفتم ي؟يگو مي چه پس:فرمود خير!

اللــه صــلى پيــامبرش اجــل بدينوسيله خواسته گويا كند گوشزد ايشان به را سلم و آله و عليه

ــود sذ�ا :فرم اء� إ ــ� ر� ج هs ن�صــ� ــ� ت�ح� الل الف� اين و�ــل عالمت ــت اجـ ب�ح�،توسـ ــ� دs ف�سـ ــ� مـ ك� بsح� ــ� بـ ر�

ه� ر� sت�غ�ف sن�ه� و�اس� � ك�ان� إ ابا ــه رضي عمر ت�و� ــه الل عن آيــه اين از نــيز من گــويي مي تــو فرمود: آنچه

.«فهميدم را همينعباس: ابن از ستايش

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل104

حضــرت ( از2/369) سعد ابن طبقات در وــه رضــي وقــاص ابي بن ســعد ــه الل روايت عنفرمود: كه است و تــر عاقــل و تــر هــوش يزتــ عباس ابن از»

عمــر كــه بودم شاهد نديدم، بردبارتر و عالمتر مي افر را او ها سختي هنگام در چگونه فاروق.«خواند

( از2/370) ســعد ابن طبقــات در همچــنين عنــه اللــه رضــي عبيداللــه بن طلحــه حضــرت

فرمود: كه است روايت علم و درك و فهم عبــاس ابن بــه كــه حقــا» كــه نــدارم بيــاد بــود، شده داده اي العاده فوق

مي مقــدم وا بــر را هيچكس خطــاب بن عمــر.«داشتنظير: بي عالمي

ــنين ــات در همچ ــعد) ابن طبق ( از2/370س اســت روايت عنــه اللــه رضي عبدالله بن جابر

الله رضي عباس ابن وفات خبر كه هنگامي كهفرمود: و زد دست بر دست شنيد را عنهــرين بار برد و ترين عالم» ــا رفت، مــردم ت ب

پرشــدني كــه آمــد پديد امت در خالئي او موت.«نيست

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل105

بن محمــد بن ابــوبكر از طبقــات در همچنينفرمود: كه است روايت حزم بن عمرو ابن رافع كرد وفات عباس ابن كه هنگامي»

كــه رفت دنيــا از كســي فرمــود: امــروز خــديج او بـه علم در مشـرق تـا مغـرب از مردم همه.«داشتند نياز

( از345-2/344) عبدالبر ابن عابياالست درفرمود: كه شده روايت مجاهد

نشــنيده عباس ابن فتاواي از بهتر فتاوايي» صــلى اللــه رســول بگويــد كسي اينكه مگر ام، اين عين.فرمــود چــنين سلم و آله و عليه الله

ــيز ابن– محمــد بن قاســم از مطلب ــوبكر- ن اب.«است شده روايتقرآن: مفسر ةالنهاي و ةالبداي در عليه الله رحمة كثير ابن

فرمايد: ( مي12/88)ــر از» ــابت خطــاب ابن عم ــده ث ــه ش ابن ك

مي و نشــاند مي صــحابه ايخشــم بــا را عبــاس ابن عبداللــه القــرآن ترجمــان فرمــود: )نعم

اســت قرآن براي خوبي مفسر چقدر»عباس( «.عباس بن عبدالله

عنــه اللــه رضي عمر آمد، مي ايشان هرگاه اللســانوذ و الكهــول فــتي فرمــود: )جــاء مي

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل106

ــا جــوان»العقول( القلب و السئول ــه ب و تجربــان داراي ــيار زب ــگر بس ــيار قلب و پرسش بس.«آمد دانا و عاقل

طالب ابي بن جعفر عموي پسر عنه الله رضي طالب ابي بن جعفر

پيامبرسلم و آله و عليه الله یصل

٭٭٭٭٭٭٭جعفر: نوازي مهمان ابــو روايت ( بــا3708) بخــاري صــحيح در

فرمود: كه است آمده عنه الله رضي هريره ابن جعفــر للمســاكين النــاس أخــير وكــان)ــان فيطعمنا بنا ينقلب كان طالب ابي في ماك ليس تيالــ ةالعكــ الينا ليخرج كان إن حتي بيته(فيها ما فنلعق هاقفيش شئ فيها بهترين مساكين براي طالب ابي ابن جعفر»

مي اش خانــه به خود با را ما هميشه بود مردم خالي مشك نبود ديگري چيز كه گاهي حتي برد

تا كرد مي تقسيم ما بين ردك مي پاره را شده.«بليسيم داشت چيزي اگر اينكه

:جعفر فضيلت )فتح بخــاري بــر شحشر در حجر ابن حافظ

فرمايد: ( مي7/76الباري

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل107

مقيد اين بر نيز آمده عكرمه از كه مطلقي».شود مي حمل

مي نقل عنه الله رضي هريره ابو از عكرمهفرمود: كه كندــا) ــا ركب ال و النعــال احتــذي م بعــد المطاي

أفضــل سلم و آله و عليه الله صلى الله رسول و ترمــذي از ( روايتطــالب ابي بن جعفــر من

است. صحيح سنادا با حاكم و آلــه و عليــه اللــه صلى خدا رسول از بعد» ســوار سواري بر و هنپوشيد كفش كسي سلم

«.باشد بهتر طالب ابي ابن جعفر از كه نشده:مجاهدين! تاج جعفر

(1/206) ســير در ايشان ةبار در ذهبي امامفرمايد: ميــدين تاج بزرگوار، شهيد سيد، ايشان» مجاهــه صــلى الله رسول عموي پسر عبدالله أبو الل

ــد سلم و آله و عليه ــدالمطلب بن منــاف عب عبــم بن ــدمناف بن هاش ــي بن عب ــمي، قص هاش

از ســال ده كــه است طالب ابي بن علي برادربود. گترربز علي

بــه حبشــه از و كــرده هجــرت مرتبــه دو هــر بــه خيــبر غزوه در را خود و كرده هجرت مدينه

آنهــا كــه رســيد هنگــامي امــا رساند مسلمانان مدينــه در همــا چنــد بودنــد، كــرده فتح را خيــبر

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل108

و آله و عليه الله صلى خدا رسول سپس ماند،ــر لشكري فرماندهي به را ايشان سلم ــد ب گزي

آن در و بودنــد كــرك منطقــه در مؤته عازم كهــزوه ــه غ ــهادت ب ــيد، ش ــام رس ــلمان هنگ مس

و آلــه و عليــه اللــه صــلى اللــه رســول شدنشh و شـدند، خوشـحال بسـيار سـلم هنگـام طبعـا

.«گرديدند غمگين بسيار شهادتش:نيمساک پدر جعفرفرمود: كه است آمده حجر ابن تقريب در و ابـو هاشـمي طـالب ابي ابن جعفـر ايشان»

القـدر، جليـل صـحابي احيننـذوالج المساكين،ــه و عليه الله صلى خدا رسول عموي پسر و آل غــزوه در هجرت هشتم سال در كه است سلم آمده صحيحين در ذكرش رسيد، بشهادت مؤته

كتــاب دو اين در ايشــان از روايــتي امــا اســت،.«است نشده نقلبهشت!: در جعفر پرواز مي گفتــه ذوالجناحين ايشان به دليل اين به غزوه در كه ايشان دست دو عوض در كه شود فرشتگان با كه شد داده بال دو شد قطع مؤته.كند پروازجعفر: به عمر ابن احترامــا ايشــان سند ( با3709) بخاري صحيح در ت

كه: است آمده شعبي

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل109

ســل م اذا كــان عنــه اللــه رضي عمر ابن نأ) ذي ابن يـا عليـك السـالم:قال جعفر ابن يعل

رضي خطاب ان عمر ابن عبدالله» (الجناحين ســالم را جعفـر ابن عبداللــه هرگـاه ماعنه اللهــرد مي ــود: ســالم مي ك ــو فرم ــد اي برت فرزن

.«ذوالجناحينفرمايد: مي شرحش در حجر ابن حافظ

اشــاره جعفــر بن عبداللــه حــديث به گويا» و عليــه اللــه صــلى خدا رسول:فرمود كه دارد أبـوك الـكئهني)فرمودنـد: من بـه سـلم و آلـه

ــاد مبارك» (السماء في المالئكه يطيرمع ــر ب ب مي پــرواز آســمان در فرشتگان با پدرت كه تو

.«كند.است كرده روايتش حسن سند با طبراني و علي و هريره ابو از نيز ديگري طرق آنگاه

فرمايد: مي و كرده ذكر عباس نباجبرئيل: ركاب در جعفرــتي در إن)اســت: آمــده عبــاس ابن از رواي

جناحــان لــه ميكائيــل و جبريل مع يطير جعفراــه ضــهوع ــه من الل ــر» (يدي ــا جعف ــل ب و جبرئي

ــد كه دارد بال دو كند، مي پرواز ميكائيل خداون.«است داده او به تشسد دو عوض در

جيــد اســنادش روايت فرمايد: اين مي آنگاهاست.

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل110

جعفر پسر عبداللهالله رسول عموي پسر عنه الله رضي

سلم و آله و عليه الله یصل

٭٭٭٭٭٭٭سلم و آله و عليه الله یصل خدا: رسول آغوش در

ــحيح در ــلم ص ــه ( از2428) مس بن عبداللفرمود: كه است روايت جعفر

ــلم و عليه الله صلى الله رسول كان) إذا س قــال: و بيته، أهل بصبيان ت�لقي سفر من قدم بين فحملني إليه، بي فسبق� سفر من قدم إنه

خلفه، فأردفه ةفاطم ابني حدأب جيء ثم يديه، (.دابة يعل ثالثة ةالمدين فأ�دخلنا قال

و آلــه و عليــه اللــه صــلى خدا رسول» يعنيــا گشتند مي باز سفر از هرگاه سلم ــان ب كودك ايشـان باري كردند، مي مالقات شان بيت اهل

ــرده پيشوازشان به هم من بازگشتند سفر از بــد، ســوار جلوشــان مــرا حضــرت شــدم، كردن يــا حســن – فاطمــه پســران از يکي ســپس

ســوار سرشــان پشت را او شد حسين- آورده حــالي در مــان ييتا سه گاهگويد: آن مي كردند

ــه ــر ك ــك ب ــب ي ــوار اس ــوديم س ــه وارد ب مدين.«شديم:جعفر پسر از ستايش

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل111

(3/456) ســير در عليــه الله رحمة ذهبي امامميفرمايد: ايشان ةبار در

هاشــمي، قريشــي جعفر أبو عالم، سيد او» پســر ســخاوتمند مدينــه، ســاكن بشــه،ح متولد

ــاحين ذي ســخاوتمند، افتخــار كــه اســت، الجن روايت هم حـــديث و دارد، را بـــودن صـــحابه

شـمار بـه سـال و سـن كم صـحابه جزو كرده،ــد، مي ــدرش آي ــه غــزوه در پ ــه مؤت شــهادت ب

ــه الله صلى پيامبر را او پرستي سر رسيد، عليــد، بدوش سلم و آله و ايشــان بغــل در و گرفتن

.«است شده بزرگفرمايد: مي همچنين

وســخاوتمندي مكرم بزرگوار، شخصيت او» )البتــهداشــت رهــبري و امامت صالحيت بودكه

.«(نآ شيعي مفهوم به نهبيت!: اهل جعفر� �سرپ ةنمازجناز پيش اموي ابان

(205 ) ص عــامري هالمســتطاب الرياض در:كه است آمدهــاز» ــازه نم ــانا را اش جن ــان ابن ب ابن عثم

مدينــه اســتاندار زمــان آن در كــه خوانــد عفان كه كرد مي حمل را تابوتش حالي در ابان بود،

ــود سرازير چشمانش از اشك ــود: مي و ب فرم

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل112

تو در بدي كه بودي مطلق خير سوگند خدا هب».«بودي كار نيكو و فاضل و شريف و نبود،

الله رسول ةصحاب ديگر٭٭٭٭٭٭٭

و عليه الله صلى الله رسول ةصحاب ديگر ازــل نفر چند بودند بيتش اهل از كه سلم و آله ذي:برد نام توان مي نيز را

ــده، ربيعــه، ٭أبوسفيان،نوفل، ــدان عبي فرزن.المطلبعبد بن حارث

ــدالمطلب٭ ــ ــ بن عب ــ ــارث بن هربيع ــ ابن ح.عبدالمطلب

ابن حارث بن نوفل پسران مغيره و حارث٭.عبدالمطلب

ابن ســفيان ابــو پســران عبداللــه و جعفــر٭.عبدالمطلب نبا ثحار عبــدالعزي لهب ابــو پســران عتبــه و معتب٭.عبدالمطلب بن

ابن عبـــاس پســـران عبيداللـــه و فضـــل و٭.عبدالمطلب

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل113

هفتم فصل

از برگروهي علماء بعضي ستايشبيت اهل صحابيات

زهراء فاطمهالله لرسو دختر هاعن الله رضي

سلم و آله و عليه الله یصل

٭٭٭٭٭٭٭:فاطمه از عايشه ستايش

ــنين أم از ــه المؤم ــي عائش ــه رض ــا الل عنهفرمود: كه است روايت

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل114

ــا) ــداأ رأيت م ــبه ح ــمتا أش � و دال و س ــديا ه في ســلم و آلــه و عليــه الله صلى الله برسول

ــه رســول بنت ةفاطم من قعودها و يامهاق الل(سلم و آله و عليه الله صلى

) ( وترمـــــذي5217) داود أبـــــو از روايت.تاس حسن اسنادش ( و3872

ــي» ــدم را كس ــه ندي ــيما در ك ــار و س و رفتــردار دخترشــان از برخاســتش و نشســت و ك و آلـه و عليــه اللــه یصل خدا رسول به فاطمه

.«باشد تر شبيه سلم:فاطمه شخصيت

(2/39) االوليــاء ليــةح در اصــفهاني نعيم أبوفرمايد: مي و پاكـدامن و گـزار عبـادت زنـان ديگر از و»

عنهــا الله رضي فاطمه حضرت تاريخ پرهيزگار اللــه رســول گوشــه جگــر ول،بتــ ســيده است، از بيش كــه كسي,سلم و آله و عليه الله صلى سلم و آله و عليه الله صلى الله رسول به همه

ــابهت ــت، مش ــان داش ــه ايش از بيش را فاطم در او داشــتند، مي دوســت فرزندانشــان ساير

فاطمــه بيت، اهل ميان از داشت جاي قلبشانــان به شانوفات از پس كه بود کسي اولين ايش

ــق ــد، ملحـ ــه شـ ــا از فاطمـ ــايشو دنيـ نعمتهـ

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل115

ــد آفات و عيوب و بود، گردانروي ــا هپيچي را دني.«شناخت مي خوب:فاطمه فرد به منحصر القاب

-2/118) ســير در عليــه اللــه رحمة ذهبي امامفرمايد: ( مي119 بود، جهان زنان سردار خودش زمان در او» أم( )المصــطفوية جــةحال) پيــامبر گوشــه جگر صلى خدا رسول مخلوقات سردار دختر(أبيها بن محمـد القاســم ابــو ســلم و آلـه و عليه الله

عبــد بن هاشــم بن عبــدالمطلب بن عبداللــهالحسنين( ما و هاشمي قريشي مناف

:فرمايد مي و بــه ســلم و آلــه و عليــه اللــه صــلى پيــامبر»

مي اكــرام و ندداشــت مي دوســت را او شــدت او فضــائل و ،نــدنمود مي دل راز او بــا و ندكرد

و خيرخواه و ديندار و صابر زن است. او بسيار.«بود گذاري شكر و قانع و پاكدامن

ــة البداية در عليه الله رحمة كثير ابن والنهايفرمايد: ( مي9/485)

بـود!«پـدرش مادر» أبيها( يعني أم) او كنيه كوچكــترين مشــهور قول بنابر» :فرمايد مي و

بــود، ســلم و آلــه و عليه الله صلى پيامبر دختر و آلــه و عليــه اللــه صــلى حضرت وفات هنگام

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل116

پاداش لذا,نبود زنده ديگري فرزند او جز سلم حضــرتش وفــات خــاطر بــه چــون,دبر يبزرگ شــديدي صــدمة ســلم و آلــه و عليــه الله صلى.«كرد تحمل

خديجه المؤمنين م�اهاعن الله رضي خويلد بنت

٭٭٭٭٭٭٭ــام ــبي امـ ــير در ذهـ ( مي110-2/109) سـ

:فرمايدــان ســردار و المؤمــنين ام او» ــان زن در جه

ــدان مادر بود، خودش زمان ــه رســول فرزن الل ابراهيم( و جز ) به سلم و آله و عليه الله صلى ايمــان حضرتش به همه از قبل كه كسي اولين

ــديق و ورد آ ــود تص ــه و نم ــان ب ــداري ايش و دلــلي ــائل تس ــان داد. فض ــراوان ايش ــت، ف اســاني از يكي ايشــان شــده كامــل كــه اســت زن پاكدامن ديندار، شخصيت، با عاقل، زن است،

بهشــت اهــل روايات( از و)طبق بود، معززي و از سلم و آله و عليه الله صلى خدا ولرس بود،

امهات تمام بر را او و نمود مي ستايش ايشان مي احترام شدت به و داد مي جيحتر المؤمنين اللــه رســول كــه بــود اين افتخــاراتش نمود. از

همسر با او از قبل سلم و آله و عليه الله صلى

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل117

ــا و آورد فرزند بود. چند نكرده ازدواج ديگري ت سلم و آله و عليه الله صلى پيامبر بود زنده او آوردنــد. خانــه بــه كنــيزي نه و كردند ازدواج نه

ــلم و آله و عليه الله صلى پيامبر بر او وفات ســاثير ليخي ــرد ت ــون ك ــترين چ ــاور به ــان ي ايش

و آلــه و عليه الله صلى پيامبرش به بود.خداوند در قصــري مژده او به كه بود داده دستور سلم

کــه شــده ساخته ني از كه قصري دهد، بهشت و خســتگي نه و است غوغايي و شور آن در نه

.«كسالتي)ص هــامفاال جالء در عليــه اللــه رحمة قيم ابن

فرمايد: ( مي349 كه بود اين خديجه المؤمنين ام صئخصا از»

بــرايش السـالم عليــه جبريـل بوســيله خداونــد.«است هفرستاد سالمفرمايد: مي قيم ابن آنگاه.«ندارد كس هيچ ايشان جز را افتخار اين» السالم عليه جبريل كه است ثابت اين البته)

سلم و آله و عليه الله صلى الله رسول بوسيله ســـالم صـــديقه عائشـــه المؤمـــنين ام بـــراي

.(فرستاد.مترجم:مؤمنان مادر دو بين اي مقايسهفرمايد: مي همچنين قيم ابن

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل118

اين خديجــه المؤمــنين ام خصائص ديگر از» امت اين در زن ترين افضل و بهترين كه استــ اســت افضل ايشان آيا اينكه در , واست ام اي

قـول ســه اعنهـ اللــه رضـي عايشـه المؤمـنينــول ــت. ق ــوم اس ــف س ــت توق ــو ,اس از يتق

اين در عليــه اللــه رحمــة تيميــه ابن ماناســتادــاره ــيدم؟ بـ ــر پرسـ ــود: هـ ــدام فرمـ ــان كـ آنـ

تــأثير اســالم اول در خديجــه رد،اد خصوصياتي و آلــه و عليــه اللــه صــلى اللــه رســول داشت،

ــداري و تسلي را سلم مي آرامش و داد مي دلــا و بخشــيد ــاز دســت ب خــدمت در را مــالش بــرد، مي خــرج ايشــان ــاز ايشــان خالصــه ك آغ رســولش و خــدا راه در و نمــود درك را اســالم

زيادي اذيت و آزار سلم و آله و عليه الله صلى و عليــه اللــه صــلى پيــامبر زماني و كرد، تحمل

ايشــان كــه فرمود ياري و نصرت را سلم و آله ايشــان ند،داشــت شديدي نياز نصرت و كمك به

اللــه صــلى حضــرتش و كــرد جخــر مــال آنقدر هيچكس كـه نمـود يــاري را ســلم و آلـه و عليه

رضــي عايشــه ثيرأتــ لي و نكــرد، چــنين ديگري علم بقدري ايشان بود، اسالم آخر در عنها الله

ــه و داشت دين در تفقه و دانش و ــغ امت ب تبلي آموخت علم و رساند نفع را فرزندانش و نمود

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل119

نداشــت. اين افتخــاري چــنين ديگــري كس كه.«بود شيخ كالم معني

صديقه عائشه المؤمنين م�اعنها الله رضي

٭٭٭٭٭٭٭٭:!عايشه جهان زن ترين عالم

:فرمايد ( مي2/140) سير در ذهبي امام بــا ســلم و آلــه و عليــه اللــه صــلى پيــامبر»

و نكردنــد، ازدواج ايشــان جــز ديگري دوشيزه ايشــان انــدازه بــه را همسرانشــان از يك هيچ

الله صلى محمد امت در و داشتند نمي دوست زني-زنــان تمام در حتي و- سلم و آله و عليه.«است داشتهن وجود ايشان زا ترعالمکرد! اعالن را صداقتش آنقر كه زني

ابن علي ( از2/181) ســــير در همچــــنينفرمود: كه است روايت االقمر

عنهــا اللــه رضــي عايشه از وقتي مسروق» حــدثتنيفرمــود: ) مي كــرد مي روايت حــديث

اللــه حــبيب ةحبيبــ الصــديق، تبن الصــديقةاةبالم (أكـذبها فلم سـماوات سـبع فـوق من ر ــي خدا، حبيب حبيبة صديق، دختر صديقه» كس

نازل آسمان هفت باالي از او برائت و پاكي كه

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل120

تصــور گــزهر كــرده، روايت حــديث برايم شده.«نكردم اش درباره دروغ

عايشه: فرد به منحصر خصايص (355-351 افهــــــام)صال ءجال در قيم ابن كــرده ذكــر را ايشــان خصائص از مهمي بخشاست: چنين اش خالصه هك است

آله و عليه الله صلى خدا رسول نزد در »٭اوبود. مردم محبوترين سلم و

ازدواج او جز گريدي دوشيزه با حضرتش ٭.ندنكرد صــلى حضــرتش بــر حــالي در وحي گــاهي٭ در كـه شـد مي نـازل سـلم و آلـه و عليـه اللـه

بودند. او لحاف او از اول شــد نــازل تخيير آيه كه هنگامي ٭ــه گذاشتند مخير را او و كردند آغاز ــدا او ك و خ

بقيـــه ســـپس كـــرد، انتخـــاب را رســـولشــدا همگي كه گذاشتند مختار را همسرانشان خ

گزيدند. بر را رسولش و او به منافقان كه تهمتي از خداوند اينكه و ٭ آن اثبات در و نمود اعالن مبرا و پاك را او زدند روز تــا كــه فرمــود نازل مجيدش كالم در آياتي

ــاي و مساجد در قيامت تالوت مســلمين نمازه.شود مي

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل121

ــد ٭ ــات» از او كــه داد گــواهي خداون «طيبــت ــه و اسـ ــده او بـ ــرت» وعـ رزق» و«مغفـ. نمود«گرامي

رفيــع منزلت اين داشتن با که است ٭جالبــأن و ــالي ش ــاز ع ــع هم ب ــدك مي تواض مي و ن

فرمايد: زليــن نأ من أهــون ينفســ في لشــأني و)(لييت ناآقر في  الله خداونــد كه بودم آن از كوچكتر دلم در من»

بــراي كــه كنــد نــازل قرآن از آياتي من ةبار در.«گردد تالوت هميشه

در هرگــاه معنه اللــه رضي صحابه ٭بزرگان از خوردنــد مي بــر مشــكلي بــه ديــني مســائل

ــاناي ــ ــيدند مي ش ــ ــان و,پرس ــ مي را جوابش.گرفتند

و آله و عليه الله صلى خدا رسول اينكه و ٭ در و ايشــان توبنــ در و ايشــان خانــه در ســلم

.نمودند وفات ايشان بغل صــلى اللــه رســول ازدواج از قبل اينكه و ٭ عكس فرشــته ايشــان با سلم و آله و عليه الله

اللــه رســول بــه ابريشــمي پارچــه در را ايشان رســول داد، نشان سلم و آله و عليه الله صلى فرمودند: )إن سلم و آله و عليه الله صلى الله

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل122

از امــر اين »اگــريمضه( الله ندع من هذا يكن خواهــد عملي آنــرا خداونــد باشــد خــدا طــرفکرد«.

اينكــه تــا ماندنــد مي منتظر مردم از ٭خيلي اللـه صـلى اللـه رسـول و برسـد ايشان نوبتــه تا بيايند ايشان خانه به سلم و آله و عليه اينك

پيامبرشــان بــه خواهنــد مي كه يهداياي بهترين خانــه در,بدهنــد ســلم و آلــه و عليــه الله صلى

مهعن اللــه رضــي بدهنــد. همســرانش بهــترين.«ينعاجم

� سوده المؤمنين ماعنها الله رضي زمعه بنت

٭٭٭٭٭٭٭فداكار: زني

-2/265) ســير در عليــه الله رحمة ذهبي امامفرمايد: ( مي266 الله صلى پيامبر كه بود كسي اولين سوده» او بــا خديجــه وفـات از بعـد ســلم و آلـه و عليه

بيشــتر شــايد و سال سه تقريبا و كردند ازدواج و آلــه و عليــه الله صلى الله رسول همسر تنها

،كردنــد ازدواج عايشــه بــا اينكــه تــا بــود ســلم ،بود شرافتمندي و بزرگوار سردار، زني سودهh جسم ــود ايشان هم داشت، بزرگي نسبتا كــه ب

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل123

عنها الله رضي عايشه به را خودش نوبت شب عليــه اللــه صلى الله رسول دل اينكه تا بخشيد

..«…آورد بدست را سلم و آله وسوده: ويژگيــة قيم ابن ــه رحم ــه الل )ص االفهام جالء در عليفرمايد: ( مي350

ــه و عليه الله صلى پيامبر خانه در »سوده آل و آلـه و عليه الله صلى حضرت شد، پير سلم و

ايشـان وقـتي دهند طالقش خواستند مي سلمــب ــوبت ش ــودش ن ــه را خ ــه ب ــيد عايش بخش

ــد، طالقش ــيات از اين و ندادن ــان خصوص ايش پيـامبر محبوبـه بـه را خـودش نـوبت كـه است اينكــه تــا بخشــيد ســلم و آلــه و عليه الله صلى و آلــه و عليــه اللــه صــلى الله رسول به را خود بـا را خـود محبت بدينوسـيله و كند نزديك سلم

عائشــه مــنزلت ضمن در و دارد، اظهار ايشان رســول پس آن دارد, از بيان را عنها الله رضي

نـوبت وقـتي سـلم و آلـه و عليه الله صلى اللهــتند مي ــه گذاش ــان ب ــوبت ايش ــد مي ن و دادن

ايثار واقع در اين,بود راضي مر ا اين به ايشان خــاطر بــه كــه رســاند مي را مؤمنــان مادر اين

ــه الله صلى الله رسول خوشنودي ــه و علي و آلنمود«. فداكاري چنين سلم

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل124

حفصه المؤمنين امامعنه الله رضي فاروق عمر بنت

٭٭٭٭٭٭٭پيامبر: محبت در رقابت

فرمايد: ( مي2/227) سير در ذهبي امام ابي المؤمــنين امــير دختر واالمقام، »عفيفه

رســولعنــه, الله رضي خطاب بن عمر حفص ســوم سال در سلم و آله و عليه الله صلى الله

صحابي كه نمود ازدواج ايشان با زماني هجريــاجر ــنيس مه ــه بن خ ــهمي حذاف ــان س را ايش

.«بود گذشته عدتشان و بود داده طالقفرمايد: مي عنها الله رضي عايشه و عليــه اللــه صلى پيامبر همسران ميان »از

مي رقــابت من بــا كــه بــود حفصــه ســلم و آلهنمود«.

سلمه ام المؤمنين امعنها الله رضي اميه أبي بنت هند

٭٭٭٭٭٭٭انديشمند: و فقيه زني

( مي203.-2/21) ســـير در ذهـــبي امـــامفرمايد:

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل125

بود، اول مهاجرات از طاهره عفيفه »سيدهرفت«. مي بشمار صحابيات فقهاي از و

سلم و آله و عليه الله ی صل :الله رسول مشاور

الريـــاض در العـــامري بكـــر ابي بن يحـــييفرمايد: ( مي324 )ص المستطابه

بود ايشان هم, بود بردباري و فاضل زن »او اللــه صــلى پيــامبر بــه حديبيــه صــلح روز در كه

را انسرشــ كــه داد تمشور سلم و آله و عليهــكن ذبح را انهديشــ و دنبتراش ايشــان هم و د،ن

دحيــه شــكل بــه را الســالم عليه جبريل كه بودديد«. كلبي

زينب المؤمنين امعنها الله رضي هاللي خزيمه بنت

٭٭٭٭٭٭٭مساکين: مادر

:فرمايد ( مي2/218) سير در ذهبي امام بس از داشــت شــهرت المساكين ام به »او

داد«. مي انجام خير كار كهاالفهام( )ص جالء )در عليه الله رحمة قيم ابن

فرمايد: ( مي376 بــود، يافتــه شهرت المساكين ام به »ايشان

مــدت كــرد، مي كمــك مســاكين بــه كه بس از و آلـه و عليـه اللـه صلى الله رسول پيش كمي

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل126

وفــات كــه نبــود بيشــتر مــاه ســه دو بود، سلم.عنها« الله نمود. رضي

هجويري المؤمنين �ماعنها الله رضي الحارث بنت

٭٭٭٭٭٭٭برکت: با زني

ــه و المؤمنين ام ايشان سيدالمرســلين حليلــه صــلى ــه الل ــه و علي همين اســت، ســلم و آل.است كافي ايشان براي افتخار (377-376 )ص االفهـــــام جالء در قيم ابن

فرمايد: ميــان »هم ــي-ايش ــه رض ــا الل ــود-عنه ــه ب ك

آزاد را برده خانواده صد وي بخاطر مسلمانان صــلى اللــه رســول خويشــاوندان:گفتند كردند

بــركت از اين هســتند، ســلم و آلــه و عليــه اللهبود«. قومش بر ايشان

صفيه المؤمنين ا�ماعنه الله رضي حيي بنت

٭٭٭٭٭٭٭پيامران: تبار از زني

از صــحيح ســند ( بــا3894) ترمذي جامع در كــه اســت آمــده عنهــا اللــه رضــي انس حديث

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل127

ايشــان بــه ســلم و آلــه و عليه الله صلى پيامبرفرمودند:

لتحت وانك لنبي عمک إن و,ينب البنة إنك)(نبي

ــامبري دختر تو كه »حقا ــامبر وعمــويت پي پيپيامبري«. همسر تو و است،

فرمايد: ( مي2/232) سير در ذهبيــان ــه رضـــي »ايشـ ــا اللـ و عاقـــل زن عنهـ

بود« دين و جمال و ح�ب وداراي شرافتمند(2/235 ):فرمايد مي و

بود«. يشخصيت با و بردبار زن »صفيه ( مي377 )ص االفهـــــــــــام جالء در قيم ابن

فرمايد: ســلم و آلــه و عليــه اللــه صلى الله »رسول

ي دخـتر باصفيه صـفيه پـدر,كردنـد ازدواج يحـ� حضرت برادر عمران پسر هارون نسل از يحي

بود.« السالم عليهما موسيصفيه: ويژگي

فرمايد: مي همچنين خــود كــه اســت اين ايشــان خصــائص از »و

ايشــان سلم و آله و عليه الله صلى الله رسولــود آزاد را ــوض در را اش آزادي و فرم ــر ع مه

.«داد قرار

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل128

فرمايد: مي عنه الله رضي انســه مهر بجاي را او نفسها( »خود )أمهرها او ب

بخشيد«ــراي اين و ــا امت ب ــامت ت ــنتي قي ــرار س ق

در را كنــيزش آزادي توانــد مي مــرد كه گرفت بــا كنيزش بدينوسيله و ببخشد او به مهر عوضــيرد مي قرار همسرش شرعي نكاح چنانكــه گ فرمــوده تصــريح عليــه اللــه رحمــة احمد امام

است.

هبيحب ام المؤمنين امسفيان ابي بنت هرمل

عنها الله رضي

٭٭٭٭٭٭٭:حبيبه ام جايگاه

سيده»فرمايد: ( مي2/222) سير در ذهبي«حجاب با

فرمايد: مي همچنين داشــت جايگــاهي و شخصــيت حبيبــة ام»

ــه برادرش دولت در بخصوص بخــاطر و ،معاوي داشــت ايشــان نــزد معاويه حضرت كه حيثيتي

يافت«. لقبمؤمنان( )داييالمؤمنين خال ( مي11/166) ةالنهاي و ةالبداي در كثير ابن

فرمايد:

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل129

امهــات ســيدات از عنهــا الله رضي »ايشانــنين ــود المؤم ــادت در و ب ــوي و عب ــا تق ــان ب آنبود«. پيشاپيش

هميمون المؤمنين ماعنها الله رضي حارث بنت

٭٭٭٭٭٭٭زن!: گارترين پرهيز

عنهــا اللــه رضي عايشه ( از2/244) درسيرفرمود: كه است روايت

(للــرحم وصــلناأ و للــه تقانــاأ من نهــاأ ماأ)ــان ــ از »ايش ــا ةهم ــارتر م ــله در و پرهيزگ ص

ــردن ادا و رحمي ــق ك ــاوندان ح ــوتر خويش جل.بود«

فرمايد: ( مي2/239) ذهبي امام وــانت و) ــادات من ك ــاء س ــانالنس از ( »ايش

بود«. شخصيت با زنان

زينب المؤمنين امعنها الله رضي جحش بنت

٭٭٭٭٭٭٭بود!: خداوند وکيلش که زني

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل130

(2442) طوالني يحديث در مسلم صحيح درــه رضــي عايشــه از ــا الل كــه اســت آمــده عنه

فرمود: نــزد مــنزلت و مقــام در كــه بود ايشان »هم من بــا ســلم و آله و عليه الله صلى الله رسول

ــابت ــرد، مي رق ــداري در ك ــدا ،دين ــي خ ،ترســداقت ــ ــله ،ص ــ ــدقه رحمي، ص ــ ــار, ص ــ , و ايث

نديدم«. زينب از بهتر زني گزره يخداجويفرمايد: ( مي2/211) سير در ذهبي امام

ــا را او »خداونــد و ولي بــدون كتــابش نص ب اين بــه همواره و آورد در پيامبر ازداوج به گواه

اللــه رضــي المؤمــنين امهــات ديگــر بر ويژگي شــما بــه: فرمــود مي و نمــود، مي افتخار عنها

ــه اما داده همسر هايتان خانواده ــد من ب خداونداد«. همسر آسمان هفت باالي از

7402 شماره بخاري صحيح

فرمايد: مي همچنين ،دينـداري نظـر از عنهـا اللـه رضـي »ايشان

ــترين از خواهي خير و ،سخاوت ،تقوا ــان به زن«.بود

(2/217فرمايد: ) مي همچنين و دار زنــده شــب دار، روزه نيك، زن زينب»

ــه المســاكين ام ايشان به و بود، نيكوكاري گفتشد«. مي

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل131

عبدالمطلب بنت صفيهسلم و آله و عليه الله یصل پيامبر عمه

٭٭٭٭٭٭٭سلم و آله و عليه الله صلى خدا: رسول حواري زبير مادر

فرمايد: ( مي2/269) سير در ذهبي و عليـه اللـه صـلى اللـه رسول عمه »صفيه

خــواهر ،هاشــمي عبدالمطلب دختر سلم و آلهــرت ــزه حض ــادر و ،حم ــواري» م ــتح «)دوس و آلــه و عليــه اللــه صــلى الله رسول صميمي(

عنــه اللــه رضــي عوام ابن زبير حضرت سلمبود«.

(1/270فرمايد: ) مي همچنين پيــامبر هــاي عمــه از كــه اســت اين »صحيح

كس ايشــان جــز ســلم و آلــه و عليه الله صلى شــهادت اثــر بــر است، نشده مسلمان يديگر

ــديدي صدمه عنها الله رضي حمزه برادرش ش خداوند از را پاداشش و نمود صبر و كرد تحملاست«. اول مهاجرين از ايشان,طلبيد

بيت اهل صحابيات ديگرنعنه الله رضي

٭٭٭٭٭٭٭

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل132

ذيــل شخصيتهاي تبي اهل صحابيات ديگر ازهستند.

پيــامبر كلثــوم.دخــتران ام و رقيه و زينب ٭.سلم و آله و عليه الله صلىــوم ام ٭ ــتران زينب و كلث ابي ابن علي دخ

است. فاطمه مادرشان كه طالب کــه الربيــع بين العــاص ابــو دخــتر امامــه ٭

عليه الله صلى الله رسول دختر زينب مادرش رســول کــه بود ايشان هم و است سلم و آله و

کــودکي در ســلم و آلــه و عليــه اللــه صلى اللهكردند. مي بغل را او نماز سر اش.عبدالمطلب بن طالب ابو دختر هاني ام ٭ بن زبــــير دخــــتران الحكم ام و ضــــباعه٭

.عبدالمطلبــد مي روايت آنها خود كه حديثي در ــر كنن ذك

ــده شــان ــو ســنن در حــديث.اســت آم داود أب.است (2987 )شماره حج در اشتراط حديث راوي همچنين هضباع

بــه سلم و آله و عليه الله صلى پيامبر كه استفرمودند: او

حيث فمحلي حــابس حبســني فــإن قــولي)(نيتحبس

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل133

حجم ادامــه از مــرا مــانعي خدايا! اگر »بگو تــو کــه اســت جايي همان جايم پس داشت بازنگهداشتي«. مراعبدالمطلب. ابن حمزه دختر امامه و ٭

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل134

هشتم فصل

از برگروهي علماء بعضي ستايشتابعين

بيت اهل تابعين غير ومعنه الله رضي

حنفيه بن محمد ــ1،عليه الله ةرحم طالب ابي بنا علي بن محمد

حنفيه بن محمد به مشهور

٭٭٭٭٭٭٭:فاضل شخصيتي

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل135

ــان ابن ــات در حبـ ــابعين) ثقـ ( مي5/347تـفرمايد:

تـرين فاضل »از (بيته هلأ فاضلأ من كان)بود«. حضرت بيت اهل افرادمعتمد: راويــزي الكمال تهذيب در انشيا بيوگرافي در ماست: آمده

فرمــود: تــابعي العجلي عبداللــه بن »احمــد بــود، نيكــوي مــرد اســت، معتمدي تابعي ،ثقة

ــراهيم ــه بن اب ــد ابن عبدالل ــد: مي الجني فرماي از را علي احــاديث كــه شناســيم نمي را كسي و بيشــتر ســلم و آلــه و عليــه اللــه صلى پيامبر

ــحيح ــر ص ــد از ت ــه بن محم ــرده روايت حنفي كباشد«.پرهيزگار: عالمي

ــرائيل ( از4/115) ذهبي امام سير در و اس:كه است شده عامر( نقل )بن االعلي عبد از

بــود، القاســم ابــو اش كنيه علي بن محمد» بســـيار علم و بـــود پرهيزگـــاري بســـيار مـــرد

«.داشت(4/110فرمايد: ) مي همچنين

ــو و القاسم أبو اش كنيه كه امام، و سيد» أب«.بود عبدالله

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل136

حسين بن علي ـ2عليه الله رحمة طالب ابي ابن علي بن

(العابدين زين امام) ٭٭٭٭٭٭٭

واال: شخصيتيفرمايد: ( مي5/222) طبقات در سعد ابن

بــود، دار امــانت و معتمــد حســين بن »علي بــود، عــالي ســندش داشــت، بســياري احاديث

بود«. پرهيزگار و,داشت ييواال شخصيتــه ابن ــاج در تيميـ ــنه منهـ ( مي4/48) السـ

فرمايد:ــا »و ــ ــين بن علي ام ــ ــر از حس ــ و علم نظ

بود«. تابعين بزرگان بهترين از دينداريفرهيخته: عالمي

ــوگرافي در و ــان بي ــذيب در ايش ــال ته الكماست: آمده مزيــد مي روايت زهــري از ينهيع بن سفيان» كن حســين بن علي از بهتر اي فرمود: قريشي كه

.«نديدمــا همين و اســلم بن زيــد و حــازم ابــو از معن

اللــه رحمــة انصــاري ســعيد بن يحــيي و مالــكاست. شده نقل ينعجمأ عليهم

فرمايد: مي العجلي

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل137

معتمــدي مــدني تــابعي حســين بن علي».«است

محبوب: عابدي فرمايد: مي زهري

ــل عابدترين و بهترين از حسين بن »علي اهــود. و بيتش ــ ــزد در بـ ــ ــروان نـ ــ و حكم بن مـ

ــدالملك ــروان بن عب ــه از م ــوتر شــان هم محببود«.

فرمايد: ( مي4/386) سير در ذهبي امام الهاشــمي العابـــدين زين مـــامإلا الســـيد)

(المدني العلويفرمايد: مي تقريب در حجر ابن و«رمشهو فاضل فقيه عابد ثبت قةث»

علي بن محمد ـ3طالب ابي ابن علي بن حسين بن

باقر( ) امام عليه الله رحمة ٭٭٭٭٭٭٭

دانش: و علم شيفتهــه رضي انصاري عبدالله بن جابر حضرت الل

بن علي )ابن محمــد بن جعفــر حديث از عنهمافرمود: كه كند مي روايت پدرش حسين( از نــو من ،رســيديم عبداللــه بن جــابر »خدمت

من نــوبت تــا پرســيد كســي هــر از بودم جوان حســـين بن علي بن محمـــد من:گفتم رســـيد

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل138

پسس ،گذاشت سرم بر را دستش اول هستم ام ســينه بــر را دســتش و كــرد بــاز را گريبــانمــا بــك مرحبــا)فرمــود: و گذاشــت (خيأ بنا ي

هــر(شــئت عما سل) زاده!برادر آمدي خوش رسـول حج از گفتم!بـپرس داري دوسـت چـه خــبر مــرا ســلم و آلــه و عليــه اللــه صــلى اللــه

ــد ــديث ..« ايشــان…دهي ــوالني يح ــار در ط ةب و آلــه و عليــه اللــه صــلى پيــامبر حج چگــونگي

فرمود. بيان سلمعلم!: کننده پاره

( مي4/50) الســـنه منهـــاج در هيـــتيم ابنفرمايد:

بهترين از علي بن محمد جعفر أبو »همچنين كــه شــده گفتــه اســت، بوده دينداران و علماء

)بقرالعلم( علم كه يافته لقب دليل اين به باقر (جبهتــه الســجود بقــر) اينكــه يــا كــرده پاره را

است«. كرده پاره را اش پيشاني سجدهــال تهذيب در ايشان بيوگرافي در مزي الكم

فرمايد: ميــدني العجلي» ــود: م ــابعي فرم ــه ت ابن و ثق

.«بود يفاضل فرمود: فقيه برقيجامع: شخصيتي

فرمايد: (مي402-4/401سير) در ذهبي و

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل139

بن علي بن محمــد جعفــر ابــو امــام و »سيد فرزنـد مـدني فـاطمي و علوي علي بن حسين

ــدين زين ــود كســاني از يكي ،العاب و علم كــه ب پاكــدامني و اعتماد و شرافت و سيادت و عمل

داشــت، اهليت خالفت بــراي و ،داشت يكجا را شــيعيان كه است امامي دوازده از يكي ايشان قائــل آنــان بــه اي العــاده فــوق احــترام امامي

دين همــه بــه وعالم!معصوم را آنان و هستند،ــد مي ــالي در,!پندارن ــه ح ــز ك و فرشــتگان ج

جــايز همــه و نيســت معصــوم كســي پيــامبران و پذيرش قابل كس هر سخن و هستند ءالخطا

و آلــه و عليــه اللــه صــلى پيــامبر جــز اســت ردــرا ســلم، ــد معصــوم ايشــان زي ــالوحي ومؤي ب بقــر از يــافت شهرت باقر به جعفر أبو هستند،

باطن و ظاهر كه علم، كردن شق معنيب العلمــد امام ايشان.شناخت آنرا ــواري و مجته بزرگ.«…كرد مي تالوت زياد را كريم قرآن كه بود

(403 فرمايد: )ص مي همچنين فقهــاي از را ايشــان غــيره و نســائي » امام

بــر حــديث حفــاظ اند، شمرده مدينه در تابعيندارند«. اتفاق جعفر ابو به احتجاج

محمد بن جعفر ـ4طالب ابي بن علي بن حسين بن علي بن

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل140

:(صادق امام) عليه الله رحمة ٭٭٭٭٭٭٭

صادق: بزرگواريــن منهاج در تيميه ابن امام (53-4/52) هالس

فرمايد: مي بهــترين از عنــه اللــه رضــي صــادق »جعفــر

«بود ودينداران علماءفرمايد: مي مقدام ابو بن عمرو

نگــاه محمــد بن جعفر چهره به گاه هر من»ــامبران لهاسل از او كه دانستم مي كردم مي پي

.«است: علماء استاد

فضــل در خــود لهارســ در(تيميه ابن)ايشانفرمايد: ( مي35)ص آنان حقوق و بيت اهل اسـتاد صـادق امام يعني ،ةاألم علماء شيخ»

بود«. امت علمايفرمايد: ( مي6/255) سير در ذهبي امام و

ــو هاشــم، بني شيخ صادق »امام ــه اب عبدالل از يكي مــدني، نبــوي علــوي هاشــمي قريشــي

بود«. شخصيتهافرمايد: مي پدرشان و ايشان از همچنين

ــا) ــأ من وكان ــة علمــاء ةجل ــاالمدين از ( »آنهبودند« مدينه علماي بزرگان

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل141

مدينه: فقيهفرمايد: ( مي1/150الحفاظ) ةتذكر در و

ــق را او معين بن يحيي و شافعي »امام توثي كــه اســت روايت حنيفه ابو امام از و اند، كرده

ابو و نديدم، تر فقيه محمد بن جعفر فرمود: از او امثال درباره , واست فرمايد: ثقه مي حاتمشود«. سوال نبايد

عبدالله بن علي ـ5عليه الله رحمة عباس بن

٭٭٭٭٭٭٭قريش: جوان ترين زيبا

فرمايد: ( مي5/313) طبقات در سعد ابن همــــه از عبــــاس بن عبداللــــه ابن »علي

ــدان ــتر پـــدرش فرزنـ ــود، كوچكـ خـــوش او بـ بــود، زمين روي در قريشــي جــوان ســيماترين

مي عبــادت كــه بس از و بــود، گذار نماز بسيارشد«. مي گفته سجاد او به كرد

فرمايد: ( مي314)ص در همچنين روايت كمي حديث اما است معتمد »ايشان

.است« كردهاست: آمده مزي الكمال تهذيب در و اســت فرمايد: ثقه مي زرعه أبو و العجلي»

مـردم بهـترين از فرمايـد: مي علي بن عمـر و

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل142

ــد و ثقه راويان جزو را او حبان ابن و بود، معتماست«. آورده رشما به

:عمل با يعالمفرمايد: ( مي5/252) سير در ذهبي امام

هاشــمي محمــد ابــو الخالئف أبو سيد »امام خــوش و عامــل و عــالم عليه الله رحمة سجاد شخصــيت بــا و قــد بلنــد و سيما خوش و قيافهبود«.

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل143

نهم فصل

با سنت اهل عقيده بين مقايسهديگران

بيت اهل پيرامون

سنت: اهلــده كــه شد روشن گذشت آنچه از اهــل عقي

اللــه صــلى پيامبر بيت لاه در جماعت و سنت بين معتـدل و متوسط عقيده سلم و آله و عليه

.است تفريط و افراط

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل144

با و دارند، مي دوست را آنها همه سنت اهل و كنند، نمي جفا هيچكس به دارند، محبت همه

ــه اينكه كما كنند، نمي غلو هيچكس ةبار در هم تــرتيب بدين و دارند، مي دوست نيز را صحابه

صــلى حضــرتش قــرابت و صــحبت اهل همه با مي محبت و دوســتي ســلم و آلــه و عليــه اللــه

.ورزندديگران:

كـه بيت اهل محبت مدعيان بعضي خالف بر ةبار در و كنند مي غلو بيت اهل بعضي ةبار در

ــه رضي صحابه تمام تقريبا و بيت اهل بقيه اللــد مي نشان مهري بي و جفا اجمعين عنهم دهن

.کنند مي اهانت صحابه بزرگان به بخصوص و:افراط و غلو از اي نمونهــه از ــاي نمون ــو ه ــار در افراطشــان و غل ةب

وحسين حسن و علي كه بيت اهل امام دوازده حســين اوالد از ديگــر نفر نه و عنهم الله رضي

ــتند ــها هس ــاب از ييبخش ــول كت ــافي اص از ك راـ(ه329 )متوفــايكليــني يعقــوب ابن محمد

.فرمائيد مالحظهكافي: كتاب باب چند عناوين

السـالم عليهم امامـان اينكـه ةبـار در باب٭ كــه اوينــد هاي دروازه و زمينش در خدا خلفاي

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل145

ــا دروازه آن از ــد ه ــدا نــزد باي شــد. ) وارد خ1/193.)

السـالم عليهم امامـان اينكـه ةبـار در باب٭ كتــابش در خداونــد كــه هســتند عالمــاتي همان

ســه بــاب اين در ( و1/206) اســت كــرده ذكرــه منســوب حــديث ــان ب ــه كــه شــده وارد آن آي:كريمه

ــير را(يهتدون هم بالنجم و عالمات و) تفس اللــه صــلى اللــه رســول:نجم اينكه به كند مي

هستند. ائمه:وعالمات سلم و آله و عليه السـالم عليهم امامـان اينكـه ةبـار در باب٭.(1/194خدايند) نور

آنــان بــه منســوب حديث چند بر مشتمل و» جعفــر امــام بــه گويا كه حديثي جمله از,استه� كريمــه آيه تفسير در كه رسد مي صادق ــ� الل

او�اتs ن�ور� م� ضs الس� ر� مــدعي کــه يآنطــور- و�األ�

:فرمود- هستندث�ل� ك�اة� ن�ورsهs م� الســالم عليــه فاطمــه ك�مsش�

ب�اح� فيهــا ب�اح� حســن مsصــ� ة� فsي المsصــ� اجــ� ج� ز�ة�حســين ــ� اج ج� ا الز� ــ� و�ك�ب� ك�أ�ن�ه ــ� ي ك فاصــله د�ر�د� اســت دنيــا زنان بين در دري كوكب ن� ي�وقــ� sم ة� ر� ج� ك�ة� ش� ب�ار� ة� السالم عليه ابراهيم م� ي�ت�ونــ� ال ز�

ي�ة� sق ر� بsي�ة� و�ال ش� ي�ك�اد� نصراني نه و يهودي نه غ�ر�

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل146

ا ي�ت�ه� كند فواره او از علم است نزديك ي�ضsيء� ز�ل�و� ه� ل�م� و� س� ع�ل�ى ن�ار� ت�م�س� ــد امام �ن�ور ن�ور� از بع

دsي امام ن� لsن�ورsهs الل�ه� ي�ه� اء� م� هــر خداونــد ي�شــ�ــ بخواهــد را كس كنــد مي هــدايت ئمــهأ راه هب

….» در خداونــد كــه آيــاتي اينكــه ةبــار در بـاب٭

ــابش ــر كت ــرده ذك ــان ك ــان هم ــتند امام ) هس:كريمه آيه باب اين در ( و1/207

ا الن�ذ�ر� اآليات� ت�غ�نsي و�م� م� ع�ن� و� و� ن�ون� ال ق� sم ي�ؤ� :منظــور كــه اند كرده تفسير ( را101)يونس

هستند. امامان آيات ازا ك�ذ�ب�وا :كريمه آيه تفسير در و ــ� ا بsآياتsن ك�ل�هــ�

ــدعي ــ ــده م ــ ــد ش ــ ــه ان ــ ــور ك ــ ــات منظ ــ آي.مرادند( اوصياء )االوصياءكلهم= همه

:اينكه بارة در باباس� ل� لواأف� ت�ع�ل�م�ون� ال ك�ن�ت�م� إsن� الذ�ك�رs أ�ه�

كه داده دستور مردم به خداوند كه ذكر اهل امامــان بپرســند آنــان از دانســتند نمي چــه هر

(.1/210 ).هستند السالم عليهمــار در بــاب٭ ــه ةب ــرآن اينك ــام بســوي ق ام

مدعي باب اين در ( و1/216 )!كند مي هدايت:كريمه آيه تفسير كه اندن�sذ�ا إ آن� ه� ر� دsي الق� م� هsي� لsل�تsي ي�ه� و� أ�ق�

!! االمام الي يهدي كه است چنين

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل147

الذsين� :كريمه آيه همچنين د�ت� و� ان�ك�م� ع�ق� �ي�مــ� أ

بوســيله خداونــد كه است امامان منظورشاست. كرده منعقد را شما هاي قسم آنان در خداونــد كــه نعمــتي اينكــه ةبــار در باب٭

الســالم عليهم امامان فرموده ذكر كريم قرآن:كريمه آيه باب اين ( در1/217) هستند

ين� الى ت�ر� الم�sع�م�ت� ب�د�ل�وا الذsن sالل�ه � را ك�ف� كــه اســت شــده تفسير ( چنين28)ابراهيم:

فرمودند: السالم عليه علي گويا نعمت مــا بوســيله خداونــد كــه هســتيم »مــا هــر و,است كرده تمام بندگانش بر را خودش

شـــود رســـتگار قيـــامت روز در بخواهـــد كس.شود« رستگار بايد ما بوسيله

چـنين را رحمن ســوره كريمـه آيــه همچــنيني� كه اند كرده تفسير

بsأ� ا االءs ف� ب�ك�م� ت�ك�ذ�ب�انs ر�.را« يصو يا كنيد مي تكذيب را پيامبر »آيا

صــلى پيــامبر بــر اعمال اينكه ةبار در باب٭ الســالم علهيم امامــان و ســلم و الله عليه الله

.(1/219 ).شود مي عرضه همــه السالم عليهم ائمه اينكه ةبار در باب٭

در را شــده نــازل خداونــد نــزد از كـه يكتابهـاي

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل148

زباني هر به را كتابها آن همه وآنها دارند اختيار.(1/227 ).دانند مي باشد كه

كســي هيچ را قرآن همه اينكه ةبار در باب٭ و اسـت نكـرده جمـع السالم عليهم امامان جز(.1/228. )دانند مي آنرا علم همه آنها كــه علمي همــه امامــان اينكه ةبار در باب٭ عليهم رســوالن و پيــامبران و فرشــتگان بــه

).داننــد مي آنــرا همــه بــود شــده داده السالم1/255. )

السـالم عليهم امامـان اينكـه ةبـار در باب٭ــد مي ــد مي يك داننـ ــز و ميرنـ ــا جـ ــار بـ اختيـ

( .1/258) ميرند نمي خودشان السـالم عليهم امامـان اينكـه بـارة در باب٭ بر چيزي هيچ و دانند مي را آينده و گذشته علم ).عليهم اللــه صــلوات مانــد نمي پوشيده آنان

1/260. ) هيچ عزوجــل خداونــد اينكــه ةبــار در بـاب٭

او به اينكه مگر نياموخته پيامبرش به را علمي و بياموزد المؤمنين امير به آنرا كه داده دستور

شريك حضرتش با علم در المؤمنين امير اينكه( .1/263 ).است هبودــاب٭ ــار در ب ــه ةب ــيز هيچ اينك ــق از چ در ح

امامـان از كـه آنچـه مگـر نيسـت مردم دست

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل149

هــر اينكــه و اســت شــده خــارج الســالم عليهم باطــل باشــد نشــده خــارج امامان از كه چيزي.(1/299) است. حــديث چنــد بــر مشتمل كدام هر ابواب اين نشــر) چــاپ كــافي اصــول از آنــرا كــه اســتــ1381 ( تهــرانالصــدوق ةمكتب انتخــاب هـ

كردم. تـوان مي تـرين مهم نگـوئيم اگـر كتـاب اينــه در است كتابهايشان مهمترين از گفت مقدم شــده آن مؤلف و كتاب از يزياد ستايش كتاب.است

معاصر: علماي افراط و غلو و غلــو از اي نمونــه ميكرد نقل اينجا در آنچه ةبـار رد امـا و بـود شـان گذشته علماي افراط شخصـيتهاي از يكي قـول از تـوان مي را ائمـه

.كرد درك معاصرشان ص(ةاالســالم الحكومــة) كتــابش در ايشان

ــ منشورات از52 الكــبري ةاالســالمي ةالمكتب:نويسد مي تهران )ع( امــام بــراي حــاكميت و واليت ثبــوت »و

نـزد كـه منزلتي از را او كه نيست اين معنايش حاكمــان بقيــه مثــل را او و كــني جــدا دارد خدا

بلند درجه و محمود مقام امام زيرا دهي، قرار

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل150

ــان ذرات تمام كه دارد اي تكويني خالفت و جه از و اوســـت، ســـيطره و واليت تصـــرف زيـــر

مـا ائمـه:كـه اسـت اين مـا مـذهب ضرورياتــد مقــامي هيچ و مقــرب فرشــته هيچ كــه دارنــامبر ــلي پي ــه مرس ــد نمي آن ب ــابر و!!رس بن رسول داريم اختيار در ما كه احاديثي و روايات ائمــه و ســلم و آلــه و عليــه اللــه صــلى اعظم كه بودند انواري عالم اين از قبل السالم عليهم

وار لقــهح خــود شعــر گــرد بــه را آنهــا خداوندــان براي منزلتي و مقام داد. و قرار نظــر در آن

دانــد، نمي آنــرا كســي خــدا از غــير كــه گرفت گفت: جبريل كه آمده معراج روايت در چنانكه

زا امــا سوزم، مي روم جلو انگشت بند يك اگر اند: فرموده كه شده ثابت السالم( )علهيم آنها و مقرب فرشته هيچ كه داريم حاالتي خدا با ما

ــامبر هيچ ــل پي ــد نمي يمرس ــرا توان ــل آن تحم«.!!كند يــا بينــد مي را يســخنان چــنين انســان قتيو:گويد مي اختيار بي شنود ميب�ن�ا ل�وب�ن�ا ت�زsغ� ال ر� sذ� ب�ع�د� ق� د�ي�ت�ن�ا إ ن� ل�ن�ا و�ه�ب� ه� sم

ة� ل�د�ن�ك� م� ح� sن�ك� ر� اب� أ�ن�ت� إ الو�ه�8عمران: لآ

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل151

آنكـــه از پس را مـــا دلهـــاي!»پرودگـــارا از مــا بــه و حــق( مگــردان )از كردي مانهدايتــه( راستي دار. به ارزاني بخششي خود نزد� )ك

.تويي« فقط حقيقي بخشنده داشــته بصــيرتي و دانش كمــترين كــه كسي

h باشد ــار در آنچه كه كرد خواهد درك مطمئنا ةب افتراء و دروغ,اينها امثال و كرديم نقل امامان

آنــان ةبــار در كه كساني از آنها و است ائمه بر افراطشــان و غلــو از همچــنين , وكنند مي غلو

بيزارند.

دهم فصل

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل152

به را خود كسي اينكه بودن حرام نسبت بيت اهل به دروغ

.دهد٭٭٭٭٭٭٭

پيامبرمـــان نســـب,نســـب تـــرين شـــريف سـلم و آلـه و عليـه اللـه صـلى محمـد حضرت كه است افتخار جاي بسيار شك بدون و است،ــي h كس ــا ــه حقيقت ــان ب ــل و ايش ــان بيت اه ش

زيادنــد عجم و عــرب ميــان در,باشــد منسوبــه را خــود كــه كســاني مي نســبت بيت اهــل ب

بيت، اهـل از و باشــد مــؤمن كسـي دهند. اگـر ,كـرده نصـيبش افتخـار ود خداوند كه براستيشريف. نسب افتخار و ايمان افتخار شــريف نســب اين بــه را خــود كسي اگر اما

كــار مــرتكب نباشــد آن اهــل از و كند منسوب كــرده را چــيزي ادعــاي و اســت شــده حرامي

.است محروم آن داشتن از كه استجالب! مثال يک

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل153

ســلم و آلــه و عليــه الله صلى گرامي پيامبرفرمودند:

(زور ثوبي كالبس يعط بمالم المتشبع) داده او بــه كه كند افتخار زيچي به سك هر»

ــاس كه است كسي مثل نشده گــريدي كس لبــاس كه كند مي وانمود دروغ به و پوشيده را لب

«.اوست خود مالــا2129) مســلم صــحيح از حديث روايت ( باست. عنها الله رضي عايشه حضرت

!دوزخي دروغگوي خــود انســان اينكه حرمت صحيح احاديث در

دهـد نسـبت خـودش فاميـل و نسـب غير به را أبــوذر حديث جمله از است، شده بيان اآشكار و عليـه اللـه صـلى پيامبر از كه عنه الله رضي

فرمودند: مي كه شنيد سلم و آله يعلمــه هــو و أبيه لغير ادعي رجل من ليس) فيهم لــه ليس قومــا ادعي من و باللــه كفر اال

(النار من مقعده أفليتبو نسب ( و112) مســلم ( و3508) بخــاري بروايت

است. بخاري از لفظ را خــودش دانســته كه نيست شخصي »هيچ

خــدا بــه اينكــه مگــر دهــد نسبت پدرش غير به و قــوم بــه را خــود كس هــر و شــود. مي كافر نســبي نســبت آنــان بــا كه دهد نسبت اي قبيله

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل154

آمــاده دوزخ در را خــودش جايگــاه بايــد نــداردكند«.

!دروغ بزرگترين بن واثله حديث ( از3509) بخاري صحيح درفرمايد: مي كه آمده عنه الله رضي اسقع

إلى الرجــل يــدعي نأ الفري عظمأ من نإ)ــر، مــالم عينه ري�ي وأ أبيه غير علي يقــول وأ ت

لم مــا ســلم و آله و عليه الله صلى الله رسول.(يقل

ســلم و آلــه و عليــه اللــه صلى خدا »رسول كــه اســت اين هــادروغ بزرگــترين از:فرمودند

يـا دهـد، نسـبت پدرش غير به را خودش كسي يــا,اســت نديده كه بكند را يخواب نددي ادعاي و آله و عليه الله صلى الله رسول به را حديثي

.اند« نفرموده ايشان كه دهد نسبت سلم اللـه رحمـة االسـالم شـيخ فتاوي مجموع در بيت اهـل بر آنچه كه است ( آمده31/93)عليه

نــدارد حــق هيچكس شــود مي وقف اشراف ياــه نسبش كسيكه مگر بگيرد سهم آن از اهــل ب

شود. ثابت بيتپرسش؟ يک

اشــراف وقــف ةبــار در ايشــان از همچــنين مي وقــف بيت اهــل ايبــر كــه آنچه شد سؤال هســتند، خويشــاوند آنهــا گوينديم اينكه و شود،

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل155

ــا ــل خويشــاوندان آي ــراف بيت اه هســتند اش كنند استفاده وقف از توانند مي آنها آيا و ياخير

؟ نه ياآن پاسخ

وقــف اگــر ،ثنــا و حمد از بعدفرمايد: » مي ســلم و آله و عليه الله صلى پيامبر بيت اهل بر فاطميهــا علويهــا مانند باشد بيت اهل بعضي ايــا و را عقيــل اوالد و جعفــر اوالد كــه طالبيهــا ي

ــا شــود مي شــامل اين در غــيره، و عباســيها ي ثــابت بدرســتي نســبش كــه كســي جز صورت

كســي اگــر نيســت، حقــدار ديگــري كس شــود يــا نشــود، ثــابت و اســت آنهـا از كــه كنــد ادعــا

وقـف در نيسـت آنهـا از كه شود داده تشخيصــت آنها از كه كند ادعا اگر حتي ندارد، سهم اســرا,القالح ميمــون بن عبداللــه خاندان مانند زي

درسـتي نسـب اينها كه دانند مي انساب علماء كالم و حديث و فقه علماي از بسياري و ندارند

در حتي و اند، داده گواهي امر اين به انساب و امــر اين اســت، شــده ثابت شرعي دادگاههاي

در و اســت درج مســلمين كتب از يبســيار در.است رسيده تواتر به علماء نزد

,كنــد وقــف اشــراف بــر كســي اگر همچنين )اشــراف( لفــظ اين اصــطالح و عــرف در زيرا

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل156

صحيح نسب كه كسي بر مگر شود نمي اطالق ســلم و آله و عليه الله صلى پيامبر بيت اهل از

باشد. داشته يــا فالن بــني بــر را چــيزي كســي اگــر امــا و

ــارب ــيره و فالن اق ــف غ ــد، وق ــف در و كن وق بيت اهــل منظورش كه نباشد عالمتي و اشاره و اســت، ســلم و آلــه و عليــه اللــه صلى پيامبر بــر وقفش باشــد آن مالــك حقيقتــا هكنند وقف

ــم بني و است، جايز معين شخص خاندان هاشد.نشو نمي داخل وقفي چنين در

آخر سخن بيت اهل ضايلف در كوتاه ةلارس اين اينجا تا

اهــل ديــدگاه از آنــان واالي مــنزلت و مكانت و در خداونــد از د،يرســ بپايــان جمــاعت و سنتــق اوســت خوشــنودي آنچــه و طلبم، مي توفيــق بر استقامت و ثبات و دين در دانش اينكه ح

اجـابت شــنواي او كـه براســتي فرمايد، عنايتاست. كننده و محمد نبينا علي بارك و سلم و الله صلى واجميعن. أصحابه و آله علي

٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭ مســلمين ســاير و خــودش بــراي نيز مترجم

و مســتقيم صــراط و حــق بــر استقامت توفيق

سنت اهل ديدگاه از بيت اهل فضائل157

از اگــر حــتي- حــق پــذيرش و دين در دانش شــما از و اســت خواســتار را- باشد مخالفشدارد. خير دعاي آرزوي عزيز خواننده مســجد در قمــري-1423- االول ربيــع دهم

و الصالة أفضل صاحبها علي طيبه مدينه نبوي.ميسلالت أتم

پايان