Upload
add2me
View
829
Download
8
Embed Size (px)
Citation preview
5
رفتار
ترجمه •حریقوتدوین:
حسین جوینی
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
اهداف
حریق • توصیفشیمیمواد • حالت سه شناختانرژی • و کار تناسب چگونگی شرححریق • ایجاد برای نیاز مورد شرایط شرحاحتراق • شیمیایی شرحاحتراق • محصوالت معرفی
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
اهداف
سه • با گسترشحریق چگونگی تشریح- - تشعشع جابجایی روشرسانایی
حریق • روشاطفا چهار تشریح
طبقات • حریق A-B-C-D-Kشناخت
جامد • سوختهای حریق ویژگیهای تشریح
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
اهداف• - - گسترشو رشد شروع مراحل تشریح
حریق افت
و • اتاق یک حریق مشخصات تشریحآن محتویات
ویژگیهای • و علل و flashoverتشریحflameover وthermal layering وbackdraft
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
اهدافحریق • ویژگیهای و مشخصات تشریح
مایع سوختهایقابل • گازهای حریق مشخصات تشریح
اشتعالبخارات • انفجار اثرات و ایجاد علل تشریح
جوشان مایعات و boiling liquidمنبسطexpanding vapor explosion (BLEVE)
دود • شناخت چگونگی
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
مقدمه
و • اصول همه برای حریق رفتار شناختجدا اصل یک آتشنشانی فعالیتهای
مند نیاز حال عین در ولی است نشدنیاز شیمیایی و فیزیکی اطالعاتی داشتن
. باشد می حریق ایجاد فرآیند
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
حریق شیمی
و • ایجاد چگونگی زمینه در اطالعات داشتنمواقع در آتشنشانان به گسترشحریق
کند می بسیاری کمک حریق اطفا
زمینه • در آموزشخوب و اطالعات داشتنمی را اجازه این آتشنشان به حریق رفتار
مهار کمتری آب بکارگیری با را حریق تا دهدکند.
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
آتشچیست؟
معموال • و گرما که سریعی شیمیایی فرآیند. میکند تولید نور
در • نه و دهد می رخ جامد مرحله در آتشنه. مایع مرحله
• . پروپان و مایع بنزین است جامد یک چوب. سوزند می اینها سه هر ولی است گاز یک
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
سوخت
o چگونه پسواقعاشود؟ می آغاز حریق
فیزیکی حالتهایجامد–مایع–گاز–
احتراق • حقیقت دردر سوخت که زمانی
می رخ گازیست حالتدهد.
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
جامدات
•. هستند جامدات طبقه از سوختها اکثر
مولکولها ( ) • کافت گرما پیرولیز فرآیند. کند می آزاد هوا در را
–. شود می تبدیل گاز به جامد مادهبیشتر – جرمشان به نسبتسطح که جامداتی
شوند . می مشتعل سریعتر و آسانتر است
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
مایعات
•. گیرند می خود به را ظرفشان شکل
مولکولهای • سازی آزاد سبب تبخیر فرآیندمیگردد هوا در .مایعات
بیشتری • حجم به نسبتسطح که مایعاتیو تبخیر سریعتر و آسانتر بسیار دارند
شوند می .مشتعل
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
گازها
•. حجم نه و دارند شکل نه
و • شده منبسط محدودی نا بطور. یابند گسترشمی
دامنه • در باید هوا با مخلوطسوخت. شود ایجاد احتراق تا باشد معینی
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
انرژی انواعشیمیایی•
مکانیکی•
الکتریکی•
نور•
ای • هسته
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
شیمیایی انرژی
شیمیایی • واکنشهای اثر در که انرژییشود می انجام
کنند • می ایجاد گرما واکنشها این از برخی. گویند می زا گرما واکنشهای آنها به که
که • کنند می جذب گرما هم دیگر برخی. شوند می نامیده گیر گرما واکنشهای
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
مکانیکی انرژی
یکدیگر • روی بر ماده دو که هنگامیمی اصطکاک ایجاد و میشوند ساییده
می گرما به تبدیل مکانیکی انرژی کنندشود.
هوا • کردن فشرده فرآیند در در همچنیناستفاده مکانیکی انرژی کمپرسورها در
. شود می گرما تولید سبب شده
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
الکتریکی انرژی
دیگر • یا سیم یک از که هنگامی انرژی این. میکند گرما ایجاد گذرد می رسانا مواد
الکتریکی • انرژی مثالهایگرمایشی – وسایلسیمها – اضافی بارالکتریکی – قوسهایبرق ( )– و رعد صاعقه
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
نور انرژی
بسته • مغناطیسی الکترو امواج بوسیلهکه پیوسته نا های دسته در شده بندی
. شود می ایجاد شود می نامیده فوتون
نور • انرژی مثالهایشمعها–برق – المپهایلیزر – اشعه
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
ای هسته انرژی
می • ایجاد اتمها هسته ترکیب یا شکافت اثر درشود.
هسته ( – انرژی تاسیسات مانند شده کنترل حالتای)
–( اتمی ( بمبهای انفجار مانند کنترل قابل غیر حالت
اکتیو – رادیو مواد سازی آزاد
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
انرژی بقای
نمی • هم بین از و شود نمی ایجاد انرژی.رود
دیگر • حالت به حالتی از تواند می انرژیشود .تبدیل
کند – می حرکت جاده در خودرو یک که هنگامیتبدیل مکانیکی انرژی به بنزین شیمیایی انرژی
شود .می
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
ایجاد برای نیاز مورد شرایطحریقاساسی • عامل سه
ایجاد برای نیاز مورد:حریق
سوخت–اکسیژن–حرارت( )– گرما
شیمیایی • واکنشهایسبب زنجیرهای
می اشتعال تداوم.شود
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
احتراق شیمی
زا • گرما واکنشهایمی – گرما سازی آزاد باعث که واکنشهایی
شود.
گیر • گرما واکنشهایبرای – یا کند می جذب گرما که واکنشهایی
. گرماست نیازمند ادامه
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
احتراق شیمی
•( اکسایش ( اکسیداسیون
احتراق•
کافت ( )• گرما پیرولیز
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
احتراق محصوالت
•. شود می مواد دیگر و دود ایجاد سبب احتراقبستگی • زیر عوامل به احتراق محصوالت نوع
دارد:
سوخت–دما–هوا – در موجود اکسیژن مقدار
مصرف • را موجود سوخت همه کمی حریقهای. کنند می
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
دودکه • حریق ازمحصوالت
می انتقال هوا توسطیابد.
شامل:•ها – خاکسترگازها–و ( – جامد ذرات سل آئرو
هوا ) در معلق مایع
تواند • می دود استنشاقچندین ایجاد سبب
. شود عارضه
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
دود اجزای
ذرات•نسوخته،نیمه – مواد شامل که جامد بصورت
. است سوخته کامال یا سوخته–. باشد سمی یا و داغ تواند می همچنین
بخارات•هوا – در معلق مایع کوچک قطراتبرای – شده استفاده آب یا سوخت روغنهای
حریق اطفاء
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
دود اجزای
گازها•حریق – توسط شده تولید گازهای بیشتر
هستند .سمیاز – عبارتند حریقها مشترک :گازهای
کسید (• منو CO(کربنسیانید (• )HCNهیدروژن)COcl2فسژن(•
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
گرما انتقال
این • که شود می گرما تولید سبب احتراقور شعله را اطراف سوختهای تواند می گرما
.سازدجای • به گرمتر جای از همیشه گرمایی انرژی
کند می حرکت تر .سرداز • عبارتست حرارت انتقال روش :سه
رسانایی–جابجایی–تشعشع–
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
رسانایی
مولکول • یک از گرمادیگر مولکول به
. شود می منتقلتماسمستقیم( )
• ( گرما ( رساناها هادیهامنتقل خوبی به را
کنند .می• ( نارساناها( عایقها
عبور خود از را گرمادهند .نمی
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
جابجایی
میان • از گرما حرکتمتوسط سیال یک
سبب هوا یا آب مانندجریانهای ایجاد
( جابجایی( همرفتی. شود می
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
اتاق یک درون گرما جابجایی
سمت • به داغ گازهای . سپس روند می باال
حرکت افقی بصورتکنند .می
بسمت • آن از بعدمتراکم دیوار پاییناتاق از یا شوند می
شوند می .خارجافقی – بصورتعمودی – بصورت
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
( تابشی( تشعشع
بشکل • گرما انتقالمرئی نا امواج
به • شده تابیده گرمایهای سازه
سبب ،میتواند نزدیکشود آنها .اشتعال
از • شده تابیده گرمایتواند می پنجره یک
یکشی اشتعال باعث.شود
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
اطفاء روشهای
سوختن • حال در ماده کردن خنک
اکسیژن • کردن محدود
سوختنی • ماده کردن دور
شیمیایی • واکنشهای شکاندن
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
حریق بندی طبقه
طبقه • خود سوخت نوع مطابق حریقها. شوند می بندی
نوع • مطابق نیز خاموشکننده موادبندی دسته کنند اطفاءمی که حریقی
. شوند مینوع • یک از بیشتر در تواند می حریق یک
. گیرد قرار بندی طبقه
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
حریق بندی طبقه
از :• عبارتند حریق طبقه پنجA طبقه –B طبقه –C طبقه –D طبقه –K طبقه –
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
Aطبقه
معمولی : • اشتعال قابل جامدات سوختچوب–کاغذ–پارچه–
خاموشکننده • :مواد–(. کند ( می خنک را سوخت آب
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
B طبقه
قابل : • یا اشتعال قابل مایعات سوختاحتراق
بنزین–نفتسفید –روغنها–
خاموشکننده • :مواداکسید – دی کربن یا کفشیمیایی – خشک پودرهای
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
C طبقه
الکتریکی : • تجهیزات سوختطبقه – از اغلب طبقه این با همراه Bیا Aسوخت
است.خاصی – بندی طبقه در الکتریکی خطرات علت به
است . گرفته قرار
خاموشکننده • :مواداکسید – دی کربننیست – منطقی و عقالنی آب از .استفاده
جریان • منبع بودن قطع از آب از استفاده از قبلشوید .مطمئن
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
D طبقه
اشتعال : • قابل فلزات سوختپتاسیم–لیتیم–منیزیم–
خاموشکننده • :موادخشک – ماسه یا مخصوص نمک پایه پودرهاینکنید – استفاده عنوان هیچ به آب .از
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
K طبقه
اشتعال : • قابل آشپزی لوازم سوختآشپزی – روغنهایگریس–
خاموشکننده • :موادمواد – با همزمان و است جدید ، ماده اسم
طبقه است . Kخاموشکننده افتاده ایجاد
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
حریق مراحل
شامل • مجزا مرحله :چهارحریق ( )– شروع احتراقرشد–گسترشکامل –زوال ( )– افت
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
حریق شروع مرحله
و • سوخت،گرمامهیاست .اکسیژن
تا • سوختنی مادهاشتعالشگرم نقطه
. شود می
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
رشد مرحلهبیشتری • سوختنی ماده
شود . می حریق دچارو • کرده پیدا رشد حریق
شود می تر .وسیعمکیدن • جابجایی،سبب
بدرون اطراف هوای. گردد می حریق
حرارتی • بندی الیه )thermal layering (سقفجمع – در داغ گازهای
متراکم پایین به رو و شده. شوند می
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
گرفتگی ( lگرflash over(
مرحله • و رشد مرحله بین ای نقطه. است حریق گسترشکامل
یکباره • به اشتعال قابل مواد همه. شوند می مشتعل
حدود • به لحظه این در درجه 550دمارسد می هم گراد .سانتی
است • ،کشنده گرفتگی !گر
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
حریق گسترشکامل مرحله
حد • به حریق گرمایرسد . می اکثر
سرعت • به اکسیژنشود . مصرفمی
که • زمانی تا حریقاکسیژن و سوختمی ادامه باقیست
یابد
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
افت مرحله
کاهش • به رو سوخترود .می
کاسته • حریق شدت ازشود .می
حریق • م انجا سر وشود . خاموشمی
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
گسترش در کلیدی نکاتجامد سوخت با حریقهای
حرکت • باال به رو دارند میل شعله و داغ گازهای.کنند
باالی • به گسترشرو در عامل اولین ، جابجایی. است حریق
تابش • علت به اصوال حریق پایین به گسترشرومی رخ ور شعله مواد های تکه سقوط یا و گرما
دهد.خاموش • حریق ، باشد نمانده باقی سوختی اگر
شود . می
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
گسترش در کلیدی نکاتجامد سوخت با حریقهای
• ، کند منحرف و کج را شعله هوا جریان اگرنا و اختالل حریق گسترشمستقیم در
. دهد می رخ پایداریو • گرما شدت بیانگر سوخته مواد مجموع
نشان را گرفتن قرار معرضگرما در زماندهد . می
تواند • می مناسب اکسیژن منبع یک وجودنماید کامل و آزاد سوختن به قادر را سوخت
.
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
منازل محتویات
محتویات • ، ساختمانها حریقهای بیشتر درخود ولی گردد می حریق طعمه آنها،
شود . نمی حریق دچار ساختمانحریق • بار دارای جدید مدرن منازل بیشتر
مواد و جنسپالستیکها از سنگینباشد . می مصنوعی
– ) چگالی با متراکم دود تولید تواند می مواد ایناست) . سمی بسیار که نماید باال
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
منازل محتویات
منابع • مقابل در جدید های بیشترمبلمانبرابر در ولی مقاومند حرارت تابشی
دارند . کمی مقاومت اشتعال منابعدر • استفاده مورد روغنهای و رنگ
سهولت به تواند می وسقفها دیوارهاگردد . حریق دچار
را – گشترشحریق و شدت تواند می امر اینافزایشدهد .
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
ویژه توجهات
می • که حریق خاصدر وضعیت چهاراشخاص ( و آتشنشان ایمنی بر تواند
از) عبارتند بگذارد منفی اثر :دیگرگرفتگی ( – )flash overگرشعله – Flameover (or rollover)غلطیدنشعله (– )Backdraftبرگشت–) گرمایی توازن و گرمایی بندی Thermalالیه
layering and thermal balance(
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
Flashover یا گرفتگی گر
سوختنی • ماد کل ناگهانی احتراق
گر • اثر در ماندن زنده پایین شانسگرفتگی
افتد • می اتفاق زمانی اغلب گرفتگی گر. رسند می حریق محل به آتشنشانان که
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
Rollover (Flameover)
الوقوع • قریب دهنده هشدار عالیم از یکیگرفتگی گر بودن
الیه • در مختصر اشتعال با شعله های زبانهدود باالیی
حریق،تخلیه • محل هوای فوری کردن خنککار مهمترین از محل سریع تهویه یا سریع
است . مواقع اینگونه برای
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
Thermal Layering and Thermal Balance
نزدیکسقف • گرم العاده فوق گازهایشوند . می جمع
باشد .• می اتاق کف در دما ترین پایین
می • آب بخار ایجاد باعث حریق جریاناتمی باال سمت به و شده منبسط که شوند
رود .
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
یا شعله گشت Backdraftبر
در • که انفجاریستناگهانی ورود اثر
فضایی به اکسیژنبخارات از پر و بستهبوجود اشتعال قابل
آید . می
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
یا شعله گشت backdraftبر
حالت • در حریق که هنگامی معموالافتد . می اتفاق است خفگی
محصوالت – دیگر و کربن کسید مونو با اتاقشود می پر احتراق
قابل – بطور را حریق ، هوا ناگهانی ورودکند می تغذیه انفجاری
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
یا شعله گشت Backdraftبر
بودن • الوقوع قریب :backdraftعالیمحریق – بودن شعله بدون یا شعله کم وضوحشکستن – از ناشی دودبزرگ – های روزنه نبودشیشه – رنگ در منتظره غیر تغییرها – شیشه شدن دودی یا شدن سیاه
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
یا شعله گشت Backdraftبر
وقوع • از گیری جلو برای الزم اقداماتbackdraft :
داغ – گازهای خروج جهت باال درجات در تهویهمحل از
حریق – بسمت هجوم در خوب هماهنگی
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
مایعات حریق
شود .• تبخیر باید بسوزد اینکه از قبل مایع یک
جهتشروع • بخارات غلظت کمینه و بیشینهباشد . مهیا و آماده باید احتراق
پایین • توانند می اشتعال قابل مایعات بیشترشوند . مشتعل بخوبی جوشخود نقطه از تر
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
مایعات حریق
احتراق :• برای نیاز مورد شرایطترکیبسوخت –– بودن اشتعال محدوده در
هوا
کافی – انرژی با احتراق منبع یک وجود
–- هوا مخلوط و اشتعال منبع تماسبین ادامهسوخت
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
مایعات حریق
اشتعال (• ) : flash pointنقطهبخارات – آن در که حرارتی درجه ترین پایین
شود . می تولید اشتعال قابل
آتشگیری • Flame point (or fireنقطهpoint):
برای – کافی بخارات که دمایی ترین پایینکوتاه لحظه یک برای کوچک شعله یک تداوم
. شود می تولید
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
گازها حریق
بخار • چگالیشکل – گازی یکسوخت وزنیک، – ازعدد کمتر بخار چگالی با گازهای
روند . می باال بسمتیک، – ازعدد بیشتر بخار چگالی با گازهای
کنند . می حرکت پایین بسمتجایی – دانستن در ما به گازها چگالی دانستن
. کرد خواهد کمک شود می مشتعل که
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
گازها حریق
• - می زمانی فقط هوا سوخت ترکیباتمخلوط خاصی غلظت در که سوزند
شوند.• / انفجار اشتعال محدوده
اشتعال – محدوده از تر پایینرقیق = • بسیار کم بسیار سوخت
اشتعال – محدوده از باالترغلیظ = • بسیار زیاد بسیار سوخت
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
BLEVEمایعات • انفجار
بخارات و جوشاناتفاق زمانی منبسط
یک که افتد میسوخت حاوی مخزن
فشار، تحت مایعگرم اندازه از بیش
شود . می
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
BLEVE
وقوع • : bleveمراحلشود .– می گرم ، مخزنرود – می فراتر تخلیه حد از مخزن داخلی .فشار
باشد( .) نمی تخلیه قابلشود .– می پاره وحشتناکی بطرز مخزنآزاد – جوش نقطه از باالتر دمایی با مایع سوخت
شود . میمنبسط – بخارات مانند ابر توده یک به بسرعت مایع
دهد . می شکل تغییر ، سریع ومی – مشتعل عظیم آتشین گلوله یک درون در بخار
شود .
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
BLEVE
مردم • و آتشنشانان تواند می پدیده اینبکشد . حتی ویا کند مصدوم را عادی
منبسط – بخارات اشتعال اثر در آتشین گلولهشود . می ایجاد
دور – های فاصله به مخزن بزرگ های تکهشود . می پرتاب
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
( ) خوانی دود دود شناخت
اصطالح ” • در و دود دیدن و کردن پیداآتشنشانان ” به تواند می خوانی دود
: کند کمک مهم نکته تشخیصسه درکجاست – حریق محلاست – بزرگ اندازه چه حریقاست – حرکت حال در کجا به حریق
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
( ) خوانی دود دود شناخت
دود • خواصکلیدی تعییندود :– کلیدی خاصیت چهار
دود • حجمدود • سرعتدود • غلظتدود • رنگ
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
( ) خوانی دود دود شناخت
خواصدود :• بر موثر عواملسازه – اندازهباد – شرایطگرمایی – توازنحریق – جریاناتتهویه – های روزنهآبپاشخودکار – سیستمهای
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
( ) خوانی دود دود شناخت
• Determine the rate of changeبپرسید :– را زیر سواالت
و • دود حجم دود، سرعت دود، رنگ تغییراتاست؟ چگونه دود غلظت
؟ • است هایی مسیر چه در تغییرات ایناست؟ • انجام حال در سرعتی چه با تغییرات اینحریق • پیشرفت درباره چیزی چه به تغییرات این
؟ دارد اشاره
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
خالصه
رفتار • شدن،باید موفق آتشنشان برای. بشناسیم را حریق
هم • با گازها و مایعات خواصجامدات،. است متفاوت
شرایط • ، حریق ضلعی چهار و حریق مثلث. کند می فراهم را اشتعال برای نیاز مورد
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
خالصه
روشهای • نیازمند حریق طبقه پنج از یک هرخاصاست . اطفایی
،برای • حرارت انتقال چگونگی شناختالزم گسترشحریق چگونگی فهمیدن
است.
می • را حریق مرحله چهار ، حریقها اکثرگذرانند.
ترجمه و تدوین : حسین جوینی
5
خالصه
و • گازها حریقهای مایعات، حریقهایخصوصیات یک هر منازل حریقهای
دارد . خود به مخصوص•Flashover, rollover, backdraft وthermal
layering آتش جان که هستند شرایطیکنند . می تهدید را مصدومان و نشانان