Τρόποσ ςυλλογισ δαςικϊν ςπόρων ωσ βαςικι προχπόκεςθ πετυχθμζνων αναδαςϊςεωνΌλγα Μαςλαρινοφ,

Δ/νςθ Αναδαςϊςεων Κεντρικισ Μακεδονίασ

Το ϋϋπρόβλθμαϋϋτων αναδαςϊςεων

Αρχικό υλικό άφκονο (~ 500.000 φυτά ςτο εκτάριο) Καλλιζργεια, επιλογι

Ποιοτικϊσ άριςτα άτομα (400-500 φυτά ςτο εκτάριο)

Αρχικό υλικό περιοριςμζνο (2.500-10.000 φυτά ςτο εκτάριο) Καλλιζργεια, περιοριςμζνθ δυνατότθτα επιλογισ

Ποιοτικϊσ μζτρια άτομα

Φυςική αναγζννηςη Τεχνητή ίδρυςη ςυςτάδων

Πζντε χρόνια μετά τθν πυρκαγιά ςτθν Καςςάνδρα Χαλκιδικισ ζχει αναδαςωκεί φυςικά περίπου το 70% των καμζνων

Φυςικι αναγζννθςθ

Αποτυχία των ςπορϊν ςε πινάκια. Διερευνοφνται τα αίτια. Πικανολογείται ακαταλλθλότθτα του ςπόρου

Σπορά ςε πινάκια

1) Γενετικζσ προδιαγραφζσ του φυτευτικοφ υλικοφ

Η επιτυχία τθσ αναδάςωςθσ κρίνεται από:

2) Ποιότθτα φυταρίων, ςυνκικεσ και τεχνικζσ φφτευςθσ, φροντίδεσ που κα ακολουκιςουν

Η επιτυχία τθσ αναδάςωςθσ κρίνεται από:

Προετοιμαςία ςυλλογισ ςπόρων

Προςδιοριςμόσ των ειδϊν, για τα οποία κα ςυλλζξουμε ςπόρουσ, καρποφσ ι κϊνουσ

Υπολογιςμόσ των ποςοτιτων που χρειαηόμαςτε να ςυλλζξουμε.

Συγκζντρωςθ πλθροφοριϊν για τθν εποχι ωρίμανςθσ κάκε είδουσ

Προετοιμαςία εξοπλιςμοφ: κουβάδεσ, ςακιά, πανιά, κλαδευτιρια, πριόνια, ράβδοι, γάντια κ.λπ.

Ζρευνα και επιλογι των φυτϊν - γονζων

Επιλογι των φυτϊν - γονζων

Φαινοτυπικι υπεροχι ςε ζνα ι περιςςότερα γνωρίςματα από το μζςο όρο

Υγιι άτομα

Να είναι άτομα μζςθσ θλικίασ

Να βρίςκονται ςε αυτόχκονεσ ςυςτάδεσ, που προιλκαν από φυςικι αναγζννθςθ,

Να φφονται ςε οικολογικό περιβάλλον όμοιο ι παρεμφερζσ με τθν περιοχι που κζλουμε να αναδαςϊςουμε

Φαινοτυπικι υπεροχι

-Υπεροχι ςτθν αφξθςθ

-Κατακόρυφα

Πλθρόμορφο κορμό

Όχι ςτρεψόινα

Ικανοποιθτικι παραγωγι καρποφ

Υγιι

Αυτόχκονεσ, φυςικζσ ςυςτάδεσ

Τι ςυμβαίνει όταν χρθςιμοποιοφμε ςπόρο άλλθσ προζλευςθσ

Μθ τοπικοί γενότυποι ενδζχεται να μθν είναι προςαρμοςμζνοι ςτισ τοπικζσ ςυνκικεσ και δίνουν άτομα καχεκτικά ι αποτυχία των φυτεφςεων.

Γενετικι μόλυνςθ, μζςω του υβριδιςμοφ των τοπικϊν γενοτφπων με τουσ ειςαγόμενουσ, που γίνεται ορατι μετά από αρκετζσ γενιζσ

Περιςταςιακά οι ειςαγόμενοι γενότυποι είναι ιςχυρότεροι των τοπικϊν και εξελίςςονται ςε ειςβολείσ

Η ειςαγωγι γονιδιακοφ υλικοφ μπορεί να ζχει επιπτϊςεισ και ςε ςχετιηόμενα είδθ φυτϊν ι ηϊων

Πόςοσ ςπόροσ μασ χρειάηεται

Προχπολογίηουμε τον αρικμό των φυτϊν που κζλουμε να παράγουμε

Με βάςθ τον αρικμό ςπόρων ανά κιλό υπολογίηουμε το βάροσ του ςπόρου που χρειαηόμαςτε

Προςαυξάνουμε ανάλογα με το ποςοςτό κακαρότθτασ, φυτρωτικότθτασ, επιβίωςθσ ςτο φυτϊριο

Λαμβάνοντασ υπόψθ τθν αναλογία καρποφ ςπόρου υπολογίηουμε το βάροσ των καρπϊν προσ ςυλλογι

Πόςοσ ςπόροσ μασ χρειάηεται

Δαςοπονικό είδοσ Αριθμόσςπόρων/Κg

Αριθμόσ φυτϊν που πρζπει να παραχθοφν

Βάροσ ςπόρου (γρ.) που αντιςτοιχεί ςτον αριθμό φυτϊν

Προςαφξηςηκαθαρότητασ

προςαφξηςηφυτρωτικότητασ

Επιβίωςη ςτοφυτϊριο

βάροσ ςπόρωνδείγματοσ γιαανάλυςη (γρ.)

βάροσ ςπόρωνπροσ ςυλλογή(γρ.)

Αναλογίακαρποφ ςπόρου

Βάροσ καρπϊνπροσ ςυλλογή(γρ.)

Cercis siliquastrum 41.000 1.100 27 28 42 63 150 213 30% 711

Quercus ilex 375 200 533 544 653 849 1.500 2.349 98% 2.396

Quercus pubescens 314 1.600 5.096 5.197 6.757 8.784 1.600 10.384 98% 10.595

Quercus frainetto 300 400 1.333 1.360 1.768 2.298 1.700 3.998 98% 4.080

Myrtus communis 122.500 900 7 8 10 15 100 115 90% 127

Phillyrea latifolia 41.000 900 22 23 39 67 150 217 20% 1.083

Rosa canina 60.500 900 15 16 27 45 50 95 16% 594

Erica arborea 333.636 900 3 5 9 17 50 67 5% 1.332

Buxus sempervirens 100.000 200 2 2 4 5 50 55 50% 110

Pyrus pyraster 33.000 250 8 8 12 18 180 198 10% 1.978

Prunus spinosa 17.000 550 32 34 51 76 1.000 1.076 9% 11.960

Prunus avium 5.700 400 70 74 96 125 900 1.025 15% 6.830

Cornus mas 4.500 900 200 210 378 680 1.000 1.680 50% 3.360

Cornus sanguinea 25.000 600 24 25 30 33 300 333 50% 666

Tilia tomentosa 12.000 800 67 70 126 227 200 427 50% 853

Acer pseudoplatanus 10.500 400 38 42 63 94 600 694 50% 1.388

Fraxinus ornus 52.000 450 9 10 13 19 400 419 50% 837

Celtis australis 5.000 1.350 270 284 397 556 1.000 1.556 35% 4.444

Pinus brutia 21.000 600 29 30 38 45 100 145 3% 4.833

Pinus nigra 65.000 600 9 10 13 15 100 115 3% 3.837

Pinus halepensis 52.000 600 12 12 16 19 100 119 3% 3.963

Pinus pinea 1.500 400 267 280 336 403 1.000 1.403 20% 7.016

Cupressussempervirens

140.000 1.000 7 8 12 20 40 60 8% 755

Arbutus unedo 400.000 600 2 3 4 7 50 57 1% 5.736

Arbutus adrachne 400.000 600 2 3 4 7 50 57 1% 5.736

Platanus orientalis 300.000 800 3 3 5 9 25 34 6% 564

Συλλογι μετά τθν πτϊςθ ςτο ζδαφοσ (δρυσ, οξιά, καςτανιά, καρυδιά)

Πϊσ ςυλλζγουμε δαςικοφσ ςπόρουσ

Συλλογι Γλυςτροκουμαριάσ με κλάδεμα των καρποφόρων κλαδιϊν πάνω ςτο δζντρο

Πϊσ ςυλλζγουμε δαςικοφσ ςπόρουσ

Συλλογι καρποφ Αγριοτριανταφυλλιάσ κατευκείαν από το φυτό ι με κόψιμο των καρποφόρων κλαδιϊν

Πϊσ ςυλλζγουμε δαςικοφσ ςπόρουσ

Επιςθμαίνουμε τθ κζςθ κάκε φυτοφ γονζα με τθ λιψθ των ςυντεταγμζνων του

Τοποκετοφμε ξεχωριςτά το ςπόρο από διαφορετικά φυτά - γονείσ

Καταγράφουμε θμερομθνία ςυλλογισ, τοποκεςία, ποςότθτεσ, χαρακτθριςτικά φυτϊν – γονζων

Συμπλθρϊνουμε τα ςχετικά πρωτόκολλα ςυλλογισ

Περιοχή ςυλλογήσ περιοχή Ξυλοφπολησ δήμοσ Λαχανά νομόσ Θεςςαλονίκησ

Συλλζκτησ Χρήςτοσ Πάτλησ, επιςτάςησ φυτωρίου Ξυλοφπολησ τηλ 6942440960

Ημερομηνία ςυλλογήσ17/8/2010

Είδοσ Ποςότητα καρποφ Θζςη φυτοφ (GPS)Υψόμετρο (μ.) Ευρόσ κόμησ (μ.) Υψοσ δζνδρου (μ.)

Σημείο ςυλλογήσ καρπϊν

Cornus mas Κράνα 5,5 429737, 4530020 (ΕΓΣΑ) 529 2,00 1,50 Όλθ τθν κόμθ

Cornus mas Κράνα 4,5 429743, 4530022 530 2,50 2,00 Όλθ τθν κόμθ

Cornus mas Κράνα

5429705, 4530036 529 2,50 2,00 Όλθ τθν κόμθ

ΣΦΝΟΛΑ 15 κιλά

Από ποφ ςυλλζγουμε

Τοπικά - Όςο το δυνατό πλθςιζςτερα ςτθν περιοχι που κζλουμε να αναδαςϊςουμε

Αλλιϊσ περιοχζσ με παρόμοιεσ οικολογικζσ ςυνκικεσ – τφπουσ ενδιαιτθμάτων

Αποφεφγουμε μεμονωμζνα άτομα και απομονωμζνουσ μικροφσ πλθκυςμοφσ

Ο αρικμόσ των φυτϊν γονζων προτείνεται να είναι 10-50 ανάλογα με τθ γενετικι ποικιλότθτα που επικυμοφμε

Πότε ςυλλζγουμε;

Κατά κανόνα μετά τθν πλιρθ ωρίμανςθ, εκτιμϊντασ:

- Το χρϊμα καρπϊν και κϊνων

- Τθ ςκλθρότθτα ςτουσ ςαρκϊδεισ καρποφσ

- Το βάροσ καρπϊν και κϊνων και τθν περιεχόμενθ υγραςία

- Τθ μείωςθ των περιεχόμενων ςακχάρων

- Τθ μεταβολι κλιματικϊν δεικτϊν

Δε ςυλλζγουμε πριν τθν ωρίμανςθ

Γιατί ο ςπόροσ ζχει μικρότερθ φυτρωτικι ικανότθτα

Γιατί θ φυτρωτικι ικανότθτα μειϊνεται πιο γριγορα από ότι αν οι ςπόροι ςυλλζγονταν ϊριμοι

Γιατί δίνει φυτάρια με μειωμζνθ ευρωςτία και ευαιςκθςία ςτισ αςκζνειεσ

Πότε ςυλλζγουμε;

Σε μερικά είδθ απαιτείται ςυλλογι πριν τθν πλιρθ ωρίμανςθ, διαφορετικά ο λικαργοσ διαρκεί ζνα ι περιςςότερα χρόνια

Κρανιζσ Γαφροσ

Κουτςουπιά Βιβοφρνο

Μανόλια Άρκευκοσ

Ζρευνα ςε βάςεισ δεδομζνων και ςτθ ςχετικι βιβλιογραφία για τθν εποχι ωρίμανςθσ

Table 1. Species

N Scientific name Greek common name English common nameEvergreen

(E)/Decidious(D) Tree (T)/ Shrub (S)Reculcitrant (R) /

Orthodox (O) Seed collection Photo

1 Acer pseudoplatanus L. Σφενδάμι ψευδοπλάτανοσ Sycamore D T R

φκινόπωρο (Σεπτζμβριο -Οκτϊβριο)

2 Arbutus andrachne L.Άρβουτοσ θ αδράχνθ, γλιςτροκουμαριά Grecian Strawberry Tree E T O Σεπτζμβριο ζωσ Οκτϊβριο

3 Arbutus unedo L. Άρβουτοσ θ κοινι, κουμαριά Strawberry Tree E T O Οκτϊβριο ζωσ Δεκζμβριο

4 Buxus sempervirens L. Πυξόσ ο αεικαλισ, πυξάρι Box E S O Σεπτζμβριο

5 Celtis australis L. Κελτίσ Nettle Tree D T O

Οκτϊβριο-Νοζμβριο

6 Cercis siliquastrum L.Κερκίσ θ κερατοειδισ, κουτςουπιά Judas Tree D T

Ο (περιβλθμα + εμβρυο)

Σεπτζμβριο-Οκτϊβριο ζωσ αργά το χειμϊνα

7 Cornus mas L. Κρανιά, Κρανιά θ αρςενικι Cornelian Cherry D SΟ (εμβρυο + ςκλθρο

περίβλθμα)Αφγουςτο-Σεπτζμβριο (πριν τθν πλιρθ ωρίμανςθ)

8 Cornus sanguinea L.Κρανιά θ αιματϊδθσ, αγριοκρανιά Dogwood D S

Ο (εμβρυο + ςκλθρο περίβλθμα) Ιοφνιο-Ιοφλιο

9 Cupressus sempervirens L.Κυπάριςςοσ θ αεικαλισ, κυπαρίςςι Italian Cypress E T O

Αργά το χειμϊνα-νωρίσ τθν άνοιξθ

Προςοχι ςτθ λεπτομζρεια

Μεταφορά

Σε ςακιά από φφαςμα, λινάτςα ι πλαςτικό ανάλογα με το μζγεκοσ και το είδοσ του ςπόρου

Τοποκζτθςθ ςε κάκε ςάκο από 10-20 κιλά

Τοποκζτθςθ ετικετϊν μζςα και ζξω από το ςάκο με πλθροφορίεσ για το είδοσ, περιοχι, θμερομθνία, φυτό-γονζα.

Ευχαριςτϊ για τθν προςοχι ςασ