Χρονολογία: 431 π.Χ - 25 Απριλίου, 404 π.ΧΤόπος: Ελλάδα, Κάτω Ιταλία, Μικρά Ασία, Μεσόγειος θάλασσα και Εύξεινος Πόντος.Έκβαση: Ολοκληρωτική νίκη της Πελοποννησιακής ΣυμμαχίαςΜαχόμενα μέρη: Δηλιακή Συμμαχία με ηγέτιδα πόλη την Αθήνα Πελοποννησιακή Συμμαχία με ηγέτιδα πόλη την Σπάρτη

Χάρτης του Πελοποννησιακού Πολέμου

1. Οι διαφορές των Αθηναίων και των αντιπάλων τους Σπαρτιατών, Κορινθίων, Θηβαίων 2.Ο ανταγωνισμός και η αντιπαράθεση Αθήνας –Σπάρτης που συνίστατο: Στη φυλετική διαφορά (Ίωνες- Δωριείς)Στη διαφορετική πολιτειακή συγκρότηση (δημοκρατία - ολιγαρχία)Στις ηγεμονικές τάσεις της Αθήνας

Κυριότερες πηγές είναι τα ιστορικά έργα του Θουκυδίδη (Ιστορία) και του Ξενοφώντα (Ελληνικά)

Ο Θουκυδίδης (460-395 π.Χ) ήταν ο ιστορικός ο οποίος έγραψε την ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου. Ο λόγος του έχει ιδιαίτερο βάρος καθώς βρέθηκε ο ίδιος αυτόπτης μάρτυρας, καταφέρνοντας να παρακολουθήσει τα γεγονότα από την οπτική και των δύο στρατοπέδων.

Αρχιδάμειος ή Δεκαετής Πόλεμος (431-421 π.Χ )

Σικελική Εκστρατεία (415-413 π.Χ )

Δικελεικός ή Ιωνικός Πόλεμος (413-404 π.Χ )

1. Ήττα των Αθηναίων και αναγνώριση της σπαρτιατικής ηγεμονίας

2. Τρομερές υλικές καταστροφές και εξαχρείωση των ανθρώπων ιδιαίτερα στις πόλεις που αποτέλεσαν πεδία μαχών

3. Δημιουργία προϋποθέσεων για περσική ανάμειξη στα εσωτερικά ζητήματα του ελληνικού κόσμου

Τον 4ο αιώνα π.Χ οι πόλεις κράτη περιήλθαν σε κρίση καθώς αντιμετώπιζαν πολλά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα. Οξυνόταν ο μεταξύ τους ανταγωνισμός και πλήθαιναν οι συγκρούσεις μετά από περσική υποκίνηση

Οι Πέρσες, με παροχή βοήθειας και χρημάτων από τη μια και εκμεταλλευόμενοι τους ανταγωνισμούς των Ελλήνων από την άλλη, προσπάθησαν να διασπάσουν τις ελληνικές δυνάμεις.Μετά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο και την επικράτηση των Σπαρτιατών δημιούργησαν αντισπαρτιατικό συνασπισμό από τη Θήβα, την Κόρινθο, το Άργος και την Αθήνα.Υποκίνησαν το Βοιωτικό ή Κορινθιακό Πόλεμο (395-386π.Χ)

Ο Βοιωτικός ή Κορινθιακός Πόλεμος (395-386π.Χ) έληξε με τη Βασίλειο ή Ανταλκίδειο Ειρήνη μεταξύ του Μεγάλου Βασιλιά και των Σπαρτιατών σύμφωνα με τους όρους της οποίας οι Σπαρτιάτες: παρέδωσαν στους Πέρσες τις ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας και την Κύπρο διακήρυξαν την αυτονομία των ελληνικών πόλεων που παρέμειναν στους Αθηναίους με εξαίρεση τα νησιά Ίμβρο, Λήμνο και Σκύρο έγιναν τοποτηρητές της ειρήνης στην κυρίως Ελλάδα, με αποτέλεσμα να μεταβληθούν σε όργανα της περσικής πολιτικής

Ηγεμονική θέση ανέλαβε η Θήβα μετά τη μάχη της Λεύκτρας το 371 π.Χ, την οποία έχασε μετά από τη μάχη της Μαντίνειας το 362 π.Χ

Οι πόλεμοι μεταξύ των ελληνικών

πόλεων

Οι πολιτικές και κοινωνικές αναταραχές μέσα στις ίδιες τις πόλεις

Ο παρεμβατικός ρόλος των Περσών