ทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 21st Century Learning Skills

สรศกด ปาเฮ*

รองผ อ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาแพรเขต 2

http://www.addkutec3.com

บทน า (Introduction) ในยคแหงการแขงขนทางสงคมคอนขางสงในปจจบน สงผลตอการปรบตวใหทดเทยมและเทาทนกบความเปลยนแปลงทเกดขนในบรบททางสงคมในทกมตรอบดาน ดงนนการเสรมสรางองคความร ( Content Knowledge ) ทกษะเฉพาะทาง ( Specific Skills ) ความเชยวชาญเฉพาะดาน ( Expertise ) และสมรรถนะของการรเทาทน ( Literacy ) จงเปนตวแปรส าคญทตองเกดขนกบตวผเรยนในการเรยนรยคสงคมแหงการเปลยนแปลงในศตวรรษท 21 นไดอยางมประสทธภาพ กระแสการปรบเปลยนทางสงคมทเกดขนในศตวรรษท 21 ซงเปนยคแหงความเปนโลกาภวตน ( The Globalization )ทไดเกดววฒนาการความกาวหนาในทกๆมตเปนไปอยางรวดเรวและรนแรง สงผลตอวถการด ารงชพของสงคมอยางทวถง ดงนนการก าหนดยทธศาสตรและการสรางความพรอมทจะรบมอกบการเปลยนแปลงทเกดขนนน เปนสงททาทายศกยภาพและความสามารถของมนษยทจะสรางนวตกรรมทางการเรยนรในลกษณะตางๆใหเกดขน และสามารถรองรบการเปลยนแปลงดงกลาว บทความนผเขยนขอน าเสนอบทสรปซงเปนยทธศาสตรการเสรมสรางทกษะและประสทธภาพทางการเรยนรส าหรบผเรยนในยคแหงศตวรรษท 21 โดยเปนการสรปประเดนสาระความรทถกก าหนดเปนกรอบแนวคด ( Framework ) และตวแบบ ( Model ) จากการศกษาวจยทนาสนใจมาน าเสนอเพอน าไปสการวเคราะห การสงเคราะหและศกษาวจยพฒนาส าหรบสรางองคความรทเหมาะสมตอบรบทของการเรยนการสอนยคใหมในสงคมบานเราไดในโอกาสตอไป

*Dip.in Ed. , B.Ed.(English) , M.Ed.(Ed.Tech.) , Ph.D.(Candidate) (Ed.Tech. & Comm.) STOU#1

-2-

กรอบงานการเรยนรในศตวรรษท 21( Framework for 21st Century Learning ) การเรยนรแหงศตวรรษท 21 ( 21st Century Learning ) เปนวลค ากลาว ( Phrase )ทกลายมาเปนสวนส าคญตอการวเคราะหและอภปรายกนอยางกวางขวางของสงคมรอบดาน ซงไดถกก าหนดใหเปนยทธศาสตรการท างานเพอการจดการศกษาเรยนรในยคใหมนใหเกดประสทธภาพสงสดตอการจดการ เรยนร และในขณะเดยวกนนน ทกษะแหงศตวรรษท 21 ( 21st Century Skills ) กกลายเปนยทธศาสตรทมความส าคญทนกการศกษาหลากหลายฝายตางรวมกนวจยเพอสรางเปนรปแบบและน าเสนอแนวปฏบตตอการเสรมสรางประสทธภาพของการจดการศกษาเรยนรใหเกดขนเชนกน ( Mishra and Kereluik , 2011 ) ดงนนการสรางทกษะเพอการเรยนรในศตวรรษท 21 จงเปนลกษณะของการศกษาวจยในเชงบรณาการเพอเสรมสรางประสทธภาพแหงองคความร ทกษะ ความเชยวชาญและสมรรถนะใหเกดกบผเรยน เพอประสทธภาพของการเรยนรส าหรบการด ารงชพในสงคมแหงความเปลยนแปลงในปจจบน กรอบแนวคดของการเรยนรแหงศตวรรษท 21 ทมตวแบบ ( Model ) ทนาสนใจและน าเสนอในโอกาสนม 2 ตวแบบไดแกตวแบบของภาคเครอขายภาคเพอทกษะแหงศตวรรษท 21 ( Partnership for 21st Century Skills , 2007 ) และตวแบบของ กลมเมทร ( METIRI Group , 2003 ) โดยมรายละเอยดของแตละตวแบบของการเรยนรในศตวรรษท 21 พอสงเขปดงน

1. Model of Partnership for 21st Century Skills เปนกรอบแนวคดทถกพฒนาขนมาโดยภาคเพอทกษะแหงศตวรรษท 21 ( Partnership for 21st Century Skills ) โดยสะทอนความเปนไปไดในดานตางๆของการเรยนรทจ าเปนในศตวรรษท 21 ในระบบการจดการศกษาของสหรฐอเมรกา ซงวสยทศน ( Vision ) ทถกพฒนาขนมาเปนการเสนอความคดอยางเปนองครวมและเปนระบบเพอใชในการปรบความคดและฟนฟการศกษาของรฐขนมาใหม โดยน าองคประกอบทงหมดมารวมกนทงผลการเรยนรของนกเรยนและระบบการสนบสนนการศกษาในศตวรรษท 21 ใหกลายเปนกรอบความคดรวบยอดหรอมโนทศน ( Concepts ) องคประกอบทงหมดในโมเดลหรอตวแบบทน าเสนอนไดผานการนยาม การพฒนา และการตรวจสอบอยางถถวนจากผเชยวชาญชนน า นกวชาการศกษา นกธรกจ ผปกครอง และสมาชกของชมชน ซงตวแบบนบางครงจะมชอเรยกอกอยางหนงวา “ตวแบบประกายรง (Rainbow Model)” ดงมรายละเอยดทส าคญสรปไดดงตอไปน ( วรพจน วงศกจรงเรอง และ อธป จตตฤกษ , 2554 ; Partnership for 21st Century Skills , 2009 )

สวนท 1. ดานผลลพธทเกดกบผเรยน ( Student Outcomes ) กลาวถง

วชาแกนหลกและแนวคดส าคญของการเรยนร (Core Subjects and 21st Learning Themes)ประกอบดวย

-3-

- ภาษาองกฤษ การอาน หรอศลปะการใชภาษา - เศรษฐศาสตร - ภาษาส าคญของโลก - วทยาศาสตร - ศลปะ - ภมศาสตร - คณตศาสตร - ประวตศาสตร - การปกครองและหนาทพลเมอง

วชาแกนหลกส าคญเหลาน น ามาสการก าหนดเปนกรอบแนวคดและยทธศาสตรส าคญตอการจดการเรยนรในเนอหาเชงสหวทยาการ ( Interdisciplinary ) ประกอบดวย จตส านกตอโลก ( Global Awareness ) โดย 1). ใชทกษะแหงศตวรรษท 21 ตอการสรางความรความเขาใจและก าหนดประเดนส าคญตอการสรางความเปนสงคมโลก 2). เรยนรจากการมสวนรวมของการท างานเพอน าไปสการขบเคลอนในเชงวฒนธรรม ศาสนาและวถชวตทอยรวมกนไดอยางเหมาะสมในบรบททางสงคมทตางกนรอบดาน 3). มความเขาในใจในความเปนมนษยดวยกนทงในดานเชอชาตและวฒนธรรม รวมทงการใชวฒนธรรมทางภาษาทแตกตางกนไดอยางลงตว ความรพนฐานดานการเงน เศรษฐกจ ธรกจและการเปนผประกอบการ ( Financial , Economic , Business and Entrepreneurial Literacy ) โดย 1). รวธการทเหมาะสมส าหรบการสรางตวเลอกเชงเศรษฐศาสตร/เศรษฐกจ 2). เขาใจบทบาทในเชงเศรษฐศาสตรทมตอสงคม 3). ใชทกษะการเปนผประกอบการในการยกระดบและเพมประสทธผลดานอาชพ ความรพนฐานดานความเปนพลเมอง ( Civic Literacy ) โดย 1). สรางประสทธภาพของการมสวนรวมทางสงคมผานวธการสรางองคความรและความเขาใจในกระบวนการทางการเมองการปกครองทถกตอง 2). การน าวถแหงความเปนประชาธปไตยไปสสงคมในระดบตางๆได 3). มความเขาใจตอวถการปฏบตทางสงคมแหงความเปนพลเมองทงในระดบทองถนและสากล ความรพนฐานดานสขภาพอนามย ( Health Literacy ) โดย 1). มความรความเขาใจขนพนฐานในดานขอมลสารสนเทศเกยวกบภาวะสขภาพอนามยและน าไปใชในการพฒนาคณภาพชวต 2). เขาใจวธปองกนแกไข รวมทงการเสรมสรางภมคมกนทมตอภาวะสขภาพอนามย หางไกลจากภาวะความเสยงจากโรคภยไขเจบทสงผลกระทบตอสขภาพรางกาย

-4-

3). ใชประโยชนจากขอมลสารสนเทศในการเสรมสรางความเขมแขงทางดานสขภาพอนามยไดอยางเหมาะสมกบบคคล 4). เฝาระวงดานสขภาพอนามยทงสวนบคคลและครอบครวใหเกดความเขมแขง 5). รและเขาใจในประเดนส าคญของการเสรมสรางสขภาวะทดทงในระดบชาตและระดบสากล ความรพนฐานดานสงแวดลอม ( Environmental Literacy ) โดย 1). มภมความรและความเขาใจขนพนฐานตอการอนรกษและปองกนสภาพแวดลอม รวมทงมสวนรวมในการอนรกษและปองกนสภาพแวดลอมดงกลาว 2). มภมความรและความเขาใจในผลกระทบทเกดจากธรรมชาตทสงผลตอสงคม (ทงในดานการพฒนาประชากร การเจรญเตบโตของสรรพสงและแหลงทรพยากรทางธรรมชาต ฯลฯ) 3). วเคราะหประเดนส าคญดานสภาพแวดลอมทางธรรมชาตและก าหนดวธการในการปองกนแกไขรวมทงการอนรกษรกษาสภาพแวดลอมเหลานน 4). สรางสงคมโดยรวมใหเกดความรวมมอในการอนรกษและพฒนาทรพยากรสงแวดลอม ทกษะการเรยนรและนวตกรรม ( Learning and Innovation Skills ) ทกษะดานนจดเนนอยบนพนฐานแหงการสรางสรรค การคดแบบมวจารณญาณ การสอสาร และการมสวนรวมในการท างาน ดงรายละเอยดตอไปน ก. ความคดสรางสรรคและนวตกรรม ( Creatively and Innovation ) ประกอบดวย การคดสรางสรรค ( Think Creativity ) โดย 1). ใชเทคนคของการสรางสรรคทางความคดทเปดกวาง เชน การระดมสมอง 2). สรางสรรคสงแปลกใหมและเสรมสรางคณคาทางความคดและสตปญญา 3). มความละเอยดรอบคอบตอการคดวเคราะหและประเมนแนวความคด เพอน าไปสการปรบปรงและพฒนางานในเชงสรางสรรค การท างานรวมกบผอนไดอยางสรางสรรค ( Work Creativity with Others ) โดย 1). มงพฒนา เนนปฏบตและสอสารแนวคดใหมๆไปสผอนไดอยางมประสทธภาพ 2). เปดใจกวางและยอมรบในมมมองหรอโลกทศนใหมๆทสงผลตอระบบการท างาน 3). เปนผน าในการสรางสรรคงาน รวมทงมความรและเขาใจในสภาพการณซงอาจเปนขอเทจจรงหรอเปนขอจ ากด โดยพรอมทจะยอมรบความคดหรอสภาพการณใหมๆทเกดขนนนได 4). สามารถสรางวกฤตใหเปนโอกาสสงผลตอการเรยนร และเขาใจถงวธการสรางสรรคนวตกรรมทตองใชเวลาและสามารถน าเอาขอผดพลาดมาปรบปรงแกไขและพฒนางานไดอยางตอเนอง การน าเอานวตกรรมมาสการปฏบต ( Implement Innovations ) โดย ปฏบตเชงสรางสรรคใหเกดคณประโยชนตอการปรบใชและพฒนาจากผลแหงนวตกรรมทน ามาใช

-5- ข. การคดเชงวพากษและการแกไขปญหา ( Critical Thinking and Problem Solving ) ประกอบดวย ประสทธภาพของการใชเหตผล ( Reason Effectively ) ใชรปแบบทชดเจนในเชงเหตผลทงในเชงนรนย ( Inductive ) และอปนย ( Deductive ) ไดเหมาะสมตามสถานการณตางๆทเกดขน การใชวธคดเชงระบบ ( Use Systems Thinking ) สามารถคดวเคราะหจากสวนยอยไปหาสวนใหญไดอยางเปนองครวมทงหมดและเปนระบบครบวงจรในวธคดหรอกระบวนการคดนน ประสทธภาพในการตดสนใจ ( Make Judgments and Decisions ) โดย 1). สรางประสทธภาพในการวเคราะหและประเมนสถานการณ เพอสรางการยอมรบและความนาเชอถอ 2). สามารถวเคราะหและประเมนในเชงทศนะไดอยางตอเนอง 3). สงเคราะหและเชอมโยงระหวางขอมลรวมทงบทสรปทเกดขน 4). ตความหมายและใหขอสรปทตงบนฐานแหงการวเคราะหทมความนาเชอถอมากทสด 5). สะทอนผลไดอยางมวจารญาณ บนพนฐานแหงประสบการและกระบวนการเรยนร การแกไขปญหา ( Solve Problems ) โดย 1). แกไขปญหาทมความแตกตางไดทงปญหาซ าซากและปญหาทอบตขนใหมในหลากหลายเทคนควธการ 2). สามารถก าหนดเปนประเดนค าถามส าคญทจะน าไปสรางเปนจดเนนในการแกไขปญหาตามสถานการณทเหมาะสมและดทสด ค. การสอสารและการมสวนรวม ( Communication and Collaboration ) ประกอบดวย การสอสารไดชดเจนมประสทธภาพ ( Communication Clearly ) โดย 1). สรางความถกตองชดเจนในการสอความหมายทงการพด การเขยน หรอการใชทกษะอนๆในทางอวจนภาษา ( Non-verbal )ในรปแบบตางๆ 2). มประสทธภาพทางการรบฟงทสามารถสรางทกษะส าหรบการถอดรหสความหมาย การสรปเปนความร สรางคณคา ทศนคต และเกดความสนใจใฝร 3). ใชการสอสารในการก าหนดจดมงหมายเฉพาะทงการรายงาน การสอน การสรางแรงจงใจ 4). ใชสอเทคโนโลยหลากหลายและรวธการใชสอไดอยางมประสทธภาพ 5). สอสารไดอยางมประสทธภาพทามกลางสภาพแวดลอมหรอบรบททตางกน การท างานรวมกบผอน ( Collaborate with Others ) โดย 1). มความสามารถในการเปนผน าในการท างานและเกดการยอมรบในทมงาน

-6-

2). มกจกรรมการท างานทสรางความรบผดชอบและกอใหเกดความสขในการท างานเพอใหบรรลผลตามทมงหวง 3). สรางการมสวนรวมในความรบผดชอบในภารกจงาน และแตละคนมองเหนคณคาของการท างานเปนหมคณะ ทกษะดานสารสนเทศ สอ และเทคโนโลย ( Information , Media and Technology Skills ) ไดแกองคประกอบส าคญดงตอไปน ก. ความรพนฐานดานสารสนเทศ ( Information Literacy ) ประกอบดวย การเขาถงและการประเมนสารสนเทศ ( Access and Evaluate Information ) โดย 1). เขาถงสารสนเทศไดอยางมประสทธภาพ (ดานเวลา) และเกดประสทธผล (แหลงขอมลสารสนเทศ) 2). ประเมนสารสนเทศไดอยางมวจารณญาณตามสมรรถนะทเกดขน การใชและการจดการสารสนเทศ ( Use and Manage Information ) โดย 1). เพมประสทธภาพการใชสารสนเทศอยางสรางสรรคและตรงกบประเดนปญหาทเกดขน 2). จดการกบสารเทศไดอยางตอเนอง จากแหลงขอมลทมอยมากมายหลากหลาย 3). มความรพนฐานทจะประยกตใชสารสนเทศตามกรอบแหงคณธรรมจรยธรรมทมปจจยเสรมอยรอบดาน ข. ความรพนฐานดานสอ ( Media Literacy ) ประกอบดวย ความสามารถในการวเคราะหสอ ( Analyze Media ) โดย 1). เขาใจวธการใชและการผลตสอเพอใหตรงกบเปาประสงคทก าหนด 2). สามารถใชสอเพอตอบสนองตอความแตกตางของปจเจกชน รคณคาและสรางจดเนน รถงอทธพลของสอทมตอการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผบรโภคสอ 3). มความรพนฐานทจะประยกตใชสอไดตามกรอบแหงคณธรรมจรยธรรมทมปจจยเสรมอยรอบดาน ความสามารถในการผลตสอสรางสรรค ( Create Media Products ) โดย 1). มความรความเขาใจตอการใชสออยางสรางสรรคและเหมาะสมตามคณลกษณะเฉพาะของตวสอประเภทนนๆ 2). มความรความเขาใจตอการใชสอไดอยางมประสทธภาพ และสนองตอความแตกตาง ในเชงวฒนธรรมอยางรอบดาน ค. ความรพนฐานดานไอซท ( ICT : Information , Communication and Technology Literacy ) ประกอบดวย

-7-

ประสทธผลของการประยกตใชเทคโนโลย ( Apply Technology Efficiency ) โดย 1). ใชเทคโนโลยเปนเครองมอเพอการวจย การจดการองคกร การประเมนและการสอสารทางสารสนเทศ 2). ใชเทคโนโลยดจทล ( คอมพวเตอร , PDAs , Media Players etc. ) ในการสอสารและการสรางเครอขาย รวมทงการเขาถงสอทางสงคม ( Social Media ) ไดอยางเหมาะสม 3). มความรพนฐานในการประยกตใช ICT ไดตามกรอบแหงคณธรรมจรยธรรมทมขอมลหลากหลายรอบดาน ทกษะชวตและงานอาชพ ( Life and Career Skills ) ประกอบดวยองคประกอบส าคญในดานตางๆดงตอไปน ก. ความยดหยนและการปรบตว ( Flexibility and Adaptability ) ไดแก การปรบตวเพอรบการเปลยนแปลง ( Adapt to Change ) โดย 1). ปรบตวตามบทบาทหนาท ความรบผดชอบและบรบทตามชวงเวลาทก าหนด 2). ปรบตวเพอการเปลยนแปลงบรรยากาศของการท างานในองคกรทดขน เกดความยดหยนในการท างาน ( Be Flexible ) โดย 1). สามารถหลอมรวมผลสะทอนของงานไดอยางมประสทธภาพ 2). เปนผน าทสรางสรรคใหเกดผลเชงบวกกบการท างาน 3). มความรความเขาใจในการสรางความสมดลและความเสมอภาคอยางรอบดาน เพอกอใหเกดการเปลยนแปลงในเชงสรางสรรคของการท างาน ข. เปนผมความคดรเรมและเปนผน า ( Initiative and Self-Direction ) ไดแก การจดการดานเปาหมายและเวลา ( Manage Goals and Time ) โดย 1). ก าหนดเปาหมายไดชดเจนบนฐานความส าเรจตามเกณฑทก าหนด 2). สรางความสมดลในเปาหมายทก าหนด (ทงในระยะสนและระยะยาว) 3). ใชเวลาและการจดการใหเกดประสทธภาพสงสดในการท างาน การสรางงานอสระ ( Work Independently ) โดย 1). ก ากบตดตาม จ าแนกวเคราะห จดเรยงล าดบความส าคญ และก าหนดภารกจงานอยางมอสระปราศจากการควบคมจากภายนอก เปนผน าทมประสทธภาพในตนเอง ( Be Self-Directed Learners ) โดย 1). มงมนสความเชยวชาญทงทางดานทกษะ ความรและขยายผลสความเปนเลศ 2). เปนผน าเชงทกษะขนสง มงสความเปนมออาชพ 3). เปนผน าในการเรยนรตลอดชวต ( Lifelong Learning )

-8-

4). สามารถสะทอนผลและเกบเกยวประสบการณจากอดตมงสเสนทางแหงความกาวหนาในอนาคต ค. ทกษะทางสงคมและการเรยนรขามวฒนธรรม ( Social and Cross-Cultural Skills ) ประกอบดวย ประสทธผลเชงปฏสมพนธรวมกบผอน ( Interact Effectively with Others ) โดย 1). รอบรในการสรางประสทธภาพ จงหวะเวลาทเหมาะสมในการฟง-การพดในโอกาสตางๆ 2). สรางศกยภาพตอการควบคมใหเกดการยอมรบในความเปนผน าทางวชาชพ การสรางทมงานทมคณภาพ ( Work Effectively in Diverse Teams ) โดย 1). ยอมรบในขอแตกตางทางวฒนธรรมและภารกจงานของทมงานทแตกตางกนหลากหลายลกษณะ 2). เปดโลกทศนและปลกจตส านกเพอมองเหนการยอมรบในขอแตกตาง สามารถมองเหนคณคาในความแตกตางเหลานน 3). พงระลกเสมอวาขอแตกตางเชงสงคมและวฒนธรรมนน สามารถน ามาสรางสรรคเปนแนวคดใหมๆใหเกดขนได โดยการคดคนนวตกรรมเพอการสรางงานอยางมคณภาพ ง. การเพมผลผลตและการรรบผด ( Productivity and Accountability ) ประกอบดวย การจดการโครงการ ( Manage Projects ) โดย 1). ก าหนดเปาหมายใหชดเจนเพอมงสความส าเรจของงาน 2). วางแผน จดเรยงล าดบความส าคญของงานและบรหารจดการใหเกดผลลพธทมงหวง ผลผลตทเกดขน ( Produce Results ) โดยสรางผลผลตทมคณภาพสง โดยมจดเนนในดานตางๆไดแก 1). การท างานทางวชาชพทสจรต 2). สามารถบรหารเวลาและบรหารโครงการไดอยางมประสทธภาพ 3). เนนภารกจงานในเชงสหกจ ( Multi-tasks ) 4). การมสวนรวมอยางแขงขน 5). น าเสนอผลงานไดอยางมออาชพ 6). ยอมรบผลผลตทเกดขนดวยความชนชม จ. ภาวะผน าและความรบผดชอบ ( Leadership and Responsibility ) ประกอบดวย ความเปนตวแบบและเปนผน าคนอน ( Guide and Lead Others ) โดย 1). ใชทกษะการแกไขปญหาระหวางบคคลได เพอน าพาองคการกาวบรรลจดมงหมาย 2). เปนตวกลางหรอผประสานงานทมประสทธภาพ สามารถชน าและน าพาองคการกาวสผลลพธทพงประสงค

-9-

3). ยอมรบความสามารถของคณะท างานหรอผรวมงานทมความแตกตางกน 4). เปนแบบอยางในพฤตกรรมทพงประสงค ผอนยอมรบ

สวนท 2. ระบบสนบสนนการศกษาของศตวรรษท 21 ( 21st Century Support Systems ) เปนปจจยสนบสนนทจะท าใหผเรยนเกดประสทธภาพสงสดทางการเรยนรในศตวรรษท 21 ตามโมเดลทกลาวถง ทงนปจจยส าคญจะประกอบไปดวย มาตรฐานในศตวรรษท 21 ( 21st Century Standards ) จดเนน 1). เนนทกษะ ความรและความเชยวชาญทเกดกบผเรยน 2). สรางความรความเขาใจในการเรยนในเชงสหวทยาการระหวางวชาหลกทเปนจดเนน 3). มงเนนการสรางความรและเขาใจในเชงลกมากกวาการสรางความรแบบผวเผน 4). ยกระดบความสามารถผเรยนดวยการใหขอมลทเปนจรง การใชสอหรอเครองมอทมคณภาพจากการเรยนรในสถานศกษา การท างานและในการด ารงชวตประจ าวน ผเรยนไดเรยนรอยางมความหมายและสามารถแกไขปญหาทเกดขนได 5). ใชหลกการวดประเมนผลทมคณภาพระดบสง การประเมนทกษะในศตวรรษท 21 ( Assessment of 21st Century Skills ) จดเนน 1). สรางความสมดลในการประเมนผลเชงคณภาพ โดยการใชแบบทดสอบมาตรฐานส าหรบการทดสอบยอยและทดสอบรวมส าหรบการประเมนผลในชนเรยน 2). เนนการน าประโยชนของผลสะทอนจากการปฏบตของผเรยนมาปรบปรงแกไขงาน 3). ใชเทคโนโลยเพอยกระดบการทดสอบวดและประเมนผลใหเกดประสทธภาพสงสด 4). สรางและพฒนาระบบแฟมสะสมงาน ( Portfolios ) ของผเรยนใหเปนมาตรฐานและมคณภาพ หลกสตรและการสอนในศตวรรษท 21 ( 21st Century Curriculum & Instruction ) 1). การสอนใหเกดทกษะการเรยนในศตวรรษท 21 มงเนนเชงสหวทยาการของวชาแกนหลก 2). สรางโอกาสทจะประยกตทกษะเชงบรณาการขามสาระเนอหา และสรางระบบการเรยนรทเนนสมรรถนะเปนฐาน ( Competency-based ) 3). สรางนวตกรรมและวธการเรยนรในเชงบรณาการทมเทคโนโลยเปนตวเกอหนน การเรยนรแบบสบคน และวธการเรยนจากการใชปญหาเปนฐาน( Problem-based )เพอการสรางทกษะขนสงทางการคด 4). บรณาการแหลงเรยนร( Learning Resources )จากชมชนเขามาใชในโรงเรยน

-10-

การพฒนาทางวชาชพในศตวรรษท 21 ( 21st Century Professional Development ) 1). จดมงหมายส าคญเพอการสรางครใหเปนผทมทกษะความรความสามารถในเชงบรณาการ การใชเครองมอและก าหนดยทธศาสตรสการปฏบตในชนเรยน และสรางใหครมความสามรรถในการวเคราะหและก าหนดกจกรรมการเรยนรไดเหมาะสม 2). สรางความสมบรณแบบในมตของการสอนดวยเทคนควธการสอนทหลากหลาย 3). สรางใหครเปนผมทกษะความรความสามารถในเชงลกเกยวกบการแกปญหา การคดแบบวจารณญาณ และทกษะดานอนๆทส าคญตอวชาชพ 4). เปนยคแหงการสรางสมรรถนะทางวชาชพใหเกดขนกบครเพอเปนตวแบบ ( Model ) แหงการเรยนรของชนเรยนทจะน าไปสการสรางทกษะการเรยนรใหเกดขนกบผเรยนไดอยางมคณภาพ 5). สรางใหครเปนผทมความสามารถวเคราะหผเรยนไดทงรปแบบการเรยน สตปญญา จดออนจดแขงในตวผเรยน เหลานเปนตน 6). ชวยใหครไดเกดการพฒนาความสามารถใหสงขนเพอน าไปใชส าหรบการก าหนดกลยทธทางการสอนและจดประสบการณทางการเรยนไดเหมาะสมกบบรบททางการเรยนร 7). สนบสนนใหเกดการประเมนผเรยนอยางตอเนองเพอสรางทกษะและเกดการพฒนาการเรยนร 8). แบงปนความรระหวางชมชนทางการเรยนรโดยใชชองทางหลากหลายในการสอสารใหเกดขน 9). สรางใหเกดตวแบบทมการพฒนาทางวชาชพไดอยางมนคงและยงยน สภาพแวดลอมทางการเรยนรในศตวรรษท 21 ( 21st Century Learning Environment ) 1). สรางสรรคแนวปฏบตทางการเรยน การรบการสนบสนนจากบคลากรและสภาพแวดลอมทางกายภาพทเกอหนน เพอชวยใหการเรยนการสอนบรรลผล 2). สนบสนนทางวชาชพแกชมชนทงในดานการใหการศกษา การมสวนรวม การแบงปนสงปฏบตทเปนเลศระหวางกนรวมทงการบรณาการหลอมรวมทกษะหลากหลายสการปฏบตในชนเรยน 3). สรางผเรยนเกดการเรยนรจากสงทปฏบตจรงตามบรบท โดยเฉพาะการเรยนแบบโครงงาน 4). สรางโอกาสในการเขาถงสอเทคโนโลย เครองมอหรอแหลงการเรยนรทมคณภาพ 5). ออกแบบระบบการเรยนรทเหมาะสมทงการเรยนเปนกลมหรอการเรยนรายบคคล 6). น าไปสการพฒนาและขยายผลสชมชนทงในรปแบบการเผชญหนาหรอระบบออนไลน ทกลาวมาทงหมดในเบองตนนน เปนการสรางกรอบแนวคดของการพฒนาทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 ทผานกระบวนการวจยโดย Partnership for 21st Century Skills เปนตวแบบทน าเสนอในรายละเอยดของตวแปรหรอองคประกอบทเกยวของกบการพฒนาศกยภาพทางการเรยนรในสงคมยคใหมทตองค านงถง และตองสรางใหเกดขนกบผเกยวของกบการศกษาทกฝายทงคร นกเรยน ผบรหาร ผปกครอง ชมชนและผมสวนไดเสยทกฝาย ( Stakeholders )

-11-

ตวแบบ ( Model ) ซงเปนมตของการสรางทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 ทกลาวมานนสามารถน าเสนอเปนรปแบบเชงกราฟก ( Graphic )ดงภาพตอไปน ภาพท 1. Model of 21st Century Student Outcomes and Support Systems Source : http://www.21stcenturyskills.com

กรอบแนวคดเชงมโนทศนส าหรบทกษะแหงศตวรรษท 21 ทน าเสนอโดยกลมภาคเพอทกษะแหงศตวรรษท 21 ( Partnership for 21st Century Skills ) เปนกรอบแนวคดทผานการวจยและพฒนามาอยางเขมแขงเปนระบบ สามารถตอบสนองความตองการทก าลงเปลยนแปลงของสงคมทเผชญอย และกรอบแนวคดนไดรบการสนบสนนอยางตอเนองจากองคกรสนบสนนดานการศกษาหลายแหง รวมทงภาคธรกจเอกชนและผก าหนดนโยบายทางการศกษา ผปกครอง ชมชน ฯลฯ จนสามารถพฒนากลายเปนวสยทศนเพอการศกษารอบดานและมเปาหมายทชดเจน เหตผลส าคญทกรอบแนวคดดงกลาวเปนทยอมรบในสงคมวงกวางเนองจากเหตผลหลายประการดงทเคน เคย ( Ken Kay, JD. อางถงใน วรพจน วงศกจรงเรอง และอธป จตตฤกษ , 2554 ) ไดกลาวไวสรปไดดงน 1. กรอบแนวคดนเนนทผลลพธทส าคญ เปนผลลพธทงในดานความรในวชาแกนและทกษะแหงศตวรรษใหมซงจะชวยใหนกเรยนไดเตรยมความพรอมหลายดานทงการรจกวธคด , เรยนร , ท างาน ,แกปญหา, สอสาร , และรวมมอท างานไดอยางมประสทธผลไปตลอดชวต

-12-

2. กรอบแนวคดนเหนวาระบบสนบสนนการศกษาโดยเฉพาะประสบการณในการเรยนรทางวชาชพเปนสงส าคญ กลาวกนวาการพฒนาวชาชพคอสวนทส าคญทสดในการเปลยนแปลง 3. กรอบความคดนตรงกบความคดของผก าหนดนโยบาย นกการศกษา ประชาคมธรกจ องคกรชมชน และผปกครอง เหตผลส าคญทกลาวถงเหลานจงเปนค าตอบทชดเจนวากรอบแนวคดของกลมภาคเครอขายนเปนทยอมรบกนในวงกวางตอการน าไปปรบใชในแตละบรบทสงคมเพอสร างศกยภาพทางการเรยนรในสงคมแหงการเปลยนแปลงในปจจบนไดอยางเหมาะสม

2. Model of en Gauge 21st Century Skills โมเดล ( Model ) ดงกลาวถกพฒนาขนมาโดยกลมเมทร ( Metiri Group ) และหองวจยการศกษาเขตภาคกลางตอนเหนอ ( NCREL : North Central Regional Educational Laboratory ) ประเทศสหรฐอเมรกาทไดเสนอกรอบแนวคดส าคญส าหรบศตวรรษท 21 เมอป 2003 โดยใชชอวา “en Gauge 21st Century Skills” ซงแนวคดนไดเพมความรพนฐานดานขอมลขาวสารและรวม “ความอยากร” , “ความกลาเสยง” และ “การจดการความซบซอน” เขาไวในทกษะหลกดวย กรอบแนวคดนเนนเรอง “การจดล าดบความส าคญ การวางแผน และการจดการเพอมงผลลพธ” และเหนวา “ความรพนฐานทางพหวฒนธรรม ( Multicultural Literacy )” เปนองคประกบทชดเจนอกอยางหนงหากไมนบกลม “การสอสารอยางมประสทธผล” แลว กรอบความคด en Gauge นเนนเรองความคาบเกยวของหลกสตรกบเนอหานอยกวากรอบความคดของกลม Partnership แตเนนในเรองเนอหาความรตามบรบทมากกวา ( Chris Dede , Ed.D อางในวรพจน วงศกจรงเรอง และ อธป จตตฤกษ , 2554 ) กรอบแนวคดของ en Gauge 21st Century Skills ของ NCREL/Metiri Group ประกอบดวยองคประกอบหลก 4 องคประกอบไดแก ( NCREL / METIRI Group , 2003 ) 1. ความรพนฐานในยคดจทล ( Digital-Age Literacy ) ประกอบดวยความรพนฐานดานวทยาศาสตร เศรษฐศาสตรและเทคโนโลย ความรพนฐานเชงทศนะและขอมล ความรพนฐานทางพหวฒนธรรมและจตส านกตอโลก 2. การคดเชงนวตกรรมและสรางสรรค ( Inventive Thinking ) ประกอบดวย ความสามารถในการปรบตว การจดการความซบซอน และความสามารถในการชน าตนเอง ความอยากร ความคดสรางสรรคและความกลาเสยง การคดระดบสงและการใชเหตผลทด 3. การสอสารอยางมประสทธผล ( Effective Communication ) ประกอบดวย การท างานเปนทม ความรวมมอ และทกษะดานปฏสมพนธระหวางบคคล ความรบผดชอบตอตนเอง ตอสงคม และความรบผดชอบในฐานะพลเมอง การสอสารและการโตตอบ

-13-

4. การเพมผลผลตในระดบสง ( High Productivity ) ประกอบดวย การจดล าดบความส าคญ การวางแผนและการจดการเพอมงผลลพธ การใชเครองมอจรงอยางมประสทธผล ความสามารถในการสรางผลผลตทมคณภาพและเหมาะสม ตวแบบ ( Model ) ของ NCREL/Metiri Group แสดงใหเหนจากภาพกราฟกตอไปน ภาพท 2. Model of en Gauge 21st Century Skills Source : NCREL and Metiri Group ( 2003 ) p.15

การก าหนดเปนวสยทศนสการปรบแนวคดสการปฏรปการศกษาไทย

การสรางความเขมแขงทางการศกษาของไทยภายใตบรบทแหงการเปลยนแปลงทเกดขนยอมเปนสงททกฝายควรตระหนกและมองเหนความส าคญในการก าหนดยทธศาสตรของการพฒนาคนสการพฒนาชาต เพอกาวสสงคมโลกทามกลางสภาพการณแหงการแขงขนในปจจบน การสรางความเขมแขงของคนในชาตในการ

-14- จดการศกษา จะเปนปจจยส าคญททกฝายตองรวมกนท างานอยางเปนองครวม โดยเฉพาะอยางยงภายใตยทธศาสตรของการปฏรปการศกษา ( Educational Reform ) นนยอมมความส าคญและจ าเปนทตองรวมกนก าหนดยทธศาสตรเพอสรางความรแกคนในชาตอยางมคณคาและเกดประสทธภาพสงสด สงผลตอการปฏรปและเกดการพฒนาอยางยงยน ( Sustainable Development ) ภายใตยทธศาสตรการปฏรปการศกษาทศวรรษท 2 ทมงพฒนาและปรบเปลยนกระบวนทศนของการท างานใหมทง 4 ดานไดแก การปฏรปผเรยนยคใหม การปฏรปครยคใหม การปฏรปโรงเรยนและแหลงเรยนรยคใหม และการปฏรประบบบรหารจดการยคใหม นนนาจะมการวเคราะหวจยเพอปรบแนวคดของตวแบบทน าเสนอทงสองตวแบบดงกลาวนนมาปรบใชกบการปฏรปการศกษาทศวรรษทสองนใหเกดความเหมาะสมกบบรบททางสงคมรอบดาน เนองจากปจจยตางๆทจะสรางทกษะความรจากงานวจยทง 2 งานดงกลาวขางตนนน ตางสอดรบกบกระบวนทศน ( Paradigm )ของการปฏรปการศกษาตามทก าหนดไวในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต ซงความสมพนธดงกลาวอาจสรปใหเหนจากภาพตอไปน ภาพท 3. การปรบกระบวนทศนการศกษายคใหมตามแนวทางการปฏรปการศกษา

กรอบแนวความคดของการปรบกระบวนทศนปฏรปการศกษาทศวรรษทสองน จะน าเอาฐานแนวคดจากการศกษาวจยจากตวแบบทงสองคอ Partnership Model และ en Gauge Model น ามาหลอมรวมแลวน าไปสการก าหนดแนวยทธศาสตรในเชงบรณาการ ( Integration ) โดยยดหลกความเหมาะสมกบสภาพแหงบรบท ( Context )รอบดานเปนประการส าคญ ซงเปนสงทนกการศกษาทรบผดชอบทกฝายนาจะน าไปสการก าหนดกรอบแนวคดใหมภายใตกระแสการเปลยนแปลงในสงคมปจจบน

...................

Model of Partnership

for 21st Century Skills

Model of en Gauge 21st Century Skills

Educational

Reformation

ปฏรปผเรยนยคใหม

ปฏรปครยคใหม

ปฏรปโรงเรยนยคใหม

ปฏรประบบบรหารยคใหม

-15-

แหลงคนควาเพมเตม วรพจน วงศกจรงเรอง และ อธป จตตฤกษ (แปล). ทกษะแหงอนาคตใหม : การศกษาเพอศตวรรษท 21. กรงเทพฯ : ส านกพมพ Open Worlds. , 2554. Mishra , Punya and Kereluik , Kristen. What 21st Century Learning? A Review and a Synthesis. (online) Available from http://www.punya.edu.msu.edu/publications/ 21stCenturyKnowledge-PM-KK.pdf. ( November 18 , 2012 ) North Central Regional Laboratory & Metiri Group. En Gauge 21st Century Skills : Literacy in The Digital Age. Chicago : North Central Regional Educational Laboratory , 2003. Partnership for 21st Century Skills. P21 Framework Definitions. (online) Available from http://www.p21.org/storage/documents/P21-Framework -Definitions.pdf. ( November 18 , 2012 ) ---------- . Framework for 21st Century Learning. (online) Available from http://www.21st Centuryskills.org.pdf. ( November 18 , 2012 )

Doctoral Program in Educational Technology and Communications #1.

Sukhothai Thammathirat Open University (STOU). Thailand.