Pismo japońskie wywodzi się z pisma chińskiego i jest jednym z najbardziej skomplikowanych rodzajów pism. Chińskie znaki (słowo kanji - znaczy "znaki cesarstwa Han") oparte są na piśmie obrazkowym, gdzie jeden znak symbolizuje jedną ideę.

Znaki chińskie zostały importowane do Japonii w V-VII w n.e. (wg tradycji podawana jest data 402 r. - wtedy to pierwsze chińskie teksty przywiezione zostały na archipelag japoński) razem z buddyzmem. Ponieważ jednak języki chiński i japoński nie mają ze sobą nic wspólnego pod względem fonetycznym, morfologicznym i składniowym, Japończycy zmuszeni byli do wynalezienia uproszczonego "alfabetu"

(ściślej: sylabariusza) kana 仮名, służącego obecnie do zapisu m.in. końcówek fleksyjnych. Zanim jednak tego dokonano, próbowano pisać teksty w całości ideogramami chińskimi i odczytywać je po

japońsku (kanbun 漢文). Z czasem powstał system man'yōgana 万葉仮名, w którym znaki chińskie używane były wyłącznie dla ich wartości fonetycznej, z pominięciem znaczenia znaku. To właśnie man'yōgana w wyniku stopniowych uproszczeń przekształciła się w dwa sylabariusze kana:

hiragana 平仮名 i katakana 片仮名.

1. KANJI - znany słownik Daikanwa jiten ocenia liczbę stworzonych znaków na około 50.000, lecz większość z nich nie jest w powszechnym użyciu nawet w Chinach, gdyż np. oznaczają nazwy miejscowe, zwierząt i roślin. Japońska administracja ustaliła oficjalną listę podstawowych kanji, zawierających 1945 znaków (wcześniej takim standardem było 1850 znaków). Odpowiada on zakresowi przekazywanemu uczniom do zakończenia szkoły średniej i stanowi zgrubny wyznacznik piśmienności. Inny oficjalny zestaw jest zawiera dodatkowe 285 znaków, które mogą być wykorzystywane w imionach i nazwiskach. Do swobodnego czytania książek wymagana jest znajomość w sumie nieco ponad 3000 znaków, co jest normą dla przeciętnie wykształconego dorosłego. W tekstach specjalistycznych mogą się pojawiać dodatkowe, przez co liczba wszystkich wykorzystywanych w Japonii znaków to około 6000. Bardzo niewielu Japończyków zna je wszystkie.

2. Hiragana - służy do zapisu fonetycznego. Poznanie hiragany pozwala już napisać w zasadzie wszystko po japońsku, ale na poziomie ucznia pierwszej klasy. Rodowity Japończyk używa hiragany do zapisywania odmiennych końcówek słów, oraz do zapisywania słów, które nie mają własnych znaków kanji.

3. Katakana - służy do zapisu nazw własnych (głównie obcego pochodzenia, gdyż Japończycy mają znaki kanji, które zastępują ich nazwy własne), imion i wyrazów dźwiękonaśladowczych

4. Romaji - jest to zapis alfabetem łacińskim.

HIRAGANA

Rōmaji a i u e o

Hiragana あ い う え お

Rōmaji ka ki ku ke ko

Hiragana か き く け こ

Rōmaji sa shi su se so

Hiragana さ し す せ そ

Rōmaji ta chi tsu te to

Hiragana た ち つ て と

Rōmaji na ni nu ne no

Hiragana な に ぬ ね の

Rōmaji ha hi fu he ho

Hiragana は ひ ふ へ ほ

Rōmaji ma mi mu me mo

Hiragana ま み む め も

Rōmaji ya yu yo

Hiragana や ゆ よ

Rōmaji ra ri ru re ro

Hiragana ら り る れ ろ

Rōmaji wa o n

Hiragana わ を ん

Poniżej dodatkowe znaki, różniące się od pokazanych powyżej tylko dwoma kreskami, bądź kółkami.

が ぎ ぐ げ ご - ga gi gu ge go

ざ じ ず ぜ ぞ - za ji (zi) zu ze zo

だ ぢ づ で ど - da ji (dzi) zu de do

ば び ぶ べ ぼ - ba bi bu be bo

ぱ ぴ ぷ ぺ ぽ - pa pi pu pe po

Poniżej połączenia sylab (proszę zwrócić uwagę, że niektóre znaki są mniejsze od pozostałych)

きゃ きゅ きょ - kya kyu kyo

しゃ しゅ しょ - sha shu sho

ちゃ ちゅ ちょ - cha chu cho

にゃ にゅ にょ - nya nyu nyo

ひゃ ひゅ ひょ - hya hyu hyo

みゃ みゅ みょ - mya myu myo

りゃ りゅ りょ - rya ryu ryo

ぎゃ ぎゅ ぎょ - gya gyu gyo

じゃ じゅ じょ - ja ju jo

びゃ びゅ びょ - bya byu byo

ぴゃ ぴゅ ぴょ - pya pyu pyo

Niezmiernie ważny jest sposób odczytywania znaków, gdyż od tego zależy poprawność odczytywania wyrazów japońskich.

Poniżej zapis, jak powinny być prawidłowo odczytywane. Znaki pominięte czyta się tak, jak są one zapisane w romaji.

shi - si

chi - ci

ha - jeśli występuje jako część wyrazu, czytamy jako ha, jeśli występuje samodzielne jako partykuła, wtedy czytamy ła

ya – ja yu – ju yo – jo wa - ła

ji - zi ( ji w szeregu "da ji zu de do" czytamy jako - dzi )

kya - kja kyu – kju kyo - kjo

sha – sia shu – siu sho - sio

cha – cia chu – ciu cho - cio

nya – nja nyu – nju nyo - njo

hya – hja hyu – hju hyo - hjo

mya – mja myu – mju myo - mjo

rya – rja ryu – rju ryo - rjo

gya – gja gyu – gju gyo - gjo

ja – dzia ju – dziu jo - dzio

bya – bja byu – bju byo - bjo

pya – pja pyu – pju pyo - pjo

KATAKANA

Rōmaji a i u e o

Katakana ア イ ウ エ オ

Rōmaji ka ki ku ke ko

Katakana カ キ ク ケ コ

Rōmaji sa shi su se so

Katakana サ シ ス セ ソ

Rōmaji ta chi tsu te to

Katakana タ チ ツ テ ト

Rōmaji na ni nu ne no

Katakana ナ ニ ヌ ネ ノ

Rōmaji ha hi fu he ho

Katakana ハ ヒ フ ヘ ホ

Rōmaji ma mi mu me mo

Katakana マ ミ ム メ モ

Rōmaji ya yu yo

Katakana ヤ ユ ヨ

Rōmaji ra ri ru re ro

Katakana ラ リ ル レ ロ

Rōmaji wa o n

Katakana ワ ヲ ン

Dodatkowo znaki katakany, różniące się od pokazanych powyżej tylko dwoma kreskami i kółkami.

ガ ギ グ ゲ ゴ - ga gi gu ge go

ザ ジ ズ ゼ ゾ - za ji zu ze zo

ダ ヂ ヅ デ ド - da ji zu de do

バ ビ ブ ベ ボ - ba bi bu be bo

パ ピ プ ペ ポ - pa pi pu pe po

Połączenia sylab (podobnie jak w hiraganie część liter jest mniejsza od pozostałych)

キャ キュ キョ - kya kyu kyo

シャ シュ ショ - sha shu sho

チャ チュ チョ - cha chu cho

ニャ ニュ ニョ - nya nyu nyo

ヒャ ヒュ ヒョ - hya hyu hyo

ミャ ミュ ミョ - mya myu myo

リャ リュ リョ - rya ryu ryo

ギャ ギュ ギョ - gya gyu gyo

ジャ ジュ ジョ - ja ju jo

ビャ ビュ ビョ - bya byu byo

ピャ ピュ ピョ - pya pyu pyo