Upload
others
View
6
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥALZHEIMER
ΛΥΣΙΤΣΑΣ Γ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣΝΕΥΡΟΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMERΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΘΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΛΗΨΙΑ ΚΑΙ VIDEO ΗΕΓ ΣΤΟ STrsquo HOSPITAL OF LONDON
ΠΟΠΤΣΗ ΕΛΕΝΗ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ ΑΠΘ
ΤΣΟΛΑΚΗ ΜΑΓΔΑ ΝΕΥΡΟΛΟΓΟΣ-ΨΥΧΙΑΤΡΟΣΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑΣ ΑΠΘ
T
Τι είναι η αναισθησία
Κατά την διάρκεια της γενικής αναισθησίας
Αδρανοποιούνται οι υποδοχείς του πόνου στον εγκέφαλο ενώ ταυτόχρονα προκαλείται αναστρέψιμη απώλεια συνείδησης (καταστολή)
Μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η γενική αναισθησία σε ηλικιωμένους μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης των νευροεκφυλιστικών διαταραχών σε ποσοστό 15 και συγκεκριμένα νόσο Alzheimer
Alzheimer General Anesthesia Can Make The Elderly 15 More Likely To Develop Alzheimers Disease
European Society of Anesthesiology 2013
Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει μια αρχική πτώση στη νοητική λειτουργία αμέσως μετά την επέμβαση που ονομάζεται μετεγχειρητική νοητική δυσλειτουργία (POCD) που μπορεί να οδηγήσει σε άνοια
To POCD σχετίζεται με την δημιουργία νευροφλεγμονώδων αντιδράσεων στον εγκέφαλο Οι αντιδράσεις καθιστούν ουσιαστικά τον εκφυλισμό των κυττάρων του
Clin Interv Aging 2014
Maria Hussain at all
Αυτός ο εκφυλισμός σε κυτταρικό επίπεδο είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της άνοιας ή της μείωσης της νοητικής λειτουργίας η οποία μπορεί να προκαλέσει αμνησία διαταραχή στην ευφράδεια του λόγου αφασικές διαταραχές μείωση της κρίσης και διαταραχές συμπεριφοράς
H ΜΕΛΕΤΗ
Η μελέτη συμπεριέλαβε 9294 ηλικιωμένα άτομα που είχαν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση στο διάστημα μεταξύ 1999 και 2001 Είχαν υποβληθεί σε νευροψυχολογικές και γνωστικές αξιολογήσεις σε 2 4 7 και 10 έτη μετά την επέμβαση με γενική αναισθησία
Περίπου 9 των συμμετεχόντων ανέπτυξε νοητική έκπτωση μετά από οκτώ χρόνια έκθεσης στην αναισθησία και 15 ήταν πιθανό να αναπτύξουν τη νόσο του Αλτσχάιμερ
POCD
Κυρίως οι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε γενική αναισθησία και ανέπτυξαν POCD ήταν στην ομάδα που είναι πιθανότερο να αναπτύξουν νευροεκφυλιστικές διαταραχές
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι όσοι υποβάλλονται σε γενική αναισθησία αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν νευροεκφυλιστικές νόσους σε σύγκριση με εκείνους που λαμβάνουν τοπική αναισθησία
POCD
Το POCD είναι συχνό στους ηλικιωμένους ασθενείς η έρευνα δείχνει ότι επηρεάζει περίπου 10 έως 15 των ασθενών με μικρές χειρουργικές επεμβάσεις
περίπου 30 έως 50 των ασθενών μείζονα χειρουργική επέμβαση και μέχρι
60 των ασθενών σε καρδιοχειρουργική επέμβαση
Eckenhoff et al ( 2004 CARNINI et αl 2007
BY PASS
Το μόνο είδος της χειρουργικής επέμβασης που έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να προκαλέσει άνοια ή να επιδεινώσει την γνωστική λειτουργία είναι η καρδιοχειρουργική επέμβαση
Αυτό οφείλεται πιθανώς λόγω των δυσμενών επιπτώσεων της καρδιοπνευμονικής παράκαμψης στον εγκέφαλο η οποία προκαλεί κάποιου βαθμού υποξία και όχι η αναισθησία
POCD
Μετεγχειρητικό παραλήρημα παρατηρείται συνήθως την πρώτη ή δεύτερη ημέρα μετά την χειρουργική επέμβαση και τα συμπτώματα είναι συχνά χειρότερα τη νύχτα
Η πλειοψηφία των ηλικιωμένων ασθενών αναρρώνουν μέσα σε λίγες ημέρες αλλά σε ένα μικρό αριθμό ασθενών το παραλήρημα μπορεί να διαρκέσει για εβδομάδες ή ακόμα και μήνες Είναι σημαντικό επιμένων παραλήρημα δεν είναι άνοια
POCD
Πρόσθετοι παράγοντες μπορεί να προδιαθέτουν ένα ηλικιωμένο άτομο να εμφανίσει μετεγχειρητικό παραλήρημα είναι η σωματική ασθένεια η κατάθλιψη και το άγχος ο χρόνιος αιθυλισμός
Ομοίως οι συν-υπάρχουσες καρδιαγγειακές διαταραχές το κάπνισμα ιστορικό ΑΕΕ μπορεί να συμβάλει στην θνησιμότητα της αναισθησίας και την ανάπτυξη της άνοιας
POCD
Επίσης η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η νοσηρότητα είναι πιο συχνή μετά την ηλικία των 75 ετών POCD σπάνια έχει τεκμηριωθεί σε άτομα κάτω 40
Εμφανίζεται συνήθως μια έως δυο εβδομάδες μετά την επέμβαση το 60 περίπου των ασθενών καρδιοχειρουργικής επέμβασηςπερίπου το 30 των ασθενών με μείζονα χειρουργική επέμβαση και περίπου 7 των ασθενών με μικρή χειρουργική επέμβαση θα εμφανίσει POCD
POCD
Ωστόσο το POCD συνήθως υποχωρεί μέσα σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες Ο κίνδυνος της μακροπρόθεσμης νοητικής δυσλειτουργίας από μη καρδιακή χειρουργική επέμβαση είναι σχετικά χαμηλός
Για παράδειγμα η μελέτη περιλαμβάνει 262 ηλικιωμένους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ολική αρθροπλαστική γόνατος μόνο ~ 5 είχε μείωση στην γνωστική λειτουργία
Μήπως το είδος της αναισθησίας που θα χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης επηρεάζει τον κίνδυνο ανάπτυξης μακροπρόθεσμα (διάρκειας 3 έως 6 μήνες) POCD
Σημειώνεται ότι οι ειδικοί εκτιμούν πως περί τα 60 εκατομμύρια άνθρωποι σε παγκόσμιο επίπεδο λαμβάνουν πτητικά αναισθητικά φάρμακα κάθε χρόνο Τα φάρμακα αυτά είναι γνωστό ότι προκαλούν μετεγχειρητική φθίση των νοητικών ικανοτήτων η οποία μπορεί να διαρκέσει για ημέρες εβδομάδες ή και χρόνια
ΠΑΘΟΓΕΝΕΣΗ
Οι εισπνεόμενες δόσεις αλοθάνης μιας ουσίας που ανήκει στην κατηγορία των αποκαλούμενων πτητικών αναισθητικών φαίνεται να αυξάνουν τα επίπεδα της πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο ποντικών αναφέρουν οι ερευνητές στο έντυπο laquoΝeurobiology of Αgingraquo
Eξέθεσαν λοιπόν ποντίκια γενετικώς τροποποιημένα ώστε να εμφανίζουν υψηλά επίπεδα β-αμυλοειδούς αλλά και φυσιολογικά πειραματόζωα σε αλοθάνη και ισοφλουράνη επί πέντε ημέρες Τα γενετικώς τροποποιημένα ποντίκια που εκτέθηκαν σε αλοθάνη είχαν περισσότερο β-αμυλοειδές αν και δεν παρουσίασαν πρόβλημα στις νοητικές ικανότητές τους
CARNINI et αlI 2007
Τα φυσιολογικά ποντίκια που εκτέθηκαν σε ισοφλουράνη εμφάνισαν φθίση της μνήμης αλλά αυτή δεν συνοδεύθηκε από αύξηση στο β-αμυλοειδές γεγονός που μαρτυρεί ότι αυτού του είδους τα φάρμακα μπορούν να επιδράσουν τον εγκέφαλο με περισσότερους από έναν τρόπους
Αρχικά έδειξαν ότι τα εισπνεόμενα αναισθητικά (αλοθάνιο και ισοφλουράνιο) ενισχύουν το σχηματισμό ινιδίων και την κυτταροτοξικότητα της Αβ
Μεταγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι
αυτά τα εισπνεόμενα αναισθητικά ευνοούν
τον σχηματισμό ενδιαμέσου ολιγομερών
Αβ (1-40)
J Pain Res at all 2015
Σύμφωνα με το αποτέλεσμα της παραπάνω έρευνας οι επιπτώσεις για τον άνθρωπο μπορεί να είναι σημαντικές καθώς η εναπόθεση β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο μπορεί να σημάνει εμφάνιση άνοιας
Πολλοί άνθρωποι φέρουν μεταλλάξεις οι οποίες συνδέονται με προδιάθεση για νόσο Αλτσχάιμερ αν και δεν υπάρχει σήμερα τρόπος ελέγχου για αυτές τις μεταλλάξεις προτού το άτομο μπει στο χειρουργείο
Ο Eckenhoff σημειώνει ότι τα άτομα που δεν είναι μεγάλα σε ηλικία και δεν έχουν τέτοια γονιδιακή προδιάθεση δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα
Eckenhoff et al 2004
βιοδείκτες
Μέχρι σήμερα λίγες κλινικές μελέτες έχουν αξιολογήσει βιοδείκτες AD στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση και την αναισθησία
Σε μια μελέτη που περιορίζεται σε ασθενείς με ιδιοπαθή υδροκέφαλο φυσιολογικής πίεσης ανέφεραν ότι βιοδείκτες CSF
tau (Τ-tau) και tau φωσφορυλιωμένη (Ρ-tau)
ήταν σημαντικά αυξημένα μετά από χειρκήεπέμβαση παράκαμψης αλλά Αβ42 δεν άλλαξε
Agren-Wilsson et αl ( 2007 )
βιοδείκτες
Ομοίως ανέφεραν σταδιακή εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών μείωσε σημαντικά τα επίπεδα των πεπτιδίων Αβ και σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις πρωτεΐνης tau στο ΕΝΥ των ασθενών 6 μήνες μετά την επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης με μόσχευμα
Palotaacutes et al ( 2010 )
Από την άποψη αυτή οι ασθενείς με ADαντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην οποία η χορήγηση αναισθητικών θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην μετεγχειρητική έκβαση
Υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι τα άτομα με αγγειακή άνοια λόγω μικροαγγειακών βλαβών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο εγκεφαλικό παρέγχυμα
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Τι είναι η αναισθησία
Κατά την διάρκεια της γενικής αναισθησίας
Αδρανοποιούνται οι υποδοχείς του πόνου στον εγκέφαλο ενώ ταυτόχρονα προκαλείται αναστρέψιμη απώλεια συνείδησης (καταστολή)
Μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η γενική αναισθησία σε ηλικιωμένους μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης των νευροεκφυλιστικών διαταραχών σε ποσοστό 15 και συγκεκριμένα νόσο Alzheimer
Alzheimer General Anesthesia Can Make The Elderly 15 More Likely To Develop Alzheimers Disease
European Society of Anesthesiology 2013
Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει μια αρχική πτώση στη νοητική λειτουργία αμέσως μετά την επέμβαση που ονομάζεται μετεγχειρητική νοητική δυσλειτουργία (POCD) που μπορεί να οδηγήσει σε άνοια
To POCD σχετίζεται με την δημιουργία νευροφλεγμονώδων αντιδράσεων στον εγκέφαλο Οι αντιδράσεις καθιστούν ουσιαστικά τον εκφυλισμό των κυττάρων του
Clin Interv Aging 2014
Maria Hussain at all
Αυτός ο εκφυλισμός σε κυτταρικό επίπεδο είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της άνοιας ή της μείωσης της νοητικής λειτουργίας η οποία μπορεί να προκαλέσει αμνησία διαταραχή στην ευφράδεια του λόγου αφασικές διαταραχές μείωση της κρίσης και διαταραχές συμπεριφοράς
H ΜΕΛΕΤΗ
Η μελέτη συμπεριέλαβε 9294 ηλικιωμένα άτομα που είχαν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση στο διάστημα μεταξύ 1999 και 2001 Είχαν υποβληθεί σε νευροψυχολογικές και γνωστικές αξιολογήσεις σε 2 4 7 και 10 έτη μετά την επέμβαση με γενική αναισθησία
Περίπου 9 των συμμετεχόντων ανέπτυξε νοητική έκπτωση μετά από οκτώ χρόνια έκθεσης στην αναισθησία και 15 ήταν πιθανό να αναπτύξουν τη νόσο του Αλτσχάιμερ
POCD
Κυρίως οι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε γενική αναισθησία και ανέπτυξαν POCD ήταν στην ομάδα που είναι πιθανότερο να αναπτύξουν νευροεκφυλιστικές διαταραχές
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι όσοι υποβάλλονται σε γενική αναισθησία αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν νευροεκφυλιστικές νόσους σε σύγκριση με εκείνους που λαμβάνουν τοπική αναισθησία
POCD
Το POCD είναι συχνό στους ηλικιωμένους ασθενείς η έρευνα δείχνει ότι επηρεάζει περίπου 10 έως 15 των ασθενών με μικρές χειρουργικές επεμβάσεις
περίπου 30 έως 50 των ασθενών μείζονα χειρουργική επέμβαση και μέχρι
60 των ασθενών σε καρδιοχειρουργική επέμβαση
Eckenhoff et al ( 2004 CARNINI et αl 2007
BY PASS
Το μόνο είδος της χειρουργικής επέμβασης που έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να προκαλέσει άνοια ή να επιδεινώσει την γνωστική λειτουργία είναι η καρδιοχειρουργική επέμβαση
Αυτό οφείλεται πιθανώς λόγω των δυσμενών επιπτώσεων της καρδιοπνευμονικής παράκαμψης στον εγκέφαλο η οποία προκαλεί κάποιου βαθμού υποξία και όχι η αναισθησία
POCD
Μετεγχειρητικό παραλήρημα παρατηρείται συνήθως την πρώτη ή δεύτερη ημέρα μετά την χειρουργική επέμβαση και τα συμπτώματα είναι συχνά χειρότερα τη νύχτα
Η πλειοψηφία των ηλικιωμένων ασθενών αναρρώνουν μέσα σε λίγες ημέρες αλλά σε ένα μικρό αριθμό ασθενών το παραλήρημα μπορεί να διαρκέσει για εβδομάδες ή ακόμα και μήνες Είναι σημαντικό επιμένων παραλήρημα δεν είναι άνοια
POCD
Πρόσθετοι παράγοντες μπορεί να προδιαθέτουν ένα ηλικιωμένο άτομο να εμφανίσει μετεγχειρητικό παραλήρημα είναι η σωματική ασθένεια η κατάθλιψη και το άγχος ο χρόνιος αιθυλισμός
Ομοίως οι συν-υπάρχουσες καρδιαγγειακές διαταραχές το κάπνισμα ιστορικό ΑΕΕ μπορεί να συμβάλει στην θνησιμότητα της αναισθησίας και την ανάπτυξη της άνοιας
POCD
Επίσης η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η νοσηρότητα είναι πιο συχνή μετά την ηλικία των 75 ετών POCD σπάνια έχει τεκμηριωθεί σε άτομα κάτω 40
Εμφανίζεται συνήθως μια έως δυο εβδομάδες μετά την επέμβαση το 60 περίπου των ασθενών καρδιοχειρουργικής επέμβασηςπερίπου το 30 των ασθενών με μείζονα χειρουργική επέμβαση και περίπου 7 των ασθενών με μικρή χειρουργική επέμβαση θα εμφανίσει POCD
POCD
Ωστόσο το POCD συνήθως υποχωρεί μέσα σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες Ο κίνδυνος της μακροπρόθεσμης νοητικής δυσλειτουργίας από μη καρδιακή χειρουργική επέμβαση είναι σχετικά χαμηλός
Για παράδειγμα η μελέτη περιλαμβάνει 262 ηλικιωμένους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ολική αρθροπλαστική γόνατος μόνο ~ 5 είχε μείωση στην γνωστική λειτουργία
Μήπως το είδος της αναισθησίας που θα χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης επηρεάζει τον κίνδυνο ανάπτυξης μακροπρόθεσμα (διάρκειας 3 έως 6 μήνες) POCD
Σημειώνεται ότι οι ειδικοί εκτιμούν πως περί τα 60 εκατομμύρια άνθρωποι σε παγκόσμιο επίπεδο λαμβάνουν πτητικά αναισθητικά φάρμακα κάθε χρόνο Τα φάρμακα αυτά είναι γνωστό ότι προκαλούν μετεγχειρητική φθίση των νοητικών ικανοτήτων η οποία μπορεί να διαρκέσει για ημέρες εβδομάδες ή και χρόνια
ΠΑΘΟΓΕΝΕΣΗ
Οι εισπνεόμενες δόσεις αλοθάνης μιας ουσίας που ανήκει στην κατηγορία των αποκαλούμενων πτητικών αναισθητικών φαίνεται να αυξάνουν τα επίπεδα της πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο ποντικών αναφέρουν οι ερευνητές στο έντυπο laquoΝeurobiology of Αgingraquo
Eξέθεσαν λοιπόν ποντίκια γενετικώς τροποποιημένα ώστε να εμφανίζουν υψηλά επίπεδα β-αμυλοειδούς αλλά και φυσιολογικά πειραματόζωα σε αλοθάνη και ισοφλουράνη επί πέντε ημέρες Τα γενετικώς τροποποιημένα ποντίκια που εκτέθηκαν σε αλοθάνη είχαν περισσότερο β-αμυλοειδές αν και δεν παρουσίασαν πρόβλημα στις νοητικές ικανότητές τους
CARNINI et αlI 2007
Τα φυσιολογικά ποντίκια που εκτέθηκαν σε ισοφλουράνη εμφάνισαν φθίση της μνήμης αλλά αυτή δεν συνοδεύθηκε από αύξηση στο β-αμυλοειδές γεγονός που μαρτυρεί ότι αυτού του είδους τα φάρμακα μπορούν να επιδράσουν τον εγκέφαλο με περισσότερους από έναν τρόπους
Αρχικά έδειξαν ότι τα εισπνεόμενα αναισθητικά (αλοθάνιο και ισοφλουράνιο) ενισχύουν το σχηματισμό ινιδίων και την κυτταροτοξικότητα της Αβ
Μεταγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι
αυτά τα εισπνεόμενα αναισθητικά ευνοούν
τον σχηματισμό ενδιαμέσου ολιγομερών
Αβ (1-40)
J Pain Res at all 2015
Σύμφωνα με το αποτέλεσμα της παραπάνω έρευνας οι επιπτώσεις για τον άνθρωπο μπορεί να είναι σημαντικές καθώς η εναπόθεση β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο μπορεί να σημάνει εμφάνιση άνοιας
Πολλοί άνθρωποι φέρουν μεταλλάξεις οι οποίες συνδέονται με προδιάθεση για νόσο Αλτσχάιμερ αν και δεν υπάρχει σήμερα τρόπος ελέγχου για αυτές τις μεταλλάξεις προτού το άτομο μπει στο χειρουργείο
Ο Eckenhoff σημειώνει ότι τα άτομα που δεν είναι μεγάλα σε ηλικία και δεν έχουν τέτοια γονιδιακή προδιάθεση δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα
Eckenhoff et al 2004
βιοδείκτες
Μέχρι σήμερα λίγες κλινικές μελέτες έχουν αξιολογήσει βιοδείκτες AD στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση και την αναισθησία
Σε μια μελέτη που περιορίζεται σε ασθενείς με ιδιοπαθή υδροκέφαλο φυσιολογικής πίεσης ανέφεραν ότι βιοδείκτες CSF
tau (Τ-tau) και tau φωσφορυλιωμένη (Ρ-tau)
ήταν σημαντικά αυξημένα μετά από χειρκήεπέμβαση παράκαμψης αλλά Αβ42 δεν άλλαξε
Agren-Wilsson et αl ( 2007 )
βιοδείκτες
Ομοίως ανέφεραν σταδιακή εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών μείωσε σημαντικά τα επίπεδα των πεπτιδίων Αβ και σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις πρωτεΐνης tau στο ΕΝΥ των ασθενών 6 μήνες μετά την επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης με μόσχευμα
Palotaacutes et al ( 2010 )
Από την άποψη αυτή οι ασθενείς με ADαντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην οποία η χορήγηση αναισθητικών θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην μετεγχειρητική έκβαση
Υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι τα άτομα με αγγειακή άνοια λόγω μικροαγγειακών βλαβών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο εγκεφαλικό παρέγχυμα
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η γενική αναισθησία σε ηλικιωμένους μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης των νευροεκφυλιστικών διαταραχών σε ποσοστό 15 και συγκεκριμένα νόσο Alzheimer
Alzheimer General Anesthesia Can Make The Elderly 15 More Likely To Develop Alzheimers Disease
European Society of Anesthesiology 2013
Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει μια αρχική πτώση στη νοητική λειτουργία αμέσως μετά την επέμβαση που ονομάζεται μετεγχειρητική νοητική δυσλειτουργία (POCD) που μπορεί να οδηγήσει σε άνοια
To POCD σχετίζεται με την δημιουργία νευροφλεγμονώδων αντιδράσεων στον εγκέφαλο Οι αντιδράσεις καθιστούν ουσιαστικά τον εκφυλισμό των κυττάρων του
Clin Interv Aging 2014
Maria Hussain at all
Αυτός ο εκφυλισμός σε κυτταρικό επίπεδο είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της άνοιας ή της μείωσης της νοητικής λειτουργίας η οποία μπορεί να προκαλέσει αμνησία διαταραχή στην ευφράδεια του λόγου αφασικές διαταραχές μείωση της κρίσης και διαταραχές συμπεριφοράς
H ΜΕΛΕΤΗ
Η μελέτη συμπεριέλαβε 9294 ηλικιωμένα άτομα που είχαν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση στο διάστημα μεταξύ 1999 και 2001 Είχαν υποβληθεί σε νευροψυχολογικές και γνωστικές αξιολογήσεις σε 2 4 7 και 10 έτη μετά την επέμβαση με γενική αναισθησία
Περίπου 9 των συμμετεχόντων ανέπτυξε νοητική έκπτωση μετά από οκτώ χρόνια έκθεσης στην αναισθησία και 15 ήταν πιθανό να αναπτύξουν τη νόσο του Αλτσχάιμερ
POCD
Κυρίως οι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε γενική αναισθησία και ανέπτυξαν POCD ήταν στην ομάδα που είναι πιθανότερο να αναπτύξουν νευροεκφυλιστικές διαταραχές
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι όσοι υποβάλλονται σε γενική αναισθησία αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν νευροεκφυλιστικές νόσους σε σύγκριση με εκείνους που λαμβάνουν τοπική αναισθησία
POCD
Το POCD είναι συχνό στους ηλικιωμένους ασθενείς η έρευνα δείχνει ότι επηρεάζει περίπου 10 έως 15 των ασθενών με μικρές χειρουργικές επεμβάσεις
περίπου 30 έως 50 των ασθενών μείζονα χειρουργική επέμβαση και μέχρι
60 των ασθενών σε καρδιοχειρουργική επέμβαση
Eckenhoff et al ( 2004 CARNINI et αl 2007
BY PASS
Το μόνο είδος της χειρουργικής επέμβασης που έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να προκαλέσει άνοια ή να επιδεινώσει την γνωστική λειτουργία είναι η καρδιοχειρουργική επέμβαση
Αυτό οφείλεται πιθανώς λόγω των δυσμενών επιπτώσεων της καρδιοπνευμονικής παράκαμψης στον εγκέφαλο η οποία προκαλεί κάποιου βαθμού υποξία και όχι η αναισθησία
POCD
Μετεγχειρητικό παραλήρημα παρατηρείται συνήθως την πρώτη ή δεύτερη ημέρα μετά την χειρουργική επέμβαση και τα συμπτώματα είναι συχνά χειρότερα τη νύχτα
Η πλειοψηφία των ηλικιωμένων ασθενών αναρρώνουν μέσα σε λίγες ημέρες αλλά σε ένα μικρό αριθμό ασθενών το παραλήρημα μπορεί να διαρκέσει για εβδομάδες ή ακόμα και μήνες Είναι σημαντικό επιμένων παραλήρημα δεν είναι άνοια
POCD
Πρόσθετοι παράγοντες μπορεί να προδιαθέτουν ένα ηλικιωμένο άτομο να εμφανίσει μετεγχειρητικό παραλήρημα είναι η σωματική ασθένεια η κατάθλιψη και το άγχος ο χρόνιος αιθυλισμός
Ομοίως οι συν-υπάρχουσες καρδιαγγειακές διαταραχές το κάπνισμα ιστορικό ΑΕΕ μπορεί να συμβάλει στην θνησιμότητα της αναισθησίας και την ανάπτυξη της άνοιας
POCD
Επίσης η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η νοσηρότητα είναι πιο συχνή μετά την ηλικία των 75 ετών POCD σπάνια έχει τεκμηριωθεί σε άτομα κάτω 40
Εμφανίζεται συνήθως μια έως δυο εβδομάδες μετά την επέμβαση το 60 περίπου των ασθενών καρδιοχειρουργικής επέμβασηςπερίπου το 30 των ασθενών με μείζονα χειρουργική επέμβαση και περίπου 7 των ασθενών με μικρή χειρουργική επέμβαση θα εμφανίσει POCD
POCD
Ωστόσο το POCD συνήθως υποχωρεί μέσα σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες Ο κίνδυνος της μακροπρόθεσμης νοητικής δυσλειτουργίας από μη καρδιακή χειρουργική επέμβαση είναι σχετικά χαμηλός
Για παράδειγμα η μελέτη περιλαμβάνει 262 ηλικιωμένους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ολική αρθροπλαστική γόνατος μόνο ~ 5 είχε μείωση στην γνωστική λειτουργία
Μήπως το είδος της αναισθησίας που θα χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης επηρεάζει τον κίνδυνο ανάπτυξης μακροπρόθεσμα (διάρκειας 3 έως 6 μήνες) POCD
Σημειώνεται ότι οι ειδικοί εκτιμούν πως περί τα 60 εκατομμύρια άνθρωποι σε παγκόσμιο επίπεδο λαμβάνουν πτητικά αναισθητικά φάρμακα κάθε χρόνο Τα φάρμακα αυτά είναι γνωστό ότι προκαλούν μετεγχειρητική φθίση των νοητικών ικανοτήτων η οποία μπορεί να διαρκέσει για ημέρες εβδομάδες ή και χρόνια
ΠΑΘΟΓΕΝΕΣΗ
Οι εισπνεόμενες δόσεις αλοθάνης μιας ουσίας που ανήκει στην κατηγορία των αποκαλούμενων πτητικών αναισθητικών φαίνεται να αυξάνουν τα επίπεδα της πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο ποντικών αναφέρουν οι ερευνητές στο έντυπο laquoΝeurobiology of Αgingraquo
Eξέθεσαν λοιπόν ποντίκια γενετικώς τροποποιημένα ώστε να εμφανίζουν υψηλά επίπεδα β-αμυλοειδούς αλλά και φυσιολογικά πειραματόζωα σε αλοθάνη και ισοφλουράνη επί πέντε ημέρες Τα γενετικώς τροποποιημένα ποντίκια που εκτέθηκαν σε αλοθάνη είχαν περισσότερο β-αμυλοειδές αν και δεν παρουσίασαν πρόβλημα στις νοητικές ικανότητές τους
CARNINI et αlI 2007
Τα φυσιολογικά ποντίκια που εκτέθηκαν σε ισοφλουράνη εμφάνισαν φθίση της μνήμης αλλά αυτή δεν συνοδεύθηκε από αύξηση στο β-αμυλοειδές γεγονός που μαρτυρεί ότι αυτού του είδους τα φάρμακα μπορούν να επιδράσουν τον εγκέφαλο με περισσότερους από έναν τρόπους
Αρχικά έδειξαν ότι τα εισπνεόμενα αναισθητικά (αλοθάνιο και ισοφλουράνιο) ενισχύουν το σχηματισμό ινιδίων και την κυτταροτοξικότητα της Αβ
Μεταγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι
αυτά τα εισπνεόμενα αναισθητικά ευνοούν
τον σχηματισμό ενδιαμέσου ολιγομερών
Αβ (1-40)
J Pain Res at all 2015
Σύμφωνα με το αποτέλεσμα της παραπάνω έρευνας οι επιπτώσεις για τον άνθρωπο μπορεί να είναι σημαντικές καθώς η εναπόθεση β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο μπορεί να σημάνει εμφάνιση άνοιας
Πολλοί άνθρωποι φέρουν μεταλλάξεις οι οποίες συνδέονται με προδιάθεση για νόσο Αλτσχάιμερ αν και δεν υπάρχει σήμερα τρόπος ελέγχου για αυτές τις μεταλλάξεις προτού το άτομο μπει στο χειρουργείο
Ο Eckenhoff σημειώνει ότι τα άτομα που δεν είναι μεγάλα σε ηλικία και δεν έχουν τέτοια γονιδιακή προδιάθεση δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα
Eckenhoff et al 2004
βιοδείκτες
Μέχρι σήμερα λίγες κλινικές μελέτες έχουν αξιολογήσει βιοδείκτες AD στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση και την αναισθησία
Σε μια μελέτη που περιορίζεται σε ασθενείς με ιδιοπαθή υδροκέφαλο φυσιολογικής πίεσης ανέφεραν ότι βιοδείκτες CSF
tau (Τ-tau) και tau φωσφορυλιωμένη (Ρ-tau)
ήταν σημαντικά αυξημένα μετά από χειρκήεπέμβαση παράκαμψης αλλά Αβ42 δεν άλλαξε
Agren-Wilsson et αl ( 2007 )
βιοδείκτες
Ομοίως ανέφεραν σταδιακή εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών μείωσε σημαντικά τα επίπεδα των πεπτιδίων Αβ και σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις πρωτεΐνης tau στο ΕΝΥ των ασθενών 6 μήνες μετά την επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης με μόσχευμα
Palotaacutes et al ( 2010 )
Από την άποψη αυτή οι ασθενείς με ADαντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην οποία η χορήγηση αναισθητικών θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην μετεγχειρητική έκβαση
Υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι τα άτομα με αγγειακή άνοια λόγω μικροαγγειακών βλαβών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο εγκεφαλικό παρέγχυμα
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει μια αρχική πτώση στη νοητική λειτουργία αμέσως μετά την επέμβαση που ονομάζεται μετεγχειρητική νοητική δυσλειτουργία (POCD) που μπορεί να οδηγήσει σε άνοια
To POCD σχετίζεται με την δημιουργία νευροφλεγμονώδων αντιδράσεων στον εγκέφαλο Οι αντιδράσεις καθιστούν ουσιαστικά τον εκφυλισμό των κυττάρων του
Clin Interv Aging 2014
Maria Hussain at all
Αυτός ο εκφυλισμός σε κυτταρικό επίπεδο είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της άνοιας ή της μείωσης της νοητικής λειτουργίας η οποία μπορεί να προκαλέσει αμνησία διαταραχή στην ευφράδεια του λόγου αφασικές διαταραχές μείωση της κρίσης και διαταραχές συμπεριφοράς
H ΜΕΛΕΤΗ
Η μελέτη συμπεριέλαβε 9294 ηλικιωμένα άτομα που είχαν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση στο διάστημα μεταξύ 1999 και 2001 Είχαν υποβληθεί σε νευροψυχολογικές και γνωστικές αξιολογήσεις σε 2 4 7 και 10 έτη μετά την επέμβαση με γενική αναισθησία
Περίπου 9 των συμμετεχόντων ανέπτυξε νοητική έκπτωση μετά από οκτώ χρόνια έκθεσης στην αναισθησία και 15 ήταν πιθανό να αναπτύξουν τη νόσο του Αλτσχάιμερ
POCD
Κυρίως οι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε γενική αναισθησία και ανέπτυξαν POCD ήταν στην ομάδα που είναι πιθανότερο να αναπτύξουν νευροεκφυλιστικές διαταραχές
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι όσοι υποβάλλονται σε γενική αναισθησία αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν νευροεκφυλιστικές νόσους σε σύγκριση με εκείνους που λαμβάνουν τοπική αναισθησία
POCD
Το POCD είναι συχνό στους ηλικιωμένους ασθενείς η έρευνα δείχνει ότι επηρεάζει περίπου 10 έως 15 των ασθενών με μικρές χειρουργικές επεμβάσεις
περίπου 30 έως 50 των ασθενών μείζονα χειρουργική επέμβαση και μέχρι
60 των ασθενών σε καρδιοχειρουργική επέμβαση
Eckenhoff et al ( 2004 CARNINI et αl 2007
BY PASS
Το μόνο είδος της χειρουργικής επέμβασης που έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να προκαλέσει άνοια ή να επιδεινώσει την γνωστική λειτουργία είναι η καρδιοχειρουργική επέμβαση
Αυτό οφείλεται πιθανώς λόγω των δυσμενών επιπτώσεων της καρδιοπνευμονικής παράκαμψης στον εγκέφαλο η οποία προκαλεί κάποιου βαθμού υποξία και όχι η αναισθησία
POCD
Μετεγχειρητικό παραλήρημα παρατηρείται συνήθως την πρώτη ή δεύτερη ημέρα μετά την χειρουργική επέμβαση και τα συμπτώματα είναι συχνά χειρότερα τη νύχτα
Η πλειοψηφία των ηλικιωμένων ασθενών αναρρώνουν μέσα σε λίγες ημέρες αλλά σε ένα μικρό αριθμό ασθενών το παραλήρημα μπορεί να διαρκέσει για εβδομάδες ή ακόμα και μήνες Είναι σημαντικό επιμένων παραλήρημα δεν είναι άνοια
POCD
Πρόσθετοι παράγοντες μπορεί να προδιαθέτουν ένα ηλικιωμένο άτομο να εμφανίσει μετεγχειρητικό παραλήρημα είναι η σωματική ασθένεια η κατάθλιψη και το άγχος ο χρόνιος αιθυλισμός
Ομοίως οι συν-υπάρχουσες καρδιαγγειακές διαταραχές το κάπνισμα ιστορικό ΑΕΕ μπορεί να συμβάλει στην θνησιμότητα της αναισθησίας και την ανάπτυξη της άνοιας
POCD
Επίσης η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η νοσηρότητα είναι πιο συχνή μετά την ηλικία των 75 ετών POCD σπάνια έχει τεκμηριωθεί σε άτομα κάτω 40
Εμφανίζεται συνήθως μια έως δυο εβδομάδες μετά την επέμβαση το 60 περίπου των ασθενών καρδιοχειρουργικής επέμβασηςπερίπου το 30 των ασθενών με μείζονα χειρουργική επέμβαση και περίπου 7 των ασθενών με μικρή χειρουργική επέμβαση θα εμφανίσει POCD
POCD
Ωστόσο το POCD συνήθως υποχωρεί μέσα σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες Ο κίνδυνος της μακροπρόθεσμης νοητικής δυσλειτουργίας από μη καρδιακή χειρουργική επέμβαση είναι σχετικά χαμηλός
Για παράδειγμα η μελέτη περιλαμβάνει 262 ηλικιωμένους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ολική αρθροπλαστική γόνατος μόνο ~ 5 είχε μείωση στην γνωστική λειτουργία
Μήπως το είδος της αναισθησίας που θα χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης επηρεάζει τον κίνδυνο ανάπτυξης μακροπρόθεσμα (διάρκειας 3 έως 6 μήνες) POCD
Σημειώνεται ότι οι ειδικοί εκτιμούν πως περί τα 60 εκατομμύρια άνθρωποι σε παγκόσμιο επίπεδο λαμβάνουν πτητικά αναισθητικά φάρμακα κάθε χρόνο Τα φάρμακα αυτά είναι γνωστό ότι προκαλούν μετεγχειρητική φθίση των νοητικών ικανοτήτων η οποία μπορεί να διαρκέσει για ημέρες εβδομάδες ή και χρόνια
ΠΑΘΟΓΕΝΕΣΗ
Οι εισπνεόμενες δόσεις αλοθάνης μιας ουσίας που ανήκει στην κατηγορία των αποκαλούμενων πτητικών αναισθητικών φαίνεται να αυξάνουν τα επίπεδα της πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο ποντικών αναφέρουν οι ερευνητές στο έντυπο laquoΝeurobiology of Αgingraquo
Eξέθεσαν λοιπόν ποντίκια γενετικώς τροποποιημένα ώστε να εμφανίζουν υψηλά επίπεδα β-αμυλοειδούς αλλά και φυσιολογικά πειραματόζωα σε αλοθάνη και ισοφλουράνη επί πέντε ημέρες Τα γενετικώς τροποποιημένα ποντίκια που εκτέθηκαν σε αλοθάνη είχαν περισσότερο β-αμυλοειδές αν και δεν παρουσίασαν πρόβλημα στις νοητικές ικανότητές τους
CARNINI et αlI 2007
Τα φυσιολογικά ποντίκια που εκτέθηκαν σε ισοφλουράνη εμφάνισαν φθίση της μνήμης αλλά αυτή δεν συνοδεύθηκε από αύξηση στο β-αμυλοειδές γεγονός που μαρτυρεί ότι αυτού του είδους τα φάρμακα μπορούν να επιδράσουν τον εγκέφαλο με περισσότερους από έναν τρόπους
Αρχικά έδειξαν ότι τα εισπνεόμενα αναισθητικά (αλοθάνιο και ισοφλουράνιο) ενισχύουν το σχηματισμό ινιδίων και την κυτταροτοξικότητα της Αβ
Μεταγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι
αυτά τα εισπνεόμενα αναισθητικά ευνοούν
τον σχηματισμό ενδιαμέσου ολιγομερών
Αβ (1-40)
J Pain Res at all 2015
Σύμφωνα με το αποτέλεσμα της παραπάνω έρευνας οι επιπτώσεις για τον άνθρωπο μπορεί να είναι σημαντικές καθώς η εναπόθεση β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο μπορεί να σημάνει εμφάνιση άνοιας
Πολλοί άνθρωποι φέρουν μεταλλάξεις οι οποίες συνδέονται με προδιάθεση για νόσο Αλτσχάιμερ αν και δεν υπάρχει σήμερα τρόπος ελέγχου για αυτές τις μεταλλάξεις προτού το άτομο μπει στο χειρουργείο
Ο Eckenhoff σημειώνει ότι τα άτομα που δεν είναι μεγάλα σε ηλικία και δεν έχουν τέτοια γονιδιακή προδιάθεση δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα
Eckenhoff et al 2004
βιοδείκτες
Μέχρι σήμερα λίγες κλινικές μελέτες έχουν αξιολογήσει βιοδείκτες AD στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση και την αναισθησία
Σε μια μελέτη που περιορίζεται σε ασθενείς με ιδιοπαθή υδροκέφαλο φυσιολογικής πίεσης ανέφεραν ότι βιοδείκτες CSF
tau (Τ-tau) και tau φωσφορυλιωμένη (Ρ-tau)
ήταν σημαντικά αυξημένα μετά από χειρκήεπέμβαση παράκαμψης αλλά Αβ42 δεν άλλαξε
Agren-Wilsson et αl ( 2007 )
βιοδείκτες
Ομοίως ανέφεραν σταδιακή εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών μείωσε σημαντικά τα επίπεδα των πεπτιδίων Αβ και σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις πρωτεΐνης tau στο ΕΝΥ των ασθενών 6 μήνες μετά την επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης με μόσχευμα
Palotaacutes et al ( 2010 )
Από την άποψη αυτή οι ασθενείς με ADαντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην οποία η χορήγηση αναισθητικών θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην μετεγχειρητική έκβαση
Υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι τα άτομα με αγγειακή άνοια λόγω μικροαγγειακών βλαβών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο εγκεφαλικό παρέγχυμα
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Αυτός ο εκφυλισμός σε κυτταρικό επίπεδο είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της άνοιας ή της μείωσης της νοητικής λειτουργίας η οποία μπορεί να προκαλέσει αμνησία διαταραχή στην ευφράδεια του λόγου αφασικές διαταραχές μείωση της κρίσης και διαταραχές συμπεριφοράς
H ΜΕΛΕΤΗ
Η μελέτη συμπεριέλαβε 9294 ηλικιωμένα άτομα που είχαν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση στο διάστημα μεταξύ 1999 και 2001 Είχαν υποβληθεί σε νευροψυχολογικές και γνωστικές αξιολογήσεις σε 2 4 7 και 10 έτη μετά την επέμβαση με γενική αναισθησία
Περίπου 9 των συμμετεχόντων ανέπτυξε νοητική έκπτωση μετά από οκτώ χρόνια έκθεσης στην αναισθησία και 15 ήταν πιθανό να αναπτύξουν τη νόσο του Αλτσχάιμερ
POCD
Κυρίως οι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε γενική αναισθησία και ανέπτυξαν POCD ήταν στην ομάδα που είναι πιθανότερο να αναπτύξουν νευροεκφυλιστικές διαταραχές
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι όσοι υποβάλλονται σε γενική αναισθησία αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν νευροεκφυλιστικές νόσους σε σύγκριση με εκείνους που λαμβάνουν τοπική αναισθησία
POCD
Το POCD είναι συχνό στους ηλικιωμένους ασθενείς η έρευνα δείχνει ότι επηρεάζει περίπου 10 έως 15 των ασθενών με μικρές χειρουργικές επεμβάσεις
περίπου 30 έως 50 των ασθενών μείζονα χειρουργική επέμβαση και μέχρι
60 των ασθενών σε καρδιοχειρουργική επέμβαση
Eckenhoff et al ( 2004 CARNINI et αl 2007
BY PASS
Το μόνο είδος της χειρουργικής επέμβασης που έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να προκαλέσει άνοια ή να επιδεινώσει την γνωστική λειτουργία είναι η καρδιοχειρουργική επέμβαση
Αυτό οφείλεται πιθανώς λόγω των δυσμενών επιπτώσεων της καρδιοπνευμονικής παράκαμψης στον εγκέφαλο η οποία προκαλεί κάποιου βαθμού υποξία και όχι η αναισθησία
POCD
Μετεγχειρητικό παραλήρημα παρατηρείται συνήθως την πρώτη ή δεύτερη ημέρα μετά την χειρουργική επέμβαση και τα συμπτώματα είναι συχνά χειρότερα τη νύχτα
Η πλειοψηφία των ηλικιωμένων ασθενών αναρρώνουν μέσα σε λίγες ημέρες αλλά σε ένα μικρό αριθμό ασθενών το παραλήρημα μπορεί να διαρκέσει για εβδομάδες ή ακόμα και μήνες Είναι σημαντικό επιμένων παραλήρημα δεν είναι άνοια
POCD
Πρόσθετοι παράγοντες μπορεί να προδιαθέτουν ένα ηλικιωμένο άτομο να εμφανίσει μετεγχειρητικό παραλήρημα είναι η σωματική ασθένεια η κατάθλιψη και το άγχος ο χρόνιος αιθυλισμός
Ομοίως οι συν-υπάρχουσες καρδιαγγειακές διαταραχές το κάπνισμα ιστορικό ΑΕΕ μπορεί να συμβάλει στην θνησιμότητα της αναισθησίας και την ανάπτυξη της άνοιας
POCD
Επίσης η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η νοσηρότητα είναι πιο συχνή μετά την ηλικία των 75 ετών POCD σπάνια έχει τεκμηριωθεί σε άτομα κάτω 40
Εμφανίζεται συνήθως μια έως δυο εβδομάδες μετά την επέμβαση το 60 περίπου των ασθενών καρδιοχειρουργικής επέμβασηςπερίπου το 30 των ασθενών με μείζονα χειρουργική επέμβαση και περίπου 7 των ασθενών με μικρή χειρουργική επέμβαση θα εμφανίσει POCD
POCD
Ωστόσο το POCD συνήθως υποχωρεί μέσα σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες Ο κίνδυνος της μακροπρόθεσμης νοητικής δυσλειτουργίας από μη καρδιακή χειρουργική επέμβαση είναι σχετικά χαμηλός
Για παράδειγμα η μελέτη περιλαμβάνει 262 ηλικιωμένους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ολική αρθροπλαστική γόνατος μόνο ~ 5 είχε μείωση στην γνωστική λειτουργία
Μήπως το είδος της αναισθησίας που θα χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης επηρεάζει τον κίνδυνο ανάπτυξης μακροπρόθεσμα (διάρκειας 3 έως 6 μήνες) POCD
Σημειώνεται ότι οι ειδικοί εκτιμούν πως περί τα 60 εκατομμύρια άνθρωποι σε παγκόσμιο επίπεδο λαμβάνουν πτητικά αναισθητικά φάρμακα κάθε χρόνο Τα φάρμακα αυτά είναι γνωστό ότι προκαλούν μετεγχειρητική φθίση των νοητικών ικανοτήτων η οποία μπορεί να διαρκέσει για ημέρες εβδομάδες ή και χρόνια
ΠΑΘΟΓΕΝΕΣΗ
Οι εισπνεόμενες δόσεις αλοθάνης μιας ουσίας που ανήκει στην κατηγορία των αποκαλούμενων πτητικών αναισθητικών φαίνεται να αυξάνουν τα επίπεδα της πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο ποντικών αναφέρουν οι ερευνητές στο έντυπο laquoΝeurobiology of Αgingraquo
Eξέθεσαν λοιπόν ποντίκια γενετικώς τροποποιημένα ώστε να εμφανίζουν υψηλά επίπεδα β-αμυλοειδούς αλλά και φυσιολογικά πειραματόζωα σε αλοθάνη και ισοφλουράνη επί πέντε ημέρες Τα γενετικώς τροποποιημένα ποντίκια που εκτέθηκαν σε αλοθάνη είχαν περισσότερο β-αμυλοειδές αν και δεν παρουσίασαν πρόβλημα στις νοητικές ικανότητές τους
CARNINI et αlI 2007
Τα φυσιολογικά ποντίκια που εκτέθηκαν σε ισοφλουράνη εμφάνισαν φθίση της μνήμης αλλά αυτή δεν συνοδεύθηκε από αύξηση στο β-αμυλοειδές γεγονός που μαρτυρεί ότι αυτού του είδους τα φάρμακα μπορούν να επιδράσουν τον εγκέφαλο με περισσότερους από έναν τρόπους
Αρχικά έδειξαν ότι τα εισπνεόμενα αναισθητικά (αλοθάνιο και ισοφλουράνιο) ενισχύουν το σχηματισμό ινιδίων και την κυτταροτοξικότητα της Αβ
Μεταγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι
αυτά τα εισπνεόμενα αναισθητικά ευνοούν
τον σχηματισμό ενδιαμέσου ολιγομερών
Αβ (1-40)
J Pain Res at all 2015
Σύμφωνα με το αποτέλεσμα της παραπάνω έρευνας οι επιπτώσεις για τον άνθρωπο μπορεί να είναι σημαντικές καθώς η εναπόθεση β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο μπορεί να σημάνει εμφάνιση άνοιας
Πολλοί άνθρωποι φέρουν μεταλλάξεις οι οποίες συνδέονται με προδιάθεση για νόσο Αλτσχάιμερ αν και δεν υπάρχει σήμερα τρόπος ελέγχου για αυτές τις μεταλλάξεις προτού το άτομο μπει στο χειρουργείο
Ο Eckenhoff σημειώνει ότι τα άτομα που δεν είναι μεγάλα σε ηλικία και δεν έχουν τέτοια γονιδιακή προδιάθεση δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα
Eckenhoff et al 2004
βιοδείκτες
Μέχρι σήμερα λίγες κλινικές μελέτες έχουν αξιολογήσει βιοδείκτες AD στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση και την αναισθησία
Σε μια μελέτη που περιορίζεται σε ασθενείς με ιδιοπαθή υδροκέφαλο φυσιολογικής πίεσης ανέφεραν ότι βιοδείκτες CSF
tau (Τ-tau) και tau φωσφορυλιωμένη (Ρ-tau)
ήταν σημαντικά αυξημένα μετά από χειρκήεπέμβαση παράκαμψης αλλά Αβ42 δεν άλλαξε
Agren-Wilsson et αl ( 2007 )
βιοδείκτες
Ομοίως ανέφεραν σταδιακή εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών μείωσε σημαντικά τα επίπεδα των πεπτιδίων Αβ και σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις πρωτεΐνης tau στο ΕΝΥ των ασθενών 6 μήνες μετά την επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης με μόσχευμα
Palotaacutes et al ( 2010 )
Από την άποψη αυτή οι ασθενείς με ADαντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην οποία η χορήγηση αναισθητικών θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην μετεγχειρητική έκβαση
Υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι τα άτομα με αγγειακή άνοια λόγω μικροαγγειακών βλαβών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο εγκεφαλικό παρέγχυμα
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
H ΜΕΛΕΤΗ
Η μελέτη συμπεριέλαβε 9294 ηλικιωμένα άτομα που είχαν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση στο διάστημα μεταξύ 1999 και 2001 Είχαν υποβληθεί σε νευροψυχολογικές και γνωστικές αξιολογήσεις σε 2 4 7 και 10 έτη μετά την επέμβαση με γενική αναισθησία
Περίπου 9 των συμμετεχόντων ανέπτυξε νοητική έκπτωση μετά από οκτώ χρόνια έκθεσης στην αναισθησία και 15 ήταν πιθανό να αναπτύξουν τη νόσο του Αλτσχάιμερ
POCD
Κυρίως οι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε γενική αναισθησία και ανέπτυξαν POCD ήταν στην ομάδα που είναι πιθανότερο να αναπτύξουν νευροεκφυλιστικές διαταραχές
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι όσοι υποβάλλονται σε γενική αναισθησία αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν νευροεκφυλιστικές νόσους σε σύγκριση με εκείνους που λαμβάνουν τοπική αναισθησία
POCD
Το POCD είναι συχνό στους ηλικιωμένους ασθενείς η έρευνα δείχνει ότι επηρεάζει περίπου 10 έως 15 των ασθενών με μικρές χειρουργικές επεμβάσεις
περίπου 30 έως 50 των ασθενών μείζονα χειρουργική επέμβαση και μέχρι
60 των ασθενών σε καρδιοχειρουργική επέμβαση
Eckenhoff et al ( 2004 CARNINI et αl 2007
BY PASS
Το μόνο είδος της χειρουργικής επέμβασης που έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να προκαλέσει άνοια ή να επιδεινώσει την γνωστική λειτουργία είναι η καρδιοχειρουργική επέμβαση
Αυτό οφείλεται πιθανώς λόγω των δυσμενών επιπτώσεων της καρδιοπνευμονικής παράκαμψης στον εγκέφαλο η οποία προκαλεί κάποιου βαθμού υποξία και όχι η αναισθησία
POCD
Μετεγχειρητικό παραλήρημα παρατηρείται συνήθως την πρώτη ή δεύτερη ημέρα μετά την χειρουργική επέμβαση και τα συμπτώματα είναι συχνά χειρότερα τη νύχτα
Η πλειοψηφία των ηλικιωμένων ασθενών αναρρώνουν μέσα σε λίγες ημέρες αλλά σε ένα μικρό αριθμό ασθενών το παραλήρημα μπορεί να διαρκέσει για εβδομάδες ή ακόμα και μήνες Είναι σημαντικό επιμένων παραλήρημα δεν είναι άνοια
POCD
Πρόσθετοι παράγοντες μπορεί να προδιαθέτουν ένα ηλικιωμένο άτομο να εμφανίσει μετεγχειρητικό παραλήρημα είναι η σωματική ασθένεια η κατάθλιψη και το άγχος ο χρόνιος αιθυλισμός
Ομοίως οι συν-υπάρχουσες καρδιαγγειακές διαταραχές το κάπνισμα ιστορικό ΑΕΕ μπορεί να συμβάλει στην θνησιμότητα της αναισθησίας και την ανάπτυξη της άνοιας
POCD
Επίσης η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η νοσηρότητα είναι πιο συχνή μετά την ηλικία των 75 ετών POCD σπάνια έχει τεκμηριωθεί σε άτομα κάτω 40
Εμφανίζεται συνήθως μια έως δυο εβδομάδες μετά την επέμβαση το 60 περίπου των ασθενών καρδιοχειρουργικής επέμβασηςπερίπου το 30 των ασθενών με μείζονα χειρουργική επέμβαση και περίπου 7 των ασθενών με μικρή χειρουργική επέμβαση θα εμφανίσει POCD
POCD
Ωστόσο το POCD συνήθως υποχωρεί μέσα σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες Ο κίνδυνος της μακροπρόθεσμης νοητικής δυσλειτουργίας από μη καρδιακή χειρουργική επέμβαση είναι σχετικά χαμηλός
Για παράδειγμα η μελέτη περιλαμβάνει 262 ηλικιωμένους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ολική αρθροπλαστική γόνατος μόνο ~ 5 είχε μείωση στην γνωστική λειτουργία
Μήπως το είδος της αναισθησίας που θα χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης επηρεάζει τον κίνδυνο ανάπτυξης μακροπρόθεσμα (διάρκειας 3 έως 6 μήνες) POCD
Σημειώνεται ότι οι ειδικοί εκτιμούν πως περί τα 60 εκατομμύρια άνθρωποι σε παγκόσμιο επίπεδο λαμβάνουν πτητικά αναισθητικά φάρμακα κάθε χρόνο Τα φάρμακα αυτά είναι γνωστό ότι προκαλούν μετεγχειρητική φθίση των νοητικών ικανοτήτων η οποία μπορεί να διαρκέσει για ημέρες εβδομάδες ή και χρόνια
ΠΑΘΟΓΕΝΕΣΗ
Οι εισπνεόμενες δόσεις αλοθάνης μιας ουσίας που ανήκει στην κατηγορία των αποκαλούμενων πτητικών αναισθητικών φαίνεται να αυξάνουν τα επίπεδα της πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο ποντικών αναφέρουν οι ερευνητές στο έντυπο laquoΝeurobiology of Αgingraquo
Eξέθεσαν λοιπόν ποντίκια γενετικώς τροποποιημένα ώστε να εμφανίζουν υψηλά επίπεδα β-αμυλοειδούς αλλά και φυσιολογικά πειραματόζωα σε αλοθάνη και ισοφλουράνη επί πέντε ημέρες Τα γενετικώς τροποποιημένα ποντίκια που εκτέθηκαν σε αλοθάνη είχαν περισσότερο β-αμυλοειδές αν και δεν παρουσίασαν πρόβλημα στις νοητικές ικανότητές τους
CARNINI et αlI 2007
Τα φυσιολογικά ποντίκια που εκτέθηκαν σε ισοφλουράνη εμφάνισαν φθίση της μνήμης αλλά αυτή δεν συνοδεύθηκε από αύξηση στο β-αμυλοειδές γεγονός που μαρτυρεί ότι αυτού του είδους τα φάρμακα μπορούν να επιδράσουν τον εγκέφαλο με περισσότερους από έναν τρόπους
Αρχικά έδειξαν ότι τα εισπνεόμενα αναισθητικά (αλοθάνιο και ισοφλουράνιο) ενισχύουν το σχηματισμό ινιδίων και την κυτταροτοξικότητα της Αβ
Μεταγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι
αυτά τα εισπνεόμενα αναισθητικά ευνοούν
τον σχηματισμό ενδιαμέσου ολιγομερών
Αβ (1-40)
J Pain Res at all 2015
Σύμφωνα με το αποτέλεσμα της παραπάνω έρευνας οι επιπτώσεις για τον άνθρωπο μπορεί να είναι σημαντικές καθώς η εναπόθεση β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο μπορεί να σημάνει εμφάνιση άνοιας
Πολλοί άνθρωποι φέρουν μεταλλάξεις οι οποίες συνδέονται με προδιάθεση για νόσο Αλτσχάιμερ αν και δεν υπάρχει σήμερα τρόπος ελέγχου για αυτές τις μεταλλάξεις προτού το άτομο μπει στο χειρουργείο
Ο Eckenhoff σημειώνει ότι τα άτομα που δεν είναι μεγάλα σε ηλικία και δεν έχουν τέτοια γονιδιακή προδιάθεση δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα
Eckenhoff et al 2004
βιοδείκτες
Μέχρι σήμερα λίγες κλινικές μελέτες έχουν αξιολογήσει βιοδείκτες AD στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση και την αναισθησία
Σε μια μελέτη που περιορίζεται σε ασθενείς με ιδιοπαθή υδροκέφαλο φυσιολογικής πίεσης ανέφεραν ότι βιοδείκτες CSF
tau (Τ-tau) και tau φωσφορυλιωμένη (Ρ-tau)
ήταν σημαντικά αυξημένα μετά από χειρκήεπέμβαση παράκαμψης αλλά Αβ42 δεν άλλαξε
Agren-Wilsson et αl ( 2007 )
βιοδείκτες
Ομοίως ανέφεραν σταδιακή εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών μείωσε σημαντικά τα επίπεδα των πεπτιδίων Αβ και σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις πρωτεΐνης tau στο ΕΝΥ των ασθενών 6 μήνες μετά την επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης με μόσχευμα
Palotaacutes et al ( 2010 )
Από την άποψη αυτή οι ασθενείς με ADαντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην οποία η χορήγηση αναισθητικών θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην μετεγχειρητική έκβαση
Υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι τα άτομα με αγγειακή άνοια λόγω μικροαγγειακών βλαβών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο εγκεφαλικό παρέγχυμα
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Περίπου 9 των συμμετεχόντων ανέπτυξε νοητική έκπτωση μετά από οκτώ χρόνια έκθεσης στην αναισθησία και 15 ήταν πιθανό να αναπτύξουν τη νόσο του Αλτσχάιμερ
POCD
Κυρίως οι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε γενική αναισθησία και ανέπτυξαν POCD ήταν στην ομάδα που είναι πιθανότερο να αναπτύξουν νευροεκφυλιστικές διαταραχές
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι όσοι υποβάλλονται σε γενική αναισθησία αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν νευροεκφυλιστικές νόσους σε σύγκριση με εκείνους που λαμβάνουν τοπική αναισθησία
POCD
Το POCD είναι συχνό στους ηλικιωμένους ασθενείς η έρευνα δείχνει ότι επηρεάζει περίπου 10 έως 15 των ασθενών με μικρές χειρουργικές επεμβάσεις
περίπου 30 έως 50 των ασθενών μείζονα χειρουργική επέμβαση και μέχρι
60 των ασθενών σε καρδιοχειρουργική επέμβαση
Eckenhoff et al ( 2004 CARNINI et αl 2007
BY PASS
Το μόνο είδος της χειρουργικής επέμβασης που έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να προκαλέσει άνοια ή να επιδεινώσει την γνωστική λειτουργία είναι η καρδιοχειρουργική επέμβαση
Αυτό οφείλεται πιθανώς λόγω των δυσμενών επιπτώσεων της καρδιοπνευμονικής παράκαμψης στον εγκέφαλο η οποία προκαλεί κάποιου βαθμού υποξία και όχι η αναισθησία
POCD
Μετεγχειρητικό παραλήρημα παρατηρείται συνήθως την πρώτη ή δεύτερη ημέρα μετά την χειρουργική επέμβαση και τα συμπτώματα είναι συχνά χειρότερα τη νύχτα
Η πλειοψηφία των ηλικιωμένων ασθενών αναρρώνουν μέσα σε λίγες ημέρες αλλά σε ένα μικρό αριθμό ασθενών το παραλήρημα μπορεί να διαρκέσει για εβδομάδες ή ακόμα και μήνες Είναι σημαντικό επιμένων παραλήρημα δεν είναι άνοια
POCD
Πρόσθετοι παράγοντες μπορεί να προδιαθέτουν ένα ηλικιωμένο άτομο να εμφανίσει μετεγχειρητικό παραλήρημα είναι η σωματική ασθένεια η κατάθλιψη και το άγχος ο χρόνιος αιθυλισμός
Ομοίως οι συν-υπάρχουσες καρδιαγγειακές διαταραχές το κάπνισμα ιστορικό ΑΕΕ μπορεί να συμβάλει στην θνησιμότητα της αναισθησίας και την ανάπτυξη της άνοιας
POCD
Επίσης η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η νοσηρότητα είναι πιο συχνή μετά την ηλικία των 75 ετών POCD σπάνια έχει τεκμηριωθεί σε άτομα κάτω 40
Εμφανίζεται συνήθως μια έως δυο εβδομάδες μετά την επέμβαση το 60 περίπου των ασθενών καρδιοχειρουργικής επέμβασηςπερίπου το 30 των ασθενών με μείζονα χειρουργική επέμβαση και περίπου 7 των ασθενών με μικρή χειρουργική επέμβαση θα εμφανίσει POCD
POCD
Ωστόσο το POCD συνήθως υποχωρεί μέσα σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες Ο κίνδυνος της μακροπρόθεσμης νοητικής δυσλειτουργίας από μη καρδιακή χειρουργική επέμβαση είναι σχετικά χαμηλός
Για παράδειγμα η μελέτη περιλαμβάνει 262 ηλικιωμένους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ολική αρθροπλαστική γόνατος μόνο ~ 5 είχε μείωση στην γνωστική λειτουργία
Μήπως το είδος της αναισθησίας που θα χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης επηρεάζει τον κίνδυνο ανάπτυξης μακροπρόθεσμα (διάρκειας 3 έως 6 μήνες) POCD
Σημειώνεται ότι οι ειδικοί εκτιμούν πως περί τα 60 εκατομμύρια άνθρωποι σε παγκόσμιο επίπεδο λαμβάνουν πτητικά αναισθητικά φάρμακα κάθε χρόνο Τα φάρμακα αυτά είναι γνωστό ότι προκαλούν μετεγχειρητική φθίση των νοητικών ικανοτήτων η οποία μπορεί να διαρκέσει για ημέρες εβδομάδες ή και χρόνια
ΠΑΘΟΓΕΝΕΣΗ
Οι εισπνεόμενες δόσεις αλοθάνης μιας ουσίας που ανήκει στην κατηγορία των αποκαλούμενων πτητικών αναισθητικών φαίνεται να αυξάνουν τα επίπεδα της πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο ποντικών αναφέρουν οι ερευνητές στο έντυπο laquoΝeurobiology of Αgingraquo
Eξέθεσαν λοιπόν ποντίκια γενετικώς τροποποιημένα ώστε να εμφανίζουν υψηλά επίπεδα β-αμυλοειδούς αλλά και φυσιολογικά πειραματόζωα σε αλοθάνη και ισοφλουράνη επί πέντε ημέρες Τα γενετικώς τροποποιημένα ποντίκια που εκτέθηκαν σε αλοθάνη είχαν περισσότερο β-αμυλοειδές αν και δεν παρουσίασαν πρόβλημα στις νοητικές ικανότητές τους
CARNINI et αlI 2007
Τα φυσιολογικά ποντίκια που εκτέθηκαν σε ισοφλουράνη εμφάνισαν φθίση της μνήμης αλλά αυτή δεν συνοδεύθηκε από αύξηση στο β-αμυλοειδές γεγονός που μαρτυρεί ότι αυτού του είδους τα φάρμακα μπορούν να επιδράσουν τον εγκέφαλο με περισσότερους από έναν τρόπους
Αρχικά έδειξαν ότι τα εισπνεόμενα αναισθητικά (αλοθάνιο και ισοφλουράνιο) ενισχύουν το σχηματισμό ινιδίων και την κυτταροτοξικότητα της Αβ
Μεταγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι
αυτά τα εισπνεόμενα αναισθητικά ευνοούν
τον σχηματισμό ενδιαμέσου ολιγομερών
Αβ (1-40)
J Pain Res at all 2015
Σύμφωνα με το αποτέλεσμα της παραπάνω έρευνας οι επιπτώσεις για τον άνθρωπο μπορεί να είναι σημαντικές καθώς η εναπόθεση β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο μπορεί να σημάνει εμφάνιση άνοιας
Πολλοί άνθρωποι φέρουν μεταλλάξεις οι οποίες συνδέονται με προδιάθεση για νόσο Αλτσχάιμερ αν και δεν υπάρχει σήμερα τρόπος ελέγχου για αυτές τις μεταλλάξεις προτού το άτομο μπει στο χειρουργείο
Ο Eckenhoff σημειώνει ότι τα άτομα που δεν είναι μεγάλα σε ηλικία και δεν έχουν τέτοια γονιδιακή προδιάθεση δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα
Eckenhoff et al 2004
βιοδείκτες
Μέχρι σήμερα λίγες κλινικές μελέτες έχουν αξιολογήσει βιοδείκτες AD στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση και την αναισθησία
Σε μια μελέτη που περιορίζεται σε ασθενείς με ιδιοπαθή υδροκέφαλο φυσιολογικής πίεσης ανέφεραν ότι βιοδείκτες CSF
tau (Τ-tau) και tau φωσφορυλιωμένη (Ρ-tau)
ήταν σημαντικά αυξημένα μετά από χειρκήεπέμβαση παράκαμψης αλλά Αβ42 δεν άλλαξε
Agren-Wilsson et αl ( 2007 )
βιοδείκτες
Ομοίως ανέφεραν σταδιακή εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών μείωσε σημαντικά τα επίπεδα των πεπτιδίων Αβ και σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις πρωτεΐνης tau στο ΕΝΥ των ασθενών 6 μήνες μετά την επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης με μόσχευμα
Palotaacutes et al ( 2010 )
Από την άποψη αυτή οι ασθενείς με ADαντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην οποία η χορήγηση αναισθητικών θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην μετεγχειρητική έκβαση
Υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι τα άτομα με αγγειακή άνοια λόγω μικροαγγειακών βλαβών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο εγκεφαλικό παρέγχυμα
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
POCD
Κυρίως οι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε γενική αναισθησία και ανέπτυξαν POCD ήταν στην ομάδα που είναι πιθανότερο να αναπτύξουν νευροεκφυλιστικές διαταραχές
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι όσοι υποβάλλονται σε γενική αναισθησία αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν νευροεκφυλιστικές νόσους σε σύγκριση με εκείνους που λαμβάνουν τοπική αναισθησία
POCD
Το POCD είναι συχνό στους ηλικιωμένους ασθενείς η έρευνα δείχνει ότι επηρεάζει περίπου 10 έως 15 των ασθενών με μικρές χειρουργικές επεμβάσεις
περίπου 30 έως 50 των ασθενών μείζονα χειρουργική επέμβαση και μέχρι
60 των ασθενών σε καρδιοχειρουργική επέμβαση
Eckenhoff et al ( 2004 CARNINI et αl 2007
BY PASS
Το μόνο είδος της χειρουργικής επέμβασης που έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να προκαλέσει άνοια ή να επιδεινώσει την γνωστική λειτουργία είναι η καρδιοχειρουργική επέμβαση
Αυτό οφείλεται πιθανώς λόγω των δυσμενών επιπτώσεων της καρδιοπνευμονικής παράκαμψης στον εγκέφαλο η οποία προκαλεί κάποιου βαθμού υποξία και όχι η αναισθησία
POCD
Μετεγχειρητικό παραλήρημα παρατηρείται συνήθως την πρώτη ή δεύτερη ημέρα μετά την χειρουργική επέμβαση και τα συμπτώματα είναι συχνά χειρότερα τη νύχτα
Η πλειοψηφία των ηλικιωμένων ασθενών αναρρώνουν μέσα σε λίγες ημέρες αλλά σε ένα μικρό αριθμό ασθενών το παραλήρημα μπορεί να διαρκέσει για εβδομάδες ή ακόμα και μήνες Είναι σημαντικό επιμένων παραλήρημα δεν είναι άνοια
POCD
Πρόσθετοι παράγοντες μπορεί να προδιαθέτουν ένα ηλικιωμένο άτομο να εμφανίσει μετεγχειρητικό παραλήρημα είναι η σωματική ασθένεια η κατάθλιψη και το άγχος ο χρόνιος αιθυλισμός
Ομοίως οι συν-υπάρχουσες καρδιαγγειακές διαταραχές το κάπνισμα ιστορικό ΑΕΕ μπορεί να συμβάλει στην θνησιμότητα της αναισθησίας και την ανάπτυξη της άνοιας
POCD
Επίσης η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η νοσηρότητα είναι πιο συχνή μετά την ηλικία των 75 ετών POCD σπάνια έχει τεκμηριωθεί σε άτομα κάτω 40
Εμφανίζεται συνήθως μια έως δυο εβδομάδες μετά την επέμβαση το 60 περίπου των ασθενών καρδιοχειρουργικής επέμβασηςπερίπου το 30 των ασθενών με μείζονα χειρουργική επέμβαση και περίπου 7 των ασθενών με μικρή χειρουργική επέμβαση θα εμφανίσει POCD
POCD
Ωστόσο το POCD συνήθως υποχωρεί μέσα σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες Ο κίνδυνος της μακροπρόθεσμης νοητικής δυσλειτουργίας από μη καρδιακή χειρουργική επέμβαση είναι σχετικά χαμηλός
Για παράδειγμα η μελέτη περιλαμβάνει 262 ηλικιωμένους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ολική αρθροπλαστική γόνατος μόνο ~ 5 είχε μείωση στην γνωστική λειτουργία
Μήπως το είδος της αναισθησίας που θα χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης επηρεάζει τον κίνδυνο ανάπτυξης μακροπρόθεσμα (διάρκειας 3 έως 6 μήνες) POCD
Σημειώνεται ότι οι ειδικοί εκτιμούν πως περί τα 60 εκατομμύρια άνθρωποι σε παγκόσμιο επίπεδο λαμβάνουν πτητικά αναισθητικά φάρμακα κάθε χρόνο Τα φάρμακα αυτά είναι γνωστό ότι προκαλούν μετεγχειρητική φθίση των νοητικών ικανοτήτων η οποία μπορεί να διαρκέσει για ημέρες εβδομάδες ή και χρόνια
ΠΑΘΟΓΕΝΕΣΗ
Οι εισπνεόμενες δόσεις αλοθάνης μιας ουσίας που ανήκει στην κατηγορία των αποκαλούμενων πτητικών αναισθητικών φαίνεται να αυξάνουν τα επίπεδα της πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο ποντικών αναφέρουν οι ερευνητές στο έντυπο laquoΝeurobiology of Αgingraquo
Eξέθεσαν λοιπόν ποντίκια γενετικώς τροποποιημένα ώστε να εμφανίζουν υψηλά επίπεδα β-αμυλοειδούς αλλά και φυσιολογικά πειραματόζωα σε αλοθάνη και ισοφλουράνη επί πέντε ημέρες Τα γενετικώς τροποποιημένα ποντίκια που εκτέθηκαν σε αλοθάνη είχαν περισσότερο β-αμυλοειδές αν και δεν παρουσίασαν πρόβλημα στις νοητικές ικανότητές τους
CARNINI et αlI 2007
Τα φυσιολογικά ποντίκια που εκτέθηκαν σε ισοφλουράνη εμφάνισαν φθίση της μνήμης αλλά αυτή δεν συνοδεύθηκε από αύξηση στο β-αμυλοειδές γεγονός που μαρτυρεί ότι αυτού του είδους τα φάρμακα μπορούν να επιδράσουν τον εγκέφαλο με περισσότερους από έναν τρόπους
Αρχικά έδειξαν ότι τα εισπνεόμενα αναισθητικά (αλοθάνιο και ισοφλουράνιο) ενισχύουν το σχηματισμό ινιδίων και την κυτταροτοξικότητα της Αβ
Μεταγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι
αυτά τα εισπνεόμενα αναισθητικά ευνοούν
τον σχηματισμό ενδιαμέσου ολιγομερών
Αβ (1-40)
J Pain Res at all 2015
Σύμφωνα με το αποτέλεσμα της παραπάνω έρευνας οι επιπτώσεις για τον άνθρωπο μπορεί να είναι σημαντικές καθώς η εναπόθεση β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο μπορεί να σημάνει εμφάνιση άνοιας
Πολλοί άνθρωποι φέρουν μεταλλάξεις οι οποίες συνδέονται με προδιάθεση για νόσο Αλτσχάιμερ αν και δεν υπάρχει σήμερα τρόπος ελέγχου για αυτές τις μεταλλάξεις προτού το άτομο μπει στο χειρουργείο
Ο Eckenhoff σημειώνει ότι τα άτομα που δεν είναι μεγάλα σε ηλικία και δεν έχουν τέτοια γονιδιακή προδιάθεση δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα
Eckenhoff et al 2004
βιοδείκτες
Μέχρι σήμερα λίγες κλινικές μελέτες έχουν αξιολογήσει βιοδείκτες AD στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση και την αναισθησία
Σε μια μελέτη που περιορίζεται σε ασθενείς με ιδιοπαθή υδροκέφαλο φυσιολογικής πίεσης ανέφεραν ότι βιοδείκτες CSF
tau (Τ-tau) και tau φωσφορυλιωμένη (Ρ-tau)
ήταν σημαντικά αυξημένα μετά από χειρκήεπέμβαση παράκαμψης αλλά Αβ42 δεν άλλαξε
Agren-Wilsson et αl ( 2007 )
βιοδείκτες
Ομοίως ανέφεραν σταδιακή εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών μείωσε σημαντικά τα επίπεδα των πεπτιδίων Αβ και σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις πρωτεΐνης tau στο ΕΝΥ των ασθενών 6 μήνες μετά την επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης με μόσχευμα
Palotaacutes et al ( 2010 )
Από την άποψη αυτή οι ασθενείς με ADαντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην οποία η χορήγηση αναισθητικών θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην μετεγχειρητική έκβαση
Υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι τα άτομα με αγγειακή άνοια λόγω μικροαγγειακών βλαβών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο εγκεφαλικό παρέγχυμα
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
POCD
Το POCD είναι συχνό στους ηλικιωμένους ασθενείς η έρευνα δείχνει ότι επηρεάζει περίπου 10 έως 15 των ασθενών με μικρές χειρουργικές επεμβάσεις
περίπου 30 έως 50 των ασθενών μείζονα χειρουργική επέμβαση και μέχρι
60 των ασθενών σε καρδιοχειρουργική επέμβαση
Eckenhoff et al ( 2004 CARNINI et αl 2007
BY PASS
Το μόνο είδος της χειρουργικής επέμβασης που έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να προκαλέσει άνοια ή να επιδεινώσει την γνωστική λειτουργία είναι η καρδιοχειρουργική επέμβαση
Αυτό οφείλεται πιθανώς λόγω των δυσμενών επιπτώσεων της καρδιοπνευμονικής παράκαμψης στον εγκέφαλο η οποία προκαλεί κάποιου βαθμού υποξία και όχι η αναισθησία
POCD
Μετεγχειρητικό παραλήρημα παρατηρείται συνήθως την πρώτη ή δεύτερη ημέρα μετά την χειρουργική επέμβαση και τα συμπτώματα είναι συχνά χειρότερα τη νύχτα
Η πλειοψηφία των ηλικιωμένων ασθενών αναρρώνουν μέσα σε λίγες ημέρες αλλά σε ένα μικρό αριθμό ασθενών το παραλήρημα μπορεί να διαρκέσει για εβδομάδες ή ακόμα και μήνες Είναι σημαντικό επιμένων παραλήρημα δεν είναι άνοια
POCD
Πρόσθετοι παράγοντες μπορεί να προδιαθέτουν ένα ηλικιωμένο άτομο να εμφανίσει μετεγχειρητικό παραλήρημα είναι η σωματική ασθένεια η κατάθλιψη και το άγχος ο χρόνιος αιθυλισμός
Ομοίως οι συν-υπάρχουσες καρδιαγγειακές διαταραχές το κάπνισμα ιστορικό ΑΕΕ μπορεί να συμβάλει στην θνησιμότητα της αναισθησίας και την ανάπτυξη της άνοιας
POCD
Επίσης η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η νοσηρότητα είναι πιο συχνή μετά την ηλικία των 75 ετών POCD σπάνια έχει τεκμηριωθεί σε άτομα κάτω 40
Εμφανίζεται συνήθως μια έως δυο εβδομάδες μετά την επέμβαση το 60 περίπου των ασθενών καρδιοχειρουργικής επέμβασηςπερίπου το 30 των ασθενών με μείζονα χειρουργική επέμβαση και περίπου 7 των ασθενών με μικρή χειρουργική επέμβαση θα εμφανίσει POCD
POCD
Ωστόσο το POCD συνήθως υποχωρεί μέσα σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες Ο κίνδυνος της μακροπρόθεσμης νοητικής δυσλειτουργίας από μη καρδιακή χειρουργική επέμβαση είναι σχετικά χαμηλός
Για παράδειγμα η μελέτη περιλαμβάνει 262 ηλικιωμένους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ολική αρθροπλαστική γόνατος μόνο ~ 5 είχε μείωση στην γνωστική λειτουργία
Μήπως το είδος της αναισθησίας που θα χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης επηρεάζει τον κίνδυνο ανάπτυξης μακροπρόθεσμα (διάρκειας 3 έως 6 μήνες) POCD
Σημειώνεται ότι οι ειδικοί εκτιμούν πως περί τα 60 εκατομμύρια άνθρωποι σε παγκόσμιο επίπεδο λαμβάνουν πτητικά αναισθητικά φάρμακα κάθε χρόνο Τα φάρμακα αυτά είναι γνωστό ότι προκαλούν μετεγχειρητική φθίση των νοητικών ικανοτήτων η οποία μπορεί να διαρκέσει για ημέρες εβδομάδες ή και χρόνια
ΠΑΘΟΓΕΝΕΣΗ
Οι εισπνεόμενες δόσεις αλοθάνης μιας ουσίας που ανήκει στην κατηγορία των αποκαλούμενων πτητικών αναισθητικών φαίνεται να αυξάνουν τα επίπεδα της πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο ποντικών αναφέρουν οι ερευνητές στο έντυπο laquoΝeurobiology of Αgingraquo
Eξέθεσαν λοιπόν ποντίκια γενετικώς τροποποιημένα ώστε να εμφανίζουν υψηλά επίπεδα β-αμυλοειδούς αλλά και φυσιολογικά πειραματόζωα σε αλοθάνη και ισοφλουράνη επί πέντε ημέρες Τα γενετικώς τροποποιημένα ποντίκια που εκτέθηκαν σε αλοθάνη είχαν περισσότερο β-αμυλοειδές αν και δεν παρουσίασαν πρόβλημα στις νοητικές ικανότητές τους
CARNINI et αlI 2007
Τα φυσιολογικά ποντίκια που εκτέθηκαν σε ισοφλουράνη εμφάνισαν φθίση της μνήμης αλλά αυτή δεν συνοδεύθηκε από αύξηση στο β-αμυλοειδές γεγονός που μαρτυρεί ότι αυτού του είδους τα φάρμακα μπορούν να επιδράσουν τον εγκέφαλο με περισσότερους από έναν τρόπους
Αρχικά έδειξαν ότι τα εισπνεόμενα αναισθητικά (αλοθάνιο και ισοφλουράνιο) ενισχύουν το σχηματισμό ινιδίων και την κυτταροτοξικότητα της Αβ
Μεταγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι
αυτά τα εισπνεόμενα αναισθητικά ευνοούν
τον σχηματισμό ενδιαμέσου ολιγομερών
Αβ (1-40)
J Pain Res at all 2015
Σύμφωνα με το αποτέλεσμα της παραπάνω έρευνας οι επιπτώσεις για τον άνθρωπο μπορεί να είναι σημαντικές καθώς η εναπόθεση β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο μπορεί να σημάνει εμφάνιση άνοιας
Πολλοί άνθρωποι φέρουν μεταλλάξεις οι οποίες συνδέονται με προδιάθεση για νόσο Αλτσχάιμερ αν και δεν υπάρχει σήμερα τρόπος ελέγχου για αυτές τις μεταλλάξεις προτού το άτομο μπει στο χειρουργείο
Ο Eckenhoff σημειώνει ότι τα άτομα που δεν είναι μεγάλα σε ηλικία και δεν έχουν τέτοια γονιδιακή προδιάθεση δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα
Eckenhoff et al 2004
βιοδείκτες
Μέχρι σήμερα λίγες κλινικές μελέτες έχουν αξιολογήσει βιοδείκτες AD στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση και την αναισθησία
Σε μια μελέτη που περιορίζεται σε ασθενείς με ιδιοπαθή υδροκέφαλο φυσιολογικής πίεσης ανέφεραν ότι βιοδείκτες CSF
tau (Τ-tau) και tau φωσφορυλιωμένη (Ρ-tau)
ήταν σημαντικά αυξημένα μετά από χειρκήεπέμβαση παράκαμψης αλλά Αβ42 δεν άλλαξε
Agren-Wilsson et αl ( 2007 )
βιοδείκτες
Ομοίως ανέφεραν σταδιακή εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών μείωσε σημαντικά τα επίπεδα των πεπτιδίων Αβ και σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις πρωτεΐνης tau στο ΕΝΥ των ασθενών 6 μήνες μετά την επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης με μόσχευμα
Palotaacutes et al ( 2010 )
Από την άποψη αυτή οι ασθενείς με ADαντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην οποία η χορήγηση αναισθητικών θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην μετεγχειρητική έκβαση
Υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι τα άτομα με αγγειακή άνοια λόγω μικροαγγειακών βλαβών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο εγκεφαλικό παρέγχυμα
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
BY PASS
Το μόνο είδος της χειρουργικής επέμβασης που έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να προκαλέσει άνοια ή να επιδεινώσει την γνωστική λειτουργία είναι η καρδιοχειρουργική επέμβαση
Αυτό οφείλεται πιθανώς λόγω των δυσμενών επιπτώσεων της καρδιοπνευμονικής παράκαμψης στον εγκέφαλο η οποία προκαλεί κάποιου βαθμού υποξία και όχι η αναισθησία
POCD
Μετεγχειρητικό παραλήρημα παρατηρείται συνήθως την πρώτη ή δεύτερη ημέρα μετά την χειρουργική επέμβαση και τα συμπτώματα είναι συχνά χειρότερα τη νύχτα
Η πλειοψηφία των ηλικιωμένων ασθενών αναρρώνουν μέσα σε λίγες ημέρες αλλά σε ένα μικρό αριθμό ασθενών το παραλήρημα μπορεί να διαρκέσει για εβδομάδες ή ακόμα και μήνες Είναι σημαντικό επιμένων παραλήρημα δεν είναι άνοια
POCD
Πρόσθετοι παράγοντες μπορεί να προδιαθέτουν ένα ηλικιωμένο άτομο να εμφανίσει μετεγχειρητικό παραλήρημα είναι η σωματική ασθένεια η κατάθλιψη και το άγχος ο χρόνιος αιθυλισμός
Ομοίως οι συν-υπάρχουσες καρδιαγγειακές διαταραχές το κάπνισμα ιστορικό ΑΕΕ μπορεί να συμβάλει στην θνησιμότητα της αναισθησίας και την ανάπτυξη της άνοιας
POCD
Επίσης η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η νοσηρότητα είναι πιο συχνή μετά την ηλικία των 75 ετών POCD σπάνια έχει τεκμηριωθεί σε άτομα κάτω 40
Εμφανίζεται συνήθως μια έως δυο εβδομάδες μετά την επέμβαση το 60 περίπου των ασθενών καρδιοχειρουργικής επέμβασηςπερίπου το 30 των ασθενών με μείζονα χειρουργική επέμβαση και περίπου 7 των ασθενών με μικρή χειρουργική επέμβαση θα εμφανίσει POCD
POCD
Ωστόσο το POCD συνήθως υποχωρεί μέσα σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες Ο κίνδυνος της μακροπρόθεσμης νοητικής δυσλειτουργίας από μη καρδιακή χειρουργική επέμβαση είναι σχετικά χαμηλός
Για παράδειγμα η μελέτη περιλαμβάνει 262 ηλικιωμένους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ολική αρθροπλαστική γόνατος μόνο ~ 5 είχε μείωση στην γνωστική λειτουργία
Μήπως το είδος της αναισθησίας που θα χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης επηρεάζει τον κίνδυνο ανάπτυξης μακροπρόθεσμα (διάρκειας 3 έως 6 μήνες) POCD
Σημειώνεται ότι οι ειδικοί εκτιμούν πως περί τα 60 εκατομμύρια άνθρωποι σε παγκόσμιο επίπεδο λαμβάνουν πτητικά αναισθητικά φάρμακα κάθε χρόνο Τα φάρμακα αυτά είναι γνωστό ότι προκαλούν μετεγχειρητική φθίση των νοητικών ικανοτήτων η οποία μπορεί να διαρκέσει για ημέρες εβδομάδες ή και χρόνια
ΠΑΘΟΓΕΝΕΣΗ
Οι εισπνεόμενες δόσεις αλοθάνης μιας ουσίας που ανήκει στην κατηγορία των αποκαλούμενων πτητικών αναισθητικών φαίνεται να αυξάνουν τα επίπεδα της πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο ποντικών αναφέρουν οι ερευνητές στο έντυπο laquoΝeurobiology of Αgingraquo
Eξέθεσαν λοιπόν ποντίκια γενετικώς τροποποιημένα ώστε να εμφανίζουν υψηλά επίπεδα β-αμυλοειδούς αλλά και φυσιολογικά πειραματόζωα σε αλοθάνη και ισοφλουράνη επί πέντε ημέρες Τα γενετικώς τροποποιημένα ποντίκια που εκτέθηκαν σε αλοθάνη είχαν περισσότερο β-αμυλοειδές αν και δεν παρουσίασαν πρόβλημα στις νοητικές ικανότητές τους
CARNINI et αlI 2007
Τα φυσιολογικά ποντίκια που εκτέθηκαν σε ισοφλουράνη εμφάνισαν φθίση της μνήμης αλλά αυτή δεν συνοδεύθηκε από αύξηση στο β-αμυλοειδές γεγονός που μαρτυρεί ότι αυτού του είδους τα φάρμακα μπορούν να επιδράσουν τον εγκέφαλο με περισσότερους από έναν τρόπους
Αρχικά έδειξαν ότι τα εισπνεόμενα αναισθητικά (αλοθάνιο και ισοφλουράνιο) ενισχύουν το σχηματισμό ινιδίων και την κυτταροτοξικότητα της Αβ
Μεταγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι
αυτά τα εισπνεόμενα αναισθητικά ευνοούν
τον σχηματισμό ενδιαμέσου ολιγομερών
Αβ (1-40)
J Pain Res at all 2015
Σύμφωνα με το αποτέλεσμα της παραπάνω έρευνας οι επιπτώσεις για τον άνθρωπο μπορεί να είναι σημαντικές καθώς η εναπόθεση β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο μπορεί να σημάνει εμφάνιση άνοιας
Πολλοί άνθρωποι φέρουν μεταλλάξεις οι οποίες συνδέονται με προδιάθεση για νόσο Αλτσχάιμερ αν και δεν υπάρχει σήμερα τρόπος ελέγχου για αυτές τις μεταλλάξεις προτού το άτομο μπει στο χειρουργείο
Ο Eckenhoff σημειώνει ότι τα άτομα που δεν είναι μεγάλα σε ηλικία και δεν έχουν τέτοια γονιδιακή προδιάθεση δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα
Eckenhoff et al 2004
βιοδείκτες
Μέχρι σήμερα λίγες κλινικές μελέτες έχουν αξιολογήσει βιοδείκτες AD στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση και την αναισθησία
Σε μια μελέτη που περιορίζεται σε ασθενείς με ιδιοπαθή υδροκέφαλο φυσιολογικής πίεσης ανέφεραν ότι βιοδείκτες CSF
tau (Τ-tau) και tau φωσφορυλιωμένη (Ρ-tau)
ήταν σημαντικά αυξημένα μετά από χειρκήεπέμβαση παράκαμψης αλλά Αβ42 δεν άλλαξε
Agren-Wilsson et αl ( 2007 )
βιοδείκτες
Ομοίως ανέφεραν σταδιακή εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών μείωσε σημαντικά τα επίπεδα των πεπτιδίων Αβ και σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις πρωτεΐνης tau στο ΕΝΥ των ασθενών 6 μήνες μετά την επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης με μόσχευμα
Palotaacutes et al ( 2010 )
Από την άποψη αυτή οι ασθενείς με ADαντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην οποία η χορήγηση αναισθητικών θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην μετεγχειρητική έκβαση
Υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι τα άτομα με αγγειακή άνοια λόγω μικροαγγειακών βλαβών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο εγκεφαλικό παρέγχυμα
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
POCD
Μετεγχειρητικό παραλήρημα παρατηρείται συνήθως την πρώτη ή δεύτερη ημέρα μετά την χειρουργική επέμβαση και τα συμπτώματα είναι συχνά χειρότερα τη νύχτα
Η πλειοψηφία των ηλικιωμένων ασθενών αναρρώνουν μέσα σε λίγες ημέρες αλλά σε ένα μικρό αριθμό ασθενών το παραλήρημα μπορεί να διαρκέσει για εβδομάδες ή ακόμα και μήνες Είναι σημαντικό επιμένων παραλήρημα δεν είναι άνοια
POCD
Πρόσθετοι παράγοντες μπορεί να προδιαθέτουν ένα ηλικιωμένο άτομο να εμφανίσει μετεγχειρητικό παραλήρημα είναι η σωματική ασθένεια η κατάθλιψη και το άγχος ο χρόνιος αιθυλισμός
Ομοίως οι συν-υπάρχουσες καρδιαγγειακές διαταραχές το κάπνισμα ιστορικό ΑΕΕ μπορεί να συμβάλει στην θνησιμότητα της αναισθησίας και την ανάπτυξη της άνοιας
POCD
Επίσης η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η νοσηρότητα είναι πιο συχνή μετά την ηλικία των 75 ετών POCD σπάνια έχει τεκμηριωθεί σε άτομα κάτω 40
Εμφανίζεται συνήθως μια έως δυο εβδομάδες μετά την επέμβαση το 60 περίπου των ασθενών καρδιοχειρουργικής επέμβασηςπερίπου το 30 των ασθενών με μείζονα χειρουργική επέμβαση και περίπου 7 των ασθενών με μικρή χειρουργική επέμβαση θα εμφανίσει POCD
POCD
Ωστόσο το POCD συνήθως υποχωρεί μέσα σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες Ο κίνδυνος της μακροπρόθεσμης νοητικής δυσλειτουργίας από μη καρδιακή χειρουργική επέμβαση είναι σχετικά χαμηλός
Για παράδειγμα η μελέτη περιλαμβάνει 262 ηλικιωμένους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ολική αρθροπλαστική γόνατος μόνο ~ 5 είχε μείωση στην γνωστική λειτουργία
Μήπως το είδος της αναισθησίας που θα χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης επηρεάζει τον κίνδυνο ανάπτυξης μακροπρόθεσμα (διάρκειας 3 έως 6 μήνες) POCD
Σημειώνεται ότι οι ειδικοί εκτιμούν πως περί τα 60 εκατομμύρια άνθρωποι σε παγκόσμιο επίπεδο λαμβάνουν πτητικά αναισθητικά φάρμακα κάθε χρόνο Τα φάρμακα αυτά είναι γνωστό ότι προκαλούν μετεγχειρητική φθίση των νοητικών ικανοτήτων η οποία μπορεί να διαρκέσει για ημέρες εβδομάδες ή και χρόνια
ΠΑΘΟΓΕΝΕΣΗ
Οι εισπνεόμενες δόσεις αλοθάνης μιας ουσίας που ανήκει στην κατηγορία των αποκαλούμενων πτητικών αναισθητικών φαίνεται να αυξάνουν τα επίπεδα της πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο ποντικών αναφέρουν οι ερευνητές στο έντυπο laquoΝeurobiology of Αgingraquo
Eξέθεσαν λοιπόν ποντίκια γενετικώς τροποποιημένα ώστε να εμφανίζουν υψηλά επίπεδα β-αμυλοειδούς αλλά και φυσιολογικά πειραματόζωα σε αλοθάνη και ισοφλουράνη επί πέντε ημέρες Τα γενετικώς τροποποιημένα ποντίκια που εκτέθηκαν σε αλοθάνη είχαν περισσότερο β-αμυλοειδές αν και δεν παρουσίασαν πρόβλημα στις νοητικές ικανότητές τους
CARNINI et αlI 2007
Τα φυσιολογικά ποντίκια που εκτέθηκαν σε ισοφλουράνη εμφάνισαν φθίση της μνήμης αλλά αυτή δεν συνοδεύθηκε από αύξηση στο β-αμυλοειδές γεγονός που μαρτυρεί ότι αυτού του είδους τα φάρμακα μπορούν να επιδράσουν τον εγκέφαλο με περισσότερους από έναν τρόπους
Αρχικά έδειξαν ότι τα εισπνεόμενα αναισθητικά (αλοθάνιο και ισοφλουράνιο) ενισχύουν το σχηματισμό ινιδίων και την κυτταροτοξικότητα της Αβ
Μεταγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι
αυτά τα εισπνεόμενα αναισθητικά ευνοούν
τον σχηματισμό ενδιαμέσου ολιγομερών
Αβ (1-40)
J Pain Res at all 2015
Σύμφωνα με το αποτέλεσμα της παραπάνω έρευνας οι επιπτώσεις για τον άνθρωπο μπορεί να είναι σημαντικές καθώς η εναπόθεση β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο μπορεί να σημάνει εμφάνιση άνοιας
Πολλοί άνθρωποι φέρουν μεταλλάξεις οι οποίες συνδέονται με προδιάθεση για νόσο Αλτσχάιμερ αν και δεν υπάρχει σήμερα τρόπος ελέγχου για αυτές τις μεταλλάξεις προτού το άτομο μπει στο χειρουργείο
Ο Eckenhoff σημειώνει ότι τα άτομα που δεν είναι μεγάλα σε ηλικία και δεν έχουν τέτοια γονιδιακή προδιάθεση δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα
Eckenhoff et al 2004
βιοδείκτες
Μέχρι σήμερα λίγες κλινικές μελέτες έχουν αξιολογήσει βιοδείκτες AD στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση και την αναισθησία
Σε μια μελέτη που περιορίζεται σε ασθενείς με ιδιοπαθή υδροκέφαλο φυσιολογικής πίεσης ανέφεραν ότι βιοδείκτες CSF
tau (Τ-tau) και tau φωσφορυλιωμένη (Ρ-tau)
ήταν σημαντικά αυξημένα μετά από χειρκήεπέμβαση παράκαμψης αλλά Αβ42 δεν άλλαξε
Agren-Wilsson et αl ( 2007 )
βιοδείκτες
Ομοίως ανέφεραν σταδιακή εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών μείωσε σημαντικά τα επίπεδα των πεπτιδίων Αβ και σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις πρωτεΐνης tau στο ΕΝΥ των ασθενών 6 μήνες μετά την επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης με μόσχευμα
Palotaacutes et al ( 2010 )
Από την άποψη αυτή οι ασθενείς με ADαντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην οποία η χορήγηση αναισθητικών θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην μετεγχειρητική έκβαση
Υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι τα άτομα με αγγειακή άνοια λόγω μικροαγγειακών βλαβών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο εγκεφαλικό παρέγχυμα
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
POCD
Πρόσθετοι παράγοντες μπορεί να προδιαθέτουν ένα ηλικιωμένο άτομο να εμφανίσει μετεγχειρητικό παραλήρημα είναι η σωματική ασθένεια η κατάθλιψη και το άγχος ο χρόνιος αιθυλισμός
Ομοίως οι συν-υπάρχουσες καρδιαγγειακές διαταραχές το κάπνισμα ιστορικό ΑΕΕ μπορεί να συμβάλει στην θνησιμότητα της αναισθησίας και την ανάπτυξη της άνοιας
POCD
Επίσης η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η νοσηρότητα είναι πιο συχνή μετά την ηλικία των 75 ετών POCD σπάνια έχει τεκμηριωθεί σε άτομα κάτω 40
Εμφανίζεται συνήθως μια έως δυο εβδομάδες μετά την επέμβαση το 60 περίπου των ασθενών καρδιοχειρουργικής επέμβασηςπερίπου το 30 των ασθενών με μείζονα χειρουργική επέμβαση και περίπου 7 των ασθενών με μικρή χειρουργική επέμβαση θα εμφανίσει POCD
POCD
Ωστόσο το POCD συνήθως υποχωρεί μέσα σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες Ο κίνδυνος της μακροπρόθεσμης νοητικής δυσλειτουργίας από μη καρδιακή χειρουργική επέμβαση είναι σχετικά χαμηλός
Για παράδειγμα η μελέτη περιλαμβάνει 262 ηλικιωμένους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ολική αρθροπλαστική γόνατος μόνο ~ 5 είχε μείωση στην γνωστική λειτουργία
Μήπως το είδος της αναισθησίας που θα χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης επηρεάζει τον κίνδυνο ανάπτυξης μακροπρόθεσμα (διάρκειας 3 έως 6 μήνες) POCD
Σημειώνεται ότι οι ειδικοί εκτιμούν πως περί τα 60 εκατομμύρια άνθρωποι σε παγκόσμιο επίπεδο λαμβάνουν πτητικά αναισθητικά φάρμακα κάθε χρόνο Τα φάρμακα αυτά είναι γνωστό ότι προκαλούν μετεγχειρητική φθίση των νοητικών ικανοτήτων η οποία μπορεί να διαρκέσει για ημέρες εβδομάδες ή και χρόνια
ΠΑΘΟΓΕΝΕΣΗ
Οι εισπνεόμενες δόσεις αλοθάνης μιας ουσίας που ανήκει στην κατηγορία των αποκαλούμενων πτητικών αναισθητικών φαίνεται να αυξάνουν τα επίπεδα της πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο ποντικών αναφέρουν οι ερευνητές στο έντυπο laquoΝeurobiology of Αgingraquo
Eξέθεσαν λοιπόν ποντίκια γενετικώς τροποποιημένα ώστε να εμφανίζουν υψηλά επίπεδα β-αμυλοειδούς αλλά και φυσιολογικά πειραματόζωα σε αλοθάνη και ισοφλουράνη επί πέντε ημέρες Τα γενετικώς τροποποιημένα ποντίκια που εκτέθηκαν σε αλοθάνη είχαν περισσότερο β-αμυλοειδές αν και δεν παρουσίασαν πρόβλημα στις νοητικές ικανότητές τους
CARNINI et αlI 2007
Τα φυσιολογικά ποντίκια που εκτέθηκαν σε ισοφλουράνη εμφάνισαν φθίση της μνήμης αλλά αυτή δεν συνοδεύθηκε από αύξηση στο β-αμυλοειδές γεγονός που μαρτυρεί ότι αυτού του είδους τα φάρμακα μπορούν να επιδράσουν τον εγκέφαλο με περισσότερους από έναν τρόπους
Αρχικά έδειξαν ότι τα εισπνεόμενα αναισθητικά (αλοθάνιο και ισοφλουράνιο) ενισχύουν το σχηματισμό ινιδίων και την κυτταροτοξικότητα της Αβ
Μεταγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι
αυτά τα εισπνεόμενα αναισθητικά ευνοούν
τον σχηματισμό ενδιαμέσου ολιγομερών
Αβ (1-40)
J Pain Res at all 2015
Σύμφωνα με το αποτέλεσμα της παραπάνω έρευνας οι επιπτώσεις για τον άνθρωπο μπορεί να είναι σημαντικές καθώς η εναπόθεση β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο μπορεί να σημάνει εμφάνιση άνοιας
Πολλοί άνθρωποι φέρουν μεταλλάξεις οι οποίες συνδέονται με προδιάθεση για νόσο Αλτσχάιμερ αν και δεν υπάρχει σήμερα τρόπος ελέγχου για αυτές τις μεταλλάξεις προτού το άτομο μπει στο χειρουργείο
Ο Eckenhoff σημειώνει ότι τα άτομα που δεν είναι μεγάλα σε ηλικία και δεν έχουν τέτοια γονιδιακή προδιάθεση δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα
Eckenhoff et al 2004
βιοδείκτες
Μέχρι σήμερα λίγες κλινικές μελέτες έχουν αξιολογήσει βιοδείκτες AD στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση και την αναισθησία
Σε μια μελέτη που περιορίζεται σε ασθενείς με ιδιοπαθή υδροκέφαλο φυσιολογικής πίεσης ανέφεραν ότι βιοδείκτες CSF
tau (Τ-tau) και tau φωσφορυλιωμένη (Ρ-tau)
ήταν σημαντικά αυξημένα μετά από χειρκήεπέμβαση παράκαμψης αλλά Αβ42 δεν άλλαξε
Agren-Wilsson et αl ( 2007 )
βιοδείκτες
Ομοίως ανέφεραν σταδιακή εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών μείωσε σημαντικά τα επίπεδα των πεπτιδίων Αβ και σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις πρωτεΐνης tau στο ΕΝΥ των ασθενών 6 μήνες μετά την επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης με μόσχευμα
Palotaacutes et al ( 2010 )
Από την άποψη αυτή οι ασθενείς με ADαντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην οποία η χορήγηση αναισθητικών θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην μετεγχειρητική έκβαση
Υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι τα άτομα με αγγειακή άνοια λόγω μικροαγγειακών βλαβών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο εγκεφαλικό παρέγχυμα
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
POCD
Επίσης η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η νοσηρότητα είναι πιο συχνή μετά την ηλικία των 75 ετών POCD σπάνια έχει τεκμηριωθεί σε άτομα κάτω 40
Εμφανίζεται συνήθως μια έως δυο εβδομάδες μετά την επέμβαση το 60 περίπου των ασθενών καρδιοχειρουργικής επέμβασηςπερίπου το 30 των ασθενών με μείζονα χειρουργική επέμβαση και περίπου 7 των ασθενών με μικρή χειρουργική επέμβαση θα εμφανίσει POCD
POCD
Ωστόσο το POCD συνήθως υποχωρεί μέσα σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες Ο κίνδυνος της μακροπρόθεσμης νοητικής δυσλειτουργίας από μη καρδιακή χειρουργική επέμβαση είναι σχετικά χαμηλός
Για παράδειγμα η μελέτη περιλαμβάνει 262 ηλικιωμένους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ολική αρθροπλαστική γόνατος μόνο ~ 5 είχε μείωση στην γνωστική λειτουργία
Μήπως το είδος της αναισθησίας που θα χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης επηρεάζει τον κίνδυνο ανάπτυξης μακροπρόθεσμα (διάρκειας 3 έως 6 μήνες) POCD
Σημειώνεται ότι οι ειδικοί εκτιμούν πως περί τα 60 εκατομμύρια άνθρωποι σε παγκόσμιο επίπεδο λαμβάνουν πτητικά αναισθητικά φάρμακα κάθε χρόνο Τα φάρμακα αυτά είναι γνωστό ότι προκαλούν μετεγχειρητική φθίση των νοητικών ικανοτήτων η οποία μπορεί να διαρκέσει για ημέρες εβδομάδες ή και χρόνια
ΠΑΘΟΓΕΝΕΣΗ
Οι εισπνεόμενες δόσεις αλοθάνης μιας ουσίας που ανήκει στην κατηγορία των αποκαλούμενων πτητικών αναισθητικών φαίνεται να αυξάνουν τα επίπεδα της πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο ποντικών αναφέρουν οι ερευνητές στο έντυπο laquoΝeurobiology of Αgingraquo
Eξέθεσαν λοιπόν ποντίκια γενετικώς τροποποιημένα ώστε να εμφανίζουν υψηλά επίπεδα β-αμυλοειδούς αλλά και φυσιολογικά πειραματόζωα σε αλοθάνη και ισοφλουράνη επί πέντε ημέρες Τα γενετικώς τροποποιημένα ποντίκια που εκτέθηκαν σε αλοθάνη είχαν περισσότερο β-αμυλοειδές αν και δεν παρουσίασαν πρόβλημα στις νοητικές ικανότητές τους
CARNINI et αlI 2007
Τα φυσιολογικά ποντίκια που εκτέθηκαν σε ισοφλουράνη εμφάνισαν φθίση της μνήμης αλλά αυτή δεν συνοδεύθηκε από αύξηση στο β-αμυλοειδές γεγονός που μαρτυρεί ότι αυτού του είδους τα φάρμακα μπορούν να επιδράσουν τον εγκέφαλο με περισσότερους από έναν τρόπους
Αρχικά έδειξαν ότι τα εισπνεόμενα αναισθητικά (αλοθάνιο και ισοφλουράνιο) ενισχύουν το σχηματισμό ινιδίων και την κυτταροτοξικότητα της Αβ
Μεταγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι
αυτά τα εισπνεόμενα αναισθητικά ευνοούν
τον σχηματισμό ενδιαμέσου ολιγομερών
Αβ (1-40)
J Pain Res at all 2015
Σύμφωνα με το αποτέλεσμα της παραπάνω έρευνας οι επιπτώσεις για τον άνθρωπο μπορεί να είναι σημαντικές καθώς η εναπόθεση β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο μπορεί να σημάνει εμφάνιση άνοιας
Πολλοί άνθρωποι φέρουν μεταλλάξεις οι οποίες συνδέονται με προδιάθεση για νόσο Αλτσχάιμερ αν και δεν υπάρχει σήμερα τρόπος ελέγχου για αυτές τις μεταλλάξεις προτού το άτομο μπει στο χειρουργείο
Ο Eckenhoff σημειώνει ότι τα άτομα που δεν είναι μεγάλα σε ηλικία και δεν έχουν τέτοια γονιδιακή προδιάθεση δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα
Eckenhoff et al 2004
βιοδείκτες
Μέχρι σήμερα λίγες κλινικές μελέτες έχουν αξιολογήσει βιοδείκτες AD στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση και την αναισθησία
Σε μια μελέτη που περιορίζεται σε ασθενείς με ιδιοπαθή υδροκέφαλο φυσιολογικής πίεσης ανέφεραν ότι βιοδείκτες CSF
tau (Τ-tau) και tau φωσφορυλιωμένη (Ρ-tau)
ήταν σημαντικά αυξημένα μετά από χειρκήεπέμβαση παράκαμψης αλλά Αβ42 δεν άλλαξε
Agren-Wilsson et αl ( 2007 )
βιοδείκτες
Ομοίως ανέφεραν σταδιακή εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών μείωσε σημαντικά τα επίπεδα των πεπτιδίων Αβ και σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις πρωτεΐνης tau στο ΕΝΥ των ασθενών 6 μήνες μετά την επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης με μόσχευμα
Palotaacutes et al ( 2010 )
Από την άποψη αυτή οι ασθενείς με ADαντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην οποία η χορήγηση αναισθητικών θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην μετεγχειρητική έκβαση
Υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι τα άτομα με αγγειακή άνοια λόγω μικροαγγειακών βλαβών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο εγκεφαλικό παρέγχυμα
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
POCD
Ωστόσο το POCD συνήθως υποχωρεί μέσα σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες Ο κίνδυνος της μακροπρόθεσμης νοητικής δυσλειτουργίας από μη καρδιακή χειρουργική επέμβαση είναι σχετικά χαμηλός
Για παράδειγμα η μελέτη περιλαμβάνει 262 ηλικιωμένους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ολική αρθροπλαστική γόνατος μόνο ~ 5 είχε μείωση στην γνωστική λειτουργία
Μήπως το είδος της αναισθησίας που θα χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης επηρεάζει τον κίνδυνο ανάπτυξης μακροπρόθεσμα (διάρκειας 3 έως 6 μήνες) POCD
Σημειώνεται ότι οι ειδικοί εκτιμούν πως περί τα 60 εκατομμύρια άνθρωποι σε παγκόσμιο επίπεδο λαμβάνουν πτητικά αναισθητικά φάρμακα κάθε χρόνο Τα φάρμακα αυτά είναι γνωστό ότι προκαλούν μετεγχειρητική φθίση των νοητικών ικανοτήτων η οποία μπορεί να διαρκέσει για ημέρες εβδομάδες ή και χρόνια
ΠΑΘΟΓΕΝΕΣΗ
Οι εισπνεόμενες δόσεις αλοθάνης μιας ουσίας που ανήκει στην κατηγορία των αποκαλούμενων πτητικών αναισθητικών φαίνεται να αυξάνουν τα επίπεδα της πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο ποντικών αναφέρουν οι ερευνητές στο έντυπο laquoΝeurobiology of Αgingraquo
Eξέθεσαν λοιπόν ποντίκια γενετικώς τροποποιημένα ώστε να εμφανίζουν υψηλά επίπεδα β-αμυλοειδούς αλλά και φυσιολογικά πειραματόζωα σε αλοθάνη και ισοφλουράνη επί πέντε ημέρες Τα γενετικώς τροποποιημένα ποντίκια που εκτέθηκαν σε αλοθάνη είχαν περισσότερο β-αμυλοειδές αν και δεν παρουσίασαν πρόβλημα στις νοητικές ικανότητές τους
CARNINI et αlI 2007
Τα φυσιολογικά ποντίκια που εκτέθηκαν σε ισοφλουράνη εμφάνισαν φθίση της μνήμης αλλά αυτή δεν συνοδεύθηκε από αύξηση στο β-αμυλοειδές γεγονός που μαρτυρεί ότι αυτού του είδους τα φάρμακα μπορούν να επιδράσουν τον εγκέφαλο με περισσότερους από έναν τρόπους
Αρχικά έδειξαν ότι τα εισπνεόμενα αναισθητικά (αλοθάνιο και ισοφλουράνιο) ενισχύουν το σχηματισμό ινιδίων και την κυτταροτοξικότητα της Αβ
Μεταγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι
αυτά τα εισπνεόμενα αναισθητικά ευνοούν
τον σχηματισμό ενδιαμέσου ολιγομερών
Αβ (1-40)
J Pain Res at all 2015
Σύμφωνα με το αποτέλεσμα της παραπάνω έρευνας οι επιπτώσεις για τον άνθρωπο μπορεί να είναι σημαντικές καθώς η εναπόθεση β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο μπορεί να σημάνει εμφάνιση άνοιας
Πολλοί άνθρωποι φέρουν μεταλλάξεις οι οποίες συνδέονται με προδιάθεση για νόσο Αλτσχάιμερ αν και δεν υπάρχει σήμερα τρόπος ελέγχου για αυτές τις μεταλλάξεις προτού το άτομο μπει στο χειρουργείο
Ο Eckenhoff σημειώνει ότι τα άτομα που δεν είναι μεγάλα σε ηλικία και δεν έχουν τέτοια γονιδιακή προδιάθεση δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα
Eckenhoff et al 2004
βιοδείκτες
Μέχρι σήμερα λίγες κλινικές μελέτες έχουν αξιολογήσει βιοδείκτες AD στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση και την αναισθησία
Σε μια μελέτη που περιορίζεται σε ασθενείς με ιδιοπαθή υδροκέφαλο φυσιολογικής πίεσης ανέφεραν ότι βιοδείκτες CSF
tau (Τ-tau) και tau φωσφορυλιωμένη (Ρ-tau)
ήταν σημαντικά αυξημένα μετά από χειρκήεπέμβαση παράκαμψης αλλά Αβ42 δεν άλλαξε
Agren-Wilsson et αl ( 2007 )
βιοδείκτες
Ομοίως ανέφεραν σταδιακή εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών μείωσε σημαντικά τα επίπεδα των πεπτιδίων Αβ και σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις πρωτεΐνης tau στο ΕΝΥ των ασθενών 6 μήνες μετά την επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης με μόσχευμα
Palotaacutes et al ( 2010 )
Από την άποψη αυτή οι ασθενείς με ADαντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην οποία η χορήγηση αναισθητικών θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην μετεγχειρητική έκβαση
Υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι τα άτομα με αγγειακή άνοια λόγω μικροαγγειακών βλαβών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο εγκεφαλικό παρέγχυμα
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Μήπως το είδος της αναισθησίας που θα χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης επηρεάζει τον κίνδυνο ανάπτυξης μακροπρόθεσμα (διάρκειας 3 έως 6 μήνες) POCD
Σημειώνεται ότι οι ειδικοί εκτιμούν πως περί τα 60 εκατομμύρια άνθρωποι σε παγκόσμιο επίπεδο λαμβάνουν πτητικά αναισθητικά φάρμακα κάθε χρόνο Τα φάρμακα αυτά είναι γνωστό ότι προκαλούν μετεγχειρητική φθίση των νοητικών ικανοτήτων η οποία μπορεί να διαρκέσει για ημέρες εβδομάδες ή και χρόνια
ΠΑΘΟΓΕΝΕΣΗ
Οι εισπνεόμενες δόσεις αλοθάνης μιας ουσίας που ανήκει στην κατηγορία των αποκαλούμενων πτητικών αναισθητικών φαίνεται να αυξάνουν τα επίπεδα της πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο ποντικών αναφέρουν οι ερευνητές στο έντυπο laquoΝeurobiology of Αgingraquo
Eξέθεσαν λοιπόν ποντίκια γενετικώς τροποποιημένα ώστε να εμφανίζουν υψηλά επίπεδα β-αμυλοειδούς αλλά και φυσιολογικά πειραματόζωα σε αλοθάνη και ισοφλουράνη επί πέντε ημέρες Τα γενετικώς τροποποιημένα ποντίκια που εκτέθηκαν σε αλοθάνη είχαν περισσότερο β-αμυλοειδές αν και δεν παρουσίασαν πρόβλημα στις νοητικές ικανότητές τους
CARNINI et αlI 2007
Τα φυσιολογικά ποντίκια που εκτέθηκαν σε ισοφλουράνη εμφάνισαν φθίση της μνήμης αλλά αυτή δεν συνοδεύθηκε από αύξηση στο β-αμυλοειδές γεγονός που μαρτυρεί ότι αυτού του είδους τα φάρμακα μπορούν να επιδράσουν τον εγκέφαλο με περισσότερους από έναν τρόπους
Αρχικά έδειξαν ότι τα εισπνεόμενα αναισθητικά (αλοθάνιο και ισοφλουράνιο) ενισχύουν το σχηματισμό ινιδίων και την κυτταροτοξικότητα της Αβ
Μεταγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι
αυτά τα εισπνεόμενα αναισθητικά ευνοούν
τον σχηματισμό ενδιαμέσου ολιγομερών
Αβ (1-40)
J Pain Res at all 2015
Σύμφωνα με το αποτέλεσμα της παραπάνω έρευνας οι επιπτώσεις για τον άνθρωπο μπορεί να είναι σημαντικές καθώς η εναπόθεση β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο μπορεί να σημάνει εμφάνιση άνοιας
Πολλοί άνθρωποι φέρουν μεταλλάξεις οι οποίες συνδέονται με προδιάθεση για νόσο Αλτσχάιμερ αν και δεν υπάρχει σήμερα τρόπος ελέγχου για αυτές τις μεταλλάξεις προτού το άτομο μπει στο χειρουργείο
Ο Eckenhoff σημειώνει ότι τα άτομα που δεν είναι μεγάλα σε ηλικία και δεν έχουν τέτοια γονιδιακή προδιάθεση δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα
Eckenhoff et al 2004
βιοδείκτες
Μέχρι σήμερα λίγες κλινικές μελέτες έχουν αξιολογήσει βιοδείκτες AD στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση και την αναισθησία
Σε μια μελέτη που περιορίζεται σε ασθενείς με ιδιοπαθή υδροκέφαλο φυσιολογικής πίεσης ανέφεραν ότι βιοδείκτες CSF
tau (Τ-tau) και tau φωσφορυλιωμένη (Ρ-tau)
ήταν σημαντικά αυξημένα μετά από χειρκήεπέμβαση παράκαμψης αλλά Αβ42 δεν άλλαξε
Agren-Wilsson et αl ( 2007 )
βιοδείκτες
Ομοίως ανέφεραν σταδιακή εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών μείωσε σημαντικά τα επίπεδα των πεπτιδίων Αβ και σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις πρωτεΐνης tau στο ΕΝΥ των ασθενών 6 μήνες μετά την επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης με μόσχευμα
Palotaacutes et al ( 2010 )
Από την άποψη αυτή οι ασθενείς με ADαντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην οποία η χορήγηση αναισθητικών θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην μετεγχειρητική έκβαση
Υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι τα άτομα με αγγειακή άνοια λόγω μικροαγγειακών βλαβών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο εγκεφαλικό παρέγχυμα
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Σημειώνεται ότι οι ειδικοί εκτιμούν πως περί τα 60 εκατομμύρια άνθρωποι σε παγκόσμιο επίπεδο λαμβάνουν πτητικά αναισθητικά φάρμακα κάθε χρόνο Τα φάρμακα αυτά είναι γνωστό ότι προκαλούν μετεγχειρητική φθίση των νοητικών ικανοτήτων η οποία μπορεί να διαρκέσει για ημέρες εβδομάδες ή και χρόνια
ΠΑΘΟΓΕΝΕΣΗ
Οι εισπνεόμενες δόσεις αλοθάνης μιας ουσίας που ανήκει στην κατηγορία των αποκαλούμενων πτητικών αναισθητικών φαίνεται να αυξάνουν τα επίπεδα της πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο ποντικών αναφέρουν οι ερευνητές στο έντυπο laquoΝeurobiology of Αgingraquo
Eξέθεσαν λοιπόν ποντίκια γενετικώς τροποποιημένα ώστε να εμφανίζουν υψηλά επίπεδα β-αμυλοειδούς αλλά και φυσιολογικά πειραματόζωα σε αλοθάνη και ισοφλουράνη επί πέντε ημέρες Τα γενετικώς τροποποιημένα ποντίκια που εκτέθηκαν σε αλοθάνη είχαν περισσότερο β-αμυλοειδές αν και δεν παρουσίασαν πρόβλημα στις νοητικές ικανότητές τους
CARNINI et αlI 2007
Τα φυσιολογικά ποντίκια που εκτέθηκαν σε ισοφλουράνη εμφάνισαν φθίση της μνήμης αλλά αυτή δεν συνοδεύθηκε από αύξηση στο β-αμυλοειδές γεγονός που μαρτυρεί ότι αυτού του είδους τα φάρμακα μπορούν να επιδράσουν τον εγκέφαλο με περισσότερους από έναν τρόπους
Αρχικά έδειξαν ότι τα εισπνεόμενα αναισθητικά (αλοθάνιο και ισοφλουράνιο) ενισχύουν το σχηματισμό ινιδίων και την κυτταροτοξικότητα της Αβ
Μεταγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι
αυτά τα εισπνεόμενα αναισθητικά ευνοούν
τον σχηματισμό ενδιαμέσου ολιγομερών
Αβ (1-40)
J Pain Res at all 2015
Σύμφωνα με το αποτέλεσμα της παραπάνω έρευνας οι επιπτώσεις για τον άνθρωπο μπορεί να είναι σημαντικές καθώς η εναπόθεση β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο μπορεί να σημάνει εμφάνιση άνοιας
Πολλοί άνθρωποι φέρουν μεταλλάξεις οι οποίες συνδέονται με προδιάθεση για νόσο Αλτσχάιμερ αν και δεν υπάρχει σήμερα τρόπος ελέγχου για αυτές τις μεταλλάξεις προτού το άτομο μπει στο χειρουργείο
Ο Eckenhoff σημειώνει ότι τα άτομα που δεν είναι μεγάλα σε ηλικία και δεν έχουν τέτοια γονιδιακή προδιάθεση δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα
Eckenhoff et al 2004
βιοδείκτες
Μέχρι σήμερα λίγες κλινικές μελέτες έχουν αξιολογήσει βιοδείκτες AD στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση και την αναισθησία
Σε μια μελέτη που περιορίζεται σε ασθενείς με ιδιοπαθή υδροκέφαλο φυσιολογικής πίεσης ανέφεραν ότι βιοδείκτες CSF
tau (Τ-tau) και tau φωσφορυλιωμένη (Ρ-tau)
ήταν σημαντικά αυξημένα μετά από χειρκήεπέμβαση παράκαμψης αλλά Αβ42 δεν άλλαξε
Agren-Wilsson et αl ( 2007 )
βιοδείκτες
Ομοίως ανέφεραν σταδιακή εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών μείωσε σημαντικά τα επίπεδα των πεπτιδίων Αβ και σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις πρωτεΐνης tau στο ΕΝΥ των ασθενών 6 μήνες μετά την επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης με μόσχευμα
Palotaacutes et al ( 2010 )
Από την άποψη αυτή οι ασθενείς με ADαντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην οποία η χορήγηση αναισθητικών θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην μετεγχειρητική έκβαση
Υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι τα άτομα με αγγειακή άνοια λόγω μικροαγγειακών βλαβών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο εγκεφαλικό παρέγχυμα
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
ΠΑΘΟΓΕΝΕΣΗ
Οι εισπνεόμενες δόσεις αλοθάνης μιας ουσίας που ανήκει στην κατηγορία των αποκαλούμενων πτητικών αναισθητικών φαίνεται να αυξάνουν τα επίπεδα της πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο ποντικών αναφέρουν οι ερευνητές στο έντυπο laquoΝeurobiology of Αgingraquo
Eξέθεσαν λοιπόν ποντίκια γενετικώς τροποποιημένα ώστε να εμφανίζουν υψηλά επίπεδα β-αμυλοειδούς αλλά και φυσιολογικά πειραματόζωα σε αλοθάνη και ισοφλουράνη επί πέντε ημέρες Τα γενετικώς τροποποιημένα ποντίκια που εκτέθηκαν σε αλοθάνη είχαν περισσότερο β-αμυλοειδές αν και δεν παρουσίασαν πρόβλημα στις νοητικές ικανότητές τους
CARNINI et αlI 2007
Τα φυσιολογικά ποντίκια που εκτέθηκαν σε ισοφλουράνη εμφάνισαν φθίση της μνήμης αλλά αυτή δεν συνοδεύθηκε από αύξηση στο β-αμυλοειδές γεγονός που μαρτυρεί ότι αυτού του είδους τα φάρμακα μπορούν να επιδράσουν τον εγκέφαλο με περισσότερους από έναν τρόπους
Αρχικά έδειξαν ότι τα εισπνεόμενα αναισθητικά (αλοθάνιο και ισοφλουράνιο) ενισχύουν το σχηματισμό ινιδίων και την κυτταροτοξικότητα της Αβ
Μεταγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι
αυτά τα εισπνεόμενα αναισθητικά ευνοούν
τον σχηματισμό ενδιαμέσου ολιγομερών
Αβ (1-40)
J Pain Res at all 2015
Σύμφωνα με το αποτέλεσμα της παραπάνω έρευνας οι επιπτώσεις για τον άνθρωπο μπορεί να είναι σημαντικές καθώς η εναπόθεση β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο μπορεί να σημάνει εμφάνιση άνοιας
Πολλοί άνθρωποι φέρουν μεταλλάξεις οι οποίες συνδέονται με προδιάθεση για νόσο Αλτσχάιμερ αν και δεν υπάρχει σήμερα τρόπος ελέγχου για αυτές τις μεταλλάξεις προτού το άτομο μπει στο χειρουργείο
Ο Eckenhoff σημειώνει ότι τα άτομα που δεν είναι μεγάλα σε ηλικία και δεν έχουν τέτοια γονιδιακή προδιάθεση δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα
Eckenhoff et al 2004
βιοδείκτες
Μέχρι σήμερα λίγες κλινικές μελέτες έχουν αξιολογήσει βιοδείκτες AD στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση και την αναισθησία
Σε μια μελέτη που περιορίζεται σε ασθενείς με ιδιοπαθή υδροκέφαλο φυσιολογικής πίεσης ανέφεραν ότι βιοδείκτες CSF
tau (Τ-tau) και tau φωσφορυλιωμένη (Ρ-tau)
ήταν σημαντικά αυξημένα μετά από χειρκήεπέμβαση παράκαμψης αλλά Αβ42 δεν άλλαξε
Agren-Wilsson et αl ( 2007 )
βιοδείκτες
Ομοίως ανέφεραν σταδιακή εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών μείωσε σημαντικά τα επίπεδα των πεπτιδίων Αβ και σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις πρωτεΐνης tau στο ΕΝΥ των ασθενών 6 μήνες μετά την επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης με μόσχευμα
Palotaacutes et al ( 2010 )
Από την άποψη αυτή οι ασθενείς με ADαντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην οποία η χορήγηση αναισθητικών θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην μετεγχειρητική έκβαση
Υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι τα άτομα με αγγειακή άνοια λόγω μικροαγγειακών βλαβών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο εγκεφαλικό παρέγχυμα
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Eξέθεσαν λοιπόν ποντίκια γενετικώς τροποποιημένα ώστε να εμφανίζουν υψηλά επίπεδα β-αμυλοειδούς αλλά και φυσιολογικά πειραματόζωα σε αλοθάνη και ισοφλουράνη επί πέντε ημέρες Τα γενετικώς τροποποιημένα ποντίκια που εκτέθηκαν σε αλοθάνη είχαν περισσότερο β-αμυλοειδές αν και δεν παρουσίασαν πρόβλημα στις νοητικές ικανότητές τους
CARNINI et αlI 2007
Τα φυσιολογικά ποντίκια που εκτέθηκαν σε ισοφλουράνη εμφάνισαν φθίση της μνήμης αλλά αυτή δεν συνοδεύθηκε από αύξηση στο β-αμυλοειδές γεγονός που μαρτυρεί ότι αυτού του είδους τα φάρμακα μπορούν να επιδράσουν τον εγκέφαλο με περισσότερους από έναν τρόπους
Αρχικά έδειξαν ότι τα εισπνεόμενα αναισθητικά (αλοθάνιο και ισοφλουράνιο) ενισχύουν το σχηματισμό ινιδίων και την κυτταροτοξικότητα της Αβ
Μεταγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι
αυτά τα εισπνεόμενα αναισθητικά ευνοούν
τον σχηματισμό ενδιαμέσου ολιγομερών
Αβ (1-40)
J Pain Res at all 2015
Σύμφωνα με το αποτέλεσμα της παραπάνω έρευνας οι επιπτώσεις για τον άνθρωπο μπορεί να είναι σημαντικές καθώς η εναπόθεση β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο μπορεί να σημάνει εμφάνιση άνοιας
Πολλοί άνθρωποι φέρουν μεταλλάξεις οι οποίες συνδέονται με προδιάθεση για νόσο Αλτσχάιμερ αν και δεν υπάρχει σήμερα τρόπος ελέγχου για αυτές τις μεταλλάξεις προτού το άτομο μπει στο χειρουργείο
Ο Eckenhoff σημειώνει ότι τα άτομα που δεν είναι μεγάλα σε ηλικία και δεν έχουν τέτοια γονιδιακή προδιάθεση δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα
Eckenhoff et al 2004
βιοδείκτες
Μέχρι σήμερα λίγες κλινικές μελέτες έχουν αξιολογήσει βιοδείκτες AD στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση και την αναισθησία
Σε μια μελέτη που περιορίζεται σε ασθενείς με ιδιοπαθή υδροκέφαλο φυσιολογικής πίεσης ανέφεραν ότι βιοδείκτες CSF
tau (Τ-tau) και tau φωσφορυλιωμένη (Ρ-tau)
ήταν σημαντικά αυξημένα μετά από χειρκήεπέμβαση παράκαμψης αλλά Αβ42 δεν άλλαξε
Agren-Wilsson et αl ( 2007 )
βιοδείκτες
Ομοίως ανέφεραν σταδιακή εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών μείωσε σημαντικά τα επίπεδα των πεπτιδίων Αβ και σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις πρωτεΐνης tau στο ΕΝΥ των ασθενών 6 μήνες μετά την επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης με μόσχευμα
Palotaacutes et al ( 2010 )
Από την άποψη αυτή οι ασθενείς με ADαντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην οποία η χορήγηση αναισθητικών θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην μετεγχειρητική έκβαση
Υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι τα άτομα με αγγειακή άνοια λόγω μικροαγγειακών βλαβών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο εγκεφαλικό παρέγχυμα
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Τα φυσιολογικά ποντίκια που εκτέθηκαν σε ισοφλουράνη εμφάνισαν φθίση της μνήμης αλλά αυτή δεν συνοδεύθηκε από αύξηση στο β-αμυλοειδές γεγονός που μαρτυρεί ότι αυτού του είδους τα φάρμακα μπορούν να επιδράσουν τον εγκέφαλο με περισσότερους από έναν τρόπους
Αρχικά έδειξαν ότι τα εισπνεόμενα αναισθητικά (αλοθάνιο και ισοφλουράνιο) ενισχύουν το σχηματισμό ινιδίων και την κυτταροτοξικότητα της Αβ
Μεταγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι
αυτά τα εισπνεόμενα αναισθητικά ευνοούν
τον σχηματισμό ενδιαμέσου ολιγομερών
Αβ (1-40)
J Pain Res at all 2015
Σύμφωνα με το αποτέλεσμα της παραπάνω έρευνας οι επιπτώσεις για τον άνθρωπο μπορεί να είναι σημαντικές καθώς η εναπόθεση β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο μπορεί να σημάνει εμφάνιση άνοιας
Πολλοί άνθρωποι φέρουν μεταλλάξεις οι οποίες συνδέονται με προδιάθεση για νόσο Αλτσχάιμερ αν και δεν υπάρχει σήμερα τρόπος ελέγχου για αυτές τις μεταλλάξεις προτού το άτομο μπει στο χειρουργείο
Ο Eckenhoff σημειώνει ότι τα άτομα που δεν είναι μεγάλα σε ηλικία και δεν έχουν τέτοια γονιδιακή προδιάθεση δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα
Eckenhoff et al 2004
βιοδείκτες
Μέχρι σήμερα λίγες κλινικές μελέτες έχουν αξιολογήσει βιοδείκτες AD στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση και την αναισθησία
Σε μια μελέτη που περιορίζεται σε ασθενείς με ιδιοπαθή υδροκέφαλο φυσιολογικής πίεσης ανέφεραν ότι βιοδείκτες CSF
tau (Τ-tau) και tau φωσφορυλιωμένη (Ρ-tau)
ήταν σημαντικά αυξημένα μετά από χειρκήεπέμβαση παράκαμψης αλλά Αβ42 δεν άλλαξε
Agren-Wilsson et αl ( 2007 )
βιοδείκτες
Ομοίως ανέφεραν σταδιακή εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών μείωσε σημαντικά τα επίπεδα των πεπτιδίων Αβ και σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις πρωτεΐνης tau στο ΕΝΥ των ασθενών 6 μήνες μετά την επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης με μόσχευμα
Palotaacutes et al ( 2010 )
Από την άποψη αυτή οι ασθενείς με ADαντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην οποία η χορήγηση αναισθητικών θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην μετεγχειρητική έκβαση
Υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι τα άτομα με αγγειακή άνοια λόγω μικροαγγειακών βλαβών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο εγκεφαλικό παρέγχυμα
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Αρχικά έδειξαν ότι τα εισπνεόμενα αναισθητικά (αλοθάνιο και ισοφλουράνιο) ενισχύουν το σχηματισμό ινιδίων και την κυτταροτοξικότητα της Αβ
Μεταγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι
αυτά τα εισπνεόμενα αναισθητικά ευνοούν
τον σχηματισμό ενδιαμέσου ολιγομερών
Αβ (1-40)
J Pain Res at all 2015
Σύμφωνα με το αποτέλεσμα της παραπάνω έρευνας οι επιπτώσεις για τον άνθρωπο μπορεί να είναι σημαντικές καθώς η εναπόθεση β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο μπορεί να σημάνει εμφάνιση άνοιας
Πολλοί άνθρωποι φέρουν μεταλλάξεις οι οποίες συνδέονται με προδιάθεση για νόσο Αλτσχάιμερ αν και δεν υπάρχει σήμερα τρόπος ελέγχου για αυτές τις μεταλλάξεις προτού το άτομο μπει στο χειρουργείο
Ο Eckenhoff σημειώνει ότι τα άτομα που δεν είναι μεγάλα σε ηλικία και δεν έχουν τέτοια γονιδιακή προδιάθεση δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα
Eckenhoff et al 2004
βιοδείκτες
Μέχρι σήμερα λίγες κλινικές μελέτες έχουν αξιολογήσει βιοδείκτες AD στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση και την αναισθησία
Σε μια μελέτη που περιορίζεται σε ασθενείς με ιδιοπαθή υδροκέφαλο φυσιολογικής πίεσης ανέφεραν ότι βιοδείκτες CSF
tau (Τ-tau) και tau φωσφορυλιωμένη (Ρ-tau)
ήταν σημαντικά αυξημένα μετά από χειρκήεπέμβαση παράκαμψης αλλά Αβ42 δεν άλλαξε
Agren-Wilsson et αl ( 2007 )
βιοδείκτες
Ομοίως ανέφεραν σταδιακή εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών μείωσε σημαντικά τα επίπεδα των πεπτιδίων Αβ και σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις πρωτεΐνης tau στο ΕΝΥ των ασθενών 6 μήνες μετά την επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης με μόσχευμα
Palotaacutes et al ( 2010 )
Από την άποψη αυτή οι ασθενείς με ADαντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην οποία η χορήγηση αναισθητικών θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην μετεγχειρητική έκβαση
Υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι τα άτομα με αγγειακή άνοια λόγω μικροαγγειακών βλαβών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο εγκεφαλικό παρέγχυμα
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Σύμφωνα με το αποτέλεσμα της παραπάνω έρευνας οι επιπτώσεις για τον άνθρωπο μπορεί να είναι σημαντικές καθώς η εναπόθεση β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο μπορεί να σημάνει εμφάνιση άνοιας
Πολλοί άνθρωποι φέρουν μεταλλάξεις οι οποίες συνδέονται με προδιάθεση για νόσο Αλτσχάιμερ αν και δεν υπάρχει σήμερα τρόπος ελέγχου για αυτές τις μεταλλάξεις προτού το άτομο μπει στο χειρουργείο
Ο Eckenhoff σημειώνει ότι τα άτομα που δεν είναι μεγάλα σε ηλικία και δεν έχουν τέτοια γονιδιακή προδιάθεση δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα
Eckenhoff et al 2004
βιοδείκτες
Μέχρι σήμερα λίγες κλινικές μελέτες έχουν αξιολογήσει βιοδείκτες AD στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση και την αναισθησία
Σε μια μελέτη που περιορίζεται σε ασθενείς με ιδιοπαθή υδροκέφαλο φυσιολογικής πίεσης ανέφεραν ότι βιοδείκτες CSF
tau (Τ-tau) και tau φωσφορυλιωμένη (Ρ-tau)
ήταν σημαντικά αυξημένα μετά από χειρκήεπέμβαση παράκαμψης αλλά Αβ42 δεν άλλαξε
Agren-Wilsson et αl ( 2007 )
βιοδείκτες
Ομοίως ανέφεραν σταδιακή εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών μείωσε σημαντικά τα επίπεδα των πεπτιδίων Αβ και σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις πρωτεΐνης tau στο ΕΝΥ των ασθενών 6 μήνες μετά την επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης με μόσχευμα
Palotaacutes et al ( 2010 )
Από την άποψη αυτή οι ασθενείς με ADαντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην οποία η χορήγηση αναισθητικών θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην μετεγχειρητική έκβαση
Υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι τα άτομα με αγγειακή άνοια λόγω μικροαγγειακών βλαβών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο εγκεφαλικό παρέγχυμα
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Πολλοί άνθρωποι φέρουν μεταλλάξεις οι οποίες συνδέονται με προδιάθεση για νόσο Αλτσχάιμερ αν και δεν υπάρχει σήμερα τρόπος ελέγχου για αυτές τις μεταλλάξεις προτού το άτομο μπει στο χειρουργείο
Ο Eckenhoff σημειώνει ότι τα άτομα που δεν είναι μεγάλα σε ηλικία και δεν έχουν τέτοια γονιδιακή προδιάθεση δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα
Eckenhoff et al 2004
βιοδείκτες
Μέχρι σήμερα λίγες κλινικές μελέτες έχουν αξιολογήσει βιοδείκτες AD στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση και την αναισθησία
Σε μια μελέτη που περιορίζεται σε ασθενείς με ιδιοπαθή υδροκέφαλο φυσιολογικής πίεσης ανέφεραν ότι βιοδείκτες CSF
tau (Τ-tau) και tau φωσφορυλιωμένη (Ρ-tau)
ήταν σημαντικά αυξημένα μετά από χειρκήεπέμβαση παράκαμψης αλλά Αβ42 δεν άλλαξε
Agren-Wilsson et αl ( 2007 )
βιοδείκτες
Ομοίως ανέφεραν σταδιακή εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών μείωσε σημαντικά τα επίπεδα των πεπτιδίων Αβ και σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις πρωτεΐνης tau στο ΕΝΥ των ασθενών 6 μήνες μετά την επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης με μόσχευμα
Palotaacutes et al ( 2010 )
Από την άποψη αυτή οι ασθενείς με ADαντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην οποία η χορήγηση αναισθητικών θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην μετεγχειρητική έκβαση
Υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι τα άτομα με αγγειακή άνοια λόγω μικροαγγειακών βλαβών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο εγκεφαλικό παρέγχυμα
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
βιοδείκτες
Μέχρι σήμερα λίγες κλινικές μελέτες έχουν αξιολογήσει βιοδείκτες AD στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση και την αναισθησία
Σε μια μελέτη που περιορίζεται σε ασθενείς με ιδιοπαθή υδροκέφαλο φυσιολογικής πίεσης ανέφεραν ότι βιοδείκτες CSF
tau (Τ-tau) και tau φωσφορυλιωμένη (Ρ-tau)
ήταν σημαντικά αυξημένα μετά από χειρκήεπέμβαση παράκαμψης αλλά Αβ42 δεν άλλαξε
Agren-Wilsson et αl ( 2007 )
βιοδείκτες
Ομοίως ανέφεραν σταδιακή εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών μείωσε σημαντικά τα επίπεδα των πεπτιδίων Αβ και σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις πρωτεΐνης tau στο ΕΝΥ των ασθενών 6 μήνες μετά την επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης με μόσχευμα
Palotaacutes et al ( 2010 )
Από την άποψη αυτή οι ασθενείς με ADαντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην οποία η χορήγηση αναισθητικών θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην μετεγχειρητική έκβαση
Υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι τα άτομα με αγγειακή άνοια λόγω μικροαγγειακών βλαβών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο εγκεφαλικό παρέγχυμα
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
βιοδείκτες
Ομοίως ανέφεραν σταδιακή εξασθένηση των γνωστικών λειτουργιών μείωσε σημαντικά τα επίπεδα των πεπτιδίων Αβ και σημαντικά αυξημένες συγκεντρώσεις πρωτεΐνης tau στο ΕΝΥ των ασθενών 6 μήνες μετά την επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης με μόσχευμα
Palotaacutes et al ( 2010 )
Από την άποψη αυτή οι ασθενείς με ADαντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην οποία η χορήγηση αναισθητικών θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην μετεγχειρητική έκβαση
Υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι τα άτομα με αγγειακή άνοια λόγω μικροαγγειακών βλαβών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο εγκεφαλικό παρέγχυμα
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Από την άποψη αυτή οι ασθενείς με ADαντιπροσωπεύουν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην οποία η χορήγηση αναισθητικών θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην μετεγχειρητική έκβαση
Υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι τα άτομα με αγγειακή άνοια λόγω μικροαγγειακών βλαβών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εξαιτίας της μείωσης του κορεσμού οξυγόνου στο εγκεφαλικό παρέγχυμα
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Παθογένεση
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Νευροινιδιακές πλάκες
Η επίδραση των αναισθητικών στην παραγωγή Αβ έχει επίσης εξεταστεί invivo
Aπέδειξαν σε θηλυκά διαγονιδιακά ποντίκια ότι αναπτύχτηκαν περισσότερες νευροινιδιακές πλάκες με χορήγηση πτητικών αναισθητικών σε σύγκριση με ζώα ελέγχου
Bianchi et al ( 2008 )
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Νευροινιδιακές πλάκες
Σε αυτή τη μελέτη τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αλοθάνιο (08-1) ή ισοφλουράνιο (09 έως 1) για 120 λεπτά ανά ημέρα για 5 ημέρες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι halothane αύξησε την εμφάνιση νευρινιδιακών πλακών στο μοντέλο ποντικού Tg2576 ενώ isoflurane δεν το έκανε
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Από την άλλη πλευρά ισοφλουράνιο προκάλεσε μείωση της νοητικής απόδοσης σε πειραματικά ζωικά μοντέλα γεγονός που δεν παρατηρήθηκε με αλοθάνη
Μία άλλη ομάδα παρατηρησε ότι η χορήγηση ισοφλουρανίου 4 για για 20-30 min) σε ποντικούς Tg2576 δύο φορές την εβδομάδα για 3 μήνες οδήγησε σε αύξηση της θνησιμότητας αυξημένη απόπτωση και αυξημένη συσσώρευση του Αβ
Αλλαγές που δεν ήταν παρούσεςς στα ποντίκια ελέγχου
(Perucho et al 2010 )
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
tau φωσφορυλίωση
Έχουμε προηγουμένως παρατηρήσει στον εγκέφαλο των μη διαγονιδιακών ποντικών ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση (30-60 min) αναισθησίας που επάγεται από ένυδρη χλωράλη πεντοβαρβιτάλη νατρίου ή ισοφλουράνιο οδήγησε σε ισχυρή υπερφωσφορυλίωση της tau
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
tau φωσφορυλίωση
Και συγκεκριμένα η χορήγηση 15 ισοφλουράνιο για 2 h οδήγησε σε tau υπερφωσφορυλίωση στον ιππόκαμπο
Άλλοι ερευνητές έχουν επίσης επιβεβαιώσει τα αποτελέσματα της αυξημένης φωσφορυλίωσης τau μετά από αναισθησία με πεντοβαρβιτάλη νατρίου κεταμίνη ή ουρεθάνης
Holscher et αϊ 2008 Ταh et αl 2010
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
tau φωσφορυλίωση
Μία ώρα από αναισθησία πεντοβαρβιτάλης συνδέθηκε με μια μείωση στη θερμοκρασία του σώματος και επαγόμενη φωσφορυλίωση τau στο Thr 181 Thr 205 Thr 212 και Ser 262 Ser 356 επίτοπους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό τι έκαναν αναισθησία για 5 min (που δεν επάγει υποθερμία)
Marie-Ameacutelie Papon at all 2010
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Συνεπώς όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια της αναισθησίας επάγεται σε μεγαλύτερο βαθμό υποθερμία και κυτταρική απόπτωση και στην συνεχεία νευροεκφυλιστική διαδικασία
Επίσης και το είδος του αναισθητικού παίζει σημαντικό ρολό στην πιθανή νεύρο- εκφύλιση και στην συνέχεια νοητική έκπτωση
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
συνοδοί παράγοντες
Η αφυδάτωση είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη παραληρήματος και POCD έτσι ο θεράπων γιατρός πρέπει για να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει αφθονία των υγρών - πριν και μετά την επέμβαση-
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
συνοδοί παράγοντες
Υπήρξε μια πρόσφατη έκθεση ότι η χειρουργική επέμβαση (είτε το άγχος της χειρουργικής επέμβασης ή η επίδραση των αναισθητικών στο μεταβολισμό του ήπατος) θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούςΑπαραιτητη λοιπόν πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι ο έλεγχος επίπεδων της θυρεοειδούς ορμόνης και της βιταμίνης Β12
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ
Λυσίτσας Κ 1 Πόπτση Ε 1 Τσολάκη Μ 1
21Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer
23η Νευρολογική Κλινική ΑΠΘ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
ΥΛΙΚΟ
Μεθοδολογικά στο δείγμα μας συμμετείχαν 94 άτομα που προσήλθαν στο κέντρο ημέρας laquoΑγία Ελένηraquo της Ελληνικής εταιρείας νόσου Alzheimer Θεσσαλονίκης Εξεταστήκαν από το 2008 έως το 2016
Οι 37 συμμετέχοντες αποτέλεσαν την laquoπειραματικήraquo μας ομάδα με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης και λήψη ολικής αναισθησίας σε διάστημα έως και μια δεκαετία πριν την πρώτη τους νευροψυχολογική εκτίμηση
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
ΥΛΙΚΟ
Από αυτά τα 37 άτομα τα 13 ήταν άνδρες και τα 24 γυναίκες με εκπαίδευση από 0-17 χρόνια
Την αντίστοιχη ομάδα έλεγχου αποτέλεσαν 57 άτομα
Ομάδα στην οποία δε υποβλήθηκε ποτέ κανείς σε χειρουργική επέμβαση με γενική αναισθησία
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
υλικό
Από τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία την τελευταία πενταετία σε 17 ετέθη η διάγνωση άνοιας και στους 20 MCI
Στην ομάδα έλεγχου (Χωρίς ιστορικό αναισθησίας ) στους 24 ετέθη η διάγνωση της άνοιας και στους 33 της ΗΝΔ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
μέθοδος
Tο δείγμα μας δηλαδή οι 2 ομάδες (πειραματική με γενική αναισθησία amp ελέγχου χωρίς) ήταν εξισωμένο στα δημογραφικά χαρακτηριστικά (εκπαίδευση στην ηλικία στο φύλο) και στη συνολική νοητική και συνολική λειτουργική επίδοση κατά την έναρξη της μελέτης Δηλαδή δε διέφεραν μεταξύ τους στατιστικώς σημαντικά
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
μέθοδος
Το δείγμα μας χωρίστηκε σε 2 κατηγορίες
1)α)Πειραματικη ομάδα με άνοια
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με άνοια
χωρίς γενική αναισθησία
2) α) πειραματική ομάδα με ΗΝΔ
και γενική αναισθησία
β) ομάδα έλεγχου με ΗΝΔ
χωρίς γενική αναισθησία
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
μέθοδος
Έγινε νευροψυχολογικός έλεγχος στα άτομα και των δυο ομάδων με επανεκτίμηση σε διάστημα ενός έτους και θέλαμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα κατά πόσο η γενική αναισθησία ήταν εκλυτικός παράγων νοητικής εξασθένησης τόσο στους ασθενείς με άνοια όσο και στα άτομα με MCI ως τόσο ως προς την έναρξη όσο και την εξέλιξη της νόσου
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
μέθοδος Στατιστικοί έλεγχοι που χρησιμοποιήθηκαν
1 Μη παραμετρικές μέθοδοι
2 Mann Whitney για 2 ανεξάρτητα δείγματα
3 Wilcoxon για δύο σχετιζόμενα δείγματα
4 x2 για έλεγχο της επίδρασης του φύλουT test για τον έλεγχο ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς μεταξύ των δύο ομάδων πριν την έναρξη της μελέτης
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
ANOVA για δύο ανεξάρτητα δείγματα για τον έλεγχο της στατιστικής διαφοράς των δύο ομάδων κατά τη 2η εκτίμηση τέθηκε υπό έλεγχο (covariate) το στάδιο της άνοιας
ANOVA για δύο σχετιζόμενα δείγματα για τον έλεγχο της ύπαρξης στατιστικώς σημαντικής διαφοράς στην κάθε ομάδα χωριστά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και την επανεξέταση
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
αποτελέσματα
Ο διομαδικός έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα της γενικής αναισθησίας με ΗΝΔ και στην ομάδα έλεγχου ΗΝΔ χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στα τεστ οπτικής μνήμης
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0039
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable freydel
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 397975a 2 198988 4148 022 147
Intercept 1749114 1 1749114 36460 000 432
THERA 178058 1 178058 3712 060 072
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 216817 1 216817 4520 039 086
Error 2302701 48 47973
Total 9724250 51
Corrected Total 2700676 50
a R Squared = 147 (Adjusted R Squared = 112)
Διομαδικός έλεγχος πειραματική ελέγχου
P=0039
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
ΜΟ ομάδα έλεγχου 1340πειραματική 915
Report
freydel
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Mean N Std Deviation
00 134032 31 723351
100 91500 20 692459
Total
117353 51 734939
P=0039
ΜΟ (ΤΑ) ΟΜΆΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ 1340 (723)
ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 915 (692)
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
αποτελέσματα Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με
ΗΝΔ με γενική αναισθησία
Έγινε σύγκριση των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Όταν είδαμε την laquoπειραματικήraquo ομάδα ξεχωριστά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφορά ανάμεσα στην πρώτη εκτίμηση και δεύτερη εκτίμηση ένα έτος μετά
Ως προς τη νοητική επίδοση βρέθηκε έκπτωση της λεκτικής μνήμης (συγκράτηση ιστορίας) στην δεύτερη επίσκεψη
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Βαθμός στατιστικής σημαντικότητας p=0029
Measure MEASURE_1
Source Type III Sum of
Squares
df Mean Square F Sig Partial Eta
Squared
RBMT22
Sphericity Assumed 40333 1 40333 5610 029 238
Greenhouse-Geisser 40333 1000 40333 5610 029 238
Huynh-Feldt 40333 1000 40333 5610 029 238
Lower-bound 40333 1000 40333 5610 029 238
RBMT22 THERA
Sphericity Assumed 36458 1 36458 5071 037 220
Greenhouse-Geisser 36458 1000 36458 5071 037 220
Huynh-Feldt 36458 1000 36458 5071 037 220
Lower-bound 36458 1000 36458 5071 037 220
Error(RBMT22)
Sphericity Assumed 129417 18 7190
Greenhouse-Geisser 129417 18000 7190
Huynh-Feldt 129417 18000 7190
Lower-bound 129417 18000 7190
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με MCI
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
ANOIA Ο διομαδικος έλεγχος ανάμεσα στην ομάδα
της γενικής αναισθησίας με άνοια και στην ομάδα έλεγχου άνοια χωρίς ιστορικό αναισθησίας κατέδειξε
Στην δεύτερη νευροψυχολογική εκτίμηση ένα χρόνο μετά την πρώτη η rdquoπειραματικήrdquoομάδα είχε χειρότερη επίδοση συγκριτικά με την ομάδα έλεγχου στο τεστ συνολικής εκτελεστικής λειτουργίας και μνήμηςFUCAS( functional cognitive assessment)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΛΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable ffucatot
Source Type III Sum of Squares df Mean Square F Sig Partial Eta Squared
Corrected Model 451913a 2 225957 3745 033 165
Intercept 51787063 1 51787063 858274 000 958
THERA 134025 1 134025 2221 144 055
ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 319908 1 319908 5302 027 122
Error 2292867 38 60339
Total 117596000 41
Corrected Total 2744780 40
a R Squared = 165 (Adjusted R Squared = 121)
ΔΙΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΈΓΧΟΣ
P=0027 ΜΟ (ΤΑ) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5623 (1087) ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΟ 5058 (481)
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των ασθενών με άνοια και γενική αναισθησία
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και καθημερινής λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
εξέλιξη της άνοιας
Στον ενδοομαδικό έλεγχο των controls με άνοια
Μεταξύ των δυο νευροψυχολογικών εκτιμήσεων σε διάστημα ενός έτους σε όλα τα επίπεδα νοητικών λειτουργιών και λειτουργικότητας δεν υπήρξε καμία στατιστική σημαντική διάφορα
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
επίλογος
Χρειάζονται μελέτες με σχεδιασμό για να ελέγχουν κρίσιμες μεταβλητές όπως το είδος της χειρουργικής επέμβασης τη διάρκεια της διαδικασίας την ηλικία κατά την έκθεση
Την προϋπάρχουσα συν-νοσηρή ασθένειατην αναισθητική τεχνική την υποθερμία καθιστώντας έτσι εξαιρετικά δύσκολο να συγκριθούν άμεσα τα αποτελέσματα τους
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ