Upload
rkaragatsi
View
244
Download
4
Embed Size (px)
Citation preview
Λήμνος, 19ος αι.: Ιδιοκτησία γης
• Μεγάλα κτήματα νοικιάζονταν σε κεχαγιάδες.
• Κεχαγιάς (τουρκική λέξη): Οικονόμος, επιστάτης γης. Μισακάρικο σύστημα εκμετάλλευσης. Ο ιδιοκτήτης έβαζε τη γη και τα μισά πρόβατα, ο κεχαγιάς τα άλλα μισά και την εργασία. Υποχρεώσεις προς ιδιοκτήτη: ετήσια σοδειά, εβδομαδιαίος εφοδιασμός (γάλα, αυγά, λαχανικά) και χειρωνακτικές εργασίες.
Μεγαλοκτηματίες
(κυρίως μουσουλμάνοι)
μικροκτηματίες (χριστιανοί)
μονές Αγίου Όρους,
Μητρόπολη Λήμνου
Οικονομία, α΄μισό 20ου αι.• 1922: Παραχώρηση γης σε πρόσφυγες
• Μοναστικά μετόχια περιορίστηκαν (απαλλοτριώσεις).
• Αιγυπτιώτες αγόρασαν γη μουσουλμάνων.
• Αρκετοί πρόσφυγες ασχολήθηκαν με το εμπόριο.
Οικονομία, α΄μισό 20ου αι.
• Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος: Χιλιάδες στρατιωτικοί Εμπορικά καταστήματα στο Μούδρο.
• Τεχνίτες, αλιείς, λίγοι βιοτέχνες κι έμποροι, λίγοι δημόσιοι υπάλληλοι
• Μετανάστευση στην Αίγυπτο, στις ΗΠΑ
Λημνιοί μετανάστες στην Αίγυπτο
• Κρίση στη βρετανική αγορά βάμβακος
Αρκετοί Λημνιοί ασχολήθηκαν με καλλιέργεια-επεξεργασία-εμπόριο βάμβακος σε Αίγυπτο και Λήμνο.
• Εργάστηκαν σε έργα διώρυγας Σουέζ (1859-69).
Καλλιεργήσιμη γη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο
• 1946: Το 80-85% του πληθυσμού ήταν αγρότες.
• Μόνο το 10% διέθετε γη άνω των 100 στρεμμάτων. Οι περισσότεροι: ιδιοκτήτες διασκορπισμένων αγροτεμαχίων συνολικής έκτασης 15-25 στρεμμάτων.
• Αποξήρανση Χορταρόλιμνης αύξηση καλλιεργήσιμης γης
Ίδρυση συνεταιρισμών, Μεσοπόλεμος• Δεκαετία 1920: Πρώτοι συνεταιρισμοί, διανομή μοναστηριακών
μετοχιών και αποκατάσταση ακτημόνων
• Δεκαετία 1930: Γεωργικός συνεταιρισμός σε κάθε χωριό (σε αρκετά χωριά και κτηνοτροφικός). 1939: γαλακτοκομικός συνεταιρισμός στο Μούδρο.
• Τέλη δεκαετίας ’30: Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Λήμνου (ΕΑΣΛ). Συντόνιζε παραγωγή και εξαγωγή.
Οι συνεταιρισμοί μετά το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο
• αρχές δεκαετίας ‘50: Εκκοκιστήριο Μύρινας (η μεγάλη επένδυσή της ΕΑΣΛ). Και μικρά ιδιόκτητα εκκοκκιστήρια στα μεγάλα χωριά.
• Υπερδραστηριότητα ΕΑΣΛ (δάνεια από ΑΤΕ): Αποθήκες, απολυμαντήρια σιτηρών, πρατήριο με γεωργικά φάρμακα κι εργαλεία. 1957: Ανέγερση κτηρίου Ένωσης στη Μύρινα.
• Παραγωγή βαμβακιού διοχετευόταν σε εσωτερικό κι εξωτερικό (ΒΕΛΚΑ, Ι.Γ. ΓΑΒΡΙΗΛ, εργοστάσια Μασσαλίας).
• 1960: 37 συνεταιρισμοί στο νησί
Δεκαετία ’50: μαζική εκμηχάνιση
• Δάνεια ΑΤΕ για: αρδευτικές βελτιώσεις, προμήθεια πτηνών κι εργαλείων, κατασκευή ποιμνιοστασίων. Μεγάλη ανταπόκριση αγροτικού κόσμου.
• ΕΑΣΛ διέθετε δύο αλωνιστικά συγκροτήματα, δύο τρακτέρ, δύο φορτηγά αυτοκίνητα, ένα τζιπ. Κάποιοι ιδιώτες αγόρασαν δικά τους.
Καλλιέργειες 20ου αι.: Ίδιες με 19ου, αλλά κάποιες ενισχύθηκαν
• σιτηρά, ζωοτροφές, αμπέλια, σουσάμι
• βαμβάκι, καπνός (Μεγάλη αύξηση καπνοκαλλιέργειας με έλευση προσφύγων)
• Μελισσοκομία. Αρκετά αναπτυγμένη κτηνοτροφία, πτηνοτροφία.
Βαμβακοκαλλιέργεια• Δεκαετία ’30: αυξημένη παραγωγή σε πεδινά χωριά κεντρικής κι
ανατολικής Λήμνου
• Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο: Πολλά αρδευτικά έργα για μετατροπή ξηρικών σε ποτιστικές καλλιέργειες.
• Ασθένειες που πρόσβαλαν το βαμβάκι: 1953 αράχνη τετράνυχος, 1954 ρόδινος σκώληκας
• Πηγάδια, μηχανές, δάνεια, χρεωκοπία.
Μύλοι• Ανεμόμυλοι, νερόμυλοι, σουσαμόμυλοι
• Οικογενειακές ή συνεταιριστικές επιχειρήσεις
• Αρχές του ’50 σταμάτησαν. Νερόμυλοι ως ’60.
• 1920: Καθιερώθηκαν οι αλευρομηχανές με πετρέλαιο.
• Οι παλιοί μύλοι χρησιμοποιήθηκαν στην Κατοχή (έλλειψη πετρελαίου).
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Μπακάλης, Χ. Β., 2007. Λήμνος: Οργάνωση του αστικού χώρου (19ος-20ος αιώνας). Κοινωνικός μετασχηματισμός, μεταναστευτικά δίκτυα και αστικοί «αντικατοπτρισμοί». Διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Κοινωνιολογίας, Σχολή Κοινωνικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Μυτιλήνη (δημοσίευση στο Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, http://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/14483#page/1/mode/2up).